casidra (eiendoms) beperk

SAAM VIR LANDELIKE ONTWIKKELING

Adv Gesie van Deventer
(Voorsitter)
Terance Fife
Hoof Uitvoerende Beampte
Thembi Mlonyeni
Algemene Bestuurder
DIREKTEURE
Adv Gary Oliver
(Ondervoorsitter)
Conrad Sidego
BESTUURSPAN
Freek van Zyl
Hoof Finansiële Beampte
Johan Bronkhorst
Streeksbestuurder : George
Elize Sprague
Gugu Ntuli
Kobus Oosthuizen
Hoof Bedryfsbeampte
Experience Matshediso
Skakelpraktisyn
Trevor Abrahams
Prof Julian Smith
Lieneke Thyssen
Bestuurder :
Ekonomiese Ontwikkeling
Gert Combrink
MH / Veranderingsbestuurder

Voorlegging van die Jaarverslag aan
die Uitvoerende Gesag, Provinsiale
Tesourie en die Ouditeur-Generaal
Dit is vir my ‘n voorreg om die 2008/2009 Jaarverslag
van die aktiwiteite van Casidra (Eiendoms) Beperk,
die fi nansiële state en die ouditeursverslag voor te
lê kragtens Artikel 55(1)(d) van die Wet op Openbare
Finansiële Bestuur, 1999 om ter tafel gelê te word in die
Provinsiale Wetgewer ingevolge Artikel 65 (1)(a).
Adv Gesie van Deventer
Voorsitter
27 Augustus 2009
CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
Registrasienommer: 1973/006186/07
Geregistreer as ‘n privaat maatskappy kragtens die
Maatskappyewet, 1973 (Wet 61 van 1973), soos gewysig,
en gelys as ‘n Skedule 3D Openbare Entiteit (Provinsiale
Regeringsbesigheidsonderneming) kragtens die Wet
op Openbare Finansiële Bestuur, 1999 (Wet 1 van 1999),
soos gewysig.
Hoofkantoor:
Straatadres: Louwslaan 22, Suider-Paarl, 7646
Posadres: Posbus 660, Suider Paarl, 7624
Tel: (021) 863-5000 • Faksimilee: (021) 863-1055
E-pos: info@casidra.co.za • Webblad: www.casidra.co.za
Please Note:
Afrikaans and Xhosa text copies of this Annual Report
are available on the website and at Casidra.
Afrikaans- en Xhosa-tekskopieë is beskikbaar op die
webblad en by Casidra.
Lenkcazelo iyafumaneka ngolwimi lwesiBhulu na
ngesiXhosa kwi nxiwa lophinyophinyo (website) nakwii
ofi si ze Casidra.
www.casidra.co.za
INHOUD
Profi el
Boodskap van die Minister van Landbou
Boodskap van die Voorsitter
Oorsig van die Hoof Uitvoerende Beampte
Kern Besigheids diagram
Vertoonvenster van Aktiwiteite
Ekonomiese Ontwikkelingsprogram
• Real Enterprise (RED Door) Ontwikkelingsprogram
• Die PLEK Plan Program
Landbou en Grondtransformasieprogram
• Bestuur en bemagtiging van plase
• Ondersteuning aan Landbou en Agro-Industrieë
• Landelike infrastruktuur
• Landelike Gemeenskapsgebaseerde Toerisme
• Kapasiteitsbou
Regsdienste
Openbare betrekkinge, bemarking en kommunikasie
Opsomming van Projekte
Bestuur van Menslike Hulpbronne
Finansiële Jaarstate
• Verantwoordelikheidsverklaring
• Verslag van die onafhanklike ouditeure
• Verslag van die Oudit- en Risiko Kommitee
• Direkteursverslag
• Balansstaat
INHOUDSOPGAWE
• Inkomste- en Kontantvloeistaat
• Staat van veranderinge in ekwiteit
• Bestuursprojekte balansstaat
• Bestuursprojekte Inkomste- en Kontantvloeistaat
Afkortings en Akronieme
BLADSY
NOMMER
1
2
3
4 - 5
6
7
8 - 10
8 - 9
10
11 - 13
11
12
12
12 - 13
13
13
14
15
16 - 17
18 - 26
18
18
19
20 - 21
22
23
24
25
26
27

1
Profiel
VISIE
Die leiervennoot in fasilitering van geïntegreerde
landelike ontwikkeling met meetbare impak op die
vermindering van armoede.
MISSIE
Verskaf dienste om die lewensgehalte van landelike
gemeenskappe te verhoog.
Ons aanvullende DOELWITTE is:
Bekamping van armoede deur breedvoerige
ekonomiese groei en landelike ontwikkeling (op ‘n
breë grondslag);
Ontsluiting van menslike hulpbronne en kapasiteit.
WAARDES
Ons kern WAARDES en BEDRYFSBEGINSELS bly ‘n ware
verbinding tot Casidra se direksie, bestuur en personeel
deur handhawing van die volgende werksetiek:
Doelgerigtheid
Realisering van die maatskappy se missie en die
bereiking van gestelde doelwitte.
Fokus op sukses en uitnemendheid
Positiewe denkwyse, kreatiwiteit en innovasie as
deel van ons strewe na sukses.
Besigheidsbenadering
Gesamentlike verantwoordelikheid en aanspreeklikheid
vir professionele aksie-gerigte ondernemings
wat ‘n waarde groter as die koste van aktiwiteite
toevoeg.
Integriteit
Etiese gedrag as ‘n lewenstyl, tesame met oop
en eerlike kommunikasie, betroubaarheid en
geloofwaardigheid.
Diversiteit
Sensitiwiteit en ondersteuning vir diversiteit in die
werksplek.
Mens-georiënteerd
Respek vir die indiwidu, samewerking en empatie as
deel van die daaglikse werketiek.
PROFIEL
MANDAAT
Landbou- en Ekonomiese Ontwikkeling binne ‘n Landelike en Grondtransformasiekonteks.
BEDRYFSBEGINSELS
Casidra se benadering tot sy sake-ondernemings en
strategiese beplanning word gelei deur die volgende
sleutel BEDRYFSBEGINSELS:
Ons doel is om die lewens van arm mense te verbeter.
Ons mik egter om ‘n opbrengs op beleggings vir ons
aandeelhouer te maak en ons bedryf ons organisasie
as ‘n volhoubare onderneming.
Ons handel as ‘n privaat maatskappy, kragtens
die toepaslike wetgewing en voldoen aan die beste
beginsels van korporatiewe bestuur.
Ons bevorder en fasiliteer ekonomiese ontwikkeling
binne ons teiken gemeenskappe, met die fokus op
projekte met bewysbare impak en altyd met die doel
om kliënte te bemagtig om hul eie lewens te
verbeter.
Ons tree op as ‘n katalisator om die deelname
van die privaatsektor en ander rolspelers in
ontwikkelingsprojekte te bevorder en te ontwikkel,
en bestuur vennootskappe tussen verskeie
rolspelers.
Besluitneming en fi nansies word sentraal beheer;
implementering is na middelbestuur, streeks-
en gemeenskapsvlak gedesentraliseer in ‘n
radiale bestuurstelsel met ‘n begeerte om affi liate te
bemagtig.
KERN BESIGHEID
Casidra se KERN BESIGHEID is om geïntegreerde
landelike ontwikkelingsprojekte in arm landelike
gemeenskappe van die Wes-Kaap Provinsie te beplan,
te fasiliteer en te implementeer, met die oog op
volgehoue verbetering van die lewens van mense in die
gemeenskappe waarin Casidra werk. Die klem is op:
Landbou-ontwikkeling en Ondersteuningsdienste
Landbou en Grondhervorming program
Ekonomiese [KMMO] Ontwikkeling en
Ondersteuning
Menslike Hulpbronontwikkeling en Kapasiteitsbou

Landbou in Suid-Afrika kry nie altyd die erkenning wat
dit verdien as die verskaff er van voedselsekuriteit en die
sosiale stabiliteit wat daarmee gepaard gaan nie. Suid-
Afrika het nog nooit ‘n situasie beleef waar verbruikers
met geld in toue staan maar dat daar geen kos in die
winkels is nie. As Minister van Landbou in die Wes-Kaap
sal ek, asook die Departement, daarna streef om hierdie
trotse erfenis van landbou in Suid-Afrika te ondersteun.
Terselfdertyd is ek ten volle bewus van die uitdagings
wat die Suid-Afrikaanse landbousektor in die gesig staar.
Grondhervorming en die bemagtiging van nuwe boere
is uiters belangrik vir Suid-Afrika om op die langtermyn
vooruitstrewend te wees. Boerdery word toenemend
‘n nywerheid waarin slegs enkeles oënskynlik nog ‘n
bestaan kan maak. Onder hierdie omstandighede moet
ons verseker dat suksesvolle sosiale en ekonomiese
hervorming so spoedig moontlik plaasvind. Andersins
kan die stabiliteit wat landbou tot die samelewing bydra
dalk met onstabiliteit vervang word, en dit moet ten alle
koste vermy word.
In die lig hiervan, kom die belangrikheid van Casidra se
werk na vore. Ek wil graag sien dat die Wes-Kaap nuwe
boere vestig, hulle ondersteun totdat hulle op die been is
en hulle dan aanmoedig om die suksesvolle kommersiële
boere te wees waartoe hulle in staat is. Slegs deur
vennootskappe, soos die een wat tussen Casidra en die
Departement van Landbou bestaan, kan ons die nodige
vordering op grondvlak maak met die implementering
van die onderskeie ondersteuningsprogramme van die
Regering.
Boodskap van
DIE MINISTER VAN LANDBOU IN
DIE WES-KAAP
Ander kwessies is ook hier ter sprake. Ons moet
aandag gee aan die verwaarloosde toestand van ons
landelike gemeenskappe. Vir die eerste keer in ons kort
demokrasie is die portefeulje Landbou saamgevoeg met
Landelike Ontwikkeling in die Wes-Kaapse owerheid.
Landelike ontwikkeling sluit landbou in, maar is meer
as net dit. Casidra kan ‘n belangrike rol speel in hierdie
verband aangesien die nodige vaardighede vir hierdie
veeleisende taak binne die omvang van Casidra se
bevoegde personeellede lê.
Ek wil ook graag van hierdie geleentheid gebruik maak
om mnr. Terance Fife geluk te wens met sy aanstelling as
Hoof Uitvoerende Beampte van Casidra, asook Advokaat
Gesie van Deventer as die nuwe Voorsitter. Hulle dra
gesamentlik ‘n magdom kennis en ondervinding by tot
Casidra en ek glo dat hul teenwoordigheid aan die stuur
elke jaar vrugte sal afwerp.
Ek voorsien dat die noue werksverhouding tussen my
departement en Casidra sal voortduur. Met harde werk
en toewyding, glo ek sal ons in staat wees om in die jare
wat voorlê wesentlike veranderinge in talle mense se
lewens teweeg te bring.
Mnr. Gerrit van Rensburg
Lid van die Uitvoerende Raad
Boodskap van die Minister van Landbou : Wes-Kaap
2

3
Boodskap van die Voorsitter
Boodskap van
DIE VOORSITTER
Graag wil ek van hierdie geleentheid gebruik maak
om die voormalige voorsitter, dr Louis Kathan, wat as
Raadslid tydens Casidra se Algemene Jaarvergadering in
Augustus 2008 uitgetree het, te bedank. Sy waardevolle
bydrae en toewyding sedert 1999 het ‘n reuse impak
gehad om Casidra te bring waar dit vandag is.
My waardering gaan aan die res van die Raadslede wat
my as nuwe voorsitter aangewys het en vir die hoop en
vertroue wat hulle in my geplaas het. Ek bedank hulle ook
vir al hul ondersteuning en sien daarna uit om saam met
hulle te werk om Casidra vorentoe te neem.
Met al die formaliteite nagekom, wil ek ook graag my
opregte dank uitspreek teenoor die voormalige lid van die
uitvoerende raad van die Provinsie, mnr. Cobus Dowry, as
aandeelhouer/uitvoerende gesag asook sy span vir hulle
toegewyde ondersteuning. Ek wens u almal alles van die
beste vir die toekoms toe. In hierdie verband wil ek graag
‘n mosie van dank uitspreek teenoor die hele span van
die Departement van Landbou by Elsenburg, wat so hard
saam met ons gewerk het aan verskeie departementele
programme, onder andere die Omvattende Landbou
Ondersteuning Programme (OLOP), Bestuur van Plase
asook ons mandaat.
Hartlik welkom aan die nuwe Provinsiale Kabinet,
veral die Premier: Helen Zille; die LUR vir Landbou:
Gerrit van Rensburg; die LUR vir Finansies, Ekonomiese
Ontwikkeling en Toerisme: Alan Winde; asook die LUR vir
Vervoer en Openbare Werke: Robin Carlisle. Ons is bly
om julle as deel van Casidra se span te hê. Ons verseker
julle van ons volle ondersteuning ten einde te voldoen
aan ons mandaat. Casidra sal voortgaan met sy rol as
implementeringsagent om armoede te bekamp onder
die heel armstes. Ons deur staan oop en ons sien uit
daarna om saam met alle vlakke van ons nuwe regering
te werk.
Tydens die afgelope jaar het die Raad die nuwe mandaat
geïmplementeer en Casidra se transformasie op grond
van ras en geslag, veral op bestuursvlak, suksesvol
afgehandel deur die aanstelling van die nuwe Hoof
Uitvoerende Beampte, Algemene Bestuurder en
Bestuurder: Ekonomiese Ontwikkeling. Ek wil ook graag
vir Terance Fife, Thembi Mlonyeni en Lieneke Thyssen,
wat deel van ons Bestuurspan geword het, baie welkom
heet.
My dank ook aan die hele Departement van Ekonomiese
Ontwikkeling en Toerisme se span vir hul positiewe
bydrae tot die RED Door Program en ander Ekonomiese
Ontwikkelingsprogramme. Verdere dank aan die Stad
Kaapstad vir hul bydrae in die Besigheid Koopbewys
Program wat tans ‘n verskil maak binne die KMMO’s in die
Metropool.
My opregte dank aan die Bestuurspan en die res van
Casidra se personeel by hoofkantoor, die streekkantoor,
plase en RED Doors. Ek waardeer die passie en dryfkrag
waarmee julle werk met ‘n groot verskeidenheid mense,
insluitend die landelike gemeenskappe. Hou asseblief
aan om lojaal en toegewyd op te tree en julle kan trots
wees op die verskil wat julle maak in die vorming van ons
Provinsie.
Ons kan egter nie bekostig om nou agteroor te sit nie.
Onthou, met vermoë kan jy bo uitkom, maar karakter is
nodig om daar te bly.
Quo Vadis? Wat lê voor vir Casidra? Die nuwe politieke
bedeling en die ekonomiese resessie bied nuwe
uitdagings en maak ook nuwe geleenthede vir groei. Die
nuwe aandeelhouer sal beslis ‘n nuwe benadering verg en
ons die geleentheid bied om nuwe idees en dimensies ter
tafel te lê. Die afgelope vyf jaar se ondervinding kan nou
gebruik word om ons vennootskappe in lyn te bring en
nuwe programme te skep om landbou- en ekonomiese
ontwikkeling in die provinsie te verwesenlik.
Die ekonomiese probleme sal die omvang van
ons werk vergroot en ‘n groter uitdaging op alle
departemente binne Casidra plaas om maniere te vind
om meer werksgeleenthede te skep deur middel van die
programme wat ons implementeer. Daardeur word die
geleentheid geskep om ‘n selfs groter verskil in die lewe
van ons landelike gemeenskappe te maak.
Die Raad het aangedui dat hy wil beweeg na meer
proaktiewe beplanning en fondsinsameling vir bepaalde
projekte wat op landelike ontwikkeling en opheffi ng
fokus.
Laastens wil ek my opregte dank uitspreek teenoor die
geliefdes van veral ons bestuurspan en personeel vir
hul ondersteuning oor die afgelope jaar van Casidra se
transformasie. Julle ondersteuning is van onskatbare
waarde vir die sukses van ons maatskappy.
Ons sien uit na die jaar wat voorlê en saam sal ons ‘n verskil
maak. Hand aan hand, met toewyding en passie, sal ons
streef om Casidra en sy dienslewering nuwe hoogtes te
laat bereik. As ons sê ons kan, dan kan ons.
Ons moet nie bang wees om te waag om te droom
wat onmoontlik blyk te wees indien ons graag wat
onmoontlike blyk te wees wil laat realiseer nie. Ek nooi
u om dit wat onmoontlike blyk te wees saam met my vir
Casidra te droom.
Adv Gesie van Deventer
Voorsitter

Inleiding
Casidra se transformasieprogram het in 2008 bly vrugte
afwerp soos wat betekenisvolle veranderings op senior
bestuursvlak ingestel is. Ons mandaat van “Landbou
en Ekonomiese Ontwikkeling binne ‘n Landelike en
Grondtransformasiekonteks” het ‘n duidelike platform
gebied vir groter betrokkenheid van aandeelhouers
wat waardering het vir die dienste wat Casidra lewer, te
bewerkstellig.
Kernbesigheid
Casidra het die Departement van Landbou bly
ondersteun met die implementering van meer as 200
Omvattende Landbou Ondersteuningsprogramme
(OLOP) en 400 voedseltuinprojekte as deel van die
Grondtransformasieprogram in die Provinsie.
Die bestuur van plase vir die Departement van Vervoer
en Openbare Werke (DVOW) het ‘n opwindende nuwe
fase betree met die bespreking van modelle hoe hierdie
eiendomme omskep kan word om ‘n bydrae te maak
tot suksesvolle grondtransformasieprojekte, in gebiede
waar hierdie plase geleë is, asook in die Provinsie. Ons
het weg beweeg van die bestuur van plase namens
gemeenskappe (Nelspoort en Jackalskraal) na die
bemagtiging van gemeenskappe tot ‘n model vir
selfbestuur van hulle eie bates. Uittree- strategieë wat
aan bemagtigingsprogramme gekoppel is, is in plek.
Ons het ons rol as ondersteuningskantoor vir die
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme (DOET) uitgebrei vir die implementering en
ondersteuning vir die Real Enterprise Development
(RED) Door kantore, die RED Door Mobiles en Die PLEK
Plan (DPP). Die ontwikkeling van talle ander programme
is ook in hierdie tydperk aangepak, byvoorbeeld die 100
000 Werksvaardighede Program, en die Ekonomiese
Ontwikkelingsfonds (EOF).
Ons is trots op die gehalte van dienslewering van ons
kernbesigheid en sal volhou om die spoed, volume en
omvang van dienste aan ons kliënte te verbeter. Die
skakels tussen kernbesigheidsprogramme word gebou
om geïntegreerde landelike ontwikkelingsdienste meer
doeltreff end te kan lewer.
Oorsig van
DIE HOOF UITVOERENDE BEAMPTE
Diversiteit van Dienste
U sal in hierdie verslag waarneem dat Casidra, deur sy
personeel, werklik ‘n groot diversiteit van dienste aanbied.
Die bestuur van kommersiële plase, bou van varkhokke,
advieslewering oor werkskepping aan munisipaliteite,
raad aan entrepreneurs in afgeleë landelike gebiede,
bystand met die skep van voedseltuine, ontlokking
van mense se vaardighede en entrepreneurskap,
bestuur van kleinsake leningsaansoeke, regsadvies,
opknapping van landelike huise, raadgewing aan nuwe
boere en bevordering van landelike toerisme word alles
gebied met ‘n passievolle toewyding tot uitstekende
dienslewering.
Vooruitsigte
Hierdie jaarverslag word vrygestel na afl oop van die
2009 Nasionale en Provinsiale verkiesings, te midde van
‘n ekonomiese resessie.
‘n Ministerie vir Landbou en Landelike Ontwikkeling is
nasionaal en binne die provinsie op die been gebring.
Casidra is in ‘n goeie posisie om by hierdie programme
betrokke te raak deur die verdere integrasie van
ons landbou, menslike hulpbronne en ekonomiese
ontwikkelingsdienste by die diensleweringspunt
tot voordeel van ons kliënte. Ons deelname aan
formulering van strategieë en die uitrol van programme
sal waarskynlik aansienlik toeneem.
Die Raad het ‘n proses begin om die rol van die
”Rural Empowerment Foundation” (REF), ‘n Artikel 21
Maatskappy gehou deur Casidra, te omskryf met die
doel dat die kwessie van sosiale ontwikkeling groter
aandag sal kry. ‘n Begroting, struktuur, benadering en
programme word op hierdie stadium ontwikkel en sal
deur die Raad oorweeg word.
Terwyl hierdie nuwe programme meer werk vir Casidra
sal genereer, sal die Nasionale en Provinsiale Tesourie
in werklikheid besteding in die loop van die jaar
waarskynlik beperk. Casidra sal programme moet instel
in samewerking met die privaatsektor om te verseker
dat sy programme volhoubaar is.
Finansiële Uitkoms
Oordragte van die Departement van Landbou het R54.62
miljoen beloop waarvan R9.2 miljoen kernbefondsing
was. Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Oorsig van die Hoof Uitvoerende Beampte
4

5
Toerisme (DEOT) het R36.18 miljoen, waarvan R4 miljoen
kernbefondsing was in die tydperk onder verslag
oorgedra vir die implementering van die Ekonomiese
Ontwikkelingsprogram. Die Departement van Vervoer
en Openbare Werke (DVOW) het R1.85 miljoen oorgedra
vir die bedrywighede van Waaikraal en Amalienstein.
Terwyl dit grootliks bygedra het tot die gevoel van
fi nansiële sekuriteit en stabiliteit binne Casidra, moet
heelwat nog gedoen word om ons hulpbronvereistes
te integreer met beplanning van die Provinsiale
Regering se Mediumtermyn Bestedingsraamwerk en om
toekomstige ekonomiese storms te trotseer.
Klimaat van motivering
Die Raad bly toegewyd, betrokke en strategies ten
opsigte van sy ondersteuning aan bestuur. Verskeie
bestuurs- en kommunikasie komitees het hul rolle vervul
om te verseker dat ‘n gesonde en dinamiese klimaat
van motivering geskep word. Breedvoerige skakeling
het plaasgevind tussen senior bestuur en personeel op
die plase, asook by die RED Doors en Hoofkantoor in ‘n
poging om die kultuur van ondersteuning en kliëntediens
te bevorder. Verdere in diepte werk moet gedoen word
om institusionele onderhandelings tussen Casidra en sy
leweringsvennote en aandeelhouers te verbeter.
Erkenning
Opregte dank word uitgespreek teenoor:
Die Uitvoerende Gesag vir sy volgehoue, kritiese
strategieë, rigting gewing en ondersteuning.
Oorsig van die Hoof Uitvoerende Beampte
Die Raad van Direkteure vir hul ontwikkelingsinsig en
leiding asook hul toeganklikheid tot senior bestuur.
Ontwikkelingsvennote en aandeelhouers, veral
die Departement van Landbou, die Departement
van ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme, die
Departement van Vervoer en Openbare Werke, die
Departement van Plaaslike Regering en Behuising,
en die nasionale Departement van Omgewingsake en
Toerisme.
Personeel wat volgehou het om uitstekende diens
aan kliënte te lewer en wat die bestuursverandering
programme positief benader het.
Kliënte en begunstigdes vir hulle volgehoue
verbintenis tot Casidra en vir hulle volgehoue
terugvoering.
Die Bestuurspan vir hulle ondersteuning en
toewyding, in die besonder aan Gert Combrink vir sy
rol as waarnemende Hoof Uitvoerende Beampte en
vir die wyse waarop hy my in die Maatskappy gevestig
het.
Laaste opmerkings
Casidra is ‘n buitengewone instelling bestaande uit
wonderlike mense met passie wat ondersteun word
deur ‘n insiggewende en lojale Raad van Direkteure. Dit
is onwaarskynlik dat hierdie stand van sake sal verander
aangesien die transformasieprogram dit behoort te
versterk. Ons kliënte, aandeelhouers en vennote sal die
werklike voordeel beleef, en sal nog beter dienslewering
geniet in die jare wat voorlê. Dit is die belofte waaraan
ons ons verbind.
Mnr. Terance Fife
Hoof Uitvoerende Beampte

Ekonomiese
Ontwikkeling
RED Door
Program
RED Inisiatief
Program
Die PLEK Plan
Program
Mobiele
RED Door
RED
Ondersteunings
netwerk
RED
Finansiering
Ko-Operatiewe
Koopbewys
Landelike Besigheids
ondersteuning
Koopbewys program
Stad Kaapstad
Besigheids
Koopbewys Program
KERN BESIGHEIDS DIAGRAM
Bedrywe
(Bedryfsdept)
CASIDRA
Hoofkantoor
Streekkantoor Publieke Skakeling Administrasie
Plase:
3 Staatsplase,
2 Gemeenskapsplase
Landbou en
Grondtransformasie:
OLOP Projekte
Landelike
Infrastruktuur
Landelike Gemeenskapsgebaseerde
Toerisme
& Werkskepping
Kapasiteitsbou
Landelike
Behuising
Gemeenskapsontspanningsgeriewe
Vaardighede en
Menslike Ontwikkeling
Voedselsekuriteitsprojekte
Mentorskap
Korporatiewe
Dienste
Finansies
IT &
Netwerkdienste
Regsdienste
Menslike
Hulpbronne
Kern Besigheids Diagram
6

7
VERTOONVENSTER VAN
Vertoonvenster van Aktiwiteite
AKTIWITEITE
(vir die jaar geëindig 31 Maart 2009)

EKONOMIESE ONTWIKKELINGSPROGRAM
Die doel van hierdie program is om landelike ekonomieë te stimuleer en te ontwikkel deur aan staatsdepartemente,
munisipaliteite, landelike gemeenskappe en ander belanghebbendes bystand te bied met die implementering van
volhoubare gemeenskapsgebaseerde besighede.
Real Enterprise (RED Door) Ontwikkelingsprogram
Die RED Door (Real Enterprise Ontwikkeling) groei en hou
aan om die potensiaal van klein-, mikro en mediumsake
ondernemings (KMMO’s) en opkomende entrepreneurs
te ontsluit. Dit word bevestig deur die aantal suksesvolle e
kleinsake-ondernemings wat regdeur die provinsie e
gevestig is. Hierdie vlagskip program is ‘n inisiatief f
van die Direktoraat Ondernemingsontwikkeling van n
die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en n
Toerisme wat suksesvol deur Casidra geïmplementeer r
en bestuur word.
Die RED Door is ‘n enkel intreepunt waar KMMO’s s
inligting oor kleinsake-ondernemings, raad en bystand d
kan bekom. Die doel is om almal se deelname aan die e
ekonomie te verhoog, veral onder diegene wat voorheen n
uitgesluit en gemarginaliseerd was; die aantal nuut t
gevestigde besighede en ondersteuning te verhoog; en
nuwe asook bestaande besighede te help groei, versterk
en ontwikkel.
Kundige, vriendelike en ondersteunende personeel by
die RED Door gee bystand aan potensiële en bestaande
entrepreneurs om toegang te kry tot betroubare
besigheidsinligting asook staatstender geleenthede.
Die RED Door verskaf ook ‘n hulpbron fasiliteit, toegang
tot die internet en ‘n opleiding- en kapasiteitsbou
program. Buiten die dienste wat die RED Door sentrums
lewer, word omvattende uitreiking en kapasiteitsbou
programme aan omliggende gemeenskappe uitgerol in
samewerking met diensverskaff ers.
Sedert sy instelling in 2004, het die RED Door voetspoor
vinnig regoor die Wes-Kaap Provinsie versprei,
met die doel om besigheidsdienste binne bereik
van almal te plaas. Tydens die 2008/09 fi nansiële
jaar, is twee sentrums en twee mobiele eenhede
in werking gestel. ‘n Satellietkantoor in Kayamandi
by Stellenbosch en ‘n sentrum in Retreat is geopen.
Hierdie was die bykomende besigheidtoegangspunte
vir 11 bestaande sentrums in Atlantis, Beaufort-
Wes, Hermanus, Khayelitsha, Knysna, Mitchellsplein,
Mosselbaai, Oudtshoorn, Paarl, Tableview en
Vredenburg, wat dit ‘n totaal van 13 toegangspunte
maak.
Mobiele RED Door
Die Mobiele RED Door is ‘n uitreikingsintervensie wat
ontwikkelingsdienste in afgeleë gebiede bevorder en
dienste verskaf aan mense wat nie toegang tot RED
Doors in hulle afsonderlike gebiede het nie. ‘n Volledige
skedule van besoektye kan vanaf Casidra/RED Door
sentrums of op die webtuiste: www.casidra.co.za bekom
word.
Twee mobiele eenhede, een in die LAGUNYA- (Langa,
Gugulethu, Nyanga) streek en ‘n ander een vir die
Noordelike Voorstede, is in werking gestel.
Die ses RED Door Mobiele eenhede verskaf dienste aan
afgeleë gebiede op die Weskus, Suidelike Voorstede,
Noordelike Voorstede, LAGUNYA (Langa, Gugulethu,
Nyanga), Overberg en Kaapse Wynland. ‘n Sewende
RED Door Mobiele eenheid sal nog geloods word en
sal besigheidsondersteuningsdienste aan die afgeleë
gemeenskappe van die Sentrale Karoo lewer.
Vertoonvenster - Ekonomiese Ontwikkelingsprogram
8

9
RED Inisiatief programme:
Die volgende dienste en programme stel kliënte in
staat om ‘n omvangryke ondersteuningspakket vanaf
RED Door sentrums te bekom vir nuwe en bestaande
besighede.
1. RED Finansiering
Kleinsake-ondernemingsfonds
Oorlewingsfonds
Koöperatiewe Ondersteuningsfonds
Oorbruggingsfi nansiering
2. RED Ondersteuningsnetwerk en
Besigheid Ondersteuning
Koopbewysprogram
Besigheidsplan
Uitvoerbaarheidstudie
Mentorskap
Gesondheidsondersoek
Opstel van Koöperatiewe
Verkryging van Bemarkingsmiddels
3. RED Kampus
Besigheidsopleiding Program
4. Maatskappye Registrasie
Vennootskap met CIPRO
Registrasie van Beslote Maatskappye en
Koöperatiewe
Kliënte geniet die volgende dienste:
Assessering van die entrepreneur se behoeftes;
Verskaffi ng van besigheidsadvies en inligting;
Tenderadvies en -inligting;
Internettoegang vir besigheidsnavorsing en idee
generering;
Kapasiteitsbou vir entrepreneurs deur opleiding,
werkswinkels en inligtingsessies;
Fasilitering van besigheidskontakte om KMMO’s se
toegang tot privaat en openbare werwingsgeleenthede
in verskeie sektore te verbeter;
Fasilitering van toegang tot programme, aansporings
en inisiatiewe aangebied deur die provinsiale en
nasionale regering om die KMMO-sektor te ontwikkel;
en
Fasilitering van toegang tot ‘n ondersteuningsnetwerk
van besigheidsdienste en -verskaff ers.
Vertoonvenster - Ekonomiese Ontwikkelingsprogram
RED Door Program Prestasies
RED Door het die volgende prestasies behaal in die
fi nansiële jaar 2008 / 09:
BESIGHEIDS ONDERSTEUNINGSDIENSTE GELEWER
Advies en inligting
Maatskappy registrasies
CIDB registrasies
NHBRC
SARS registrasies
WCSDB registrasies/Munisipaliteit SDB
Kliente bygestaan met Regsadvies
Internettoegang
Totale getal kliënte bedien 12500
ENTREPRENEURS WAT OPLEIDING ONTVANG HET
Aantal Opleidingsessies
Aantal mense bygewoon
BYSTAND MET TENDER INFORMASIE
Aantal suksesvolle tenders
Totale waarde van suksesvolle tenders
UITREIK PROGRAM
BESIGHEIDS BYSTAND ONDERHOUD PROGRAM
Lenings vir “Nie-bankbare Kliente”
Aantal lenings goedgekeur
Totale waarde van goedgekeurde lenings
DIREKTE FINANSIERING DEUR FINANSIËLE INSTANSIES
KOÖP MENTORSKAP PROGRAM
KOÖPERASIES BYGESTAAN MET NIE-FINANSIËLE ONDERSTEUNING
Aantal Koöp registrasies
Aantal Besigheidsplanne
Aantal Uitvoerbaarheidsstudies
Aantal Besigheids Gesondheid Ondersoeke
Aantal Koöps bygestaan met
bemarking
OORLEWINGSPROGRAM (FINANSIEEL)
20514
1831
294
600
388
330
10851
20514
313
5152
101
R 28 949 033
Aantal uitreikingsaktiwiteite 273
Aantal lenings goedgekeur
Totale waarde van goedgekeurde lenings
Aantal lenings goedgekeur
Totale waarde van goedgekeurde lenings
144
R 4 220 062
38
R 8 705 473
Aantal Koöp Geskenkbewyse uitgereik 57
119
62
22
8
8
17
R 130 185

Die PLEK Plan Program
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling is gebaseer op
plaaslike inisiatiewe wat deur plaaslike aandeelhouers
gedryf word en behels hoofsaaklik plaaslike hulpbronne,
idees en vaardighede wat gewerf en gebruik word
op ‘n geïntegreerde wyse om ekonomiese groei en
ontwikkeling te stimuleer.
Die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme se rol binne die Wes- Kaapse Provinsiale
Regering is om intervensies te skep wat verandering
op plaaslike vlak teweegbring en om ondersteuning
vir plaaslike ondernemings van die Munisipaliteit
te verskaf. In hierdie verband het die Direktoraat:
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling (PEO) die Landelike
Ekonomiese Bystandsfonds (LEBF) en Die Plaaslike
Ekonomiese Plan (DPP) programme as twee intervensies
ontwikkel om as ondersteuningstrategieë vir plaaslike
ekonomiese ontwikkeling te dien.
Casidra bestuur die DPP met sukses. Die doelwit van
die DPP is om ‘n pakket inligting en advies te lewer
deur ekonomiese geleenthede in ‘n plaaslike gebied te
identifi seer, te skep en te voorsien. Deur hierdie inisiatief, ,
sal die volgende doelwitte bereik word:
Toenemende deelname aan die ekonomie,
Volhoubare groei van die plaaslike ekonomie;
Werkskepping;
Plaaslike ondernemings, doeltreff ende rolspelers in n
die plaaslike ekonomie maak; en
‘n Regverdige, doeltreff ende en bevorderlike e
besigheidsomgewing skep.
Die rol van die PLEK Plan Program is:
Om plaaslike munisipaliteite te ondersteun in die
ontwikkeling en verbetering van hulle PEO-strategieë
en raad te gee om in lyn te kom met die Provinsiale
en Nasionale Beleide.
Om uitvoerbare ekonomiese geleenthede in ‘n
bepaalde gebied na te vors, te identifi seer en
te ontwikkel wat ‘n impak sal hê op die skepping
van ‘n ekonomiese uitvoerbare besigheid /
werkskeppingsgeleenthede.
Die Streeks Ekonomiese Profi ele sal die DPP in staat
stel om geïdentifi seerde geleenthede te koppel aan
die streke wat die mees geskik is.
Die projekte wat befondsing benodig sal ontleed
word en voorleggings sal aan die PEO Eenheid
voorgelê word vir befondsing deur die LEBF.
Die samewerking en vennootskappe met
korporasies, plaaslike besighede, sakeondernemings,
organisasies en sleutel aandeelhouers is noodsaaklik
vir die sukses van die DPP. Die DPP Bestuurders tree
op as tussengangers tussen rolspelers om te verseker
dat plaaslike ekonomiese ontwikkelingstrategieë
uitgerol word.
Vertoonvenster - Die PLEK Plan
10

11
LANDBOU- EN GRONDTRANSFORMASIEPROGRAM
Die doel van hierdie program is om staatsdepartemente, munisipaliteite, landelike gemeenskappe en ander
aandeelhouers by te staan met die implementering van die Grondtransformasieprogram, Omvattende Landbou
Ondersteuningsprogram (OLOP) en Landelike Landbou Ontwikkelingsprojekte.
Bestuur en bemagtiging van Plase
Die strategiese doelwit van hierdie subprogram is om
staatsplase te ondersteun en te bestuur namens die
onderskeie gemeenskappe totdat oordrag plaasvind.
Casidra het bestuurskontrakte met die staat vir die bestuur
van 3 plase (naamlik Amalienstein, Anhalt en Waaikraal) en
ondersteun 2 ander gemeenskapsgebaseerde plase (naamlik
Jackalskraal en Nelspoort). Grondeise by Amalienstein en
Waaikraal is nog nie afgehandel nie, wat die kapasiteit om
nuwe langtermyn projekte te implementeer en bestaande
boerderypraktyke aan te pas, beperk. Bestuurskontrakte word
op ‘n jaarlikse basis uitgereik. ‘n Onderhandelingsproses is
ingestel tussen die onderskeie rolspelers om die herbeplanning
en herkapitalisasie van hierdie plase te doen. Besluite oor
aksieplanne en skedules vir die bemagtigingsproses is
geneem.
Anhalt, ‘n appelplaas in die Langkloof, doen fi nansieel nog
baie goed en het die hoogste opbrengs gehad sedert sy
instelling in 1994. Die inkomste van R9 196 169 vir die 2007/8
oes (inkomste by plaas hek uitsluitend uitvoerkostes) was 24%
beter as die vorige jaar. Die plaas het 50.92 hektaar boorde in
produksie. Die besluit om tweekleurige en ander nuwe appelkultivars
aan te plant het die risiko versprei en begin nou reeds
vrugte te dra met ‘n bykomstige 22.33 ha nuwe oorde onlangs
geplant wat die winsgewendheid verder sal verhoog. Prestasie
parameters is: Produksie - 46.94 ton per hektaar; gemiddelde
inkomste per karton van R72,17; 54% van alle appels wat gepak
is, is uitgevoer en ‘n gemiddelde bruto marge van R82 265 per
hektaar is die hoogste wat sedert 1994 bereik is.
By Amalienstein, naby Ladismith, het sekere strategiese e
veranderings, wat tydens 2006 geïmplementeer is om sekere e
bedryfseenhede winsgewend te kry, in 2007/08 vrugte e
afgewerp met die winsgewendheid van die vrugtesektor wat at
dramaties gestyg het. Ongelukkig, in 2008/09, het die plaas s
een van die swakste oeste nog ooit gehad, hoofsaaklik as s
gevolg van skade deur ryp en koue, en die vrugte het nie ‘n n
bemarkbare grootte bereik nie. Die melkery het een van die e
hoogste produksiesyfers per koei bereik sedert sy aanvang. g.
Die plaas is egter nie winsgewend nie en die bestuursopdrag g
is om die verlies tot ‘n minimum te beperk terwyl die basiese e
infrastruktuur behou word.
Vertoonvenster - Bestuur van Staatsplase
By Waaikraal, in die Oudtshoorngebied, het Casidra daarin
geslaag om lusern, Nguni beeste en volstruise suksesvol te
bestuur.
Jackalskraal, ‘n suiwelplaas naby Plettenbergbaai, het ‘n moeilike
jaar ervaar met droogte, stygende insetkoste en die melkprys
wat nie dieselfde voorbeeld gevolg het nie. Vir die eerste keer
sedert 2001 moes die plaas van sy beleggingskapitaal gebruik
om infrastruktuurkoste te dek. Die Trust gebruik die rente op
hierdie belegging om studente met hul studies by tersiêre
opleidingsinrigtings te ondersteun. Casidra se betrokkenheid
is op hierdie stadium daarop gemik om die trustees te bemagtig
met indiensopleiding en tegniese ondersteuning.
Die Vuyani Ontwikkelingstrust is verantwoordelik vir die
Nelspoort plaas, met Casidra in ‘n ondersteunende rol. Nuwe
boerdery eenhede, soos groente, ‘n eier produksie- eenheid
en ‘n olyfboord is geskep. In ‘n poging om rondloper honde
en diefstal te bekamp, is volstruise aangekoop om tussen die
skape te laat wei. Die plaas het die eerste aanteelkoei van die
Nguni-stoetery wat op die plaas begin is, verkoop. Casidra is
in die fi nale stadium om die Trust te bemagtig om die plaas
onafhanklik te bestuur, met trustees wat verskeie kursusse
bywoon. ‘n Werkswinkel is gehou om ‘n visie vir die toekoms
van die Trust te ontwikkel en ‘n uittree-strategie vir Casidra te
skep wat in Oktober 2009 sal plaasvind.
Ondersteuning aan Landbou en Agro-nywerhede
Die strategiese doelwit is om suksesvolle
gemeenskapsplase te ontwikkel deur die implementering
van die Omvattende Landbou Ondersteuning
Program (OLOP), die Proaktiewe Grond Verkrygings

Program (PGVP), die Grond Herverdeling vir Landbou
Ontwikkelingsprogram (GHLO) en die ondersteuning van
die staat met die implementering van voedselsekuriteits
programme.
Casidra is deur die Departement van Landbou: Wes-
Kaap as sy implementeringsagent aangewys in die
lewering van die OLOP-program aan die begunstigdes
van die grondhervorming. 219 Nuwe projekte is tydens
die jaar geregistreer saam met 63 vroeëre projekte wat
nie in die vorige jaar volledig geïmplementeer is nie,
met ‘n begroting van R69.869 miljoen onder bestuur.
Van hierdie projekte, is 102 voltooi, 9 gekanselleer
en die res oorgedra vir implementering in 2009.
Hierdie oordrag is nodig as gevolg van kontantvloei
skedulering deur die Tesourie. Die eerste fondse is in
Julie 2008 oorbetaal en ‘n groot gedeelte in die fi nale
kwartaal.
Die implementering van hierdie Grondhervorming
en Gemeenskap Voedsel Sekuriteit projekte word
bemoeilik deur uitdagings en verskeie faktore
soos toegang tot grond, fi nansiële probleme en
goedkeuring deur plaaslike en provinsiale owerhede
wat hulle implementering vertraag. ‘n Wagperiode
van 3 maande vanaf die aanvang van die projek totdat
betaling plaasvind, word ervaar.
Die Huishoudelike Voedsel Sekuriteit Program het
R8 miljoen in totaal ontvang. ‘n Totaal van 407 tuine
is tydens die jaar ondersteun, met produksie-insette,
basiese gereedskap en besproeiing. Projekte wat
geïmplementeer is, sluit in die Green Right Projek in
Delft wat deur die Premier in Maart 2009 geloods is en
die IIima/ Letsema Voedseldag in Ceres wat deur beide
die Nasionale en Provinsiale Ministers van Landbou in
November 2008 geloods is.
Casidra se rol in die implementering van OLOP is in 2008
uitgebrei na alle gebiede binne die Wes-Kaap met die
gevolg dat die personeelkomponent moes vergroot.
Die George kantoor is vergroot en 2 nuwe aanstellings
is gemaak met ‘n bykomende aanstelling wat in 2009
sal volg. By die Paarl kantoor is 2 aanstellings gemaak
met nog 2 aanstellings wat in 2009 sal volg. ‘n Siviele
Ingenieur student het die geleentheid gehad om haar
indiensopleiding vir ‘n jaar by die Paarl kantoor te
doen.
Landelike Infrastruktuur
Die doel van hierdie program is om die sosiaal
maatskaplike boustene van die landelike gemeenskappe
te herstel, bevorder en ontwikkel deur die implementering
van verskeie infrastruktuurprojekte. Die strategiese
doelwit is om die Nasionale Regering se Landelike
Behuisingsubsidie Skema te gebruik om die lewensgehalte
van arm landelike gemeenskappe te verbeter.
Die Landelike Behuisingsprojek in Genadendal het ‘n
verdere 5 gerestoureerde huise aan hulle trotse eienaars
gelewer. Fase 2 van die projek is afgehandel, terwyl nog
5 huise van Fase 3 in die komende jaar voltooi sal word,
wat ‘n totaal van 100 huise wat gerestoureer is, uitmaak.
Daar is ook besluit dat Casidra, onder sy nuwe mandaat,
nie met die Landelike Behuisingskema sal voortgaan
nie en ‘n uittree- strategie is geïmplementeer.
Die Plettenbergbaai Belgiese Ontwikkelingsprojek in
Kranshoek het sy fi nale befondsing in die vorige jaar
ontvang, met R267 364 oor wat nog geïmplementeer
moet word. Hierdie fondse is aangewend om
herstelwerk te doen aan van die geboue wat beskadig
is, en om die oefensentrum in die Ontspanningsentrum
toe te rus. ‘n Entrepreneur is die geleentheid gebied om
dit as sy eie besigheid te bestuur, maar hierdie besigheid
vorder stadig as gevolg van lae kliëntegetalle. Hierdie
projek is voltooi en alle verantwoordelikheid vir die
infrastruktuur is aan die Bitou Munisipaliteit oorgedra.
Landelike Gemeenskapsgebaseerde Toerisme
Die strategiese doelwit van hierdie sub-program is om die
landelike toerisme ekonomie te laat groei.
Casidra se pogings het ten doel om landelike
gemeenskappe by te staan om die unieke
toerismepotensiaal van hul gemeenskappe te ontwikkel
deur navorsing, beplanning en implementering van
volhoubare toerisme projekte. ‘n Totaal van 6 projekte
maak deel uit van hierdie pogings met ‘n begroting
van R2 087 600 onder bestuur.
Stony Point, geleë in Bettysbaai in die Overberg-streek,
Vertoonvenster - Bemagtiging, Landelike Infrastruktuur en Toerisme
12

13
The is aangewys Household vir die Food ontwikkeling Security van Programme ‘n opvoedkundige received
a en total toerisme allocation fasiliteit. of R8 Die million. Stony A Point total of perseel 407 gardens is van
were supported during the year with production
betekenisvolle argeologiese en bewaringswaarde, met
inputs and basic tools and irrigation. Projects that were
die ruïnes van ‘n ou walvisstasie asook die broeiplek
implemented include the Green Right Project in Delft
that van een was van opened die twee by the vasteland Premier kolonies in March van 2009, die and Kaapse the
IIima/ pikkewyne Letsema in Suid-Afrika. Food Day in Ceres was opened by the
National Minister of Agriculture during November 2008.
Casidra’s As gevolg role van die in the geskiedkundige implementation en bewaringstatus
of CASP was
expanded van die in perseel, 2008 to is all the ‘n regions hersoneringsaansoek within the Western en
Cape which resulted in the staff component having to
ontwikkelingspermit vanaf Heritage Wes-Kaap
increase. The George offi ce was expanded and two
nog uitstaande. Hierdie statutêre goedkeuring
new appointments were made with an additional
appointment is uiters tydrowend to follow asook in 2009, duur. while the Dit Paarl vertraag offi ce had die
ontwikkelingsproses 2 appointments with aansienlik. another 2 to follow in 2009. A Civil
Engineering student was given the opportunity to do
Nuwe her in- toerisme service training projekte at the geïmplementeer Paarl offi ce for sluit a year. in een
evalueringstudie vir die implementering van nuwe
Rural Infrastructure
ondernemings by ‘n natuurreservaat, en die opgradering
van die kampplek by Elandsbaai. Die ontwikkeling
The aim of this programme is to restore, enhance
and van die develop Eastern the Gateway social fabric sentrum in rural by Blauwkranzrivier
communities by
implementing naby Plettenbergbaai various infrastructure is onder projects. konstruksie The strategic nadat
objective verskeie is studies to utilise vir the hierdie National sensitiewe Governments eko-perseel Rural
Housing voltooi is. Subsidy Dit sal scheme in September to better the 2009 quality voltooi of life word. of poor ‘n
rural Nuwe communities.
sakeonderneming op roete R62, naamlik die
Amalienstein Teetuin, is opgradeer.
The Rural Housing project in Genadendal delivered
another 5 restored houses to their proud owners. Phase
2 Kapasiteitsbou
of the project was completed while another 5 houses
from Phase 3 will be completed in the coming year
to Die bring doel van the hierdie total to program 100 houses is om restored. gemeenskapslede It was also te
decided bemagtig that deur Casidra kennis en will, vaardighede under its new te voorsien, mandate, om not die
continue
grondslag
with
vir menslike
the Rural
gedrag
Housing
te lê wat
Scheme
benodig
and
word
an exit
om
strategy was implemented.
suksesvol deel te neem aan die geleenthede wat deur ‘n
The
ontwikkelende
PBBDI project
Suid-Afrika
in Kranshoek
gebied word.
received its fi nal
funding in the previous year, leaving R267 364 to be
implemented. Hierdie program This funding sluit was applied in vaardighede to repair some en of
the menslike buildings ontwikkeling, that were vandalised maatskaplike and to welsynsprojekte
equip the gym
that en mentorskap. was started in the Dit Lifestyle maak Centre. ook deel An entrepreneur
uit van die
was
implementering-metodologie
given the opportunity to manage
vir
this
gemeenskaps-
as his own
business, but due to low client numbers, his business
gebaseerde projekte.
is not progressing very well. This project has been
completed and all responsibility for the infrastructure
has Die been Kranshoek transferred Gemeenskap to the Bitou Ontwikkeling Municipality. Sentrum
het weereens bystand ontvang. Die proses om hierdie
Rural fasiliteit Community-based te bemagtig en verantwoordelikheid Tourism oor te dra
aan ‘n gemeenskapsorganisasie het ‘n aanvang geneem.
The
Tydens
strategic
Maart
objective
2009 het
of this
onderhandelinge
sub programme
aansienlik
is to grow
the rural tourism economy
gevorder en ons hoop om ‘n ooreenkoms vroeg in 2009
Casidra’s
te bereik.
Tourism eff orts aim to assist rural communities
to develop the unique tourism potential of their
Die meeste van die projekte onder hierdie program maak
deel van die OLOP- program uit. Verslag oor opleiding
en besteding word in daardie afdeling gedoen.
Vertoonvenster - Regsdienste
communities through the research, planning and
implementation of sustainable tourism projects. A total
of 6 projects REGSDIENSTE
form part of this eff ort and had a budget of
R2 087 600 under management.
Die doel van hierdie eenheid is om te verseker dat Casidra
Stony voldoen Point, aan located relevante in wetgewing.
Betty’s Bay in the Overberg region,
is earmarked for the development of an educational
and
Regsdienste
tourist facility.
hanteer
The
alle
Stony
regsaspekte
Point site
binne
is of signifi
en buite
cant
archaeological and conservation value with the ruins of
die maatskappy wat ‘n invloed op die maatskappy het,
an old whaling station and is also the breeding ground
of insluitend one of die the opstel, only two redigering, mainland vertaling colonies en of keuring African
penguins asook kommentaarlewering in South Africa. ten opsigte van kontrakte
en regsdokumente vir die verskeie departemente
Due
binne
to
Casidra,
the heritage
asook
and
die
conservation
invordering
status
van agterstallige
of the site,
a rezoning application and development permit from
skuld. Die departement lewer ook regsadvies
Heritage Western Cape is still being awaited. These
en statutory ondersteuningsdienste approvals are extremely aan time-consuming die verskillende and
departemente utilise a lot of binne funding. Casidra This delays en doen the navorsing development oor
bepaalde process tremendously.
regsaspekte en veranderings in wetgewing
wat die maatskappy raak.
New tourism projects that were implemented include
one evaluation study for the implementation of new
Regsdienste ventures at a tree nature ook reserve, op as ‘n and voldoeningsbeampte the upgrading of the ten
opsigte camp site van at Elands alle kontrakte Bay. The en development toepaslike wetgewing of the Eastern en
regulasies, Gateway Centre, soos inter at Blaawkranz alia die Wet River op Nasionale near Plettenberg Krediet,
Wet
Bay,
34
is
van
under
2005
construction
en die Wet
after
op Breë
several
Swart
studies
Ekonomiese
were
completed for this eco sensitive site. Completion will
Bemagtiging, Wet 53 van 2003.
be in September 2009. A new business venture on the
R62 route, namely the Amalienstein Tea Room, was
Regsdienste upgraded. bestuur ook die beveiliging, indeksering
en liassering van alle sekuriteite, aandelesertifi kate,
Capacity kontrakte en Building Trustdokumente.
The aim of this programme is to empower community
members Verskeie ooreenkomste by providing knowledge, en ander dokumente skills and is to opgestel, lay the
foundation insluitend huurooreenkomste, of human behaviour lenings, needed to borgstelling,
successfully
participate koopbriewe, in diensvlakooreenkomste, the opportunities of a developing dienskontrakte, South
Africa.
skenkings, resolusies en volmagte, pactum de
non petendo, bekragtigings, berig van ontvangs,
This programme includes skills and human development,
social mentorskapooreenkomste welfare projects and asook mentorship die samestelling and forms part van
of ‘n Vereniging the implementation as regspersoon. methodology for communitybased
projects.
Menings en memoranda is opgestel oor ‘n reeks
The Kranshoek Community Development Centre was
interessante onderwerpe, insluitend inter alia: Wat behels
again supported and actions to empower this facility and
transferring onbillike diskriminasie responsibility (onbillike to a community arbeidspraktyk) organisation in die
were werwingsproses, initiated. During of Casidra March ‘n “widely 2009 the held negotiations
company”
progressed is, soos omskryf signifi in cantly die Korporatiewe and we hope Wysigingswet, to reach Wet an
agreement
24 van 2006;
early
of dit
in 2009.
moontlik is om ‘n bepaalde Trust as
begunstigde by die begunstigdes van ‘n ander Trust te
Most of the projects under this programme form part of
the voeg; CASP of Casidra programme. ‘n Professionele Training and Rybewys spending moes is reported bekom,
under en of this vervoer section. van plaaswerkers na winkels en/of hul
woonplekke teen vergoeding toelaatbaar is sonder ‘n
permit /bedryfslisensie, soos bedoel in Afdeling 33 van
die Wet op Nasionale Padvervoer, Wet 22 van 2000.

OPENBARE BETREKKINGE,
BEMARKING EN KOMMUNIKASIE
Die doel van hierdie eenheid is om die maatskappy te
bemark deur die verskaffi ng van ‘n interne en eksterne
kommunikasiediens. Dit maak deel uit van die Korporatiewe
Ondersteuningsdiens.
Tydens hierdie verslagjaar was Casidra deurlopend
betrokke by verskeie bemarkings- en kommunikasieaktiwiteite,
en het heelwat mediadekking en publisiteit
deur elektronies en gedrukte media geniet.
Casidra het twee seremonies vir die oorhandiging
van projekte gehou. By die eerste is die
Meerdoelige Gemeenskapsentrum by Kranshoek
naby Plettenbergbaai aan die Bitou Munisipaliteit
oorhandig, en die tweede was die oorhandiging van
die Henkries plaas aan die Departement van Landbou
en Grondhervorming in die Noord-Kaap by Henkries.
Hierdie seremonies is as bemarkingsplatform gebruik
en mediavrystellings en uitnodigings is aan die verskeie
media gestuur. Verskeie plaaslike media/koerante het
die geleentheid bygewoon en daar was ‘n regstreekse
uitsending deur twee SAUK radiostasies (naamlik
Umhlobo wenene en SAFM).
Casidra en sy strategiese vennoot, die Departement
van Landbou, het SAUK mediadekking geniet tydens die
jaarlikse World Food Day geleentheid wat op Merweville
gehou is, asook die Ilima/Letsema veldtog, ‘n Nasionale
Staatsinisiatief om te verseker dat gemeenskappe en alle
rolspelers toegang tot grond het as middel om armoede
en hongerte te bekamp, wat in Wolseley gehou is.
Tydens die verslagjaar het Casidra ‘n werkverhouding
gevestig met No-Line Kommunikasies, die vervaardiger
van SAUK 2 se televisie reeks Living Land. Die doel van
hierdie program is om die ontwikkeling van opkomende
boere deur kwessies rondom grondhervorming en
boerdery aan te spreek. Drie OLOP-projekte is verfi lm en
twee episodes is uitgesaai met ‘n paar nog uitstaande.
Die eenheid het deurlopend tydens die jaar deelgeneem
aan uitreikingsaktiwiteite, insluitend uitstallings, staat
imbizos en vele ander. Die maatskappy se sukses is
verder kwartaalliks in die eksterne nuusbrief (Ceedee
News) asook op Casidra se webtuiste (www.casidra.
co.za) gepubliseer.
Casidra neem sosiale verantwoordelikheid
ernstig op
By Casidra beskou ons armoede in ‘n baie ernstige lig
en ons werk onvermoeid om dit te bekamp. Daarom dra
ons by tot die welsyn van verskeie gemeenskappe van
die Wes-Kaap Provinsie op baie verskillende maniere.
Van tyd tot tyd besoek ons verskeie gemeenskapslede,
gemeenskapsgebaseerde organisasies en
nie-staatsinstellings, en neem kennis van hulle
behoeftes. Tydens die jaar ontvang ons ook e-pos en
briewe met verskillende versoeke. Ons identifi seer
dan dié wat ons kan bekostig as deel van ons sosiale
verantwoordelikheid. Casidra aanvaar dat ons rol en
die verantwoordelikheid van ons lede as burgers is om
die gemeenskap te help verbeter deur proaktief in ons
gemeenskapsrol op te tree.
Oor die afgelope jare het verhoudings versterk en
ons ploeg nou terug in ons gemeenskap op baie
verskillende maniere. Een manier is om ongebruikte
rekenaars van verskeie staatsdepartemente en
privaat maatskappye bymekaar te maak, dit te diens
en aan behoeftige gemeenskappe te versprei. Ons
maak ook oorskietmateriaal bymekaar wat versprei
word aan behoeftige naaldwerkprojekte in die
gemeenskap. Sodoende beweeg ons in lyn en bestuur
ons bedryfprosesse om ‘n positiewe impak op die
gemeenskap uit te oefen. Ons is trots om te kan sê dat
ons elke dag ‘n verskil maak deur iets by te dra tot die
lewe van die behoeftige gemeenskappe.
Ons wil van hierdie geleentheid gebruik maak om die
inrigtings wat rekenaars geskenk het, te bedank. Hulle
skenkings word hoogs waardeer. Indien iemand ‘n
bydrae wil maak aan mense wat minder bevoorreg is,
kontak ons gerus by Tel: 021 863 5000.
Tydens die 2008/09 fi nansiële jaar het Casidra
hulle rekenaarstelsels op-gegradeer en kon toe
van die ou rekenaars skenk aan die volgende
mense / organisasies:
Heilsleër - Paarl
Mokgadi Molokwane
- Ingenieurs student
BAWSI - Saron Tak
Die Mooiuitsig Geemenskaps Trust
- Stony Point projek
Mavis Lewis - Behoeftige ma van twee kinders
Christine van Rooyen
- Behoeftige ma van drie kinders
Amado
- Diere-terapie vir gestremde kinders
2 Rekenaars
1 Rekenaar
1 Rekenaar
1 Rekenaar
1 Rekenaar
1 Rekenaar
1 Skootrekenaar
& Drukker
Vertoonvenster - Openbare Betrekkinge
14

15
Stedelike besigheids Ondersteunings Koopbewys Program
iKapa ABSA fonds
iKapa ABSA Tegniese fonds
RED Door Program
RED Finansies/Siyabulela
Ko-Op Koopbewys Program
Entrepeneur Kapitaalfonds
Ondernemings Ontwikkelingsfonds
100 000 Werk en Vaardigheids Program
1000 X 1000 Program
Die PLEK Plan Program
Landelike Besigheid Ondersteunings Koopbewys Program
SAMEVATTING VAN PROJEKTE GEÏMPLIMENTEER
(1 April 2008 – 31 Maart 2009)
BESTUUR VAN PLASE
BEDRAG BEDRAG
PROJEK NAAM
ONTVANG BESTEE
BEFONDSING
R
R
Amalienstein
2 993 849 2 754 705 Eie Generering en reserwes
1 250 000 1 250 000 Departement van Landbou- PAWK
Waaikraal
2 384 233 2 082 666 Eie Generering en reserwes
600 000 600 000 Departement van Landbou- PAWK
Anhalt
19 120 906 11 116 672 Eie Generering en reserwes
Henkries
288 575 288 575 Eie Generering en reserwes
70 871 70 871 Department van Behuising-PANC
Nelspoort (Vuyani Ontwikkelingstrust)
4 088 901 1 302 359 Eie Generering en reserwes
582 413 582 413 Departement van Landbou- PAWK
Jakkalskraal (Kranshoek Griekwa Gemeenskapstrust) 3 901 602 3 129 467 Eie Generering en reserwes
BEPLANNING EN IMPLIMENTERINGS PROJEKTE
Omvattende Landbou Ondersteunings Program en
Boere vestiging
6 268 424 4 859 998
OLOP Kaapse Wynlande
12 319 320 9 462 326
OLOP Sentrale Karoo
6 967 366 3 239 999
OLOP Eden Karoo
11 829 387 5 354 195
OLOP Wynland/Overberg
11 386 751 5 062 781 Departement van Landbou- PAWK
OLOP Weskus
5 636 062 847 305
OLOP Weskus/Metro
17 403 506 6 829 516
OLOP Rente
1 650 324 1 577 181
Karoo Kwekery
647 021 560 419
Kranshoek Meganisasie
996 655 996 655
Philippi Mark
941 400 626 373
Stony Point
536 071 128 792 Departement van Omgewingsake en
Toerisme
Genadendal Behuising Fase 3
2 227 062 1 837 261 Departement van Behuising - PAWK
Plettenbergbaai Belgiese Inisiatief
441 086 441 086 Horizon 2007-Belgiese Befondsing
Merweville Liewe Heksie Crèche
263 856 206 571 Stichting Huis der Nederlanden
-Oorsese Befondsing
Sentrale Karoo Naaldwerk
681 221 681 221 Departement van Maatskaplike dienste- PAWK
M & E Studie (RED Doors)
546 600 201 593
Moorreesburg Teekamer en Toerisme
55 000 31 418
Ceres Togryers
89 754 89 754 Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
Roete 62
329 645 329 645 en Toerisme - PAWK
Eastern Gateway
1 235 361 192 079
Elandsbaai fasiliteite
190 900 190 900
EKONOMIESE ONTWIKKELING SEKTOR
3 133 874
24 161 354
1 205 480
37 899 398
2 910 044
15 407 589
809 211
5 032 517
6 178 932
10 063 443
1 319 288
5 278 926
6 984 632
2 781 935
20 622 206
854 472
32 672 310
2 910 044
6 703 058
411 724
4 949 787
-
623
788 754
4 717 706
6 294 339
Stad Kaapstad befondsing en rente
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
en Toerisme - PAWK en ABSA
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
en Toerisme - PAWK
Munisipaliteite
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
en Toerisme - PAWK
NOTA: Sommige befondsing is eers in Maart 2009 ontvang
en sal in 2009/10 aangewend word.

Die strategiese doel van hierdie departement is om ‘n transversale Menslike Hulpbron Ontwikkelingsfunksie aan alle eenhede
binne die organisasie te bied.
Inleiding
Die 2008/09 jaar het groot uitdagings
gebied vir die Menslike Hulpbron
(MH) departement ten opsigte van die
uitrol van die transformasieproses van
Casidra se topstruktuur.
Die hoof uitdaging was om verandering
te implementeer en terselfdertyd te
verseker dat ‘n klimaat van motivering
in die maatskappy gehandhaaf word.
Die Menslike Hulpbron departement
het alle ander departemente in Casidra
ondersteun deur hulle in staat te stel
om hulle pligte tot die beste van hul
vermoë te verrig.
Indiens opleiding
Een student is die geleentheid gebied
om indiensopleiding as ‘n Persoonlike
Assistent in die kantoor van die
Algemene Bestuurder te doen.
Mokgadi Molokwane, ‘n Siviele
Ingenieur student van die Kaapse Skiereiland
Universiteit van Tegnologie, het
haar 1-jaar ervarings-/indiensopleiding
by Casidra se Bedryfsdepartement
gedoen.
Diensbillikheid
Casidra kan weereens verklaar dat die
maatskappy voldoen aan die Wet op
Diensbillikheid en dat dit in lyn is met sy teikens
vir 2008/09.
Aanstellings
Die Menslike Hulpbron departement moes
innoverend personeel werf, veral vir die
loopbaan geleenthede waar daar ‘n tekort
aan vaardighede in die provinsie bestaan.
‘n Hoof Uitvoerende Beampte, Algemene
Bestuurder en Bestuurder: Ekonomiese
Ontwikkeling is ook in 2008/09 gewerf en
aangestel by Casidra.
Casidra het die transformasieproses
op Bestuursvlak voltooi met hierdie
senior bevorderings en aanstellings,
ooreenkomstig die transformasieplan
goedgekeur deur die Wes-Kaap Provinsiale
Kabinet.
Uitbreiding van programme in die
Ekonomiese Ontwikkeling asook die
Landbou sektore het ook verdere druk
op die Menslike Hulpbron departement
geplaas om bevoegde personeel te
werf in ‘n mark waar meer geleenthede
as beskikbare mense met vaardighede
bestaan.
Langdienstoekennings
Alle kwalifi serende personeel het
hulle langdienstoekennings van 5
jaar, 10 jaar en 15 jaar diens tydens
die verslagjaar ontvang. Casidra
wil hulle graag bedank vir hulle
toewyding en uitstaande diens oor die
onderskeidelike dienstye.
Werknemer Studiebeurs
Bystand
Casidra hou aan om ondersteuning
aan werknemers te bied in die vorm
van studiebeurse om hulle in staat te
stel om formele grade en diplomas te
werf.
Die volgende personeel het van die
beursskema gebruik gemaak:
Tabel 1 – Die totale aantal werknemers (ingesluit werknemers met ongeskiktheid) in elk van die volgende beroepskategorieë soos op
31 Maart 2009.
BEROEPS
MANLIK
VROULIK
TOTAAL
KATEGORIEË Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank
Beleidmakers, Senior
Beamptes & Bestuurders
Professionele beamptes
Tegnici & Verwante
Professionele persone
Klerke
Diens & Verkoopwerkers
Geskoolde Landbou &
Vissery Werkers
Vakwerker & Verwante Ambagswerkers
Plant & Masjien Operateurs
Elementêre Beroepe
Werksnemers met ongeskiktheid
TOTAAL
BESTUUR VAN MENSLIKE HULPBRONNE
(01 April 2008 - 31 Maart 2009)
Elton Gordon Projek Koördineerder: Toerisme
• MA Toerisme en Gasvryheidsbestuur
Rebekka Fortuin PA : Algemene Bestuurder
• ND Persoonlike Assistent
Evelyn Salies Boekhouer
• BCom Interne Oudit
Elize van Deventer Rekenmeester
• Meesters in Ontwikkelingsfi nansies
Christoff Lombard Projek Koördineerder: Landbou
• Meesters in Ontwikkelingsfi nansies
VYF JAAR DIENS
• Regina Brooks
• Liticha Fortuin
• Salman Galant
TIEN JAAR DIENS
VYFTIEN JAAR DIENS
• Reon Meiring
• Jakob Samsam
• Jan Smith
• Jacob Buff alo • Neville Tiemie
• Joseph Appollis • Gert Combrink
• Johan Bronkhorst • Audrey Jackson
• Kobus Oosthuizen
3 16 0 4 2 6 0 1 32
7 12 0 4 7 6 0 1 37
0 3 0 0 0 1 0 3 7
0 2 0 0 5 15 0 7 29
0 0 0 0 0 2 0 0 2
0 2 0 0 0 0 0 0 2
0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 10 0 0 0 0 0 0 10
0 28 0 0 7 8 0 0 43
0 0 0 0 0 0 0 0 0
10 73 0 8 21 38 0 12 162
Menslike Hulpbronne Bestuur
16

17
Die grafi eke hieronder dui aan die aanstelling en
bedankings verspreiding ten opsigte van ras en
geslag.
VROULIK VROULIK
VROULIK
VROULIK
VROULIK
VROULIK
Kleurling
23%
Swart
12%
Kleurling
25%
Swart
13%
VROULIK
Kleurling
21%
Swart
9%
INDIENSNEMING 2008 / 09
VROULIK
{Total:52}
VROULIK
{Total:162}
{Total:53}
Blank
10%
PERSONEEL 2008 / 09
Blank
6%
BEDANKINGS 2008 / 09
Blank
6%
MANLIK
MANLIK
MANLIK
Blank
9%
Blank
6%
Blank
5%
MANLIK
Menslike Hulpbronne Bestuur
MANLIK
MANLIK
Swart
11%
MANLIK
African
6%
MANLIK
Swart
4%
MANLIK
Kleurling
38%
Kleurling
45%
Kleurling
51%
Opleiding en ontwikkeling
Deurlopende opleiding en ontwikkeling word aangebied as deel
van die maatskappy se ontwikkelingsplan volgens die riglyne wat in
die Werkvaardigheidsplan uiteengesit is. Casidra het daarin geslaag
om die nodige vermoëns te kweek en personeel toe te rus met die
vaardighede wat hulle benodig om hulle take uitstekend te kan
verrig volgens die standaarde wat gestel is en om dienslewering te
verbeter.
Die volgende opleiding is in die afgelope fi nansiële jaar onderneem:
• RED Door Kantoor bestuurders en
Projek bestuurders
• Menslike Hulpbronne Koördineerders
• RED Door Algemene Werkers
• Sekretaris: Ekonomiese Ontwikkeling
• RED Door Ontvangskantoor
Administrateurs
• RED Door Kantoorbestuurders
• Projek Koördineerders: Tegnies
(Streekkantoor)
• Hoofkantoor Personeel (4)
• Bestuurder in Opleiding (Anhalt plaas)
• Senior Bestuur (2)
• Algemene Bestuur
• IT Stelselbeampte
• Hoofkantoor Personeel (30)
RED Door (10)
• Raadslede (2) en
Senior Bestuur (3)
• RED Door Kantoor Bestuurders
(Metro /Kaap Wynlande)
• Boekhouer
IT Stelselbeampte
• Menslike Hulpbronneklerk
• Projek Koördineerder: Landbou
IT Stelselsbeampte: RED Door
Sekretaris: Ekonomiese Ontwikkeling
• Bestuurspan en
Projek Bestuurders: RED Door
• Betaalstaatbeampte
• RED Door Besigheids
Administrateurs
WERKNEMERS KURSUS BYGEWOON
MH Werkswinkel (Dissiplinêre en Griewe
Prosedures)
Thomas Internasionale Persoonlike Profi el Analise
Vaardighede vir Werwing van Bekwame
Personeel en Onderhoudvoering
Hoe om Professioneel op te tree
Telefoonetiket
Kantoor instandhouding
Neem van Notules
MS Word en Excel Intermediêr
Kliëntediens
Tydsbestuur
MS Excel Intermediêr
Finansiële Prosedures
MS Excel Intermediêr
MS Excel vlakke 1 en 2
MS Excel Intermediêr en Gevorderd
MS Word and Excel Intermediêr
Thomas Internasionale Bestuur Stelsels
Louis Allen Bestuur Program
Tydsbestuur
MS Offi ce 2007 Menu Inleiding
Ope Dag Direkteur aanbieding: Finansies vir
Direkteure
Verandering om werkwinkels te bestuur
AZ Finansies
Thomas PPA Akkreditering
Besigheidskryfvaardighede
Emosionele Intelligensie
Pay Day Seminaar en Praktiese Werkswinkel
Opleiding: Uitvoere
Verskeie professionele personeel het seminare bygewoon om hulle
vaardighede te verskerp en aan die vereistes wat hulle loopbane
voorskryf, te voldoen.

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
VERANTWOORDELIKHEIDSVERKLARING VAN DIE RAAD VAN DIREKTEURE
Die direkteure van Casidra (Eiendoms) Beperk is
verantwoordelik vir die opstel, integriteit en redelike
aanbieding van die fi nansiële state van Casidra (Eiendoms)
Beperk. Die fi nansiële state wat op bladsye 20 tot 26 aangebied
word, is opgestel in ooreenstemming met Suid-Afrikaanse
Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige
Praktyk en op die wyse deur die Maatskappywet in Suid-Afrika
vereis. Dit word gesteun deur redelike en omsigtige oordele
en ramings wat deur bestuur gemaak is.
Die lopendesaak-grondslag is met die opstel van die fi nansiële
state gevolg. Die fi nansiële posisie oor die korttermyn is
gesond maar in die medium- tot langtermyn is die lopende
saak beginsel direk gekoppel met voldoende en tydige
voortgesette oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en die
verkryging van addisionele befondsing vir lopende uitgawes.
Die lewensvatbaarheid van die maatskappy word deur die
fi nansiële state gesteun.
Die direkteure is ook verantwoordelik vir die maatskappy
se stelsel van interne fi nansiële beheer. Hierdie kontroles
is ontwerp om redelike, maar nie absolute gerusstelling te
bied oor die betroubaarheid van die fi nansiële state, die
toereikende beskerming en verantwoording van bates, en om
verliese te voorkom en op te spoor. Geen aangeleenthede het
onder die aandag van die direkteure gekom wat ‘n wesenlike
ineenstorting in die funksionering van hierdie kontroles,
prosedures en stelsels gedurende die jaar onder oorsig, aandui
nie.
Die direkteure erken dat hulle verantwoordelik is vir die beheer
oor en die sekuriteit van die webblad en vir die instelling
Die verkorte fi nansiële state van Casidra (Eiendoms) Beperk
soos uiteengesit op bladsye 20 tot 26 is saamgestel uit die
fi nansiële state van Casidra (Eiendoms) Beperk vir die jaar
geëindig 31 Maart 2009. Die verkorte fi nansiële state is die
verantwoordelikheid van die maatskappy se direkteure.
Ons verantwoordelikheid is om ‘n mening uit te spreek
of die verkorte fi nansiële state in alle wesenlike opsigte
in ooreenstemming is met die fi nansiële state waaruit hul
saamgestel is.
Ons het ons oudit van die fi nansiële state van Casidra
(Eiendoms) Beperk vir die jaar geëindig 31 Maart 2009 waaruit
die verkorte fi nansiële state saamgestel is, ooreenkomstig
Internasionale Ouditstandaarde uitgevoer. In ons verslag
gedateer 27 Augustus 2009, het ons ‘n ongekwalifi seerde
mening uitgespreek oor die fi nansiële state waaruit die
verkorte fi nansiële state saamgestel is.
en beheer oor die proses van elektroniese verspreiding
van jaarverslae en fi nansiële state. Die beheermaatreëls en
integriteit van die webblad val nie binne die omvang van die
oudit van die fi nansiële state nie. Alhoewel die instandhouding
van ‘n sterk beheeromgewing vir die direkteure en die
maatskappy van wesenlike belang is, kan nóg die direksie
nóg die ouditeure verantwoordelikheid aanvaar vir enige
veranderings wat in die fi nansiële state mag plaasvind nadat
dit aanvanklik op die webblad gepubliseer is.
Die fi nansiële state is deur die onafhanklike ouditeursfi rma,
PricewaterhouseCoopers Ing. geouditeer. Die ouditeure het
onbeperkte toegang tot die fi nansiële rekords en verwante
data, notules van aandeelhouers-, direksie- en direksiekomitee
vergaderings gehad. Die direkteure is van mening dat alle
voorleggings en bestuursverklarings wat aan die ouditeure
gerig was, korrek, geldig en toepaslik was.
Die ouditverslag van PricewaterhouseCoopers Ingelyf word
hieronder aangebied.
Die fi nansiële state vir die jaar geëindig 31 Maart 2009 is
deur die direksie goedgekeur en word namens die direksie
onderteken deur:
Adv Gesie van Deventer
Voorsitter
27 Augustus 2009
VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEURE
AAN DIE LEDE VAN Casidra (EIENDOMS) BEPERK
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
Na ons mening, is die verkorte fi nansiële state, in alle wesenlike
opsigte, in ooreenstemming met die fi nansiële state waaruit
dit saamgestel is.
Om ‘n beter begrip van die maatskappy se fi nansiële stand
en van die resultate van sy bedrywighede en kontantvloei vir
die jaar asook die omvang van ons oudit te verkry, moet die
verkorte fi nansiële state gelees word saam met die fi nansiële
state waaruit die verkorte fi nansiële state verkry is, asook ons
ouditeursverslag daaroor. Die volledige fi nansiële state is ter
insae beskikbaar by die maatskappy se hoofkantoor.
PricewaterhouseCoopers Inc.
Direkteur: E A Gouws
Geregistreerde Ouditeur
Paarl
27 Augustus 2009
Adv Gary Oliver
Ondervoorsitter
Finansiële Jaarstate
18

19
CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Regsvereistes
Artikel 38 (1) (a) van die Wet op Openbare Finansiële
Bestuur, 1999 vereis dat rekenpligtige beamptes van staatsdepartemente
moet verseker dat entiteite wat oordragfondse
ontvang, eff ektiewe, doeltreff ende en deursigtige fi nansiële
bestuur en interne beheerstelsels implementeer. Die regulasies
van die Wet bepaal oudit en interne oudit vereistes. Casidra
het aan die vereistes voldoen.
Bestuursverantwoordelikheid
Die rekenpligtige beampte is verantwoordelik vir die bestuur
van die organisatoriese strategie, die vernaamste aksieplanne,
risikobeleide, jaarlikse begrotings en besigheidsplanne;
monitering van prestasie en daarstelling van die beste
bestuurspraktyke.
Verantwoordelikheid van die Oudit- en Risiko
Komitee
Die Oudit- en Risiko komitee het ‘n geskrewe handves
wat die omvang van hulle aktiwiteite en magte uiteensit.
Gedurende die jaar het die Oudit- en Risiko komitee sy
verantwoordelikhede in terme van die handves nagekom.
Die Raad het die interne oudit handves aanvaar op grond
waarvan ‘n interne ouditkantoor met die Hoof Uitvoerende
Beampte as Hoof Oudit Beampte geskep is. Die kantoor
doen verslag aan die Voorsitter van die Raad aangaande
organisatoriese aangeleenthede en aan die Oudit- en Risiko
komitee aangaande funksionele aangeleenthede.
Die verslag van die Oudit- en Risiko komitee word gebaseer
op die werk verrig deur die interne ouditkomponent, die
werk gedoen deur die ouditfi rmas PricewaterhouseCoopers,
Alberto Prins en Veritas-CA, asook interne bedryfsoudits en
bestuursverslae.
Risikobestuur en interne beheermeganismes
Die beheer raamwerk is ontwerp om redelike versekering
te bied ten opsigte van doelwitbereiking in die volgende
kategorieë:
• Die handhawing van behoorlike rekenkundige rekords
en die betroubaarheid van fi nansiële inligting wat by
Casidra gebruik word;
• Nakoming van toepaslike wetgewing, regulasies en
gedragskodes;
• Die vasstelling en minimalisering van die vernaamste risiko’s
wat verband hou met bedrog, potensiële
aanspreeklikheid en verliese, insluitend die beveiliging
van bates;
• Bestuur van potensiële belangebotsings van bestuur; en
• Die doeltreff endheid van bedrywighede.
Casidra het ‘n omvangryke proses van jaarlikse begrotings en
gedetailleerde maandelikse verslaggewing. Die rekenpligtige
beampte en sy bestuurspan hersien die jaarlikse begroting
en werklike uitgawes op ‘n deurlopende grondslag.
Finansiële Jaarstate
PricewaterhouseCoopers het die fi nansiële state vir die
2008/09 fi nansiële jaar geouditeer.
Die stelsel van interne beheer word deurlopend gemonitor
en verslag word gedoen aan die Raad van Direkteure.
Interne stelsels word toegepas om redelike versekering
te bied dat bates beveilig word en transaksies uitgevoer
word in ooreenstemming met bestuur se goedkeuring.
Moniteringsprosesse sluit in bestuurshersiening en toetsing
deur ouditeure. Die eksterne ouditeure het toetse uitgevoer
op fi nansiële transaksies.
Voldoening
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
VERSLAG VAN DIE OUDIT- EN RISIKO KOMITEE
Casidra het voldoen aan die toepaslike wette, regulasies en
beleide, asook die gedragskode. ‘n Bedrogsvoorkomingsplan
is tydens die fi nansiële jaar gebruik. Die interne ouditkantoor
bepaal die doeltreff endheid van interne beheer onafhanklik
en maak aanbevelings vir verbeteringe.
Die doeltreff endheid van interne beheerstelsels in Casidra
is onderhewig aan inherente beperkings, insluitend die
moontlikheid van menslike foute en beheermaatreëls wat
opsetlik te buite gegaan word. Dit word aanvaar dat interne
beheerstelsels redelike versekering teen enige wesenlike
wanvoorstelling en verlies kan bied.
Bestuur hou betroubare rekeningkundige rekords in stand
wat gemik is op die bereiking van doelwitte. Bestuur hou vol
om stelsels van interne beheer te handhaaf op grond van ‘n
gereelde en proaktiewe proses van ouditering en regstelling.
Die doeltreff endheid van rekeningkundige stelsels hang
hoofsaaklik af van sorgvuldige werwing van sleutelpersoneel;
duidelike delegasie van verantwoordelikheid en toekenning
van rekenpligtigheid met toepaslike verdeling van
verantwoordelikheid; nakoming van besigheidsetiek;
beleide en prosedures vir koördinering van die bestuur van
hulpbronne en die leierskap en toewyding van topbestuur.
Casidra het voldoende interne beheer gedurende die
fi nansiële jaar uitgeoefen en risiko’s geïdentifi seer is behoorlik
beheer. Inligtingstegnologiestelsels om bestuur te help was
voldoende en doeltreff end.
Voortspruitend uit ons oorsig is ons van menig dat die
fi nansiële jaarstate, in alle wesenlike opsigte, voldoen aan
die relevante vereistes van die Wet op Openbare Finansiële
Bestuur en Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen
Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en dat dit ‘n redelike
voorstelling is van Casidra se bedryfresultate, kontantvloei
en fi nansiële posisie.
Prof Estian Calitz
Voorsitter Oudit en Risiko
komitee
27 Augustus 2009
Me Elize Sprague
Onafhanklike
Nie-Uitvoerende direkteur

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
1. Besigheid en Bedrywighede
Casidra (Eiendoms) Beperk is ‘n privaat maatskappy
wat optree as ‘n ontwikkelingsagent vir die Wes-Kaapse
Provinsiale Regering en is gelys as ‘n Skedule 3D provinsiale
besigheidsonderneming in die Wet op Openbare Finansiële
Bestuur.
Die hoofdoelstelling van die maatskappy is lewering van
dienste om die lewensgehalte in landelike gebiede te
verhoog.
Aanvullende doelstellings vervat in die akte van oprigting, is:
Armoede verligting deur breë ekonomiese groei en
landelike ontwikkeling;
Ontsluiting van menslike hulpbronne en kapasiteit.
‘n Algemene oorsig van bedrywighede en die bereiking van
doelwitte word gegee in die jaarverslag.
2. Finansiële stand en resultate van
bedrywighede
Die fi nansiële stand van die maatskappy se sake en
bedrywighede word duidelik in die aangehegte fi nansiële
state weergegee. Die maatskappy het gedurende die jaar ‘n
netto verlies van R8 172 535 (2008: R9 003 246) getoon voor
befondsing van R9,2 miljoen (2008: R10,818 miljoen) en R4,0
miljoen (2008: R nul), BTW ingesluit, onderskeidelik vanaf
die Wes-Kaapse Departement Landbou en - Ekonomiese
Ontwikkeling en Toerisme. Dit sluit in depresiasie van R 0,552
miljoen (2008: R 1,002 miljoen).
Die fi nansiële posisie oor die korttermyn is gesond maar in
die medium- tot langtermyn is die lopende saak beginsel
direk gekoppel met voldoende en tydige voortgesette
oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en verkryging van
addisionele befondsing vir lopende uitgawes. Die direkteure
glo dat Casidra genoegsame reserwes in plek het om voort te
gaan in die toekoms.
Casidra se opgelope tekort het ontstaan as gevolg van
ontwikkelingswerk wat gedoen is en waarvoor eksterne fondse
nie bekom is nie. Die opgelope tekort is uit aandelekapitaal
fi nansier.
3. Ouditeure
PricewaterhouseCoopers is ingevolge Artikel 270(2) van die
Maatskappyewet en Artikel 58 (3) van die Wet op Openbare
Finansiële Bestuur aangestel as ouditeure.
4. Aandelekapitaal
Die gemagtigde- en uitgereikte aandelekapitaal het
onveranderd gebly. Die ekwiteit van die maatskappy
was R22 880 245 op 31 Maart 2009. Die maatskappy se
totale aandeelhouding word gehou deur die Provinsiale
Administrasie Wes-Kaap.
5. Dividend
Geen dividend is vir die jaar verklaar of betaal nie.
DIREKTEURSVERSLAG
6. Direkteure
Behalwe vir die Besturende Direkteur is die res van die
Direkteure nie-uitvoerend. Die Raad van Direkteure is aktief
betrokke en gee onafhanklike advies en oordeel op alle
direkteursbesprekings en besluite. Raadslede is ten volle
vertroud met hul fi dusiêre pligte.
Die Raad het die volgende aktiewe komitees:
Nominasie komitee
Oudit- en Risiko komitee
Projekkomitee
Alle vergoeding van die uitvoerende direkteur en nieuitvoerende
direkteure is in ooreenstemming met artikel
28.1.1 van die Tesourie regulasies, uitgereik in terme van die
Wet op Openbare Finansiële Bestuur, Wet 1 van 1999, in die
fi nansiële state geopenbaar.
7. Oudit- en risiko komitee
Prof E Calitz en mnr R J Moss is onafhanklike lede van die
Oudit en Risiko komitee. Prof Calitz is verkies as voorsitter van
die Oudit en risiko komitee.
8. Openbare Beampte, Maatskappysekretaris
en Geregistreerde Adres
Die Openbare Beampte en Maatskappysekretaris is
Mnr FJ van Zyl. Die geregistreerde adres is:
Louwslaan 22
SUIDER-PAARL
7646
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
9. Kontraktuele verpligtinge en regsaksies
‘n Ooreenkoms is met die Provinsiale Administrasie Wes-
Kaap gesluit waarvolgens oordragbefondsing aan Casidra
beskikbaar gestel word. Verpligtinge ingevolge die
ooreenkoms en die Wet op Openbare Finansiële Bestuur is
nagekom.
Projekooreenkomste vir verskeie projekte is met befondsers
gesluit. Verslagdoening geskied ingevolge die bepalings van
die ooreenkomste en die fi nansiële omvang is openbaar in die
jaarverslag.
Niks het onder die aandag van die direkteure gekom wat
aandui dat enige betekenisvolle onderbrekings van interne
kontroles gedurende die jaar voorgekom het nie.
Die maatskappy is betrokke by regsaksies wat inherent is aan
die normale bedrywighede. Geen eise is hangend teen die
maatskappy nie.
10. Wesenlikheid
Uitvoerende komitee
Vergoedingskomitee
Posbus 660
SUIDER-PAARL
7624
Alle betekenisvolle gebeure, risiko’s en ander aspekte is in die
state en jaarverslag openbaar.
Finansiële Jaarstate
20

21
CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Casidra het geen materiële verliese as gevolg van enige
kriminele ongerymdhede of vrugtelose- en verspilde
uitgawes gely nie. Geen materiële verliese is verhaal nie en
geen materiële verliese is afgeskryf gedurende die jaar nie.
Ten einde die direkteure in staat te stel om hul
verantwoordelikhede na te kom, het die Raad van Direkteure
koste eff ektiewe standaarde vir interne kontrole daar gestel
wat gerig is op die vermindering van risiko van foute of verliese.
Die standaarde sluit in behoorlik gedefi nieerde delegasie van
verantwoordelikhede, eff ektiewe rekeningkundige prosedures
en voldoende skeiding van pligte ten einde ‘n aanvaarbare
vlak van risiko te verseker. Die fokus van risiko bestuur in die
maatskappy berus op die identifi sering, raming, bestuur en
monitering van alle vorme van risiko binne die maatskappy.
Hoewel bedryfsrisiko nie ten volle geëlimineer kan word nie,
streef die maatskappy daarna om dit te minimiseer deur te
verseker dat behoorlike infrastruktuur, kontroles, stelsels
en etiese gedrag toegepas en bestuur word binne vooraf
bepaalde prosedures en beperkings.
11. Ekonomiese bestuur
Ooreenkomstig die verbintenis tot transformasie het Casidra
vir BEE Verifi cation Agency (Eiendoms) Beperk, ‘n onafhanklike
graderingsagentskap, aangestel om die maatskapy se Breë-
Basis Swart Ekonomiese Bemagtiging (BBSEB) status te
bevestig en te sertifi seer.
Dr Louis Kathan
TIPE DIREKTEUR
1. ONAFHANKLIKE NIE-UITVOEREND
Mnr Trevor Abrahams
Me Gugu Ntuli
Adv Gary Oliver
Mnr Conrad Sidego
Prof Julian Smith
Me Elize Sprague
Adv Gesie van Deventer
2. NIE-UITVOEREND
Me Nthato Gobodo
DIREKTEURSVERSLAG
TOTAL
VALUE
KOMITEES
Voorsitter, Uitvoerend, Oudit en Risiko,
Vergoeding
Oudit en Risiko, Vergoeding
Oudit en Risiko
Ondervoorsitter, Uitvoerend en Vergoeding
Uitvoerend
Vergoeding
Uitvoerend, Oudit en Risiko
Voorsitter, Uitvoerend, Oudit en Risiko,
Vergoeding
Uitvoerend
Dr Louis Kathan het as direkteur afgetree met effektiewe datum 28 Augustus 2008.
Me Nthato Gobodo het bedank as direkteur met effektiewe datum 4 Desember 2008.
Die oudit is in Februarie 2009 afgehandel en Casidra het ‘n
Vlak 2 behaal. (Aankope erkenningsvlak 125%).
Die Wes-Kaapse Departement Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme het The Right Choice Business Services BK aangestel
om ‘n ontleding van die huidige voorkeur aankope beleid en
-proses van ‘n aantal publieke entiteite, insluitend Casidra, te
doen. Die fi nale verslag word af gewag.
12. Gebeure na balansstaatdatum
Ooreenkomste vir die voortgesette bestuur van die
plaasaktiwiteite te Amalienstein, Anhalt en Waaikraal vir nog
‘n jaar is na jaareinde hernu met die Regering van die Wes-
Kaap.
Die volgende individue het gedurende die jaar gedien as direkteure en op komitees,
soos aangedui:
Finansiële Jaarstate
Adv Gesie van Deventer
Voorsitter
27 Augustus 2009
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
VERGADERINGS
BYGEWOON
7/7
11/11
4/4
9/11
7/8
8/9
11/11
15/15
Die Nominasie- en Projek Komitee word saamgestel soos benodig.
1/5
Adv Gary Oliver
Ondervoorsitter
AANGESTEL
01/05/1999
01/11/2007
28/08/2008
27/02/2002
01/11/2007
29/05/2002
01/09/1998
01/11/2007
01/11/2007

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Balansstaat
soos op 31 Maart 2009
BATES
Nie-bedryfsbates
Eiendom en toerusting
Beleggings eiendom
Lenings toegestaan
Beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
Bedryfsbates
Handels- en ander debiteure
Projek kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente
6 634 237
1 009 000
-
1 637 432
9 280 669
677 687
87 677 056
14 745 687
103 100 430
TOTALE BATES 112 381 099
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die maatskappy
Aandelekapitaal
Reserwes
Opgelope tekort
TOTALE EKWITEIT
LASTE
Bedryfslaste
Handels- en ander krediteure
Projek krediteure
TOTALE LASTE
TOTALE EKWITEIT EN LASTE
112 381 099
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
2009
R
89 314 142
25 000 000 25 000 000
1 270 262 1 589 751
( 3 390 017 ) ( 6 796 429 )
22 880 245
1 823 798
87 677 056
89 500 854
2008
R
7 303 991
1 009 000
24 560
1 921 489
10 259 040
453 090
66 434 376
12 167 636
79 055 102
19 793 322
3 086 444
66 434 376
69 520 820
89 314 142
Finansiële Jaarstate
22

23
CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Finansiële Jaarstate
Inkomstestaat
Omset
Ander Inkomste
Projek inkomste ter fi nansiering van projek uitgawes
Projek inkomste ter fi nansiering van salarisse
Total inkomste
Uitgawes
Projek Salarisse
Projek Uitgawes
Netto Bedryfskoste
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde
Befondsing - Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme Wes-Kaap
Befondsing - Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme Wes-Kaap
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde
Netto surplus voor belasting
Belasting
SURPLUS VIR DIE JAAR
Kontantvloeistaat
Kontantvloei van bedryfsaktiwiteite
Kontant deur bedrywighede voortgebring / (benut)
Kontantvloei van beleggingsaktiwiteite
Aankoop van eiendom en toerusting
Opbrengs met verkoop van eiendom en toerusting
Aankoop van beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
Rente ontvang
Dividente ontvang
Netto toename / (afname) in kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente op 1 April
KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE OP 31 MAART
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
2009
R
4 233 395
2 517 811
98 367 752
10 519 362
115 638 320
( 14 923 741)
( 10 519 362)
( 98 367 752)
2009
R
310 527
( 837 556)
978 977
( 35 432)
2 079 408
82 127
2 267 524
2 578 051
12 167 636
14 745 687
2008
R
4 190 355
1 717 458
64 961 993
-
70 869 806
( 14 911 059)
-
( 64 961 993)
( 8 172 535)
( 9 003 246)
8 070 174 9 489 474
9 200 000 10 818 000
( 1 129 826)
( 1 328 526)
3 508 773
4 000 000
( 491 227)
3 406 412
-
3 406 412
2008
R
-
-
-
486 228
-
486 228
( 395 171 )
( 1 592 659)
236 615
( 13 607)
1 372 072
63 635
66 056
( 329 115)
12 496 751
12 167 636

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Totale
Ekwiteit
R
Opgelope
Tekort
R
Billike waarde
reserwe
R
Algemene
Reserwe
R
Aandelekapitaal
R
25 000 000
-
-
-
25 000 000
2008 2009
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
Staat van verandering in Ekwiteit
19 542 410
( 9 369 366)
1 825 067
2 086 709
Saldo op 1 April 2007
( 235 316)
-
( 235 316)
-
Billike waarde aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
-
2 086 709
-
( 2 086 709)
Oordrag
486 228
486 228
-
-
Surplus vir die jaar
19 793 322
(6 796 429)
1 589 751
-
Saldo op 31 Maart 2008
19 793 322
( 6 796 429)
1 589 751
-
25 000 000
Saldo op 1 April 2008
( 319 489)
-
( 319 489)
-
-
Billike waarde aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
3 406 412
3 406 412
-
-
-
Surplus vir die jaar
22 880 245
( 3 390 017 )
1 270 262
-
25 000 000
Saldo op 31 Maart 2009
Finansiële Jaarstate
24

25
CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Finansiële Jaarstate
Bestuursprojekte
Balansstaat
soos op 31 Maart 2009
BATES
Nie-bedryfsbates
Eiendom en toerusting
Biologiese bates
Beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
Bedryfsbates
Biologiese bates
Voorraad
Handels- en ander debiteure
Kontant en kontantekwivalente
TOTALE BATES
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
ekwiteitshouers van die projekte
Reserwes
Opgelope surplus
TOTALE EKWITEIT
LASTE
Bedryfslaste
Handels- en ander krediteure
Lenings
TOTALE EKWITEIT EN LASTE
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
2009
R
8 819 353
2 585 893
149 971
11 555 217
949 785
3 386 694
1 006 756
12 103 622
17 446 857
29 002 074
10 917 046
15 550 779
26 467 825
1 509 121
1 025 128
2 534 249
29 002 074
2008
R
8 185 081
2 638 198
150 610
10 973 889
797 167
3 862 981
991 252
10 724 074
16 375 474
27 349 363
11 390 218
13 482 419
24 872 637
1 262 114
1 214 612
2 476 726
27 349 363

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Bestuursprojekte
Inkomstestaat
Verkope
Direkte uitgawes
Bruto wins
Ander inkomste
Indirekte uitgawes
(Verlies) / wins voor belasting
Belasting
(Verlies) / wins voor oordragte en befondsing
Oordrag na reserwes
PAWK-befondsing
Wins vir die jaar
Opgelope surplus - Begin van die jaar
OPGELOPE SURPLUS - EINDE VAN DIE JAAR
Bestuursprojekte
Kontantvloeistaat
Kontantvloei van bedryfsaktiwiteite
Kontant deur bedrywighede voortgebring
Rente betaal
Kontantvloei van beleggingsaktiwiteite
Aankoop van eiendom en toerusting
Opbrengs met verkoop van eiendom en toerusting
Afname in beskikbaar-vir-verkoop fi nansiële bates
Toename in gewasvestiging
Toename in befondsing ontvang
Rente ontvang
Dividende ontvang
Netto toename in kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente
KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE OP 1 APRIL
vir die jaar geëindig 31 Maart 2009
2009
R
20 030 108
( 15 948 715)
4 081 393
1 859 102
( 6 494 037)
( 553 542)
189 489
( 364 053)
-
2 432 413
2 068 360
13 482 419
15 550 779
2009
R
1 256 277
( 10 567)
1 245 710
( 1 950 581)
-
123
-
582 413
1 501 451
432
133 838
1 379 548
10 724 074
12 103 622
2008
R
18 093 447
( 13 211 241)
4 882 206
1 369 113
( 5 855 186)
396 133
( 109 940 )
286 193
( 1 538 418)
3 869 100
2 616 875
10 865 544
13 482 419
2008
R
2 608 415
( 6 422)
2 601 993
( 1 917 075)
91 877
10 801
( 8 108)
1 741 805
1 050 651
849
970 800
3 572 793
7 151 281
10 724 074
Finansiële Jaarstate
26

27
BD
Besturende Direkteur
BHOP
Besigheidshulpverlenging en Ondersteunings Program
BK
Beslote Korporasie
BBSEB
Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging
CASIDRA
Cape Agency for Sustainable Integrated Development in
Rural Areas
GGO
Gemeenskaps Gebasseerde Organisasie
HUB
Hoof Uitvoerende Beampte
KBMA
Kommissie vir Bemiddeling, Mediasie en Arbitrasie
KKP
Koöperatiewe Koopbewyse Program
KMMO
Klein Medium Mikro Ondernemings
KOÖPS
Koöperasies
GVA
Gemeenskaps Vroue Aksie
DOT
Departement van Omgewingsake en Toerisme
DEOT
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme
DB
Diensbillikheid
DPP
Die PLEK Plan
GOP
Geïntegreerde Ontwikkelings Plan
HBI
Historiese Benadeelde Individu
IT
Inligtings Tegnologie
Afkortings en Letterwoorde
AFKORTINGS EN AKRONIEME
LBOKP
Landelike Besigheids Onwikkeling Koopbewys Program
LUR
Lid van Uitvoerende Raad
MH
Menslike Hulpbronne
NKW
Nasionale Krediet Wet
NRO
Nie-Regerings Organisasie
OFBW
Openbare Finansiële Bestuurs Wet
OLOP
Omvattende Landbou Ontwikkelings Program
PANK
Provinsiale Administrasie van die Noord-Kaap
PAWK
Provinsiale Administrasie van die Wes-Kaap
PEO
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling
PRWK
Provinsiale Regering van die Wes-Kaap
PBBOI
Plettenbergbaai Belgiese Ontwikkelings
Inisiatief
RED Door
Real Enterprise Development
SAKG
Suid-Afrikaanse Kwalifi kasies Gesag
SEB
Swart Ekonomiese Bemagtiging
TKVV
Totale Koste van Vergoeding
VGS
Veeldoelige Gemeenskaps Sentrum
VVB
Voorkeur Verskaffi ngs Beleid
WKDL
Wes-Kaapse Departement van Landbou

Straatadres:
Louwslaan 22,
SUIDER-PAARL, 7646
Posadres:
Posbus 660,
SUIDER-PAARL, 7624
Tel: (021) 863-5000 • Faks: (021) 863-1055
E-pos: info@casidra.co.za • Web: www.casidra.co.za