Rekeningkundige beleid - MGK
Rekeningkundige beleid - MGK
Rekeningkundige beleid - MGK
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10 <strong>MGK</strong><br />
<strong>Rekeningkundige</strong> <strong>beleid</strong><br />
Die hoof rekeningkundige <strong>beleid</strong> wat deur die Groep gebruik is in die opstel<br />
van hierdie gekonsolideerde finansiële jaarstate word hieronder uiteengesit<br />
en stem in alle wesenlike opsigte ooreen met dié van die vorige jaar, met die<br />
uitsondering van die implementering van RE133 en die konsolidasie van die<br />
personeel aandele trust ooreenkomstig RE132.<br />
1 BASIS VAN AANBIEDING<br />
Die gekonsolideerde finansiële jaarstate is opgestel ooreenkomstig en<br />
voldoen aan Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde<br />
<strong>Rekeningkundige</strong> Praktyk. Die gekonsolideerde finansiële jaarstate is opgestel<br />
op ’n historiese kostegrondslag, aangepas met die herwaardasie van<br />
finansiële instrumente beskikbaar vir verkoop, finansiële bates en laste gehou<br />
vir verhandeling en alle afgeleide instrumente kontrakte.<br />
2 BASIS VAN KONSOLIDASIE<br />
Filiaal maatskappye synde maatskappye waarin die Groep, direk of indirek,<br />
’n belang van meer as een helfte van die stemgeregtigheid hou of andersins<br />
die mag het om beheer uit te oefen oor die maatskappy se bedrywighede,<br />
word gekonsolideer. Filiale word gekonsolideer vanaf die datum waarop<br />
effektiewe beheer oorgedra word na die Groep. Konsolidasie word gestaak<br />
vanaf die datum van verkoop van ’n filiaal. Inter-maatskappy transaksies,<br />
saldo’s en ongerealiseerde winste en verliese op inter-Groep transaksies<br />
word geëlimineer.<br />
3 BELEGGING IN GEASSOSIEERDE MAATSKAPPYE<br />
Beleggings in geassosieerde maatskappye word verantwoord volgens die<br />
ekwiteitsmetode. Hierdie is ondernemings waaroor die Groep ’n wesenlike<br />
invloed uitoefen, maar nie deur die Groep beheer word nie. Voorsienings<br />
word geskep vir permanente dalings in waarde. Ekwitering behels dat die<br />
gedeelte van die geassosieerde se wins waarop die Groep geregtig is, in die<br />
inkomstestaat erken word. Die Groep se belang in geassosieerdes word op<br />
die balansstaat gedra teen ’n bedrag wat sy deel van die geassosieerde se<br />
netto bates verteenwoordig, en sluit klandisiewaarde met verkryging in.<br />
4 VERKRYGINGS EN VERKOPINGS<br />
Met die verkryging van ’n maatskappy of besigheid word billike waardes,<br />
inaggenome omstandighede wat geld op datum van verkryging, aan<br />
afsonderlike identifiseerbare bates en laste toegeken. Billike waardes van<br />
hierdie bates en laste word bepaal met verwysing na markwaardes, indien<br />
beskikbaar, of met verwysing na die heersende prys waarteen soortgelyke<br />
bates gekoop kan word of verpligtinge aangegaan kan word.<br />
Waar die billike waarde van die koopsom die billike waarde van die<br />
afsonderlike identifiseerbare bates en laste oorskry, word die verskil as<br />
klandisiewaarde geboekstaaf. Waar die billike waarde van die afsonderlike<br />
identifiseerbare netto bates die billike waarde van die koopsom oorskry, word<br />
die verskil as negatiewe klandisiewaarde verantwoord.<br />
5 EIENDOM, AANLEG EN TOERUSTING<br />
Eiendom, aanleg en toerusting word getoon teen historiese koste minus<br />
opgelope waardevermindering. Waardevermindering word nie op grond<br />
voorsien nie. Waardevermindering word bereken volgens die reguitlynmetode<br />
ten einde die koste van elke bate oor die verwagte ekonomiese lewensduur<br />
daarvan af te skryf:<br />
Die afskrywingstermyne is soos volg:<br />
➣ Aanleg en masjinerie 4 – 20 jaar<br />
➣ Geboue 25 – 40 jaar<br />
➣ Rekenaartoerusting 3 – 5 jaar<br />
➣ Voertuie 3 – 7 jaar<br />
➣ Bruikhuurverbeteringe oor die tydperk van die bruikhuur<br />
Waar die drawaarde hoër is as die beraamde verhaalbare bedrag, word dit<br />
afgeskryf tot die verhaalbare bedrag.<br />
Verbeterings en toevoegings tot bestaande eiendom, aanleg en toerusting<br />
word slegs gekapitaliseer indien dit veroorsaak dat die verwagte ekonomiese<br />
lewensduur of bruikbare waarde van die betrokke item toeneem. Direkte<br />
uitgawes verbonde aan groot kapitaalprojekte word gekapitaliseer soos die<br />
uitgawes aangegaan word. Waardevermindering word egter eers teen die<br />
nuwe bate afgeskryf vanaf die datum waarop die bate kommersieel in<br />
gebruik geneem word. Normale herstelwerk word as uitgawe erken in die<br />
jaar waarin dit aangegaan word.<br />
6 ONTASBARE BATES<br />
(i) Klandisiewaarde<br />
Gekoopte klandisiewaarde, synde die bedrag waarmee die koopsom die<br />
billike waarde van die netto bates van filiale verkry oorskry op die datum<br />
van verkryging, word gekapitaliseer en op ’n reguitlyn basis afgeskryf oor<br />
periodes van een tot twintig jaar. Die drabedrag van klandisiewaarde<br />
word jaarliks hersien en aangepas vir ’n permanente daling in waarde<br />
indien nodig.<br />
(ii) Ander<br />
Geen waarde word deur die Groep aan ontasbare bates soos handelsmerke,<br />
bestuurskontrakte, agentskappe en patente toegeken nie. Uitgawes<br />
aangegaan ter verkryging van hierdie bates word teen inkomste erken in die<br />
jaar waarin die uitgawe aangegaan word.<br />
7 BELEGGINGS<br />
Die Groep het sy beleggings in sekuriteite as beskikbaar-vir-verkoop<br />
geklassifiseer. Die klassifikasie is onderhewig aan die doel waarvoor die<br />
belegging aangekoop is. Bestuur bepaal die klassifikasie van beleggings<br />
wanneer dit aangekoop word en herevalueer die klassifikasie op ’n<br />
gereelde basis.<br />
Beleggings waar dit die bedoeling is om dit vir ’n onbepaalde periode te hou,<br />
maar verkoop mag word indien rentekoerse verander of likwiditeit dit vereis,<br />
word geklassifiseer as beskikbaar-vir-verkoop, en word ingesluit onder niebedryfsbates<br />
tensy bestuur die uitdruklike bedoeling het om die belegging vir<br />
minder as 12 maande vanaf die balansstaat datum te hou of indien die<br />
belegging verkoop sal moet word vir bedryfskapitaal, in welke geval dit<br />
getoon word onder bedryfsbates.
<strong>Rekeningkundige</strong> <strong>beleid</strong><br />
vervolg<br />
Aankope en verkope van beleggings word erken op die verhandelingsdatum<br />
op welke datum die Groep homself tot die transaksie verbind. Aankoopkoste<br />
sluit transaksiekoste in. Beskikbaar-vir-verkoop beleggings word na<br />
oorspronklike teboekstelling teen billike waarde getoon. Gerealiseerde en<br />
ongerealiseerde winste en verliese wat voortspruit uit veranderings in die<br />
billike waarde van beleggings gehou vir verhandeling, word ingesluit in die<br />
inkomstestaat in die periode wat hulle ontstaan. Ongerealiseerde winste en<br />
verliese voortspruitend uit veranderings in billike waarde van beleggings<br />
beskikbaar-vir-verkoop, word in ekwiteit erken.<br />
Die billike waarde van beleggings word gebaseer op genoteerde bodpryse of<br />
bedrae afgelei van kontantvloei modelle. Billike waardes vir ongenoteerde<br />
sekuriteite word beraam deur gebruik te maak van toepaslike prys/verdienste<br />
of prys/kontantvloei verhoudings, verfyn om die spesifieke omstandighede<br />
van die uitreiker in ag te neem. Sekuriteite waarvoor ’n billike waarde nie<br />
betroubaar bepaal kan word nie, word verantwoord teen kosprys minus<br />
waardedaling. Wanneer sekuriteite geklassifiseer as beskikbaar-vir-verkoop<br />
verkoop word of ’n inskrywing vir waardedaling word erken, word die<br />
kumulatiewe billike waarde aanpassings in die inkomstestaat ingesluit as<br />
winste en verliese uit beleggings in sekuriteite.<br />
8 VOORRAAD<br />
Handelsware, grondstowwe en verbruiksvoorraad word gewaardeer teen die<br />
laagste van koste (gebaseer op ’n geweegde gemiddelde kosprys basis) of<br />
netto realiseerbare waarde.<br />
Klaarprodukte word gewaardeer teen die laagste van koste, insluitende die<br />
koste van grondstowwe, direkte koste en verwante vervaardigingsbokoste<br />
(uitgesluit rente) gebaseer op ’n geweegde gemiddelde kosprys basis, of<br />
netto realiseerbare waarde.<br />
Netto realiseerbare waarde is die beraamde verkoopsprys in die gewone loop<br />
van besigheid, minus die koste van voltooiing en verkoopkoste.<br />
9 DEBITEURE<br />
Debiteure word getoon teen oorspronklike faktuurbedrag na inagneming van<br />
waardedalings. ’n Voorsiening vir waardedaling word vasgestel wanneer daar<br />
objektiewe bewyse is dat die Groep nie alle bedrae, soos vasgestel in die<br />
oorspronklike terme, van die debiteure kan verhaal nie.<br />
Die bedrag van die voorsiening is die verskil tussen die drabedrag en die<br />
verhaalbare bedrag, synde die teenswoordige waarde van verwagte<br />
kontantvloeie, verdiskonteer teen die markkoers of die rentekoers van<br />
toepassing op soortgelyke leners.<br />
10 UITGESTELDE BELASTING<br />
Uitgestelde belasting word voorsien met gebruikmaking van die balansstaataanspreeklikheidsmetode<br />
op alle tydelike verskille tussen die drawaardes vir<br />
finansiële verslagdoeningsdoeleindes en die bedrae wat vir belastingdoeleindes<br />
gebruik word. Aftrekbare tydelike verskille en berekende<br />
belastingverliese word gebruik om die aanspreeklikheid vir uitgestelde<br />
belasting te verminder. Uitgestelde belastingbates word geskep indien dit<br />
waarskynlik is dat belasbare inkomste beskikbaar sal wees waarteen die<br />
uitgestelde belastingbate benut kan word. Aangekondigde belastingkoerse<br />
word gebruik om uitgestelde inkomstebelasting te bereken.<br />
11 AFTREEVERPLIGTINGE<br />
Die Groep dra by tot verskeie aftreefondse wat deur Sanlam geadministreer<br />
word. Die fondse is vaste bydrae planne en is onderhewig aan die Wet op<br />
Pensioenfondse van 1956.<br />
Die aftreeplanne word befonds deur bydraes vanaf werknemers en die Groep,<br />
inaggenome die aanbevelings van onafhanklike gekwalifiseerde aktuarisse.<br />
Die Groep se bydraes tot die vaste bydrae fondse word afgeskryf in die<br />
inkomstestaat in die jaar waarop die bydraes betrekking het.<br />
12 ERKENNING VAN INKOMSTE<br />
Inkomste (wat belasting op toegevoegde waarde uitsluit) verteenwoordig die<br />
netto waarde van goedere en dienste gefaktureer.<br />
Inkomste verdien uit die verkope van goedere word as inkomste erken<br />
sodra alle wesenlike risiko’s en eiendomsreg van die produk na die koper<br />
oorgedra is.<br />
Administrasie, kommissie, hantering, gradering en stoorkoste vir die bestuur<br />
van debiteure en graan-kommoditeite namens derde partye, word erken<br />
wanneer die diens gelewer word.<br />
Surplusse wat ontstaan met die hantering van graan word eers as inkomste<br />
erken wanneer dit realiseer.<br />
Rente word op ’n tydverhoudingsgrondslag erken, inaggenome die kapitaal<br />
uitstaande en die effektiewe koers oor die periode tot die vervaldatum.<br />
13 KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE<br />
Kontant en kontantekwivalente sluit kontant, batige en oortrokke<br />
bankrekenings, asook korttermynbeleggings en -lenings by finansiële<br />
instellings in. In die balansstaat word oortrokke bankrekenings onder<br />
bedryfslaste ingesluit.<br />
14 NAVORSINGS- EN ONTWIKKELINGSKOSTE<br />
Navorsings- en ontwikkelingskoste word as uitgawe erken wanneer dit<br />
aangegaan word.<br />
15 HERSTRUKTURERINGSKOSTE<br />
Herstruktureringskoste, synde personeel afleggingskoste, word te boek gestel<br />
in die periode waarin dit aangegaan word. Personeel afleggingsvoordele<br />
word slegs voorsien wanneer ooreenkoms bereik is met die toepaslike<br />
werknemer verteenwoordigers wat betref die terme van aflegging en die<br />
aantal werknemers wat daardeur geraak word, waar ’n kollektiewe<br />
ooreenkoms bestaan, of wanneer ooreenkoms bereik is met werknemers<br />
wat individuele kontrakte het.<br />
<strong>MGK</strong> 11
12 <strong>MGK</strong><br />
<strong>Rekeningkundige</strong> <strong>beleid</strong><br />
vervolg<br />
16 TESOURIE-AANDELE<br />
Verpligte omskepbare skuldbriewe wat deur die personeel trust in die<br />
Maatskappy gehou word, word as tesourie-aandele teen kosprys<br />
aangetoon. Die uitgereikte aandelekapitaal word met hierdie skuldbriewe<br />
verminder en die Groep se ekwiteit word met die kosprys van hierdie<br />
skuldbriewe verminder.<br />
17 AANSPORINGSTRUST SKULDBRIEWE<br />
Skuldbriewe in die maatskappy wat deur die Personeel Trust besit word,<br />
word gekonsolideer. Die kosprys van die aandele word vanaf die Groep se<br />
ekwiteit afgetrek.<br />
18 SKULDBRIEFPREMIE<br />
Die skuldbriefpremie word gelykmatig oor die termyn vanaf uitreiking tot en<br />
met omskepping van die skuldbriewe geamortiseer deur dit oor te plaas na<br />
behoue inkomste.<br />
19 LENINGS<br />
Lenings word aanvanklik te boek gestel as die opbrengs ontvang minus<br />
transaksiekoste. Daarna word lenings getoon teen geamortiseerde koste deur<br />
gebruik te maak van die effektiewe opbrengsmetode. Enige verskil tussen die<br />
opbrengs (netto van transaksiekoste) en die aflosbedrag word in die<br />
inkomstestaat erken oor die periode van die lening.<br />
20 FINANSIËLE INSTRUMENTE<br />
Finansiële bates word erken wanneer die Groep ’n reg of ander toegang tot<br />
ekonomiese voordele het. Sodanige bates bestaan uit kontant, ’n<br />
kontraktuele reg om kontant of ’n ander finansiële bate te ontvang.<br />
Finansiële laste word erken wanneer daar ’n verpligting is om ekonomiese<br />
voordele oor te dra en daardie verpligting is ’n kontraktuele verpligting om<br />
kontant of ’n ander finansiële bate aan ’n ander onderneming te lewer of<br />
finansiële instrumente met ’n ander onderneming te ruil op voorwaardes wat<br />
potensieel ongunstig is. Indien ’n wetlik afdwingbare reg bestaan om<br />
erkende bedrae af te speel en die Groep van voorneme is om netto te<br />
vereffen, word slegs die netto bate of las in die balansstaat getoon.<br />
21 AFGELEIDE FINANSIËLE INSTRUMENTE<br />
Afgeleide finansiële instrumente word aanvanklik teen koste in die<br />
balansstaat erken en daarna teen billike waarde herwaardeer. Die metode<br />
waarvolgens die wins of verlies erken word, word bepaal deur die aard van<br />
die item wat verskans word. Afgeleide instrumente word óf as ’n verskansing<br />
van die blootstelling aan veranderinge in die billike waarde van ’n erkende<br />
bate of las (billike waarde skans), óf as ’n verskansing van die blootstelling<br />
aan veranderlikheid in kontantvloei (kontantvloeiskans), geklassifiseer.<br />
Veranderings in die billike waarde van afgeleide instrumente wat kwalifiseer<br />
om as billike waarde skanse geklassifiseer te word en hoogs effektief is,<br />
word in die inkomstestaat verantwoord, tesame met enige veranderings in<br />
die billike waarde van die verskansde bate of las wat blootgestel is aan die<br />
verskansde risiko.<br />
Veranderings in die billike waarde van afgeleide instrumente wat kwalifiseer<br />
om as kontantvloeiskanse geklassifiseer te word en hoogs effektief is, word<br />
in ekwiteit verantwoord. Wanneer die voorspelde transaksie of vaste<br />
verbintenis die erkenning van ’n bate of las tot gevolg het, word die<br />
verwante winste of verliese wat in ekwiteit voorsien was uit ekwiteit<br />
verwyder en in die aanvanklike meting van die verkrygingskoste of ander<br />
drabedrag van die bate of las ingesluit. Andersins word die bedrae wat direk<br />
in ekwiteit erken was by netto wins of verlies ingesluit in dieselfde tydperk<br />
waarin die verskansde vaste verbintenis of voorspelde transaksie netto wins<br />
of verlies beïnvloed.<br />
Wanneer ’n verskansingsinstrument verval of verkoop word, of wanneer ’n<br />
skans nie meer aan die vereistes vir verskansingsrekeningkunde<br />
ooreenkomstig RE133 voldoen nie, word enige bestaande kumulatiewe wins<br />
of verlies in ekwiteit behou in ekwiteit en word erken wanneer die vaste<br />
verbintenis of voorspelde transaksie in die inkomstestaat erken word. Indien<br />
’n vaste verbintenis of voorspelde transaksie verwag word om nie meer plaas<br />
te vind nie, word die kumulatiewe wins of verlies wat in ekwiteit<br />
verantwoord was, onmiddellik na die inkomstestaat oorgedra.<br />
By die aanvang van ’n skans word die verskansingsverhouding en die Groep<br />
se risikobestuursdoelwit en strategie om die verskansing te onderneem, in<br />
formele dokumentasie omskryf. Hierdie proses behels dat alle afgeleide<br />
finansiële instrumente wat as skanse geklassifiseer word aan spesifieke bates<br />
en laste gekoppel word of aan spesifieke vaste verbintenisse of voorspelde<br />
transaksies. Die Groep dokumenteer ook sy meting van die doeltreffendheid<br />
van die skans met betrekking tot veranderings in billike waardes of<br />
toekomstige kontantvloei van verskansde items, beide by die aanvang van<br />
die transaksie en op ’n deurlopende basis.<br />
Die Groep gaan verskeie oor-die-toonbank opsiekontrakte aan vir die koop<br />
en verkoop van kommoditeite. Alhoewel sekere van die kontrakte vereffen<br />
word deur fisiese lewering van die kommoditeit te neem of te maak in die<br />
gewone loop van besigheid, word die oor-die-toonbank opsiekontrakte geag<br />
finansiële instrumente te wees en word teen billike waarde teboek gestel<br />
ooreenkomstig RE133.<br />
Sodanige kontrakte word aanvanklik teen koste in die balansstaat<br />
verantwoord en daarna teen billike waarde herwaardeer. Sodanige afgeleide<br />
instrument transaksies kwalifiseer nie vir die toepassing van verskansingsrekeningkunde<br />
ooreenkomstig RE133 nie, alhoewel dit effektiewe<br />
verskansing bied ooreenkomstig die Groep se risiko bestuurs<strong>beleid</strong>.<br />
Veranderings in die billike waarde van enige afgeleide instrument wat nie<br />
kwalifiseer vir verskansingsrekeningkunde ooreenkomstig RE133 nie, word<br />
onmiddellik in die inkomstestaat erken.<br />
Die billike waarde van afgeleide instrumente wat op ’n publieke beurs<br />
verhandel word gebaseer op genoteerde pryse op die balansstaat datum.<br />
Die billike waarde van vooruit buitelandse valuta kontrakte word bepaal na<br />
gelang van vooruit wisselkoerse wat geld op die balansstaat datum.
<strong>Rekeningkundige</strong> <strong>beleid</strong><br />
vervolg<br />
Die gesigwaarde minus enige beraamde krediet aanpassings vir finansiële<br />
bates en laste met ’n termyn van minder as een jaar, word geag die billike<br />
waarde te wees.<br />
Die billike waarde van nie-bedryfs finansiële laste word beraam deur<br />
toekomstige kontraktuele kontantvloeie te verdiskonteer teen die huidige<br />
markverwante rentekoerse beskikbaar aan die Groep vir soortgelyke<br />
finansiële instrumente.<br />
22 VOORSIENINGS<br />
Voorsienings word erken wanneer die Groep as gevolg van gebeure in die<br />
verlede ’n regs- of konstruktiewe verpligting het wat waarskynlik sal lei tot ’n<br />
uitvloei van ekonomiese voordele en ’n betroubare raming van die verpligting<br />
gemaak kan word.<br />
23 BEDRYFSHUUROOREENKOMSTE<br />
Gehuurde bates waarvan al die risiko en voordele van eienaarskap effektief<br />
deur die verhuurder behou word, word as bedryfshure geklassifiseer.<br />
Bedryfshuurbetalings word op ’n reguitlyn basis oor die periode van die<br />
huurkontrak na die inkomstestaat gedebiteer.<br />
24 DIVIDENDE<br />
Dividende betaalbaar word erken in die finansiële state in die periode<br />
wanneer die aandeelhouers die dividend goedgekeur het.<br />
25 SEGMENT ONTLEDING<br />
Besigheidseenhede voorsien produkte en dienste wat onderhewig is aan<br />
risiko’s en opbrengste wat verskil van ander besigheidseenhede. Geen<br />
geografiese ontleding word gedoen nie, aangesien geen wesenlike segment<br />
in ’n afsonderlike geografiese ligging bedryf word nie.<br />
26 VERGELYKENDE SYFERS<br />
Vergelykende syfers is, waar nodig, aangepas om met openbaarmaking in<br />
die huidige jaar ooreen te stem.<br />
<strong>MGK</strong> 13