OM Opportuun 6 10.indd - Openbaar Ministerie

06
openbaar ministerie jaargang 12 nummer 6 juni 2006
Trouw-journalist Louis Cornelisse:
‘Straks wil het OM nog
in Shownieuws’
Forensische opsporing is de vrijblijvendheid voorbij
Afscheid Dato Steenhuis

4
Inhoud
Alles afwegende 3
FP-officier Irene Breman leidde een onderzoek
naar illegale uilenhandel. “Als ik collega’s
vertel dat ik telefoons tap van mensen
die vogels uit nesten halen, word ik raar
aangekeken.”
WaarOM? 5
De Helpdesk van het Landelijk Parket
schept duidelijkheid over verstrekking van
medische gegevens en het plaatsen van
peilbakens.
Forensische opsporing 6
“Alles wat fout is gegaan in de
Schiedammer parkmoord is het gevolg
van niet-adequaat werk op de plaats
delict,” zeggen ‘trekkers’ van het
Verbeterprogramma. Nu politie, NFI en OM
de handen ineenslaan, is in de forensische
opsporing de vrijblijvendheid voorbij.
Film 9
Wat doet een officier eigenlijk? Een film en
ander voorlichtingsmateriaal is ontwikkeld
om deze vraag te beantwoorden.
Louis Cornelisse 10
Dertig jaar geleden kreeg hij een officier
zelden te spreken. Tegenwoordig meent hij
dat het OM zijn informatiemanagement
moet temperen. “Anders gaat dat met je op
de loop.” Interview met Trouw-journalist
Louis Cornelisse.
Afscheid Steenhuis 13
Dato Steenhuis heeft afscheid genomen
van het OM. Opportuun liet hem reageren
op foto’s van en uitspraken over hem. “Ja, ik
durf wel wat te roepen.”
Werving 17
Zo’n honderd resterende sollicitanten
voor de functie van officier, bezochten op
Koninginnedag een voorlichtingsbijeenkomst
op het Parket-Generaal. Ze werden
gewaarschuwd door Harm Brouwer. “Het
vak vergt veel van je.”
Rechtspraak en ‘Schiedam’ 18
Via meer interne tegenspraak wil de Raad
voor de rechtspraak een tweede ‘Schiedam’
voorkomen: “We moeten nu echt ‘Ho’ roepen
tegen nog meer werkdruk.”
Vragen aan… 20
Shérene Stigter-Simons, telefoniste in
arrondissementsparket Rotterdam.
Personalia 22
Uitgelicht 23
Sturen op strafsoort
Agenda 24
Beleid en regels 25
Internationaal 26
Verkeer 27
AchterOM 28
OPPORTUUN
tijdschrift voor het
openbaar ministerie
JAARGANG 12
NUMMER 6
JUNI 2006
Verschijningsdatum nr. 7:
1 september 2006.
Opportuun is het tijdschrift van en voor
het Openbaar Ministerie. Het blad wordt
gratis verstrekt aan de medewerkers van
het OM en andere geïnteresseerden.
Het blad verschijnt tien keer per jaar.
De redactie is verantwoordelijk voor de
inhoud van het blad. Aan de in Opportuun
verstrekte informatie kunnen geen rech-
ten worden ontleend. Overname van arti-
kelen met bronvermelding is toegestaan.
Suggesties, opmerkingen, artikelen:
Bel of mail de eindredacteur.
Eindredactie:
Pieter Vermaas, 070 – 3399840 of
p.vermaas@om.nl.
Redactieadres:
Voorlichtingsdienst OM, Parket-Generaal,
kamer 423, Prins Clauslaan 16, Postbus
20305, 2500 EH Den Haag. Telefoon:
070 – 3399840.
Abonnementenadministratie:
070 - 3399823. Wijzigingen? Stuur de
adreswikkel met de aangebrachte wijzi-
gingen naar het redactieadres, of mail de
wijzigingen naar opportuun@om.nl.
Redactieraad:
Ryan Lievaart, Heleen Rutgers, Hans
Wesselink, Marcel Wolters.
Vaste medewerkers:
Lianne Bertens, Linda Bregman,
Mirelle Herlfterkamp, Thea van der Geest,
Anne Hoeksema, Angela Kaptein,
Karin Mensink, Michael Nieuwenhuis,
Koos Spee.
Aan dit nummer werkten verder mee:
Bonny van Bokkem, Jan-Willem
Grimbergen, Sjaak Klunder,
Merle de Vries.
Foto omslag:
Lianne Bertens
Ontwerp:
Fabrique BV, Delft
Druk:
Zijlstra Drukwerk, Rijswijk
Oplage:
6.900
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Alles afwegende 5
Ineke Breman: “Geld is hun enige interesse.” Foto’s: Joop Reyngoud
Illegale uilenhandelaars
Uiltjes stelen, eieren uitbroeden, ‘legaliseren’ en de vogels verkopen.
Een kleine groep ‘roverhoofdmannen’ verdiende er veel
geld mee, maar werd in juni 2005 opgepakt. “Als ik collega’s vertel
dat ik telefoons tap van mensen die vogels uit nesten halen, word
ik raar aangekeken,” zegt FP-officier Ineke Breman.
Begin vorig jaar signaleerden informanten
van de Algemene Inspectiedienst (AID)
van het ministerie van Landbouw een
levendige, vermoedelijk illegale, handel in
beschermde vogelsoorten. Het ging hierbij
om roofvogels zoals buizerds, haviken en
uilen. De AID deed een vooronderzoek en
rapporteerde namen van mensen die zich
ermee bezighielden.
“Geld is de enige interesse van die mensen,”
zo stelt officier van justitie Ineke Breman
van de Handhavingseenheid Rotterdam van
het Functioneel Parket onder wier leiding
de zaak kwam te staan. “Na Harry Potter zijn
er wel particulieren die in een opwelling
zo’n uil kopen, maar het gros van de klanten
zit in de vogelwereld. Zij hebben er verstand
van en weten dat de waarde van een
schattig bosuiltje al gauw kan oplopen tot
vijfhonderd euro.” Zo’n verkoopprijs is voor
sommige handelaren reden om de Flora- en
Faunawet te overtreden.
Takkelingen
Voor Ineke Breman is nu duidelijk hoe
zulke handelaren illegaal aan zeldzame
beschermde vogels komen. “Ze hebben
zelf twee uilen, waarmee ze mogen fokken.
Vervolgens vangt men jonge, wilde bosuiltjes.
Dit gaat zonder problemen, want
deze ‘takkelingen’ kunnen nog niet vliegen.
Ze lopen nog over de takken en kunnen zo
opgepakt worden. Een makkelijk verkre-
gen ring van de vogelwacht wordt om het
pootje gedaan en ze vragen dan een zogenoemd
CITES-certificaat aan bij het CITES-
Bureau in Dordrecht.” Dit bureau verleent
de vergunningen voor in- en uitvoer van
beschermde dieren.
“Met het CITES-certificaat heeft de vogel
een paspoort. Met dat document en bijbehorende
papieren kun je de bosuil verkopen.
Het is het ‘bewijs’ dat het een legale
vogel is, die uit de fok is verkregen. In werkelijkheid
is het dus wildvang. En bij controle
kan de fokker zeggen dat hij het ouderpaar
niet meer heeft.”
Samen met de AID en het Interregionaal
Milieu Team van Rotterdam-Rijnmond
moest Breman bewijzen dat de eigenaren
de beesten illegaal in hun bezit hadden. De
samenwerking tussen deze opsporingsdiensten
was sowieso bijzonder, want het
was voor het eerst dat dit gebeurde. “Twee
verschillende diensten met een heel andere
manier van werken. Dan loop je tegen een

6
aantal problemen op. Van wie nemen we de
werkruimtes in gebruik? Hoe gaan we te werk
met twee verschillende computersystemen?
En de cultuurverschillen? Gelukkig was het
een ontzettend enthousiast team en is er uitstekend
onderzoek gedaan,” zo zegt Breman.
“Op basis van dat eerste onderzoek hebben
we van de rechter-commissaris toestemming
gekregen om telefoontaps aan te sluiten. Dan
hoorde je gesprekken als ‘Wanneer gaan we
naar de Grienden? Ik weet nog een nest te
zitten.’ Om dan een paar dagen later te horen
dat ze vijf uilen of buizerds hebben gevangen,
maar dat er één vogel een nestpoot had. En
op een vergroeide poot kun je niet makkelijk
een ring doen. Dus: de nek wordt omgedraaid,
want levend verkopen kan niet meer.
Ze gaan de vriezer in voor de preparateur. Dit
is ook goede handel, want schijnbaar vinden
mensen het leuk om zo’n dode vogel in de
huiskamer te hebben.”
Dat een telefoontap niet altijd de informatie
geeft die je zoekt, gebeurt ook wel eens. Dit
werd duidelijk bij één verdachte die regelmatig
naar Engeland ging om daar vogels
te halen en te brengen. “De bestellingen die
we over de tap binnen kregen gingen helemaal
niet over uilen, maar over patat. Deze
verdachte had namelijk ook een snackbar.
Toen hebben we de tap afgesloten, want de
prijs van een patatje was ons inmiddels wel
bekend.”
Afgezien daarvan waren de taps een succes.
Op basis van de verkregen informatie zijn er
bij vijf verdachten doorzoekingen gedaan.
Ineke Breman: “En dan zie je hoe triest het
is. Deze mensen zijn dan wel illegaal bezig,
maar je verwacht toch dat ze voor een deel
liefhebbers zijn. Je moet toch enige affiniteit
met die vogels hebben, anders ga je die
wereld niet in. Maar als je binnenkomt zie
je een uil vastgebonden aan de bank en op
de vloer overal dode muizen. Echt sneu.
De preparateur was echter het toppunt.
Ingewanden en dode vogels waar hij aan
werkte lagen in de keuken op het aanrecht
en daarnaast stond zijn zoontje een boterham
met pindakaas te smeren.”
De verdachten werden meegenomen voor
verhoor. “Dan ga je ze met de opgenomen
‘Naast de ingewanden van vogels
stond zijn zoontje een boterham
met pindakaas te smeren’
gesprekken confronteren. Aan de opgevraagde
CITES-certificaten zie je namelijk
hoeveel vogels zij hadden moeten hebben.
Waar zijn die vogels dan gebleven?” Dat de
daders daarop bijna veertig dagen in voorlopige
hechtenis hebben gezeten kwam als
een schok aan. “Mensen denken niet dat
dit kan voor vogelhandel. Men denkt ‘ach,
waar heb je het over? Het zijn maar vogels.’
Terwijl er wel maximaal zes jaar op dergelijke
misdrijven staat.”
Uiteindelijk werd de top van de door
Breman ‘roverhoofdmannen’ genoemde
verdachten, veroordeeld. Zo kregen drie
daders tweehonderdveertig uur werkstraf en
zes maanden voorwaardelijk opgelegd. Één
kreeg honderdtachtig uur en vier maanden
voorwaardelijk en de laatste dader kreeg een
boete van zevenhonderdvijftig euro.
Zwijnenstal
Officier van Justitie Ineke Breman heeft met
deze zaak een duidelijk signaal afgegeven
aan de vogelwereld. “We kunnen dit soort
zaken gewoon aanpakken. Justitie doet
hier wat aan, het is niet zo dat je ongecontroleerd
in deze vogels kunt handelen. Het
effect is zichtbaar. Zo verklaarde een dader:
ik realiseer mij nu in wat voor zwijnenstal ik
leefde. Deze man is echt wakker geschrokken
en heeft zijn leven drastisch veranderd.”
“Wat mij ook heel erg bijblijft is het gemak
waarmee je die ringen en zo’n CITES-certificaat
kan krijgen. Zonder moeite krijg je
twintig van die ringen mee en ook bij de
aanvraag van een paspoort is er absoluut
geen controle. Vragen als ‘hoe kan dit nu’ en
‘hebben ze dan wel een ouderpaar?’ worden
niet gesteld. Dit maakt de handel heel makkelijk,”
aldus Breman. “Het verkopen van
zo’n uil gaat dan ook zonder moeite, want
als koper ga je ervan uit dat het met zo’n
certificaat wel goed zit. Het is iets wat veranderd
moet worden. Zelf denk ik dat men
daar nu wel van doordrongen is. Hierover
moet eens worden gepraat, want dit gaat
veel te makkelijk.”
Ineke Breman vindt het heel bijzonder dat zij
in de vogelwereld is terechtgekomen. “Toen
ik officier van justitie werd dacht ik dat ik
boeven ging vangen: berovingen en dat soort
werk. Als ik collega’s nu vertel dat ik zit te tappen
op mensen die vogels uit nesten halen
kijken ze me aan met een blik die zegt: ‘waar
heb je het in hemelsnaam over?’ Het is een
heel andere tak van sport, maar erg leuk. Toen
ik dit werk pas deed kwam ik wel eens dingen
tegen waarvan ik dacht ‘hoe kúnnen ze dit
doen?’ Deze dieren horen in de vrije natuur,
niet in een hokje bij jou in de schuur.”
Tekst: Bonny van Bokkem
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Helpdesk 7
WaarOM?
De helpdesk van het Landelijk Parket beantwoordt
vragen over (bijzondere) opsporingsbevoegdheden,
internet, telecom, DNA,
internationale zaken en de aandachtsgebieden
van de Nationale Recherche.
Vraag 1: Op grond van de bevoegdheid tot het vorderen van gevoelige
gegevens ex artt. 126nf/uf Sv is het mogelijk om gegevens over
iemands gezondheid te vorderen. Levert deze bevoegdheid nu een
verplichting op voor een arts of verpleegkundige om de gegevens
uit een medisch dossier van een verdachte te verstrekken ?
Antwoord:
Op grond van de artt. 126nf/uf Sv kan de officier van justitie, na een
voorafgaande schriftelijke machtiging van de rechter-commissaris,
van iedere derde van wie redelijkerwijs kan worden vermoed dat hij
toegang heeft tot gevoelige gegevens vorderen om deze gegevens te
verstrekken.Onder gevoelige gegevens worden gegevens verstaan
over bijvoorbeeld iemands godsdienst, ras, politieke gezindheid,
gezondheid of seksuele leven. Omdat het vorderen van gevoelige
gegevens (vanwege de aard van deze gegevens) een indringende
inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van personen gelden
voor de toepassing van deze bevoegdheid dezelfde voorwaarden
als voor de bevoegdheid tot het opnemen van telecommunicatie
(artt. 126m/t Sv). In lid 2 van de artt. 126nf/uf Sv is bepaald dat
artikel 96a lid 3 Sv van overeenkomstige toepassing is. Dit betekent
dat bepaalde beroepsuitoefenaren, zoals een advocaat, arts of een
andere geneeskundige beroepsuitoefenaar (zoals een apotheker
of verpleegkundige), niet verplicht zijn om aan een vordering verstrekking
gevoelige gegevens te voldoen indien zij zich op grond
van artikel 218 Sv kunnen beroepen op het verschoningsrecht. Een
arts of verpleegkundige is dus niet verplicht om gegevens uit een
medisch dossier te verstrekken.
Vraag 2: In het kader van een opsporingsonderzoek is er een peilbaken
onder de auto van een verdachte geplaatst. Uit het achteraf
uitlezen van dit baken is gebleken dat deze auto via België naar
Luxemburg is gereden. De bevoegde autoriteiten van de betrokken
landen zijn hiervan niet in kennis gesteld. Moeten deze landen hiervan
alsnog in kennis worden gesteld nu de gegevens van het peilbaken
in Nederland zijn uitgelezen ?
Antwoord:
Op 15 april 2006 is de nieuwe Aanwijzing rechtshulpverzoeken
voor grensoverschrijdende observatie (Stcrt. 2006, 57, p. 11) in
werking getreden. De basis voor deze aanwijzing is gelegen in de
Schengen Uitvoeringsovereenkomst (SUO) die op 26 maart 1995
voor Nederland in werking is getreden.
In artikel 40 van de SUO is een regeling opgenomen voor grensoverschrijdende
observatie. In dit verband wordt onder grensoverschrijdende
observatie verstaan een in een Schengenland aangevangen
observatie van personen die wordt voortgezet tot over de landgrens
van een ander land dat is aangesloten bij de SUO. Art. 40 SUO heeft
niet alleen betrekking op fysieke observaties, maar ook op observaties
die plaatsvinden met behulp van een technisch hulpmiddel
(zoals een peilbaken).
Uitgangspunt van art. 40 SUO is dat grensoverschrijdende observaties
slechts mogen plaatsvinden nadat de bevoegde autoriteiten
van het betreffende land daartoe toestemming hebben verleend op
basis van een voorafgaand justitieel rechtshulpverzoek. Ingevolge
art. 40 lid 2 van de SUO kan hier in bepaalde gevallen een uitzondering
op worden gemaakt indien er sprake is van een bijzonder
spoedeisend karakter. In die gevallen zal dan wel zo spoedig mogelijk
telefonisch melding moeten plaatsvinden bij die betreffende
buitenlandse autoriteiten en zal daarna alsnog een schriftelijk
rechtshulpverzoek moeten worden ingediend.
Nu in deze casus pas achteraf is gebleken dat de betreffende auto
in het buitenland is geweest, zal er (overeenkomstig de spoedprocedure)
alsnog een schriftelijk rechtshulpverzoek moeten worden
ingediend bij die bevoegde autoriteiten in het buitenland. Het is in
dit geval niet relevant dat de gegevens van het baken in Nederland
zijn uitgelezen.
Tekst: Michael Nieuwenhuis
De helpdesk is te bereiken op :
helpdesk-lexpo@rotarr.drp.minjus.nl

8
De vrijblijvendheid
voorbij
Verbeterprogramma leidt tot innige forensische
samenwerking tussen politie, NFI en OM
Vrijblijvendheid verdwijnt. Samenwerking wordt gestroomlijnd.
En alle partners in de forensische opsporing spreken dezelfde
taal. Aan deze omslag werkt het cluster Forensische Opsporing,
onderdeel van het Verbeterprogramma. “Fouten maken is menselijk,
maar de kans daarop moet je minimaliseren.”
“Het is een valkuil te denken dat er de
laatste jaren niet goed forensisch werd
opgespoord.” Bernardine Mac Lean wil dat
misverstand uit de wereld, want ze heeft en
had respect voor technisch rechercheurs.
Volgens de rechercheofficier van parket
Haarlem hebben rechercheurs vaak de juiste
kennis en ervaring. Op de werkvloer en in
expertgroepen zijn tal van forensisch-technische
(FT) normen ontwikkeld. De meeste
forensisch rechercheurs zijn zelfs ‘te zwaar’
opgeleid voor standaard-PD’s waarbij dna
en vingerafdrukken worden verzameld die
rechtstreeks tot identificatie van verdachten
kunnen leiden.
“En het beeld dat er over NFI-rapporten
geen discussie mogelijk zou zijn, moet ook
maar eens gecorrigeerd,” wijst NFI-directeur
Kees Möhring op een tweede misvat-
“Officieren moeten kritisch zijn op
het insturen van sporenmateriaal”
ting. Nog te vaak worden NFI-rapportages
als zoete koek geslikt door officieren, rechters
en advocaten. “Maar wetenschap,” zo
benadrukt de NFI-directeur, “is soms ook
georganiseerde twijfel. Dus er moet veel
meer interactie in de rechtszaal komen.”
Een derde misverstand is dat het OM na
de commotie over de Schiedammer parkmoord
álle forensische sporen met de groot-
ste spoed naar het NFI moet verzenden.
Selectie aan de poort is echter belangrijk,
zegt rechercheofficier Mac Lean: “Officieren
moeten kritisch zijn op het insturen van
sporenmateriaal. Ga eerst eens na of dat
nodig is. Het NFI krijgt te veel werk toegeschoven
en misschien zit er voor je onderzoek
al genoeg in de NFI-pijplijn.” In de
praktijk gaat dat al steeds beter, constateert
Kees Möhring. Hij noemt het onderzoek
naar de drievoudige moord dit jaar in een
Rotterdams café als voorbeeld. Vroeger werden
er bij zo’n zaak duizenden sporen ‘over
de schutting gesmeten’ naar het NFI. Nu
leidde vroegtijdige samenwerking tussen
politie, OM en NFI ertoe dat dat is teruggebracht
tot een paar honderd goede sporen.
“Het resultaat is hetzelfde, dus dan boek je
grote winst.”
Mac Lean en Möhring ‘trekken’ het
cluster Forensische Opsporing uit het
Verbeterprogramma voor de opsporing
en vervolging. De Haarlemse rechercheofficier
en NFI-directeur doen dat samen
met Albert van de Wetering, divisiechef
Recherche in politieregio Brabant-Noord.
“Alles wat fout gegaan is in de Schiedammer
Parkmoord is het gevolg van niet-ade-
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Forensische samenwerking 9
Bernardine Mac Lean Foto: Marisa Beretta
quaat werk op de plaats delict,” stelt Kees
Möhring. Daarom verbaasde het de trekkers
een beetje dat in het rapport-Posthumus
niet expliciet is aanbevolen de kwaliteit van
PD-onderzoek te verhogen. In de cruciale
eerste uren na een misdrijf kun je op de PD
bewijsmateriaal veiligstellen. Zónde als je
sporen verspeelt, weet Mac Lean, “want
stille getuigen liegen niet.”
Het cluster Forensische opsporing heeft
gekozen voor een classificatie van PD’s. Op
een standaard-PD is een veelvoorkomend
delict gepleegd. Dat vereist geen breed
opgeleide specialisten. Voor zo’n PD wordt
daarom de functie van ‘forensisch assistent’
geïntroduceerd die alleen speurt naar dna
en vingerafdrukken.
Onder de noemer maatwerk-PD vallen
ernstiger en complexer PD’s. De politie gaat
voor die PD’s een ‘deskundige forensische
opsporing’ leveren. Vanaf dit PD-niveau is
er altijd overleg tussen recherchechef, zaaksofficier
en NFI.
Onder maatwerk-plus-PD vallen levensdelicten,
omvangrijke en complexe PD’s. Voor
deze ‘alles uit de kast’-PD’s levert de politie
(zonodig via bovenregionale samenwerkingsverbanden)
hoogopgeleide ‘specialisten
forensische opsporing’.
Ten slotte de Calamiteiten PD. Crises,
calamiteiten en aanslagen vragen om een
Landelijk Team Forensische Opsporing van
politie en NFI, dat zal worden ondergebracht
bij het KLPD.
Wat je organisatorisch ook regelt en hoe
je FT-normen ook beschrijft, voor de clustertrekkers
keren drie dingen steeds terug:
vrijblijvendheid verdwijnt; samenwerking
wordt gestroomlijnd; eenheid in terminologie.
Voorbij met de vrijblijvendheid, zegt Mac
Lean. “Er zijn weliswaar al een tijd FT-normen
en best practices. Maar die zijn nooit
verplicht en nooit door het OM getoetst
of gevalideerd. PD-management is via het
Abrio-opsporingsprogramma geïntroduceerd,
maar binnen ons cluster betwijfelen
we of het daadwerkelijk in elk regiokorps is
doorgevoerd.”
Na de schok van ‘Schiedam’ stroomlijnen
politie, NFI en OM de samenwerking. Nooit
werd er in de forensische keten zo unaniem
gedacht, beweren de trekkers. Vroeger
werkte de tactisch rechercheur niet samen
met de technisch rechercheur, beloerde de
technisch rechercheur de NFI-specialist op
de PD als concurrent, en stond de NFI-deskundige
op grote afstand van de officier van
justitie. Nu is de omslag ingezet.
In TGO-onderzoeken schuift een forensisch
coördinator tegenwoordig aan bij de vaste
kern van TGO-leidinggevenden. Dat werpt
zijn vruchten af, constateert Mac Lean.
“Een tactisch rechercheur signaleert in een
verhoor nu eerder dat de verklaring van
een verdachte niet spoort met forensisch
bewijs.”
En in FSO’s (Forensische Samenwerking in
de Opsporing) trekken gedetacheerden van
politie en NFI sinds kort samen op. In de
FSO, die pijlsnel van pilot promoveert tot
een vast front office, vindt de begeleiding
en intake van sporenonderzoek plaats. In
TGO-onderzoeken (Teams grootschalige
opsporing) worden via de FSO-constructie
ook Forensische Intakegesprekken en
update-gesprekken gevoerd. Daarin schuiven
de zaaksofficier en de forensisch coördinator
samen aan bij de teamleider van het
TGO. Ook in de intakegesprekken verdwijnt
de vrijblijvendheid. Het OM moet als gezag
aanwezig zijn. Afspraken over omvang en
volgorde van sporenonderzoek zijn aan protocollen
gebonden, en gemaakte afspraken

10
Kees Möhring Foto: Marisa Beretta
transformeren van inspanningsverplichtingen
tot resultaatverplichtingen.
Deze kennis leidt tot ‘uitleren’ van elkaar, tot
inhoudelijke discussies. “Ik geloof heilig in
die interactie,” zegt NFI-directeur Möhring.
“Want de kloof verdwijnt en de kwaliteit
“Over NFI-rapporten is
best discussie mogelijk”
stijgt. Het contact kan toch niet beperkt blijven
tot het geven van een opdracht aan het
NFI, waarna na drie maanden een rapport
retour komt?”
Politiemensen zien het steeds minder als
bedreiging dat NFI’ers de PD bezoeken,
weet Mac Lean. En ook het NFI zet in op
beter communiceren binnen FSO en op de
PD. Möhring zegt goed op de competenties
van zijn medewerkers te letten. “De NFI’er
die de PD betreedt, moet kunnen samenwerken,
moet de politie kennen en de taal
van de rechercheur spreken. Overdreven
gezegd, moeten we voorkomen dat een
NFI’er de PD binnenstapt en zegt ‘Aan de
kant jongens, het speelkwartier is voorbij’.”
Duidelijk rapporteren is voor het NFI de
belangrijkste Posthumus-aanbeveling.
Möhring, een jurist en dus een ‘alfa’, ziet
kansen genoeg. Het NFI wil in rapportages
helder gaan uitleggen wat bijvoorbeeld de
betrouwbaarheid van ingewikkelde experi-
mentele onderzoeksmethoden is. Schetsen
in welke context meetresultaten moeten
worden geïnterpreteerd. En duidelijk aangeven
dat de afwezigheid van sporen voor
een verdachte ontlastend is – ook als dat
strikt genomen niet tot de onderzoeksopdracht
behoort.
Niet alleen onbegrijpelijke volzinnen van
NFI-beta’s verwarren de alfa’s van OM, ZM
en advocatuur. Ook een eenvoudige term
zet de partner wel eens op het verkeerde
been. Möhring wijst op de vaak voorkomende
NFI bevinding ‘het is mogelijk dat...’.
“Alfa’s zoals ik worden dan ‘het bos ingestuurd’:
we dénken dat de kans dan zo’n
beetje fifty-fifty is, terwijl het betekent dat
de kans gering is. Mijn filosofie is: laten we
het dan ook zo verwoorden.”
Ook het OM zet een stap naar meer begrip
en kennis, zegt rechercheofficier Mac Lean.
Ze wijst op de brede (forensische) basiscursus
die elke officier van justitie en senior
parketsecretaris in de toekomst krijgt. En
op de ‘officieren forensische opsporing’
die elk parket krijgt. Zo’n FO-officier is een
vraagbaak voor het parket, is betrokken bij
TGO-onderzoeken en is een volwaardig
gesprekspartner voor het NFI. “Dat wordt
een wereldbaan,” zeg Mac Lean. “Een leuke
functie waarin je een nieuwe wereld gaat
ontdekken.”
Maar laat er geen misverstand over bestaan,
zeggen de trekkers. Het betekent niet dat
met vallen en opstaan maar wat gepionierd
kan worden. “De vrijblijvendheid verdwijnt.
Fouten maken is menselijk, maar de kans
daarop gaan we zo klein mogelijk maken.”
Tekst: Pieter Vermaas
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Voorlichtingsfilm 11
‘Hé, daar loopt
ze in het echt!’
Het grote publiek weet wat een rechter en een advocaat is. Maar
wat doet een officier van justitie eigenlijk? Deze vraag is beantwoord
met een dertien minuten durende film. Officier Heleen
Rutgers van parket Utrecht speelt de hoofdrol in ‘Het werk van de
officier van justitie bij het Openbaar Ministerie’.
Optreden voor de camera is Rutgers gewend
uit haar persofficierentijd, maar ze moest
er aan wennen om ook recht in de camera
te kijken en echt geregisseerd te worden.
“De hele cameraploeg ging bijvoorbeeld
mee naar de driehoek. Daar kwam ik op de
fiets aan en reed ik ook weer weg. Dat moest
eindeloos herhaald worden. En zo moesten
meer scènes keer op keer opnieuw. Na de
laatste filmdag was ik wel erg blij dat het
klaar was.”
Het scenario werd helemaal uitgeschreven.
De regisseur vond het belangrijk om ook de
mens achter de officier van justitie te laten
zien.
Heleen Rutgers: “Hij wilde me ook hollend
in beeld, maar hardlopen is privé, dat
is van mij, vond ik. Toch bleef hij erbij dat
het noodzakelijk was. Gelukkig is het geen
hobby waar ik me voor schaam,” zegt Heleen
Rutgers. “Liever hardlopen dan vissen.”
De film is heel persoonlijk geworden. Dat
had Rutgers zich vooraf niet zo gerealiseerd.
Tijdens de Open Dag van de Rechtspraak
werd de film in alle rechtbanken getoond.
Ook in Utrecht. Daar riep iemand die na het
zien van de film Heleen Rutgers spotte: “Hé,
daar loopt ze in het echt!”
Heleen Rutgers, hoofdrolspeler in de voorlichtingsfilm. Foto: Lianne Bertens
Naast de film is ander voorlichtingsmateriaal
gemaakt over het werk van officier
van justitie. Zo bestaat er een brochure
‘Opsporen en vervolgen: wie doet dat
eigenlijk’ die bij de film hoort, maar ook los
te gebruiken is. En is er voor de jeugd een
speciale VetVerkeerd Krant geschreven over
‘Boeven vangen’.
Voorlichtingsoffensief
Ook de nieuwe media heeft een rol in het
offensief. Op om.nl is een interactief spel
‘De strafkamer’ ontworpen waarin de speler
zelf stapsgewijs op basis van steeds meer
informatie een eis kan formuleren en zo
inzicht krijgt in een deel van het werk van
de officier van justitie. Tevens heeft het OM
samen met Kennisnet een ‘webstrijd’ voor
jongeren uitgeschreven.
Daarnaast werken officieren van justitie
mee aan het televisieprogramma ‘16
Miljoen rechters’ van de VARA en aan de uitzending
‘Straf en misdaad’ van de VPRO.
Met dit voorlichtingsoffensief kan het OM,
nu meer dan ooit, de publieksvraag ‘wat
doet een officier van justitie’ beantwoorden.
Tekst: Thea van der Geest

12
‘Straks wil het OM nog in Shownieuws’
Trouw-journalist Louis Cornelisse is
voor een duidelijke rolverdeling
Dertig jaar geleden kreeg hij een officier van justitie nooit te
spreken. Tegenwoordig zou justitie zijn informatiemanagement
juist moeten temperen, waarschuwt Trouw-verslaggever Louis
Cornelisse. “Anders gaat dat met je op de loop.”
“De journalistiek moet ten opzichte van iedereen de onafhankelijkheid bewaren.” Foto’s: Lianne Bertens
“Achteraf zeg je: het was rare zelfcensuur.”
In de zaak tegen de Haagse portier Koos H.
die begin jaren tachtig tot levenslang werd
veroordeeld wegens moord op drie meisjes,
zag Trouw-verslaggever Louis Cornelisse
dat de kranten zoveel mogelijk details uit
hun verhalen weerden. Ze meenden dat
de lezer beschermd moest worden tegen
de gruwelijke werkelijkheid. Bijna geen
woord dus over het martelkamertje aan de
Haagse Zuidwal waarin Koos H. zijn misdaden
beging. Inkleuring met details was
niet nodig, sensatie was taboe. “Dus hielden
we zo veel mogelijk details uit de media.
Tegenwoordig zouden er in de media
waarschijnlijk virtuele, driedimensionale
martelkamertjes worden getoond. Met die
ontwikkeling ben ik niet altijd blij.”
Tijdens de zaak-Koos H., waarover hij zelf
niet schreef, zag Cornelisse voor het eerst
als journalist het OM in actie. Hij zag dat
politie en justitie de handen vol hadden
om bewijs te leveren tegen de “gewiekste
schurk”. “Wettig was het allemaal wel; er
waren geen trucs uitgehaald. Maar overtuigend
bewijs leveren was lastig, omdat
Koos niks losliet. Het was zoals nu bij de
zaak-Holleeder en het Hells Angels-proces.
Getuigen en informanten waren als de dood
iets te verklaren. Alles moest gereconstrueerd
worden en dat was een knap staaltje
werk.”
Louis Cornelisse (50, zoon van een politiecommissaris)
studeerde Nederlands en
rechten. Hij lijkt meer een duider van het
nieuws dan een snelle sensatiejournalist
en mag graag uitleggen hoe het strafrecht
werkt. Dat deed hij al voordat hij journalist
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Interview 13
was. Als leraar ‘Nederlands en taalexpressie’
speelde hij eind jaren zeventig ‘rechtbankje’
met leerlingen van twaalf tot achttien jaar.
“Als ik de klas vroeg wie er rechter wilde zijn,
gingen alle vingers omhoog. Als ik daarna
vroeg wie er officier wilde zijn, moest je die
rol eerst uitleggen, maar dan gingen ook
heel wat vingers de lucht in. Advocaat wilde
niemand zijn: de boef moest hangen, hè?
En altijd riepen er kinderen dat zij in de
jury wilden. Een teleurstelling volgde als
ze hoorden dat Nederland geen juryrechtspraak
kent. Ik heb het altijd belangrijk
gevonden om dat uit te leggen, om te vertellen
over de rollen in het strafrecht. Wat de
rechter doet, weet men wel, maar verder is
er veel onwetendheid.”
Dat geldt ook voor menig journalist, erkent
Cornelisse, die zich in september als onafhankelijk
journalist en adviseur vestigt.
Een goed justitieverslaggever, zo doceert
Cornelisse, weet hoe de verhoudingen in
elkaar zitten. Hij citeert zijn leermeester
bij Trouw, Chris Bruijnius: “Als hij collega’s
meenam naar de rechtszaal, sprak hij altijd
de woorden: ‘De linker is de rechter en de
rechter is de griffier’.” Dat was niet zo maar,
meent Cornelisse. “Journalisten die een
rechtszaal betreden hebben soms geen
idee waar ze in terechtkomen. Vaak is dat
begrijpelijk. Gisteren stonden ze bij een
brand, vandaag in de rechtszaal, morgen
bij een staking. Daar komt bij dat de terminologie
niet voor zich zelf spreekt. Wat is
nu een rechter-commissaris? In Nederland
weigeren wij om dat een onderzoeksrechter
te noemen. En wat doet een advocáátgeneraal
bij het OM? Voor veel burgers en
journalisten zijn die titels volkomen duister.
Er werken in de journalistiek veel academici
die afgestudeerd zijn in talloze, uitheemse
vakgebieden. Maar de journalistiek telt
betrekkelijk weinig juristen en al helemaal
weinig juristen die kaas gegeten hebben
van politie en justitie. Kijk, je hoeft niet
alles te weten. Wie schrijft over een luchtvaartmaatschappij,
hoeft ook niet te weten
hoe een vliegtuig vliegt. Maar als er eentje
neerstort, is dat wel relevant. Als justitieverslaggever
moet je daarom meer weten dan
het basale.”
“Het rapport-Posthumus is een
zelfonderzoek zonder weerga.
Glashelder”
Zijn drang tot uitleg van de verschillende
rollen kon Cornelisse kwijt in de zaak-
Volkert van der G. Trouw heeft zich toen wel
onderscheiden, zegt de verslaggever niet
zonder trots. “We hebben uitvoerig bericht
over hoe OM, advocaten en rechters met de
zaak omgingen. In ons achterhoofd speelde
steeds de vraag: wordt het een politiek proces?
Met stuwing vanuit het volk? We heb-
ben de letterlijke tekst van requisitoir, pleidooi
en vonnis met achtergrond afgedrukt.”
“Het werd uiteindelijk een mijlpaal in de
rechtsstaat,” blikt Cornelisse terug. “Plooy,
advocaat Franken en de rechtbank – ze
opereerden buitengewoon afgewogen.
Elk detail passeerde de revue; er werd zelfs
een zogenaamd deskundige psycholoog
gehoord die in een blaadje had geschreven
dat er sprake was van het Syndroom van
Asperger, een stoornis waaraan Van der G.
zou leiden. Heel goed dat de rechter dat verhaal
toch heeft aangehoord. Zich niet doof
en blind toonde voor wat zich in de buitenwereld
afspeelde. En toch buiten het gevaar
van een trial by media bleef.”
Cornelisse schrok wat van de wijze waarop
in de media alle nuances in de zaak werden
teruggebracht. “Voor de ‘bunker’ in Osdorp
sprak een tv-verslaggever alleen over de
vraag of het levenslang of niet zou worden.”
Officier van justitie Koos Plooy trof in de
media min of meer het verwijt dat hij het
zo zakelijk hield. En eerder werd er bericht
dat Van der G. wéér niet had gepraat, en
dat werd de verdachte in de berichtgeving
kwalijk genomen.” Maar Cornelisse wil zijn
collega’s van vooral de visuele media niet
afvallen. “Het is ook realiteit dat ze anderhalve
minuut hebben, en daarin moeten ze
hun verhaal doen - dat is in het buitenland
trouwens niet anders. En als je daarin dan
verslag moet doen van een heel gecompliceerd
vonnis, dan wordt het moeilijk.”
Ten tijde van ‘Koos H.’ sprak je als journalist
zelden een officier, laat staan een rechter. Je
moest zelf je weg binnen justitie zien te vinden,
en als dat lukte was het maar de vraag
of iemand wilde meewerken. Toen crimina-

14 OPPORTUUN OPPORTUUN Nummer Nummer 6 6 – – 2006 2006 Afscheid Interview Afscheid Dato Steenhuis 15
liteit voor burgers steeds belangrijker werd,
veranderde dat. Niet alleen werden officieren
benaderbaar, ook kwamen er halverwege
de jaren tachtig persofficieren. Volgens
Cornelisse was dat goed voor journalisten.
“Door de bank genomen snappen voorlichters
goed wat je wilt en zijn ze coöperatief
om zaken uit te zoeken. Met name in grote
zaken is dat handig. Justitievoorlichters
begrijpen wat je vraag inhoudt en kunnen
iemand voor je opsporen om je vragen te
beantwoorden.”
Nadelen ziet de verslaggever ook. “Een filterend
effect is dat de vraag van de journalist
door de voorlichter wordt geïnterpreteerd
en geherformuleerd. Dan krijg je later wel
eens van een officier te horen: ‘joh, ik snap
niet dat je díé vraag niet hebt gesteld.’ Dan
zeg ik: ‘dat héb ik gedaan, maar dat kon van
de voorlichter in het belang van het onderzoek
niet’.”
Cornelisse maakt graag gebruik van voorlichters.
Maar, zegt hij plechtig: “Dat ontslaat
ons niet van onze journalistieke plicht
om een omtrekkende beweging te maken
als we met een kluitje in het riet worden
gestuurd. En hoe we dat dan doen, dat houden
we maar voor ons zelf.”
Tegenwoordig heeft justitie beleid voor de
vraag of informatie aan journalisten kan
worden verstrekt. ‘Ja, tenzij’ is daarbij de
vuistregel. “Maar dat is toch wel zelfoverschatting.
‘Ja, tenzij’ suggereert een open
uitstraling die justitie niet kan waarmaken.
In de praktijk zie ik meer ‘nee, tenzij’: niet
verstrekken, tenzij het justitie uitkomt en
het belang van het onderzoek er niet mee
wordt geschaad.”
“Een vooruitgang en typisch van de laatste
tijd is dat het OM zijn falen naar buiten
durft te brengen. Het rapport-Posthumus
is een zelfonderzoek zonder weerga.
Glashelder, en bijvoorbeeld onvergelijkbaar
met het Srebrenica-onderzoek” Is het OM
een kat in het nauw die wel moest springen?
Cornelisse: ,,Ja, misschien wel. Het OM is
zich wild geschrokken van de Schiedammer
Parkmoord. Maar na die enorme kaakslag
heeft het OM wel de consequenties getrokken
om de zaak fair en ruimhartig af te handelen
en er lering uit te trekken. Dat getuigt
van gevoel voor de bal. Tegelijkertijd vrees
ik voor het OM dat er nog een hoop zwaar
weer komt. Neem de Deventer Moordzaak:
daarin zit, vermoed ik, nog meer gepruts
dan in ‘Schiedam’.”
“Met de komst van Harm Brouwer heeft
het OM duidelijker een gezicht gekregen, al
stapte ook De Wijkerslooth regelmatig naar
voren. Ik begrijp dat Brouwer niet alleen
voor de traditionele media toegankelijk
wil zijn, maar ook voor SBS6 en andere
kijkcijferkanonnen. Het streven zo een zo
breed mogelijk publiek te bereiken, snap ik.
Toch schuilt het gevaar overal bij te willen
aanhaken, tot optredens in Shownieuws
aan toe... Het is mijn taak niet om het OM
te adviseren, maar volgens mij zijn dat geen
programma’s waarin je eens lekker breeduit
kunt vertellen welke taak het OM heeft.
Het is flitsnieuws. Het is ook een beweging
naar meer live optredens. Dat betekent dat
iedere verspreking de ether ingaat.” En dan
klinkt wat frustratie door: “Maar als wij,
de schrijvende pers, een interview maken,
dan moet zo’n stuk nog door vele handen.
Nou ja, kennelijk is weergave op papier nog
steeds gezaghebbend en wegen uitspraken
daar zwaarder dan bij andere media..”
Cornelisse vindt het normaal dat het OM
aan voorlichtingsbeleid doet. Maar de verslaggever
ziet de OM-voorlichting steeds
grotere stappen zetten. Het OM doet mee
aan Zestien miljoen rechters, aan opsporingsprogramma’s
als Opsporing Verzocht,
Spits, Bureau Misdaad. Modern informatiemanagement
waarbij allerlei contracten
worden afgesloten, constateert Cornelisse.
Dat daardoor steeds meer inzicht komt in
de rollen van de verschillende spelers zou
hem moeten bevallen. “Maar die programma’s
hebben vaak weinig met journalistiek
te maken en daarom hebben ze voor het
OM gevaarlijke kanten. Het OM wordt geassocieerd
met een programma waarvan de
inhoud met het OM op de loop kan gaan.
Bijvoorbeeld: In Bureau Misdaad zie je eerst
een blokje opsporingsberichtgeving en hup,
een paar seconden later voert John van den
Heuvel een telefoongesprek met een topcrimineel.
Kijkers zien dat verschil vaak niet.
Nee, ook niet als het OM-bumpertje dat aan
de opsporingsberichtgeving vooraf gaat,
een paar seconden langer in beeld komt.”
Aan de andere kant moeten media zich
afvragen of zij als verlengstuk van justitie
moeten meewerken aan die programma’s.
“Zo hadden wij bij Trouw een flinke discussie
of ook wij een foto van de ontsnapte
tbs’er Wilhelm S. moesten afdrukken. Later
bleek dat hij een man zou vermoorden,
maar op dat moment konden we niet overzien
hoe erg het was. De indruk werd gewekt
dat we te maken hadden met een desperado
die moordend door het land zou kunnen
trekken en daarom zou het afdrukken van
zijn naam, foto en achtergrond gerechtvaardigd
zijn. We hadden zoiets nog nooit meegemaakt.
We hebben op de redactie flink
over onze rol gediscussieerd, want je loopt
het risico dat je op de bagagedrager van
justitie gaat zitten en het publiek het verschil
niet meer ziet. Journalistiek moet ten
opzichte van iedereen de onafhankelijkheid
bewaren, ook ten aanzien van het OM.”
Tekst: Pieter Vermaas
Foto: Lianne Bertens
Afscheid
Dato Steenhuis
Procureur-generaal Dato Steenhuis nam op 31 mei afscheid van
het Openbaar Ministerie. Ter gelegenheid daarvan werd hem het
eerste exemplaar van de afscheidsbundel ‘Dwars’ aangeboden.
Opportuun confronteerde Steenhuis vooraf met een paar passages
uit het boek. Hij wist niet van het bestaan van deze bundel en van
wie of waar de uitspraken vandaan kwamen.

16
Links: Steenhuis geïnstalleerd als PG te Leeuwarden. “Max Koot, bekende fotograaf uit Den Haag, moest afreizen naar het noorden om deze statiefoto te nemen.” September 1993.
Rechts: PG Steenhuis, portefeuillehouder militaire zaken, op bezoek bij de strijdkracht. “Ik mocht een F16 besturen en heb een draai over de lengteas uitgevoerd. Een hoogtepunt!”
Een van de ontwapende dingen van Dato is dat hij zomaar iets durft
te roepen.” Dat zegt ex-PG René Ficq in ‘Dwars’. In deze afscheidsbundel
voor Dato Steenhuis laten negen PG’s van vroeger en nu
zich uit over hun collega. Ex-PG Tom van Daalen is het met Ficq
eens: “Dato zei de dingen gewoon zoals hij het zag, die eigenschap
bewonderde ik.”
Steenhuis reageert: “Ja, ik durf wel wat te roepen, maar soms blijkt
het verstandiger om eerst even na te denken.”
In het voorwoord van ‘Dwars’ stelt collegevoorzitter Harm Brouwer
dat Dato graag de status quo ter discussie mag stellen. “Daar hoef ik
niets aan toe te voegen,” erkent Dato Steenhuis. “Dat is zo.”
Ficq, die vanaf 1994 samen met Steenhuis de overgang naar het
College, de IRT-affaire, en in 1998 de crisis die tot het ontslag leidde
van collegevoorzitter Docters van Leeuwen, doorstond, zegt over
Dato: “Hij is veel opener. Ik ben voorzichtiger van aard.”
Die openheid van Dato staat ook ex-collegevoorzitter Docters
van Leeuwen, waarmee Steenhuis drie jaar samen in het College
zat, nog voor de geest. Docters vertelt dat hij Dato een enkele keer
gevraagd heeft of hij zo vriendelijk zou willen zijn de komende
maand “even zijn kop te houden.” Steenhuis herinnert zich dat verzoek:
“Tijdens de crisis vroeg Sorgdrager trouwens iets soortgelijks.”
Een echte PG
De crisis. “Het is een heel harde tijd voor Steenhuis geweest. Maar
er hoeft niet te worden getwijfeld aan zijn integriteit,” meent Hans
Blok, die van 1997 tot 2002 met Steenhuis in het College van pg’s zat.
Hoewel de begintijd van hun samenwerking werd gekenmerkt door
de botsing met toenmalig minister van justitie Sorgdrager, spreekt
Blok lovend over zijn talentvolle collega. “Ik vond Dato altijd een
‘echte’ PG” en “de invloed van Dato is veel groter dan men wel eens
wil erkennen.”
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Afscheid Dato Steenhuis 17
Linksboven: Tijdens een militaire training ‘het overbrengen van een lichte last’ naar fregat Hr. Ms. Tromp werd Steenhuis als last droog overgebracht.
Linksonder: Bij de 1e vergadering van het College van Procureurs-Generaal in 1995 (daar was ik trouwens een stuk jonger...) hield Docters een voordracht uit de Noordse sage uit
de 13e eeuw, de Edda.” Hier de toenmalige samenstelling: (vlnr) de PG’s van Randwijck, Ficq, Gonsalves, Docters van Leeuwen en Steenhuis. Foto: Perry Hokke Visuals
Rechts: Afscheid van Leeuwarden op 29 mei 1998: kaatsen in Franeker met het parket. “Kaatsen was vroeger een nationale sport die ook bedreven werd door Willem van Oranje en
de gebroeders De Witt.” Foto: PENN
Ontwikkelaar én bouwer
Joan de Wijkerslooth, die zes jaar voorzitter van het College van ‘Ja ik durf wel wat
procureurs-generaal is geweest, roemt het vrije denken van
Steenhuis. “Dato is de man die voortdurend ideeën genereert.”
En ook Harm Brouwer laat zich in soortgelijke bewoordingen uit: te roepen, al blijkt
“Dato is meer een ontwikkelaar dan een bouwer.”
Steenhuis is het met dat laatste niet helemaal eens: “Ik genereer het soms verstandiger
niet alleen maar ideeën; ik houd er ook van om die ideeën uit te
bouwen.” Hij wijst op zijn verdiensten bij BosPolaris, Eurojustice eerst na te denken’
en de oprichting van het Functioneel Parket.
Ex-PG Joost Hulsenbek ziet wel een echte uitvoerder in Steenhuis.
Zo herinnert hij zich dat ze eindeloos hebben gesproken over de
vraag of ze met de reorganisatie ook echt de voorwaarden zouden
scheppen om de uitvoering, de behandeling van zaken, te verbeteren.

18
Linksboven: Zoeken naar een gepaste omgeving voor de presentatie van het jaarverslag BOOM 2005. “De komende en gaande man. BOOM is meer van toepassing op Uniken
Venema (een boom van een kerel), die de portefeuille overneemt.”
Rechtsboven: Kenner van het goede leven: Steenhuis bij wijnhandel de Gouden Ton in Den Haag. “Zelfs restaurant Seinpost in Scheveningen koopt van hen in.” Foto: Joris Jan Bos
Onder: Eurojustice in Portugal 2005. Op initiatief van Steenhuis vergaderen PG’s uit Europa sinds 1998. “Ik blijf nog verbonden aan Eurojustice tot ik 65 word.” Foto: Patrício Miguel
Denkpatronen
Zowel Ficq als Docters herinneren zich levendige discussies met
Steenhuis: is kwaad gelegen in het kwaad zelf, of ontstaat kwaad,
omdat mensen zich niet aan regels houden? Steenhuis is de man
van de handhaving, concluderen ze beiden. In die lijn passen zijn
bemoeienissen met het CJIB.
“Dato doorbreekt denkpatronen, en schept daarin genoegen,”
aldus PG Herco Uniken Venema. Steenhuis beaamt dat: “Het houdt
me gaande. Het is leuk om met andere argumenten een discussie te
kantelen.”
Zo herinnert PG Herman Bolhaar zich eens dat Steenhuis zich
hardop afvroeg of het OM een drie sterren restaurant of een filiaal
van Mc Donald’s was. Steenhuis: “Beide, natuurlijk! We hebben heel
grote zaken, maar ook heel veel bulk.”
The Stones bij Steenhuis’ feest
Op 31 mei opende minister Donner in de Haagse Nieuwe Kerk het
afscheidsfeest ter gelegenheid van het vertrek van Dato Steenhuis
(althans, dat vermeldt het programma van het feest op het moment
van het ter perse gaan van dit nummer). Een paar honderd genodigden
werden vergast op voordrachten, toespraken en een muzikaal
intermezzo.
Dichter des vaderlands Driek van Wissen, die oud-studiegenoot en
-collega van Dato Steenhuis was, trad op. En Michiel Steenhuis, de
zoon van Dato, speelde met zijn band speciaal voor deze gelegenheid
zijn vaders ‘gouwe ouwe’: Eagles, Stones met af en toe wat
country – want gedanst moest er worden.
Alle gasten kregen na afloop de afscheidsbundel ‘Dwars’ uitgereikt.
In het boek staan negen interviews met procureurs-generaal over
hun oud-collega Dato Steenhuis.
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Voorlichtingsbijeenkomst 19
Foto’s: Opportuun
‘ Jij zou best officier
kunnen worden’
Iets meer dan honderd kandidaten voor de zestig
officieren van justitie die nu worden geworven,
bezochten op Koninginnedag een voorlichtingsbijeenkomst
op het Parket-Generaal.
Een professionele bijeenkomst, luidde hun oordeel.
“We kregen een realistische schets.”
Op de koffietafel liggen oranje petit fours en ook de kandidaat-officier
van justitie heeft zich deze zaterdagochtend in een oranje trui
gestoken. Op het moment dat menigeen zich op Koninginnedag
vermaakt met zaklopen en vrijmarktbezoek, is hij samen met nog
zo’n honderd sollicitanten naar het Parket-Generaal gekomen. Voor
de voorlichtingsbijeenkomst voor kandidaten die de eerste ronde
voor een baan bij het OM reeds hebben overleefd. De namen van
kandidaten blijven in deze fase van de werving vertrouwelijk.
“Het OM is geen gespreid bedje,” taxeert de jurist die werkzaam is
bij een toezichthouder. Want hij ziet het OM zich vernieuwen en
zijn werkwijze aanpassen, en dat maakt het wellicht lastiger beginnen.
In zijn huidige baan heeft hij al veel contact met politie en
justitie. Nu wil hij zijn zicht op de handhaving van economische
delicten graag vergroten. Die ambitie voor een baan bij het OM
wordt gesteund in zijn vrienden- en kennissenkring. ‘Jij zou best
eens officier van justitie kunnen worden,’ kreeg de Hagenees al vaak
te horen.
Weet waar je aan begint, krijgen de sollicitanten (afkomstig van
onder meer advocatuur, bedrijfsleven, gemeente, ministeries en
opsporingsdiensten) ingeprent. Officier is een prachtig maar moeilijk
vak en het afbreukrisico is groot, zegt Collegevoorzitter Harm
Brouwer in zijn welkomstwoord. “Het vak vergt veel van degenen
die het uitvoeren. Officieren moeten stevig in de schoenen staan,
een kaarsrechte rug hebben en rechtstatelijk zijn. Maar het is zo
makkelijk gezegd. Dóé het maar eens in een complexe wereld vol
tegenstrijdige belangen.”
“Hoe denkt het OM over part time werken?”, klinkt het in de lounge
op de vijfde etage van het Parket-Generaal, waar hoofdofficier
Marc van Nimwegen een van de acht groepsgesprekken leidt. Van
Nimwegen is er niet dol op, horen de dertien kandidaten in het subgroepje.
Als een aantal officieren vier dagen werkt en zich flexibel
toont, kan een parket dat organisatorisch aan. Drie dagen werken
is eigenlijk geen optie, want dan wordt het heel ingewikkeld om
binnen een parket samen te werken en steeds afspraken en werk
over te dragen. Voor de politie is het moeilijk. En de parttime officieren
worden er zelf ook ongelukkig van, zegt de hoofdofficier van
Utrecht. “Mijn ervaring is dat officieren die drie dagen werken, vaak
het gevoel krijgen dat ze zowel thuis als op het werk tekort schieten.”
Geen boekhouder
Het OM is weliswaar niet meer de macho club van mensen die
avond aan avond thuis zittingen voorbereiden. Het heeft begrip
voor de medewerker die in sommige levensfases geen extra hooi
op de vork neemt. Maar de liefhebber van ‘9 tot 5’-werktijden, kan
beter elders werken, laat Van Nimwegen doorschemeren. Hij wijst
op piketdiensten en op extra werk als er zaken ‘klappen’. “Overwerk
wordt niet uitbetaald, want je wordt betaald voor het vak dat je uitoefent.
Compensatie van uren is wel mogelijk, maar alles binnen
normale verhoudingen: je moet niet als een boekhouder je overuren
gaan administreren.”
Een duidelijke bijeenkomst, oordelen sollicitanten na afloop. “Goed
om met officieren gesproken te hebben, daardoor hebben we een
realistische schets gekregen. De organisatie komt professioneel
over en met name de loopbaanplanning en bijscholing die het OM
biedt, springen er uit.”
Tekst: Pieter Vermaas

20
‘Voorkom een twee de Schiedam’
De Rechtspraak wil meer interne tegenspraak organiseren
Geen zaak bracht in 2005 meer ophef teweeg dan de
Schiedammer parkmoord. Wat heeft de Rechtspraak hiervan
geleerd? “We moeten nu echt ‘ho’ roepen tegen nog meer werkdruk,
” zegt Rosa Jansen, voorzitter van de Utrechtse sector strafrecht,
in het onlangs verschenen ‘Jaarverslag 2005’.
2005 was het jaar van de ten onrechte veroordeelde
Kees B. en van Wik H., die zichzelf
meldde als dader van de moord op een
10-jarig meisje. Het was ook het jaar waarin
de rechterlijke macht zich in deze zaak zeer
nadrukkelijk moest verantwoorden voor
een onjuiste veroordeling met vergaande
gevolgen.
Maar voor wie het positief wil benaderen:
2005 was ook een groot leermoment. Dat
laatste is zonder “afbreuk te doen aan de
ernst van deze zaak” meer de insteek van
mr. Rosa Jansen. Zij is voorzitter van de
sector strafrecht, rechtbank Utrecht en
sinds kort ook voorzitter van het LOVS,
het Landelijk Overleg van Voorzitters van
de Strafsectoren. En in die hoedanigheid
nauw betrokken bij de vraag: hoe kan
worden voorkomen dat ooit opnieuw de
verkeerde wordt veroordeeld? Daarover
heeft het LOVS meermalen gesproken. De
Rechtspraak levert kwalitatief goed werk,
maar zal voortdurend alert moeten zijn op
verbeteringen.
Rosa Jansen: “We kunnen transparant zijn, ook al blijft het geheim van de raadkamer in stand.” Foto: Lianne Bertens
Transparantie
Dat geldt vooral in de strafsector, zegt
Jansen: “Onze beslissingen hebben grote
gevolgen voor de vrijheid van mensen en
fouten zijn niet toelaatbaar.” De onjuiste
veroordeling in de Schiedammer parkmoord
heeft haar en haar collega’s niet
onberoerd gelaten. Er is veel over gesproken.
In de wandelgangen, tussen medewerkers
onderling en op bestuurlijk niveau. “Je
schrikt enorm, er is een verkeerde veroordeeld.
Individuele rechters vroegen zich af:
kan mij dit ook overkomen?”
Er is gepraat over verschillende ideeën
voor een verdere verbetering van de rechterlijke
oordeelsvorming in strafzaken.
Vooropgesteld, zegt Jansen: we werken
gewoon zorgvuldig. Maar kwaliteitsverbeteringen
blijven nodig, ook omdat maatschappelijke
opvattingen over transparantie
en externe verantwoording daar om
vragen.
Met name de transparantie kwam in
deze zaak niet geheel uit de verf, zo
werd de Rechtspraak verweten. Maar de
Rechtspraak leek met de handen op de rug
gebonden omdat de overwegingen in de
raadkamer geheim zijn. Dat laatste moet,
als het aan Jansen ligt, zo blijven. “We kunnen
transparant zijn, ook al blijft het geheim
van de raadkamer in stand. Dat geheim
is een groot goed, dat niet zo maar moet
worden opgegeven. We moeten met name
transparant zijn in onze beslissingen. We
kunnen wel meer doen door onze deuren
open te zetten en meer in de keuken te laten
kijken. In Utrecht wordt nu geëxperimenteerd
met schaduwpanels die bij een aantal
zaken van het begin tot het eind ‘meelopen’.”
Deskundigheidsbevordering
Een van de onderwerpen die aandacht
verdienen, is deskundigheidsbevordering.
Voorzitters van meervoudige kamers zou-
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Rechtspraak 21
den hierbij baat hebben. Jansen meent dat
grote, complexe zaken alleen nog maar
moeten worden voorgezeten door rechters
en raadsheren die over speciale deskundigheid
beschikken.
In zekere zin geldt dat ook voor politierechterzaken.
“De verhoogde competentie van
de politierechter heeft een zeker risico,”
reageert Jansen. “Wat nu soms gebeurt is op
het randje: veel recent benoemde rechters
die toch belangrijke beslissingen moeten
nemen over gevangenisstraffen tot één jaar.
We zouden liever zien dat rechters tijd en
ruimte hebben om eerst meer ervaring op
te doen, alvorens enkelvoudig te worden
ingezet.”
Ook scholing speelt hierbij een belangrijke
rol. Meer ‘interne tegenspraak’ organiseren
zou volgens haar ook helpen om een
tweede Schiedams debacle te voorkomen.
Daarnaast wordt voorgesteld meer te doen
aan ‘materiedeskundigheid’, bijvoorbeeld
op forensisch gebied.
Jansen: “Op die manier kun je als rechter
ter terechtzitting beter in debat met de
deskundige. Je krijgt dan bijvoorbeeld een
betere grip op de inhoud van DNA-rapporten.”
Tot slot wordt er gewerkt aan een
betere motivering van strafvonnissen, maar
de extra werktijd die daarvoor in sommige
zaaksoorten nodig is, zal via de bekostiging
wel mogelijk gemaakt moeten worden. Een
ander aspect is de rol van de rechter-commissaris
(r-c) in strafzaken. Met de Wet bijzondere
opsporingsbevoegdheden (BOB)
heeft de officier van justitie een zwaardere
functie gekregen, ten koste van de r-c.
Rechter-commissaris
Later is daar de bevoegdheid tot doorzoeking
door de r-c buiten het gerechtelijk
vooronderzoek (gvo) bijgekomen. “Dat
heeft ertoe geleid dat er steeds minder gvo’s
worden gevorderd en dat heeft de actieve,
sturende rol van de r-c buiten het gvo min
of meer gemarginaliseerd”, zegt mr. Karina
de Koning, zelf r-c (rechtbank Amsterdam).
Het is de officier die het dossier samenstelt
en voorlegt aan de zittingsrechter. “En precies
dat kon wel eens fout zijn gegaan bij de
Schiedammer parkmoord. De r-c is daarbij
minder betrokken geweest, hoewel er in die
zaak wel een gvo was. De toets door de r-c of
alle procesdeelnemers – inclusief getuigen
en deskundigen – hun zegje hebben kunnen
doen, heeft ontbroken. Met als mogelijk risico:
een onvolledig procesdossier.” Zo ontbraken
in het dossier Schiedammer parkmoord
het onderzoek van de psycholoog
en de mededelingen van het Nederlands
Forensisch Instituut, zegt De Koning. “Het
is de rechter die uit een volledig dossier
moet kunnen putten bij het bepalen wat wel
en wat niet als bewijs in een strafzaak zal
gelden en niet de officier. In die zin moeten
we ons gaan bezinnen op de positie van de
r-c na de Wet BOB.” Zij meent niet dat het
verkeerd is dat de officier een zwaardere rol
heeft gekregen. Maar het is belangrijk dat
een andere persoon – de rechter-commissaris
– met enige afstand meekijkt.
Van belang daarbij is dat de r-c in een gvo
wordt geïnformeerd door beide procespartijen,
de officier en de verdediging. De r-c
kan volgens De Koning gaan functioneren
als een soort specialist vooronderzoek,
maar die dient dan wel de daarvoor
benodigde aanvullende opleiding en tijd
te krijgen. De r-c moet, zegt De Koning,
het overzicht blijven houden, over welke
dwangmiddelen er worden gebruikt, welke
opsporingshandelingen er worden verricht
en welk forensisch en gedragsonderzoek er
is gedaan.
“Gebeurt dat onvolledig dan is het heel
menselijk dat er een tunnelvisie ontstaat.
Dat krijg je als je als rechter niet
over alle informatie beschikt.” Was er een
Schiedammer parkmoord voor nodig om
deze tekortkoming te onderkennen? Nee,
zegt De Koning. “Van belang is dat we
Karina de Koning: “We moeten ons bezinnen op de positie
van de rechter-commissaris.”
blijven discussiëren over onze rol en verantwoordelijkheid,
dat we mede daardoor
scherp blijven. Dat kan ook zonder zo’n
moordzaak. Maar door de werkdruk komen
we daar nauwelijks meer aan toe.”
Tunnelvisie
Rosa Jansen: “We zijn een volwaardige
organisatie. Vandaar dat we kwaliteitsinstrumenten
permanent in onze bedrijfstak
inzetten en verder ontwikkelen. We laten de
media toe bij zittingen, we doen aan klanttevredenheidsonderzoeken.
Ons bestaan
wordt uiteindelijk slechts gelegitimeerd
door de buitenwereld.”
Maar ‘Schiedam’ heeft één aspect overduidelijk
geaccentueerd: het vestigde de aandacht
op het belang van een goede balans
tussen kwaliteit en kwantiteit, zegt Jansen.
“De aandacht voor de kwaliteitskant van
ons werk heeft niet stilgestaan, maar leek
overschaduwd door de productiezijde. We
moeten nu echt ‘ho’ roepen tegen nog meer
werkdruk.”
Tekst: Raad voor de Rechtspraak
Deze tekst verscheen eerder in het Jaarverslag
2005 van de Rechtspraak.

22
Zuid-Afrika, eerste
aanspreekpunt en
carameltaart
Twaalf vragen aan Shérene Stigter-Simons
Koken en reizen zijn haar favoriete bezigheden. Ze is het eerste
aanspreekpunt van het arrondissementsparket in Rotterdam
en had niet verwacht dat het OM zo’n leuke organisatie zou zijn.
Portret van Shérene Stigter-Simons, een avontuurlijke telefoniste.
Shérene Stigter-Simons is geboren op 6 april
1968 in Port Elizabeth, Zuid-Afrika. Ze heeft
gedurende haar lagere school ‘Greenville’
en een half jaar van het voortgezet onderwijs
‘Chatty’ in Zuid-Afrika gewoond. Op
haar twaalfde is Shérene met haar ouders
naar Schiedam verhuisd. In Schiedam heeft
ze de LEAO gedaan. Na het behalen van
haar diploma heeft ze een vierjarige opleiding
aan de Modevakschool in Rotterdam
gevolgd. Op haar achttiende is Shérene in
de ‘wereldstad’ Vlaardingen gaan wonen.
Stigter-Simons was van plan om een eigen
kledingzaak te beginnen. Dit is echter
anders gelopen omdat op dat moment haar
zoon Leroy zich aankondigde. Na een korte
periode thuis wilde Shérene graag weer werken.
“Ik voel me nergens te goed voor,” aldus
Shérene. Ze begon in het bedrijfsrestaurant
van het verzorgingstehuis ‘Zonnehuis’ in
Vlaardingen. Na circa acht jaar was het tijd
voor iets anders.
In 2001 heeft Shérene een administratieve
cursus van tweeënhalve dag per week
gevolgd. Hiermee kon ze direct aan de slag
als telefoniste bij een installatietechniekbedrijf
en daarna bij een scheepswerf. Op 1
november 2003 is Shérene begonnen voor
éénentwintig uur per week als telefoniste bij
het arrondissementsparket in Rotterdam.
“Ik moest in het begin wel wennen, ik wist
weinig van het OM. Ik had nooit eerder met
het rechtssysteem te maken gehad.”
Shérene is een bruisende persoonlijkheid
en erg behulpzaam maar ze staat ook
om haar kookkunsten bekend bij parket
Rotterdam. “Toen er in december 2004 op
het parket een inzamelingsactie was voor
de slachtoffers van de Tsunami-ramp heb
ik Zuid-Afrikaanse carameltaarten gemaakt
om te verkopen.” Inmiddels is de carameltaart
van Shérene erg gewild.
Shérene is gehuwd met Peter Stigter, ze
heeft naast haar zoon Leroy (16) nog een
dochter Shannon (14) en woont met haar
gezin in Vlaardingen.
Wat is je levensmotto?
“Vooral genieten, eigenlijk van alles. Van de
natuur, een strandwandeling of bloeiende
klaprozen langs de weg. Ik voel me echt
Nederlandse, ik vind Nederland waanzinnig
mooi. Maar ik geniet ook van koken, ik kan
uren in de keuken staan.”
Omschrijf jezelf in vier woorden.
“Spontaan, behulpzaam, direct en avontuurlijk.”
Wat zijn je dagelijkse activiteiten?
“Ik begin om acht uur met het opstarten
van de telefooncentrale. Vervolgens neem
ik de week door met collega’s, aangezien
ik parttime werk. Samen met mijn collega’s
verwerken we alle binnenkomende
telefoontjes. We werken in een team op
één kamer. We delen deze kamer met het
Servicepunt, dit kan soms best hectisch
zijn. We vervangen elkaar bij ziekte of
verlof. Dan ondersteun ik het Servicepunt
met het verzorgen van treinkaartjes voor
medewerkers en dergelijke. Ik vind het leuk
om mensen te helpen. In mijn pauze ga ik
vaak even buiten wandelen. Het gebeurt
regelmatig dat ik mensen aan de telefoon
krijg die denken dat de brief die ze van het
parket hebben ontvangen van mij afkomstig
is. Het duurt altijd even om dit duidelijk
te maken. Voordat ik iemand doorverbind
vraag ik met welke reden ze bellen.
Opvallend is dat mensen van wie hun rijbewijs
is ingenomen er het langst omheen
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Vragen aan... 23
“Ik ben voor behoud van het leefgebied van wilde dieren.” Foto's: Lianne Bertens
draaien. Op dit gebied is er duidelijk nog
veel schaamte.”
Waar lach je het meeste om?
“Aan de telefoon moeten we natuurlijk professioneel
en correct zijn. Het komt zeker
wel eens voor dat ik even diep adem moet
halen voordat ik de persoon te woord kan
staan. We hebben een gezellig team, je kan
ons over de hele gang horen lachen.”
Wat is je grootste passie?
“Ik mag er maar één kiezen hé? Dan is het
toch wel koken. Ik kan dagen nadenken over
gerechten en uren in de keuken staan. Mijn
zoon is mijn grootste fan. Hij is nu al recepten
aan het opschrijven voor als hij later op
zichzelf gaat wonen. Naast koken hou ik
ook erg van reizen. Vooral naar Zuid-Afrika.
Behalve mijn moeder woont al mijn familie
daar nog. Je hebt zoveel verschillende
facetten in één continent. We zijn er met het
gezin voor het laatst in 2001 geweest. Ik ben
al weer aan het sparen voor de volgende reis
naar Zuid-Afrika.”
Trots dat je bij het OM werkt?
“Ja, ik vind het heel belangrijk dat mensen
respect voor elkaar hebben. In een land
zonder wetten en regels zou iedereen maar
doen en laten wat hij wil. Ik vind het fijn dat
ik daar op mijn manier een steentje aan kan
bijdragen.”
Met wie zou je een dagje willen ruilen?
“Dat is niet echt één persoon, maar ik zou
wel een vinger in de pap willen hebben wat
betreft het milieu. Iemand die iets betekent
voor het behoud van het leefgebied van
wilde dieren. Ik heb bewondering voor
mensen die voor hun idealen strijden. Die
zich helemaal wegcijferen voor één bepaald
doel. Zoals Rosa Parks of Nelson Mandela.”
De vorige baan buiten het OM was leuker?
“Mijn vorige baan was hectischer, hier is
het aangenamer. Ik dacht dat het OM heel
stijf zou zijn. Maar er is bij parket Rotterdam
een hele leuke sfeer. Zo zijn er rustigere
en drukke momenten, maar ik ga nog elke
dag met plezier naar mijn werk. Dat vind
ik belangrijk. Het is aangenamer dan bij de
Scheepswerf, ik zou hier tot mijn zeventigste
kunnen werken.”
Krijg je waardering voor je werk?
“Jazeker, van collega’s, leidinggevende en
‘vaste bellers’. Er zijn toch een aantal mensen
die je regelmatig spreekt zoals sommige
advocaten. Laatst was een advocaat dringend
op zoek naar een officier, het was me
gelukt om deze snel te traceren. De advocaat
belde me de volgende dag terug om me
te bedanken.”
Grootste ergernis in je werk?
“Ik krijg genoeg boze mensen aan de tele-
foon. Je bent toch het eerste aanspreekpunt
en mensen denken echt dat ik de brief heb
geschreven. Ze willen hun frustratie kwijt en
botvieren dat dan op jou. Dat is niet altijd
even leuk, maar ik zie het toch wel als uitdaging
om deze mensen te kalmeren. Ik trek
het me zeker niet persoonlijk aan en neem
het ook niet mee naar huis.”
Dit jaar wil ik zeker...
“Ik ben erg leergierig. Ik neem het me al heel
lang voor om Xhosa of Zoeloe te leren spreken.
Of dat ik het in elk geval kan verstaan.
Nu ik het hier heb gezegd moet ik het ook
echt gaan doen. Het is nu ‘officieel’ vastgelegd.
Ik wil ook meer gaan wandelen.”
Wat wil je over vijf jaar bereikt hebben?
“Ik heb niet de ambitie om parketsecretaris
te worden. Ik vind het wel belangrijk dat er
een uitdaging in je baan blijft zitten. Maar
wat ik zeker over vijf jaar bereikt wil hebben
is de top van de Kilimanjaro met het hele
gezin.”
Tekst: Anne Hoeksema
Na dit interview is Shérene Stigter-Simons
aangenomen als medewerker van het
Servicepunt bij parket Rotterdam. Ze blijft
werkzaam op dezelfde kamer. Ze zal af en toe
de telefoon nog aannemen als achtervang
voor haar collega’s

24
Personalia
Arrondissementsparket Amsterdam:
In: Robert de Vette
(Beleidsmedewerker bewaken &
beveiligen, terreurbestrijding en
crisisbeheersing)
Judith Brauers
(medewerker P&O)
Tanja de Vries
(administratief medewerker)
Uit: Bianca Schilders
Switch: Lucille Klopper
naar parket Den Bosch
Brechje van den Berg
naar Parket-Generaal
Arrondissementsparket Assen:
Switch: Carolien Lambers
naar parket Groningen
Berdine Schaafsma
naar parket Groningen
Naam: Anthony Timmer
Leeftijd: 47 jaar
Was: fraude - en financieel rechercheur
B bij de RRD Politie
Rotterdam Rijnmond
Wordt: per 1 juni vermogenstraceerder
bij BOOM locatie Rotterdam
Arrondissementsparket Den Haag:
In: Aydin Efendi
(administratief medewerker)
D. Berben (secretaris)
Yvette van de Poll (medewerker
geleidelijst-administratie)
Arrondissementsparket Den Bosch
In: Ingrid Hanegraaf, Yves van Hoeck,
Anissa Lashoub (allround administratief
medewerkers)
Cindy Vollebergh
(teamsecretaresse SBB)
Uit: Mientje Verhallen
(na 44,5 jaar dienst!)
Monique van den Essen-Verouden
Cathelijne Willemsen
José Kapteijns
Anja van Dommelen
Waarom de overstap van politie naar
BOOM?
Het is een uitdaging! Vermogenstraceerder
is een nieuwe functie die uniek is in
Nederland: een opsporingsambtenaar
werkzaam bij het OM. De nadruk komt te
liggen op het traceren en volgen van criminele
geldstromen en het beslagleggen
op vermogensbestanddelen. Dit onder het
motto dat misdaad niet mag en zal lonen.
Ik kan door deze overstap naar het OM
mijn specialisme verder ontwikkelen.
Ga je politiewerk niet missen?
Sommige facetten misschien wel. Ik werk
al 25 jaar bij de politie. Maar binnen mijn
nieuwe functie heb ik meer invloed op
het opsporingsonderzoek, op het financieel
rechercheren, is mijn werkgebied
aanzienlijk groter en zijn de onderzoeken
omvangrijker.
(TvdG)
Arrondissementsparket Breda:
Uit: J.I. Glasmacher
Arrondissementsparket Leeuwarden:
Switch: Freek Joustra naar ressortsparket
Leeuwarden
Leo den Hollander naar ressortsparket
Den Haag (hoofd AG)
Ronald van Vuure
naar parket Zwolle/Lelystad
Bertus Vesper, Froukje Bosma,
Rob Goedemoed
naar DVOM-P Zwolle.
Arrondissementsparket Zwolle
Switch: Dirk ten Boer naar parket
Leeuwarden (plv. hoofdofficier)
Arrondissementsparket Utrecht:
In: Kirsten Romijn (secretaris)
Switch: Germaine van Egdom naar CVOM
Cerezo Tupamahu naar DVOM/F
Ressortsparket Arnhem:
In: Margreet Fröberg
(advocaat-generaal)
Ewelina Michalik
(medewerker Front Office)
Perry Quak (advocaat-generaal)
Ressortsparket Den Haag:
Switch: Sandra Vaessen
naar parket Amsterdam
Ressortsparket Den Bosch:
Switch: Bregje van Griensven
naar parket Den Bosch
Ressortsparket Leeuwarden:
Switch: Annette van Bronsvoort naar
parket Leeuwarden (hoofdofficier)
BOOM:
In: T. Rooks, J. Jansen, E. Kremer,
Anthony Timmer, Frits Moseman,
Bert Vermeire
(vermogenstraceerders)
E. de Graaf
(analist-documentalist)
D.T. Lautenbach
(medewerker DIV)
J. van Eekelen, D. Muller,
V. Andeweg (parketsecretarissen)
J. van der Giessen, Z. Tvarozkova,
A. Bihari (sn. administratief medewerkers)
Switch: Jan Groos (senior parketsecretaris)
van Functioneel Parket
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Uitgelicht 25
Wilma van Doorn (senior parketsecretaris)
van BVOM
Esther Slooff (parketsecretaris) van
Parket-Generaal
Krystyna Hup-Dijks (senior administratief
medewerker) van parket
Lelystad
H. Verschoof (medewerker AO) van
parket Zwolle.
CVOM:
In: Tineke de Wit-Benjamins, Bryan
Bley, Claudia Stappers, Harald
Guder, Gea v.d. Merkt, Lafdel el
Aita, Janneke Visser-Looijen,
Thijs Beunder, Elvira Patty, Lilly
Boereboom, Naftali Pattiruhu,
Marlijn van der Wal, Tonny Maat,
Joceline den Ouden, Sylvia van
Arkel, Pamela Meijer, Chris van
der Tol, Arjan van der Veen, Rob
Jan Derks, Ingrid Kosterman,
Irene van Ramhorst, Miranda
Nieuwenhuizen
(administratief medewerkers)
Joost Smeding (teammanager)
Bastiaan de Jong
(post/repromedewerker)
Erwin de Beet, Reggie Raphaëla
(medewerkers P&O)
Femmieke Jonkman,
Suzanne Koelewijn
(managementassistentes)
Janneke Visser-Looijen, Lilly
Boereboom (zittingsvertegenwoordigers)
Landelijk Parket:
In: Martin van Riessen (medewerker
administratie, Schiphol)
Jack Veerman
(parketsecretaris, Schiphol)
Roelof de Graaf
(officier van justitie, Zwolle)
Laura Bartels (administratief juridisch
medewerker Randstad Zuid)
Hester van Bruggen (officier van
justitie, Randstad Zuid)
Kim van Diemen (sr. parketsecretaris,
Randstad Zuid)
Uit: Tim Wirken naar parket Breda
Judith Hendriks naar parket
Haarlem
Samenstelling: Karin Mensink
Sturen op
strafsoort
“Vorm je eigen oordeel.” Met die wervende
leus werden op zaterdag 22 april 2006 ruim
dertigduizend mensen in het hele land naar
de paleizen van justitie gelokt. Geïnspireerd
door het televisieprogramma ‘Zestien miljoen
rechters’ was er in Arnhem voor gekozen
om in één van de grootste zittingszalen,
de Groesbeekzaal, bezoekers te voorzien
van een stemkastje. Zij konden hun eigen
oordeel geven over de tijdens de opendag
behandelde – uiteraard: nagespeelde –
strafzaak.
De casus was betrekkelijk eenvoudig: in een
café raken twee bezoekers met elkaar slaags.
Onze verdachte van die dag slaat zijn opponent
met een bierglas in het gezicht. Het
glas breekt en een lelijk en ontsierend litteken
is het gevolg. Aan de vele toehoorders,
op het hoogtepunt van de drukte honderd
in getal, werden twee vragen voorgelegd:
moet de verdachte worden veroordeeld, of
handelde hij uit noodweer of noodweerexces
(of, om in Jip en Janneke-taal te spreken:
uit zelfverdediging)? En als hij al straf
verdient, moet dat dan een geldboete, een
werkstraf of een gevangenisstraf worden?
De eerste vraag werd op drie momenten aan
het publiek voorgelegd: na behandeling van
de feiten, na het requisitoir van de officier
van justitie en na het pleidooi van de raadsman.
De vraag naar de op te leggen straf
werd alleen aan het einde van de behandeling
gesteld.
De zaak werd door de dag heen in totaal
vijf keer gespeeld: drie keer voor de rechtbank
en twee maal voor het hof. Dat gaf de
mogelijkheid voor mij, die dag optredend
als officier van justitie, om te bekijken wat
het effect is van een requisitoir. En dan
met name of er valt te sturen naar de op te
leggen strafsoort. Tijdens de eerste behandeling
eiste ik een werkstraf; slechts één
van de aanwezigen koos desondanks voor
een gevangenisstraf. Bij de tweede zitting
werd door mij beargumenteerd waarom
een gevangenisstraf op zijn plaats was.
Rond de dertien procent van de bezoekers
vond dat plotseling ook. En toen het betoog
gedurende de derde behandeling door de
rechtbank nog eens wat extra stevig werd
neergezet steeg het aantal voorstanders van
een gevangenisstraf tot boven de twintig
procent.
Iedereen die regelmatig in de zittingszaal
het Openbaar Ministerie vertegenwoordigt
zal zich wel eens de vraag gesteld hebben
wat nu eigenlijk het effect is van een requisitoir.
De open dag toont aan dat, als het gaat
om belangstellend publiek, die invloed aanzienlijk
kan zijn. Ervaringen in de Verenigde
Staten en andere landen met juryrechtspraak
duiden daar ook op. En waarom zou
het bij rechters anders werken? De ervaring
dat de woordkeuze van een officier van
justitie mede bepalend is voor de uitkomst
van een strafzaak, en dús ook ingrijpende
consequenties heeft op het verdere verloop
van het leven van een verdachte, is een leerzame
en belangrijke. Natuurlijk is dat ook
wat we beogen. Maar tegelijkertijd drukt het
ons nog eens met de neus op de feiten: geen
enkele strafzaak is als de vorige of de volgende,
elke zaak verdient de volle aandacht.
En verdient ook, steeds weer, een afgewogen
oordeel van het OM.
Tekst: Jan-Willem Grimbergen,
AG bij het ressortsparket Arnhem

26
Agenda
Particuliere beveiliging / Recherche
8 juni
Vragen die op dit jaarcongres aan de orde komen:
Wat houdt het Project Particuliere Beveiliging en
Recherche in? Hoe kan de verantwoordelijkheids-
verdeling zijn tussen overheid en de branche met
betrekking tot het waarborgen van de kwaliteit
van beveiliging en recherche?
Locatie: Hotel-Congrescentrum Oud London,
Zeist
Kosten: € 445,- p.p. (excl. Btw) en € 395,- bij
gelijktijdige aanmelding van twee of meer perso-
nen uit één en dezelfde organisatie.
Informatie: Studiecentrum Kerckebosch via tele-
foon 030 – 6984222 of e-mail studiecentrum@ker
ckebosch.nl of via www.kerckebosch.nl
Recherche Vakbeurs 2006
9 juni
Gedurende deze dag komen nieuwe en reeds
bestaande, succesvolle onderzoeksmethoden,
strategieën en technieken in workshops en stands
aan bod en worden nieuwe producten gedemon-
streerd.
Locatie: is nog niet bekend
Kosten: gratis
Informatie: Linda Kolfoort, Congres- en
Evenementenbureau Politieacademie
via telefoon 055 – 5397489 of via e-mail
congres@politieacademie.nl
Jaarcongres Nederlandse Vereniging voor
Kriminologie
23 juni
Een congres, bestemd voor iedereen die geïnte-
resseerd is in criminologische vraagstukken. Net
als in de afgelopen drie jaar is er een ‘marktdag’
waar veel ruimte is voor het uitwisselen van recen-
te onderzoeksresultaten en discussie.
Locatie: Kamerlingh Onnes gebouw,
Rechtenfaculteit Universiteit Leiden
Kosten: €110,- p.p.
Informatie: Congresorganisatiebureau Keynote
via e-mail nvkcongres@keynote.nl of via alge-
meen programmacoördinator André van der Laan
a.m.van.der.laan@minjus.nl
Juridische aspecten van toezicht
23 juni
Deze studiedag biedt: een overzicht van het juri-
disch instrumentarium bij toezicht; praktische
handreikingen voor een juiste uitvoering van toe-
zichtstaken; een antwoord op specifieke vragen
door deskundigen.
Locatie: Meeting Plaza Utrecht, Utrecht
Kosten: € 695,- p.p. (excl. BTW) bij gelijktijdige
aanmelding van een collega € 100 korting op de
deelnemersprijs.
Informatie: Elsevier congresbureau via telefoon
070-441 5742 of via www.elseviercongressen.nl
Interne fraude
27 juni
Interne fraude zorgt jaarlijks voor 200 miljoen euro
schade in het bedrijfsleven. Daarom organiseert
het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing
Haaglanden een gratis seminar interne crimi-
naliteit. Want fraude kan beperkt of voorkomen
worden.
Locatie: Den Haag
Kosten: Gratis
Informatie: Kamer van Koophandel via www.kvk.nl
Functionaliteit van jeugdstraffen
27 juni
Het project Effectiviteit van strafrechtelijke inter-
venties is van start gegaan. Stichting Reclassering
Nederland heeft programma gedragsinterventie.
Vragen die tijdens dit congres aan bod komen zijn:
Hoe heeft de Reclassering dit aangepakt? Hoe
Agenda
behoudt u uw subsidie? Wat is de toekomst van
jeugdstraffen?
Locatie: Meeting Plaza Utrecht
Kosten: € 495,- p.p. (excl. BTW)
Informatie: Elsevier congresbureau via telefoon
070-441 5742 of via www.elseviercongressen.nl
Verkeers(sanctie)recht, ongevallen en
(letsel)schade
27 juni
Tijdens deze studiedag komen de volgende ont-
wikkelingen aan de orde: de beginnende bestuur-
der en de jeugdige bromfietsbestuurder; de aan-
scherping van strafmaxima bij dood en letsel door
schuld; de afdoening van verkeersdelicten via de
nieuwe Wet OM-boete; de nieuwe gemeentelijke
handhaving van kleine verkeers-delicten; de
invoering van het puntenstelsel.
Locatie: Congrescentrum Oud London, Zeist
Kosten: € 445,- p.p. (excl. BTW) en 395,- bij
gelijktijdige aanmelding van twee of meer perso-
nen uit één en dezelfde organisatie
Informatie: Studiecentrum Kerckebosch Telefoon
030 6984222 - E-mail studiecentrum@kerckebosc
h.nl of via www.kerckebosch.nl
Tekst: Mirelle Herlfterkamp
Uitgebreide congresinformatie vindt u op OMtranet
2G via Actueel > Agenda> Congresagenda
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Beleid en regels 27
beleid en regels
Voor complete teksten, bel de
documentatie van het Parket-Generaal,
070-3399813 of 070-3399812.
Grondslagverlating
Hoge Raad 11 april 2006, 00457.05 E / LJN
AU8108
Veroordeeld is terzake de Wet toezicht
Kredietwezen.
Klacht is dat het Hof de grondslag van de telas-
telegging heeft verlaten door niet te beslissen
over de telastegelegde plaats van het delict en
lijst van gedupeerden.
Telaste is gelegd dat verdachte, in de gemeentes
A en/of B en/of elders in Nederland en/of België,
heeft bemiddeld terzake van opvorderbare gel-
den, van personen vermeld op de (aangehechte)
lijst, in elk geval van publiek.
Het Hof heeft bewezen verklaard ‘in Nederland
en in België’ en ‘van publiek’.
Het Hof heeft hierbij overwogen dat het om pro-
ceseconomische redenen kiest voor bewezen-
verklaring van deze meest ruime mogelijkheden,
nu geen specifieke verweren zijn gevoerd en de
positie van de benadeelde partijen niet wordt
aangetast. Het impliceert aldus het Hof dat
vrijspraak van de meer specifieke alternatieven
achterwege moet blijven.
De Hoge Raad overweegt dat de telastelegging
ertoe strekt de inzet van het geding en de te
volgen beslissingsstructuur met de vereiste dui-
delijkheid vast te leggen
(HR NJ 96.126 en 96.127).
Het Hof heeft uitdrukkelijk geen beslissing
genomen over diverse in de telastelegging opge-
nomen alternatieven ten aanzien van de plaatsen
waar de gedragingen zouden zijn gepleegd en
ten aanzien van degenen van wie gelden zouden
zijn aangetrokken. Deze alternatieven waren niet
subsidiair telastegelegd. Het Hof heeft aldus in
strijd met art. 350 Sv niet beslist op de grondslag
van de telastelegging.
Vernietiging en verwijzing (door vijf raadsheren).
(DB)
(AG Machielse: anders. Het Hof heeft uitdruk-
kelijk overwogen dat van de lijst niet is vrijge-
sproken. Het Hof heeft de telastelegging aldus
uitgelegd dat met ‘publiek’ wordt bedoeld alle
personen op de lijst. Dat is alleen toelaatbaar
als het bewijs voorhanden is voor het bemid-
delen met betrekking tot al die personen. Wat in
de telastelegging staat moet of worden bewe-
zen of er moet van worden vrijgesproken. Een
soort tussenweg zoals het Hof die lijkt te willen
bewandelen is er niet).
Motivering verwerping uitdrukkelijk onder-
bouwd standpunt; art. 359.2 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01065.05 tm 01067.05 /
LJN AU8913 tm AU8915
Veroordeeld is terzake vernieling en mishandeling.
In eerste aanleg was verdachte vrijgesproken.
Klacht is dat art. 359.2 Sv is geschonden, omdat
het Hof niet in het bijzonder de redenen heeft
opgegeven die hebben geleid tot afwijking van
namens de verdachte uitdrukkelijk onderbouw-
de standpunten.
De Hoge Raad overweegt (na een algemene uit-
eenzetting over art. 359.2 Sv cfm het standaard-
arrest d.d. 11 april 2006) dat niet is aangeduid op
welke verweren de klacht ziet. Aldus is niet vol-
daan aan de in genoemd arrest geformuleerde
standaardregel, dat met voldoende precisie moet
worden aangeduid op welk met argumenten
onderbouwd standpunt de cassatieklacht het
oog heeft.
Beroep verworpen (door vijf raadsheren).
(AG Vellinga in 17 pagina’s conclusie: idem.
MvT wetsvoorstel bekennende verdachte: naar
hedendaagse inzichten worden de eisen aan de
motivering te stellen vooral bepaald door het-
geen door procespartijen naar voren is gebracht.
Concentratie van motiveringsverplichtingen
op daadwerkelijke geschilpunten is uitvloei-
sel van een algemener ontwikkeling om de
behandeling van de strafzaak vooral te richten
op de geschilpunten. We gaan naar een meer
contradictoir karakter van het strafproces. De
belangrijkste functie van motiveren is zelfcon-
trole, aldus Buruma. Motiveren confronteert de
rechter scherper dan alleen concluderen, aldus
Corstens. Een en ander strookt met de uitkom-
sten van het zgn. Promis-project.
Een strenge uitleg van het begrip ‘uitdrukkelijk
onderbouwde standpunten’ stuit niet af op art.
6.1 EVRM: ‘courts are obliged tot give reasons
for their decisions, but cannot be understood as
requiring a detailed answer to every argument’....
‘This duty to state reasons may vary according
to the nature of the decision... and can only be
determined in the light of the circumstances of
the case’).
Tekst: Angela Kaptein
Zie verder op OMtranet:
• Leugenachtige verklaring van ander
dan verdachte
Hoge Raad 9 mei 2006, 01476.05
• Verduistering rijbewijs; art. 321 Sr
Hoge Raad 9 mei 2006, 01101.05 / LJN
AV4091
• Bedreiging: bewijs op grond van
één bewijsmiddel?
Hoge Raad 9 mei 2006, 01137.05 / LJN
AV0316
• Verduistering in dienstbetrekking
art. 322 Sr; Valsheid, art. 225 Sr
Hoge Raad 9 mei 2006, 01615.05 / LJN
AV1628
• Bewijsoverweging blijkt niet uit
bewijsmiddelen
Hoge Raad 18 april 2006, 01613.05 /
LJN AU9422
• Niet vertaalde/vertolkte bijlage,
oordeel op basis daarvan onbegrijpelijk
Hoge Raad 18 april 2006, 01772.05 B /
LJN AV5007
• Motivering verwerping uitdrukkelijk
onderbouwd standpunt; art. 359.2 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01841.05 /
LJN AV2377
• Motivering verwerping uitdrukkelijk
onderbouwd standpunt; art. 359.2 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01842.05 /
LJN AV2378
• Bekennende verdachte, opgave
bewijsmiddelen; art. 359.3 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01034.05 /
LJN AV1146
• Getuige afgewezen
Hoge Raad 18 april 2006, 00337.05 /
LJN AU8070
• Bedreiging van politie door dronken
verdachte, artt. 285 en 359.2 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01082.05 /
LJN AV4824
• Dagvaarding niet vertaald; 423.2 Sv
Hoge Raad 18 april 2006, 01264.05 /
LJN AV1156
• Voorwaardelijk opzet, schieten op
afstand
Hoge Raad 18 april 2006, 01756.05 /
LJN AV4871
• Verschoningsrecht arts doorbreken?;
beklag in de zaak Savanna
Hoge Raad 9 mei 2006, 03082.05 B /
LJN AV2386

28
internationaal
Bureau Internationale Rechtshulp in
Strafzaken, telefoon 070-37 07 468.
Kort geding n.a.v. aanvullende toestemming
voor uitlevering
Hoge Raad, 14 april 2006
Het Verenigd Koninkrijk (hierna VK) doet een
verzoek om uitlevering ter vervolging aan
Nederland. De rechtbank Haarlem acht uitleve-
ring deels ontoelaatbaar; het middel “diamor-
fine” komt niet voor op bij de Opiumwet beho-
rende lijsten I en II, waardoor invoer van deze
stof in Nederland niet strafbaar is en dus niet is
voldaan aan het vereiste van dubbele strafbaar-
heid. Ook de minister acht de uitlevering op dit
punt ontoelaatbaar. De opgeëiste persoon wordt
aan het VK uitgeleverd. Enige tijd later doet het
VK een verzoek om aanvullende toestemming
(artikel 14, lid 1 Europees Uitleveringsverdrag
(hierna EUV)), stellend dat de eerdere afwijzing
op een kennelijke misslag berust omdat “dia-
morfine” een andere benaming is voor heroïne,
waarvan invoer uiteraard wel strafbaar is in
Nederland. De minister verleent de verzochte
aanvullende toestemming. De opgeëiste per-
soon stelt tegen deze beslissing een kort geding
in. De voorzieningenrechter wijst de vordering
af, welke beslissing wordt bevestigd door het
gerechtshof. De opgeëiste persoon gaat in
cassatie bij de Hoge Raad. Hij stelt dat de ver-
leende aanvullende toestemming onrechtmatig
is gezien de ontoelaatbaarverklaring door de
rechtbank, aldus strijd met de rechtszekerheid
en het vertrouwensbeginsel.
De Hoge Raad oordeelt als volgt. Ingevolge
artikel 14, lid 1, onder a, EUV dient aanvul-
lende toestemming verleend te worden indien
het strafbare feit op zichzelf een verplichting
tot uitlevering met zich meebrengt. Uit eerdere
jurisprudentie volgt dat de minister aanvullende
toestemming kan verlenen, ook als het gaat om
feiten die reeds voor de uitlevering zijn begaan
en bekend waren bij de verzoekende staat. Tekst
noch strekking van het hiervoor genoemde
artikel staat eraan in de weg dat de minister,
zonder voorafgaande beoordeling van de toe-
laatbaarheid van de uitlevering door de rechter,
de aanvullende toestemming verleent. Het feit
dat uitlevering eerder ontoelaatbaar is verklaard,
staat aan een herhaald verzoek om uitlevering
(voor hetzelfde feit), en aan een nieuwe beoor-
deling (door de uitleveringsrechter) niet in de
weg. In het verlengde daarvan, verzetten tekst
noch strekking van het EUV zich ertegen dat
een verzoek om aanvullende toestemming wordt
gedaan ter zake van een feit waarvoor uitleve-
ring eerder ontoelaatbaar is verklaard en gewei-
gerd. Op een dergelijk verzoek om aanvullende
toestemming beslist de minister, waarbij hij is
gebonden aan de voorwaarden van de wet en
het EUV. In dit geval zijn alle partijen het erover
eens dat de eerdere ontoelaatbaarverklaring
berust op een kennelijke vergissing. Het is niet
onwaarschijnlijk dat, zonder die vergissing, de
uitlevering voor diamorfine door de rechtbank
toelaatbaar zou zijn verklaard. Voorts staat vast
dat is voldaan aan het vereiste van dubbele
strafbaarheid, dat er een redelijke verdenking
bestond en dat het onschuldverweer toerei-
kend is onderzocht. Dit in aanmerking nemend,
concludeert de Hoge Raad dat de aanvullende
toestemming niet in strijd is met het EUV en de
Uitleveringswet.
VERDRAGEN
www.minbuza.nl/buitenlandsbeleid/verdragen
Verdrag tussen het Koninkrijk der
Nederlanden, het Koninkrijk België en het
Groothertogdom Luxemburg inzake grens-
overschrijdend politieel optreden
(Luxemburg, 08-06-2004)
Inwerkingtreding voor België, Luxemburg en
Nederland op 01-06-2006
Toelichting op het verdrag
In 1995 hebben de Benelux-landen besloten
de grensoverschrijdende politiële en justitiële
samenwerking in het kader van de totstandge-
komen Schengen-Uitvoeringsovereenkomst uit
te breiden. Met dit verdrag wordt daaraan uit-
voering gegeven.
Eerst is een inventarisatie gemaakt van de knel-
punten op het terrein van de politiële samenwer-
king. Deze analyse wees in zijn algemeenheid
uit, dat in de grensstreek bepaalde condities
ontbreken voor goede samenwerking tussen de
politiekorpsen. De analyse bracht voorts, meer
in het zijn bijzonder een drietal categorieën
knelpunten aan het licht: het ontbreken van
bevoegdheden grensoverschrijdend op te treden
in spoedeisende situaties, knelpunten op het
terrein van de samenwerking in het kader van
de openbare orde en veiligheid bij grote mani-
festaties en betogingen, en knelpunten op het
gebied van de informatie-uitwisseling tussen
de politiediensten. Het verdrag heeft tot doel de
bestaande mogelijkheden tot politiële samen-
werking te verruimen en de geconstateerde
knelpunten op te lossen.
Het verdrag beslaat een aantal terreinen.
Verbetering van de operationele samen-
werking, waarbij een regeling is opgenomen
voor zowel bijstand op verzoek als spontane
bijstand, bijvoorbeeld in spoedeisende gevallen.
De mogelijkheid van gemengde patrouilles
en controles in de grensstreek, bijvoorbeeld
voor verkeers- en alcoholcontroles of ter bestrij-
ding van illegaal verblijf van vreemdelingen
en mensensmokkel. Een regeling voor per-
soonsbeveiliging, zodat uitvoering van een
beveiligingsopdracht aan de grens kan worden
voortgezet. Uitbreiding van de mogelijkheden
voor grensoverschrijdende achtervolging en
observatie. En ten slotte de mogelijkheid om
rechtstreeks gegevens uit te wisselen tussen
politiediensten.
Het grensoverschrijdend optreden in het kader
van het verdrag vindt plaats binnen de kaders
van het nationale recht van de gaststaat. Zo
wordt voorkomen dat buitenlandse ambtenaren
in strijd handelen met het recht van de gaststaat
of dat zij meer bevoegdheden hebben dan de
eigen, nationale ambtenaren van politie. Voorts
staat de grensoverschrijdende ambtenaar onder
gezag en bevel van de ter plaatse in de gaststaat
bevoegde autoriteit.
Overeenkomst tussen het Koninkrijk
der Nederlanden en de Bondsrepubliek
Duitsland betreffende de aanvulling en het
vergemakkelijken van de toepassing van het
Europees Verdrag betreffende de uitlevering
van 13 december 1957 (overeenkomst van
Wittem)
(Wittem, 30-08-1979)
Door de inwerkingtreding van de
Overleveringswet (zie artikel 74 van deze wet)
treedt dit verdrag buiten werking voor Nederland
op 27-03-2006. Het verdrag blijft van kracht voor
de Nederlandse Antillen en Aruba.
Aanvullend Protocol bij het Verdrag inzake
de Strafrechtelijke Bestrijding van Corruptie
(Straatsburg, 15-05-2003)
Inwerkingtreding voor Zwitserland op 01-07-2006
Verdrag van de Verenigde Naties tegen grens-
overschrijdende georganiseerde misdaad
(New York, 15-11-2000)
Inwerkingtreding voor Sao Tomé en Principe op
12-05-2006
Tekst: Linda Bregman
OPPORTUUN Nummer 6 – 2006 Verkeer 297
verkeer
Bureau Verkeershandhaving OM.
Voor complete teksten, bel 0346-333310
Één (voortgezette) gedraging?
Gerechtshof Leeuwarden 12 april 2006, WAHV
06/00155
Betrokkene voert aan dat hij voor twee kort na
elkaar verrichtte gedragingen twee afzonderlijke
sancties (resp. € 45 en € 70) heeft gekregen
en is van mening dat er eigenlijk sprake is van
één voortgezette overtreding. Hij zoekt steun
voor deze opvatting in de omstandigheid dat de
kantonrechter de beide zaken gezamenlijk heeft
behandeld. Het Hof overweegt dat in de arresten
van dit hof van 4 oktober 2000, WAHV 00/00095
en WAHV 00/00096 (VR 2000/183) heeft geoor-
deeld, dat v.w.b. de mogelijkheid van hoger
beroep cumulatie van sancties niet mogelijk is.
In het onderhavige geval is bij twee afzonderlijke
beschikkingen een administratieve sanctie aan
de betrokkene opgelegd voor twee op verschil-
lende locaties geconstateerde gedragingen. Dat
in dit geval de beide gedragingen binnen dezelf-
de minuut zijn begaan en dat de kantonrechter -
kennelijk uit praktische overwegingen- de beide
zaken gezamenlijk heeft behandeld, maakt nog
niet dat sprake is van één gedraging in de zin
van de WAHV. Hetgeen de betrokkene aanvoert,
treft volgens het hof derhalve geen doel. Volgt
niet-ontvankelijk verklaring van betrokkene in
het hoger beroep. (Ter nadere toelichting: tussen
beide meetpunten is een wegkruising gelegen
en een afstand van meer dan één kilometer)
Zorgplicht kentekenhouder t.a.v. tijdige
keuring motorvoertuig
Gerechtshof Leeuwarden 8 maart 2006, WAHV
05/01523
Betrokkene stelt zich niet bewust te zijn geweest
van het feit dat er een verplichting tot keuring
op de auto rustte. Hij had naar zijn mening in
de gelegenheid gesteld dienen te worden de
auto te keuren alvorens een sanctie zou worden
opgelegd. Het Hof overweegt dat op grond van
de wettelijke bepalingen m.b.t. de keuringsplicht
er een zorgplicht voor automobilisten bestaat om
tijdig hun voertuig te laten keuren. Geen regel
schrijft voor dat een betrokkene gewaarschuwd
wordt alvorens een sanctie wordt opgelegd. De
zorgplicht blijft onverminderd bestaan. Volgt
bevestiging van de beslissing van de kanton-
rechter tot ongegrond verklaring van het beroep.
‘Vaste’ jurisprudentie
Het lijkt goed om -niet alleen voor de nieuw-
komers in het verkeer- enkele uitspraken te
herhalen.
Locatie-keuze snelheidsmeting; Betrokkene
stelt dat de weg ter plaatse sterk naar beneden
loopt en dat wanneer je bij het zien van het bord
“50” het gaspedaal loslaat, je voorbij het bord
nog steeds te hard rijdt. De meetlocatie is naar
de mening van betrokkene slechts gekozen om
zoveel mogelijk automobilisten in de val te laten
lopen. Hof Leeuwarden 19 april 2006 WAHV
06/00122: betrokkene reed 81 km/u, gecor-
rigeerd 78 km/h (toegestaan 50 km/h). Uit het
bepaalde in art. 5 WVW94 en art. 19 RVV90
gelezen in onderling verband en samenhang,
vloeit voort dat een bestuurder zijn snelheid
steeds zodanig dient te regelen, dat hij in staat is
borden tijdig waar te nemen zodat hij zijn weg-
gedrag tijdig aan de door die borden gegeven
ge- en verboden, waarschuwingen of andere
informatie kan aanpassen (vgl. Hof Leeuwarden
4 april 2001, WAHV 00/00267, LJN: ZJ0087). Het
staat niet ter beoordeling van de weggebruiker,
volgens het hof, of een snelheidsmeting wel op
een daartoe geschikte locatie plaatsvindt.
Verplichting tot zekerheidstelling niet in
strijd met art. 6 EVRM; De zekerheidstelling
zoals die is bedoeld in art. 11, derde lid WAHV is
vereist met het oog op de ontvankelijkheid van
het ingestelde beroep. Hof Leeuwarden 21 april
2006 WAHV 06/00278: de Hoge Raad heeft in
zijn arrest van 9 november 1993 (NJ 1994, 198)
geoordeeld dat de verplichting tot het, op straffe
van niet-ontvankelijkheid van het beroep, stel-
len van zekerheid niet in strijd is met het in art.
6, tweede lid Europees Verdrag tot bescherming
van de rechten van de mens en de fundamen-
tele vrijheden (EVRM) vervatte vermoeden van
onschuld. Hij overwoog daartoe, dat de verplich-
ting tot zekerheidstelling niet vooruit loopt op
de door de rechter te beantwoorden vraag of
een betrokkene een gedraging in de zin van de
WAHV heeft verricht en dat deze verplichting tot
zekerheidstelling evenmin de verdedigingsmo-
gelijkheden beperkt waarover een betrokkene
kan beschikken. Het Hof (Leeuwarden) over-
weegt hierbij nog, dat indien het beroep gegrond
wordt verklaard, het bedrag van de zekerheid-
stelling aan de betrokkene wordt terugbetaald.
Ter nadere voorlichting geldt nog dat toepassing
van art. 5 WAHV niet onverenigbaar is met het
EVRM – vergelijk EHRM 19 oktober 2004,
nr. 66273/01
Tijdig indienen van beroep / ter postbezor-
ging; Hof Leeuwarden 19 april 2006, WAHV
06/00038 Een poststuk is niet eerst ter post
bezorgd nadat het van een poststempel is voor-
zien, maar het is reeds ter post bezorgd op het
moment dat het in de brievenbus is gedeponeerd
dan wel op het moment dat het op het post-
kantoor is aangeboden (Vgl. Hof Leeuwraden 7
augustus 2002, VR 2002, 190; LJN: AE6881, dit
ivm art. 9, eerste lid WAHV in relatie tot artt. 6:7,
6:8 en 6:9 Algemene wet bestuursrecht-Awb)
Onjuiste vermelding van de pleeglocatie;
Hof Leeuwarden 19 april 2006, WAHV 06/00201
Ook wanneer de aanduiding van de pleeglocatie
in de inleidende beschikking onjuist zou zijn,
hoeft dit naar vaste rechtspraak van dit hof niet
te leiden tot vernietiging van de beschikking,
wanneer bij de betrokkene redelijkerwijs geen
misverstand kan zijn ontstaan omtrent de vraag
op welke gedraging de hem opgelegde sanctie
betrekking heeft en waartegen hij zich moet
verdedigen (Vgl. Hof Leeuwarden 21 mei 2003,
WAHV 03/00068, LJN: AI0969)
Gelijkheidsbeginsel; Hof Leeuwarden 30
maart 2006, WAHV 06/00244 Betrokkene voerde
aan dat zijn schoondochter in een vergelijkbaar
geval slechts een waarschuwing had gekregen
en geen bekeuring. Het Hof overweegt dat de
omstandigheid dat in andere gevallen zoge-
noemde Mulder-gedragingen om welke reden
dan ook zonder sanctie blijven, niet meebrengt
dat ook de betrokkene, van wie vaststaat dat hij
de gedraging heeft verricht, daarvan gevrijwaard
zou moeten blijven. Immers, van schending van
het gelijkheidsbeginsel t.a.v. de betrokkene zou
slechts dan sprake zijn indien zonder (juridisch)
geldige reden ten nadele van de betrokkene zou
zijn afgeweken van het m.b.t. gedragingen als de
onderhavige geldende beleid
(vgl. Hof Leeuwraden 8 oktober 2003, WAHV
03/598, VR 2004, 19)
Tekst: Koos Spee

Vertegenwoordigers van ressortsparket Arnhem op het bordes van Kasteel Wittenburg in Wassenaar, waar de uitreiking van
de INK-onderscheiding op 25 april plaatsvond. Het ressortsparket ontving de INK-onderscheiding als beloning voor een
succesvolle verbetering en vernieuwing van de bedrijfsvoering van de organisatie.
Op 14 april jl. zijn de P&O-adviseurs van de parketten Groningen, Assen,
Leeuwarden, Zwolle, Zutphen, Almelo en Arnhem voor het eerst in Zwolle bijeengekomen
om invulling te geven aan nieuwe regiovakkring P&O Noord-Oost.
De P&O-adviseurs gaan in de nabije toekomst, in het kader van het project
PIOFAH van het OMV, nauwer samenwerken om de kwaliteit en continuïteit in de
P&O kolom te verbeteren.
Op 28 april 2006 trapte het Haagse parket weer af voor de jaarlijkse zaalvoetbalteamcompetitie.
Met dit keer een strenge doch rechtvaardige scheidsrechter
(Han Moraal) kwam team Beleid & Ondersteuning als grote winnaar uit de bus.
Professioneel op de foto in toga. Ruim
270 bezoekers konden hier bij het
Haagse parket gebruik van maken,
want het liep echt storm. Op het eind
gingen Karsten (de fotograaf) en
Marcha (vriendin en hulp) ook nog
even op de kiek.
President van de rechtbank Assen,
Stef van der Kolk en hoofdofficier van
justitie Monte van Capelle openen
samen met ‘vrouwe justitia’ de open
dag van de rechtspraak van 22 april jl.
Niet schrikken, het betreft hier slechts een oefening van de BHV-ers van het Paleis
van Justitie te Den Haag. De BHV-ers nemen hun job bloedserieus en oefenen
daarom regelmatig. Michael Krul en Tino Schillemans (brandweermannen) kijken
geconcentreerd toe om ieder moment in actie te komen.
Samenstelling: Anne Hoeksema