Nieuwskrant 13 Mei - Gemeente Enschede

Nieuwskrant 13 Mei
Uitgave 10, april 2002
Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp
Uitgave 1, april 2001
Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.
Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen.
Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100!
0800-1100
Vuurwerkramp drukt stempel op werk huisartsen
Je bent huisarts. Je doet je werk graag. Het gaat prima met je praktijk en je kunt de meeste
patiënten goed helpen. Dan vindt er opeens een ramp plaats in je stad. Veel van je patiënten zijn hun
huis kwijt en hebben lichamelijke en geestelijke klachten. Mensen die je vaak goed kent en die je al
meerdere keren hebt geholpen. Hoe ga je daar mee om? Heb je genoeg kennis in huis? Dit overkwam
en groot aantal Enschedese huisartsen. De huisartsen van der Sluis (54) en ten Brinke (52) vertellen
op welke manier ze de mensen holpen en nog steeds helpen; een zware taak.
'Kom je eruit? Zo niet, dan doen we er wat aan'
Ten Brinke en zijn collega van der Sluis praten elkaar wat
bij in het huis van huisarts van der Sluis naast zijn praktijk
aan de Oldenzaalsestraat. Beiden hebben een flink aantal
patiënten in hun praktijk die de ramp van dichtbij meemaakten,
beiden hebben een praktijk aan de
Oldenzaalsestraat. Ze weten dus wat er speelt onder de
gedupeerden. Van der Sluis: 'Het is moeilijk te zeggen of
het drukker is geworden na de ramp. We hebben het
natuurlijk de laatste tijd wel drukker gekregen in de praktijk,
maar dat zie je overal in het land, niet alleen in Enschede.
Toch zien we nog veel patiënten die 'rondlopen met de
vuurwerkramp'. Het gevoel van onbehagen dat veel mensen
hebben na deze enorme ramp, is niet na een paar maanden
weg. Dat heeft veel tijd nodig.' Collega-huisarts Ten Brinke
vervolgt: 'Het leven na 13 mei 2000 is voor velen toch anders
geworden. Ze voelen zich niet meer thuis in hun eigen huis.
Klachten als depressie, somberheid en slapeloosheid
komen veel voor. De mensen zien vaker tegen het leven
op, zijn sneller bang. Ook andere klachten, zoals hoofdpijn
en buikpijn kom je tegen. Je moet als huisarts goed opletten
of dit soort klachten verband houden met de vuurwerkramp.
Je hebt de ramp tijdens je werk eigenlijk altijd in je
achterhoofd.'
Erg stil in de praktijk
Van der Sluis hoorde over de ramp op zijn vakantieadres
in Spanje. Om kwart over vier 's middags wist zijn zoon hem
daar al telefonisch te bereiken. De resterende twee weken
vakantie werden niet volgemaakt. De Enschedese arts wist
niet hoe snel hij weer naar 'zijn' getroffen stad moest rijden;
de caravan achter de auto. 'Ik reed echt met knikkende
knieën de stad binnen. Bang voor alles wat ik tegen zou
De huisartsen van der Sluis (l) en ten Brinke (r)
Informatie- en Adviescentrum

Pagina 2
komen.' Van der Sluis ziet het wel als een nadeel dat hij
tijdens de grote klap niet in Enschede was. 'Je kunt juist
die ervaring niet delen met de mensen.'
Collega Ten Brinke heeft wel aan den lijve ondervonden hoe
groot de kracht van de explosie was. Hij werd ondersteboven
geblazen terwijl hij in de tuin zat. 'Op dat moment ben je
helemaal ontdaan en onthutst. Je bent zelf ook slachtoffer.
Je huis is kapot, er liggen overal dakpannen. Dan pak je niet
meteen je dokterstas om op pad te gaan. Het lukte me op
dat moment even niet om hulpverlener te zijn.' Toch deed
Ten Brinke de volgende maandag weer gewoon zijn praktijk
open voor de patiënten. Al liep het natuurlijk niet zo lekker.
'Het was erg stil in de praktijk in de tijd kort na de ramp.
Net alsof de mensen niet durfden te komen met 'gewone'
klachten.'
Ook Van der Sluis is al snel weer aan het werk gegaan.
Hij begon met een belronde langs alle patiënten die in het
getroffen gebied woonden. 'Dat werd door de mensen erg
gewaardeerd. Het was ook vrij bijzonder dat ik bijna alle
patiënten meteen kon bereiken. De meeste van hen hadden
hun telefoon doorgeschakeld en waren bereikbaar.'
11 september
De laatste tijd verwijzen de beide huisartsen weinig nieuwe
patiënten meer naar de hulpverlening. Toch komt het nog
U vraagt, wij antwoorden!
Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de
redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de
maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave.
Maria Riezebeek • IAC
Nieuwe regelingen
Ik heb gehoord dat er nieuwe
regelingen zijn. Kan ik hier ook
voor in aanmerking komen?
Antwoord
Waarschijnlijk bedoelt u de regeling
materiele personenschade.
De Uitvoeringsorganisatie
Personenschade Vuurwerkramp (UPV) is de organisatie die deze
regeling uitvoert en bekijkt of u voor de regeling in aanmerking
komt. Deze organisatie is in hetzelfde gebouw gehuisvest als het
IAC (Molenstraat 50 in Enschede). Indien u geen brief over deze
regeling heeft ontvangen, maar wel graag meer informatie wilt
of een aanvraagpakket wilt aanvragen, dan kunt u contact
opnemen met de UPV of even langskomen. U kunt de UPV, evenals
het IAC, telefonisch bereiken via telefoonnummer 0800-1100.
Ook kunt u de informatie vinden op de internetsite van het IAC:
www.iac.enschede.nl. (Meer informatie over dit onderwerp kunt
u vinden op blz. 18 en 19 van dit maandblad.)
Vrijwilliger
Nu ik zelf de ramp goed verwerkt heb en de schade aan
mijn huis naar tevredenheid is gerepareerd, denk ik erover
mij vrijwillig in te zetten voor slachtoffers die nog niet
steeds voor. Ten Brinke: 'Zelfs bijna twee jaar na dato komt
het voor dat mensen afknappen. Ze hebben zich al die tijd
groot gehouden en komen erachter dat het op deze manier
toch niet werkt. Soms komen al die gevoelens opeens los na
het zien van de bekende televisiebeelden van de ramp op
TV. Ook de gebeurtenissen op 11 september in New York
hebben veel gedupeerden hard geraakt. Eigenlijk kun je
beter meteen na de ramp instorten dan nu. Patiënten hebben
er soms zo lang mee gelopen. Ze zijn er veel ernstiger aan
toe dan velen denken en hebben een lange weg te gaan. Je
kunt het eigenlijk vergelijken met mensen die een oorlogstrauma
hebben opgelopen', aldus Ten Brinke. Van der Sluis
is het daar mee eens: 'Sommige gedupeerden hebben hun
zaken nog niet goed geregeld. Ze willen eerst alle schade
afgehandeld hebben, dan pas komen ze aan zichzelf toe.
Hun gevoelens schuiven ze als het ware voor zich uit. We
zien in Enschede eigenlijk een keerpunt ontstaan', zegt
van der Sluis. 'Het leven voor en het leven na de ramp.
Voor de gedupeerden zal dat leven niet meer hetzelfde zijn.'
De huisartsen doen hun best om de deur van de praktijk
voor gedupeerden nog steeds wijd open te houden.
Ten Brinke: 'Je bent een beetje een 'praatdokter' geworden.
Het hoort bij je vak. Als huisarts wil je je patiënten in de
gaten houden. Kom je eruit? Zo niet, dan doen we er wat aan.'
zover zijn. Het liefst zou ik van mens tot mens hulp bieden.
Als bestuurder in een organisatie zie ik niet zo zitten. Kan
ik mij ergens opgeven?
Antwoord
Bij de Vrijwilligerscentrale van Actíva (ingang postkantoor aan
de Boulevard) kunt u terecht voor alle soorten vrijwilligerswerk.
Ook op het gebied van hulp aan rampslachtoffers heeft de
Vrijwilligerscentrale een aantal mogelijkheden. Mocht u juist heel
wat anders willen, dan kunt u bij de Vrijwilligerscentrale op uw
gemak de actuele vacatures in het vrijwilligerswerk bekijken.
U vindt er allerlei mogelijkheden in het vrijwilligerswerk van
'zorg tot sport', voor 'jong en oud' en van 'hulpverlening tot
klussen'. Activa is van maandag tot en met vrijdag tussen
9.00 en 17.00 uur geopend. Wilt u graag uitgebreide hulp en
begeleiding bij het zoeken naar voor
u geschikt vrijwilligerswerk, dan
kunt u een afspraak maken met
Ellen Weimar van Actíva
tel: 481 45 67
Elly van Hoof • SMD
Drank
Met mijn man ging het na de ramp
een tijd heel erg slecht. We hebben
een tijd in een vervangende

woning gezeten en totdat we onze huidige woning kochten
dronk hij regelmatig teveel. Dit leidde tot veel verdriet
binnen ons gezin en een zeer slechte verhouding met de
werkgever van mijn man. Sinds drie maanden wonen wij
in een nieuw huis, ver van het rampgebied. In eerste
instantie had de hele verhuizing en het nieuwe begin een
positieve invloed op mijn man. Nu alles weer gewoon is,
begint het drankgebruik weer. Ik kan hem niet overtuigen
van de negatieve gevolgen van zijn gedrag. Hoe krijg ik
grip op de situatie? Is er een instelling die ik kan benaderen?
Antwoord
Het is inderdaad een bijzonder moeilijke taak om iemand met een
alcoholprobleem ervan te overtuigen dat hij of zij een echt probleem
heeft, en dus hulp moet gaan zoeken. Voor advies over problemen
die te maken hebben met alcohol- of andere verslavingen kunt u
het best contact opnemen met Tactus (tel. 053-431 97 61).
Naast het bieden van hulpverlening aan de verslaafde zelf hebben
zij ook een hulpaanbod in de vorm van groepsgesprekken voor de
vrouwelijke partners van mensen met verslavingsproblemen.
Deze groep komt 12 keer bij elkaar. In die bijeenkomsten kunt u
dus in contact komen met anderen die uw situatie herkennen,
maar ook deskundig advies krijgen van de medewerkers van
Tactus die deze groep begeleiden.
Voor deze groep kunt u zich aanmelden bij Mariel Brenninkmeyer
of Gerda Ulkeman. Dit kan op het bovenstaande nummer of op
tel. 053-482 24 24. (meer informatie over verslaving vindt u op
bladzijde 16-17 van dit maandblad).
Studeren
Ons gezin bestaat uit mijn man, onze twee dochters en
ikzelf. We zijn een heel hecht gezin en zijn sinds de
vuurwerkramp nog dichter bij elkaar gekomen. In mei zal
onze oudste dochter slagen voor de VWO. De opleiding die
ze wil gaan doen zit in Maastricht. We hebben het alle vier
erg moeilijk met haar vertrek. Niet alleen wij zullen haar
erg missen, zij zal ons ook heel erg missen. Hoe bereiden
we ons voor op dit nieuwe begin?
Antwoord:
Als een kind zelfstandig is geworden en het gezin verlaat, doet dat
altijd een beetje pijn. Uw taak als opvoeder zit erop en in die zin
zult u uw kind los moeten laten. Dit is een gezond en natuurlijk
proces, maar bepaald niet makkelijk.
Het kan helpen als jullie openlijk met elkaar kunnen bespreken
waar jullie precies tegenop zien of het moeilijk mee hebben. Op die
manier kunnen jullie dit delen en misschien zelfs voor sommige
moeilijke momenten alvast een oplossing bedenken. Ook wordt
de situatie wellicht iets makkelijker als jullie allemaal actief bij
deze overgangsfase betrokken worden. U kunt bijvoorbeeld samen
met uw dochter alvast spullen gaan kopen voor in haar nieuwe
kamer, of jullie kunnen helpen of meedenken bij het opknappen
van de kamer, als dit aan de orde is. Daarnaast is het ook goed
om alvast samen met de 'thuisblijvers' plannen te maken.
Omdat de situatie thuis nu een beetje verandert, kan dat ook
betekenen dat jullie de tijd nu anders in willen delen, of misschien
meer tijd overhouden. U noemt het zelf al een nieuw begin. Deze
overgangsperiode kan voor u misschien ook betekenen dat u nu
nieuwe hobby's of activiteiten kunt ondernemen.
Frans van Gemert • huisartsen
Wiet
Kunt u mij adviseren over het
gebruik van de softdrug wiet
tegen nervositeit. Ik ben een man
van 32. Ik heb geen relatie en heb
een kleine groep vrienden en
kennissen. Ik ben erg zenuwachtig
en 's avonds erg onrustig. Een
vriend van mij heeft aangeraden
een keer een joint te roken tegen de zenuwen. Wat me
tegenhoudt is het idee dat ik verslaafd kan raken aan deze
drug. Daarom gebruik ik ook geen tabletten? Kunt u mij
adviseren of dit kwaad kan of niet?
...vervolg op pagina 4
Inhoudsopgave
Artikelen Pagina
• Vuurwerkramp drukt stempel op werk huisartsen 1
• 100 woorden 9
• Extra handen in wederopbouwgebied 9
• Gedupeerde P. Lugtmeier is boos en verdrietig 10
• Ingezonden brief 11
• Programma herdenking 17
• UPV 18
• Wel of niet terug naar het Roomveldje? 20
• Ik schrijf nooit gedichten 21
• Jillis Kors, bewonersondersteuner Zuid 21
• Dieptestudie binnenkort van start 22
• Korte impressie van een huisbezoek 23
• Nieuw thema vn Informatiepunt
GGD Nazorg Vuurwerkramp: Depressie
23
• Tjeerd Greebe van Joop’s Broodjes 24
Rubrieken Pagina
• U vraagt, wij antwoorden 2
• Belangenvereniging 4
• Column Fred Bosman 5
• Activiteiten en regelingen 6
• Beeld van een kunstenaar 11
• Hoe gaat het nu met..? 14
• Het moment van... 15
• Voor u/jou gelezen 16
Van de redactie:
April, de maand van bedrijvigheid. Er gebeurt van alles;
in de tuin, op straat, op de terrasjes. Het lijkt een beetje
alsof de mensen ontwaken uit hun winterslaap. Voor
gedupeerden is er ook weer heel wat te doen de komende
tijd. In de rubriek 'Activiteiten en Regelingen' staat daar
het nodige over geschreven. Ook is er veel aandacht voor
een andere bedrijvigheid: de wederopbouw. In het
aprilnummer wordt aan twee koppels de vraag gesteld:
Wel of niet terug naar de 'oude' wijk? Een vraag die de
gemoederen aardig bezighoudt. Vooral omdat het
moment van terugkeer steeds dichterbij komt.
Pagina 3

Pagina 4
Antwoord
Wanneer aan een huisarts gevraagd wordt een advies te geven
over het gebruik van de softdrug wiet tegen nervositeit, dan ligt
het voor de hand dat de huisarts hierop geen antwoord geeft. De
vraag is vanuit zijn beroepsethiek niet relevant en dus niet te
beantwoorden.
Er wordt immers ook niet aan de huisarts gevraagd of er
gedronken of gerookt kan worden als medicijn om rustig te worden.
Jos vermeulen • onderwijs
Vergoeding
Door de vuurwerkramp heb ik in 2001 studievertraging
opgelopen. Vlak na de vuurwerkramp ben ik gestart met
mijn HBO-opleiding. Door de spanning thuis en het
verwerken van de ramp heb ik de propedeuse niet gehaald.
Dit heeft mij in ieder geval ƒ2.000,- gekost aan collegegeld
en vervanging van schoolboeken. Kan ik hiervoor een
vergoeding krijgen?
Vijf vragen
na het vonnis
Het vonnis voor Bakker en Pater luidde: Een gevangenisstraf
van 6 maanden met aftrek van de voorlopige hechtenis
(drie maanden). De resterende drie maanden is een
voorwaardelijke straf. Mochten Bakker of Pater de
komende twee jaar een strafbaar feit begaan, worden
deze alsnog ten laste gelegd. Daarbij kregen de beide
directeuren een boete van 5 2.250.
Wat vindt de BSVE van het vonnis,
en met name van de lage straffen?
Voor wie het proces goed gevolgd heeft, viel te verwachten
dat de rechtbank de verwijzing naar de kwalijke rol van
overheidsinstanties - waar ook de Officier van Justitie al
naar gewezen had - dubbel zou onderstrepen en daaraan
de consequentie van een strafmatiging zou verbinden.
Dat is ook goed te begrijpen. Maar dat de straf zou worden
teruggebracht tot de tijd die Bakker en Pater in voorarrest
hebben gezeten, is meer dan kon worden verwacht en is
zeker voor slachtoffers niet gemakkelijk te accepteren. Er
zit echter weinig anders op: we hebben er geen invloed op.
Ook dat het centrale punt uit de tenlastelegging - kortweg:
de schuld aan de ramp - niet is blijven staan en dat
Bakker en Pater daarvan zijn vrijgesproken, is geen complete
verrassing voor de 'ingewijde'. Er is geen complete helderheid
gekomen over het ontstaan van de brand en de verdere
ontwikkeling, die op de ramp is uitgelopen. De rechtbank
acht dan ook niet wettig en overtuigend bewezen, dat juist
dat wat Bakker en Pater te verwijten valt, tot de ontploffingen
heeft geleid. Overigens maakt dit voor de strafmaat niet of
nauwelijks uit. Maar voor de slachtoffers is het ronduit
...vervolg Vragenrubriek
Antwoord
In uw geval loont het de moeite
contact op te nemen met de
Uitvoeringsorganisatie
Personenschade Vuurwerkramp,
gevestigd in het IAC. De Commissie
Financiële Afwikkeling II heeft in
haar voorstellen een vergoeding van
onkosten opgenomen voor studievertraging
als direct gevolg van de
vuurwerkramp. Het zal hier gaan
om een tegemoetkoming in de kosten. Het is niet duidelijk of alle
kosten vergoed gaan worden. Een aanvraag voor een
vergoeding kan nog tot 1 juli 2003 worden ingediend.
(Voor meer informatie zie ook blz.18 en 19 van dit maandblad.)
De uitspraak in de rechtszaak tegen SE Fireworksdirecteuren Rudi Bakker en Willie Pater stond
volop in de belangstelling van de media. In Almelo bij het gerechtsgebouw en in Enschede bij de BSVE
stonden tientallen journalisten van geschreven media en binnen- en buitenlandse omroepen. Veel
slachtoffers reageerden vanuit hun gevoel na het vonnis. Ook de BSVE werd om commentaar gevraagd.
Zo helder en objectief mogelijk is er geantwoord op alle vragen. De belangrijkste punten nog een keer
op een rij.
frustrerend; dat het dus niet gelukt is om de wezenlijke
oorzaak van en daarmee eventueel schuld aan de ramp
vast te stellen.
Gaat de BSVE nog stappen ondernemen tegen dit vonnis?
Nee, want de BSVE kan niets doen. Het enige wat zou kunnen
worden gedaan, is hoger beroep instellen; en dat zou het
Openbaar Ministerie moeten doen, want dat is één van de
twee partijen in het proces. In een strafproces kunnen
burgers alleen partij zijn als verdachte; ze hebben geen
recht tot dagvaarding van een in hun ogen schuldige partij.
Ook slachtoffers van misdaden kunnen niet meer dan
aangifte doen en hebben geen stem in het proces (behalve
weer als getuige). Het is uitsluitend aan het OM om al of
niet strafvervolging in te stellen.
Alleen als het OM dat om een of andere reden niet doet,
heeft een slachtoffer of belanghebbende de mogelijkheid
daarover te klagen bij het Gerechtshof in een speciale
procedure, de 'artikel 12-procedure'.
(Noot redactie: inmiddels heeft het OM hoger beroep aangetekend.)
Aan de overheid worden ernstige verwijten gemaakt in
het vonnis, wat is de mening van de BSVE daarover?
De BSVE constateert nu dat een gezaghebbende en
bevoegde instantie voor de 2e keer zeer kritisch oordeelt
over de rol die de betrokken instanties op het niveau van
de gemeentelijke en rijksoverheid hebben gespeeld. Het
zou daarom alleen maar logisch en consequent zijn, als
nog een derde keer kon worden geoordeeld: namelijk door
de rechter in een strafzaak tegen die overheden of

overheidsdiensten zelf.
Overigens mag uit de kritische oordelen van de Almelose
rechter niet zomaar worden afgeleid dat hij de gemeente
of ambtenaren van de gemeente wel schuldig zou bevinden,
waar hij Bakker en Pater niet schuldig heeft bevonden aan
de ramp. Dat de gemeente de verkeerde prioriteiten stelde
en dat de overheden hun taken op onbegrijpelijke wijze
hebben uitgevoerd, is uitgesproken door de rechter. Dat is
echter nog geen antwoord op de vragen die de rechter
zich te stellen heeft als hij moet oordelen op grond van de
tenlastelegging van 'schuld aan brand....', respectievelijk
'dood door schuld'.
Gaat de BSVE nog stappen ondernemen tegen de overheid?
Nee, want dat hebben we al gedaan. Althans voor wat
betreft de gemeente hebben we een beklag procedure
aanhangig gemaakt bij het Hof in Arnhem (de artikel
12-procedure; zie het antwoord op vraag 2). Het is nog
steeds afwachten wat daar uit zal komen en onbekend
wanneer er uitsluitsel komt.
Wat kan de burger zelf doen in een proces tegen de
staat of beide directeuren?
Burgers kunnen wel een civiele procedure beginnen tegen
de betrokken overheden, zoals ook tegen SE Fireworks, en
een claim wegens nog niet vergoede schade indienen. De
BSVE bemoeit zich hier verder niet mee en verwijst alleen
door naar juridische hulpverleners, waar overigens wel
connecties mee onderhouden worden.
Geïnteresseerden in de verschillende processen met betrekking
tot de vuurwerkramp kunnen kijken op www.bsve.nl. Hier zijn
pleitnota's en toelichtingen te vinden inzake de art. 12-procedure.
Verder is er een link naar www.rechtspraak.nl waar ook de
complete uitspraak in het proces tegen Bakker en Pater is na te
lezen.
Kinderproject Rode Kruis
Stefan Brink van de Esdalschool in Veeningen (Drente) heeft
meegedaan aan een jeugdproject van het Nederlandse Rode
Kruis. Dit project bestaat uit een aantal voorlichtingslessen
op basisscholen. Aan het eind van de les worden de kinderen
gevraagd een kaart te maken voor mensen die langdurig
ziek of eenzaam zijn. Stefan vulde zijn kaart in voor de
slachtoffers van Enschede met de volgende groet:
Hallo, ik ben Stefan Brink.
Hoe gaat het? Denk je nog wel
eens aan de ramp? Het is heel
erg? Heb je ook familie die
gestorven is door de ramp?
Stekte.
Stefan Brink
Fred Bosman
Mooie woorden
Dit stukje moet uit maximaal 400 woorden bestaan. Dat
valt me niet mee, want ik heb de neiging om veel woorden
te gebruiken als ik iets duidelijk wil maken. De bedoeling
is dat dit stukje u raakt: dat u na het lezen bij uzelf zegt
"gôh, aardig gezegd" of "nooit aan gedacht" of "wat een
onzin" of "ja, dat herken ik". Dat lukt mij soms met deze
400 woorden en soms ook helemaal niet.
In de psychiatrie gebruiken we veel woorden. Er wordt
wat afgepraat en geschreven in ons vak en niet alleen met
patiënten, maar ook met elkaar, met managers, met
politici en met betalende instanties.
Als ik iemand in onderzoek of behandeling heb, probeer ik
altijd met zo weinig mogelijk woorden de gevoelens en
gedachten van de cliënt te vatten. Het mooiste is als diegene
zelf woorden vindt die precies uitdrukken wat hij
voelt en zich ook door mij begrepen en "aangevoeld" weet.
Dan ontstaat er taal: de betekenis achter de woorden wordt
duidelijk.
‘Taal is immers meer dan een lijst woorden’
Ik kom op deze gedachten naar aanleiding van de vele
gesprekken die ik had met mensen die een andere taal
spreken dan ik. Soms maak ik gebruik van een telefonische
tolk. Dat heeft zijn beperkingen want van echt contact
met de cliënt komt niet veel terecht. Een tolk in de
spreekkamer is ook niet altijd ideaal. Een tolk kan te sterk
betrokken raken of de cliënt wordt geremd in zijn uitingen.
Het mooiste is als er een taalbarrière wordt doorbroken en
de tolk aanvoelt dat hij of zij slechts enkele woorden
hoeft te vertalen. Hij voelt dat de cliënt en de psychiater
elkaar begrijpen zonder dat er veel woorden nodig zijn.
Dan kan het zelfs een tijdje gewoon stil zijn. Dat betekent
dat woorden op zo'n moment overbodig zijn.
Dit komt helaas niet zo veel voor. Meestal vind ik het
contact met anderstaligen erg moeizaam, ook door het
cultuurverschil. Ondanks de vele woorden, de deskundige
tolk en de cursussen die ik op dat gebied heb gevolgd,
begrijp ik dan toch wéér te weinig van de ander.
De "Contactpersonen Eigen Taal en Cultuur" zoals die
er nu zijn brengen daar gelukkig enige verbetering in.
Het vinden van woorden bij je gevoelens helpt je die
gevoelens te beheersen en alternatieven te ontwikkelen.
Kortom we doen er veel
aan om wat verder te komen
dan het gebruik van mooie
woorden.
Want door louter mooie
woorden worden mensen
niet geraakt.
Fred Bosman
Psychiater Mediant Nazorg
Vuurwerkramp
Pagina 5

Pagina 6
&
Activiteiten
Regelingen
Bont & Bleek; 15 t/m 20 april,
Een week vol geur en kleur, muziek en dans in stadsdeel
Noord
De Enschedese Muziekschool en Stichting Welzijn Stadsdeel
Noord (Het Kompas en de Sloep) organiseren gezamenlijk
'Bont & Bleek', een multicultureel festival van 15 t/m 20 april
in Stadsdeel Noord.
Bont & Bleek biedt een bonte mengeling aan activiteiten
op verschillende locaties in Stadsdeel Noord, zoals de
Sloep, Het Kompas, de basisscholen en de UT.
Door middel van deze activiteiten wordt geprobeerd de
bewoners van Stadsdeel Noord met elkaars cultuur kennis
te laten maken. Gedacht wordt aan muziek, dans, het
vertellen van verhalen, toneel, koken en nog veel meer.
Hoogtepunt van 'Bont & Bleek' wordt de slotdag op
zaterdag 20 april, met diverse optredens, workshops,
demonstraties en manifestaties.
Voor meer informatie kunt u terecht bij:
Christien Eising • Enschedese Muziekschool • tel. 053-435 24 25.
Feestavond in de KOM op 26 april
Op vrijdag 26 april wordt een gezellige feest/ontmoetingsavond
voor u en voor uw buren, familie en kennissen
georganiseerd. Er is een hapje en een drankje aanwezig.
Een Turkse muziekband zal live spelen. Voor de kinderen
is er ook een gezellig programma.
Locatie De Kom, Pastoor Ribbelerbrinkstraat 114,
Enschede
Datum Vrijdag 26 april 2002
Tijd 19.30 uur - 22.00 uur
Kosten 3 1,- per persoon (kinderen t/m 4 jaar gratis)
Semtevi de Kom' da eglence aksami
Sizleri eglence aksamina davet ediyoruz. Bu 26 nisan
cuma aksami düzenlenecektir.
Müzikli, eglenceli hos bir aksam geçirmek için, komsularinizla
ve baska kisiler ile tanismak için buyurun gelin.
Akrabalarinizi, tanidiklarinizi ve arkadaslarinizi da haber
verin ve onlari da birlikte getirin. Tabiiki yiyecek ve içecek
sizlere ikram edilecektir. Müzik ve dans ile güzel bir
aksam geçirmeye ne dersiniz? Çocuklar içinde güzel bir
program hazirladik. Canli Türk Müzik grubu gelecektir.
Adres De Kom, Ribbelerbrinkstraat 114, Enschede
Tarih Cuma günü 26 nisan 2002
Zaman 19.30'dan 22.00 ye kadar
Ücret 3 1,- kisi basina (Çocuklar 4 yasina kadar bedava)
Informatie
Dennis Wiggers Ali Yayla
De Roef Stichting Oost-binnen
Pastoor Geertmanstraat 17 Tulpstraat 65
7535 BZ Enschede 7514 ZJ Enschede
tel.: 053-431 99 66 tel.: 053-433 37 68
25 april: Informatiebijeenkomst
Resultaten 2e Gezondheidsonderzoek
Op 25 april wordt voor de deelnemers aan het tweede
gezondheidsonderzoek een informatiebijeenkomst
georganiseerd waarin de resultaten van het onderzoek
worden toegelicht. Iedereen die belangstelling heeft, is
van harte voor deze bijeenkomst uitgenodigd. Twee dagen
eerder, op 23 april, worden de resultaten van het tweede
gezondheidsonderzoek bekend gemaakt. Op deze dag
krijgen deelnemers een samenvatting van de resultaten
thuisgestuurd. Ook worden dan de resultaten aan de pers
gepresenteerd.
De informatiebijeenkomst over de resultaten van het
tweede gezondheidsonderzoek wordt gehouden op 25 april
in de Jaargetijden (Parkweg 49 te Enschede) van 19.30 tot
21.30 uur. Tijdens deze avond zullen de onderzoekers onder
leiding van gespreksleider Krijn Torringa de resultaten
presenteren. Er zal gelegenheid zijn tot het stellen van
vragen. Wanneer mensen dit willen, is er de mogelijkheid
om de bijeenkomst in het Turks of Arabisch te volgen.
Nogmaals, u bent van harte uitgenodigd om deze bijeenkomst
bij te wonen!
1 mei: Themauitzending Roombeek op
EnschedeFM
Op 1 mei wordt in de gemeentelijke radiorubriek
'enschedepuntnl van EnschedeFM aandacht besteed aan
Roombeek. 's Avonds van 18.00 uur tot 19.00 uur wordt met
verschillende mensen in de studio gepraat over de stand
van zaken over de wederopbouw, de terugkeerregelingen
en andere zaken die gedupeerden zullen interesseren. De
uitzending wordt de volgende dag van 11.00 uur tot 12.00 uur
herhaald. EnschedeFM is te beluisteren op 105,1 FM en op
de kabel op 87,5 FM.
Groepsgesprekken voor ouderen
Hoe gaat het eigenlijk met de ouderen uit Roombeek? Uit
onderzoek blijkt dat het relatief goed met ze gaat, in ieder
geval niet slechter dan met andere mensen die de ramp
van dichtbij hebben meegemaakt. Uit de hoek van de
hulpverlening komen juist negatieve geluiden: veel ouderen
hebben het nog niet naar hun zin in het nieuwe huis,
maken moeilijk contact met de nieuwe buurt en hebben
meer klachten dan voor de ramp.
Om er achter te komen hoe het nu echt gaat met ouderen,
wordt het ze zelf gevraagd. De Stichting Consense en het

Projectbureau Wederopbouw starten daarom met groepsgesprekken
voor ouderen. Getroffen ouderen worden
half maart in een brief uitgenodigd voor zo'n gesprek.
De bedoeling is dat de gesprekken in april van start gaan.
Voor elk gesprek worden ongeveer 10 mensen gevraagd.
Gespreksleider is iemand van de Stichting Welzijn Ouderen.
Als alle gesprekken gevoerd zijn, wordt gekeken of het
huidige aanbod voor ouderen die uit het rampgebied komen
voldoende is, of dat het juist moet worden aangepast.
Kavels in Roombeek ook voor huurders
Naast voormalige eigenaar-bewoners krijgen ook voormalige
huurders voorrang bij de uitgifte van kavels in de wijk
Roombeek. Ook personen die gezamenlijk initiatieven willen
ontwikkelen, bijvoorbeeld voor een seniorenproject of voor
ecologische woningen, krijgen voorrang bij de toewijzing.
Certificaathouders van de grond-voor-grondregeling en
eigenaar-bewoners houden wel de eerste rechten.
In totaal worden in Roombeek zo'n zeshonderd kavels aan
particulieren aangeboden. Deze kavels variëren in grootte
van 150 tot ruim 800 vierkante meter. De eerste keus hebben
certificaathouders. Zij hebben destijds grond in Roombeek
verkocht met de bedoeling om die later terug te kopen. De
tweede keus is aan voormalige eigenaar-bewoners. Ook zij
verkochten destijds grond, maar waren toen nog niet zeker
of zij wilden terugkeren naar Roombeek. Daarom vroegen
zij geen certificaat. Deze twee categorieën voorranghouders
waren al eerder vastgesteld door het college van
Burgemeester en Wethouders.
Het college heeft nu ook invulling gegeven aan de categorie
"overige belanghebbenden". Daarbij zijn voormalige huurders
Activiteiten overzicht van St. SCW Oost-Binnen
uit Roombeek op de derde plaats gekomen.
Op de vierde voorkeursplaats bij de toewijzing staan nu
"specifieke betrokkenen" die in bijzondere gevallen door
B & W een kavel toegewezen kunnen krijgen. Deze groep
bestaat uit mensen die op de één of andere manier door
de vuurwerkramp zijn getroffen, maar die moeilijk in één
van de andere drie categorieën zijn onder te brengen.
De prioriteringslijst bevat tot slot personen die gezamenlijke
initiatieven willen ontplooien, zoals een seniorenproject of
ecologische woningen. Via de gewone kaveluitgifte zouden
zij geen kavels kunnen krijgen die bij elkaar liggen, vandaar
de plaats op de prioriteringslijst.
Aanmelden terugkeerrichtlijn
oud-bewoners Roombeek verlengd
tot 26 april
In het reguliere overleg met het Projectbureau
Wederopbouw gaven leden van het Platform
Wederopbouw aan, dat een aantal oud-eigenaar-bewoners
toch meer tijd nodig heeft om tot een besluit te komen
over mogelijke terugkeer naar Roombeek. In dit platform
zitten onder andere wijk- en buurtraden en de belangenverenigingen
van de slachtoffers, getroffen ondernemers
en getroffen kunstenaars.
In goed overleg is vervolgens besloten de termijn waarop
oud-eigenaarbewoners zich kunnen aanmelden te verlengen
met vier weken. Oorspronkelijk was de sluitingsdatum 1
april 2002. De sluitingsdatum is nu vastgesteld op
26 april. Oud-eigenaarbewoners kunnen zich aanmelden
bij Maaike Arends van het Projectbureau Wederopbouw,
telefoon 053-484 83 67.
Activiteit Datum Plaats Tijden Prijs Voor Wie Contact persoon Tel. Nr.
Multiculturele kookclub 13 mei 2002 Franklinstraat 16 19.00 - 22.00 uur 3 1 per keer gedupeerden, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
Buurthuis Galvani
Volwassenen Soos 8 mei 2002 Tulpstraat 65 19.30 - 21.30 uur gratis gedupeerden, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
Buurthuis Laares
Informatiebijeenkomst 9 juni 2002 ledeboerstraat 17 13.00 - 15.00 uur gratis Mannen, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
Anadolu moskee
Turkse volksdans cursus 14,21,28 april Tulpstraat 65 13.00 - 14.30 uur 3 5 p.m jongeren, 14 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
5 mei 2002 Buurthuis Laares E-pas 3 3,5 p.m
Activiteit Kinderen 29 mei 2002 Gronausevoetpad 58 18.30 - 20.30 uur 3 0,50 toegang kinderen, 4-12 jaar Ali Yayla 433 37 68
Bothoven Marmara Theehuis
Gezellige avond 24 april Ribbelerbrinkstr. 114 19.30 - 21.30 uur gratis gedupeerden, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
22 mei 2002 Buurthuis de Kom
Ontmoetingsavond 26 april Ribbelerbrinkstr. 114 19.30 - 22.00 uur 3 1, kinderen gedupeerden, 1-80 jaar Ali Yayla 433 37 68
31 mei 2002 Buurthuis de Kom tot 5 jaar gratis Dennis Wiggers
Ouder&kind zwemmen 1 mei 2002 Zwembad de Brug 12.40 uur vertrek 3 0,50, kinderen gedupeerden, 1-80 jaar Ali Yayla 433 37 68
te Glanerbrug per bus/ 13.15-15.00 tot 5 jaar gratis,
E-Pas gratis
Cultureel Uitstapje 6 mei 2002 Oosterse hamam na aanmelding 3 7,50 p.p. Mannen, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
te Utrecht krijgt u informatie
Cultureel Uitstapje 2 juni 2002 Oosterse hamam na aanmelding 3 7,50 p.p. Vrouwen, 18 jaar ouder Ali Yayla 433 37 68
te Utrecht krijgt u informatie
Knutselavond Met ingang Tulpstraat 65 20.00 - 21.30 uur 3 20,- p.p. iedereen, 18 jaar ouder Theo Wendels 433 37 68
van 3 april Buurthuis Laares voor 10 weken
10 weken lang
Pagina 7

Pagina 8
Informatie over de wederopbouw
Sinds begin maart kunt u op het internet veel nieuwe
informatie vinden over de wederopbouw. Het adres is
www.wederopbouw.enschede.nl. Verder is er iedere laatste
woensdag van de maand een inloopspreekuur, waar
medewerkers van het Projectbureau in gaan op uw vragen.
De volgende datum is: 24 april. Natuurlijk kunt u ook bellen
als u vragen heeft. Het algemene telefoonnummer van het
Projectbureau is 053-484 83 30.
Cursus "Blijf er niet voor thuis"
Wijkwelzijnsinstelling de Roef organiseert vanaf 14 mei
een cursus met het thema 'Blijf er niet voor thuis'.
In 6 bijeenkomsten komen er een aantal thema's aan de
orde die betrekking hebben op het gevoel van veiligheid
en het vergroten van het zelfvertrouwen. Deze cursus is
voor zowel vrouwen als mannen.
In de cursus komen de volgende aspecten aan de orde:
• versterken van innerlijke kracht en uitstraling
• vergroten van zelfvertrouwen
• letterlijk en figuurlijk steviger in de schoenen staan
• beter eigen grenzen leren stellen
• inzicht in het voorkomen van en het omgaan met
bedreigende situaties
• versterken van het mentale, emotionele en fysieke
evenwicht
• het vrouw/man zijn in de maatschappij.
Al deze aspecten worden door middel van verschillende
werkvormen aangeboden, zoals fysieke oefeningen,
rollenspelen en groepsgesprekken.
Er wordt door de docente rekening gehouden met verschillen
in fysieke/mentale mogelijkheden van de deelnemers.
Bovendien is alles erop gericht dat de deelnemers zich in
de cursus steeds veilig voelen, zowel fysiek als emotioneel.
Cursus "Blijf er niet voor thuis"
Start 14 mei (totaal 6x)
Wanneer Dinsdags van 10.00 uur - 12.00 uur
Locatie de Roef, Pastoor Geertmanstraat 17, Enschede
Kosten gehele cursus 3 5,- (indien u alle lessen goed
doorloopt krijgt u het gehele bedrag retour!!)
Begeleidster Annet Stutz
Groepsgrootte minimaal 8 personen
Aanmelding
Dennis Wiggers
Bewonersondersteuner de Roef
Pastoor Geertmanstraat 17
7535 BZ Enschede
e-mail: d.wiggers@de-roef.nl
Tel.: 431 99 66
Gedupeerde vrouwen ontspannen
samen in de sauna
Het is inmiddels een vaste en drukbezochte activiteit
geworden: op zondagavond samen met een groot aantal
gedupeerde vrouwen naar de sauna. Er is veel animo voor
deze activiteit. De data van de bezoeken zijn al vastgelegd,
deze maand op 21 en 28 april. De volgende maand op 12 mei,
19 mei en 26 mei. De activiteit in toegankelijk voor alle
vrouwelijke gedupeerden en hun naasten. Zij verzamelen
zich op een bepaalde plaats (Kompas, parkeerplaats
gezondheidscentrum Noord, markt) en vertrekken
gezamenlijk om 18.00 uur naar Sauna "De Wilder " in
Haaksbergen. Het maximale aantal bezoekers per keer is 30.
Kosten: 3 7,- per keer, inclusief koffie
thee en iets lekkers.
Aanmelden: Bewonersondersteunster
Kifayet Aykac-Metin, tel: 4351638.
Aankondiging voor degenen die
moeite hebben om naar het
rampgebied te gaan.
Inmiddels ligt de vuurwerkramp alweer bijna twee jaar
achter ons. Gelukkig komt voor veel mensen de gedachte
aan de ramp niet zo vaak meer bovendrijven. Een aantal
getroffenen hebben nog wel veel moeite om terug te gaan
naar het rampgebied, de plaats waar ze zoveel jaren gewoond
hebben en lief en leed met elkaar hebben gedeeld.
Voor deze mensen organiseert Mediant samen met het
maatschappelijk werk (SMD) voor de herdenking van 13 mei
drie bijeenkomsten.
De eerste bijeenkomst zal plaats vinden in het Kompas op
maandagavond 22 april van 19.00tot 21.00 uur.
De tweede bijeenkomst zal plaats vinden op vrijdagmiddag
26 april van 16.00 tot 17.00 uur. We zullen dan een wandeling
door het afgesloten rampgebied maken.
De afsluitende bijeenkomst zal opnieuw plaats vinden in het
Kompas op maandagavond 29 april van 19.00 tot 21.00 uur.
De eerste bijeenkomst is bedoeld om uitleg te geven over
het belang om de plekken met zoveel herinneringen niet
te mijden. Een bekende bewoner uit het rampgebied zal
hier vertellen over zijn worsteling om terug te keren en het
positieve effect dat dit bezoek voor hem heeft gehad. In
deze bijeenkomst kunnen deelnemers ook hun persoonlijke
vragen stellen en hun eigen verhaal vertellen.
Het bezoek aan het rampgebied spreekt voor zichzelf; een
aantal hulpverleners zal hierbij aanwezig zijn.
Tijdens de laatste bijeenkomst zal er gelegenheid worden
geboden om met name persoonlijke ervaringen uit te
wisselen. Indien nodig kan hier een individueel vervolg
aan worden gegeven.
U bent van harte uitgenodigd voor deze 3 bijeenkomsten.
Ondernemersvereniging Gedupeerde
Ondernemers Vuurwerkramp Enschede
is verhuisd.
Het nieuwe adres is:
Bezoekadres Boddenkampsingel 89, 7514 AP Enschede
Postadres Postbus 434, 7500 AK Enschede
Telefoon 053-483 7120
Fax 053-483 7122
E-mail info@ogove.nl
Website www.ogove.nl

Decorbouwers 100 woorden
100 woorden
Thijs, Sander en Maurits werken al enkele weken onder
leiding van Wout Zweers en Welmoed Glasz aan het decor
van de theaterproductie '100 woorden.' Staalplaten zijn de
grondstof waarmee ze werken. Ze maken er maskers van en
sjablonen waarmee een spel van projecties en schaduwen
op het decor tot leven kan worden gebracht.
In totaal hebben 15 jongeren van rond de 16/17 jaar zich
aangemeld voor de productie. Tien van hen staan er op de
planken onder regie van Godfried Beumers en twee
verzorgen de muziek, gedirigeerd door Margriet Broekroelofs.
De meeste jongeren zijn rechtstreeks betrokken bij de ramp.
Sommigen hebben een vriend of vriendin meegenomen.
De verhalen die zij vertellen over hun ervaringen vormen
De mensen zijn aangesteld voor in ieder geval twee jaar,
met mogelijkheid tot verlenging van nog eens twee jaar.
Werkgever van deze medewerkers is de Stichting Surplus.
Niet alleen aannemers kunnen aanspraak maken op de
extra capaciteit. Ook de terugkerende bewoners kunnen de
mensen vragen voor kleine klusjes in huis. Het merendeel
van de mensen die in dit project aan het werk gaan,
hebben zelf in het rampgebied gewoond.
Surplus is een stichting die zich bezighoudt met allerlei
werkgelegenheids-projecten, op verschillende gebieden.
Langdurig werklozen worden bijvoorbeeld geselecteerd en
opgeleid als buurtconciërge. Opdrachtgever voor dit project
in Roombeek is de gemeente.
het uitgangspunt voor de productie en worden samengesmeed
tot een voorstelling van 45 minuten. In het spel
breekt de hel van 13 mei 2000 weer los. Maskers, geluid,
projecties moeten bijdragen aan de uitbeelding van de
veelkoppige draak die de vuurwerkramp van Enschede is
gebleken. Van de theaterproductie wordt een documentaire
gemaakt door Léontine Lamers. Daarin is te zien hoe de
productie tot stand is gekomen en kunnen de jongeren
zichzelf nog eens zien als het applaus van het publiek is
verstomd. De première is op maandag 13 mei om 20.30 uur in
Concordia aan de markt. De voorstelling is gratis; reserveren
wordt aanbevolen. Dat geldt ook voor de voorstellingen die
worden gegeven op 14 en 15 mei.
(Reserveren: Concordia Theater: 053-431 10 89)
Extra handen in wederopbouwgebied
Op dinsdag 5 maart is door wethouder Bleker het startsein gegeven voor het project 'extra
buurtbeheer'. In totaal zijn er zeven mensen aangenomen en opgeleid om Roombeek netjes te houden.
Dat is nu al belangrijk, omdat er bijvoorbeeld regelmatig zwerfpuin in en rond het wederopbouwgebied ligt.
Wethouder Bleker geeft startsein
nieuw project
Pagina 9

Pagina 10
P. Lugtmeier
Gedupeerde P. Lugtmeier is boos en verdrietig, maar:
'CFA II is een fatsoenlijke aanzet'
Hij noemt de nieuwe regelingen voor materiele personenschade, zoals die zijn ontwikkeld door de
Commissie Financiële Afwikkeling Vuurwerkramp Enschede, 'een fatsoenlijke aanzet'. 'Het is zeker
geen kruideniersrapport. Ik zou zeggen: ga er als overheid dan ook niet als een kruidenier mee om!’
P. Lugtmeier is op zichzelf niet ontevreden over de afwikkeling
van de materiele personenschade, waarmee bijna twee
jaar na de vuurwerkramp een begin kan worden gemaakt.
Lugtmeier, zelf zwaar getroffen omdat zijn invaliditeit als
gevolg van de ramp verergerde, praat er over in nuchtere,
bijna zakelijke bewoordingen. Maar achter die nuchtere,
zakelijke toon gaat veel ingehouden woede schuil. 'En
verdriet', mengt zijn vrouw zich op een gegeven moment
in het gesprek. 'Zoals hij er nu over praat, is hij lang niet
altijd. Hij heeft vaak veel pijn. Dan is hij boos en verdrietig.
Maar hij vindt dat anderen dat niet hoeven te zien.'
Niet meer te opereren
Lugtmeier was op zaterdagmiddag 13 mei 2000 met zijn
auto, na afloop van een snookertraining bij Stokkers, op
weg naar huis. Op een gegeven moment voelde hij een
klap. Alsof hij vanachter werd aangereden door een auto.
De klap bleek echter de drukgolf na de allesvernietigende
explosie bij SE Fireworks.
Begin 2000 ging het voor het eerst sinds jaren weer redelijk
goed met Lugtmeier. In de jaren ervoor had Lugtmeier talloze
operaties en behandelingen ondergaan als gevolg van
diverse ziekten waar hij aan leed, onder anderen een hernia.
Lugtmeier: 'Ik had vijftien jaar gevochten tegen die ziekten.
Door die klap op 13 mei was ik helemaal terug bij af. Er valt
helemaal niks meer te opereren, kreeg ik te horen. Alles was
verstoord. Er werd mij ook aangeraden om professionele
hulp te zoeken bij het verwerken van de psychische klap
die ik had opgelopen.' Lugtmeier kwam bij Mediant
terecht bij een hulpverlener die gespecialiseerd was in
posttraumatische stressstoornissen.
Hulp komt te laat
Bijna twee jaar na dato ondervinden Lugtmeier en vele
anderen, die fysiek of psychisch letsel opliepen, dagelijks
de pijnlijke gevolgen van de vuurwerkramp. Lugtmeier:
'Het gaat echt om honderden mensen. Naarmate het langer
duurt dat ze schadeloos worden gesteld, wordt de ramp
voor hen eigenlijk steeds groter. Ik zie het om me heen,
tientallen mensen, die ernstig in de problemen zijn. Veel
slachtoffers zijn nog van een generatie, die niet gewend is
voor zichzelf op te komen. Of de hand op te houden. Er is
echt heel veel verdriet. Hulpverleners zien die mensen
steeds verder wegglijden. Sommige slachtoffers zijn er zo
erg aan toe, dat ze misschien beter af waren wanneer ze
dood waren geweest. Intussen zijn er al twee mensen
dood, indirect tengevolge van de vuurwerkramp.'
Lugtmeier laat een knipsel uit de Telegraaf zien over een
vrouw, die tengevolge van de ramp psychisch volledig in de
knoop raakte, en voor wie professionele hulp ontoereikend
bleek en schadeloosstelling te laat kwam. Daar wordt
Lugtmeier buitengewoon boos en verdrietig van. 'Elk
slachtoffer tijdens de ramp was er één teveel. Maar dat
geldt zeker voor de slachtoffers, die na afloop nog vallen.'
Lugtmeier houdt de lokale en landelijke overheid daarvoor
verantwoordelijk. De overheid heeft zich volgens hem niet
voldoende bekommerd om de burgers, die getroffen werden
door de ramp. Hij gaat zelfs zover deze overheid, op basis
van een citaat uit een boek van Machiavelli, als een
'schurkenstaat' aan te merken. Lugtmeier: 'Het steekt mij
geweldig dat slachtoffers zo lang aan hun lot zijn overgelaten.
Ik schaam me voor zo'n overheid. Burgemeester Mans heeft
het direct na de ramp heel goed gedaan, maar ik heb hem
er later niet een keer op kunnen betrappen dat hij het
opnam voor een slachtoffer.'
Verwerken
Lugtmeier, ooit werkzaam in het verzekeringswezen, is
stellig van mening dat de procedures voor de afhandeling
van materiele personenschade gelijk hadden moeten en
kunnen oplopen met de afhandeling van de zaakschade.
'Nu heeft het voor slachtoffers met fysiek of psychisch letsel
veel te lang geduurd. Voor de hulpverleners is het ook
dweilen met de kraan open. Het verwerkingsproces kan
eigenlijk niet beginnen zolang er geen erkenning is en de
schadeloosstelling niet is geregeld.'
Misschien dat voor een aantal mensen met de afwikkeling
van de materiele personenschade nu toch een begin met
de verwerking kan worden gemaakt.
(Meer informatie over de regelingen vindt u op blz. 18 en 19
van dit maandblad)

Ingezonden brief
Monument
’Als ik het interview met Jan Bron over een monument lees, in
het vorige maandblad, lijkt me dat op eerste gezicht redelijk.
Hij pleit voor voldoende tijd nemen, de suggesties verwerken,
een kunstenaar met affiniteit voor Enschede zoeken.
Maar vorig jaar, nog voor de expositie van de ideeën voor het
monument, was dit al min of meer bekend. De gemeente zou
eind mei 2001 een keuze maken uit de 5 schetsen die de commissie
hiervoor zou voordragen. Dat bleek te snel te gaan in verband
met rouwverwerking; de commissie kwam er niet uit. Wel werd
er een duidelijke lijst met criteria opgesteld waar een beeld aan
zou moeten voldoen. Verder werd er een mooi boekje gemaakt
met de voorstellen. Toen gebeurde er weinig meer. Zo komt het
in ieder geval op mij over.
Nu, ruim een jaar verder, staat er dus in het interview weer niet
veel nieuws. Kortom, Jan Bron heeft niks te melden en geeft een
mooi verhaal waardoor het nog wat lijkt. Wanneer is het wel
tijd voor een keuze? Welke ontwerpers, van wie monumenten
voldoen aan één of meer van de criteria, zijn inmiddels benaderd?
Ik denk niet dat antwoord hierop het rouwproces schade zal doen.
Ik denk wel dat Jan Bron een dreigende vervreemding van slachtoffers
en gemeente met een duidelijk antwoord kan voorkomen.’
Wout Zweers
Beeld van een kunstenaar: Wout Zweers
Wout Zweers maakte het kunstwerk op de middenpagina
voor dit nummer van '13 mei - Opnieuw Beginnen'. Hij is
één van de vele kunstenaars die door de ramp zijn atelier
verloor. Tegenwoordig werkt hij in een atelier aan de
Borstelweg in Enschede. Wout Zweers studeerde gemengde
media aan de AKI in Enschede en tropische cultuurtechniek
aan de landbouwuniversiteit in Wageningen. Hij is
momenteel druk bezig met het decor van de toneelvoorstelling
'100 woorden'. Deze voorstelling wordt een aantal
keren opgevoerd door gedupeerde jongeren in de week
van 13 mei. Het werk van deze maand heeft daar ook veel
mee te maken, vindt Wout Zweers.
'Sinds ongeveer een half jaar ben ik met maskers bezig.
Dit doe ik voor het theaterproject 100 woorden dat voor
gedupeerde jongeren is opgezet. Voor mij is het net zo
nieuw als voor de deelnemers. We snijden de maskers
naar een schets of een tekening uit metaalplaat en ieder
staat er geboeid naar te kijken. Ik hoop dat het voor mij
het begin van een boeiende reeks is, in ieder geval krijg ik
er ook flink de kriebels van. Eén van de maskers heb ik als
basis gebruikt voor de middenpagina van deze maand.
Niet erg subtiel maar pats-boem op papier, rechtop, een
keer over de kop, een boeiend patroon doorgezet op het
papier. Ik hoop dat het goed overkomt in deze drukvorm,
ik laat me verrassen door wat het is geworden zonder
alles van tevoren vast te leggen. De maskers zelf zijn van
metaal en bleken gebogen en geknikt te kunnen worden.
Oproep Vrijwilligersorganisaties
De Vrijwilligerscentrale van Actíva heeft van de gemeente
Enschede de opdracht gekregen een inventarisatie te
maken van bestaande en nieuwe vrijwilligersorganisaties,
inclusief de werkzaamheden van vrijwilligers, die actief zijn
(geweest) bij de sociale wederopbouw na de vuurwerkramp.
Op basis van deze inventarisatie zal een "sociale kaart"
worden gemaakt. Deze sociale kaart moet een goed beeld
geven van alle betrokken vrijwilligersorganisaties en hun
werkzaamheden. Hierdoor kan een iedereen met een
specifieke vraag en/of wens bij de juiste organisatie terecht
en waar nodig op een goede manier worden doorverwezen.
Een groot aantal organisaties heeft hierover van de
Vrijwilligerscentrale een vragenlijst ontvangen. Mocht uw
(vrijwilligers)organisatie geen brief ontvangen hebben, en
wilt u graag een vragenlijst ontvangen, dan kunt u contact
opnemen met Ellen Weimar van de vrijwilligerscentrale
tel. 481 45 67.
Wilt u ook reageren op een bepaald onderwerp,
stuur uw brief dan naar de redactie
Postbus 167 • 7500 AD Enschede
E-mail: a.schukkink@enschede.nl
En ineens werden ze anders dan een tweedimensionale
schets of portret. Ik stond volkomen verbaasd en toen
sloeg het enthousiasme toe. Zogauw de roes voorbij was
lagen daar expressieve maskers die verder schrijven overbodig
maakten en die gebruikt konden worden in een
voorstelling.'
'Maar het heeft wel bijna twee jaar geduurd na de ramp,
waarbij onder meer mijn atelier afbrandde, voor ik weer
op dit punt was. En nu weet ik des te beter hoe wezenlijk
het is om zo te werken. Niet bang zijn om impulsief te
zijn. De motivatie om in mijn nieuwe atelier vooral aan te
pakken en bijzaken te laten voor wat ze zijn, is voor mijn
doen ongekend groot.'
Pagina 11

Pagina 13
Enschede, Roomweg, augustus 2001
Cees Elzenga

Pagina 12

Pagina 14
Hoe gaat het nu met . . ?
Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen
die op de één of andere manier tijdens of na de vuurwerkramp
op een bijzondere manier letterlijk in beeld
zijn geweest.
Het beeld van deze maand zullen veel
mensen herkennen uit de krant: een man die een
jongen aan het verbinden is met op de achtergrond
de donkere wolken van de explosie. Het blijken
Siem Bosman (46) en zijn zoon Gerben (10) te zijn.
Siem en Gerben Bosman waren met hun tweetjes in huis
aan de Kottendijk toen ze werden opgeschrikt door de
enorme knallen. Na de laatste knal wilden ze maar één ding:
weg hier. Op blote voeten vluchtte Gerben met z'n vader weg.
Ver kwamen ze niet. Na een paar straten bleek het niet te
doen om op blote voeten verder te gaan. Er lag teveel glas
en gruis. Siem besloot terug te gaan naar huis om schoenen
en pleisters op te halen voor zijn zoontje. Op het moment
dat hij Gerben aan het verbinden was, twee paar meegebrachte
schoenen naast zich, werd de foto gemaakt. Siem
Bosman: 'Ik kon op dat moment die fotograaf wel een ram
voor zijn kop geven. Hij stond daar maar en probeerde
niet eens te helpen. Hij zei zelfs: 'Ga maar gewoon door.'
Toch is Siem Bosman wel blij dat er een foto is gemaakt. Een
week na de ramp werd deze geplaatst in de Twentsche
Courant Tubantia. Bosman vindt het een soort getuigenverklaring.
'Het is een erg confronterende foto, vooral
omdat hij in de krant en later in het herdenkingsboek
heeft gestaan. Aan de andere kant krijg je er ook erkenning
door. Je bent slachtoffer. Ook al zijn we ons huis niet
kwijtgeraakt, we hebben wel heel wat meegemaakt op die
zaterdag. Dat wordt wel eens vergeten. Er wordt nog te
vaak gedacht dat je alleen slachtoffer bent als je huis in
puin ligt. Dat is natuurlijk niet zo. Ook wij zijn slachtoffer.
De foto is een soort bewijs.'
Het huis van de familie Bosman had wel veel schade.
Toch konden ze al vrij snel terugkeren. De tienjarige
Gerben vertelt: 'In het begin na de ramp hebben we heel
vaak ons verhaal vertelt. Ik was bang dat mijn gerbils
(kleine knaagdieren) dood waren gegaan, maar gelukkig
hebben die het overleefd. Het was ook een beetje eng om
zomaar weer in het huis te slapen. Nu is dat weer gewoon.
Ik wil hier altijd blijven wonen.'
Siem Bosman kreeg nog een tegenslag te verwerken. Hij liep
wondroos op aan één van zijn verwondingen. Hij werd
opgenomen in het ziekenhuis: 'Ik was op dat moment
eigenlijk in een shock, realiseer ik me nu. In het ziekenhuis
kreeg ik de ruimte. Ik werd weer de baas over mijn
gedachten. Ik had op dat moment ook echt een psycholoog
nodig om mee te praten. Dat is natuurlijk een vreemde
ervaring. Temeer omdat ik zelf psycholoog ben.'
Iedereen in het gezin Bosman heeft eigenlijk wel hulp gehad.
De vrouw en dochter des huizes zijn Siem en Gerben een
hele tijd kwijt geweest. Zij waren op het moment van de
klap niet thuis en maakten zich vreselijk zorgen om het
tweetal. Dat was voor hen een zeer traumatische ervaring.
Zoon Gerben vertelt: 'Je ziet altijd de verbrande huizen en
het rampgebied als je de straat in wilt rijden. Als ik de
Grolschfabriek zie moet ik er zelfs nog aan denken. Ik vind
het ook erg zielig voor mijn moeder dat het nog niet goed
met haar gaat. Met mij gaat het wel goed.' Siem vervolgt:
'Er is heel veel veranderd. Het zit 'em in kleine dingen. De
rol in het gezin is anders geworden. Je bent emotioneler
en schrikt sneller. Toen laatst op een zaterdagmiddag een
wasserij in brand stond bij ons in de buurt, kwam alles
even terug. Sowieso schrik je je rot, nu komt daar nog iets
bij.' Dat vindt Gerben ook. Zelfs het vuurwerk met Oud en
Nieuw vind ik nu een beetje eng. Alleen was het dit jaar al
minder eng dan vorig jaar.'
Gerben en Siem Bosman

Het moment van...
Een gewaarschuwd mens telt voor twee! Of heeft die
meertalige informatie alleen maar geleid tot een
Babylonische spraakverwarring?
De aanduiding 1.4 verwijst naar consumentenvuurwerk.
Maar dat strookt bepaald niet met de heftige tekst in het
Engels. Of de Nederlandstalige aanduiding dat het vooral
voor professionals was bedoeld.
De gefotografeerde kist behoorde tot een partij die in
beslag werd genomen omdat de classificatie niet klopte.
Dit gebeurde nadat de fatale explosies delen van
Roombeek hadden verwoest.
'It is your responsibility to use it correctly.'
Enschede, 2002
Cees Elzenga
Pagina 15

Pagina 16
Bijna iedereen komt wel met verslaving in aanraking:
volwassenen, kinderen en jongeren. Sommige verslavingen
hebben weinig invloed op je welzijn of op je gezondheid.
Iemand die 's ochtends twee kopjes koffie nodig heeft om
op gang te komen, zal geen problemen krijgen in het
dagelijks leven. Je kunt echter ook verslaafd zijn aan alcohol,
hasj, cocaïne, eten, kalmeringsmiddelen en slaappillen.
Deze verslavingen kunnen heel ernstige gevolgen hebben.
Een alcoholverslaving kan bijvoorbeeld leiden tot nare
situaties in de privé-sfeer en op het werk.
Mensen reageren verschillend op ingrijpende gebeurtenissen.
Door een gebeurtenis, als de vuurwerkramp, kan het zijn
dat sommige mensen zich niet prettig voelen en problemen
krijgen. Soms zoekt men troost in alcohol, drugs en / of
kalmerende medicijnen Hierdoor kan iemand zich meer
zeker en meer ontspannen gaan voelen. Zolang er sprake
is van matig gebruik, hoeft er niets ernstigs aan de hand te
zijn. Als je echter meer gebruikt dan je wilt, niet meer kan
stoppen, het gebruik niet meer in de hand hebt of als je een
groot deel van de dag bezig bent met het gebruik, dan wordt
er gesproken van verslaving. Op korte termijn kan gebruik
van deze middelen verlichting geven, maar op langere
termijn veroorzaken ze schade en raakt men afhankelijk.
Vaak is het iemand uit de omgeving van de gebruiker die
het problematische gebruik als eerste opmerkt, terwijl de
gebruiker zelf het probleem nog niet onderkent. Hulp zoeken
en behandeling kan veel narigheid voorkomen en kan helpen
problemen op een goede manier te verwerken.
De boeken in deze rubriek hebben allemaal iets te maken
met het thema verslaving; hoe kinderen, jongeren en
volwassenen daarmee omgaan. In sommige boeken is dit
thema heel herkenbaar, in andere boeken ligt het thema
minder aan de oppervlakte.
KINDEREN
C Boeken
Vriend of Dealer - Anne Winkels
Wanneer de vriendin van Saskia slachtoffer wordt van een
levendige pillen handel op school gaat zij op onderzoek uit.
Dit wordt haar niet in dank afgenomen.
Gevoelige snaren - Klaas Bond
Peter wil graag professioneel gitaarspeler worden. Hij laat zich
daarbij niet ontmoedigen door zijn vader die alcoholist is.
B Boeken
De getatoeëerde mama - Jacqueline Wilson
Dit gaat over twee zusjes die zich staande moeten houden
met een moeder die aan de alcohol verslaafd is. De jongste
klampt zich vast aan al moeders leuke kanten, terwijl de
oudste vooral moeders tekortkomingen ziet.
Nikola - Ellen Tijsinger
Nikola woont samen met zijn zusje en moeder. Sinds zijn
vader is overleden is zijn moeder aan de drank. Nikola moet
voor zijn moeder en zijn zusje zorgen, maar dit wordt steeds
moeilijker voor hem.
VOLWASSENEN
Droog - Frans Thomas
Op ontnuchterende en confronterende wijze vertelt de
schrijver het verhaal van zijn eigen leven en van zijn
"perverse zielsziekte", de alcohol. Hij beschrijft hoe de drank
zich in zijn bestaan nestelde, hoe de verslaving ongemerkt
de controle overnam, hoe hij kans zag door de mazen van
het doeltreffende preventienet te glippen en hoe hij er
uiteindelijk in slaagde de moeizame weg naar het herstel
aan te vatten.
De Ontkenning - Hans Krikke
In dit portret van een alcoholiste beschrijft de journalist
Hans Krikke het leven van Johanna en haar verslaving op
indringende wijze. Het verschaft inzicht in wat een
verslaving betekent.
Als hij maar gelukkig is - Robin Norwood
Vrouwen die te veel liefhebben - Robin Norwood
In beide boeken gaat de schrijfster in op partners van
verslaafde mensen. Ze beschrijft daarin de problemen
van vrouwen die te veel in de liefde investeren en er te
veel van verwachten.
Mocht u nog andere boeken over verslaving willen lezen,
dan kunt u hierover bij de openbare bibliotheek
(tel. 053-480 48 04) meer informatie krijgen.
Er is ook een Drugs Infolijn 0900-1995, hier kunt u terecht
met uw vragen over drugs en drugsgebruik.
Gratis folders over dit onderwerp kunt u daar bestellen.
Henk Sieben
Coördinator Tactus
Nazorg Vuurwerkramp
Telefoon: 053-433 14 14
h.sieben@tactus.nl
Marlein Weener
Ontwikkelingspsycholoog Mediant
Nazorg Vuurwerkramp
Telefoon: 053-482 99 82
m.weener@mediant.nl
Vorige maand was het thema
'depressie'. We wilden hier
deze maand op terugkomen.
Helaas is het niet gelukt om
de titels van de kinder- en
jeugdboeken deze maand
voor u te publiceren. Mocht
u of uw kind hier toch iets
over willen lezen, dan kunt
u voor informatie terecht
bij de bibliotheek.
Meer over verslaving op
de volgende pagina
Jetty Siemerink
Gezondheidsvoorlichter GGD
Nazorg Vuurwerkramp
Telefoon: 0800-1100
j.siemerink@enschede.nl

Tactus, een instelling voor verslavingszorg, biedt hulp
aan iedereen die vragen heeft op het gebied van alcohol
en drugs. U kunt informatie opvragen over verslavende
middelen, langskomen voor een gesprek of een cursus
volgen, zoals bijvoorbeeld de oudercursus 'Alcohol,
drugs en opvoeding'.
Deze cursus van Tactus is voor ouders met opgroeiende
kinderen die meer te weten willen komen over alcohol,
drugs en opvoeding. De cursus is bedoeld voor ouders
met kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Dit is de
leeftijd waarop veel jongeren gaan experimenteren met
alcohol, hasj en soms ook andere drugs. Door middel van
deze cursus krijgen ouders en opvoeders informatie over
Programma herdenking
13 mei kan in Enschede geen dag zijn gelijk
aan alle andere dagen. Het is de dag waarop
Enschedeërs stilstaan bij wat op 13 mei 2000 is
gebeurd.
Er is een programma op zaterdag 11 mei en op maandag
13 mei dat in het teken staat van ontmoeting en herdenking.
Hieronder volgen in vogelvlucht de activiteiten die zijn gericht
op een groter publiek. Herdenkingsactiviteiten die zijn gericht
op de beslotenheid van de eigen kring zijn niet vermeld.
Zaterdag 11 mei: ontmoeting
Deze dag staat in het teken van ontmoeting. Dit komt tot
uitdrukking in een achttal 'open huizen'. Op deze adressen
is een grote variatie aan activiteiten te beleven. U kunt
tussen 10.00 en 17.00 uur terecht bij het Dr. Ariënshuis,
het Kompas, het Projectbureau Wederopbouw, het
Rijksmuseum Twenthe, de Turkse vereniging Ender,
de Marokkaanse Organisatie in Enschede-Noord,
de Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp in
het ROC-pand en de Brede School aan de Rijnstraat .
De Renbaanstraat en de Roomweg zijn open gesteld voor
fietsers en voetgangers. Op beide straten staan informatieborden
opgesteld zodat bezoekers een indruk krijgen van
de bouwplannen.
Maandag 13 mei: herdenking
Op maandag staat herdenken centraal. Op deze dag mogen
de vlaggen in Enschede halfstok hangen. Ze moeten voor
zonsondergang weer worden binnengehaald.
Begin van de middag komen de leerlingen van de basisscholen
uit Enschede-Noord bij elkaar rondom het monument
'Een vogel kiest zijn eigen vlucht'.
Tussen 15.25 en 15.30 uur worden alle klokken in Enschede
geluid. 's Middags zijn de Lasonderkerk, de Gereformeerde
Kerk, de Mariakerk, de Baptistenkerk, de Turkse moskee en
de Marokkaanse moskee in Enschede Noord geopend.
de meest voorkomende middelen, de risico's van deze
middelen, het experimenteergedrag van jongeren en hoe
u hier als ouder aandacht aan kan besteden. Vragen die
behandeld worden zijn: Hoe kan ik met mijn kind praten
over alcoholgebruik of blowen? Hoe kan ik afspraken
maken met mijn kind? Moet ik het experimenteren
verbieden of moet ik onderhandelen over regels en grenzen
en hoe doe ik dat dan?
Er zijn vier bijeenkomsten van 2.5 uur. U kunt uzelf alleen
of samen met uw partner aanmelden bij Tactus, instelling
voor verslavingszorg: Mieke Platenkamp of Beppie ten Broeke
(circuit preventie) 053-433 14 14
Gijs van Schoonhoven bespeelt tussen 16.30 en 17.00 uur
het orgel van de Mariakerk.
Bij de hoofdingang van het Rijksmuseum Twenthe vindt
om 19.00 uur een sobere herdenkingsbijeenkomst plaats.
Er wordt gesproken door burgemeester Jan Mans en
Albert Vasse, voorzitter van de Belangenvereniging.
Tevens is er muziek en wordt een gedicht voorgedragen.
Om 20.15 start een oecumenische kerkdienst in de
Mariakerk.
Om 20.30 uur vindt de première plaats van de theaterproductie
'100 woorden' in Concordia aan de Markt.
De voorstelling is gratis; reservering wordt dringend
aangeraden. De voorstelling wordt op 14 en 15 mei herhaald,
dezelfde tijd, dezelfde plaats.
Programmaboekje
Er komt een apart programmaboekje waarin het hele
programma met alle details staat vermeld. Mensen die dit
maandblad '13 mei Opnieuw Beginnen' thuis ontvangen,
krijgen dit programmaboekje eind april langs dezelfde
weg thuisbezorgd. Anderen kunnen het boekje afhalen
bij het stadskantoor, de belangenvereniging slachtoffers
vuurwerkramp, de wijkservicecentra, het stadhuis en het
Informatie en AdviesCentrum. Mocht u het boekje thuisgestuurd
willen krijgen, bel dan het IAC, 0800-1100 (gratis).
Het programma wordt ook opgenomen in het weekblad
Huis aan Huis van woensdag 1 mei en woensdag 8 mei.
Op affiches die in de reclamezuilen worden aangebracht,
worden Enschedeërs gewezen op de diverse mogelijkheden
van het programma.
Pagina 17

Pagina 18
Had u of heeft u letsel als direct gevolg van
de vuurwerkramp Enschede?
Had u of heeft u letsel als direct gevolg van de vuurwerkramp? Dan kunt u een aanvraag indienen
voor een tegemoetkoming in de financiële gevolgen daarvan. Ruim 8.000 getroffenen gezinnen die
bekend zijn bij het Informatie- en Adviescentrum (IAC) hebben hierover een brief en folder ontvangen.
Heeft u niets ontvangen, neemt u dan contact op met de Uitvoeringsorganisatie Personenschade
Vuurwerkramp (UPV), telefoonnummer 0800-1100 (gratis).
Nieuwe regelingen
Er zijn drie nieuwe regelingen:
1. Regeling tegemoetkoming in kosten en inkomensderving
bij ziekte vuurwerkramp Enschede.
2. Regeling tegemoetkoming financiële gevolgen in
verband met functionele invaliditeit vuurwerkramp
Enschede.
3. Regeling Tegemoetkoming nabestaanden vuurwerkramp
Enschede. Deze regeling geldt voor een beperkte groep
getroffenen. Deze worden hierover apart geïnformeerd.
Dit artikel bevat verder geen informatie over deze regeling.
Als u kosten als gevolg van letsel heeft moeten maken,
voorziet de eerste regeling in een tegemoetkoming. Deze
kosten mogen niet al op een andere wijze vergoed zijn of
vergoed kunnen worden; is dat wel het geval, dan kunt u
geen aanspraak maken op een bedrag op grond van deze
regeling.
Als u door ziekte in de eerste periode na de ramp bent
geconfronteerd met een plotselinge achteruitgang in uw
inkomen, voorziet de eerste regeling ook in een aanvulling
op het inkomen gedurende maximaal 52 weken.
Als u blijvend lichamelijk en/of psychisch letsel heeft en
daardoor in uw functioneren wordt beperkt, voorziet de
tweede regeling in een éénmalige tegemoetkoming in
deze zogeheten functionele invaliditeit. Bij deze regeling
wordt geen rekening gehouden met andere uitkeringen.
Ook maakt het voor deze regeling niet uit of u een inkomen
had of heeft.
Voor wie zijn de (eerste twee) regelingen
bedoeld?
De regelingen staan open voor mensen die:
1. de Nederlandse nationaliteit hebben of tijdens de ramp
rechtmatig in Nederland verbleven
2. en die met een medische verklaring kunnen aantonen
dat er een direct verband bestaat tussen hun letsel en
de vuurwerkramp
3. en die ten tijde van de explosies of de onmiddellijke
nasleep daarvan (bijvoorbeeld blussen, redden, evacueren,
helpen), in het rampgebied aanwezig en/of woonachtig
waren.
De regelingen staan ook open voor erfgenamen van mensen
die inmiddels zijn overleden en die, als ze nog in leven
waren geweest, aanspraak hadden kunnen maken op de
regelingen. Dit geldt niet voor erfgenamen die een aanspraak
kunnen maken op de 'Regeling tegemoetkoming
nabestaanden vuurwerkramp Enschede' van het Nationaal
Rampenfonds.
Heeft u kosten als gevolg van letsel?
Het kan zijn dat u tot nu toe bepaalde kosten heeft moeten
maken of dat u bepaalde kosten nog zult maken tot 1 juli 2003
die niet zijn of worden vergoed door andere regelingen of
verzekeringen. Als het gaat om (een van de) onderstaande
kosten, kunt u voor een tegemoetkoming in aanmerking
komen.
• Redelijke kosten van huishoudelijke hulp en thuiszorg.
• Kosten van kinderopvang geboden door een professionele
organisatie.
• Niet-medische kosten in verband met opname in
zorginstellingen in Nederland, Duitsland of België (3 30 per
opnamedag).
• Medische kosten gemaakt in Nederland, Duitsland of
België volgens Nederlandse tarieven.
• Reiskosten voor medische behandelingen.
• Kosten van medische hulpmiddelen.
• Kosten van voorzieningen zoals genoemd in de Wet
Voorzieningen Gehandicapten en de AWBZ.
• Kosten van tandheelkundige behandeling.
• School- of collegegeld voor één of meer studiejaren als
gevolg van studievertraging van tenminste één jaar aan
een opleiding voor voortgezet onderwijs.
Al deze kosten moeten het gevolg zijn van letsel dat een
directe relatie heeft met de vuurwerkramp. Dit moet worden
aangetoond met een medische verklaring.
Als u aannemelijk kunt maken dat u tot 1 juli 2003 meer
dan 3 100 kosten heeft gemaakt, ontvangt u een tegemoetkoming
van in totaal 3 500, ook als u minder kosten had.
Als u kunt aantonen dat u tot 1 juli 2003 in totaal meer dan
3 500 kosten heeft gemaakt, ontvangt u een tegemoetkoming
ter hoogte van de daadwerkelijk gemaakte kosten, tot een
maximum van 3 5.000. Hierbinnen mogen de kosten van
huishoudelijke hulp en thuiszorg niet meer bedragen dan
3 2.000 per gezamenlijk huishouden.
Had u minder inkomen als gevolg
van ziekte?
Was u tussen 13 mei 2000 en 31 december 2001 gedurende
minimaal 2 aaneengesloten werkweken ziek als direct gevolg
van de vuurwerkramp? En was u daardoor geconfronteerd
met een achteruitgang in uw inkomen? Dan kunt u voor
een tegemoetkoming in aanmerking komen.

Indien u als direct gevolg van de vuurwerkramp ziek bent
geworden of nog was ná 31 december 2001 en indien u
hierdoor in de problemen bent gekomen of dreigt te komen,
kunt u contact opnemen met de Uitvoeringsorganisatie
Personenschade Vuurwerkramp.
De periode die voor een tegemoetkoming van inkomensderving
geldt, omvat minimaal 2 weken en maximaal
52 weken. De tegemoetkoming voorziet in het verschil tussen
het loon/inkomen in de ziekteperiode ná de ramp en het
vaste loon/inkomen vóór de ziekteperiode. Met overwerkvergoedingen
of ploegentoeslagen die een vast bestanddeel
van het inkomen vormden, wordt rekening gehouden.
Ondernemers die al een tegemoetkoming ontvangen (hebben)
voor bedrijfsschade op grond van de ondernemersregeling,
komen niet voor deze regeling in aanmerking.
Heeft u blijvend letsel als direct gevolg
van de vuurwerkramp?
Het kan zijn dat u als direct gevolg van de vuurwerkramp
blijvend lichamelijk en/of psychisch letsel heeft waardoor
u in uw functioneren wordt beperkt. De gevolgen die u
daarvan in het dagelijks leven ondervindt, worden aangeduid
als functionele invaliditeit. Dit wordt uitgedrukt in een
percentage en wordt vastgesteld zodra een medische
eindtoestand is bereikt, maar uiterlijk op 1 juli 2003.
Het percentage functionele invaliditeit bepaalt welk
percentage van een basisbedrag (3 120.000) aan u wordt
uitgekeerd. Als het percentage functionele invaliditeit 50% is,
dan is de tegemoetkoming 50% van 3 120.000 = 3 60.000.
Bij een functionele invaliditeit van 10% is de tegemoetkoming
10% van 3 120.000 = 3 12.000.
De percentages voor functionele invaliditeit worden
vastgesteld op advies van een medisch adviseur. Hierbij
wordt gebruik gemaakt van de internationaal erkende en
gebruikte richtlijnen van de American Medical Association
en van de aanvullende richtlijnen van de Nederlandse
Vereniging voor Neurologie en van de Nederlandse
Orthopedenvereniging. Deze percentages hebben niets te
maken met de percentages arbeidsongeschiktheid die in
het kader van de W.A.O. worden vastgesteld.
Hoe kunt u een aanvraag indienen?
U kunt een aanvraag indienen tot 1 juli 2003 via een
aanvraagformulier. U kunt een aanvraagformulier
opvragen door te bellen met de Uitvoeringsorganisatie
UPV (telefoon 0800-1100).
Van belang voor de behandeling van
uw aanvraag
• U moet alle noodzakelijke inlichtingen verstrekken en
bewijsstukken overhandigen.
• Een medische procedure is een vast onderdeel van de
behandeling van uw aanvraag. Dit kan betekenen dat u
wordt opgeroepen voor een onderzoek door een medisch
adviseur. Eventueel is een aanvullend medisch onderzoek
nodig door een medisch deskundige.
• Ook kan het nodig zijn dat medische informatie over uw
letsel of overige gegevens worden opgevraagd die
noodzakelijk zijn voor het beoordelen van uw aanvraag.
Daarvoor geeft u vooraf toestemming.
• Beslissingen worden genomen binnen 13 weken na
ontvangst van het volledig ingevulde aanvraagformulier
(inclusief alle benodigde informatie) én het advies van
de medisch deskundige.
• Indien de behandeltermijn wordt verlengd in verband
met het opvragen van extra informatie/documentatie,
ontvangt u daarover bericht met de reden van de
verlenging.
• De uitbetaling van de tegemoetkoming vindt plaats binnen
3 weken na het besluit tot toekenning.
Uw aanvraagformulier moet uiterlijk 1 juli 2003 ingevuld en
ondertekend door de Uitvoeringsorganisatie zijn ontvangen.
Bezwaar en beroep
Als u het niet eens bent met de beschikking op uw aanvraag,
kunt u daartegen bezwaar aantekenen. Dit bezwaar wordt
in behandeling genomen door de bezwaarschriftencommissie
van de Stichting Uitvoeringsorganisatie Personenschade
Vuurwerkramp. Tegen de uitkomst van de bezwaarprocedure
staat vervolgens beroep open.
Hardheidsclausule
Het kan zijn dat een strikte toepassing van de regeling
onbillijk voor u is. In zo'n situatie kan het bestuur van de
Stichting Uitvoeringsorganisatie Personenschade
Vuurwerkramp besluiten de zogeheten hardheidsclausule
toe te passen. Uw individuele omstandigheden zouden
ertoe kunnen leiden dat wordt afgeweken van de toepassing
van de regeling.
Het bestuur van de Uitvoeringsorganisatie Personenschade
Vuurwerkramp zal uw situatie zorgvuldig bekijken en bij
een positieve beoordeling u een maatwerkoplossing bieden,
waar een financiële tegemoetkoming een onderdeel van
kan zijn.
Stichting Uitvoeringsorganisatie
Personenschade Vuurwerkramp
De Stichting zal de aanvragen voor tegemoetkomingen
objectief en onafhankelijk beoordelen. Dit wordt gegarandeerd
omdat het bestuur van de stichting, onder voorzitterschap
van de heer J.F. Buurmeijer, uit onafhankelijke bestuurders
bestaat.
Uitvoeringsorganisatie Personenschade Vuurwerkramp (UPV)
Bezoekadres:
Molenstraat 50 • 7514 DK Enschede
Postadres:
Postbus 167 • 7500 AD Enschede
Telefoon 0800-1100 (gratis)
maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur.
Openingstijden informatiebalie maandag tot en met
vrijdag van 8.30 tot 13.30 uur.
Pagina 19

Pagina 20
Wel of niet terug naar het Roomveldje?
Niet terug
Rob Kroese (32) woonde met zijn vriendin Debby de Zee
8 jaar op het Roomveldje. Hij was al die jaren een tevreden
bewoner van de Putterstraat, ook actief in de bewonerscommissie.
Nu, bijna twee jaar na de ramp, gaat hij niet
meer terug. De reden is simpel. Al voor de ramp kocht hij
samen met zijn vriendin een huis aan de Schipbeekstraat.
'Ik ben één van de weinigen die niet teruggaat, terwijl ik nog
wel in de bewonerscommissie zit. Dat is eigenlijk wel vreemd.
Ik zat voor de ramp al in de commissie en ik wilde juist gaan
stoppen. We zouden in juli gaan verhuizen. Toen kwam de
ramp ertussen en dan laat je ze natuurlijk niet in de steek.'
Rob Kroese heeft, naar eigen zeggen, een goede band met
het Roomveldje. Niet alleen woonde hij er 8 jaar lang met
veel plezier, ook de familie van zijn vriendin woonde er
tientallen jaren. 'Mijn schoonvader is er zelfs nog geboren',
weet de Enschedeër te vermelden.' 'Het Roomveldje was
een gezellig, knus buurtje. Het was wel klein, maar we
hebben nooit geklaagd. Je woonde er niet alleen, je had
echt buren. We wilden eigenlijk wel een ruimer huis. Dat
gaf voor ons de doorslag om te verhuizen.'
Rob Kroese wilde wel graag in de buurt blijven wonen.
Vandaar dat er een huis werd uitgezocht in stadsdeel Noord.
In juli zouden ze de sleutel krijgen. Van een rustige
verhuizing was echter geen sprake. Op 13 mei 2000 werden
ze in allerijl geëvacueerd. Pas later kon het stel hun spullen
ophalen.
'Hier hebben we een eigen,
overdekte parkeerplaats, heerlijk!'
Rob en Debby wonen inmiddels alweer ruim anderhalf
jaar prima aan de Schipbeekstraat. Toch blijven ze erg
betrokken bij hun oude buurtje. Ze hebben ook gestemd
op de drie ontwerpen van een nieuw Roomveldje die verschillende
architecten voor de Woonplaats maakten. Zij
kozen voor het winnende ontwerp. Wel is Rob een beetje
bang voor heimwee: 'Na de ramp word je er wel gevoeliger
voor. Je hebt daar toch heel wat meegemaakt. Als het
Roomveldje er straks weer staat en je ziet dat er andere
mensen op 'jouw' plek wonen, is dat toch vreemd. We zullen
er wel met weemoed langs rijden.'
Met Rob en Debby gaat het gelukkig weer goed. Over een
aantal maanden verwachten ze zelfs hun eerste kind. 'Het
leven gaat gewoon door', zegt Rob. De Putterstraat houden
ze natuurlijk altijd in herinnering. Het straatnaambordje
van hun oude straat siert nu het terras. 'Eerlijk gekregen
hoor', zegt Rob. 'In de zomer zitten we dus gewoon weer
aan de Putterstraat.'
Wel terug
Hun hart ligt bij het Roomveldje. En ook al wonen ze nu
slechts een paar straten verderop, echt thuis zijn ze nog
niet. Hennie en Terry Sessink weten zeker dat ze terug
willen naar hun oude buurt. Het Roomveldje is voor hen
echt thuis komen.
'Gelukkig waren we tijdens de ramp niet thuis. We waren op
de camping', weet Hennie Sessink (45) te vertellen. 'We zijn
zowat naar huis gevlogen toen we het nieuws hoorden.
Halverwege kregen we het bericht dat de familie gelukkig
ongedeerd was. Het huis aan de Putterstraat 16 lag helaas
wel in puin.' Hennie en zijn vrouw mochten niet meer in hun
huis blijven en kregen een woning aan de Hanenberglanden
aangeboden. Het stel was daar absoluut niet tevreden over.
Terry Sessink (44): 'We hebben daar een slechte tijd gehad.
We voelden ons absoluut niet thuis. Ik fietste toen bijna elke
dag door Noord, om te kijken of er nog iets anders vrijstond.
Via onze oude buren, Rob en Debby, vonden we dit huis aan
de Schipbeekstraat. Nu gaan we tenminste weer naar onze
'eigen' winkels.'
'Ik heb er 40 jaar gewoond, dan heb
je wel een band met zo'n buurt'
Voor Hennie en Terry was het Roomveldje heel bijzonder.
Hennie is er komen te wonen toen hij 6 maanden oud was.
'Het was echt een volkswijk. Mijn twee broers woonden er
ook. Wij hadden een groot hek voor het huis dat als bankje
diende bij mooi weer. Soms zat er wel tien man koffie te
drinken.' Terry beaamt dat: 'Het was ons eigen buurtje.
Het heeft een prachtige ligging. Je bent zo in het centrum
en je bent zo buiten de stad.'
Het tweetal heeft eigenlijk niet getwijfeld of ze terug zouden
gaan. 'Ik fiets er bijna elke week wel een keer langs', zegt Terry.
'Nu zijn er nog behoorlijk veel mensen die twijfelen of ze
terug willen keren. Als ze straks zien hoe mooi het wordt, gaan
er vast nog wel een aantal overstag.' Terry en Hennie leven
echt naar de bouw toe. Toch kunnen ze zich wel voorstellen
dat er mensen zijn die niet meer terug willen naar het
volkswijkje. 'Wij hebben de ramp natuurlijk niet persoonlijk
meegemaakt. Wij waren niet thuis’, zegt Hennie. 'Als dat wel zo
was geweest, had alles er misschien wel heel anders uitgezien.'
Terry en Hennie zijn zich wel bewust dat het natuurlijk nooit
meer hetzelfde wordt als voorheen. Toch hebben ze goede
moed. 'Het gaat weer behoorlijk goed met ons. Er is weer rust
in het gezin. Bovendien zijn we geweldig gesteund. We willen
vooral graag Hennie's baas van Van Dijk Interieur en Decor aan
de Roomweg bedanken. Hij heeft ons van A tot Z gesteund.
Hij kwam na de ramp meteen langs met een hele vrachtwagen
vol spullen. Zelfs aan de paperclips had hij gedacht,
een perfecte baas!'

Jilles Kors
Ik schrijf nooit gedichten
In de zomer van 2000 heeft mevrouw Jager een gedicht en een bloembak geschonken aan
basisschool de Toermalijn. Uit dankbaarheid. De directrice van de school heeft het gedicht bij die
gelegenheid voorgelezen.
Mevrouw Jager: "Ze hebben me zo goed geholpen. Ook
mijn jongste kind, toen 3 jaar, kon naar school. Voor mij
als alleenstaande moeder was dat toen een uitkomst. Ze
hebben me veel uit handen genomen. Kleren met de
kinderen gekocht, noem maar op. Ik had toen mijn handen
vrij om overal achteraan te gaan. Ik heb niet zo snel
opnieuw een huis gevonden. Ik heb er lang over moeten
doen weer een eigen stekkie te vinden. Er waren ook
zoveel mensen en ik dacht ik red me wel." Na maanden
kwam er een eind aan haar zwervend bestaan.
"Ik schrijf anders nooit gedichten. Dit komt rechtstreeks
vanuit mijn hart. De school wordt heel erg onderschat. Als
je mij vraagt wie het meest voor me heeft gedaan, dan zeg
ik de school. Ondanks de gedwongen verhuizing gaan de
kinderen nog steeds naar de Toermalijn. De ramp werkt
nog steeds door en dan is het belangrijk dat er mensen
zijn die dat begrijpen."
Oproep
"Er is nog iets dat ik heel graag wil. Direct na de ramp, na
de eerste knal, zijn er mensen bij mij naar binnen
gevlucht. Een moeder, jaar of 25, en een meisje, ik denk
haar dochter van een jaar of 4, allebei blond haar. Mijn
Jillis Kors, bewonersondersteuner Zuid
In stadsdeel Zuid wonen ongeveer 260 gedupeerden van de vuurwerkramp. Voor deze gedupeerden
staat Jillis Kors klaar. Hij is bewonersondersteuner in de Zuidwijken. Bij een selecte groep is hij bekend.
Aan hem de vraag: wat doet een bewonersondersteuner precies?
Jillis weet het netjes te formuleren: 'Een bewonersondersteuner
werkt aan de wederopbouw van het sociale leven
van getroffenen van de vuurwerkramp. Wat dat in 'gewone
woorden' precies voor de bewoners van Zuid betekent?
Je wilt eigenlijk dat de gedupeerden zich zo goed mogelijk
thuis voelen in het 'nieuwe' stadsdeel. In mijn werk houd
zoon, toen een jaar of 14, heeft het meisje onder zijn
hoede genomen. Ik zou deze mensen nog graag eens weer
zien. Ik woonde toen aan de Nachtegaalstraat 24, tegenover
het speeltuintje van het Roomveldje. Misschien kan de
moeder mij eens bellen: 06- 53 48 33 70."
Toermalijn
Het begon met een zonnige dag in mei
Zovelen van de school waren erbij
Je rent voor je leven en denkt aan één ding.
Als we dit overleven dan lach ik en zing
Maar dan komt de tijd van de realiteit
Kennissen of familie verloren
Je huis ben je kwijt
Geen foto's, herinnering of wat dan ook maar
Je zoekt dan echt steun bij elkaar
Dan is er een school: "de toermalijn,"
En het mag gezegd worden: dat is toch wel fijn
Zoveel opvang en zoveel begrip
Dat is wat wij nodig hebben na deze dip
We willen jullie danken uit het diepst onzer harten
Voor ons blijven jullie altijd lieve schatten
Mevr. Jager
ik dat altijd in mijn achterhoofd'
Jillis Kors luistert graag naar wat de mensen zelf willen.
'Ik werk veel met enquêtes. Ik kom dan bij de mensen
thuis met vragen als: wat zijn de problemen en wat moet
er veranderd worden. Net na de ramp zag je dat de mensen
vooral heel veel wilden praten. Het was vooral stoom
afblazen, klachten over de gemeente, de regelingen.'
Volgens Jillis hadden veel gedupeerden vorig jaar net na
de ramp meer behoefte aan een luisterend oor dan aan
leuke activiteiten in de wijk. Dat bleek ook wel uit de
gesprekken die Jillis Kors met ze voerde. 'Nu komen de
mensen meer tot rust. Ze komen hun huizen uit om weer
iets te ondernemen. Dat verschil is echt te zien. Bewoners
geven aan dat ze iets willen doen. Ik, als bewonersondersteuner,
help ze met het organiseren van activiteiten. We
doen het eigenlijk samen. Bovendien breng ik ze op de
hoogte van de verschillende activiteiten in stadsdeel Zuid,
zoals ontspanningstherapie. Die activiteiten zijn bijna
altijd voor gedupeerden en niet-gedupeerden samen.
Op deze manier komen ze dus met elkaar in contact.'
Jillis Kors neemt zijn taak zeker serieus. 'Ik trek de wijk in
om ter plekke te helpen. Ik wil dat mensen me bellen als
het nodig is. Ik hoop dat de gedupeerden zich sneller op
hun gemak voelen in de vreemde wijk, dat is mijn doel.'
Pagina 21

Pagina 22
Mariel Meewisse, psycholoog en onderzoeker bij
het Topzorgprogramma Psychotrauma.
Vervolg-onderzoek naar psychische klachten
Dit voorjaar gaat een vervolg-onderzoek van start om de geestelijke gezondheid van getroffenen
van de vuurwerkramp in kaart te brengen. Het vervolg-onderzoek is een onderdeel van de
Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (kortweg Gezondheidsmonitoring) en
haakt aan bij het gezondheidsonderzoek dat in november/december 2001 is uitgevoerd.
Voor het vervolg-onderzoek
is de deskundigheid ingeschakeld
van het
Topzorgprogramma
Psychotrauma van het
Amsterdamse Academisch
Medisch Centrum.
Miranda Olff, hoofd
onderzoek bij het
Topzorgprogramma en
Mariel Meewisse, psycholoog
en onderzoeker bij
dit Topzorgprogramma
lichten het onderzoek toe.
Bij het vragenlijstonderzoek (november/december 2001) werd
in algemene zin gekeken naar de geestelijk en lichamelijk
gezondheid. Bij het vervolg-onderzoek gaat het om het
uitgebreider volgen van specifieke psychische en stressklachten.
Daarom wordt het vervolg-onderzoek ook een
dieptestudie genoemd. Miranda Olff legt uit.
"Na zo'n ingrijpende gebeurtenis als de vuurwerkramp
kunnen mensen last krijgen van allerlei klachten: slaapproblemen,
somberheid, angstige of verdrietige herinneringen.
Soms durven ze zelfs niet meer naar bepaalde
plaatsen te gaan. Het bijzondere van deze dieptestudie is
dat we de geestelijke gezondheid van deelnemers uitgebreid
in kaart brengen. Dit doen we door het afnemen van
vragenlijsten en door twee keer een uitgebreid persoonlijk
interview af te nemen. De stress van de ramp kan ook een
negatieve invloed hebben op de lichamelijke gezondheid.
Na een stressvolle periode kunnen mensen bijvoorbeeld
sneller ziek worden. Daarom nemen we bij dit onderzoek bij
een deel van de mensen speeksel af. We meten daarin de
lichaamseigen stoffen: stoffen die het lichaam zelf aanmaakt
in reactie op stress en stoffen die bescherming bieden
tegen ziektes", aldus Miranda Olff. Daarnaast vertelt
zij dat stressreacties ook invloed hebben op het geheugen
en de concentratie. "Daarom nemen we bij dezelfde
beperkte groep een korte taak af."
Waarom deze studie?
Wie loopt er meer risico op klachten? Wat biedt bescherming
tegen die klachten? In het vervolgonderzoek gaat het mede
om een antwoord te krijgen op deze vragen. De vuurwerkramp
is niet alleen een eenmalige extreme traumatische
gebeurtenis, maar vaak volgt er ook nog een langdurige
periode van stress. Is het wellicht de stress van de dagelijkse
problemen in de nasleep van de ramp die mensen kwetsbaar
maakt? Spelen gebeurtenissen die voor de ramp al plaatsvonden
een rol? Of maakt het uit hoe mensen omgaan met
stress op de verwerking van de ramp?
Miranda Olff geeft aan dat er nog niet zoveel bekend is
over waarom de ene persoon meer klachten heeft na een
ingrijpende gebeurtenis dan de ander. "Dit onderzoek is
mede bedoeld om dat te onderzoeken. Zo kunnen we in
de toekomst mensen die na een ramp psychische klachten
krijgen beter helpen. Daarom is het belangrijk om kennis
te krijgen over zaken die het risico vergroten op langdurige
psychische klachten en stressreacties na een ramp.
Daarom is het ook belangrijk om te weten wat bescherming
biedt tegen die klachten."
Deelname aan het onderzoek
Mensen die hebben deelgenomen aan het tweede gezond-
heidsonderzoek (eind vorig jaar) èn die toen hebben
aangegeven dat zij benaderd mogen worden voor vervolgonderzoek,
kunnen binnenkort bericht krijgen van de GGD
Twente. "Omdat het een intensief onderzoek is, kan niet
iedereen meedoen aan deze dieptestudie. Daarom nemen we
door loting een steekproef om toch een goede afspiegeling
te krijgen van de bewoners."
Wat wordt er van de deelnemers verwacht? Mariel Meewisse
legt uit. "Iemand krijgt gedurende anderhalf jaar vier keer
een vragenlijst om in te vullen. De eerste en de laatste keer
wordt hij of zij - thuis - door iemand van de GGD Twente
geïnterviewd over mogelijke psychische klachten. Zoals
eerder beschreven nemen we bij een beperkte groep
deelnemers ook speeksel af en doen we een korte taak
met hen. Zo kunnen we onderzoeken wat de lichamelijke
stressreacties zijn na het meemaken van een ramp, en wat
de invloed daarvan is op hun geheugen en concentratie.
Het is daarom belangrijk dat zowel mensen mét als mensen
zonder klachten aan het onderzoek meedoen."
Privacy
Mariel Meewisse wijst erop dat deelname aan de dieptestudie,
net als bij het gezondheidsonderzoek van november
/december 2001, geheel vrijwillig is. "Een deelnemer kan
zich op ieder moment uit het onderzoek terugtrekken,
zonder dat dit gevolgen heeft voor de zorg die hij of zij
eventueel krijgt. Alle informatie behandelen we strikt
vertrouwelijk en anoniem. We zorgen ervoor dat gegevens
niet op een bepaalde persoon zijn terug te voeren. De GGD
Twente benadert en interviewt de deelnemers en het AMC
verwerkt de anonieme gegevens. Deelname aan de dieptestudie
staat los van deelname aan het gezondheidsonderzoek.
Iemand kan bijvoorbeeld meedoen aan de dieptestudie én
aan het 3e gezondheidsonderzoek dat voor 2003/2004
gepland staat. Iedere keer wanneer een dieptestudiedeelnemer
zijn vragenlijst heeft teruggestuurd, ontvangt
hij of zij een VVV-bon van 3 12.50."

Door wie wordt de dieptestudie
uitgevoerd?
De dieptestudie is een onderdeel van de Gezondheids-
monitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (kortweg
Gezondheidsmonitoring). De Gezondheidsmonitoring
wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het onderzoeksinstituut
"Topzorgprogramma Psychotrauma" van het Academisch
Korte impressie van een huisbezoek
"Voor mij is de ramp over; vindt u niet?"
"Komt u binnen, maar de ramp is voor mij allang over. 't Is
al wel anderhalf jaar geleden dat de hulpverlener zei:
'mevrouw, u redt het wel, ik kan u niets meer bieden, u bent
echt op de goede weg.' Zou het dan niet echt over zijn?
Ook de mensen in mijn omgeving weten nu wel dat ik in
de keuken stond, thee te zetten, en dat ik wakker werd in
de gang met het oor van de theepot nog in de hand.
Gelukkig zat er nog net geen warm water in de pot, want
dan was ik nog verbrand ook. Nu is het gebleven bij een
gat in het been. 'k schijn er een stuk steen op gekregen te
hebben. Weet ik helemaal niks van. 't Is best genezen, het
litteken zit er nog wel, wilt u het zien? Nee, nou mooi is
het niet, maar ik draag toch meestal lange broeken.
We zitten er weer netjes bij, vindt u niet? We blijven hier,
denk ik nu."
"Misschien als het daar weer opgebouwd is, denken we
daar anders over. U bent van de kerk, nu weet ik het weer,
we zaten hier nog maar pas, toen iemand bloemen kwam
brengen van de kerk. Was dat van hetzelfde dan waar u
nu van komt. Nee? Zomaar vanuit een groep vrijwilligers,
Eén op de vijf Nederlanders krijgt in zijn of haar leven te
maken met depressie. Meestal komen zij hier weer uit, soms
op eigen kracht, soms met hulp. Toch zet een depressie
het leven vaak op de kop en roept heel wat vragen op.
Zoals: 'Wat is het verschil tussen somberheid en een
depressie?', 'Zijn er medicijnen tegen depressie?', 'Wat
kan de omgeving doen voor iemand met een depressie?'
en 'Kan ik iets doen om een depressie te voorkomen?'
Er zijn folders en boeken, die duidelijke en toegankelijk
informatie geven over depressiviteit. Een depressie is
overigens over het algemeen goed te behandelen.
Het informatiepunt van de GGD Nazorg Vuurwerkramp zal
aan het thema, depressiviteit, de komende tijd extra
aandacht besteden.
Deze folders en boeken kunt u hier in de hal van de
Noordmolen, Molenstraat 50, vinden.
De folders kunt u gerust meenemen, de bibliotheekboeken
zijn ter inzage. Bij dit informatiepunt kunt u ook informatie
vinden over verschillende andere gezondheidsklachten,
die een relatie kunnen hebben met de vuurwerkramp. Zo
zijn er folders over: slapeloosheid, stress, hyperventilatie,
Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam is bij de dieptestudie
betrokken. In samenwerking met het Instituut voor
Psychotrauma (IvP) zal het AMC het onderzoek uitvoeren.
Het Instituut voor Psychotrauma is ook betrokken bij het
gezondheidsonderzoek dat in november/december 2001 is
uitgevoerd. De GGD Twente coördineert alle onderzoeken
die horen bij de Gezondheidsmonitoring.
knap werk hoor. Pastoraat na ramp is later van start
gegaan, ja zulke organisaties zijn er zo maar niet. Een pastor
en een dominee? Mooi zeg, had ik dat maar geweten."
"Weet u wat mijn eigen broer laatste zei? Ik ging bijna uit
mijn dak. 'Meid, 't is nu echt over, tob niet zo, je hebt het
allemaal mooier voor elkaar dan je ooit zelf had kunnen
betalen, je wou zo graag een nieuw bankstel en nu heb je
na een paar klappen alles nieuw en heeft het je nog geen
cent gekost ook.' Je wilt geen ruzie, weet hij veel. Bij iedere
klap breekt het zweet mij uit. 's Nachts droom ik de
meest enge dingen en zo kan nog wel meer opnoemen. Dat
doe ik maar niet, want voor mij is de ramp over, vindt u niet?”
Pastoraat na ramp
p/a Het Kompas
IJstraat 4
7523 HK Enschede
Tel.: 053-431 62 88
Fax: 053-431 78 22
E-mail: pastoraatnaramp@planet.nl
Nieuw thema van Informatiepunt GGD
Nazorg Vuurwerkramp: Depressie
bedplassen, obstipatie, hoofdpijn, angst, PTSS
(=post traumatisch stress stoornis), verslaving, etc. Deze
folders zijn in verschillende talen verkrijgbaar, zoals Turks
en Arabisch.
Daarnaast hebben we specifieke informatie voor verschillende
leeftijdsgroepen, bijvoorbeeld kinderen, jongeren en ouderen.
Bij de gezondheidsvoorlichtster van de GGD Nazorg
Vuurwerkramp kunt u terecht met al uw vragen over
gezondheid. Daarnaast kunt u bij haar informatie krijgen
over de onderzoeken van de Gezondheidsmonitoring
Getroffenen Vuurwerkramp Enschede.
De gezondheidsvoorlichtster is op maandagmorgen van
9.00 tot 13.00 uur telefonisch bereikbaar via 0800-1100.
Wanneer u uw gezondheidsvragen liever in een persoonlijk
gesprek aan haar stelt, kunt u haar ook bellen voor
een afspraak.
Jetty Siemerink
Gezondheidsvoorlichtster GGD Nazorg Vuurwerkramp
0800-1100
Pagina 23

Pagina 24
Tjeerd Greebe
Tjeerd Greebe van Joop's Broodjes:
'Ik wilde zo snel mogelijk weer aan
de slag; lekker broodjes smeren'
'Als ondernemer moet je altijd positief zijn. Als je geen geloof hebt in de toekomst, dan kun je
beter morgen stoppen. Na de vuurwerkramp wilde ik ook zo snel mogelijk weer aan de slag. Lekker
broodjes smeren.' Tjeerd Greebe van Joop's Broodjes aan de Deurningerstraat stond op vrijdag, vier
dagen na de rampzalige 13e mei 2000, alweer in z'n zaak. Dat was mogelijk omdat de schade aan z'n
pand meeviel. De ruiten lagen eruit en kozijnen waren ontzet. Tjeerd, die met nog een personeelslid en
een klant in de zaak aanwezig was op het moment van de explosies, kwam er zonder kleerscheuren
af. 'Daarom beschouw ik mezelf ook niet als een slachtoffer, maar als een getroffene. Ik had alleen
materiele schade en materiele schade kan worden hersteld.'
Na de eerste schrik en verwarring, stond voor Tjeerd Greebe
al snel vast: we gaan zo snel mogelijk de draad weer
oppakken. 'Het heeft geen zin om lang met zelfmedelijden
te blijven zitten.'
Een paar dagen, direct na de ramp, mocht Greebe niet in
zijn zaak. Meteen nadat hij toestemming kreeg persoonlijk
de schade op te nemen, liet hij de ramen provisorisch
dichtspijkeren en deed hij de deur weer open voor klanten.
Greebe: 'Het waren wel rare dagen. Door afzettingen waren
we nog niet 100 procent bereikbaar. En we hadden heel
andere klanten dan normaal. We kregen veel journalisten
en tv-ploegen over de vloer, maar ook verzekeringsmensen
die de schade kwamen opnemen in het gebied. Ook
gedupeerde ondernemers uit het gebied en buurtbewoners
kwamen hier om even 'n hapje te eten, een kopje koffie te
drinken en over de ramp te praten. Dat was soms best
moeilijk en emotioneel. Tenslotte ben je ondernemer en
geen hulpverlener. Maar achteraf denk ik dat het goed is
geweest om de zaak snel weer open te doen. Zelf heb ik
het toch ook als prettig ervaren.'
Na al een aantal jaren in de zaak bij zijn schoonvader te
hebben gewerkt, werd Tjeerd Greebe op 1 januari 2000
officieel eigenaar van Joop's Broodjes.
Dat hij nog maar zo kort eigenaar was van de zaak, bleek
voor Greebe na de vuurwerkramp een geluk bij een ongeluk.
'Mijn verzekering was daardoor bijvoorbeeld up to date en
dat is voor mij zeker een groot voordeel geweest. De schade
die ik had, kon heel snel en zonder problemen worden
afgehandeld.'
Greebe is op dit moment nog bezig om de schade als gevolg
van inkomstenderving te claimen bij het rampenfonds voor
gedupeerde ondernemers. 'Dat is nog wel een hele papierwinkel,
die veel tijd kost. En als je broodjes aan het smeren
bent, dan kun je nu eenmaal geen papieren invullen. Maar
ik heb er alle vertrouwen in dat het allemaal goed komt.'
Hoewel Greebe zijn zaak snel weer kon voortzetten en de
materiele schade zonder problemen werd
hersteld en vergoed, is er toch nog sprake
van enige schade als gevolg van inkomstenderving.
'Ik moest het vooral hebben van
zakelijke klanten. Veel ondernemers, die
een bedrijfje hadden in de Bamshoeve,
kwamen regelmatig even een hapje eten,
vaak ook met klanten. Die ondernemers
zitten nu voor een deel op andere plekken
in de stad en je komt nu eenmaal niet zo
snel vanaf bijvoorbeeld industrieterrein
De Marssteden hier even een broodje eten.
Hoewel het op zich weer goed loopt met de
zaak, mis ik daardoor nog steeds een stukje van de omzet.'
Greebe gaat er van uit dat hij dat stukje inkomstenderving
gecompenseerd krijgt uit het rampenfonds voor ondernemers.
Hij heeft er ook alle vertrouwen in, dat hij dan de periode
kan overbruggen tot de rampwijk weer is opgebouwd.
Greebe hoopt dat er ook weer bedrijfjes zullen worden
gevestigd. 'Dat zijn voor mij toch potentiële klanten.'
Colofon
Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van
het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die
betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt
informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers
en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen
reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal
kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom.
Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten
ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag
of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel
mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of
behandeld.
De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging
Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink,
Eva Telgenkamp (Informatie en AdviesCentrum), Willeke Hulleman
(projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars).
Tekstbijdragen van Ben Siemerink.
Fotografie: Johan Ghijsels, Cees Elzenga
Fotografie pagina 14: Twentsche Courant Tubantia
Vormgeving: Digidee Reclamestudio
Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink
Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800 - 1100
Email: a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl