nummer 51 versie26 - Zilt Magazine

nummer
51 /
52
1 juli 2010
Ongemakkelijk comfort van de hekstoel - Eerste Solotoer - Door de
ogen van: Stadtship 54 - Veilig langs Dordt - Thuisblijver zeilt eigen
wereldreis - Vliegende Motten - Tour de France - Boordaccu’s

in deze Zilt...
Z ilt
51/52
4 Bureaublad Je zilte scherm voor de komende weken.
6 Reflectie Een overpeinzing van de Zilt-bemanning.
8 Ongemakkelijk comfort van de hekstoel
Een instructeur op bijscholingscursus.
20
Marit wint - Droomstart in de Delta Lloyd Regatta.
22 Door de ogen van... - Toerzeiler Rob Heijmerink over
de Stadtship 54.
32
34
38
46
48
58
Ruimte bij de boei - TP52’s op het scherpst van de snede.
Veilig langs knooppunt Dordrecht
Tips van een reddingbootschipper.
Wind als spelbreker - Rondje Texel gedwarsboomd.
Baas boven baas - De nieuwe Hugo Boss
Thuisblijver zeilt zijn eigen wereldreis -
Hoe vergaat het de achterban van wereldzeilers?
Toerjakkerbak - Getransformeerde Vendée-racer.

66
68
Koud Kopenhagen - RC44’s in het noorden.
In de Wind - Blik op uit de zeilwereld.
72 Solotoer - Eerste editie trekt veertien deelnemers.
80
Motten slaan vleugels uit - Balans is alles...
88 Agenda
92
94
102
108
118
122
Rondje Wight - Prachtbeeld....
Zilte Spullen - Nieuws van de handel.
Handtaszeilen - LV-Cup springlevend.
Boordaccu’s - Welke kies je?
Zilte Wereld - Zeil mee met een droomreis...
Bemanning - Zij maken Zilt.
Voorpagina: Spinnakergeweld tijdens de Audi Med Cup.
In veel artikelen
kom je knoppen
tegen zoals hieronder.
Klik erop
en Zilt wordt
nog leuker...
video
meer foto's
interview
meer info
mail
download
Z ilt
51/52

foto: cc Tiarescott/Flickr

Veel dichter bij het ultieme vakantiegevoel dan met de foto van de
ankerplaats voor het Caribisch St. Barts kun je niet komen. Of het
zou met een aangenaam glas en goed gezelschap in je eigen kuip
op dezelfde plek moeten zijn. Iedereen voor wie dat niet is weggelegd
moet het met een achtergrond voor zijn computerscherm
doen. Je nieuwe uitzicht download je door op de knop te klikken...

eflectie...
Z ilt
51/52
Verantwoordelijkheid
Zaterdag 19 juni was een zeildag met een zwarte rand. Op
de Vinkeveense Plassen kwam een 57-jarige Valkzeiler om
tijdens een klassenwedstrijd. Hij viel overboord en lag
minutenlang in het koude water. Toen hulpdiensten arriveerden
mocht reanimatie niet meer baten.
Tijdens de zeilrace stond er een harde noordnoordwester.
De zeiler droeg geen zwemvest. Knagende vraag is: wat zou
er zijn gebeurd als hij dit wel had gedragen? Volgens de
politie heeft hartfalen mogelijk een rol gespeeld bij dit
drama. Was de afloop anders geweest met zwemvest?
Een andere vraag die opkomt is: moet de organisatie bij
zulk weer niet altijd de Y-vlag (zwemvest verplicht) zetten?
Ja, zegt de een resoluut, maar een ander is voorzichtiger en
wijst erop dat de verantwoordelijkheid te allen tijde bij de
zeiler ligt. De kneep zit 'm daarbij in de aansprakelijkheid
en het risico van schadeclaims. Vrijwillgers dragen het gros
van de zeilwedstrijden en die willen gevrijwaard blijven van
juridische gevechten. De discussie over de afbakening van
verantwoordelijkheden zal weer oplaaien.
Eigen verantwoordelijkheid namen tientallen deelnemers
aan het Rondje Noord-Holland. Na een heftige aandewindse
tweede etappe van Enkhuizen naar Kornwerd
weken zij uit naar veilige IJsselmeerhavens. Deze keuze
voor veiligheid getuigt van gezond verstand en ook moed.
Want het afbreken van een race krengt trots en deukt
imago's.

De organisatie van het Rondje Texel nam diezelfde zaterdag
19 juni ook een moedig besluit en blies de 33ste Ronde
op zaterdagochtend af. Te veel wind, maar meer nog: een
gevaarlijke zee met brekers. Zo namen de organisatoren de
gretige zeilers tegen zichzelf in bescherming.
Ook een toerzeiler moet wel eens de afweging maken
tussen 'gaan' of 'niet gaan'. Wind en water zijn immers niet
altijd onze bondgenoten, maar soms een geduchte tegenstanders.
De vakantie staat voor de deur en biedt ruimte
voor lekker lange zeiltochten. Maar wat doe je als je
onverhoopt verwaaid komt te liggen en de tijd gaat dringen?
Of als je mede-zeilers gewoon vertrekken, terwijl jij
twijfelt? Laat je dan niet gek maken en kies je eigen plan.
De komende weken verwisselt de Zilt-bemanning muis
en toetsenbord voor helmstok en stuurwiel. Zilt 53
verschijnt daardoor op 26 augustus.
Wij wensen iedereen mooie vakantie...
Z ilt
51/52

foto: © Ynke Piersma

HET
ONGEMAKKELIJKE
COMFORT
VAN DEHEKSTOEL
Wat als je zeilt vanaf je kindertijd en jarenlang zeilles geeft en je plotseling
vindt dat je jezelf niet meer ontwikkelt? Dan ga je naar een zeezeilschool
en ga je scheep voor een training zeezeilinstructeur. Michiel
Scholtes ging naar zeezeilschool ‘Sail It’ en liet zich bijscholen.
Dat viel hem niet mee.

Boven gebeurt
er van alles
en de schipper
zit op de wc!
Waarom wil ik ook alweer zeezeilinstructeur worden?
Eh… ik vind dat ik stilsta, dat ik mezelf als instructeur
herhaal. Ik wil groeien. Al langer klonk er een
innerlijk stemmetje dat me hinderlijk uitdaagde: “Ben je bang
dat iemand je wijst op je tekortkomingen of dat je door de
mand valt in een groepsproces?” Dat blijkt waar, ik ben al
jarenlang mijn eigen maatstaf, de gedachte aan de kritische
beoordeling door gelijken maakt me nerveus.
Goed dan. Met Gypsy, een Dufour 40, van Willemstad naar
Harwich. Mooi weer, prachtige zeiltocht. Leuke mensen:
Ruud die vanaf zijn 13de jaar met groepen zeilt, Ankie die
haar Yachtmasterpapieren en nog een trits brevetten heeft,
Marjolein die Zeezeilen IV wil halen, Ynke en Ton die naar II
een III streven. En ik wil ook wel IV.
Van Harwich naar Heybridge ben ik dagschipper. Ik voel me
wat onzeker. Heel anders dan alleen op mijn Eenhoorn.
Steeds vraag ik me af of ze vinden dat ik het goed doe. Het
irriteert me en leidt me af. Ik zet Gypsy voor Felixtowe zowat
op een modderbank! Gelukkig doe ik het daarna goed met
een manoeuvrerende veerboot voor Harwich.
“Nee, nee, achterlangs!”
Ik zeg het besluitvaardig. Ik voel me weer stevig.
Maar in het Medusa Channel moet ik naar de wc.
Ben ik net klaar, loopt het toerental terug en voel
ik een koersverandering. Even dat ellendige gevoel
dat een situatie je door de vingers loopt en je
waardigheid bestaat uit een rode clownneus; boven
gebeurt er van alles en de schipper zit op de wc!
Drie seconden later sta ik boven, terwijl ik met
beide handen mijn drie broeken ophoud.
“Wat gebeurt er!?” “Die koerskruiser was rond gegaan en wij
moesten wijken. Jij bent ook snel boven!”
Iedereen lachen en ik lach mee als een boer op zee…
Maar het is plagen zonder venijn. Ik voel me steeds beter en
ontspan.

foto: © Ynke Piersma
De volgende dag liggen we binnen het sluisje van Heybridge aan de River
Blackwater met een tweede veertigvoeter: Faro, met cursisten onder
ervaren zeezeilinstructeur Laan.
Na de middagmaaltijd geeft Ruud me een opdracht.
“We gaan vannacht naar Sheerness. Michiel, jij schippert Faro, Ankie vaart
Gypsy. Vanmiddag bereid je met je cursisten de reis voor.”
Ah!

I
Om te leren
hebben we
toch een
k loop langs het schutkolkje. De sluisdeuren kieren. Aan de
rivierkant klatert een straal vijf meter naar beneden en
vloeit weg door een prieltje tussen vet glimmende slijk. Ik
overzie het leeggelopen riviergezicht. Een leven lang ben ik dit
risico systematisch uit de weg gegaan: met een diepstekend
jacht zulke modder trotseren op het scherpst van het getij.
Toch liep ik hier gisteren binnen… en de nachtelijke zee is mijn
natuurlijke habitat, dus geen zorgen. Ik neem een diepe haal
modderlucht en loop terug naar de Faro.
Even later geef ik een kajuitcollege betonningssystemen en
lichtherkenning. Mijn cursisten duiden, tellen en krijgen langzaam
vat op wat ze straks gaan zien. Mijn suggestieve vragen
helpen ze van de Blackwater via de kortste route naar Sheerness;
daar loopt vannacht de eb niet zo fel als in de hoofdgeul.
En de oversteek bij Spitway tussen Blackwater en Thames? Kan
ruim. En die wrakken? Vrij varen langs de rode kant. Vervolgens
maken ze een boeienlijst met onderlinge afstanden,
koersen en veilige sectoren. In mijn hoofd vormt zich alvast
een voorlopige taakverdeling: Ruaard schippert,
Drost beheert de lichtenlijst, Cas houdt de kaart bij,
Karst en Rolf kijken uit.
Later buigen ze zich aan picknicktafels over kaarten
en pilots en discussiëren ze over stromen en waterstanden.
Als de bemanning van Gypsy wil spieken,
klinkt er gejoel en gaan demonstratief de boeken
dicht. Vrolijke wedijver. Ik heb het naar mijn zin.
plan nodig! foto: © Ynke Piersma
PLAN
Op de Faro gebeurt iets vreemds. Bij afvaart geef ik Ruaard het
stuurwiel en blijf zelf aan de bedieningshendel; ik wil ervaren
hoe Faro versnelt en doorzet bij een bepaald toerental. In de
schutkolk ligt al een jacht.
“Prik hem er maar naast, als we klem lopen, drukken we hem
in de stootwillen zachtjes langszij, dan kan Gypsy er nog achter.”
Ruwaard blijkt ontevreden.

“Ik mis een plan, om te leren hebben we toch een plan nodig?”
Ik sta paf.
“Dít is het plan, langszij dit jacht afmeren. We liggen klem, de volgorde
van vastmaken doet er niet toe. Wat moet ik daar verder aan voorbereiden?
En wat we na de sluis gaan doen, hebben we gezamenlijk uitgewerkt,
toch?” Maar Ruwaard houdt vol.
“Ho Ruwaard, gun mij even tijd om deze boot te leren kennen, ik heb
nooit eerder op Faro gevaren.”
Ik laat het rusten.

Als we ons door het slik naar de geul hebben gewerkt en door de
schemering motorzeilen, gaat er een theedoek over de plotter. We
doen het op zicht. Maar het blijft aan boord onrustig. Ruwaard, Drost
en Cas ruziën met elkaar over boeien en koersen en proberen elkaar te
overtroeven. Ik sus, assisteer, leg uit, sta bij, ben overal tegelijk. Maar de
onrust en opwinding nemen niet af. Wat doe ik fout?
Als ik even binnen ben, neemt Laan me apart.
“Ik sta versteld,” zegt ze, “we hadden het hier met Ankie en

foto: © Ynke Piersma
Marjolein als dagschippers heel gemoedelijk. Nu is het een
en al wedijver. Dat ligt ook aan jou. Trek je terug uit het
gewoel, delegeer, blijf achterop zitten, stuur alleen aan op
procesniveau. Je zult zien, dan keert de rust weer.”
Onzeker installeer ik me aan bakboord tegen de hekstoel.
Drie keer wil ik opspringen, aanwijzingen geven of het zelf
doen. Maar ik beheers me. Met resultaat! Er ontstaat vanzelf
nieuw evenwicht. Ik haal ze niet meer van hun taak als er
twijfels zijn. Laan had gelijk, ik neem nu waar, houd overzicht.
Ineens heb ik er plezier in. ‘Solist leert omgaan met
groep’, kop ik in gedachten. Pas als de laatste drie groene
lichtboeien voor Spitway over de verkeerde boeg liggen, stel
ik weer een eerste vraag. “Drost, ik zie geen groene meer aan
bakboord, klopt dat?”
Onder de buiskap tuurt Drost op zijn lichtenlijst.
“Maar we sturen deze koers en dan moet het volgende
groene licht aan jouw kant komen.”
Ah, de schijnzekerheid van het plan.
“Het plan is maar papier, jongens, in de werkelijkheid heb
ik aan bakboord geen groene lichten meer. Jullie moeten
wat doen, want het gaat niet goed.” Stilte. Alleen het
brommen van de motor en het sissen van de zee.
HEKSTOEL
Ruwaard hakt de knoop door. “Oké, twintig graden naar
stuurboord. Cas, speur jij naar de eerste kardinaal van Spitway?
Karst, hebben we de volgende groene nu aan bakboord?”
Niemand betwist zijn gezag. Karst wijst: “Ja, nu klopt het
weer… en ik zie die eerste kardinaal…”
Ik blijf steeds meer op de achtergrond. Comfortabel nestel
ik me tegen de hekstoel. “Dit is prettig,” zeg ik tegen mezelf,
“laat ze het doen, ze leren en groeien. En jij, je groeit door
niets te doen.”
Het plan is
maar papier,
jongens!

foto: © Ynke Piersma
‘Laat ze het doen, ze leren en groeien.
En jij, je groeit door niets te doen...’

Boven de ondiepe Spitway verleggen
we de koers naar het
westen. We kruisen het heklicht
van Gypsy, die blijft zuid-zuidoost
voorliggen. Wat doen die
nou? Nemen zij de hoofdgeul
verderop? Waarom niet de
onze?
Weet Ankie iets over onze route
wat ik niet weet? Maak ik een
verschrikkelijke fout? Ik verlaat
het comfort van mijn hekstoel
en duik naar binnen, controleer
de datum van uitgifte op de
kaartrand, de bijgeleverde wijzigingen,
de dieptes op de kaart,
de wrakken, de marges. Dan haal
ik de theedoek van de plotter en
controleer de route. Dat is misschien
niet avontuurlijk, maar
wie aanvaart dat als verontschuldiging
als we straks aan de grond
of op een wrak zitten? Even
overweeg ik Gypsy te volgen,
maar verwerp die optie weer
meteen. Zo vaar je niet op zee,
zo neem je geen besluiten. Om
me heen niets dan concentratie,
overleg, een voortdurend over
elkaar leggen van kaart en werkelijkheid.
Ze zijn goed bezig.
Het is een heldere sterrennacht,
goed vurenzicht, er heerst geen
verwarring en je kunt altijd nog
terug.

foto: © Ynke Piersma
Er hangt
vriendschap
in de lucht
Even later zit ik weer op mijn plek tegen de hekstoel, geheel
verzoend met mijn zelfstandigheid.
Na uren in een wereld van knipperende lichtjes, een spannende
ontmoeting met een zeekasteel dat net ankerop gaat,
drukte in de hoofdgeul en de aanloop van de Medway,
vinden we in de kleine uurtjes de meerboeien in de Swale.
Iedereen is moe maar opgewekt. Mooie tocht. Veel
geleerd. Pilspijpjes klinken. Ik krijg een knipoog en een
lach van Laan – Laan die het goed zag - en we proosten
op elkaar met bodempjes whisky.
Anderhalf uur later doemt Gypsy op uit de nacht en komt
langszij. Door een of ander wonder ben ik klaarwakker. Ik
stap over op Gypsy en ontdek dat daar dezelfde sfeer van
verbroedering heerst. Het zoemt er van de verhalen over de
voorvallen van vannacht. Etmalen samen varen, afwisselend
verantwoordelijkheid dragen, elkaar helpen leren: het heeft
die ochtend ineens effect. Er hangt vriendschap in de lucht… Z

ADVERTENTIE

TUSSEN
Delta Lloyd Regatta, vrijdagmiddag. Start van de Laser Radiaal. Een knoop of 18
aan wind. Het vijfminutensignaal veroorzaakt een eruptie van territoriumdrift.
Aanzwellend kabaal van klapperend zeildoek. Iedereen lijnt op voor de beste
plek op de startlijn. Met veel geschreeuw: “Héé, Héééé!!” Ook Marit Bouwmeester
bijt van zich af; die laat zich de kaas niet van het brood eten...

SPREAD
MARIT WINT
Delta Lloyd Regatta VIDEO
Beng! Startschot. Massaal vallen de zeilen vol, waardoor het ineens wonderlijk
stiller lijkt. Beng-beng, twee schoten: general recall, algehele terugroep. Op het
startschip gaat de gevreesde zwarte vlag omhoog. Bij de tweede start is Marit
goed weg: al na enkele meters heeft ze een halve bootlengte voorsprong. Later
schrijft ze deze Delta Lloyd Regatta 2010 op haar naam... Z

foto: © Zilt Magazine
MedCup
Stadtship 54
door de ogen van:

PRODUCTIE
Rob Heijmerink
Geregeld stellen we op deze plek een
nieuwe of bijzondere boot aan je
voor. Een boottest is het niet. Onze
eigen mening doet er niet toe. We
nodigen telkens iemand uit die
recht van spreken heeft. Een
zeiler met ervaring in vergelijkbare
scheepstypen en
met affiniteit met de boot
die we uitlichten. 'Door
de ogen van...' noemen
we dat. In deze aflevering
staat Rob
Heijmerink achter
het roer van de
hagelnieuwe
Stadtship 54.

foto’s: © Zilt Magazine
Rob Heijmerink
Rob (52) is een echte toerzeiler die geleidelijk
zijn grenzen verlegde. Een 2-jarig
rondje Atlantic met een houten kotter
stroomlijnde zijn ideeën over het ideale
toerjacht. Het werd een Bestevaer 53 die
hij niet alleen zelf afbouwde, maar waarin
hij ook zijn soms eigenzinnige opvattingen
verwerkte. (Zilt 26) Dat hij in het dagelijks
leven architect is (www.zeerover.eu),
speelde daarbij een niet onbelangrijke rol.
‘ONE HAPPY OWNER’
Vijf jaar geleden werd Rob Heijmerink's Bestevaer bij K&M Yachtbuilders
gebouwd. De aluminiumlasser herkent hem direct: "Hé Rob, is je boot nu al
te klein?" Maar het orderboek kan in de la blijven, Rob is helemaal tevreden
en is hier om eens te zeilen met een boot van vergelijkbare lengte, maar
waarvan de eigenaar duidelijk andere keuzes maakte. En bij K&M draait alles
om keuzes maken. Geen boot die de werf verlaat is gelijk. Directeur Eeuwe
Kooi over zijn filosofie: "Onze opdrachtgevers zijn ervaren zeilers met een
goed beeld van hun ideale boot. Ik hoef niet te zeggen wat ze moeten willen.
Wat ik bij een aflevering nodig heb is 'one happy owner', die al zijn specifieke
wensen terugziet in het eindproduct. Er liggen hier nu twee Van de Stadt 56
voeters die van buiten identiek lijken, maar als je naar binnen stapt geloof je
niet dat de boten gebaseerd zijn op hetzelfde ontwerp."
KEUZES
De Stadtship 54 ligt tussen de twee 56 voeters en is behalve korter ook ruim
een halve meter minder breed dan zijn buren. De boot oogt veel minder fors
dan het lengteverschil kan verklaren. Dat komt ook omdat de opbouw van het
dekhuis lager en strakker is dan bij de grotere broers. Eeuwe Kooi legt uit: "De
vorige boot van de eigenaar is een slank Scandinavisch model met goede
aandewindse kwaliteiten. Dat wilde hij ook in zijn droomboot, en volume is
voor hem niet belangrijk omdat hij meestal alleen met zijn vrouw zeilt.
Rob herkent wel iets in deze wens voor een tweepersoons boot: "Mijn
Zeerover heeft ook niet het maximale aantal kooien en maar één natte cel.

Maar het is leuk om te zien hoe dat basisidee
totaal anders kan worden uitgewerkt. Als
architect kijk ik misschien wat vakmatig naar
dit interieur. Wat me opvalt is dat ik nauwelijks
het gevoel heb in een boot te zitten. Dat
komt omdat de lichte ruimte is ingevuld met
losse elementen, zoals vaak een huiskamer
wordt ingericht door er gewoon een paar
meubels in te zetten. Zo vind ik de eiken kast
aan stuurboord meer op een dressoir lijken.
En bij de keuken is het jammer dat je nergens
meer de bolling van de romp ziet. Door het
weglaten van een kastje had je hier meer
gekromde vorm gezien die een scheepsinterieur
zo uniek maakt. Maar het kan zijn dat
deze eigenaar het bootgevoel juist niet zo wil
benadrukken."
Rob loopt met een kritisch architectenoog
door de boot. De waterdichte schuifdeur
naar de voorpiek oogst bewondering.
"Vakwerk." En de RVS buis bij de langscheepse
keuken is ook een goed idee. Op
zee heb je hieraan steun en in de haven haal
je de buis eenvoudig weg zodat er een prettige
open ruimte ontstaat. "Wat me opvalt is
dat het timmerwerk er erg goed uitziet. Ik
heb het idee dat K&M de lat bij de afbouw
elk jaar weer iets hoger legt."
DE BESTE PLEK
Veel van de bij de Friese werf gebouwde
boten hebben een dekhuis. Dat op de Stadtships
oogt modern, met een laag profiel en
ramen die de rondingen naadloos volgen.
Volgens Rob is zo'n plek goud waard.

foto’s: © Zilt Magazine foto’s interieur: © Birgit Schnaase

"Nachtwachten zijn nooit meer koud en bij regen kun je nog steeds
zonder zeilpak. En in de haven heb je rondom zicht, dus zit je er vaker
dan beneden. Maar een goed dekhuis ontwerpen is niet eenvoudig. De
ruimte is beperkt en als je er stahoogte in wilt, moeten de banken
onhandig hoog zijn om uitzicht te behouden. Dat maakt weer een
aparte voetsteun nodig, die ik hier overigens mis. Jezelf schrap zetten
wordt dan lastig. Mijn ideale dekhuis heeft een open verbinding met
de lager gelegen kajuit, maar dat heeft vaak weer gevolgen voor de
indeling beneden. Hier paste dat blijkbaar niet. Overigens zit je bij deze
boot perfect op de twee verlaagde zitplaatsen in de kuip, net achter de
opbouw. Het dak van het dekhuis loopt langer door dan bij mijn
Zeerover. Op de Stadtship blijf je onder de 'luifel' ook buiten droog.
Wat ik verder graag zou kopiëren is de mogelijkheid de ramen tussen
kajuit en opbouw open te zetten. Hier zakken die ramen in een garage
naar beneden. Het contact tussen buiten en binnen is zo optimaal."
AAN DEK
Bovendeks is het aluminium in een lichte kleur geschilderd en voorzien
van een antislip-laag. Voor een teakdek kiezen maar weinig eigenaren
van deze stoere reisboten, maar de kuip heeft wel met teak beklede
banken en rugleuningen. Het valt Rob direct op dat de kuip een stuk
verder naar voren zit dan hij gewend is. "Ik dacht even dat deze boot
kleiner was, maar dat komt gewoon omdat ik achter het stuurwiel niet
helemaal achterop sta. Dit achterdek is fors en dat heeft veel voordelen.
Er kan zelfs een bijboot aan dek worden vastgezet. En het aparte
luik waaronder een kleine RIB met lege tubes kan worden opgeborgen
is een mooie vondst. Ook dit is weer zo'n punt waar je als koper van
een op maat gemaakte boot keuzes moet maken. Wat wil je? Een meter
langere kuipbanken of zo'n multifunctioneel achterdek. Moeilijk...
Waar een potentiële koper waarschijnlijk minder lang over na hoeft te
denken is de op de kajuitopbouw gemonteerde genuarails. Deze is niet
voor een genualeioog, maar dient voor het aanslaan van je lifeline.
Zonder jezelf steeds over te moeten klikken loop je snel en veilig naar
het voordek. De rail doet ook dienst als extra handgreep als je
kruipend over dek naar voren moet. Ik zie dit systeem voor het eerst
en vind het geniaal bedacht."

foto: © Zilt Magazine

ONDER ZEIL
De Friese kust is hogerwal. Bij de stevige
wind zonder golven gaat de boot als een
mes door het water. Rob stuurt. Hij moet
even wennen aan het andere gevoel op het
roer. "Iets bedeesder," merkt hij op. Het
forse grootzeil aan de lange carbon mast
heeft eigenlijk een rif nodig, maar Eeuwe
trimt het zeil wat vlakker en dan gaat het
prima. Als de wind daarna toeneemt moet
Rob bij vlagen flink hangen aan het roer om
de boot op koers te houden. Hij vraagt
Eeuwe naar de werking van het waterbalastsysteem.
"De tanks zijn nu leeg. Net als
bij jouw boot worden de ballasttanks door
een pomp met buitenwater gevuld. Dat
duurt ongeveer een kwartier. Maar het
overbrengen van de ene tank naar de
andere gaat anders. Ons nieuwe systeem is
verbluffend simpel. Als je aan dit touwtje
trekt gaat er een klep in de tank aan de
hoge kant open en valt het water in ongeveer
15 seconden door een brede buis naar
de lage kant." Rob kijkt verrast. "Kan dat bij
mij nog worden ingebouwd? Ik zou dat
ingewikkelde buizenstelsel met die vele
afsluiters en pompen graag kwijt zijn."
We gaan een paar keer overstag. Bij het
varen onder helling loopt Rob naar binnen
om te kijken hoe het interieur in de praktijk
op het water werkt. "Aan de lage kant zit je
perfect op de bank in het dekhuis. En
beneden is de lange bank, ook aan stuurboord,
dan een prima zeekooi. Over de
andere boeg zit je binnen echter nergens
echt lekker. Daar zou ik nog wat aan doen."

foto’s: © Zilt Magazine
UNIEK
Met tegenzin stuurt Rob terug naar de haven. "Op een boot
als dit wil je helemaal niet terug. Ik vind het geweldig dat er
in Nederland een werf is die zulke specifieke reisboten bouwt.
Er zijn genoeg werven die grote boten kunnen bouwen, maar
voor dit segment, tussen productieboot en superyacht in, kun
je bijna nergens anders ter wereld terecht. Het mooie van de
Bestevaer- en Stadtship-serie is dat deze boten echt bedoeld
zijn om mee te varen. Iemand die graag in de haven gezien wil
worden met glimmend gelakt teak en een uitbundig design
kiest voor iets anders. De stoere uitstraling van ongeverfd
aluminium en een robuust ontwerp spreekt een specifieke
groep zeilers aan. Dat de kwaliteit van een K&M product zijn
prijs heeft is vanzelfsprekend, maar ze bouwen hier iets
unieks. Het zegt al genoeg dat zo'n werf ook in moeilijke
tijden een volle orderportefeuille houdt." Z
Feiten en cijfers Stadtship 54
Lengte over alles: 16,45 m
Lengte waterlijn: 14,40 m
Breedte: 4,50 m
Diepgang: 2,50 m
Waterverpl.: 18.800 kg
Ballast: 5.200 kg
Waterballast 1800 liter
Grootzeil: 86 m²
Genua: 65 m²
Gennaker: 135 m²
Prijs: Op aanvraag
Ontwerper: Van de Stadt Design
Interieurontw.: Birgit Schnaase
Bouwer: K&M Yachtbuilders - Website: www.kmy.nl

ADVERTENTIE

foto: © Carlo Borlenghi/Audi Med Cup
RUIMTE BIJ DE BOEI
Het gaat er altijd al fanatiek aan toe bij de wedstrijden om de Audi Med Cup;
het circuit waarbij TP52’s met professionele schippers en bemanningen langs de
meest aangename zeillocaties van de Middellandse Zee trekken.

VIDEO
Bij de wedstrijden voor Marseille was het niet anders. Ook daar werd weer op
het scherpst van de snede om elke meter gestreden. En als daar dan ook de
Mistral nog eens bijkomt, levert dat beelden als deze op. Z

VEILIG LANGS
KNOOPPUNT
DORDRECHT
Rond Dordrecht ligt een van de drukst bevaren vaarroutes
van Europa. Beroepsvaart en pleziervaart proberen
samen hun weg te vinden. KNRM-schipper en
Dordtenaar Robert Herks geeft tips hoe dat zo veilig
mogelijk kan.
Op de stromende wateren rond Dordrecht (Noord, Beneden
Merwede, Oude Maas, Dordtsche Kil en Hollandsch Diep) vaart
vrachtvaart van west naar oost op weg naar Duitsland en weer
terug. Ook gaat veel beroepsvaart richting zuiden: naar België
en Frankrijk en vice versa. Bovendien ligt hier de ‘staandemastroute’
voor pleziervaarders van en naar Zeeland. Hier zoeken
zeevaart, binnenvaart en recreatievaart in alle maten naast
elkaar hun weg. Naast elkaar?
Niet altijd. Soms drijft een jacht er stuurloos rond. Bijna elk jaar
overvaart er wel een schip een jacht. De recreatievaart is
kwetsbaar. Waar gaat het fout en waarom?
Sector
Heerjansdam,
Marifoonblok
kanaal 4
VERSCHIL IN MASSA
Robert Herks wijst op de kaart. “Wij hebben hier alles: hoofdtransportaders
door stedelijk gebied, Nationaal Park de Biesbosch en het Hollandsch
Diep waar het kan spoken bij stormachtige wind. Allemaal
stromend getijwater. Op sommige plekken kan de stroom oplopen tot
ruim vier kilometer per uur. Mensen realiseren zich dat vaak niet. De ene
dag assisteren we twee op elkaar gevaren binnenvaartschepen, de volgende
een sportvisser met motorpech, een waterrecreant met een hartkwaal
of een jacht op een krib. Een paar jaar geleden hadden we een
aanvaring tussen een zee- en een binnenvaartschip. Het binnenvaartschip
zonk. Ook hebben we wel eens een gewonde zeehond proberen te vangen

Steek oplettend en haaks over
bij de Dordtsche bruggen,
wacht bij drukte met oversteken
tot het even rustig is.
Wachtplaatsen in de
Leuvehaven
Sector Dordrecht,
marifoonblokkanaal 79
Legenda
aanbevolen vaarroute
deze kaartjes zijn niet geschikt voor
navigatie bron: www.varendoejesamen.nl
Blijf op het Hollandsch
Diep tussen hoofd- en
jachtbetonning (2 m.)
als u oostwaarts vaart.
Hoge golven
bij stroom
tegen harde
wind.
bron: Dienst der Hydrografie
Kaart mag niet voor navigatiedoeleinden
worden gebruikt.
Wacht bij harde
wind beter weer af
achter in vlucht- en
overnachtingshaven
’s-Gravendeel
(Dordtsche Kil,
westelijke oever).

en stand-by gelegen toen een verwarde man van de Merwedebrug wilde
springen. Maar het gevaarlijkst zijn de aanvaringen tussen recreatievaart
en beroepsvaart, want door het verschil in massa is de kans op slachtoffers
groot. De KNRM participeert in het project Varen doe je samen. In de
knooppuntenboekjes die worden uitgegeven, staan tips voor zowel
beroepsvaart als recreatievaart. Je kunt ze heel eenvoudig downloaden
van de website www.varendoejesamen.nl.”
DE ADVIEZEN VAN ROBERT HERKS
Onderschat de snelheid van
beroepsvaarders niet; ze lijken
log, maar gaan hard.
Houd strak de stuurboordwal,
stuur niet per ongeluk naar het
midden door onoplettendheid.
Kijk heel vaak achterom, laat je
niet verrassen door een oplopend
schip.
Steek het vaarwater haaks over,
vaar daarbij niet voor schepen
langs.
Blijf bij harde zuidwestelijke
wind weg uit de monding van
de Dordtsche Kil in het Hollandsch
Diep (golven van ongeveer
twee meter, vooral bij wind
tegen stroom).
Let extra op zeeschepen die
oversteken vanuit de Dordtsche
Kil naar het Zuid-Hollandsch
Diep (zeehaven Moerdijk) en
vice versa.
Luister mee op de marifoon
naar de passeerafspraken die
schippers en loodsen met
elkaar maken (VHF10).
Vraag bij onzekerheid zelf wat
een schip gaat doen (kan.10)
Luister in een blokgebied uit
op het blokkanaal van de sector
en meld problemen bij de
verkeerspost.
Bij nood is de Kustwacht (Den
Helder Rescue) op kanaal 16
slecht bereikbaar, roep liever
de Regionale Verkeerscentrale
Dordrecht op (VHF 79).
Bel desnoods alarmnummer
112.
Vaar met nieuwe kaarten en
raadpleeg voor details www.
varendoejesamen.nl – knooppunten
Zuid-Holland.
Maak gebruik van de recreatiebetonning
op het Hollandsch
Diep.
Tekst: Michiel Scholtes. Overgenomen uit: De Reddingboot.
Met dank aan de KNRM en de Dienst der Hydrografie.

ADVERTENTIE

WIND als
SPELBREKER
De Zwitsersleven Zeilweek op Texel
had weergaloos mooi zeilweer. Het
hoogtepunt, het roemruchte
Rondje Texel, werd om veiligheidsredenen
afgelast: te harde wind, te
hoge golven. Zilt ervoer de aanloop
naar een anticlimax...
Vrijdagmiddag, de pont naar Texel.
Groepjes zeilers vinden elkaar en
praten maar over een ding: het
Rondje. Gaat het door of niet..?
Veel mondhoeken bewegen naar
beneden, de twijfel is groot. Een
wijsneus verkondigt luid zijn eigen
gelijk: “Mijn boot staat mooi thuis,
ik ga geen schade varen. Met deze
wind heb je zo golven van
3 meter.” Die golfhoogte zal de
komende uren alleen maar
groeien in de gesprekken.
VIDEO

Met het
palmbomengevoel
wil
het niet erg
lukken
Afslag 14, Paal 17. De organisatie is geolied als vanouds.
Honderden vrijwilligers staan paraat voor 'hun' Rondje. De
eerste post bij het parkeerterrein is een belangrijk way-
point voor een parkeerkaart. Wie een trailer achter de auto
heeft, kan hem hier afkoppelen. De trekkerploeg transpor-
teert de cats naar het strand. De shovelrijders hebben al
veel werk verzet: het strand is een meter opgehoogd om
de vloed bij de boten en het 'tentendorp' weg te houden.
Rechts van de strandopgang staan gestapelde portacabins
van de organisatie en de feesttent, terwijl het strand is
omgetoverd tot surfarena. Daartussen, heel strategisch, de
friettent; erboven hangen onophoudelijk meeuwen. Patat-
generatie. Aan bakboord van de strandopgang begint de
pitlane, een boardwalk met aan weerszijden boten van
fabrieksteams. Hier is alles in het werk gesteld om de juiste
sfeer te creëren: tenten, stands, barretjes, palmbomen in
plastic potten en heel veel zitzakken en loungebanken.

Aan het eind van de pitlane, 'gewoon' op het strand, ligt
een onafzienbare massa cats in alle soorten en maten. Met
het palmbomengevoel wil het niet erg lukken deze vrijdag-
middag. Wind buldert, zand stuift, tuigen fluiten, vallen
tikken ritmisch, vlaggen klapperen oorverdovend. Regen-
buien markeren genadeloos het eind van een week met
fantastisch zeilweer.
Toch wordt er gezeild en gesurft. Een paar teams zijn zelfs
rond Texel gezeild in een poging het ronderecord scherper
te stellen. Hans Bouscholte bijvoorbeeld, die met z'n broer
Ronald zeilt. De harde wind en de golven deren hen niet.
“Het is te doen,” zegt de technisch directeur van het
Watersportverbond. Voor Aron McIntosh en Dorien van
Rijsselberghe ligt dat net even anders. Ook zij keren terug
van een rondje en maken zich op om te landen. Maar pal
voor het strand gaat het mis: een breker grijpt hun
gehuurde Nacra en kiepert hem over de kop. Gevolg: een

samengevouwen mast, gescheurde zeilen en andere scha-
de. Op het strand zijn beide zeilers voer voor de pers.
Nacra-baas Gunnar Larsen ziet het met lede ogen aan. Zelf
behoort hij de veteranen, want
hij gaat op voor zijn 20ste
Rondje Texel. In 1997 en 1998
waren hij en Gerhard van Geest
2de en in 1999 wonnen zij. En
dat is iets waar elke rechtge-
aarde catzeiler van droomt:
Rondje Texel winnen. Heeft hij
een recept voor winst? Gunnar:
"De start is het allerbelangrijkste. Je moet op de juiste plek
zitten en veel risico nemen om je direct vrij te kunnen
zeilen. Zodra je de vuurtoren voorbij bent en in de top 5
zit, dan is het een kwestie van de race uitvechten richting
de finish. Het moeilijkste stuk ligt dus tussen de start en
vuurtoren, zeker zoals nu met een NNW wind en ruwe

omstandigheden. De golven
zijn lastiger dan de wind. Je
wilt namelijk laag hangen voor
een maximaal momentum,
maar die golven slaan je van
de boot af."
Behoort Larsen tot de vetera-
nen, er is altijd een baas
boven baas. Gerard Loos (57)
kunnen we gerust 'master' noemen: hij staat voor zijn 30ste
Rondje. En verdorie, in al die tijd nog nooit gewonnen. Ooit
werd hij tweede. “Op 3 seconden,” benadrukt hij. De
teleurstelling is nog voelbaar. Over Rondje zegt hij: “"De
start is niet zo belangrijk bij een langeafstandsrace; al moet
je wel in de eerste lijn zitten. Maar je wint vooral op
uithoudingsvermogen, conditie, bootsnelheid en -handling.
Je moet een getrainde bemanning hebben die de schoot
goed kan dichttrekken. Dan ga je als een speer."
Wilco Stavenuiter (25) is een Rondje-rookie. Hij gaat zijn
eerste Rondje Texel tegemoet. Het ontbreekt nog aan zijn
toch al rijke staat van
dienst; als 470- en 49er-
zeiler heeft hij namelijk
heel wat evenementen
gezeild. Veel tijd voor
een gesprek heeft hij
niet; want hij voert net
wat reparaties uit. Een
Franse tegenstander
getoucheerd. Dat krijg je met die wind en golven... Wilco
bemant bij Christa van Helden, die voor het eerst als
stuurman het Rondje zal zeilen. Ze begon met zeilen op de
Dat krijg je
met die
wind en
golven...

Afgelasten is de
enig juiste beslissing

otter van haar ouders - een wereld van verschil. Later werd
ze gescout door het Boskalis-team dat talentvolle zeilers
koppelt aan ervaren stuurlieden. Een steile leercurve voor
Christa, die na een paar seizoenen bemannen nu het roer in
handen heeft.
Vrijdagmiddag 18.00 uur. De temperatuur daalt, de wind
neemt toe en jaagt iedereen
van het strand. Op naar het
huurhuisje. Of de bar. Mor-
gen weer een dag.
Zaterdag 19 juni. 09.00 uur.
Windkracht 6.
Vlaggenmasten weerstaan
ferm de rukkende vlaggen.
Zon en wolken vechten om
voorrang. De wind is afgelo-
pen nacht iets van richting
veranderd en heeft de zee
opgestuwd. De branding is wit van brekers. Mooi
gezicht, somber vooruitzicht. Zeilers arriveren,
maar niemand tuigt z'n boot op.
Om tien uur is de briefing, die tien minuten te laat
begint. De burgemeester spreekt nog mooie woorden over
het schone eiland Texel, maar Ronde-voorzitter Sidny van
Zon brengt het hoge woord eruit: “Helaas hebben we moeten
besluiten...” De boodschap is hard maar duidelijk. Geen
Ronde om Texel in 2010. Hier en daar wat boe-geroep, maar
de massa applaudiseert. Enig juiste beslissing. Volgend jaar
beter.
Z
De boodschap
is hard
maar duidelijk

foto: © Mark Lloyd
BAAS BAAS
Op deze pagina’s spetteren geregeld bijzondere nieuwe boten voorbij; de een
nog spectaculairder dan de andere. Maar het zijn de Open 60’s die ons
persoonlijk het meest fascineren. Dat komt omdat ontwerpers er telkens weer
in slagen om de grenzen van de toch al baanbrekende techniek verleggen,
gecombineerd met de ultieme uitdaging om zo’n machine in je eentje rond de
BOVEN

VIDEO
wereld te zeilen. Het meest recente voorbeeld is de nieuwe Hugo Boss van Alex
Thomson met zijn onconventionele manier waarop kuip en opbouw versmolten.
Daarvoor is ontwerper Juan Kouyoumdian verantwoordelijk. Thomson
bereidt zich voor op de Barcelona World Race, later dit jaar en staat ook weer
op de voorlopige deelnemerslijst aan de Vendée Globe.

Verwegzeilers maken de reis van hun dromen.
Daarover lees je genoeg. Maar hoe vergaat
het de achterban? Marc Thiry beschrijft
hoe het is om je kinderen en
kleinkinderen bij IJmuiden
linksaf te zien gaan...

Na een lange tocht met hun Marieholm langs de
Engelse kust in 2003 meldden mijn dochter en
schoonzoon: ”Wij gaan op wereldreis.”
Mijn vrouw en ik, zelf enthousiaste zeilers, moedigen ze
aan: “Moet je doen, het lijkt ons geweldig.” Dromen van je
kinderen zijn om mee te dromen, vooral als je ze herkent.
Ben ik als ouder
doof voor hun
verhalen geweest?
KLEINKINDEREN
In 2005 wordt ons eerste kleinkind geboren. ”Moet zo'n
hummel ook mee? Dat kun je zo’n kind toch niet aandoen?”
De verhalen over de wereldreis verdwijnen voor mij
naar de achtergrond.
Als de Marieholm te koop wordt gezet, voel ik mijn eerste
weerstand. Laat eerst ons kleinkind wat groter worden. Ik
heb immers stiekem de bouwtekening van een Flits te
voorschijn gehaald...
De Marieholm is snel verkocht. Het zoeken naar een
geschikte boot voor de wereldreis begint. Het moet een
stalen Koopmans worden. Daaruit blijkt dat de droom nog
volop leeft. Ben ik als ouder doof voor hun verhalen
geweest? Of alleen maar met mijn kleinkind bezig?
Dan horen we dat ze een Koopmans 39
hebben gevonden.
We worden er fysiek bij betrokken en
zeilen in april 2006 met zijn vieren de
aankoop over naar Amsterdam. Onderweg
spreken we onze zorgen uit over al het werk dat
aan de boot moet gebeuren en dat in combinatie
met hun drukke bestaan. Ze hebben allebei een
hectische baan, een kind en dan ook nog de voorbereiding
van een wereldreis. Mijn schoonzoon
is dag en nacht bezig om de vertrekdatum van
juni 2008 te halen. In september 2007 wordt
ons tweede kleinkind geboren. Alles volgens
plan, nietwaar?

REISSCHEMA
Wij krijgen het reisschema gepresenteerd. Einddoel: Nieuw-
Zeeland. ”Maar de reis kan ook heel anders verlopen,”
waarschuwt mijn dochter. De bemanning en vooral de kleintjes
bepalen wat het uiteindelijk gaat worden.
Ze geeft ook de mogelijkheid aan dat wij de boot in 2010
vanaf Nieuw-Zeeland kunnen terug zeilen. Het valt toch
mooi samen met de ingang van mijn pensioen?

De dromen en daarmee de onrust slaan nu ook bij mij toe.
Uiteindelijk kom ik weer met beide benen op de grond. Zij
moeten eerst maar eens vertrekken en daarna zien we wel
weer. Inmiddels staan al onze familiecontacten in het teken
van vertrek. Als ik met mijn schoonzoon op pad ga,
komen we steevast in een bouwmarkt of watersportzaak
terecht. De dag van vertrek wordt bepaald op 4 juli 2008.
Ineens veel zichtbaar geregel.
‘Moet zo'n hummel ook mee?
Dat kun je zo’n kind toch
niet aandoen?’

MILITAIRE OPERATIE
Elke keer als ik ze zie werp ik nieuwe zorgen op. “Hebben
jullie wel gedacht aan...” Ze beantwoorden met veel geduld
mijn vragen. Ondanks hun uitleg, kunnen ze mij niet helemaal
gerust stellen. De voorbereiding verloopt als een militaire
operatie. Ik kijk met verwondering hoe ze niet alleen de
boot in topconditie brengen, maar ook nieuwe vaardigheden
opdoen. Ze leren wonden hechten op een kipfilet. Dat hun
huisarts tijd vrij maakt om ze te leren hoe je met gapende
wonden omgaat, is een anekdote die het goed doet bij onze
vrienden. Maar gapende wonden stonden nog niet in mijn lijstje
van rampen en doen mijn hart dus weer sneller kloppen.
Logisch dat ze drie maanden voor hun vertrek geen ruimte
hebben voor onze dagelijkse verhalen. Integendeel, van ons
wordt verwacht volop mee te denken, soms te bemoedigen
als de twijfel toeslaat en op de kleinkinderen te passen als
deze echt niet meer in hun voorbereidingsschema passen.
Als thuisblijver blijf je echter buitenstaander, hoe je ook
betrokken bent of wordt.
TROUWFEEST...
Als ze doodleuk melden dat
ze op de dag van vertrek
ook nog een trouwfeest
geven, hebben mijn vrouw
en ik het niet meer. Feest?
Wat denken ze wel! Afscheid nemen van onze kinderen
en vooral de kleinkinderen is treurnis. De dag van
afscheid wordt bijzonder. De trouwerij op Pont 13
aan het IJ vindt plaats onder een stralende hemel.
Hun boot ligt ernaast, klaar voor vertrek. Af en
toe verdwijnt iemand naar de wc om te huilen.
Er wordt wat meer geknuffeld en vastgehouden
dan anders, maar het is het waard.
Ondanks hun uitleg,
kunnen ze mij niet
helemaal gerust stellen

Goed beschouwd is
achterblijven ook
hard werken...
’s Middags stapt het kersverse bruidspaar met hun kinderen
aan boord en vertrekken ze richting IJmuiden. Een waas van
tranen blokkeert mijn zicht. Wij gaan naar huis. Leeg. Alleen.
De volgende dag gaan wij zelf op vakantie met onze boot.
Verder dan buiten de haven komen we niet. Het gemis en
verdriet is zo sterk dat we terugkeren. Hals over kop boeken
we een reis richting Kreta. Daar komen we tot rust. Een
wereldreis voorbereiden is geen romantische aangelegenheid,
maar keihard werken. En grotendeels buiten het zicht
van de achterblijvers. Goed beschouwd is achterblijven ook
hard werken.
ONGEVRAAGD WALSTATION
Na hun vertrek sta ik als achterblijver volop in de belangstelling.
Iedereen vraagt hoe de reis verloopt, waar ze zijn, hoe
de kleinkinderen zich houden. Ik hou iedereen, ook zij die er
niet om vragen, minutieus op de hoogte. Elke dag raadpleeg
ik de website en houd de weersituatie bij.
Ik werp me op als een ongevraagd walstation. Mijn telefoon
staat dag en nacht standby om direct te kunnen ingrijpen.
Ook al weet ik dat het zinloos is bij een storm op de oceaan
112 te bellen. Mijn iPod staat vol met
foto’s, die anderen weinig zeggen. Er
wordt beleefd naar mij geluisterd. Mijn
vrouw sluit zich af van mijn verslag van
de weerberichten. Van gribfiles wil ze
niets horen of zien.
EEN MANNETJE MEER...
In augustus steken ze de Golf van Biskaje over. Een
mannetje meer zou fijn zijn. Ik vertrek gelijk. Mijn
vrouw vindt mijn betrokkenheid sterk overdreven.
“Ze redden zich wel zonder jou. Gedraag je
en pas je aan,” krijg ik mee als ik vertrek.
Tenslotte ben ik slechts opstapper.

De oversteek van Camaret-sur-Mer naar Gijon is een belevenis.
We vertrekken na een week wachten op aanvaardbaar
weer. Tussen twee depressies in wagen we de oversteek. Bij
de eerste dolfijnen en de eerste nacht onder de sterren heb
ik weer het ultieme zeilersgevoel. We bereiken heelhuids
Spanje, het land van Sinterklaas, volgens mijn kleinzoon.

RUST
Na thuiskomst ben ik een stuk rustiger, nu ik weet hoe het
er aan boord aan toe gaat, heb gezien dat mijn kinderen
een goed team vormen, dat mijn kleinkinderen zich geweldig
aanpassen en de boot oceaanwaardig is. Ik heb niet
meer de neiging anderen lastig te vallen met de geweldige
prestatie die mijn kinderen verrichten. Integendeel, ik volg
ze nu met meer genoegen en beleef op een gezonde wijze
hun avonturen. We bellen elkaar eenmaal per week, mede
omdat wij postadres zijn. Ze blijven administratief verbonden
met Nederland. Hoe verder de tijd verstrijkt, hoe
minder spectaculaire verhalen ik hoef te vertellen. Het
wordt gewoon.
DROOM
We volgen ze nu anderhalf jaar, zijn ze achterna gevlogen
naar de Canarische Eilanden en hebben drie weken mee
gezeild langs de Britse Maagdeneilanden.
Dat is een absoluut voordeel
van een achterblijver.
Ik wil nog steeds stiekem
om een hoekje kijken...
Je zeilt in gebieden waar je
nog nooit aan gedacht hebt
te zullen zeilen. Als achterblijver
wil ik nog steeds
stiekem om een hoekje blijven kijken.
Ik zal het maar bekennen, het liefst wil ik het
achterblijverschap inruilen om bemanning te
mogen zijn. Zij maken tenslotte mijn droom tot
werkelijkheid. Z

ADVERTENTIE

foto: © Ivor Wilkins/JP54
TOER

JAKKERBAK
JP54: getransformeerde Vendée-racer
Soms kom je boten tegen die je direct iets 'doen'. Alleen dat feit
al rechtvaardigt het om er langer bij stil te staan.
De JP54 is er zo een. Een toerjakkerbak van jewelste.
Bloedmooi. Van binnen en van buiten. Op en top Frans...

foto: © Ivor Wilkins/JP54
‘Ik vroeg me af wat voor mij
het beste toerjacht zou zijn...’
We begrijpen de Franse Vendée-veteraan Jean Pierre Dick wel. Als je
eenmaal de adrenalineboost van de Open 60's hebt ervaren en rond de
wereld hebt geracet, dan lukt rustig toerzeilen niet meer zo erg. Tegelijk
verlang je op die super-Spartaanse nonstopracers wel naar meer gerieflijkheid.
Met die wonderlijke combinatie van hang naar gang en de zucht naar
comfort droeg hij het concept aan voor de JP54.

VAN RACER NAAR TOERSCHIP
Tijdens zijn Vendée-avonturen dacht Dick wel eens na over zijn ideale
toerboot. “Ik vroeg mijzelf af wat voor mij het beste toerjacht zou zijn.
Uiteraard moest het een schip worden waarmee ik soepel over de zeven
zeeën kan zeilen, maar waarmee ik ook leuke reisbestemmingen kan
aandoen. Zo begon ik te bedenken hoe ik een racer het beste kon

foto: © Ivor Wilkins/JP54
Kantelkiel en ‘kantelinterieur’
veranderen in een toerschip. Het behoud van een lichte, stijve romp was
buiten kijf. Met een licht schip is de lol van over golven surfen gegarandeerd
en heb je een grote actieradius. Wat ik kon missen als kiespijn waren
de extremiteiten die het zeilen met racers fysiek zo zwaar maken. 'Licht
en stijf' was het uitgangspunt bij het ontwerp van de JP54 en logischerwijs
is het schip geheel gebouwd in koolstofvezel: romp, dek, tuig. Over elke
kilo aan boord is nagedacht.

De JP54 is uitgevoerd met een kantelkiel, voorzien van een 3 tons bulb; en
dat bij een waterverplaatsing van 9 ton.
Echt bijzonder is het kantelinterieur: kaartentafel en keukenblok zijn naar
loef te schuiven! Dat gebeurt hydraulisch, met een druk op de knop. Een
ballastsysteem dat uit de Vendée-racerij voortkomt. Het interieur ziet er
trouwens schitterend uit; futuristisch en functioneel. 'Gemakkelijk te
zeilen' was een ander uitgangspunt van de ontwerpers.

foto: © Ivor Wilkins/JP54
Als solozeiler weet Jean Pierre Dick als geen ander hoe hij
een boot in z'n eentje veilig vanuit de kuip moet mennen.
Die ervaring is overgebracht op de JP54. Alle trim is vanuit
de kuip te doen, zonder veel krachtinspanning, want de
lieren werken hydraulisch.
Eerder hebben we al toerversies van oceaanracers gezien,
zoals de Whitbread 60, maar deze JP54 is van een totaal
andere generatie en een klasse apart. Niet voor niets
noemt de werf zich: ‘Absolute Dreamer’.
Feiten en cijfers:
Lengte over alles : 18,23 m
Romplengte : 16,45 m
Breedte : 5,30 m
Diepgang : 3,50 m (gekanteld 2,50 m)
Kruiphoogte : 25,10 m
Waterverplaatsing : 9 ton
Bulbballast : 3 ton
Zeilopp. aan de wind : 216 m2
Zeilopp. voor de wind : 434 m2
Ontwerper : Guillaume Verdier
Interieurontwerp : Stéphanie Marin
Concept : Jean-Pierre Dick
Werf : Absolute Dreamer
Website : www.jp54.fr
Z
VIDEO

Marine Communication Specialists
Rondje Azoren?
Met uw eigen jacht in de zomer van 2011 drie maanden naar de Azoren
Vanuit Vlissingen naar Zuid-Engeland. Biskaje oversteken naar La Coruna.
De Spaanse Ria’s, Lissabon, Horta (Faial, Azoren) en terug via de Ierse zuidkust.
Meer info en de volledige route vindt u op www.oceanpeople.nl
Regel uw sabbatical en ga mee op de zeiltocht van uw leven.
Ontdek dé manier van avontuurlijk maar ook relaxed reizen met je eigen jacht.
Wie met OceanPeople meegaat heeft wat te vertellen.
Azores Adventure Cruise 2011
Commander
Pro 7x50
KLIK VOOR MEER INFORMATIE
NAZ
HARLINGEN
bouwers van de
Noordkaper 22-31
KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
ZILTE KLIKS
WAYPOINT AMSTERDAM
Klik hier
voor een uitdagende
zeilopleiding
van bemanningslid
tot Yachtmaster ®
Vaar op zeker
Verzekeringen en financieringen
K L I K V O O R M E E R I N F O R M A T I E

foto: © Per Heergaard/RC44 Class
TUSSEN
KOUD KOPENHAGEN
RC44’s voor het eerst in het noorden
Voor het eerst streek de RC44-vloot neer in Noord-Europa. Kopenhagen was
het decor van de spectaculaire boten met de handtekening van Russell Coutts.
De zo traag op gang komende zomer was even wennen voor de bemanningen
die meestal op aangenaam tropisch water acteren.

SPREAD
VIDEO
VIDEO
Wind, kou en uitstelvlaggen kenmerkten de wedstrijden. Opnieuw presteerde
onze landgenoot Pieter Heerema uitstekend, maar op de laatste wedstrijddag
moest zijn team dat van BMW Oracle voor laten gaan. Z

Witboek menselijk oog
Rijkswaterstaat bouwt een Zeeverkeerscentrum
op Terschelling, van
waaruit met behulp van camera's en
radar in het Wadden- en Noordzeegebied
het scheepvaartverkeer
wordt begeleid. De vuurtorenwachters
op Terschelling en Schiermonnikoog
gaan van de torens af. De
Wadvaarders maken zich zorgen
over de veiligheid als het menselijk oog verdwijnt. De vereniging gaat
meldingen verzamelen van incidenten op de Wadden en de Noordzee,
waarbij de waarneming door vuurtorenwachters van belang is geweest.
Ze worden gebundeld in een 'Witboek menselijk oog' dat wordt gebruikt
voor een evaluatie. www.wadvaarders.nl
Oudedeuren Surfcup
Wie 'm vorig jaar heeft gemist,
krijgt een herkansing: op 19 september
is de 2de editie van de
Oudedeuren Surfcup op de
Westeinder. Bestemd voor de
oudere jongere van 40+ met een
oude oerplank van minstens 3.65
meter. Nu nog soepel in dat wetsuit
zien te komen...
www.oudedeurensurfcup.nl

INdeWIND
Delta Lloyd IFDS Worlds 2010
En weer heeft Delta Lloyd een zeilevenement
geadopteerd. De verzekeraar is
naamgevend sponsor van het IFDS Worlds
2010 ofwel het Wereldkampioenschap
Zeilen voor Gehandicapten. Van 6 tot 14
juli is Medemblik de uitvalsbasis. Het WK
geldt als kwalificatie voor de Paralympics
van 2012. De zeilers komen uit in drie
klassen: 2.4mR (eenmansboot), de Skud 18 (tweemansboot) en de Sonar
(driemansboot). Sterke Nederlands troeven zijn Thierry Schmitter en het
team Hessels. De organisatie is in handen van de Koninklijke. www.knzrv.nl
Veilig het water op!
Meer veiligheid op de
vaarweg, meer onderling
begrip tussen schippers.
Dat is het doel van het
project 'Varen doe je
samen'. In het kader
daarvan zijn Knooppuntenboekjes
verschenen,
met aanbevolen routes
op drukke vaarwegen.
Sinds dit voorjaar is er
ook een folder met vaartips voor beroepsschippers en watersporters.
Aan te vragen op 0800-8002 en te downloaden op
www.varendoejesamen.nl. Op die site kun je ook de Knooppuntenboekjes
downloaden. Foto SRN/Frank de Bruin

foto:© YSY
Ruig rondje
Veel uitvallers in 14de YSY Ronde Noord-Holland
VIDEO

INdeWIND
“Gewoon doorzetten en hard varen.” Zo vat Alex Brouwer
van de Ponzani zijn eerste Rondje Noord-Holland samen.
Het was een ruig Rondje, met een krachtige noordnoordwester.
Brouwer, regerend Nederlands kampioen Pion,
zeilde duohanded, samen met Gert Meinardi. En dat
deden meer Pion-zeilers, zodat een groep van zeven een
eigen klasse vormde. “Met z'n tweeën varen houdt je
scherp, want je bent constant bezig,” aldus de Ponzanischipper.
”Vooral de tweede etappe van Enkhuizen naar
Kornwerd was zwaar. Dat was aan de wind hakken op die
korte, steile IJsselmeergolven. We hadden 30 knopen
wind over dek. Op dat stuk zijn tientallen deelnemers
afgehaakt, want niet iedereen zag het zitten om vervolgens
in het donker het Wad op te gaan.”
De doorzetters die dat wel deden kregen wind en stroom
tegen in het donker. “Lastig,” volgens Brouwer, “maar
ook mooi, met die lichtjes om je heen en voorbij surfende
grote jachten.” Daarna volgde de beloning voor het
doorbijten in de vorm van een lang ruimwinds rak richting
IJmuiden, al moesten er voor de havenmond venijnige
brekers worden overwonnen. De Yeti van schipper
Van der Pol pakte de line honours, hij werd om 4.56
geklokt. De Ponzani-mannen finishten rond half negen in
ochtend en eindigden als 3de in hun klasse.
Als pluspunt noemt Alex Brouwer de rustmomenten bij
de sluizen van Enkhuizen en Den Oever. Waar vroeger
iedereen zo snel mogelijk wilde schutten, heeft de organisatie
nu een ruime passagetijd ingebouwd. De deelnemers
hebben per sluis twee uur de tijd voordat ze na de
sluis weer over de startlijn moeten.

foto: © Zilt Magazine
Eerste Solotoer 2010 trekt veertien deelnemers

Zeezeilers Olav Cox en Mathijs Dijkma bedachten afgelopen win-
ter de Solotoer. Een uitwaaitocht voor solozeilers. Alleen het doel
stond vast: op zaterdag 29 mei om 16.00 uur een pint vatten in
het wereldberoemde zeilerscafé Butt & Oyster.
Verder niks: geen organisatie, geen website. Elke
deelnemer moest zijn eigen plan trekken. Veertien
zeilers noteerden hun namen in het Solotoerschriftje
en dronken een door Zilt aangeboden biertje.
Enkelen stuurden impressies van hun tocht.

Olav Cox
'Spelen met tijd en
mogelijkheden'
De weerberichten worden ongunstiger, na
weken van mooie noordenwind. Door een
avond eerder te vertrekken, bereik ik met
de Ritme, een Koopmans 33, de Engelse
kust net voordat de wind zich in het zuidwesten
nestelt en aantrekt. Je moet als
solozeiler spelen met de tijd en mogelijkheden.
Ondanks de mooie wind tijdens de
eerste helft van de oversteek en een ontspannen
stuk motoren in windstilte op het
eind, voel ik me toch gesloopt. De 27 uur
durende trip op de drukke Noordzee gaat
me niet in de koude kleren zitten. Bij
vertrek is er een knoop in de maag: je weet
dat je het komende etmaal vrijwel niet aan
slapen toekomt, terwijl je tot op het
laatste moment alert moet blijven. Zaak
dus om je reserves goed te bewaken en
waar mogelijk rust te nemen. Voor Pin Mill
pik ik een tonnetje op en val in slaap. De
volgende ochtend blijkt dat meer solozeilers
de uitdaging zijn aangegaan. Eén voor
één komen ze binnen en er vormt zich een
vreemdsoortig gezelschap van veertien
mensen die elkaar niet kennen maar toch veel te vertellen
hebben. Over solozeilen (van eerste keer tot zeer ervaren),
over hun boten die in lengte variëren van 27 tot 44 voet,
over de navigatie (van iPhone tot papieren kaart), over de
voorbereidingen (van al maanden bezig tot eergisteren het
idee pas opgepikt) en vooral ook over de tocht zelf. Een
bijzonder samenzijn...

Ids Witteveen
Kleinste boot van de vloot
Op woensdagochtend vertrek ik om 08.00 uur vanuit IJmuiden
met mijn Rocinant, een Granada 27. De kleinste boot in de
Solotoer, naar later blijkt. De eerste helft van de tocht kan de autohelm
het op de ruimwindse rakken niet altijd bolwerken, met de uitgeboomde

fok aan loef. Dus stuur ik
veel zelf. In de tweede helft
van de nacht valt de wind
weg en moet ik motoren. Ik
vaar de rivier op met de
Noorse Jol Cornelia van Bert
van de Broek. Hij pikt een
mooring bij Pin Mill, ik
besluit door te varen naar
Woolverstone, waar ik na 27
uur en met 127 mijl op het
log afmeer. Moe!
Joost Posthuma
'Mooi alibi...'
Tientallen keren
schiet het op de
heenreis naar
Pin Mill door
mijn kop: ik ben een idioot!
Ik heb me laten verleiden de
solo-oversteek te maken en
krijg door de keus vanuit
Vlissingen te vertrekken alle
dikke schepen, vissersboten
en windfarms van de zuidelijke
Noordzee voor m’n kiezen.
Lekker! Maar er is maar
één manier om te reageren
op de uitdaging van Mathijs
en Olav en dat is: gáán!
Geweldig, zo’n ‘plan zonder
plan’, organisatie zonder

organisatie, uitdaging via internet. Zeilen met de watersportvereniging,
stoere solotoertochten of wedstrijden,
vrijwel allemaal voorzien van inschrijfprocedure, reglement,
informatiebijeenkomst, barbecue, lijst van verplichte
veiligheidsmiddelen, captain’s dinner, stempelposten en
vaantje toe kunnen bij mij de vaarhonger niet stillen. Dus
ligt er een zeewaardig uitgeruste schuit in de haven, die
overal heen kan en is er nog één ding nodig om dat eens
solo te gaan doen: een alibi…
Geweldig gevoel op de heenreis: ga ik er wel komen? Alle
wachten draaien en helder genoeg blijven om al die grote
rotboten op tijd te zien? Komt er een hele horde andere
zeilers of zit ik daar alleen in de kroeg? Da’s wel erg solo,
maar zou een geweldige grap zijn…
Maar er zitten veertien tevreden solozeilers in The Butt and
Oyster aan een rondje Adnam’s bitter namens Zilt. En
verdikkeme, er is tóch een vaantje bedacht… Ik heb het de
bedenker vergeven. We zijn tevreden idioten...
René Brammer
Vertrek op de
valreep...
Dinsdagavond
na Pinksteren,
tijdens het
avondeten,
vertel ik mijn vriendin
Gerrie over de Solotoer.
Juist het vrije karakter
spreekt mij aan. Ik ben
zeker geen clubzeiler of
liefhebber van georganiseerde
trips. “Waarom ga

je dan niet?” vraagt zij. Bord aan de kant, weersites opgezocht
en een blik op de zw-winden vanaf donderdag.
Hmm. Een stukkie zeilen is leuk. Vanaf Lemmer naar Pinn
Mill met een behoorlijke zuidwester vind ik niet leuk.
Woensdag ziet er prima uit met NO 4, later afnemend.
Maar dat is morgen al...
Gevolg: ik pak 's avonds een tas in en handel woensdagochtend
vroeg wat zaken af voor mijn werk. Om 11 uur
gooi ik de Sparkling Too, een Bavaria 38 cruiser, los in
Lemmer. Met prachtig weer en een lekkere wind zeil ik via
Den Oever en Den Helder het zeegat uit. Een zwoele nacht
volgt. Het is erg druk op de Noordzee waardoor het zelfs
niet tot 10-minuten slaapjes komt. Genietend vlinder ik
over de Noordzee. Eind van de ochtend passeer ik de
centrale shippingline waarna de wind geheel wegvalt. De
scheepvaart is rustig, ik kan een paar dutjes doen, waarna
ik over mijn slaap heen ben. Op de motor vaar ik over een
rustige zee richting Engeland. De laatste 25 mijl komt de
wind terug uit ZZW en dat maakt de aanloop van de Orwell
River net bezeild. Donderdagavond om 23 uur pik ik een
mooring op voor Pinn Mill, maak schoon schip en slaap een
boerennacht...

ADVERTENTIE
MOREL

foto: © Zilt Magazine

MOTTEN
SLAAN HUN
VLEUGELSUIT
De International Moth klasse dateert al
uit de jaren twintig van de vorige eeuw.
Waarom de boot toen een mot werd
genoemd hebben we niet kunnen achterhalen.
Maar sinds die naamgenoot van
een vliegend insect ook daadwerkelijk
vleugels kreeg, is het een toepasselijker
benaming dan ooit.
Zilt nam een kijkje bij een evenement met
een intrigende boot.
VIDEO

foto’s: © Zilt Magazine
Als hij op het strand van Muiderzand
ligt, kan zelfs een
buitenstaander zien dat de
Moth geen gewone boot is. Het
gebruikelijke zwaard of de kiel zijn
vervangen door twee ragdunne
profielen met onder elk een vleugel.
Die draagvleugels of hydrofoils
zorgen ervoor dat de boot niet
door, maar óver het water scheert.
In zo’n concept is gewicht, of liever
het ontbreken daarvan, cruciaal. Niet zo verwonderlijk dus dat alle
onderdelen, inclusief romp en mast van carbon zijn gemaakt. Een
compleet getuigd exemplaar weegt maar weinig meer dan 30 kilo.
VERNUFTIG
Koos Winnups is voorzitter van de Nederlands/Belgische Moth
klasse en legt graag uit hoe de Moth uit het water komt. Vanzelfsprekend
produceren de vleugels alleen voldoende lift als de boot
genoeg snelheid maakt. Een knoop of zes is een voorwaarde. Bij dat
proces speelt de stand van de beide tabs, achter de vleugels een
belangrijke rol. De voorste wordt hoofdzakelijk automatisch ingesteld
door een even vernuftig als simpel mechanisch systeem. Een
verticale spriet wijst vanaf de boeg naar beneden en registreert hoe
ver de romp uit het water is gekomen
en vertaalt die informatie naar de vleugeltab.
Ook de achterste vleugel,
tevens het roer, heeft een tab maar die
wordt bediend door de joystick te
draaien alsof het een gashendel is. Het
is een delicaat samenspel van krachten,
want: “je kunt ook te ver doorstijgen,”
vertelt Koos. “Dan komt de voorste
vleugel uit het water en verliest hij
onmiddellijk al zijn lift…”

...geen enkele
andere tegendruk dan
het lichaamsgewicht
van de ‘piloot’
foto: © Zilt Magazine

foto’s: © Zilt Magazine

“Een delicaat samenspel
van krachten...”

foto’s: © Zilt Magazine
BALANS
Het zeilen met een hydrofoil Moth vereist veel gevoel voor balans,
zo blijkt tijdens het evenement. Terwijl de meer ervaren zeilers op
topsnelheid voorbij flitsen, moeten andere Mottenbestuurders de
ene na de andere duikvlucht voor lief nemen. Dat is niet zo vreemd;
de windkracht in het Moth-zeil ondervindt immers geen enkele
andere tegendruk dan het lichaamsgewicht van zijn roerganger (In
Moth-kringen circuleert ook de term ‘piloot’). “Goede open botenzeilers
zijn dan ook beslist in het voordeel,” weet Koos Winnups. Als
geen ander spreekt hij uit ervaring; zijn vorige boot was een zeeschouw…
GEEN NIEUWE KLASSE
Opmerkelijk is dat de draagvleugel-Moth helemaal geen nieuwe
klasse is. De ‘foils’ zijn een optionele aanpassing die nog steeds
binnen de klassevoorschriften valt van de International Moth. De
Moth’s met een conventioneel
zwaard – de low riders – zeilen dus
gewoon in hetzelfde veld als de
‘foilers’. “Bij weinig wind zijn die
zwaard-Moth’s zelfs in het voordeel,”
legt Koos uit: “Dan zit al dat spul wat
wij onder water hebben, alleen maar
in de weg…” Feit is echter dat er sinds
2004 geen niet-vliegende wereldkampioenen
meer waren.
ENERVEREND GENOEG
De geplande wedstrijden voor Muiderzand komen niet verder dan
een aantal proefstarts. Nadat het startschip een aantal malen
ankerop moet om omgeslagen deelnemers te assisteren, hebben de
vijftien knopen wind het veld zozeer uitgedund dat er te weinig
boten overblijven voor een echte race. Toeschouwers, noch deelnemers
malen erom. Vliegen met de Moth is ook zonder onderlinge
krachtmeting al enerverend genoeg… Z

JULI 2010
t/m 3 juli WK J/22. Scheveningen. www.j22.nl
2-4 juli Zomerevenement Marieholm. Medemblik.
www.marieholmvereniging.nl
2-11 juli 40ste Deltaweek. Kajuitjachten en platbodems.
www.deltaweek.nl.
3-4 juli Vrijbuiterweekend. Loosdrecht. Eenheidsklassen.
www.vrijbuiterweekend.nl.
6-14 juli WK Gehandicaten. Medemblik. www.knrzv.nl.
7 juli HvH-Scheveningen vv. Cats. Hoekse WS. www.hwsv.nl
8-11 juli Rondje om de Noord. Almere-Texel vv.
www.wsvalmerehaven.nl
9-11 juli Hargen Sail. Open cats, www.cat72.com.
9-18 juli WK 470. Scheveningen. www.ned470ko.nl.
10 juli Hurleydag. Huizen. www.hurley800.nl.
10-11 juli Jan Haringrace. Monnickendam. Platbodems.
www. janharingrace.nl.
10-14 juli 90ste Kaagweek. Eenheidsklassen. www.kwvdekaag.nl.
15-17 juli EK Jeugd Yngling. Lelystad.
www.championshipssailing.org
18-23 juli WK Yngling. Lelystad. www.championshipssailing.org

19-23 juli EK Splash.Lelystad. www.championshipssailing.org
19-23 juli Eurocup Flash. Lelystad. www.championshipssailing.org
17 juli Van Loon Hardzeildag. Veerse Meer. Hoogaarzen,
hengsten. www.hoogaars.nl.
17-18 juli Loosdrechtweek. www.loosdrechtweek.nl.
17-21 juli Zuidlaardermeerweek. Kropswolde.
www.zvzuidlaardermeer.nl.
17 juli Start Colin Archer Memorial Race. Lauwersoog-Larvik.
www.camr.nl.
17-18 juli Katwijk-Noordwijk. Catamarans. www.skuytevaert.nl.
23-29 juli 65e Schildmeerweek. www.zvoss.nl.
24-25 juli Westlandcup. Cats. KZV 's Gravenzande. www.kzvg.nl.
23 juli-1 aug. Travemünder Woche. www.travemuender-woche.net
24 juli-6 aug. Skûtsjesilen. Friesland. www. skûtsjesilen.nl.
25 juli EK Flying Junior. Muiden. www.fjeuropeans2010.nl.
EVENEMENTEN
8-11 juli Delta Marina Boatshow. Kortgene.
15-16 juli Visserijdagen Bruinisse, Grevelingenmeer.
agenda@ziltmagazine.nl

AUGUSTUS 2010
6 aug. Reunie SSRP en VSRP. Koudum. Rond en Plat.
www.vsrp.nl.
7-14 aug. IFKS kampioenschappen. Friesland. www.ifks.nl.
14 aug. Mosselrace. Platbodem en SW. O'schelde.
www. mosselrace.nl.
14-15 aug. Benelux kampioenschappen. Grevelingen.
open eenheidsklassen. www. kwvdekaag.nl.
14-15 aug. NK Hobie Cat. Noordwijk. www.hobieclass.nl.
20-22 aug. Alkmaar Open. Open eenheidsklassen.
www.alkmaardermeer.nl.
20-22 aug. Flevo Race IJsselmeer. Enkhuizen. www.knzrv.nl.
20-28 aug. WK Tempest. IJsselmeer. Hoorn.
www.tempestworlds2010.nl.

21-22 aug. NAM-REM Race. Zandvoort. Cats. www. wvzandvoort.nl.
27 aug. 46ste Delta Lloyd 24 Uurs. www.kustzeilers.nl.
27-29 aug. Breskens Sailing. IRC jachten. www.breskenssailing.nl.
EVENEMENTEN
7-8 aug. Havendag Breskens. www.visserijfeesten.nl.
19 aug. Sailparade. IJmuiden-Amsterdam.
19-23 aug. Sail Amsterdam.
27-29 aug. Vlissingen Maritiem. www.vlissingenmaritiem.nl
31 aug.-5 sep. Hiswa te Water. IJmuiden. www.hiswatewater.nl
agenda@ziltmagazine.nl

foto: © Thierry Martinez/J.P. Morgan Asset Management Round the Island Race
Rondje Whight
Het Britse Rondje Texel gaat rondt het eiland Wight en is geen meerromperonderonsje,
maar staat open voor elk type boot. En dat waren er op 19 juni niet
minder dan 1754. Ze zorgden ervoor dat - op hetzelfde moment dat ‘Texel’
werd afgelast - de deelnemers aan de J.P. Morgan Asset Management Round

VIDEO
the Island Race, de Solent veranderden in een kaleidoscoop van spinnakers.
Francis Joyon’s tri Idec was als eerste na 4 uur en 24 minuten weer terug in
Cowes. Een andere winnaar was de Franse topfotograaf Thierry Martinez die
met deze plaat thuiskwam.

Zien en gezien worden
In een paar jaar tijd is de aanwezigheid van en AIS ontvanger op zeegaande
zeilboten bijna gemeengoed geworden. Als de doorbraak van AIS transponders
net zo hard gaat, dan ligt er voor BlueAIS een grote markt open. Het
vernieuwende aan deze transponder is dat de techniek en de antennes
(VHF en GPS) zijn samengebracht in één behuizing. Dat maakt het installeren
van de BlueAIS bijzonder eenvoudig. In plaats van drie kabels, naar
marifoonantenne, GPS en de stroomtoevoer, sluit je dit 'standalone' apparaat
aan met een enkele kabel voor de stroom- en kaartplotterverbinding.
Een antennesplitter of een
tweede kabel met antenne is dus
niet meer nodig. Fabrikant EMA
levert verschillende montagesteunen
om de transponder op
de hekstoel, mast of radarpaal te
bevestigen. Importeur AMSSA
denkt dat de prijs van de BlueAIS
inclusief montagesteun en 15
meter kabel op ongeveer 1100
euro komt te liggen. Optioneel is
de ConBox, met een drukknop
waarbij transponder wordt uitgezet
maar de receiver actief blijft.
Die zal ongeveer 180 euro gaan
kosten. www.amssa.nl

ZILTESPULLEN
Nooit meer naar de pomp
African Cats presenteert met de 45 voets Green eMotion een volledig
autonome catamaran zonder verbrandingsmotor. Volgens bedenker en
bouwer Gideon Goudsmidt is de boot uniek vanwege de 'fossiel-vrije'
voortstuwing en energievoorziening. De grote accubank wordt gevoed
door intrekbare elektrische motoren die zeilend elektriciteit kunnen
generen, de Motogens. Wanneer de motoren met draaiende schroef als
generator werken lever je twee knopen snelheid in, maar dat zal minder
pijn doen als je de beloofde snelheden van tegen de 18 knopen haalt.
De snelheid op de motoren is maximaal 9 knopen. Voor anker liggend
zorgen de grote zonnepanelen op de vaste bimini en een windgenerator
bovenin de mast voor de nodige ampères.
De ontwikkeling van de in Zuid-Afrika gebouwde Green eMotion heeft
zeven jaar geduurd. Na de proefvaarten van drie maanden en 11.000
mijl is het systeem nu klaar om in een acht tal catamarans van African
Cats te worden ingebouwd. Vervolgens zal het Green-Motion systeem
ook voor andere schepen beschikbaar zijn.
www.africancats.com

Onbreekbaar en zonder anker
Het kan dus toch, een kunststof
servies zonder anker, kompasroos
of ander nautisch
motief. De Lange Scheepsservies
(DLS) introduceert een
kunststof servies dat eruit ziet
en voelt als porselein maar
dat toch onbreekbaar is. Het
DLS servies is strak en wit en
gemaakt van melanime. Er is
een ronde en een vierkante
versie verkrijgbaar. Zeilers die er aan de kajuittafel niet nog eens op
gewezen willen worden dat ze aan boord van een boot zijn, kunnen voor
dit design-servies terecht op www.scheepsservies.nl
Hoekig is het nieuwe rond
Styling wordt steeds belangrijker
in de botenbouw. Een onvermijdelijk
gevolg is dat jachtontwerpers
meegaan in modetrends. En
bij trends is hoekig het nieuwe
rond. Lewmar speelt hierop in
met een serie rechthoekige bootramen.
Dat patrijspoorten al eeuwen
rond zijn of op z'n minst
ronde hoeken hebben doet er
blijkbaar niet toe. Misschien is
het een kwestie van wennen. Lewmar levert de rechthoekige patrijspoorten
in de standaardmaten 0, 1 en 4. Als je een oud luik wilt vervangen zul
je nog wel even met de figuurzaag aan de slag moeten om het gat passend
te maken. www.lewmar.com

ZILTESPULLEN
Zeilend vakmanschap
Al dertig jaar werkt Zeeman
Jachtbouw aan boten van
anderen. Het bedrijf specialiseert
zich in scheepstimmerwerk
en restauraties. Twee
jaar geleden vond Arne Zeeman
het tijd worden om zijn
vakmanschap te presenteren
in een zelfgebouwd jacht. Het
bouwen duurde iets langer
dan gepland, maar onlangs
ging de eerste Zeeman 41 te
water. Het is een ontwerp van
jachtarchitect Arjen Keer met
een aluminium romp en een
houten opbouw. De bouwer
uit Enkhuizen wilde een boot
die klassieke lijnen combineert
met moderne zeileigenschappen. Nu de eerste proefvaart achter de
rug is, meldt Arne Zeeman dat de 41 voeter zo zeilt als hij had verwacht:
als een snel en comfortabel toerjacht. Wij gaan dat graag voor je checken;
de vaart met de Zilt-redactie staat al gepland.
Gegevens Zeeman 41
Lengte over alles: 13,47 m
Lengte waterlijn: 11,15 m
Breedte: 3,80 m
Diepgang: 2,00 m
Waterverplaatsing: 13,5 ton
Grootzeil: 45,5 m2
Stagzeil: 22,5 m2
Fok: 45,0 m2
Ontwerper: Arjen Keer
Bouwer: Zeeman Jachtbouw
www.zeemanjachtbouw.nl

Evolutie op 30 voet
Bénéteau neemt vernieuwing serieus. Voor de ontwikkeling van de First
30 is de Franse mega-werf een samenwerking aangegaan met ontwerper
Juan Kouyoumdjian (Juan K.) en topzeiler Michel Desjoyeaux. Juan K. is
baanbrekend geweest in de laatste winnende ontwerpen van Volvo
Ocean racers en America's Cupper BMW Oracle. Topteams uit de hele
wereld weten de weg
naar zijn kantoor.
Desjoyeaux, winnaar
van talloze solo races,
deed de technische
fine-tuning van het
30 voets ontwerp,
waarmee de werf een
stap zegt te zetten in
de evolutie van hun
sportieve Fisrt serie.
De eerste boot gaat binnenkort te water. Juan K. en Desjoyeaux gaan dan
direct meedoen met Franse wedstrijdserie. Tijdens die wedstrijden zullen
ze de lay-out optimaliseren en deze aanpassingen worden dan nog deze
zomer doorgevoerd op de boten die al zijn besteld. In deze fase worden
ook andere topzeilers en First fans uitgenodigd mee te denken. De
bevindingen worden bijgehouden op www.teamfirst30.com. Bénéteau
denkt met deze aanpak tot een topproduct te komen en daarmee een
grote groep zeilers aan te spreken. De prijs voor deze geëvolueerde 30
voeter zal rond de € 79.000 liggen. www.nautischkwartier.nl
Technische gegevens
Lengte over alles: 9,81 m
Lengte waterlijn: 9,52 m
Breedte: 3,20 m
Diepgang: 1,90 m
Waterverplaatsing: 3750 kg
Ballast: 1090 kg
Grootzeil: 32,9 m²
Genua: 26,6 m²

ZILTESPULLEN
Smakelijke verhalen uit de kuip
Geert van der Kolk is een zeilende Nederlandse schrijver die in de
Verenigde Staten woont. In De drang van de zee maakt hij met zijn
benedenmodale Dufour Arpège tochten
langs de Amerikaanse oostkust, zeilt hij in
de Caraiben en gaat hij naar Groenland.
Maar veel meer dan de bestemmingen zijn
het mensen die centraal staan in de 31 op
zichzelf staande, korte hoofdstukken.
De auteur vertelt over ontmoetingen met
andere zeilers, de lokale bevolking of zijn
opstappers. Het is het type verhalen dat
elke vertrekker wel kent en dat het goed
doet bij een glas in de kuip. Die associatie is
allerminst een diskwalificatie, en zeker niet
als Geert van der Kolk die verhalen vertelt.
Hij blijkt niet alleen een begenadigd schrijver,
maar staat overduidelijk ook midden in
de wereld van de langeafstandszeilers. Eens te meer toont hij aan dat een
verhaal niet per definitie ‘smakelijk’ is door het onderwerp, maar vooral
door de manier waarop het verteld wordt. In sommige hoofdstukken
doet zijn stijl zelfs denken aan mijn favoriete zeilschrijver Jonathan Raban.
Een echte vakantieaanrader dus. Want met De drang van de zee onder de
klep van de kaartentafel, zou je bijna gaan verlangen naar een verwaaidag.
RK
De drang van de Zee wordt uitgegeven door uitgeverij Nieuw Amsterdam
en kost € 16,50.

Loft style
De vergelijking van
een kajuit met een kelder
gaat bij Hanse
Yachts niet op. Bij de
aankondiging van de
Hanse 445 gaan ze
zelfs zo ver om het
interieur te vergelijken
met een loft. Dat
belooft wat. De ontwerpers
Judel-Vrolijk
& Co kregen de opdracht een 44 voeter te tekenen met een lange waterlijn,
verbeterde zeilprestaties en 15% meer volume. Daarnaast zegt de werf een
volgende stap te zetten in het toepassen van modern design in het
interieur. Licht en ruimte, daar draait het om bij de Duitse bouwers. De
boot dicht het gat tussen de 40 en de 47 voeter in Hanse serie.
Prijzen volgen binnenkort. www.hansewest.nl
Victron zonnestroom
Energiespecialist Victron voegt deze maand de BlueSolar zonnepanelen toe
aan het programma stroomopwekkers.
Victron meldt dat de
BlueSolar panelen zijn voorzien van
verbeterd glas, waardoor ze stijver
en sterker zijn. Belangrijker is dat de
opbrengst bij weinig zonlicht, zoals
dat meestal in Nederland het geval
is, verbeterd is. Door gebruik te maken van een 'bypass diode'
is er tevens minder terugval in de stroomopbrengst als er schaduw over een
deel van het paneel valt.
www.victronenergy.com

ZILTESPULLEN
Blogboek
Echt ervaren zijn Rob en
Nienke Peters niet als ze
met hun Nika vertrekken
voor een vijf maanden
durende reis naar de Lofoten.
Aan het begin van de
trip moeten ze erg wennen
aan hun net aangeschafte
Hutting 40. Door
weinig wind tijdens de 315
mijl lange oversteek van
Harlingen naar Mandal
valt die grote stap de zeilers
uiteindelijk toch mee. Eenmaal in Noorwegen volgt de Nika de ruige
kust naar einddoel de Lofoten. Onderweg houdt Rob Peters een weblog
bij. Noorderzon is een bundeling van deze blogberichten. De verzameling
losse teksten leidt niet tot een verhaal met een goed doordachte opbouw
maar storend is dit niet. Het boek krijgt er juist een persoonlijk karakter
door. Dat Peters zijn zeilbelevenissen met een gezonde dosis zelfspot
beschrijft helpt hier zeker bij. De 224 pagina's van deze paperpack staan
bol van de foto's. Voor €19,95 stop je Noorderzon in je vakantiebagage.
www.hollandia-boeken.nl

foto: © Sander van der Borch/Artemis
HANDTASZEILEN
Motten willen vliegen
LV Cup springlevend
Zonder dat nog bekend is hoe het verder gaat met de America’s Cup, strijden de
voormalige deelnemers in een spectaculaire wedstrijdreeks om de Louis Vuitton
Cup. De voormalige AC-boten reizen de hele wereld over. Dit keer streken de
volgelingen van de tasjesfabrikant neer in het Italiaanse la Maddalena.

VIDEO
Dat de boten van een generatie zijn met misschien wel wat gedateerde
klasseregels deert niemand. De wedstrijden zijn spannender dan ooit en
bovendien leveren ze ouderwets lekkere beelden op. En net als vroeger
wonnen de Nieuw-Zeelanders. Z

Elke zomer is er een nautische variant van de Tour de France. Een
grootscheepse zeilwedstrijd in etappes langs de Atlantische en de
Mediterrane kust van Frankrijk. De leider van het klassement krijgt
geen gele trui, maar een rode (profs) of blauwe (amateurteams)
spinnaker. De drie deelnemende Nederlandse teams zijn: Brunel,
Mummaduck en TU-Delft. Met hun Farr 30's hebben ze dit voorjaar
voor Scheveningen gezamenlijk getraind en elkaar sterker gemaakt. In
de volgende editie van Zilt krijg je een uitgebreide reportage van onze
‘embeded’ verslaggever. Nu tellen we de ploegen aan je voor.

Brunel
Veel oud Delftenaren verenigden
zich in een nieuw
team. De schippersrol
wordt gedeeld tussen
olympiër Pieter Jan Postma
en Bart Verwerft. Brunel
vaart in de amateurklasse.
www.brunelsailing.nl
TU Delft
Het team van de univeriteit
van Delft is een oudgediende
in de Ronde. Ook
deze keer is een hoge klassering
in studentenklassement
de inzet. Schipper is
Bert Schandevyl.
www.delftchallenge.nl
Mumma Duck
Ook Mumma Duck heeft
ambities, met schippers Laurent
Pages en Bouwe Bekking
zou een hoge klassering bij de
amateurs zeker mogelijk
moeten zijn. De North Sea
Regatta was een goede generale
met een eerste
plaats.www.mummaduck.com

Bergetappes
en tijdritten
4
Pléneuf-Val-André
2
1
3
Dieppe 1
Calais
Duinkerken
TOUR DE FRANCE
À LA VOILE
26 juni - 25 juli
2010
Net als de
wielrenners die
5 Lorient
Frankrijk ronden, 6 Talmont-Saint-Hilaire
moeten ook de zeilers
van alle markten thuis
zijn. Het klassement
wordt niet alleen
7 Royan
bepaald door het traject
tussen de etappeplaatsen,
maar ook door series
wedstrijden vlak voor of in
Marseille La Seyne-
Port Camarque 8 Sur-Mer
9 10
de haven. Wat de Tour voor zeilers extra
zwaar maakt, is dat er nauwelijks rustdagen zijn. Na een lange tocht over
zee wordt de boot onmiddellijk geprepareerd voor wedstrijden rond de
boeien. In de tussentijd moet de bemanning weer op krachten zien te
komen door voldoende te eten en te rusten. Ook voor de walteams is de
Tour de France à la Voile dus echte topsport.
De route verschilt elk jaar, maar begint steevast aan de Atlantische kust. Deze
editie start op 26 juni in het Noord-Franse Duinkerken waarna de vloot in
relatief korte etappes naar Calais en Dieppe zeilt. Het inslingeren duurt echter
maar kort; in de daarop volgende drie etappes wordt in totaal zo’n 500 mijl
afgelegd. Dat traject met z’n lastige navigatie en sterke getijdenstromen is
waarschijnlijk het meest veeleisende stuk van de hele race.
Twee etappes later bereiken de boten het Zuid-Franse Royan en gaan ze over
land naar de Middellandse Zee. De wedstrijd wordt voortgezet met 3 etappes
en opnieuw dagelijkse series havenraces aan de Côte d’Azur. Precies een
maand na de start, wordt de beker uitgereikt in la Seyne-sur-Mer.

Stroom opwekken
is makkelijker
dan opslaan
Keuzes bij de aanschaf van boordaccu's

In de afgelopen maanden besteedde
Zilt veel aandacht het opwekken van
stroom. Een onderdeel kwam daarbij
echter nog niet echt aan bod; het
opslaan van energie is misschien wel
het duurste en zeker het meest veronachtzaamde
deel van het verhaal. De
toverdoos 'accu' die we nu aan boord
gebruiken is loodzwaar, duur en vereist
een goede behandeling. Zijn
opvolger, de Lithium ion accu, staat
echter al klaar. Lichter, kleiner en een
langere levensduur zijn precies de
eigenschappen waar we op zitten te
wachten. Maar helaas zijn die
moderne accu's ook nog schreeuwend
duur. Gelukkig dalen de prijzen snel.
'Geen gezeur een accu is een accu en het
verschil zit alleen maar in de prijs'. Het is
een veel gehoorde opvatting op de steiger.
En inderdaad, als je in de afvalbak
van een jachthaven kijkt, zie je geregeld
kostbare merkaccu's van maar twee, drie,
of vier jaar oud liggen. En dat terwijl bij
normale slijtage een loodaccu toch echt
vijf tot zes jaar mee kan gaan. Iets gaat er
dus niet goed, want niemand gooit zo
maar 500 euro aan waarde weg. De oorzaak?
Slechte behandeling en verkeerd
gebruik.

EEN BAK MET ZUUR
Alle lood-zuur accu’s bestaan nog steeds uit loden platen
in een bak met zuur. Een plaat bestaat uit een loden
rooster dat wordt opgevuld met een pasta van zuiver lood
of loodoxide. De plaat wordt gescheiden van de andere
platen door een isolator. Door de bovenkanten van de
afzonderlijke platen met elkaar te verbinden wordt er een
groep gevormd. Een groep negatieve en een groep positieve
platen wordt met separatoren in elkaar geschoven en
in een afgesloten cel van de accubak geplaatst. Deze cel is
een 2 volts accu. Door de cellen in serie te schakelen,
ontstaat afhankelijk van het aantal cellen een 12 V of 24 V
accu. Hoewel het natuurkundige principe gelijk blijft,
komen er ook constructieve varianten voor. Zo gebruikt
Optima geen vlakke maar gewikkelde platen, die een
hogere stroomafgifte bij vergelijkbaar volume hebben, zo
claimt de fabrikant.
De kwaliteit van een accu wordt bepaald door de zuiverheid
van het gebruikte lood, de hoeveelheid pasta en de
constructie van de roosters. Ook de lassen en isolatoren
spelen een rol, net als de hoeveelheid gel. Voor een groot
deel worden de soms aanzienlijke prijsverschillen door die
componenten verklaard. Hoewel je geluk kunt hebben met
goedkope accu’s.
START, SEMI-TRACTIE EN TRACTIE
Aan boord gebruiken we de accu’s voor verschillende
doeleinden. Voor het starten van de motor, het laten
draaien van de boegschroef of een elektrische lier is in
korte tijd een hoge stroom nodig. Zo’n 100 Ampère is niet
ongewoon. Koelkast, verlichting en navigatieapparatuur
verlangen echter een heel andere belasting. Zij vragen
relatief weinig stroom maar doen dat wel continue en
gedurende lange tijd. Bij dat verschil in gebruik horen
verschillende type accu’s.

LADEN
Bij het berekenen van de laadcapaciteit wordt uitgegaan van
een tijdsduur van ongeveer acht uur. Als een 100 Ah accu in
die tijd geladen moet worden is daar dus een laadstroom
voor nodig van 100Ah / 8 uur = 13 A. Wordt de accu
tegelijkertijd belast, met bijvoorbeeld 8 ampère, dan is de
benodigde laadstroom dus minimaal 13 + 8 = 21 A.
Tijdens het laadproces neemt de inwendige weerstand van de
accu toe, waardoor de lader minder gaat leveren. In de
praktijk zal die 21 A dus niet eens voldoende zijn en kom je
uit op een lader van misschien 25 A. Een overcapaciteit van
20% tot 25% is een goede vuistregel.
Prijzen van acculaders varieren van een paar tientjes tot
duizenden euro's. Dat heeft alles te maken met het vermogen
van de lader en het type lading. Accu’s raken pas echt vol bij
een laadspanning van 14,2V tot 14,4 V afhankelijk van de
temperatuur en tijd.

Startaccu’s zijn bedoeld voor het leveren van een kortdurende
hoge stroom, bijvoorbeeld voor het starten van
een motor. Ze zijn relatief goedkoop en de levensduur
bedraagt 50 tot 80 cycli. Een cyclus is een genormeerde
manier van ontladen en laden. Daarover later meer.
Semi-tractieaccu’s, service- of verlichtingsbatterijen zijn
gemaakt voor langdurige ontladingen zoals bij normaal
boordgebruik voorkomt. Ze zijn bij uitstek geschikt voor
verlichting, koeling, en instrumenten. De levensduur van
deze batterij is beduidend langer dan die van de startaccu
en ligt op 200 tot 300 cycli. Met deze accu’s kun je ook een
motor starten en de lieren laten draaien, maar daarvoor
zijn ze niet echt bedoeld.
Tractieaccu’s zijn speciaal ontwikkeld voor langdurig
zwaar gebruik voor bijvoorbeeld elektrische boten en
auto’s. Ze zijn veel duurder dan andere types, maar onderscheiden
zich door een levensduur van 900 tot 1000 cycli.
Aan boord zie je ze zelden vanwege hun hoge gewicht en
de onhandig hoge laadspanning van 18 V.
NAT, GESLOTEN, AGM, GEL
Lood-zuur accu’s zijn te koop in drie varianten:
De normale ‘natte’ batterijen met vuldoppen. Deze
moet je geregeld bijvullen met gedestilleerd water. Ze zijn
zowel in start- als in verlichtingsuitvoering leverbaar onder
duizend en één merknamen. De kwaliteits- en prijsverschillen
zijn groot. Voor gebruik aan boord zijn deze accu’s heel
geschikt, maar bij extreme helling is lekkage van accuzuur
door de doppen niet helemaal uit te sluiten.

SLIJTAGE IS CAPACITEITSVERLIES
Accu’s slijten en verliezen daardoor capaciteit. Na een jaar
beschikt onze goedkope voorbeeldaccu niet meer over zijn
oorspronkelijke 100 Ah maar nog maar over 80 Ah. Een
kwaliteitsaccu heeft dan zo’n 5 Ah ingeleverd. Dat proces zet
zich voort en versnelt zich met het ouder worden van de
accu.
Accu’s slijten door:
Corrosie van de platen als gevolg van de inwerking van het
zuur. Dat proces wordt versneld door hoge inwendige temperatuur,
bijvoorbeeld door een verkeerde afstelling van de
dynamo of acculader.
Actieve loodmassa-uitval door regelmatig laden en ontladen.
Hierdoor verandert het volume van de massa in de
accuplaten voortdurend. Door gasontwikkeling kan de massa
losraken en uit de platen vallen. Vooral als dunne platen van
startaccu’s langdurig worden gebruikt voor verlichting zijn ze
gevoelig door massa-uitval. Dat is de voornaamste reden,
waarom een startaccu niet geschikt is als servicebatterij.
Sulfateren. Tijdens het ontladen vormt zich loodsulfaat in
de accu. Dat hoort bij het proces en is op zich niet schadelijk.
Wordt de accu echter heel diep ontladen, regelmatig slecht
of onvoldoende geladen of wordt hij heel lang niet geladen,
dan gaat het loodsulfaat uitkristalliseren en raken de platen
verstopt. De combinatie van corrosie, massa-uitval en sulfateren
kan ervoor zorgen dat ook heel erg goede accu’s
versneld overlijden.

Onderhoudsvrije ‘natte’ accu’s zijn helemaal gesloten
met uitzondering van een opening waardoor alleen wat gas
kan ontsnappen. Dat is nodig omdat ze anders zouden
kunnen barsten bij verkeerd laden of ontladen. Deze accu’s
zijn gevuld met een overmaat aan zuur en water. Hoewel
dit type accu primair is gemaakt als startaccu, is het ook
geschikt als universele batterij. De voordelen zijn een
lagere zelfontlading, minder gewicht en geringere afmetingen.
Worden deze accu’s tot onder 10,5 V ontladen, dan
raken ze ernstig beschadigd.
AGM accu’s met Absorbent Glass Material technologie
worden snel populairder. En terecht. In deze accu’s staan
de platen heel dicht bij elkaar, geïsoleerd door glaswol.
Daardoor zijn ze compacter en kunnen ze desnoods liggend
worden gemonteerd. Door hun bouw kunnen ze de
grote stromen voor boegschroef, lieren en startmotor
makkelijk aan. Nadeel is dat ze niet snel kunnen worden
geladen omdat ze hun warmte slecht kwijtraken. Om die
reden is aangepaste laadapparatuur nodig.
In de geheel gesloten onderhoudsvrije gelaccu is het
zuur opgesloten in een pasta. Zelfs als de accu lek raakt,
loopt er niets uit. Het noodzakelijke transport van waterstof
en zuurstof gebeurt door de vele duizenden barstjes
in de gel. De gelaccu is uitstekend geschikt is voor gebruik
aan boord. Hij is bruikbaar als start- en serviceaccu, ontwikkelt
geen gas en kan niet lekken. Ook bestand kan hij
goed tegen langere grote ontladingen zoals nodig voor
bijvoorbeeld elektrische lieren. Een nadeel is de wat
hogere prijs.

LITHIUM ION ACCU’S
De nieuwe generatie accu’s heb je waarschijnlijk al lang in
huis; ze zitten nu al in je camera, notebookcomputer en iPod.
Dat ze daar de traditionele batterij al hebben vervangen is
niet zo vreemd. Ze zijn lichter, kleiner en snel te laden en
hebben een lange levensduur. Precies de eigenschappen die
we ook graag voor onze boordaccu’s willen zien.
De eerste exemplaren worden inmiddels al aangeboden.
Helaas hebben ze meer gemeen dan alle opgesomde goede
eigenschappen, ze zijn nog schreeuwend duur. Maar de
ontwikkeling lijkt niet meer te stuiten.
Mastervolt verkoopt een 12 volt 320 Ah accu voor de
watersport en breidt het programma uit. En binnenkort gaat
Gybe Engineering zelfs cellen in Nederland fabriceren.
De Mastervolt accu’s is opgebouwd uit acht cellen van 40
Ah en daardoor leverbaar in 160 Ah bij 24 volt of 320 Ah bij
12 volt, 13,25 V nominale voltage. De laad- en ontlaadstroom
is nominaal 100 A, en kan maximaal 320 A bedragen. Het is
een krachtpatser van 48 kg en 62x20x35 cm groot. Imposante
getallen maar realiseer je wel dat drie gelaccu’s met
dezelfde capaciteit samen 115 kg zouden wegen.
Gybe Engineering gaat losse cellen van 2,5 tot 32 Ah voor
starten en verlichting bouwen en zal die met elektronica ook
koppelen tot grotere units. Speciale laders zijn in ontwikkeling.
Met een Li ion accu van 32 Ah kun je makkelijk een dieselmotor
tot 50 pk of groter starten door de hoge koudstartstroom.
Zo’n accuutje is ongeveer 12x8x31 cm groot en
weegt ongeveer 5 kg.

Wie zich verdiept in boordaccu’s, ontkomt helaas niet aan
techneutenjargon. Weten wat die begrippen inhouden is
echter onvermijdelijk bij het maken van de juiste keuze.
Capaciteit: wordt altijd aangegeven in ampère-uren
(Ah). Hoe hoger dat getal, hoe meer energie er in de accu
kan worden opgeslagen. Tussen 80 en 150 Ah zijn gebrui-
kelijke waarden voor een boordaccu. Daarachter staat
nog een nadere aanduiding, bijvoorbeeld: C 20. In dat
geval kan de accu 20 uur worden ontladen met een
stroom van 5 A. De capaciteit is dan 5 A x 20 h = 100 Ah.
Helemaal lineair is die berekening overigens niet. Is de
afgenomen stroom slechts 1 A, dan levert de accu geen
100 uur stroom maar bijvoorbeeld 130 uur, voordat de
eindspanning van 10,5 volt is bereikt. En omgekeerd; gaat
het om een stroom van 10 A, dan is de accu niet na 10
uur leeg, maar bijvoorbeeld al na 8 uur.
Koudstartstroom: voor het starten van een diesel
van ongeveer 40 kW (55 pk) is volgens de motorfabrikant
een capaciteit nodig van ongeveer 60 Ah. Het presteren
van een accu is echter temperatuurgevoelig. Bij lage
temperaturen neemt het vermogen af. Om te bepalen
hoeveel, wordt bij –18C gemeten hoe groot de maximale

stroom is die een volledig geladen accu levert zonder dat
de spanning na 30 seconden beneden de 9 V daalt. Laat
je overigens nooit misleiden door de afmetingen van
startaccu’s; hun grootte zegt niets over hun capaciteit. Er
bestaan kleine accu's die een grote startstroom kunnen
leveren.
Cyclus: is de eenheid die wordt gebruikt om de
levensduur van een accu aan te duiden. Een cyclus
bestaat uit het volledig ontladen (20%) en weer volladen
(100%) van een accu. Lastig is dat zoiets in de praktijk
nauwelijks voorkomt. Daarom staan bijvoorbeeld twee
cycli tot 50% of vijf cycli tot 80% staat gelijk aan een
volledige cyclus. Goede accu’s kunnen zo 300 cycli aan
met een ontlading tot 20% van de capaciteit, 600 tot 50%
en 1200 tot 75%.
Zelfontlading: door de inwendige weerstand loopt
er een kleine interne stroom in de accu, die ervoor zorgt
dat de accu lading kwijt raakt. Zelfontlading is het grootst
bij normale ‘natte’ batterijen. Gesloten onderhoudsvrije-
en AGM batterijen hebben er minder last van. Bij gel- en
lithium ion accu’s is zelfontlading uiterst gering.

foto: © Bemanning Brandaan

ZILTEWERELD
Indianenrivieren bij Chesapeake Bay
Maar liefst 50 rivieren komen uit in de enorme baai
aan de oostkust van Amerika, Chesapeake Bay. Voor
de twee kinderen aan boord van de Brandaan is het
een ideaal zeilgebied. Plat water, weinig wind en
bijna elke dag een nieuwe ankerplaats tussen het
groen op rivieren met oude Indianennamen als
Choptank, Susquehanna, Potomac, Patuxant, Poquoson,
Piankatank en Great Wicomico River.

foto’s: © Bemanning Job
TWEE JAAR IN 13 MAANDEN
Het standaard Rondje Atlantic lijkt uit de gratie. Steeds meer vertrekkers
plannen een uitgebreider Rondje. De reis naar de Carieb gaat niet meer
vanzelfsprekend van de Canarische Eilanden rechtstreeks naar Barbados
of St. Lucia. Vaker wordt er eerst een stop gemaakt in Brazilië of Suriname.
En de terugweg gaat niet meer altijd van Sint Maarten naar de Azoren. Een
stuk Amerikaanse oostkust past bij hedendaagse plannenmakers prima in
de route huiswaarst. Zo'n groot rondje kost natuurlijk meer tijd en een
jaar is meestal niet voldoende.
EXTENDED RONDJE
Toine en Mira Straathof lukt het wel om de gebruikelijke route fors uit te
breiden en toch binnen 13 maanden weer thuis te zijn. Op weg naar het
Caribisch gebied doen ze met hun Hallberg Rassy 40 Brandaan eerst
Gambia en Suriname aan. Toine: “Wij kunnen zonder stress zo'n 'extended'
rondje doen, omdat we ervoor hebben gekozen minder tijd in de Carieb te
besteden. We vinden het hier erg druk en hebben er bovendien al een paar
keer gecharterd. Onze planning loopt soepel, omdat we het ook geen
probleem vinden om langere stukken te zeilen met nachten erbij. Daarnaast
houdt onze Hallberg Rassy 40 het echt prima; een voorwaarde voor zoveel
stukken varen is een boot die geen mankementen vertoont.”

ZILTEWERELD
ENORME TEGENSTELLINGEN
De Brandaan vliegt door de Carieb, maar doet wel de Domicaanse
Republiek en Cuba aan, landen die veel zeilers overslaan. Mira bevalt het
reizen op deze manier goed: “In elk gebied blijven we zo'n twee weken,
wat eigenlijk prima is om een streek te verkennen. Deze reis is een
fantastische ervaring, zowel voor ons als voor onze twee dochters Eline en
Marinthe van 10 en 8 jaar. Het varen langs de oostkust van de VS maakt
onze trip extra afwisselend. We zeilen hier twee maanden. In Florida zien
we de lancering van spaceshuttle Discovery vanaf onze ankerplaats. In
grote stappen varen we daarna over zee naar het noorden. Om Cape
Hatteras te vermijden pakken we een stuk Intra Coastal Waterway en we
scharrelen drie weken rond in de Chesapeake Bay. En dan volgt New York.
Een week ligt de Brandaan aan een mooring in de Hudson rivier, op
steenworp afstand van Central Park en Broadway. Deze kust biedt enorme
tegenstellingen tussen prachtige natuur, traditionele dorpen en grote
Amerikaanse steden. Het maakt onze reis helemaal af. We blijven nu nog
twee weken in de Long Island Sound en maken ons daarna op voor de
lange trip naar de Azoren. Ondanks het forse aantal mijlen van ons rondje
zijn we dan weer op tijd terug voor het nieuwe schooljaar van Eline en
Marinthe.”
Z

emanning
Z ilt
51/52
De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:
Ruud
Kattenberg
Henk
Huizinga
Hans
Martens
Sjors
van der Woerd
Jimmy
Lengkeek
Laurens
Morel
Laurens
van Zijp
Pieter
Nijdeken
Saskia
van der Sluis
Michiel
Scholtes
Robert
van der Weerdt
en vele
opstappers
Aan de kajuittafel
Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf.
Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn
het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed
verhaal.
De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en
keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en
Skype.
De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan:
redactie@ziltmagazine.nl
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen
zonder schriftelijke toestemming van de makers. Bij overtreding geldt het tarief dat
daarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteld.
De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.

foto: © Zilt Magazine
Zilt Zoekt Zeilers
Abonneer je nu en ontvang gratis:
- elke week het zeilersweerbericht
- elke maand Zilt Magazine
Ga naar www.ziltmagazine.nl
en vul je e-mailadres in