april - De Alde Feanen

Het fotoboek van Anton Huitema
De grote ratelaar
Nationaal Park De Alde Feanen is rijk aan planten. Ruim 450
soorten zijn er bekend uit het gebied. Deze grote variatie aan
plantensoorten danken we aan het feit dat De Alde Feanen
zoveel verschillende soorten natuur herbergt. Een aantal soorten
komt heel algemeen voor en andere soorten zijn wat kritischer
wat hun groeiplaats betreft en dus zeldzaam. Dat geldt
ook voor de grote ratelaar. De grote ratelaar komt van nature
voor in vochtige en matig voedselrijke gras- en hooilanden. Hij
kan soms zo massaal voorkomen dat hele velden zacht geel
gekleurd zijn door de ‘rinkelblom’, zoals hij in het Fries wordt
genoemd. Door de intensivering van de landbouw is deze plant
op veel plaatsen verdwenen. Het is dan ook een beschermde
plantensoort.
Gelukkig hebben we in De Alde Feanen een aantal plekken
waar deze, toch wel bijzondere, plant nog voorkomt. De grote
ratelaar (Rhinanthus angustifolia) is een éénjarige plant die 10
tot 80 centimeter hoog kan worden en bloeit van mei tot oktober.
Het bijzondere van de grote ratelaar is dat hij gedeeltelijk
parasiteert op de wortels van grassen. Dat wil zeggen dat de
plant voor een groot gedeelte zijn voedsel uit de wortels van
grassen haalt. Dit heeft echter tot gevolg dat het gras pas laat tot
groei komt en dus ook laat gemaaid kan worden. De ratelaar
moet eerst uitgebloeid zijn en zaad hebben gevormd alvorens
het gras volop tot groei kan komen. De naam van deze plant is
afkomstig van de periode waarin de zaden rijp zijn. De rijpe
zaden rammelen dan in de vrucht als een soort ratelaar. Overigens
zijn de zaden van de grote ratelaar maar één jaar kiemkrachtig.
In De Alde Feanen kom je de grote ratelaar vooral tegen in de
verschillende zomerpolders als Laban, de Wyldlannen, de Twa
sân-mêden en polder Grondsma. Ook in de Bolderen en op de
Lange Sâne bloeit hij vaak uitbundig. Dit zijn dan ook allemaal
De man yn it fjild
Anton Huitema
U kunt Anton Huitema (42) bijna dagelijks tegenkomen in De
Alde Feanen. Anton is educatief medewerker bij het Nationaal
Park en wie weet leert u
hem nog eens kennen tijdens
één van de vele
excursies die hij doet met
jong en oud. Anton is ook
natuurfotograaf. Voor elke
nieuwsbrief van De Alde
Feanen kiest Anton een
foto uit zijn archief en vertelt
hij er iets over. Deze
keer: de ratelaar.
gebieden die op een speciale manier beheerd worden. Deze
gebieden worden laat gemaaid, meestal na 15 juli, en niet of
nauwelijks bemest. Door dit beheer blijven de botanische waarden
in stand. Bovendien zijn deze gebieden vaak ook erg
geschikt voor weidevogels.
Nieuwe Infozuilen Nationaal Park
Vanaf deze zomer kunt u op een vijftal plaatsen in het
Nationaal Park een informatiezuil tegenkomen. Op deze
zuilen vindt u een overzichtskaart van het Nationaal Park
en enige informatie over natuur en recreatieve mogelijkheden
op de locatie van de betreffende zuil. De zuilen zijn het
Nationaal Park aangeboden door de ANWB in het kader
van het zilveren regeringsjubileum van Hare Majesteit in
2005. Het Nationaal Park hoopt dat de zuilen er toe bijdragen
dat u nog meer ziet en geniet van De Alde Feanen!