Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries
Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries
Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Amanda Buys se Geestelike Dekk<strong>in</strong>g<br />
Hierdie is ‘n produk deur Kanaän Bedien<strong>in</strong>ge, ‘n nie-w<strong>in</strong>sgewende<br />
bedien<strong>in</strong>g onder die dekk<strong>in</strong>g van:<br />
• El Shaddai Christelike Kerk, Durbanville<br />
Pastoor Ken Turner<br />
• Biblisches Glaubenszentrum Ludwigsburg<br />
Pastor Karl-He<strong>in</strong>z Gunther, Duitsland<br />
• River of Life Family Church, Vanderbijlpark<br />
Pastoor Edward Gibbens<br />
Daar is geen kopiereg op hierdie materiaal nie. Geen gedeelte van<br />
hierdie materiaal mag egter gereproduseer en/of aangebied word vir<br />
persoonlike gew<strong>in</strong> nie. Alle regte van hierdie materiaal word<br />
voorbehou om die Kon<strong>in</strong>kryk van die Here <strong>Jesus</strong> Christus<br />
ALLEENLIK te bevorder.<br />
Gepubliseer deur:<br />
<strong>Kanaan</strong> Bedien<strong>in</strong>ge<br />
Vir verdere <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g of die plaas van ‘n bestell<strong>in</strong>g, kontak ons asb. by:<br />
Posbus 15253 John Vorsterrylaan 27<br />
Panorama Plattekloof Uitbr. 1<br />
7506 Panorama 7500<br />
Kaapstad Kaapstad<br />
Suid-Afrika Suid-Afrika<br />
Tel.: (+27) (021) 930 7577<br />
Faks: (+27) (021) 930 7070<br />
E-mail: kanaan@iafrica.com<br />
Webblad: www.kanaanm<strong>in</strong>istries.org<br />
Kantoorure: Maandae tot Vrydae, 9vm – 3nm.<br />
2
INHOUDSOPGAWE<br />
INLEIDING 4<br />
HOOFSTUK 1 – SIEN DIE GROTER PRENT AGTER ALLE GENESING 6<br />
HOOFSTUK 2 – BEGRIPPE WAT ONS GROEI AANHELP 14<br />
HOOFSTUK 3 – JESUS, ONS VOORBEELD VIR GEESTELIKE GROEI 18<br />
HOOFSTUK 4 – DIE ROL WAT DIE LIGGAAM VAN CHRISTUS SPEEL<br />
IN GROEI 23<br />
HOOFSTUK 5 – DIE KRAG VAN AANVAARDING 35<br />
HOOFSTUK 6 – DIE BRON EN ONTLEDING VAN SKULD 41<br />
HOOFSTUK 7 – DIE ROL VAN PYN EN LYDING 49<br />
HOOFSTUK 8 – PYN: GOD SE GENEESMIDDEL VIR DIT WAT<br />
VERKEERD IS 60<br />
HOOFSTUK 9 – DIE VRUG VAN GROEI – WORD ‘N REGVERDIGE 67<br />
HOOFSTUK 10 – DIE WAARDE VAN SNOEI: DISSIPLINE 76<br />
HOOFSTUK 11 – GEESTELIKE ARMOEDE 79<br />
HOOFSTUK 12 – DIE AARD VAN GEHOORSAAMHEID 84<br />
HOOFSTUK 13 – SONDE IS MEER AS EKSTERNE DADE 87<br />
HOOFSTUK 14 – DIE BELANGRIKHEID VAN AKTIWITEIT 93<br />
HOOFSTUK 15 – WAG VIR DIE OES–TYD 96<br />
3
WORD GROOT IN DIE NAAM VAN JESUS!<br />
INLEIDING<br />
Daar is basies vier modelle hoe mense <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> <strong>Naam</strong> grootword:<br />
1. Die ‘Sonde’ Model<br />
Die berader moes die sonde v<strong>in</strong>d en die persoon konfronteer. Erken, kom tot<br />
<strong>in</strong>keer en moenie meer sondig nie!<br />
Alle probleme is ‘n gevolg van jou sonde.<br />
• God is goed<br />
• Jy is sleg<br />
• Hou daarmee op.<br />
2. Die ‘Waarheid’ Model<br />
Die waarheid sal jou vrymaak. Indien daar ‘n area <strong>in</strong><br />
jou lewe is wat nie werk nie, moet dit wees omdat jy<br />
waarheid <strong>in</strong> jou lewe kortkom. Die helper / berader se<br />
rol was dus om jou aan te moedig om méér verse te<br />
leer, méér Skrif te memoriseer, en méér doktr<strong>in</strong>e (veral<br />
jou “posisie <strong>in</strong> Christus”) te ken. Al hierdie waarheid sou<br />
dan van jou verstand na jou hart deurvloei, en uite<strong>in</strong>delik<br />
jou gedrag en emosies bepaal.<br />
3. Die ‘Ervar<strong>in</strong>g’ Model<br />
Jy moet by die pyn <strong>in</strong> jou lewe uitkom – v<strong>in</strong>d die misbruik of die seer –<br />
en “kry dit op een of ander manier uit”. “Neem jou pyn na <strong>Jesus</strong>”, of “gee<br />
jou pyn vir <strong>Jesus</strong>”. <strong>Jesus</strong> kan by jou wees <strong>in</strong> jou pyn óf misbruik en dit<br />
verander. Hierdie model beklemtoon weer <strong>Jesus</strong> se vermoë om buite tyd te<br />
beweeg.<br />
4. Die ‘Bonatuurlike’ Model<br />
Hierdie model het baie variasies. Charismate het kitsgenes<strong>in</strong>g en bevryd<strong>in</strong>g<br />
gesoek; ander het op die Heilige Gees gewag om die verander<strong>in</strong>g teweeg te<br />
br<strong>in</strong>g soos Hy Sy lewe deur hulle leef.<br />
4
ONS GEVOLGTREKKING:<br />
Hoewel al vier modelle waarde het, is daar baie mense wat, ten spyte van hul<br />
wandel met God, steeds met hul pyn loop. Hulle het God se waarheid geken.<br />
Hulle was getroue gemeentelede en leiers. Hulle was baie getrou <strong>in</strong> hul<br />
gebedslewe, Bybelstudie en ander geestelike dissipl<strong>in</strong>es. Ten spyte van al<br />
hierdie oefen<strong>in</strong>ge, kon hulle nie uit hul vallei kom nie.<br />
Ons het mense van God se liefde geleer, maar hul depressie wou nie<br />
skietgee nie. Ons het hulle van die gekruisigde lewe geleer, maar hul<br />
verslaw<strong>in</strong>gs het gebly. Hulle het gefokus op hul “sekuriteit <strong>in</strong> Christus”, tog<br />
het die paniekaanvalle voortgeduur.<br />
Moet ons asseblief nie verkeerd verstaan nie. Ons sien dikwels dat mense<br />
verbeter, die Skrif leer, bid en belydenis doen, maar iets het steeds geskort.<br />
Daar moes meer wees ......<br />
5
HOOFSTUK 1 – SIEN DIE GROTER PRENT AGTER ALLE<br />
GENESING<br />
Geestelike groei gaan nie slegs oor die terugkeer na ‘n<br />
verhoud<strong>in</strong>g met God en met mekaar nie óf na die soeke<br />
van ‘n suiwer lewe nie, maar dit gaan ook oor die<br />
terugkeer na die lewe – dié lewe wat God vir mense<br />
geskep en bedoel het dat hulle dít moet beleef.<br />
Hierdie lewe van diepe verhoud<strong>in</strong>g, vervullende werk,<br />
vier<strong>in</strong>g en meer, bied ons die lewe wat ons begeer en dit<br />
los ons probleme op. Soos Paulus sê, dat ons<br />
“vervreemd is van die lewe van God”<br />
(Efes. 4:18)<br />
Ons moet met die lewe versoen word op die wyse waarop dit veronderstel was<br />
om te werk.<br />
Die Bybel beg<strong>in</strong> met die idee:<br />
1. God as Bron,<br />
2. verhoud<strong>in</strong>g as primêr, én<br />
3. God as die outoriteit. Ons moes die lewe leef, maar <strong>in</strong> onderdanigheid<br />
aan God, anders hoef ons glad nie te lewe nie. Lewe en onderdanigheid<br />
aan God was een en dieselfde d<strong>in</strong>g.<br />
1. GOD SE ROL WAS OM DIE BRON OF VOORSIENER TE WEES; ONS<br />
ROL WAS OM VAN DIE BRON AFHANKLIK TE WEES.<br />
God se rol was om te voorsien; ons rol was om te ontvang. God het aan ons die<br />
verhoud<strong>in</strong>g gebied; ons ontvang <strong>in</strong>timiteit en die verb<strong>in</strong>tenis. Ons rol was<br />
ontwerp om afhanklik te wees. Hy voorsien; ons maak daarop staat, en vertrou<br />
Hom.<br />
Onafhanklikheid is nie vir ons ‘n opsie nie. God het sonder ons bestaan, nie<br />
andersom nie. Die rol wat ons <strong>in</strong> die lewe moet opneem is nie slegs een van<br />
afhanklikheid nie, maar ook teen self-voorsien<strong>in</strong>g. Ons rol is om ons<br />
beperk<strong>in</strong>g te ken en daardie beperk<strong>in</strong>g oor te steek deur buite onsself vir hulp te<br />
soek. Ons is beperkte skepsele, nie die Skepper nie, en ons is dus nie soos God<br />
self-voorsienend nie. Ons is dus beperk <strong>in</strong> ons vermoë om alleen te lewe, apart<br />
van God.<br />
Hierdie selfde beperk<strong>in</strong>g is van toepass<strong>in</strong>g op ons verhoud<strong>in</strong>g met mekaar. Ons<br />
is beperk <strong>in</strong> ons vermoë om te voorsien <strong>in</strong> wat ons vir onsself nodig het sonder<br />
iemand anders om aan verslag te doen. Dus is selfs voorsien<strong>in</strong>g van God nie die<br />
enigste verhoud<strong>in</strong>gs grens wat ons het nie. Ons het ook ander mense nodig<br />
en kan nie onafhanklik van hulle leef nie. Ons moet na buite afhanklik wees<br />
vir liefde.<br />
6
2. GOD SE ROL WAS OM IN BEHEER TE WEES; ONS ROL WAS OM<br />
TOE TE GEE AAN GOD SE BEHEER VAN DIE WêRELD EN OM<br />
ONSSELF TE BEHEER.<br />
God is <strong>in</strong> beheer van die heelal en van wat gebeur. Hy is <strong>in</strong> bevel van die groter<br />
prent. So baie van mense se probleme ontstaan omdat hulle probeer om d<strong>in</strong>ge<br />
buite hul beheer onder hul beheer te kry, en wanneer hulle probeer, verloor hulle<br />
beheer oor hulself.<br />
Ons beheer oor die groter prent is beperk. Om die waarheid te sê, ons het geen<br />
beheer daaroor nie. Ons het egter wel beheer oor ons eie gedrag en moet<br />
daardie verantwoordelikheid nakom.<br />
God se rol is om <strong>in</strong> beheer te wees van die groter prent en ons rol is om <strong>in</strong><br />
beheer van onsself en ons verantwoordelikhede te wees.<br />
In kort, ons moet selfbeheers<strong>in</strong>g beoefen.<br />
3. GOD WAS DIE BEOORDELAAR VAN LEWE; ONS MOES DIE LEWE<br />
ERVAAR.<br />
Nog ‘n rol wat aan God behoort het, was om goed van kwaad te onderskei. Hy<br />
het daardie rol vervul, en wou dit nie na die mensdom aangee nie. Ons moes nie<br />
beoordeel nie, maar moes die goeie lewe leef weg van die beoordel<strong>in</strong>g daarvan.<br />
Ons moes alles ervaar wat God aan ons gegee het <strong>in</strong> plesier, werk en<br />
verhoud<strong>in</strong>g. Ons moes dit uitleef tot by die grense, maar nie probeer om God te<br />
word en die beoordelaar daarvan te wees nie. Ons moes onskuldig bly en nie<br />
eens weet dat ons onskuldig was nie. God alleen was beoordelaar en op ‘n<br />
manier het Hy aan ons gesê, “Moenie daardie rol opneem nie”.<br />
4. GOD HET DIE REËLS GEMAAK; ONS MOET DIT GEHOORSAAM.<br />
God het ons nie geraadpleeg oor die oprigt<strong>in</strong>g van reëls en die ontwerp van die<br />
lewe nie. (Bv. Hy het ons nie gevra of die huwelik of dat jy moet werk ‘n goeie<br />
idee was of nie!)<br />
WAT HET TYDENS DIE VAL VAN DIE MENS GEBEUR?<br />
1. Adam en Eva het onafhanklik van die Bron geword.<br />
2. Hulle het hul verhoud<strong>in</strong>gs verloor.<br />
Onmiddellik het hulle “naak en beskaamd” gestaan en hulself met vyeblare<br />
bedek. Hul <strong>in</strong>timiteit en kwesbaarheid het verlore geraak, en hul vermoë om<br />
mekaar te vertrou en ‘n goeie verhoud<strong>in</strong>g te hê, was ook verlore.<br />
7
Van toe af sien ons hoedat die mens vertroue, regverdigheid, liefde en<br />
eerlikheid met mekaar, verhandel vir vervreemd<strong>in</strong>g, onregverdigheid,<br />
vyandige verhoud<strong>in</strong>gs en oneerlikheid.<br />
3. Hulle het die struktuur en orde omgedraai<br />
Hulle het hulle eie god geword. Hulle het selfvoorsienende, beherende en<br />
veroordelende mense geword en volgens hul eie reëls beg<strong>in</strong> leef.<br />
4. Hulle het die rolle omgedraai<br />
Die rolle soos God hulle geskape het:<br />
GOD Mense<br />
God is die Bron Ons is afhanklik van God<br />
God is die Skepper Ons is die skepsels en kan nie tot<br />
onsself bestaan nie<br />
God het beheer oor die wêreld Ons het beheer oor onsself<br />
God was die beoordelaar van lewe Ons moet die lewe ervaar<br />
God het die lewe en sy reëls ontwerp Ons gehoorsaam die reëls en leef die<br />
lewe wat God ontwerp het<br />
NA DIE VAL:<br />
DIE BEGEERTE DIE GEVOLG<br />
Ons is die bron Ons maak op onsself staat<br />
Ons is die skepper Ons bestaan tot onsself<br />
Ons het beheer oor die wêreld Ons probeer ons wêreld en mekaar<br />
beheer, en verloor beheer oor onsself<br />
Ons word beoordelaar van die lewe Ons oordeel onsself en mekaar en is<br />
nie meer <strong>in</strong> staat om onsself en mekaar<br />
te ervaar nie<br />
Ons het die lewe en reëls ontwerp Ons leef net soos ons wil<br />
VERLOSSING<br />
God <strong>in</strong> Christus “versoen” alle d<strong>in</strong>ge. Hy het alles teruggebr<strong>in</strong>g soos wat dit van<br />
die beg<strong>in</strong> af veronderstel was om te wees en Hy doen dit nog steeds. Hy het Sy<br />
skepp<strong>in</strong>g verlos of teruggebr<strong>in</strong>g, en plaas dit alles terug <strong>in</strong> plek. God het die prys<br />
om alles weer terug te wen, betaal. Die doodsvonnis van die mensdom se sonde<br />
is op <strong>Jesus</strong> geplaas. Dit het die weg voorberei om alles terug te kry en dit weer<br />
alles op hul regmatige plekke te plaas. Dit is wat verloss<strong>in</strong>g vir elke mens wat dit<br />
op sy/haar lewe toepas, sal doen. Die toepass<strong>in</strong>g van hierdie verloss<strong>in</strong>g is<br />
die proses van groei self: dit is die terugkeer van alles na sy regmatige,<br />
“regverdige” plek voor God. Om die lewe se probleme op te los óf om<br />
geestelik te groei, is een en dieselfde d<strong>in</strong>g.<br />
8
1. Keer terug na die Bron<br />
Om ‘n lewe te laat werk, moet ons terugkeer na die Een wat die lewe geskep het.<br />
Wanneer ons “eers die Kon<strong>in</strong>kryk van God soek”, sien ons dat al die d<strong>in</strong>ge van<br />
die lewe “vir ons bygevoeg word”. (Mat. 6:33). God is die Een wat lewe byvoeg.<br />
Verloss<strong>in</strong>g help ons om die e<strong>in</strong>de van ons pog<strong>in</strong>g om vir onsself te voorsien, te<br />
bereik. In plaas daarvan, gaan ons na God vir krag, waarheid, genes<strong>in</strong>g, sorg,<br />
korreksie en baie ander d<strong>in</strong>ge.<br />
2. Keer terug na Verhoud<strong>in</strong>ge.<br />
Alles <strong>in</strong> die lewe hang van twee verhoud<strong>in</strong>gs af:<br />
Dit word <strong>in</strong> Mat. 22:37-40 opgesom, naamlik om God en ander<br />
lief te hê. Dit is die twee grootste opdragte.<br />
i. Dit versoen ons <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g met God deur geloof<br />
en vergifnis en die her<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g van ‘n verb<strong>in</strong>tenis.<br />
ii. Verloss<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g ons terug na die regmatige herstel<br />
van verbondenheid met ander soos dit op liefde,<br />
identifikasie met mekaar deur die Goue Reël, omgee<br />
vir mekaar, mekaar vergewe, mekaar genees, mekaar<br />
leer, mekaar reghelp, ens., die klem lê.<br />
3. Keer terug na die Orde<br />
Verloss<strong>in</strong>g is ook die oorgawe aan God as Heer. Om God bó alles lief te hê, is<br />
die gebod wat al die ander gebooie laat werk, omdat dit dié een is wat verseker<br />
dat ek alles op Sy manier gaan doen. Wanneer ek verlos is, sal ek luister en<br />
gehoorsaam. Omdat dit moeilik is om dit <strong>in</strong> my eie krag te doen, bied verloss<strong>in</strong>g<br />
my twee nuwe bronne van krag om my <strong>in</strong> hierdie nuutgevonde gehoorsaamheid<br />
te help. Ek het God as my Kragbron, en ek het ander om my te ondersteun. Dit<br />
is nie langer net ek en my sondige, rebelse natuur nie. Ek het nou ‘n nuwe<br />
natuur b<strong>in</strong>ne my, een wat deur God bekragtig word om Hom te volg en aan Hom<br />
onderdanig te wees. Ek het ‘n Liggaam van mense by my om my ook nog te<br />
help om dit reg te kry. Vir die eerste keer sedert die sondeval, is ek weer <strong>in</strong> ‘n<br />
posisie om God te gehoorsaam en aan Hom onderdanig te wees.<br />
9
GEVALLE STUDIE: Voorbeeld - 'n Baie suksesvolle pastoor.<br />
'n Pastoor wat welslae behaal het - In die 10 jaar van sy bedien<strong>in</strong>g het sy kerk<br />
van 'n paar lidmate tot duisende gegroei. Hy was die skrywer van vele boeke en<br />
het sem<strong>in</strong>are oor huweliksberad<strong>in</strong>g gehou.<br />
Sy probleem - naamlik seksuele verslaw<strong>in</strong>g, het aan die lig gekom.<br />
Hulle het drie k<strong>in</strong>ders gehad. Daar was we<strong>in</strong>ig liefde tussen die egpaar oor - hulle<br />
het terwille van die k<strong>in</strong>ders bymekaar gebly.<br />
Hul gevoelens oor God was nie juis positief nie en hulle het nie die <strong>in</strong>sig en<br />
geloof geloof beskik dat Sy weë hul probleme kons oplos nie. Hoewel hulle Hom<br />
gedien het, het hulle hulself <strong>in</strong> 'n onbenydenswaardige posisie bev<strong>in</strong>d met m<strong>in</strong><br />
hoop op uitkoms.<br />
Daar was nie 'n persoonlike verb<strong>in</strong>tenis met God nie en skepties gewonder:<br />
Waar is God <strong>in</strong> ons omstandighede?<br />
BERADING:<br />
1. Stel jou vertroue elke oomblik <strong>in</strong> God as jou enigste Bron -<br />
Voorbeeld: Wanneer hulle met mekaar gestry het, het hulle daarmee<br />
voortgegaan <strong>in</strong> plaas daarvan om te bid en die Here te vra om vir hulle 'n<br />
oploss<strong>in</strong>g te bied. Die druk van die bedien<strong>in</strong>g kon net deur die sondige patroon<br />
van die pastoor, nl. seksuele aktiwiteite, verligt<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g. Die Here moes sy<br />
toevlug word sodat hy <strong>in</strong>sig <strong>in</strong> die oorsprong van sy gedrag kon kry.<br />
2. Verhoud<strong>in</strong>ge met die primêre uitgangspunt wees.<br />
Alhoewel hulle <strong>in</strong> 'n verhoud<strong>in</strong>g met baie mense gestaan het, het hulle nie<br />
gegroei nie. Vir hulle was groei <strong>in</strong> die bedien<strong>in</strong>g gelyk aan die aanleer van<br />
waarhede en harde werk. Weens hul onveilige k<strong>in</strong>derjare het hulle gedurig<br />
gestry.<br />
Die eggenoot se agtergrond was een wat streng en hard was. Hy het kritiek<br />
gevrees.<br />
Die eggenote wou altyd uit vrees, <strong>in</strong> beheer bly.<br />
3. God staan aan die Hoof.<br />
Hulle het God vir die "groot d<strong>in</strong>ge" vertrou maar die detail van hul daaglikse lewe<br />
het hulle self beheer. Beide het nie die nodige liefde vir mekaar gehad om hul<br />
huwelik te laat werk nie maar aangesien beide God lief gehad het, was hulle<br />
steeds aan Hom verb<strong>in</strong>d en was nie van plan om Hom te verlaat nie.<br />
Hulle moes God uit geloof gehoorsaam wees en nie uit hul gevoelens nie. Dit het<br />
die huwelik gered.<br />
10
4. Die Herstel van die afsonderlike Rolle.<br />
Ons moet buite onsself kyk om ons behoeftes vervul te kry. Ons is van God vir<br />
alles afhanklik en maak op ander staat vir dit waar<strong>in</strong> ons nie self kan voorsien<br />
nie. Die pastoor en sy vrou kon op die onderssteun<strong>in</strong>g van mense <strong>in</strong> die<br />
bedien<strong>in</strong>g vir die werkverrigt<strong>in</strong>g staat maak - maar niemand kon hul siele versorg<br />
nie. Daar was nie mense wat hulle kon kontak <strong>in</strong>dien hulle bang was óf <strong>in</strong><br />
versoek<strong>in</strong>g gekom óf seer gehad het nie.<br />
Die pastoor het geleer dat hy onmoontlik re<strong>in</strong> kon bly sonder om nederig en<br />
afhanklik te wees. Die posisie van selfstandigheid lei tot ontkenn<strong>in</strong>g. Ons het nie<br />
nodig om versoek<strong>in</strong>gs op ons eie te beveg nie. Ons kan net telefonies met<br />
iemand, wat bekend is met ons stryd, <strong>in</strong>verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g tree.<br />
Verder vergader ons gereeld met ons ondersteun<strong>in</strong>gsgroep wat stabiliteit en<br />
lewensonderhoud waarborg.<br />
5. Met God <strong>in</strong> Beheer, en mense aan Hom oorgegee, ontwikkel hulle<br />
selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />
In hierdie geval was die eggenote <strong>in</strong> 'n beherende posisie<br />
- beskuldigend, toornig en neulerig.<br />
Haar man het deurentyd probeer om haar gelukkig te<br />
BEHEER!<br />
hou maar nie daar<strong>in</strong> geslaag nie.<br />
Bid en vra God om jou te wys wat die bronne is wat jou na magsbeheptheid dryf.<br />
Die resultaat van magsbeheptheid is die verlies aan selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />
Wanneer jy jou vertroue <strong>in</strong> die Here stel en aan Hom die beheer oorgee, herw<strong>in</strong><br />
jy weer jou selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />
Soos die pastoor meer en meer beheer oor homself beg<strong>in</strong> kry het, het hy ook<br />
beg<strong>in</strong> om oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g oor sy seksuele drange te kry.<br />
6. Wanneer God Regter van Lewe is, ervaar die me nse die Lewe.<br />
Veroordel<strong>in</strong>g teenoor Evaluer<strong>in</strong>g:<br />
Veroordel<strong>in</strong>g = selfaangestelde Regter.<br />
ons verhoog onsself bokant ander.<br />
ons verdoem ander<br />
ons skep ons eie waarde bepal<strong>in</strong>g vir ander<br />
Gevolglik kan ons nie mekaar ten volle ervaar nie. Wanneer ons ander<br />
veroordeel verloor ons die geleentheid om 'n ander persoon te leer ken.<br />
11
Die pastoor se vrou sien neer op hom, veroordeel hom, beskaam hom en pak<br />
skuld gevoelens op hom. Haar verwagt<strong>in</strong>ge was buitensporig hoog. Sy het op<br />
haar man se tekortkom<strong>in</strong>ge gefokus maar nooit sy hart raak gesien nie. Sy het sy<br />
onvolmaaktheid gesien maar nie sy vrese, kwesbaarheid of lyd<strong>in</strong>g nie. Hy skuil<br />
agter vyeblare. Hy kon nie langer <strong>in</strong>sien dat sy 'n behoefte aan sy liefde het nie.<br />
Die pastoor het homself veroordeel. Hy het sy eiewaarde verloor en van sy eie<br />
emosies vervreemd geraak. Hy het GENADE nodig gehad vir <strong>in</strong>nerlike groei. Dit<br />
het genade gekos om sy hart oop te maak en na die lig te br<strong>in</strong>g om te kon<br />
genees.<br />
Wanneer ons ons gevoelens, swakhede en mislukk<strong>in</strong>gs wegsteek, sal ons weer<br />
<strong>in</strong> slawerny verval.<br />
Veroordel<strong>in</strong>g weerhou ons daarvan dat ons onsself sal ken of ten volle <strong>in</strong> 'n<br />
verhoud<strong>in</strong>g geken sal word.<br />
7. God die Regeerder, Mense as onderhouers van Sy Wet.<br />
Efesiërs 4:32 “Maar wees vriendelik en vol ontferm<strong>in</strong>g teenoor mekaar;<br />
vergeef mekaar soos God ook <strong>in</strong> Christus julle vergewe het.”<br />
As ons aan God ongehoorsaam is, gaan ons verhoud<strong>in</strong>g met Hom tot niet! Ons<br />
moet met Sy weë <strong>in</strong> lyn kom om van ons lyd<strong>in</strong>g te ontkom. Dikwels word baie<br />
van Sy voorskrifte verontagsaam.<br />
Deut. 6:24-25 “24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te<br />
volbr<strong>in</strong>g, om die Here onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag<br />
gaan, om ons <strong>in</strong> die lewe te hou soos dit vandag is.<br />
25 En dit sal geregtigheid vir ons wees as ons sorgvuldig al hierdie gebooie<br />
hou voor die aangesig van die HERE onse God soos Hy ons beveel het.”<br />
Verneder jouself! "Geseënd is die wat arm van gees is".<br />
Lyd<strong>in</strong>g is die voorland van hom wat sy eie kop volg.<br />
12
BEWEEG VERBY DIE BEGIN<br />
Heb. 6:1-3 – “DAAROM moet ons nie bly by die beg<strong>in</strong> van die predik<strong>in</strong>g<br />
aangaande Christus nie, maar na die volmaaktheid voortgaan sonder om<br />
weer die fondament te lê van die beker<strong>in</strong>g uit dooie werke en van die geloof <strong>in</strong><br />
God,<br />
2<br />
van die leer van die doop en van die handoplegg<strong>in</strong>g en van die opstand<strong>in</strong>g van<br />
die dode en van die ewige oordeel.<br />
3<br />
En dit sal ons doen as God dit toelaat.”<br />
Hierdie Skrifgedeelte verduidelik die elementêre ler<strong>in</strong>ge oor Christus en hoe die<br />
Here wil hê dat ons hiervandaan na volwassenheid moet beweeg, of<br />
“volmaaktheid” (wat rypheid [volwassenheid] <strong>in</strong> Grieks beteken). Die lewe<br />
werk wanneer ons voltooi word, maar voltooi<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d sonder<br />
om op die fundamentele d<strong>in</strong>ge te bou nie.<br />
Hierdie Skrifgedeelte sê dat die elementêre d<strong>in</strong>ge: belydenis, geloof, beg<strong>in</strong> en<br />
doktr<strong>in</strong>ale ler<strong>in</strong>ge, <strong>in</strong>terne lewe en oordeel is.<br />
Om die lewe te laat werk en ander te help om te groei na ‘n lewe wat werk, moet<br />
ons twee d<strong>in</strong>ge onthou:<br />
1. Daar is fundamentele beg<strong>in</strong>sels waarsonder niks anders werk nie. Indien<br />
ons nie lewe volgens die fondasies van die geloof nie, sal ons geen<br />
sekuriteit hê waarop ons kan bou nie. Indien ons nie ons eie, asook die<br />
groei van diegene wie ons bedien, volgens hierdie fundamentele d<strong>in</strong>ge orden<br />
nie, bou ons op dryfsand.<br />
2. Die fundamentele d<strong>in</strong>ge is nie al waaruit groei bestaan nie. Daar is ‘n proses<br />
wat ons van die “fondasie” na “volmaaktheid” óf afrond<strong>in</strong>g, neem. Ons moet<br />
leer en meer doen as bloot die elementêre beg<strong>in</strong>sels van die geloof. So<br />
dikwels leer ons die elementêre d<strong>in</strong>ge en vergeet dit weer met die tyd, of ons<br />
probeer om hierdie elementêre d<strong>in</strong>ge die algehele prentjie van groei te maak.<br />
Ons voer aan dat vir “groei wat die lewe laat werk” waarlik te laat plaasv<strong>in</strong>d en<br />
vir mense om tot “volmaaktheid” te kom, moet beide d<strong>in</strong>ge gebeur. Ons moet<br />
groei volgens ‘n stewige fondasie orden en ons moet ook op die fondasie met die<br />
res van God se voorsien<strong>in</strong>g bou. Ons moet die basiese d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> plek hê en dan<br />
verder as die basiese beweeg.<br />
13
HOOFSTUK 2 – BEGRIPPE WAT ONS GROEI<br />
AANHELP<br />
‘n Verhoud<strong>in</strong>g met God “laat lewe groei”. Een van die<br />
grootste struikelblokke om te groei, is ons sien<strong>in</strong>g van God.<br />
Joh. 14:8-9 – “ 8 Filippus sê vir Hom: Here, toon ons die<br />
Vader, en dit is vir ons genoeg.<br />
9 <strong>Jesus</strong> sê vir hom: Ek is so lankal by julle, en het jy My nie geken nie,<br />
Filippus? Hy wat My gesien het, het die Vader gesien. En hoe sê jy: Toon ons<br />
die Vader?”<br />
<strong>Jesus</strong> se mikpunt was om aan mense te wys hoe God werklik is.<br />
Mense moet ontdek dat God vir hulle is, en nie teen hulle nie. Dit is wat dit<br />
beteken om ‘n God van genade te hê.<br />
Genade is baie groter as net vergifnis – dit is onbeperkte guns. Hierdie<br />
def<strong>in</strong>isie het twee belangrike implikasies:<br />
1. Guns beteken dat God vir ons is en nie teen ons nie. Hy is aan ons kant<br />
en begeer die goeie vir ons en nie die slegte nie.<br />
2. Sy guns kan nie verdien word nie, en selfs al kon dit, het ons nie dit wat<br />
daarvoor nodig is nie. Ons kan dit nie betaal nie. Daarom sal Hy aan ons<br />
vryelik d<strong>in</strong>ge gee wat ons nie vir onsself kan voorsien nie.<br />
Daaar is d<strong>in</strong>ge wat ons benodig om te kan groei maar ons het dit nie en kan nie<br />
self daar<strong>in</strong> voorsien nie. Daar is ‘n Bron wat met guns na ons kyk en d<strong>in</strong>ge wat<br />
vir ons beswil is, aan ons sal voorsien.<br />
Maak seker dat jy hierdie boodskap weer en weer aan mense, op duisende<br />
verskillende maniere sal oordra: naamlik dat God nie hul vyand is nie, maar<br />
Een is wat wil help. Dit beteken dat ons aan ander “geen veroordel<strong>in</strong>g” moet<br />
leer (Rom. 8:1), selfs wanneer iemand misluk – en ook die ler<strong>in</strong>g van wat dit<br />
beteken om “<strong>in</strong> genade te staan” (Rom. 5:1). Dit beteken ook om God te<br />
verstaan as die Bron van Lewe, nie van reëls nie.<br />
GOD<br />
RESULTAAT:<br />
Vrugte van die<br />
Heilige Gees:<br />
Blydskap,<br />
Vrede, Selfbeheers<strong>in</strong>g,<br />
ens..<br />
WIE IS JOU BRON?<br />
OPTREDE<br />
SELF / DIE WêRELD<br />
RESULT:<br />
Seksueel,<br />
Woede, Vrees,<br />
Beherend,<br />
Klaend,<br />
Veroordeel,<br />
Kritiseer, ens …<br />
14
Maak seker dat guns werklik op maniere wat mense sal help, getoon word om te<br />
verstaan dat hulle “guns wat hulle nie verdien nie”, ontvang. Maak seker dat<br />
hulle nie op subtiele wyse hul eie hulp voorsien nie. Hulle moet die gunste, die<br />
genade en die bronne van buite ontvang.<br />
Mense moet op ‘n plek van genade kom om te kan groei – hulle moet ‘n behoefte<br />
ervaar. Hulle moet van dood bewus wees. Hulle moet besef dat hulle “arm van<br />
gees” is en God nodig het.<br />
Soms moet ons mense help om by ‘n doodservar<strong>in</strong>g te kom sodat genade ‘n<br />
uitwerk<strong>in</strong>g kan hê en groei kan beg<strong>in</strong>. Ons moet toelaat dat hulle die e<strong>in</strong>de van<br />
hulself sal bereik sodat hulle sal uitv<strong>in</strong>d hoe sleg d<strong>in</strong>ge werklik is.<br />
Dit is teenstellend met wat baie beraders en leermeesters doen. Ons leef <strong>in</strong> ‘n<br />
era van mense wat wil goed voel en pyn vermy en soms stel ons bedien<strong>in</strong>ge<br />
saam wat daarop gerig is om mense goed oor hulself te laat voel. Mense moet<br />
sien dat hulle kragteloos is en dat hul enigste hoop is om na God te draai.<br />
HELP MENSE OM HUL BEHOEFTE AAN GENADE RAAK TE SIEN.<br />
1. Konfrontasie<br />
Die waarde van die Wet is dat dit vir ons wys dat ons ‘n behoefte aan genade<br />
het. (Rom. 3:20; Gal. 3:24). Moenie die Wet <strong>in</strong>sluit as ‘n manier om beter te<br />
raak nie, maar as ‘n manier om mense te help om hul behoefte te ontdek.<br />
Diegene wat nie hul behoefte ken nie, moet met hul ontkenn<strong>in</strong>g gekonfronteer<br />
word.<br />
Konfrontasie is ‘n belangrike <strong>in</strong>strument om iemand te help om sy<br />
onvermoë om te verander te kan sien, asook sy<br />
behoefte aan hulp. Baie mense se harte is te sag;<br />
hulle bied bemoedig<strong>in</strong>g aan iemand wat liewer<br />
ontmoedig<strong>in</strong>g nodig het. Om ‘n kragtelose persoon<br />
aan te moedig om harder te probeer is een van die<br />
verkeerdste d<strong>in</strong>ge wat jy moontlik kan doen. Die<br />
heel beste d<strong>in</strong>g is om hom te vertel dat hy dit nie op sy eie kan doen nie.<br />
Die Wet is daar om aan iemand te toon dat hulle nie volgens die Bybelse<br />
standaard van die Woord leef nie.<br />
2. Realiteit, Gevolge en Dissipl<strong>in</strong>e<br />
Om mense toe te laat om logiese gevolge te ly, is nog ‘n manier om hulle<br />
sover te kry om hul behoefte aan genade te besef. Soms kan mense nie (of<br />
hulle hoor dit net nie) die waarheid van konfrontasie hoor nie, en hulle bly daar<br />
vassteek.<br />
15
Sulke tye moet ons dikwels die realiteit toelaat om hul lewens aan te raak. (Sien<br />
die boek oor Goddelike Grense <strong>in</strong> Verhoud<strong>in</strong>gs, verkrygbaar by <strong>Kanaan</strong><br />
Bedien<strong>in</strong>ge).<br />
Té dikwels sal ons mense <strong>in</strong> die kerk teen die harde realiteite van logies e<br />
gevolge beskerm wat anders<strong>in</strong>s hulle sou dw<strong>in</strong>g om hul behoefte aan genade<br />
raak te sien. Deur hulle te beskerm sien hulle nie wat die genade aan hulle kan<br />
voorsien nie. Ons voel óf jammer vir hulle en help hulle uit, óf ons is bang vir<br />
hulle en paai hulle.<br />
Die Bybel waarsku ons teen beide:<br />
Lev. 19:15 – “ 15 Julle mag geen onreg doen <strong>in</strong> die gereg nie. Jy mag vir die<br />
ger<strong>in</strong>ge nie partydig wees nie en die aansienlike nie voortrek nie. Met<br />
geregtigheid moet jy oor jou naaste oordeel.”<br />
Maak nie saak wat die persoon se verknors<strong>in</strong>g is nie, ons moet hom help om<br />
die waarheid raak te sien. Soms beteken dit dat ons hom met die harde<br />
werklikheid laat kennis maak. God gebruik realiteitse gevolge <strong>in</strong> ons lewens<br />
sodat ons ons behoefte aan Hom kan besef en weet wat Hy ons kan aanbied.<br />
Diegene van ons <strong>in</strong> posisies wat ander help groei, moet die moed hê om mense<br />
toe te laat om daardie gevolge te ervaar, anders weerhou ons hulle van genade.<br />
‘n Voorbeeld is die verhaal van die verlore seun <strong>in</strong> Lukas 15. Die vader het sy<br />
seun toegelaat om te kies en daarna die gevolge te ervaar. Die seun, nadat hy<br />
sy deel van die erfporsie ontvang het, het na ‘n ver land vertrek waar hy sy<br />
rykdom verkwis het met ‘n wilde leefstyl. Toe sy geld opraak, is hy gedw<strong>in</strong>g om<br />
varke vir ‘n lewe te voer.<br />
Hierdie gevolge van die seun se eie keuses het hom laat omdraai en gehelp om<br />
sy behoefte raak te sien en hom <strong>in</strong> ‘n posisie geplaas waar hy die d<strong>in</strong>ge wat sy<br />
vader vir hom gehad het kon ontvang. Dit wys dat die gevolge wat tot genade<br />
lei, ‘n daad van genade self is. (Heb. 12:4 – 11; Jak. 1:2-4). Die varkhok was<br />
‘n regstellende ervar<strong>in</strong>g, en dus ‘n gawe van genade. Dus, wanneer aan groei<br />
ged<strong>in</strong>k word, word vir mense ruimte ge laat om te kan misluk.<br />
PLAAS GENADE EN WAARHEID BYMEKAAR<br />
1. Ons moet God soek <strong>in</strong>dien ons wil hê dat<br />
lewe en groei moet plaasv<strong>in</strong>d. Soek allereers<br />
die Kon<strong>in</strong>kryk van God en Sy geregtigheid,<br />
sodat lewe vir ons toegevoeg kan word.<br />
Geestelike groei is die fondasie van enige<br />
soort “lewensbou”.<br />
16
2. God is die God van Genade. Ons sien Hom soms as ‘n godsdienstige<br />
standaard waarna ons moet opleef, en ons kyk Sy ware aanvaard<strong>in</strong>g van<br />
wie ons is, mis. Genade is nie bloot vergifnis nie. Genade wat lei tot<br />
ware lewensverander<strong>in</strong>g, is dié van onvoorwaardelike guns – die wete dat<br />
God waarlik vir ons is, en dat Hy aan ons sal voorsien wat ons nie self<br />
kan nie. Genade beteken dat ons die gawes ontvang wat ons benodig<br />
sodat groei kan plaasv<strong>in</strong>d.<br />
3. Genade kom nie so maklik nie, en ons herken dit nie van nature nie. Dit<br />
kom slegs <strong>in</strong> die klaskamer van God se Wet voor. Ons kom die Wet<br />
van God teë óf deur die besef van ons mislukk<strong>in</strong>g om Sy standaard<br />
te ewenaar en dus ons behoefte vir Sy genade, óf deur die gevolge te<br />
ervaar dat ons lewens tekort skiet aan dié standaard. Hoe ookal,<br />
ons sterf aan onsself. Ons moet besef dat ons misluk het en dat ons<br />
geen hoop het om die lewe wat ons begeer, te bereik <strong>in</strong> en deur onsself<br />
nie. Daarna lei die Wet van God ons, bekragtig deur genade, om die lewe<br />
te struktureer soos dit bedoel was om te wees. Sy beg<strong>in</strong>sels is waarlik “’n<br />
lamp vir ons voet”.<br />
Genade:<br />
1. Die Wet – God se Standaard<br />
2. Ervaar die gevolge.<br />
17
HOOFSTUK 3 – JESUS, ONS VOORBEELD VIR GEESTELIKE<br />
GROEI<br />
Mense benodig twee soorte verhoud<strong>in</strong>gs om te kan groei: die Goddelike en<br />
die menslike. Wanneer jy mense help <strong>in</strong> hul groei, maak seker dat jy oplet na<br />
hoe gekoppel hulle is aan die <strong>in</strong>wonende Christus. Maak nie saak wat die saak<br />
of worstel<strong>in</strong>g is nie, verb<strong>in</strong>tenis moet eerste kom. Dit is belangrik om te weet dat<br />
om bewus te wees, reaktief en afhanklik van <strong>Jesus</strong>, ‘n daaglikse deel van die<br />
lewe is.<br />
Nog ‘n manier waarop <strong>Jesus</strong> noodsaaklik is vir geestelike groei, word genoem<br />
identifikasie. Hy dien as ‘n model wat ons kan leer en vertroos <strong>in</strong> baie<br />
groei-situasies. Bybelse beg<strong>in</strong>sels vertel ons hoe mense groei; <strong>Jesus</strong> wys ons.<br />
Hy gee aan ons ‘n persoonlike en menslike voorbeeld wat ons kan sien en <strong>in</strong> ons<br />
harte kan <strong>in</strong>ternaliseer. Ons het ‘n lewende, asemhalende beeld van hoe God<br />
wil hê ons moet leef.<br />
REAKSIE OP LYDING<br />
Een van die mees belangrike take van geestelike groei is om te begryp hoe<br />
om te ly. Alhoewel lyd<strong>in</strong>g negatief is, is dit deel van die lewe – veral die groeideel<br />
van lewe. Niemand groei tot volwassenheid en kry nie met lyd<strong>in</strong>g te doen<br />
nie. Byvoorbeeld, om te handel met ons pyn, sondes en mislukk<strong>in</strong>gs, behels<br />
pyn, beide b<strong>in</strong>ne ons en <strong>in</strong> ons verhoud<strong>in</strong>gs met ander.<br />
Baie keer sien mense <strong>Jesus</strong> se voorbeeld as ‘n manier waarop lyd<strong>in</strong>g vermy kan<br />
word. Hulle fokus op Sy krag, heerlikheid en majesteit <strong>in</strong> Sy rol as Kon<strong>in</strong>g van<br />
kon<strong>in</strong>gs. (Open. 19:16). Hulle identifiseer met Sy oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g oor sonde en<br />
duisternis.<br />
Selfs al is ons <strong>in</strong> Christus en al weet ons dat alles uite<strong>in</strong>delik <strong>in</strong> orde sal wees, is<br />
d<strong>in</strong>ge hier op aarde vandag nie altyd <strong>in</strong> orde nie. Ons het baie werk om te doen<br />
voordat ons die f<strong>in</strong>ale oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g kan vier.<br />
1. Normaliseer Lyd<strong>in</strong>g<br />
<strong>Jesus</strong> wys ons dikwels hoe om op lyd<strong>in</strong>g te reageer. Baie belangrik is dat Hy nie<br />
lyd<strong>in</strong>g vermy het nie, maar gesien het as deel van die pad na wasdom.<br />
Heb. 5:8 – “ 8 Hy, al was Hy die Seun, het gehoorsaamheid geleer uit wat Hy gely<br />
het...”<br />
Ons wens natuurlik dat ons pyn en ongemak kon vermy. Byvoorbeeld, <strong>in</strong>dien jy<br />
nog nooit teruggekyk het na pyn uit die verlede nie en jy beg<strong>in</strong> jou karakter<br />
wortels naspoor, mag jy daar ‘n hele klomp pyn ontdek.<br />
18
Die her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g aan pynlike verhoud<strong>in</strong>gs en ervar<strong>in</strong>ge en die br<strong>in</strong>g hiervan na die<br />
lig van kwesbare verhoud<strong>in</strong>gs (jou kle<strong>in</strong>groep), br<strong>in</strong>g daardie pyn weer na vore,<br />
en dis dikwels baie <strong>in</strong>tens.<br />
Die weg na heerlikheid is die ervar<strong>in</strong>g van pyn en lyd<strong>in</strong>g.<br />
Rom. 8:17 – “ 17... en as ons k<strong>in</strong>ders is, dan ook erfgename, erfgename van God<br />
en mede-erfgename van Christus, as ons naamlik saam met Hom ly, sodat<br />
ons ook saam met Hom verheerlik kan word.”<br />
2. Kies Goddelike Lyd<strong>in</strong>g.<br />
Soms verstaan mense moeilik wanneer hulle moet ly en wanneer hulle dit moet<br />
vermy. ‘n Persoon <strong>in</strong> ‘n moeilike verhoud<strong>in</strong>g mag dalk mishandel<strong>in</strong>g verduur en<br />
d<strong>in</strong>k dat dit deel is van die pad van lyd<strong>in</strong>g, terwyl hierdie lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> werklikheid<br />
haar siel kan skade aandoen en ook die misbruiker help om imuun te bly.<br />
Sommige lyd<strong>in</strong>g moet vermy word. (Spr. 22:3)<br />
Sommige mense sal goeie pyn vermy. ‘n Vrou <strong>in</strong> ‘n moeilike verhoud<strong>in</strong>g mag<br />
dalk haarself daarvan weerhou om die persoon wat haar seermaak, te<br />
konfronteer omdat sy bang is vir konflik of eensaamheid. Vermyd<strong>in</strong>g van<br />
konflik of <strong>in</strong>skiklikheid met ander is dikwels makliker as om deur sake te<br />
werk.<br />
<strong>Jesus</strong> is ‘n wonderlike voorbeeld van die omhels<strong>in</strong>g van nodige lyd<strong>in</strong>g en die<br />
verwerp<strong>in</strong>g van dit wat nie nodig was nie. Hy het verstaan dat pyn ‘n doel het.<br />
Hy het die pad van die Kruis gekies oor die vrug wat dit vir ons almal sou dra.<br />
Tog het Hy geweier om lyd<strong>in</strong>g te aanvaar wat nie by Sy plan sou <strong>in</strong>pas nie. Hy<br />
het byvoorbeeld uit die greep ontsnap van diegene wie Sy ler<strong>in</strong>g teengestaan<br />
het, omdat Hy geweet het dat dit nog nie Sy tyd was nie. (Joh. 10:39).<br />
3. Wees Nederig<br />
Groeiers moet leer hoe om self lyd<strong>in</strong>g te verdra. Indien ons nederig is, sal<br />
ons gewillig wees om toe te laat dat iets ongemaklik met ons gebeur <strong>in</strong>dien dit<br />
die regte d<strong>in</strong>g is om te doen. Dit is omdat deel van nederig wees, beteken dat<br />
ons nie onsself regte of voorregte toe-eien wat ons nie toekom nie. Ons hoef<br />
nie voor te gee dat ons die pyn geniet nie, en ons moet ander <strong>in</strong> ons<br />
ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong>br<strong>in</strong>g sodat hulle ons kan vertroos. Nederigheid is ‘n<br />
noodsaaklike karaktertrek om pyn te kan verdra.<br />
Ons vorm dikwels verdedig<strong>in</strong>gs meganismes wat ons daarvan weerhou om<br />
op die regte manier te ly. Sommige mense ontken hul ervar<strong>in</strong>g, probeer sterk<br />
wees en sê, “Dit doen niks aan my nie”. Ander dr<strong>in</strong>g daarop aan dat hul<br />
geregtigheid hulle behoort te weerhou van lyd<strong>in</strong>g, en sê, “Hoekom ek?<br />
19
Ek het niks verkeerd gedoen nie!” Ander weer, probeer om lyd<strong>in</strong>g heeltemal te<br />
vermy deur te sê, “... omdat dit nie aangenaam is nie, sal ek dit nie ervaar nie”’<br />
hulle ry die groei voordele van lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die wiele.<br />
4. Maak staat op God en Mense<br />
Terwyl ons die werk van groei moet verduur, kan ons dit nie alleen doen nie. Om<br />
vertroos, verstaan, en versterk te word, het ons vir God en mense by ons nodig.<br />
<strong>Jesus</strong> was afhanklik van God en mense. Hy het gesê ons moet soos Hy wees<br />
en vir God vir ons daaglikse brood vra (Mat. 6:11). Tog het Hy ook sy<br />
naaste vriende gevra om saam met Hom te waak gedurende Sy donkerste<br />
ure (Mat. 26:38).<br />
Ons kan nie die lewe op ons eie dra nie, en ons is ook nie geskape daarvoor nie.<br />
<strong>Jesus</strong> het nie onafhanklikheid voorgestel nie, maar<br />
afhanklikheid.<br />
REAKSIE WANNEER TEEN ONS GESONDIG WORD<br />
Ons br<strong>in</strong>g ‘n groot mate van pyn <strong>in</strong> ons lewens deur ons eie oortred<strong>in</strong>ge (sondes<br />
deur onsself gedoen); terselfdertyd maak ander ons ook baie seer (sondes<br />
teen ons).<br />
Hier is ‘n paar <strong>in</strong>strumente vir die lyd<strong>in</strong>g wat deur ander veroorsaak word:<br />
1. Erken die wond, moet dit nie ontken nie.<br />
<strong>Jesus</strong> het nooit voorgegee dat pynlike d<strong>in</strong>ge nie seergemaak het nie. Hy het juis<br />
met Sy dissipels gepraat oor Sy toekomstige lyd<strong>in</strong>g en dit het hulle nogal ontstel.<br />
Hulle was verstom dat Hy so “negatief” kon wees (Mat. 16:21 – 22).<br />
Tog het Hy geweet hulle moes die lyd<strong>in</strong>g verstaan wat Hy sou moes deurgaan.<br />
Indien Hy Sy pyn sou ontken, sou hulle (en ons) nie die koste van Sy offer kon<br />
verstaan nie. <strong>Jesus</strong> belowe Sy volgel<strong>in</strong>ge ‘n erfenis saam met Hom <strong>in</strong>dien ons<br />
nie lyd<strong>in</strong>g ontken nie, maar dit met Hom deel.<br />
Rom. 8:17 – “ 17... en as ons k<strong>in</strong>ders is, dan ook erfgename, erfgename van God<br />
en mede-erfgename van Christus, as ons naamlik saam met Hom ly, sodat ons<br />
ook saam met Hom verheerlik kan word.”<br />
Ons moet ander mense help om oop te maak oor die realiteite van die verlede en<br />
huidige pyn.<br />
20
2. Bly verbonde, MOENIE isoleer.<br />
Ons neig om uit verhoud<strong>in</strong>g te onttrek wanneer ons seerkry. Sommige mense is<br />
bang vir die afhanklikhede van ander. Ander voel skuldig daaroor om vriende te<br />
belas met die probleme.<br />
Ander weer, probeer om selfvoorsienend te wees. Geeneen van hierdie reaksies<br />
help ‘n persoon om genes<strong>in</strong>g en groei te verkry nie.<br />
<strong>Jesus</strong> het verbonde gebly toe Hy seergemaak is. In die tu<strong>in</strong> van Getsemane,<br />
gedurende een van Sy donkerste ure, het Hy vir ondersteun<strong>in</strong>g gevra by Sy<br />
vriende.<br />
Mat. 26:38 – “ 38 Toe sê Hy vir hulle: My siel is diep bedroef tot die dood toe; bly<br />
hier en waak saam met My.”<br />
3. Liefde en Vergifnis, MOENIE terugkap nie<br />
Mense kap ook van nature terug wanneer hulle seergemaak word, en hulle<br />
begeer weerwraak op die een wat hulle seergemaak het. Soos kle<strong>in</strong> k<strong>in</strong>dertjies<br />
sal hulle slegte gedagtes huisves en probeer om terug seer te maak.<br />
Ons is van nature mense met die “wet van vergeld<strong>in</strong>g” <strong>in</strong> ons harte: “’n oog vir ‘n<br />
oog en ‘n tand vir ‘n tand”. (Eks. 21:24).<br />
<strong>Jesus</strong> het ‘n hoër beg<strong>in</strong>sel geleer en geleef.<br />
Mat. 5:39 – “ 39 Maar Ek sê vir julle dat julle ’n slegte mens nie moet weerstaan<br />
nie; maar as iemand jou op jou regterwang slaan, draai ook die ander een na<br />
hom toe.”<br />
Sy eerste reaksie was nie om vergeld<strong>in</strong>g uit te oefen nie, maar om die ander<br />
persoon ‘n kans te gee. Dit is heeltemal onnatuurlik; om die waarheid te sê, dit<br />
is ‘n werk van God <strong>in</strong> iemand se lewe om nie te vergeld teenoor die een wat<br />
hom/haar seergemaak het nie.<br />
Ons is geroep, nie om te vergeld nie, maar om vrede te maak<br />
– dit is ‘n hoër roep<strong>in</strong>g.<br />
Ons is ook geroep om onsself te beskerm.<br />
Spr. 22:3 – “ 3 ’n Skrander mens sien die onheil en verberg hom,<br />
maar die eenvoudiges gaan verder en word gestraf.”<br />
Ons moet na elke situasie apart kyk en uitwerk tot watter mate<br />
ons onsself moet beskerm sonder vergeld<strong>in</strong>g. (Sien Goddelike<br />
Grense <strong>in</strong> Verhoud<strong>in</strong>gs, verkrygbaar by <strong>Kanaan</strong> Bedien<strong>in</strong>ge).<br />
21
4. Beoefen Selfbeheers<strong>in</strong>g, MOENIE beheer word nie.<br />
Ons aanvanklike reaksie op pyn is dat ons selfbeheers<strong>in</strong>g verloor. Ons pyn <strong>in</strong> ‘n<br />
verhoud<strong>in</strong>g is bewys van hoe m<strong>in</strong> beheer ons <strong>in</strong> die eerste plek oor ander het.<br />
Baie keer dra ons mag oor op die persoon wat ons seergemaak het, en dit<br />
vererger d<strong>in</strong>ge.<br />
Goeie verhoud<strong>in</strong>gs behels konfrontasie, vergifnis en versoen<strong>in</strong>g. Maar, sommige<br />
mense maak die beser<strong>in</strong>g en die persoon wat die beser<strong>in</strong>g veroorsaak het, die<br />
fokus van hul lewens, en laat dus daardie ander persoon toe om hulle te beheer.<br />
Hulle plaas dus hul harte onder die beheer van dieselfde persone wat hulle<br />
seergemaak het.<br />
<strong>Jesus</strong> het dit baie anders hanteer. Wanneer ander Hom seergemaak het, het Hy<br />
nie toegelaat dat dit Sy waardes of rigt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die lewe verander nie. Dit word<br />
selfbeheers<strong>in</strong>g genoem.<br />
<strong>Jesus</strong> het nie die beheer van Sy lewe oorgegee aan diegene wat Hom<br />
seergemaak het nie. Hy het die take wat die Vader aan Hom gegee het,<br />
voltooi, en die laaste woorde wat Hy gesê het voordat Hy sy asem<br />
uitgeblaas het, was: “Dit is volbr<strong>in</strong>g!” (Joh. 19:30). Hy was <strong>in</strong> beheer van<br />
Sy lewe tot die e<strong>in</strong>de.<br />
Help jou mense om selfbeheers<strong>in</strong>g te ontwikkel, selfs terwyl hulle werk aan<br />
wonde wat deur ander aan hulle toegedien is. Terwyl hulle nodig het om pyn te<br />
bely en te verwerk, moet hulle ook eienaarskap terugneem van hul lewens. Een<br />
van die belangrikste take wat hulle het, is om hul beser<strong>in</strong>gs te laat heelword.<br />
Sommige mag dalk nodig hê om te leer om emosionele warmte van ander te kan<br />
ontvang. Ander het dalk nodig om te leer hoe om ‘apart’ te wees. Ander weer,<br />
moet leer hoe om selfkritiek en perfeksionistiese maniere op te gee. Hierdie is<br />
alles vorms van selfbeheers<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> plaas daarvan om te bly vassteek en beheer<br />
te word deur die wonde van ander.<br />
22
HOOFSTUK 4 – DIE ROL WAT DIE LIGGAAM VAN CHRISTUS<br />
SPEEL IN GROEI<br />
Efes. 4:16 – “ 16 ...uit wie die hele liggaam —goed saamgevoeg en saamverb<strong>in</strong>d<br />
deur die ondersteun<strong>in</strong>g wat elke lid gee volgens die werk<strong>in</strong>g van elke<br />
afsonderlike deel <strong>in</strong> sy mate—die groei van die liggaam bevorder vir sy eie<br />
opbou<strong>in</strong>g <strong>in</strong> liefde.”<br />
1 Pet. 4:10 – 11 – “ 10 Namate elkeen ’n genadegawe ontvang het, moet julle<br />
mekaar daarmee dien soos goeie bedienaars van die veelvuldige genade<br />
van God.<br />
11 As iemand spreek, laat dit wees soos woorde van God; as iemand dien, laat<br />
dit wees soos uit die krag wat God verleen, sodat God <strong>in</strong> alles verheerlik kan<br />
word deur <strong>Jesus</strong> Christus, aan wie die heerlikheid en krag toekom tot <strong>in</strong> alle<br />
ewigheid. Amen.”<br />
God gee nie aan ons Sy genade deur dit bonatuurlik vol te sk<strong>in</strong>k<br />
nie;<br />
Hy gee dit deur Sy mense. Baie keer wag ons vir<br />
Hom om direk met ons te praat terwyl Hy met ons<br />
praat deur ander mense.<br />
Ons wag vir Hom om ons rigt<strong>in</strong>g te gee <strong>in</strong> die lewe; Hy<br />
is die krag agter die rigt<strong>in</strong>g wat ander mense ons gee.<br />
Ons wag dat Hy ons depressie moet genees; Hy<br />
stuur spesiale mense om ons te vertroos en te help.<br />
Die kerk met sy <strong>in</strong>wonende Gees, is die ware fisiese<br />
teenwoordigheid van Christus op aarde vandag. Dit is so<br />
dat waar twee of meer vergader, daar is Hy teenwoordig.<br />
(Mat. 18:20). Dit is waar dat Hy b<strong>in</strong>ne elke gelowige is.<br />
Dit is waar dat die Liggaam die tempel van God is. (1 Kor.<br />
3:16).<br />
Soms sê mense dat ons glad nie ander mense nodig het nie, dat Christus<br />
alleen voldoende is, of dat Sy Woord of gebed genoeg is. Hulle lei ander<br />
aktief en direk daartoe om glad nie op mense staat te maak nie.<br />
23
Die Bybel leer dat al hierdie d<strong>in</strong>ge vir alle mense deel is van die proses van<br />
groei. Jy moet ‘n verhoud<strong>in</strong>g hê om te kan groei. Onafhanklikheid van<br />
verhoud<strong>in</strong>g is onafhanklikheid van God Self, omdat Hy aanwesig is <strong>in</strong> Sy<br />
Liggaam; dit is ook onafhanklikheid van die manier waarop Hy bedoel het ons<br />
moet groei.<br />
Indien jy ander help groei en jy raak bewus van ‘n area waar<strong>in</strong> die persoon iets<br />
van God nodig het, d<strong>in</strong>k aan ander mense as deel<br />
van die oploss<strong>in</strong>g.<br />
Kyk na die Liggaams-bronne beskikbaar vir daardie<br />
persoon sodat hy/sy hul behoeftes vervul kan kry en<br />
groei.<br />
Bybelse groei is ontwerp om ander mense <strong>in</strong> te sluit as<br />
God se <strong>in</strong>strumente. Om waarlik Bybels te wees, sowel<br />
as waarlik effektief, moet die groeiproses die Liggaam<br />
van Christus <strong>in</strong>sluit. Sonder die Liggaam, is die proses<br />
nóg algeheel Bybels, nóg ortodoks.<br />
Verb<strong>in</strong>tenis<br />
Mense se mees basiese behoefte <strong>in</strong> die lewe is verhoud<strong>in</strong>g. Mense wat verb<strong>in</strong>d<br />
is aan ander mense, floreer en groei, en diegene wat nie verb<strong>in</strong>d is nie, kwyn en<br />
sterf. Dit is ‘n mediese feit, bv., dat vanaf baba-dae tot gryse ouderdom, hang<br />
gesondheid af van die hoeveelheid sosiale verb<strong>in</strong>tenis wat mense het. Babas en<br />
ouer mense sterf as gevolg van ‘n gebrek aan verhoud<strong>in</strong>g en diegene <strong>in</strong> die<br />
middel ly en kan nie herstel van siekte nie.<br />
Op die emosionele vlak, is verb<strong>in</strong>tenis die behoudende faktor vir die psige, die<br />
hart en die gees. Feitlik elke emosionele en sielkundige probleem, vanaf<br />
verslaw<strong>in</strong>gs tot depressie, het vervreemd<strong>in</strong>g of emosionele isolasie aan die<br />
wortel daarvan of naby daaraan. Herstel van hierdie probleme behels altyd om<br />
mense te help om meer aan mekaar op ‘n dieper en gesonder vlak as wat hulle<br />
tans is, verb<strong>in</strong>d te raak.<br />
Ironies, een probleem wat ons dikwels <strong>in</strong> die Christen gemeenskap sien, is dat<br />
mense meer <strong>in</strong> godsdiens betrokke raak en m<strong>in</strong>der <strong>in</strong> die verbondenheid wat die<br />
Bybel voorskryf, met die gevolg dat hulle sieker word. Vir hierdie selfde rede<br />
voel baie mense afgeskei van God, omdat hulle nie met Sy Liggaam verb<strong>in</strong>d is<br />
nie.<br />
Kol. 2:19 – “ 19 ...en nie vashou aan die Hoof nie, uit wie die hele liggaam deur<br />
die gewrigte en verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>ge ondersteun<strong>in</strong>g ontvang en saamgeb<strong>in</strong>d word en so<br />
met goddelike groei groot word.”<br />
24
Die duidelike ler<strong>in</strong>g van die Nuwe Testament is dat die Liggaam van Christus,<br />
mense moet wees wat <strong>in</strong> diepe verb<strong>in</strong>tenis met mekaar is, mekaar ondersteun en<br />
mekaar se harte vul. Hierdie verb<strong>in</strong>tenis be<strong>in</strong>vloed ook mense wat <strong>in</strong> ‘n herstel<br />
tydperk van verslaw<strong>in</strong>g of kompulsiewe gedrag is. Feitlik niemand kan<br />
algeheel herstel van ‘n verslaw<strong>in</strong>g sonder verb<strong>in</strong>tenis met ‘n ondersteun<strong>in</strong>gstelsel<br />
nie. Sommige staak hul verslawende of kompulsiewe gedrag, maar hul<br />
verhoud<strong>in</strong>gspatrone verander nie, en meeste van die tyd val hulle terug <strong>in</strong>dien<br />
hulle nie groepwerk doen nie.<br />
Die rede is <strong>in</strong>gewikkeld, maar deel daarvan is die vervreemd<strong>in</strong>g wat deur die<br />
verslaw<strong>in</strong>g aangedryf word.<br />
Efes. 4:18-19 praat van die “voortdurende begeerte na meer”, veroorsaak deur<br />
“skeid<strong>in</strong>g van die lewe van God”.<br />
Wanneer mense van ander af gesny is en hul siele vir verb<strong>in</strong>tenis honger ly,<br />
verander die behoefte aan liefde na ‘n onversadigbare honger vir iets anders.<br />
Dit kan ‘n middel, seks, voedsel, <strong>in</strong>kopies of dobbel wees, maar hierdie d<strong>in</strong>ge<br />
bevredig nooit nie, omdat die werklike behoefte, dié is van ‘n verb<strong>in</strong>tenis met God<br />
en met ander, en met God deur ander.<br />
Wanneer mense dit ontvang, word die krag van verslaw<strong>in</strong>g verbreek. Dit is<br />
waarom baie mense <strong>in</strong> die bedien<strong>in</strong>g verligt<strong>in</strong>g van verslaw<strong>in</strong>g onderv<strong>in</strong>d slegs<br />
wanneer hulle <strong>in</strong> ‘n herstelgroep betrokke raak. Voor dit het hulle <strong>in</strong> die<br />
bedien<strong>in</strong>g geïsoleerd geraak en gevoel asof hulle a.g.v. hul posisie moes<br />
wegkruip.<br />
Ons moet verb<strong>in</strong>tenis sien as die fondasie waarop hoe mense groei.<br />
Dissipl<strong>in</strong>e en Struktuur<br />
Soms sê mense, “Ek het geen selfdissipl<strong>in</strong>e nie.”<br />
Die vraag is: “Waar gaan jy dit kry?”<br />
Sommige antwoord: “Deur myself te dissipl<strong>in</strong>eer!”<br />
“Indien jy jouself kon dissipl<strong>in</strong>eer, sou jy nie selfdissipl<strong>in</strong>e nodig gehad het nie.<br />
Jy sou dit gehad het. Maar jy het nie. Dus, ek vra weer, waar gaan jy dit kry?”<br />
“Selfdissipl<strong>in</strong>e” is altyd ‘n vrug van “ander-dissipl<strong>in</strong>e”. Sommige mense<br />
word reeds vroeg <strong>in</strong> die lewe deur ander mense gedissipl<strong>in</strong>eer en word dit dan <strong>in</strong><br />
hul karakters <strong>in</strong>gebou; dan is dit hul eie. Ander mense word nie vroeg <strong>in</strong> die<br />
lewe gedissipl<strong>in</strong>eer nie en hulle het net nooit selfdissipl<strong>in</strong>e voordat hulle dit van<br />
ander kry en hulle dit dan<br />
hul eie maak nie. Ander dissipl<strong>in</strong>eer ons, en dan kan ons dit vir onsself doen.<br />
1 Kor. 4:7 – “ 7 Want wie trek jou voor? En wat het jy wat jy nie ontvang het<br />
nie? En as jy dit dan ontvang het, waarom roem jy asof jy dit nie ontvang het<br />
nie?”<br />
25
V<strong>in</strong>d ‘n aanspreeklike vennoot, sluit aan by ‘n groep wat jou sekere take gee,<br />
aanvaar korreksie en terugvoer op jou take, aanvaar gevolge wanneer jy nie<br />
presteer nie, onderwerp jou aan die struktuur van die groepvergader<strong>in</strong>gs, maak<br />
nie saak wat dit kos, skakel jou aanspreeklike vennoot wanneer jy <strong>in</strong> die<br />
versoek<strong>in</strong>g kom om terug te gly, en verkry die ondersteun<strong>in</strong>g wat jy nodig het om<br />
jou te motiveer, werk deur jou vrese en teenkant<strong>in</strong>gs en genees die pyn wat die<br />
onverantwoordelikheid dryf.<br />
Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />
blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />
van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />
Jy moet daardeur “geoefen word”, en nie probeer om dit self reg te kry nie. En<br />
die Liggaam van Christus is die dissipl<strong>in</strong>êre agent.<br />
God se plan, Sy “daar wees”, tree <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g wanneer Sy Liggaam saamwerk om<br />
iemand te help om beheer oor sy/haar lewe te verkry. Dit is die rol van die<br />
Liggaam <strong>in</strong> dissipl<strong>in</strong>e – om mense te help om die vryheid (of die “oes van<br />
geregtigheid en vrede”) te herw<strong>in</strong> wat vloei uit selfbeheers<strong>in</strong>g. Die Bybel vertel<br />
ons herhaaldelik dat ons dissipl<strong>in</strong>e, struktuur en korreksie kry van ander mense<br />
wie God aan ons gee:<br />
Mat. 18:15-16 – “ 5 EN as jou broeder teen jou sondig, gaan bestraf hom tussen<br />
jou en hom alleen. As hy na jou luister, dan het jy jou broeder gew<strong>in</strong>;<br />
16 maar as hy nie luister nie, neem nog een of twee met jou saam, sodat <strong>in</strong><br />
die mond van twee of drie getuies elke woord kan vasstaan.”<br />
Gal. 6:1-2 – “BROEDERS, as iemand ewenwel deur een of ander misdaad<br />
oorval word, moet julle wat geestelik is, so een reghelp met die gees van<br />
sagmoedigheid, terwyl jy op jouself let, dat jy ook nie versoek word nie.<br />
2 Dra mekaar se laste en vervul so die wet van Christus.”<br />
Titus 3:10 – “ 10 Aan ’n man wat partyskap verwek, moet jy jou onttrek ná die<br />
eerste en tweede verman<strong>in</strong>g...”<br />
... en ons is <strong>in</strong> die moeilikheid <strong>in</strong>dien ons nie gehoor gee aan:<br />
Spr. 15:12 – “ 12 Die spotter hou nie daarvan dat ’n mens hom bestraf nie, hy<br />
gaan nie na die wyse toe nie.”<br />
Terwyl jy <strong>in</strong> ‘n sekere area selfbeheers<strong>in</strong>g probeer kweek, hou ook die<br />
voortdurende rol van dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> gedagte wat ander voorsien.<br />
26
Aanspreeklikheid<br />
Aanspreeklikheid is baie belangrik, en die Bybel leer ons oor en oor om dit <strong>in</strong> ons<br />
lewens <strong>in</strong> te bou. Maar wees versigtig: aanspreeklikheid is nie ‘n kuur vir ‘n<br />
gebrek aan selfbeheers<strong>in</strong>g nie. Dikwels wanneer ‘n man ‘n probleem teëkom,<br />
moet hy by ‘n aanspreekliheids groep aansluit. Daar word hy ‘n lys vrae gevra<br />
i.v.m. hoe hy vorder op verskeie gebiede om te sien of hy laat glip het. Indien hy<br />
het, bely hy, ontvang vergifnis en wy hom daaraan toe om beter te doen. Al<br />
hierdie d<strong>in</strong>ge is baie belangrik.<br />
Die probleem met aanspreeklikheid is dat al hierdie d<strong>in</strong>ge nie “tel” nie.<br />
Aanspreeklikheid kan ‘n probleem blootlê, maar dit nie<br />
regmaak nie.<br />
‘n Persoon met die probleem moet die proses van<br />
dissipl<strong>in</strong>e en struktuur soos hierbo genoem, deurgaan,<br />
sowel as genes<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>d vir dit wat sy gedrag aandryf.<br />
Aanspreeklikheid is slegs ‘n kontrole stelsel om aan<br />
hom te vertel wat hy nog nodig het.<br />
Wanneer ‘n probleem na vore tree, verander die rol van die<br />
aanspreeklikheids groep. Nou word dit ‘n groep wat nie<br />
slegs sien hoe die persoon vorder nie, maar ook om te sien<br />
of die persoon die ander d<strong>in</strong>ge doen wat hy veronderstel is<br />
om te doen sodat sy probleem opgelos kan word.<br />
Vergifnis en Genade<br />
Genade is iets wat ons nie aan onsself kan gee nie. Dit kom van buite<br />
onsself as ‘n onvoorwaardelike guns; ons kan niks doen om dit te ontvang nie.<br />
God gebruik ander mense om Sy genade deur te gee. Soos mense hul<br />
gawes gebruik, is hulle besig om “getrou God se genade <strong>in</strong> sy verskeie vorme<br />
aan te wend”. (1 Pet. 4:10). God het ons aangestel oor die adm<strong>in</strong>istrasie<br />
van Sy genade.<br />
Ons het dit al baie gehoor: “Ek weet <strong>in</strong> my kop dat God my vergewe en aanvaar,<br />
maar ek voel dit nie <strong>in</strong> my hart nie.” Hulle het verse gememoriseer wat oor<br />
vergifnis handel, God se liefde en aanvaard<strong>in</strong>g, hul posisie van genade en al die<br />
verwante doktr<strong>in</strong>es. Hulle weet dit <strong>in</strong> hul koppe, maar dit is ver van hul harte.<br />
Hulle d<strong>in</strong>k hierdie kopkennis gaan op een of ander manier na hul harte afsak. Dit<br />
is nie hoe dit werk nie.<br />
Die kop en die hart werk verskillend. Die kop werk deur die ontvang,<br />
assimiler<strong>in</strong>g én die <strong>in</strong>neem van nuwe <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g. Ons neem data, vergelyk hierdie<br />
data met wat ons alreeds weet, en vorm dan ‘n begrip van die nuwe <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g<br />
soos wat ons verstaan en <strong>in</strong> kennis groei.<br />
27
Terwyl die kop met “<strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g werk wat versamel word”, werk die hart deur<br />
“ervar<strong>in</strong>g te versamel”. Ons mag dalk weet wat die boeke sê i.v.m. God se<br />
genade, maar totdat ons dit ervaar het, bly daardie “kennis” slegs <strong>in</strong> ons kop.<br />
Om God se genade te ervaar, moet ons harte daaraan gekoppel word. Ons<br />
kan beslis “vertikaal” deur gebed met God konnekteer, maar om Sy genade<br />
algeheel te voel, moet ons ons harte vir die volle uitdrukk<strong>in</strong>g daarvan op<br />
“horisontale” vlakke oop maak, en dít geskied deur ander mense. Om ten volle<br />
<strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g te kom met die genade van God, moet ons gaan na waar dit is,<br />
en Hy het gekies om dit <strong>in</strong> die harte van ander mense te plaas. Dus, diegene<br />
wie die feite van die genade van God bestudeer en nie ervaar dat ander mense<br />
hulle liefhet nie, sal <strong>in</strong> hul begrip van daardie genade te kort skiet.<br />
Om met God se liefde <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g te kom het ons nie slegs ander mense<br />
nodig nie, maar ons het ook nodig dat ons harte tot beskikk<strong>in</strong>g van daardie<br />
mense sal wees. Ons moet oop en kwesbaar wees vir die genade en<br />
aanvaard<strong>in</strong>g voordat dit iets kan beteken. Baie mense “hou gemeenskap” met<br />
ander, maar hulle deel so m<strong>in</strong> terwyl hulle dit doen, dat daar<br />
niks op “hartsvlak” gebeur nie.<br />
2 Kor. 6:11-13 – “ 11 ONS mond het teenoor julle oopgegaan,<br />
Kor<strong>in</strong>thiërs, ons hart het verruim geword.<br />
12<br />
Nie <strong>in</strong> ons het julle dit te nou nie, maar <strong>in</strong> jul b<strong>in</strong>neste het<br />
julle dit te nou.<br />
13Maar by wyse van vergoed<strong>in</strong>g—ek praat soos met<br />
k<strong>in</strong>ders—moet julle ook verruim word.”<br />
Vir groei om dus plaas te v<strong>in</strong>d, moet dit ervar<strong>in</strong>ge <strong>in</strong>sluit waar harte vir mekaar<br />
oop is. Anders is dit slegs “kop-kennis” en word dit nooit ervaar op die vlakke<br />
wat God dit bedoel het nie.<br />
Jak. 5:16 – “ 16 Bely mekaar julle misdade en bid vir mekaar, sodat julle gesond<br />
kan word. Die vurige gebed van ’n regverdige het groot krag.”<br />
Baie Christene onderneem die vertikale belydenis van 1 Joh. 1:9 waar hulle<br />
voor God bely, maar nie aan ander nie. Dus “weet” hulle dat hulle vergewe en<br />
geliefd is <strong>in</strong> hul koppe, maar <strong>in</strong> hul harte “ervaar” hulle dit eenvoudig nie. Ons is<br />
geskape om beide te ervaar en dit is een van die redes waarom <strong>Jesus</strong> ons<br />
opdrag gegee het om mekaar lief te hê.<br />
Genade kan tot ons beskikk<strong>in</strong>g wees, maar ons is dalk nie tot beskikk<strong>in</strong>g<br />
van genade nie. Ons kan midde <strong>in</strong> ‘n groot hoeveelheid aanvaard<strong>in</strong>g en<br />
genade wees, maar totdat die pyn en skuldige plekke van ons harte<br />
blootgelê word, kan ons nie genade ervaar nie en sodoende duur die<br />
gap<strong>in</strong>g tussen kop en hart voort.<br />
28
Genade moet ervaar word om geken te word. Baie Christene het op<br />
Sondagoggende <strong>in</strong> die kerkbanke ervar<strong>in</strong>g met die Liggaam van Christus maar<br />
nie <strong>in</strong> ‘n private plek waar hulle die pyn en die kwesbare plekke van die harte<br />
kan deel nie. Tog, is dít waar genes<strong>in</strong>g plaasv<strong>in</strong>d. Gemeenskap op Sondag of<br />
tydens bybelstudie is wonderlik, maar gemeenskap met die dieptes van die<br />
hart, is wat gesond maak.<br />
Ondersteun<strong>in</strong>g e n Versterk<strong>in</strong>g<br />
Wanneer ons iets ondersteun, volhard ons daarmee. Ondersteun<strong>in</strong>g word<br />
voortdurend deur die groei proses vereis. Ons sal take en realiteite vér bo<br />
ons kragte en vermoëns <strong>in</strong> die gesig staar, daarom het ons ander nodig om ons<br />
te ondersteun.<br />
1 Tess. 5:14 – “ 14 En ons versoek julle, broeders, vermaan die onordelikes,<br />
bemoedig die kle<strong>in</strong>moediges, ondersteun die swakkes, wees lankmoedig<br />
teenoor almal.”<br />
Gal. 6:2 – “ 2 Dra mekaar se laste en vervul so die wet van Christus.”<br />
Ondersteun<strong>in</strong>g stel mense <strong>in</strong> staat om deur hartseer, moeilike tye, groei én<br />
heelwat ander erge prosesse te kan gaan. Hoe is dit moontlik? Slegs deur die<br />
Liggaam. Dit is wat die fisiese liggaam doen wanneer een sel ly.<br />
Dit stuur genes<strong>in</strong>g na die beseerde deel van die liggaam. Indien jy byvoorbeeld<br />
‘n gewonde arm het, stuur die liggaam teenliggame, genes<strong>in</strong>gs agente, vars<br />
suurstofgevulde bloed, witbloedselle, <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g, anti-<strong>in</strong>flammatoriese agente, ens.<br />
na daardie liggaamsdeel. Hulle doen die genes<strong>in</strong>gswerk.<br />
Baie mense v<strong>in</strong>d hulself egter van die kerk afgesny, so ook die genes<strong>in</strong>g en<br />
beskermende funksies wat dit voorsien. In hul isolasie – of ten m<strong>in</strong>ste die<br />
geïsoleerde groeiplan wat hulle gebruik – is hulle ‘n maklike prooi vir die<br />
hekke van die hel om hulle te oorweldig.<br />
Wolwe val nie ‘n hele kudde aan nie. Hulle val die een lam aan wat van die pad<br />
afgedwaal het. Dit is die een wat <strong>in</strong> die gevaar is. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, sou Hy<br />
die nege en neëntig skape agter laat om die afgedwaalde een te gaan soek en<br />
terug te br<strong>in</strong>g.<br />
Wanneer mense geestelik en emosioneel probeer groei sonder die organiese en<br />
metaboliese funksies van die Liggaam, is hulle <strong>in</strong> werklikheid van die pad af en<br />
onderworpe aan al die magte van dood. Hel speel met hartelus met hulle totdat<br />
hulle teruggebr<strong>in</strong>g word na die verb<strong>in</strong>tenis en genes<strong>in</strong>g van die Liggaam.<br />
Kol. 2:19 – “ 19 ...en nie vashou aan die Hoof nie, uit wie die hele liggaam deur<br />
die gewrigte en verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>ge ondersteun<strong>in</strong>g ontvang en saamgeb<strong>in</strong>d word en<br />
so met goddelike groei groot word.”<br />
29
Efes. 4:16 – “ 16 ...uit wie die hele liggaam—goed saamgevoeg en<br />
saamverb<strong>in</strong>d deur die ondersteun<strong>in</strong>g wat elke lid gee volgens die werk<strong>in</strong>g<br />
van elke afsonderlike deel <strong>in</strong> sy mate—die groei van die liggaam bevorder<br />
vir sy eie opbou<strong>in</strong>g <strong>in</strong> liefde.”<br />
Die Liggaam van Christus genees homself net soos wat die fisiese liggaam dit<br />
doen. Elke deel <strong>in</strong> daardie genes<strong>in</strong>g het ‘n funksie net soos die fisiese liggaam<br />
‘n funksie het. Die teenliggame teen <strong>in</strong>feksie kom <strong>in</strong> die vorm van dissipl<strong>in</strong>e en<br />
struktuur voor wanneer <strong>in</strong>dividue wat <strong>in</strong> liefde konfronteer, die persoon help om<br />
te staan teen die “<strong>in</strong>feksies” van sonde <strong>in</strong> sy/haar lewe. Hulle rig grense en<br />
beperk<strong>in</strong>gs wat die persoon oorgeneem het, teen die boosheid op, óf dit nou<br />
van b<strong>in</strong>ne óf van ander afkomstig is. Hulle help hom/haar staan.<br />
Ander br<strong>in</strong>g, met genade en liefde, genesende anti-<strong>in</strong>flammatoriese agente na<br />
die wond. Hulle treur saam met die wat treur (Rom. 12:15) en spoel die siekte<br />
uit. Hulle br<strong>in</strong>g ler<strong>in</strong>g en waarheid na die wond en help om sterker sellulêre<br />
strukture deur gawes van ler<strong>in</strong>g op te rig. Só gaan dit voort.<br />
Dit is die rede waarom ons baie opregte, geestelike mense sien wat dikwels vir<br />
jare met probleme worstel wat hulle met Bybelstudie en gebed probeer oorkom.<br />
Terwyl dit ook nodig is, is dit nie die enigste wyse wat die Bybel voorskryf vir die<br />
hanter<strong>in</strong>g van die situasie nie. Dit leer ons om die res van die Liggaam met al sy<br />
genes<strong>in</strong>gs agente <strong>in</strong> te br<strong>in</strong>g. Dan kan die ledemaat weer herstel en gesond<br />
word.<br />
Verdriet<br />
Een van die mees belangrike prosesse <strong>in</strong> die lewe is verdriet. God<br />
het verdriet geskep om ons te help om oor d<strong>in</strong>ge te kom. Wanneer<br />
slegte d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> die lewe gebeur, moet ons daardeur werk. Om deur<br />
slegte d<strong>in</strong>ge te werk, is ‘n bietjie soos om kos te verteer. In die<br />
lewe verteer ons basies ervar<strong>in</strong>g; ons wandel daardeur, neem dit<br />
<strong>in</strong>, gebruik wat bruikbaar is en elim<strong>in</strong>eer die afval. Wanneer<br />
iemand sterf of wanneer daar ‘n ander soort verlies of beser<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> die lewe is, moet ons <strong>in</strong> staat wees om deur daardie<br />
ervar<strong>in</strong>g te werk en aan te beweeg, en ons harte oop laat vir<br />
nuwe ervar<strong>in</strong>ge en verhoud<strong>in</strong>gs. Ons raak van die pyn en seer deur ons verdriet<br />
ontslae en behou dan die ervar<strong>in</strong>ge van die kennis wat daarmee saamgekom<br />
het.<br />
Deur tragedie leer ons van God se getrouheid en hoe die liefde en ondersteun<strong>in</strong>g<br />
van ander ons deurdra. Ons leer dat wanneer slegte d<strong>in</strong>ge gebeur, ons daardeur<br />
kan kom, en dan vir ‘n volgende keer hoop kan hê. Ons leer deur onbetroubare<br />
mense, sodat ons hulle ‘n volgende keer kan vermy.<br />
30
Verdriet kan slegs b<strong>in</strong>ne die konteks van verhoud<strong>in</strong>g voltooi word. Ons het<br />
ander nodig om ons vas te hou terwyl ons deur die proses van “laat los” en<br />
“laat gaan” werk. Daarby moet ons iets wat goed is <strong>in</strong> die hande hê om <strong>in</strong><br />
staat te wees om iets wat sleg is, te laat gaan.<br />
Indien mense nie ‘n ondersteun<strong>in</strong>g stelsel het om aan vas te hou nie, kan hulle<br />
nie treur oor ‘n goeie verhoud<strong>in</strong>g wat verlore gegaan het of ‘n slegte een wat<br />
hulle moet laat gaan nie. Mense benodig ook die terugvoer en waarnem<strong>in</strong>gs van<br />
ander om uit ‘n ervar<strong>in</strong>g te kan leer en om al hul verdraai<strong>in</strong>gs en emosies te kan<br />
verstaan. Terugvoer en opdamm<strong>in</strong>g, soos ons sal sien, is noodsaaklik vir die<br />
treurproses. Wanneer mense treur, kan hulle gesond word.<br />
Pred. 7:3 – “ 3 Om verdrietig te wees, is beter as om te lag; want as die gesig<br />
droewig is, gaan dit goed met die hart.”<br />
Verdriet is God se manier om ons deur en verby d<strong>in</strong>ge te help. Ons het<br />
ander mense nodig om ons daarmee te help. <strong>Jesus</strong> het gesê: “Geseënd is<br />
diegene wat treur, want hulle sal vertroos word”. (Mat. 5:4)<br />
Aangesien verdriet absoluut noodsaaklik vir suksesvolle voortbeweg<strong>in</strong>g deur die<br />
lewe is, en omdat dit ‘n belangrike deel van die groeiproses is, moet ons seker<br />
maak dat dit deeglik plaasv<strong>in</strong>d wanneer ons mense help om te groei. Die enigste<br />
manier hoe dit kan gebeur, is <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g – die manier waarop God dit<br />
bedoel het. Dit is die rede waarom daar traankliere <strong>in</strong> die hoeke van die oë is.<br />
Iemand se hartseer behoort sigbaar te wees wanneer hy of sy <strong>in</strong> die oë van<br />
iemand anders kyk. Dit is ‘n verhoud<strong>in</strong>gs proses. Help mense om – met<br />
ander mense reg te treur – en hulle sal met die lewe kan aangaan..<br />
Modeller<strong>in</strong>g<br />
Ons kan nie doen wat ons nog nooit gesien het nie. Ons het modelle nodig om<br />
ons te wys hoe.<br />
1 Thess. 1:6-7 – “ 6 En julle het navolgers van ons geword en van die Here<br />
deurdat julle die woord <strong>in</strong> baie verdrukk<strong>in</strong>g ontvang het met die blydskap van die<br />
Heilige Gees,<br />
7 sodat julle voorbeelde geword het vir al die gelowiges <strong>in</strong> Macedónië en<br />
Acháje.”<br />
Mense het ‘n behoefte om van ander te leer en dit dan hul eie te maak<br />
voordat hulle dit self sal doen. Dit is hoe God ons geskape het.<br />
31
Die modeller<strong>in</strong>g wat ons ervaar, óf dit nou goed of slegs is, het op ons ‘n<br />
blywende uitwerk<strong>in</strong>g. Dit is een rede waarom die Bybel daarop klem lê dat die<br />
belydenis nie slegs vir die sondes van die volk moet wees nie, maar ook vir die<br />
sondes van die vaders (Neh. 9:2). Ons moet die verkeerde model wat ons volg<br />
sien ten e<strong>in</strong>de dit te kan verwerp.<br />
Die mikpunt is om ons swak model met die model van mense wie Christus<br />
navolg, te vervang; diegene <strong>in</strong> Sy Liggaam wat Sy voorbeeld navolg en daardeur<br />
dit aan ons demonstreer om ook só te wandel soos Hy gewandel het. Soos<br />
Paulus sê, ons volg diegene wie Hom volg. Sy Liggaam leef Sy wandel op die<br />
aarde uit en ander leer van hulle.<br />
Onvolmaaktheid en Lyd<strong>in</strong>g:<br />
Fil. 3:12-14 – “ 12 Nie dat ek dit al verkry het of al volmaak is nie, maar ek jaag<br />
daarna of ek dit ook kan gryp, omdat ek ook deur Christus <strong>Jesus</strong> gegryp is.<br />
13 Broeders, ek reken nie dat ek dit self gegryp het nie.<br />
14 Maar een d<strong>in</strong>g: ek vergeet die d<strong>in</strong>ge wat agter is en strek my uit na wat voor<br />
is, en jaag na die doel om die prys te verkry van die hoë roep<strong>in</strong>g van God <strong>in</strong><br />
Christus <strong>Jesus</strong>.”<br />
2 Kor. 1:8 – “ 8 Want ons wil nie hê, broeders, dat julle onbekend moet wees met<br />
ons verdrukk<strong>in</strong>g wat oor ons <strong>in</strong> Asië gekom het nie, dat ons dit bo ons krag<br />
uitermate swaar gehad het, sodat ons selfs aan ons lewe gewanhoop het.”<br />
Paulus was eerlik <strong>in</strong> die s<strong>in</strong> dat hy toegelaat het dat ander sien dat ook hy kon<br />
seerkry, moedeloos raak en nie alles onder beheer het nie. As mense sien dat<br />
ander ook al swaargekry het, gebeur wonderlike d<strong>in</strong>ge.<br />
1. Hulle voel m<strong>in</strong>der skuldig, skaam en bang dat daar iets met hulle verkeerd<br />
is.<br />
2. Hulle kry ‘n meer akkurate sien<strong>in</strong>g van die standaard waarby hulle probeer<br />
lewe. Baie keer is hierdie standaard bó-menslik. Deur ander mense te<br />
sien, word die standaard aangepas by ‘n werklike persoon wat groei,<br />
worstel, nie alles onder beheer het nie, maar met dit alles oor die weg<br />
kom.<br />
32
3. Hulle verkry hoop en vaardighede om<br />
probleme op te los. Hulle v<strong>in</strong>d deur die<br />
worstel<strong>in</strong>ge en getuienisse van ander dat<br />
mense wel beter word en dat hulle baie<br />
moeilike probleme <strong>in</strong> die lewe oplos. Hulle<br />
sien hoe hierdie onvolmaakte worstelaars<br />
dit alles regkry. Dit bied aan hulle ‘n<br />
rolmodel om dit waarmee hulle op daardie<br />
oomblik worstel, te oorw<strong>in</strong>.<br />
Met ander woorde, hulle v<strong>in</strong>d uit dat almal maar op dieselfde pad is. Ons het wel<br />
almal verskillende worstel<strong>in</strong>ge, maar een d<strong>in</strong>g is seker: Ons almal worstel.<br />
Dit is een van die beste d<strong>in</strong>ge wat die Liggaam aan mekaar kan gee – die kennis<br />
dat ons nie alleen op hierdie pad van worstel<strong>in</strong>g is nie. Niemand is daarvan<br />
onthef nie. Daarom hoef niemand skaam te wees as hy nie alles onder beheer<br />
het nie. Worstel<strong>in</strong>g is universeel.<br />
1 Thess. 2:11 – 12 – “ 11 hoe ons, soos julle weet, net soos ’n vader sy k<strong>in</strong>ders,<br />
elkeen van julle vermaan en bemoedig het<br />
12 en betuig het dat julle waardiglik moet wandel voor God wat julle tot sy<br />
kon<strong>in</strong>kryk en heerlikheid roep.”<br />
‘n Algehele “Oordoen”<br />
Die teologie van verloss<strong>in</strong>g is een van algehele vernietig<strong>in</strong>g, van voor<br />
af beg<strong>in</strong>, by geboorte. Ons word nie “verbeter” nie; ons word<br />
gekruisig en weer gebore.<br />
Soos Paulus sê, “...die oue is gekruisig, en alles het nuut<br />
geword” (2 Kor. 5:17; Gal. 2:20). (Onthou, hy sê “nuut”, nie<br />
“voltooi” soos sommige leer nie). Ons tree dus toe tot ‘n<br />
algehele ontwikkel<strong>in</strong>gs proses.<br />
Johannes praat van ons as “k<strong>in</strong>ders”, jonk of oud, wat leer. (1 Joh. 2:12-14).<br />
Petrus gebruik die term “pasgebore babas” (1 Pet. 2:2).<br />
Hebreërs verwys na “k<strong>in</strong>dertjies” (Heb. 5:13).<br />
Die geestelike ontwikkel<strong>in</strong>gspad is een van die versoen<strong>in</strong>g van die<br />
skepp<strong>in</strong>g soos dit veronderstel was om te wees.<br />
Ons is <strong>in</strong> die menslike ras <strong>in</strong>gebore om as volmaakte<br />
of “voltooide” mense op te groei. Die menslike ras het<br />
misluk en niemand van ons het tot volwasse “voltooi<strong>in</strong>g”<br />
gekom nie, aangesien ons almal uit ‘n disfunksionele familie spruit: naamlik, die<br />
menslike ras. Ons het almal “die merk gemis”, wat die Bybelse term vir sonde is.<br />
Dus het God die oue uitgewis en weer van voor af beg<strong>in</strong>.<br />
33
Ons moet deur ‘n weder-geboorte en ‘n weder-grootword gaan, hierdie keer<br />
b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ‘n nuwe ges<strong>in</strong>. Hierdie ges<strong>in</strong> is Sy ges<strong>in</strong>, die Liggaam van Christus.<br />
In hierdie ges<strong>in</strong> moet ons al die d<strong>in</strong>ge kry wat ons die eerste keer ontbreek<br />
het. Vertroetel<strong>in</strong>g, modeller<strong>in</strong>g, waarheid, liefde, aanspreeklikheid, ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
van talente en nog meer, is alles aanwesig <strong>in</strong> hierdie ges<strong>in</strong> om aan die babas te<br />
gee – dit wat hulle benodig om te groei tot volwassenheid en voltooi<strong>in</strong>g.<br />
Dit handel alles oor karakter ontwikkel<strong>in</strong>g, die proses van heiligmak<strong>in</strong>g.<br />
Heiligmak<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>d plaas b<strong>in</strong>ne ‘n ges<strong>in</strong>sopset.<br />
Dus, <strong>in</strong> hierdie nuwe ges<strong>in</strong> van God, Sy Liggaam, v<strong>in</strong>d die ontwikkel<strong>in</strong>gsproses<br />
op dieselfde wyse as wat die Bybel die fisiese proses laat plaasv<strong>in</strong>d, plaas.<br />
Spr. 13:20 – “ 20 Gaan met die wyse om, dan word jy wys; maar hy wat met<br />
dwase verkeer, versleg.”<br />
Wanneer mense tyd spandeer en saam met goeie mense leef, sal hulle ook <strong>in</strong><br />
goeie mense ontwikkel. God se patroon het nog altyd rondom die gee van<br />
lewe gedraai. Soos Hy lewe <strong>in</strong> die mens <strong>in</strong> geblaas het en daardie lewe<br />
oorgedra is van die een mens na die volgende, net so ook is geestelike en<br />
persoonlike groei oorgedra. Dit word deur een geproduseer en na ‘n ander<br />
oorgedra. Dit is wat b<strong>in</strong>ne die Liggaam gebeur.<br />
Heb. 10:24 – “ 24 en laat ons op mekaar ag gee om tot liefde en goeie werke aan<br />
te spoor...”<br />
Maak seker dat jy <strong>in</strong> ‘n Liggaam is wat jou laat groei en maak seker dat jy<br />
daardie ervar<strong>in</strong>ge op diegene wat onder jou ‘herderskap’ is, ook toepas. Indien<br />
jy dit doen, br<strong>in</strong>g jy mense tot wasdom op die wyse wat God bedoel het dit moet<br />
wees.<br />
34
HOOFSTUK 5 – DIE MAG VAN AANVAARDING<br />
Wat is aanvaard<strong>in</strong>g en waarom is dit nodig sodat ander mense kan groei? Die<br />
Bybel leer ons dat aanvaard<strong>in</strong>g by God beg<strong>in</strong>.<br />
Rom. 15:7 – “ 7 Neem daarom mekaar aan, soos Christus ons ook aangeneem<br />
het, tot heerlikheid van God.”<br />
Christus se aanvaard<strong>in</strong>g van ons is die model waarop ons mekaar moet aanvaar.<br />
Die woord “aanvaard<strong>in</strong>g” beteken “om vir jouself te neem”. Dit is ‘n<br />
uitnodig<strong>in</strong>g. Aanvaard<strong>in</strong>g is die plek waar iemand b<strong>in</strong>ne ‘n verhoud<strong>in</strong>g<br />
ontvang word. Om aanvaar te word, is om met jou hele menswees, goed en<br />
sleg, deur iemand anders sonder veroordel<strong>in</strong>g aanvaar te word. Dit is van<br />
toepass<strong>in</strong>g op al ons verhoud<strong>in</strong>ge: met God, met ander en met onsself. Dit is<br />
nóú verwant aan genade, m.a.w. onverdiende guns.<br />
Aanvaard<strong>in</strong>g is die gevolg van die werk<strong>in</strong>g van genade. As gevolg van God<br />
se genade, word ons <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g aanvaar. Dit is feite en iets wat ons <strong>in</strong> ons<br />
subjektiewe ervar<strong>in</strong>g (ons harte) moet <strong>in</strong> neem.<br />
God het aanvaard<strong>in</strong>g oorspronklik ontwerp as ‘n lewenswyse. Toe ons<br />
egter gesondig en van genade weggeval het, was aanvaard<strong>in</strong>g vir God ‘n<br />
probleem. Sy Heilige natuur kon nie ons sondigheid aanvaar nie; tog het Hy<br />
deur Sy liefde steeds vir ons omgegee.<br />
God het dus ‘n duur oploss<strong>in</strong>g voorsien: Sy Seun <strong>Jesus</strong> – ten volle God, ten<br />
volle mens en sonder sonde – Hy het gesterf vir ons sondes (1 Pet. 3:18).<br />
Hierdie offer het die vereistes vir God se heiligheid bevredig en ons weer tot<br />
aanvaard<strong>in</strong>g herstel.<br />
God se aanvaard<strong>in</strong>g van ons beteken nie dat ons nie sleg is nie. Hy is nou bereid<br />
om ons te aanvaar, nie omdat ons onskuldig is nie maar omdat ons skuld ten<br />
volle betaal is, vir nou en vir altyd. Dus, wanneer ons bang is dat Hy ons nie sal<br />
aanvaar <strong>in</strong>dien ons iets verkeerd gedoen het nie, is dit onsself wat ons op ‘n<br />
sekere vlak afmaak en dit wat Hy vir ons gedoen het verkle<strong>in</strong>eer.<br />
Daar is waarlik nou geen veroordel<strong>in</strong>g vir diegene wat aan <strong>Jesus</strong> behoort nie.<br />
(Rom. 8:1).<br />
1. Aanvaard<strong>in</strong>g Maak ons Vry om te Groei<br />
Die Wet is nie weggeneem nie. Wat wel gebeur het, is dat<br />
dit <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> vervul is (Mat. 5:17). Dus, wanneer ons nou<br />
die Wet verbreek, verloor ons nie ons verhoud<strong>in</strong>g met<br />
God nie.<br />
35
NB: Ons verkeer nou vir ewig <strong>in</strong> die plek van aanvaard<strong>in</strong>g.<br />
Hierdie waarheid is baie belangrik vir geestelike groei. Ons neig om baie hard te<br />
werk sodat ons goed genoeg vir God kan wees. Aanvaard<strong>in</strong>g doen weg met<br />
die behoefte om onsself waardig te bewys en vervang dit met ‘n benader<strong>in</strong>g<br />
om op die basis van verhoud<strong>in</strong>g i.p.v. prestasie en goeie werke te leef.<br />
WEEREENS: Daar is werklik nou geen veroordel<strong>in</strong>g vir diegene wat aan<br />
<strong>Jesus</strong> behoort nie (Rom. 8:1).<br />
Wanneer ons uite<strong>in</strong>delik verstaan dat God nie meer vir ons kwaad is nie, word<br />
ons vry om op liefde en groei te konsentreer <strong>in</strong> plaas daarvaan om Hom tevrede<br />
te probeer stel. Dit is een van die mees bevrydende waarhede <strong>in</strong> die Bybel.<br />
2. Aanvaard<strong>in</strong>g bou Vertroue en Verhoud<strong>in</strong>g<br />
Aanvaard<strong>in</strong>g is ‘n brug waarmee veilige en groei-produserende<br />
verhoud<strong>in</strong>gs, beide met God en ander mense ontwikkel word.<br />
Ons kan nie groei as ons nie daarvan seker is dat ons geken word<br />
en geliefd is nie. Sommige mense hou van ons omdat hulle ons<br />
nie ken nie; sommige ken ons, en hou nie van ons nie.<br />
Verhoud<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d tensy beide kennis en liefde<br />
aanwesig is nie. Hierdie gap<strong>in</strong>g tussen om geken en geliefd<br />
te wees, word deur aanvaard<strong>in</strong>g oorbrug.<br />
Dit is bevrydend om te verstaan dat om geken te word, nie ‘n<br />
verhoud<strong>in</strong>g ru<strong>in</strong>eer nie, maar dit e<strong>in</strong>tlik versterk.<br />
Die warmte en toestemm<strong>in</strong>g om onsself te mag wees, laat ons toe om meer<br />
eerlik en kwesbaar te wees en laat ons toe om dele van onsself na die lig te br<strong>in</strong>g<br />
wat ook aan daardie verhoud<strong>in</strong>g gekoppel moet word. Niks is verkeerd met<br />
advies op die regte tyd nie; baie mense het egter bloot nodig om aanvaar te<br />
word om sodoende sekuriteit, stabiliteit en krag te herw<strong>in</strong> om die probleme te kan<br />
oplos.<br />
Baie mense hak <strong>in</strong> hul geestelike groei vas, omdat hulle nie heeltemal hulself kan<br />
wees nie. Hulle mag dalk <strong>in</strong> hul op<strong>in</strong>ies, gelukkige tye, humor of omgee vir ander<br />
eg wees; hulle reken egter dat hul depressie, hartseer tye, verslaw<strong>in</strong>gs of<br />
behoeftigheid onaanvaarbaar vir God en mense is, dus leef hulle hul lewens asof<br />
hierdie dele nie bestaan nie. Ons moet ons hele siel ervaar, of dit goed, sleg of<br />
gebroke is, anders kan dit nie met die res van ons karakter wat nie <strong>in</strong> die lig van<br />
God se liefde en verhoud<strong>in</strong>g gebr<strong>in</strong>g word ontwikkel, genees en ge<strong>in</strong>tegreer nie.<br />
Hier is sommige van die dele van ons siel wat deur aanvaard<strong>in</strong>g na die lig<br />
gebr<strong>in</strong>g kan word:<br />
36
• Behoeftes. Ons moet behoeftes hê.<br />
Pred. 4:9-12 – “ 9 Twee is beter as een, want hulle het ’n goeie belon<strong>in</strong>g vir<br />
hulle moeitevolle arbeid.<br />
10<br />
Want as hulle val, kan die een sy maat optel, maar wee die een wat val<br />
sonder dat daar ’n tweede is om hom op te tel.<br />
11<br />
Verder, as twee bymekaar lê, kry hulle warm; maar hoe kan een allenig<br />
warm word?<br />
12<br />
En as iemand die een aanval, kan altwee hom teëstand bied; en ’n<br />
driedubbele lyn word nie gou verbreek nie.”<br />
Aanvaard<strong>in</strong>g maak dit moontlik om ons onvolmaaktheid en geestelike armoede<br />
sonder skaamte of skuldgevoel te beleef.<br />
• Sondes. Ons natuur is van só ‘n aard dat ons ons sondes selfs vir<br />
onsself wegsteek. Deur die Wet voel dit asof ons ons aan toorn blootstel<br />
wanneer ons sondes blootgelê word. Wanneer ons egter aanvaard<strong>in</strong>g<br />
ontvang, kan ons dit nie net slegs verdra om na ons oortred<strong>in</strong>ge te kyk<br />
nie, maar kan ons selfs dieper b<strong>in</strong>ne onsself soek na ander donker plekke<br />
waar sonde nog wegkruip.<br />
• Veroordeelde Dele. Sekere gevoelens en aspekte van ons siele is dalk<br />
nie <strong>in</strong> wese sondig nie. Dit kan dele van van ons siel wees waarvan ons<br />
nie hou of aanvaar nie. Ons veroordeel onsself dikwels op die manier<br />
waarop ons geoordeel is. Iemand wat byvoorbeeld baie kritiek ontvang<br />
het wanneer hy kwaad was, kan homself ‘n harde tyd gee wanneer hy<br />
kwaad word, of daardie woede nou geldig is óf nie. Hy kan van homself<br />
sleg d<strong>in</strong>k of d<strong>in</strong>k dat dit verkeerd is om kwaad te wees. Hy sal nie <strong>in</strong> staat<br />
wees om sy woede te gebruik om homself te beskerm nie.<br />
• Maniere van wegkruip. Ons dra ook vyeblare oor dele van ons siel om<br />
sodoende die ervar<strong>in</strong>g van negatiewe d<strong>in</strong>ge te vermy. Sommige mense<br />
sal byvoorbeeld redeneer dat hulle van emosies wat hulle ontstel óf<br />
vreesagtig maak moet wegbly. Hulle leef deur hul s<strong>in</strong>tuie, ten e<strong>in</strong>de hul<br />
harte te vermy.<br />
• Gebrokenheid en swakheid. Almal van ons het swakhede wat deur God<br />
en ander aanvaar moet word sodat dit herstel kan word. Baie keer is<br />
hierdie swakhede nie noodwendig sondes nie, maar bloot onvermoëns.<br />
Sommige mense mag byvoorbeeld emosioneel nie <strong>in</strong> staat wees om te<br />
vertrou en uit te reik nie; ander kan worstel om teen mense wat hulle<br />
wil beheer, op te staan; ander weer word maklik verwond deur kritiek<br />
a.g.v. onopgeloste behoeftes van aanvaard<strong>in</strong>g. Die genes<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong><br />
wanneer aanvaard<strong>in</strong>g dit veilig genoeg maak om hierdie realiteite aan<br />
onsself te erken.<br />
37
• Aanvaard<strong>in</strong>g Skep Veiligheid om te kan Bely en te Genees. Om ons<br />
sondige of gebroke self te ervaar en te “lééf”, is slegs een stap om<br />
geestelik te kan groei. Nog ‘n noodsaaklike stap is om hierdie gevoelens<br />
en gebroke dele van ons siel <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g met God en ander te br<strong>in</strong>g.<br />
Die Bybel noem hierdie stap “belydenis” en dit beteken “om met die<br />
waarheid saam te stem”. Belydenis behels dat ‘n risiko met ‘n<br />
negatiewe deel van onsself geloop word en toe te laat dat iemand<br />
anders daarvan sal weet. Wanneer ons dan vertroost<strong>in</strong>g, identifikasie en<br />
waarheid sonder veroordel<strong>in</strong>g ervaar, beg<strong>in</strong> ons om gesond te word. Ons<br />
is deur God geskape om belydenis te doen. Dit is wat dit beteken om “<strong>in</strong><br />
die lig te lewe”.<br />
Soos aanvaard<strong>in</strong>g toeneem, neem belydenis ook toe en saam met<br />
belydenis kom <strong>in</strong>timiteit en groei.<br />
Wanneer jy weet dat risiko nie oordeel br<strong>in</strong>g nie, kan jy nuwe d<strong>in</strong>ge probeer.<br />
Hierdie verseker<strong>in</strong>g is die kuur vir vrees vir mislukk<strong>in</strong>g.<br />
Die Bybel leer ons dat: “vaste spys vir volwassenes is, vir die wat<br />
geestesvermoëns besit deur die gewoonte geoefen, om goed van kwaad te<br />
onderskei.” (Heb. 5:14).<br />
Soos ons ontwikkel, groei ons deur nuwe d<strong>in</strong>ge te beoefen en dit uit te probeer.<br />
Die enigste ‘boete’ wat ons op die lyf kan loop ná ons aanvaard<strong>in</strong>g, is mislukk<strong>in</strong>g<br />
en maar wéér leer. Daar is geen veroordel<strong>in</strong>g nie. Soos aanvaard<strong>in</strong>g toeneem,<br />
neem ook ons bewustheid van ander gebroke dele van onsself toe. Waarlik,<br />
gesonde mense weet hulle het goeie dele, maar hulle ken ook die slegte<br />
dele. Hulle het egter die aanvaard<strong>in</strong>g en genade om daarmee te handel <strong>in</strong> God<br />
se groeiproses.<br />
• Aanvaar Aanvaard<strong>in</strong>g<br />
1. Wees bewus van jou behoefte. Neem die nederige stap om jou<br />
tekortkom<strong>in</strong>ge en behoeftes voor God en ander te erken.<br />
2. Hou op om liefde en aanvaard<strong>in</strong>g te probeer verdien. Ons is wetties<br />
gebore. M.a.w., ons wil liefde en aanvaard<strong>in</strong>g verdien. Dit is m<strong>in</strong>der van<br />
‘n risiko as om dit gratis te ontvang; dit laat ons d<strong>in</strong>k dat ons <strong>in</strong> beheer is<br />
en hou ons weg van verhoud<strong>in</strong>g. Vra God om Sy lig te laat skyn op jou<br />
neig<strong>in</strong>gs om te wil werk vir aanvaard<strong>in</strong>g van Hom en ander.<br />
Bevraagteken jou motiewe waarom jy hard werk <strong>in</strong> die lewe: is dit<br />
omdat jy alreeds aanvaar is, of omdat jy aanvaard<strong>in</strong>g soek?<br />
Baie van ons is bang vir aanvaard<strong>in</strong>g omdat ons dit probeer verdien en<br />
ons kan nie – of omdat ons nie kwesbaar vir, óf afhanklik wil wees van<br />
iemand anders nie.<br />
38
• Gebruik aanvaard<strong>in</strong>g om te groei. Om deur God en deur ander ontvang<br />
te word, is nie die e<strong>in</strong>de nie. Dit is die beg<strong>in</strong> van die veiligheid en genade<br />
wat jy nodig het om persoonlik, en <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>gs én emosioneel te kan<br />
groei. Dit gee aan jou die moed om te aanvaar wie en wat jy is, en om<br />
stappe te neem om te handel met dit wie jy is.<br />
Sommige mense, veral diegene wat seergekry het deur harde kritiek en<br />
verwerp<strong>in</strong>g, sal hul groei op slegs aanvaard<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> ‘n vorm van “wees stil<br />
en weet dat ek God is” denke fokus. Hulle sal hul vriende en geestelike<br />
groei-vennote evalueer deur hoe aanvaardend of nie-aanvaardend hulle<br />
is. Indien jy hulle sou vra waarom hulle nie sommige spesifieke worstel<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> hul lewens aangespreek het nie, sal hulle moontlik sê, “Dit sal alles nog<br />
regkom soos ek meer genade en aanvaard<strong>in</strong>g ontvang”.<br />
Hierdie ges<strong>in</strong>dheid kort een van die hoofdoele van aanvaard<strong>in</strong>g, en dit is<br />
om ‘n omgew<strong>in</strong>g te skep waar<strong>in</strong> ons aktief realiteite oor onsself <strong>in</strong> die<br />
gesig kan staar, kan eien én verander.<br />
• Versoek, moet dit nie Vereis nie.<br />
Soms d<strong>in</strong>k mense hulle kan van ander verwag om hulle te aanvaar vir wie<br />
hulle is, en hulle voel geregverdig om ander te m<strong>in</strong>ag <strong>in</strong>dien hulle dit nie<br />
doen nie. Moet nooit vergeet dat aanvaard<strong>in</strong>g algeheel ‘n gawe van<br />
God en ander is. Ons kan nie daarop aanspraak maak nie, omdat<br />
ons dit nie verdien nie. Vra nederig vir God en ‘veilige’ mense vir<br />
aanvaard<strong>in</strong>g, sodat jy jouself kan aanvaar, bely en groei.<br />
Moenie eerlike terugvoer<strong>in</strong>g aansien vir kritiek nie.<br />
Wanneer iemand <strong>in</strong> die groeiproses oopmaak en kwesbaar word en<br />
iemand anders gee sy/haar eerlike terugvoer, voel hy/sy dikwels vervolg<br />
en verkeerd beoordeel. Baie mense wil selfs verhoud<strong>in</strong>gs verlaat omdat<br />
hulle nie aanvaar voel nie. Hulle sal sê, “daardie kerk / groep / berader<br />
aanvaar nie maklik mense nie. Ek moet ‘n plek v<strong>in</strong>d waar daar genade is”.<br />
Terwyl sommige kritiek veroordelend kan wees, is direkte liefdevolle<br />
kritiek ‘n noodsaaklike deel van geestelike groei. Om die waarheid te<br />
sê, waar daar geen konfrontasie is nie, word groei ernstig <strong>in</strong> die wiele<br />
gery. Instemm<strong>in</strong>g en aanvaard<strong>in</strong>g is nie gelyk nie. Jy kan en behoort <strong>in</strong> ‘n<br />
omgew<strong>in</strong>g te wees waar<strong>in</strong> beide algehele aanvaard<strong>in</strong>g en duidelike<br />
eerlikheid aanwesig is. Die Bybel leer ons dat enige verhoud<strong>in</strong>g wat<br />
noodsaaklike eerlikheid vermy, verantwoordelikheid moet dra vir die<br />
gevolge (Eseg. 3:18-21). Moenie bang wees vir die waarheid nie; dit<br />
maak seer, maar ook gesond.<br />
39
• Handel met Aanvaard<strong>in</strong>gsprobleme.<br />
Indien jy v<strong>in</strong>d dat iemand dit moeilik v<strong>in</strong>d om swakhede <strong>in</strong> ander te<br />
aanvaar en hulle voortdurend kritiseer of veroordeel, het hierdie<br />
persoon moontlik ‘n veroordelende aspek van sy eie siel wat hy nie kan<br />
verduur nie. Nou projekteer hy dit op iemand anders. Soos <strong>Jesus</strong> gesê<br />
het, hy kyk na die spl<strong>in</strong>ter <strong>in</strong> sy broer se oog en nie die balk <strong>in</strong> sy eie nie.<br />
(Mat. 7:1-5). Bv., iemand wat ontsteld raak deur iemand anders se<br />
behoeftigheid, is dalk baie krities op sy eie afhanklikheid en beskou dit as<br />
onverantwoordelik of lui of selfs swak. Sy onvermoë om sy eie<br />
afhanklikheid te aanvaar, maak hom m<strong>in</strong>agtend op ander wat nie daardie<br />
karaktertrek wegsteek nie.<br />
40
HOOFSTUK 6 – DIE BRON EN ONTLEDING VAN SKULD<br />
Die oploss<strong>in</strong>g vir ons skuld het nie uit ons “goedheid” gespruit nie. Dit het van<br />
<strong>Jesus</strong> gekom wat gesterf en met die doodstraf betaal het. Die gevolg was dat<br />
ons weer tot God verb<strong>in</strong>d kon word. Ons het nou ‘n on-onderbroke en lewende<br />
verhoud<strong>in</strong>g met Hom. Daar is nie langer enige skeid<strong>in</strong>g óf dood nie.<br />
Rom. 8:33-39 – “ 33 Wie sal beskuldig<strong>in</strong>g <strong>in</strong>br<strong>in</strong>g teen die uitverkorenes van<br />
God? God is dit wat regverdig maak.<br />
34 Wie is dit wat veroordeel? Christus is dit wat gesterf het, ja, meer nog, wat<br />
ook opgewek is, wat ook aan die regterhand van God is, wat ook vir ons <strong>in</strong>tree.<br />
35 Wie sal ons skei van die liefde van Christus—verdrukk<strong>in</strong>g of benoudheid<br />
of vervolg<strong>in</strong>g of honger of naaktheid of gevaar of swaard?<br />
36 Soos geskrywe is: Om U ontwil word ons die hele dag gedood, ons is<br />
gereken as slagskape.<br />
37 Maar <strong>in</strong> al hierdie d<strong>in</strong>ge is ons meer as oorw<strong>in</strong>naars deur Hom wat ons<br />
liefgehad het.<br />
38 Want ek is versekerd dat geen dood of lewe of engele of owerhede of<br />
magte of teenwoordige of toekomende d<strong>in</strong>ge<br />
39 of hoogte of diepte of enige ander skepsel ons sal kan skei van die<br />
liefde van God wat daar <strong>in</strong> Christus <strong>Jesus</strong>, onse Here, is nie.”<br />
Let op die sleutelpunte hier: geen beskuldig<strong>in</strong>gs kan <strong>in</strong>gebr<strong>in</strong>g word teen<br />
diegene wat geregverdig is deurdat hulle wie <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> glo nie, en niks kan<br />
hulle van Sy liefde skei nie.<br />
Daar is geen veroordel<strong>in</strong>g. Die vonnis is “onskuldig”. Daar is<br />
geen skeid<strong>in</strong>g nie. Daar is geen woede of toorn nie. M.a.w., diegene met ‘n<br />
verhoud<strong>in</strong>g met <strong>Jesus</strong>, het geen rede om enige veroordel<strong>in</strong>g of skuld te<br />
vrees nie. Die skuld het gekom nadat ons van God vervreemd geraak het en<br />
die skuld teen God kan nou afgelos word deur met <strong>Jesus</strong> te herverenig. Die<br />
skuld was algeheel en wettig, en die oploss<strong>in</strong>g dieselfde. Ons beweeg van<br />
skuldig na onskuldig deur te glo dat <strong>Jesus</strong> vir ons sondes betaal het.<br />
Skeid<strong>in</strong>g = skuldig, en versoen = onskuldig.<br />
Hoe ons voel en hoe God ons sien, is twee verskillende d<strong>in</strong>ge.<br />
Was jy al ooit <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g waar iemand voortdurend<br />
herverseker<strong>in</strong>g van jou liefde nodig gehad het? Jou geliefde het jou<br />
oor en oor gevra of jy omgee, en maak nie saak hoe jy jou liefde<br />
gewys het nie, dit het net nie deurgedr<strong>in</strong>g nie. Na ‘n tyd het jy<br />
besef dat al jou verseker<strong>in</strong>gs nie genoeg was om die ander<br />
persoon te help nie. Hy/Sy het ‘n probleem <strong>in</strong> sy/haar hart<br />
gehad. Die persoon het ‘n blokkasie gehad en kon nie liefde<br />
ervaar nie. Om nog ‘n duisend keer hom/haar te verseker van<br />
jou gevoel, sou nie die probleem oplos nie.<br />
41
Indien so ‘n persoon ooit jou liefde wou voel, sou hy/sy moet uitv<strong>in</strong>d wat daar<br />
b<strong>in</strong>ne hom/haar is wat die persoon daarvan weerhou om dit te kan voel.<br />
Dit is dieselfde <strong>in</strong> ons verhoud<strong>in</strong>g met God. Ons harte kan ons veroordeel selfs<br />
wanneer God dit nie doen nie. Ons moet onsself die vraag afvra: “Wat is die<br />
d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne onsself wat ons daarvan weerhou om vergifnis te voel, selfs<br />
nadat ons waarlik vergewe is?”<br />
Antwoorde:<br />
1. Verkeerde ler<strong>in</strong>g kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. Wat glo<br />
jy wanneer die Bybel sê: “Jy is vergewe”?<br />
2. Ontkoppel<strong>in</strong>g van genade. God het ons wonderbaarlik geweef sodat dit<br />
wat eens buite ons was, nou kan b<strong>in</strong>nekom. Gebaseer op ons<br />
verhoud<strong>in</strong>gs uit die verlede, leer ons hoe om onsself te aanvaar of te<br />
verwerp. Ons verhoud<strong>in</strong>gs en hul boodskappe word só <strong>in</strong> die verstand<br />
<strong>in</strong>gebou dat ons dit ons eie maak en dit as sulks weergee. Die vertrekpunt<br />
om mense te help wat hulself óf ‘n deel van hulself verwerp, is om hulle<br />
aan te moedig om by ‘n ondersteunende en aanvarende groep <strong>in</strong> te<br />
skakel. Die doel hiervan is sodat hul eiewaarde ontwikkel kan word. Ons<br />
moet ons kritiese stemme b<strong>in</strong>ne ons vir aanvarende stemme verruil. Die<br />
genade wat ons nodig het word dan aan mekaar oorgedra. Wanneer<br />
mense <strong>in</strong> genade posisies is en eerlik teenoor mekaar bely, kan hul slegte<br />
dele bekend gemaak, aanvaar en geïntegreer word. Wanneer al ons<br />
slegte nuus bekend is – en liefde deur genade ontvang is – verloor dit sy<br />
krag. Die mikpunt is dat genade al ons slegte dele moet ken en<br />
belydenis voor God en ander dit kan bewerkstellig. Die gevolg is dat<br />
ons skuld afgelos word.<br />
3. Vals Standaarde. Dit is maklik om jouself te kritiseer wanneer jy jouself<br />
met ‘n onwerklike standaard <strong>in</strong> jou eie gedagtes mee vergelyk.. Mense<br />
groei op met onrealistiese standaarde van hul ouers, die media of die<br />
kultuur waar<strong>in</strong> hulle hulsef bev<strong>in</strong>d en het dikwels ‘n “ideale” persoon <strong>in</strong> hul<br />
gedagtes met wie hulle hulself vergelyk. Die gevolg is onverbiddelike<br />
skuld óf skaamte. Hul perfeksionistiese standaard treiter hulle elke dag.<br />
Ps. 103:13-14 – “ 13 Soos ’n vader hom ontferm oor die k<strong>in</strong>ders, so ontferm die<br />
HERE Hom oor die wat Hom vrees.<br />
14 Want Hy, Hy weet watter maaksel ons is, gedagtig dat ons stof is.”<br />
God weet aan watter standaard Hy ons meet. Hy weet ons is maar net gebroke<br />
worstelaars. Ons vergeet dit dikwels. Stell<strong>in</strong>gs soos: “Ek behoort nie<br />
terneergedruk te voel nie” of “ek behoort meer vorder<strong>in</strong>g te maak”, wys dat<br />
mense na die beskuldigende stem van ‘n vals standaard luister.<br />
42
Mense wat daarmee worstel om ‘n beroep te laat slaag of iets anders <strong>in</strong> die lewe<br />
te laat werk, lewe dikwels onder vals standaarde. Hulle verwag om <strong>in</strong> staat te<br />
wees om d<strong>in</strong>ge die eerste keer reg te kry, terwyl die realiteit is dat om<br />
vaardighede en sukses te verkry, dikwels tyd en moeite kos.<br />
Wanneer hulle verhale van ander hoor oor hoe moeilik dit was om te slaag en<br />
hoeveel mislukk<strong>in</strong>gs en verkeerde wegtrekpunte hulle verduur het, kan hulle<br />
hulself meer genade gee. Kle<strong>in</strong> groepe is ‘n goeie bron van bemoedig<strong>in</strong>g vir<br />
mense. Hulle v<strong>in</strong>d dat ander nie net by sukses “gearriveer” het nie, maar dat<br />
hulle baie hard daarvoor moes werk en baie keer moes misluk om daar te kon<br />
kom. In kort, gemeenskap met mekaar help ons om mislukk<strong>in</strong>g as normaal<br />
te sien.<br />
Die oploss<strong>in</strong>g van skuld en skaamte behels altyd dat mense hulself as<br />
mede-worstelaars i.p.v. supermense moet sien. Die probleem is dat terwyl<br />
ons <strong>in</strong> isolasie is, ons nie maklik gaan hoor dat ons ervar<strong>in</strong>g algemeen is nie.<br />
Wanneer mense teenoor mekaar bely, v<strong>in</strong>d hulle dit uit. Hulle v<strong>in</strong>d uit dat hulle<br />
nie vreemd en moeilik is nie, maar net soos al die ander: mede reisigers en<br />
mede- worstelaars. Dit verm<strong>in</strong>der grootliks skuldgevoelens.<br />
Swak gewete<br />
‘n Swak gewete kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. Ons d<strong>in</strong>k<br />
moontlik dat dit ‘n gewete is wat nie goed werk nie of dat dit té swak is om teen<br />
ons impulse op te staan. Die Bybel sê ‘n swak gewete is een wat té streng is<br />
en verward is oor reg of verkeerd. Soms kan ‘n swak gewete mense oortuig<br />
van d<strong>in</strong>ge wat nie eens werklike probleme is nie (1 Kor. 8:7-12).<br />
Gewoonlik kom die swak gewete van ‘n té streng agtergrond, verkeerde ler<strong>in</strong>g, ‘n<br />
gevoel van verlies aan beheer, of nie genoeg veiligheid vir iemand om uit te v<strong>in</strong>d<br />
wat nuttig en werklik is nie. Indien mense skuldig voel oor d<strong>in</strong>ge wat nie eens<br />
werklik saak maak nie, benodig hulle die veiligheid en genade van ‘n aanvarende<br />
omgew<strong>in</strong>g:<br />
1. Om uit te v<strong>in</strong>d wat die Bybel werklik leer.<br />
2. Om hul eie smake en impulse <strong>in</strong> die gesig te kyk.<br />
Soos hulle sterker word voortvloeiend uit volwassenheid en gemeenskap, sal<br />
hulle nie meer streng reëls nodig hê om hulle <strong>in</strong> toom te hou nie. Selfbeheers<strong>in</strong>g<br />
neem die plek <strong>in</strong> van skuld as die bewaker van impulse.<br />
43
Goddelike Droefheid <strong>in</strong> vergelyk<strong>in</strong>g met Wêreldse Droefheid.<br />
Wêreldse hartseer kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. ‘n<br />
Skuldgevoel is nie ‘n behoorlike reaksie op die oortuig<strong>in</strong>g van die<br />
Heilige Gees nie. Die behoorlike reaksie is Goddelike hartseer,<br />
omdat dit op liefde gebou is.<br />
2 Kor. 7:10 – “ 10 Want die droefheid volgens die wil van<br />
God werk ’n onberoulike beker<strong>in</strong>g tot redd<strong>in</strong>g, maar die<br />
droefheid van die wêreld werk die dood.”<br />
Die kwaai, veroordelende gewete is wêreldse droefheid aan die werk.<br />
Dit is nie op liefde gebaseer nie en br<strong>in</strong>g nie ‘n blywende verander<strong>in</strong>g en<br />
belydenis mee nie. Wêreldse droefheid is nie gebaseer op liefde nie, maar op<br />
jouself en jou eie slegtigheid. Goddelike droefheid is die soort waarvan Petrus<br />
gepraat het nadat hy <strong>Jesus</strong> verloën het. Gebroke van hart oor die pyn wat hy<br />
aan iemand wat hy liefgehad het veroorsaak het, het hy weer na die verhoud<strong>in</strong>g<br />
terug beweeg en versoen geraak.<br />
Die Bybel leer ons dat wanneer ons gesondig het, ons nie skuldig moet voel nie,<br />
maar wel jammer. Daar is ‘n groot verskil!<br />
Skuld fokus op myself. Dit fokus op hoe sleg ek is, nie op wat ek gedoen het<br />
om jou seer te maak nie. Indien ek skuldig voel, is ek daarop <strong>in</strong>gestel om weer<br />
goed te voel, nie op die oploss<strong>in</strong>g van die probleem of die manier waarop ek<br />
iemand anders kon seergemaak het nie. Skuldgevoel is selfgerig.<br />
Aan die ander kant fokus Goddelike droefheid op die aanstootlike party.<br />
Diegene wat Goddelike droefheid uitdruk, simpatiseer met hoe hul gedrag<br />
iemand anders be<strong>in</strong>vloed het. Dit is waarom die Bybel praat van die toorn van<br />
God vir die ongelowige wie steeds werklik skuldig staan, <strong>in</strong> teenstell<strong>in</strong>g met<br />
wanneer Hy “bedroef” word wanneer gelowiges sondig. Daar word geen meld<strong>in</strong>g<br />
gemaak of ruimte vir skuld, toorn of veroordel<strong>in</strong>g vir die gelowige gelaat nie. In<br />
plaas daarvan dat ons skuldig voel, wil Hy hê ons moet besorg wees oor hoe<br />
ons Hom dalk het met ons sonde kon seergemaak het.<br />
Die verskil is verstommend! Paulus leer ons dat Goddelike droefheid <strong>in</strong><br />
belydenis e<strong>in</strong>dig. Wanneer ons besef dat ons iemand wie ons liefhet,<br />
seermaak, verander ons. Liefde en empatie verander ons. Ons behandel<br />
ander soos ons behandel wil word. Liefde dr<strong>in</strong>g ons. Aan die ander kant<br />
veroorsaak skuld dat sonde toeneem. Dit hou niemand <strong>in</strong> plek nie. Dit<br />
veroorsaak slegs dat mense meer rebelleer. (Rom. 5:20; 7:5).<br />
44
Die Heilige Gees het altyd met liefde te doen – hoe lief God ons het en hoe Hy<br />
wil hê dat ons ander moet liefhê. Wanneer Hy ons oortuig, probeer Hy ons<br />
nie laat “sleg en veroordeel” voel nie, of, kortliks “skuldig” nie. Hy probeer<br />
om ons te laat sien hoe seer ons God, ander en onsself deur ons gedrag of<br />
ges<strong>in</strong>dheid maak. Indien ons dit kan sien, sal liefde die nodige belydenis<br />
teweegbr<strong>in</strong>g.<br />
God stel nie daar<strong>in</strong> belang dat ons moet sien hoe sleg ons is nie, (Hy het dit<br />
alreeds gedoen) maar Hy wil hê ons moet sien hoe ons Hom verraai en<br />
seergemaak het. Soos Paulus sê, “Moenie die Heilige Gees van God bedroef<br />
nie.” (Efes. 4:30).<br />
Skuld as ‘n Ou Stem<br />
Pynlike eksterne ervar<strong>in</strong>gs word <strong>in</strong> ons gewete ons eie gemaak (die<br />
“stemme <strong>in</strong> ons gedagtes”) wat beskuldig en veroordeel. Wat eens buite<br />
was, is nou b<strong>in</strong>ne.<br />
Ons moet die realiteit van ons vorige verhoud<strong>in</strong>gs raaksien en dit<br />
deurwerk. Ons moet <strong>in</strong>sig ontwikkel en deur sommige gevoelens rondom dit<br />
werk, dit as sonde ag en vergewe, daaroor treur en dan laat gaan. Ons moet die<br />
nuwe “stemme” van ons ondersteun<strong>in</strong>gs groep en ander wie ons liefhet en<br />
waardeer, deel van onsself maak. In verband met skuld, is dít een van die<br />
belangrikste d<strong>in</strong>ge. Interne bande en ou verhoud<strong>in</strong>gs word oor en oor <strong>in</strong> die<br />
siel afgespeel en mense ervaar dieselfde gevoelens as toe dit werklik<br />
gebeur het. Genes<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d voordat hulle nie daardie<br />
gevoelens deurgewerk het nie. Gewoonlik het die skuld te doen met die<br />
uitdrukk<strong>in</strong>g van ‘n aspek van iemand se persoonlikheid.<br />
Hier is ‘n paar voorbeelde van aspekte <strong>in</strong> ‘n persoonlikheid waar<strong>in</strong> mense<br />
<strong>in</strong>nerlike skuldboodskappe ervaar:<br />
• Behoeftes<br />
• Swakhede<br />
• Mislukk<strong>in</strong>gs<br />
• Woede<br />
• Treurigheid<br />
• Seksualiteit<br />
• Talente<br />
• Krag<br />
• Eerlikheid<br />
• Sukses<br />
• Onafhanklikheid<br />
• Pyn<br />
45
Enige aspek van onsself wat b<strong>in</strong>ne ‘n betekenisvolle verhoud<strong>in</strong>g afgekeur of<br />
aangeval word, kan onder “veroordel<strong>in</strong>g” kom, en dan val skuld daardie deel van<br />
die siel van die b<strong>in</strong>nekant af aan. Indien ‘n ouer bv., ‘n k<strong>in</strong>d se behoefte aan<br />
vertroetel<strong>in</strong>g verkle<strong>in</strong>eer, word daar ‘n bestraffende stem teen daardie deel van<br />
die k<strong>in</strong>d b<strong>in</strong>ne hom gevestig. Dit is deels hoe ons gewete gevorm word. Tensy<br />
die gewete reggestel word, sal hierdie persoon skuldig voel wanneer hy aan<br />
daardie aspek van homself uitdrukk<strong>in</strong>g gee, selfs al is dit ‘n goeie deel. Baie keer<br />
moet mense hulself <strong>in</strong> nuwe, veilige verhoud<strong>in</strong>gs-opsette uitdruk om die<br />
genes<strong>in</strong>g en bemoedig<strong>in</strong>g te ontvang wat God voorsien om die siel te herstel. ‘n<br />
Nuwe gewete moet b<strong>in</strong>ne nuwe verhoud<strong>in</strong>gs ontwikkel. Weereens is dit die<br />
Liggaam van Christus wat hierdie werk doen.<br />
Woede<br />
Woede is ‘n toestand van protes en veg. God het hierdie emosie <strong>in</strong> ons geplaas<br />
om “teen” iets te wees. Ons gebruik woede om onreg, ongeregtigheid, boosheid<br />
en ander slegte d<strong>in</strong>ge te beveg. Soos die Bybel sê, jy moet liefhê wat goed is en<br />
haat wat sleg is. Dit is ‘n goeie d<strong>in</strong>g om slegte d<strong>in</strong>ge te haat. (Rom. 12:9).<br />
Woede is ‘n probleem-oplossende emosie wat<br />
ontwerp is om dit wat goed en waardevol is te<br />
beskerm. Soms het mense nie aan woede uitdrukk<strong>in</strong>g<br />
gegee wanneer slegte d<strong>in</strong>ge met hulle gebeur het nie,<br />
omdat dit b<strong>in</strong>ne ‘n konteks waar<strong>in</strong> woede gevaarlik sou<br />
wees, gebeur het. Hierdie mense ontken hul woede.<br />
Die probleem is dat dit gerig is. Dit moet na iets gemik<br />
word. Dit is veronderstel om gemik te word op onreg of<br />
op die persoon wat onregverdig is. Maar <strong>in</strong>dien dit nie<br />
moontlik is nie – bv., <strong>in</strong> gevalle van k<strong>in</strong>der mishandel<strong>in</strong>g<br />
– sal mense daardie woede op hulself rig. Mishandelde k<strong>in</strong>ders voel, “Ek moet<br />
sleg wees, dis waarom dit met my gebeur.” Hulle draai die woede wat op die<br />
misbruiker gemik moes word, na hulself. Ander gevalle van oppressiewe<br />
verhoud<strong>in</strong>gs soos pynlike ouerskap, veroorsaak dieselfde d<strong>in</strong>amika. “Moenie jul<br />
k<strong>in</strong>ders terg nie.” (Efes. 6:4).<br />
Skuld-oploss<strong>in</strong>g het soms niks te doen om mense te help om “vergewe” te voel<br />
nie. Dit het te doen om hulle te help om hul woede op te los, om dit te ervaar<br />
teenoor wie of wat dit ookal verdien. Wanneer hulle dit doen, word die skuld<br />
opgelos, omdat die skuld eenvoudig woede wat teen hulself gerig was, en<br />
wat hulle laat “sleg” lyk het, terwyl dit so was nie.Om te help dat mense voel dat<br />
hulle vergewe is, het dikwels niks te doen met die genesig van skuld nie. Dit is<br />
eerder ‘n kwessie van hulp wat verleen word om hul woede op te los deur dit te<br />
rig op dié wat dit toekom. Wanneer dit só gedoen word, verdwyn die skuldgevoel.<br />
Ná reg is dit <strong>in</strong>gekeerde woede wat hulself ‘sleg’ voordoen terwyl dit glad nie die<br />
geval is nie.<br />
46
Die posisie van die k<strong>in</strong>d<br />
Soms is skuld nie ‘n probleem wat opgelos moet word nie; dit is eerder ‘n<br />
simptoom van die posisie waar<strong>in</strong> iemand leef. Indien volwassenes nie<br />
emosioneel opgegroei het om gelyk te wees nie – ges<strong>in</strong>slede met ander<br />
volwassenes - soos die Bybel leer (Mat. 23:8-9), sal hulle hul gelykes ervaar as<br />
ouerlike figure. Hulle sal “ondergeskik” voel aan ander en dus afhanklik wees<br />
van mense se goedkeur<strong>in</strong>g of oordeel. Dit is ‘n voortdurende skuldige<br />
toestand, omdat hulle altyd onder veroordel<strong>in</strong>g is.<br />
Mense wat <strong>in</strong> hierdie posisie vasval, moet sondeskuld sien as ‘n teken dat hulle<br />
aan ander mense die posisie van God-die-ouer <strong>in</strong> hul lewens gegee het. Hulle<br />
moet uitbeweeg uit die posisie van ‘k<strong>in</strong>d onder ouerlike goedkeur<strong>in</strong>g’ en deur<br />
God aangeneem word en teenoor Hom aanspreeklik wees. (Gal. 4:1-5). Die<br />
kle<strong>in</strong> groep kan die brug na volwassenheid vir mense wat hier vassteek, wees.<br />
Vaardighede soos om vasbeslote of eerlik te wees,<br />
seksualiteit te omhels, risiko’s met talente te waag, vir<br />
homself te d<strong>in</strong>k, van ouers te skei, is vir die weg beweeg<br />
vanuit die k<strong>in</strong>d posisie noodsaaklik. Skuld is net ‘n<br />
simptoom van iemand wat nooit volwasse geraak het<br />
het nie, en die taak wat nou op hande is, is om<br />
groot te word.<br />
Isolasie<br />
1 Joh. 4:18 – “ 18 Daar is geen vrees <strong>in</strong> die liefde nie; maar die volmaakte<br />
liefde dryf die vrees buite, want die vrees sluit straf <strong>in</strong>, en hy wat vrees, het nie<br />
volmaak geword <strong>in</strong> die liefde nie.”<br />
Skuld en die gevolglike vrees handel nie daaroor om “sleg oor jouself” te<br />
voel nie. Dit handel daaroor om van liefde geskei te wees. Indien mense<br />
weet dat hulle geliefd is, is hulle nie vir hul “slegheid” bang nie.<br />
Hulle voel veilig en voel dat hulle aanvaar word sonder om “goed” oor hulself te<br />
moet voel. Liefde doen dit. Liefde is alles. In die Bybel is die teenoorgestelde<br />
van “sleg” liefde, en nie “goed” nie.<br />
Dus, <strong>in</strong>dien mense sleg voel oor hulself, is die antwoord nooit om hulle beter te<br />
laat voel oor hulself nie. Die selfwaarde is ‘n doodloopstraat. Die antwoord is<br />
om hulle aan die liefde te verb<strong>in</strong>d. Indien hulle verb<strong>in</strong>d en aanvaar voel, hoef<br />
hulle nie goed oor hulself te voel nie. Om die waarheid te sê, hulle hou op om so<br />
besorg oor hulself te wees en beg<strong>in</strong> om <strong>in</strong> liefde te lewe.<br />
47
Een van die mees afbrekende oorsake van “sondeskuld” is emosionele en<br />
geestelike isolasie. Onthou altyd: ‘n Alleen self is ‘n slegte self. Indien<br />
iemand alleen voel, gaan hy of sy “sleg” voel. Die antwoord is nie goedheid of<br />
meer selfwaarde nie. Die antwoord is liefde.<br />
Dit is die rede waarom die evangelie van versoen<strong>in</strong>g, verhoud<strong>in</strong>g met God en<br />
ander beteken, i.p.v. ‘n evangelie om “beter” mense te wees. Indien ons versoen<br />
word, sal ons beter word, maar ons sal nie ‘n obsessie daarmee hê nie. Die<br />
“kennis van goed en kwaad” sal nie die hoofsaak wees nie; liefde sal.<br />
Wanneer mense gehelp word om op die gebied van<br />
skuld-oploss<strong>in</strong>g te groei, moet daar seker gemaak<br />
word dat jou doelwit daarop gemik is om <strong>in</strong>nerlike<br />
isolasie te beë<strong>in</strong>dig. Indien jy mense teëkom wat<br />
“sleg” oor hulself voel, soek die geisoleerde deel van<br />
hul hart en gee aan hulle genade, liefde en<br />
verb<strong>in</strong>tenis. As jy dit doen, sal jy ‘n groot hoeveelheid<br />
skuld oplos.<br />
Dit is een rede waarom slagoffers van mishandel<strong>in</strong>g so sleg voel oor hulself. Die<br />
mishandel<strong>in</strong>g het veroorsaak dat hulle dit baie moeilik v<strong>in</strong>d om na aan ander te<br />
kom en te vertrou, en isolasie neem hul siel oor. Die gevolg is dat hulle hulself<br />
as “sleg” voel, selfs al is dit baie ver verwyder van die waarheid. Liefde sal<br />
daardie <strong>in</strong>gesteldheid verwyder, terwyl positiewe bevestig<strong>in</strong>gs, alhoewel dit ook<br />
baie belangrik is, nie die gewenste uitwerk<strong>in</strong>g gaan hê nie. Versoen<strong>in</strong>g met<br />
liefde is die antwoord vir skuld van enige aard.<br />
Dus, wanneer jy aan jou skuld of dié van ander werk, onthou dat dit nie die<br />
e<strong>in</strong>tlike probleem is nie, maar net ‘n simptoom. Dit is ‘n simptoom van liefdes<br />
skeid<strong>in</strong>g. Die oploss<strong>in</strong>g vir hierdie probleem is altyd versoen<strong>in</strong>g met liefde. Dit is<br />
eenvoudig, en tog soms baie moeilik – maar soos die apostel Paulus vir ons sê,<br />
“...dit faal nooit nie.” (1 Kor. 13:8).<br />
48
HOOFSTUK 7 – DIE ROL VAN PYN EN LYDING<br />
Fisiese oefen<strong>in</strong>g en lyd<strong>in</strong>g is gelyksoortig aan persoonlike<br />
groei en lyd<strong>in</strong>g. Pyn kan gesondheid meebr<strong>in</strong>g. Met goeie<br />
oefen<strong>in</strong>g dryf ons ons spiere verby hul vermoëns. Jy rek hul<br />
kapasiteit. Ná so ‘n oefensessie, sal hulle herstel en vernuwe en<br />
teruggroei na ‘n hoër vlak van ontwikkel<strong>in</strong>g as voorheen. Jy moet<br />
afbreek om te kan herbou. Deur die proses van pyn, v<strong>in</strong>d groei plaas.<br />
“NO PAIN – NO GAIN!!!”<br />
Dieselfde God wie ons spiere ontwerp en geskep het, het<br />
ook ons siele ontwerp en geskep. Hy het ook die proses om<br />
dit te laat groei en te laat opbou vanuit ‘n gevalle, kruppel toestand, ontwerp. Net<br />
soos ons ons spiere strek om hulle sterker te maak, strek God ons siele om te<br />
ontwikkel tot iets sterker en beter.<br />
Sekere lyd<strong>in</strong>g breek sekere nodige aspekte van ons karakters af en bou nuwe<br />
aspekte op wat ons nodig het om te kan leef soos dit vir ons bedoel is/. Lyd<strong>in</strong>g<br />
kan dus goed wees. Dit kan ons na plekke neem waar nog ‘n seisoen van<br />
“gemak” ons nie kon neem nie.<br />
Spr. 20:30 – “ 30 Bloedige wonde suiwer die kwaad uit en slae die kamers<br />
van die b<strong>in</strong>neste.”<br />
Slegte Lyd<strong>in</strong>g:<br />
Lyd<strong>in</strong>g kan egter ook aaklig wees. Sommige lyd<strong>in</strong>g is nie ‘n “wond .... wat<br />
genees” nie. Sulke lyd<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g boosheid <strong>in</strong> ‘n persoon se hart en siel en is<br />
heeltemal buite God se begeerte vir ons. Alhoewel God die goeie kan uitbr<strong>in</strong>g uit<br />
daardie ervar<strong>in</strong>g, is die ervar<strong>in</strong>g self glad nie goed nie.<br />
Daar is terapeutiese lyd<strong>in</strong>g, wat soos ‘n operasie is, en die e<strong>in</strong>dresultaat br<strong>in</strong>g<br />
genes<strong>in</strong>g. Dan is daar afbrekende lyd<strong>in</strong>g aan die hand van bose mense. Die<br />
sleutel is om <strong>in</strong> staat te wees om die verskil te kan eien tussen die twee en om<br />
die regte ervar<strong>in</strong>g op elkeen toe te pas. Té dikwels is kerkmense wat aan lyd<strong>in</strong>g<br />
deur bose mense blootgestel was, gesê dat God hulle iets wil leer óf dat sonde<br />
die oorsaak kon wees óf dat dit deel van die groeiproses is.<br />
Wanneer ‘n persoon aan die hand van bose mense gely het, moet ons aan hulle<br />
genes<strong>in</strong>g bied, asook ondersteun<strong>in</strong>g, liefde en vertroost<strong>in</strong>g. Ons moet krag en<br />
lewensondersteun<strong>in</strong>g bied aan diegene wie a.g.v. d<strong>in</strong>ge wat met hulle gebeur<br />
het, swak is. (1 Tess. 5:14).<br />
49
Ons moet mekaar se laste dra en mekaar deur moeilike tye help. Maak seker<br />
dat jy nie die verkeerde raad ontvang nie – raad wat glad nie by die pyn pas<br />
nie. As berader en vriend moet jy seker maak dat jy nie ‘n fout toeskryf aan<br />
die pyn terwyl daar geen fout is nie.<br />
Job. 6:14 – “ 14 VIR die moedelose moet daar liefde wees van die kant van sy<br />
vriend, ook al laat hy die vrees vir die Almagtige vaar.”<br />
VOORBEELD:<br />
Danie, 'n suksesvolle sakeman, se ondernem<strong>in</strong>g het nie net v<strong>in</strong>nig uitgebrei nie,<br />
hy het ook baie vriende gemaak. Hy was 'n gesiene leier <strong>in</strong> sy kerk en besigheid,<br />
en 'n ges<strong>in</strong>sman.<br />
1. Hy beg<strong>in</strong> probleme by sy besigheid ontwikkel wat tot 'n amperse bankrotskap<br />
gelei. Sy woede het oorgeloop na sy huis en as gevolg daarvan het sy vrou hom<br />
gelos…<br />
2. Danie gaan homself sovêr te buite dat hy deur sy kollegas versoek word om<br />
homself af te sonder totdat hy weer sy selfbeheers<strong>in</strong>g kon herw<strong>in</strong>. Sy woede lei<br />
tot wanhoop omdat hy nie daar<strong>in</strong> kon slaag om homself te beheer om uit die<br />
situasie te kom nie. Hy het gepleit en gesoebat maar, niemand kon hulp aanbied<br />
nie en sy neerslagtigheid het toegeneem.<br />
Danie se agtergrondsgeskiedenis:<br />
Sy vader is op 'n vroeë leeftyd oorlede. Sy ma het as gevolg daarvan baie<br />
woede gehad. Danie het sy talente, bre<strong>in</strong>krag en <strong>in</strong>nemendheid <strong>in</strong>gespan om<br />
homself te vesorg en 'n staanplek <strong>in</strong> die lewe te v<strong>in</strong>d. As 'n atleet het hy stêrstatus,<br />
met 'n gewaardeerde posisie bereik. Sy hele lewe, sy identiteit én sy<br />
sekuriteit was op sand gebou. Die bewonder<strong>in</strong>g wat hy afgedw<strong>in</strong>g het en sy werk<br />
verrigt<strong>in</strong>g, het nie bly staan toe die "storm-w<strong>in</strong>d" opkom nie. Sy<br />
huweliksverhoud<strong>in</strong>g het skipbreuk gely en die egpaar het albei baie pyn en lyd<strong>in</strong>g<br />
ervaar.<br />
Geen verander<strong>in</strong>g kon bewerkstellig word nie. Hy is gereduseer tot op die punt<br />
waar vorige beproefde hanter<strong>in</strong>gstegnieke nie meer gewensde resultate kon<br />
lewer nie.<br />
GOEIE LYDING:<br />
Danie was nie meer die mens wat hy was nie. Sy toestand en omstandighede<br />
het só verswak dat hy die pyn van isolasie <strong>in</strong> die gesig moes beg<strong>in</strong> staar.<br />
Die moontlike verlies van beheer oor sy ondernem<strong>in</strong>gs en sy huwelik was<br />
kommerwekkend. Die potensiële pyn van verliese word vir hom 'n akute realiteit.<br />
50
Hy het erken dat hy deur al sy prestasies en aktiwiteite sy eie m<strong>in</strong>derwaardigheid<br />
probeer verbloem het.<br />
As gevolg van hierdie ervar<strong>in</strong>g het Danie 'n dieper en méér s<strong>in</strong>volle verhoud<strong>in</strong>g<br />
met sy vrou ontwikkel. Hy het sy talente behou maar het sy vorige geforseede<br />
lewensstyl neergelê.<br />
Hy het geleer om mense beter te hanteer. Die manier waarop hy stres hanteer<br />
het heeltemal verander.<br />
Jak. 1:2-5 “2 Ag dit louter vreugde, my broeders, wanneer julle <strong>in</strong> allerhande<br />
versoek<strong>in</strong>ge val,<br />
3 omdat julle weet dat die beproew<strong>in</strong>g van julle geloof lydsaamheid bewerk.<br />
4 Maar die lydsaamheid moet tot volle verwerklik<strong>in</strong>g kom, sodat julle volmaak en<br />
sonder gebrek kan wees en <strong>in</strong> niks kortkom nie.<br />
5 En as iemand van julle wysheid kortkom, laat hom dit van God bid, wat aan<br />
almal eenvoudig gee sonder om te verwyt, en dit sal aan hom gegee word.”<br />
Deur sy verlede te erken en <strong>in</strong> die gesig te staar, kon Danie deur die probleme<br />
werk van sy ou maniere om stresvolle situasies te hanteer.<br />
Hy het nou liefde <strong>in</strong> sy hart gehad en kon dieper en s<strong>in</strong>volle verhoud<strong>in</strong>gs kweek,<br />
homself wees, en genes<strong>in</strong>g ontvang.<br />
Verruim die siel en druk deur.<br />
Ons almal het meganismes waarmee ons tred hou om pyn te<br />
verbloem, ons te help om ons vrees te hanteer, tred te hou met<br />
verwante onvermoëns en om die leisels te help bymekaar hou.<br />
Beproew<strong>in</strong>ge en lyd<strong>in</strong>g druk daardie meganismes verby<br />
breekpunt sodat ons kan vasstel waar ons groei benodig. Ware<br />
geestelike groei tree dan op dieper vlakke <strong>in</strong> en ons word genees.<br />
Geregtigheid en karakter neem dan die plek van ‘vas byt’.<br />
Hierdie soort lyd<strong>in</strong>g is goed. Dit breek af en strek die “swak spier” van die siel en<br />
vervang dit met sterker spiere.<br />
Rom. 5:3-5 – “ 3 En nie alleen dit nie, maar ons roem ook <strong>in</strong> die verdrukk<strong>in</strong>ge,<br />
omdat ons weet dat die verdrukk<strong>in</strong>g lydsaamheid werk,<br />
4 en die lydsaamheid beproefdheid en die beproefdheid hoop;<br />
5 en die hoop beskaam nie, omdat die liefde van God <strong>in</strong> ons harte uitgestort is<br />
deur die Heilige Gees wat aan ons gegee is.”<br />
In hierdie lyd<strong>in</strong>g, is karakter die prys wat ons wen – ‘n baie waardevolle prys!<br />
51
Wanneer ons oefen, moet ons deurdruk. Ons hou aan totdat ons op<br />
‘n nuwe vlak kom. Dieselfde is waar van karakter-groei: ons strek<br />
om te kan groei. Ons omhels lyd<strong>in</strong>g ten e<strong>in</strong>de ‘n hoër vlak te<br />
bereik. Ons moet onsself en ander vra om met sommige baie<br />
pynlike en moeilike d<strong>in</strong>ge deur te druk:<br />
• Uitreik vanuit ‘n kwesbare hart.<br />
• Stel ‘n kwesbare hart beskikbaar om geken te word.<br />
• Kyk seer en pyn <strong>in</strong> die oë en laat ander toe om dit te sien en<br />
daar<strong>in</strong> te wees.<br />
• Neem risikos op nuwe vlakke van prestasie<br />
• Neem risikos om meer eerlik te wees<br />
• Neem risikos <strong>in</strong> verwante konfrontasie<br />
• Hanteer vorige pyn uit die verlede<br />
• Laat jouself geld<br />
• Raak aktief betrokke om jou behoeftes te vervul<br />
• Neem verantwoordelikheid vir ons swakhede en groei daar verby<br />
• Leer om te treur<br />
• Leer om te vergewe<br />
• Leer om om vergifnis te vra en tot ‘n vergelyk te kom<br />
• Leer om met moeilike verhoud<strong>in</strong>gs te versoen te raak<br />
Die lysie gaan aan en aan .... volwassenheid en voltooi<strong>in</strong>g is ons mikpunte.<br />
Die Bybel sê dat ons dit nooit heeltemal sal bereik nie, maar terselfdertyd sê God<br />
ons moet te alle tye na daardie mikpunte vorentoe beur. (Fil. 3:12;<br />
Efes. 5:13-16).<br />
Dit is ‘n goeie pyn – pyn wat iewers heen lei.<br />
Heb. 5:7-9 – “ 7 Hy wat <strong>in</strong> die dae van sy vlees gebede en smek<strong>in</strong>ge met sterk<br />
geroep en trane aan Hóm geoffer het wat Hom uit die dood kon red, en ook<br />
verhoor is uit die angs —<br />
8 Hy, al was Hy die Seun, het gehoorsaamheid geleer uit wat Hy gely het;<br />
9 en nadat Hy volmaak is, het Hy vir almal wat Hom gehoorsaam is, ’n bewerker<br />
van ewige saligheid geword...”<br />
Lyd<strong>in</strong>g is die pad wat <strong>Jesus</strong> vir ons voorgehou het, en Hy het aan ons<br />
gedemonstreer hoe om dit op die regte manier te doen. Hy het deur dit alles<br />
sonder sonde en <strong>in</strong> gehoorsaamheid gegaan. Dit is die verskil tussen<br />
diegene wat ly met ‘n goeie uite<strong>in</strong>de <strong>in</strong> sig en diegene wat ly sonder die goeie <strong>in</strong><br />
sig.<br />
52
SLEGTE PYN – PYN WAT GEEN VERANDERING VEROORSAAK NIE<br />
Slegte pyn kom van die herhal<strong>in</strong>g van ou patrone en die vermyd<strong>in</strong>g van die<br />
lyd<strong>in</strong>g wat dit sou kos om hulle te verander. Baie keer ly mense a.g.v. hul<br />
eie karakterfoute. Ander mense kom dan by en bied hulle vertroost<strong>in</strong>g of ‘n<br />
geestelike <strong>in</strong>set oor hoe God met hulle is <strong>in</strong> hierdie toets. Hulle beskryf<br />
gewoonlik die ervar<strong>in</strong>g as die toets van ‘n onskuldige persoon. “Behou die<br />
geloof”, sê hierdie mense, “en God sal jou beloon vir jou volhard<strong>in</strong>g.”<br />
Die probleem is dat hierdie mense nie aan die lydendes vertel dat die lyd<strong>in</strong>g ‘n<br />
vrug is van hul eie karakter nie en dus van geen waarde is, tensy hulle dit as<br />
‘n wekroep sien nie. Dit is valse martelaarskap. Voorbeeld: <strong>in</strong> ‘n egskeid<strong>in</strong>gs<br />
herstel groep, kom iemand die “slagoffer” te hulp deur te praat van “daardie<br />
slegte eks”, i.p.v. om die persoon te wys op die patrone wat hy of sy nodig het<br />
om te verander sodat dit nie <strong>in</strong> ‘n volgende huwelik <strong>in</strong>gedra word nie.<br />
Dit gebeur met die vals ondersteun<strong>in</strong>g wat mense kry wanneer hulle ‘n werk<br />
verloor a.g.v. die feit dat hulle nie genoegsaam presteer het nie en die vriende en<br />
familie hulle sien as die “slagoffer” van ‘n slegte baas of maatskappy.<br />
Sê liewer: “Het jy ged<strong>in</strong>k aan wat die waarheid is van wat jy gesê het? Het jy<br />
ged<strong>in</strong>k aan die patroon <strong>in</strong> jou lewe <strong>in</strong> werk en poste waar dit nie goed gaan nie?”<br />
Daardie pyn is basies vermorste pyn. Dit is die pyn waardeur ons gaan om die<br />
goeie pyn van groei wat kom deur volhard<strong>in</strong>g, te vermy. Dit is die vermorste<br />
pyn wat ons teëkom wanneer ons probeer om pyn te vermy en die ware seer<br />
wat moet deurgewerk word. Dit is die vermorste pyn van probeer om ‘n persoon<br />
te kry om ons lief te hê of goed te keur, i.p.v. die verlies van hierdie liefde <strong>in</strong> die<br />
gesig te kyk en aan te beweeg.<br />
Maar <strong>in</strong> baie kle<strong>in</strong> groepe word mense ondersteun op ‘n wyse wat hulle nie<br />
toelaat om die nodige groeistappe <strong>in</strong> die gesig te kyk sodat foute van die verlede<br />
nie weer herhaal word nie. Hulle word gesien as slagoffers en word sodoende<br />
weer en weer blootgestel aan mislukk<strong>in</strong>g. Hier is sommige voorbeelde van<br />
“slegte pyn”:<br />
• Pyn wat vloei uit die vermyd<strong>in</strong>g van pyn, soos sielkundige depressie<br />
wat vloei uit die vermyd<strong>in</strong>g van droefheid, en angstigheid wat vloei vanuit<br />
die feit dat die moeilike d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne een siel nie <strong>in</strong> die gesig gekyk word<br />
nie.<br />
• Pyn voortvloeiend uit ‘n <strong>in</strong>geboude patroon wat<br />
misgekyk word – ‘n patroon wat verander moet<br />
word. Interafhanklike mense, bv., wat grense<br />
kortkom en hulself toelaat om gebruik te word, ly<br />
vermorste en onnodige pyn.<br />
53
• Pyn voortvloeiend uit die verkeerde keuse van mense vir hul nabyheid,<br />
byvoorbeeld met ‘n vriendskap of ‘n romanse. Hierdie pyn vorm<br />
gewoonlik daaruit dat patrone van ontkenn<strong>in</strong>g <strong>in</strong> iemand se eie lewe nie <strong>in</strong><br />
die gesig gekyk word nie en dus is daar ‘n verhoud<strong>in</strong>gs-bl<strong>in</strong>dheid wanneer<br />
na ander gekyk word.<br />
• Pyn wat uit herhalende mislukk<strong>in</strong>gs patrone <strong>in</strong> werk en prestasie kom.<br />
Dit kom daaruit omdat swakhede, onverantwoordelikheid of onontwikkelde<br />
vermoëns of talente nie aangespreek word nie.<br />
• Pyn wat uit verslaw<strong>in</strong>gs en ander kl<strong>in</strong>iese s<strong>in</strong>drome kom.<br />
• Pyn wat uit die vermyd<strong>in</strong>g van groei oor die algemeen kom. Die lewe<br />
stel eise en <strong>in</strong>dien ons onvolwasse bly, kan ons nie die lewe laat werk nie.<br />
• Pyn wat kom uit die onwilligheid/onmag om van afbrekende ges<strong>in</strong>s- of<br />
oorsprong patrone te skei, m.a.w. die “sondes van die vaders”. Hierdie<br />
patrone word dan <strong>in</strong> ‘n volgende geslag herhaal.<br />
• Pyn wat uit gebrek aan vergifnis kom en onwilligheid om slegte<br />
verhoud<strong>in</strong>gs en beser<strong>in</strong>gs te laat gaan.<br />
• Pyn wat uit die begeerte van d<strong>in</strong>ge uit die verlede kom wat nooit waar<br />
sal word nie.<br />
• Pyn wat uit isolasie kom en om nooit te leer hoe om <strong>in</strong>terafhanklik te<br />
word nie.<br />
Die lys gaan aan en aan. Die punt is dat baie pyn sy ontstaan daar<strong>in</strong> het dat<br />
vraagstukke nooit aangespreek word nie en dit dan herhaaldelik pyn veroorsaak.<br />
Die Bybel sê, “Soos ‘n hond na sy braaksel terugkeer, so herhaal ‘n sot sy<br />
dwaasheid”. (Spr. 26:11)<br />
Luk. 11:24-26 – “ 24 Wanneer die onre<strong>in</strong>e gees uit die mens uitgegaan het, gaan<br />
hy deur waterlose plekke en soek rus; en as hy dit nie v<strong>in</strong>d nie, sê hy: Ek sal<br />
teruggaan na my huis waar ek uitgegaan het.<br />
25 En hy kom en v<strong>in</strong>d dit uitgevee en versierd.<br />
26 Dan gaan hy en neem sewe ander geeste, slegter as hy self, en hulle kom<br />
<strong>in</strong> en woon daar; en die laaste van daardie mens word erger as die eerste.”<br />
Wat <strong>Jesus</strong> hier sê, is dat iets b<strong>in</strong>ne hierdie man se huis moet gebeur. Hy moet<br />
sy huis vul met geestelike groei, dan sal daar geen ruimte vir duisternis wees<br />
om terug te keer nie. Deurdat ons nie altyd die groei <strong>in</strong> die oë wil kyk soos ons<br />
moet nie, lei dit tot verdere lyd<strong>in</strong>g – en die verdere lyd<strong>in</strong>g is gewoonlik<br />
toenemend slegter daaraan toe. Indien ‘n persoon nie d<strong>in</strong>ge aanspreek nie, gaan<br />
die d<strong>in</strong>amika en simptome en verhoud<strong>in</strong>gs met die tyd agteruit.<br />
54
Hoe om Slegte Pyn te vermy en Goeie Pyn te omhels.<br />
1. Moenie na pyn en lyd<strong>in</strong>g wat deur karakter patrone veroorsaak is, as<br />
“groeipyne”verwys nie. As jy hierdie pyn nie kan gebruik as ‘n wekroep<br />
nie, is dit waardeloos. Indien jy dit sien as ‘n waardige lyd<strong>in</strong>g waardeur<br />
God iemand sit, of dat dit God is wat iemand se geloof toets, of as iemand<br />
die “slagoffer” is van iemand anders se foute, is daardie pyn onnodig en<br />
sal dit voortduur óf terugkeer. Dit is nie die regte soort lyd<strong>in</strong>g nie. Dit is<br />
die vrug van gebrekkige groei. Voorbeeld van slegte pyn: 'n Persoon<br />
sal byvoorbeeld enige ander persoon verwyt vir wat ookal <strong>in</strong> sy lewe<br />
vekeerd loop. Hy neem nie die verantwoordelikheid vir sy eie foute nie. Sy<br />
probleme word nie aan sy eie optrede, sy gebrekkige <strong>in</strong>isiatief óf sy<br />
traagheid om to aksie oor te gaa óf sy gedurige uitstel, toegeskryf nie. Ná<br />
verloop van 10 jaar, het hy steeds geen vorder<strong>in</strong>g gemaak nie. Tien jaar<br />
se pyn en lyd<strong>in</strong>g het geen verloss<strong>in</strong>g bewerk nie. Hy het niks geleer nie.<br />
2. Help mense kennis neem van waardelose pyn sodat dit opgelos<br />
word en na “goeie pyn” kan verander. Indien mense kan sien watter<br />
karakter patrone hul pyn veroorsaak, kan hulle dit omdraai en verander.<br />
Indien daar van ‘n patroon besit geneem kan word, kan dit verander word.<br />
Solank as wat ons dit verkeerdelik sien as “regmatige lyd<strong>in</strong>g deur ‘n<br />
slagoffer”, kan niks goeds daaruit voortkom nie.<br />
3. Help om waardelose lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> verlossende lyd<strong>in</strong>g te verander.<br />
M.a.w., help hulle om die sake op te los. Help ander om te sien dat hulle<br />
nie bloot slagoffers is soos die man <strong>in</strong> die verhaal van die goeie<br />
Samaritaan nie. Dit is baie menslik om te probeer om die lyd<strong>in</strong>g van<br />
dissipl<strong>in</strong>e en groei te wil vermy. Ons almal doen dit. Maar hoe wyser ons<br />
word, hoe meer skat ons die pyn van groei na waarde en m<strong>in</strong>ag ons die<br />
vermyd<strong>in</strong>gs patrone <strong>in</strong> ons lewens. Help hulle om wat nodig is te besef en<br />
dit af te handel.<br />
1 Pet. 4:1-2 – “OMDAT Christus dan vir ons na die vlees gely het, moet julle jul<br />
ook wapen met dieselfde gedagte, dat wie na die vlees gely het, opgehou het<br />
met die sonde,<br />
2 om die orige tyd <strong>in</strong> die vlees nie meer volgens die begeerlikhede van die<br />
mense te leef nie, maar volgens die wil van God.”<br />
Petrus het geleer om lyd<strong>in</strong>g te sien as wapenrust<strong>in</strong>g. Hy het geleer om lyd<strong>in</strong>g te<br />
sien as beskerm<strong>in</strong>g teen sonde. Hy het geleer om te sien dat <strong>in</strong>dien ons deur<br />
nodige lyd<strong>in</strong>g gaan, ons klaar is met sonde (of ten m<strong>in</strong>ste sonde wat te doen het<br />
met daardie spesifieke groei proses).<br />
55
Matt 16:21-22 “21 Van toe af het <strong>Jesus</strong> beg<strong>in</strong> om sy dissipels te toon dat Hy na<br />
Jerusalem moes gaan en veel van die ouderl<strong>in</strong>ge en owerpriesters en<br />
skrifgeleerdes moes ly, en gedood en op die derde dag opgewek word.<br />
22 Toe neem Petrus Hom opsy en beg<strong>in</strong> Hom bestraf en sê: Mag God dit<br />
verhoed, Here, dit sal U nooit oorkom nie!”<br />
Lyd<strong>in</strong>g was nie deel van Petrus se verwys<strong>in</strong>gsraamwerk nie. <strong>Jesus</strong> kondig<br />
aan dat Hy gaan sterf maar Petrus maak heftig beswaar. Daarop antwoord<br />
<strong>Jesus</strong>: Gaan weg agter My, Satan! Jy is vir My ‘n struikelblok, omdat jy nie die<br />
d<strong>in</strong>ge van God bed<strong>in</strong>k nie, maar die d<strong>in</strong>ge van die mense. Toe sê <strong>Jesus</strong> vir sy<br />
dissipels: As iemand agter My aan wil kom, moet hy homself verloën en sy kruis<br />
opneem en My volg. Want elkeen wat sy lewe wil red, sal dit verloor; maar<br />
elkeen wat sy lewe om My ontwil verloor, sal dit v<strong>in</strong>d.<br />
Ons word deur <strong>Jesus</strong> geroep om lyd<strong>in</strong>g te omhels.<br />
Voorbeeld vervolg van bladsy 50:<br />
TERUG NA DANIE:<br />
Danie het baie jare lank probeer om "homself te red". Hy het geglo dat sy<br />
prestasies en optrede hom sou laat groei dat hy pynlike lyd<strong>in</strong>g kon vermy sonder<br />
die nodigheid om seer, verliese en gevestigde persoonlikheidspatrone aan te<br />
spreek. Hy sou homself op sy bekwaamhede kon verlaat.<br />
1. Sy pog<strong>in</strong>gs om pyn te vermy en homself deur sy prestasies te red het 'n<br />
kwaadaardigheid aangemoedig om verwoest<strong>in</strong>g <strong>in</strong> sy siel, sy beroep en sy<br />
huwelik te bevorder.<br />
2. Danie moes sy kruis <strong>in</strong> die gesig staar. Hy moes die afsterwe van die verlore<br />
d<strong>in</strong>ge ervaar en die patrone wat <strong>in</strong> sy karakter gevorm het, moes vernietig word.<br />
Deur gehoorsaamheid aan groei pyne en vernuw<strong>in</strong>g <strong>in</strong> sy gemoed, kon hy LEWE<br />
v<strong>in</strong>d. Hy het nie oor die wapentoerust<strong>in</strong>g teen spann<strong>in</strong>g en huweliksdruk beskik<br />
nie.<br />
1 Pet. 4:1 – “.....moet julle jul ook wapen met dieselfde gedagte, dat wie na<br />
die vlees gely het, opgehou het met die sonde....”<br />
Hoe moet ons identifiseer met die lyd<strong>in</strong>g van Christus?<br />
Hoe moet ons onsself met hierdie ges<strong>in</strong>dheid en doel bewapen?<br />
1. Ons moet onsself ontledig<br />
Fil. 2:5-8 – “ 5 Want hierdie ges<strong>in</strong>dheid moet <strong>in</strong> julle wees wat<br />
ook <strong>in</strong> Christus <strong>Jesus</strong> was.<br />
56
6Hy, wat <strong>in</strong> die gestalte van God was, het dit geen roof geag om aan God gelyk<br />
te wees nie,<br />
7<br />
maar het Homself ontledig deur die gestalte van ’n dienskneg aan te neem<br />
en aan die mense gelyk geword;<br />
8<br />
en <strong>in</strong> gedaante gev<strong>in</strong>d as ’n mens, het Hy Homself verneder deur<br />
gehoorsaam te word tot die dood toe, ja, die dood van die kruis.”<br />
Dit is ‘n baie vernederende, lydende, lewenslange ervar<strong>in</strong>g om onsself leeg te<br />
maak van die wens om soos God te wees. Dit is vir ons onmoontlik om God<br />
te ‘speel’, tog probeer ons om dit te doen. Om onsself voortdurend te<br />
verneder en die rol van God se verbondsslaaf aan te neem, is die pad van alle<br />
groei. Die lewe werk slegs wanneer ons menslik is. Dit werk nie wanneer ons<br />
God speel nie.<br />
2. Ons moet onsself met die ges<strong>in</strong>dheid van Christus wapen om ons<br />
aan God se wil te onderwerp.<br />
“Nie my wil, maar U s’n.: (Luk. 22:42)<br />
In alle groei moet ons die knie voor God se pad vir ons buig, i.p.v. om ons eie<br />
koers <strong>in</strong> te slaan. Net soos <strong>Jesus</strong> ‘n ander pad kon kies om nie die lyd<strong>in</strong>g deur te<br />
gaan wat Hy moes nie, so maak ons. En ons doen dit dikwels. Maar <strong>in</strong>dien ons<br />
nie sou nie en eerder onderwerp aan God se wil, sal ons groei.<br />
Die rede waarom ons verkies om ons eie pad te stap en nié God s’n nie, is ons<br />
besluit om nie te ly nie. In plek daarvaan, kies ons ons eie pad deur satan se<br />
oploss<strong>in</strong>g te neem en toe te gee aan die versoek<strong>in</strong>g om ‘medikasie’ te neem vir<br />
die pyn <strong>in</strong> plaas daarvan om daarmee te handel.<br />
Seks, bestanddele (wellus van die vlees), prestasie (hoogmoed van die lewe) en<br />
materialisme (wellus van die oog), help ons om lyd<strong>in</strong>g te vermy. Geeneen<br />
van hierdie dien egter as die wapenrust<strong>in</strong>g wat ons nodig het nie.<br />
Hulle lei tot lyd<strong>in</strong>g wat nie verlossend is nie<br />
en uite<strong>in</strong>delik kan hulle <strong>in</strong> elk geval nie die<br />
gewig dra van die probleme wat hulle<br />
vir ‘n tyd probeer verskans het nie. Om God<br />
se wil te kies en nie ons eie nie, is om weg te<br />
draai van daardie opsies en die probleme self <strong>in</strong><br />
die gesig te staar.<br />
‘n Meer subtiele manier waarop ons ons eie pad kies en nie God s’n<br />
nie, is om op ons ou, defensiewe truuks staat te maak. Adam en Eva<br />
het ‘n vyeblaar gebruik om b<strong>in</strong>ne en buite weg te steek, en ons doen<br />
dit steeds.<br />
57
Om God se wil te kies en nie ons eie nie, is om te weet wat ons verdedig<strong>in</strong>gs<br />
meganismes is en dit prys te gee. Waneer ons dit doen, v<strong>in</strong>d ons dat ons met<br />
ons probleme moet handel. Dit is hier waar sommige van die diepste karakter<br />
groei plaasv<strong>in</strong>d.<br />
3. Moenie Kwaad met Kwaad vergeld nie.<br />
Om onsself te bewapen met die ges<strong>in</strong>dheid van Christus, beteken nie om<br />
weerwraak te neem nie. Ons is slegs tot so ‘n mate gesond as wat ons die<br />
vermoë het om te handel soos God handel. Hy is eerlik, liefdevol en<br />
vergewensges<strong>in</strong>d, kommunikeer goed, <strong>in</strong> staat tot kwesbaarheid, ens. Dit is<br />
gesondheid. Dit is geregtigheid. ‘n Goeie verhoud<strong>in</strong>g = goeie gesondheid.<br />
Een van die grootste probleme met mense wat hul huwelike verlaat is omdat<br />
hulle nie aan hulle eie probleme werk aan hulle eie kant van die huwelik nie. Baie<br />
huwelike word vernietig omdat die een maat besluit dat die “ander” een hom/<br />
haar ongelukkig maak, of hy/sy te moeilik is om mee saam te leef en hy/sy dus<br />
die verhoud<strong>in</strong>g verlaat. Twee d<strong>in</strong>ge gebeur:<br />
1. Die persoon groei nooit verby haar behoefte om iemand anders te hê wat<br />
vir haar goed is sodat sy ‘reg’ kan voel en goed kan optree nie.<br />
2. Die huwelik het geen kans op sukses nie, omdat daar nie aan hul eie<br />
verkeerde patrone gewerk is sodat die hele verhoud<strong>in</strong>g kon verander en<br />
die lewensmaat kon bykom nie.<br />
1 Pet. 2:19-23 – “ 19Want dit is genade as iemand, ter wille van die gewete voor<br />
God, leed verdra deur onregverdig te ly.<br />
20<br />
Want watter roem is daar as julle verdra wanneer julle sonde doen en<br />
geslaan word? Maar as julle verdra wanneer julle goed doen en ly—dit is<br />
genade by God.<br />
21Want hiertoe is julle geroep, omdat Christus ook vir julle gely het en julle<br />
’n voorbeeld nagelaat het, sodat julle sy voetstappe kan navolg;<br />
22Hy wat geen sonde gedoen het nie, en <strong>in</strong> wie se mond geen bedrog gev<strong>in</strong>d is<br />
nie;<br />
23<br />
wat, toe Hy uitgeskel is, nie terug uitgeskel het nie; toe Hy gely het, nie<br />
gedreig het nie, maar dit oorgegee het aan Hom wat regverdig oordeel...”<br />
58
<strong>Jesus</strong> het gely deur die disfunksie van ander en het nie toegelaat dat dit Hom<br />
beïnvloed nie. Hy was daaroor besorgd om die regte d<strong>in</strong>g te doen, ongeag wat<br />
aan Hom gedoen was. Indien ons met daardie lyd<strong>in</strong>g kan identifiseer, sal ons<br />
beter word en baie v<strong>in</strong>niger groei.<br />
59
HOOFSTUK 8 – SIELE SMART: GOD SE GENEESMIDEEL VIR<br />
DIT WAT VERKEERD IS<br />
Verdriet is die moeilikste pyn wat ons moet hanteer. Dit is die moeilikste pyn vir<br />
ons om vrywilliglik deur te gaan, en om dit vrywilliglik te onderneem is ook die<br />
enigste manier om dit te betree. Die res van ons menslike ervar<strong>in</strong>g gebeur net<br />
met ons. Haat, beser<strong>in</strong>g, angs, vervreemd<strong>in</strong>g en mislukk<strong>in</strong>g breek alles deur en<br />
ons ly. Droefheid “breek” nie “deur” nie. Dit is iets wat ons betree.<br />
As gevolg van sy vrywillige aard, word droefheid apart geplaas van ander<br />
lyd<strong>in</strong>g. ‘n Verdere verskil is dat droefheid die substansie is wat al die ander<br />
genees. Dit is die belangrikste pyn wat daar is. Dis waarom God ons roep om<br />
vrywilliglik daaraan toe te tree. Dit genees. Dit herstel. Dit verander d<strong>in</strong>ge<br />
wat verkeerd geloop het. Nog meer, dit is die enigste plek waar ons vertroos kan<br />
word wanneer d<strong>in</strong>ge verkeerd geloop het.<br />
Pred. 7:3-4 – “ 3 Om verdrietig te wees, is beter as om te lag; want as die<br />
gesig droewig is, gaan dit goed met die hart.<br />
4 Die hart van die wyse manne is <strong>in</strong> die klaaghuis, maar die hart van die<br />
dwase <strong>in</strong> die huis van vreugde.”<br />
Droefheid is God se manier om ons te help om die slegte d<strong>in</strong>ge van die lewe af<br />
te handel. Dit is die proses hoe “ons daaroor kom”, waardeur ons “dit laat gaan.”<br />
As gevolg daarvan, word dit die proses waardeur ons weer beskikbaar kan raak<br />
vir nuwe en goeie d<strong>in</strong>ge.<br />
Die siel is bevry van die pynlike ervar<strong>in</strong>g en vrygestel vir nuwe, goeie d<strong>in</strong>ge.<br />
Die siel is ontwerp om d<strong>in</strong>ge af te rond. Dit is ontwerp om te treur. Net soos ‘n<br />
rekenaar geprogrammeer word om ‘n sekere ‘pad’ te gaan, so is ons siel ontwerp<br />
om die pad van droefheid te stap. Daarom, omdat dit die wyse is waarop ons<br />
gemaak is, vertel Salomo ons om “met die program voort te gaan” . Wees<br />
hartseer en jou hart kan weer vrolik gemaak word. Huil dit uit en dit sal uitkom.<br />
Dit sal oorgaan.<br />
Stappe van Droefheid:<br />
1. Die werklike Verlies<br />
Droefheid is die gevolg van iets wat gebeur het. Elkeen is bedraad vir<br />
droefheid en ook ‘n kandidaat vir genes<strong>in</strong>g, omdat slegte d<strong>in</strong>ge wel <strong>in</strong> die lewe<br />
voorkom. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, “In hierdie wêreld sal julle verdrukk<strong>in</strong>g hê”, (Joh.<br />
16:33). Dit is ‘n realiteit <strong>in</strong> elkeen se lewe.<br />
• Die dood van ‘n geliefde<br />
• ‘n Droom wat sterf<br />
• ‘n Seisoen wat ten e<strong>in</strong>de geloop het (bv. K<strong>in</strong>ders wat die huis verlaat)<br />
60
• ‘n Verhoud<strong>in</strong>g wat vernietig is<br />
• ‘n Plan wat doodloop<br />
• Mislukk<strong>in</strong>g<br />
• Om nie die liefde of goedkeur<strong>in</strong>g van ‘n betekenisvolle persoon te verkry<br />
nie<br />
• Is nie die persoon wat hy/sy graag wou wees nie<br />
• Kry nie wat ons wil hê nie<br />
• Verlies aan gesondheid a.g.v. siekte<br />
• F<strong>in</strong>ansiële terugslae<br />
• Die vernietig<strong>in</strong>g van enigiets wat ons nodig het, wil hê, of begeer, of dit<br />
nou goed of sleg is.<br />
2. Protes – Ek wil nie hê dit moet waar wees nie.<br />
Die tweede d<strong>in</strong>g wat gebeur, is die protes van die werklikheid. Een<br />
manier waarop ons protesteer, is deur afgestomp te raak of te<br />
ontken wat aan die gebeur is. Dikwels wanneer mense ‘n<br />
geliefde verloor, voel dit aanvanklik vir hulle “onwerklik”. Hulle<br />
voel dat “dit nie werklik aan die gebeur is nie”. Hul emosies het<br />
nog nie <strong>in</strong>gehaal met die realiteit nie. Hierdie gevoelens is ‘n<br />
vorm van protes.<br />
‘n Ander manier waarop ons protesteer, is deur te skreeu. “Nee! Dit<br />
kan nie wees nie!” Dit is die woede fase van die droefheidsproses.<br />
Daarna probeer ons gewoonlik die werklikheid verander. Ons probeer<br />
voorgee dat dit nie so is nie. Die protes verander na onderhandel<strong>in</strong>g. Ons<br />
probeer ons pad uit die werklikheid uit onderhandel. Ons doen alles wat ons kan<br />
dat dit net nie waar moet wees nie.<br />
Almal herken hierdie normale, algemene protes. M<strong>in</strong>der herkenbaar, is die<br />
protes en onderhandel<strong>in</strong>g van m<strong>in</strong>der tasbare verliese. Bv., <strong>in</strong>dien iemand nie<br />
deur ‘n ouer <strong>in</strong> sy vroeër lewensjare geliefd voel nie, kan hy/sy vir baie jare <strong>in</strong> ‘n<br />
“onderhandel<strong>in</strong>g” leef dat dit nie waar is nie. “As ek beter doen, sal die liefde<br />
daar wees. As ek mooier of dunner of slimmer was, sou hulle my liefhê.”<br />
Dan soek hy/sy ander mense met wie hulle hierdie sien<strong>in</strong>g kan uitleef, <strong>in</strong> die<br />
hoop om die werklikheid af te skud van wat lank terug verlore gegaan het.<br />
61
3. Wanhoop of depressie – daaraan toegee.<br />
Wanneer ons proteste en onderhandel<strong>in</strong>g nie werk nie, besef ons dat<br />
dit wat gebeur het, ‘n werklikheid is. Dit is hopeloos. Dit gaan nie<br />
verander nie. Dit is die beg<strong>in</strong> van behoorlike droefheid; dit is ‘n<br />
omhels<strong>in</strong>g van die verlies.<br />
Wanhoop <strong>in</strong> hierdie s<strong>in</strong> beteken nie ‘n toestand van hopeloosheid<br />
nie – maar eerder ‘n verlies aan hoop dat dit werklik nie gaan<br />
gebeur nie. Ons word bewus daarvan dat hierdie realiteit nie gaan<br />
verander nie, maak nie saak hoeveel ons onderhandel, wens of dit<br />
so probeer maak nie. Dit is die werklikheid. Wanneer ons dit besef,<br />
het ons aan die e<strong>in</strong>de van onsself gekom.<br />
Terselfdertyd het ons die wens én die werklikheid. Ons wou dit hê, en nou het<br />
ons dit nie.<br />
Dit is ‘n doodservar<strong>in</strong>g, ‘n werklike verlies. Dit is om hoop te laat vaar en<br />
verseker te weet dit nie gaan plaasv<strong>in</strong>d nie. Dít is hierdie ware ervar<strong>in</strong>g wat<br />
niemand wil hê nie. Dit is die droefheid van die werklikheid wat nou posvat.<br />
Dus probeer ons van hierdie een wegkom, óf deur nog meer te onderhandel of te<br />
protesteer, óf deur op ‘n ander manier op te tree. Ons probeer dwelms, ‘n nuwe<br />
verhoud<strong>in</strong>g, ‘n terugkeer na die oue, nog meer prestasie, of watter ander<br />
meganisme ookal tot ons beskikk<strong>in</strong>g net om ons weg van waarheid te kry. Die<br />
begeerte om nog te hoop duik weer vir nog ‘n rondte op, terwyl dit liewer die<br />
werklikheid moet aanvaar. Wanneer ons buig voor hierdie realiteit, is ons fut uit.<br />
4. Doen afstand van treurigheid, verlies en droefheid<br />
Wanneer ons aan die e<strong>in</strong>de van onsself gekom het, besef ons dat die werklikheid<br />
aangebreek het en ons verloor dit. Ons breek. En ons huil. Die droefheid is die<br />
laat gaan van die werklikheid. Dit is om totsiens te sê vir dit wat nooit kan wees<br />
nie. Maar dit is ook die beg<strong>in</strong> van ware genes<strong>in</strong>g. Die emosionele belegg<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> wat ookal verloor is, is nou prysgegee. Die wens en begeerte word getel<br />
as ‘n verlies. Die laat vaar van dit wat nooit kan wees nie. Realiteit en ons hart,<br />
verstand en siel het almal saamgekom en ons huil. Trane word gestort en<br />
dikwels eers na baie, baie trane, laat ons gaan. “Ek sal dit nooit hê nie, dus laat<br />
ek hierdie wens gaan”. En soos ‘n blaar wat neerdaal en <strong>in</strong> ‘n stroom val, vry van<br />
die boom wat dit laat val het, dryf dit weg.<br />
5. Die besluitnem<strong>in</strong>g en opstand<strong>in</strong>g – begrip en beskikbaarheid.<br />
Die hartseer gaan weg. En, soos Salomo gesê het, dan is die hart gelukkig. Dit<br />
is gelukkig omdat dit nou beskikbaar is vir nuwe d<strong>in</strong>ge: nuwe begeertes, nuwe<br />
verb<strong>in</strong>tenisse, nuwe hoop, nuwe energie, en alles wat die lente meebr<strong>in</strong>g. W<strong>in</strong>ter<br />
is verby en dit is die tyd om nuwe saad van lewe te saai.<br />
62
Ons br<strong>in</strong>g ook die leer en begrip en ervar<strong>in</strong>g wat ons <strong>in</strong> die oue geleer het na die<br />
nuwe lewenstydvak. Of dit nou goed of sleg was, dit wat verlore gegaan het was<br />
‘n ervar<strong>in</strong>g en daaruit neem ons begrip en wysheid vir die res van die lewe.<br />
Die proses is voltooi, die persoon het gegroei en dit wat verby is, is nou die<br />
verlede en beïnvloed nie die teenswoordige nie, behalwe <strong>in</strong> méér wysheid of <strong>in</strong><br />
die aangename her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>ge van ‘n geliefde wat weg is. Die doods ervar<strong>in</strong>g<br />
het plek gemaak vir die opstand<strong>in</strong>g van ‘n nuwe lewe.<br />
AS DROEFHEID DAN SO GOED VIR ONS IS, WAAROM TREUR ONS NIE?<br />
Wel, ons doen. Dit word begrafnis genoem. Dit is<br />
byeenkomste waar ons hartseer kan wees en ons<br />
droefheid kan uitleef. Begrafnisse was ‘n gereëlde<br />
deel van God se familiepraktyke met die k<strong>in</strong>ders van<br />
Israel en ons het daardie praktyk voortgesit,<br />
alhoewel begrafnisse deesdae drasties beperk word.<br />
Die woorde “tyd van rou” verskyn telkens <strong>in</strong> die<br />
Bybel. Die Israeliete het dit beskou as die regte d<strong>in</strong>g<br />
om te doen.<br />
Pred. 3:4 – “ 4 …’n tyd om te ween en ’n tyd om te lag, ’n tyd om te weeklaag en<br />
’n tyd om van vreugde rond te spr<strong>in</strong>g…”<br />
Ons hou gewoonlik begrafnis wanneer iemand gesterf het, maar ons moet ook<br />
oor ander d<strong>in</strong>ge treur. Die probleem is dat ons nie altyd daardie ervar<strong>in</strong>ge as<br />
verliese sien nie. Ons bly dus vir ‘n baie lang periode <strong>in</strong> ontkenn<strong>in</strong>g of onder<br />
protes.<br />
Nog ‘n belangrike rede waarom mense nie op die manier waarop hulle<br />
veronderstel is om dit te doen treur nie, is omdat hulle aan bronne te kort skiet.<br />
Kortliks is droefheid ‘n “laat vaar en laat gaan”. Ons kan nie laat vaar en laat<br />
gaan <strong>in</strong>dien ons nie opgehou word nie. Indien daar nie genoeg liefde is om ons<br />
te ondersteun nie, beide b<strong>in</strong>ne en buite, kan ons nie enigiets laat gaan nie, selfs<br />
al is dit iets sleg.<br />
“Waarom laat sy dit nie net gaan nie?” “Waarom kan hy nie daaroor kom nie?”<br />
Die werklikheid is dikwels dat hulle nie kan nie, omdat hulle nie die bronne het<br />
om dit te kan doen nie, beide <strong>in</strong>tern en ekstern. Bv., <strong>in</strong> chirurgie kan jy slegs ‘n<br />
operasie ondergaan <strong>in</strong>dien daar ‘n lewens-ondersteun<strong>in</strong>g is wat jou aan die lewe<br />
hou terwyl die chirurg sy werk doen.<br />
63
Ons het twee d<strong>in</strong>ge nodig om te kan treur:<br />
1. Ons benodig liefde, ondersteun<strong>in</strong>g en vertroost<strong>in</strong>g. Soos<br />
Paulus sê, “Treur saam met dié wat treur”.<br />
Rom. 12:15 – “ 5 ...wees bly met die wat bly is, en ween met die wat<br />
ween...”<br />
Die Bybel erken dat droefheid slegs <strong>in</strong> gemeenskap beoefen<br />
word. Anders steek ons vas <strong>in</strong> die wanhoop of die wensdenkery,<br />
omdat ons nie die liefde het wat ons ondersteun om dït wat ons<br />
verloor het te kan laat gaan nie.<br />
2. Ons benodig struktuur. Ons benodig tyd en ruimte vir droefheid. Ons<br />
benodig georganiseerde aktiwiteite. Daar is ‘n tyd, ‘n plek, ‘n ruimte en<br />
sommige take om te verrig wat struktuur aan die ervar<strong>in</strong>g gee. God het<br />
traankliere <strong>in</strong> ons oë gesit. Droefheid is ‘n verwante ervar<strong>in</strong>g, en ons<br />
pyn moet een vir een met ‘n ander persoon gedeel word. Iemand behoort<br />
vir ons te kyk terwyl ons huil en ons behoort na hom/haar te kyk. Dan<br />
weet ons ons is nie alleen nie en ons trane word gesien en gehoor.<br />
Mat. 5:4 – “ 4 Salig is die wat treur, want hulle sal vertroos word.”<br />
Om gehoor te word, mee gesimpatiseer te word, verstaan te word en ondersteun<br />
te word, bied die lewens ondersteun<strong>in</strong>g wat nodig is om deur die chirurgie van<br />
droefheid te gaan. Om dit te kan doen, sal jy egter uit die vakuum moet kom. Jy<br />
benodig ondersteun<strong>in</strong>g en struktuur om na ‘n nuwe lewe oor te stap. Indien jy dit<br />
doen, staan die dooies waarlik op. Die treurendes word waarlik vertroos.<br />
Ps. 30:6 – “ 6 …want ’n oomblik is daar <strong>in</strong> sy toorn, ’n lewe <strong>in</strong> sy goedgunstigheid;<br />
saans vernag die geween, maar smôrens is daar gejuig.”<br />
64
Laat gaan …<br />
DROEFHEID:<br />
… om daartoe <strong>in</strong> staat te<br />
wees om ‘n nuwe beg<strong>in</strong><br />
te omhels<br />
Dood en skeid<strong>in</strong>g: die uitvloeisel daarvan:<br />
<strong>Word</strong><br />
opgehou deur<br />
ander se<br />
ondersteun<strong>in</strong>g<br />
.<br />
Daar is baie voorbeelde van die dood waarmee gehandel moet word - elkeen<br />
daaarvan het sy eie kwessies.<br />
Miskrame<br />
Aborsies<br />
Suigel<strong>in</strong>g-sterfstes<br />
Dood as gevolg van tragiese ongelukke<br />
Verbrokkel<strong>in</strong>g van romantiese veb<strong>in</strong>tenisse<br />
Dood van 'n boesemvriend<br />
Dood en Skeid<strong>in</strong>g: die hanter<strong>in</strong>g daarvan:<br />
1. Stem saam met die Here dat dit <strong>in</strong> orde vir die persoon is om weg te wees.<br />
2. Skuldgevoelens oor gewese verhoud<strong>in</strong>ge en onvoltooide sake moet hanteer<br />
word.<br />
3. Enige verb<strong>in</strong>tenis met die oorledene moet vrygestel word.<br />
65
4. Hanteer die pyn van skeid<strong>in</strong>g.<br />
5. Gun jouself die geleentheid om te treur.<br />
Stappe vir die hel<strong>in</strong>g van smart:<br />
1. Erken die waarheid van dit wat plaasgev<strong>in</strong>d het.<br />
2. Laat jouself toe om die pyn te ervaar.<br />
3. Ervaar <strong>Jesus</strong> <strong>in</strong> die skeid<strong>in</strong>gsgebeurtenis.<br />
4. Jou pyn en beskadigde emosies moet jy aan Hom oorgee.<br />
Egskeid<strong>in</strong>g, Selfmoord óf Verwyder<strong>in</strong>g as gevolg van Rebellie:<br />
Hierdie gebeurtenisse kan meer pyn laat as <strong>in</strong> die geval van die afsterwe van die<br />
voorafgenoemde afsterwes. In hierdie geval was dit die besluit van 'n lewende<br />
persoon wat sy ges<strong>in</strong> verwerp het. Daar is nie net die pyn van die verlies nie<br />
maaar ook die pyn van verwerp<strong>in</strong>g. Bykomend is daar gewoonlik die las van<br />
skuldgevoelens en verwyte dat sake dalk anders kon verloop.<br />
Met hierdie metode van skeid<strong>in</strong>g is daar onderliggende geestelike beg<strong>in</strong>sels wat<br />
verbreek is.<br />
Egskeid<strong>in</strong>g, selfmoord óf verwyder<strong>in</strong>g as gevolg van Rebellie.<br />
Die gevolge van die sonde van dié gebeurtenis sowel as die so nde wat tot<br />
daardie voorval gelei het, moet deeglik mee afgereken word.<br />
Selfs Groter pyn word deur selfmoord veroorsaak.<br />
Die selfmoord-daad is <strong>in</strong>gebore anti-rasioneel en kan gapende persoonllike<br />
wonde veroorsaak.<br />
Daar is volop onbeantwoorde vrae:<br />
"Hoe kon Pappa ons net só verlaat?"<br />
Hierdie pyn veroorsaak die mees <strong>in</strong>tense folter<strong>in</strong>g, verwond<strong>in</strong>g en woede.<br />
Dit neem heelwat langer om <strong>in</strong> die geval van selfmoord die droefheid te oorkom<br />
en dit te vergewe.<br />
Om jouself te vergewe en ook om God te vergewe wat dit toegelaat het, kan<br />
veral baie moeilik wees.<br />
66
HOOFSTUK 9 – WORD REGVERDIG – DIT IS DIE VRUG VAN<br />
GROEI<br />
Wanneer die meeste mense na God draai om hul lewe te verbeter, kyk hulle na<br />
wat Hy vir hulle gaan doen. Indien hulle by hul werk sukkel, vra hulle God om<br />
hulle <strong>in</strong> ‘n ander betrekk<strong>in</strong>g te plaas.. Indien hulle <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>gs probleme het,<br />
kyk hulle na God om vir hulle ‘n verhoud<strong>in</strong>g te br<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> die ander persoon<br />
verander kan word. Indien hulle depressief of verslaaf is, kyk hulle na God vir<br />
genes<strong>in</strong>g en bevryd<strong>in</strong>g. Ons kyk almal na die LIG en verwag van Hom om<br />
ons lewens te verbeter. Hy wil dit doen maar die realiteit is dat, terwyl Hy wel<br />
vir ons loopbane, verhoud<strong>in</strong>gs en seën<strong>in</strong>ge gee, Hy ons <strong>in</strong> die proses beter wil<br />
maak.<br />
1. Sommige van die d<strong>in</strong>ge wat ons van God verlang, is vrugte van ons<br />
vorderende volwassenheid en regverdigheid terwyl ons met Hom<br />
saamwerk. Indien ons nie hierdie d<strong>in</strong>ge verwerk nie, is die rede dalk dat<br />
ons nie na wense vorder nie. Bv., ek mag dalk ‘n werk verlang, maar<br />
as ek nie verantwoordelik beg<strong>in</strong> raak nie, sal ek nie een kry nie.<br />
2. God voorsien dikwels <strong>in</strong> ons behoeftes maar slegs wanneer ons<br />
volwasse genoeg is om dit te gebruik. Dus, as ons nie groei nie, sal<br />
ons nie ontvang nie.<br />
Om die lewe en die groei te hê waarna ons soek, behels dat ons verander na<br />
mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen. Ons mikpunt is om daardie soort<br />
mens te word:<br />
Efes. 4:22-24 – “ 22 ...dat julle, wat die vorige lewenswandel betref, die oue<br />
mens moet aflê wat deur die begeerlikhede van die verleid<strong>in</strong>g te gronde gaan,<br />
23 en dat julle vernuwe moet word <strong>in</strong> die gees van julle gemoed<br />
24 en julle met die nuwe mens moet beklee wat na God geskape is <strong>in</strong> ware<br />
geregtigheid en heiligheid.”<br />
Fil. 1:9-10 – “ 9 En dit bid ek dat julle liefde nog meer en meer oorvloedig<br />
mag word <strong>in</strong> kennis en alle ervar<strong>in</strong>g,<br />
10 om die d<strong>in</strong>ge waar dit op aankom, te onderskei, sodat julle re<strong>in</strong> en vir<br />
niemand ’n aanstoot mag wees nie, tot op die dag van Christus...”<br />
Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />
blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />
van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />
67
Hieronder is drie karakter eienskappe van mense wat volgens die voorwaardes<br />
van God optree:<br />
a) Hulle lê die ou lewensstyl af en omhels God se voorskrifte (belydenis<br />
van sonde ).<br />
b) Hulle soek al hoe meer na wysheid en <strong>in</strong>sig om volgens God se wette te<br />
wandel want hulle weet dat al die regte antwoorde vir ‘n suksesvolle lewe<br />
daar<strong>in</strong> lê. (begrip en <strong>in</strong>sig).<br />
c) Hulle onderwerp hulle aan die pyn van dissipl<strong>in</strong>e sodat hulle kan groei.<br />
(dissipl<strong>in</strong>e).<br />
Keer van wêreldsheid af en hang Kon<strong>in</strong>kryksbeg<strong>in</strong>sels aan.<br />
a) Belydenis.<br />
Mense moet besef dat <strong>in</strong>dien hulle die ware Lewe wil v<strong>in</strong>d, hulle die beg<strong>in</strong>sels<br />
van God sal moet toepas. Die wyse waarop ons mense aanspoor om op God se<br />
weë te wandel is uiters belangrik. .<br />
Daar is twee basiese beg<strong>in</strong>sels om mense te motiveer om te verander:<br />
godsdienstig óf realisties.<br />
Die godsdienstige manier is om mense te vertel dat hulle die regte d<strong>in</strong>g moet<br />
doen en die verkeerde weg moet laat staan. Dit is nie reg om die verkeerde te<br />
doen nie, word hulle vertel.<br />
Om “reg” te wees, was nog nooit ‘n baie sterk motiveerder vir mense om te<br />
verander nie. Mense was nog altyd meer daar<strong>in</strong> ge<strong>in</strong>teresseerd om d<strong>in</strong>ge “hul”<br />
manier te doen as op die “regte” manier.<br />
‘n Verdere probleem met die godsdienstige uitgangspunt, is die menslike reaksie<br />
op die woorde “behoort te” óf “jy moet”. Wanneer mense hoor hulle “behoort dit<br />
en dat omdat dit reg is”, sal hulle van nature rebelleer.<br />
Rom. 7:9-11 – “ 9 En sonder die wet het ek vroeër gelewe, maar toe die gebod<br />
kom, het die sonde weer opgelewe en ek het gesterwe.<br />
10En die gebod wat die lewe moes wees, dié het vir my geblyk die dood te<br />
wees.<br />
11<br />
Want die sonde het aanleid<strong>in</strong>g gev<strong>in</strong>d deur die gebod en my verlei en<br />
daardeur gedood.”<br />
Daar is iets omtrent die wette wat sê: “Jy mag nie..” waarteen die sondige natuur<br />
rebelleer.<br />
Die Bybel leer ons om hierdie benader<strong>in</strong>g te laat vaar en die “realistiese” weg te<br />
volg. Die Woord sê nie vir mense om beter te lewe omdat dit die reg óf goed is<br />
nie. Die Woord leer dat ons daar uit sal léwe.<br />
68
Rom. 8:13 – “ 13 ...want as julle na die vlees lewe, sal julle sterwe, maar as julle<br />
deur die Gees die werke van die liggaam doodmaak, sal julle lewe.”<br />
Om te lewe – die lewe te hê wat ons begeer – moet ons leef volgens God se<br />
weë. Dit is die realiteit.<br />
Mense wat God se Weg ken as die Enigste Weg, sal die lewe hê:<br />
• Hulle sien eerlikheid nie slegs as ‘n deug nie, maar as die enigste weg<br />
waardeur hulle ooit <strong>in</strong>timiteit sal hê.<br />
• Hulle sien die konfrontasie van pyn en lyd<strong>in</strong>g nie as iets wat die berader<br />
van hulle verwag nie, maar as die enigste manier uit ‘n depressie of<br />
verslaw<strong>in</strong>g.<br />
• Hulle sien belydenis en eienaarskap van hul foute nie as iets<br />
vernederend en skuld toevoegend nie, maar as die manier om te groei en<br />
hul mikpunte te bereik.<br />
• Hulle sien terugvoer<strong>in</strong>g en regstell<strong>in</strong>g nie <strong>in</strong> ‘n slegte lig nie maar<br />
ontvang dit as ‘n geskenk wat aan hulle lewe br<strong>in</strong>g.<br />
• Hulle sien ‘n lewe van seksuele re<strong>in</strong>heid nie as iets wat hulle behoort te<br />
doen om te verhoed dat God vir hulle kwaad word nie, maar as die enigste<br />
manier om bevredigende liefde te v<strong>in</strong>d.<br />
• Hulle sien die vergifnis van ander nie as ‘n Wet nie, maar as ‘n pad na<br />
vryheid en versoen<strong>in</strong>g.<br />
Hierdie mense sien die regte manier nie as ‘n godsdienstige reël wat God<br />
<strong>in</strong>gestel het nie, maar as die weg tot lewe. Bv., mense draai nie weg van<br />
dwelms, alkohol misbruik en rook omdat hierdie dade sondig is nie, maar a.g.v.<br />
die dood en vernietig<strong>in</strong>g wat hierdie d<strong>in</strong>ge mee br<strong>in</strong>g. Mense bes<strong>in</strong> deeglik oor<br />
die gevolge van egskeid<strong>in</strong>g omdat navors<strong>in</strong>g die langtermyn negatiewe<br />
uitwerk<strong>in</strong>g van egskeid<strong>in</strong>g op k<strong>in</strong>ders en die hoë egskeid<strong>in</strong>gsyfer van tweede en<br />
derde huwelike aangedui het.<br />
As ons gemotiveer wil word om te groei, moet ons verstaan dat die “regte”<br />
manier die enigste manier is wat die lewe gaan laat werk. Só nié, is dit net té<br />
veel werk om d<strong>in</strong>ge op die regte manier te doen en op korte duur is dit nie so<br />
bevredigend nie. Dit is soos die man wat jare lank geweet het dat hy gesond<br />
moes leef, maar dit nie doen nie, totdat hy van ‘n hartaanval amper sterf. Daarna<br />
sien Hy gesondheidsbeg<strong>in</strong>sels nie meer as ‘n “moet” nie, maar as die manier om<br />
lewend te bly.<br />
Die les wat ons hieruit moet leer, is om eers Sy Kon<strong>in</strong>kryk en Sy geregtigheid te<br />
soek – nie om “’n goeie christen” te wees nie, maar om die ware pad na die lewe<br />
te v<strong>in</strong>d.<br />
<strong>Jesus</strong> het gesê, “Ek het gekom dat hulle oorvloedige lewe kan hê”.<br />
69
Deut. 6:20-25 – “ 20 As jou seun jou later vra en sê: Wat beteken die getuienisse<br />
en die <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge en die verorden<strong>in</strong>ge wat die HERE onse God julle beveel het?<br />
21 dan moet jy aan jou seun sê: Ons was slawe van Farao <strong>in</strong> Egipte; maar die<br />
HERE het ons deur ’n sterke hand uit Egipte uitgelei.<br />
22 En die HERE het groot en onheilbrengende tekens en wonders voor ons oë <strong>in</strong><br />
Egipte aan Farao en sy hele huis gedoen.<br />
23 En Hy het ons daarvandaan uitgelei om ons <strong>in</strong> te br<strong>in</strong>g, sodat Hy ons die<br />
land kan gee wat Hy aan ons vaders met ’n eed beloof het.<br />
24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te volbr<strong>in</strong>g, om die<br />
HERE onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag gaan, om ons <strong>in</strong> die<br />
lewe te hou soos dit vandag is.<br />
25 En dit sal geregtigheid vir ons wees as ons sorgvuldig al hierdie gebooie<br />
hou voor die aangesig van die HERE onse God soos Hy ons beveel het.”<br />
God het aan die Israeliete al hierdie “godsdienstige wette” gegee sodat hul<br />
lewens goed moes uitwerk en hulle voorspoedig sou wees. Hy doen vir ons<br />
dieselfde. Dit is een van die moeilikste d<strong>in</strong>ge om te verstaan. In ons eie lewens<br />
moet ons God se Kon<strong>in</strong>kryk en Sy Geregtigheid soek .... nie om goed te wees<br />
nie, maar om lewend te bly.<br />
Vir mense om te groei en ‘n lewe te hê wat die moeite werd is, moet hulle die<br />
twee d<strong>in</strong>ge waarna Kon<strong>in</strong>kryk en Geregtigheid verwys, doen. Hulle moet die<br />
weë van God soek (hoe Sy Kon<strong>in</strong>kryk werk), en hulle moet daardie weë leef en<br />
verpersoonlik.<br />
Om Sy weë te v<strong>in</strong>d, is om die Kon<strong>in</strong>kryk te v<strong>in</strong>d; om Sy weë te leef, is om<br />
Geregtigheid te v<strong>in</strong>d.<br />
Mat. 5:3-11 – “ 3 Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die<br />
kon<strong>in</strong>kryk van die hemele.<br />
4<br />
Salig is die wat treur, want hulle sal vertroos word.<br />
5Salig is die sagmoediges, want hulle sal die aarde beërwe.<br />
6<br />
Salig is die wat honger en dors na die geregtigheid, want hulle sal<br />
versadig word.<br />
7<br />
Salig is die barmhartiges, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word.<br />
8<br />
Salig is die wat re<strong>in</strong> van hart is, want hulle sal God sien.<br />
9Salig is die vredemakers, want hulle sal k<strong>in</strong>ders van God genoem word.<br />
10<br />
Salig is die wat vervolg word ter wille van die geregtigheid, want aan<br />
hulle behoort die kon<strong>in</strong>kryk van die hemele.<br />
11<br />
Salig is julle wanneer die mense julle beledig en vervolg en valslik<br />
allerhande kwaad teen julle spreek om My ontwil.”<br />
Mense wat die ware groei soos dit <strong>in</strong> die Bybel geopenbaar word, wil ervaar, sal<br />
180° moet wegdraai van die weë van die wêreld en na die weë van die<br />
Kon<strong>in</strong>kryk moet keer, omdat slegs die Kon<strong>in</strong>kryk se weë werk.<br />
70
Die Kon<strong>in</strong>kryk van God, wat op soek is na swakheid, gebrokenheid,<br />
geregtigheid en re<strong>in</strong>heid van hart, is heeltemal verskillend van hierdie<br />
wêreld – hierdie wêreld soek na mag en oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g. Vanuit ‘n groei<br />
perspektief is die enigste pad om dit alles te laat werk, die pad van die Kon<strong>in</strong>kryk,<br />
nie die pad van die wêreld nie.<br />
Indien ons d<strong>in</strong>ge kon sien op die manier waarop die Bybel dit aanbied, sou ons<br />
nie so teen ‘n “heilige leefwyse” gekant wees nie. Kom ons kyk na die<br />
Saligsprek<strong>in</strong>ge as ‘n goeie bloudruk vir die goeie lewe:<br />
Ler<strong>in</strong>ge uit die Bergpredikasie:<br />
• Leef ‘n lewe van goeie dade <strong>in</strong> die gemeenskap, daar waar hulle ‘n<br />
uitwerk<strong>in</strong>g kan hê, en wys wie God werklik is.<br />
• Onderhou God se weë en wys ook vir ander hoe om dit te doen.<br />
• Wees beter as skynheiliges.<br />
• Moenie slegs dit vermy om mense dood te maak nie; vermy ook die<br />
<strong>in</strong>nerlike ges<strong>in</strong>dhede wat sal doodmaak, soos woede, haat en die noem<br />
van allerhande name.<br />
• Raak versoen met diegene wie jy seergemaak het en sorteer jou konflikte<br />
met ander uit.<br />
• Moenie slegs nié jou huweliksmaat verkul nie, hou ook b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> jou hart op<br />
op om te verkul met wellus en pornografie. Jy moet jou maat <strong>in</strong> re<strong>in</strong>heid<br />
liefhê.<br />
• Vlug weg van die d<strong>in</strong>ge wat jou lewe kan vernietig.<br />
• Hou jou huwelik ooreenkoms en werk dit uit. Moenie sommer ‘n<br />
huweliksmaat los as daar nie goeie rede daarvoor is nie.<br />
• Wees iemand van jou woord, dan sal mense jou vertrou.<br />
• Moenie kwaad met kwaad vergeld nie. Indien iemand met jou lelik is,<br />
moenie terug seermaak nie. Probeer om iets goeds te gee.<br />
• Moenie net goed doen aan diegene wat aan jou goed doen nie. Wees ‘n<br />
goeie persoon. Doen goed aan almal.<br />
• Moenie goeie d<strong>in</strong>ge doen slegs om aandag te kry nie, maar help ander<br />
mense.<br />
71
• Moenie godsdienstig net vir die skyn wees nie. Wees geestelik <strong>in</strong> die<br />
privaatheid van jou eie hart.<br />
• Bid tot God met eerlike woorde op ‘n eerlike wyse. Eer Hom, vra Hom wat<br />
jy nodig het, vra ook om die goeie na die wêreld te br<strong>in</strong>g en jou teen die<br />
bose te beskerm. Bely jou verkeerde dade en vra om vergifnis. Gee dan<br />
ook daardie selfde vergifnis aan ander wat aan jou verkeerd gedoen het.<br />
Dit is wat regverdig regverdig is.<br />
• Moenie materialisties wees nie. Belê tyd en geld <strong>in</strong> d<strong>in</strong>ge met<br />
ewigheidswaarde, soos <strong>in</strong> God se weë en <strong>in</strong> mense.<br />
• Ondersoek jou geestelike <strong>in</strong>sig sodat jy die lewe reg kan sien.<br />
• Moenie jou oor die lewe bekommer nie. Soek God en word die beste<br />
mens wat jy kan wees. Die lewe wat jy ontvang nadat jy dit gedoen het, is<br />
dié lewe wat jy <strong>in</strong> elk geval wil hê.<br />
• Hou op om ander mense te oordeel. Kyk liewer eers na jou eie gedrag.<br />
• Bewaar die goeie d<strong>in</strong>ge van jou lewe en hart teen diegene wat jou wil<br />
seermaak.<br />
• Soek lewe en dit wat jy begeer en nodig het. Gaan na God en vra Hom<br />
om jou te lei. Dan sal jy dit v<strong>in</strong>d. Vertrou op Sy versorg<strong>in</strong>g.<br />
• Behandel ander mense presies soos jy behandel wil word. Indien jy dit<br />
doen, sal jy nie ‘n klomp ander reëls <strong>in</strong> jou lewe nodig hê nie.<br />
• Onthou dat die pad na die werklike lewe nie maklik is nie, en dat m<strong>in</strong><br />
mense dit v<strong>in</strong>d.<br />
• Pasop vir vals geestelike leermeesters. Jy kan die werklike leermeesters<br />
uitken aan hul lewe en wat met die mense gebeur wat hulle volg.<br />
• Wees eg en eerlik oor jou geestelike lewe met God. Hy gee net erkenn<strong>in</strong>g<br />
aan eerlike mense.<br />
• Bou ‘n lewe op wat <strong>Jesus</strong> jou geleer het en jy sal ‘n soliede lewe hê om op<br />
te staan. Maak nie saak wat gebeur, jy sal dit altyd maak.<br />
Dit handel nie oor godsdiens nie, maar oor ‘n gesonde lewe: werklikheid/realiteit.<br />
72
) Begryp en verkry <strong>in</strong>sig<br />
Mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen, soek begrip en <strong>in</strong>sig.<br />
Fil. 1:9-10 – “ 9 En dit bid ek dat julle liefde nog meer en meer oorvloedig mag<br />
word <strong>in</strong> kennis en alle ervar<strong>in</strong>g,<br />
10 om die d<strong>in</strong>ge waar dit op aankom, te onderskei, sodat julle re<strong>in</strong> en vir<br />
niemand ’n aanstoot mag wees nie, tot op die dag van Christus...”<br />
Die woorde “kennis en alle ervar<strong>in</strong>g” beteken m<strong>in</strong>stens twee d<strong>in</strong>ge:<br />
1. Mense behoort altyd die weë van die Kon<strong>in</strong>kryk te leer, asook al die d<strong>in</strong>ge<br />
wat God ons sê om te doen. Mense moet van die beg<strong>in</strong>sels van<br />
verhoud<strong>in</strong>ge, genes<strong>in</strong>g én lewe geleer word.<br />
Maar, kennis is nie genoeg nie!<br />
2. Ons moet weet hoe om daardie kennis <strong>in</strong> diepte <strong>in</strong> ons lewens toe te<br />
pas. Sodoende sal ons re<strong>in</strong>heid ontwikkel wat die vrugte van geregtigheid<br />
sal voortbr<strong>in</strong>g. Om <strong>in</strong>sig te ontwikkel, behels werk, terugvoer<strong>in</strong>g, regstell<strong>in</strong>g,<br />
ons hart en siel <strong>in</strong> diepte te ondersoek én gebed, veral met betrekk<strong>in</strong>g tot ons<br />
eie karakter d<strong>in</strong>amika en patrone.<br />
Ps. 19:13-14 – “ 13 Die afdwal<strong>in</strong>ge—wie bemerk hulle? Spreek my vry van die<br />
wat verborge is.<br />
14 Hou u kneg ook terug van moedswillige sondes; laat dit nie oor my heers<br />
nie. Dan sal ek onbestraflik wees en vry van groot oortred<strong>in</strong>g.”<br />
Ps. 139:23-24 – “ 23 Deurgrond my, o God, en ken my hart; toets my en ken<br />
my gedagtes;<br />
24 en kyk of daar by my ’n weg is van smart, en lei my op die ewige weg!”<br />
Ons kan nie onsself sien soos ons waarlik is nie. Insig kom van God en van<br />
ander.<br />
Spr. 20:5 – “ 5 Die raad <strong>in</strong> die hart van ’n man mag diep waters wees, ’n man van<br />
verstand sal dit tog uitskep.”<br />
NB:<br />
Om een keer per week na ‘n preek te luister sal nie geestelike groei bevorder<br />
nie. Dieper kennis aangaande God se weë (Sy Kon<strong>in</strong>kryk) moet versamel en<br />
<strong>in</strong> sy eie lewe toegepas word (Sy Geregtigheid). Hulle moet die waarheid<br />
omtrent hulself ontdek. Terugvoer<strong>in</strong>g aangaande die werk<strong>in</strong>g van ssy patrone en<br />
regstellende aksie moet volg. Dit is hoe geestelike groei plaasv<strong>in</strong>d.<br />
73
d) Dissipl<strong>in</strong>e<br />
Baie keer soek ons na “kits oploss<strong>in</strong>gs”. Ons wil dit hê en ons wil dit sommer<br />
nou dadelik hê! Dit kan wees omdat ons die seer onmiddelike wil beë<strong>in</strong>dig, of<br />
dat ons loopbaan van die grond af moet kom, of dat ‘n verhoud<strong>in</strong>g moet verbeter.<br />
Maar die duidelike ler<strong>in</strong>g van die Bybel, lewe en al die navors<strong>in</strong>g, is dat groei tyd<br />
neem.<br />
Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />
blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />
van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />
Ons almal wil die “vredevolle vrug van geregtigheid” soek. Ons wil almal goed<br />
voel en wil die vrug hê wat dit br<strong>in</strong>g om aan ons die goeie d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> die lewe te<br />
gee, soos Mat. 6:33 sê. Maar ons moet besef dat om daardie vrug wat ons<br />
begeer te kan ontvang, ons ons aan dissipl<strong>in</strong>e sal moet onderwerp.<br />
Ons moet vir baie seisoene na ‘n kle<strong>in</strong> groep gaan. Ons moet gedurig ons siele<br />
ondersoek om daardie d<strong>in</strong>amika wat ons lewens ruïneer, te verander.<br />
Dit neem alles tyd, en is dikwels onaangenaam. Wat ware groeiers leer<br />
terwyl ons oor lyd<strong>in</strong>g en dissipl<strong>in</strong>e praat, is dat die pyn tydelik en die vrug<br />
langdurig is. Neem kennis dat alles tyd neem; weet dat daar wel pyn en lyd<strong>in</strong>g<br />
gaan wees. Pyn is die pad tot volwassenheid. Dit is pynlik om daar verby óf<br />
daaruit te groei óf om dit te laat verwyder. Maar hierdie soort pyn is goed en sal<br />
nie weer terugkom nie. Die lesse wat ons geleer het, sal vir ewig duur.<br />
Om eers vir God te soek, beteken dat ons Hom erken as die God van genade<br />
wat vir ons is. Hy is die Een wat <strong>in</strong> ons behoeftes sal voorsien.Ons moet ons eie<br />
selfhelp programme laat vaar. Ons kan Hom nie slegs hê om alles vir ons<br />
gedoen kry nie. Ons moet ook na mense verander wat die vrug van die lewe wat<br />
ons begeer, sal produseer.Ons doen dit deur Sy weë te v<strong>in</strong>d en daarvolgens te<br />
lewe.<br />
God is nie slegs ‘n God van genade nie. Hy is ook ‘n God van waarheid. Om<br />
beter te word, beteken dat ons ‘n groot klomp waarheid moet ontdek en dit<br />
navolg. Om geregtigheid te soek, br<strong>in</strong>g dit waarlik ten volle mee. Die lewe is<br />
ontwerp met wette wat verhoud<strong>in</strong>gs en sukses tot gevolg het. Wette lei tot<br />
genes<strong>in</strong>g én groei. Om geregtigheid te soek is nie net ‘n godsdienstige oefen<strong>in</strong>g<br />
nie. Om dit te weet en toe te pas is waarlik lewe. Die slotsom is dat die“regte”<br />
manier die enigste manier is.<br />
74
SOEK GEREGTIGHEID: (om dit prakties toe te pas)<br />
Soek die lewe, dit wat jy begeer en benodig. Praat met God en vra Hom<br />
om jou te lei. Dan sal jy dit v<strong>in</strong>d. Vertrou op Hom en Sy sorg vir jou.<br />
Hanteer ander soos jy hanteer wil word. As jy só maak, sal jy nie ander<br />
reëls <strong>in</strong> jou lewe nodig hê nie.<br />
Onthou dat die pad na werklike lewe nie maklik is nie en m<strong>in</strong> mense v<strong>in</strong>d<br />
dit.<br />
Pasop vir vals geestelike leermeesters. Jy sal die ware leermeesters<br />
uitken aan hul lewenswyse en aan wat met diegene wat hulle volg,<br />
gebeur.<br />
Wees eg en eerlik oor jou geestelike lewe met God. Eerlike mense sal<br />
deur Hom erken word.<br />
Pas die beg<strong>in</strong>sels wat <strong>Jesus</strong> vir ons geleer het, toe. Dit sal jou ‘n vaste en<br />
soliede lewe basis gee waarop jy kan staan. Ongeag wat gebeur, jy sal<br />
altyd staande bly.<br />
Dit is nie ‘n godsdiens nie, maar ‘n gesonde lewe: werklikheid/realiteit.<br />
Verstaan en ontwikkel <strong>in</strong>sig.<br />
Mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen, soek begrip en <strong>in</strong>sig.<br />
75
HOOFSTUK 10 – DIE WAARDE VAN SNOEI: DISSIPLINE<br />
Die Bybel leer ons dat elkeen dissipl<strong>in</strong>e en regstell<strong>in</strong>g nodig het om<br />
te kan groei.<br />
Spr. 3:11 – “ 11 My seun, verag die tug van die HERE nie, en laat<br />
sy kastyd<strong>in</strong>g nie jou weers<strong>in</strong> wek nie…”<br />
Saam met al die ander elemente van groei waarmee ons te<br />
doen het, is dissipl<strong>in</strong>e ‘n noodsaaklikheid – dit is ‘n<br />
belangrike beg<strong>in</strong>sel.<br />
Die Bybel het baie betekenisse vir die woord dissipl<strong>in</strong>e, byvoorbeeld: kastyd<strong>in</strong>g,<br />
regstell<strong>in</strong>g, onderrig, berispe, en waarskuw<strong>in</strong>g. Die woord dissipl<strong>in</strong>e verwys na<br />
iemand wat <strong>in</strong> ‘n leerproses is. Dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> sy breedste s<strong>in</strong>, is die opleid<strong>in</strong>g<br />
van ‘n persoon wat selfbeheers<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een of ander area van sy lewe leer.<br />
Die woord ‘dissipl<strong>in</strong>e’ beskryf beide die proses en die resultaat. God<br />
dissipl<strong>in</strong>eer ons sodat ons gedissipl<strong>in</strong>eerde mense sal wees. Ons gaan deur<br />
eksterne regstell<strong>in</strong>g en gevolge, sodat die dissipl<strong>in</strong>e deel van ons <strong>in</strong>terne lewe en<br />
ervar<strong>in</strong>g sal wees. Ons word deur God en ander gedissipl<strong>in</strong>eer. Waarom moet<br />
ons gedissipl<strong>in</strong>eer word om selfbeheers<strong>in</strong>g te leer?<br />
Ons het nie oor onsself beheer nie. Soos k<strong>in</strong>ders dwaal ons af, ons maak foute<br />
en benodig grense.<br />
Dissipl<strong>in</strong>e is dus een van die noodsaaklike bestanddele vir geestelike groei.<br />
Dit is <strong>in</strong> elke area van die lewe waar<strong>in</strong> ons ongedissipl<strong>in</strong>eerd lewe, van<br />
toepass<strong>in</strong>g. Dit wissel van ges<strong>in</strong>dhede tot verhoud<strong>in</strong>gs, konflikte tot geloofs<br />
worstel<strong>in</strong>ge. Bv., ‘n baie goed georganiseerde en gefokusde persoon mag dalk<br />
probleme om emosioneel beskikbaar te wees onderv<strong>in</strong>d. Wanneer hy ontsteld of<br />
gespanne is, kan hy dalk ‘n patroon hê van onttrekk<strong>in</strong>g van diegene wat hom<br />
nodig het. Liefdevolle regstell<strong>in</strong>g en her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g deur ander wanneer hy dit doen,<br />
kan hom meer daarvan bewus maak sodat hy verantwoordelikheid oor dié saak<br />
kan neem.<br />
Selfbeheers<strong>in</strong>g voorsien ‘n liefdes-struktuur. Mense met <strong>in</strong>terne dissipl<strong>in</strong>e<br />
het geleer om hul lewens op só ‘n manier te leef dat God se liefde deur hulle op<br />
baie vrugbare en vervullende wyses vloei. Hulle toon kwaliteite soos eerlikheid,<br />
verantwoordelikheid, getrouheid en betroubaarheid. Hulle is nie slawe van hul<br />
eie impulse nie. Indien die persoon <strong>in</strong> liefde lewe, is dissipl<strong>in</strong>e die skelet en gee<br />
dit aan iemand vorm en beskerm<strong>in</strong>g.<br />
Jy weet dissipl<strong>in</strong>e is pynlik. Baie mense tree byvoorbeeld toe tot ‘n kle<strong>in</strong>groep<br />
met die idee dat hulle liefde sal ontvang, ondersteun en begryp gaan word.<br />
Enige goeie kle<strong>in</strong>groep voorsien hierdie d<strong>in</strong>ge.<br />
76
As dit egter al is wat die groep voorsien, kan die lede daar net geliefde<br />
babatjies word, en nie <strong>in</strong> staat wees om die lewe se probleme waarmee hulle<br />
worstel, op te los nie. Dikwels is dit omdat hulle aan die nodige elemente van<br />
dissipl<strong>in</strong>e en regstell<strong>in</strong>g te kort skiet.<br />
Sommige mense vrees dat dissipl<strong>in</strong>e straf, veroordel<strong>in</strong>g, oordeel of selfs<br />
mishandel<strong>in</strong>g beteken, omdat ander hulle dalk voorheen onder die dekmantel<br />
van dissipl<strong>in</strong>e seergemaak het. Hulle vermy dus dissipl<strong>in</strong>e. Maar God se sien<strong>in</strong>g<br />
van dissipl<strong>in</strong>e verskil grootliks daarvan. Een van die Griekse woorde wat <strong>in</strong> die<br />
Bybel vir dissipl<strong>in</strong>e gebruik word, het ‘n betekenis wat “vertroetel” <strong>in</strong>sluit.<br />
Dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> ons lewens help met liefde en volwasse word<strong>in</strong>g. Dit word nie<br />
deur woede of straf gedryf nie, maar deur liefde.<br />
Heb. 12:6 – “ 6 ...want die Here tugtig hom wat Hy liefhet, en Hy kasty elke<br />
seun wat Hy aanneem.”<br />
Onderwerp<strong>in</strong>g aan dissipl<strong>in</strong>e is moeilik, omdat ons toelaat dat iets ons<br />
aangedoen word. Ons kan nie dissipl<strong>in</strong>e aan onsself voorsien nie; dit is bloot<br />
net nie <strong>in</strong> ons nie. Ons moet toelaat dat dit met ons gebeur en dan sal ons<br />
daarvandaan groei. Dit kan beteken dat ons iemand toestemm<strong>in</strong>g gee om om<br />
ons te konfronteer as ons nie liefdevol is nie.óf dat ons toestem om <strong>in</strong> ‘n groep te<br />
wees wat ons die waarheid rondom onsself sal vertel. ‘n Sekere verlies aan<br />
beheer en selfbeskerm<strong>in</strong>g is nodig wanneer ons dissipl<strong>in</strong>e wil leer. God skep<br />
nooit ‘n groei proses wat ons ten volle kan beheer nie. Dit kos geloof. (Heb. 11).<br />
Alhoewel dissipl<strong>in</strong>e ‘n proses is wat ons ontvang, beteken dit nie dat ons passief<br />
daar<strong>in</strong> is nie. Ons moet ook <strong>in</strong>isiatief neem en aktief wees.<br />
1 Kor. 9:27 – “ 27 Maar ek kasty my liggaam en maak dit diensbaar, dat ek nie<br />
miskien, terwyl ek vir ander gepreek het, self verwerplik sou wees nie.”<br />
Ons speel ‘n aktiewe rol <strong>in</strong> die dissipl<strong>in</strong>e wat ons oor onsself toelaat.<br />
God dissipl<strong>in</strong>eer diegene wie Hy liefhet. ‘n Gebrek aan dissipl<strong>in</strong>e, beteken<br />
‘n gebrek aan liefde. Indien ons <strong>in</strong> die regstell<strong>in</strong>gs proses op die “regte” manier<br />
bly, sal ons <strong>in</strong> liefde, geloof en verantwoordelikheid groei. Dissipl<strong>in</strong>e voorsien<br />
‘n struktuur vir groei. Daar is nog ‘n belangrike element wat ons help om vir<br />
groei en dissipl<strong>in</strong>e oop te wees: geestelike armoede.<br />
77
Die verbrek<strong>in</strong>g van dissipl<strong>in</strong>e:<br />
Ongelukkig neig ons daarnatoe om die groei-proses <strong>in</strong> die wiele te ry.<br />
Hoe doen ons dit?<br />
1. Ontkenn<strong>in</strong>g - gee nie erkenn<strong>in</strong>g aan die waarheid nie.<br />
2. Rasionaliseer - maak gedurig verskon<strong>in</strong>gs.<br />
3. M<strong>in</strong>imaliseer - wil die negatiewe en die kritiek omtrent hulself tot die m<strong>in</strong>imum<br />
beperk - dit verswak.<br />
4. Verwyt - sal sy v<strong>in</strong>ger na ander, weg van homself, wys.<br />
Die kern van al die bogenoemde punte is <strong>in</strong> werklikheid ons pog<strong>in</strong>gs om<br />
die slegte eienskappe van onsself af weg te wys. Dit word PROJEKSIE<br />
genoem.<br />
Mat. 7:1-5 verwys daarna om die eer die balk uit jou eie oog uit te haal<br />
voordat ons op die spl<strong>in</strong>ter <strong>in</strong> ons broer se oog fokus.<br />
Mense verwerp hul emosies omdat hulle nie die ongerief van hul eie swakhede<br />
en sonde wil beleef nie. Die persoon wie die fokus van hul projeksie is, word as<br />
gevaarlik beskou, mense wat vermy moet word en wat beheer wil utoefen.<br />
Mense word daardeur van mekaar geskei en as gevolg van projekter<strong>in</strong>g, word<br />
groei belemmer / beperk.<br />
78
HOOFSTUK 11 – GEESTELIKE ARMOEDE<br />
Geestelike armoede beteken om realisties te wees. ‘n Goeie manier om dit<br />
te verstaan, is om aan geestelike armoede te d<strong>in</strong>k as ons toestand van<br />
onvolmaaktheid voor God.<br />
Dit kan a.g.v. swakhede, onvervulde behoeftes, emosionele beser<strong>in</strong>gs en wonde<br />
aan die hand van ander mense wees, asook ons eie onvolwassenhede en<br />
sondes. Dit het te doen met daardie dele van onsself wat nie is wat dit behoort<br />
te wees nie en wat ons nie <strong>in</strong> eie krag kan regmaak nie.<br />
Wanneer mense op ‘n dieper vlak hul behoeftigheid, onvoltooidheid en<br />
afhanklikheid ervaar – m.a.w. hoe hulle werklik is – word hulle dikwels daardeur<br />
oorweldig. Wanneer ons oë vir ons eie gebrokenheid oop is, “voel ons nie beter<br />
oor onsself nie” ons voel e<strong>in</strong>tlik dat iets baie, baie verkeerd is.<br />
<strong>Jesus</strong> noem dit ‘n “geseënde” toestand, omdat dit ons help om nader aan God te<br />
kom. Ons toestand van onvolmaaktheid dryf ons buite onsself na God, as die<br />
Bron van ons genes<strong>in</strong>g en hoop. Wanneer ons gerieflik onafhanklik is, is dit<br />
maklik om ons behoefte aan God te vermy.<br />
Gebrokenheid van hart is verwant aan geestelike armoede. Gebrokenheid<br />
van hart is ‘n toestand van verwond<strong>in</strong>g óf verguis<strong>in</strong>g deur een of ander verlies, ‘n<br />
persoon, haat, onreg of omstandigheid. Wanneer ‘n persoon neerslagtig is a.g.v.<br />
‘n emosionele, verhoud<strong>in</strong>gs- óf loopbaan ‘beser<strong>in</strong>g’, is hy gebroke van hart. God<br />
het ‘n spesiale teerheid vir hierdie toestand.<br />
Ps. 34:19 – “ 19 Die HERE is naby die wat gebroke is van hart, en Hy verlos<br />
die wat verslae is van gees.”<br />
Gebrokenheid van hart br<strong>in</strong>g dikwels ‘n gevoel van ons geestelike armoede<br />
mee en wys aan ons ons behoefte. Geestelike armoede is ‘n gesonde deel<br />
van die geestelike groeiproses.<br />
Geestelike armoede word vir reddende geloof vereis.<br />
Niemand kan ‘n Christen word as hy nie op een of ander vlak<br />
erken dat hy “verlore” en hopeloos daar<strong>in</strong> is om homself te<br />
bevry van die gevangeskap en straf van sonde nie. Dus, om tot<br />
reddende geloof te kan kom, moet ons gebreek word.<br />
Wat egter dikwels gebeur, is dat ons Christus as Verlosser aanneem omdat ons<br />
gebroke is en daarna ons Christelike lewens lei asof ons heel is. Al woon God<br />
b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ons, het ons steeds onvoltooide dele wat tot wasdom moet kom en<br />
geheilig moet word.<br />
Kol. 2:6 – “ 6 Soos julle dan Christus <strong>Jesus</strong>, die Here, aangeneem het, wandel so<br />
<strong>in</strong> Hom...”<br />
79
Geestelike armoede dr<strong>in</strong>g ons om oploss<strong>in</strong>gs vir ons behoeftigheid te soek<br />
en uite<strong>in</strong>delik, om God te v<strong>in</strong>d. Diegene wat weet dat hulle waarlik behoeftig is,<br />
is méér gemotiveer om by hulself verby te kyk en die Here te sien.<br />
Bv., diegene wat behoeftig is, word dikwels a.g.v. die aard van die toestand wat<br />
so moeilik is, nederig <strong>in</strong> hul gees. Daarvandaan is dit net ‘n kort treetjie om God<br />
op so baie maniere te v<strong>in</strong>d.<br />
Ps. 69:33 – “ 33 As die ootmoediges dit sien, sal hulle bly wees; julle wat na<br />
God soek, laat julle hart lewe!”<br />
Baie mense wat nie anders<strong>in</strong>s baie tyd <strong>in</strong> God se weë sou belê nie, het<br />
geestelike oploss<strong>in</strong>gs vir hul probleme gesoek. Behoefte en leegheid het hulle<br />
na Hom gedryf nadat hulle hul eie bronne leeggetap het.<br />
Dit help om te verduidelik waarom die Bybel soveel tyd spandeer om die<br />
geestelik behoeftige te seën en die geestelik selfvoldane persoon te konfronteer.<br />
Sonder armoede is daar geen motiverende honger nie. Louheid is die kenmerk<br />
van iemand wat nog nie arm <strong>in</strong> gees geword het nie en daarom nie honger is nie.<br />
<strong>Jesus</strong> het harde woorde oor die louwarm kerk van Laodicéa gespreek:<br />
Open. 3:17 – “ 17 Want jy sê: Ek is ryk en het verryk geword en het aan niks<br />
gebrek nie; en jy weet nie dat dit jy is wat ellendig en beklaenswaardig en arm<br />
en bl<strong>in</strong>d en naak is nie.”<br />
Geestelike armoede help ons om die pynlike groei proses te verduur.<br />
Geestelike groei is harde werk. Dit vereis opoffer<strong>in</strong>g, lyd<strong>in</strong>g, verlies en<br />
toewyd<strong>in</strong>g. Dit is die nou poort waardeur m<strong>in</strong> sal <strong>in</strong>gaan. Dit beteken om jou<br />
lewe te verloor, <strong>in</strong>sluitende al die ou, gerieflike patrone, sodat jy jou lewe <strong>in</strong><br />
Christus kan v<strong>in</strong>d.<br />
Armoede maak dit moeilik om <strong>in</strong> die groei proses terug te beweeg. As jou oë<br />
eers vir jou behoefte oop gegaan het, is dit moeilik om te lewe asof jy geen<br />
behoefte het nie. Dit is asof ‘n deur oopgemaak is wat nie weer toegemaak kan<br />
word nie.<br />
Geestelike armoede en gebrokenheid van hart dryf ons na emosionele<br />
verb<strong>in</strong>tenis, beide met God en met veilige mense. Om aan die e<strong>in</strong>de van onsself<br />
te kom, daal ons tot ‘n k<strong>in</strong>derlike vlak van behoeftigheid en hulpeloosheid, en<br />
<strong>Jesus</strong> het gesê dat dit goed is.<br />
Mark. 10:15 – “ 15 Voorwaar Ek sê vir julle, elkeen wat die kon<strong>in</strong>kryk van God nie<br />
soos ’n k<strong>in</strong>djie ontvang nie, sal daar nooit <strong>in</strong>gaan nie.”<br />
80
Van nature is k<strong>in</strong>ders verhoud<strong>in</strong>gs-georiënteer. Wanneer hulle <strong>in</strong> pyn of <strong>in</strong> die<br />
moeilikheid is, reik hulle heel eerste uit na ‘n beskermende, vertroostende ouer.<br />
Hulle sal <strong>in</strong>st<strong>in</strong>ktief na verhoud<strong>in</strong>gs soek sonder om eers daaroor na te d<strong>in</strong>k.<br />
Een van die seën<strong>in</strong>ge van geestelike armoede is dat dit ons help om na God se<br />
ontwerp van ‘n verhoud<strong>in</strong>gs-gebaseerde lewe terug te keer. Ons leer om deur<br />
ander getroos te word. Ons ontvang ook van ander ondersteun<strong>in</strong>g en<br />
aanvaard<strong>in</strong>g wat ons versterk om te kan voortgaan.<br />
Verhoud<strong>in</strong>ge is brandstof om te kan lewe. Ons moet gedurig baie<br />
verhoud<strong>in</strong>ge gedurende ons lewe hê om aan te kan volhard en te groei.<br />
Geestelike armoede lei ons na ‘n dieper lewe. Ons toestand van ‘n<br />
gebrokenheid, dr<strong>in</strong>g ons om verby geestelike onvolwassenheid na ‘n dieper<br />
wandel <strong>in</strong> geloof te beweeg. Hoewel ons almal ons geestelike lewens as babas<br />
beg<strong>in</strong>, het God nie bedoel dat ons die heeltyd <strong>in</strong> daardie posisie van ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
moet bly nie. Ons moet van elementêre d<strong>in</strong>ge na volwassenheid <strong>in</strong> Christus<br />
beweeg. ‘n Dieper wandel neem ons na baie areas: die wonders van die Bybel,<br />
na ons <strong>in</strong>gewikkelde karaktereienskappe, persoonlikheid en probleme.<br />
Geestelike armoede laat ons nie toe om vlak te bly nie. Ons “arriveer” nie net<br />
<strong>in</strong> geloof nie, alhoewel ons ontwikkel en verander. Ons is altyd besig om<br />
vorentoe of agtertoe te beweeg.<br />
Geestelike armoede help ons om die regte d<strong>in</strong>ge te v<strong>in</strong>d wat genees moet<br />
word. Fisiese honger mense is nie altyd vir dieselfde d<strong>in</strong>ge honger nie. Hulle<br />
kan dalk vir vleis, groente of vrugte lus wees. Net so het geestelike honger<br />
mense nie altyd lus vir dieselfde d<strong>in</strong>ge nie. Geestelike armoede kan ons help om<br />
spesifieke areas van behoefte en groei te v<strong>in</strong>d.<br />
Om arm <strong>in</strong> gees te word, is die mees onnatuurlike d<strong>in</strong>g wat met ons kan gebeur.<br />
Dit is die teenoorgesteld van oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gslewe en om alles onder beheer te hê.<br />
Dit is egter ons enigste hoop vir geestelike groei. Ons<br />
taak is eerder om ons armoede te besef as om arm te<br />
word, omdat ons alreeds behoeftig is, óf ons dit nou<br />
weet of nie. Dit is beter om hierdie kwaliteit self te soek<br />
as om gedw<strong>in</strong>g te word om dit deur moeilike<br />
omstandighede te besef.<br />
Om <strong>in</strong> voel<strong>in</strong>g met jou geestelike armoede te wees,<br />
is ‘n gawe van God, omdat dit d<strong>in</strong>ge voortbr<strong>in</strong>g wat Hy<br />
<strong>in</strong> jou wil sien en omdat dit Sy planne teweegbr<strong>in</strong>g. Vra<br />
God om jou te seën met geestelike armoede, want “vir<br />
diesulkes is die Kon<strong>in</strong>kryk van God”. (Mat. 5:3).<br />
Hy sal aan jou ‘n gevoel van onvolmaaktheid gee, ‘n<br />
behoefte wat jou naby Hom sal hou.<br />
81
<strong>Word</strong> ‘n eerlike persoon.<br />
Jou verlede en huidige lewe moet eerlik betrag word. Soek na patrone waar<br />
jy pyn vermy het, na ontkenn<strong>in</strong>g en probleme, waar jy van eerlike mense<br />
weggebly het en jou pog<strong>in</strong>g om ‘n positiewe klank aan negatiewe situasies <strong>in</strong> jou<br />
lewe te gee. Wees eerlik oor neig<strong>in</strong>gs om weg te skram van jou ware behoefte<br />
en om nader aan hoogmoed en selfvoorsien<strong>in</strong>g te beweeg.<br />
Kyk goed na daardie negatiewe d<strong>in</strong>ge wat jy dalk vermy:<br />
• Sondes. Kyk na selfsug, rebelse gedrag en ges<strong>in</strong>dhede. Alhoewel jy<br />
daarvoor vergewe is, benodig dit steeds belydenis en berou. Kyk veral<br />
verby jou gedrag na die donker areas en motiewe van jou hart:<br />
onttrekk<strong>in</strong>g van liefde, weerwraak, jaloesie en beskuldig<strong>in</strong>g.<br />
• Pyn en Verliese. Almal van ons het nie net gesondig nie, maar daar<br />
is ook teen ons gesondig en seergemaak. Kyk spesifiek na belangrike<br />
mense <strong>in</strong> jou lewe wat jou seergemaak het. Kyk ook na mislukk<strong>in</strong>gs<br />
en verliese <strong>in</strong> die lewe, soos mediese-, f<strong>in</strong>ansiële- óf loopbaan-<br />
verliese.<br />
• Swakhede. Identifiseer karakter gebreke wat jou lewe strem, d<strong>in</strong>ge<br />
wat jy nie kan ophou doen nie. Dit sluit <strong>in</strong>: onverantwoordelikheid,<br />
beheer, broosheid, om mense te plesier en perfeksionisme.<br />
Probeer om nie té streng en wetties met hierdie kort lys te wees nie, omdat daar<br />
baie oorvleuel<strong>in</strong>g tussen kategorieë kan wees.<br />
Wat die Bybel oor hierdie onderwerp leer.<br />
Ondersoek terme soos “arm <strong>in</strong> gees”, behoeftig én gebroke van hart. Stel vas<br />
wat die Bybel hieroor sê. Kry ook terugvoer<strong>in</strong>g van ander.<br />
Een karaktertrek van honger mense, is dat hulle hulself met ander omr<strong>in</strong>g<br />
om hulle te help met hul afhanklikheid. Vir hulle, is die normale Christelike<br />
lewe een waar<strong>in</strong> mense saamkom, kwesbaarhede deel en mekaar<br />
aanvul.<br />
Ges<strong>in</strong>styd: Bou karakter.<br />
Gereelde ges<strong>in</strong>s byeenkomste is waar die ges<strong>in</strong> saam<br />
ontmoet om die komende week se probleme aan te<br />
spreek, die Bybel te lees en te bid. Hierdie tyd kan ook<br />
gebruik word om karakter te bou waar elke lid van die<br />
ges<strong>in</strong> die ander een help om “arm <strong>in</strong> gees” te bly.<br />
82
Elke lid van die ges<strong>in</strong> moet ‘n saak of swakheid raaksien sodat God en ander se<br />
hulp dit kan help uitwerk.<br />
• Selfsug<br />
• Onttrekk<strong>in</strong>g wanneer jy ontsteld is en nie oor die probleem praat nie.<br />
• Onverantwoordelikheid t.o.v.huishoudelike take<br />
• Werk té veel en speel nie genoeg met die ges<strong>in</strong> nie<br />
• Is kronies laat vir afsprake<br />
• Terg iemand en hou nie daarmee op<br />
wanneer die persoon dit versoek nie<br />
• Kom nie wanneer geroep word nie<br />
• Naelbytery<br />
• <strong>Word</strong> te maklik kwaad<br />
• Neem die k<strong>in</strong>ders om take en werkies af te handel<br />
en noem dit ‘kwaliteit tyd’ wat aan k<strong>in</strong>ders bestee word<br />
• Probleme met die hou van gereelde stiltetyd<br />
• Kom nie beloftes na nie<br />
• Baklei <strong>in</strong> plaas daarvan om probleme te bespreek<br />
Ons moet die ander ges<strong>in</strong>slede vra, “Wat doen ek wat jou werklik kwaad<br />
maak?”<br />
Die sake word dan bespreek en hulle bid vir mekaar. Die volgende week doen<br />
elkeen verslag oor sy/haar vorder<strong>in</strong>g. Ons vra, “Hoe het ek hierdie week<br />
gevaar?”<br />
Wedersydse ondersteun<strong>in</strong>g, kwesbaarheid en eienaarskap het alles plaasgev<strong>in</strong>d<br />
gedurende ons karakter tyd.<br />
Soek ‘n heelhartige ervar<strong>in</strong>g van Gebrokenheid<br />
Armoede van gees vra meer as om met ons verstand <strong>in</strong> te stem dat ons<br />
onvolmaak en behoeftig is. Dit beïnvloed ons eie-ek en veral die hart. Om<br />
ons toestand voor God te besef, is ‘n oorweldigende emosionele ervar<strong>in</strong>g. Dit<br />
behels gevoelens van afhanklikheid, droefheid en berou. Soek na hierdie<br />
ervar<strong>in</strong>g net soos jy na God soek:<br />
Deut. 4:29 – “ 29 Dan sal julle daarvandaan die HERE jou God soek en v<strong>in</strong>d as jy<br />
Hom met jou hele hart en jou hele siel soek.”<br />
God her<strong>in</strong>ner ons gedurigdeur dat Hy daarvan hou dat ons behoeftig moet wees.<br />
Neem ‘n stap <strong>in</strong> geloof en maak jou siel vir God en veilige mense oop.<br />
Geestelike armoede is die enigste manier om met wat Hy vir ons het, gevul te<br />
word.<br />
83
HOOFSTUK 12 – DIE AARD VAN GEHOORSAAMHEID<br />
Een van die sentrale betekenisse <strong>in</strong> die Bybel van “gehoorsaamheid” is om “te<br />
hoor”. Hoor en doen wat God sê, is baie nou verwant aan mekaar:<br />
Deut. 13:4 – “ 4 Julle moet die HERE julle God navolg en Hom vrees en sy<br />
gebooie hou en na sy stem luister en Hom dien en Hom aanhang.”<br />
Wanneer ons God soos Hy waarlik is, sal hoor, i.p.v. hoe ons begeer dat Hy<br />
moet wees, beweeg ons na ware gehoorsaamheid.<br />
‘n Lewensrigt<strong>in</strong>g<br />
‘n Basiese def<strong>in</strong>isie van gehoorsaamheid vir geestelike groei, is om “God gerig”,<br />
en nie “self gerig” te wees nie. Gehoorsaamheid is om buite onsself vir ons<br />
doel, waardes en besluite te soek. Hierdie noodsaaklike posisie van lewe gee<br />
toe dat God beter as ons weet hoe ons ons voetstappe moet rig. Dit is die<br />
enigste manier om waarlik te lewe, omdat Hy die lewe self is. Een van God se<br />
grootste begeertes vir ons is dat ons die Here onse God sal liefhê, na Sy stem<br />
sal luister en aan Hom sal vashou. Die Here is ons lewe. (Deut. 30:20).<br />
Vir baie mense egter, beteken gehoorsaamheid “om ontneem te wees en<br />
weggehou te word van”. Dit beteken hulle moet by reëls hou en<br />
selfgedissipl<strong>in</strong>eerd wees. Hulle d<strong>in</strong>k dat God sê, “wees baie goed en moenie<br />
enigiets doen wat lekker is nie”, sonder enige voordeel behalwe miskien die<br />
Hemel <strong>in</strong> vooruitsig.<br />
Gehoorsaamheid lei tot baie goeie d<strong>in</strong>ge vir ons. Soos ons voortgaan op<br />
God se weë vir die lewe, hou baie voordele <strong>in</strong>. Om die waarheid te sê,<br />
beide oorlew<strong>in</strong>g en voorspoed – hoof aspekte van die goeie lewe – hang af<br />
van gehoorsaamheid:<br />
Deut. 6:24 – “ 24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te<br />
volbr<strong>in</strong>g, om die HERE onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag gaan,<br />
om ons <strong>in</strong> die lewe te hou soos dit vandag is.”<br />
Die gevolge van gehoorsaamheid en ongehoorsaamheid is baie verskillend:<br />
Jes. 1:19-20 – “ 9 As julle gewillig is en luister, sal julle die goeie van die land<br />
eet.<br />
20 Maar as julle weier en wederstrewig is, sal julle deur die swaard geëet<br />
word; want die mond van die HERE het dit gespreek.”<br />
Waarom? God het die lewe ontwerp om dit op ‘n sekere manier te leef.<br />
Wanneer ons Sy weg volg, werk die lewe net beter.<br />
84
Spr. 14:15 – “ 15 Die eenvoudige glo elke woord, maar die skrandere let op sy<br />
voetstappe.”<br />
Die Algehele lewe<br />
Sommige mense pas gehoorsaamheid net <strong>in</strong> hul godsdienstige - of morele-<br />
lewens toe. Hulle plaas gehoorsaamheid <strong>in</strong> kompartemente. Vir hulle<br />
beteken dat gehoorsaamheid ‘n verhoud<strong>in</strong>g met God is en vir hulle is dit reg.<br />
Hierdie sien<strong>in</strong>g mis die vol en omvattende pad wat God vir die lewe het. Die<br />
Bybel leer en lei ons op die gebiede van lewe: gawes, bedien<strong>in</strong>g, geld, seks,<br />
liefde, ens. Dit is die rede waarom mense wat geestelike groei nastreef, dikwels<br />
voel asof hulle “lewend word” wanneer hulle God ervaar en dat Hy met hul<br />
emosionele-, persoonlike-verhoud<strong>in</strong>gs en met hul geestelike lewens praat.<br />
Ons almal<br />
Nie slegs handel gehoorsaamheid oor die hele lewe nie, maar dit omvou ons<br />
geheel en al, beide b<strong>in</strong>ne én buite. Gehoorsaamheid is by verre meer<br />
betekenisvol as bloot weerhoud<strong>in</strong>g van eksterne sondes soos lieg, steel en<br />
egbreuk pleeg, alhoewel dit ook <strong>in</strong>gesluit is. Gehoorsaamheid het ook te doen<br />
met die onderwerp<strong>in</strong>g van ons waardes, emosies en harte aan Christus se<br />
heerskappy. God vra niks m<strong>in</strong>der as ons algehele toewyd<strong>in</strong>g:<br />
Mat. 22:37-38 – “ 37 En <strong>Jesus</strong> antwoord hom: Jy moet die Here jou God liefhê<br />
met jou hele hart en met jou hele siel en met jou hele verstand.<br />
38 Dit is die eerste en groot gebod.”<br />
Daar is niks wat meer belangrik of veeleisend is nie. Om die waarheid te sê, dit<br />
vereis ons lewens, en dit red ons. Die eksterne en <strong>in</strong>terne aard van<br />
gehoorsaamheid help ons om geestelik volwasse te word.<br />
Neem bv. die man wat <strong>in</strong>timiteit vermy omdat hy mense moeilik vertrou. Hierdie<br />
vermyd<strong>in</strong>g veroorsaak vir hom probleme <strong>in</strong> sy huwelik, werk en vriendskappe.<br />
Deel van hom wil kwesbaar wees, maar hy is bang dat hy seergemaak of beheer<br />
gaan word. Deel van hom wil op ‘n afstand bly en veilig wees, maar hy raak<br />
eensaam. Sy hele lewe wentel tussen hierdie twee pole. Hierdie toestand<br />
ontwrig sy lewe en maak mense om hom seer.<br />
Veronderstel die man betree die geestelike groei proses saam met goeie mense.<br />
Hy word bewus van hierdie twee teenstellende dele van sy hart. Hier is waar die<br />
twee soorte van gehoorsaamheid hom help genees. Gewoonlik, wanneer hy<br />
emosioneel nader aan iemand groei, distansieër hy homself v<strong>in</strong>nig deur besig te<br />
raak deur televisie te kyk. Dit is ‘n veilige ontsnapp<strong>in</strong>g sodat hy nie sy behoeftes<br />
hoef te voel nie. Hy word aangemoedig om ‘n lid van sy groep te bel wanneer hy<br />
die behoefte aan isolasie ervaar.<br />
85
Hy stem toe tot ‘n eksterne gedrag: bly <strong>in</strong> kontak met mense. Hierdie toewyd<strong>in</strong>g<br />
weerhou hom van onttrekk<strong>in</strong>g en vermy dus die spann<strong>in</strong>g van sy gevoelens.<br />
Terselfdertyd is hy besig om <strong>in</strong>tern oop te maak deur sy vrese vir nabyheid en<br />
begeertes om vry en eenkant te wees, te bely.<br />
Terwyl hy dit doen, help die begrip en veiligheid van die lede van sy<br />
ondersteun<strong>in</strong>gs groep hom om sy twee teenstellende dele te <strong>in</strong>tegreer. Hy leer<br />
om goeie grense te stel sodat hy nie beheer word nie. Hy leer om kwesbaar te<br />
wees, en tog <strong>in</strong> sy verhoud<strong>in</strong>gs vry te wees.<br />
Dus, die eksterne gehoorsaamheid hou die spann<strong>in</strong>g van sy gevoelens <strong>in</strong><br />
bedwang en draaglik, terwyl die <strong>in</strong>terne gehoorsaamheid sy konflikte genees.<br />
Gehoorsaamheid help ons onderhandel met beide die oorsake en die<br />
vrugte van geestelike onvolwassenheid of tekortkom<strong>in</strong>g.<br />
Die persoon wat groei, moet die belangrikheid van gehoorsaamheid verstaan.<br />
Hier is ‘n paar van die noodsaaklike take vir die groeier:<br />
1. Om jou te onderwerp aan die Heerskappy van Christus.<br />
2. Om Hom daagliks te volg.<br />
3. Om aan jou karakter probleme te werk.<br />
Gehoorsaamheid, of God-gerigtheid, is ‘n lewenslange proses, sentraal tot<br />
geestelike groei. Bly naby aan wat God aangaande jou weë, verhoud<strong>in</strong>gs en<br />
<strong>in</strong>nerlike sake sê. Diegene wie God se stem oor die algemeen volg, besef dat dit<br />
uite<strong>in</strong>delik die enigste weg is, soos die apostel Petrus gesê het:<br />
Joh. 6:68 – “ 68 En Simon Petrus antwoord Hom: Here, na wie toe sal ons<br />
gaan? U het die woorde van die ewige lewe.”<br />
Wanneer ons die weë van gehoorsaamheid leer, betree ons die pad van groei.<br />
Tog is daardie pad nooit sonder gevare nie. Ons moet ook begryp hoe ons die<br />
probleme van sonde en versoek<strong>in</strong>g moet hanteer.<br />
86
HOOFSTUK 13 – SONDE IS MEER AS EKSTERNE DADE<br />
Sonde handel nie net oor iets wat ons doen nie. Dit sluit ook die wortels van<br />
gedrag <strong>in</strong>. Alte dikwels beskou ons sonde bloot <strong>in</strong> eksterne terme en nie <strong>in</strong>tern<br />
nie.<br />
Luk. 11:39-40 – “ 39 Maar die Here sê vir hom: Ja, julle Fariseërs, julle maak die<br />
buitekant van die beker en die bord skoon, maar van b<strong>in</strong>ne is julle vol roof<br />
en boosheid.<br />
40 Onverstandiges, het Hy wat die buitekant gemaak het, nie die b<strong>in</strong>nekant ook<br />
gemaak nie?”<br />
Onopgeloste woede en pyn kan verander <strong>in</strong> bitterheid of wellus. Haat vir<br />
outoriteit het moontlik al meer loopbane verwoes as ‘n gebrek aan opleid<strong>in</strong>g.<br />
Mark. 7:20-23 – “ 20 En Hy sê: Wat uit die mens uitgaan, dit maak die mens<br />
onre<strong>in</strong>.<br />
21 Want van b<strong>in</strong>ne, uit die hart van die mense, kom die slegte gedagtes,<br />
egbreuk, hoerery, moord,<br />
22 diewery, hebsug, boosheid, bedrog, losbandigheid, afguns, laster<strong>in</strong>g,<br />
hoogmoed, dwaasheid.<br />
23 Al hierdie booshede kom van b<strong>in</strong>ne uit en maak die mens onre<strong>in</strong>.”<br />
Baie siektes, mislukk<strong>in</strong>gs, verslaw<strong>in</strong>gs, verhoud<strong>in</strong>gsprobleme en afbrekende<br />
gedrag het hul oorsprong <strong>in</strong> hierdie motiveerders. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, die vrug<br />
kom van die boom. Om na b<strong>in</strong>ne te kyk en hierdie sake op te los, is die sleutel<br />
sodat die buitekant goed kan wees. Indien ons vol “lelike” goed is, sal ons lelike<br />
gedrag toon; dieselfde geld ook vir die goeie goed.<br />
Die waarheid is egter dat almal van ons lelike goed b<strong>in</strong>ne ons het. Dit is deel<br />
van die gevalle natuur, die siekte van sonde. Indien ons ooit weer gesond wil<br />
word, moet ons die veilige weg volg en na b<strong>in</strong>ne kyk, dit bely, daaroor berou hê,<br />
laat staan en “die oue mens aflê wat deur die begeerlikhede van die verleid<strong>in</strong>g te<br />
gronde gaan,<br />
23 en dat julle vernuwe moet word <strong>in</strong> die gees van julle gemoed<br />
24 en julle met die nuwe mens moet beklee wat na God geskape is <strong>in</strong> ware<br />
geregtigheid en heiligheid.” (Efes. 4:22-24).<br />
Ons moet van b<strong>in</strong>ne na buite nuutgemaak word, en dit beg<strong>in</strong> daarby dat<br />
ons die werklikheid van die lelike d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ons, moet besef.<br />
Ons almal het ‘n plek nodig waar ons kan sê, “Julle sal nie glo hoe siek ek is nie!<br />
Laat ek julle vertel watter gedagte ek vandag gehad het.” Ons moet hierdie soort<br />
belydenis ‘n normale praktyk maak. Dan kan ons beg<strong>in</strong> om ons b<strong>in</strong>neste skoon<br />
te maak.<br />
87
Onopgeloste pyn gaan presies dit doen – dit gaan pyn. Die persoon wat<br />
gebroke van hart is en nie genees word nie, is <strong>in</strong> pyn. Dikwels sal hierdie<br />
persoon iets doen om die pyn te verlig. Hy kan dalk sterk drange na seks,<br />
kos, of alkohol ervaar om hom beter te laat voel.<br />
Hy mag gedryf voel om te werk en te presteer ten koste van sy geliefdes. Hy kan<br />
vir materiële d<strong>in</strong>ge gulsig wees en streef na mag om sy gevoel van ‘kle<strong>in</strong>’ wees<br />
te bedek. Wat ookal die “dwelm” van sy keuse, onopgeloste pyn kan ‘n persoon<br />
verlei om te sondig. Die pyn is nie die sonde nie. Sonde is die manier waarop<br />
die persoon die pyn en leegheid hanteer. Dit is die resultaat van probeer om<br />
‘n werklike behoefte op ‘n sondige manier te verdoof.<br />
Hierdie aspek van versoek<strong>in</strong>g waaroor die Bybel ons leer, word dikwels<br />
misgekyk. Ons lees <strong>in</strong> Luk. 4 dat <strong>Jesus</strong> die woestyn <strong>in</strong> gelei is om versoek te<br />
word. Hy was van alle menslike d<strong>in</strong>ge ontneem – geen geselskap, kos of<br />
vervull<strong>in</strong>g van basiese behoeftes nie.<br />
En toe Hy <strong>in</strong> hierdie plek van ontber<strong>in</strong>g was, het satan Hom versoek. Satan<br />
het na <strong>Jesus</strong> gegaan en aan Hom maniere gebied om, toe Hy op Sy swakste<br />
was beter te laat voel.<br />
Dit is presies hoe versoek<strong>in</strong>g plaasv<strong>in</strong>d. Satan versoek ons <strong>in</strong> ons swakste<br />
oomblikke en die swakste areas <strong>in</strong> ons lewe. Wanneer ons behoeftes nie<br />
bevredig word nie, ervaar ons pyn. Ons het iets nodig, of ons is <strong>in</strong> pyn. Die<br />
versoek<strong>in</strong>g beantwoord beide behoeftes vir die oomblik. Indien iemand liefde<br />
nodig het of eensaam is, sal die misleidende sonde van ongeoorloofde<br />
seks (wellus van die vlees) oombliklik voorkom as liefde. Indien iemand<br />
bevestig<strong>in</strong>g nodig het, sal die misleid<strong>in</strong>g van mag en die “hoogmoedigheid<br />
van die lewe” hom mislei om te voel asof sy bestaan as gevolg van daardie<br />
mag die moeite werd is. Wanneer iemand “nie goed genoeg” voel nie, sal die<br />
verleid<strong>in</strong>g van materialisme en die “wellus van die oë” vir die oomblik daardie pyn<br />
verdof.<br />
1 Joh. 2:15-16 – “ 15 Moenie die wêreld liefhê of die d<strong>in</strong>ge wat <strong>in</strong> die wêreld<br />
is nie. As iemand die wêreld liefhet, dan is die liefde van die Vader nie <strong>in</strong> hom<br />
nie.<br />
16 Want alles wat <strong>in</strong> die wêreld is—die begeerlikheid van die vlees en die<br />
begeerlikheid van die oë en die grootsheid van die lewe—is nie uit die Vader<br />
nie, maar is uit die wêreld.”<br />
Die wêreld het wel sy oploss<strong>in</strong>gs vir behoefte en pyn, en ons kan almal verlei<br />
word om ons pyn op daardie wyse te verlig. Ons maak staat op mensgemaakte<br />
gode i.p.v. op die Een Ware God. Weereens is dit ‘n probleem van<br />
afhanklikheid.<br />
88
Sonde is om nie op God staat te maak nie, en nie ja vir Sy genade <strong>in</strong> die<br />
verskeie vorms te sê nie. Om ons behoeftes op ons eie manier te vervul, is<br />
afgodery. Dit werk nooit uit nie.<br />
Ons model is <strong>Jesus</strong>, Wie <strong>in</strong> Sy gestroopte toestand nie Sy behoefte deur sonde<br />
bevredig het nie, maar deur afhanklikheid van God.<br />
Heb. 4:15 – “ 15 Want ons het nie ’n hoëpriester wat nie met ons swakhede<br />
medelye kan hê nie, maar een wat <strong>in</strong> alle opsigte versoek is net soos ons,<br />
maar sonder sonde.”<br />
Soms verstaan ons nie dat deur verlies die toestand kwesbaar gemaak word om<br />
te doen wat ons sondige natuur ons voorsê om te doen. Christene kan probeer<br />
om met iemand se sonde te handel deur bloot met die slegte gedrag te werk en<br />
nie met die behoefte of die pyn wat daaragter skuil nie. Ons handel met die<br />
“slegte”, maar ons voeg nie die “goeie” by nie. Om sonde te oorkom is nooit net<br />
om klaar te maak met die slegte nie, dit gaan ook daaroor dat die goeie<br />
bygevoeg moet word.<br />
<strong>Jesus</strong> het gekom om met die dood af te reken, maar ook om ons die lewe te<br />
gee. Dit is waarom die Bybel ons leer om “die oue af te lê” en “ons met die nuwe<br />
te beklee”. Dit is deel van wat <strong>Jesus</strong> bedoel het toe Hy gesê het dat Hy nie<br />
gekom het om die wêreld te oordeel nie, maar om te red, te genees en te<br />
herstel.<br />
Ons moet derhalwe op mense se sonde reageer deur verby die sondige natuur<br />
te kyk na wat hierdie sonde motiveer en dryf. Die uiterste werklikheid is dat<br />
sonde gedryf en voortgesit word en ons dus van “die lewe van God” afgesny is.<br />
Efes. 4:18-19 – “ 18 ...mense wat verduisterd is <strong>in</strong> die verstand en vervreemd<br />
van die lewe van God deur die onkunde wat <strong>in</strong> hulle is vanweë die verhard<strong>in</strong>g<br />
van hulle hart;<br />
19 wat ongevoelig geword het en hulle oorgegee het aan die ongebondenheid<br />
om <strong>in</strong> hebsug allerhande onre<strong>in</strong>heid te bedrywe.”<br />
Wanneer ons van die lewe van God verwyderd is, het ons geen lewe nie, en<br />
ons soek om daardie vakuum op ander maniere te vul. Die lewe van God<br />
sluit onder andere <strong>in</strong>: ondersteun<strong>in</strong>g, verb<strong>in</strong>tenis, eerlikheid, talente, genes<strong>in</strong>g,<br />
belydenis, berou, korriger<strong>in</strong>g en dissipl<strong>in</strong>e. As mense dus pyn het, moet hulle die<br />
genes<strong>in</strong>g van God v<strong>in</strong>d wat Hy deur Homself en Sy mense voorsien. Wanneer<br />
dit gebeur en die pyn is afgehandel, sal die versoek<strong>in</strong>g om te sondig afneem.<br />
Die behoefte bestaan nie meer nie, en die vermoë om versoek<strong>in</strong>g te weerstaan is<br />
sterker. Krag en lewe het nou behoefte vervang.<br />
89
Indien mense se harte en verstand met die lewe van God gevul is, sal daar<br />
m<strong>in</strong>der plek vir versoek<strong>in</strong>g wees. Sommige van dit wat agter die “sleg” is, is<br />
nie werklik sleg nie. Dit is ‘n bron van goeie behoeftes en pyn en seer wat<br />
mense probeer “dokter” met verkeerde beg<strong>in</strong>sels.<br />
Dit is geen verskon<strong>in</strong>g vir die sondige antwoorde wat ons soek nie en ook<br />
verskoon dit nie die gedeeltelike evangelie wat ons aan mense gee as antwoorde<br />
op hul sonde nie.<br />
Indien ons, en die mense wie ons help om oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g te kry, moet dit kom<br />
vanuit wat God alles aanbied - dit sluit <strong>in</strong> die versorg<strong>in</strong>g van behoeftes en die pyn<br />
wat nie met Sy lewe verb<strong>in</strong>d is nie.<br />
VERMY SONDE.<br />
Niks hiervan gebeur baie maklik nie. Intussen is versoek<strong>in</strong>g steeds aanwesig.<br />
Versoek<strong>in</strong>g verdwyn nie en sal nie verm<strong>in</strong>der terwyl ons “beter word” nie.<br />
Bid<br />
Mat. 6:13 – “ 13 ...en lei ons nie <strong>in</strong> versoek<strong>in</strong>g nie, maar verlos ons van die<br />
Bose. Want aan U behoort die kon<strong>in</strong>kryk en die krag en die heerlikheid tot <strong>in</strong><br />
ewigheid. Amen.”<br />
Mat. 26:41 – “ 41 Waak en bid, dat julle nie <strong>in</strong> versoek<strong>in</strong>g kom nie. Die gees is<br />
wel gewillig, maar die vlees is swak.”<br />
Vlug en ontsnap<br />
1 Kor. 10:13 – “ 13 Geen versoek<strong>in</strong>g het julle aangegryp behalwe ’n menslike nie;<br />
maar God is getrou, wat nie sal toelaat dat julle bo julle kragte versoek word<br />
nie; maar Hy sal saam met die versoek<strong>in</strong>g ook die uitkoms gee, sodat julle<br />
dit sal kan verdra.”<br />
1 Kor. 6:18 – “ 18 Vlug vir die hoerery. Enige sonde wat ’n mens doen, is buite<br />
die liggaam; maar wie hoerery bedryf, sondig teen sy eie liggaam.”<br />
2 Tim. 2:22 – “ 22 Maar vlug vir die begeerlikhede van die jonkheid en jaag ná<br />
geregtigheid, geloof, liefde, vrede, saam met die wat die Here uit ’n re<strong>in</strong> hart<br />
aanroep.”<br />
Baie mense leef nie die Skrif prakties uit nie. Die Bybel plaas baie klem<br />
daarop dat ons moet vlug vir die versoek<strong>in</strong>g. Dit praat van vlug, sodat ons<br />
nie die prooi daarvan word nie. Dit dui daarop dat dit ‘n baie gevaarlike plek is<br />
om ons te bev<strong>in</strong>d, en die beste raad is om daarvan weg te hardloop.<br />
90
Terwyl ons versoek<strong>in</strong>g moet weerstaan wanneer ons dit teëkom, is dit beter om<br />
glad nie daarmee te flankeer nie. Indien jy dus ‘n swak area het, of as jy werk<br />
met iemand wat een het, moedig die persoon aan om daarvan weg te vlug.<br />
Mense wat deur seks versoek word, behoort te vlug uit situasies waar<strong>in</strong> hulle<br />
versoek kan word, soos om alleen met iemand te wees wat vir hulle gevaarlik is.<br />
Alkoholiste behoort van ‘n kroeg weg te vlug<br />
Mense wat aan Pornografie verslaaf is behoort van die <strong>in</strong>ternet, waar hulle<br />
alleen is, weg te bly. Kom weg van versoek<strong>in</strong>gs nog voor dat die versoek<strong>in</strong>g<br />
plaasv<strong>in</strong>d, nié daarna nie. HARDLOOP!!!<br />
As jy nie daar is nie, kan jy nie versoek word nie. Wanneer jy jouself <strong>in</strong> gevaar<br />
bev<strong>in</strong>d, moenie net bly en probeer wen nie. Hardloop liewer weg – vlug –<br />
beskou dit as gevaarlik.<br />
Wat is sonde?<br />
• Onafhanklikheid – weg beweeg van afhanklikheid van God as die Bron van<br />
Lewe en probeer ons eie behoeftes aanvul weg van God en Sy mense.<br />
• Verlies aan verhoud<strong>in</strong>g. Isolasie van God en ander.<br />
• Werkgewer. Die persoon onderwerp hom aan sy werkgewer en nie aan God<br />
nie.<br />
• Beheer. Die persoon probeer mense en d<strong>in</strong>ge wat hy nie kan nie, beheer.<br />
Gevolglik ervaar hy verlies aan selfbeheers<strong>in</strong>g en misluk daar<strong>in</strong> om aan God<br />
se soewere<strong>in</strong>e beheer oor te gee.<br />
• Oordeel. Beweeg daarvan weg om <strong>in</strong> opregtheid lewe en mense te ervaar,<br />
en veroordeel homself en ander.<br />
• Self heers. Probeer om die lewe op jou eie terme uit te werk.<br />
Sonde kom altyd voor as ‘n vorm van onafhanklikheid van God en om Sy<br />
rolle oor te neem en <strong>in</strong> te palm. Moenie mislei word deur die afleid<strong>in</strong>g wat<br />
<strong>in</strong>dividuele dade van sonde kan veroorsaak nie. Daar is die diepste siekte wat<br />
slegs deur voor God te verootmoedig, sal genees.<br />
Die twee grootste Gebooie <strong>in</strong> die Bybel is dat ons God met ons hele hart sal lief<br />
hê, met ons hele verstand, met ons hele siel en met al ons krag, en ons naaste<br />
sal liefhê soos ons onsself lief het. Dit is belangrik om te besef dat wanneer jy<br />
sondig, jy nie slegs jouself seermaak nie, maar ook die lewens van diegene<br />
rondom jou. Hierdie sonde is dan ‘n gebrek aan liefde vir jou naaste.<br />
In jou stryd teen sonde, watter sonde dit ookal mag wees, moet jy die Wet van<br />
liefde onderhou. Dit maak geen verskil waarmee iemand worstel nie, gewoonlik<br />
word iemand anders deur daardie sonde seergemaak. Verslaw<strong>in</strong>gs maak die<br />
ges<strong>in</strong> seer. Wellus maak die huweliksmaat seer. Onverantwoordelikheid maak<br />
baie mense seer.<br />
91
Daar is geen misdaad sonder slagoffers nie, en om mense te help met hierdie<br />
saak, dra die Bybel ‘n sterk boodskap oor: d<strong>in</strong>k na oor hoe jou gedrag ander<br />
mense be<strong>in</strong>vloed en dit sal jou motiveer om op te hou wanneer reëls dit nie<br />
kan doen nie. Onthou, die hele Wet en die Profete rus op die uiterste Wet van<br />
Liefde.<br />
Daar is geen nuwe manier om met sonde te handel nie. God het lank gelede<br />
reeds aan ons die Weg gewys – SY NAAM IS JESUS!!<br />
92
HOOFSTUK 14 – DIE BELANGRIKHEID VAN AKTIWITEIT<br />
Aksie is altyd ‘n <strong>in</strong>tegrale deel van groei. Geestelike groei<br />
“gebeur” nie met ons nie; dit vereis baie bloed, sweet en<br />
trane. Ons heiligmak<strong>in</strong>g is ‘n saamgestelde pog<strong>in</strong>g tussen<br />
God en ons. God het sekere take om te doen soos om ons<br />
harte voor te berei, die omstandighede op te stel en resultate<br />
uit die volwasse word<strong>in</strong>g voort te br<strong>in</strong>g.<br />
Fil. 2:12-13 – “ 12 Daarom, my geliefdes, soos julle altyd<br />
gehoorsaam gewees het, nie <strong>in</strong> my teenwoordigheid alleen nie,<br />
maar baie meer nou <strong>in</strong> my afwesigheid, werk julle eie heil uit met<br />
vrees en bew<strong>in</strong>g;<br />
13 want dit is God wat <strong>in</strong> julle werk om te wil sowel as om te werk na sy<br />
welbehae.”<br />
Ons werk ons verloss<strong>in</strong>g uit, deur ywerig ons verantwoordelikhede <strong>in</strong><br />
wasdom uit te voer. Die hele tyd, op misterieuse en dikwels onsigbare<br />
maniere, werk God <strong>in</strong> ons om Sy doel met ons te bereik. Hy doen dit wat ons nie<br />
vir onsself kan doen nie, en waarvoor ons van Hom afhanklik is. Hierdie<br />
samewerk<strong>in</strong>g is glad nie asof God bloot d<strong>in</strong>ge aan ons doen soos ‘n chirurg wat<br />
op ‘n pasiënt onder narkose opereer nie. Dit is meer soos sekere vorme van<br />
bre<strong>in</strong> chirurgie waar<strong>in</strong> die pasiënt wakker is en saam met die chirurg werk en aan<br />
hom verslag gee van wat hy ervaar terwyl die chirurg soek en hier en daar sny.<br />
Ons is vennote <strong>in</strong> ons eie geestelike chirurgie.<br />
Groei vereis meestal aksie. In slegs een periode van ons lewe is ons<br />
algeheel passief, ontvanklik en afhanklik.Dit is b<strong>in</strong>ne die baarmoeder. Vir<br />
nege maande word daardie ongebore baba ontwikkel, beskerm en gevoed.<br />
Selfs <strong>in</strong> die baba se eerste lewens jaar neem hulle daaraan deel om hul<br />
behoeftes vervul te kry.<br />
Eienaarskap<br />
Wanneer ons <strong>in</strong> ons groei aktief is, neig ons om meer verantwoordelikheid vir<br />
ons lewens te neem. Die ervar<strong>in</strong>g om betrokke te wees, te leer, risikos te<br />
neem en met ander oor ons lewens te praat, vergroot die vlak van<br />
eienaarskap wat ons <strong>in</strong> die proses het. Wanneer mense oor hulle groei<br />
passief bly, neig hulle om toe te laat dat ander hulle beheer en sien magte buite<br />
hulself <strong>in</strong> beheer van hul lewens is.<br />
As hulle die verlede verstaan, help dit hulle om te kan sien wat hul eie foute<br />
is.(ontkenn<strong>in</strong>g, redd<strong>in</strong>g, vrees vir verlies), wat die ander se fout is (beheer,<br />
weerhou van liefde, nie-aanvaard<strong>in</strong>g), en watter dele die produkte van die lewe <strong>in</strong><br />
‘n gevalle wêreld is (dood van ‘n geliefde, chroniese siekte).<br />
93
Eienaarskap beteken dat die persoon tot die besef kom dat haar lewe haar<br />
eie probleem is en dat haar groei die oploss<strong>in</strong>g is. Hierdie proses neem<br />
dikwels baie tyd terwyl mense hul eie gevoelens oor die aard en die oorsaak van<br />
hul sake uitsorteer.<br />
Passiwiteit<br />
Baie mense worstel daarmee om aktief geestelike groei na te streef.<br />
Wanneer mense toelaat dat die lewe met hulle gebeur wanneer hulle op ander<br />
reageer i.p.v. om die <strong>in</strong>isiatief te neem, neem hulle ‘n passiewe rol <strong>in</strong>. Passiewe<br />
mense wat ook nog afhanklikheids behoeftes het, onderv<strong>in</strong>d dikwels<br />
werklike probleme om te kan groei. Hulle begeer en waardeer verhoud<strong>in</strong>g<br />
en ondersteun<strong>in</strong>g, wat ‘n goeie d<strong>in</strong>g is, maar hulle soek dit slegs op vir<br />
verb<strong>in</strong>tenis, troos of veiligheid. Hulle is <strong>in</strong> m<strong>in</strong>dere mate daartoe <strong>in</strong> staat om<br />
verhoud<strong>in</strong>gs te gebruik as die brandstof om probleme op te los, risikos te neem<br />
of verantwoordelikhede uit te voer.<br />
Sommige mense met passiewe, afhanklike neig<strong>in</strong>gs sal aanvanklik tot aksie kom<br />
wanneer hulle by ‘n groei groep aansluit, omdat hulle daar ondersteun<strong>in</strong>g en<br />
aanvaard<strong>in</strong>g vir hul worstel<strong>in</strong>ge ontvang. Hulle raak op baie goeie maniere<br />
geheg aan die lede van die groep. Ongelukkig kom die nabyheid self tot ‘n<br />
e<strong>in</strong>de. Hulle maak nie noemenswaardige vorder<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die konfronter<strong>in</strong>g van<br />
probleme, die leer van nuwe maniere van optrede, belydenis van ou weë nie,<br />
ens.<br />
Hulle gebruik die liefde wat hulle<br />
ontvang om hulself te beskerm<br />
teen die lewe i.p.v. om ten volle<br />
aan die lewe deel te neem. Soms<br />
ontwikkel hulle ‘n one<strong>in</strong>dige<br />
honger vir liefde wat, maak nie<br />
saak hoeveel hulle ontvang nie,<br />
hulle nooit bevredig nie.<br />
Dit is die probleem van die passiewe posisie.<br />
God spreek passiwiteit aan as ‘n probleem, nie as ‘n deug nie. In die<br />
gelykenis van die talente het die eienaar geld aan die drie dienaars gegee<br />
voordat hy die dorp verlaat het. Twee van die dienaars het hulle geld aktief belê,<br />
terwyl die derde een syne passief <strong>in</strong> die grond begrawe het. Met sy terugkeer<br />
het die eienaar die derde dienaar verwyt, en gesê:<br />
Mat. 25:27-29 – “ 27 Daarom moes jy my geld by die wisselaars gestort het, en<br />
ek sou by my koms wat aan my behoort, met rente ontvang het.<br />
28 Neem dan die talent van hom weg en gee dit aan die een wat die tien<br />
talente het;<br />
94
29 want aan elkeen wat het, sal gegee word, en hy sal oorvloed hê; maar van<br />
hom wat nie het nie, van hom sal weggeneem word ook wat hy het.”<br />
Die eienaar het geen terugvoer<strong>in</strong>g op sy belegg<strong>in</strong>g van die derde dienaar<br />
ontvang nie.<br />
God gee <strong>in</strong> hierdie lewe aan ons tyd, talente en skatte om Hom op baie<br />
maniere te verheerlik, soos om Sy Kon<strong>in</strong>kryk uit te brei, nader aan Hom en ander<br />
te groei, en vrugbare loopbane te hê. Om ons siele te ontwikkel (Sy belegg<strong>in</strong>g),<br />
moet ons risikos en <strong>in</strong>isiatief neem. Passiwiteit kanselleer risiko en <strong>in</strong>isiatief en<br />
uite<strong>in</strong>delik ook groei. Die passiewe posisie hou ons veilig, maar ons kry nie alles<br />
wat God vir ons het nie.<br />
God het Sy werk, en ons het ons s’n. Wanneer ons probeer om God se<br />
deel te doen en vereis dat Hy ons s’n doen, tel ons probleme op.<br />
‘n Voorbeeld van die eerste probleem sou wees wanneer iemand probeer om ‘n<br />
drankprobleem op te los deur wilskrag, i.p.v. om homself te onderwerp aan die<br />
geestelike groei proses.<br />
‘n Voorbeeld van die tweede sou wees wanneer ‘n persoon sou wag dat die<br />
ander een <strong>in</strong> sy/haar lewe moet agterkom dat hy/sy seergemaak voel sonder om<br />
enigiets daaroor te sê.<br />
Hierdie verwarr<strong>in</strong>g van verantwoordelikhede moet altyd opgeklaar word.<br />
Die volgende mense was baie aktief, betrokke en werkend <strong>in</strong> die Kon<strong>in</strong>kryk.<br />
• Moses het die mense se wetlike sake aangehoor en beoordeel.<br />
• Dawid het gevegsplanne opgestel.<br />
• Paulus het wyd en syd gereis om die Goeie Nuus te br<strong>in</strong>g.<br />
Hul lewens was gevul met pog<strong>in</strong>g en werk. Hulle was goeie mense wat die<br />
heiligheid en misterie van God ervaar het, diep verhoud<strong>in</strong>gs-verb<strong>in</strong>tenisse met<br />
ander gehad en aktief <strong>in</strong> die werklikheid geleef het.<br />
95
HOOFSTUK 15 – OM VIR DIE OES-TYD TE WAG<br />
Waarom neem groei so lank?<br />
Mense sal dikwels die groei proses betree met baie<br />
hoop en opgewondenheid en dan, iewers langs die<br />
pad, raak hulle mismoedig omdat hulle nie so gou<br />
resultate behaal as wat hulle verwag het nie.<br />
Iemand worstel steeds <strong>in</strong> ‘n huwelik; ‘n ander sukkel om<br />
emosioneel vir God en ander oop te maak, ‘n ander kan nie<br />
behoorlike grense stel nie; en nog iemand word dalk geteister deur<br />
die pyn van die verlede.<br />
So baie groeiers verwag dat as hulle hul Bybels lees en die regte d<strong>in</strong>ge doen,<br />
hulle oombliklik en permanent sal verander. Hulle is teleurgesteld wanneer dit<br />
nie gebeur nie. Hulle kan voel asof God hulle <strong>in</strong> die steek gelaat het of dat hulle<br />
iets verkeerd doen, terwyl alles e<strong>in</strong>tlik presies verloop soos God dit beplan het.<br />
• Tyd is ‘n noodsaaklike bestanddeel vir groei!<br />
Ler<strong>in</strong>ge wat slegs klem lê op bevryd<strong>in</strong>gs bv., kan mense voortbr<strong>in</strong>g<br />
wat <strong>in</strong> die werklike lewe disfunksioneel is, nie van God en Sy weë<br />
van ontwikkel<strong>in</strong>g afhanklik is nie, maar afhanklik van ‘n gebeurtenis<br />
is om hulle gesond te maak.<br />
• Ervar<strong>in</strong>g versus <strong>in</strong>tellektuele ler<strong>in</strong>g<br />
Geestelike groei behels die hele persoon. Ons hele wese moet aan<br />
God se liefde en genes<strong>in</strong>g blootgestel word: hart, siel en verstand.<br />
Dit beteken dat groei baie meer is as om ‘n feit, idee of beg<strong>in</strong>sel<br />
deeglik te verstaan of te memoriseer.<br />
Om te verstaan of te memoriseer, is bloot die verstand wat aan die werk is, wat<br />
ook nodig is, maar dit is ‘n onvoldoende komponent <strong>in</strong> die groeiproses. As dit al<br />
was wat betrokke is, sou groei baie v<strong>in</strong>niger, skoner en eenvoudiger plaasgev<strong>in</strong>d<br />
het. Leer bloot ‘n lysie, en jy is genees.<br />
• Ontvang genade en vergifnis<br />
Van al die beg<strong>in</strong>sels van groei, neem die verwerk<strong>in</strong>g van God<br />
se genade en vergifnis <strong>in</strong> ons siel die meeste tyd. Dit is vir<br />
mense baie natuurliker om te probeer om God se liefde te<br />
verdien of om ‘n gewoonte of ritueel aan te leer.<br />
96
Dit is vir ons onnatuurlik om deur genade en vergifnis te leef. Dit wat<br />
onnatuurlik is, vereis meer tyd.<br />
• Interne teenoor eksterne verander<strong>in</strong>g<br />
Onthou, <strong>in</strong>dien jy ander <strong>in</strong> die heiligmak<strong>in</strong>gs proses help, werk jy met <strong>in</strong>terne<br />
verander<strong>in</strong>ge van hart en lewe. Hierdie verander<strong>in</strong>ge veroorsaak ware karakter-<br />
groei. Dit is van b<strong>in</strong>ne na buite en nie andersom nie. Soos harte verander<br />
word, word die eksterne lewe ook verander. Maar dit neem tyd.<br />
• Die plek van die verlede<br />
‘n Onopgeloste saak mag beteken dat ‘n deel van die persoon se siel<br />
steeds <strong>in</strong> die verlede leef. Wanneer ‘n persoon worstel, ervaar hy ‘n sekere<br />
aspek van homself as ‘n afspl<strong>in</strong>ter<strong>in</strong>g en verlore <strong>in</strong> ‘n beseerde of ongeliefde<br />
toestand. Hierdie deel sit steeds vas <strong>in</strong> die oorspronklike toestand waar dit<br />
seergemaak is. Dit is asof die persoon <strong>in</strong> sy liggaam volwasse geword het<br />
maar daardie deel van sy <strong>in</strong>nerlike wese agtergelaat het, en hy is nog steeds<br />
alleen of aangeval of oorweldig.<br />
• Meeste geestelike, emosionele en verhoud<strong>in</strong>gs sake het ‘n geskiedenis<br />
Mense het nie gewoonlik sommer worstel<strong>in</strong>ge uit die bloute nie. Iemand se<br />
probleme wat hy met sy ouers onderv<strong>in</strong>d het, skuldgevoelens en geloofs<br />
vertwyfel<strong>in</strong>g het almal wortels <strong>in</strong> die verlede.<br />
• Vergifnis vereis ‘n verlede<br />
Een van die belangrikste elemente om mense te help groei, is vergifnis.<br />
Wanneer ons vergewe, kanselleer ons die skuld van iemand anders uit en is<br />
ons vry om te lewe sonder die behoefte aan wraak op iemand anders. Wanneer<br />
ons vergifnis ontvang, ervaar ons God se vryheid van ons sonde en skuld.<br />
Maar, as die verlede nie toepaslik is nie, is daar niks om te vergewe of om<br />
voor vergewe te word nie. Sommige Christen sirkels leer dat ons die verlede<br />
behoort te vergeet en vorentoe moet beweeg. Hulle kwoteer Paulus se<br />
persoonlike verhaal van “vergeet dit wat agter is en strek uit na wat voor is”<br />
(Fil. 3:13) as ‘n voorbeeld dat mens nie nodig het om met die verlede af te<br />
handel nie maar net vorentoe moet leef. Tog, <strong>in</strong> daardie selfde gedeelte praat<br />
Paulus van al die d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> sy verlede waarmee hy moes afhandel, soos<br />
selfregverdig<strong>in</strong>g, hoogmoed en m<strong>in</strong>agt<strong>in</strong>g van ander. (vv. 4-8)<br />
Jy moet jou mense help om raak te sien wat die waarde daarvan is om hul<br />
verlede te verstaan, beide feitelik en emosioneel – dit is ‘n sleutel tot vergifnis.<br />
97
Op ‘n sekere punt, nadat eienaarskap oor die sake geneem is, moet mense die<br />
skuld, droefheid oor die verlede en verliese wat hulle nie kan verander nie, laat<br />
vaar en vergifnis ontvang vir wat hulle self daartoe bygedra het.<br />
Dit is dikwels ‘n teken dat hulle goed op pad is om ‘n sekere saak op te los,<br />
omdat rou beteken dat hulle nou genoeg liefde b<strong>in</strong>ne hulself het om dit te kan<br />
verdra om iemand of iets wat hulle verloor het, te laat gaan.<br />
• Goeie vrugte<br />
Soos die b<strong>in</strong>nekant groei, so moet die buitekant ook groei. Jy behoort beter<br />
verhoud<strong>in</strong>gs, emosionele ervar<strong>in</strong>ge en verb<strong>in</strong>tenis met God te kan sien. Hierdie<br />
is nie tekens dat iemand klaar gegroei is nie, maar dit is sekerlik tekens dat d<strong>in</strong>ge<br />
<strong>in</strong> die regte rigt<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong> beweeg.<br />
• Verdiep<strong>in</strong>g<br />
Groei kom nooit op hierdie aarde tot ‘n e<strong>in</strong>de nie. Mense sal nuwe areas van<br />
groei v<strong>in</strong>d soos God hulle help om hul harte te deursoek. Dikwels sal jy v<strong>in</strong>d dat<br />
die proses met ‘n eksterne krisis kan beg<strong>in</strong> (soos huweliks konflik of ‘n<br />
emosionele saak). Soos die krisis opgelos word, sal sommige mense d<strong>in</strong>k<br />
die groei is nou klaar. Maar die wyse mense sal weet dat die e<strong>in</strong>tlike werk<br />
nou maar net beg<strong>in</strong> het, en hulle sal lank en goed na die persoon <strong>in</strong> die<br />
spieël kyk:<br />
Jak. 1:23-25 – “ 23 Want as iemand ’n hoorder van die woord is en nie ’n dader<br />
nie, dié is soos ’n man wat sy natuurlike gesig <strong>in</strong> ’n spieël sien;<br />
24 want hy sien homself en gaan weg en vergeet dadelik hoe hy gelyk het.<br />
25 Maar hy wat diep <strong>in</strong>sien <strong>in</strong> die volmaakte wet van die vryheid en daarby<br />
bly, hy sal, omdat hy nie ’n vergeetagtige hoorder is nie, maar ’n dader van<br />
die werk, gelukkig wees <strong>in</strong> wat hy doen.”<br />
Hulle sal dieper <strong>in</strong> hul siele delf en meer en meer na die Lig van God se<br />
genesende genade uitbr<strong>in</strong>g.<br />
VADER GOD, HELP ONS OM GROOT TE WORD IN DIE BEELD<br />
EN GELYKENIS VAN U SEUN, CHRISTUS JESUS, ONS HERE!<br />
Bronne:<br />
Boundaries: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />
Parent<strong>in</strong>g your Adult Child: Ross Campbell and Gary Chapman<br />
How people Grow: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />
Hid<strong>in</strong>g from Love: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />
Tired of try<strong>in</strong>g to Measure up: Jeff Van Vonderen<br />
Connect<strong>in</strong>g: Larry Crabb<br />
98