03.05.2013 Views

Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries

Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries

Word Groot in Jesus Naam! 2004 - Kanaan Ministries

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Amanda Buys se Geestelike Dekk<strong>in</strong>g<br />

Hierdie is ‘n produk deur Kanaän Bedien<strong>in</strong>ge, ‘n nie-w<strong>in</strong>sgewende<br />

bedien<strong>in</strong>g onder die dekk<strong>in</strong>g van:<br />

• El Shaddai Christelike Kerk, Durbanville<br />

Pastoor Ken Turner<br />

• Biblisches Glaubenszentrum Ludwigsburg<br />

Pastor Karl-He<strong>in</strong>z Gunther, Duitsland<br />

• River of Life Family Church, Vanderbijlpark<br />

Pastoor Edward Gibbens<br />

Daar is geen kopiereg op hierdie materiaal nie. Geen gedeelte van<br />

hierdie materiaal mag egter gereproduseer en/of aangebied word vir<br />

persoonlike gew<strong>in</strong> nie. Alle regte van hierdie materiaal word<br />

voorbehou om die Kon<strong>in</strong>kryk van die Here <strong>Jesus</strong> Christus<br />

ALLEENLIK te bevorder.<br />

Gepubliseer deur:<br />

<strong>Kanaan</strong> Bedien<strong>in</strong>ge<br />

Vir verdere <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g of die plaas van ‘n bestell<strong>in</strong>g, kontak ons asb. by:<br />

Posbus 15253 John Vorsterrylaan 27<br />

Panorama Plattekloof Uitbr. 1<br />

7506 Panorama 7500<br />

Kaapstad Kaapstad<br />

Suid-Afrika Suid-Afrika<br />

Tel.: (+27) (021) 930 7577<br />

Faks: (+27) (021) 930 7070<br />

E-mail: kanaan@iafrica.com<br />

Webblad: www.kanaanm<strong>in</strong>istries.org<br />

Kantoorure: Maandae tot Vrydae, 9vm – 3nm.<br />

2


INHOUDSOPGAWE<br />

INLEIDING 4<br />

HOOFSTUK 1 – SIEN DIE GROTER PRENT AGTER ALLE GENESING 6<br />

HOOFSTUK 2 – BEGRIPPE WAT ONS GROEI AANHELP 14<br />

HOOFSTUK 3 – JESUS, ONS VOORBEELD VIR GEESTELIKE GROEI 18<br />

HOOFSTUK 4 – DIE ROL WAT DIE LIGGAAM VAN CHRISTUS SPEEL<br />

IN GROEI 23<br />

HOOFSTUK 5 – DIE KRAG VAN AANVAARDING 35<br />

HOOFSTUK 6 – DIE BRON EN ONTLEDING VAN SKULD 41<br />

HOOFSTUK 7 – DIE ROL VAN PYN EN LYDING 49<br />

HOOFSTUK 8 – PYN: GOD SE GENEESMIDDEL VIR DIT WAT<br />

VERKEERD IS 60<br />

HOOFSTUK 9 – DIE VRUG VAN GROEI – WORD ‘N REGVERDIGE 67<br />

HOOFSTUK 10 – DIE WAARDE VAN SNOEI: DISSIPLINE 76<br />

HOOFSTUK 11 – GEESTELIKE ARMOEDE 79<br />

HOOFSTUK 12 – DIE AARD VAN GEHOORSAAMHEID 84<br />

HOOFSTUK 13 – SONDE IS MEER AS EKSTERNE DADE 87<br />

HOOFSTUK 14 – DIE BELANGRIKHEID VAN AKTIWITEIT 93<br />

HOOFSTUK 15 – WAG VIR DIE OES–TYD 96<br />

3


WORD GROOT IN DIE NAAM VAN JESUS!<br />

INLEIDING<br />

Daar is basies vier modelle hoe mense <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> <strong>Naam</strong> grootword:<br />

1. Die ‘Sonde’ Model<br />

Die berader moes die sonde v<strong>in</strong>d en die persoon konfronteer. Erken, kom tot<br />

<strong>in</strong>keer en moenie meer sondig nie!<br />

Alle probleme is ‘n gevolg van jou sonde.<br />

• God is goed<br />

• Jy is sleg<br />

• Hou daarmee op.<br />

2. Die ‘Waarheid’ Model<br />

Die waarheid sal jou vrymaak. Indien daar ‘n area <strong>in</strong><br />

jou lewe is wat nie werk nie, moet dit wees omdat jy<br />

waarheid <strong>in</strong> jou lewe kortkom. Die helper / berader se<br />

rol was dus om jou aan te moedig om méér verse te<br />

leer, méér Skrif te memoriseer, en méér doktr<strong>in</strong>e (veral<br />

jou “posisie <strong>in</strong> Christus”) te ken. Al hierdie waarheid sou<br />

dan van jou verstand na jou hart deurvloei, en uite<strong>in</strong>delik<br />

jou gedrag en emosies bepaal.<br />

3. Die ‘Ervar<strong>in</strong>g’ Model<br />

Jy moet by die pyn <strong>in</strong> jou lewe uitkom – v<strong>in</strong>d die misbruik of die seer –<br />

en “kry dit op een of ander manier uit”. “Neem jou pyn na <strong>Jesus</strong>”, of “gee<br />

jou pyn vir <strong>Jesus</strong>”. <strong>Jesus</strong> kan by jou wees <strong>in</strong> jou pyn óf misbruik en dit<br />

verander. Hierdie model beklemtoon weer <strong>Jesus</strong> se vermoë om buite tyd te<br />

beweeg.<br />

4. Die ‘Bonatuurlike’ Model<br />

Hierdie model het baie variasies. Charismate het kitsgenes<strong>in</strong>g en bevryd<strong>in</strong>g<br />

gesoek; ander het op die Heilige Gees gewag om die verander<strong>in</strong>g teweeg te<br />

br<strong>in</strong>g soos Hy Sy lewe deur hulle leef.<br />

4


ONS GEVOLGTREKKING:<br />

Hoewel al vier modelle waarde het, is daar baie mense wat, ten spyte van hul<br />

wandel met God, steeds met hul pyn loop. Hulle het God se waarheid geken.<br />

Hulle was getroue gemeentelede en leiers. Hulle was baie getrou <strong>in</strong> hul<br />

gebedslewe, Bybelstudie en ander geestelike dissipl<strong>in</strong>es. Ten spyte van al<br />

hierdie oefen<strong>in</strong>ge, kon hulle nie uit hul vallei kom nie.<br />

Ons het mense van God se liefde geleer, maar hul depressie wou nie<br />

skietgee nie. Ons het hulle van die gekruisigde lewe geleer, maar hul<br />

verslaw<strong>in</strong>gs het gebly. Hulle het gefokus op hul “sekuriteit <strong>in</strong> Christus”, tog<br />

het die paniekaanvalle voortgeduur.<br />

Moet ons asseblief nie verkeerd verstaan nie. Ons sien dikwels dat mense<br />

verbeter, die Skrif leer, bid en belydenis doen, maar iets het steeds geskort.<br />

Daar moes meer wees ......<br />

5


HOOFSTUK 1 – SIEN DIE GROTER PRENT AGTER ALLE<br />

GENESING<br />

Geestelike groei gaan nie slegs oor die terugkeer na ‘n<br />

verhoud<strong>in</strong>g met God en met mekaar nie óf na die soeke<br />

van ‘n suiwer lewe nie, maar dit gaan ook oor die<br />

terugkeer na die lewe – dié lewe wat God vir mense<br />

geskep en bedoel het dat hulle dít moet beleef.<br />

Hierdie lewe van diepe verhoud<strong>in</strong>g, vervullende werk,<br />

vier<strong>in</strong>g en meer, bied ons die lewe wat ons begeer en dit<br />

los ons probleme op. Soos Paulus sê, dat ons<br />

“vervreemd is van die lewe van God”<br />

(Efes. 4:18)<br />

Ons moet met die lewe versoen word op die wyse waarop dit veronderstel was<br />

om te werk.<br />

Die Bybel beg<strong>in</strong> met die idee:<br />

1. God as Bron,<br />

2. verhoud<strong>in</strong>g as primêr, én<br />

3. God as die outoriteit. Ons moes die lewe leef, maar <strong>in</strong> onderdanigheid<br />

aan God, anders hoef ons glad nie te lewe nie. Lewe en onderdanigheid<br />

aan God was een en dieselfde d<strong>in</strong>g.<br />

1. GOD SE ROL WAS OM DIE BRON OF VOORSIENER TE WEES; ONS<br />

ROL WAS OM VAN DIE BRON AFHANKLIK TE WEES.<br />

God se rol was om te voorsien; ons rol was om te ontvang. God het aan ons die<br />

verhoud<strong>in</strong>g gebied; ons ontvang <strong>in</strong>timiteit en die verb<strong>in</strong>tenis. Ons rol was<br />

ontwerp om afhanklik te wees. Hy voorsien; ons maak daarop staat, en vertrou<br />

Hom.<br />

Onafhanklikheid is nie vir ons ‘n opsie nie. God het sonder ons bestaan, nie<br />

andersom nie. Die rol wat ons <strong>in</strong> die lewe moet opneem is nie slegs een van<br />

afhanklikheid nie, maar ook teen self-voorsien<strong>in</strong>g. Ons rol is om ons<br />

beperk<strong>in</strong>g te ken en daardie beperk<strong>in</strong>g oor te steek deur buite onsself vir hulp te<br />

soek. Ons is beperkte skepsele, nie die Skepper nie, en ons is dus nie soos God<br />

self-voorsienend nie. Ons is dus beperk <strong>in</strong> ons vermoë om alleen te lewe, apart<br />

van God.<br />

Hierdie selfde beperk<strong>in</strong>g is van toepass<strong>in</strong>g op ons verhoud<strong>in</strong>g met mekaar. Ons<br />

is beperk <strong>in</strong> ons vermoë om te voorsien <strong>in</strong> wat ons vir onsself nodig het sonder<br />

iemand anders om aan verslag te doen. Dus is selfs voorsien<strong>in</strong>g van God nie die<br />

enigste verhoud<strong>in</strong>gs grens wat ons het nie. Ons het ook ander mense nodig<br />

en kan nie onafhanklik van hulle leef nie. Ons moet na buite afhanklik wees<br />

vir liefde.<br />

6


2. GOD SE ROL WAS OM IN BEHEER TE WEES; ONS ROL WAS OM<br />

TOE TE GEE AAN GOD SE BEHEER VAN DIE WêRELD EN OM<br />

ONSSELF TE BEHEER.<br />

God is <strong>in</strong> beheer van die heelal en van wat gebeur. Hy is <strong>in</strong> bevel van die groter<br />

prent. So baie van mense se probleme ontstaan omdat hulle probeer om d<strong>in</strong>ge<br />

buite hul beheer onder hul beheer te kry, en wanneer hulle probeer, verloor hulle<br />

beheer oor hulself.<br />

Ons beheer oor die groter prent is beperk. Om die waarheid te sê, ons het geen<br />

beheer daaroor nie. Ons het egter wel beheer oor ons eie gedrag en moet<br />

daardie verantwoordelikheid nakom.<br />

God se rol is om <strong>in</strong> beheer te wees van die groter prent en ons rol is om <strong>in</strong><br />

beheer van onsself en ons verantwoordelikhede te wees.<br />

In kort, ons moet selfbeheers<strong>in</strong>g beoefen.<br />

3. GOD WAS DIE BEOORDELAAR VAN LEWE; ONS MOES DIE LEWE<br />

ERVAAR.<br />

Nog ‘n rol wat aan God behoort het, was om goed van kwaad te onderskei. Hy<br />

het daardie rol vervul, en wou dit nie na die mensdom aangee nie. Ons moes nie<br />

beoordeel nie, maar moes die goeie lewe leef weg van die beoordel<strong>in</strong>g daarvan.<br />

Ons moes alles ervaar wat God aan ons gegee het <strong>in</strong> plesier, werk en<br />

verhoud<strong>in</strong>g. Ons moes dit uitleef tot by die grense, maar nie probeer om God te<br />

word en die beoordelaar daarvan te wees nie. Ons moes onskuldig bly en nie<br />

eens weet dat ons onskuldig was nie. God alleen was beoordelaar en op ‘n<br />

manier het Hy aan ons gesê, “Moenie daardie rol opneem nie”.<br />

4. GOD HET DIE REËLS GEMAAK; ONS MOET DIT GEHOORSAAM.<br />

God het ons nie geraadpleeg oor die oprigt<strong>in</strong>g van reëls en die ontwerp van die<br />

lewe nie. (Bv. Hy het ons nie gevra of die huwelik of dat jy moet werk ‘n goeie<br />

idee was of nie!)<br />

WAT HET TYDENS DIE VAL VAN DIE MENS GEBEUR?<br />

1. Adam en Eva het onafhanklik van die Bron geword.<br />

2. Hulle het hul verhoud<strong>in</strong>gs verloor.<br />

Onmiddellik het hulle “naak en beskaamd” gestaan en hulself met vyeblare<br />

bedek. Hul <strong>in</strong>timiteit en kwesbaarheid het verlore geraak, en hul vermoë om<br />

mekaar te vertrou en ‘n goeie verhoud<strong>in</strong>g te hê, was ook verlore.<br />

7


Van toe af sien ons hoedat die mens vertroue, regverdigheid, liefde en<br />

eerlikheid met mekaar, verhandel vir vervreemd<strong>in</strong>g, onregverdigheid,<br />

vyandige verhoud<strong>in</strong>gs en oneerlikheid.<br />

3. Hulle het die struktuur en orde omgedraai<br />

Hulle het hulle eie god geword. Hulle het selfvoorsienende, beherende en<br />

veroordelende mense geword en volgens hul eie reëls beg<strong>in</strong> leef.<br />

4. Hulle het die rolle omgedraai<br />

Die rolle soos God hulle geskape het:<br />

GOD Mense<br />

God is die Bron Ons is afhanklik van God<br />

God is die Skepper Ons is die skepsels en kan nie tot<br />

onsself bestaan nie<br />

God het beheer oor die wêreld Ons het beheer oor onsself<br />

God was die beoordelaar van lewe Ons moet die lewe ervaar<br />

God het die lewe en sy reëls ontwerp Ons gehoorsaam die reëls en leef die<br />

lewe wat God ontwerp het<br />

NA DIE VAL:<br />

DIE BEGEERTE DIE GEVOLG<br />

Ons is die bron Ons maak op onsself staat<br />

Ons is die skepper Ons bestaan tot onsself<br />

Ons het beheer oor die wêreld Ons probeer ons wêreld en mekaar<br />

beheer, en verloor beheer oor onsself<br />

Ons word beoordelaar van die lewe Ons oordeel onsself en mekaar en is<br />

nie meer <strong>in</strong> staat om onsself en mekaar<br />

te ervaar nie<br />

Ons het die lewe en reëls ontwerp Ons leef net soos ons wil<br />

VERLOSSING<br />

God <strong>in</strong> Christus “versoen” alle d<strong>in</strong>ge. Hy het alles teruggebr<strong>in</strong>g soos wat dit van<br />

die beg<strong>in</strong> af veronderstel was om te wees en Hy doen dit nog steeds. Hy het Sy<br />

skepp<strong>in</strong>g verlos of teruggebr<strong>in</strong>g, en plaas dit alles terug <strong>in</strong> plek. God het die prys<br />

om alles weer terug te wen, betaal. Die doodsvonnis van die mensdom se sonde<br />

is op <strong>Jesus</strong> geplaas. Dit het die weg voorberei om alles terug te kry en dit weer<br />

alles op hul regmatige plekke te plaas. Dit is wat verloss<strong>in</strong>g vir elke mens wat dit<br />

op sy/haar lewe toepas, sal doen. Die toepass<strong>in</strong>g van hierdie verloss<strong>in</strong>g is<br />

die proses van groei self: dit is die terugkeer van alles na sy regmatige,<br />

“regverdige” plek voor God. Om die lewe se probleme op te los óf om<br />

geestelik te groei, is een en dieselfde d<strong>in</strong>g.<br />

8


1. Keer terug na die Bron<br />

Om ‘n lewe te laat werk, moet ons terugkeer na die Een wat die lewe geskep het.<br />

Wanneer ons “eers die Kon<strong>in</strong>kryk van God soek”, sien ons dat al die d<strong>in</strong>ge van<br />

die lewe “vir ons bygevoeg word”. (Mat. 6:33). God is die Een wat lewe byvoeg.<br />

Verloss<strong>in</strong>g help ons om die e<strong>in</strong>de van ons pog<strong>in</strong>g om vir onsself te voorsien, te<br />

bereik. In plaas daarvan, gaan ons na God vir krag, waarheid, genes<strong>in</strong>g, sorg,<br />

korreksie en baie ander d<strong>in</strong>ge.<br />

2. Keer terug na Verhoud<strong>in</strong>ge.<br />

Alles <strong>in</strong> die lewe hang van twee verhoud<strong>in</strong>gs af:<br />

Dit word <strong>in</strong> Mat. 22:37-40 opgesom, naamlik om God en ander<br />

lief te hê. Dit is die twee grootste opdragte.<br />

i. Dit versoen ons <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g met God deur geloof<br />

en vergifnis en die her<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g van ‘n verb<strong>in</strong>tenis.<br />

ii. Verloss<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g ons terug na die regmatige herstel<br />

van verbondenheid met ander soos dit op liefde,<br />

identifikasie met mekaar deur die Goue Reël, omgee<br />

vir mekaar, mekaar vergewe, mekaar genees, mekaar<br />

leer, mekaar reghelp, ens., die klem lê.<br />

3. Keer terug na die Orde<br />

Verloss<strong>in</strong>g is ook die oorgawe aan God as Heer. Om God bó alles lief te hê, is<br />

die gebod wat al die ander gebooie laat werk, omdat dit dié een is wat verseker<br />

dat ek alles op Sy manier gaan doen. Wanneer ek verlos is, sal ek luister en<br />

gehoorsaam. Omdat dit moeilik is om dit <strong>in</strong> my eie krag te doen, bied verloss<strong>in</strong>g<br />

my twee nuwe bronne van krag om my <strong>in</strong> hierdie nuutgevonde gehoorsaamheid<br />

te help. Ek het God as my Kragbron, en ek het ander om my te ondersteun. Dit<br />

is nie langer net ek en my sondige, rebelse natuur nie. Ek het nou ‘n nuwe<br />

natuur b<strong>in</strong>ne my, een wat deur God bekragtig word om Hom te volg en aan Hom<br />

onderdanig te wees. Ek het ‘n Liggaam van mense by my om my ook nog te<br />

help om dit reg te kry. Vir die eerste keer sedert die sondeval, is ek weer <strong>in</strong> ‘n<br />

posisie om God te gehoorsaam en aan Hom onderdanig te wees.<br />

9


GEVALLE STUDIE: Voorbeeld - 'n Baie suksesvolle pastoor.<br />

'n Pastoor wat welslae behaal het - In die 10 jaar van sy bedien<strong>in</strong>g het sy kerk<br />

van 'n paar lidmate tot duisende gegroei. Hy was die skrywer van vele boeke en<br />

het sem<strong>in</strong>are oor huweliksberad<strong>in</strong>g gehou.<br />

Sy probleem - naamlik seksuele verslaw<strong>in</strong>g, het aan die lig gekom.<br />

Hulle het drie k<strong>in</strong>ders gehad. Daar was we<strong>in</strong>ig liefde tussen die egpaar oor - hulle<br />

het terwille van die k<strong>in</strong>ders bymekaar gebly.<br />

Hul gevoelens oor God was nie juis positief nie en hulle het nie die <strong>in</strong>sig en<br />

geloof geloof beskik dat Sy weë hul probleme kons oplos nie. Hoewel hulle Hom<br />

gedien het, het hulle hulself <strong>in</strong> 'n onbenydenswaardige posisie bev<strong>in</strong>d met m<strong>in</strong><br />

hoop op uitkoms.<br />

Daar was nie 'n persoonlike verb<strong>in</strong>tenis met God nie en skepties gewonder:<br />

Waar is God <strong>in</strong> ons omstandighede?<br />

BERADING:<br />

1. Stel jou vertroue elke oomblik <strong>in</strong> God as jou enigste Bron -<br />

Voorbeeld: Wanneer hulle met mekaar gestry het, het hulle daarmee<br />

voortgegaan <strong>in</strong> plaas daarvan om te bid en die Here te vra om vir hulle 'n<br />

oploss<strong>in</strong>g te bied. Die druk van die bedien<strong>in</strong>g kon net deur die sondige patroon<br />

van die pastoor, nl. seksuele aktiwiteite, verligt<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g. Die Here moes sy<br />

toevlug word sodat hy <strong>in</strong>sig <strong>in</strong> die oorsprong van sy gedrag kon kry.<br />

2. Verhoud<strong>in</strong>ge met die primêre uitgangspunt wees.<br />

Alhoewel hulle <strong>in</strong> 'n verhoud<strong>in</strong>g met baie mense gestaan het, het hulle nie<br />

gegroei nie. Vir hulle was groei <strong>in</strong> die bedien<strong>in</strong>g gelyk aan die aanleer van<br />

waarhede en harde werk. Weens hul onveilige k<strong>in</strong>derjare het hulle gedurig<br />

gestry.<br />

Die eggenoot se agtergrond was een wat streng en hard was. Hy het kritiek<br />

gevrees.<br />

Die eggenote wou altyd uit vrees, <strong>in</strong> beheer bly.<br />

3. God staan aan die Hoof.<br />

Hulle het God vir die "groot d<strong>in</strong>ge" vertrou maar die detail van hul daaglikse lewe<br />

het hulle self beheer. Beide het nie die nodige liefde vir mekaar gehad om hul<br />

huwelik te laat werk nie maar aangesien beide God lief gehad het, was hulle<br />

steeds aan Hom verb<strong>in</strong>d en was nie van plan om Hom te verlaat nie.<br />

Hulle moes God uit geloof gehoorsaam wees en nie uit hul gevoelens nie. Dit het<br />

die huwelik gered.<br />

10


4. Die Herstel van die afsonderlike Rolle.<br />

Ons moet buite onsself kyk om ons behoeftes vervul te kry. Ons is van God vir<br />

alles afhanklik en maak op ander staat vir dit waar<strong>in</strong> ons nie self kan voorsien<br />

nie. Die pastoor en sy vrou kon op die onderssteun<strong>in</strong>g van mense <strong>in</strong> die<br />

bedien<strong>in</strong>g vir die werkverrigt<strong>in</strong>g staat maak - maar niemand kon hul siele versorg<br />

nie. Daar was nie mense wat hulle kon kontak <strong>in</strong>dien hulle bang was óf <strong>in</strong><br />

versoek<strong>in</strong>g gekom óf seer gehad het nie.<br />

Die pastoor het geleer dat hy onmoontlik re<strong>in</strong> kon bly sonder om nederig en<br />

afhanklik te wees. Die posisie van selfstandigheid lei tot ontkenn<strong>in</strong>g. Ons het nie<br />

nodig om versoek<strong>in</strong>gs op ons eie te beveg nie. Ons kan net telefonies met<br />

iemand, wat bekend is met ons stryd, <strong>in</strong>verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g tree.<br />

Verder vergader ons gereeld met ons ondersteun<strong>in</strong>gsgroep wat stabiliteit en<br />

lewensonderhoud waarborg.<br />

5. Met God <strong>in</strong> Beheer, en mense aan Hom oorgegee, ontwikkel hulle<br />

selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />

In hierdie geval was die eggenote <strong>in</strong> 'n beherende posisie<br />

- beskuldigend, toornig en neulerig.<br />

Haar man het deurentyd probeer om haar gelukkig te<br />

BEHEER!<br />

hou maar nie daar<strong>in</strong> geslaag nie.<br />

Bid en vra God om jou te wys wat die bronne is wat jou na magsbeheptheid dryf.<br />

Die resultaat van magsbeheptheid is die verlies aan selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />

Wanneer jy jou vertroue <strong>in</strong> die Here stel en aan Hom die beheer oorgee, herw<strong>in</strong><br />

jy weer jou selfbeheers<strong>in</strong>g.<br />

Soos die pastoor meer en meer beheer oor homself beg<strong>in</strong> kry het, het hy ook<br />

beg<strong>in</strong> om oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g oor sy seksuele drange te kry.<br />

6. Wanneer God Regter van Lewe is, ervaar die me nse die Lewe.<br />

Veroordel<strong>in</strong>g teenoor Evaluer<strong>in</strong>g:<br />

Veroordel<strong>in</strong>g = selfaangestelde Regter.<br />

ons verhoog onsself bokant ander.<br />

ons verdoem ander<br />

ons skep ons eie waarde bepal<strong>in</strong>g vir ander<br />

Gevolglik kan ons nie mekaar ten volle ervaar nie. Wanneer ons ander<br />

veroordeel verloor ons die geleentheid om 'n ander persoon te leer ken.<br />

11


Die pastoor se vrou sien neer op hom, veroordeel hom, beskaam hom en pak<br />

skuld gevoelens op hom. Haar verwagt<strong>in</strong>ge was buitensporig hoog. Sy het op<br />

haar man se tekortkom<strong>in</strong>ge gefokus maar nooit sy hart raak gesien nie. Sy het sy<br />

onvolmaaktheid gesien maar nie sy vrese, kwesbaarheid of lyd<strong>in</strong>g nie. Hy skuil<br />

agter vyeblare. Hy kon nie langer <strong>in</strong>sien dat sy 'n behoefte aan sy liefde het nie.<br />

Die pastoor het homself veroordeel. Hy het sy eiewaarde verloor en van sy eie<br />

emosies vervreemd geraak. Hy het GENADE nodig gehad vir <strong>in</strong>nerlike groei. Dit<br />

het genade gekos om sy hart oop te maak en na die lig te br<strong>in</strong>g om te kon<br />

genees.<br />

Wanneer ons ons gevoelens, swakhede en mislukk<strong>in</strong>gs wegsteek, sal ons weer<br />

<strong>in</strong> slawerny verval.<br />

Veroordel<strong>in</strong>g weerhou ons daarvan dat ons onsself sal ken of ten volle <strong>in</strong> 'n<br />

verhoud<strong>in</strong>g geken sal word.<br />

7. God die Regeerder, Mense as onderhouers van Sy Wet.<br />

Efesiërs 4:32 “Maar wees vriendelik en vol ontferm<strong>in</strong>g teenoor mekaar;<br />

vergeef mekaar soos God ook <strong>in</strong> Christus julle vergewe het.”<br />

As ons aan God ongehoorsaam is, gaan ons verhoud<strong>in</strong>g met Hom tot niet! Ons<br />

moet met Sy weë <strong>in</strong> lyn kom om van ons lyd<strong>in</strong>g te ontkom. Dikwels word baie<br />

van Sy voorskrifte verontagsaam.<br />

Deut. 6:24-25 “24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te<br />

volbr<strong>in</strong>g, om die Here onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag<br />

gaan, om ons <strong>in</strong> die lewe te hou soos dit vandag is.<br />

25 En dit sal geregtigheid vir ons wees as ons sorgvuldig al hierdie gebooie<br />

hou voor die aangesig van die HERE onse God soos Hy ons beveel het.”<br />

Verneder jouself! "Geseënd is die wat arm van gees is".<br />

Lyd<strong>in</strong>g is die voorland van hom wat sy eie kop volg.<br />

12


BEWEEG VERBY DIE BEGIN<br />

Heb. 6:1-3 – “DAAROM moet ons nie bly by die beg<strong>in</strong> van die predik<strong>in</strong>g<br />

aangaande Christus nie, maar na die volmaaktheid voortgaan sonder om<br />

weer die fondament te lê van die beker<strong>in</strong>g uit dooie werke en van die geloof <strong>in</strong><br />

God,<br />

2<br />

van die leer van die doop en van die handoplegg<strong>in</strong>g en van die opstand<strong>in</strong>g van<br />

die dode en van die ewige oordeel.<br />

3<br />

En dit sal ons doen as God dit toelaat.”<br />

Hierdie Skrifgedeelte verduidelik die elementêre ler<strong>in</strong>ge oor Christus en hoe die<br />

Here wil hê dat ons hiervandaan na volwassenheid moet beweeg, of<br />

“volmaaktheid” (wat rypheid [volwassenheid] <strong>in</strong> Grieks beteken). Die lewe<br />

werk wanneer ons voltooi word, maar voltooi<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d sonder<br />

om op die fundamentele d<strong>in</strong>ge te bou nie.<br />

Hierdie Skrifgedeelte sê dat die elementêre d<strong>in</strong>ge: belydenis, geloof, beg<strong>in</strong> en<br />

doktr<strong>in</strong>ale ler<strong>in</strong>ge, <strong>in</strong>terne lewe en oordeel is.<br />

Om die lewe te laat werk en ander te help om te groei na ‘n lewe wat werk, moet<br />

ons twee d<strong>in</strong>ge onthou:<br />

1. Daar is fundamentele beg<strong>in</strong>sels waarsonder niks anders werk nie. Indien<br />

ons nie lewe volgens die fondasies van die geloof nie, sal ons geen<br />

sekuriteit hê waarop ons kan bou nie. Indien ons nie ons eie, asook die<br />

groei van diegene wie ons bedien, volgens hierdie fundamentele d<strong>in</strong>ge orden<br />

nie, bou ons op dryfsand.<br />

2. Die fundamentele d<strong>in</strong>ge is nie al waaruit groei bestaan nie. Daar is ‘n proses<br />

wat ons van die “fondasie” na “volmaaktheid” óf afrond<strong>in</strong>g, neem. Ons moet<br />

leer en meer doen as bloot die elementêre beg<strong>in</strong>sels van die geloof. So<br />

dikwels leer ons die elementêre d<strong>in</strong>ge en vergeet dit weer met die tyd, of ons<br />

probeer om hierdie elementêre d<strong>in</strong>ge die algehele prentjie van groei te maak.<br />

Ons voer aan dat vir “groei wat die lewe laat werk” waarlik te laat plaasv<strong>in</strong>d en<br />

vir mense om tot “volmaaktheid” te kom, moet beide d<strong>in</strong>ge gebeur. Ons moet<br />

groei volgens ‘n stewige fondasie orden en ons moet ook op die fondasie met die<br />

res van God se voorsien<strong>in</strong>g bou. Ons moet die basiese d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> plek hê en dan<br />

verder as die basiese beweeg.<br />

13


HOOFSTUK 2 – BEGRIPPE WAT ONS GROEI<br />

AANHELP<br />

‘n Verhoud<strong>in</strong>g met God “laat lewe groei”. Een van die<br />

grootste struikelblokke om te groei, is ons sien<strong>in</strong>g van God.<br />

Joh. 14:8-9 – “ 8 Filippus sê vir Hom: Here, toon ons die<br />

Vader, en dit is vir ons genoeg.<br />

9 <strong>Jesus</strong> sê vir hom: Ek is so lankal by julle, en het jy My nie geken nie,<br />

Filippus? Hy wat My gesien het, het die Vader gesien. En hoe sê jy: Toon ons<br />

die Vader?”<br />

<strong>Jesus</strong> se mikpunt was om aan mense te wys hoe God werklik is.<br />

Mense moet ontdek dat God vir hulle is, en nie teen hulle nie. Dit is wat dit<br />

beteken om ‘n God van genade te hê.<br />

Genade is baie groter as net vergifnis – dit is onbeperkte guns. Hierdie<br />

def<strong>in</strong>isie het twee belangrike implikasies:<br />

1. Guns beteken dat God vir ons is en nie teen ons nie. Hy is aan ons kant<br />

en begeer die goeie vir ons en nie die slegte nie.<br />

2. Sy guns kan nie verdien word nie, en selfs al kon dit, het ons nie dit wat<br />

daarvoor nodig is nie. Ons kan dit nie betaal nie. Daarom sal Hy aan ons<br />

vryelik d<strong>in</strong>ge gee wat ons nie vir onsself kan voorsien nie.<br />

Daaar is d<strong>in</strong>ge wat ons benodig om te kan groei maar ons het dit nie en kan nie<br />

self daar<strong>in</strong> voorsien nie. Daar is ‘n Bron wat met guns na ons kyk en d<strong>in</strong>ge wat<br />

vir ons beswil is, aan ons sal voorsien.<br />

Maak seker dat jy hierdie boodskap weer en weer aan mense, op duisende<br />

verskillende maniere sal oordra: naamlik dat God nie hul vyand is nie, maar<br />

Een is wat wil help. Dit beteken dat ons aan ander “geen veroordel<strong>in</strong>g” moet<br />

leer (Rom. 8:1), selfs wanneer iemand misluk – en ook die ler<strong>in</strong>g van wat dit<br />

beteken om “<strong>in</strong> genade te staan” (Rom. 5:1). Dit beteken ook om God te<br />

verstaan as die Bron van Lewe, nie van reëls nie.<br />

GOD<br />

RESULTAAT:<br />

Vrugte van die<br />

Heilige Gees:<br />

Blydskap,<br />

Vrede, Selfbeheers<strong>in</strong>g,<br />

ens..<br />

WIE IS JOU BRON?<br />

OPTREDE<br />

SELF / DIE WêRELD<br />

RESULT:<br />

Seksueel,<br />

Woede, Vrees,<br />

Beherend,<br />

Klaend,<br />

Veroordeel,<br />

Kritiseer, ens …<br />

14


Maak seker dat guns werklik op maniere wat mense sal help, getoon word om te<br />

verstaan dat hulle “guns wat hulle nie verdien nie”, ontvang. Maak seker dat<br />

hulle nie op subtiele wyse hul eie hulp voorsien nie. Hulle moet die gunste, die<br />

genade en die bronne van buite ontvang.<br />

Mense moet op ‘n plek van genade kom om te kan groei – hulle moet ‘n behoefte<br />

ervaar. Hulle moet van dood bewus wees. Hulle moet besef dat hulle “arm van<br />

gees” is en God nodig het.<br />

Soms moet ons mense help om by ‘n doodservar<strong>in</strong>g te kom sodat genade ‘n<br />

uitwerk<strong>in</strong>g kan hê en groei kan beg<strong>in</strong>. Ons moet toelaat dat hulle die e<strong>in</strong>de van<br />

hulself sal bereik sodat hulle sal uitv<strong>in</strong>d hoe sleg d<strong>in</strong>ge werklik is.<br />

Dit is teenstellend met wat baie beraders en leermeesters doen. Ons leef <strong>in</strong> ‘n<br />

era van mense wat wil goed voel en pyn vermy en soms stel ons bedien<strong>in</strong>ge<br />

saam wat daarop gerig is om mense goed oor hulself te laat voel. Mense moet<br />

sien dat hulle kragteloos is en dat hul enigste hoop is om na God te draai.<br />

HELP MENSE OM HUL BEHOEFTE AAN GENADE RAAK TE SIEN.<br />

1. Konfrontasie<br />

Die waarde van die Wet is dat dit vir ons wys dat ons ‘n behoefte aan genade<br />

het. (Rom. 3:20; Gal. 3:24). Moenie die Wet <strong>in</strong>sluit as ‘n manier om beter te<br />

raak nie, maar as ‘n manier om mense te help om hul behoefte te ontdek.<br />

Diegene wat nie hul behoefte ken nie, moet met hul ontkenn<strong>in</strong>g gekonfronteer<br />

word.<br />

Konfrontasie is ‘n belangrike <strong>in</strong>strument om iemand te help om sy<br />

onvermoë om te verander te kan sien, asook sy<br />

behoefte aan hulp. Baie mense se harte is te sag;<br />

hulle bied bemoedig<strong>in</strong>g aan iemand wat liewer<br />

ontmoedig<strong>in</strong>g nodig het. Om ‘n kragtelose persoon<br />

aan te moedig om harder te probeer is een van die<br />

verkeerdste d<strong>in</strong>ge wat jy moontlik kan doen. Die<br />

heel beste d<strong>in</strong>g is om hom te vertel dat hy dit nie op sy eie kan doen nie.<br />

Die Wet is daar om aan iemand te toon dat hulle nie volgens die Bybelse<br />

standaard van die Woord leef nie.<br />

2. Realiteit, Gevolge en Dissipl<strong>in</strong>e<br />

Om mense toe te laat om logiese gevolge te ly, is nog ‘n manier om hulle<br />

sover te kry om hul behoefte aan genade te besef. Soms kan mense nie (of<br />

hulle hoor dit net nie) die waarheid van konfrontasie hoor nie, en hulle bly daar<br />

vassteek.<br />

15


Sulke tye moet ons dikwels die realiteit toelaat om hul lewens aan te raak. (Sien<br />

die boek oor Goddelike Grense <strong>in</strong> Verhoud<strong>in</strong>gs, verkrygbaar by <strong>Kanaan</strong><br />

Bedien<strong>in</strong>ge).<br />

Té dikwels sal ons mense <strong>in</strong> die kerk teen die harde realiteite van logies e<br />

gevolge beskerm wat anders<strong>in</strong>s hulle sou dw<strong>in</strong>g om hul behoefte aan genade<br />

raak te sien. Deur hulle te beskerm sien hulle nie wat die genade aan hulle kan<br />

voorsien nie. Ons voel óf jammer vir hulle en help hulle uit, óf ons is bang vir<br />

hulle en paai hulle.<br />

Die Bybel waarsku ons teen beide:<br />

Lev. 19:15 – “ 15 Julle mag geen onreg doen <strong>in</strong> die gereg nie. Jy mag vir die<br />

ger<strong>in</strong>ge nie partydig wees nie en die aansienlike nie voortrek nie. Met<br />

geregtigheid moet jy oor jou naaste oordeel.”<br />

Maak nie saak wat die persoon se verknors<strong>in</strong>g is nie, ons moet hom help om<br />

die waarheid raak te sien. Soms beteken dit dat ons hom met die harde<br />

werklikheid laat kennis maak. God gebruik realiteitse gevolge <strong>in</strong> ons lewens<br />

sodat ons ons behoefte aan Hom kan besef en weet wat Hy ons kan aanbied.<br />

Diegene van ons <strong>in</strong> posisies wat ander help groei, moet die moed hê om mense<br />

toe te laat om daardie gevolge te ervaar, anders weerhou ons hulle van genade.<br />

‘n Voorbeeld is die verhaal van die verlore seun <strong>in</strong> Lukas 15. Die vader het sy<br />

seun toegelaat om te kies en daarna die gevolge te ervaar. Die seun, nadat hy<br />

sy deel van die erfporsie ontvang het, het na ‘n ver land vertrek waar hy sy<br />

rykdom verkwis het met ‘n wilde leefstyl. Toe sy geld opraak, is hy gedw<strong>in</strong>g om<br />

varke vir ‘n lewe te voer.<br />

Hierdie gevolge van die seun se eie keuses het hom laat omdraai en gehelp om<br />

sy behoefte raak te sien en hom <strong>in</strong> ‘n posisie geplaas waar hy die d<strong>in</strong>ge wat sy<br />

vader vir hom gehad het kon ontvang. Dit wys dat die gevolge wat tot genade<br />

lei, ‘n daad van genade self is. (Heb. 12:4 – 11; Jak. 1:2-4). Die varkhok was<br />

‘n regstellende ervar<strong>in</strong>g, en dus ‘n gawe van genade. Dus, wanneer aan groei<br />

ged<strong>in</strong>k word, word vir mense ruimte ge laat om te kan misluk.<br />

PLAAS GENADE EN WAARHEID BYMEKAAR<br />

1. Ons moet God soek <strong>in</strong>dien ons wil hê dat<br />

lewe en groei moet plaasv<strong>in</strong>d. Soek allereers<br />

die Kon<strong>in</strong>kryk van God en Sy geregtigheid,<br />

sodat lewe vir ons toegevoeg kan word.<br />

Geestelike groei is die fondasie van enige<br />

soort “lewensbou”.<br />

16


2. God is die God van Genade. Ons sien Hom soms as ‘n godsdienstige<br />

standaard waarna ons moet opleef, en ons kyk Sy ware aanvaard<strong>in</strong>g van<br />

wie ons is, mis. Genade is nie bloot vergifnis nie. Genade wat lei tot<br />

ware lewensverander<strong>in</strong>g, is dié van onvoorwaardelike guns – die wete dat<br />

God waarlik vir ons is, en dat Hy aan ons sal voorsien wat ons nie self<br />

kan nie. Genade beteken dat ons die gawes ontvang wat ons benodig<br />

sodat groei kan plaasv<strong>in</strong>d.<br />

3. Genade kom nie so maklik nie, en ons herken dit nie van nature nie. Dit<br />

kom slegs <strong>in</strong> die klaskamer van God se Wet voor. Ons kom die Wet<br />

van God teë óf deur die besef van ons mislukk<strong>in</strong>g om Sy standaard<br />

te ewenaar en dus ons behoefte vir Sy genade, óf deur die gevolge te<br />

ervaar dat ons lewens tekort skiet aan dié standaard. Hoe ookal,<br />

ons sterf aan onsself. Ons moet besef dat ons misluk het en dat ons<br />

geen hoop het om die lewe wat ons begeer, te bereik <strong>in</strong> en deur onsself<br />

nie. Daarna lei die Wet van God ons, bekragtig deur genade, om die lewe<br />

te struktureer soos dit bedoel was om te wees. Sy beg<strong>in</strong>sels is waarlik “’n<br />

lamp vir ons voet”.<br />

Genade:<br />

1. Die Wet – God se Standaard<br />

2. Ervaar die gevolge.<br />

17


HOOFSTUK 3 – JESUS, ONS VOORBEELD VIR GEESTELIKE<br />

GROEI<br />

Mense benodig twee soorte verhoud<strong>in</strong>gs om te kan groei: die Goddelike en<br />

die menslike. Wanneer jy mense help <strong>in</strong> hul groei, maak seker dat jy oplet na<br />

hoe gekoppel hulle is aan die <strong>in</strong>wonende Christus. Maak nie saak wat die saak<br />

of worstel<strong>in</strong>g is nie, verb<strong>in</strong>tenis moet eerste kom. Dit is belangrik om te weet dat<br />

om bewus te wees, reaktief en afhanklik van <strong>Jesus</strong>, ‘n daaglikse deel van die<br />

lewe is.<br />

Nog ‘n manier waarop <strong>Jesus</strong> noodsaaklik is vir geestelike groei, word genoem<br />

identifikasie. Hy dien as ‘n model wat ons kan leer en vertroos <strong>in</strong> baie<br />

groei-situasies. Bybelse beg<strong>in</strong>sels vertel ons hoe mense groei; <strong>Jesus</strong> wys ons.<br />

Hy gee aan ons ‘n persoonlike en menslike voorbeeld wat ons kan sien en <strong>in</strong> ons<br />

harte kan <strong>in</strong>ternaliseer. Ons het ‘n lewende, asemhalende beeld van hoe God<br />

wil hê ons moet leef.<br />

REAKSIE OP LYDING<br />

Een van die mees belangrike take van geestelike groei is om te begryp hoe<br />

om te ly. Alhoewel lyd<strong>in</strong>g negatief is, is dit deel van die lewe – veral die groeideel<br />

van lewe. Niemand groei tot volwassenheid en kry nie met lyd<strong>in</strong>g te doen<br />

nie. Byvoorbeeld, om te handel met ons pyn, sondes en mislukk<strong>in</strong>gs, behels<br />

pyn, beide b<strong>in</strong>ne ons en <strong>in</strong> ons verhoud<strong>in</strong>gs met ander.<br />

Baie keer sien mense <strong>Jesus</strong> se voorbeeld as ‘n manier waarop lyd<strong>in</strong>g vermy kan<br />

word. Hulle fokus op Sy krag, heerlikheid en majesteit <strong>in</strong> Sy rol as Kon<strong>in</strong>g van<br />

kon<strong>in</strong>gs. (Open. 19:16). Hulle identifiseer met Sy oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g oor sonde en<br />

duisternis.<br />

Selfs al is ons <strong>in</strong> Christus en al weet ons dat alles uite<strong>in</strong>delik <strong>in</strong> orde sal wees, is<br />

d<strong>in</strong>ge hier op aarde vandag nie altyd <strong>in</strong> orde nie. Ons het baie werk om te doen<br />

voordat ons die f<strong>in</strong>ale oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g kan vier.<br />

1. Normaliseer Lyd<strong>in</strong>g<br />

<strong>Jesus</strong> wys ons dikwels hoe om op lyd<strong>in</strong>g te reageer. Baie belangrik is dat Hy nie<br />

lyd<strong>in</strong>g vermy het nie, maar gesien het as deel van die pad na wasdom.<br />

Heb. 5:8 – “ 8 Hy, al was Hy die Seun, het gehoorsaamheid geleer uit wat Hy gely<br />

het...”<br />

Ons wens natuurlik dat ons pyn en ongemak kon vermy. Byvoorbeeld, <strong>in</strong>dien jy<br />

nog nooit teruggekyk het na pyn uit die verlede nie en jy beg<strong>in</strong> jou karakter<br />

wortels naspoor, mag jy daar ‘n hele klomp pyn ontdek.<br />

18


Die her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g aan pynlike verhoud<strong>in</strong>gs en ervar<strong>in</strong>ge en die br<strong>in</strong>g hiervan na die<br />

lig van kwesbare verhoud<strong>in</strong>gs (jou kle<strong>in</strong>groep), br<strong>in</strong>g daardie pyn weer na vore,<br />

en dis dikwels baie <strong>in</strong>tens.<br />

Die weg na heerlikheid is die ervar<strong>in</strong>g van pyn en lyd<strong>in</strong>g.<br />

Rom. 8:17 – “ 17... en as ons k<strong>in</strong>ders is, dan ook erfgename, erfgename van God<br />

en mede-erfgename van Christus, as ons naamlik saam met Hom ly, sodat<br />

ons ook saam met Hom verheerlik kan word.”<br />

2. Kies Goddelike Lyd<strong>in</strong>g.<br />

Soms verstaan mense moeilik wanneer hulle moet ly en wanneer hulle dit moet<br />

vermy. ‘n Persoon <strong>in</strong> ‘n moeilike verhoud<strong>in</strong>g mag dalk mishandel<strong>in</strong>g verduur en<br />

d<strong>in</strong>k dat dit deel is van die pad van lyd<strong>in</strong>g, terwyl hierdie lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> werklikheid<br />

haar siel kan skade aandoen en ook die misbruiker help om imuun te bly.<br />

Sommige lyd<strong>in</strong>g moet vermy word. (Spr. 22:3)<br />

Sommige mense sal goeie pyn vermy. ‘n Vrou <strong>in</strong> ‘n moeilike verhoud<strong>in</strong>g mag<br />

dalk haarself daarvan weerhou om die persoon wat haar seermaak, te<br />

konfronteer omdat sy bang is vir konflik of eensaamheid. Vermyd<strong>in</strong>g van<br />

konflik of <strong>in</strong>skiklikheid met ander is dikwels makliker as om deur sake te<br />

werk.<br />

<strong>Jesus</strong> is ‘n wonderlike voorbeeld van die omhels<strong>in</strong>g van nodige lyd<strong>in</strong>g en die<br />

verwerp<strong>in</strong>g van dit wat nie nodig was nie. Hy het verstaan dat pyn ‘n doel het.<br />

Hy het die pad van die Kruis gekies oor die vrug wat dit vir ons almal sou dra.<br />

Tog het Hy geweier om lyd<strong>in</strong>g te aanvaar wat nie by Sy plan sou <strong>in</strong>pas nie. Hy<br />

het byvoorbeeld uit die greep ontsnap van diegene wie Sy ler<strong>in</strong>g teengestaan<br />

het, omdat Hy geweet het dat dit nog nie Sy tyd was nie. (Joh. 10:39).<br />

3. Wees Nederig<br />

Groeiers moet leer hoe om self lyd<strong>in</strong>g te verdra. Indien ons nederig is, sal<br />

ons gewillig wees om toe te laat dat iets ongemaklik met ons gebeur <strong>in</strong>dien dit<br />

die regte d<strong>in</strong>g is om te doen. Dit is omdat deel van nederig wees, beteken dat<br />

ons nie onsself regte of voorregte toe-eien wat ons nie toekom nie. Ons hoef<br />

nie voor te gee dat ons die pyn geniet nie, en ons moet ander <strong>in</strong> ons<br />

ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong>br<strong>in</strong>g sodat hulle ons kan vertroos. Nederigheid is ‘n<br />

noodsaaklike karaktertrek om pyn te kan verdra.<br />

Ons vorm dikwels verdedig<strong>in</strong>gs meganismes wat ons daarvan weerhou om<br />

op die regte manier te ly. Sommige mense ontken hul ervar<strong>in</strong>g, probeer sterk<br />

wees en sê, “Dit doen niks aan my nie”. Ander dr<strong>in</strong>g daarop aan dat hul<br />

geregtigheid hulle behoort te weerhou van lyd<strong>in</strong>g, en sê, “Hoekom ek?<br />

19


Ek het niks verkeerd gedoen nie!” Ander weer, probeer om lyd<strong>in</strong>g heeltemal te<br />

vermy deur te sê, “... omdat dit nie aangenaam is nie, sal ek dit nie ervaar nie”’<br />

hulle ry die groei voordele van lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die wiele.<br />

4. Maak staat op God en Mense<br />

Terwyl ons die werk van groei moet verduur, kan ons dit nie alleen doen nie. Om<br />

vertroos, verstaan, en versterk te word, het ons vir God en mense by ons nodig.<br />

<strong>Jesus</strong> was afhanklik van God en mense. Hy het gesê ons moet soos Hy wees<br />

en vir God vir ons daaglikse brood vra (Mat. 6:11). Tog het Hy ook sy<br />

naaste vriende gevra om saam met Hom te waak gedurende Sy donkerste<br />

ure (Mat. 26:38).<br />

Ons kan nie die lewe op ons eie dra nie, en ons is ook nie geskape daarvoor nie.<br />

<strong>Jesus</strong> het nie onafhanklikheid voorgestel nie, maar<br />

afhanklikheid.<br />

REAKSIE WANNEER TEEN ONS GESONDIG WORD<br />

Ons br<strong>in</strong>g ‘n groot mate van pyn <strong>in</strong> ons lewens deur ons eie oortred<strong>in</strong>ge (sondes<br />

deur onsself gedoen); terselfdertyd maak ander ons ook baie seer (sondes<br />

teen ons).<br />

Hier is ‘n paar <strong>in</strong>strumente vir die lyd<strong>in</strong>g wat deur ander veroorsaak word:<br />

1. Erken die wond, moet dit nie ontken nie.<br />

<strong>Jesus</strong> het nooit voorgegee dat pynlike d<strong>in</strong>ge nie seergemaak het nie. Hy het juis<br />

met Sy dissipels gepraat oor Sy toekomstige lyd<strong>in</strong>g en dit het hulle nogal ontstel.<br />

Hulle was verstom dat Hy so “negatief” kon wees (Mat. 16:21 – 22).<br />

Tog het Hy geweet hulle moes die lyd<strong>in</strong>g verstaan wat Hy sou moes deurgaan.<br />

Indien Hy Sy pyn sou ontken, sou hulle (en ons) nie die koste van Sy offer kon<br />

verstaan nie. <strong>Jesus</strong> belowe Sy volgel<strong>in</strong>ge ‘n erfenis saam met Hom <strong>in</strong>dien ons<br />

nie lyd<strong>in</strong>g ontken nie, maar dit met Hom deel.<br />

Rom. 8:17 – “ 17... en as ons k<strong>in</strong>ders is, dan ook erfgename, erfgename van God<br />

en mede-erfgename van Christus, as ons naamlik saam met Hom ly, sodat ons<br />

ook saam met Hom verheerlik kan word.”<br />

Ons moet ander mense help om oop te maak oor die realiteite van die verlede en<br />

huidige pyn.<br />

20


2. Bly verbonde, MOENIE isoleer.<br />

Ons neig om uit verhoud<strong>in</strong>g te onttrek wanneer ons seerkry. Sommige mense is<br />

bang vir die afhanklikhede van ander. Ander voel skuldig daaroor om vriende te<br />

belas met die probleme.<br />

Ander weer, probeer om selfvoorsienend te wees. Geeneen van hierdie reaksies<br />

help ‘n persoon om genes<strong>in</strong>g en groei te verkry nie.<br />

<strong>Jesus</strong> het verbonde gebly toe Hy seergemaak is. In die tu<strong>in</strong> van Getsemane,<br />

gedurende een van Sy donkerste ure, het Hy vir ondersteun<strong>in</strong>g gevra by Sy<br />

vriende.<br />

Mat. 26:38 – “ 38 Toe sê Hy vir hulle: My siel is diep bedroef tot die dood toe; bly<br />

hier en waak saam met My.”<br />

3. Liefde en Vergifnis, MOENIE terugkap nie<br />

Mense kap ook van nature terug wanneer hulle seergemaak word, en hulle<br />

begeer weerwraak op die een wat hulle seergemaak het. Soos kle<strong>in</strong> k<strong>in</strong>dertjies<br />

sal hulle slegte gedagtes huisves en probeer om terug seer te maak.<br />

Ons is van nature mense met die “wet van vergeld<strong>in</strong>g” <strong>in</strong> ons harte: “’n oog vir ‘n<br />

oog en ‘n tand vir ‘n tand”. (Eks. 21:24).<br />

<strong>Jesus</strong> het ‘n hoër beg<strong>in</strong>sel geleer en geleef.<br />

Mat. 5:39 – “ 39 Maar Ek sê vir julle dat julle ’n slegte mens nie moet weerstaan<br />

nie; maar as iemand jou op jou regterwang slaan, draai ook die ander een na<br />

hom toe.”<br />

Sy eerste reaksie was nie om vergeld<strong>in</strong>g uit te oefen nie, maar om die ander<br />

persoon ‘n kans te gee. Dit is heeltemal onnatuurlik; om die waarheid te sê, dit<br />

is ‘n werk van God <strong>in</strong> iemand se lewe om nie te vergeld teenoor die een wat<br />

hom/haar seergemaak het nie.<br />

Ons is geroep, nie om te vergeld nie, maar om vrede te maak<br />

– dit is ‘n hoër roep<strong>in</strong>g.<br />

Ons is ook geroep om onsself te beskerm.<br />

Spr. 22:3 – “ 3 ’n Skrander mens sien die onheil en verberg hom,<br />

maar die eenvoudiges gaan verder en word gestraf.”<br />

Ons moet na elke situasie apart kyk en uitwerk tot watter mate<br />

ons onsself moet beskerm sonder vergeld<strong>in</strong>g. (Sien Goddelike<br />

Grense <strong>in</strong> Verhoud<strong>in</strong>gs, verkrygbaar by <strong>Kanaan</strong> Bedien<strong>in</strong>ge).<br />

21


4. Beoefen Selfbeheers<strong>in</strong>g, MOENIE beheer word nie.<br />

Ons aanvanklike reaksie op pyn is dat ons selfbeheers<strong>in</strong>g verloor. Ons pyn <strong>in</strong> ‘n<br />

verhoud<strong>in</strong>g is bewys van hoe m<strong>in</strong> beheer ons <strong>in</strong> die eerste plek oor ander het.<br />

Baie keer dra ons mag oor op die persoon wat ons seergemaak het, en dit<br />

vererger d<strong>in</strong>ge.<br />

Goeie verhoud<strong>in</strong>gs behels konfrontasie, vergifnis en versoen<strong>in</strong>g. Maar, sommige<br />

mense maak die beser<strong>in</strong>g en die persoon wat die beser<strong>in</strong>g veroorsaak het, die<br />

fokus van hul lewens, en laat dus daardie ander persoon toe om hulle te beheer.<br />

Hulle plaas dus hul harte onder die beheer van dieselfde persone wat hulle<br />

seergemaak het.<br />

<strong>Jesus</strong> het dit baie anders hanteer. Wanneer ander Hom seergemaak het, het Hy<br />

nie toegelaat dat dit Sy waardes of rigt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die lewe verander nie. Dit word<br />

selfbeheers<strong>in</strong>g genoem.<br />

<strong>Jesus</strong> het nie die beheer van Sy lewe oorgegee aan diegene wat Hom<br />

seergemaak het nie. Hy het die take wat die Vader aan Hom gegee het,<br />

voltooi, en die laaste woorde wat Hy gesê het voordat Hy sy asem<br />

uitgeblaas het, was: “Dit is volbr<strong>in</strong>g!” (Joh. 19:30). Hy was <strong>in</strong> beheer van<br />

Sy lewe tot die e<strong>in</strong>de.<br />

Help jou mense om selfbeheers<strong>in</strong>g te ontwikkel, selfs terwyl hulle werk aan<br />

wonde wat deur ander aan hulle toegedien is. Terwyl hulle nodig het om pyn te<br />

bely en te verwerk, moet hulle ook eienaarskap terugneem van hul lewens. Een<br />

van die belangrikste take wat hulle het, is om hul beser<strong>in</strong>gs te laat heelword.<br />

Sommige mag dalk nodig hê om te leer om emosionele warmte van ander te kan<br />

ontvang. Ander het dalk nodig om te leer hoe om ‘apart’ te wees. Ander weer,<br />

moet leer hoe om selfkritiek en perfeksionistiese maniere op te gee. Hierdie is<br />

alles vorms van selfbeheers<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> plaas daarvan om te bly vassteek en beheer<br />

te word deur die wonde van ander.<br />

22


HOOFSTUK 4 – DIE ROL WAT DIE LIGGAAM VAN CHRISTUS<br />

SPEEL IN GROEI<br />

Efes. 4:16 – “ 16 ...uit wie die hele liggaam —goed saamgevoeg en saamverb<strong>in</strong>d<br />

deur die ondersteun<strong>in</strong>g wat elke lid gee volgens die werk<strong>in</strong>g van elke<br />

afsonderlike deel <strong>in</strong> sy mate—die groei van die liggaam bevorder vir sy eie<br />

opbou<strong>in</strong>g <strong>in</strong> liefde.”<br />

1 Pet. 4:10 – 11 – “ 10 Namate elkeen ’n genadegawe ontvang het, moet julle<br />

mekaar daarmee dien soos goeie bedienaars van die veelvuldige genade<br />

van God.<br />

11 As iemand spreek, laat dit wees soos woorde van God; as iemand dien, laat<br />

dit wees soos uit die krag wat God verleen, sodat God <strong>in</strong> alles verheerlik kan<br />

word deur <strong>Jesus</strong> Christus, aan wie die heerlikheid en krag toekom tot <strong>in</strong> alle<br />

ewigheid. Amen.”<br />

God gee nie aan ons Sy genade deur dit bonatuurlik vol te sk<strong>in</strong>k<br />

nie;<br />

Hy gee dit deur Sy mense. Baie keer wag ons vir<br />

Hom om direk met ons te praat terwyl Hy met ons<br />

praat deur ander mense.<br />

Ons wag vir Hom om ons rigt<strong>in</strong>g te gee <strong>in</strong> die lewe; Hy<br />

is die krag agter die rigt<strong>in</strong>g wat ander mense ons gee.<br />

Ons wag dat Hy ons depressie moet genees; Hy<br />

stuur spesiale mense om ons te vertroos en te help.<br />

Die kerk met sy <strong>in</strong>wonende Gees, is die ware fisiese<br />

teenwoordigheid van Christus op aarde vandag. Dit is so<br />

dat waar twee of meer vergader, daar is Hy teenwoordig.<br />

(Mat. 18:20). Dit is waar dat Hy b<strong>in</strong>ne elke gelowige is.<br />

Dit is waar dat die Liggaam die tempel van God is. (1 Kor.<br />

3:16).<br />

Soms sê mense dat ons glad nie ander mense nodig het nie, dat Christus<br />

alleen voldoende is, of dat Sy Woord of gebed genoeg is. Hulle lei ander<br />

aktief en direk daartoe om glad nie op mense staat te maak nie.<br />

23


Die Bybel leer dat al hierdie d<strong>in</strong>ge vir alle mense deel is van die proses van<br />

groei. Jy moet ‘n verhoud<strong>in</strong>g hê om te kan groei. Onafhanklikheid van<br />

verhoud<strong>in</strong>g is onafhanklikheid van God Self, omdat Hy aanwesig is <strong>in</strong> Sy<br />

Liggaam; dit is ook onafhanklikheid van die manier waarop Hy bedoel het ons<br />

moet groei.<br />

Indien jy ander help groei en jy raak bewus van ‘n area waar<strong>in</strong> die persoon iets<br />

van God nodig het, d<strong>in</strong>k aan ander mense as deel<br />

van die oploss<strong>in</strong>g.<br />

Kyk na die Liggaams-bronne beskikbaar vir daardie<br />

persoon sodat hy/sy hul behoeftes vervul kan kry en<br />

groei.<br />

Bybelse groei is ontwerp om ander mense <strong>in</strong> te sluit as<br />

God se <strong>in</strong>strumente. Om waarlik Bybels te wees, sowel<br />

as waarlik effektief, moet die groeiproses die Liggaam<br />

van Christus <strong>in</strong>sluit. Sonder die Liggaam, is die proses<br />

nóg algeheel Bybels, nóg ortodoks.<br />

Verb<strong>in</strong>tenis<br />

Mense se mees basiese behoefte <strong>in</strong> die lewe is verhoud<strong>in</strong>g. Mense wat verb<strong>in</strong>d<br />

is aan ander mense, floreer en groei, en diegene wat nie verb<strong>in</strong>d is nie, kwyn en<br />

sterf. Dit is ‘n mediese feit, bv., dat vanaf baba-dae tot gryse ouderdom, hang<br />

gesondheid af van die hoeveelheid sosiale verb<strong>in</strong>tenis wat mense het. Babas en<br />

ouer mense sterf as gevolg van ‘n gebrek aan verhoud<strong>in</strong>g en diegene <strong>in</strong> die<br />

middel ly en kan nie herstel van siekte nie.<br />

Op die emosionele vlak, is verb<strong>in</strong>tenis die behoudende faktor vir die psige, die<br />

hart en die gees. Feitlik elke emosionele en sielkundige probleem, vanaf<br />

verslaw<strong>in</strong>gs tot depressie, het vervreemd<strong>in</strong>g of emosionele isolasie aan die<br />

wortel daarvan of naby daaraan. Herstel van hierdie probleme behels altyd om<br />

mense te help om meer aan mekaar op ‘n dieper en gesonder vlak as wat hulle<br />

tans is, verb<strong>in</strong>d te raak.<br />

Ironies, een probleem wat ons dikwels <strong>in</strong> die Christen gemeenskap sien, is dat<br />

mense meer <strong>in</strong> godsdiens betrokke raak en m<strong>in</strong>der <strong>in</strong> die verbondenheid wat die<br />

Bybel voorskryf, met die gevolg dat hulle sieker word. Vir hierdie selfde rede<br />

voel baie mense afgeskei van God, omdat hulle nie met Sy Liggaam verb<strong>in</strong>d is<br />

nie.<br />

Kol. 2:19 – “ 19 ...en nie vashou aan die Hoof nie, uit wie die hele liggaam deur<br />

die gewrigte en verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>ge ondersteun<strong>in</strong>g ontvang en saamgeb<strong>in</strong>d word en so<br />

met goddelike groei groot word.”<br />

24


Die duidelike ler<strong>in</strong>g van die Nuwe Testament is dat die Liggaam van Christus,<br />

mense moet wees wat <strong>in</strong> diepe verb<strong>in</strong>tenis met mekaar is, mekaar ondersteun en<br />

mekaar se harte vul. Hierdie verb<strong>in</strong>tenis be<strong>in</strong>vloed ook mense wat <strong>in</strong> ‘n herstel<br />

tydperk van verslaw<strong>in</strong>g of kompulsiewe gedrag is. Feitlik niemand kan<br />

algeheel herstel van ‘n verslaw<strong>in</strong>g sonder verb<strong>in</strong>tenis met ‘n ondersteun<strong>in</strong>gstelsel<br />

nie. Sommige staak hul verslawende of kompulsiewe gedrag, maar hul<br />

verhoud<strong>in</strong>gspatrone verander nie, en meeste van die tyd val hulle terug <strong>in</strong>dien<br />

hulle nie groepwerk doen nie.<br />

Die rede is <strong>in</strong>gewikkeld, maar deel daarvan is die vervreemd<strong>in</strong>g wat deur die<br />

verslaw<strong>in</strong>g aangedryf word.<br />

Efes. 4:18-19 praat van die “voortdurende begeerte na meer”, veroorsaak deur<br />

“skeid<strong>in</strong>g van die lewe van God”.<br />

Wanneer mense van ander af gesny is en hul siele vir verb<strong>in</strong>tenis honger ly,<br />

verander die behoefte aan liefde na ‘n onversadigbare honger vir iets anders.<br />

Dit kan ‘n middel, seks, voedsel, <strong>in</strong>kopies of dobbel wees, maar hierdie d<strong>in</strong>ge<br />

bevredig nooit nie, omdat die werklike behoefte, dié is van ‘n verb<strong>in</strong>tenis met God<br />

en met ander, en met God deur ander.<br />

Wanneer mense dit ontvang, word die krag van verslaw<strong>in</strong>g verbreek. Dit is<br />

waarom baie mense <strong>in</strong> die bedien<strong>in</strong>g verligt<strong>in</strong>g van verslaw<strong>in</strong>g onderv<strong>in</strong>d slegs<br />

wanneer hulle <strong>in</strong> ‘n herstelgroep betrokke raak. Voor dit het hulle <strong>in</strong> die<br />

bedien<strong>in</strong>g geïsoleerd geraak en gevoel asof hulle a.g.v. hul posisie moes<br />

wegkruip.<br />

Ons moet verb<strong>in</strong>tenis sien as die fondasie waarop hoe mense groei.<br />

Dissipl<strong>in</strong>e en Struktuur<br />

Soms sê mense, “Ek het geen selfdissipl<strong>in</strong>e nie.”<br />

Die vraag is: “Waar gaan jy dit kry?”<br />

Sommige antwoord: “Deur myself te dissipl<strong>in</strong>eer!”<br />

“Indien jy jouself kon dissipl<strong>in</strong>eer, sou jy nie selfdissipl<strong>in</strong>e nodig gehad het nie.<br />

Jy sou dit gehad het. Maar jy het nie. Dus, ek vra weer, waar gaan jy dit kry?”<br />

“Selfdissipl<strong>in</strong>e” is altyd ‘n vrug van “ander-dissipl<strong>in</strong>e”. Sommige mense<br />

word reeds vroeg <strong>in</strong> die lewe deur ander mense gedissipl<strong>in</strong>eer en word dit dan <strong>in</strong><br />

hul karakters <strong>in</strong>gebou; dan is dit hul eie. Ander mense word nie vroeg <strong>in</strong> die<br />

lewe gedissipl<strong>in</strong>eer nie en hulle het net nooit selfdissipl<strong>in</strong>e voordat hulle dit van<br />

ander kry en hulle dit dan<br />

hul eie maak nie. Ander dissipl<strong>in</strong>eer ons, en dan kan ons dit vir onsself doen.<br />

1 Kor. 4:7 – “ 7 Want wie trek jou voor? En wat het jy wat jy nie ontvang het<br />

nie? En as jy dit dan ontvang het, waarom roem jy asof jy dit nie ontvang het<br />

nie?”<br />

25


V<strong>in</strong>d ‘n aanspreeklike vennoot, sluit aan by ‘n groep wat jou sekere take gee,<br />

aanvaar korreksie en terugvoer op jou take, aanvaar gevolge wanneer jy nie<br />

presteer nie, onderwerp jou aan die struktuur van die groepvergader<strong>in</strong>gs, maak<br />

nie saak wat dit kos, skakel jou aanspreeklike vennoot wanneer jy <strong>in</strong> die<br />

versoek<strong>in</strong>g kom om terug te gly, en verkry die ondersteun<strong>in</strong>g wat jy nodig het om<br />

jou te motiveer, werk deur jou vrese en teenkant<strong>in</strong>gs en genees die pyn wat die<br />

onverantwoordelikheid dryf.<br />

Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />

blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />

van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />

Jy moet daardeur “geoefen word”, en nie probeer om dit self reg te kry nie. En<br />

die Liggaam van Christus is die dissipl<strong>in</strong>êre agent.<br />

God se plan, Sy “daar wees”, tree <strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g wanneer Sy Liggaam saamwerk om<br />

iemand te help om beheer oor sy/haar lewe te verkry. Dit is die rol van die<br />

Liggaam <strong>in</strong> dissipl<strong>in</strong>e – om mense te help om die vryheid (of die “oes van<br />

geregtigheid en vrede”) te herw<strong>in</strong> wat vloei uit selfbeheers<strong>in</strong>g. Die Bybel vertel<br />

ons herhaaldelik dat ons dissipl<strong>in</strong>e, struktuur en korreksie kry van ander mense<br />

wie God aan ons gee:<br />

Mat. 18:15-16 – “ 5 EN as jou broeder teen jou sondig, gaan bestraf hom tussen<br />

jou en hom alleen. As hy na jou luister, dan het jy jou broeder gew<strong>in</strong>;<br />

16 maar as hy nie luister nie, neem nog een of twee met jou saam, sodat <strong>in</strong><br />

die mond van twee of drie getuies elke woord kan vasstaan.”<br />

Gal. 6:1-2 – “BROEDERS, as iemand ewenwel deur een of ander misdaad<br />

oorval word, moet julle wat geestelik is, so een reghelp met die gees van<br />

sagmoedigheid, terwyl jy op jouself let, dat jy ook nie versoek word nie.<br />

2 Dra mekaar se laste en vervul so die wet van Christus.”<br />

Titus 3:10 – “ 10 Aan ’n man wat partyskap verwek, moet jy jou onttrek ná die<br />

eerste en tweede verman<strong>in</strong>g...”<br />

... en ons is <strong>in</strong> die moeilikheid <strong>in</strong>dien ons nie gehoor gee aan:<br />

Spr. 15:12 – “ 12 Die spotter hou nie daarvan dat ’n mens hom bestraf nie, hy<br />

gaan nie na die wyse toe nie.”<br />

Terwyl jy <strong>in</strong> ‘n sekere area selfbeheers<strong>in</strong>g probeer kweek, hou ook die<br />

voortdurende rol van dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> gedagte wat ander voorsien.<br />

26


Aanspreeklikheid<br />

Aanspreeklikheid is baie belangrik, en die Bybel leer ons oor en oor om dit <strong>in</strong> ons<br />

lewens <strong>in</strong> te bou. Maar wees versigtig: aanspreeklikheid is nie ‘n kuur vir ‘n<br />

gebrek aan selfbeheers<strong>in</strong>g nie. Dikwels wanneer ‘n man ‘n probleem teëkom,<br />

moet hy by ‘n aanspreekliheids groep aansluit. Daar word hy ‘n lys vrae gevra<br />

i.v.m. hoe hy vorder op verskeie gebiede om te sien of hy laat glip het. Indien hy<br />

het, bely hy, ontvang vergifnis en wy hom daaraan toe om beter te doen. Al<br />

hierdie d<strong>in</strong>ge is baie belangrik.<br />

Die probleem met aanspreeklikheid is dat al hierdie d<strong>in</strong>ge nie “tel” nie.<br />

Aanspreeklikheid kan ‘n probleem blootlê, maar dit nie<br />

regmaak nie.<br />

‘n Persoon met die probleem moet die proses van<br />

dissipl<strong>in</strong>e en struktuur soos hierbo genoem, deurgaan,<br />

sowel as genes<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>d vir dit wat sy gedrag aandryf.<br />

Aanspreeklikheid is slegs ‘n kontrole stelsel om aan<br />

hom te vertel wat hy nog nodig het.<br />

Wanneer ‘n probleem na vore tree, verander die rol van die<br />

aanspreeklikheids groep. Nou word dit ‘n groep wat nie<br />

slegs sien hoe die persoon vorder nie, maar ook om te sien<br />

of die persoon die ander d<strong>in</strong>ge doen wat hy veronderstel is<br />

om te doen sodat sy probleem opgelos kan word.<br />

Vergifnis en Genade<br />

Genade is iets wat ons nie aan onsself kan gee nie. Dit kom van buite<br />

onsself as ‘n onvoorwaardelike guns; ons kan niks doen om dit te ontvang nie.<br />

God gebruik ander mense om Sy genade deur te gee. Soos mense hul<br />

gawes gebruik, is hulle besig om “getrou God se genade <strong>in</strong> sy verskeie vorme<br />

aan te wend”. (1 Pet. 4:10). God het ons aangestel oor die adm<strong>in</strong>istrasie<br />

van Sy genade.<br />

Ons het dit al baie gehoor: “Ek weet <strong>in</strong> my kop dat God my vergewe en aanvaar,<br />

maar ek voel dit nie <strong>in</strong> my hart nie.” Hulle het verse gememoriseer wat oor<br />

vergifnis handel, God se liefde en aanvaard<strong>in</strong>g, hul posisie van genade en al die<br />

verwante doktr<strong>in</strong>es. Hulle weet dit <strong>in</strong> hul koppe, maar dit is ver van hul harte.<br />

Hulle d<strong>in</strong>k hierdie kopkennis gaan op een of ander manier na hul harte afsak. Dit<br />

is nie hoe dit werk nie.<br />

Die kop en die hart werk verskillend. Die kop werk deur die ontvang,<br />

assimiler<strong>in</strong>g én die <strong>in</strong>neem van nuwe <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g. Ons neem data, vergelyk hierdie<br />

data met wat ons alreeds weet, en vorm dan ‘n begrip van die nuwe <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g<br />

soos wat ons verstaan en <strong>in</strong> kennis groei.<br />

27


Terwyl die kop met “<strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g werk wat versamel word”, werk die hart deur<br />

“ervar<strong>in</strong>g te versamel”. Ons mag dalk weet wat die boeke sê i.v.m. God se<br />

genade, maar totdat ons dit ervaar het, bly daardie “kennis” slegs <strong>in</strong> ons kop.<br />

Om God se genade te ervaar, moet ons harte daaraan gekoppel word. Ons<br />

kan beslis “vertikaal” deur gebed met God konnekteer, maar om Sy genade<br />

algeheel te voel, moet ons ons harte vir die volle uitdrukk<strong>in</strong>g daarvan op<br />

“horisontale” vlakke oop maak, en dít geskied deur ander mense. Om ten volle<br />

<strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g te kom met die genade van God, moet ons gaan na waar dit is,<br />

en Hy het gekies om dit <strong>in</strong> die harte van ander mense te plaas. Dus, diegene<br />

wie die feite van die genade van God bestudeer en nie ervaar dat ander mense<br />

hulle liefhet nie, sal <strong>in</strong> hul begrip van daardie genade te kort skiet.<br />

Om met God se liefde <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g te kom het ons nie slegs ander mense<br />

nodig nie, maar ons het ook nodig dat ons harte tot beskikk<strong>in</strong>g van daardie<br />

mense sal wees. Ons moet oop en kwesbaar wees vir die genade en<br />

aanvaard<strong>in</strong>g voordat dit iets kan beteken. Baie mense “hou gemeenskap” met<br />

ander, maar hulle deel so m<strong>in</strong> terwyl hulle dit doen, dat daar<br />

niks op “hartsvlak” gebeur nie.<br />

2 Kor. 6:11-13 – “ 11 ONS mond het teenoor julle oopgegaan,<br />

Kor<strong>in</strong>thiërs, ons hart het verruim geword.<br />

12<br />

Nie <strong>in</strong> ons het julle dit te nou nie, maar <strong>in</strong> jul b<strong>in</strong>neste het<br />

julle dit te nou.<br />

13Maar by wyse van vergoed<strong>in</strong>g—ek praat soos met<br />

k<strong>in</strong>ders—moet julle ook verruim word.”<br />

Vir groei om dus plaas te v<strong>in</strong>d, moet dit ervar<strong>in</strong>ge <strong>in</strong>sluit waar harte vir mekaar<br />

oop is. Anders is dit slegs “kop-kennis” en word dit nooit ervaar op die vlakke<br />

wat God dit bedoel het nie.<br />

Jak. 5:16 – “ 16 Bely mekaar julle misdade en bid vir mekaar, sodat julle gesond<br />

kan word. Die vurige gebed van ’n regverdige het groot krag.”<br />

Baie Christene onderneem die vertikale belydenis van 1 Joh. 1:9 waar hulle<br />

voor God bely, maar nie aan ander nie. Dus “weet” hulle dat hulle vergewe en<br />

geliefd is <strong>in</strong> hul koppe, maar <strong>in</strong> hul harte “ervaar” hulle dit eenvoudig nie. Ons is<br />

geskape om beide te ervaar en dit is een van die redes waarom <strong>Jesus</strong> ons<br />

opdrag gegee het om mekaar lief te hê.<br />

Genade kan tot ons beskikk<strong>in</strong>g wees, maar ons is dalk nie tot beskikk<strong>in</strong>g<br />

van genade nie. Ons kan midde <strong>in</strong> ‘n groot hoeveelheid aanvaard<strong>in</strong>g en<br />

genade wees, maar totdat die pyn en skuldige plekke van ons harte<br />

blootgelê word, kan ons nie genade ervaar nie en sodoende duur die<br />

gap<strong>in</strong>g tussen kop en hart voort.<br />

28


Genade moet ervaar word om geken te word. Baie Christene het op<br />

Sondagoggende <strong>in</strong> die kerkbanke ervar<strong>in</strong>g met die Liggaam van Christus maar<br />

nie <strong>in</strong> ‘n private plek waar hulle die pyn en die kwesbare plekke van die harte<br />

kan deel nie. Tog, is dít waar genes<strong>in</strong>g plaasv<strong>in</strong>d. Gemeenskap op Sondag of<br />

tydens bybelstudie is wonderlik, maar gemeenskap met die dieptes van die<br />

hart, is wat gesond maak.<br />

Ondersteun<strong>in</strong>g e n Versterk<strong>in</strong>g<br />

Wanneer ons iets ondersteun, volhard ons daarmee. Ondersteun<strong>in</strong>g word<br />

voortdurend deur die groei proses vereis. Ons sal take en realiteite vér bo<br />

ons kragte en vermoëns <strong>in</strong> die gesig staar, daarom het ons ander nodig om ons<br />

te ondersteun.<br />

1 Tess. 5:14 – “ 14 En ons versoek julle, broeders, vermaan die onordelikes,<br />

bemoedig die kle<strong>in</strong>moediges, ondersteun die swakkes, wees lankmoedig<br />

teenoor almal.”<br />

Gal. 6:2 – “ 2 Dra mekaar se laste en vervul so die wet van Christus.”<br />

Ondersteun<strong>in</strong>g stel mense <strong>in</strong> staat om deur hartseer, moeilike tye, groei én<br />

heelwat ander erge prosesse te kan gaan. Hoe is dit moontlik? Slegs deur die<br />

Liggaam. Dit is wat die fisiese liggaam doen wanneer een sel ly.<br />

Dit stuur genes<strong>in</strong>g na die beseerde deel van die liggaam. Indien jy byvoorbeeld<br />

‘n gewonde arm het, stuur die liggaam teenliggame, genes<strong>in</strong>gs agente, vars<br />

suurstofgevulde bloed, witbloedselle, <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g, anti-<strong>in</strong>flammatoriese agente, ens.<br />

na daardie liggaamsdeel. Hulle doen die genes<strong>in</strong>gswerk.<br />

Baie mense v<strong>in</strong>d hulself egter van die kerk afgesny, so ook die genes<strong>in</strong>g en<br />

beskermende funksies wat dit voorsien. In hul isolasie – of ten m<strong>in</strong>ste die<br />

geïsoleerde groeiplan wat hulle gebruik – is hulle ‘n maklike prooi vir die<br />

hekke van die hel om hulle te oorweldig.<br />

Wolwe val nie ‘n hele kudde aan nie. Hulle val die een lam aan wat van die pad<br />

afgedwaal het. Dit is die een wat <strong>in</strong> die gevaar is. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, sou Hy<br />

die nege en neëntig skape agter laat om die afgedwaalde een te gaan soek en<br />

terug te br<strong>in</strong>g.<br />

Wanneer mense geestelik en emosioneel probeer groei sonder die organiese en<br />

metaboliese funksies van die Liggaam, is hulle <strong>in</strong> werklikheid van die pad af en<br />

onderworpe aan al die magte van dood. Hel speel met hartelus met hulle totdat<br />

hulle teruggebr<strong>in</strong>g word na die verb<strong>in</strong>tenis en genes<strong>in</strong>g van die Liggaam.<br />

Kol. 2:19 – “ 19 ...en nie vashou aan die Hoof nie, uit wie die hele liggaam deur<br />

die gewrigte en verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>ge ondersteun<strong>in</strong>g ontvang en saamgeb<strong>in</strong>d word en<br />

so met goddelike groei groot word.”<br />

29


Efes. 4:16 – “ 16 ...uit wie die hele liggaam—goed saamgevoeg en<br />

saamverb<strong>in</strong>d deur die ondersteun<strong>in</strong>g wat elke lid gee volgens die werk<strong>in</strong>g<br />

van elke afsonderlike deel <strong>in</strong> sy mate—die groei van die liggaam bevorder<br />

vir sy eie opbou<strong>in</strong>g <strong>in</strong> liefde.”<br />

Die Liggaam van Christus genees homself net soos wat die fisiese liggaam dit<br />

doen. Elke deel <strong>in</strong> daardie genes<strong>in</strong>g het ‘n funksie net soos die fisiese liggaam<br />

‘n funksie het. Die teenliggame teen <strong>in</strong>feksie kom <strong>in</strong> die vorm van dissipl<strong>in</strong>e en<br />

struktuur voor wanneer <strong>in</strong>dividue wat <strong>in</strong> liefde konfronteer, die persoon help om<br />

te staan teen die “<strong>in</strong>feksies” van sonde <strong>in</strong> sy/haar lewe. Hulle rig grense en<br />

beperk<strong>in</strong>gs wat die persoon oorgeneem het, teen die boosheid op, óf dit nou<br />

van b<strong>in</strong>ne óf van ander afkomstig is. Hulle help hom/haar staan.<br />

Ander br<strong>in</strong>g, met genade en liefde, genesende anti-<strong>in</strong>flammatoriese agente na<br />

die wond. Hulle treur saam met die wat treur (Rom. 12:15) en spoel die siekte<br />

uit. Hulle br<strong>in</strong>g ler<strong>in</strong>g en waarheid na die wond en help om sterker sellulêre<br />

strukture deur gawes van ler<strong>in</strong>g op te rig. Só gaan dit voort.<br />

Dit is die rede waarom ons baie opregte, geestelike mense sien wat dikwels vir<br />

jare met probleme worstel wat hulle met Bybelstudie en gebed probeer oorkom.<br />

Terwyl dit ook nodig is, is dit nie die enigste wyse wat die Bybel voorskryf vir die<br />

hanter<strong>in</strong>g van die situasie nie. Dit leer ons om die res van die Liggaam met al sy<br />

genes<strong>in</strong>gs agente <strong>in</strong> te br<strong>in</strong>g. Dan kan die ledemaat weer herstel en gesond<br />

word.<br />

Verdriet<br />

Een van die mees belangrike prosesse <strong>in</strong> die lewe is verdriet. God<br />

het verdriet geskep om ons te help om oor d<strong>in</strong>ge te kom. Wanneer<br />

slegte d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> die lewe gebeur, moet ons daardeur werk. Om deur<br />

slegte d<strong>in</strong>ge te werk, is ‘n bietjie soos om kos te verteer. In die<br />

lewe verteer ons basies ervar<strong>in</strong>g; ons wandel daardeur, neem dit<br />

<strong>in</strong>, gebruik wat bruikbaar is en elim<strong>in</strong>eer die afval. Wanneer<br />

iemand sterf of wanneer daar ‘n ander soort verlies of beser<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> die lewe is, moet ons <strong>in</strong> staat wees om deur daardie<br />

ervar<strong>in</strong>g te werk en aan te beweeg, en ons harte oop laat vir<br />

nuwe ervar<strong>in</strong>ge en verhoud<strong>in</strong>gs. Ons raak van die pyn en seer deur ons verdriet<br />

ontslae en behou dan die ervar<strong>in</strong>ge van die kennis wat daarmee saamgekom<br />

het.<br />

Deur tragedie leer ons van God se getrouheid en hoe die liefde en ondersteun<strong>in</strong>g<br />

van ander ons deurdra. Ons leer dat wanneer slegte d<strong>in</strong>ge gebeur, ons daardeur<br />

kan kom, en dan vir ‘n volgende keer hoop kan hê. Ons leer deur onbetroubare<br />

mense, sodat ons hulle ‘n volgende keer kan vermy.<br />

30


Verdriet kan slegs b<strong>in</strong>ne die konteks van verhoud<strong>in</strong>g voltooi word. Ons het<br />

ander nodig om ons vas te hou terwyl ons deur die proses van “laat los” en<br />

“laat gaan” werk. Daarby moet ons iets wat goed is <strong>in</strong> die hande hê om <strong>in</strong><br />

staat te wees om iets wat sleg is, te laat gaan.<br />

Indien mense nie ‘n ondersteun<strong>in</strong>g stelsel het om aan vas te hou nie, kan hulle<br />

nie treur oor ‘n goeie verhoud<strong>in</strong>g wat verlore gegaan het of ‘n slegte een wat<br />

hulle moet laat gaan nie. Mense benodig ook die terugvoer en waarnem<strong>in</strong>gs van<br />

ander om uit ‘n ervar<strong>in</strong>g te kan leer en om al hul verdraai<strong>in</strong>gs en emosies te kan<br />

verstaan. Terugvoer en opdamm<strong>in</strong>g, soos ons sal sien, is noodsaaklik vir die<br />

treurproses. Wanneer mense treur, kan hulle gesond word.<br />

Pred. 7:3 – “ 3 Om verdrietig te wees, is beter as om te lag; want as die gesig<br />

droewig is, gaan dit goed met die hart.”<br />

Verdriet is God se manier om ons deur en verby d<strong>in</strong>ge te help. Ons het<br />

ander mense nodig om ons daarmee te help. <strong>Jesus</strong> het gesê: “Geseënd is<br />

diegene wat treur, want hulle sal vertroos word”. (Mat. 5:4)<br />

Aangesien verdriet absoluut noodsaaklik vir suksesvolle voortbeweg<strong>in</strong>g deur die<br />

lewe is, en omdat dit ‘n belangrike deel van die groeiproses is, moet ons seker<br />

maak dat dit deeglik plaasv<strong>in</strong>d wanneer ons mense help om te groei. Die enigste<br />

manier hoe dit kan gebeur, is <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g – die manier waarop God dit<br />

bedoel het. Dit is die rede waarom daar traankliere <strong>in</strong> die hoeke van die oë is.<br />

Iemand se hartseer behoort sigbaar te wees wanneer hy of sy <strong>in</strong> die oë van<br />

iemand anders kyk. Dit is ‘n verhoud<strong>in</strong>gs proses. Help mense om – met<br />

ander mense reg te treur – en hulle sal met die lewe kan aangaan..<br />

Modeller<strong>in</strong>g<br />

Ons kan nie doen wat ons nog nooit gesien het nie. Ons het modelle nodig om<br />

ons te wys hoe.<br />

1 Thess. 1:6-7 – “ 6 En julle het navolgers van ons geword en van die Here<br />

deurdat julle die woord <strong>in</strong> baie verdrukk<strong>in</strong>g ontvang het met die blydskap van die<br />

Heilige Gees,<br />

7 sodat julle voorbeelde geword het vir al die gelowiges <strong>in</strong> Macedónië en<br />

Acháje.”<br />

Mense het ‘n behoefte om van ander te leer en dit dan hul eie te maak<br />

voordat hulle dit self sal doen. Dit is hoe God ons geskape het.<br />

31


Die modeller<strong>in</strong>g wat ons ervaar, óf dit nou goed of slegs is, het op ons ‘n<br />

blywende uitwerk<strong>in</strong>g. Dit is een rede waarom die Bybel daarop klem lê dat die<br />

belydenis nie slegs vir die sondes van die volk moet wees nie, maar ook vir die<br />

sondes van die vaders (Neh. 9:2). Ons moet die verkeerde model wat ons volg<br />

sien ten e<strong>in</strong>de dit te kan verwerp.<br />

Die mikpunt is om ons swak model met die model van mense wie Christus<br />

navolg, te vervang; diegene <strong>in</strong> Sy Liggaam wat Sy voorbeeld navolg en daardeur<br />

dit aan ons demonstreer om ook só te wandel soos Hy gewandel het. Soos<br />

Paulus sê, ons volg diegene wie Hom volg. Sy Liggaam leef Sy wandel op die<br />

aarde uit en ander leer van hulle.<br />

Onvolmaaktheid en Lyd<strong>in</strong>g:<br />

Fil. 3:12-14 – “ 12 Nie dat ek dit al verkry het of al volmaak is nie, maar ek jaag<br />

daarna of ek dit ook kan gryp, omdat ek ook deur Christus <strong>Jesus</strong> gegryp is.<br />

13 Broeders, ek reken nie dat ek dit self gegryp het nie.<br />

14 Maar een d<strong>in</strong>g: ek vergeet die d<strong>in</strong>ge wat agter is en strek my uit na wat voor<br />

is, en jaag na die doel om die prys te verkry van die hoë roep<strong>in</strong>g van God <strong>in</strong><br />

Christus <strong>Jesus</strong>.”<br />

2 Kor. 1:8 – “ 8 Want ons wil nie hê, broeders, dat julle onbekend moet wees met<br />

ons verdrukk<strong>in</strong>g wat oor ons <strong>in</strong> Asië gekom het nie, dat ons dit bo ons krag<br />

uitermate swaar gehad het, sodat ons selfs aan ons lewe gewanhoop het.”<br />

Paulus was eerlik <strong>in</strong> die s<strong>in</strong> dat hy toegelaat het dat ander sien dat ook hy kon<br />

seerkry, moedeloos raak en nie alles onder beheer het nie. As mense sien dat<br />

ander ook al swaargekry het, gebeur wonderlike d<strong>in</strong>ge.<br />

1. Hulle voel m<strong>in</strong>der skuldig, skaam en bang dat daar iets met hulle verkeerd<br />

is.<br />

2. Hulle kry ‘n meer akkurate sien<strong>in</strong>g van die standaard waarby hulle probeer<br />

lewe. Baie keer is hierdie standaard bó-menslik. Deur ander mense te<br />

sien, word die standaard aangepas by ‘n werklike persoon wat groei,<br />

worstel, nie alles onder beheer het nie, maar met dit alles oor die weg<br />

kom.<br />

32


3. Hulle verkry hoop en vaardighede om<br />

probleme op te los. Hulle v<strong>in</strong>d deur die<br />

worstel<strong>in</strong>ge en getuienisse van ander dat<br />

mense wel beter word en dat hulle baie<br />

moeilike probleme <strong>in</strong> die lewe oplos. Hulle<br />

sien hoe hierdie onvolmaakte worstelaars<br />

dit alles regkry. Dit bied aan hulle ‘n<br />

rolmodel om dit waarmee hulle op daardie<br />

oomblik worstel, te oorw<strong>in</strong>.<br />

Met ander woorde, hulle v<strong>in</strong>d uit dat almal maar op dieselfde pad is. Ons het wel<br />

almal verskillende worstel<strong>in</strong>ge, maar een d<strong>in</strong>g is seker: Ons almal worstel.<br />

Dit is een van die beste d<strong>in</strong>ge wat die Liggaam aan mekaar kan gee – die kennis<br />

dat ons nie alleen op hierdie pad van worstel<strong>in</strong>g is nie. Niemand is daarvan<br />

onthef nie. Daarom hoef niemand skaam te wees as hy nie alles onder beheer<br />

het nie. Worstel<strong>in</strong>g is universeel.<br />

1 Thess. 2:11 – 12 – “ 11 hoe ons, soos julle weet, net soos ’n vader sy k<strong>in</strong>ders,<br />

elkeen van julle vermaan en bemoedig het<br />

12 en betuig het dat julle waardiglik moet wandel voor God wat julle tot sy<br />

kon<strong>in</strong>kryk en heerlikheid roep.”<br />

‘n Algehele “Oordoen”<br />

Die teologie van verloss<strong>in</strong>g is een van algehele vernietig<strong>in</strong>g, van voor<br />

af beg<strong>in</strong>, by geboorte. Ons word nie “verbeter” nie; ons word<br />

gekruisig en weer gebore.<br />

Soos Paulus sê, “...die oue is gekruisig, en alles het nuut<br />

geword” (2 Kor. 5:17; Gal. 2:20). (Onthou, hy sê “nuut”, nie<br />

“voltooi” soos sommige leer nie). Ons tree dus toe tot ‘n<br />

algehele ontwikkel<strong>in</strong>gs proses.<br />

Johannes praat van ons as “k<strong>in</strong>ders”, jonk of oud, wat leer. (1 Joh. 2:12-14).<br />

Petrus gebruik die term “pasgebore babas” (1 Pet. 2:2).<br />

Hebreërs verwys na “k<strong>in</strong>dertjies” (Heb. 5:13).<br />

Die geestelike ontwikkel<strong>in</strong>gspad is een van die versoen<strong>in</strong>g van die<br />

skepp<strong>in</strong>g soos dit veronderstel was om te wees.<br />

Ons is <strong>in</strong> die menslike ras <strong>in</strong>gebore om as volmaakte<br />

of “voltooide” mense op te groei. Die menslike ras het<br />

misluk en niemand van ons het tot volwasse “voltooi<strong>in</strong>g”<br />

gekom nie, aangesien ons almal uit ‘n disfunksionele familie spruit: naamlik, die<br />

menslike ras. Ons het almal “die merk gemis”, wat die Bybelse term vir sonde is.<br />

Dus het God die oue uitgewis en weer van voor af beg<strong>in</strong>.<br />

33


Ons moet deur ‘n weder-geboorte en ‘n weder-grootword gaan, hierdie keer<br />

b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ‘n nuwe ges<strong>in</strong>. Hierdie ges<strong>in</strong> is Sy ges<strong>in</strong>, die Liggaam van Christus.<br />

In hierdie ges<strong>in</strong> moet ons al die d<strong>in</strong>ge kry wat ons die eerste keer ontbreek<br />

het. Vertroetel<strong>in</strong>g, modeller<strong>in</strong>g, waarheid, liefde, aanspreeklikheid, ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

van talente en nog meer, is alles aanwesig <strong>in</strong> hierdie ges<strong>in</strong> om aan die babas te<br />

gee – dit wat hulle benodig om te groei tot volwassenheid en voltooi<strong>in</strong>g.<br />

Dit handel alles oor karakter ontwikkel<strong>in</strong>g, die proses van heiligmak<strong>in</strong>g.<br />

Heiligmak<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>d plaas b<strong>in</strong>ne ‘n ges<strong>in</strong>sopset.<br />

Dus, <strong>in</strong> hierdie nuwe ges<strong>in</strong> van God, Sy Liggaam, v<strong>in</strong>d die ontwikkel<strong>in</strong>gsproses<br />

op dieselfde wyse as wat die Bybel die fisiese proses laat plaasv<strong>in</strong>d, plaas.<br />

Spr. 13:20 – “ 20 Gaan met die wyse om, dan word jy wys; maar hy wat met<br />

dwase verkeer, versleg.”<br />

Wanneer mense tyd spandeer en saam met goeie mense leef, sal hulle ook <strong>in</strong><br />

goeie mense ontwikkel. God se patroon het nog altyd rondom die gee van<br />

lewe gedraai. Soos Hy lewe <strong>in</strong> die mens <strong>in</strong> geblaas het en daardie lewe<br />

oorgedra is van die een mens na die volgende, net so ook is geestelike en<br />

persoonlike groei oorgedra. Dit word deur een geproduseer en na ‘n ander<br />

oorgedra. Dit is wat b<strong>in</strong>ne die Liggaam gebeur.<br />

Heb. 10:24 – “ 24 en laat ons op mekaar ag gee om tot liefde en goeie werke aan<br />

te spoor...”<br />

Maak seker dat jy <strong>in</strong> ‘n Liggaam is wat jou laat groei en maak seker dat jy<br />

daardie ervar<strong>in</strong>ge op diegene wat onder jou ‘herderskap’ is, ook toepas. Indien<br />

jy dit doen, br<strong>in</strong>g jy mense tot wasdom op die wyse wat God bedoel het dit moet<br />

wees.<br />

34


HOOFSTUK 5 – DIE MAG VAN AANVAARDING<br />

Wat is aanvaard<strong>in</strong>g en waarom is dit nodig sodat ander mense kan groei? Die<br />

Bybel leer ons dat aanvaard<strong>in</strong>g by God beg<strong>in</strong>.<br />

Rom. 15:7 – “ 7 Neem daarom mekaar aan, soos Christus ons ook aangeneem<br />

het, tot heerlikheid van God.”<br />

Christus se aanvaard<strong>in</strong>g van ons is die model waarop ons mekaar moet aanvaar.<br />

Die woord “aanvaard<strong>in</strong>g” beteken “om vir jouself te neem”. Dit is ‘n<br />

uitnodig<strong>in</strong>g. Aanvaard<strong>in</strong>g is die plek waar iemand b<strong>in</strong>ne ‘n verhoud<strong>in</strong>g<br />

ontvang word. Om aanvaar te word, is om met jou hele menswees, goed en<br />

sleg, deur iemand anders sonder veroordel<strong>in</strong>g aanvaar te word. Dit is van<br />

toepass<strong>in</strong>g op al ons verhoud<strong>in</strong>ge: met God, met ander en met onsself. Dit is<br />

nóú verwant aan genade, m.a.w. onverdiende guns.<br />

Aanvaard<strong>in</strong>g is die gevolg van die werk<strong>in</strong>g van genade. As gevolg van God<br />

se genade, word ons <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g aanvaar. Dit is feite en iets wat ons <strong>in</strong> ons<br />

subjektiewe ervar<strong>in</strong>g (ons harte) moet <strong>in</strong> neem.<br />

God het aanvaard<strong>in</strong>g oorspronklik ontwerp as ‘n lewenswyse. Toe ons<br />

egter gesondig en van genade weggeval het, was aanvaard<strong>in</strong>g vir God ‘n<br />

probleem. Sy Heilige natuur kon nie ons sondigheid aanvaar nie; tog het Hy<br />

deur Sy liefde steeds vir ons omgegee.<br />

God het dus ‘n duur oploss<strong>in</strong>g voorsien: Sy Seun <strong>Jesus</strong> – ten volle God, ten<br />

volle mens en sonder sonde – Hy het gesterf vir ons sondes (1 Pet. 3:18).<br />

Hierdie offer het die vereistes vir God se heiligheid bevredig en ons weer tot<br />

aanvaard<strong>in</strong>g herstel.<br />

God se aanvaard<strong>in</strong>g van ons beteken nie dat ons nie sleg is nie. Hy is nou bereid<br />

om ons te aanvaar, nie omdat ons onskuldig is nie maar omdat ons skuld ten<br />

volle betaal is, vir nou en vir altyd. Dus, wanneer ons bang is dat Hy ons nie sal<br />

aanvaar <strong>in</strong>dien ons iets verkeerd gedoen het nie, is dit onsself wat ons op ‘n<br />

sekere vlak afmaak en dit wat Hy vir ons gedoen het verkle<strong>in</strong>eer.<br />

Daar is waarlik nou geen veroordel<strong>in</strong>g vir diegene wat aan <strong>Jesus</strong> behoort nie.<br />

(Rom. 8:1).<br />

1. Aanvaard<strong>in</strong>g Maak ons Vry om te Groei<br />

Die Wet is nie weggeneem nie. Wat wel gebeur het, is dat<br />

dit <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> vervul is (Mat. 5:17). Dus, wanneer ons nou<br />

die Wet verbreek, verloor ons nie ons verhoud<strong>in</strong>g met<br />

God nie.<br />

35


NB: Ons verkeer nou vir ewig <strong>in</strong> die plek van aanvaard<strong>in</strong>g.<br />

Hierdie waarheid is baie belangrik vir geestelike groei. Ons neig om baie hard te<br />

werk sodat ons goed genoeg vir God kan wees. Aanvaard<strong>in</strong>g doen weg met<br />

die behoefte om onsself waardig te bewys en vervang dit met ‘n benader<strong>in</strong>g<br />

om op die basis van verhoud<strong>in</strong>g i.p.v. prestasie en goeie werke te leef.<br />

WEEREENS: Daar is werklik nou geen veroordel<strong>in</strong>g vir diegene wat aan<br />

<strong>Jesus</strong> behoort nie (Rom. 8:1).<br />

Wanneer ons uite<strong>in</strong>delik verstaan dat God nie meer vir ons kwaad is nie, word<br />

ons vry om op liefde en groei te konsentreer <strong>in</strong> plaas daarvaan om Hom tevrede<br />

te probeer stel. Dit is een van die mees bevrydende waarhede <strong>in</strong> die Bybel.<br />

2. Aanvaard<strong>in</strong>g bou Vertroue en Verhoud<strong>in</strong>g<br />

Aanvaard<strong>in</strong>g is ‘n brug waarmee veilige en groei-produserende<br />

verhoud<strong>in</strong>gs, beide met God en ander mense ontwikkel word.<br />

Ons kan nie groei as ons nie daarvan seker is dat ons geken word<br />

en geliefd is nie. Sommige mense hou van ons omdat hulle ons<br />

nie ken nie; sommige ken ons, en hou nie van ons nie.<br />

Verhoud<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d tensy beide kennis en liefde<br />

aanwesig is nie. Hierdie gap<strong>in</strong>g tussen om geken en geliefd<br />

te wees, word deur aanvaard<strong>in</strong>g oorbrug.<br />

Dit is bevrydend om te verstaan dat om geken te word, nie ‘n<br />

verhoud<strong>in</strong>g ru<strong>in</strong>eer nie, maar dit e<strong>in</strong>tlik versterk.<br />

Die warmte en toestemm<strong>in</strong>g om onsself te mag wees, laat ons toe om meer<br />

eerlik en kwesbaar te wees en laat ons toe om dele van onsself na die lig te br<strong>in</strong>g<br />

wat ook aan daardie verhoud<strong>in</strong>g gekoppel moet word. Niks is verkeerd met<br />

advies op die regte tyd nie; baie mense het egter bloot nodig om aanvaar te<br />

word om sodoende sekuriteit, stabiliteit en krag te herw<strong>in</strong> om die probleme te kan<br />

oplos.<br />

Baie mense hak <strong>in</strong> hul geestelike groei vas, omdat hulle nie heeltemal hulself kan<br />

wees nie. Hulle mag dalk <strong>in</strong> hul op<strong>in</strong>ies, gelukkige tye, humor of omgee vir ander<br />

eg wees; hulle reken egter dat hul depressie, hartseer tye, verslaw<strong>in</strong>gs of<br />

behoeftigheid onaanvaarbaar vir God en mense is, dus leef hulle hul lewens asof<br />

hierdie dele nie bestaan nie. Ons moet ons hele siel ervaar, of dit goed, sleg of<br />

gebroke is, anders kan dit nie met die res van ons karakter wat nie <strong>in</strong> die lig van<br />

God se liefde en verhoud<strong>in</strong>g gebr<strong>in</strong>g word ontwikkel, genees en ge<strong>in</strong>tegreer nie.<br />

Hier is sommige van die dele van ons siel wat deur aanvaard<strong>in</strong>g na die lig<br />

gebr<strong>in</strong>g kan word:<br />

36


• Behoeftes. Ons moet behoeftes hê.<br />

Pred. 4:9-12 – “ 9 Twee is beter as een, want hulle het ’n goeie belon<strong>in</strong>g vir<br />

hulle moeitevolle arbeid.<br />

10<br />

Want as hulle val, kan die een sy maat optel, maar wee die een wat val<br />

sonder dat daar ’n tweede is om hom op te tel.<br />

11<br />

Verder, as twee bymekaar lê, kry hulle warm; maar hoe kan een allenig<br />

warm word?<br />

12<br />

En as iemand die een aanval, kan altwee hom teëstand bied; en ’n<br />

driedubbele lyn word nie gou verbreek nie.”<br />

Aanvaard<strong>in</strong>g maak dit moontlik om ons onvolmaaktheid en geestelike armoede<br />

sonder skaamte of skuldgevoel te beleef.<br />

• Sondes. Ons natuur is van só ‘n aard dat ons ons sondes selfs vir<br />

onsself wegsteek. Deur die Wet voel dit asof ons ons aan toorn blootstel<br />

wanneer ons sondes blootgelê word. Wanneer ons egter aanvaard<strong>in</strong>g<br />

ontvang, kan ons dit nie net slegs verdra om na ons oortred<strong>in</strong>ge te kyk<br />

nie, maar kan ons selfs dieper b<strong>in</strong>ne onsself soek na ander donker plekke<br />

waar sonde nog wegkruip.<br />

• Veroordeelde Dele. Sekere gevoelens en aspekte van ons siele is dalk<br />

nie <strong>in</strong> wese sondig nie. Dit kan dele van van ons siel wees waarvan ons<br />

nie hou of aanvaar nie. Ons veroordeel onsself dikwels op die manier<br />

waarop ons geoordeel is. Iemand wat byvoorbeeld baie kritiek ontvang<br />

het wanneer hy kwaad was, kan homself ‘n harde tyd gee wanneer hy<br />

kwaad word, of daardie woede nou geldig is óf nie. Hy kan van homself<br />

sleg d<strong>in</strong>k of d<strong>in</strong>k dat dit verkeerd is om kwaad te wees. Hy sal nie <strong>in</strong> staat<br />

wees om sy woede te gebruik om homself te beskerm nie.<br />

• Maniere van wegkruip. Ons dra ook vyeblare oor dele van ons siel om<br />

sodoende die ervar<strong>in</strong>g van negatiewe d<strong>in</strong>ge te vermy. Sommige mense<br />

sal byvoorbeeld redeneer dat hulle van emosies wat hulle ontstel óf<br />

vreesagtig maak moet wegbly. Hulle leef deur hul s<strong>in</strong>tuie, ten e<strong>in</strong>de hul<br />

harte te vermy.<br />

• Gebrokenheid en swakheid. Almal van ons het swakhede wat deur God<br />

en ander aanvaar moet word sodat dit herstel kan word. Baie keer is<br />

hierdie swakhede nie noodwendig sondes nie, maar bloot onvermoëns.<br />

Sommige mense mag byvoorbeeld emosioneel nie <strong>in</strong> staat wees om te<br />

vertrou en uit te reik nie; ander kan worstel om teen mense wat hulle<br />

wil beheer, op te staan; ander weer word maklik verwond deur kritiek<br />

a.g.v. onopgeloste behoeftes van aanvaard<strong>in</strong>g. Die genes<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong><br />

wanneer aanvaard<strong>in</strong>g dit veilig genoeg maak om hierdie realiteite aan<br />

onsself te erken.<br />

37


• Aanvaard<strong>in</strong>g Skep Veiligheid om te kan Bely en te Genees. Om ons<br />

sondige of gebroke self te ervaar en te “lééf”, is slegs een stap om<br />

geestelik te kan groei. Nog ‘n noodsaaklike stap is om hierdie gevoelens<br />

en gebroke dele van ons siel <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g met God en ander te br<strong>in</strong>g.<br />

Die Bybel noem hierdie stap “belydenis” en dit beteken “om met die<br />

waarheid saam te stem”. Belydenis behels dat ‘n risiko met ‘n<br />

negatiewe deel van onsself geloop word en toe te laat dat iemand<br />

anders daarvan sal weet. Wanneer ons dan vertroost<strong>in</strong>g, identifikasie en<br />

waarheid sonder veroordel<strong>in</strong>g ervaar, beg<strong>in</strong> ons om gesond te word. Ons<br />

is deur God geskape om belydenis te doen. Dit is wat dit beteken om “<strong>in</strong><br />

die lig te lewe”.<br />

Soos aanvaard<strong>in</strong>g toeneem, neem belydenis ook toe en saam met<br />

belydenis kom <strong>in</strong>timiteit en groei.<br />

Wanneer jy weet dat risiko nie oordeel br<strong>in</strong>g nie, kan jy nuwe d<strong>in</strong>ge probeer.<br />

Hierdie verseker<strong>in</strong>g is die kuur vir vrees vir mislukk<strong>in</strong>g.<br />

Die Bybel leer ons dat: “vaste spys vir volwassenes is, vir die wat<br />

geestesvermoëns besit deur die gewoonte geoefen, om goed van kwaad te<br />

onderskei.” (Heb. 5:14).<br />

Soos ons ontwikkel, groei ons deur nuwe d<strong>in</strong>ge te beoefen en dit uit te probeer.<br />

Die enigste ‘boete’ wat ons op die lyf kan loop ná ons aanvaard<strong>in</strong>g, is mislukk<strong>in</strong>g<br />

en maar wéér leer. Daar is geen veroordel<strong>in</strong>g nie. Soos aanvaard<strong>in</strong>g toeneem,<br />

neem ook ons bewustheid van ander gebroke dele van onsself toe. Waarlik,<br />

gesonde mense weet hulle het goeie dele, maar hulle ken ook die slegte<br />

dele. Hulle het egter die aanvaard<strong>in</strong>g en genade om daarmee te handel <strong>in</strong> God<br />

se groeiproses.<br />

• Aanvaar Aanvaard<strong>in</strong>g<br />

1. Wees bewus van jou behoefte. Neem die nederige stap om jou<br />

tekortkom<strong>in</strong>ge en behoeftes voor God en ander te erken.<br />

2. Hou op om liefde en aanvaard<strong>in</strong>g te probeer verdien. Ons is wetties<br />

gebore. M.a.w., ons wil liefde en aanvaard<strong>in</strong>g verdien. Dit is m<strong>in</strong>der van<br />

‘n risiko as om dit gratis te ontvang; dit laat ons d<strong>in</strong>k dat ons <strong>in</strong> beheer is<br />

en hou ons weg van verhoud<strong>in</strong>g. Vra God om Sy lig te laat skyn op jou<br />

neig<strong>in</strong>gs om te wil werk vir aanvaard<strong>in</strong>g van Hom en ander.<br />

Bevraagteken jou motiewe waarom jy hard werk <strong>in</strong> die lewe: is dit<br />

omdat jy alreeds aanvaar is, of omdat jy aanvaard<strong>in</strong>g soek?<br />

Baie van ons is bang vir aanvaard<strong>in</strong>g omdat ons dit probeer verdien en<br />

ons kan nie – of omdat ons nie kwesbaar vir, óf afhanklik wil wees van<br />

iemand anders nie.<br />

38


• Gebruik aanvaard<strong>in</strong>g om te groei. Om deur God en deur ander ontvang<br />

te word, is nie die e<strong>in</strong>de nie. Dit is die beg<strong>in</strong> van die veiligheid en genade<br />

wat jy nodig het om persoonlik, en <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>gs én emosioneel te kan<br />

groei. Dit gee aan jou die moed om te aanvaar wie en wat jy is, en om<br />

stappe te neem om te handel met dit wie jy is.<br />

Sommige mense, veral diegene wat seergekry het deur harde kritiek en<br />

verwerp<strong>in</strong>g, sal hul groei op slegs aanvaard<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> ‘n vorm van “wees stil<br />

en weet dat ek God is” denke fokus. Hulle sal hul vriende en geestelike<br />

groei-vennote evalueer deur hoe aanvaardend of nie-aanvaardend hulle<br />

is. Indien jy hulle sou vra waarom hulle nie sommige spesifieke worstel<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> hul lewens aangespreek het nie, sal hulle moontlik sê, “Dit sal alles nog<br />

regkom soos ek meer genade en aanvaard<strong>in</strong>g ontvang”.<br />

Hierdie ges<strong>in</strong>dheid kort een van die hoofdoele van aanvaard<strong>in</strong>g, en dit is<br />

om ‘n omgew<strong>in</strong>g te skep waar<strong>in</strong> ons aktief realiteite oor onsself <strong>in</strong> die<br />

gesig kan staar, kan eien én verander.<br />

• Versoek, moet dit nie Vereis nie.<br />

Soms d<strong>in</strong>k mense hulle kan van ander verwag om hulle te aanvaar vir wie<br />

hulle is, en hulle voel geregverdig om ander te m<strong>in</strong>ag <strong>in</strong>dien hulle dit nie<br />

doen nie. Moet nooit vergeet dat aanvaard<strong>in</strong>g algeheel ‘n gawe van<br />

God en ander is. Ons kan nie daarop aanspraak maak nie, omdat<br />

ons dit nie verdien nie. Vra nederig vir God en ‘veilige’ mense vir<br />

aanvaard<strong>in</strong>g, sodat jy jouself kan aanvaar, bely en groei.<br />

Moenie eerlike terugvoer<strong>in</strong>g aansien vir kritiek nie.<br />

Wanneer iemand <strong>in</strong> die groeiproses oopmaak en kwesbaar word en<br />

iemand anders gee sy/haar eerlike terugvoer, voel hy/sy dikwels vervolg<br />

en verkeerd beoordeel. Baie mense wil selfs verhoud<strong>in</strong>gs verlaat omdat<br />

hulle nie aanvaar voel nie. Hulle sal sê, “daardie kerk / groep / berader<br />

aanvaar nie maklik mense nie. Ek moet ‘n plek v<strong>in</strong>d waar daar genade is”.<br />

Terwyl sommige kritiek veroordelend kan wees, is direkte liefdevolle<br />

kritiek ‘n noodsaaklike deel van geestelike groei. Om die waarheid te<br />

sê, waar daar geen konfrontasie is nie, word groei ernstig <strong>in</strong> die wiele<br />

gery. Instemm<strong>in</strong>g en aanvaard<strong>in</strong>g is nie gelyk nie. Jy kan en behoort <strong>in</strong> ‘n<br />

omgew<strong>in</strong>g te wees waar<strong>in</strong> beide algehele aanvaard<strong>in</strong>g en duidelike<br />

eerlikheid aanwesig is. Die Bybel leer ons dat enige verhoud<strong>in</strong>g wat<br />

noodsaaklike eerlikheid vermy, verantwoordelikheid moet dra vir die<br />

gevolge (Eseg. 3:18-21). Moenie bang wees vir die waarheid nie; dit<br />

maak seer, maar ook gesond.<br />

39


• Handel met Aanvaard<strong>in</strong>gsprobleme.<br />

Indien jy v<strong>in</strong>d dat iemand dit moeilik v<strong>in</strong>d om swakhede <strong>in</strong> ander te<br />

aanvaar en hulle voortdurend kritiseer of veroordeel, het hierdie<br />

persoon moontlik ‘n veroordelende aspek van sy eie siel wat hy nie kan<br />

verduur nie. Nou projekteer hy dit op iemand anders. Soos <strong>Jesus</strong> gesê<br />

het, hy kyk na die spl<strong>in</strong>ter <strong>in</strong> sy broer se oog en nie die balk <strong>in</strong> sy eie nie.<br />

(Mat. 7:1-5). Bv., iemand wat ontsteld raak deur iemand anders se<br />

behoeftigheid, is dalk baie krities op sy eie afhanklikheid en beskou dit as<br />

onverantwoordelik of lui of selfs swak. Sy onvermoë om sy eie<br />

afhanklikheid te aanvaar, maak hom m<strong>in</strong>agtend op ander wat nie daardie<br />

karaktertrek wegsteek nie.<br />

40


HOOFSTUK 6 – DIE BRON EN ONTLEDING VAN SKULD<br />

Die oploss<strong>in</strong>g vir ons skuld het nie uit ons “goedheid” gespruit nie. Dit het van<br />

<strong>Jesus</strong> gekom wat gesterf en met die doodstraf betaal het. Die gevolg was dat<br />

ons weer tot God verb<strong>in</strong>d kon word. Ons het nou ‘n on-onderbroke en lewende<br />

verhoud<strong>in</strong>g met Hom. Daar is nie langer enige skeid<strong>in</strong>g óf dood nie.<br />

Rom. 8:33-39 – “ 33 Wie sal beskuldig<strong>in</strong>g <strong>in</strong>br<strong>in</strong>g teen die uitverkorenes van<br />

God? God is dit wat regverdig maak.<br />

34 Wie is dit wat veroordeel? Christus is dit wat gesterf het, ja, meer nog, wat<br />

ook opgewek is, wat ook aan die regterhand van God is, wat ook vir ons <strong>in</strong>tree.<br />

35 Wie sal ons skei van die liefde van Christus—verdrukk<strong>in</strong>g of benoudheid<br />

of vervolg<strong>in</strong>g of honger of naaktheid of gevaar of swaard?<br />

36 Soos geskrywe is: Om U ontwil word ons die hele dag gedood, ons is<br />

gereken as slagskape.<br />

37 Maar <strong>in</strong> al hierdie d<strong>in</strong>ge is ons meer as oorw<strong>in</strong>naars deur Hom wat ons<br />

liefgehad het.<br />

38 Want ek is versekerd dat geen dood of lewe of engele of owerhede of<br />

magte of teenwoordige of toekomende d<strong>in</strong>ge<br />

39 of hoogte of diepte of enige ander skepsel ons sal kan skei van die<br />

liefde van God wat daar <strong>in</strong> Christus <strong>Jesus</strong>, onse Here, is nie.”<br />

Let op die sleutelpunte hier: geen beskuldig<strong>in</strong>gs kan <strong>in</strong>gebr<strong>in</strong>g word teen<br />

diegene wat geregverdig is deurdat hulle wie <strong>in</strong> <strong>Jesus</strong> glo nie, en niks kan<br />

hulle van Sy liefde skei nie.<br />

Daar is geen veroordel<strong>in</strong>g. Die vonnis is “onskuldig”. Daar is<br />

geen skeid<strong>in</strong>g nie. Daar is geen woede of toorn nie. M.a.w., diegene met ‘n<br />

verhoud<strong>in</strong>g met <strong>Jesus</strong>, het geen rede om enige veroordel<strong>in</strong>g of skuld te<br />

vrees nie. Die skuld het gekom nadat ons van God vervreemd geraak het en<br />

die skuld teen God kan nou afgelos word deur met <strong>Jesus</strong> te herverenig. Die<br />

skuld was algeheel en wettig, en die oploss<strong>in</strong>g dieselfde. Ons beweeg van<br />

skuldig na onskuldig deur te glo dat <strong>Jesus</strong> vir ons sondes betaal het.<br />

Skeid<strong>in</strong>g = skuldig, en versoen = onskuldig.<br />

Hoe ons voel en hoe God ons sien, is twee verskillende d<strong>in</strong>ge.<br />

Was jy al ooit <strong>in</strong> ‘n verhoud<strong>in</strong>g waar iemand voortdurend<br />

herverseker<strong>in</strong>g van jou liefde nodig gehad het? Jou geliefde het jou<br />

oor en oor gevra of jy omgee, en maak nie saak hoe jy jou liefde<br />

gewys het nie, dit het net nie deurgedr<strong>in</strong>g nie. Na ‘n tyd het jy<br />

besef dat al jou verseker<strong>in</strong>gs nie genoeg was om die ander<br />

persoon te help nie. Hy/Sy het ‘n probleem <strong>in</strong> sy/haar hart<br />

gehad. Die persoon het ‘n blokkasie gehad en kon nie liefde<br />

ervaar nie. Om nog ‘n duisend keer hom/haar te verseker van<br />

jou gevoel, sou nie die probleem oplos nie.<br />

41


Indien so ‘n persoon ooit jou liefde wou voel, sou hy/sy moet uitv<strong>in</strong>d wat daar<br />

b<strong>in</strong>ne hom/haar is wat die persoon daarvan weerhou om dit te kan voel.<br />

Dit is dieselfde <strong>in</strong> ons verhoud<strong>in</strong>g met God. Ons harte kan ons veroordeel selfs<br />

wanneer God dit nie doen nie. Ons moet onsself die vraag afvra: “Wat is die<br />

d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne onsself wat ons daarvan weerhou om vergifnis te voel, selfs<br />

nadat ons waarlik vergewe is?”<br />

Antwoorde:<br />

1. Verkeerde ler<strong>in</strong>g kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. Wat glo<br />

jy wanneer die Bybel sê: “Jy is vergewe”?<br />

2. Ontkoppel<strong>in</strong>g van genade. God het ons wonderbaarlik geweef sodat dit<br />

wat eens buite ons was, nou kan b<strong>in</strong>nekom. Gebaseer op ons<br />

verhoud<strong>in</strong>gs uit die verlede, leer ons hoe om onsself te aanvaar of te<br />

verwerp. Ons verhoud<strong>in</strong>gs en hul boodskappe word só <strong>in</strong> die verstand<br />

<strong>in</strong>gebou dat ons dit ons eie maak en dit as sulks weergee. Die vertrekpunt<br />

om mense te help wat hulself óf ‘n deel van hulself verwerp, is om hulle<br />

aan te moedig om by ‘n ondersteunende en aanvarende groep <strong>in</strong> te<br />

skakel. Die doel hiervan is sodat hul eiewaarde ontwikkel kan word. Ons<br />

moet ons kritiese stemme b<strong>in</strong>ne ons vir aanvarende stemme verruil. Die<br />

genade wat ons nodig het word dan aan mekaar oorgedra. Wanneer<br />

mense <strong>in</strong> genade posisies is en eerlik teenoor mekaar bely, kan hul slegte<br />

dele bekend gemaak, aanvaar en geïntegreer word. Wanneer al ons<br />

slegte nuus bekend is – en liefde deur genade ontvang is – verloor dit sy<br />

krag. Die mikpunt is dat genade al ons slegte dele moet ken en<br />

belydenis voor God en ander dit kan bewerkstellig. Die gevolg is dat<br />

ons skuld afgelos word.<br />

3. Vals Standaarde. Dit is maklik om jouself te kritiseer wanneer jy jouself<br />

met ‘n onwerklike standaard <strong>in</strong> jou eie gedagtes mee vergelyk.. Mense<br />

groei op met onrealistiese standaarde van hul ouers, die media of die<br />

kultuur waar<strong>in</strong> hulle hulsef bev<strong>in</strong>d en het dikwels ‘n “ideale” persoon <strong>in</strong> hul<br />

gedagtes met wie hulle hulself vergelyk. Die gevolg is onverbiddelike<br />

skuld óf skaamte. Hul perfeksionistiese standaard treiter hulle elke dag.<br />

Ps. 103:13-14 – “ 13 Soos ’n vader hom ontferm oor die k<strong>in</strong>ders, so ontferm die<br />

HERE Hom oor die wat Hom vrees.<br />

14 Want Hy, Hy weet watter maaksel ons is, gedagtig dat ons stof is.”<br />

God weet aan watter standaard Hy ons meet. Hy weet ons is maar net gebroke<br />

worstelaars. Ons vergeet dit dikwels. Stell<strong>in</strong>gs soos: “Ek behoort nie<br />

terneergedruk te voel nie” of “ek behoort meer vorder<strong>in</strong>g te maak”, wys dat<br />

mense na die beskuldigende stem van ‘n vals standaard luister.<br />

42


Mense wat daarmee worstel om ‘n beroep te laat slaag of iets anders <strong>in</strong> die lewe<br />

te laat werk, lewe dikwels onder vals standaarde. Hulle verwag om <strong>in</strong> staat te<br />

wees om d<strong>in</strong>ge die eerste keer reg te kry, terwyl die realiteit is dat om<br />

vaardighede en sukses te verkry, dikwels tyd en moeite kos.<br />

Wanneer hulle verhale van ander hoor oor hoe moeilik dit was om te slaag en<br />

hoeveel mislukk<strong>in</strong>gs en verkeerde wegtrekpunte hulle verduur het, kan hulle<br />

hulself meer genade gee. Kle<strong>in</strong> groepe is ‘n goeie bron van bemoedig<strong>in</strong>g vir<br />

mense. Hulle v<strong>in</strong>d dat ander nie net by sukses “gearriveer” het nie, maar dat<br />

hulle baie hard daarvoor moes werk en baie keer moes misluk om daar te kon<br />

kom. In kort, gemeenskap met mekaar help ons om mislukk<strong>in</strong>g as normaal<br />

te sien.<br />

Die oploss<strong>in</strong>g van skuld en skaamte behels altyd dat mense hulself as<br />

mede-worstelaars i.p.v. supermense moet sien. Die probleem is dat terwyl<br />

ons <strong>in</strong> isolasie is, ons nie maklik gaan hoor dat ons ervar<strong>in</strong>g algemeen is nie.<br />

Wanneer mense teenoor mekaar bely, v<strong>in</strong>d hulle dit uit. Hulle v<strong>in</strong>d uit dat hulle<br />

nie vreemd en moeilik is nie, maar net soos al die ander: mede reisigers en<br />

mede- worstelaars. Dit verm<strong>in</strong>der grootliks skuldgevoelens.<br />

Swak gewete<br />

‘n Swak gewete kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. Ons d<strong>in</strong>k<br />

moontlik dat dit ‘n gewete is wat nie goed werk nie of dat dit té swak is om teen<br />

ons impulse op te staan. Die Bybel sê ‘n swak gewete is een wat té streng is<br />

en verward is oor reg of verkeerd. Soms kan ‘n swak gewete mense oortuig<br />

van d<strong>in</strong>ge wat nie eens werklike probleme is nie (1 Kor. 8:7-12).<br />

Gewoonlik kom die swak gewete van ‘n té streng agtergrond, verkeerde ler<strong>in</strong>g, ‘n<br />

gevoel van verlies aan beheer, of nie genoeg veiligheid vir iemand om uit te v<strong>in</strong>d<br />

wat nuttig en werklik is nie. Indien mense skuldig voel oor d<strong>in</strong>ge wat nie eens<br />

werklik saak maak nie, benodig hulle die veiligheid en genade van ‘n aanvarende<br />

omgew<strong>in</strong>g:<br />

1. Om uit te v<strong>in</strong>d wat die Bybel werklik leer.<br />

2. Om hul eie smake en impulse <strong>in</strong> die gesig te kyk.<br />

Soos hulle sterker word voortvloeiend uit volwassenheid en gemeenskap, sal<br />

hulle nie meer streng reëls nodig hê om hulle <strong>in</strong> toom te hou nie. Selfbeheers<strong>in</strong>g<br />

neem die plek <strong>in</strong> van skuld as die bewaker van impulse.<br />

43


Goddelike Droefheid <strong>in</strong> vergelyk<strong>in</strong>g met Wêreldse Droefheid.<br />

Wêreldse hartseer kan ons daarvan weerhou om vergewe te voel. ‘n<br />

Skuldgevoel is nie ‘n behoorlike reaksie op die oortuig<strong>in</strong>g van die<br />

Heilige Gees nie. Die behoorlike reaksie is Goddelike hartseer,<br />

omdat dit op liefde gebou is.<br />

2 Kor. 7:10 – “ 10 Want die droefheid volgens die wil van<br />

God werk ’n onberoulike beker<strong>in</strong>g tot redd<strong>in</strong>g, maar die<br />

droefheid van die wêreld werk die dood.”<br />

Die kwaai, veroordelende gewete is wêreldse droefheid aan die werk.<br />

Dit is nie op liefde gebaseer nie en br<strong>in</strong>g nie ‘n blywende verander<strong>in</strong>g en<br />

belydenis mee nie. Wêreldse droefheid is nie gebaseer op liefde nie, maar op<br />

jouself en jou eie slegtigheid. Goddelike droefheid is die soort waarvan Petrus<br />

gepraat het nadat hy <strong>Jesus</strong> verloën het. Gebroke van hart oor die pyn wat hy<br />

aan iemand wat hy liefgehad het veroorsaak het, het hy weer na die verhoud<strong>in</strong>g<br />

terug beweeg en versoen geraak.<br />

Die Bybel leer ons dat wanneer ons gesondig het, ons nie skuldig moet voel nie,<br />

maar wel jammer. Daar is ‘n groot verskil!<br />

Skuld fokus op myself. Dit fokus op hoe sleg ek is, nie op wat ek gedoen het<br />

om jou seer te maak nie. Indien ek skuldig voel, is ek daarop <strong>in</strong>gestel om weer<br />

goed te voel, nie op die oploss<strong>in</strong>g van die probleem of die manier waarop ek<br />

iemand anders kon seergemaak het nie. Skuldgevoel is selfgerig.<br />

Aan die ander kant fokus Goddelike droefheid op die aanstootlike party.<br />

Diegene wat Goddelike droefheid uitdruk, simpatiseer met hoe hul gedrag<br />

iemand anders be<strong>in</strong>vloed het. Dit is waarom die Bybel praat van die toorn van<br />

God vir die ongelowige wie steeds werklik skuldig staan, <strong>in</strong> teenstell<strong>in</strong>g met<br />

wanneer Hy “bedroef” word wanneer gelowiges sondig. Daar word geen meld<strong>in</strong>g<br />

gemaak of ruimte vir skuld, toorn of veroordel<strong>in</strong>g vir die gelowige gelaat nie. In<br />

plaas daarvan dat ons skuldig voel, wil Hy hê ons moet besorg wees oor hoe<br />

ons Hom dalk het met ons sonde kon seergemaak het.<br />

Die verskil is verstommend! Paulus leer ons dat Goddelike droefheid <strong>in</strong><br />

belydenis e<strong>in</strong>dig. Wanneer ons besef dat ons iemand wie ons liefhet,<br />

seermaak, verander ons. Liefde en empatie verander ons. Ons behandel<br />

ander soos ons behandel wil word. Liefde dr<strong>in</strong>g ons. Aan die ander kant<br />

veroorsaak skuld dat sonde toeneem. Dit hou niemand <strong>in</strong> plek nie. Dit<br />

veroorsaak slegs dat mense meer rebelleer. (Rom. 5:20; 7:5).<br />

44


Die Heilige Gees het altyd met liefde te doen – hoe lief God ons het en hoe Hy<br />

wil hê dat ons ander moet liefhê. Wanneer Hy ons oortuig, probeer Hy ons<br />

nie laat “sleg en veroordeel” voel nie, of, kortliks “skuldig” nie. Hy probeer<br />

om ons te laat sien hoe seer ons God, ander en onsself deur ons gedrag of<br />

ges<strong>in</strong>dheid maak. Indien ons dit kan sien, sal liefde die nodige belydenis<br />

teweegbr<strong>in</strong>g.<br />

God stel nie daar<strong>in</strong> belang dat ons moet sien hoe sleg ons is nie, (Hy het dit<br />

alreeds gedoen) maar Hy wil hê ons moet sien hoe ons Hom verraai en<br />

seergemaak het. Soos Paulus sê, “Moenie die Heilige Gees van God bedroef<br />

nie.” (Efes. 4:30).<br />

Skuld as ‘n Ou Stem<br />

Pynlike eksterne ervar<strong>in</strong>gs word <strong>in</strong> ons gewete ons eie gemaak (die<br />

“stemme <strong>in</strong> ons gedagtes”) wat beskuldig en veroordeel. Wat eens buite<br />

was, is nou b<strong>in</strong>ne.<br />

Ons moet die realiteit van ons vorige verhoud<strong>in</strong>gs raaksien en dit<br />

deurwerk. Ons moet <strong>in</strong>sig ontwikkel en deur sommige gevoelens rondom dit<br />

werk, dit as sonde ag en vergewe, daaroor treur en dan laat gaan. Ons moet die<br />

nuwe “stemme” van ons ondersteun<strong>in</strong>gs groep en ander wie ons liefhet en<br />

waardeer, deel van onsself maak. In verband met skuld, is dít een van die<br />

belangrikste d<strong>in</strong>ge. Interne bande en ou verhoud<strong>in</strong>gs word oor en oor <strong>in</strong> die<br />

siel afgespeel en mense ervaar dieselfde gevoelens as toe dit werklik<br />

gebeur het. Genes<strong>in</strong>g kan nie plaasv<strong>in</strong>d voordat hulle nie daardie<br />

gevoelens deurgewerk het nie. Gewoonlik het die skuld te doen met die<br />

uitdrukk<strong>in</strong>g van ‘n aspek van iemand se persoonlikheid.<br />

Hier is ‘n paar voorbeelde van aspekte <strong>in</strong> ‘n persoonlikheid waar<strong>in</strong> mense<br />

<strong>in</strong>nerlike skuldboodskappe ervaar:<br />

• Behoeftes<br />

• Swakhede<br />

• Mislukk<strong>in</strong>gs<br />

• Woede<br />

• Treurigheid<br />

• Seksualiteit<br />

• Talente<br />

• Krag<br />

• Eerlikheid<br />

• Sukses<br />

• Onafhanklikheid<br />

• Pyn<br />

45


Enige aspek van onsself wat b<strong>in</strong>ne ‘n betekenisvolle verhoud<strong>in</strong>g afgekeur of<br />

aangeval word, kan onder “veroordel<strong>in</strong>g” kom, en dan val skuld daardie deel van<br />

die siel van die b<strong>in</strong>nekant af aan. Indien ‘n ouer bv., ‘n k<strong>in</strong>d se behoefte aan<br />

vertroetel<strong>in</strong>g verkle<strong>in</strong>eer, word daar ‘n bestraffende stem teen daardie deel van<br />

die k<strong>in</strong>d b<strong>in</strong>ne hom gevestig. Dit is deels hoe ons gewete gevorm word. Tensy<br />

die gewete reggestel word, sal hierdie persoon skuldig voel wanneer hy aan<br />

daardie aspek van homself uitdrukk<strong>in</strong>g gee, selfs al is dit ‘n goeie deel. Baie keer<br />

moet mense hulself <strong>in</strong> nuwe, veilige verhoud<strong>in</strong>gs-opsette uitdruk om die<br />

genes<strong>in</strong>g en bemoedig<strong>in</strong>g te ontvang wat God voorsien om die siel te herstel. ‘n<br />

Nuwe gewete moet b<strong>in</strong>ne nuwe verhoud<strong>in</strong>gs ontwikkel. Weereens is dit die<br />

Liggaam van Christus wat hierdie werk doen.<br />

Woede<br />

Woede is ‘n toestand van protes en veg. God het hierdie emosie <strong>in</strong> ons geplaas<br />

om “teen” iets te wees. Ons gebruik woede om onreg, ongeregtigheid, boosheid<br />

en ander slegte d<strong>in</strong>ge te beveg. Soos die Bybel sê, jy moet liefhê wat goed is en<br />

haat wat sleg is. Dit is ‘n goeie d<strong>in</strong>g om slegte d<strong>in</strong>ge te haat. (Rom. 12:9).<br />

Woede is ‘n probleem-oplossende emosie wat<br />

ontwerp is om dit wat goed en waardevol is te<br />

beskerm. Soms het mense nie aan woede uitdrukk<strong>in</strong>g<br />

gegee wanneer slegte d<strong>in</strong>ge met hulle gebeur het nie,<br />

omdat dit b<strong>in</strong>ne ‘n konteks waar<strong>in</strong> woede gevaarlik sou<br />

wees, gebeur het. Hierdie mense ontken hul woede.<br />

Die probleem is dat dit gerig is. Dit moet na iets gemik<br />

word. Dit is veronderstel om gemik te word op onreg of<br />

op die persoon wat onregverdig is. Maar <strong>in</strong>dien dit nie<br />

moontlik is nie – bv., <strong>in</strong> gevalle van k<strong>in</strong>der mishandel<strong>in</strong>g<br />

– sal mense daardie woede op hulself rig. Mishandelde k<strong>in</strong>ders voel, “Ek moet<br />

sleg wees, dis waarom dit met my gebeur.” Hulle draai die woede wat op die<br />

misbruiker gemik moes word, na hulself. Ander gevalle van oppressiewe<br />

verhoud<strong>in</strong>gs soos pynlike ouerskap, veroorsaak dieselfde d<strong>in</strong>amika. “Moenie jul<br />

k<strong>in</strong>ders terg nie.” (Efes. 6:4).<br />

Skuld-oploss<strong>in</strong>g het soms niks te doen om mense te help om “vergewe” te voel<br />

nie. Dit het te doen om hulle te help om hul woede op te los, om dit te ervaar<br />

teenoor wie of wat dit ookal verdien. Wanneer hulle dit doen, word die skuld<br />

opgelos, omdat die skuld eenvoudig woede wat teen hulself gerig was, en<br />

wat hulle laat “sleg” lyk het, terwyl dit so was nie.Om te help dat mense voel dat<br />

hulle vergewe is, het dikwels niks te doen met die genesig van skuld nie. Dit is<br />

eerder ‘n kwessie van hulp wat verleen word om hul woede op te los deur dit te<br />

rig op dié wat dit toekom. Wanneer dit só gedoen word, verdwyn die skuldgevoel.<br />

Ná reg is dit <strong>in</strong>gekeerde woede wat hulself ‘sleg’ voordoen terwyl dit glad nie die<br />

geval is nie.<br />

46


Die posisie van die k<strong>in</strong>d<br />

Soms is skuld nie ‘n probleem wat opgelos moet word nie; dit is eerder ‘n<br />

simptoom van die posisie waar<strong>in</strong> iemand leef. Indien volwassenes nie<br />

emosioneel opgegroei het om gelyk te wees nie – ges<strong>in</strong>slede met ander<br />

volwassenes - soos die Bybel leer (Mat. 23:8-9), sal hulle hul gelykes ervaar as<br />

ouerlike figure. Hulle sal “ondergeskik” voel aan ander en dus afhanklik wees<br />

van mense se goedkeur<strong>in</strong>g of oordeel. Dit is ‘n voortdurende skuldige<br />

toestand, omdat hulle altyd onder veroordel<strong>in</strong>g is.<br />

Mense wat <strong>in</strong> hierdie posisie vasval, moet sondeskuld sien as ‘n teken dat hulle<br />

aan ander mense die posisie van God-die-ouer <strong>in</strong> hul lewens gegee het. Hulle<br />

moet uitbeweeg uit die posisie van ‘k<strong>in</strong>d onder ouerlike goedkeur<strong>in</strong>g’ en deur<br />

God aangeneem word en teenoor Hom aanspreeklik wees. (Gal. 4:1-5). Die<br />

kle<strong>in</strong> groep kan die brug na volwassenheid vir mense wat hier vassteek, wees.<br />

Vaardighede soos om vasbeslote of eerlik te wees,<br />

seksualiteit te omhels, risiko’s met talente te waag, vir<br />

homself te d<strong>in</strong>k, van ouers te skei, is vir die weg beweeg<br />

vanuit die k<strong>in</strong>d posisie noodsaaklik. Skuld is net ‘n<br />

simptoom van iemand wat nooit volwasse geraak het<br />

het nie, en die taak wat nou op hande is, is om<br />

groot te word.<br />

Isolasie<br />

1 Joh. 4:18 – “ 18 Daar is geen vrees <strong>in</strong> die liefde nie; maar die volmaakte<br />

liefde dryf die vrees buite, want die vrees sluit straf <strong>in</strong>, en hy wat vrees, het nie<br />

volmaak geword <strong>in</strong> die liefde nie.”<br />

Skuld en die gevolglike vrees handel nie daaroor om “sleg oor jouself” te<br />

voel nie. Dit handel daaroor om van liefde geskei te wees. Indien mense<br />

weet dat hulle geliefd is, is hulle nie vir hul “slegheid” bang nie.<br />

Hulle voel veilig en voel dat hulle aanvaar word sonder om “goed” oor hulself te<br />

moet voel. Liefde doen dit. Liefde is alles. In die Bybel is die teenoorgestelde<br />

van “sleg” liefde, en nie “goed” nie.<br />

Dus, <strong>in</strong>dien mense sleg voel oor hulself, is die antwoord nooit om hulle beter te<br />

laat voel oor hulself nie. Die selfwaarde is ‘n doodloopstraat. Die antwoord is<br />

om hulle aan die liefde te verb<strong>in</strong>d. Indien hulle verb<strong>in</strong>d en aanvaar voel, hoef<br />

hulle nie goed oor hulself te voel nie. Om die waarheid te sê, hulle hou op om so<br />

besorg oor hulself te wees en beg<strong>in</strong> om <strong>in</strong> liefde te lewe.<br />

47


Een van die mees afbrekende oorsake van “sondeskuld” is emosionele en<br />

geestelike isolasie. Onthou altyd: ‘n Alleen self is ‘n slegte self. Indien<br />

iemand alleen voel, gaan hy of sy “sleg” voel. Die antwoord is nie goedheid of<br />

meer selfwaarde nie. Die antwoord is liefde.<br />

Dit is die rede waarom die evangelie van versoen<strong>in</strong>g, verhoud<strong>in</strong>g met God en<br />

ander beteken, i.p.v. ‘n evangelie om “beter” mense te wees. Indien ons versoen<br />

word, sal ons beter word, maar ons sal nie ‘n obsessie daarmee hê nie. Die<br />

“kennis van goed en kwaad” sal nie die hoofsaak wees nie; liefde sal.<br />

Wanneer mense gehelp word om op die gebied van<br />

skuld-oploss<strong>in</strong>g te groei, moet daar seker gemaak<br />

word dat jou doelwit daarop gemik is om <strong>in</strong>nerlike<br />

isolasie te beë<strong>in</strong>dig. Indien jy mense teëkom wat<br />

“sleg” oor hulself voel, soek die geisoleerde deel van<br />

hul hart en gee aan hulle genade, liefde en<br />

verb<strong>in</strong>tenis. As jy dit doen, sal jy ‘n groot hoeveelheid<br />

skuld oplos.<br />

Dit is een rede waarom slagoffers van mishandel<strong>in</strong>g so sleg voel oor hulself. Die<br />

mishandel<strong>in</strong>g het veroorsaak dat hulle dit baie moeilik v<strong>in</strong>d om na aan ander te<br />

kom en te vertrou, en isolasie neem hul siel oor. Die gevolg is dat hulle hulself<br />

as “sleg” voel, selfs al is dit baie ver verwyder van die waarheid. Liefde sal<br />

daardie <strong>in</strong>gesteldheid verwyder, terwyl positiewe bevestig<strong>in</strong>gs, alhoewel dit ook<br />

baie belangrik is, nie die gewenste uitwerk<strong>in</strong>g gaan hê nie. Versoen<strong>in</strong>g met<br />

liefde is die antwoord vir skuld van enige aard.<br />

Dus, wanneer jy aan jou skuld of dié van ander werk, onthou dat dit nie die<br />

e<strong>in</strong>tlike probleem is nie, maar net ‘n simptoom. Dit is ‘n simptoom van liefdes<br />

skeid<strong>in</strong>g. Die oploss<strong>in</strong>g vir hierdie probleem is altyd versoen<strong>in</strong>g met liefde. Dit is<br />

eenvoudig, en tog soms baie moeilik – maar soos die apostel Paulus vir ons sê,<br />

“...dit faal nooit nie.” (1 Kor. 13:8).<br />

48


HOOFSTUK 7 – DIE ROL VAN PYN EN LYDING<br />

Fisiese oefen<strong>in</strong>g en lyd<strong>in</strong>g is gelyksoortig aan persoonlike<br />

groei en lyd<strong>in</strong>g. Pyn kan gesondheid meebr<strong>in</strong>g. Met goeie<br />

oefen<strong>in</strong>g dryf ons ons spiere verby hul vermoëns. Jy rek hul<br />

kapasiteit. Ná so ‘n oefensessie, sal hulle herstel en vernuwe en<br />

teruggroei na ‘n hoër vlak van ontwikkel<strong>in</strong>g as voorheen. Jy moet<br />

afbreek om te kan herbou. Deur die proses van pyn, v<strong>in</strong>d groei plaas.<br />

“NO PAIN – NO GAIN!!!”<br />

Dieselfde God wie ons spiere ontwerp en geskep het, het<br />

ook ons siele ontwerp en geskep. Hy het ook die proses om<br />

dit te laat groei en te laat opbou vanuit ‘n gevalle, kruppel toestand, ontwerp. Net<br />

soos ons ons spiere strek om hulle sterker te maak, strek God ons siele om te<br />

ontwikkel tot iets sterker en beter.<br />

Sekere lyd<strong>in</strong>g breek sekere nodige aspekte van ons karakters af en bou nuwe<br />

aspekte op wat ons nodig het om te kan leef soos dit vir ons bedoel is/. Lyd<strong>in</strong>g<br />

kan dus goed wees. Dit kan ons na plekke neem waar nog ‘n seisoen van<br />

“gemak” ons nie kon neem nie.<br />

Spr. 20:30 – “ 30 Bloedige wonde suiwer die kwaad uit en slae die kamers<br />

van die b<strong>in</strong>neste.”<br />

Slegte Lyd<strong>in</strong>g:<br />

Lyd<strong>in</strong>g kan egter ook aaklig wees. Sommige lyd<strong>in</strong>g is nie ‘n “wond .... wat<br />

genees” nie. Sulke lyd<strong>in</strong>g br<strong>in</strong>g boosheid <strong>in</strong> ‘n persoon se hart en siel en is<br />

heeltemal buite God se begeerte vir ons. Alhoewel God die goeie kan uitbr<strong>in</strong>g uit<br />

daardie ervar<strong>in</strong>g, is die ervar<strong>in</strong>g self glad nie goed nie.<br />

Daar is terapeutiese lyd<strong>in</strong>g, wat soos ‘n operasie is, en die e<strong>in</strong>dresultaat br<strong>in</strong>g<br />

genes<strong>in</strong>g. Dan is daar afbrekende lyd<strong>in</strong>g aan die hand van bose mense. Die<br />

sleutel is om <strong>in</strong> staat te wees om die verskil te kan eien tussen die twee en om<br />

die regte ervar<strong>in</strong>g op elkeen toe te pas. Té dikwels is kerkmense wat aan lyd<strong>in</strong>g<br />

deur bose mense blootgestel was, gesê dat God hulle iets wil leer óf dat sonde<br />

die oorsaak kon wees óf dat dit deel van die groeiproses is.<br />

Wanneer ‘n persoon aan die hand van bose mense gely het, moet ons aan hulle<br />

genes<strong>in</strong>g bied, asook ondersteun<strong>in</strong>g, liefde en vertroost<strong>in</strong>g. Ons moet krag en<br />

lewensondersteun<strong>in</strong>g bied aan diegene wie a.g.v. d<strong>in</strong>ge wat met hulle gebeur<br />

het, swak is. (1 Tess. 5:14).<br />

49


Ons moet mekaar se laste dra en mekaar deur moeilike tye help. Maak seker<br />

dat jy nie die verkeerde raad ontvang nie – raad wat glad nie by die pyn pas<br />

nie. As berader en vriend moet jy seker maak dat jy nie ‘n fout toeskryf aan<br />

die pyn terwyl daar geen fout is nie.<br />

Job. 6:14 – “ 14 VIR die moedelose moet daar liefde wees van die kant van sy<br />

vriend, ook al laat hy die vrees vir die Almagtige vaar.”<br />

VOORBEELD:<br />

Danie, 'n suksesvolle sakeman, se ondernem<strong>in</strong>g het nie net v<strong>in</strong>nig uitgebrei nie,<br />

hy het ook baie vriende gemaak. Hy was 'n gesiene leier <strong>in</strong> sy kerk en besigheid,<br />

en 'n ges<strong>in</strong>sman.<br />

1. Hy beg<strong>in</strong> probleme by sy besigheid ontwikkel wat tot 'n amperse bankrotskap<br />

gelei. Sy woede het oorgeloop na sy huis en as gevolg daarvan het sy vrou hom<br />

gelos…<br />

2. Danie gaan homself sovêr te buite dat hy deur sy kollegas versoek word om<br />

homself af te sonder totdat hy weer sy selfbeheers<strong>in</strong>g kon herw<strong>in</strong>. Sy woede lei<br />

tot wanhoop omdat hy nie daar<strong>in</strong> kon slaag om homself te beheer om uit die<br />

situasie te kom nie. Hy het gepleit en gesoebat maar, niemand kon hulp aanbied<br />

nie en sy neerslagtigheid het toegeneem.<br />

Danie se agtergrondsgeskiedenis:<br />

Sy vader is op 'n vroeë leeftyd oorlede. Sy ma het as gevolg daarvan baie<br />

woede gehad. Danie het sy talente, bre<strong>in</strong>krag en <strong>in</strong>nemendheid <strong>in</strong>gespan om<br />

homself te vesorg en 'n staanplek <strong>in</strong> die lewe te v<strong>in</strong>d. As 'n atleet het hy stêrstatus,<br />

met 'n gewaardeerde posisie bereik. Sy hele lewe, sy identiteit én sy<br />

sekuriteit was op sand gebou. Die bewonder<strong>in</strong>g wat hy afgedw<strong>in</strong>g het en sy werk<br />

verrigt<strong>in</strong>g, het nie bly staan toe die "storm-w<strong>in</strong>d" opkom nie. Sy<br />

huweliksverhoud<strong>in</strong>g het skipbreuk gely en die egpaar het albei baie pyn en lyd<strong>in</strong>g<br />

ervaar.<br />

Geen verander<strong>in</strong>g kon bewerkstellig word nie. Hy is gereduseer tot op die punt<br />

waar vorige beproefde hanter<strong>in</strong>gstegnieke nie meer gewensde resultate kon<br />

lewer nie.<br />

GOEIE LYDING:<br />

Danie was nie meer die mens wat hy was nie. Sy toestand en omstandighede<br />

het só verswak dat hy die pyn van isolasie <strong>in</strong> die gesig moes beg<strong>in</strong> staar.<br />

Die moontlike verlies van beheer oor sy ondernem<strong>in</strong>gs en sy huwelik was<br />

kommerwekkend. Die potensiële pyn van verliese word vir hom 'n akute realiteit.<br />

50


Hy het erken dat hy deur al sy prestasies en aktiwiteite sy eie m<strong>in</strong>derwaardigheid<br />

probeer verbloem het.<br />

As gevolg van hierdie ervar<strong>in</strong>g het Danie 'n dieper en méér s<strong>in</strong>volle verhoud<strong>in</strong>g<br />

met sy vrou ontwikkel. Hy het sy talente behou maar het sy vorige geforseede<br />

lewensstyl neergelê.<br />

Hy het geleer om mense beter te hanteer. Die manier waarop hy stres hanteer<br />

het heeltemal verander.<br />

Jak. 1:2-5 “2 Ag dit louter vreugde, my broeders, wanneer julle <strong>in</strong> allerhande<br />

versoek<strong>in</strong>ge val,<br />

3 omdat julle weet dat die beproew<strong>in</strong>g van julle geloof lydsaamheid bewerk.<br />

4 Maar die lydsaamheid moet tot volle verwerklik<strong>in</strong>g kom, sodat julle volmaak en<br />

sonder gebrek kan wees en <strong>in</strong> niks kortkom nie.<br />

5 En as iemand van julle wysheid kortkom, laat hom dit van God bid, wat aan<br />

almal eenvoudig gee sonder om te verwyt, en dit sal aan hom gegee word.”<br />

Deur sy verlede te erken en <strong>in</strong> die gesig te staar, kon Danie deur die probleme<br />

werk van sy ou maniere om stresvolle situasies te hanteer.<br />

Hy het nou liefde <strong>in</strong> sy hart gehad en kon dieper en s<strong>in</strong>volle verhoud<strong>in</strong>gs kweek,<br />

homself wees, en genes<strong>in</strong>g ontvang.<br />

Verruim die siel en druk deur.<br />

Ons almal het meganismes waarmee ons tred hou om pyn te<br />

verbloem, ons te help om ons vrees te hanteer, tred te hou met<br />

verwante onvermoëns en om die leisels te help bymekaar hou.<br />

Beproew<strong>in</strong>ge en lyd<strong>in</strong>g druk daardie meganismes verby<br />

breekpunt sodat ons kan vasstel waar ons groei benodig. Ware<br />

geestelike groei tree dan op dieper vlakke <strong>in</strong> en ons word genees.<br />

Geregtigheid en karakter neem dan die plek van ‘vas byt’.<br />

Hierdie soort lyd<strong>in</strong>g is goed. Dit breek af en strek die “swak spier” van die siel en<br />

vervang dit met sterker spiere.<br />

Rom. 5:3-5 – “ 3 En nie alleen dit nie, maar ons roem ook <strong>in</strong> die verdrukk<strong>in</strong>ge,<br />

omdat ons weet dat die verdrukk<strong>in</strong>g lydsaamheid werk,<br />

4 en die lydsaamheid beproefdheid en die beproefdheid hoop;<br />

5 en die hoop beskaam nie, omdat die liefde van God <strong>in</strong> ons harte uitgestort is<br />

deur die Heilige Gees wat aan ons gegee is.”<br />

In hierdie lyd<strong>in</strong>g, is karakter die prys wat ons wen – ‘n baie waardevolle prys!<br />

51


Wanneer ons oefen, moet ons deurdruk. Ons hou aan totdat ons op<br />

‘n nuwe vlak kom. Dieselfde is waar van karakter-groei: ons strek<br />

om te kan groei. Ons omhels lyd<strong>in</strong>g ten e<strong>in</strong>de ‘n hoër vlak te<br />

bereik. Ons moet onsself en ander vra om met sommige baie<br />

pynlike en moeilike d<strong>in</strong>ge deur te druk:<br />

• Uitreik vanuit ‘n kwesbare hart.<br />

• Stel ‘n kwesbare hart beskikbaar om geken te word.<br />

• Kyk seer en pyn <strong>in</strong> die oë en laat ander toe om dit te sien en<br />

daar<strong>in</strong> te wees.<br />

• Neem risikos op nuwe vlakke van prestasie<br />

• Neem risikos om meer eerlik te wees<br />

• Neem risikos <strong>in</strong> verwante konfrontasie<br />

• Hanteer vorige pyn uit die verlede<br />

• Laat jouself geld<br />

• Raak aktief betrokke om jou behoeftes te vervul<br />

• Neem verantwoordelikheid vir ons swakhede en groei daar verby<br />

• Leer om te treur<br />

• Leer om te vergewe<br />

• Leer om om vergifnis te vra en tot ‘n vergelyk te kom<br />

• Leer om met moeilike verhoud<strong>in</strong>gs te versoen te raak<br />

Die lysie gaan aan en aan .... volwassenheid en voltooi<strong>in</strong>g is ons mikpunte.<br />

Die Bybel sê dat ons dit nooit heeltemal sal bereik nie, maar terselfdertyd sê God<br />

ons moet te alle tye na daardie mikpunte vorentoe beur. (Fil. 3:12;<br />

Efes. 5:13-16).<br />

Dit is ‘n goeie pyn – pyn wat iewers heen lei.<br />

Heb. 5:7-9 – “ 7 Hy wat <strong>in</strong> die dae van sy vlees gebede en smek<strong>in</strong>ge met sterk<br />

geroep en trane aan Hóm geoffer het wat Hom uit die dood kon red, en ook<br />

verhoor is uit die angs —<br />

8 Hy, al was Hy die Seun, het gehoorsaamheid geleer uit wat Hy gely het;<br />

9 en nadat Hy volmaak is, het Hy vir almal wat Hom gehoorsaam is, ’n bewerker<br />

van ewige saligheid geword...”<br />

Lyd<strong>in</strong>g is die pad wat <strong>Jesus</strong> vir ons voorgehou het, en Hy het aan ons<br />

gedemonstreer hoe om dit op die regte manier te doen. Hy het deur dit alles<br />

sonder sonde en <strong>in</strong> gehoorsaamheid gegaan. Dit is die verskil tussen<br />

diegene wat ly met ‘n goeie uite<strong>in</strong>de <strong>in</strong> sig en diegene wat ly sonder die goeie <strong>in</strong><br />

sig.<br />

52


SLEGTE PYN – PYN WAT GEEN VERANDERING VEROORSAAK NIE<br />

Slegte pyn kom van die herhal<strong>in</strong>g van ou patrone en die vermyd<strong>in</strong>g van die<br />

lyd<strong>in</strong>g wat dit sou kos om hulle te verander. Baie keer ly mense a.g.v. hul<br />

eie karakterfoute. Ander mense kom dan by en bied hulle vertroost<strong>in</strong>g of ‘n<br />

geestelike <strong>in</strong>set oor hoe God met hulle is <strong>in</strong> hierdie toets. Hulle beskryf<br />

gewoonlik die ervar<strong>in</strong>g as die toets van ‘n onskuldige persoon. “Behou die<br />

geloof”, sê hierdie mense, “en God sal jou beloon vir jou volhard<strong>in</strong>g.”<br />

Die probleem is dat hierdie mense nie aan die lydendes vertel dat die lyd<strong>in</strong>g ‘n<br />

vrug is van hul eie karakter nie en dus van geen waarde is, tensy hulle dit as<br />

‘n wekroep sien nie. Dit is valse martelaarskap. Voorbeeld: <strong>in</strong> ‘n egskeid<strong>in</strong>gs<br />

herstel groep, kom iemand die “slagoffer” te hulp deur te praat van “daardie<br />

slegte eks”, i.p.v. om die persoon te wys op die patrone wat hy of sy nodig het<br />

om te verander sodat dit nie <strong>in</strong> ‘n volgende huwelik <strong>in</strong>gedra word nie.<br />

Dit gebeur met die vals ondersteun<strong>in</strong>g wat mense kry wanneer hulle ‘n werk<br />

verloor a.g.v. die feit dat hulle nie genoegsaam presteer het nie en die vriende en<br />

familie hulle sien as die “slagoffer” van ‘n slegte baas of maatskappy.<br />

Sê liewer: “Het jy ged<strong>in</strong>k aan wat die waarheid is van wat jy gesê het? Het jy<br />

ged<strong>in</strong>k aan die patroon <strong>in</strong> jou lewe <strong>in</strong> werk en poste waar dit nie goed gaan nie?”<br />

Daardie pyn is basies vermorste pyn. Dit is die pyn waardeur ons gaan om die<br />

goeie pyn van groei wat kom deur volhard<strong>in</strong>g, te vermy. Dit is die vermorste<br />

pyn wat ons teëkom wanneer ons probeer om pyn te vermy en die ware seer<br />

wat moet deurgewerk word. Dit is die vermorste pyn van probeer om ‘n persoon<br />

te kry om ons lief te hê of goed te keur, i.p.v. die verlies van hierdie liefde <strong>in</strong> die<br />

gesig te kyk en aan te beweeg.<br />

Maar <strong>in</strong> baie kle<strong>in</strong> groepe word mense ondersteun op ‘n wyse wat hulle nie<br />

toelaat om die nodige groeistappe <strong>in</strong> die gesig te kyk sodat foute van die verlede<br />

nie weer herhaal word nie. Hulle word gesien as slagoffers en word sodoende<br />

weer en weer blootgestel aan mislukk<strong>in</strong>g. Hier is sommige voorbeelde van<br />

“slegte pyn”:<br />

• Pyn wat vloei uit die vermyd<strong>in</strong>g van pyn, soos sielkundige depressie<br />

wat vloei uit die vermyd<strong>in</strong>g van droefheid, en angstigheid wat vloei vanuit<br />

die feit dat die moeilike d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne een siel nie <strong>in</strong> die gesig gekyk word<br />

nie.<br />

• Pyn voortvloeiend uit ‘n <strong>in</strong>geboude patroon wat<br />

misgekyk word – ‘n patroon wat verander moet<br />

word. Interafhanklike mense, bv., wat grense<br />

kortkom en hulself toelaat om gebruik te word, ly<br />

vermorste en onnodige pyn.<br />

53


• Pyn voortvloeiend uit die verkeerde keuse van mense vir hul nabyheid,<br />

byvoorbeeld met ‘n vriendskap of ‘n romanse. Hierdie pyn vorm<br />

gewoonlik daaruit dat patrone van ontkenn<strong>in</strong>g <strong>in</strong> iemand se eie lewe nie <strong>in</strong><br />

die gesig gekyk word nie en dus is daar ‘n verhoud<strong>in</strong>gs-bl<strong>in</strong>dheid wanneer<br />

na ander gekyk word.<br />

• Pyn wat uit herhalende mislukk<strong>in</strong>gs patrone <strong>in</strong> werk en prestasie kom.<br />

Dit kom daaruit omdat swakhede, onverantwoordelikheid of onontwikkelde<br />

vermoëns of talente nie aangespreek word nie.<br />

• Pyn wat uit verslaw<strong>in</strong>gs en ander kl<strong>in</strong>iese s<strong>in</strong>drome kom.<br />

• Pyn wat uit die vermyd<strong>in</strong>g van groei oor die algemeen kom. Die lewe<br />

stel eise en <strong>in</strong>dien ons onvolwasse bly, kan ons nie die lewe laat werk nie.<br />

• Pyn wat kom uit die onwilligheid/onmag om van afbrekende ges<strong>in</strong>s- of<br />

oorsprong patrone te skei, m.a.w. die “sondes van die vaders”. Hierdie<br />

patrone word dan <strong>in</strong> ‘n volgende geslag herhaal.<br />

• Pyn wat uit gebrek aan vergifnis kom en onwilligheid om slegte<br />

verhoud<strong>in</strong>gs en beser<strong>in</strong>gs te laat gaan.<br />

• Pyn wat uit die begeerte van d<strong>in</strong>ge uit die verlede kom wat nooit waar<br />

sal word nie.<br />

• Pyn wat uit isolasie kom en om nooit te leer hoe om <strong>in</strong>terafhanklik te<br />

word nie.<br />

Die lys gaan aan en aan. Die punt is dat baie pyn sy ontstaan daar<strong>in</strong> het dat<br />

vraagstukke nooit aangespreek word nie en dit dan herhaaldelik pyn veroorsaak.<br />

Die Bybel sê, “Soos ‘n hond na sy braaksel terugkeer, so herhaal ‘n sot sy<br />

dwaasheid”. (Spr. 26:11)<br />

Luk. 11:24-26 – “ 24 Wanneer die onre<strong>in</strong>e gees uit die mens uitgegaan het, gaan<br />

hy deur waterlose plekke en soek rus; en as hy dit nie v<strong>in</strong>d nie, sê hy: Ek sal<br />

teruggaan na my huis waar ek uitgegaan het.<br />

25 En hy kom en v<strong>in</strong>d dit uitgevee en versierd.<br />

26 Dan gaan hy en neem sewe ander geeste, slegter as hy self, en hulle kom<br />

<strong>in</strong> en woon daar; en die laaste van daardie mens word erger as die eerste.”<br />

Wat <strong>Jesus</strong> hier sê, is dat iets b<strong>in</strong>ne hierdie man se huis moet gebeur. Hy moet<br />

sy huis vul met geestelike groei, dan sal daar geen ruimte vir duisternis wees<br />

om terug te keer nie. Deurdat ons nie altyd die groei <strong>in</strong> die oë wil kyk soos ons<br />

moet nie, lei dit tot verdere lyd<strong>in</strong>g – en die verdere lyd<strong>in</strong>g is gewoonlik<br />

toenemend slegter daaraan toe. Indien ‘n persoon nie d<strong>in</strong>ge aanspreek nie, gaan<br />

die d<strong>in</strong>amika en simptome en verhoud<strong>in</strong>gs met die tyd agteruit.<br />

54


Hoe om Slegte Pyn te vermy en Goeie Pyn te omhels.<br />

1. Moenie na pyn en lyd<strong>in</strong>g wat deur karakter patrone veroorsaak is, as<br />

“groeipyne”verwys nie. As jy hierdie pyn nie kan gebruik as ‘n wekroep<br />

nie, is dit waardeloos. Indien jy dit sien as ‘n waardige lyd<strong>in</strong>g waardeur<br />

God iemand sit, of dat dit God is wat iemand se geloof toets, of as iemand<br />

die “slagoffer” is van iemand anders se foute, is daardie pyn onnodig en<br />

sal dit voortduur óf terugkeer. Dit is nie die regte soort lyd<strong>in</strong>g nie. Dit is<br />

die vrug van gebrekkige groei. Voorbeeld van slegte pyn: 'n Persoon<br />

sal byvoorbeeld enige ander persoon verwyt vir wat ookal <strong>in</strong> sy lewe<br />

vekeerd loop. Hy neem nie die verantwoordelikheid vir sy eie foute nie. Sy<br />

probleme word nie aan sy eie optrede, sy gebrekkige <strong>in</strong>isiatief óf sy<br />

traagheid om to aksie oor te gaa óf sy gedurige uitstel, toegeskryf nie. Ná<br />

verloop van 10 jaar, het hy steeds geen vorder<strong>in</strong>g gemaak nie. Tien jaar<br />

se pyn en lyd<strong>in</strong>g het geen verloss<strong>in</strong>g bewerk nie. Hy het niks geleer nie.<br />

2. Help mense kennis neem van waardelose pyn sodat dit opgelos<br />

word en na “goeie pyn” kan verander. Indien mense kan sien watter<br />

karakter patrone hul pyn veroorsaak, kan hulle dit omdraai en verander.<br />

Indien daar van ‘n patroon besit geneem kan word, kan dit verander word.<br />

Solank as wat ons dit verkeerdelik sien as “regmatige lyd<strong>in</strong>g deur ‘n<br />

slagoffer”, kan niks goeds daaruit voortkom nie.<br />

3. Help om waardelose lyd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> verlossende lyd<strong>in</strong>g te verander.<br />

M.a.w., help hulle om die sake op te los. Help ander om te sien dat hulle<br />

nie bloot slagoffers is soos die man <strong>in</strong> die verhaal van die goeie<br />

Samaritaan nie. Dit is baie menslik om te probeer om die lyd<strong>in</strong>g van<br />

dissipl<strong>in</strong>e en groei te wil vermy. Ons almal doen dit. Maar hoe wyser ons<br />

word, hoe meer skat ons die pyn van groei na waarde en m<strong>in</strong>ag ons die<br />

vermyd<strong>in</strong>gs patrone <strong>in</strong> ons lewens. Help hulle om wat nodig is te besef en<br />

dit af te handel.<br />

1 Pet. 4:1-2 – “OMDAT Christus dan vir ons na die vlees gely het, moet julle jul<br />

ook wapen met dieselfde gedagte, dat wie na die vlees gely het, opgehou het<br />

met die sonde,<br />

2 om die orige tyd <strong>in</strong> die vlees nie meer volgens die begeerlikhede van die<br />

mense te leef nie, maar volgens die wil van God.”<br />

Petrus het geleer om lyd<strong>in</strong>g te sien as wapenrust<strong>in</strong>g. Hy het geleer om lyd<strong>in</strong>g te<br />

sien as beskerm<strong>in</strong>g teen sonde. Hy het geleer om te sien dat <strong>in</strong>dien ons deur<br />

nodige lyd<strong>in</strong>g gaan, ons klaar is met sonde (of ten m<strong>in</strong>ste sonde wat te doen het<br />

met daardie spesifieke groei proses).<br />

55


Matt 16:21-22 “21 Van toe af het <strong>Jesus</strong> beg<strong>in</strong> om sy dissipels te toon dat Hy na<br />

Jerusalem moes gaan en veel van die ouderl<strong>in</strong>ge en owerpriesters en<br />

skrifgeleerdes moes ly, en gedood en op die derde dag opgewek word.<br />

22 Toe neem Petrus Hom opsy en beg<strong>in</strong> Hom bestraf en sê: Mag God dit<br />

verhoed, Here, dit sal U nooit oorkom nie!”<br />

Lyd<strong>in</strong>g was nie deel van Petrus se verwys<strong>in</strong>gsraamwerk nie. <strong>Jesus</strong> kondig<br />

aan dat Hy gaan sterf maar Petrus maak heftig beswaar. Daarop antwoord<br />

<strong>Jesus</strong>: Gaan weg agter My, Satan! Jy is vir My ‘n struikelblok, omdat jy nie die<br />

d<strong>in</strong>ge van God bed<strong>in</strong>k nie, maar die d<strong>in</strong>ge van die mense. Toe sê <strong>Jesus</strong> vir sy<br />

dissipels: As iemand agter My aan wil kom, moet hy homself verloën en sy kruis<br />

opneem en My volg. Want elkeen wat sy lewe wil red, sal dit verloor; maar<br />

elkeen wat sy lewe om My ontwil verloor, sal dit v<strong>in</strong>d.<br />

Ons word deur <strong>Jesus</strong> geroep om lyd<strong>in</strong>g te omhels.<br />

Voorbeeld vervolg van bladsy 50:<br />

TERUG NA DANIE:<br />

Danie het baie jare lank probeer om "homself te red". Hy het geglo dat sy<br />

prestasies en optrede hom sou laat groei dat hy pynlike lyd<strong>in</strong>g kon vermy sonder<br />

die nodigheid om seer, verliese en gevestigde persoonlikheidspatrone aan te<br />

spreek. Hy sou homself op sy bekwaamhede kon verlaat.<br />

1. Sy pog<strong>in</strong>gs om pyn te vermy en homself deur sy prestasies te red het 'n<br />

kwaadaardigheid aangemoedig om verwoest<strong>in</strong>g <strong>in</strong> sy siel, sy beroep en sy<br />

huwelik te bevorder.<br />

2. Danie moes sy kruis <strong>in</strong> die gesig staar. Hy moes die afsterwe van die verlore<br />

d<strong>in</strong>ge ervaar en die patrone wat <strong>in</strong> sy karakter gevorm het, moes vernietig word.<br />

Deur gehoorsaamheid aan groei pyne en vernuw<strong>in</strong>g <strong>in</strong> sy gemoed, kon hy LEWE<br />

v<strong>in</strong>d. Hy het nie oor die wapentoerust<strong>in</strong>g teen spann<strong>in</strong>g en huweliksdruk beskik<br />

nie.<br />

1 Pet. 4:1 – “.....moet julle jul ook wapen met dieselfde gedagte, dat wie na<br />

die vlees gely het, opgehou het met die sonde....”<br />

Hoe moet ons identifiseer met die lyd<strong>in</strong>g van Christus?<br />

Hoe moet ons onsself met hierdie ges<strong>in</strong>dheid en doel bewapen?<br />

1. Ons moet onsself ontledig<br />

Fil. 2:5-8 – “ 5 Want hierdie ges<strong>in</strong>dheid moet <strong>in</strong> julle wees wat<br />

ook <strong>in</strong> Christus <strong>Jesus</strong> was.<br />

56


6Hy, wat <strong>in</strong> die gestalte van God was, het dit geen roof geag om aan God gelyk<br />

te wees nie,<br />

7<br />

maar het Homself ontledig deur die gestalte van ’n dienskneg aan te neem<br />

en aan die mense gelyk geword;<br />

8<br />

en <strong>in</strong> gedaante gev<strong>in</strong>d as ’n mens, het Hy Homself verneder deur<br />

gehoorsaam te word tot die dood toe, ja, die dood van die kruis.”<br />

Dit is ‘n baie vernederende, lydende, lewenslange ervar<strong>in</strong>g om onsself leeg te<br />

maak van die wens om soos God te wees. Dit is vir ons onmoontlik om God<br />

te ‘speel’, tog probeer ons om dit te doen. Om onsself voortdurend te<br />

verneder en die rol van God se verbondsslaaf aan te neem, is die pad van alle<br />

groei. Die lewe werk slegs wanneer ons menslik is. Dit werk nie wanneer ons<br />

God speel nie.<br />

2. Ons moet onsself met die ges<strong>in</strong>dheid van Christus wapen om ons<br />

aan God se wil te onderwerp.<br />

“Nie my wil, maar U s’n.: (Luk. 22:42)<br />

In alle groei moet ons die knie voor God se pad vir ons buig, i.p.v. om ons eie<br />

koers <strong>in</strong> te slaan. Net soos <strong>Jesus</strong> ‘n ander pad kon kies om nie die lyd<strong>in</strong>g deur te<br />

gaan wat Hy moes nie, so maak ons. En ons doen dit dikwels. Maar <strong>in</strong>dien ons<br />

nie sou nie en eerder onderwerp aan God se wil, sal ons groei.<br />

Die rede waarom ons verkies om ons eie pad te stap en nié God s’n nie, is ons<br />

besluit om nie te ly nie. In plek daarvaan, kies ons ons eie pad deur satan se<br />

oploss<strong>in</strong>g te neem en toe te gee aan die versoek<strong>in</strong>g om ‘medikasie’ te neem vir<br />

die pyn <strong>in</strong> plaas daarvan om daarmee te handel.<br />

Seks, bestanddele (wellus van die vlees), prestasie (hoogmoed van die lewe) en<br />

materialisme (wellus van die oog), help ons om lyd<strong>in</strong>g te vermy. Geeneen<br />

van hierdie dien egter as die wapenrust<strong>in</strong>g wat ons nodig het nie.<br />

Hulle lei tot lyd<strong>in</strong>g wat nie verlossend is nie<br />

en uite<strong>in</strong>delik kan hulle <strong>in</strong> elk geval nie die<br />

gewig dra van die probleme wat hulle<br />

vir ‘n tyd probeer verskans het nie. Om God<br />

se wil te kies en nie ons eie nie, is om weg te<br />

draai van daardie opsies en die probleme self <strong>in</strong><br />

die gesig te staar.<br />

‘n Meer subtiele manier waarop ons ons eie pad kies en nie God s’n<br />

nie, is om op ons ou, defensiewe truuks staat te maak. Adam en Eva<br />

het ‘n vyeblaar gebruik om b<strong>in</strong>ne en buite weg te steek, en ons doen<br />

dit steeds.<br />

57


Om God se wil te kies en nie ons eie nie, is om te weet wat ons verdedig<strong>in</strong>gs<br />

meganismes is en dit prys te gee. Waneer ons dit doen, v<strong>in</strong>d ons dat ons met<br />

ons probleme moet handel. Dit is hier waar sommige van die diepste karakter<br />

groei plaasv<strong>in</strong>d.<br />

3. Moenie Kwaad met Kwaad vergeld nie.<br />

Om onsself te bewapen met die ges<strong>in</strong>dheid van Christus, beteken nie om<br />

weerwraak te neem nie. Ons is slegs tot so ‘n mate gesond as wat ons die<br />

vermoë het om te handel soos God handel. Hy is eerlik, liefdevol en<br />

vergewensges<strong>in</strong>d, kommunikeer goed, <strong>in</strong> staat tot kwesbaarheid, ens. Dit is<br />

gesondheid. Dit is geregtigheid. ‘n Goeie verhoud<strong>in</strong>g = goeie gesondheid.<br />

Een van die grootste probleme met mense wat hul huwelike verlaat is omdat<br />

hulle nie aan hulle eie probleme werk aan hulle eie kant van die huwelik nie. Baie<br />

huwelike word vernietig omdat die een maat besluit dat die “ander” een hom/<br />

haar ongelukkig maak, of hy/sy te moeilik is om mee saam te leef en hy/sy dus<br />

die verhoud<strong>in</strong>g verlaat. Twee d<strong>in</strong>ge gebeur:<br />

1. Die persoon groei nooit verby haar behoefte om iemand anders te hê wat<br />

vir haar goed is sodat sy ‘reg’ kan voel en goed kan optree nie.<br />

2. Die huwelik het geen kans op sukses nie, omdat daar nie aan hul eie<br />

verkeerde patrone gewerk is sodat die hele verhoud<strong>in</strong>g kon verander en<br />

die lewensmaat kon bykom nie.<br />

1 Pet. 2:19-23 – “ 19Want dit is genade as iemand, ter wille van die gewete voor<br />

God, leed verdra deur onregverdig te ly.<br />

20<br />

Want watter roem is daar as julle verdra wanneer julle sonde doen en<br />

geslaan word? Maar as julle verdra wanneer julle goed doen en ly—dit is<br />

genade by God.<br />

21Want hiertoe is julle geroep, omdat Christus ook vir julle gely het en julle<br />

’n voorbeeld nagelaat het, sodat julle sy voetstappe kan navolg;<br />

22Hy wat geen sonde gedoen het nie, en <strong>in</strong> wie se mond geen bedrog gev<strong>in</strong>d is<br />

nie;<br />

23<br />

wat, toe Hy uitgeskel is, nie terug uitgeskel het nie; toe Hy gely het, nie<br />

gedreig het nie, maar dit oorgegee het aan Hom wat regverdig oordeel...”<br />

58


<strong>Jesus</strong> het gely deur die disfunksie van ander en het nie toegelaat dat dit Hom<br />

beïnvloed nie. Hy was daaroor besorgd om die regte d<strong>in</strong>g te doen, ongeag wat<br />

aan Hom gedoen was. Indien ons met daardie lyd<strong>in</strong>g kan identifiseer, sal ons<br />

beter word en baie v<strong>in</strong>niger groei.<br />

59


HOOFSTUK 8 – SIELE SMART: GOD SE GENEESMIDEEL VIR<br />

DIT WAT VERKEERD IS<br />

Verdriet is die moeilikste pyn wat ons moet hanteer. Dit is die moeilikste pyn vir<br />

ons om vrywilliglik deur te gaan, en om dit vrywilliglik te onderneem is ook die<br />

enigste manier om dit te betree. Die res van ons menslike ervar<strong>in</strong>g gebeur net<br />

met ons. Haat, beser<strong>in</strong>g, angs, vervreemd<strong>in</strong>g en mislukk<strong>in</strong>g breek alles deur en<br />

ons ly. Droefheid “breek” nie “deur” nie. Dit is iets wat ons betree.<br />

As gevolg van sy vrywillige aard, word droefheid apart geplaas van ander<br />

lyd<strong>in</strong>g. ‘n Verdere verskil is dat droefheid die substansie is wat al die ander<br />

genees. Dit is die belangrikste pyn wat daar is. Dis waarom God ons roep om<br />

vrywilliglik daaraan toe te tree. Dit genees. Dit herstel. Dit verander d<strong>in</strong>ge<br />

wat verkeerd geloop het. Nog meer, dit is die enigste plek waar ons vertroos kan<br />

word wanneer d<strong>in</strong>ge verkeerd geloop het.<br />

Pred. 7:3-4 – “ 3 Om verdrietig te wees, is beter as om te lag; want as die<br />

gesig droewig is, gaan dit goed met die hart.<br />

4 Die hart van die wyse manne is <strong>in</strong> die klaaghuis, maar die hart van die<br />

dwase <strong>in</strong> die huis van vreugde.”<br />

Droefheid is God se manier om ons te help om die slegte d<strong>in</strong>ge van die lewe af<br />

te handel. Dit is die proses hoe “ons daaroor kom”, waardeur ons “dit laat gaan.”<br />

As gevolg daarvan, word dit die proses waardeur ons weer beskikbaar kan raak<br />

vir nuwe en goeie d<strong>in</strong>ge.<br />

Die siel is bevry van die pynlike ervar<strong>in</strong>g en vrygestel vir nuwe, goeie d<strong>in</strong>ge.<br />

Die siel is ontwerp om d<strong>in</strong>ge af te rond. Dit is ontwerp om te treur. Net soos ‘n<br />

rekenaar geprogrammeer word om ‘n sekere ‘pad’ te gaan, so is ons siel ontwerp<br />

om die pad van droefheid te stap. Daarom, omdat dit die wyse is waarop ons<br />

gemaak is, vertel Salomo ons om “met die program voort te gaan” . Wees<br />

hartseer en jou hart kan weer vrolik gemaak word. Huil dit uit en dit sal uitkom.<br />

Dit sal oorgaan.<br />

Stappe van Droefheid:<br />

1. Die werklike Verlies<br />

Droefheid is die gevolg van iets wat gebeur het. Elkeen is bedraad vir<br />

droefheid en ook ‘n kandidaat vir genes<strong>in</strong>g, omdat slegte d<strong>in</strong>ge wel <strong>in</strong> die lewe<br />

voorkom. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, “In hierdie wêreld sal julle verdrukk<strong>in</strong>g hê”, (Joh.<br />

16:33). Dit is ‘n realiteit <strong>in</strong> elkeen se lewe.<br />

• Die dood van ‘n geliefde<br />

• ‘n Droom wat sterf<br />

• ‘n Seisoen wat ten e<strong>in</strong>de geloop het (bv. K<strong>in</strong>ders wat die huis verlaat)<br />

60


• ‘n Verhoud<strong>in</strong>g wat vernietig is<br />

• ‘n Plan wat doodloop<br />

• Mislukk<strong>in</strong>g<br />

• Om nie die liefde of goedkeur<strong>in</strong>g van ‘n betekenisvolle persoon te verkry<br />

nie<br />

• Is nie die persoon wat hy/sy graag wou wees nie<br />

• Kry nie wat ons wil hê nie<br />

• Verlies aan gesondheid a.g.v. siekte<br />

• F<strong>in</strong>ansiële terugslae<br />

• Die vernietig<strong>in</strong>g van enigiets wat ons nodig het, wil hê, of begeer, of dit<br />

nou goed of sleg is.<br />

2. Protes – Ek wil nie hê dit moet waar wees nie.<br />

Die tweede d<strong>in</strong>g wat gebeur, is die protes van die werklikheid. Een<br />

manier waarop ons protesteer, is deur afgestomp te raak of te<br />

ontken wat aan die gebeur is. Dikwels wanneer mense ‘n<br />

geliefde verloor, voel dit aanvanklik vir hulle “onwerklik”. Hulle<br />

voel dat “dit nie werklik aan die gebeur is nie”. Hul emosies het<br />

nog nie <strong>in</strong>gehaal met die realiteit nie. Hierdie gevoelens is ‘n<br />

vorm van protes.<br />

‘n Ander manier waarop ons protesteer, is deur te skreeu. “Nee! Dit<br />

kan nie wees nie!” Dit is die woede fase van die droefheidsproses.<br />

Daarna probeer ons gewoonlik die werklikheid verander. Ons probeer<br />

voorgee dat dit nie so is nie. Die protes verander na onderhandel<strong>in</strong>g. Ons<br />

probeer ons pad uit die werklikheid uit onderhandel. Ons doen alles wat ons kan<br />

dat dit net nie waar moet wees nie.<br />

Almal herken hierdie normale, algemene protes. M<strong>in</strong>der herkenbaar, is die<br />

protes en onderhandel<strong>in</strong>g van m<strong>in</strong>der tasbare verliese. Bv., <strong>in</strong>dien iemand nie<br />

deur ‘n ouer <strong>in</strong> sy vroeër lewensjare geliefd voel nie, kan hy/sy vir baie jare <strong>in</strong> ‘n<br />

“onderhandel<strong>in</strong>g” leef dat dit nie waar is nie. “As ek beter doen, sal die liefde<br />

daar wees. As ek mooier of dunner of slimmer was, sou hulle my liefhê.”<br />

Dan soek hy/sy ander mense met wie hulle hierdie sien<strong>in</strong>g kan uitleef, <strong>in</strong> die<br />

hoop om die werklikheid af te skud van wat lank terug verlore gegaan het.<br />

61


3. Wanhoop of depressie – daaraan toegee.<br />

Wanneer ons proteste en onderhandel<strong>in</strong>g nie werk nie, besef ons dat<br />

dit wat gebeur het, ‘n werklikheid is. Dit is hopeloos. Dit gaan nie<br />

verander nie. Dit is die beg<strong>in</strong> van behoorlike droefheid; dit is ‘n<br />

omhels<strong>in</strong>g van die verlies.<br />

Wanhoop <strong>in</strong> hierdie s<strong>in</strong> beteken nie ‘n toestand van hopeloosheid<br />

nie – maar eerder ‘n verlies aan hoop dat dit werklik nie gaan<br />

gebeur nie. Ons word bewus daarvan dat hierdie realiteit nie gaan<br />

verander nie, maak nie saak hoeveel ons onderhandel, wens of dit<br />

so probeer maak nie. Dit is die werklikheid. Wanneer ons dit besef,<br />

het ons aan die e<strong>in</strong>de van onsself gekom.<br />

Terselfdertyd het ons die wens én die werklikheid. Ons wou dit hê, en nou het<br />

ons dit nie.<br />

Dit is ‘n doodservar<strong>in</strong>g, ‘n werklike verlies. Dit is om hoop te laat vaar en<br />

verseker te weet dit nie gaan plaasv<strong>in</strong>d nie. Dít is hierdie ware ervar<strong>in</strong>g wat<br />

niemand wil hê nie. Dit is die droefheid van die werklikheid wat nou posvat.<br />

Dus probeer ons van hierdie een wegkom, óf deur nog meer te onderhandel of te<br />

protesteer, óf deur op ‘n ander manier op te tree. Ons probeer dwelms, ‘n nuwe<br />

verhoud<strong>in</strong>g, ‘n terugkeer na die oue, nog meer prestasie, of watter ander<br />

meganisme ookal tot ons beskikk<strong>in</strong>g net om ons weg van waarheid te kry. Die<br />

begeerte om nog te hoop duik weer vir nog ‘n rondte op, terwyl dit liewer die<br />

werklikheid moet aanvaar. Wanneer ons buig voor hierdie realiteit, is ons fut uit.<br />

4. Doen afstand van treurigheid, verlies en droefheid<br />

Wanneer ons aan die e<strong>in</strong>de van onsself gekom het, besef ons dat die werklikheid<br />

aangebreek het en ons verloor dit. Ons breek. En ons huil. Die droefheid is die<br />

laat gaan van die werklikheid. Dit is om totsiens te sê vir dit wat nooit kan wees<br />

nie. Maar dit is ook die beg<strong>in</strong> van ware genes<strong>in</strong>g. Die emosionele belegg<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> wat ookal verloor is, is nou prysgegee. Die wens en begeerte word getel<br />

as ‘n verlies. Die laat vaar van dit wat nooit kan wees nie. Realiteit en ons hart,<br />

verstand en siel het almal saamgekom en ons huil. Trane word gestort en<br />

dikwels eers na baie, baie trane, laat ons gaan. “Ek sal dit nooit hê nie, dus laat<br />

ek hierdie wens gaan”. En soos ‘n blaar wat neerdaal en <strong>in</strong> ‘n stroom val, vry van<br />

die boom wat dit laat val het, dryf dit weg.<br />

5. Die besluitnem<strong>in</strong>g en opstand<strong>in</strong>g – begrip en beskikbaarheid.<br />

Die hartseer gaan weg. En, soos Salomo gesê het, dan is die hart gelukkig. Dit<br />

is gelukkig omdat dit nou beskikbaar is vir nuwe d<strong>in</strong>ge: nuwe begeertes, nuwe<br />

verb<strong>in</strong>tenisse, nuwe hoop, nuwe energie, en alles wat die lente meebr<strong>in</strong>g. W<strong>in</strong>ter<br />

is verby en dit is die tyd om nuwe saad van lewe te saai.<br />

62


Ons br<strong>in</strong>g ook die leer en begrip en ervar<strong>in</strong>g wat ons <strong>in</strong> die oue geleer het na die<br />

nuwe lewenstydvak. Of dit nou goed of sleg was, dit wat verlore gegaan het was<br />

‘n ervar<strong>in</strong>g en daaruit neem ons begrip en wysheid vir die res van die lewe.<br />

Die proses is voltooi, die persoon het gegroei en dit wat verby is, is nou die<br />

verlede en beïnvloed nie die teenswoordige nie, behalwe <strong>in</strong> méér wysheid of <strong>in</strong><br />

die aangename her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>ge van ‘n geliefde wat weg is. Die doods ervar<strong>in</strong>g<br />

het plek gemaak vir die opstand<strong>in</strong>g van ‘n nuwe lewe.<br />

AS DROEFHEID DAN SO GOED VIR ONS IS, WAAROM TREUR ONS NIE?<br />

Wel, ons doen. Dit word begrafnis genoem. Dit is<br />

byeenkomste waar ons hartseer kan wees en ons<br />

droefheid kan uitleef. Begrafnisse was ‘n gereëlde<br />

deel van God se familiepraktyke met die k<strong>in</strong>ders van<br />

Israel en ons het daardie praktyk voortgesit,<br />

alhoewel begrafnisse deesdae drasties beperk word.<br />

Die woorde “tyd van rou” verskyn telkens <strong>in</strong> die<br />

Bybel. Die Israeliete het dit beskou as die regte d<strong>in</strong>g<br />

om te doen.<br />

Pred. 3:4 – “ 4 …’n tyd om te ween en ’n tyd om te lag, ’n tyd om te weeklaag en<br />

’n tyd om van vreugde rond te spr<strong>in</strong>g…”<br />

Ons hou gewoonlik begrafnis wanneer iemand gesterf het, maar ons moet ook<br />

oor ander d<strong>in</strong>ge treur. Die probleem is dat ons nie altyd daardie ervar<strong>in</strong>ge as<br />

verliese sien nie. Ons bly dus vir ‘n baie lang periode <strong>in</strong> ontkenn<strong>in</strong>g of onder<br />

protes.<br />

Nog ‘n belangrike rede waarom mense nie op die manier waarop hulle<br />

veronderstel is om dit te doen treur nie, is omdat hulle aan bronne te kort skiet.<br />

Kortliks is droefheid ‘n “laat vaar en laat gaan”. Ons kan nie laat vaar en laat<br />

gaan <strong>in</strong>dien ons nie opgehou word nie. Indien daar nie genoeg liefde is om ons<br />

te ondersteun nie, beide b<strong>in</strong>ne en buite, kan ons nie enigiets laat gaan nie, selfs<br />

al is dit iets sleg.<br />

“Waarom laat sy dit nie net gaan nie?” “Waarom kan hy nie daaroor kom nie?”<br />

Die werklikheid is dikwels dat hulle nie kan nie, omdat hulle nie die bronne het<br />

om dit te kan doen nie, beide <strong>in</strong>tern en ekstern. Bv., <strong>in</strong> chirurgie kan jy slegs ‘n<br />

operasie ondergaan <strong>in</strong>dien daar ‘n lewens-ondersteun<strong>in</strong>g is wat jou aan die lewe<br />

hou terwyl die chirurg sy werk doen.<br />

63


Ons het twee d<strong>in</strong>ge nodig om te kan treur:<br />

1. Ons benodig liefde, ondersteun<strong>in</strong>g en vertroost<strong>in</strong>g. Soos<br />

Paulus sê, “Treur saam met dié wat treur”.<br />

Rom. 12:15 – “ 5 ...wees bly met die wat bly is, en ween met die wat<br />

ween...”<br />

Die Bybel erken dat droefheid slegs <strong>in</strong> gemeenskap beoefen<br />

word. Anders steek ons vas <strong>in</strong> die wanhoop of die wensdenkery,<br />

omdat ons nie die liefde het wat ons ondersteun om dït wat ons<br />

verloor het te kan laat gaan nie.<br />

2. Ons benodig struktuur. Ons benodig tyd en ruimte vir droefheid. Ons<br />

benodig georganiseerde aktiwiteite. Daar is ‘n tyd, ‘n plek, ‘n ruimte en<br />

sommige take om te verrig wat struktuur aan die ervar<strong>in</strong>g gee. God het<br />

traankliere <strong>in</strong> ons oë gesit. Droefheid is ‘n verwante ervar<strong>in</strong>g, en ons<br />

pyn moet een vir een met ‘n ander persoon gedeel word. Iemand behoort<br />

vir ons te kyk terwyl ons huil en ons behoort na hom/haar te kyk. Dan<br />

weet ons ons is nie alleen nie en ons trane word gesien en gehoor.<br />

Mat. 5:4 – “ 4 Salig is die wat treur, want hulle sal vertroos word.”<br />

Om gehoor te word, mee gesimpatiseer te word, verstaan te word en ondersteun<br />

te word, bied die lewens ondersteun<strong>in</strong>g wat nodig is om deur die chirurgie van<br />

droefheid te gaan. Om dit te kan doen, sal jy egter uit die vakuum moet kom. Jy<br />

benodig ondersteun<strong>in</strong>g en struktuur om na ‘n nuwe lewe oor te stap. Indien jy dit<br />

doen, staan die dooies waarlik op. Die treurendes word waarlik vertroos.<br />

Ps. 30:6 – “ 6 …want ’n oomblik is daar <strong>in</strong> sy toorn, ’n lewe <strong>in</strong> sy goedgunstigheid;<br />

saans vernag die geween, maar smôrens is daar gejuig.”<br />

64


Laat gaan …<br />

DROEFHEID:<br />

… om daartoe <strong>in</strong> staat te<br />

wees om ‘n nuwe beg<strong>in</strong><br />

te omhels<br />

Dood en skeid<strong>in</strong>g: die uitvloeisel daarvan:<br />

<strong>Word</strong><br />

opgehou deur<br />

ander se<br />

ondersteun<strong>in</strong>g<br />

.<br />

Daar is baie voorbeelde van die dood waarmee gehandel moet word - elkeen<br />

daaarvan het sy eie kwessies.<br />

Miskrame<br />

Aborsies<br />

Suigel<strong>in</strong>g-sterfstes<br />

Dood as gevolg van tragiese ongelukke<br />

Verbrokkel<strong>in</strong>g van romantiese veb<strong>in</strong>tenisse<br />

Dood van 'n boesemvriend<br />

Dood en Skeid<strong>in</strong>g: die hanter<strong>in</strong>g daarvan:<br />

1. Stem saam met die Here dat dit <strong>in</strong> orde vir die persoon is om weg te wees.<br />

2. Skuldgevoelens oor gewese verhoud<strong>in</strong>ge en onvoltooide sake moet hanteer<br />

word.<br />

3. Enige verb<strong>in</strong>tenis met die oorledene moet vrygestel word.<br />

65


4. Hanteer die pyn van skeid<strong>in</strong>g.<br />

5. Gun jouself die geleentheid om te treur.<br />

Stappe vir die hel<strong>in</strong>g van smart:<br />

1. Erken die waarheid van dit wat plaasgev<strong>in</strong>d het.<br />

2. Laat jouself toe om die pyn te ervaar.<br />

3. Ervaar <strong>Jesus</strong> <strong>in</strong> die skeid<strong>in</strong>gsgebeurtenis.<br />

4. Jou pyn en beskadigde emosies moet jy aan Hom oorgee.<br />

Egskeid<strong>in</strong>g, Selfmoord óf Verwyder<strong>in</strong>g as gevolg van Rebellie:<br />

Hierdie gebeurtenisse kan meer pyn laat as <strong>in</strong> die geval van die afsterwe van die<br />

voorafgenoemde afsterwes. In hierdie geval was dit die besluit van 'n lewende<br />

persoon wat sy ges<strong>in</strong> verwerp het. Daar is nie net die pyn van die verlies nie<br />

maaar ook die pyn van verwerp<strong>in</strong>g. Bykomend is daar gewoonlik die las van<br />

skuldgevoelens en verwyte dat sake dalk anders kon verloop.<br />

Met hierdie metode van skeid<strong>in</strong>g is daar onderliggende geestelike beg<strong>in</strong>sels wat<br />

verbreek is.<br />

Egskeid<strong>in</strong>g, selfmoord óf verwyder<strong>in</strong>g as gevolg van Rebellie.<br />

Die gevolge van die sonde van dié gebeurtenis sowel as die so nde wat tot<br />

daardie voorval gelei het, moet deeglik mee afgereken word.<br />

Selfs Groter pyn word deur selfmoord veroorsaak.<br />

Die selfmoord-daad is <strong>in</strong>gebore anti-rasioneel en kan gapende persoonllike<br />

wonde veroorsaak.<br />

Daar is volop onbeantwoorde vrae:<br />

"Hoe kon Pappa ons net só verlaat?"<br />

Hierdie pyn veroorsaak die mees <strong>in</strong>tense folter<strong>in</strong>g, verwond<strong>in</strong>g en woede.<br />

Dit neem heelwat langer om <strong>in</strong> die geval van selfmoord die droefheid te oorkom<br />

en dit te vergewe.<br />

Om jouself te vergewe en ook om God te vergewe wat dit toegelaat het, kan<br />

veral baie moeilik wees.<br />

66


HOOFSTUK 9 – WORD REGVERDIG – DIT IS DIE VRUG VAN<br />

GROEI<br />

Wanneer die meeste mense na God draai om hul lewe te verbeter, kyk hulle na<br />

wat Hy vir hulle gaan doen. Indien hulle by hul werk sukkel, vra hulle God om<br />

hulle <strong>in</strong> ‘n ander betrekk<strong>in</strong>g te plaas.. Indien hulle <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>gs probleme het,<br />

kyk hulle na God om vir hulle ‘n verhoud<strong>in</strong>g te br<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> die ander persoon<br />

verander kan word. Indien hulle depressief of verslaaf is, kyk hulle na God vir<br />

genes<strong>in</strong>g en bevryd<strong>in</strong>g. Ons kyk almal na die LIG en verwag van Hom om<br />

ons lewens te verbeter. Hy wil dit doen maar die realiteit is dat, terwyl Hy wel<br />

vir ons loopbane, verhoud<strong>in</strong>gs en seën<strong>in</strong>ge gee, Hy ons <strong>in</strong> die proses beter wil<br />

maak.<br />

1. Sommige van die d<strong>in</strong>ge wat ons van God verlang, is vrugte van ons<br />

vorderende volwassenheid en regverdigheid terwyl ons met Hom<br />

saamwerk. Indien ons nie hierdie d<strong>in</strong>ge verwerk nie, is die rede dalk dat<br />

ons nie na wense vorder nie. Bv., ek mag dalk ‘n werk verlang, maar<br />

as ek nie verantwoordelik beg<strong>in</strong> raak nie, sal ek nie een kry nie.<br />

2. God voorsien dikwels <strong>in</strong> ons behoeftes maar slegs wanneer ons<br />

volwasse genoeg is om dit te gebruik. Dus, as ons nie groei nie, sal<br />

ons nie ontvang nie.<br />

Om die lewe en die groei te hê waarna ons soek, behels dat ons verander na<br />

mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen. Ons mikpunt is om daardie soort<br />

mens te word:<br />

Efes. 4:22-24 – “ 22 ...dat julle, wat die vorige lewenswandel betref, die oue<br />

mens moet aflê wat deur die begeerlikhede van die verleid<strong>in</strong>g te gronde gaan,<br />

23 en dat julle vernuwe moet word <strong>in</strong> die gees van julle gemoed<br />

24 en julle met die nuwe mens moet beklee wat na God geskape is <strong>in</strong> ware<br />

geregtigheid en heiligheid.”<br />

Fil. 1:9-10 – “ 9 En dit bid ek dat julle liefde nog meer en meer oorvloedig<br />

mag word <strong>in</strong> kennis en alle ervar<strong>in</strong>g,<br />

10 om die d<strong>in</strong>ge waar dit op aankom, te onderskei, sodat julle re<strong>in</strong> en vir<br />

niemand ’n aanstoot mag wees nie, tot op die dag van Christus...”<br />

Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />

blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />

van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />

67


Hieronder is drie karakter eienskappe van mense wat volgens die voorwaardes<br />

van God optree:<br />

a) Hulle lê die ou lewensstyl af en omhels God se voorskrifte (belydenis<br />

van sonde ).<br />

b) Hulle soek al hoe meer na wysheid en <strong>in</strong>sig om volgens God se wette te<br />

wandel want hulle weet dat al die regte antwoorde vir ‘n suksesvolle lewe<br />

daar<strong>in</strong> lê. (begrip en <strong>in</strong>sig).<br />

c) Hulle onderwerp hulle aan die pyn van dissipl<strong>in</strong>e sodat hulle kan groei.<br />

(dissipl<strong>in</strong>e).<br />

Keer van wêreldsheid af en hang Kon<strong>in</strong>kryksbeg<strong>in</strong>sels aan.<br />

a) Belydenis.<br />

Mense moet besef dat <strong>in</strong>dien hulle die ware Lewe wil v<strong>in</strong>d, hulle die beg<strong>in</strong>sels<br />

van God sal moet toepas. Die wyse waarop ons mense aanspoor om op God se<br />

weë te wandel is uiters belangrik. .<br />

Daar is twee basiese beg<strong>in</strong>sels om mense te motiveer om te verander:<br />

godsdienstig óf realisties.<br />

Die godsdienstige manier is om mense te vertel dat hulle die regte d<strong>in</strong>g moet<br />

doen en die verkeerde weg moet laat staan. Dit is nie reg om die verkeerde te<br />

doen nie, word hulle vertel.<br />

Om “reg” te wees, was nog nooit ‘n baie sterk motiveerder vir mense om te<br />

verander nie. Mense was nog altyd meer daar<strong>in</strong> ge<strong>in</strong>teresseerd om d<strong>in</strong>ge “hul”<br />

manier te doen as op die “regte” manier.<br />

‘n Verdere probleem met die godsdienstige uitgangspunt, is die menslike reaksie<br />

op die woorde “behoort te” óf “jy moet”. Wanneer mense hoor hulle “behoort dit<br />

en dat omdat dit reg is”, sal hulle van nature rebelleer.<br />

Rom. 7:9-11 – “ 9 En sonder die wet het ek vroeër gelewe, maar toe die gebod<br />

kom, het die sonde weer opgelewe en ek het gesterwe.<br />

10En die gebod wat die lewe moes wees, dié het vir my geblyk die dood te<br />

wees.<br />

11<br />

Want die sonde het aanleid<strong>in</strong>g gev<strong>in</strong>d deur die gebod en my verlei en<br />

daardeur gedood.”<br />

Daar is iets omtrent die wette wat sê: “Jy mag nie..” waarteen die sondige natuur<br />

rebelleer.<br />

Die Bybel leer ons om hierdie benader<strong>in</strong>g te laat vaar en die “realistiese” weg te<br />

volg. Die Woord sê nie vir mense om beter te lewe omdat dit die reg óf goed is<br />

nie. Die Woord leer dat ons daar uit sal léwe.<br />

68


Rom. 8:13 – “ 13 ...want as julle na die vlees lewe, sal julle sterwe, maar as julle<br />

deur die Gees die werke van die liggaam doodmaak, sal julle lewe.”<br />

Om te lewe – die lewe te hê wat ons begeer – moet ons leef volgens God se<br />

weë. Dit is die realiteit.<br />

Mense wat God se Weg ken as die Enigste Weg, sal die lewe hê:<br />

• Hulle sien eerlikheid nie slegs as ‘n deug nie, maar as die enigste weg<br />

waardeur hulle ooit <strong>in</strong>timiteit sal hê.<br />

• Hulle sien die konfrontasie van pyn en lyd<strong>in</strong>g nie as iets wat die berader<br />

van hulle verwag nie, maar as die enigste manier uit ‘n depressie of<br />

verslaw<strong>in</strong>g.<br />

• Hulle sien belydenis en eienaarskap van hul foute nie as iets<br />

vernederend en skuld toevoegend nie, maar as die manier om te groei en<br />

hul mikpunte te bereik.<br />

• Hulle sien terugvoer<strong>in</strong>g en regstell<strong>in</strong>g nie <strong>in</strong> ‘n slegte lig nie maar<br />

ontvang dit as ‘n geskenk wat aan hulle lewe br<strong>in</strong>g.<br />

• Hulle sien ‘n lewe van seksuele re<strong>in</strong>heid nie as iets wat hulle behoort te<br />

doen om te verhoed dat God vir hulle kwaad word nie, maar as die enigste<br />

manier om bevredigende liefde te v<strong>in</strong>d.<br />

• Hulle sien die vergifnis van ander nie as ‘n Wet nie, maar as ‘n pad na<br />

vryheid en versoen<strong>in</strong>g.<br />

Hierdie mense sien die regte manier nie as ‘n godsdienstige reël wat God<br />

<strong>in</strong>gestel het nie, maar as die weg tot lewe. Bv., mense draai nie weg van<br />

dwelms, alkohol misbruik en rook omdat hierdie dade sondig is nie, maar a.g.v.<br />

die dood en vernietig<strong>in</strong>g wat hierdie d<strong>in</strong>ge mee br<strong>in</strong>g. Mense bes<strong>in</strong> deeglik oor<br />

die gevolge van egskeid<strong>in</strong>g omdat navors<strong>in</strong>g die langtermyn negatiewe<br />

uitwerk<strong>in</strong>g van egskeid<strong>in</strong>g op k<strong>in</strong>ders en die hoë egskeid<strong>in</strong>gsyfer van tweede en<br />

derde huwelike aangedui het.<br />

As ons gemotiveer wil word om te groei, moet ons verstaan dat die “regte”<br />

manier die enigste manier is wat die lewe gaan laat werk. Só nié, is dit net té<br />

veel werk om d<strong>in</strong>ge op die regte manier te doen en op korte duur is dit nie so<br />

bevredigend nie. Dit is soos die man wat jare lank geweet het dat hy gesond<br />

moes leef, maar dit nie doen nie, totdat hy van ‘n hartaanval amper sterf. Daarna<br />

sien Hy gesondheidsbeg<strong>in</strong>sels nie meer as ‘n “moet” nie, maar as die manier om<br />

lewend te bly.<br />

Die les wat ons hieruit moet leer, is om eers Sy Kon<strong>in</strong>kryk en Sy geregtigheid te<br />

soek – nie om “’n goeie christen” te wees nie, maar om die ware pad na die lewe<br />

te v<strong>in</strong>d.<br />

<strong>Jesus</strong> het gesê, “Ek het gekom dat hulle oorvloedige lewe kan hê”.<br />

69


Deut. 6:20-25 – “ 20 As jou seun jou later vra en sê: Wat beteken die getuienisse<br />

en die <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge en die verorden<strong>in</strong>ge wat die HERE onse God julle beveel het?<br />

21 dan moet jy aan jou seun sê: Ons was slawe van Farao <strong>in</strong> Egipte; maar die<br />

HERE het ons deur ’n sterke hand uit Egipte uitgelei.<br />

22 En die HERE het groot en onheilbrengende tekens en wonders voor ons oë <strong>in</strong><br />

Egipte aan Farao en sy hele huis gedoen.<br />

23 En Hy het ons daarvandaan uitgelei om ons <strong>in</strong> te br<strong>in</strong>g, sodat Hy ons die<br />

land kan gee wat Hy aan ons vaders met ’n eed beloof het.<br />

24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te volbr<strong>in</strong>g, om die<br />

HERE onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag gaan, om ons <strong>in</strong> die<br />

lewe te hou soos dit vandag is.<br />

25 En dit sal geregtigheid vir ons wees as ons sorgvuldig al hierdie gebooie<br />

hou voor die aangesig van die HERE onse God soos Hy ons beveel het.”<br />

God het aan die Israeliete al hierdie “godsdienstige wette” gegee sodat hul<br />

lewens goed moes uitwerk en hulle voorspoedig sou wees. Hy doen vir ons<br />

dieselfde. Dit is een van die moeilikste d<strong>in</strong>ge om te verstaan. In ons eie lewens<br />

moet ons God se Kon<strong>in</strong>kryk en Sy Geregtigheid soek .... nie om goed te wees<br />

nie, maar om lewend te bly.<br />

Vir mense om te groei en ‘n lewe te hê wat die moeite werd is, moet hulle die<br />

twee d<strong>in</strong>ge waarna Kon<strong>in</strong>kryk en Geregtigheid verwys, doen. Hulle moet die<br />

weë van God soek (hoe Sy Kon<strong>in</strong>kryk werk), en hulle moet daardie weë leef en<br />

verpersoonlik.<br />

Om Sy weë te v<strong>in</strong>d, is om die Kon<strong>in</strong>kryk te v<strong>in</strong>d; om Sy weë te leef, is om<br />

Geregtigheid te v<strong>in</strong>d.<br />

Mat. 5:3-11 – “ 3 Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die<br />

kon<strong>in</strong>kryk van die hemele.<br />

4<br />

Salig is die wat treur, want hulle sal vertroos word.<br />

5Salig is die sagmoediges, want hulle sal die aarde beërwe.<br />

6<br />

Salig is die wat honger en dors na die geregtigheid, want hulle sal<br />

versadig word.<br />

7<br />

Salig is die barmhartiges, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word.<br />

8<br />

Salig is die wat re<strong>in</strong> van hart is, want hulle sal God sien.<br />

9Salig is die vredemakers, want hulle sal k<strong>in</strong>ders van God genoem word.<br />

10<br />

Salig is die wat vervolg word ter wille van die geregtigheid, want aan<br />

hulle behoort die kon<strong>in</strong>kryk van die hemele.<br />

11<br />

Salig is julle wanneer die mense julle beledig en vervolg en valslik<br />

allerhande kwaad teen julle spreek om My ontwil.”<br />

Mense wat die ware groei soos dit <strong>in</strong> die Bybel geopenbaar word, wil ervaar, sal<br />

180° moet wegdraai van die weë van die wêreld en na die weë van die<br />

Kon<strong>in</strong>kryk moet keer, omdat slegs die Kon<strong>in</strong>kryk se weë werk.<br />

70


Die Kon<strong>in</strong>kryk van God, wat op soek is na swakheid, gebrokenheid,<br />

geregtigheid en re<strong>in</strong>heid van hart, is heeltemal verskillend van hierdie<br />

wêreld – hierdie wêreld soek na mag en oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g. Vanuit ‘n groei<br />

perspektief is die enigste pad om dit alles te laat werk, die pad van die Kon<strong>in</strong>kryk,<br />

nie die pad van die wêreld nie.<br />

Indien ons d<strong>in</strong>ge kon sien op die manier waarop die Bybel dit aanbied, sou ons<br />

nie so teen ‘n “heilige leefwyse” gekant wees nie. Kom ons kyk na die<br />

Saligsprek<strong>in</strong>ge as ‘n goeie bloudruk vir die goeie lewe:<br />

Ler<strong>in</strong>ge uit die Bergpredikasie:<br />

• Leef ‘n lewe van goeie dade <strong>in</strong> die gemeenskap, daar waar hulle ‘n<br />

uitwerk<strong>in</strong>g kan hê, en wys wie God werklik is.<br />

• Onderhou God se weë en wys ook vir ander hoe om dit te doen.<br />

• Wees beter as skynheiliges.<br />

• Moenie slegs dit vermy om mense dood te maak nie; vermy ook die<br />

<strong>in</strong>nerlike ges<strong>in</strong>dhede wat sal doodmaak, soos woede, haat en die noem<br />

van allerhande name.<br />

• Raak versoen met diegene wie jy seergemaak het en sorteer jou konflikte<br />

met ander uit.<br />

• Moenie slegs nié jou huweliksmaat verkul nie, hou ook b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> jou hart op<br />

op om te verkul met wellus en pornografie. Jy moet jou maat <strong>in</strong> re<strong>in</strong>heid<br />

liefhê.<br />

• Vlug weg van die d<strong>in</strong>ge wat jou lewe kan vernietig.<br />

• Hou jou huwelik ooreenkoms en werk dit uit. Moenie sommer ‘n<br />

huweliksmaat los as daar nie goeie rede daarvoor is nie.<br />

• Wees iemand van jou woord, dan sal mense jou vertrou.<br />

• Moenie kwaad met kwaad vergeld nie. Indien iemand met jou lelik is,<br />

moenie terug seermaak nie. Probeer om iets goeds te gee.<br />

• Moenie net goed doen aan diegene wat aan jou goed doen nie. Wees ‘n<br />

goeie persoon. Doen goed aan almal.<br />

• Moenie goeie d<strong>in</strong>ge doen slegs om aandag te kry nie, maar help ander<br />

mense.<br />

71


• Moenie godsdienstig net vir die skyn wees nie. Wees geestelik <strong>in</strong> die<br />

privaatheid van jou eie hart.<br />

• Bid tot God met eerlike woorde op ‘n eerlike wyse. Eer Hom, vra Hom wat<br />

jy nodig het, vra ook om die goeie na die wêreld te br<strong>in</strong>g en jou teen die<br />

bose te beskerm. Bely jou verkeerde dade en vra om vergifnis. Gee dan<br />

ook daardie selfde vergifnis aan ander wat aan jou verkeerd gedoen het.<br />

Dit is wat regverdig regverdig is.<br />

• Moenie materialisties wees nie. Belê tyd en geld <strong>in</strong> d<strong>in</strong>ge met<br />

ewigheidswaarde, soos <strong>in</strong> God se weë en <strong>in</strong> mense.<br />

• Ondersoek jou geestelike <strong>in</strong>sig sodat jy die lewe reg kan sien.<br />

• Moenie jou oor die lewe bekommer nie. Soek God en word die beste<br />

mens wat jy kan wees. Die lewe wat jy ontvang nadat jy dit gedoen het, is<br />

dié lewe wat jy <strong>in</strong> elk geval wil hê.<br />

• Hou op om ander mense te oordeel. Kyk liewer eers na jou eie gedrag.<br />

• Bewaar die goeie d<strong>in</strong>ge van jou lewe en hart teen diegene wat jou wil<br />

seermaak.<br />

• Soek lewe en dit wat jy begeer en nodig het. Gaan na God en vra Hom<br />

om jou te lei. Dan sal jy dit v<strong>in</strong>d. Vertrou op Sy versorg<strong>in</strong>g.<br />

• Behandel ander mense presies soos jy behandel wil word. Indien jy dit<br />

doen, sal jy nie ‘n klomp ander reëls <strong>in</strong> jou lewe nodig hê nie.<br />

• Onthou dat die pad na die werklike lewe nie maklik is nie, en dat m<strong>in</strong><br />

mense dit v<strong>in</strong>d.<br />

• Pasop vir vals geestelike leermeesters. Jy kan die werklike leermeesters<br />

uitken aan hul lewe en wat met die mense gebeur wat hulle volg.<br />

• Wees eg en eerlik oor jou geestelike lewe met God. Hy gee net erkenn<strong>in</strong>g<br />

aan eerlike mense.<br />

• Bou ‘n lewe op wat <strong>Jesus</strong> jou geleer het en jy sal ‘n soliede lewe hê om op<br />

te staan. Maak nie saak wat gebeur, jy sal dit altyd maak.<br />

Dit handel nie oor godsdiens nie, maar oor ‘n gesonde lewe: werklikheid/realiteit.<br />

72


) Begryp en verkry <strong>in</strong>sig<br />

Mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen, soek begrip en <strong>in</strong>sig.<br />

Fil. 1:9-10 – “ 9 En dit bid ek dat julle liefde nog meer en meer oorvloedig mag<br />

word <strong>in</strong> kennis en alle ervar<strong>in</strong>g,<br />

10 om die d<strong>in</strong>ge waar dit op aankom, te onderskei, sodat julle re<strong>in</strong> en vir<br />

niemand ’n aanstoot mag wees nie, tot op die dag van Christus...”<br />

Die woorde “kennis en alle ervar<strong>in</strong>g” beteken m<strong>in</strong>stens twee d<strong>in</strong>ge:<br />

1. Mense behoort altyd die weë van die Kon<strong>in</strong>kryk te leer, asook al die d<strong>in</strong>ge<br />

wat God ons sê om te doen. Mense moet van die beg<strong>in</strong>sels van<br />

verhoud<strong>in</strong>ge, genes<strong>in</strong>g én lewe geleer word.<br />

Maar, kennis is nie genoeg nie!<br />

2. Ons moet weet hoe om daardie kennis <strong>in</strong> diepte <strong>in</strong> ons lewens toe te<br />

pas. Sodoende sal ons re<strong>in</strong>heid ontwikkel wat die vrugte van geregtigheid<br />

sal voortbr<strong>in</strong>g. Om <strong>in</strong>sig te ontwikkel, behels werk, terugvoer<strong>in</strong>g, regstell<strong>in</strong>g,<br />

ons hart en siel <strong>in</strong> diepte te ondersoek én gebed, veral met betrekk<strong>in</strong>g tot ons<br />

eie karakter d<strong>in</strong>amika en patrone.<br />

Ps. 19:13-14 – “ 13 Die afdwal<strong>in</strong>ge—wie bemerk hulle? Spreek my vry van die<br />

wat verborge is.<br />

14 Hou u kneg ook terug van moedswillige sondes; laat dit nie oor my heers<br />

nie. Dan sal ek onbestraflik wees en vry van groot oortred<strong>in</strong>g.”<br />

Ps. 139:23-24 – “ 23 Deurgrond my, o God, en ken my hart; toets my en ken<br />

my gedagtes;<br />

24 en kyk of daar by my ’n weg is van smart, en lei my op die ewige weg!”<br />

Ons kan nie onsself sien soos ons waarlik is nie. Insig kom van God en van<br />

ander.<br />

Spr. 20:5 – “ 5 Die raad <strong>in</strong> die hart van ’n man mag diep waters wees, ’n man van<br />

verstand sal dit tog uitskep.”<br />

NB:<br />

Om een keer per week na ‘n preek te luister sal nie geestelike groei bevorder<br />

nie. Dieper kennis aangaande God se weë (Sy Kon<strong>in</strong>kryk) moet versamel en<br />

<strong>in</strong> sy eie lewe toegepas word (Sy Geregtigheid). Hulle moet die waarheid<br />

omtrent hulself ontdek. Terugvoer<strong>in</strong>g aangaande die werk<strong>in</strong>g van ssy patrone en<br />

regstellende aksie moet volg. Dit is hoe geestelike groei plaasv<strong>in</strong>d.<br />

73


d) Dissipl<strong>in</strong>e<br />

Baie keer soek ons na “kits oploss<strong>in</strong>gs”. Ons wil dit hê en ons wil dit sommer<br />

nou dadelik hê! Dit kan wees omdat ons die seer onmiddelike wil beë<strong>in</strong>dig, of<br />

dat ons loopbaan van die grond af moet kom, of dat ‘n verhoud<strong>in</strong>g moet verbeter.<br />

Maar die duidelike ler<strong>in</strong>g van die Bybel, lewe en al die navors<strong>in</strong>g, is dat groei tyd<br />

neem.<br />

Heb. 12:11 – “ 11 Nou lyk elke tugtig<strong>in</strong>g of dit op die oomblik nie ’n saak van<br />

blydskap is nie, maar van droefheid; later lewer dit egter ’n vredevolle vrug<br />

van geregtigheid vir die wat daardeur geoefen is.”<br />

Ons almal wil die “vredevolle vrug van geregtigheid” soek. Ons wil almal goed<br />

voel en wil die vrug hê wat dit br<strong>in</strong>g om aan ons die goeie d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> die lewe te<br />

gee, soos Mat. 6:33 sê. Maar ons moet besef dat om daardie vrug wat ons<br />

begeer te kan ontvang, ons ons aan dissipl<strong>in</strong>e sal moet onderwerp.<br />

Ons moet vir baie seisoene na ‘n kle<strong>in</strong> groep gaan. Ons moet gedurig ons siele<br />

ondersoek om daardie d<strong>in</strong>amika wat ons lewens ruïneer, te verander.<br />

Dit neem alles tyd, en is dikwels onaangenaam. Wat ware groeiers leer<br />

terwyl ons oor lyd<strong>in</strong>g en dissipl<strong>in</strong>e praat, is dat die pyn tydelik en die vrug<br />

langdurig is. Neem kennis dat alles tyd neem; weet dat daar wel pyn en lyd<strong>in</strong>g<br />

gaan wees. Pyn is die pad tot volwassenheid. Dit is pynlik om daar verby óf<br />

daaruit te groei óf om dit te laat verwyder. Maar hierdie soort pyn is goed en sal<br />

nie weer terugkom nie. Die lesse wat ons geleer het, sal vir ewig duur.<br />

Om eers vir God te soek, beteken dat ons Hom erken as die God van genade<br />

wat vir ons is. Hy is die Een wat <strong>in</strong> ons behoeftes sal voorsien.Ons moet ons eie<br />

selfhelp programme laat vaar. Ons kan Hom nie slegs hê om alles vir ons<br />

gedoen kry nie. Ons moet ook na mense verander wat die vrug van die lewe wat<br />

ons begeer, sal produseer.Ons doen dit deur Sy weë te v<strong>in</strong>d en daarvolgens te<br />

lewe.<br />

God is nie slegs ‘n God van genade nie. Hy is ook ‘n God van waarheid. Om<br />

beter te word, beteken dat ons ‘n groot klomp waarheid moet ontdek en dit<br />

navolg. Om geregtigheid te soek, br<strong>in</strong>g dit waarlik ten volle mee. Die lewe is<br />

ontwerp met wette wat verhoud<strong>in</strong>gs en sukses tot gevolg het. Wette lei tot<br />

genes<strong>in</strong>g én groei. Om geregtigheid te soek is nie net ‘n godsdienstige oefen<strong>in</strong>g<br />

nie. Om dit te weet en toe te pas is waarlik lewe. Die slotsom is dat die“regte”<br />

manier die enigste manier is.<br />

74


SOEK GEREGTIGHEID: (om dit prakties toe te pas)<br />

Soek die lewe, dit wat jy begeer en benodig. Praat met God en vra Hom<br />

om jou te lei. Dan sal jy dit v<strong>in</strong>d. Vertrou op Hom en Sy sorg vir jou.<br />

Hanteer ander soos jy hanteer wil word. As jy só maak, sal jy nie ander<br />

reëls <strong>in</strong> jou lewe nodig hê nie.<br />

Onthou dat die pad na werklike lewe nie maklik is nie en m<strong>in</strong> mense v<strong>in</strong>d<br />

dit.<br />

Pasop vir vals geestelike leermeesters. Jy sal die ware leermeesters<br />

uitken aan hul lewenswyse en aan wat met diegene wat hulle volg,<br />

gebeur.<br />

Wees eg en eerlik oor jou geestelike lewe met God. Eerlike mense sal<br />

deur Hom erken word.<br />

Pas die beg<strong>in</strong>sels wat <strong>Jesus</strong> vir ons geleer het, toe. Dit sal jou ‘n vaste en<br />

soliede lewe basis gee waarop jy kan staan. Ongeag wat gebeur, jy sal<br />

altyd staande bly.<br />

Dit is nie ‘n godsdiens nie, maar ‘n gesonde lewe: werklikheid/realiteit.<br />

Verstaan en ontwikkel <strong>in</strong>sig.<br />

Mense wat d<strong>in</strong>ge op God se manier doen, soek begrip en <strong>in</strong>sig.<br />

75


HOOFSTUK 10 – DIE WAARDE VAN SNOEI: DISSIPLINE<br />

Die Bybel leer ons dat elkeen dissipl<strong>in</strong>e en regstell<strong>in</strong>g nodig het om<br />

te kan groei.<br />

Spr. 3:11 – “ 11 My seun, verag die tug van die HERE nie, en laat<br />

sy kastyd<strong>in</strong>g nie jou weers<strong>in</strong> wek nie…”<br />

Saam met al die ander elemente van groei waarmee ons te<br />

doen het, is dissipl<strong>in</strong>e ‘n noodsaaklikheid – dit is ‘n<br />

belangrike beg<strong>in</strong>sel.<br />

Die Bybel het baie betekenisse vir die woord dissipl<strong>in</strong>e, byvoorbeeld: kastyd<strong>in</strong>g,<br />

regstell<strong>in</strong>g, onderrig, berispe, en waarskuw<strong>in</strong>g. Die woord dissipl<strong>in</strong>e verwys na<br />

iemand wat <strong>in</strong> ‘n leerproses is. Dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> sy breedste s<strong>in</strong>, is die opleid<strong>in</strong>g<br />

van ‘n persoon wat selfbeheers<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een of ander area van sy lewe leer.<br />

Die woord ‘dissipl<strong>in</strong>e’ beskryf beide die proses en die resultaat. God<br />

dissipl<strong>in</strong>eer ons sodat ons gedissipl<strong>in</strong>eerde mense sal wees. Ons gaan deur<br />

eksterne regstell<strong>in</strong>g en gevolge, sodat die dissipl<strong>in</strong>e deel van ons <strong>in</strong>terne lewe en<br />

ervar<strong>in</strong>g sal wees. Ons word deur God en ander gedissipl<strong>in</strong>eer. Waarom moet<br />

ons gedissipl<strong>in</strong>eer word om selfbeheers<strong>in</strong>g te leer?<br />

Ons het nie oor onsself beheer nie. Soos k<strong>in</strong>ders dwaal ons af, ons maak foute<br />

en benodig grense.<br />

Dissipl<strong>in</strong>e is dus een van die noodsaaklike bestanddele vir geestelike groei.<br />

Dit is <strong>in</strong> elke area van die lewe waar<strong>in</strong> ons ongedissipl<strong>in</strong>eerd lewe, van<br />

toepass<strong>in</strong>g. Dit wissel van ges<strong>in</strong>dhede tot verhoud<strong>in</strong>gs, konflikte tot geloofs<br />

worstel<strong>in</strong>ge. Bv., ‘n baie goed georganiseerde en gefokusde persoon mag dalk<br />

probleme om emosioneel beskikbaar te wees onderv<strong>in</strong>d. Wanneer hy ontsteld of<br />

gespanne is, kan hy dalk ‘n patroon hê van onttrekk<strong>in</strong>g van diegene wat hom<br />

nodig het. Liefdevolle regstell<strong>in</strong>g en her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g deur ander wanneer hy dit doen,<br />

kan hom meer daarvan bewus maak sodat hy verantwoordelikheid oor dié saak<br />

kan neem.<br />

Selfbeheers<strong>in</strong>g voorsien ‘n liefdes-struktuur. Mense met <strong>in</strong>terne dissipl<strong>in</strong>e<br />

het geleer om hul lewens op só ‘n manier te leef dat God se liefde deur hulle op<br />

baie vrugbare en vervullende wyses vloei. Hulle toon kwaliteite soos eerlikheid,<br />

verantwoordelikheid, getrouheid en betroubaarheid. Hulle is nie slawe van hul<br />

eie impulse nie. Indien die persoon <strong>in</strong> liefde lewe, is dissipl<strong>in</strong>e die skelet en gee<br />

dit aan iemand vorm en beskerm<strong>in</strong>g.<br />

Jy weet dissipl<strong>in</strong>e is pynlik. Baie mense tree byvoorbeeld toe tot ‘n kle<strong>in</strong>groep<br />

met die idee dat hulle liefde sal ontvang, ondersteun en begryp gaan word.<br />

Enige goeie kle<strong>in</strong>groep voorsien hierdie d<strong>in</strong>ge.<br />

76


As dit egter al is wat die groep voorsien, kan die lede daar net geliefde<br />

babatjies word, en nie <strong>in</strong> staat wees om die lewe se probleme waarmee hulle<br />

worstel, op te los nie. Dikwels is dit omdat hulle aan die nodige elemente van<br />

dissipl<strong>in</strong>e en regstell<strong>in</strong>g te kort skiet.<br />

Sommige mense vrees dat dissipl<strong>in</strong>e straf, veroordel<strong>in</strong>g, oordeel of selfs<br />

mishandel<strong>in</strong>g beteken, omdat ander hulle dalk voorheen onder die dekmantel<br />

van dissipl<strong>in</strong>e seergemaak het. Hulle vermy dus dissipl<strong>in</strong>e. Maar God se sien<strong>in</strong>g<br />

van dissipl<strong>in</strong>e verskil grootliks daarvan. Een van die Griekse woorde wat <strong>in</strong> die<br />

Bybel vir dissipl<strong>in</strong>e gebruik word, het ‘n betekenis wat “vertroetel” <strong>in</strong>sluit.<br />

Dissipl<strong>in</strong>e <strong>in</strong> ons lewens help met liefde en volwasse word<strong>in</strong>g. Dit word nie<br />

deur woede of straf gedryf nie, maar deur liefde.<br />

Heb. 12:6 – “ 6 ...want die Here tugtig hom wat Hy liefhet, en Hy kasty elke<br />

seun wat Hy aanneem.”<br />

Onderwerp<strong>in</strong>g aan dissipl<strong>in</strong>e is moeilik, omdat ons toelaat dat iets ons<br />

aangedoen word. Ons kan nie dissipl<strong>in</strong>e aan onsself voorsien nie; dit is bloot<br />

net nie <strong>in</strong> ons nie. Ons moet toelaat dat dit met ons gebeur en dan sal ons<br />

daarvandaan groei. Dit kan beteken dat ons iemand toestemm<strong>in</strong>g gee om om<br />

ons te konfronteer as ons nie liefdevol is nie.óf dat ons toestem om <strong>in</strong> ‘n groep te<br />

wees wat ons die waarheid rondom onsself sal vertel. ‘n Sekere verlies aan<br />

beheer en selfbeskerm<strong>in</strong>g is nodig wanneer ons dissipl<strong>in</strong>e wil leer. God skep<br />

nooit ‘n groei proses wat ons ten volle kan beheer nie. Dit kos geloof. (Heb. 11).<br />

Alhoewel dissipl<strong>in</strong>e ‘n proses is wat ons ontvang, beteken dit nie dat ons passief<br />

daar<strong>in</strong> is nie. Ons moet ook <strong>in</strong>isiatief neem en aktief wees.<br />

1 Kor. 9:27 – “ 27 Maar ek kasty my liggaam en maak dit diensbaar, dat ek nie<br />

miskien, terwyl ek vir ander gepreek het, self verwerplik sou wees nie.”<br />

Ons speel ‘n aktiewe rol <strong>in</strong> die dissipl<strong>in</strong>e wat ons oor onsself toelaat.<br />

God dissipl<strong>in</strong>eer diegene wie Hy liefhet. ‘n Gebrek aan dissipl<strong>in</strong>e, beteken<br />

‘n gebrek aan liefde. Indien ons <strong>in</strong> die regstell<strong>in</strong>gs proses op die “regte” manier<br />

bly, sal ons <strong>in</strong> liefde, geloof en verantwoordelikheid groei. Dissipl<strong>in</strong>e voorsien<br />

‘n struktuur vir groei. Daar is nog ‘n belangrike element wat ons help om vir<br />

groei en dissipl<strong>in</strong>e oop te wees: geestelike armoede.<br />

77


Die verbrek<strong>in</strong>g van dissipl<strong>in</strong>e:<br />

Ongelukkig neig ons daarnatoe om die groei-proses <strong>in</strong> die wiele te ry.<br />

Hoe doen ons dit?<br />

1. Ontkenn<strong>in</strong>g - gee nie erkenn<strong>in</strong>g aan die waarheid nie.<br />

2. Rasionaliseer - maak gedurig verskon<strong>in</strong>gs.<br />

3. M<strong>in</strong>imaliseer - wil die negatiewe en die kritiek omtrent hulself tot die m<strong>in</strong>imum<br />

beperk - dit verswak.<br />

4. Verwyt - sal sy v<strong>in</strong>ger na ander, weg van homself, wys.<br />

Die kern van al die bogenoemde punte is <strong>in</strong> werklikheid ons pog<strong>in</strong>gs om<br />

die slegte eienskappe van onsself af weg te wys. Dit word PROJEKSIE<br />

genoem.<br />

Mat. 7:1-5 verwys daarna om die eer die balk uit jou eie oog uit te haal<br />

voordat ons op die spl<strong>in</strong>ter <strong>in</strong> ons broer se oog fokus.<br />

Mense verwerp hul emosies omdat hulle nie die ongerief van hul eie swakhede<br />

en sonde wil beleef nie. Die persoon wie die fokus van hul projeksie is, word as<br />

gevaarlik beskou, mense wat vermy moet word en wat beheer wil utoefen.<br />

Mense word daardeur van mekaar geskei en as gevolg van projekter<strong>in</strong>g, word<br />

groei belemmer / beperk.<br />

78


HOOFSTUK 11 – GEESTELIKE ARMOEDE<br />

Geestelike armoede beteken om realisties te wees. ‘n Goeie manier om dit<br />

te verstaan, is om aan geestelike armoede te d<strong>in</strong>k as ons toestand van<br />

onvolmaaktheid voor God.<br />

Dit kan a.g.v. swakhede, onvervulde behoeftes, emosionele beser<strong>in</strong>gs en wonde<br />

aan die hand van ander mense wees, asook ons eie onvolwassenhede en<br />

sondes. Dit het te doen met daardie dele van onsself wat nie is wat dit behoort<br />

te wees nie en wat ons nie <strong>in</strong> eie krag kan regmaak nie.<br />

Wanneer mense op ‘n dieper vlak hul behoeftigheid, onvoltooidheid en<br />

afhanklikheid ervaar – m.a.w. hoe hulle werklik is – word hulle dikwels daardeur<br />

oorweldig. Wanneer ons oë vir ons eie gebrokenheid oop is, “voel ons nie beter<br />

oor onsself nie” ons voel e<strong>in</strong>tlik dat iets baie, baie verkeerd is.<br />

<strong>Jesus</strong> noem dit ‘n “geseënde” toestand, omdat dit ons help om nader aan God te<br />

kom. Ons toestand van onvolmaaktheid dryf ons buite onsself na God, as die<br />

Bron van ons genes<strong>in</strong>g en hoop. Wanneer ons gerieflik onafhanklik is, is dit<br />

maklik om ons behoefte aan God te vermy.<br />

Gebrokenheid van hart is verwant aan geestelike armoede. Gebrokenheid<br />

van hart is ‘n toestand van verwond<strong>in</strong>g óf verguis<strong>in</strong>g deur een of ander verlies, ‘n<br />

persoon, haat, onreg of omstandigheid. Wanneer ‘n persoon neerslagtig is a.g.v.<br />

‘n emosionele, verhoud<strong>in</strong>gs- óf loopbaan ‘beser<strong>in</strong>g’, is hy gebroke van hart. God<br />

het ‘n spesiale teerheid vir hierdie toestand.<br />

Ps. 34:19 – “ 19 Die HERE is naby die wat gebroke is van hart, en Hy verlos<br />

die wat verslae is van gees.”<br />

Gebrokenheid van hart br<strong>in</strong>g dikwels ‘n gevoel van ons geestelike armoede<br />

mee en wys aan ons ons behoefte. Geestelike armoede is ‘n gesonde deel<br />

van die geestelike groeiproses.<br />

Geestelike armoede word vir reddende geloof vereis.<br />

Niemand kan ‘n Christen word as hy nie op een of ander vlak<br />

erken dat hy “verlore” en hopeloos daar<strong>in</strong> is om homself te<br />

bevry van die gevangeskap en straf van sonde nie. Dus, om tot<br />

reddende geloof te kan kom, moet ons gebreek word.<br />

Wat egter dikwels gebeur, is dat ons Christus as Verlosser aanneem omdat ons<br />

gebroke is en daarna ons Christelike lewens lei asof ons heel is. Al woon God<br />

b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ons, het ons steeds onvoltooide dele wat tot wasdom moet kom en<br />

geheilig moet word.<br />

Kol. 2:6 – “ 6 Soos julle dan Christus <strong>Jesus</strong>, die Here, aangeneem het, wandel so<br />

<strong>in</strong> Hom...”<br />

79


Geestelike armoede dr<strong>in</strong>g ons om oploss<strong>in</strong>gs vir ons behoeftigheid te soek<br />

en uite<strong>in</strong>delik, om God te v<strong>in</strong>d. Diegene wat weet dat hulle waarlik behoeftig is,<br />

is méér gemotiveer om by hulself verby te kyk en die Here te sien.<br />

Bv., diegene wat behoeftig is, word dikwels a.g.v. die aard van die toestand wat<br />

so moeilik is, nederig <strong>in</strong> hul gees. Daarvandaan is dit net ‘n kort treetjie om God<br />

op so baie maniere te v<strong>in</strong>d.<br />

Ps. 69:33 – “ 33 As die ootmoediges dit sien, sal hulle bly wees; julle wat na<br />

God soek, laat julle hart lewe!”<br />

Baie mense wat nie anders<strong>in</strong>s baie tyd <strong>in</strong> God se weë sou belê nie, het<br />

geestelike oploss<strong>in</strong>gs vir hul probleme gesoek. Behoefte en leegheid het hulle<br />

na Hom gedryf nadat hulle hul eie bronne leeggetap het.<br />

Dit help om te verduidelik waarom die Bybel soveel tyd spandeer om die<br />

geestelik behoeftige te seën en die geestelik selfvoldane persoon te konfronteer.<br />

Sonder armoede is daar geen motiverende honger nie. Louheid is die kenmerk<br />

van iemand wat nog nie arm <strong>in</strong> gees geword het nie en daarom nie honger is nie.<br />

<strong>Jesus</strong> het harde woorde oor die louwarm kerk van Laodicéa gespreek:<br />

Open. 3:17 – “ 17 Want jy sê: Ek is ryk en het verryk geword en het aan niks<br />

gebrek nie; en jy weet nie dat dit jy is wat ellendig en beklaenswaardig en arm<br />

en bl<strong>in</strong>d en naak is nie.”<br />

Geestelike armoede help ons om die pynlike groei proses te verduur.<br />

Geestelike groei is harde werk. Dit vereis opoffer<strong>in</strong>g, lyd<strong>in</strong>g, verlies en<br />

toewyd<strong>in</strong>g. Dit is die nou poort waardeur m<strong>in</strong> sal <strong>in</strong>gaan. Dit beteken om jou<br />

lewe te verloor, <strong>in</strong>sluitende al die ou, gerieflike patrone, sodat jy jou lewe <strong>in</strong><br />

Christus kan v<strong>in</strong>d.<br />

Armoede maak dit moeilik om <strong>in</strong> die groei proses terug te beweeg. As jou oë<br />

eers vir jou behoefte oop gegaan het, is dit moeilik om te lewe asof jy geen<br />

behoefte het nie. Dit is asof ‘n deur oopgemaak is wat nie weer toegemaak kan<br />

word nie.<br />

Geestelike armoede en gebrokenheid van hart dryf ons na emosionele<br />

verb<strong>in</strong>tenis, beide met God en met veilige mense. Om aan die e<strong>in</strong>de van onsself<br />

te kom, daal ons tot ‘n k<strong>in</strong>derlike vlak van behoeftigheid en hulpeloosheid, en<br />

<strong>Jesus</strong> het gesê dat dit goed is.<br />

Mark. 10:15 – “ 15 Voorwaar Ek sê vir julle, elkeen wat die kon<strong>in</strong>kryk van God nie<br />

soos ’n k<strong>in</strong>djie ontvang nie, sal daar nooit <strong>in</strong>gaan nie.”<br />

80


Van nature is k<strong>in</strong>ders verhoud<strong>in</strong>gs-georiënteer. Wanneer hulle <strong>in</strong> pyn of <strong>in</strong> die<br />

moeilikheid is, reik hulle heel eerste uit na ‘n beskermende, vertroostende ouer.<br />

Hulle sal <strong>in</strong>st<strong>in</strong>ktief na verhoud<strong>in</strong>gs soek sonder om eers daaroor na te d<strong>in</strong>k.<br />

Een van die seën<strong>in</strong>ge van geestelike armoede is dat dit ons help om na God se<br />

ontwerp van ‘n verhoud<strong>in</strong>gs-gebaseerde lewe terug te keer. Ons leer om deur<br />

ander getroos te word. Ons ontvang ook van ander ondersteun<strong>in</strong>g en<br />

aanvaard<strong>in</strong>g wat ons versterk om te kan voortgaan.<br />

Verhoud<strong>in</strong>ge is brandstof om te kan lewe. Ons moet gedurig baie<br />

verhoud<strong>in</strong>ge gedurende ons lewe hê om aan te kan volhard en te groei.<br />

Geestelike armoede lei ons na ‘n dieper lewe. Ons toestand van ‘n<br />

gebrokenheid, dr<strong>in</strong>g ons om verby geestelike onvolwassenheid na ‘n dieper<br />

wandel <strong>in</strong> geloof te beweeg. Hoewel ons almal ons geestelike lewens as babas<br />

beg<strong>in</strong>, het God nie bedoel dat ons die heeltyd <strong>in</strong> daardie posisie van ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

moet bly nie. Ons moet van elementêre d<strong>in</strong>ge na volwassenheid <strong>in</strong> Christus<br />

beweeg. ‘n Dieper wandel neem ons na baie areas: die wonders van die Bybel,<br />

na ons <strong>in</strong>gewikkelde karaktereienskappe, persoonlikheid en probleme.<br />

Geestelike armoede laat ons nie toe om vlak te bly nie. Ons “arriveer” nie net<br />

<strong>in</strong> geloof nie, alhoewel ons ontwikkel en verander. Ons is altyd besig om<br />

vorentoe of agtertoe te beweeg.<br />

Geestelike armoede help ons om die regte d<strong>in</strong>ge te v<strong>in</strong>d wat genees moet<br />

word. Fisiese honger mense is nie altyd vir dieselfde d<strong>in</strong>ge honger nie. Hulle<br />

kan dalk vir vleis, groente of vrugte lus wees. Net so het geestelike honger<br />

mense nie altyd lus vir dieselfde d<strong>in</strong>ge nie. Geestelike armoede kan ons help om<br />

spesifieke areas van behoefte en groei te v<strong>in</strong>d.<br />

Om arm <strong>in</strong> gees te word, is die mees onnatuurlike d<strong>in</strong>g wat met ons kan gebeur.<br />

Dit is die teenoorgesteld van oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gslewe en om alles onder beheer te hê.<br />

Dit is egter ons enigste hoop vir geestelike groei. Ons<br />

taak is eerder om ons armoede te besef as om arm te<br />

word, omdat ons alreeds behoeftig is, óf ons dit nou<br />

weet of nie. Dit is beter om hierdie kwaliteit self te soek<br />

as om gedw<strong>in</strong>g te word om dit deur moeilike<br />

omstandighede te besef.<br />

Om <strong>in</strong> voel<strong>in</strong>g met jou geestelike armoede te wees,<br />

is ‘n gawe van God, omdat dit d<strong>in</strong>ge voortbr<strong>in</strong>g wat Hy<br />

<strong>in</strong> jou wil sien en omdat dit Sy planne teweegbr<strong>in</strong>g. Vra<br />

God om jou te seën met geestelike armoede, want “vir<br />

diesulkes is die Kon<strong>in</strong>kryk van God”. (Mat. 5:3).<br />

Hy sal aan jou ‘n gevoel van onvolmaaktheid gee, ‘n<br />

behoefte wat jou naby Hom sal hou.<br />

81


<strong>Word</strong> ‘n eerlike persoon.<br />

Jou verlede en huidige lewe moet eerlik betrag word. Soek na patrone waar<br />

jy pyn vermy het, na ontkenn<strong>in</strong>g en probleme, waar jy van eerlike mense<br />

weggebly het en jou pog<strong>in</strong>g om ‘n positiewe klank aan negatiewe situasies <strong>in</strong> jou<br />

lewe te gee. Wees eerlik oor neig<strong>in</strong>gs om weg te skram van jou ware behoefte<br />

en om nader aan hoogmoed en selfvoorsien<strong>in</strong>g te beweeg.<br />

Kyk goed na daardie negatiewe d<strong>in</strong>ge wat jy dalk vermy:<br />

• Sondes. Kyk na selfsug, rebelse gedrag en ges<strong>in</strong>dhede. Alhoewel jy<br />

daarvoor vergewe is, benodig dit steeds belydenis en berou. Kyk veral<br />

verby jou gedrag na die donker areas en motiewe van jou hart:<br />

onttrekk<strong>in</strong>g van liefde, weerwraak, jaloesie en beskuldig<strong>in</strong>g.<br />

• Pyn en Verliese. Almal van ons het nie net gesondig nie, maar daar<br />

is ook teen ons gesondig en seergemaak. Kyk spesifiek na belangrike<br />

mense <strong>in</strong> jou lewe wat jou seergemaak het. Kyk ook na mislukk<strong>in</strong>gs<br />

en verliese <strong>in</strong> die lewe, soos mediese-, f<strong>in</strong>ansiële- óf loopbaan-<br />

verliese.<br />

• Swakhede. Identifiseer karakter gebreke wat jou lewe strem, d<strong>in</strong>ge<br />

wat jy nie kan ophou doen nie. Dit sluit <strong>in</strong>: onverantwoordelikheid,<br />

beheer, broosheid, om mense te plesier en perfeksionisme.<br />

Probeer om nie té streng en wetties met hierdie kort lys te wees nie, omdat daar<br />

baie oorvleuel<strong>in</strong>g tussen kategorieë kan wees.<br />

Wat die Bybel oor hierdie onderwerp leer.<br />

Ondersoek terme soos “arm <strong>in</strong> gees”, behoeftig én gebroke van hart. Stel vas<br />

wat die Bybel hieroor sê. Kry ook terugvoer<strong>in</strong>g van ander.<br />

Een karaktertrek van honger mense, is dat hulle hulself met ander omr<strong>in</strong>g<br />

om hulle te help met hul afhanklikheid. Vir hulle, is die normale Christelike<br />

lewe een waar<strong>in</strong> mense saamkom, kwesbaarhede deel en mekaar<br />

aanvul.<br />

Ges<strong>in</strong>styd: Bou karakter.<br />

Gereelde ges<strong>in</strong>s byeenkomste is waar die ges<strong>in</strong> saam<br />

ontmoet om die komende week se probleme aan te<br />

spreek, die Bybel te lees en te bid. Hierdie tyd kan ook<br />

gebruik word om karakter te bou waar elke lid van die<br />

ges<strong>in</strong> die ander een help om “arm <strong>in</strong> gees” te bly.<br />

82


Elke lid van die ges<strong>in</strong> moet ‘n saak of swakheid raaksien sodat God en ander se<br />

hulp dit kan help uitwerk.<br />

• Selfsug<br />

• Onttrekk<strong>in</strong>g wanneer jy ontsteld is en nie oor die probleem praat nie.<br />

• Onverantwoordelikheid t.o.v.huishoudelike take<br />

• Werk té veel en speel nie genoeg met die ges<strong>in</strong> nie<br />

• Is kronies laat vir afsprake<br />

• Terg iemand en hou nie daarmee op<br />

wanneer die persoon dit versoek nie<br />

• Kom nie wanneer geroep word nie<br />

• Naelbytery<br />

• <strong>Word</strong> te maklik kwaad<br />

• Neem die k<strong>in</strong>ders om take en werkies af te handel<br />

en noem dit ‘kwaliteit tyd’ wat aan k<strong>in</strong>ders bestee word<br />

• Probleme met die hou van gereelde stiltetyd<br />

• Kom nie beloftes na nie<br />

• Baklei <strong>in</strong> plaas daarvan om probleme te bespreek<br />

Ons moet die ander ges<strong>in</strong>slede vra, “Wat doen ek wat jou werklik kwaad<br />

maak?”<br />

Die sake word dan bespreek en hulle bid vir mekaar. Die volgende week doen<br />

elkeen verslag oor sy/haar vorder<strong>in</strong>g. Ons vra, “Hoe het ek hierdie week<br />

gevaar?”<br />

Wedersydse ondersteun<strong>in</strong>g, kwesbaarheid en eienaarskap het alles plaasgev<strong>in</strong>d<br />

gedurende ons karakter tyd.<br />

Soek ‘n heelhartige ervar<strong>in</strong>g van Gebrokenheid<br />

Armoede van gees vra meer as om met ons verstand <strong>in</strong> te stem dat ons<br />

onvolmaak en behoeftig is. Dit beïnvloed ons eie-ek en veral die hart. Om<br />

ons toestand voor God te besef, is ‘n oorweldigende emosionele ervar<strong>in</strong>g. Dit<br />

behels gevoelens van afhanklikheid, droefheid en berou. Soek na hierdie<br />

ervar<strong>in</strong>g net soos jy na God soek:<br />

Deut. 4:29 – “ 29 Dan sal julle daarvandaan die HERE jou God soek en v<strong>in</strong>d as jy<br />

Hom met jou hele hart en jou hele siel soek.”<br />

God her<strong>in</strong>ner ons gedurigdeur dat Hy daarvan hou dat ons behoeftig moet wees.<br />

Neem ‘n stap <strong>in</strong> geloof en maak jou siel vir God en veilige mense oop.<br />

Geestelike armoede is die enigste manier om met wat Hy vir ons het, gevul te<br />

word.<br />

83


HOOFSTUK 12 – DIE AARD VAN GEHOORSAAMHEID<br />

Een van die sentrale betekenisse <strong>in</strong> die Bybel van “gehoorsaamheid” is om “te<br />

hoor”. Hoor en doen wat God sê, is baie nou verwant aan mekaar:<br />

Deut. 13:4 – “ 4 Julle moet die HERE julle God navolg en Hom vrees en sy<br />

gebooie hou en na sy stem luister en Hom dien en Hom aanhang.”<br />

Wanneer ons God soos Hy waarlik is, sal hoor, i.p.v. hoe ons begeer dat Hy<br />

moet wees, beweeg ons na ware gehoorsaamheid.<br />

‘n Lewensrigt<strong>in</strong>g<br />

‘n Basiese def<strong>in</strong>isie van gehoorsaamheid vir geestelike groei, is om “God gerig”,<br />

en nie “self gerig” te wees nie. Gehoorsaamheid is om buite onsself vir ons<br />

doel, waardes en besluite te soek. Hierdie noodsaaklike posisie van lewe gee<br />

toe dat God beter as ons weet hoe ons ons voetstappe moet rig. Dit is die<br />

enigste manier om waarlik te lewe, omdat Hy die lewe self is. Een van God se<br />

grootste begeertes vir ons is dat ons die Here onse God sal liefhê, na Sy stem<br />

sal luister en aan Hom sal vashou. Die Here is ons lewe. (Deut. 30:20).<br />

Vir baie mense egter, beteken gehoorsaamheid “om ontneem te wees en<br />

weggehou te word van”. Dit beteken hulle moet by reëls hou en<br />

selfgedissipl<strong>in</strong>eerd wees. Hulle d<strong>in</strong>k dat God sê, “wees baie goed en moenie<br />

enigiets doen wat lekker is nie”, sonder enige voordeel behalwe miskien die<br />

Hemel <strong>in</strong> vooruitsig.<br />

Gehoorsaamheid lei tot baie goeie d<strong>in</strong>ge vir ons. Soos ons voortgaan op<br />

God se weë vir die lewe, hou baie voordele <strong>in</strong>. Om die waarheid te sê,<br />

beide oorlew<strong>in</strong>g en voorspoed – hoof aspekte van die goeie lewe – hang af<br />

van gehoorsaamheid:<br />

Deut. 6:24 – “ 24 En die HERE het ons beveel om al hierdie <strong>in</strong>sett<strong>in</strong>ge te<br />

volbr<strong>in</strong>g, om die HERE onse God te vrees, dat dit met ons altyd goed mag gaan,<br />

om ons <strong>in</strong> die lewe te hou soos dit vandag is.”<br />

Die gevolge van gehoorsaamheid en ongehoorsaamheid is baie verskillend:<br />

Jes. 1:19-20 – “ 9 As julle gewillig is en luister, sal julle die goeie van die land<br />

eet.<br />

20 Maar as julle weier en wederstrewig is, sal julle deur die swaard geëet<br />

word; want die mond van die HERE het dit gespreek.”<br />

Waarom? God het die lewe ontwerp om dit op ‘n sekere manier te leef.<br />

Wanneer ons Sy weg volg, werk die lewe net beter.<br />

84


Spr. 14:15 – “ 15 Die eenvoudige glo elke woord, maar die skrandere let op sy<br />

voetstappe.”<br />

Die Algehele lewe<br />

Sommige mense pas gehoorsaamheid net <strong>in</strong> hul godsdienstige - of morele-<br />

lewens toe. Hulle plaas gehoorsaamheid <strong>in</strong> kompartemente. Vir hulle<br />

beteken dat gehoorsaamheid ‘n verhoud<strong>in</strong>g met God is en vir hulle is dit reg.<br />

Hierdie sien<strong>in</strong>g mis die vol en omvattende pad wat God vir die lewe het. Die<br />

Bybel leer en lei ons op die gebiede van lewe: gawes, bedien<strong>in</strong>g, geld, seks,<br />

liefde, ens. Dit is die rede waarom mense wat geestelike groei nastreef, dikwels<br />

voel asof hulle “lewend word” wanneer hulle God ervaar en dat Hy met hul<br />

emosionele-, persoonlike-verhoud<strong>in</strong>gs en met hul geestelike lewens praat.<br />

Ons almal<br />

Nie slegs handel gehoorsaamheid oor die hele lewe nie, maar dit omvou ons<br />

geheel en al, beide b<strong>in</strong>ne én buite. Gehoorsaamheid is by verre meer<br />

betekenisvol as bloot weerhoud<strong>in</strong>g van eksterne sondes soos lieg, steel en<br />

egbreuk pleeg, alhoewel dit ook <strong>in</strong>gesluit is. Gehoorsaamheid het ook te doen<br />

met die onderwerp<strong>in</strong>g van ons waardes, emosies en harte aan Christus se<br />

heerskappy. God vra niks m<strong>in</strong>der as ons algehele toewyd<strong>in</strong>g:<br />

Mat. 22:37-38 – “ 37 En <strong>Jesus</strong> antwoord hom: Jy moet die Here jou God liefhê<br />

met jou hele hart en met jou hele siel en met jou hele verstand.<br />

38 Dit is die eerste en groot gebod.”<br />

Daar is niks wat meer belangrik of veeleisend is nie. Om die waarheid te sê, dit<br />

vereis ons lewens, en dit red ons. Die eksterne en <strong>in</strong>terne aard van<br />

gehoorsaamheid help ons om geestelik volwasse te word.<br />

Neem bv. die man wat <strong>in</strong>timiteit vermy omdat hy mense moeilik vertrou. Hierdie<br />

vermyd<strong>in</strong>g veroorsaak vir hom probleme <strong>in</strong> sy huwelik, werk en vriendskappe.<br />

Deel van hom wil kwesbaar wees, maar hy is bang dat hy seergemaak of beheer<br />

gaan word. Deel van hom wil op ‘n afstand bly en veilig wees, maar hy raak<br />

eensaam. Sy hele lewe wentel tussen hierdie twee pole. Hierdie toestand<br />

ontwrig sy lewe en maak mense om hom seer.<br />

Veronderstel die man betree die geestelike groei proses saam met goeie mense.<br />

Hy word bewus van hierdie twee teenstellende dele van sy hart. Hier is waar die<br />

twee soorte van gehoorsaamheid hom help genees. Gewoonlik, wanneer hy<br />

emosioneel nader aan iemand groei, distansieër hy homself v<strong>in</strong>nig deur besig te<br />

raak deur televisie te kyk. Dit is ‘n veilige ontsnapp<strong>in</strong>g sodat hy nie sy behoeftes<br />

hoef te voel nie. Hy word aangemoedig om ‘n lid van sy groep te bel wanneer hy<br />

die behoefte aan isolasie ervaar.<br />

85


Hy stem toe tot ‘n eksterne gedrag: bly <strong>in</strong> kontak met mense. Hierdie toewyd<strong>in</strong>g<br />

weerhou hom van onttrekk<strong>in</strong>g en vermy dus die spann<strong>in</strong>g van sy gevoelens.<br />

Terselfdertyd is hy besig om <strong>in</strong>tern oop te maak deur sy vrese vir nabyheid en<br />

begeertes om vry en eenkant te wees, te bely.<br />

Terwyl hy dit doen, help die begrip en veiligheid van die lede van sy<br />

ondersteun<strong>in</strong>gs groep hom om sy twee teenstellende dele te <strong>in</strong>tegreer. Hy leer<br />

om goeie grense te stel sodat hy nie beheer word nie. Hy leer om kwesbaar te<br />

wees, en tog <strong>in</strong> sy verhoud<strong>in</strong>gs vry te wees.<br />

Dus, die eksterne gehoorsaamheid hou die spann<strong>in</strong>g van sy gevoelens <strong>in</strong><br />

bedwang en draaglik, terwyl die <strong>in</strong>terne gehoorsaamheid sy konflikte genees.<br />

Gehoorsaamheid help ons onderhandel met beide die oorsake en die<br />

vrugte van geestelike onvolwassenheid of tekortkom<strong>in</strong>g.<br />

Die persoon wat groei, moet die belangrikheid van gehoorsaamheid verstaan.<br />

Hier is ‘n paar van die noodsaaklike take vir die groeier:<br />

1. Om jou te onderwerp aan die Heerskappy van Christus.<br />

2. Om Hom daagliks te volg.<br />

3. Om aan jou karakter probleme te werk.<br />

Gehoorsaamheid, of God-gerigtheid, is ‘n lewenslange proses, sentraal tot<br />

geestelike groei. Bly naby aan wat God aangaande jou weë, verhoud<strong>in</strong>gs en<br />

<strong>in</strong>nerlike sake sê. Diegene wie God se stem oor die algemeen volg, besef dat dit<br />

uite<strong>in</strong>delik die enigste weg is, soos die apostel Petrus gesê het:<br />

Joh. 6:68 – “ 68 En Simon Petrus antwoord Hom: Here, na wie toe sal ons<br />

gaan? U het die woorde van die ewige lewe.”<br />

Wanneer ons die weë van gehoorsaamheid leer, betree ons die pad van groei.<br />

Tog is daardie pad nooit sonder gevare nie. Ons moet ook begryp hoe ons die<br />

probleme van sonde en versoek<strong>in</strong>g moet hanteer.<br />

86


HOOFSTUK 13 – SONDE IS MEER AS EKSTERNE DADE<br />

Sonde handel nie net oor iets wat ons doen nie. Dit sluit ook die wortels van<br />

gedrag <strong>in</strong>. Alte dikwels beskou ons sonde bloot <strong>in</strong> eksterne terme en nie <strong>in</strong>tern<br />

nie.<br />

Luk. 11:39-40 – “ 39 Maar die Here sê vir hom: Ja, julle Fariseërs, julle maak die<br />

buitekant van die beker en die bord skoon, maar van b<strong>in</strong>ne is julle vol roof<br />

en boosheid.<br />

40 Onverstandiges, het Hy wat die buitekant gemaak het, nie die b<strong>in</strong>nekant ook<br />

gemaak nie?”<br />

Onopgeloste woede en pyn kan verander <strong>in</strong> bitterheid of wellus. Haat vir<br />

outoriteit het moontlik al meer loopbane verwoes as ‘n gebrek aan opleid<strong>in</strong>g.<br />

Mark. 7:20-23 – “ 20 En Hy sê: Wat uit die mens uitgaan, dit maak die mens<br />

onre<strong>in</strong>.<br />

21 Want van b<strong>in</strong>ne, uit die hart van die mense, kom die slegte gedagtes,<br />

egbreuk, hoerery, moord,<br />

22 diewery, hebsug, boosheid, bedrog, losbandigheid, afguns, laster<strong>in</strong>g,<br />

hoogmoed, dwaasheid.<br />

23 Al hierdie booshede kom van b<strong>in</strong>ne uit en maak die mens onre<strong>in</strong>.”<br />

Baie siektes, mislukk<strong>in</strong>gs, verslaw<strong>in</strong>gs, verhoud<strong>in</strong>gsprobleme en afbrekende<br />

gedrag het hul oorsprong <strong>in</strong> hierdie motiveerders. Soos <strong>Jesus</strong> gesê het, die vrug<br />

kom van die boom. Om na b<strong>in</strong>ne te kyk en hierdie sake op te los, is die sleutel<br />

sodat die buitekant goed kan wees. Indien ons vol “lelike” goed is, sal ons lelike<br />

gedrag toon; dieselfde geld ook vir die goeie goed.<br />

Die waarheid is egter dat almal van ons lelike goed b<strong>in</strong>ne ons het. Dit is deel<br />

van die gevalle natuur, die siekte van sonde. Indien ons ooit weer gesond wil<br />

word, moet ons die veilige weg volg en na b<strong>in</strong>ne kyk, dit bely, daaroor berou hê,<br />

laat staan en “die oue mens aflê wat deur die begeerlikhede van die verleid<strong>in</strong>g te<br />

gronde gaan,<br />

23 en dat julle vernuwe moet word <strong>in</strong> die gees van julle gemoed<br />

24 en julle met die nuwe mens moet beklee wat na God geskape is <strong>in</strong> ware<br />

geregtigheid en heiligheid.” (Efes. 4:22-24).<br />

Ons moet van b<strong>in</strong>ne na buite nuutgemaak word, en dit beg<strong>in</strong> daarby dat<br />

ons die werklikheid van die lelike d<strong>in</strong>ge b<strong>in</strong>ne <strong>in</strong> ons, moet besef.<br />

Ons almal het ‘n plek nodig waar ons kan sê, “Julle sal nie glo hoe siek ek is nie!<br />

Laat ek julle vertel watter gedagte ek vandag gehad het.” Ons moet hierdie soort<br />

belydenis ‘n normale praktyk maak. Dan kan ons beg<strong>in</strong> om ons b<strong>in</strong>neste skoon<br />

te maak.<br />

87


Onopgeloste pyn gaan presies dit doen – dit gaan pyn. Die persoon wat<br />

gebroke van hart is en nie genees word nie, is <strong>in</strong> pyn. Dikwels sal hierdie<br />

persoon iets doen om die pyn te verlig. Hy kan dalk sterk drange na seks,<br />

kos, of alkohol ervaar om hom beter te laat voel.<br />

Hy mag gedryf voel om te werk en te presteer ten koste van sy geliefdes. Hy kan<br />

vir materiële d<strong>in</strong>ge gulsig wees en streef na mag om sy gevoel van ‘kle<strong>in</strong>’ wees<br />

te bedek. Wat ookal die “dwelm” van sy keuse, onopgeloste pyn kan ‘n persoon<br />

verlei om te sondig. Die pyn is nie die sonde nie. Sonde is die manier waarop<br />

die persoon die pyn en leegheid hanteer. Dit is die resultaat van probeer om<br />

‘n werklike behoefte op ‘n sondige manier te verdoof.<br />

Hierdie aspek van versoek<strong>in</strong>g waaroor die Bybel ons leer, word dikwels<br />

misgekyk. Ons lees <strong>in</strong> Luk. 4 dat <strong>Jesus</strong> die woestyn <strong>in</strong> gelei is om versoek te<br />

word. Hy was van alle menslike d<strong>in</strong>ge ontneem – geen geselskap, kos of<br />

vervull<strong>in</strong>g van basiese behoeftes nie.<br />

En toe Hy <strong>in</strong> hierdie plek van ontber<strong>in</strong>g was, het satan Hom versoek. Satan<br />

het na <strong>Jesus</strong> gegaan en aan Hom maniere gebied om, toe Hy op Sy swakste<br />

was beter te laat voel.<br />

Dit is presies hoe versoek<strong>in</strong>g plaasv<strong>in</strong>d. Satan versoek ons <strong>in</strong> ons swakste<br />

oomblikke en die swakste areas <strong>in</strong> ons lewe. Wanneer ons behoeftes nie<br />

bevredig word nie, ervaar ons pyn. Ons het iets nodig, of ons is <strong>in</strong> pyn. Die<br />

versoek<strong>in</strong>g beantwoord beide behoeftes vir die oomblik. Indien iemand liefde<br />

nodig het of eensaam is, sal die misleidende sonde van ongeoorloofde<br />

seks (wellus van die vlees) oombliklik voorkom as liefde. Indien iemand<br />

bevestig<strong>in</strong>g nodig het, sal die misleid<strong>in</strong>g van mag en die “hoogmoedigheid<br />

van die lewe” hom mislei om te voel asof sy bestaan as gevolg van daardie<br />

mag die moeite werd is. Wanneer iemand “nie goed genoeg” voel nie, sal die<br />

verleid<strong>in</strong>g van materialisme en die “wellus van die oë” vir die oomblik daardie pyn<br />

verdof.<br />

1 Joh. 2:15-16 – “ 15 Moenie die wêreld liefhê of die d<strong>in</strong>ge wat <strong>in</strong> die wêreld<br />

is nie. As iemand die wêreld liefhet, dan is die liefde van die Vader nie <strong>in</strong> hom<br />

nie.<br />

16 Want alles wat <strong>in</strong> die wêreld is—die begeerlikheid van die vlees en die<br />

begeerlikheid van die oë en die grootsheid van die lewe—is nie uit die Vader<br />

nie, maar is uit die wêreld.”<br />

Die wêreld het wel sy oploss<strong>in</strong>gs vir behoefte en pyn, en ons kan almal verlei<br />

word om ons pyn op daardie wyse te verlig. Ons maak staat op mensgemaakte<br />

gode i.p.v. op die Een Ware God. Weereens is dit ‘n probleem van<br />

afhanklikheid.<br />

88


Sonde is om nie op God staat te maak nie, en nie ja vir Sy genade <strong>in</strong> die<br />

verskeie vorms te sê nie. Om ons behoeftes op ons eie manier te vervul, is<br />

afgodery. Dit werk nooit uit nie.<br />

Ons model is <strong>Jesus</strong>, Wie <strong>in</strong> Sy gestroopte toestand nie Sy behoefte deur sonde<br />

bevredig het nie, maar deur afhanklikheid van God.<br />

Heb. 4:15 – “ 15 Want ons het nie ’n hoëpriester wat nie met ons swakhede<br />

medelye kan hê nie, maar een wat <strong>in</strong> alle opsigte versoek is net soos ons,<br />

maar sonder sonde.”<br />

Soms verstaan ons nie dat deur verlies die toestand kwesbaar gemaak word om<br />

te doen wat ons sondige natuur ons voorsê om te doen. Christene kan probeer<br />

om met iemand se sonde te handel deur bloot met die slegte gedrag te werk en<br />

nie met die behoefte of die pyn wat daaragter skuil nie. Ons handel met die<br />

“slegte”, maar ons voeg nie die “goeie” by nie. Om sonde te oorkom is nooit net<br />

om klaar te maak met die slegte nie, dit gaan ook daaroor dat die goeie<br />

bygevoeg moet word.<br />

<strong>Jesus</strong> het gekom om met die dood af te reken, maar ook om ons die lewe te<br />

gee. Dit is waarom die Bybel ons leer om “die oue af te lê” en “ons met die nuwe<br />

te beklee”. Dit is deel van wat <strong>Jesus</strong> bedoel het toe Hy gesê het dat Hy nie<br />

gekom het om die wêreld te oordeel nie, maar om te red, te genees en te<br />

herstel.<br />

Ons moet derhalwe op mense se sonde reageer deur verby die sondige natuur<br />

te kyk na wat hierdie sonde motiveer en dryf. Die uiterste werklikheid is dat<br />

sonde gedryf en voortgesit word en ons dus van “die lewe van God” afgesny is.<br />

Efes. 4:18-19 – “ 18 ...mense wat verduisterd is <strong>in</strong> die verstand en vervreemd<br />

van die lewe van God deur die onkunde wat <strong>in</strong> hulle is vanweë die verhard<strong>in</strong>g<br />

van hulle hart;<br />

19 wat ongevoelig geword het en hulle oorgegee het aan die ongebondenheid<br />

om <strong>in</strong> hebsug allerhande onre<strong>in</strong>heid te bedrywe.”<br />

Wanneer ons van die lewe van God verwyderd is, het ons geen lewe nie, en<br />

ons soek om daardie vakuum op ander maniere te vul. Die lewe van God<br />

sluit onder andere <strong>in</strong>: ondersteun<strong>in</strong>g, verb<strong>in</strong>tenis, eerlikheid, talente, genes<strong>in</strong>g,<br />

belydenis, berou, korriger<strong>in</strong>g en dissipl<strong>in</strong>e. As mense dus pyn het, moet hulle die<br />

genes<strong>in</strong>g van God v<strong>in</strong>d wat Hy deur Homself en Sy mense voorsien. Wanneer<br />

dit gebeur en die pyn is afgehandel, sal die versoek<strong>in</strong>g om te sondig afneem.<br />

Die behoefte bestaan nie meer nie, en die vermoë om versoek<strong>in</strong>g te weerstaan is<br />

sterker. Krag en lewe het nou behoefte vervang.<br />

89


Indien mense se harte en verstand met die lewe van God gevul is, sal daar<br />

m<strong>in</strong>der plek vir versoek<strong>in</strong>g wees. Sommige van dit wat agter die “sleg” is, is<br />

nie werklik sleg nie. Dit is ‘n bron van goeie behoeftes en pyn en seer wat<br />

mense probeer “dokter” met verkeerde beg<strong>in</strong>sels.<br />

Dit is geen verskon<strong>in</strong>g vir die sondige antwoorde wat ons soek nie en ook<br />

verskoon dit nie die gedeeltelike evangelie wat ons aan mense gee as antwoorde<br />

op hul sonde nie.<br />

Indien ons, en die mense wie ons help om oorw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g te kry, moet dit kom<br />

vanuit wat God alles aanbied - dit sluit <strong>in</strong> die versorg<strong>in</strong>g van behoeftes en die pyn<br />

wat nie met Sy lewe verb<strong>in</strong>d is nie.<br />

VERMY SONDE.<br />

Niks hiervan gebeur baie maklik nie. Intussen is versoek<strong>in</strong>g steeds aanwesig.<br />

Versoek<strong>in</strong>g verdwyn nie en sal nie verm<strong>in</strong>der terwyl ons “beter word” nie.<br />

Bid<br />

Mat. 6:13 – “ 13 ...en lei ons nie <strong>in</strong> versoek<strong>in</strong>g nie, maar verlos ons van die<br />

Bose. Want aan U behoort die kon<strong>in</strong>kryk en die krag en die heerlikheid tot <strong>in</strong><br />

ewigheid. Amen.”<br />

Mat. 26:41 – “ 41 Waak en bid, dat julle nie <strong>in</strong> versoek<strong>in</strong>g kom nie. Die gees is<br />

wel gewillig, maar die vlees is swak.”<br />

Vlug en ontsnap<br />

1 Kor. 10:13 – “ 13 Geen versoek<strong>in</strong>g het julle aangegryp behalwe ’n menslike nie;<br />

maar God is getrou, wat nie sal toelaat dat julle bo julle kragte versoek word<br />

nie; maar Hy sal saam met die versoek<strong>in</strong>g ook die uitkoms gee, sodat julle<br />

dit sal kan verdra.”<br />

1 Kor. 6:18 – “ 18 Vlug vir die hoerery. Enige sonde wat ’n mens doen, is buite<br />

die liggaam; maar wie hoerery bedryf, sondig teen sy eie liggaam.”<br />

2 Tim. 2:22 – “ 22 Maar vlug vir die begeerlikhede van die jonkheid en jaag ná<br />

geregtigheid, geloof, liefde, vrede, saam met die wat die Here uit ’n re<strong>in</strong> hart<br />

aanroep.”<br />

Baie mense leef nie die Skrif prakties uit nie. Die Bybel plaas baie klem<br />

daarop dat ons moet vlug vir die versoek<strong>in</strong>g. Dit praat van vlug, sodat ons<br />

nie die prooi daarvan word nie. Dit dui daarop dat dit ‘n baie gevaarlike plek is<br />

om ons te bev<strong>in</strong>d, en die beste raad is om daarvan weg te hardloop.<br />

90


Terwyl ons versoek<strong>in</strong>g moet weerstaan wanneer ons dit teëkom, is dit beter om<br />

glad nie daarmee te flankeer nie. Indien jy dus ‘n swak area het, of as jy werk<br />

met iemand wat een het, moedig die persoon aan om daarvan weg te vlug.<br />

Mense wat deur seks versoek word, behoort te vlug uit situasies waar<strong>in</strong> hulle<br />

versoek kan word, soos om alleen met iemand te wees wat vir hulle gevaarlik is.<br />

Alkoholiste behoort van ‘n kroeg weg te vlug<br />

Mense wat aan Pornografie verslaaf is behoort van die <strong>in</strong>ternet, waar hulle<br />

alleen is, weg te bly. Kom weg van versoek<strong>in</strong>gs nog voor dat die versoek<strong>in</strong>g<br />

plaasv<strong>in</strong>d, nié daarna nie. HARDLOOP!!!<br />

As jy nie daar is nie, kan jy nie versoek word nie. Wanneer jy jouself <strong>in</strong> gevaar<br />

bev<strong>in</strong>d, moenie net bly en probeer wen nie. Hardloop liewer weg – vlug –<br />

beskou dit as gevaarlik.<br />

Wat is sonde?<br />

• Onafhanklikheid – weg beweeg van afhanklikheid van God as die Bron van<br />

Lewe en probeer ons eie behoeftes aanvul weg van God en Sy mense.<br />

• Verlies aan verhoud<strong>in</strong>g. Isolasie van God en ander.<br />

• Werkgewer. Die persoon onderwerp hom aan sy werkgewer en nie aan God<br />

nie.<br />

• Beheer. Die persoon probeer mense en d<strong>in</strong>ge wat hy nie kan nie, beheer.<br />

Gevolglik ervaar hy verlies aan selfbeheers<strong>in</strong>g en misluk daar<strong>in</strong> om aan God<br />

se soewere<strong>in</strong>e beheer oor te gee.<br />

• Oordeel. Beweeg daarvan weg om <strong>in</strong> opregtheid lewe en mense te ervaar,<br />

en veroordeel homself en ander.<br />

• Self heers. Probeer om die lewe op jou eie terme uit te werk.<br />

Sonde kom altyd voor as ‘n vorm van onafhanklikheid van God en om Sy<br />

rolle oor te neem en <strong>in</strong> te palm. Moenie mislei word deur die afleid<strong>in</strong>g wat<br />

<strong>in</strong>dividuele dade van sonde kan veroorsaak nie. Daar is die diepste siekte wat<br />

slegs deur voor God te verootmoedig, sal genees.<br />

Die twee grootste Gebooie <strong>in</strong> die Bybel is dat ons God met ons hele hart sal lief<br />

hê, met ons hele verstand, met ons hele siel en met al ons krag, en ons naaste<br />

sal liefhê soos ons onsself lief het. Dit is belangrik om te besef dat wanneer jy<br />

sondig, jy nie slegs jouself seermaak nie, maar ook die lewens van diegene<br />

rondom jou. Hierdie sonde is dan ‘n gebrek aan liefde vir jou naaste.<br />

In jou stryd teen sonde, watter sonde dit ookal mag wees, moet jy die Wet van<br />

liefde onderhou. Dit maak geen verskil waarmee iemand worstel nie, gewoonlik<br />

word iemand anders deur daardie sonde seergemaak. Verslaw<strong>in</strong>gs maak die<br />

ges<strong>in</strong> seer. Wellus maak die huweliksmaat seer. Onverantwoordelikheid maak<br />

baie mense seer.<br />

91


Daar is geen misdaad sonder slagoffers nie, en om mense te help met hierdie<br />

saak, dra die Bybel ‘n sterk boodskap oor: d<strong>in</strong>k na oor hoe jou gedrag ander<br />

mense be<strong>in</strong>vloed en dit sal jou motiveer om op te hou wanneer reëls dit nie<br />

kan doen nie. Onthou, die hele Wet en die Profete rus op die uiterste Wet van<br />

Liefde.<br />

Daar is geen nuwe manier om met sonde te handel nie. God het lank gelede<br />

reeds aan ons die Weg gewys – SY NAAM IS JESUS!!<br />

92


HOOFSTUK 14 – DIE BELANGRIKHEID VAN AKTIWITEIT<br />

Aksie is altyd ‘n <strong>in</strong>tegrale deel van groei. Geestelike groei<br />

“gebeur” nie met ons nie; dit vereis baie bloed, sweet en<br />

trane. Ons heiligmak<strong>in</strong>g is ‘n saamgestelde pog<strong>in</strong>g tussen<br />

God en ons. God het sekere take om te doen soos om ons<br />

harte voor te berei, die omstandighede op te stel en resultate<br />

uit die volwasse word<strong>in</strong>g voort te br<strong>in</strong>g.<br />

Fil. 2:12-13 – “ 12 Daarom, my geliefdes, soos julle altyd<br />

gehoorsaam gewees het, nie <strong>in</strong> my teenwoordigheid alleen nie,<br />

maar baie meer nou <strong>in</strong> my afwesigheid, werk julle eie heil uit met<br />

vrees en bew<strong>in</strong>g;<br />

13 want dit is God wat <strong>in</strong> julle werk om te wil sowel as om te werk na sy<br />

welbehae.”<br />

Ons werk ons verloss<strong>in</strong>g uit, deur ywerig ons verantwoordelikhede <strong>in</strong><br />

wasdom uit te voer. Die hele tyd, op misterieuse en dikwels onsigbare<br />

maniere, werk God <strong>in</strong> ons om Sy doel met ons te bereik. Hy doen dit wat ons nie<br />

vir onsself kan doen nie, en waarvoor ons van Hom afhanklik is. Hierdie<br />

samewerk<strong>in</strong>g is glad nie asof God bloot d<strong>in</strong>ge aan ons doen soos ‘n chirurg wat<br />

op ‘n pasiënt onder narkose opereer nie. Dit is meer soos sekere vorme van<br />

bre<strong>in</strong> chirurgie waar<strong>in</strong> die pasiënt wakker is en saam met die chirurg werk en aan<br />

hom verslag gee van wat hy ervaar terwyl die chirurg soek en hier en daar sny.<br />

Ons is vennote <strong>in</strong> ons eie geestelike chirurgie.<br />

Groei vereis meestal aksie. In slegs een periode van ons lewe is ons<br />

algeheel passief, ontvanklik en afhanklik.Dit is b<strong>in</strong>ne die baarmoeder. Vir<br />

nege maande word daardie ongebore baba ontwikkel, beskerm en gevoed.<br />

Selfs <strong>in</strong> die baba se eerste lewens jaar neem hulle daaraan deel om hul<br />

behoeftes vervul te kry.<br />

Eienaarskap<br />

Wanneer ons <strong>in</strong> ons groei aktief is, neig ons om meer verantwoordelikheid vir<br />

ons lewens te neem. Die ervar<strong>in</strong>g om betrokke te wees, te leer, risikos te<br />

neem en met ander oor ons lewens te praat, vergroot die vlak van<br />

eienaarskap wat ons <strong>in</strong> die proses het. Wanneer mense oor hulle groei<br />

passief bly, neig hulle om toe te laat dat ander hulle beheer en sien magte buite<br />

hulself <strong>in</strong> beheer van hul lewens is.<br />

As hulle die verlede verstaan, help dit hulle om te kan sien wat hul eie foute<br />

is.(ontkenn<strong>in</strong>g, redd<strong>in</strong>g, vrees vir verlies), wat die ander se fout is (beheer,<br />

weerhou van liefde, nie-aanvaard<strong>in</strong>g), en watter dele die produkte van die lewe <strong>in</strong><br />

‘n gevalle wêreld is (dood van ‘n geliefde, chroniese siekte).<br />

93


Eienaarskap beteken dat die persoon tot die besef kom dat haar lewe haar<br />

eie probleem is en dat haar groei die oploss<strong>in</strong>g is. Hierdie proses neem<br />

dikwels baie tyd terwyl mense hul eie gevoelens oor die aard en die oorsaak van<br />

hul sake uitsorteer.<br />

Passiwiteit<br />

Baie mense worstel daarmee om aktief geestelike groei na te streef.<br />

Wanneer mense toelaat dat die lewe met hulle gebeur wanneer hulle op ander<br />

reageer i.p.v. om die <strong>in</strong>isiatief te neem, neem hulle ‘n passiewe rol <strong>in</strong>. Passiewe<br />

mense wat ook nog afhanklikheids behoeftes het, onderv<strong>in</strong>d dikwels<br />

werklike probleme om te kan groei. Hulle begeer en waardeer verhoud<strong>in</strong>g<br />

en ondersteun<strong>in</strong>g, wat ‘n goeie d<strong>in</strong>g is, maar hulle soek dit slegs op vir<br />

verb<strong>in</strong>tenis, troos of veiligheid. Hulle is <strong>in</strong> m<strong>in</strong>dere mate daartoe <strong>in</strong> staat om<br />

verhoud<strong>in</strong>gs te gebruik as die brandstof om probleme op te los, risikos te neem<br />

of verantwoordelikhede uit te voer.<br />

Sommige mense met passiewe, afhanklike neig<strong>in</strong>gs sal aanvanklik tot aksie kom<br />

wanneer hulle by ‘n groei groep aansluit, omdat hulle daar ondersteun<strong>in</strong>g en<br />

aanvaard<strong>in</strong>g vir hul worstel<strong>in</strong>ge ontvang. Hulle raak op baie goeie maniere<br />

geheg aan die lede van die groep. Ongelukkig kom die nabyheid self tot ‘n<br />

e<strong>in</strong>de. Hulle maak nie noemenswaardige vorder<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die konfronter<strong>in</strong>g van<br />

probleme, die leer van nuwe maniere van optrede, belydenis van ou weë nie,<br />

ens.<br />

Hulle gebruik die liefde wat hulle<br />

ontvang om hulself te beskerm<br />

teen die lewe i.p.v. om ten volle<br />

aan die lewe deel te neem. Soms<br />

ontwikkel hulle ‘n one<strong>in</strong>dige<br />

honger vir liefde wat, maak nie<br />

saak hoeveel hulle ontvang nie,<br />

hulle nooit bevredig nie.<br />

Dit is die probleem van die passiewe posisie.<br />

God spreek passiwiteit aan as ‘n probleem, nie as ‘n deug nie. In die<br />

gelykenis van die talente het die eienaar geld aan die drie dienaars gegee<br />

voordat hy die dorp verlaat het. Twee van die dienaars het hulle geld aktief belê,<br />

terwyl die derde een syne passief <strong>in</strong> die grond begrawe het. Met sy terugkeer<br />

het die eienaar die derde dienaar verwyt, en gesê:<br />

Mat. 25:27-29 – “ 27 Daarom moes jy my geld by die wisselaars gestort het, en<br />

ek sou by my koms wat aan my behoort, met rente ontvang het.<br />

28 Neem dan die talent van hom weg en gee dit aan die een wat die tien<br />

talente het;<br />

94


29 want aan elkeen wat het, sal gegee word, en hy sal oorvloed hê; maar van<br />

hom wat nie het nie, van hom sal weggeneem word ook wat hy het.”<br />

Die eienaar het geen terugvoer<strong>in</strong>g op sy belegg<strong>in</strong>g van die derde dienaar<br />

ontvang nie.<br />

God gee <strong>in</strong> hierdie lewe aan ons tyd, talente en skatte om Hom op baie<br />

maniere te verheerlik, soos om Sy Kon<strong>in</strong>kryk uit te brei, nader aan Hom en ander<br />

te groei, en vrugbare loopbane te hê. Om ons siele te ontwikkel (Sy belegg<strong>in</strong>g),<br />

moet ons risikos en <strong>in</strong>isiatief neem. Passiwiteit kanselleer risiko en <strong>in</strong>isiatief en<br />

uite<strong>in</strong>delik ook groei. Die passiewe posisie hou ons veilig, maar ons kry nie alles<br />

wat God vir ons het nie.<br />

God het Sy werk, en ons het ons s’n. Wanneer ons probeer om God se<br />

deel te doen en vereis dat Hy ons s’n doen, tel ons probleme op.<br />

‘n Voorbeeld van die eerste probleem sou wees wanneer iemand probeer om ‘n<br />

drankprobleem op te los deur wilskrag, i.p.v. om homself te onderwerp aan die<br />

geestelike groei proses.<br />

‘n Voorbeeld van die tweede sou wees wanneer ‘n persoon sou wag dat die<br />

ander een <strong>in</strong> sy/haar lewe moet agterkom dat hy/sy seergemaak voel sonder om<br />

enigiets daaroor te sê.<br />

Hierdie verwarr<strong>in</strong>g van verantwoordelikhede moet altyd opgeklaar word.<br />

Die volgende mense was baie aktief, betrokke en werkend <strong>in</strong> die Kon<strong>in</strong>kryk.<br />

• Moses het die mense se wetlike sake aangehoor en beoordeel.<br />

• Dawid het gevegsplanne opgestel.<br />

• Paulus het wyd en syd gereis om die Goeie Nuus te br<strong>in</strong>g.<br />

Hul lewens was gevul met pog<strong>in</strong>g en werk. Hulle was goeie mense wat die<br />

heiligheid en misterie van God ervaar het, diep verhoud<strong>in</strong>gs-verb<strong>in</strong>tenisse met<br />

ander gehad en aktief <strong>in</strong> die werklikheid geleef het.<br />

95


HOOFSTUK 15 – OM VIR DIE OES-TYD TE WAG<br />

Waarom neem groei so lank?<br />

Mense sal dikwels die groei proses betree met baie<br />

hoop en opgewondenheid en dan, iewers langs die<br />

pad, raak hulle mismoedig omdat hulle nie so gou<br />

resultate behaal as wat hulle verwag het nie.<br />

Iemand worstel steeds <strong>in</strong> ‘n huwelik; ‘n ander sukkel om<br />

emosioneel vir God en ander oop te maak, ‘n ander kan nie<br />

behoorlike grense stel nie; en nog iemand word dalk geteister deur<br />

die pyn van die verlede.<br />

So baie groeiers verwag dat as hulle hul Bybels lees en die regte d<strong>in</strong>ge doen,<br />

hulle oombliklik en permanent sal verander. Hulle is teleurgesteld wanneer dit<br />

nie gebeur nie. Hulle kan voel asof God hulle <strong>in</strong> die steek gelaat het of dat hulle<br />

iets verkeerd doen, terwyl alles e<strong>in</strong>tlik presies verloop soos God dit beplan het.<br />

• Tyd is ‘n noodsaaklike bestanddeel vir groei!<br />

Ler<strong>in</strong>ge wat slegs klem lê op bevryd<strong>in</strong>gs bv., kan mense voortbr<strong>in</strong>g<br />

wat <strong>in</strong> die werklike lewe disfunksioneel is, nie van God en Sy weë<br />

van ontwikkel<strong>in</strong>g afhanklik is nie, maar afhanklik van ‘n gebeurtenis<br />

is om hulle gesond te maak.<br />

• Ervar<strong>in</strong>g versus <strong>in</strong>tellektuele ler<strong>in</strong>g<br />

Geestelike groei behels die hele persoon. Ons hele wese moet aan<br />

God se liefde en genes<strong>in</strong>g blootgestel word: hart, siel en verstand.<br />

Dit beteken dat groei baie meer is as om ‘n feit, idee of beg<strong>in</strong>sel<br />

deeglik te verstaan of te memoriseer.<br />

Om te verstaan of te memoriseer, is bloot die verstand wat aan die werk is, wat<br />

ook nodig is, maar dit is ‘n onvoldoende komponent <strong>in</strong> die groeiproses. As dit al<br />

was wat betrokke is, sou groei baie v<strong>in</strong>niger, skoner en eenvoudiger plaasgev<strong>in</strong>d<br />

het. Leer bloot ‘n lysie, en jy is genees.<br />

• Ontvang genade en vergifnis<br />

Van al die beg<strong>in</strong>sels van groei, neem die verwerk<strong>in</strong>g van God<br />

se genade en vergifnis <strong>in</strong> ons siel die meeste tyd. Dit is vir<br />

mense baie natuurliker om te probeer om God se liefde te<br />

verdien of om ‘n gewoonte of ritueel aan te leer.<br />

96


Dit is vir ons onnatuurlik om deur genade en vergifnis te leef. Dit wat<br />

onnatuurlik is, vereis meer tyd.<br />

• Interne teenoor eksterne verander<strong>in</strong>g<br />

Onthou, <strong>in</strong>dien jy ander <strong>in</strong> die heiligmak<strong>in</strong>gs proses help, werk jy met <strong>in</strong>terne<br />

verander<strong>in</strong>ge van hart en lewe. Hierdie verander<strong>in</strong>ge veroorsaak ware karakter-<br />

groei. Dit is van b<strong>in</strong>ne na buite en nie andersom nie. Soos harte verander<br />

word, word die eksterne lewe ook verander. Maar dit neem tyd.<br />

• Die plek van die verlede<br />

‘n Onopgeloste saak mag beteken dat ‘n deel van die persoon se siel<br />

steeds <strong>in</strong> die verlede leef. Wanneer ‘n persoon worstel, ervaar hy ‘n sekere<br />

aspek van homself as ‘n afspl<strong>in</strong>ter<strong>in</strong>g en verlore <strong>in</strong> ‘n beseerde of ongeliefde<br />

toestand. Hierdie deel sit steeds vas <strong>in</strong> die oorspronklike toestand waar dit<br />

seergemaak is. Dit is asof die persoon <strong>in</strong> sy liggaam volwasse geword het<br />

maar daardie deel van sy <strong>in</strong>nerlike wese agtergelaat het, en hy is nog steeds<br />

alleen of aangeval of oorweldig.<br />

• Meeste geestelike, emosionele en verhoud<strong>in</strong>gs sake het ‘n geskiedenis<br />

Mense het nie gewoonlik sommer worstel<strong>in</strong>ge uit die bloute nie. Iemand se<br />

probleme wat hy met sy ouers onderv<strong>in</strong>d het, skuldgevoelens en geloofs<br />

vertwyfel<strong>in</strong>g het almal wortels <strong>in</strong> die verlede.<br />

• Vergifnis vereis ‘n verlede<br />

Een van die belangrikste elemente om mense te help groei, is vergifnis.<br />

Wanneer ons vergewe, kanselleer ons die skuld van iemand anders uit en is<br />

ons vry om te lewe sonder die behoefte aan wraak op iemand anders. Wanneer<br />

ons vergifnis ontvang, ervaar ons God se vryheid van ons sonde en skuld.<br />

Maar, as die verlede nie toepaslik is nie, is daar niks om te vergewe of om<br />

voor vergewe te word nie. Sommige Christen sirkels leer dat ons die verlede<br />

behoort te vergeet en vorentoe moet beweeg. Hulle kwoteer Paulus se<br />

persoonlike verhaal van “vergeet dit wat agter is en strek uit na wat voor is”<br />

(Fil. 3:13) as ‘n voorbeeld dat mens nie nodig het om met die verlede af te<br />

handel nie maar net vorentoe moet leef. Tog, <strong>in</strong> daardie selfde gedeelte praat<br />

Paulus van al die d<strong>in</strong>ge <strong>in</strong> sy verlede waarmee hy moes afhandel, soos<br />

selfregverdig<strong>in</strong>g, hoogmoed en m<strong>in</strong>agt<strong>in</strong>g van ander. (vv. 4-8)<br />

Jy moet jou mense help om raak te sien wat die waarde daarvan is om hul<br />

verlede te verstaan, beide feitelik en emosioneel – dit is ‘n sleutel tot vergifnis.<br />

97


Op ‘n sekere punt, nadat eienaarskap oor die sake geneem is, moet mense die<br />

skuld, droefheid oor die verlede en verliese wat hulle nie kan verander nie, laat<br />

vaar en vergifnis ontvang vir wat hulle self daartoe bygedra het.<br />

Dit is dikwels ‘n teken dat hulle goed op pad is om ‘n sekere saak op te los,<br />

omdat rou beteken dat hulle nou genoeg liefde b<strong>in</strong>ne hulself het om dit te kan<br />

verdra om iemand of iets wat hulle verloor het, te laat gaan.<br />

• Goeie vrugte<br />

Soos die b<strong>in</strong>nekant groei, so moet die buitekant ook groei. Jy behoort beter<br />

verhoud<strong>in</strong>gs, emosionele ervar<strong>in</strong>ge en verb<strong>in</strong>tenis met God te kan sien. Hierdie<br />

is nie tekens dat iemand klaar gegroei is nie, maar dit is sekerlik tekens dat d<strong>in</strong>ge<br />

<strong>in</strong> die regte rigt<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong> beweeg.<br />

• Verdiep<strong>in</strong>g<br />

Groei kom nooit op hierdie aarde tot ‘n e<strong>in</strong>de nie. Mense sal nuwe areas van<br />

groei v<strong>in</strong>d soos God hulle help om hul harte te deursoek. Dikwels sal jy v<strong>in</strong>d dat<br />

die proses met ‘n eksterne krisis kan beg<strong>in</strong> (soos huweliks konflik of ‘n<br />

emosionele saak). Soos die krisis opgelos word, sal sommige mense d<strong>in</strong>k<br />

die groei is nou klaar. Maar die wyse mense sal weet dat die e<strong>in</strong>tlike werk<br />

nou maar net beg<strong>in</strong> het, en hulle sal lank en goed na die persoon <strong>in</strong> die<br />

spieël kyk:<br />

Jak. 1:23-25 – “ 23 Want as iemand ’n hoorder van die woord is en nie ’n dader<br />

nie, dié is soos ’n man wat sy natuurlike gesig <strong>in</strong> ’n spieël sien;<br />

24 want hy sien homself en gaan weg en vergeet dadelik hoe hy gelyk het.<br />

25 Maar hy wat diep <strong>in</strong>sien <strong>in</strong> die volmaakte wet van die vryheid en daarby<br />

bly, hy sal, omdat hy nie ’n vergeetagtige hoorder is nie, maar ’n dader van<br />

die werk, gelukkig wees <strong>in</strong> wat hy doen.”<br />

Hulle sal dieper <strong>in</strong> hul siele delf en meer en meer na die Lig van God se<br />

genesende genade uitbr<strong>in</strong>g.<br />

VADER GOD, HELP ONS OM GROOT TE WORD IN DIE BEELD<br />

EN GELYKENIS VAN U SEUN, CHRISTUS JESUS, ONS HERE!<br />

Bronne:<br />

Boundaries: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />

Parent<strong>in</strong>g your Adult Child: Ross Campbell and Gary Chapman<br />

How people Grow: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />

Hid<strong>in</strong>g from Love: Dr. Henry Cloud and Dr. John Townsend<br />

Tired of try<strong>in</strong>g to Measure up: Jeff Van Vonderen<br />

Connect<strong>in</strong>g: Larry Crabb<br />

98

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!