gezocht: buitengewone leraren bananen hacken ... - Klasse

maart 2013 • nr 112 • www.maks.be
gezocht: buitengewone leraren ● bananen hacken
kinderarbeid ● onderwaterhockey ● word acteurkok

zoek de bal
De jongens zijn op zoek naar hun bal, ik zoek
naar hun verhaal. Een week Oeganda gooit
mijn leven overhoop. Alles grijpt me vast. Eerlijke,
aangrijpende verhalen en ambitieuze jongeren
in een land waar niet alles loopt zoals
het moet. Waar de toekomst
een mooie droom is waar je
keihard aan werkt. Ga mee
op reis op p.14
Bart - vliegreporter & mzungu

Nr. 112
4
“Ik zette de klas
elke dag op stelten”
lIsa (19) bIjt door na echtscheIdIng ouders
10
bananen hacken
pIet (18) bestudeert objecten,
verbetert ze en deelt ze met de wereld
13
google dIt!
en weet het nIet meer
20
kInderarbeIder
In de klas
“Ik werkte voor vIjf euro per week”
22
onderwaterhockey
sport zonder supporters
31
eten en acteren
Maks! is een gratis jongerenblad, uitgegeven door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming ✚ Hoofdredacteur:
Pieter Lesaffer ✚ Eindredactie: Stijn Govaerts ✚ Redactie: Tim Bossaert, Cherline De Maeght, Bart De
Wilde, Peter Mülders, Yvette Schreürs, Toon Van De Pütte, An Van den Bergh, Cyril Van der Esch, Ilke Müller ✚
Vormgeving: Peter Mülders ✚ Cover: Tim Sels ✚ Verantw. uitgever: Luc Jansegers - Koning Albert II-laan 15, 1210
Brussel ✚ redactie: 02 553 96 86 ✚ secretariaat: 02 553 96 77 ✚ redactie@maks.be ✚ www.maks.be

© Wasted Rita

LISa (19) BIJT Van zICH af na eCHTSCHeIDInG
“Op schOOl
gelOveN ze
iN mij”
Lisa’s ouders scheiden. School is
de plaats waar ze niet aan haar
gebroken thuis denkt. Zelfs als ze de
klas op stelten zet, blijven ze haar
kansen geven. Uit die steun haalt ze
zelfvertrouwen. Hoe neemt ze haar
leven weer in eigen handen?
5

© Wasted Rita

“Mijn vader werkte dag in dag uit.
We aten ’s avonds pas om tien uur.
Mijn moeder was altijd alleen met
mij en m’n zus. Uitstapjes liet mijn
pa aan zich voorbijgaan. Wanneer hij
toch thuis was, dronk hij voortdurend.
Mama zag dat niet meer
zitten. Na een uitje met haar zus,
kwam ze kwaad thuis en zei tegen
mijn pa: “Ik wil dood zijn.” Mijn vader
reageerde furieus en sindsdien ging
het alsmaar bergaf. Toen gingen
mijn ouders uit elkaar.”
“Mijn vader gaf mij mee de schuld
van de scheiding. Ik had het heel
zwaar. Ik kon niks meer goed doen
in zijn ogen. Hij liet ook mijn moeder
niet met rust. Te pas en te onpas
viel hij haar lastig. Toen mama een
nieuwe vriend vond, werd het alleen
maar erger. Ik wou helpen, maar
stond volledig machteloos.”
“Luisteren ging moeilijk. Ik was erg
opstandig en zette de klas bijna
elke dag op stelten. De leerlingbegeleider
stuurde me op time-out.
Daar probeerden ze samen met mij
een oplossing te zoeken voor mijn
problemen. Ik stond met een voet
buiten, maar de school heeft me
nooit opgegeven. Ze geloofden in
mij. Ze wilden dat ik iets zou bereiken
in mijn leven.”
“Het CLB haalde me nu en dan uit
de klas voor een goed gesprek.
Maar dat hielp mij niet zo. Ik denk
dat mijn karakter er voor iets tussen
zat. Ik toonde mijn emoties niet
graag. Echte steun vond ik wel bij
mijn directrice. Ze was mijn vertrouwenspersoon.
Ik voel me nog steeds
op mijn gemak bij haar. Ik kan ze
alles vertellen. Ze heeft me rechtgehouden
toen mijn mama twee jaar
geleden zelfdoding pleegde.”
"Luisteren ging moeilijk,
ik zette de klas bijna elke
dag op stelten"
“Het ergste vind ik dat ik de zelfdoding
van mijn mama niet heb zien
aankomen. Ze was net aan de beterhand.
Ik had toen geen signalen
opgevangen. Ik begrijp er niks van.
Als je eraan denkt om je eigen leven
te beëindigen, dan loop je toch niet
goedgemutst rond? Ik weet dat ik
mezelf niets moet verwijten, maar ik
heb het er nog steeds heel moeilijk
mee.”
“Ondertussen ben ik zelf moeder
geworden. Mijn dochtertje is nu
tien maanden. Mijn vriend heeft
drie kinderen uit een vorige relatie,
met co-ouderschap. Om de week
zijn we dus met z'n zessen. Sinds
"Thuis en op
stage moet
ik me altijd
volwassen
gedragen"
de geboorte van mijn dochter ben
ik strenger. Ik wil ze een opvoeding
geven zoals ik die van mijn moeder
heb gekregen. De oudste heeft het
daar vaak moeilijk mee, omdat hij
bij zijn mama alles mag. Ik behandel
alle vier de kinderen gelijk.”
“Mijn vriend werkt veel en hard om
voor ons te zorgen. Het is niet altijd
makkelijk. Ik kom thuis en kook voor
de kinderen. Ik help ze met hun
huiswerk en stop ze in bad en bed.
Daarna kan ik pas aan mijn eigen
schoolwerk beginnen. Echt ontspannen
is er niet bij.”
“Door de vele overuren die mijn
vriend maakt, kan er af en toe een
extraatje af. Zo kreeg ik na maanden
sparen een computer, die ik nodig
heb voor schoolwerk. De directrice
kent mijn situatie en de school
schiet mijn rekeningen voor. Later
betaal ik die in schijven terug. Anders
zou het voor mij niet lukken.”
“Ik zit nu in mijn laatste jaar Thuisen
Bejaardenzorg en op stage kan
ik tonen dat ik gedreven ben. In de
klas ben ik nog steeds een babbelkous,
omdat ik daar nog even kinds
kan zijn. Thuis en op stage moet ik
me altijd volwassen en verantwoordelijk
gedragen. Gelukkig hebben
de leraren heel wat geduld met mij.
Ook omdat mijn schoolwerk en stages
altijd tip top in orde zijn. Ik doe
dit voor mijn moeder. Ze heeft me er
altijd op gewezen dat een diploma
het allerbelangrijkste is.” (tb)
Roept deze reportage vragen op? Bel
gratis en anoniem met 'Awel' op 102.
Stan van Samang
zingt over leven na
echtscheiding in de
muziekclip "Ik ben
oké" op www.yeti.be
7

8
buzz
kraantje
open,
kraantje toe
Kraantjeswater smaakt best lekker
en is heel gezond. Slurp je toch
liever water van de fles dan van de
kraan? Flessen zijn veel duurder
én vervuilender dan kraantjeswater.
Met kraantjeswater hoef je
geen verpakking weg te gooien.
Dat bespaart je een trip naar de
glascontainer. Overtuig jij iedereen
op school van kraantjeswater op
wereldwaterdag (22 maart)?
˫ Meer inspiratie op
www.jongerenkerenklimaat.be
lachen
voor geld
Gelukkige jongeren maken meer
kans op een diploma, doorspartelen
vaker sollicitatieronden en
vangen later sneller promotie dan
sombere collega’s. Lachend door
je tienerjaren? Dan maak je later
meer kans op een goedbetaalde
job. Amerikaanse onderzoekers
stelden immers vast dat een
gelukkige jeugd je inkomen boost.
De onderzoekers hielden ook rekening
met opleiding, lichamelijke
gezondheid en IQ. Maar je gelukkig
voelen blijft belangrijk voor
je loonbriefje. En dan nu: lachen!
Maar maakt geld gelukkig?
tItel
vergeten?
Ons bomma kan maar niet op je
naam komen, maar de verhalen
van vroeger kan ze nog naadloos
vertellen. De gedachten aan ‘den
goeien ouwen tijd’ toveren bij
mensen met Alzheimer steeds
een nostalgische glimlach op hun
snoet.
De Herinneringskoffer en studio
Beshart lanceren ‘Memory Lane’,
een unieke reeks posters van
oude, alledaagse voorwerpen. Van
een doos Sunlight zeep tot een
oude grammofoon. Van een koffiemolen
tot een scheermesje. Per
verkochte poster gaat 2,5 euro
naar de Vlaamse Alzheimer Liga
vzw, een vrijwilligersvereniging
van, voor en door familieleden en
mantelzorgers van personen met
dementie.
˫ www.wallcandy.be
Dit is een palindroom. De zin (of
woord) kan je dus ook omgekeerd lezen.
Kok, lepel, racecar
en koortsmeetsysteemstrook
zijn nog leuke
voorbeelden. Meer
nieuws op maks.be (tb)

eN er is
aNaNas,
ireNe!*
weg melk,
sterren
kIjken!
Mars is meer dan snoep, Corona is
geen bier en Pluto is niet enkel de
hond van Mickey. Ken je alles van
het heelal? Liever een komeet dan
komen eten? Schrijf je dan met de
snelheid van het licht in voor de
Vlaamse Sterrenkunde Olympiade.
Je mag de vragen thuis oplossen
en alle hulp inroepen. De winnaar
loert naar de sterrenhemel op de
Canarische eilanden.
˫ www.sterrenkundeolympiade.be
9

10
© switn
PIeT (18) IS HaCKeR
“ik hackte
mijN
deurbel”
Piet goochelt met termen als arduino,
makey makey, open source of c++. Geen
normaal mens die hem verstaat. Maar hij
maakt je leven beter. Hoe? Hij hackt.

12
→ wat heb je zoal gehackt?
piet: “Ik heb mijn deurbel gehackt
met een arduino. Dat is een
goedkoop printplaatje met een
microprocessor die je makkelijk
kan programmeren. Als je nu een
bepaald ritme indrukt, dan opent de
deur automatisch. Met die hack heb
ik een vermelding gehaald op Discovery
Channel. Onlangs hackte ik een
banaan op een workshop die ik gaf
aan kinderen uit de lagere school.
Dat fruit is elektrisch geladen. Ik
stak er geleiders in, en verbond die
aan een makey makey. Dat is een
printplaatje met een microprocessor
waarmee je een gamecontroller kan
bouwen. Je kan spellen besturen
door op een stuk fruit te tikken. Je
kan die makey makey zelfs verbinden
met een menselijk lichaam. Je
bestuurt dan het spel door op dat
lichaam te tikken.”
→ wat is hacken eigenlijk?
piet: “Over hacken bestaan verschillende
theorieën. Mijn visie? Ik wil
dingen bestuderen, ze beter maken,
en daarna mijn verbetering delen
met de wereld. Je kan meubels, 3Dprinters,
arduino’s, pc’s en websites
hacken. Je kan zelfs je eigen leven
hacken.”
→ hoe word je hacker?
piet: “Dat begint met computerspelletjes
spelen, dan test je alle
settings die je kan aanpassen, tot je
merkt dat je veranderingen impact
hebben. Ik leerde door te experimenteren.
Maar ik noemde mezelf
pas hacker nadat ik langsging bij
Timelab. Dat is een hackworkshop.
Daar zag ik voor het eerst een
© switn
arduino. Arduino’s zijn open source,
dus iedereen mag de technologie
overnemen en verbeteren. Zo kan je
lichtschakelaars bedienen via internet,
of een Lego-robot aansturen en
veel meer.”
→ hackerspaces, zijn dat donkere
krochten uit de underground?
piet: “Nee, White Space in Gent kan
je vrij bezoeken. Je mag hier mee
komen praten, experimenteren,
observeren zonder op voorhand
iets te laten weten. Je kan wel
betalend lid worden als je dat wil.
Er zijn zo’n achthonderd hackerspaces
actief wereldwijd. Elke
space heeft zijn eigen afspraken.
Sommige spaces kiezen voor
een hiërarchisch bestuur. Andere
kiezen voor het consensusmodel.
Wij volgen dat laatste. Als iemand
beslist om de elektriciteitsleidingen
te vernieuwen, dan brengt hij dat
ter sprake tijdens een meeting,
daarna melden geïnteresseerden
zich om mee te helpen, en worden
"Er zijn wereldwijd
zo'n duizend
hackerspaces actief"
er fondsen gezocht. We maken alles
zelf, dus installatiekosten hoeven
we niet te betalen. Zo maakten we
zelf onze serverkast. We leerden
van een Nederlandse hacker dat
Lack-tafels van Ikea de perfecte
afmetingen hebben van serverkasten.
We hebben zijn idee gebruikt
en onze serverkast supergoedkoop
gebouwd. Zo maakten we ook ons
eigen kassasysteem. Wie een drankje
uit de ijskast neemt, scant eerst
zijn naam en daarna het bedrag dat
hij moet betalen. Dat bedrag gaat
automatisch van zijn rekening. De
scanner werd gedoneerd. Bijna alles
wat hier staat, kregen we gratis.
Of we sparen individueel tot we
genoeg hebben om nieuwe snufj es
te kopen. Veel gadgets zijn absoluut
niet duur. Neem nu de Raspberry Pi,
dat is een computer die past in je
handpalm. Je kan hem online kopen
voor vijftig dollar. Ik ken hobby’s die
duurder zijn.”
˫ www.hackerspaces.org

KWALLen ZIJn OnSTeRFeLIJK!"
GeZOCHT en GeVOnDen OP HeT InTeRneT,
DeZe FanTaSTISCHe WeeTJeS. OF TOCH
nIeT ZO FanTaSTISCH en GeWOOn
VeRZOnnen? Kan Je VIa GOOGLe
OnTDeKKen WaT WaaR en nIeT WaaR IS?
Je Kan WeL ZeGGen DaT IK aLLeS
gelOOf
gewOON
gOOgle
WaT Ze VOOR me VInDen, maaR eR IS
nOG ZO VeeL meeR Dan
1. Kokosnoten en frisdrankautomaten
veroorzaken meer
doden per jaar dan haaien.
2. Het tijdsverschil tussen
de stegosaurus en de tyrannosaurus
is groter dan het
tijdsverschil tussen de tyrannosaurus
en vandaag.
3. China bezit meer Amerikaanse
dollars dan de VS zelf.
4. Menselijk DNA is voor de
helft gelijk aan dat van een
banaan.
5. De Aarde is gladder dan
een biljartbal.
6. Een kwal is van nature
onsterfelijk.
7. In een stad is er ongeveer
één rat per persoon.
8. Donald Duck was vroeger
verboden in Finland omdat hij
geen broek draagt.
9. Suiker in de brandstoftank
is schadelijk voor een auto.
13
1. Niet te checken - Dat van die
kokosnoten is gebaseerd op een
Canadese studie over verwondingen
door kokosnoten, maar daar wordt
nergens gesproken over doden.
Van frisdrankautomaten bestaan
geen recente cijfers, maar tussen
1978 en 1995 lijkt dat inderdaad te
kloppen: iets meer dan twee doden
per jaar door frisdrankautomaten,
en minder dan één per jaar door
haaien. 2. waar - De stegosaurus
was al uitgestorven 80 miljoen jaar
voor de tyrannosaurus verscheen.
En die laatste stierf uit samen met
de andere laatste dinosaurussen, 65
miljoen jaar geleden. 3. waar - De VS
is een land met torenhoge schulden,
en dan vooral bij China. Maar dat is
eigenlijk vooral een voordeel voor
de VS. Een oud bankiersgezegde
is: “Als je €1000 schuld hebt bij de
bank, zijn zij de baas, als je een miljoen
schuld hebt, ben jij de baas.”
4. waar - Dat klopt, maar betekent
eigenlijk niet zoveel. Een banaan is
immers opgebouwd uit dezelfde
elementen als een mens, maar
zit helemaal anders in elkaar. Je
schoolgebouw is, net als je huis, van
baksteen en heeft ramen en deuren.
Maar toch zijn het heel verschillende
dingen. 5. waar - De afstand van de
diepste zeebodem tot de hoogste
berg is kleiner dan de foutmarge die
voor biljartballen gehanteerd wordt.
Maar de aarde is wel geen perfecte
bol. Doordat ze om haar as draait,
stulpt ze uit aan de evenaar. 6. half
waar - De soort turritopsis nutricula
kan van de volwassen vorm terugkeren
naar de poliepfase, een kwallenbaby
dus. Die cyclus kunnen ze in
principe eeuwig herhalen, maar de
meeste volwassen dieren worden
ziek of opgegeten voor ze terug
kunnen verjongen. 7. niet waar - In
Groot-Brittannië was er in 1909 een
studie waar je inderdaad kon lezen
dat er ongeveer evenveel ratten
als mensen in het land waren: 40
miljoen. Maar dat was eerder toeval
en ook maar een grove schatting.
Een berekening van een expert uit
1949 houdt het voor New York op
ongeveer één rat per 36 inwoners.
8. niet waar - Er werd ooit in Finland
bespaard op jeugdlectuur. Men koos
voor sport- en hobbytijdschriften in
plaats van voor Donald Duck stripverhalen.
De internationale pers
maakte daar sappige krantenkoppen
bij, die steeds straff er werden.
Maar dus volledig uit de lucht gegrepen.
9. niet waar - De theorie is dat
de suiker smelt en van de benzine
een stroperig goedje maakt dat de
motor om zeep helpt. Maar suiker
lost helemaal niet op in benzine. Als
er toch suiker in de motor terecht
zou komen, zou dat wel schadelijk
zijn, maar dat is ook zo voor zand
of ander gruis. Een benzinetank met
suiker in moet dus schoongemaakt
worden, maar dat is veel goedkoper
dan een nieuwe motor. (tvdp)

OeGanDeSe JOnGeRen BOUWen HUn LanD OPnIeUW OP
“ONze drOOm
mOet Nu
uitkOmeN”
Het Oegandese rebellenleger trainde kinderen jarenlang
tot harde moordmachines. N de wapens zwijgen,
trekken die ex-kindsoldaten en de vluchtelingen hun
leven weer op gang. Maks!-reporter Bart reist met
Broederlijk Delen door Oeganda. Dit is zijn verhaal.
Middernacht in de Oegandese hoofdstad Kampala. Een
magere kerel draagt een gigantisch geweer nonchalant
rond zijn schouder. Hij staart in onze ogen. Wapens en
grote aasvogels overspoelen de hoofdstad. Alleen over
de vogels klaagt de bevolking. Vijf uur verder ligt onze
bestemming: Lira, een stad in het noorden. De auto’s
plakken met 140 km per uur in elkaars koff erbak op
een weg die stuk gevreten wordt door erosie. Links en
rechts fi etsen en wandelen mensen naar kleine dorpen
en drukke markten. Een harde claxon waarschuwt hen
voor koning racemachine. Net op tijd slenteren ze de
struiken in. Gevaar heeft hier – met de oorlog nog vers
in het geheugen – een andere defi nitie.
Diep in de brousse zit Peter (23) voor een van
zijn hutten op zijn stukje land. Toen hij vijftien
was, nam het rebellenleger van Kony hem mee.
Hij kreeg er een gevechtsopleiding tot kindsoldaat.
Peter ontsnapte wel aan het inwijdingsritueel
waarbij groepjes kinderen een burger
met stokken moesten doodslaan of een andere
kindsoldaat doden, na een mislukte ontsnappingspoging.
Met z’n snelle benen moest hij als
spion de manoeuvres van het regeringsleger
observeren. Hij heeft niemand vermoord, al
staart hij tijdens het gesprek – half weggestopt
achter zijn gsm – voor zich uit.
15

16
“Ik riep via de
radio op te
vluchten uit
Kony's leger”(Peter)
Na de oorlog sprak hij over zijn
gruwelijke ervaringen in een rehabilitatiecentrum
en leerde hij dat
geweld geen oplossing is. “Ik riep
via de radio andere kindsoldaten
op om weg te vluchten uit Kony’s
leger. Toen ik daarna terug naar
huis mocht, kreeg ik een zwarte
Singer-naaimachine mee, die nu ligt
te roesten in een van mijn hutten.
Eigenlijk kan ik geen kleren maken.”
hongerbestrIjdIng
Peter zorgt voor zijn vrouw, drie
kinderen en acht jongere broers
en zussen. Hij wil ze elke dag één
maaltijd aanbieden met de bonen
en cassave die hij op zijn land teelt.
Het lukt niet altijd. De voedselprijzen
schommelen sterk en vorig jaar
vernielde een hagelbui een deel van
de oogst. Vlees kan hij niet betalen.
De kinderen zien er niet gezond uit.
Alle dagen hetzelfde eten tekent
hun blote, bolle kinderbuikjes.
Broederlijk Delen ondersteunt
FAPAD, een organisatie die boeren
samenbrengt in groepen om hen
tegen armoede te verdedigen.
Samen kunnen ze een betere prijs
afdwingen en landbouwtechnieken
en -materiaal delen. Investeren in
kleinschalige landbouwgroepen is
hongerbestrijding op lange termijn.
Peter zit nog niet in zo’n groep.
Straks misschien wel, want hij wil
in de toekomst dolgraag al zijn
kinderen naar school sturen. Als er
voldoende geld is om hun schoolrekeningen
te betalen.
beschermen tegen
kIndsoldaten
Rachid (19) staat trots voor zijn
kledingkraam op een bloedhete
markt in de buurt van Lira. Hij
maakt indruk met zijn perfecte pak
en lintmeter rond zijn nek. In een
vluchtelingenkamp startte hij zijn
business. “Toen het legertje kindsoldaten
mijn dorp naderde, moest
ik vluchten naar een kamp. Net als
honderdduizend landgenoten liet ik
alles achter. Ik verdiende wat geld
door als hulpje met bouwmateriaal
te sleuren en kocht met die centen
een paar extra kleren uit westerse
hulppakketten. Nu heb ik een eigen
kraam en trek ik elke dag naar een
markt. Op een gewone dag verkoop
ik tien kledingstukken, maar rond
Kerstmis zelfs vijftig. Dankzij een
spaargroep, opgezet door lokale
partners van Broederlijk Delen, kan
ik verder investeren in mijn droom:
volgend jaar de grootste handelaar
worden in tweedehandskledij in
Lira-stad.”
Rachid wil hard werken om geld
te verdienen. Als hij later kinderen
heeft, kunnen zij een mooi leven
hebben. Kinderen zijn de toekomst.
Meer dan de helft van de bevolking
is jonger dan achttien jaar en voor
2100 zal de bevolking verdriedubbelen.
Oeganda kampt met een
hallucinant geboortecijfer. Op de
terugweg roepen knallende radiospots
en huizenhoge billboards op
tot bescherming tegen HIV en ongewenste
zwangerschappen, maar
de gezinnen blijven even groot.

geen loon, geen les
Deborah (17) toont me op haar
gsm een foto van een eenhoorn.
“Bestaat die echt?” twijfelt ze.
Ze bladert verder in haar digitale
fotoalbum. Op de volgende foto
bijt president Bush in een kat. Ze
zit in het secundair onderwijs, maar
verbluft me vervolgens met haar
brede kennis. Ze vertelt dat het
Oegandese onderwijs vaak vierkant
draait. “Geen loon, geen les”, kraste
een leraar op het bord voor hij
rustig het klaslokaal uitwandelde.
Ze kan hem geen ongelijk geven:
leraren verdienen slecht en moeten
lang wachten op hun loon.
Bovendien staan leraren voor gigantische
klasgroepen. Slechts een
klein percentage van de 70 leerlingen
let echt op. De anderen kletsen
wat op de achterste banken. “Geen
probleem. Als je slechte punten
haalt, stoppen je ouders de leraar
wat geld toe en kan je toch naar het
volgende jaar. Leraren hebben het
niet breed, alles is welkom. Het leidt
zelfs tot seksueel misbruik.” Deborah
volgt de lessen wel aandachtig.
Ze wil vooruit en draait deze
"Meisjes verlaten
de school omdat
ze moeten
trouwen" (Isaac)
"Als je slechte
punten haalt,
stoppen ouders
de leraar geld
toe" (Deborah)
zomervakantie als vrijwilliger mee
op een krantenredactie die ze overtuigd
heeft van haar schrijftalent.
tv leren maken
In Kampala gluurt student Massacommunicatie
Isaac (21) binnen
in het Nationaal Theater waar
vrienden de ziel uit hun lijf dansen
voor een toneelstuk met Afrikaanse
beats. Jonathan voelt zich thuis op
deze cultuurspot. Ook hij danst
graag op de tonen van music hall en
droomt van de drums, nu een ander
op zijn gestolen gitaar tokkelt. Hij
speelde zelf mee in een toneelstuk
over drop-outs in de middelbare
school. “Jongens belanden op het
slechte pad door de invloed van
hun vrienden, meisjes verlaten
school omdat ze moeten trouwen
of gepest worden. Als zo’n meisje
op jonge leeftijd haar regels voor
het eerst krijgt, spotten jongeren
met haar: the cow has produced.
Natuurlijk haak je dan af. Doodjammer.”
Isaac hoopt op een buitenlandse
stage om de nieuwste mediatechnieken
aan te leren. “De leraren
hier kennen alleen verouderde
technieken. Na een stage in Europa
zou ik een heleboel jongeren echt
de nieuwste tricks kunnen aanleren.”
(bdw)
Met de campagne ‘Geef Molly een
kans’ ondersteunt Broederlijk Delen
lokale partners die boeren helpen in
hun strijd tegen honger. Check
www.broederlijkdelen.be.
17

18
© Geert De Taye

19
klasfOtO
7 Industrieel Onderhoud &
7 Hout en Interieurinrichting
KTA - Gito Groenkouter
Locatie: Intercultureel centrum “De Centrale”, Gent

20
BRaHIm (23) WaS SLaCHTOffeR Van KInDeRaRBeID In maROKKO
→ hoe komt het dat je als kind
ging werken?
brahim: “Mijn vader is naar België
verhuisd toen ik elf was. Mijn moeder
bleef met vijf kinderen achter in
Marokko, zonder inkomen. Toen heb
ik beslist om te stoppen met school.
Ik ging werken om eten te kopen en
de huur te betalen.”
→ hoe was het leven in marokko?
brahim: “Ik moest werken van
maandag tot en met zaterdag, soms
ook op zondag. Ik werkte even
hard als volwassenen. Als ik te veel
praatte met de andere kinderen,
kreeg ik slaag. Ik verdiende vijf euro
per week, als ik geluk had. Al het
loon gaf ik aan mijn moeder.”
→ lukte het om op je zestiende
weer naar school te gaan?
brahim: “Tijdens mijn eerste jaar in
België ging ik naar de OKAN-klas.
Dat is een onthaalklas waar anderstalige
nieuwkomers Nederlands
“ik werkte
vOOr vijf eurO
per week”
Toen hij zestien was, kwam Brahim met zijn
familie naar België. Hij had in Marokko zes jaar
gewerkt als fabrieksarbeider, maar trok hier
opnieuw naar school. Of hij zich vrij voelt?
leren en zich inpassen in het onderwijs
van hier. Het voelde alsof ik
opnieuw geboren werd. Een nieuwe
taal leren, een nieuwe omgeving,
weer naar school gaan en nieuwe
vrienden maken. Ik voelde me opnieuw
een kind en had eindelijk tijd
om gelukkig te zijn. Dat eerste jaar
was voor mij echt een topjaar.”
→ hoe maakte je de overstap
naar het gewoon onderwijs?
brahim: “In het derde middelbaar
had ik het moeilijk. Ik begreep de
leraren niet omdat mijn Nederlands
nog niet zo goed was. Daardoor
bouwde ik een achterstand op.
Vanaf het vierde jaar kregen we
meer praktijk en moesten we stage
lopen. Ik doe al drie jaar stage bij
een dakwerkbedrijf. Dit jaar moeten
we op donderdag en vrijdag stage
lopen. Maar ik werk in het weekend
ook door. Betaald dan wel. Een deel
van mijn loon geef ik nog altijd aan
mijn moeder.”
→ waarom studeer je hout?
brahim: “In Marokko heb ik vier jaar
in een houtfabriek gewerkt. Daar
moest ik kasten, ramen en deuren
maken. In die fabriek is mijn passie
voor hout ontstaan. Hout ruikt
lekker, en je kan er bijna alles mee
maken. Ik heb een pak ervaring
opgebouwd. Die ervaring komt nu
van pas in de les.”
→ wat zijn je toekomstplannen na
dit zevende jaar?
brahim: “Ik heb mijn diploma bijna
op zak. Op mijn stageplaats hebben
ze me al een contract aangeboden.
Ik ga die job zeker aannemen, ik
droom er al jaren van. Misschien
start ik later zelf een dakwerkbedrijf
op. Nog een paar maanden les, en
dan ben ik eindelijk vrij. Of nee, ik
ben eigenlijk al vrij sinds ik in België
ben.” (ys)
Weet wat je studeert. Check
www.onderwijskiezer.be en vind je
studierichting.

© Geert De Taye
“Een deel van
mijn loon geef
ik nog altijd aan
mijn moeder”
21

© Mathieu Bauwens
22
→ waarom koos je voor onderwaterhockey?
florentin: “Voor mij begon het allemaal in een zwemclub
in Molenbeek. Met enkele vrienden en een paar
enthousiastelingen gingen we gewoon voor de fun
onderwaterhockey spelen. Na een tijdje heb ik me
ingeschreven bij een echte onderwaterhockeyclub in
Brussel, ‘Brussels Underwater Hockey’.”
→ hoe reageren je vrienden als je vertelt dat je
onderwaterhockey speelt?
florentin: “Ze vinden dat wel stoer. Als ik vertel dat ik
hockey speel, denken ze: ‘zoals zoveel anderen’, maar
als ik dan zeg; ‘onder water’, dan moeten ze wel even
slikken. De meeste mensen kennen de sport niet en
denken dat we een bende wormen zijn die krioelen op
de bodem van het zwembad. Ze vergissen zich. Bij onze
sport komt veel tactiek en techniek kijken.”
→ hoe wordt de sport gespeeld?
florentin: “Een wedstrijd bestaat uit twee speelhelften
van elk vijftien minuten met een pauze van drie minuten.
Het is een heel intensieve sport. Er zijn twee teams met
elk tien spelers. Zes in het zwembad en vier reservespelers.
Elk team start aan zijn kant aan de rand van het
zwembad. In het midden ligt de puck. Op het fl uitsignaal,
dat je trouwens ook onder water kan horen, duiken

fLORenTIn (18) SPeeLT HOCKeY,
maaR Dan OnDeRWaTeR
spOrteN
zONder
suppOrters
Florentin (18) ziet eruit als een gewone
jongeman, maar schijn bedriegt. Hij beoefent
een sport waar bijna niemand zich aan waagt.
Onderwaterhockey. En waar zitten de supporters?
de spelers in het zwembad en zwemmen ze zo snel
mogelijk naar de puck. Daarna is het de bedoeling de
puck in het doel van het andere team te ‘schieten’ met
een minihockeystick van dertig centimeter.”
→ en hoe ziet dat eruit voor het publiek?
florentin: “Alles is onder water te doen. Dus het enige
wat supporters te horen krijgen, zijn de fl uitsignalen
van de scheidsrechter. Als het water niet helder genoeg
is, kan je niet veel zien. Bij grote toernooien wordt het
zwembad wel uitgerust met camera's onder water en
schermen boven water. Zo kan het publiek alles volgen.”
→ doe je mee aan competities?
florentin: “Ja, ik doe mee aan het Belgisch
kampioenschap met mijn club. In 2011 werden
we kampioen. Ik heb ook al een paar internationale
toernooien gespeeld met de nationale
onderwaterhockeyploeg.”
→ heb je ambities met de sport?
florentin: “Ik hoop dat onderwaterhockey ooit doorbreekt
en bekend wordt bij het grote publiek. Daar zal
wel meer media-aandacht en betere infrastructuur
voor nodig zijn. Je kan niet dezelfde ambities hebben
als het voetbal. Het zou wel leuk zijn als jonge spelers
naar mij opkijken.” (cvde)
˫ Zwem naar de club van Florentin via www.buwh.be
23

(advertentie)
GROEI UIT JEZElF
Kom naar de infodag van de HUB
op 20 maart en 27 april.
Meer info op www.hubrussel.be

Maks! zoekt
In 2013 is de Leraar van het Jaar een
‘buitengewone’ leraar. Elke dag zetten
duizenden leraren zich met hart en ziel in
voor die leerlingen die extra zorg nodig
hebben. Leraren in het gewoon en het
buitengewoon onderwijs die een leerling
met een beperking begeleiden, zorgleraren
…
Ken jij zo iemand? Vraag dan steun aan
andere leerlingen, leraren en ouders, stel in
het grootste geheim een nominatiedossier
op en stuur het vóór 17 april naar Klasse.
Tijdens een buitengewoon evenement in
Brussel op 22 mei komen tweehonderd
genomineerde leraren te weten wie de
Leraar van het Jaar 2013 is.
www.leraarvanhetjaar.be
NomiNeer jouw
buiteNgewoNe
Leraar vaN
het jaar

26
bregje
(18, 6 TSO DIER- EN LANDBOUWTECHNISCHE WETENSCHAPPEN)
“Ik twijfel tussen Sociaal Werk, Leraar en Accountancy-
Fiscaliteit. Volgens mijn vriendinnen zou ik perfect
sociaal werkster kunnen zijn, omdat ik goed kan
luisteren en altijd klaar sta voor hen. Volgens mijn
ouders zou ik goed staan voor de klas. En ik doe graag
wiskunde en ben graag bezig met cijfers, daarom
staat Accountancy-Fiscaliteit erbij. Ik wil mezelf geen
deadline opleggen en nu al een overhaaste beslissing
maken. Mijn studiekeuze bepaalt voor een groot stuk
mijn toekomst. Ik weet niet hoe ik moet kiezen.”
zij kN Niet
kiezeN
&
hij eet
het l
joerI
(20, 7 BSO SPECIALISATIE INTERIEURINRICHTING)
“Tijdens de zomervakantie deed ik vakantiewerk bij
Speelpleinwerking. Ik mocht activiteiten uitwerken
voor kinderen met een achterstand. Uit dat werk
haalde ik een pak voldoening. Toen besefte ik dat ik
in de verkeerde studierichting zat. Ik studeer dit jaar
af en dan kan ik voor mijn passie gaan. Ik ga eerst een
tussenstap nemen en 7 Leefgroepenwerking studeren
in het Lyceum. Na dat jaar zou ik klaar moeten zijn om
Orthopedagogie te studeren aan de hogeschool. Een
uitdaging, maar ik sta er honderd procent achter.”

1. boeIt het?
Ga op zoek naar de dingen die jij
leuk vindt. Je studiekeuze en je interesses
kunnen het best op elkaar
aansluiten. Vul op onderwijskiezer.
be gratis I-prefer in, een interesseproef
met onmiddellijk resultaat
in je mailbox.
4. clb
O M
Bij het Centrum voor Leerlingenbegeleiding
kan je terecht voor
informatie, hulp en begeleiding over
leren en studeren, onderwijs- of
schoolloopbaan en studiekeuzebegeleiding.
Het CLB werkt op vertrouwelijke
basis en is bovendien gratis.
Een CLB dicht bij jouw school vind je
op: www.ond.vlaanderen.be/clb
2. check je leraar
Je leraren volgen je schoolcarrière
op voet. Zij kunnen jou vertellen
in welke vakken je uitblinkt en
waar je nog werk aan hebt. Ben je
goed in biologie, aardrijkskunde of
verzorging? Denk goed na of je de
koers die je volgt in het secundair
onderwijs wil verderzetten in het
hoger, of net niet.
jouw
studIekeuze
In 7 stappen
O M
eeRSTe HULP BIJ STUDIeKeUze
5. onderwIjskIezer
Surftip: www.onderwijskiezer.be,
de online studiekeuze-informatiebank
biedt je objectieve en volledige
informatie over alle studierichtingen
in Vlaanderen, alle scholen,
hogescholen en universiteiten, over
alle niveaus en alle onderwijsvormen
en -types, met beschrijvingen,
toelatingsvoorwaarden en vervolgmogelijkheden.
3. vrIendendIenst
Je vrienden weten hoe je bent
buiten de schoolcontext. Zij kunnen
je inspireren door oplossingen te
zoeken naar de vragen waar jij mee
zit. Zij gaan door dezelfde keuzeprocessen
als jij. Laat je niet te snel
verleiden door hun studiekeuze.
Jouw studiekeuze moet honderd
procent de jouwe zijn.
roadIes
Kan jij ook niet kiezen?
Werk al je twijfels weg en
schrijf je in op Roadies.
be. Maak kans op elke
week ander werk.
6. proffenpraat
27
Veel hogescholen en universiteiten
organiseren op woensdagnamiddag
openlesdagen. Tijdens de meelooplessen
sluit je aan bij de studenten
en volg je een échte les. De jaarlijkse
SID-in beurzen zijn net voorbij.
Daar maak je kennis met de brede
waaier aan studie- en beroepsmogelijkheden
na het secundair
onderwijs. www.sid-in.be. (ys)

28
SOS MAKS!
YOlamt*
leer je beter
met rIlatIne?
“Dag Maks! Ik heb altijd veel
stress voor de examens. Een
vriend raadde me aan om
Rilatine of Concerta te nemen.
Helpt dat bij het studeren? En
kan je dat gewoon bij je huisarts
krijgen?” (Otto, 17)
Dag Otto. Rilatine en Concerta
worden enkel voorgeschreven aan
jongeren met ADHD. Ze helpen
hen om rustiger te worden en zo
minder verstrooid te zijn. Het zijn
geen leerpillen, je wordt er dus
niet slimmer van. Integendeel, als
je ze zonder geldige reden neemt,
kan je je lichaam helemaal uitputten,
wat het leren juist moeilijker
maakt.
holebI of
’kweet ’t nI?
“Ik durf mijn vrienden niet te
zeggen dat ik homo ben. Ik
ben bang dat ik mijn vrienden
zal verliezen. Hoe kan ik mezelf
oppeppen zodat ik weer zeker
ben van mezelf?”
(Dries, 17 jaar)
Praat erover met een vriend of
vriendin die je zeker kan vertrouwen.
Hij of zij kan je helpen om het
aan de rest te vertellen, dan sta
je er niet alleen voor. Belangrijk is
dat jij er honderd procent achter
staat en er klaar voor bent. Sommige
mensen zullen negatief
reageren. Je vrienden moeten
er ook aan wennen, net als jij
ongetwijfeld. En vergeet niet:
coming-out heeft ook heel wat
positieve kanten. Je vrienden zijn
wellicht blij dat je eerlijk bent en je
zal je opgelucht voelen.
˫ Er is altijd hulp in de buurt
via holebifoon.be

“Ik kan nIet stoppen
met snIjden”
“Als ik ruzie maak met mijn
vriendin, dan snij ik mezelf. Het
geeft me een rustig gevoel.
Maar ik ben bang dat dit kan
ontaarden in zelfdoding. Hoe
kan ik stoppen met snijden?”
(Zoë, 19)
Dag Zoë. Gewoonlijk heeft iemand
die tot zelfverwonding overgaat,
niet meteen de bedoeling om
zelfmoord te plegen. Je hebt
vooral nood aan een nieuwe kijk
op je leven. Zoek genoeg ontspanning
op. Ga sporten, doe mee aan
groepsactiviteiten en contact met
anderen. Je praat het best met
een professionele hulpverlener.
Zit je met zelfdodingsgedachten?
Praat erover met de mensen van
de Zelfmoordlijn.
˫ www.preventiezelfdoding.be
Hulp over zelfverwonding vind je bij
het CLB, www.tele-onthaal.be of
www.awel.be.
nu op school:
de nIeuwe
jongerengIds
Haal jouw exemplaar van de jongerengids
nu in huis. Deelden de
leraren de gids nog niet uit? Vraag
ernaar bij jou op school. Je bladert
door actuele, degelijke informatie
op maat. Gezondheid, vrienden,
internet, geld, werk, seks, wonen,
school, rechten, natuur … een
greep uit de verschillende thema’s
die jou aanbelangen en waar je
hier en daar wel meer over wil
weten.
˫ Niet tuk op papier? Surf naar
jongerengids.be
“haar ouders
gaan scheIden”
De ouders van mijn beste
vriendin gaan scheiden. Ze is
heel ongelukkig en wil me een
tijdje niet zien. Ze doet het
slecht op school. Mijn ouders
zijn zelf ook gescheiden, dus ik
weet hoe ze zich nu voelt. Maar
hoe kan ik haar toch helpen?
(Marthe, 16)
Dag Marthe, wat fijn dat jij een
echte vriendin bent. Het is
altijd goed om te weten dat je bij
iemand terechtkan. Maar jouw
vriendin heeft voorlopig geen
behoefte aan hulp. Misschien weet
ze het nog maar pas en heeft ze
even tijd nodig om te wennen aan
de nieuwe situatie? Als ze weer
boven water komt, probeer dan
vooral te luisteren. Vergelijk haar
situatie niet met die van jou. Elke
scheiding is anders. Let ook op
met partij kiezen voor de moeder
of de vader van je vriendin.
Probeer zo neutraal mogelijk te
blijven. Kies vooral de kant van je
vriendin. Als ze toch blijft zwijgen,
kan je haar aanraden om langs te
gaan bij het Jongerenadviescentrum
in de buurt.
˫ www.jac.be
staat voor You Only
Live A Million Times. Wil
je eeuwig leven? Word
gamer. Meer onzin?
Check www.maks.be
29

(advertentie)
De Politie rekruteert
www.jobpol.be of bel gratis 0800 99 404
Je bent ook
De Politie rekruteert
www.jobpol.be
of 0800 99 404
expert
redder in nood
bemiddelaar
verantwoordelijk
luisterend oor
De Politie speelt verschillende rollen in onze
samenleving en ze zijn allemaal even essentieel.
Voor onze brede waaier politie- en burgerfuncties
zijn we daarom op zoek naar (m/v) collega’s met
de meest verscheiden achtergrond. Wat ze wel
gemeen moeten hebben, is hun professionalisme,
enthousiasme en teamspirit. Heb jij dat potentieel?
Surf dan naar www.jobpol.be voor meer details
over ons uitgebreid jobaanbod.
twitter.com/@Jobpol_N

speel met je eten
Ben jij de Jeroen Jolie of meer Halle Dumont? Huh? Koken terwijl je
acteert. Dat is de nieuwe kunst. Umami is een unieke theatervoorstelling
waarin jij aan de slag kan als kokacteur, of acteurkok.
Maks! geeft een podium en kookpotten aan vijftien jongeren op 27
april 2013. Samen met theatercompagnie Laika repeteer je van 10
u. tot 17 u. ‘s Avonds Avonds krijgen je je ouders of vrienden de kans om
van je nieuwe combitalent te komen genieten. Begin nu al te
watertanden en schrijf je in op maks.be.

© TUUR ROHAeRT
© Anne VAnMeeRBeeK
shOOt
Shoot is een plaats voor straf beeld- en
tekenmateriaal. Mail naar shoot@maks.
be en zet er je naam, leeftijd, gsm en
adres bij. De kleppers verschijnen in
Maks! en winnen een fi lmticket. (PM)
© CARO BAenS © eMS VeRHAeRT
© MYRTILLe VAn HOUWAeRT