ARCHITECTUUR VAN BETEKENIS - Vrije Universiteit Amsterdam

4
OKTOBER 19 2012
FIGUUR links:
centrale hal
Wittgenstein huis,
Kundmangasse
Wenen
FIGUUR rechts:
hoekradiator
speciaal door
Wittgenstein
ontworpen
Sunday, October 28, 12
Terug naar de rol van de architect als vormgever.
Zoals Wittgenstein al zei: architectuur is moeilijker
dan filosofie. Wat bedoelde hij daarmee? Filosofie
is formeel. Architectuur heeft ook met materiaal te
maken. Materiaal dat weerbarstiger is dan in
andere kunsten. Hoe maak je de facade zo dat hij
naar rechts kijkt? Hoe een bankgebouw zo dat het
zegt: ‘hier is uw geld veilig’ (Loos). En hoe een
gebouw waarbij binnen en buiten een-op-een
gecorreleerd zijn?
‘Binnen’ en ‘buiten’ van een gebouw zijn
ruimtelijke onderscheidingen en dus fysisch.
Tegelijk hebben ‘binnen’ en ‘buiten’ te maken met
gezichtspunten - weer die andere modus. Het zijn
aspekten van de waarneming. In belangrijke mate
ontleend aan ons praten over ‘innerlijk’ en
‘uiterlijk’ van bezielde wezens. Ter illustratie, het
hoofdgebouw van de VU wordt door VU Campus
introvert genoemd; geen symmetrie van binnen en
buiten.
De volledige transparantie van binnen en
buiten was het bepalende gezichtspunt van het
Wittgenstein huis. Het gebaar, kun je zeggen.
Plinten spelen een belangrijke rol in het spel van
binnen en buiten. Wittgenstein deed het zonder
plinten. De aandacht voor proporties is daardoor
extreem.