Ut de 2 Doarpen April 2013
Ut de 2 Doarpen April 2013
Ut de 2 Doarpen April 2013
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>April</strong> <strong>2013</strong> <strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> Jiergong 17 Nr. 69<br />
Doarpskrante<br />
fan Mûnein en<br />
Readtsjerk<br />
<strong>April</strong> <strong>2013</strong> PEASKENUMER
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Redaksjoneel<br />
Grytsje Dijkstra<br />
De lente is inmid<strong>de</strong>ls begonnen, <strong>de</strong> lente van <strong>de</strong> meteorologen begint op 1 maart vertelt <strong>de</strong><br />
weervrouw op tv. Iets vroeger dan <strong>de</strong> lentedatum die wij allemaal aanhou<strong>de</strong>n, 21 maart<br />
dus.<br />
In ie<strong>de</strong>r geval in onze omgeving was <strong>de</strong> lente even te ruiken, te horen, te voelen. Op mijn<br />
ochtendloopje half februari rook ik verse jarre en zag <strong>de</strong> nieuwe boer aan <strong>de</strong> Koaiwei druk<br />
bezig met <strong>de</strong> giertank in het land. De eerste gier ruikt het lekkerst, vind ik zelf. Op dat zelf<strong>de</strong><br />
loopje: knabbelen<strong>de</strong> reeën aan <strong>de</strong> rand van het bos. Ze keken even op. Prachtig!<br />
's Middags is het geluid van kettingzagen niet van <strong>de</strong> lucht, hier en daar wor<strong>de</strong>n bomen geveld<br />
om later weer uit te groeien tot frisse jonge scheuten. En dan <strong>de</strong> zon...... op een beschut<br />
plekje kun je voelen dat hij meer kracht krijgt en langzaam dichterbij komt. Heerlijk!<br />
Achter bij ons in het Reidfjild gingen op zondag 3 maart <strong>de</strong> ljippen over <strong>de</strong> wjuk. Af en toe<br />
is vrolijk gemekker van lammetjes te horen. We gaan <strong>de</strong> mooie tijd weer tegemoet, dacht<br />
ik....... Maar het werd weer winter met vorst en sneeuw........ Even doorzetten was het, het<br />
wordt vast wel echt lente en dan kan <strong>de</strong> natuur zijn gang gaan.<br />
Met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> frisse moed als <strong>de</strong> natuur zijn wij als redactie weer bezig geweest om een<br />
mooi Paasnummer samen te stellen. Ankie heeft weer nieuwe bewoners bezocht, Geert<br />
bekeek trekkers, zelf kwam ik een Túnpaadferhaal tegen, Miriam bedacht wat leuks voor<br />
<strong>de</strong> jeugd en Piet knipte en plakte en wat er al niet meer bij komt kijken om er een mooi blad<br />
van te maken. Bijzon<strong>de</strong>r is nog te noemen een nieuwsbrief van het Fryske Gea over het<br />
reilen en zeilen in <strong>de</strong> bossen in onze omgeving. Zo zijn we ook van die kant helemaal op<br />
<strong>de</strong> hoogte.<br />
Al met al is het weer een mooi Paasnummer gewor<strong>de</strong>n, ik zou zeggen, geniet ervan!<br />
Inhoudsopgave Dorpskrant “<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong>” <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Redaksjoneel Skiednis<br />
Yn ‘e kun<strong>de</strong> komme mei Mounestien<br />
Feriening foar Doarpsbelangen Jeugdsoos<br />
It Nije Doarp Fryske Gea<br />
Dorpsfeest <strong>2013</strong> Huis aan Huis gemist?<br />
It túnpaad op .. Jeugdrubriek<br />
Mijn hobby Puzzel<br />
Kommentaar op it Nijs Skoallenijs<br />
Natoer: Trije Swellen t Komt in <strong>de</strong> Bus<br />
Culturele Commissie Roodkerkje Activiteiten<br />
Vrien<strong>de</strong>n van ‘t Roodkerkje Colofon<br />
De inhoud van <strong>de</strong>ze dorpskrant wordt ook geplaatst op<br />
www.trynwal<strong>de</strong>n.nl/beheer/munein_readtsjerk.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 2 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Yn 'e kun<strong>de</strong> komme mei… kennismaken met….<br />
Ankie Galama<br />
Deze keer maken we kennis met Bernard Postma en Ria Postma-v.d. Meulen. Zij wonen<br />
sinds kort aan <strong>de</strong> Kaetsjemuoiwei 11 A, tussen Herman en Maaike en aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant<br />
Gerke en Jannie. Bernard is net 50 gewor<strong>de</strong>n en Ria is 49 jaar. Hun dochter en zoon zijn<br />
bei<strong>de</strong> al uitgevlogen. Beitske is 29 en woont met haar vriend in Leeuwar<strong>de</strong>n en Enne is 24<br />
en woont nu met zijn vriendin in hun huis in Gytsjerk, waar zij vandaan komen en dat Ria’s<br />
va<strong>de</strong>r gebouwd heeft.<br />
Werom yn <strong>de</strong> Mûnein<br />
Hun wieg stond in <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n. Bernard<br />
zag het levenslicht aan <strong>de</strong> Douwelaan in<br />
Oentsjerk en Ria in Mûnein. Haar eerste<br />
levensjaar woon<strong>de</strong> ze aan <strong>de</strong> Dr. Kijlstraweg<br />
8, waar nu Fokke en Greet wonen.<br />
Toevallig bei<strong>de</strong> v.d. Meulens, maar geen<br />
familie.<br />
Vanaf zijn zeventien<strong>de</strong> werkte Bernard in<br />
<strong>de</strong> bakkerij van Tabe <strong>de</strong> Vries. Na <strong>de</strong><br />
bakkervakschool kwam hij hier terecht en<br />
heeft <strong>de</strong> rit uitgezeten met Tabe, toen die<br />
besloot te stoppen met <strong>de</strong> bakkerij in<br />
2000. ‘Tweintich jier lang ha ik yn’e Mûnein<br />
omslein’, seit Bernard. Van zijn zeventien<strong>de</strong><br />
tot zijn zevenen<strong>de</strong>rtigste. ‘It wie<br />
in moaie tiid. Ik ha dêr mei in protte wille<br />
oan it wurk west. Mei Andries noch yn’e<br />
bakkerij en <strong>de</strong> skoansoan fan Tabe <strong>de</strong>rby.<br />
It lêste jier mei Tabe en Andries, doe ha<br />
we <strong>de</strong>r yn goed oerliz in punt efter set’.<br />
Bernard werkte al bij <strong>de</strong> vrijwillige brandweer<br />
en dat was <strong>de</strong> opmaat naar werk in<br />
die sector.<br />
Via zijn contacten kwam hij in <strong>de</strong> brandpreventie<br />
terecht. Eenmaal op <strong>de</strong> praatstoel<br />
over zijn werk, stroomt hij over van<br />
enthousiasme en komen <strong>de</strong> smeuïge verhalen<br />
op tafel. Verhalen die zich lenen<br />
voor een avondje in <strong>de</strong> kroeg. ‘Ik ha noch<br />
op De Wallen yn Amsterdam brânprevinsje<br />
dien, yn Amsterdam woene se op it bedriuwsburo<br />
een seniorpreventist ha en doe<br />
ha se my frege, earst foar ien <strong>de</strong>i yn’e<br />
wike, letter foar trije dagen yn’e wike. Echt<br />
prachtich’. Nu werkt hij als beleidsme<strong>de</strong>werker<br />
brandpreventie bij <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling vergunningen<br />
van <strong>de</strong> gemeente Tytsjerksteradiel.<br />
Eén dag per week is hij op <strong>de</strong><br />
brandweerkazerne te vin<strong>de</strong>n voor preparatie.<br />
Jarenlang heeft hij daarnaast nog een<br />
eigen bedrijf gehad in opleidingen en trainingen<br />
voor Bedrijfs Hulpverleners (BHV-<br />
ers). Dat is nu verkocht, maar hij functioneert<br />
nog wel als trainer en instructeur.<br />
Stil zitten is er niet bij. Zaterdag en/of zondags<br />
treedt hij op als scheidsrechter bij<br />
het voetballen. ‘En ik bin noch trije jier<br />
foarsitter west fan Hûs en Hiem’ yn <strong>de</strong> gemeente.<br />
Don<strong>de</strong>rdag ’s avonds is zijn biljartavond<br />
in Café It Mounehoekje. En met<br />
Siete bedacht hij tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> jaarwisseling<br />
om maar weer eens oliebollen en appelbeignets<br />
te gaan bakken. We hebben <strong>de</strong><br />
flyer allemaal in <strong>de</strong> bus gehad. ‘Ik tocht<br />
dat ik genôch oaljebollen bakt hie yn die<br />
tweintich jier, mar ik koe it net litte’.<br />
Ria werkt als verzorgen<strong>de</strong> in Brugchelencamp<br />
in De Westereen. ‘Dat is har passie’.<br />
Zestien uur per week, soms ’s nachts. ‘Ik<br />
kin net stil sitte, dat is neat foar my. De<br />
fersoarging fyn ik moai’. En ver<strong>de</strong>r heeft<br />
ze thuis haar werkzaamhe<strong>de</strong>n.<br />
Zij had graag in een oud huis in het dorp<br />
willen wonen en daar hebben ze serieus<br />
naar gezocht. Maar dan moet er vaak veel<br />
aan wor<strong>de</strong>n opgeknapt en een oud huis<br />
vraagt nogal wat on<strong>de</strong>rhoud. Toen ze <strong>de</strong>ze<br />
grond kon<strong>de</strong>n kopen, was het voor Bernard<br />
en Ria gelijk dui<strong>de</strong>lijk. Ze hebben er<br />
een hokje op gezet en zo begon het. Velen<br />
zullen zich hebben afgevraagd, wat<br />
hier zou verrijzen. ‘Dit foun ik in prachtich<br />
plak, hjir woe ik hinne’, seit Bernard. ‘Dus<br />
ik it plak en Ria it hûs. Sy hat alles foar it<br />
hûs regele en útsocht. Ik ha it gefoel as ha<br />
ik hjir altiid al wenne. Myn broers en in<br />
suster wenje allegeare tichtby oan <strong>de</strong><br />
Nieuwe Straatweg’.<br />
‘Ik bin net ûnwennich’, seit Ria. ‘Ik hie wol<br />
graach yn it doarp wenje wollen, maar it<br />
befalt my hjir goed’.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 3 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Goe<strong>de</strong> Tij<strong>de</strong>n, Slechte Tij<strong>de</strong>n<br />
Is eén van Ria haar favoriete programma’s;<br />
zij kijkt graag televisie.<br />
Bernard: ‘Rûzje krije we hast net, want we<br />
sjogge elkoaren sa’n bytsje. Ik bin in protte<br />
op paad’.<br />
En Ne<strong>de</strong>rlandstalige muziek, prachtig. Bernard<br />
is fan van André Hazes en is zelfs<br />
naar zijn uitvaart geweest. ‘We ha <strong>de</strong> earste<br />
LP fan him noch’. Maar ook het Valentijnsconcert<br />
kan hen bekoren.<br />
Bernard heeft een motor, waarop hij twee<br />
jaar terug naar Finland is geweest. ‘Ik kom<br />
<strong>de</strong>r net efterop. Ja ien kear ha ik efterop<br />
sitten, efter hûs. Fier<strong>de</strong>r kom ik net’, seit<br />
Ria.<br />
‘Ien ding moat ik noch wol kwyt, Mûnein is<br />
hôfleveransier fan <strong>de</strong> frijwillige brânwacht<br />
wêr ik ploeglie<strong>de</strong>r/befelfier<strong>de</strong>r fan bin. Yn<br />
Mûnein wenje mar leafst fiif fan <strong>de</strong> fyftjin<br />
frijwilliche brânwachten’.<br />
En <strong>de</strong> takomst?<br />
‘We binne tefre<strong>de</strong>n, it is in moai plakje.<br />
Earst alles hjir mar wat foar elkoar meitsje,<br />
<strong>de</strong> tún oanlizze bygelyks. Miskien wat<br />
geitsjes en hinnen. Letter noch ris in garaazje’.<br />
Voorheen gingen ze vaak naar Kroatië op<br />
vakantie. Een mooi land. Dit jaar ligt <strong>de</strong><br />
prioriteit hier. ‘Miskien noch ris in reiske<br />
mei it fleantúch yn <strong>de</strong> neisimmer, wat ite,<br />
drinke en shoppe. Dat fyn ik leuk’, seit Ria.<br />
<strong>Ut</strong>sein it shoppen fynt Bernard dat ek.<br />
‘Mar earst moat it hjir klear’<br />
Ik wil jullie bedanken voor <strong>de</strong> genoeglijke avond en wens jullie namens <strong>de</strong> redactie van <strong>de</strong> dorpskrant<br />
veel werk- en woonplezier in <strong>de</strong> Mûnein.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 4 Mûnein/Readtsjerk
Algemene Le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong><br />
Feriening foar Doarpsbelangen<br />
Mûnein/Readtsjerk<br />
Secretariaat: 058-2561770.<br />
Datum: Vrijdag 12 april <strong>2013</strong><br />
Plaats: `t Mounehoekje,<br />
Dr. Kijlstrawei 93 te Mûnein.<br />
Aanvang: 20.00 uur.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Agenda:<br />
1. Opening<br />
2. Vaststellen van <strong>de</strong> Agenda<br />
3. Verslag verga<strong>de</strong>ring 2012<br />
(zie dorpskrant juli 2012)<br />
4. Bestuursme<strong>de</strong><strong>de</strong>lingen<br />
5. Jaarverslag<br />
6. Speeltuincommissie<br />
7. Stand van zaken aangaan<strong>de</strong> AED<br />
8. Naamgeving zandpad Ald Reed/<br />
Ekkelreed<br />
9. Financiën<br />
Financieel verslag<br />
Verslag kascommissie<br />
10. Bestuursverkiezing:<br />
Aftre<strong>de</strong>nd en niet herkiesbaar:<br />
Lucas Reinds, Eelkje v.d. Zwaag en<br />
Saapke <strong>de</strong> Vries<br />
Nieuwe kandidaten: Doe<strong>de</strong> Santema,<br />
Wilma van Unen en Wiebe Meijer<br />
Tegenkandidaten kunnen tot een uur<br />
voor <strong>de</strong> aanvang van <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring bij<br />
het bestuur wor<strong>de</strong>n aangemeld.<br />
11. Behan<strong>de</strong>ling van on<strong>de</strong>rwerpen aangedragen<br />
bij punt 2 plus behan<strong>de</strong>ling van<br />
schriftelijk aangedragen on<strong>de</strong>rwerpen.<br />
12. Rondvraag<br />
13. Korte pauze<br />
14. Uitslag stemming naam Âld Reed/<br />
Ekkelreed<br />
15. Presentatie Energie Vereniging Trynwâl<strong>de</strong>n<br />
in oprichting<br />
Sluiting<br />
Vragen of extra agendapunten graag schriftelijk,<br />
uiterlijk 10 april, inleveren op<br />
Tsjerkewei 19 Readtsjerk of mailadres:<br />
tseard.kooi@planet.nl<br />
Duurzaamheid is een actueel on<strong>de</strong>rwerp en<br />
ook in <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n is men hier mee bezig.<br />
Het meest bekend is <strong>de</strong> zonnepanelen<br />
actie in Oentsjerk. Een enthousiaste groep<br />
is nu bezig om voor <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> keer <strong>de</strong>ze<br />
actie te hou<strong>de</strong>n waarbij gezamenlijk zonnepanelen<br />
wor<strong>de</strong>n ingekocht en geplaatst. U<br />
kunt hierover lezen in <strong>de</strong> Doarpskrante op<br />
<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> pagina. Vanavond wordt door<br />
Karel van <strong>de</strong>r Lin<strong>de</strong>n een presentatie gegeven<br />
over dit on<strong>de</strong>rwerp en nog veel meer.<br />
On<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>ren zal ook <strong>de</strong> oprichting van<br />
een energie vereniging of coöperatie voor<br />
<strong>de</strong> hele Trynwâl<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> komen.<br />
Het bestuur van Doarpsbelang Mûnein/<br />
Readtsjerk nodigt u uit om <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>ring<br />
bij te wonen.<br />
Geef uw mening<br />
Naast <strong>de</strong> voormalige bakkerij van Tabe <strong>de</strong><br />
Vries aan <strong>de</strong> Jelte Binneswei is een zandpad.<br />
Doarpsbelang Mûnein/Readtsjerk stelt<br />
voor dit pad een officiële naam te geven en<br />
aan <strong>de</strong> ingangen een naambord te plaatsen.<br />
Nu wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> bewoners twee verschillen<strong>de</strong><br />
namen gebruikt n.l. <strong>de</strong> "Ald Reed", en<br />
<strong>de</strong> "Ekkelreed". In <strong>de</strong> doarpskrante van oktober<br />
2012 staat op blz. 16, 17 en 18 een<br />
artikel over <strong>de</strong> historie van <strong>de</strong>ze reed, geschreven<br />
door Jan van <strong>de</strong>r Zwaag. In dit<br />
artikel wordt ingegaan op welke naam in <strong>de</strong><br />
historie werd gebruikt.<br />
Doarpsbelang wil graag op <strong>de</strong>ze manier<br />
peilen wat <strong>de</strong> inwoners van Mûnein van dit<br />
i<strong>de</strong>e vin<strong>de</strong>n en welke naam zij het zandpad<br />
willen geven. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> algemene le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring<br />
op 12 april komt het aan <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>.<br />
U kunt meedoen met uw mening te geven<br />
via <strong>de</strong> link op trynwal<strong>de</strong>n.nl.<br />
Namens doarpsbelang,<br />
Tseard van <strong>de</strong>r Kooi<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 5 Mûnein/Readtsjerk
Zonnepanelenactie Zon van Tryntsje gaat<br />
los!<br />
De zonnepanelenactie Zon van Tryntsje<br />
krijgt een vervolg voor <strong>de</strong> hele Trynwâl<strong>de</strong>n.<br />
Alle inwoners en het M.K.B. kunnen meedoen.<br />
Het subsidiebudget dat het Rijk in juli 2012<br />
beschikbaar heeft gesteld is nog niet op. Dit<br />
kan extra voor<strong>de</strong>el opleveren. Maar zelfs al<br />
zou er geen subsidieactie zijn, is het aantrekkelijk<br />
om zonnepanelen te kopen. Uw geld<br />
ren<strong>de</strong>ert beter op uw dak dan bij uw bank.<br />
De Zon van Tryntsje actie wordt georganiseerd<br />
door <strong>de</strong> werkgroep Duorsum Gytsjerk<br />
in samenwerking met Grientsjerk. Zij bemid<strong>de</strong>len<br />
voor Trynwâldsters die geïnteresseerd<br />
zijn in <strong>de</strong> aanschaf en installatie van panelen.<br />
U koopt niet alleen zonnepanelen. U<br />
koopt een totaaloplossing. Alle inwoners van<br />
<strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n die mee willen doen zijn van<br />
harte welkom.<br />
U kunt zich vrijblijvend aanmel<strong>de</strong>n als geïnteresseer<strong>de</strong>.<br />
Wij informeren u stapsgewijs over alle zaken<br />
rondom zonnepanelen. Wij kiezen een leverancier<br />
die installaties kan bie<strong>de</strong>n die voldoen<br />
aan <strong>de</strong> hoogste kwaliteitseisen voor<br />
een re<strong>de</strong>lijke prijs.<br />
Na ontvangst van uw aanmeldformulier<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
maakt <strong>de</strong> leverancier een afspraak om samen<br />
met u te bekijken of in uw situatie een<br />
zonnepanelen installatie mogelijk is.<br />
De Zon van Tryntsje actie betekent voor u<br />
een besparing van tijd en geld.<br />
Gemakkelijker zelf schone energie opwekken<br />
kan bijna niet!<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nverga<strong>de</strong>ring van uw Dorpsbelangenvereniging<br />
zult u geïnformeerd wor<strong>de</strong>n.<br />
U kunt zich tot 1 juni a.s. vrijblijvend als geïnteresseer<strong>de</strong><br />
aanmel<strong>de</strong>n via<br />
info@groenkerk.nl<br />
Geen internet? Bel dan het secretariaat van<br />
Grientsjerk 058-8448804 en u krijgt een papieren<br />
formulier in <strong>de</strong> bus.<br />
Daarmee zit u nog nergens aan vast. Op<br />
basis van <strong>de</strong> maatwerkofferte voor uw eigen<br />
situatie kunt u nog steeds beslissen wel of<br />
niet mee te doen.<br />
Duorsum Gytsjerk en Grientsjerk willen met<br />
u op weg naar een duurzame toekomst.<br />
Voor vragen m.b.t dit persbericht kunt u contact<br />
opnemen met:<br />
Karel van <strong>de</strong>r Lin<strong>de</strong>n 058 - 8448804<br />
Groenkerk/Grientsjerk<br />
Jan-Eelke Sikkema 058 - 2169638<br />
Duorsum Gytsjerk<br />
Wist u dat…..<br />
u voor € 7,00 per gezin (voor alleenstaan<strong>de</strong>n €3,50) lid kunt wor<strong>de</strong>n van Dorpsbelang Mûnein-<br />
Readtsjerk? In <strong>de</strong> Dorpskrant leest u wat Dorpsbelang doet voor <strong>de</strong> inwoners van <strong>de</strong> twee dorpen.<br />
Een <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> bijdrage die u betaalt voor het lidmaatschap is bestemd voor <strong>de</strong> Dorpskrant.<br />
De Dorpskrant krijgt u gratis.<br />
Voor het lidmaatschap van Dorpsbelang kunt u bellen met Hillie Damstra, telefoon: 256 3168<br />
In berjocht fan toanielferiening It Nije Doarp.<br />
It Nije Doarp sjocht werom.<br />
Wy hawwe it wer flikt, of net soms?<br />
Yn it begjin siet it ús lykwols net mei: guon<br />
spylers koene net meidwaan wegens sykte,<br />
<strong>de</strong>r wiene noch wat oare tûkelteamen en <strong>de</strong><br />
gryp hat ús ek nogal dwers sitten.<br />
Sadwaan<strong>de</strong> rekke <strong>de</strong> gong wolris wat út <strong>de</strong><br />
rippetysjes, mar hawar, it is allegear wer<br />
goedkaam en wy hawwe wer foar in pear<br />
moaie jûnen soarge, al sizze wy it sels.<br />
De freedtejûns yn it Mounehoekje wie <strong>de</strong><br />
seal net hielendal fol mar <strong>de</strong> sneontejûns<br />
koe <strong>de</strong>r beslist net ien mear by! Dêr binne wy<br />
tige wiis mei! En wat in sfeer, net?!!!<br />
Wy hawwe ek wer in jûn yn Aldtsjerk spyle<br />
en dat hat ek tige goed foldien, neffens <strong>de</strong><br />
reaksjes.<br />
Wat fûnen jim fan ús nije stjer Sijke fan <strong>de</strong>r<br />
Ploeg? Die se it net geweldich? Se hat <strong>de</strong>r<br />
aardich yn ynfestearje moatten mar it<br />
resultaat koe besjen lije!<br />
Wy hawwe in soad posityve reaksjes hawn<br />
en dat jowt ús wer energy foar takom jier.<br />
Dan hoopje wy jim allegear wer te<br />
fermeitsjen mei in nij stik.<br />
En jongelju: wy hawwe jim nedich! Doch mei!<br />
Jim hawwe sjoen hoe’t Sijke it dien hat. It hat<br />
har oh sa goed foldien want wy binne in<br />
gesellige ploeg en hoe drok at sy it ek hat my<br />
har oare beuzichhe<strong>de</strong>n, se wol dochs graach<br />
by ús club bliuwe. Besykje jim it ek ris!<br />
Freegje Sijke mar hoe’n moaie hobby<br />
toanielspyljen is!<br />
Kom mar ris <strong>de</strong>l op ús rippetysjejûnen.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 6 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Dorpsfeest <strong>2013</strong> op 18,19 en 20 april<br />
Don<strong>de</strong>rdag 18 april<br />
19.00 uur op het terrein voor het Mounehoekje:<br />
Buurtvolleybaltoernooi.<br />
Er kunnen zich nog enkele teams aanmel<strong>de</strong>n:<br />
anitareintjes@hotmail.nl<br />
Vrijdag 19 april<br />
13.30-15.00 uur: Spelletjesmiddag voor <strong>de</strong><br />
basisschooljeugd.<br />
15.00-17.00 uur: Playback show in <strong>de</strong><br />
feesttent.<br />
20.00 uur: Cabaret met Gedobr.<br />
21.00 uur: Feest met Jelle B.<br />
Vrijdagavond entree €5.00, bij elke €5.00<br />
op <strong>de</strong> intekenlijst een toegangsbandje gratis.<br />
Zaterdag 20 april<br />
11.00 uur: Matinee met Henkie Mustang.<br />
11.30 uur: Finale buurtvolleybaltoernooi.<br />
12.30 uur: Prijsuitreiking en verloting.<br />
15.00 uur: Spelmiddag met o.a. ei-gooien<br />
en hooivorkdarten.<br />
21.00 uur: Muziek van <strong>de</strong> feestband Stageline.<br />
Op het feestterrein zullen ook <strong>de</strong> draaimolen,<br />
zweef en schiettent weer aanwezig<br />
zijn.<br />
Kin<strong>de</strong>rhuis Samuel<br />
Als gevolg van <strong>de</strong> ziekte van dhr J. Cuperus, Gytsjerk is het afhalen van goe<strong>de</strong>ren t.b.v.<br />
het kin<strong>de</strong>rhuis Samuel gewijzigd.<br />
De goe<strong>de</strong>ren kunnen op uw verzoek wor<strong>de</strong>n afgehaald door: dhr. G. Kingma, Dr. Kijlstraweg<br />
74, Oentsjerk tel 2562108 of door dhr F. <strong>de</strong> Vries, Dr Kijlstraweg 55 Mûnein tel<br />
2562577<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 7 Mûnein/Readtsjerk
Dizze kear ris wat in oar túnpaad. It waar is<br />
noch net bisun<strong>de</strong>r foar in stapke troch <strong>de</strong><br />
tún by immen. <strong>Ut</strong>sein wat snieklokjes en<br />
winterakonieten is <strong>de</strong>r ek noch net safolle te<br />
belibjen yn <strong>de</strong> measte tunen. En... myn<br />
eigen tún rôp om oandacht en <strong>de</strong> pear<br />
moaie dagen yn maart binne troch my dan<br />
ek benut op myn eigen stikje grûn. De boel<br />
opskjinje en wat omsmiete, nij sied bestelle<br />
by <strong>de</strong> Cruydthoek. Ik haw it al wer hielendal<br />
foar eachen hoe as it wur<strong>de</strong> moat, die wyl<strong>de</strong><br />
blommetún fan my.<br />
Myn túnpaadferhaal fûn ik dizze keer yn it<br />
Grikelân en Turkijebosk. Wy kamen Attema<br />
út Aldstjerk tsjin die't begjin maart drok oan<br />
it beamseachjen wie yn it bosk oan <strong>de</strong><br />
Earnebuorren. No ja, drok, syn seage wie<br />
<strong>de</strong>r krekt mei ophol<strong>de</strong>n dat hy hie wol tiid<br />
foar in praatsje. Hy klom sels <strong>de</strong> ljed<strong>de</strong>r op<br />
foar my om plaatsjes te sjitten fan it keale<br />
stik bosk.<br />
Attema kapet yn opdracht fan it Fryske Gea<br />
<strong>de</strong> grutte ikenbeammen die't sa'n 50/60 jier<br />
yn <strong>de</strong> bosk stean. Dizze binne <strong>de</strong>r oan ta op<br />
opromme te wur<strong>de</strong>n. De groei is <strong>de</strong>rút en <strong>de</strong><br />
measte beammen binne oantaaste. “Moat<br />
dat no sa freget mannich kuier<strong>de</strong>r him of har<br />
ôf, moat it no sa keal wur<strong>de</strong>?” Hy kriege hiel<br />
wat opmerkings te ferwurkjen, aardiche en<br />
min<strong>de</strong>r aardiche, sa sei er.<br />
Der wie ek immen die't graach in stik beam<br />
ha woe foar it bouwen fan syn boat, dat hie<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
It túnpaad op ........ It bosk yn<br />
Grytsje Dijkstra<br />
krekt <strong>de</strong> slach die't hy nedich hie.<br />
De bêste man stekt fan wâl en nimt ús mei<br />
lâns siike eksemplaren. “Sjoche jim dizze<br />
iik, oan <strong>de</strong> binnenkant hielendal sêft, die is<br />
net sûn mear. In oare beam fertoant in grut<br />
gat mid<strong>de</strong>n yn <strong>de</strong> kearn. De beammen yn<br />
<strong>de</strong> bosk yn dizze omjouwing hawwe it swier,<br />
<strong>de</strong>r is mar in lytse humuslaach en it sân sit<br />
net sa djip. Yn die hur<strong>de</strong> sânlaach woartelje<br />
<strong>de</strong> beammen net fier <strong>de</strong> grûn yn. Ek troch<br />
<strong>de</strong> lêste lette winter fan ferliene jier binne in<br />
protte beammen oantaaste. De sopstream<br />
wie al op gong en mei <strong>de</strong> hur<strong>de</strong> frost<br />
befearzen <strong>de</strong> beammen oant <strong>de</strong> kearn ta.<br />
Gjin goeie saak. Fansels sitte <strong>de</strong>r ek noch<br />
sûne iiken tusken. Die stronken rinne wol<br />
wer út ta fris grien, sa seit <strong>de</strong> man. It Fryske<br />
Gea wol ek graach dat it bosk in wat oar<br />
oansjoch krijt. Oan <strong>de</strong> râne wat leecher<br />
beammeguod en strûkeboel sadat <strong>de</strong>r wat<br />
meer natoer, wat meer fûgeltsjeboel<br />
beskutting fient. It Gea sil <strong>de</strong> keale plakken<br />
wer beplantsje mei wat leechere soarten sa<br />
as koetsebeibeam en dat soarte fan spul.<br />
Tal fan kape beammen die't sûn wiene gean<br />
nei <strong>de</strong> houtyndustry, dizze dikke stammen<br />
lizze opslein oan it sânpaad. De oare wur<strong>de</strong><br />
yn stikken seage, en geane mei <strong>de</strong> tiid <strong>de</strong><br />
kachel yn. Tiid foar in plaatsje. Attema set<br />
<strong>de</strong> ljed<strong>de</strong>r tsjin in heeche iik en sjit sa fan<br />
boppe ôf in pear foto's foar <strong>de</strong><br />
doarpskrante.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 8 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
We hawwe it ek noch efkes oer <strong>de</strong><br />
mountainbikers die't <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n ferniele, ek<br />
Attema fynt it mar neat die ploechen fietsers<br />
yn it bosk. En sa komt him ynienen noch<br />
wat bisun<strong>de</strong>rs yn it sin; moat jim ris efkes<br />
meikomme. By tafal fûn ik wat nijsgjirrichs.<br />
Wolris heart fan geo-catching, freget er. Ja,<br />
dat hat alris yn ús doarpskrante stien, sei ik.<br />
No kom ris mei.... en wiist ús in plak wer't<br />
ûn<strong>de</strong>r <strong>de</strong> blê<strong>de</strong>n in hânfet te foarskien<br />
komt... it <strong>de</strong>ksel wurd optilt en in bakje mei<br />
al<strong>de</strong>rhanne attributen <strong>de</strong>r yn komt te<br />
foarskyn. Is it net nijsgjirrich, sei er, sa moai<br />
ferstoppe hjir yn it bosk. De schat in het<br />
bos....<br />
Wy nimme ôfskie, winskje him sterkte mei<br />
syn stikkene masine.<br />
Sa sjoche we mei oare eachen nei <strong>de</strong><br />
kealslach yn it bosk. Ea <strong>de</strong>lset as<br />
iikhakhoutboskjes troch <strong>de</strong> Van Sminia's,<br />
wêr't <strong>de</strong> perselen út die tiid no min of meer<br />
wer foar it ljocht komme. Ek doe wur<strong>de</strong> <strong>de</strong>r<br />
kape om it hout te ferkeapjen. De râne sille<br />
no fêst wer mear it karakter krije fan<br />
doe<strong>de</strong>stiids, want doe stiene <strong>de</strong>r fêst gjin<br />
heeche beammen yn Grikelân en Turkije.<br />
Sa komt my mei die skat yn it bosk nog in<br />
aardich ferhaal yn it sin wat ik alris lêzen ha<br />
yn in boekje fan Rinze Visser oer <strong>de</strong> a<strong>de</strong>l yn<br />
<strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n. Op <strong>de</strong> hoeke fan <strong>de</strong> Van<br />
Sminiawei en <strong>de</strong> Klaas Douweswei die't nei<br />
Readtsjerk rint, stie oan it ein fan 1800 It<br />
Nije Slotsje boud troch <strong>de</strong> Van Sminia's.<br />
Doe't it slotsje yn 1916 ôfbrutsen waard en<br />
<strong>de</strong> grûn sljuchte wur<strong>de</strong>, fûnen <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs<br />
in kistke. In ticht soldjeare kistke, in skat, sa<br />
tocht men en gau rûnen se <strong>de</strong>r mei nei <strong>de</strong><br />
Klinze, nei Jhr. Hobbe Van Baerdt Van<br />
Sminia. Doe't dizze it kistke iepenje liet, siet<br />
<strong>de</strong>r net <strong>de</strong> sa begear<strong>de</strong> skat fan sulver en<br />
goud yn, mar in yn doeken wikkele<br />
geraamte fan in lyts hûntsje......<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 9 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Mijn Hobby: Geert praat met Klaas over miniatuurbouw<br />
Geert Knobbe<br />
Miniaturen. Zo noemt Klaas <strong>de</strong> uitstalling<br />
van mo<strong>de</strong>ltractoren, laadwagens, kuilhapper,<br />
balenwikkelaar, mestwagens en<br />
ver<strong>de</strong>r van zo ongeveer alles wat er in <strong>de</strong><br />
landbouw op wielen rijdt. Ik zag zojuist op<br />
zijn kamer <strong>de</strong> twee kasten en vitrines vol<br />
met zelfgebouw<strong>de</strong> en <strong>de</strong>els gekochte mo<strong>de</strong>llen.<br />
Bene<strong>de</strong>n praten we ver<strong>de</strong>r over<br />
<strong>de</strong>ze hobby.<br />
Klaas werkt in het groenbeheer, op het<br />
terrein van <strong>de</strong> golfbaan van Leeuwar<strong>de</strong>n.<br />
Hij is veel buiten. Is dat niet op het werk,<br />
dan thuis of bij an<strong>de</strong>ren. Vaak met <strong>de</strong> eigen<br />
trekker die we als miniatuur op <strong>de</strong><br />
voorpagina van <strong>de</strong>ze dorpskrant zien.<br />
Ooit begon broer Jan van hout mo<strong>de</strong>lletjes<br />
te bouwen. Klaas ging mee doen als tijdverdrijf<br />
in <strong>de</strong> wintertijd. Al gauw verplaatste<br />
Klaas het werk naar het huis van zijn<br />
ou<strong>de</strong>rs en ging werken met metaal. Het<br />
huis waar hij ook nu nog woont. Achter in<br />
<strong>de</strong> schuur is een werkbank met aan <strong>de</strong><br />
wand gereedschap. In een kist en aan <strong>de</strong><br />
wan<strong>de</strong>n het benodig<strong>de</strong> gereedschap.<br />
Want dat is toch het speciale met <strong>de</strong> miniaturen<br />
van Klaas: hij maakt ze zelf. Dat<br />
met rij<strong>de</strong>nd materiaal als voorbeeld of be-<br />
staand mo<strong>de</strong>l. Vaak bij voorkeur uit <strong>de</strong><br />
omgeving. Hij bouw<strong>de</strong> als mo<strong>de</strong>l <strong>de</strong> trekker<br />
die bij hun in gebruik is. De veewagen<br />
zoals die bij Dijkstra in Rinsumageest gebouwd<br />
wordt en in het noor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
Ik sta er versteld van hoe getrouw het er<br />
uit ziet. En dat het echt kan werken, zoals<br />
<strong>de</strong> laadwagen waar kabels naar achteren<br />
lopen voor <strong>de</strong> bewegen<strong>de</strong> <strong>de</strong>len en waar<br />
twee wielen mee <strong>de</strong> bocht nemen.<br />
Het bouwmateriaal wordt on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
gehaald in <strong>de</strong> hobby winkel. Hout is niet<br />
meer het basismateriaal, maar messing<br />
plaatjes. Dit metaal is soepel buigbaar en<br />
daarom goed te gebruiken. Ver<strong>de</strong>r is een<br />
gasbran<strong>de</strong>rtje handig voor het sol<strong>de</strong>ren en<br />
is een mo<strong>de</strong>lbouw cirkelzaagje een gewaar<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
kameraad bij dit werk. On<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
van bestaan<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>llen wor<strong>de</strong>n<br />
ook wel <strong>de</strong>els gebruikt als materiaal voor<br />
<strong>de</strong> nieuwe miniatuur.<br />
Er zijn veel liefhebbers voor miniaturen.<br />
Een groot aantal verzamelaars en min<strong>de</strong>r<br />
bouwers. Voor Klaas is het mooist <strong>de</strong><br />
bouw van een miniatuur waarvan <strong>de</strong> fabrikant<br />
nog geen mo<strong>de</strong>l uitbracht.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 10 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Soms is hij wel <strong>de</strong> eerste bouwer maar<br />
komt <strong>de</strong> fabrikant daarna ook met een mo<strong>de</strong>l.<br />
Als Klaas iets bijzon<strong>de</strong>rs tegenkomt<br />
wordt het ook wel door hem gekocht<br />
Klaas werkt veel samen met zijn neef Sikke<br />
Kooistra uit Aldtsjerk. Samen staan ze al<br />
zo’n vijftien jaar op <strong>de</strong> Landbouwminiaturenbeurs<br />
in Zwolle. Een enorme beurs in<br />
<strong>de</strong> IJselhallen waar <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>lwereld uit binnen<br />
en buitenland elkaar treft. Ze gebruiken<br />
twee tafelplateaus met een sloot er<br />
tussen. Elk jaar voegen ze weer iets toe<br />
aan <strong>de</strong>ze uitstalling. Zoals een paar jaar<br />
gele<strong>de</strong>n een paard dat in <strong>de</strong> sloot raakte<br />
en er met – uiteraard miniatuur - materiaal<br />
werd uitgetrokken. Verkopen doen ze daar<br />
niet. Wel interesses uitwisselen en probleempjes<br />
oplossen met collega liefhebbers.<br />
Klaas “miniatuurt“ überhaupt niet voor<br />
<strong>de</strong> verkoop. Elk zelf gemaakt exemplaar is<br />
uniek en wordt gekoesterd.<br />
We staan achter in <strong>de</strong> schuur bij <strong>de</strong> werkbank.<br />
Ik maak wat foto’s. Geert <strong>de</strong> Vries<br />
heeft net een schaap geassisteerd bij het<br />
lammeren. De schuur is omstreeks half<br />
maart vol met moe<strong>de</strong>r schapen en het jonge<br />
spul. Wat een inspireren<strong>de</strong> omgeving<br />
voor dit soort mo<strong>de</strong>lbouw!<br />
Ik wens <strong>de</strong> mannen een goe<strong>de</strong> avond en<br />
Klaas voor <strong>de</strong> toekomst nog veel plezier<br />
met zijn hobby!<br />
Gaatze Postma neemt <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong> Alpe d’HuZes<br />
Gaatze Postma gaat op 6 juni <strong>2013</strong> <strong>de</strong>elnemen<br />
aan <strong>de</strong> Alpe d’HuZes Hij doet dit<br />
niet alleen. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> naam Cycling Trynwâl<strong>de</strong>n<br />
gaat hij in een groep van 7 enthousiaste,<br />
sportieve jongemannen uit <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>ze uitdaging aan om 6 keer <strong>de</strong><br />
Alpe d’Huez te beklimmen. De an<strong>de</strong>re renners<br />
van Cycling Trynwâl<strong>de</strong>n zijn: Fed<strong>de</strong><br />
Durk Kingma, Oentsjerk. Herre Kingma,<br />
Aldtsjerk. Cor Visser, Gytsjerk. Fokke Zijlstra,<br />
Gytsjerk. Peter Talsma, Leeuwar<strong>de</strong>n<br />
en <strong>de</strong> teamcaptain Sybren Dijkstra uit<br />
Oentsjerk. Nadat ze in 2012 <strong>de</strong><br />
‘Slachtemarathon’ hebben gelopen waren<br />
ze op zoek naar een nieuwe uitdaging. Al<br />
snel kwamen ze op het i<strong>de</strong>e om te gaan<br />
fietsen en wat is er dan mooier om dat te<br />
combineren met een goed doel, het evenement<br />
van <strong>de</strong> KWF Kankerbestrijding.<br />
Om het benodig<strong>de</strong> sponsorgeld bijeen te<br />
krijgen moeten er sponsors geregeld wor<strong>de</strong>n.<br />
Ver<strong>de</strong>r is er van alles door hun georganiseerd;<br />
een voetbaltoernooi, touwtrektoernooi<br />
en noem het maar op. Samen met<br />
zo’n 7500 <strong>de</strong>elnemers, zowel teams als<br />
individuele <strong>de</strong>elnemers, gaan zij op 6 juni<br />
op <strong>de</strong> fiets naar <strong>de</strong> top.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 11 Mûnein/Readtsjerk
Hast eltse <strong>de</strong>i is it wer rekke by it lêzen fan<br />
bepaald nijs yn <strong>de</strong> krante. Men soe hast<br />
tinke dat heal Ne<strong>de</strong>rlân korrupt is, fan<br />
bedriuw oant ynstânsje. Jo wur<strong>de</strong><br />
beso<strong>de</strong>mietere wer 't jo sels by binne en<br />
"se" strike mekoars dwaan en litten rjocht,<br />
mei as beleaning in slompe jild. Jo wur<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r mislik fan. Sa dat moast ik efkes kwyt.<br />
No wat myl<strong>de</strong>r nijs (jo mei it ek oerslaan) <strong>de</strong>r<br />
geane wy dan.<br />
Jehannes rekke yn it nijs. Dit grutte bist lei<br />
op it strân <strong>de</strong>a te gean. Dat wie wat, sels in<br />
minister hie <strong>de</strong> lieding by it rê<strong>de</strong>n fan it<br />
joekel. En dochs knypte <strong>de</strong> fisk <strong>de</strong>r tusken<br />
út. It bliek ek noch in Jehanne te wêzen.<br />
Lokkich komt <strong>de</strong>r no in draaiboek foar sokke<br />
gefallen. Efternei kaam <strong>de</strong> Bultrug te<br />
ferstjerren troch in hommels opkommen<strong>de</strong><br />
spierskea.<br />
Yn Achtkarspelen "lekte" in riedslid. Soks<br />
mei net foarkomme fansels. De<br />
boargemaster hat it persoanlik oanpakt. De<br />
útkomst wie lyk as lytse Teake seit: wa't it<br />
net helpe kin, kin <strong>de</strong>r ek neat oan dwaan.<br />
Wol komme <strong>de</strong>r maatregels. De<br />
gemeenterie mei nei ôfrin fan in gearkomste<br />
net langer as in oere neiprate, ek mei net<br />
mear oerdiedich sûpt wur<strong>de</strong> yn dat oerke.<br />
Se krije ek les yn it omgean mei <strong>de</strong> parse.<br />
Jammer, want se wiene <strong>de</strong>r altyd sa<br />
gesellich in jûntsje út, en dan wur<strong>de</strong> jo <strong>de</strong><br />
lippen wol ris wat los.<br />
No it ien en oar oer in wethâl<strong>de</strong>r út Drinte.<br />
Hy hat betocht dat wy in protte wetter<br />
besparje troch ûn<strong>de</strong>r it dûsen te pisjen. Ik<br />
tink dat it noch goedkeaper kin troch dan ek<br />
fourt mar te poepen. It putsje rêd <strong>de</strong>r wol<br />
mei en it kostet ek gjin hûskerôle. Eartyds<br />
sei men wol ris fan in smoarge hûshâlding: it<br />
binne grutte drinten en it blykt wier te wêzen.<br />
De broek sakket my <strong>de</strong>r hast fan ôf.<br />
Dan in hiel oar ferhaal fan Fryske grûn. De<br />
besjoer<strong>de</strong>rs fan in sikehûs, in soarchfersekering<br />
en <strong>de</strong> provinsje ha elk in<br />
ynkommen fan 380, 360 en 229 tûzen euro.<br />
Hjir sjitte (alteast myn) wur<strong>de</strong>n te koart.<br />
Allinne al yn Fryslân spoekje <strong>de</strong>r 25 fan dit<br />
soarte "bestjoer<strong>de</strong>rs" om.<br />
Der is hoop foar <strong>de</strong> boeren, want it docht<br />
bliken dat âl<strong>de</strong>rwetsk jarjen better is dan<br />
ynjektearjen. Yn Denemarken wisten se dat<br />
al lang. No <strong>de</strong> ambtners nog efkes oer <strong>de</strong><br />
sleat lûke en <strong>de</strong> pypkebrol kin efter <strong>de</strong><br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Kommentaar op it nijs begjin <strong>2013</strong><br />
Pieter Hovinga<br />
jarretank wei. As it slagget dan komme <strong>de</strong>r<br />
dan ek wer wjirms en fûgels yn <strong>de</strong> grei<strong>de</strong>n.<br />
Hawwe jim al troch dat wy no nasjonaale<br />
plysjes ha? Noch ien reorganisaasje en <strong>de</strong>r<br />
binne Europeeske fjildwachters. Yn <strong>de</strong><br />
krante stie it folgjen<strong>de</strong>: Bij een groot inci<strong>de</strong>nt<br />
wordt <strong>de</strong> Leeuwar<strong>de</strong>r burgemeester als<br />
voorzitter veiligheidsregio ingeschakeld.<br />
Tegelijk <strong>de</strong>nkt <strong>de</strong> burge-meester van<br />
Groningen als coördinerend burgemeester<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk te zijn. Ook komen <strong>de</strong><br />
korpschef en <strong>de</strong> politiechef er aan te pas.<br />
Over wie eindverantwoor<strong>de</strong>lijk is kan <strong>de</strong><br />
politiewoordvoer<strong>de</strong>r niets zeggen. Nei myn<br />
betinken rint it aanst as in tierelier en dan<br />
noch efkes harren kompjûterswierrich-<br />
he<strong>de</strong>n oanpakke en wy binne wer by <strong>de</strong> tiid.<br />
Mids jannewaris, "co<strong>de</strong> oranje", dat wie in<br />
och he<strong>de</strong>n. Troch it snijen rekke ús lân yn<br />
disharmony. Wol fiif sintimeter snie foel <strong>de</strong>r<br />
yn it su<strong>de</strong>n. Hja koene it net oan. Lokkich<br />
hiene wy hjir yn ús Fryslân moai glêd iis al<br />
wie it op plakken mar in flueske. Kloften<br />
Hollan<strong>de</strong>rs komme <strong>de</strong>r op ôf, Jan<br />
Oostenbrug wie <strong>de</strong>r suver lulk om. As hy<br />
warskôge wur<strong>de</strong> <strong>de</strong> man útlake. Ja wiene<br />
<strong>de</strong>r ommers om kommen. En doe foel <strong>de</strong>r ek<br />
yn Fryslân snie. Sâlt struie wie it boadskip.<br />
Altemets jage <strong>de</strong> gemeenteauto ek troch<br />
Readtsjerk mei it skowboerd foarop en sâlt<br />
yn 'e bak efterop. Hja sille wol struid ha nim<br />
ik oan. It begrutte my sa om al dy minsken<br />
fan bûten ús provinsje mei somtii<strong>de</strong>n wiete<br />
sokken of slimmer. Wol hâl<strong>de</strong>n se <strong>de</strong><br />
helptsjinsten sa moai oan 'e praat. Jan hie<br />
gelyk, sels betêlje!<br />
De bewenners fan <strong>de</strong> fillawyk Blitsaerd<br />
binne oerstjoer. Wat is it gefal, <strong>de</strong> gemeente<br />
wol yn <strong>de</strong> heal lege wyk goedkeapere huzen<br />
bouwe. Dat kin net fansels want mei<br />
arbei<strong>de</strong>rsfolk op 'e buert sakje harren huzen<br />
yn waar<strong>de</strong>. My tinkt <strong>de</strong> boppe modalen<br />
keapje mei syn allen <strong>de</strong> lege bougrûn en<br />
lizze in golfbaan oan. In Heras stek om it<br />
hiele gebiet en se ha in paradyske foar har<br />
sels.<br />
Dan no wat goed nijs. De kommen<strong>de</strong> trije<br />
jier mei men wer ljipaai sykje en dan ek<br />
noch 400 aaien mear. It mobieltsje moat wol<br />
mei fansels.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 12 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Wat wiene wy Ne<strong>de</strong>rlân<strong>de</strong>rs tûk eartiids,<br />
soms hiene wy <strong>de</strong> gek mei <strong>de</strong> Belgen. Dat is<br />
neffens my no oarsom. It gefal wol dat <strong>de</strong>r<br />
nije helikopters oanskaft binne troch Definsje,<br />
mar dy kringen doge net. En no soene wy<br />
<strong>de</strong>r ek noch krekt mei efter <strong>de</strong> piraten oan.<br />
Lokkich mei wy no in pear âl<strong>de</strong> tastellen fan<br />
België liene. Mei <strong>de</strong> nije Fyra treinen is it al<br />
krekt sa. Se ri<strong>de</strong> foar gjin meter en <strong>de</strong> stikken<br />
blik fleane <strong>de</strong>r nei. No mar wer mei <strong>de</strong><br />
âldsjes nei Brussel. Yn 2005 heake it ek al<br />
mar troch dwarsens fan <strong>de</strong> ambtners kaam<br />
<strong>de</strong> minister <strong>de</strong>r net efter. Hy wist fan neat! No<br />
rekke ek noch in topman fan Fyra fertocht fan<br />
frau<strong>de</strong>. In tsjustere saak tinkt my .<br />
Sjochst wol ris nei it programma "Droomhuis<br />
gezocht"? Wat behelpe wy ús dan oan <strong>de</strong><br />
Tsjerkewei. Ik moat sizze foar 150 tûzen ha<br />
jo in knap hûs yn it bûtenlân. Mar dan giet<br />
bygelyks <strong>de</strong> doar nei <strong>de</strong> âl<strong>de</strong>rsliepkeamer<br />
iepen en sjogge wy in opperflakte sa grut as<br />
in skoallelokaal en wat seit mefrou: De kamer<br />
"masterbedroom" is niet echt groot! Tsjonge,<br />
jonge, jonge. Wat libje wy lyts yn ús<br />
keamerke.<br />
De SNS bank soe omfalle mar lokkich hat ús<br />
regear <strong>de</strong>r mei rêdt. Mei boargerjild komme<br />
jo in hiel ein, is't net sa. Rutte hat <strong>de</strong>r<br />
foartendaliks ek mar in nije direkteur tsjin oan<br />
smiten foar 5,5 ton om it spul wer op gong te<br />
bringen. Foar min<strong>de</strong>r kin <strong>de</strong> minister-presidint<br />
gjin goeie lie<strong>de</strong>rs fiene seit er. No wit ik ek<br />
wêrom as it sa no en dan heaket yn ús<br />
regear. Rutte krijt nammentlik mar foech 1,5<br />
ton yn it jier. Neffens in oare minister kinne<br />
bankmeiwurkers wol mei wat min<strong>de</strong>r lean ta.<br />
It is net te filmjen.<br />
Lokkich is <strong>de</strong>r no ek yn It Fean neiskoalse<br />
<strong>de</strong>ibehân<strong>de</strong>ling foar oerstjoere "pubers". Wat<br />
ha ik wat misse moaten yn myn jonge jierren.<br />
Foar, tusken, nei en pjutteropfang wisten wy<br />
net fan. Sels in beukerskoale wie <strong>de</strong>r net.<br />
Hoe binne wy grut wur<strong>de</strong>n tink ik wol ris.<br />
Mids febrewaris hâl<strong>de</strong> Omrop Fryslân yn <strong>de</strong><br />
Trynwâl<strong>de</strong>n ta. De fytsmakker wie al ris yn<br />
byld en no skarrelen se mei in pear<br />
keakeljen<strong>de</strong> froulju <strong>de</strong> Lange Strjitwei <strong>de</strong>l op<br />
nei <strong>de</strong> Mûnein. Hoe soe it ek oars sy<br />
bedarren by in 70 jierige ynwenner fan it<br />
doarp dy 't drok dwaan<strong>de</strong> wie mei it feien fan<br />
snie dat noch falle moast. Hy hie wol efkes<br />
tiid. It petear gie al gau wer oer keakeljen en<br />
hintsjes. Op it stuit ferhipte syn plomfee it,<br />
mar <strong>de</strong> hintsjes fan syn soanen wiene net fan<br />
'e lêch. Lokkich sit er no net sûn<strong>de</strong>r aaien. Ja<br />
filmen ek yn it hinnehok mar it binne gjin<br />
"plofkippen" sa te sjen. Dat witte wy dan mar<br />
wer en ek dat froulju twa dingen tagelyk<br />
kinne: ôfwaskje en kofje sette. Ik tink fan wol<br />
trije want se prate <strong>de</strong>r ek noch by. Do silst<br />
mar H of F hjitte. HEA! hea.<br />
Wittenskippers oan <strong>de</strong> universiteit te North<br />
Carolina binne <strong>de</strong>r efter dat hoe grutter <strong>de</strong><br />
hântekening fan in topman, hoe grutter <strong>de</strong><br />
kâns dat syn bedriuw omfalt. Dus tink al<br />
efkes nei by it tekenjen fan dit of dat.<br />
Yn Grinslân lizze <strong>de</strong> minsken te skuodzjen<br />
op 'e koai. No ha wy in probleem, want it gas<br />
ha wy ferkocht oan <strong>de</strong> Dútsers. Ik bin benijd<br />
hoe as ús regear hjir <strong>de</strong> kont wer út draait. Jo<br />
sil <strong>de</strong>r mar wenje. Moai dat <strong>de</strong> ynwenners<br />
wol foarljochting krije. En <strong>de</strong> NAM, hij boor<strong>de</strong><br />
voort bij Veendam.<br />
No hiel war oars. Altemets rinne <strong>de</strong> reëen hjir<br />
yn <strong>de</strong> grei<strong>de</strong> foar hûs te weidzjen. Der binne<br />
in stik as acht, en dan ek noch in pearke<br />
haskes. Wat is <strong>de</strong> natoer moai as jo it mar<br />
sjen wolle. De bisten binne wol skril foar<br />
minsken mar dat is te begrypen want dat bin<br />
wy ek sa stadichoan.<br />
De bou fan in super te Starum wie stil lein om<br />
't <strong>de</strong>r in wetterspitsmûs om skarrele. No nei<br />
in pear moanne hat it mûske <strong>de</strong> kuierlatten<br />
nommen en kin <strong>de</strong> timmerman wer los. Wa<br />
betellet <strong>de</strong> man syn skea, Mariane?<br />
Keunstskil<strong>de</strong>r Paul Bos hat nei twa jier syn<br />
projekt ûlen yn Galerie Feankleaster te<br />
hingjen. Om 't ik regelmjittich wurk fan him yn<br />
<strong>de</strong> famylje tsjin kom en it eltse kear wer<br />
bewûn<strong>de</strong>rje soe ik sizze: Dat moat jim net<br />
misse !<br />
By in brân te Blije is astbest frij kommen. Mar<br />
dat spul kin op it stuit net opromme wur<strong>de</strong><br />
want <strong>de</strong>r sit winter yn <strong>de</strong> groun. De Hege Dyk<br />
is ôfset en <strong>de</strong> bewenners moatte troch <strong>de</strong><br />
efterdoar nei bûten. Dat it mar gau teiwaar<br />
wur<strong>de</strong> mei dan is it hiem wer wiet en<br />
smoarch. Snappe jo it noch?<br />
Yn Ne<strong>de</strong>rlân snije <strong>de</strong> boeren ûn<strong>de</strong>r. Se ha<br />
gjin <strong>de</strong>partemint en prioriteit mear, en falle no<br />
ûn<strong>de</strong>r economyske saken. Der sit noch mar<br />
ien boer yn <strong>de</strong> Twad<strong>de</strong> Keamer. Mar sa seit<br />
men, boeren en tún<strong>de</strong>rs fertsjinje <strong>de</strong> romte<br />
om te ûn<strong>de</strong>rnimmen. Mooi sein! Biste<br />
wolwêzen is no it stopwurd. Ear<strong>de</strong>r wie ús<br />
lân in suvellân mar no in soarte fan nasjonaal<br />
park. Der emigrearje ferskate boeren en dat<br />
hâld yn wer min<strong>de</strong>r wurk yn <strong>de</strong> meganisaasje<br />
en stâlbou. It is net te kearen en dus hâld ik<br />
no ek mar wer op mei myn ge-eamel.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 13 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Op in sneon, ein augustus ferline jier, waard<br />
ik skille troch Jikke ten Hoeve út Aldtsjerk.<br />
Der wienen by har in nêst mei swellen op <strong>de</strong><br />
hikkepeal set wur<strong>de</strong>n wat hja hjir mei oan<br />
moast en as ik ek ris sjen woe. Dat ik op <strong>de</strong><br />
fyts <strong>de</strong>r hinne.<br />
Wat bliek no? Der wie in nêst mei trije jonge<br />
swellen fan in wytgatsje (huiszwaluw) by <strong>de</strong><br />
buorlju fan <strong>de</strong> gevel fallen.<br />
It hie <strong>de</strong>r al in skoftsje lein mei sa no en dan<br />
in bui <strong>de</strong>r oer hinne, dat <strong>de</strong> âl<strong>de</strong>rs wienen <strong>de</strong>r<br />
al net mear by. Der moast wat barre oars<br />
gienen <strong>de</strong> trije jongen <strong>de</strong>a. Ik sels woe <strong>de</strong><br />
froulju <strong>de</strong>r thús ek net mei opskypje en Jikke<br />
har buorlju hawwe bei<strong>de</strong> wurk, dat dy kinne<br />
net <strong>de</strong> hiele <strong>de</strong>i om <strong>de</strong> jongen tinke.<br />
Jikke woe <strong>de</strong>r sels wol op passe, hja hie noch<br />
<strong>de</strong> measte tiid en hie <strong>de</strong>r ek wol niget oan om<br />
<strong>de</strong> ferantwurding op harren te nimmen. It<br />
memme ynstinkt kaam wer boppe.<br />
Sa no en dan kaam ik ris te sjen of skille har<br />
hoe it gie. De earste nacht wie it slimste, <strong>de</strong><br />
fûgels wienen sa kâld west dat Jikke hie se<br />
mar mei op bêd naam en sels net in each<br />
tichtdien.<br />
Fan kun<strong>de</strong>, mei tamme fûgeltsjes, hie hja wat<br />
opfok foer foar jonge tropyske fûgels krigen,<br />
<strong>de</strong> swellen waaksen by <strong>de</strong> klippen op. Mei<br />
ferbjustering seach hja <strong>de</strong> swellen feroarjen<br />
Natoer: Trije Swellen<br />
Pyt van <strong>de</strong> Pol<strong>de</strong>r<br />
en fûn it moai om te dwaan. Jikke hie in<br />
doaske makke mei in iepening as in<br />
swellenêst en wat sêfte doekjes <strong>de</strong>r yn sadat<br />
se waarm en yn <strong>de</strong> smoute sitte koenen. Alle<br />
trije moai op <strong>de</strong> rigele yn <strong>de</strong> iepening, in<br />
pracht gesicht.<br />
Mar dan komt ek it momint dat <strong>de</strong>r flean<br />
meneuvels dien wur<strong>de</strong> en dêr is in húskeamer<br />
net sa geskikt foar. Nei in lytse wike moast<br />
<strong>de</strong>r in beslút naam wur<strong>de</strong> wat <strong>de</strong>r mei <strong>de</strong><br />
fûgels barren gie. By Klaske oan <strong>de</strong> Klaas<br />
Douweswei wienen noch altyd boereswellen<br />
harren jongen oan it fuorjen. Soenen se yn<br />
san nêst set wur<strong>de</strong> kinne, sadat dy swellen se<br />
meifuorje? En as it net slagget binne se <strong>de</strong>a<br />
of se wur<strong>de</strong> <strong>de</strong>r útwipt troch mem boereswel!<br />
Dan soe alle wurk foar neat west hawwe.<br />
Wy hawwe keazen foar it wisse en it beslút<br />
naam om <strong>de</strong> swellen nei <strong>de</strong> Fûgelhelling te<br />
bringen. Dêr binne hja <strong>de</strong>r op klear en <strong>de</strong>r<br />
sille grif mear wêze sadat se mei-elkoar los<br />
litten wur<strong>de</strong> kinne. Sterk genôch om harren<br />
reis nei it sú<strong>de</strong>n te meitsjen. It waard al krap<br />
foar <strong>de</strong> fûgels om noch op tiid die kant út te<br />
gean.<br />
Dat sadwaan<strong>de</strong> setten Jikke en ik op sneon 1<br />
septimber ôf nei Oerterp om <strong>de</strong> trije swellen ôf<br />
te leverjen. Hja woe graach mei om te sjen of<br />
<strong>de</strong> fûgels wol goed te plak kamen.<br />
Mei in foldien gefoel ri<strong>de</strong>n wy<br />
wer nei Aldtsjerk. Jikke fûn it hiel<br />
moai om dit dien te hawwen, it<br />
wie wol ynspannend, foaral yn it<br />
begjin. Ik wie bliid dat hja it<br />
dwaan woe.<br />
As <strong>de</strong>r wat fan te loane kaam is<br />
nei it loslitten witte jo dôchs nea.<br />
Doe’t ik in wike letter wer by <strong>de</strong><br />
Fûgelhelling kaam mei in net al<br />
te sterke jonge goudûle (kerkuil),<br />
sieten <strong>de</strong> trije swellen fan Jikke<br />
noch moai yn harren koaike mei<br />
noch mear soartgenoaten. Sels<br />
hiele lytse jonkjes dy’t noch folle<br />
letter út it aai kaam binne<br />
waar<strong>de</strong>n noch grut brocht om <strong>de</strong><br />
grutte reis te meitsjen.<br />
It doart net lang mear, dan kinne<br />
wy se wer fleanen sjen en sykje<br />
se harren plakken by <strong>de</strong> húzen<br />
wer op.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 14 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Culturele Commissie Roodkerkje<br />
Johan <strong>de</strong> Lange<br />
Passykonsert yn it Readtsjerkje op snein 17 maart<br />
De Passytiid is wer oanbrutsen. En dêr by<br />
past dan in Passykonsert, muzyk oer <strong>de</strong><br />
lijenswei fan Jezus.<br />
Eltsenien kent wol <strong>de</strong> Matthéus - of <strong>de</strong> Jehannespassion,<br />
yn grut ferbân útfierd, mei<br />
koar en orkest.<br />
Yn it tsjerkje fan Readtsjerk in behein<strong>de</strong>r<br />
selskip, bestean<strong>de</strong> út twa sjongeressen;<br />
Tetsje van <strong>de</strong>r Kooi, sopraan, ear<strong>de</strong>r te<br />
hearen yn it Readtsjerkje en mezzosopraan<br />
Inez Carsouw.<br />
De begelieding is fan Jacco Lamfers op it<br />
oargel fan it tsjerkje - hiel bysûn<strong>de</strong>r ! - en<br />
Yulia Kharitonova, cello.<br />
De froulju sjonge allinne en tegearre fan<br />
César Frank “O vos omnes” en fan J.S.<br />
Bach inkel<strong>de</strong> stikken út <strong>de</strong> Matthéus Passion.<br />
Foar it skoft spilet it oargel in sonate fan<br />
Vivaldi, tiidgenoat fan Bach.<br />
Yulia spilet op <strong>de</strong> cello, solo, in suite fan<br />
Bach.<br />
Nei it skoft in lange, mar boeien<strong>de</strong> útfiering<br />
fan it Stabat Mater fan Pergolesi, in<br />
kleisang oer it lijen en <strong>de</strong>a fan Christus<br />
oan it krús en syn djipdrôviche mem, Maria,<br />
dy’t dit oansjocht.<br />
Muzyk dy’t rekket ! De cello mei syn donkere<br />
lûd, rekket lyk yn it ûn<strong>de</strong>rliif !<br />
Dêr tsjinoer <strong>de</strong> ljochte toanen fan it oargel.<br />
In prachtige kombinaasje. In fynst ek; <strong>de</strong><br />
cello boppe neist it oargel, <strong>de</strong> sjongeressen<br />
foar yn <strong>de</strong> tsjerke; it lûd is foar it publyk<br />
yn in perfekte balâns.<br />
Tetsje hat in hel<strong>de</strong>re foardracht, kleuret<br />
prachtich by <strong>de</strong> waarme, natuerlike mezzo<br />
fan Inez.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 15 Mûnein/Readtsjerk
Eeuwenou<strong>de</strong> sarcofaagsteen terug in<br />
Readtsjerk<br />
Op don<strong>de</strong>rdag 7 maart stopte een bijzon<strong>de</strong>r<br />
transport in Readtsjerk. Op een diepla<strong>de</strong>r<br />
werd een eeuwenou<strong>de</strong> sarcofaagsteen<br />
vervoerd. Het sarcofaag<strong>de</strong>ksel<br />
stamt uit het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> eeuw en<br />
heeft in die tijd een sarcofaag, een stenen<br />
doodskist, be<strong>de</strong>kt. Het <strong>de</strong>ksel is ooit gevon<strong>de</strong>n<br />
bij het kerkje van Roodkerk en<br />
heeft volgens een ou<strong>de</strong> tekening een tijdlang<br />
als versiering naast <strong>de</strong> ingangs<strong>de</strong>ur<br />
zijn plaats gehad. Het <strong>de</strong>ksel toont een<br />
bid<strong>de</strong>n<strong>de</strong> figuur, boven <strong>de</strong> figuur zijn druivenranken<br />
te zien.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Nieuws van ‘t Roodkerkje<br />
Grytsje Dijkstra<br />
Het sarcofaag<strong>de</strong>ksel is vanwege zijn bijzon<strong>de</strong>rheid<br />
en zeldzaamheid lange tijd te<br />
bezichtigen geweest in het Fries Museum<br />
te Leeuwar<strong>de</strong>n. Door inspanningen van<br />
Gerbrich Gerbrandy, <strong>de</strong>stijds in haar functie<br />
als secretaresse van <strong>de</strong> Stichting tot<br />
het behoud van het Roodkerkje, samen<br />
met haar man wijlen Sjoerd Gerbrandy, is<br />
het terugkeertraject in gang gezet. Nu vele,<br />
vele jaren later is <strong>de</strong> steen ein<strong>de</strong>lijk<br />
weer op zijn plek teruggekeerd. Hij wordt<br />
tij<strong>de</strong>lijk opgeslagen en langzaam ontvouwt<br />
zich een plan voor een mooie plek voor <strong>de</strong><br />
eeuwenou<strong>de</strong> steen, zodat hij door een ie<strong>de</strong>r<br />
te bezichtigen zal zijn. Wordt vervolgd,<br />
zullen we maar zeggen.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 16 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Skiednis: <strong>Ut</strong> it grize ferline fan Readtsjerk<br />
Jan van <strong>de</strong>r Zwaag<br />
De namme Readtsjerk<br />
It doarp Readtsjerk hat yn ‘e rin fan <strong>de</strong> ieuwen in<br />
grut ferskaat oan nammen hân, foaral <strong>de</strong><br />
skriuwwize fan <strong>de</strong> doarpsnamme feroare wol<br />
gauris. It doarp waard yn 1421 foar it earst<br />
oanhelle as Rada tzerka. Nei alle gedachten<br />
ferwiist <strong>de</strong> namme nei it âl<strong>de</strong> tsjerkje, want dat<br />
waard yn 1422 oantsjutte mei <strong>de</strong> namme ‘da<br />
Rada tzerka’, wat fergelykber is mei ‘<strong>de</strong> Rea<strong>de</strong><br />
tsjerke’. De brûkte dowestiennen (tufsteen) yn ‘e<br />
tsjerkemuorren wienen doe wierskynlik read<br />
sauze, neffens <strong>de</strong> skiedkundigen kaam dat yn<br />
dy tiid wol mear foar. Yn 1437 wurdt sprutsen<br />
oer Rodatzerckstera en letter ek wol<br />
Rea<strong>de</strong>tzerck. De earste Ne<strong>de</strong>rlânske farianten<br />
fan ‘e doarpsnamme datearje út 1511 en koart<br />
<strong>de</strong>rnei; it waard doe wol skreaun as<br />
Ro<strong>de</strong>kercke, Ro<strong>de</strong>nkercke, Roe<strong>de</strong>kercke en as<br />
Ro<strong>de</strong>rtzercka. De lêste fariant is heal Frysk,<br />
krekt sa as <strong>de</strong> namme Redtzerch dy’t yn 1561<br />
oanjûn waard. Oan it ein fan <strong>de</strong> 16e ieu waard<br />
ek <strong>de</strong> Fryske namme Raetzierck noch brûkt. Yn<br />
1581 komme wy Rootkerk en Roedtkercke tsjin.<br />
Op in 16e ieuske lânkaart wurdt <strong>de</strong> namme<br />
Ro<strong>de</strong>tzerck fermeld. Op âl<strong>de</strong> lânkaarten út ‘e<br />
17e ieu wurdt it doarp oanjûn mei <strong>de</strong> nammen<br />
Raetzierck, Rokerck en Roodkerck. De lêste<br />
namme wurdt ek yn 1678 noch neamd. Wy<br />
moatte ús hjirby wol realisearje dat in<br />
doarpsnamme ek wolris ferkeard skreaun<br />
waard; mar inkele minsken wienen <strong>de</strong><br />
skriuwkeunst doe machtich. Fanôf <strong>de</strong> 18e ieu<br />
komt <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlânske namme Roodkerk folop yn<br />
gebrûk, foaral yn it offisjele ferkear. Yn ‘e<br />
Pintekening Bûtenfjild<br />
(Ids Wiersma)<br />
folksmûle is it Fryske Readtsjerk fansels ek al<br />
ieuwenlang yn gebrûk west. Bei<strong>de</strong> skriuwwizen<br />
hawwe it dus al hiel lang úthâl<strong>de</strong>n. Alhoewol’t <strong>de</strong><br />
Fryske namme Readtsjerk al wer in pear jier <strong>de</strong><br />
offisjele doarpsnamme is, it Ne<strong>de</strong>rlânske<br />
Roodkerk wurdt no ek noch wol gauris brûkt en<br />
dat sil ek wol sa bliuwe tink ik.<br />
In fereale pastoar<br />
Yn ‘e Roomske tiid, foar 1580, hie it lytse doarp<br />
Readtsjerk, krekt as hast alle oare doarpen, in<br />
eigen pastoar en in eigen skoalmaster. Oer in<br />
ear<strong>de</strong>re pastoar út Readtsjerk bestiet in<br />
nijsgjirrich ferhaal, it waard yn 1830 beskreaun<br />
yn ‘e Ljouwerter Krante. It ferhaal gyng oer in<br />
‘aardich gefal’ út it jier 1531. Doe wenne <strong>de</strong>r yn<br />
Readtsjerk in pastoar dy‘t it oanlei mei syn<br />
buorfrou, dy’t troud wie. Dat in pastoar, yn<br />
ûngetrou<strong>de</strong> steat, mei in frou libbe wie yn dy tiid<br />
wol frij normaal, mar dizze situaasje waard<br />
fansels net akseptearre. De pastoar krige yn<br />
earste ynstânsje in warskôging, mar doe’t letter<br />
bliek dat dit net folle holpen hie, waard hy<br />
feroardiele ta in moanne finzenis. Hy waard<br />
ôfwikseljend in <strong>de</strong>i op wetter en bôle en in <strong>de</strong>i op<br />
bier en bôle set. Nei it útsitten fan e’ straf moast<br />
hy út Readtsjerk wei en <strong>de</strong>r nea werom komme.<br />
Hoe’t it krekt ôfrûn is witte wy net, mar soksoarte<br />
ferhalen gienen <strong>de</strong>r doe by in grut part fan it<br />
lêzend publyk yn as koeke, sa waard skreaun.<br />
Mar, ek hjoed oan <strong>de</strong> <strong>de</strong>i is <strong>de</strong>r wat soks<br />
oanbelanget neat gjin nijs ûn<strong>de</strong>r <strong>de</strong> sinne. It<br />
ferhaal oer <strong>de</strong> fereale pastoar waard doe sa<br />
beskreaun:<br />
Pintekening van it tsjerkje fan Readtsjerk (J. Stellingwerf, 1722)<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 17 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
“Een zekere Pieter Priester was omstreeks <strong>de</strong>n<br />
jare 1531 Pastoor te Roodkerk. Deze man kon<br />
zich niet al te best in het Celibaatschap schikken,<br />
zoo als men wil, dat er ten <strong>de</strong>zen tij<strong>de</strong> en<br />
ook vroeger wel meer Priesters geweest zijn. Hij<br />
had dus kennis gemaakt met een knappe buurvrouw,<br />
bij wie hij zoo nu en dan ging avondpraten,<br />
en met welke hij in een wereldlijk gewaad<br />
dikwijls uit van huis ging. Het eenigste dat hier<br />
het genoegen van <strong>de</strong>ze jonge lie<strong>de</strong>n in <strong>de</strong>n weg<br />
stond, was, dat zij <strong>de</strong> vrouw was van een an<strong>de</strong>ren.<br />
Het Hof van Friesland kreeg daarvan kennis,<br />
en verbood scherpelijk dit avondpraten.<br />
Aanvankelijk ging dit goed, maar hoe gewillig <strong>de</strong><br />
geest van <strong>de</strong>n Pastoor ook was, het vleesch van<br />
Pieter was te zwak om op <strong>de</strong>n duur <strong>de</strong>n geduchten<br />
vijand weerstand te bie<strong>de</strong>n. Een jaar daarna<br />
werd hij we<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> regten betrokken, en uithoof<strong>de</strong><br />
van herhaling van misdaad gevankelijk<br />
naar Leeuwar<strong>de</strong>n gevoerd”.<br />
Op 26 juni 1532 luid<strong>de</strong> zijn sententie (vonnis):<br />
“Op huy<strong>de</strong>n is heer Pieter Priester, onlangs Pastoer<br />
to Roe<strong>de</strong>kercke, diewelcke in weerlicke<br />
cle<strong>de</strong>ren bevon<strong>de</strong>n is gaen<strong>de</strong> achter landt mit<br />
een<strong>de</strong>r vrouwe die hij hueren man ontleyt heeft,<br />
en<strong>de</strong> mitter welcker te converseren hem by <strong>de</strong>n<br />
Hove in voerty<strong>de</strong>n verbo<strong>de</strong>n is, in gevangenisse<br />
gestelt, aldaer hy <strong>de</strong>n tyt van een<strong>de</strong>r maent gehou<strong>de</strong>n<br />
zal wor<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>n eersten dach te waeter<br />
en<strong>de</strong> te broo<strong>de</strong>, en<strong>de</strong> <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren dach te bier<br />
en<strong>de</strong> broo<strong>de</strong>; en<strong>de</strong> <strong>de</strong> maent overgecomen syn<strong>de</strong>.<br />
Is ‘t Hoff van advyse hem uuyt te Lan<strong>de</strong> te<br />
bevelen te gaene, en<strong>de</strong> daerin niet we<strong>de</strong>r te<br />
comen by commatie pene (straf) van in een sack<br />
gesteken te wor<strong>de</strong>n”.<br />
In ferdronken dûmny<br />
Foar <strong>de</strong> Reformaasje hear<strong>de</strong> <strong>de</strong> tsjerke fan<br />
Readtsjerk ta oan ‘e Abdij fan <strong>de</strong><br />
Premonstratinzer Oar<strong>de</strong>r yn Dokkum. In nije<br />
pastoar waard hjir dan ek beneamd troch <strong>de</strong> abt<br />
fan dizze Abdij. De oarspronklike wente fan ‘e<br />
pastoar (pastorij) stie tsjinoer <strong>de</strong> tsjerke,<br />
wierskynlik op itsel<strong>de</strong> plak wêr’t no <strong>de</strong><br />
saneam<strong>de</strong> ‘tsjerkepleats’ noch altyd stiet, <strong>de</strong><br />
hjoed<strong>de</strong>iske wenbuorkerij Tsjerkewei 14. Neist<br />
syn parochjewurk wie in pastoar yn dy tiid ek<br />
boer, krekt lykas <strong>de</strong> earste dûmny’s. De lêste<br />
roomske pastoar dy ‘t hjir wenne, Derck Berntz,<br />
is fermoedlik al yn 1567 útwykt nei Em<strong>de</strong>n, dér<br />
moat er al rillegau stoarn wêze. Syn<br />
‘concubine’ (syn húshâldster of frou wêr’t er yn<br />
ûngetrou<strong>de</strong> steat mei libbe) bleau hjir blykber<br />
wenjen, want yn 1581 docht ‘sin húsfrou’ opjefte<br />
fan it lân wat sy hjir yn gebrûk hat. Nei <strong>de</strong><br />
Reformaasje is <strong>de</strong> lytse gemeente van<br />
Readtsjerk in skoft kombinearre west mei<br />
Feanwâl<strong>de</strong>n. Mar doe‘t <strong>de</strong> kombinaasje<br />
Readtsjerk-Aldtsjerk yn 1609 ta stân kaam,<br />
moast ek <strong>de</strong> tsjerke fan Feanwâl<strong>de</strong>n noch<br />
betsjinne wur<strong>de</strong> troch harren dûmny. It letter<br />
ôfbrutsen tsjerkje fan Feanwâl<strong>de</strong>n stie doe oan<br />
‘e súdkant fan it Bûtenfjild, yn it ferdwûne<br />
Eslawald. Himelsbreed wie‘t eins net folle fier<strong>de</strong>r<br />
as Aldtsjerk. De earste dûmny dy’t yn 1609<br />
neamd wurdt, Johannes Mol, hat hjir net lang<br />
stien. Yn 1611 kriget <strong>de</strong> kombinaasje wer in nije<br />
foargonger, ds. Hero Ulckes. Ek dizze dûmny<br />
moast altyd oer it wetter om yn Feanwâl<strong>de</strong>n te<br />
kommen; pa<strong>de</strong>n en wegen wienen <strong>de</strong>r eins net.<br />
It ferfier, oer it somti<strong>de</strong>n wyl<strong>de</strong> wetter yn it<br />
Bûtenfjild, wie blykber net sûn<strong>de</strong>r gefaar, want<br />
ds. Hero Ulckes is op 16 maart 1649 ferdronken<br />
yn ‘e Swarte Broek by Readtsjerk. De<br />
gearwurking mei Feanwâl<strong>de</strong>n hâl<strong>de</strong> doe op,<br />
Aldtsjerk en Readtsjerk gyngen tegearre fier<strong>de</strong>r.<br />
Wennen <strong>de</strong> neam<strong>de</strong> dûmny’s noch yn<br />
Readtsjerk, <strong>de</strong> lettere foargongers setten har yn<br />
Aldtsjerk nei wenjen. Dit doarp waard fanôf dy<br />
tiid it haadplak en bleau dat ek. Readtsjerk wie<br />
<strong>de</strong>r somti<strong>de</strong>n mar in bytsje op ta. Yn 1751 waard<br />
skreaun dat d’r yn it ôfgelegen Readtsjerk mar in<br />
pear kear yn it jier preke waard, allinnich ‘in’t<br />
beste van <strong>de</strong>n Somertijt’.<br />
Ald lânkaart út 1622<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 18 Mûnein/Readtsjerk
Een lustrum met een mager resultaat<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
“Mounestien”<br />
Op 26 januari jl. was het in alle vroegte al<br />
een drukte van belang in ons dorpshuis. Peter<br />
Sjoerd hing buiten <strong>de</strong> vlaggen op en had<br />
binnen alles al in gereedheid gebracht voor<br />
het komen<strong>de</strong> wan<strong>de</strong>lgebeuren en Wilma<br />
maakte zich klaar om als EHBO’ster <strong>de</strong> verste<br />
post in Hotel Har<strong>de</strong>garijp te gaan<br />
“bevrouwen”. In <strong>de</strong> keuken was het ook al<br />
volop drukte, want <strong>de</strong> meeste wan<strong>de</strong>laars<br />
hebben ’s morgens vroeg bijna allemaal wel<br />
trek in een eerste bakje. Omdat het <strong>de</strong> 5 e<br />
keer was dat onze Snertkuier werd georganiseerd<br />
was er voor <strong>de</strong>ze gelegenheid een afstand<br />
van 25 km toegevoegd aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
3 afstan<strong>de</strong>n en daarom was <strong>de</strong> start van het<br />
hele gebeuren ook vervroegd naar half 10.<br />
De eerste wan<strong>de</strong>laars die kwamen opdagen<br />
waren dan ook gekomen om <strong>de</strong> langste afstand<br />
te lopen.<br />
In <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong> ochtend werd dui<strong>de</strong>lijk dat<br />
<strong>de</strong> toeloop dit jaar min<strong>de</strong>r groot zou wor<strong>de</strong>n<br />
dan <strong>de</strong> vorige keren. Dit kwam me<strong>de</strong> doordat<br />
<strong>de</strong>ze zaterdag <strong>de</strong> laatste gelegenheid was<br />
om nog een heerlijk tochtje te schaatsen,<br />
want voor <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> dagen zat er een flinke<br />
dooiperio<strong>de</strong> aan te komen.<br />
In totaal kwamen er <strong>de</strong>ze keer dan ook maar<br />
63 wan<strong>de</strong>laars opdagen, een aantal dat in <strong>de</strong><br />
vorige jaren dikwijls het dubbele was. De 25<br />
km afstand maakte het totaal nog wat goed,<br />
want op <strong>de</strong>ze afstand kwam zo ongeveer <strong>de</strong><br />
helft van het totale aantal lopers. Was <strong>de</strong>ze<br />
afstand er dus niet geweest dan zou het resultaat<br />
dus wel heel mager zijn geweest.<br />
Vooral <strong>de</strong> jeugd liet het <strong>de</strong>ze keer afweten,<br />
wat door <strong>de</strong> ijspret van dit weekend wel heel<br />
begrijpelijk was. Zij hebben in ie<strong>de</strong>r geval<br />
toch hun portie beweging wel gehad, mogen<br />
we aannemen.<br />
De Trynwâldsters lieten <strong>de</strong>ze keer wel behoorlijk<br />
verstek gaan. In totaal kwamen er<br />
maar 10 <strong>de</strong>elnemers uit onze contreien. De<br />
overige wan<strong>de</strong>laars kwamen uit 29 an<strong>de</strong>re<br />
plaatsen, waarvan <strong>de</strong>genen die het langste<br />
moesten reizen uit Workum en Loppersum<br />
kwamen. De laatstgenoem<strong>de</strong> wan<strong>de</strong>laar, die<br />
overigens vaste klant is van <strong>de</strong> Snertkuier,<br />
had vorig jaar <strong>de</strong> datum alvast genoteerd, Hij<br />
had echter geen aankondiging in <strong>de</strong> Leeuwar<strong>de</strong>r<br />
Courant zien staan en kwam daarom<br />
<strong>de</strong> avond van te voren speciaal naar Mûnein<br />
om te informeren of <strong>de</strong> tocht wel doorging.<br />
Door <strong>de</strong> pas gevallen sneeuw en <strong>de</strong> sneeuwjacht<br />
die in <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong> middag nog kwam<br />
was <strong>de</strong> Snertkuier dit jaar een echte wintertocht.<br />
Door <strong>de</strong> scherpe oostenwind had<strong>de</strong>n<br />
veel <strong>de</strong>elnemers het zwaar op <strong>de</strong> langste<br />
afstand. Vooral het ge<strong>de</strong>elte door <strong>de</strong> Bouwepet<br />
is <strong>de</strong> wan<strong>de</strong>laars niet in <strong>de</strong> kou<strong>de</strong> kleren<br />
gaan zitten. Eén wan<strong>de</strong>laar heeft daardoor<br />
zelfs moeten opgeven. De overige <strong>de</strong>elnemers<br />
waren zeer te spreken over <strong>de</strong> diverse<br />
routes en lieten zich na afloop <strong>de</strong> snert of<br />
an<strong>de</strong>re consumpties dan ook goed smaken.<br />
Verschillen<strong>de</strong> wan<strong>de</strong>laars vroegen of <strong>de</strong> 25<br />
km afstand een eenmalig gebeuren was of<br />
dat <strong>de</strong>ze route een vast on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het<br />
programma zou wor<strong>de</strong>n. Gezien het grote<br />
succes van juist <strong>de</strong>ze route zal <strong>de</strong> 25 km dan<br />
ook wel een vast plaatsje krijgen in het totaal<br />
pakket. De datum voor het volgen<strong>de</strong> jaar<br />
staat alweer op <strong>de</strong> kalen<strong>de</strong>r: zaterdag 25 januari<br />
2014.<br />
Mûneinsters en Readtsjerksters, het is maar<br />
dat u het weet, noteren dus en laat volgend<br />
jaar in grote getale jullie gezicht zien!<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 19 Mûnein/Readtsjerk
Uitkomsten vragenlijst kin<strong>de</strong>ractiviteiten<br />
in dorpshuis <strong>de</strong> Mounestien<br />
In het najaar van 2012 is er een vragenlijst<br />
on<strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>ren van het Kruired uitge<strong>de</strong>eld.<br />
Doel van <strong>de</strong>ze vragenlijst was om beter<br />
zicht te krijgen naar <strong>de</strong> behoefte aan<br />
(knutsel) activiteiten in het dorpshuis. Inmid<strong>de</strong>ls<br />
zijn <strong>de</strong> vragenlijst geïnventariseerd<br />
en hieron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> belangrijkste uitkomsten,<br />
waar <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ractiviteiten werkgroep<br />
en het dorpshuisbestuur ver<strong>de</strong>r mee<br />
aan <strong>de</strong> slag wil.<br />
Actiepunten:<br />
Activiteiten vooraf bekend maken zodat<br />
men weet welke activiteit er georganiseerd<br />
gaat wor<strong>de</strong>n. Evt. met opgave wanneer dit<br />
nodig is ivm inkoop.<br />
Aanbie<strong>de</strong>n van activiteiten en workshops<br />
op vrijdag of zaterdagmiddag en/of in vakanties.<br />
Extra publiciteit in <strong>de</strong> dorpskrant, op het<br />
publicatiebord van school en op <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n<br />
website.<br />
Verhogen van <strong>de</strong> eigen bijdrage bij bijzon<strong>de</strong>re<br />
activiteit of workshop.<br />
Mûnein beschikt over een gezellige soos<br />
ruimte voor <strong>de</strong> jongeren van ons dorp.<br />
Een aantal maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n bena<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
Wolter, Jeffrey en Déjan <strong>de</strong> jongerenwerker<br />
van KeaRN. Deze drie jongens willen<br />
graag met hun leeftijdgenoten gebruik maken<br />
van <strong>de</strong>ze ruimte.<br />
Na overleg met <strong>de</strong> jongerenwerker, <strong>de</strong> beheer<strong>de</strong>r<br />
van het dorpshuis en een viertal<br />
ou<strong>de</strong>rs is besloten om in Mûnein weer te<br />
starten met <strong>de</strong> soos. De soos zal alleen<br />
geopend zijn voor jongeren uit Mûnein/<br />
Readtsjerk van 12 tot en met 15 jaar.<br />
In <strong>de</strong> voorjaarsvakantie is <strong>de</strong> soos<br />
schoongemaakt en opnieuw ingericht. Er<br />
zijn dui<strong>de</strong>lijke afspraken over gedrag gemaakt<br />
met <strong>de</strong> jongeren. Ze hebben een<br />
toegangspasje en zijn om <strong>de</strong> beurt verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor het netjes hou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
soos. Ook aan een vorm van controle is<br />
gedacht: ou<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> jongeren zetten<br />
zich hiervoor bij toerbeurt in.<br />
Het plan is dat <strong>de</strong> soos in eerste instantie<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
De soos in Mûnein<br />
GEZOCHT<br />
Om <strong>de</strong>ze actiepunten te realiseren, zijn we<br />
op zoek naar ou<strong>de</strong>rs/ vrijwilligers/ begelei<strong>de</strong>rs<br />
die het leuk vin<strong>de</strong>n om hierover mee<br />
te <strong>de</strong>nken en e.v.t. willen helpen bij <strong>de</strong><br />
ver<strong>de</strong>re invulling en uitvoeringen van bovenstaan<strong>de</strong><br />
punten.<br />
BELANGSTELLING?<br />
Wanneer je belangstelling hebt kun je dit<br />
kenbaar maken t/m 1 april bij Ada Inia via<br />
telefoonnummer 058-2562039 of een mail<br />
sturen naar adasberen@gmail.com<br />
Een keertje binnen wan<strong>de</strong>len op een<br />
woensdagmiddag kan ook altijd!<br />
Namens kin<strong>de</strong>ractiviteiten werkgroep<br />
Ada Inia en Dorien Schipper<br />
Namens dorpshuis bestuur<br />
Tjalf Spanjer, Voorzitter<br />
op <strong>de</strong> zaterdagavond van 19.30 uur tot<br />
22.00 uur opengaat: 23 februari zijn we<br />
gestart. Het werd een gezellige avond<br />
voor <strong>de</strong> jongeren.<br />
Wanneer we één en an<strong>de</strong>r hebben opgestart<br />
en het gezellig is in <strong>de</strong> soos, willen<br />
we een ‘inloopmiddag‘ voor jullie als<br />
dorpsbewoners organiseren. U kunt dan<br />
een kijkje komen nemen in <strong>de</strong> soos. Over<br />
<strong>de</strong> exacte datum wordt u nog geïnformeerd.<br />
Heeft u tips, vragen of opmerkingen hierover,<br />
dan kunt u dit kenbaar maken aan<br />
één van hieron<strong>de</strong>r vermel<strong>de</strong> personen.<br />
Namens <strong>de</strong> jeugd van Mûnein: Jeffrey,<br />
Déjan, Fenna en Wolter.<br />
Namens <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs: Alie Katsma, Sijke<br />
van <strong>de</strong>n Berg, Esther Santema, Lut Dewicke.<br />
Namens bestuur dorpshuis: Peter Sjoerd<br />
Haantjes.<br />
Namens jongerenwerk KeaRN: Alie<br />
Klompmaker.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 20 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Bericht van het Fryske Gea<br />
Jan Jelle Jongsma<br />
Beste bezoekers van Grikelân & Turkije en/<br />
of het Kaetsjemuoisbosk,<br />
In <strong>de</strong> afgelopen perio<strong>de</strong> zijn er bij It Fryske<br />
Gea diverse opmerkingen en vragen binnengekomen<br />
met betrekking tot onze bosgebie<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n. De opmerkingen richten<br />
zich met name op het gebruik van <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n<br />
door diverse doelgroepen, <strong>de</strong> staat van<br />
on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n en het plaatselijk<br />
kappen van begroeiing. Het antwoord op uw<br />
vragen heeft even op zich laten wachten,<br />
maar het had mijn voorkeur om in één keer al<br />
<strong>de</strong>ze zaken te beantwoor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> vorm van<br />
een soort nieuwsbrief.<br />
On<strong>de</strong>rhoud pa<strong>de</strong>n<br />
De afgelopen twee jaar hebben we vele natte<br />
perio<strong>de</strong>n meegemaakt. Dit in combinatie met<br />
humus (verteer<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>ren) op <strong>de</strong> zandpa<strong>de</strong>n,<br />
zorgt ervoor dat <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> herfst en<br />
winter niet goed toegankelijk waren. It Fryske<br />
Gea heeft daarom afgelopen herfst in <strong>de</strong> omgeving<br />
van Zevenhuizen een kraan ingezet<br />
om <strong>de</strong> bovenste mod<strong>de</strong>rlaag van het pad af te<br />
schrapen. Over het resultaat waren we zeer<br />
tevre<strong>de</strong>n. De reacties van het publiek waren<br />
ook zeer enthousiast, omdat <strong>de</strong> har<strong>de</strong> zandlaag<br />
hierdoor weer aan <strong>de</strong> oppervlakte kwam.<br />
De komen<strong>de</strong> jaren zullen we dit structureler<br />
oppakken, om <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n in betere conditie te<br />
kunnen behou<strong>de</strong>n. Ook zullen we nog een<br />
bankje herplaatsen waar dit nabij Zevenhuizen<br />
is verwij<strong>de</strong>rd tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n.<br />
Langs <strong>de</strong> ran<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n zorgen we er<br />
als It Fryske Gea al jaren voor dat bramen,<br />
hulst en overige overhangen<strong>de</strong> begroeiing niet<br />
leidt tot overlast voor het publiek, door regelmatig<br />
<strong>de</strong> begroeiing te verwij<strong>de</strong>ren met bosmaaiers.<br />
Ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n we op <strong>de</strong> ruiterroutes<br />
zo nu en dan bijgestaan door actieve le<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Paar<strong>de</strong>nSportVereniging Trynwâl<strong>de</strong>n,<br />
die ervoor zorgen dat <strong>de</strong> ruiterpa<strong>de</strong>n zo nu en<br />
dan weer wor<strong>de</strong>n geëgaliseerd.<br />
Ons streven is om <strong>de</strong> wan<strong>de</strong>lroute zoveel als<br />
mogelijk vrij te hou<strong>de</strong>n van mod<strong>de</strong>r, zodat het<br />
water in natte perio<strong>de</strong>n niet weer stagneert op<br />
<strong>de</strong> wan<strong>de</strong>lpa<strong>de</strong>n. Als het water weg kan komen<br />
in <strong>de</strong> grond, dan blijven <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n goed<br />
toegankelijk. Het effect van mountainbikes op<br />
<strong>de</strong>ze har<strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n is dan ook te verwaarlozen,<br />
terwijl bij pa<strong>de</strong>n met achterstallig on<strong>de</strong>rhoud<br />
<strong>de</strong> sporen dui<strong>de</strong>lijk zichtbaar zijn. Dit is in mijn<br />
beleving te wijten aan het pa<strong>de</strong>non<strong>de</strong>rhoud,<br />
niet aan <strong>de</strong> mountainbikers.<br />
Verschillen<strong>de</strong> recreatieve doelgroepen<br />
Deze bosgebie<strong>de</strong>n van It Fryske Gea zijn vanwege<br />
<strong>de</strong> uitgebrei<strong>de</strong> pa<strong>de</strong>nstelsels uitermate<br />
geschikt voor natuurbeleving door het publiek.<br />
Dit zijn wan<strong>de</strong>laars (met of zon<strong>de</strong>r aangelijn<strong>de</strong><br />
hond), ruiters (met of zon<strong>de</strong>r aanspanning),<br />
mountainbikers, natuurfotografen, et cetera.<br />
Een ie<strong>de</strong>r is wat ons betreft even welkom,<br />
maar we gaan er hierbij wel vanuit dat mensen<br />
zich aan <strong>de</strong> gedragsregels op <strong>de</strong> bebording<br />
hou<strong>de</strong>n. Ook is het uiteraard wenselijk<br />
dat men elkaar respecteert en fatsoenlijk met<br />
elkaar omgaat. Volgens <strong>de</strong> berichten die we<br />
zo nu en dan ontvangen bij It Fryske Gea is<br />
dit helaas niet altijd het geval geweest. Steekproefsgewijs<br />
hou<strong>de</strong>n we hier toezicht op,<br />
maar we kunnen ook niet 24 uur per dag actief<br />
zijn in <strong>de</strong>ze gebie<strong>de</strong>n. In district Noard<br />
beheren we ruim 7000 hectare natuur met 9<br />
personen, dus hierin moeten we prioriteiten<br />
stellen.<br />
Overleg mountainbikeverenigingen<br />
It Fryske Gea hanteert het beleid dat haar<br />
bosgebie<strong>de</strong>n zijn opengesteld voor mountainbikes,<br />
zo ook Grikelân, Turkije en het Kaetsjemuoisbosk.<br />
In <strong>de</strong> herfstperio<strong>de</strong> hebben we<br />
diverse opmerkingen ontvangen over overlast<br />
die door mountainbikes werd veroorzaakt<br />
(kapot rij<strong>de</strong>n pa<strong>de</strong>n en luidruchtig waarschuwen<br />
van elkaar, zodat dit schrikeffect teweeg<br />
brengt bij wan<strong>de</strong>laars). Dit vorm<strong>de</strong> voor ons<br />
een dui<strong>de</strong>lijke aanleiding om <strong>de</strong> mountainbikevereniging<br />
actief te bena<strong>de</strong>ren voor een overleg,<br />
hetgeen heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n op 16 januari<br />
<strong>2013</strong>. Het was een zeer constructief gesprek<br />
met diverse bestuur<strong>de</strong>rs van mountainbikeverenigingen.<br />
De reikwijdte van hen beslaat<br />
circa 40 actieve mountainbikers: le<strong>de</strong>n<br />
Stichting Wielerpromotie Trynwâl<strong>de</strong>n, Mountainbikeclub<br />
Trynwâl<strong>de</strong>n en zelfs <strong>de</strong> Stienser<br />
Wieler Vereniging.<br />
De mountainbikeverenigingen stel<strong>de</strong>n zich<br />
zeer constructief op, en toon<strong>de</strong>n veel begrip<br />
voor <strong>de</strong> situatie. Ze gaven aan dat wanneer<br />
het nat in <strong>de</strong> bosgebie<strong>de</strong>n is, dat ze dan <strong>de</strong><br />
routes door Grikelân & Turkije vermij<strong>de</strong>n omdat<br />
ze er geen belang bij hebben om <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n<br />
te vernielen. Ze wijken dan uit naar alternatieve<br />
routes, bijvoorbeeld richting Noardburgum.<br />
Ook willen ze graag op <strong>de</strong> hoogte gebracht<br />
wor<strong>de</strong>n indien er klachten zijn, aan <strong>de</strong><br />
hand van <strong>de</strong> dag en tijdstip kunnen zij intern<br />
achterhalen wie <strong>de</strong>ze klacht heeft veroorzaakt<br />
zodat er sancties getroffen kunnen wor<strong>de</strong>n.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 21 Mûnein/Readtsjerk
Ook gaven ze aan dat ze in het najaar willen<br />
assisteren met het pa<strong>de</strong>non<strong>de</strong>rhoud bij It<br />
Fryske Gea. Als ze als gebruikersgroep gebruik<br />
mogen maken van <strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n van It<br />
Fryske Gea, zijn ze ook bereid om manmachtig<br />
één of twee dagen per jaar te komen assisteren<br />
bij het bladvrij maken van <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>n bijvoorbeeld.<br />
Ver<strong>de</strong>r is afgesproken dat ze stapvoets<br />
<strong>de</strong> overige recreanten in het bos zullen<br />
passeren, zodat het schrikeffect bij wan<strong>de</strong>laars<br />
zal afnemen. Ze snappen best dat die er<br />
niet altijd op verdacht zijn dat er achter hun<br />
een grote groep fietsers aanwezig is, zodat ze<br />
hiervan kunnen schrikken. Hiermee hopen we<br />
dat het aantal klachten wordt vermin<strong>de</strong>rd richting<br />
<strong>de</strong> toekomst.<br />
FSC-houtbeheer<br />
It Fryske Gea werkt met een beheervisie voor<br />
een termijn van 25 jaar. Tevens hebben we<br />
ook een FSC-houtbeleid binnen onze organisatie.<br />
In bei<strong>de</strong> beleidsvisies staat beschreven<br />
dat het Kaetsjemuoisbosk bestaat uit hakhoutbeheer,<br />
jaarlijks wordt 1/15 <strong>de</strong>el van dit bos<br />
volledig afgezet zodat <strong>de</strong> hakhoutstoven vervolgens<br />
weer kunnen uitlopen. Op <strong>de</strong>ze wijze<br />
blijft <strong>de</strong> cultuurhistorische functie van het bosje<br />
behou<strong>de</strong>n.<br />
Grikelân & Turkije is een uniek opgaand bosgebied,<br />
dat wordt gedomineerd door Eiken en<br />
Hulst. Een zeer unieke combinatie, die maar<br />
heel weinig voorkomt in Europa. Doelstelling<br />
uit ons beleid is ver<strong>de</strong>r om meer gelei<strong>de</strong>lijke<br />
overgangen te creëren op <strong>de</strong> bosran<strong>de</strong>n. Het<br />
is nu vooral veel opgaand bos, maar bij <strong>de</strong><br />
ran<strong>de</strong>n willen we graag meer zoomontwikkeling<br />
laten plaatsvin<strong>de</strong>n, zodat een gelei<strong>de</strong>lijkere<br />
overgang ontstaat (van graslaag à kruid-<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
laag à struweellaag à opgaand bos) met een<br />
rijkere situatie aan flora en fauna.<br />
Daarom zijn we momenteel op twee plaatsen<br />
bezig in het bos om dit te realiseren. Dit vindt<br />
plaats bij <strong>de</strong> Earnebuorren en <strong>de</strong> Kaetsjemuoiwei,<br />
bei<strong>de</strong> keren tussen het wan<strong>de</strong>lpa<strong>de</strong>n<br />
het aangrenzen<strong>de</strong> perceel van <strong>de</strong> buren. Tevens<br />
willen we hiermee bereiken dat overhangen<strong>de</strong><br />
takken geen gevaar vormen voor <strong>de</strong><br />
aanliggen<strong>de</strong> bewoners. We zou<strong>de</strong>n niet graag<br />
willen dat bij een storm takken of bomen op<br />
aangrenzen<strong>de</strong> huizen/loodsen terecht zou<strong>de</strong>n<br />
kunnen komen. Op het moment van uitvoeren<br />
lijkt het een ernstige ingreep, maar het wordt<br />
zeer netjes achtergelaten. Vrijkomen<strong>de</strong> takken<br />
wor<strong>de</strong>n keurig verwerkt in takkenrillen, waar<br />
broedvogels en zoogdieren direct alweer van<br />
kunnen profiteren. Ver<strong>de</strong>r komt er voldoen<strong>de</strong><br />
licht op <strong>de</strong> achterblijven<strong>de</strong> stobben, zodat <strong>de</strong>ze<br />
weer opnieuw kunnen uitlopen. De particuliere<br />
houtzagers hebben contracten met It<br />
Fryske Gea afgesloten, <strong>de</strong>ze kunnen zij u ter<br />
plaatse tonen indien u hier vragen over heeft.<br />
Ik hoop dat ik u mid<strong>de</strong>ls dit schrijven volledig<br />
heb geïnformeerd over <strong>de</strong> laatste stand van<br />
zaken met betrekking tot onze prachtige bosgebie<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n. Ik hoop dat u kunt<br />
blijven genieten van <strong>de</strong>ze prachtige Friese<br />
natuur! Indien u nog steeds vragen heeft, kunt<br />
u rechstreeks contact met mij opnemen via<br />
on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> gegevens.<br />
Met vrien<strong>de</strong>lijke groet,<br />
Jan Jelle Jongsma<br />
Districtshoofd Noard It Fryske Gea<br />
06 - 21 20 96 93- 058 - 25 62 540<br />
Kooiweg 3 9061 AZ Gytsjerk<br />
j.jongsma@itfryskegea.nl www.itfryskegea.nl<br />
Huis aan Huis/Heerenveen Corner gemist op 6 maart??<br />
Ingezon<strong>de</strong>n<br />
Woensdagavond 6 maart, twee fietsen, <strong>de</strong> een met een blauwe bezorgtas liggen aan het begin van<br />
het paar<strong>de</strong>npad in het bos bij Mûnein. Ver<strong>de</strong>rop een brandje in het kurkdroge struikgewas.<br />
De volgen<strong>de</strong> ochtend: <strong>de</strong> restanten........<br />
Zo is het wel heel gemakkelijk zakcentjes verdienen.......<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 22 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Jeugdrubriek<br />
Miriam Terpstra<br />
Hallo allemaal!<br />
Je zou het niet zeggen door <strong>de</strong> sneeuw die af en toe nog uit <strong>de</strong> lucht dwarrelt, maar het is lente!<br />
Heerlijk buitenspelen, fietsen, touwtje springen, hutten bouwen, het gras van <strong>de</strong> buren maaien; genoeg<br />
te doen dus. En als er een zonnetje schijnt dan neem je dorpskrant gewoon mee naar buiten<br />
en zoek je een fijn plekje op in <strong>de</strong> tuin om te lezen.<br />
Veel plezier!<br />
Myrdin Outhuijse<br />
Hallo, Ik ben Myrdin Outhuijse. Ik ben 5 jaar en zit in groep 3<br />
van `it Kruired`. Op school vind ik rekenen, vrij initiatief en<br />
duo lezen het leukst. Mijn twee broers heten Kenzo en Djimon.<br />
Wij wonen met zijn 5en in Oenkerk.<br />
Op woensdagmiddag heb ik voetbaltrainen van trainer Henk.<br />
Dat vind ik heel erg leuk. Mijn nichtje Kaya zit ook op voetbal.<br />
Op zondag ga ik altijd naar voltige. Dat is een soort gymnastiek<br />
op een paard. De paar<strong>de</strong>n zijn heel braaf. Ze heten Elva,Pjetr<br />
en Dies. We krijgen les van Jifke.<br />
En ik zit op zwemles. Dat vind ik ook heel erg leuk. Ik doe dat<br />
samen met mijn nichtje Kaya. Op dinsdag gaat Leo altijd mee<br />
en op don<strong>de</strong>rdag mijn moe<strong>de</strong>r.<br />
We zijn op wintersport geweest met <strong>de</strong> hele familie. Pake<br />
Jelle was ook mee. Het skiën ging heel erg goed. We zijn ook<br />
met <strong>de</strong> slee van <strong>de</strong> sleebaan geracet. Het was een hele leuke<br />
vakantie.<br />
Groetjes Myrdin<br />
Maryam van <strong>de</strong>r Wal<br />
Hoi, ik ben Maryam van <strong>de</strong>r Wal. Ik woon samen met mijn va<strong>de</strong>r,<br />
moe<strong>de</strong>r en broer Ruben aan <strong>de</strong> Flaaksikkers 33. Ik hou heel erg van<br />
lezen. Het mooiste boek wat ik gelezen heb heet op zoek naar dolfijnen.<br />
Ik zit op tennis, schaatsen en samen met mijn beste vriendin<br />
Lyanne zit ik op ski les. Ik zit in groep 4 van <strong>de</strong> Paadwizer. Later wil<br />
ik juf en kapster wor<strong>de</strong>n. Wij hebben een poes en die heet Roosje.<br />
Roosje wordt in juni 1 jaar. Ook heb ik een heel lief konijn Kathleen<br />
en een schildpad die George heet. Ik heb een vriend en die heet<br />
Jarno. Mijn grote wens is vre<strong>de</strong> voor ie<strong>de</strong>reen op aar<strong>de</strong>! Ik geef <strong>de</strong><br />
pen door aan mijn allerbeste vriendin Lyanne Fennema…….<br />
Groetjes Maryam van <strong>de</strong>r Wal..<br />
DIERENKEIEN KNUTSELEN<br />
Wat heb je nodig? Keien of stenen, Plakkaatverf, Gekleur<strong>de</strong> viltstiften, Eventueel lak.<br />
Het is weer tijd om lekker buiten te spelen! Kijk eens goed op <strong>de</strong> grond en zoek eens naar mooi gevorm<strong>de</strong><br />
stenen in verschillen<strong>de</strong> groottes. En be<strong>de</strong>nk dan eens wat zo'n steen nog meer zou kunnen<br />
zijn. Een lieveheersbeestje? Of een kikker? Een kuikentje? Het is niet gemakkelijk, maar wel heel<br />
erg leuk om iets te be<strong>de</strong>nken. Nu ga je met plakkaatverf <strong>de</strong> stenen in kleur verven en daarmee echt<br />
maken wat je bedacht had. Het werkje kun je daarna, als <strong>de</strong> verf droog is, nog even lakken zodat het<br />
mooi gaat glimmen. Is het een kleurig geheel? De stenen kunnen als versiering of als press-papier<br />
gebruikt wor<strong>de</strong>n. Of schrijf je naam erop en geef een steen ca<strong>de</strong>au aan je vriend of vriendin!<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 23 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Puzzelsi<strong>de</strong><br />
Geert Knobbe<br />
Bêste minsken,<br />
De puzzels dy’t wy brochten mei <strong>de</strong> Kryst wiene hiel ferskillend. De measte (goeie)<br />
oplossingen krige ik foar <strong>de</strong> kombinaasje puzzel. ”Hiel leuk“ foun ien fan jimme.Twa<br />
minsken hawwe opskreaun hoe it moast mei <strong>de</strong> geit, <strong>de</strong> wolf en <strong>de</strong> koal. Ien fan jimme liet<br />
sjen hoe we mei <strong>de</strong> lusjefers boartsje koene. Wol, ik haw eltsenien in sifer joun foar syn of<br />
har goe<strong>de</strong> oplossingen. De dobbelstien wiis<strong>de</strong> oan <strong>de</strong> 7 .Dat wie <strong>de</strong> oplossing fan Cindy<br />
Groen oan <strong>de</strong> Halligen. Sa giet it stikje gebak dus dizze kear dy kant op.Yn dizze krante<br />
bringe wy wer wat oars: in sa neam<strong>de</strong> Sweedske puzzel èn in sudoku. Jimme kinne <strong>de</strong><br />
oplossingen, of ien fan <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> is ek goed, wer stjoere nei <strong>de</strong> Dokter Kijlstrawei 50. En dit<br />
oant 3 juny!<br />
Ha Ha!<br />
Hi Hi Hi!<br />
Tekenleraar: "Waarom heb je nog niks getekend?<br />
" Leerling: "Dat heb ik wel, dit is een grazen<strong>de</strong><br />
koe." Tekenleraar: "Waar is het gras dan?" Leerling:<br />
"Dat heeft <strong>de</strong> koe opgegeten." Tekenleraar:<br />
"Maar ik zie helemaal geen koe!" Leerling: "Denkt<br />
u soms dat een koe in <strong>de</strong> wei blijft staan, als er<br />
helemaal geen gras meer is?"<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 24 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 25 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Skoallenijs<br />
(Paadwizernijs)<br />
Pestprotocol<br />
Het kan u niet zijn ontgaan; er wordt <strong>de</strong> laatste<br />
tijd vaak en veel over pesten gesproken. Ie<strong>de</strong>reen<br />
heeft wel een mening, maar we kunnen het<br />
allemaal wel met elkaar eens zijn dat we niet<br />
willen dat kin<strong>de</strong>ren pesten en/of gepest wor<strong>de</strong>n.<br />
Het team van <strong>de</strong> Paadwizer heeft het bestaan<strong>de</strong><br />
pestprotocol grondig geëvalueerd.<br />
Daarna is het besproken op <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
met <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> schoolraad en me<strong>de</strong>zeggenschapsraad.<br />
Het nieuwe pestprotocol werd<br />
door bei<strong>de</strong> geledingen goedgekeurd. Onze ervaring<br />
is dat afspraken goed werken wanneer<br />
ou<strong>de</strong>rs, leerkrachten en kin<strong>de</strong>ren weten wat er<br />
is afgesproken en welke regels er gel<strong>de</strong>n.<br />
De Paadwizer wil leerlingen een veilig pedagogisch<br />
klimaat bie<strong>de</strong>n, waarin zij zich goed kunnen<br />
ontwikkelen. De school werkt preventief<br />
aan pesten door school- en groepsregels aan<br />
te bie<strong>de</strong>n en <strong>de</strong>ze te on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n.<br />
Ons pedagogisch uitgangspunt is dat alle kin<strong>de</strong>ren<br />
met elkaar moeten leren omgaan. In elke<br />
groep wordt aandacht besteed aan <strong>de</strong> sociaalemotionele<br />
ontwikkeling door het gebruik van<br />
<strong>de</strong> metho<strong>de</strong> “Kin<strong>de</strong>ren en hun sociale talenten”.<br />
Door mid<strong>de</strong>l van thema’s die in <strong>de</strong> hele school<br />
tegelijkertijd behan<strong>de</strong>ld wor<strong>de</strong>n, leren kin<strong>de</strong>ren<br />
op hun eigen niveau sociale vaardighe<strong>de</strong>n. Alleen<br />
preventief werken is niet genoeg. Het is<br />
ook nodig afspraken te maken in het geval er<br />
pestgedrag is op school. In het pestprotocol<br />
staan stapsgewijs <strong>de</strong> afspraken en regels over<br />
wat er gebeurt als er sprake is van pesten. Het<br />
biedt ie<strong>de</strong>reen dui<strong>de</strong>lijkheid over <strong>de</strong> impact,<br />
ernst en ook specifieke aanpak van dit ongewenste<br />
gedrag. Door het protocol te volgen<br />
ontstaat een samenwerking tussen leerkracht,<br />
pester, gepeste, overige klasgenoten en ou<strong>de</strong>rs.<br />
Het feit dat <strong>de</strong> Paadwizer hier beleid op<br />
gemaakt heeft, geeft aan dat <strong>de</strong> school vindt<br />
dat pestgedrag niet getolereerd wordt. Wanneer<br />
school vervolgens direct optreedt wanneer<br />
er sprake is van pesten, is het voor <strong>de</strong> pesters<br />
dui<strong>de</strong>lijk dat wat ze doen risico met zich meebrengt.<br />
Ook zelf iets doen tegen pesten?Ga dan naar<br />
http://www.dagtegenpesten.nl/petitie<br />
Don<strong>de</strong>rdag 28 februari kregen alle kin<strong>de</strong>ren<br />
van <strong>de</strong> Paadwizer een armbandje met <strong>de</strong><br />
tekst:“You are good”. Maak gepest wor<strong>de</strong>n<br />
geen taboe! Laat zien dat jij pesten bespreekbaar<br />
maakt! YOU ARE GOOD is een krachtig<br />
statement naar zowel <strong>de</strong> ik-figuur als <strong>de</strong> jijfiguur.<br />
Deze tijd vraagt om mensen die YOU<br />
ARE GOOD omarmen en meteen positieve<br />
instelling <strong>de</strong> wereld tegemoet tre<strong>de</strong>n. Sta op<br />
tegen pesten en laat het zien! Meer info hierover<br />
op <strong>de</strong> website www.youaregood.nl<br />
Schoolmaatschappelijk werk<br />
Instandhoudingsnorm<br />
De afgelopen weken is <strong>de</strong> instandhoudingsnorm<br />
uitvoerig in het nieuws geweest. Het advies<br />
van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijsraad is een minimum aantal<br />
leerlingen van 100. Voor Friesland en Groningen<br />
betekent dit, dat vele dorpen hun school<br />
zullen verliezen als <strong>de</strong>ze norm door <strong>de</strong> politiek<br />
wordt goedgekeurd.<br />
De klacht van <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rwijsraad is dat kleine<br />
scholen duur zijn. Dat is waar, maar niet drie<br />
keer zo duur, zoals <strong>de</strong> raad beweert. Wij hebben<br />
min<strong>de</strong>r buurtnetwerken en maatschappelijk<br />
werkers nodig, want <strong>de</strong> lijntjes zijn hier kort en<br />
we lossen veel on<strong>de</strong>rling op. Dus ook min<strong>de</strong>r<br />
overhead! Daarnaast gaan maar weinig kin<strong>de</strong>ren<br />
naar speciaal on<strong>de</strong>rwijs. Dus als men een<br />
vergelijking maakt tussen kleine en grote scholen,<br />
dan moet men wel alle elementen meenemen!<br />
De On<strong>de</strong>rwijsraad vraagt terecht aandacht voor<br />
<strong>de</strong> kwaliteit. Uit het laatste inspectierapport<br />
blijkt, dat <strong>de</strong>ze ook bij <strong>de</strong> kleine scholen aanmerkelijk<br />
verbeterd is! Wij, als vereniging PC-<br />
BO Tytsjerksteradiel zijn ervan overtuigd dat wij<br />
met behulp van innovatieve on<strong>de</strong>rwijsconcepten,<br />
zoals ELO (elektronische leeromgeving) en<br />
TOM (Team On<strong>de</strong>rwijs op Maat), <strong>de</strong> kwaliteit<br />
op kleine scholen kunnen waarborgen. In het<br />
rapport staan verschillen<strong>de</strong> adviezen, maar <strong>de</strong><br />
instandhoudingsnorm van 100 heeft <strong>de</strong> afgelopen<br />
week <strong>de</strong> meeste aandacht gekregen.<br />
Voor het platteland kan dit een kaalslag betekenen.<br />
Als Vereniging hebben we besloten, dat<br />
een school van 28 leerlingen binnen onze Vereniging<br />
kan blijven bestaan, mits <strong>de</strong> school voldoet<br />
aan <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> kwaliteitseisen. Wij vin<strong>de</strong>n<br />
het belangrijk, dat er gekozen wordt voor<br />
oplossingen op maat. Passend bij <strong>de</strong> situatie<br />
en ook kijkend naar <strong>de</strong> langere termijn! meenemen!<br />
Jan Sijtsema, voorzitter College van Bestuur<br />
Projectweken Amerika<br />
Het jaarlijkse on<strong>de</strong>rwijsproject op <strong>de</strong> Paadwizer<br />
had het thema “Amerika”. Kin<strong>de</strong>ren van groep 1<br />
t/m groep 8 zijn bezig geweest met <strong>de</strong> cultuur,<br />
bevolkingsgroepen, economie, voeding, geschie<strong>de</strong>nis,<br />
topografie, actualiteit enz. van het<br />
wereld<strong>de</strong>el Amerika, en hierbij dan <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />
Staten in het bijzon<strong>de</strong>r. De werkstukken van<br />
alle groepen zijn gepresenteerd op <strong>de</strong> projectmiddag<br />
van don<strong>de</strong>rdag 21 maart.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 26 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Skoallenijs<br />
(Kruiend Nijs)<br />
Beel<strong>de</strong>nd kunstenaar Machiel Braaksma<br />
werkt op It Kruirêd met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van ons kunstproject ‘De<br />
Verbeelding’ , is don<strong>de</strong>rdag 7 maart kunstenaar<br />
Machiel Braaksma op It Kruirêd<br />
in Mûnein geweest. Hij heeft kin<strong>de</strong>ren geleerd<br />
met objecten uit het dagelijks leven<br />
nieuwe dingen te maken. Zo’n nieuw<br />
beeld schept enorm veel mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
tot fantasie, herkennen van dingen, benoemen<br />
en het leren verban<strong>de</strong>n te leggen.<br />
Voorwerpen krijgen een an<strong>de</strong>re i<strong>de</strong>ntiteit,<br />
alles wat je ziet kan an<strong>de</strong>rs zijn.<br />
Na een inspireren<strong>de</strong> inleiding van Machiel<br />
Braaksma zijn <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren samen met <strong>de</strong><br />
leerkrachten aan <strong>de</strong> slag gegaan met allerlei<br />
verschillen<strong>de</strong> materialen die nu een<br />
twee<strong>de</strong> leven ‘lei<strong>de</strong>n’.<br />
Oud papier<br />
Actie<br />
It Kruirêd<br />
Don<strong>de</strong>rdag 18 april <strong>2013</strong><br />
Don<strong>de</strong>rdag 16 mei <strong>2013</strong><br />
Don<strong>de</strong>rdag 20 juni <strong>2013</strong><br />
Vanaf 19.00 uur<br />
Inzamelen elektrische apparaten<br />
Wij stoppen met het inzamelen van elektrische<br />
apparaten, lege cartridges, batterijen<br />
etc.<br />
Het vraagt meer inspanning dan dat het<br />
op levert. Als kleine school kunnen wij<br />
nooit voldoen aan <strong>de</strong> opgestel<strong>de</strong> criteria<br />
m.b.t. het halen van volle bakken / dozen.<br />
Wij bedanken u voor <strong>de</strong> inzet die u heeft<br />
getoond!<br />
Froukje Olijve<br />
Bezoek ook regelmatig onze site;<br />
www.kruired.nl<br />
Het papier graag goed verpakken<br />
in een doos, of vastbin<strong>de</strong>n<br />
d.m.v. een stuk touw.<br />
Dit werkt voor ie<strong>de</strong>reen makkelijker.<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 27 Mûnein/Readtsjerk
Secretariaatswijziging Stichting<br />
Karakteristyk Tytsjerksteradiel.<br />
Vanaf 1-1-<strong>2013</strong> :<br />
Julius Jansen<br />
Heerenweg 16, 9262 SG Sumar<br />
Tel. 0512 521217 of 06 43028676<br />
E-mail: julius.jansen@hetnet.nl<br />
Kultuer is yn <strong>de</strong> Trynwâl<strong>de</strong>n tichtby.<br />
Kultuer rekket elts húshâl<strong>de</strong>n ek yn <strong>de</strong><br />
Trynwâl<strong>de</strong>n.<br />
Tusken <strong>de</strong> efter- en foardoar wurdt <strong>de</strong>r<br />
songen, dûnse, skil<strong>de</strong>re, blaasd, en lêzen.<br />
Bûten <strong>de</strong> foardoar, yn doarp en wyk, ha<br />
minsken fan alle jierren en eftergrûnen by<br />
ferienings mei-inoar wille yn in grut<br />
ferskaat oan kultueruterings.<br />
Ien fan dizze ferienings hat yn <strong>2013</strong> 70 jier<br />
bestien, en besiket elk winterskoft foar<br />
harren le<strong>de</strong>n in pear noflike kofjemoarnen<br />
te besoargjen. Mar ek noch in tonieljûn of<br />
kabaretjûn. De Fryske Krite Trynwâl<strong>de</strong>n is<br />
in begryp yn <strong>de</strong> omkriten. It earste diel fan<br />
it winterskoft is al efter <strong>de</strong> rêch, mei <strong>de</strong><br />
jiergearkomste wér’t wy as gasten hiene<br />
Gini Bastiaans en Adri <strong>de</strong> Boer; in<br />
kofjemoarn mei Gjalt <strong>de</strong> Groot en Titus <strong>de</strong><br />
Wolff, mei ferhalen en wûn<strong>de</strong>re lieten; en<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
’t Komt in <strong>de</strong> Bus<br />
op snein 13 jannewaris mei in hapke en in<br />
drankje yn “<strong>de</strong> Trochreed” <strong>de</strong> start fan it<br />
70 jier bestean mei Weima en van <strong>de</strong>r<br />
Werf.<br />
Mar hjir folget <strong>de</strong> twad<strong>de</strong> helte fan harren<br />
program fan dit winterskoft. Hawwe jimme<br />
belangstelling dan kinne jimme dit<br />
meimeitsje, en as it foldocht, lid wur<strong>de</strong>.<br />
Snein 21 april:<br />
Kofjemoarn 10.30 oere yn “<strong>de</strong> Trochreed”<br />
Readtsjerk, Fiskwivenkoar “Grietje Sprot”<br />
Mear ynformaasje kinne jo krije by <strong>de</strong><br />
folgjen<strong>de</strong> minsken:<br />
Foarsitter: Baukje <strong>de</strong> Vries- Zijlstra<br />
058-2664878<br />
2 e foarsitter: Greetje Castelein- Meek<br />
0511-432395<br />
Skriuwer: Freerk van <strong>de</strong>r Werff<br />
058-2561772<br />
2 e skriuwer:Baukje Siebenga- van <strong>de</strong>r Zee<br />
058-2561353<br />
Skathâl<strong>de</strong>r: Uilke Bakker<br />
058-2562914<br />
2 e skathâl<strong>de</strong>r: Ymkje Swart<br />
058-2894533<br />
Omtinker: Paulus Hettinga<br />
058-2562848<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 28 Mûnein/Readtsjerk
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
Wat is Mantelzorg?<br />
Mantelzorg is onbetaal<strong>de</strong> zorg<br />
voor een ziek of gehandicapt<br />
familielid, vriend of kennis.<br />
Het is hulp en zorg die niet in<br />
het ka<strong>de</strong>r van een hulpverlenend beroep<br />
wor<strong>de</strong>n gegeven. Zo’n 10 % van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
bevolking is mantelzorger. Vanuit<br />
onze geschie<strong>de</strong>nis zijn we als burgers<br />
gewend om elkaar bij te staan, te on<strong>de</strong>rsteunen<br />
en voor elkaar te zorgen in tij<strong>de</strong>n<br />
van ziekte en/of beperkingen. Mantelzorger<br />
is daarmee een onmisbare schakel in<br />
onze samenleving gewor<strong>de</strong>n.<br />
Mantelzorg bestaat in vele vormen, het is<br />
bij ie<strong>de</strong>reen weer an<strong>de</strong>rs en betreft alle<br />
leeftij<strong>de</strong>n. Soms is <strong>de</strong> zorg gelei<strong>de</strong>lijk aan<br />
gegroeid en een vanzelfsprekend <strong>de</strong>el van<br />
het dagelijks leven gewor<strong>de</strong>n. Ook kan het<br />
mantelzorgen ontstaan na een plotselinge<br />
ziekte of hulpvraag van een an<strong>de</strong>r. Deze<br />
hulp en zorg kan langzamerhand zwaar<strong>de</strong>r<br />
of meer belastend wor<strong>de</strong>n, waardoor<br />
behoefte aan een luisterend oor of een<br />
passend advies ontstaat.<br />
Steunpunt Mantelzorg Tytsjerksteradiel<br />
Het Steunpunt Mantelzorg, on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van<br />
KEaRN Welzijn, kan mantelzorgers on<strong>de</strong>rsteunen<br />
bij hun helpen<strong>de</strong> en zorgen<strong>de</strong><br />
taken. Deze on<strong>de</strong>rsteuning kan op verschillen<strong>de</strong><br />
manieren wor<strong>de</strong>n ingevuld, bijvoorbeeld<br />
door:<br />
- het geven van individuele informatie, advies<br />
en on<strong>de</strong>rsteuning in een persoonlijk<br />
gesprek.<br />
-het <strong>de</strong>len van ervaringen met an<strong>de</strong>re<br />
mantelzorgers binnen een contactgroep<br />
voor mantelzorgers.<br />
-een themabijeenkomst over een specifiek<br />
on<strong>de</strong>rwerp<br />
-jaarlijks aandacht te beste<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong><br />
Dag van <strong>de</strong> Mantelzorg op 10 november.<br />
Bereikbaarheid<br />
Het Steunpunt Mantelzorg is telefonisch te<br />
bereiken op werkdagen via<br />
tel. 0511 46 52 00.<br />
U kunt 24 uur per dag voor informatie terecht<br />
op <strong>de</strong> webkrant voor mantelzorgers<br />
’t Komt in <strong>de</strong> Bus<br />
in Tytsjerksteradiel<br />
www.mantelzorg-kearn.nl<br />
FAIR VOOR FARIDPUR<br />
Op zaterdag 25 mei organiseren we in<br />
Oentsjerk weer een fair ten bate van <strong>de</strong><br />
Stichting Faridpur in <strong>de</strong> sfeervolle tuin van<br />
<strong>de</strong> familie Spronk.<br />
Adres: Wynserdyk 43. Tijd: 10.00 tot 16.00<br />
uur.<br />
De toegang is gratis.<br />
Verkoop van planten, bloemstukken, siera<strong>de</strong>n,<br />
sjaals en kaarten.<br />
Expositie van schil<strong>de</strong>rijen van Diety Pieters,<br />
atelier Saf(f)ier in Tytsjerk.<br />
In <strong>de</strong> ruime serre kunt u een kopje koffie<br />
met taart en ook een lichte lunch gebruiken.<br />
De opbrengst van <strong>de</strong> tuinfair gaat in zijn<br />
geheel naar <strong>de</strong> projecten van <strong>de</strong> stichting<br />
Faridpur.<br />
Onze website is: www.stichtingfaridpur.nl<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 29 Mûnein/Readtsjerk
08-04<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> <strong>April</strong> <strong>2013</strong><br />
ACTIVITEITEN<br />
Kin<strong>de</strong>rkledingbeurs<br />
13.00-15.30 u. 19.00-20.30 u<br />
BOB<br />
18-04 Oud Papieractie vanaf 19.00 u ‘t Kruirêd<br />
18/19/20-04 Dorpsfeest<br />
06-05<br />
Kin<strong>de</strong>rkledingbeurs<br />
13.00-15.30 u. 19.00-20.30 u<br />
BOB<br />
16-05 Oud Papieractie vanaf 19.00 u ‘t Kruirêd<br />
03-06<br />
Kin<strong>de</strong>rkledingbeurs<br />
13.00-15.30 u. 19.00-20.30 u<br />
BOB<br />
20-06 Oud Papieractie vanaf 19.00 u ‘t Kruirêd<br />
25-01 2014. Snertkuier Mounestien<br />
<strong>Ut</strong> <strong>de</strong> 2 <strong>Doarpen</strong> 30 Mûnein/Readtsjerk