casidra (eiendoms) beperk

Voorlegging van die Jaarverslag aan die Uitvoerende Gesag,
Provinsiale Tesourie en die Ouditeur-Generaal
Dit is vir my ‘n voorreg om die 2007/2008 Jaarverslag van die
aktiwiteite van Casidra (Eiendoms) Beperk, die finansiële state
en die ouditeursverslag voor te lê kragtens Artikel 55 (1)(d) van
die Wet op Openbare Finansiële Bestuur, 1999 om ter tafel
gelê te word in die Provinsiale Wetgewer ingevolge Artikel
65 (1)(a).
1
2
Dr Louis Kathan
VOORSITTER
28 Augustus 2008
Neem Kennis:
Afrikaans and Xhosa text copies of this Annual Report are
available on the website and at Casidra.
Afrikaans- en Xhosa-tekskopieë is beskikbaar op die webblad en by
Casidra.
Lenkcazelo iyafumaneka ngolwimi lwesiBhulu na ngesiXhosa kwi nxiwa
lophinyophinyo (website) nakwii ofisi ze Casidra.
www.casidra.co.za
3
4
6
7
8
14
15
16
18
19
20
22
27
Inhoudsopgawe
Profiel
Boodskap van die Minister
Boodskap van die Voorsitter
Oorsig van die Hoof Uitvoerende Beampte
Kern Besigheidsdiagram
Direkteure en Bestuurspan
Vertoonvenster van Aktiwiteite
Regsdienste en Maatskaplike
Verantwoordelikheid
Samevatting van Projekte
Menslike Hulpbronne
Verantwoordelikheidsverklaring en
Verslag van die Onafhanklike Ouditeure
Verslag van die Oudit- en Risiko komitee
Direkteursverslag
Finansiële Jaarstate
Afkortings
Casidra (EIENDOMS) BEPERK
Registrasienommer: 1973/006186/07
Geregistreer as ‘n privaat maatskappy kragtens die Maatskappyewet,
1973 (Wet 61 van 1973), soos gewysig, en gelys as ‘n Skedule 3D
Openbare Entiteit (Provinsiale Regeringsbesigheidsonderneming)
kragtens die Wet op Openbare Finansiële Bestuur, 1999 (Wet 1 van
1999), soos gewysig.
Hoofkantoor: Louwslaan 22, Suider-Paarl
Tel: (021) 863-5000, Faksimilee: (021) 863-1055
Webblad: www.casidra.co.za

1
PROFIEL
Casidra se grootste hierdie jaar was die erkenning as een van Suid-Afrika se uitstaande bemagtigingsmaatskappye. Hierdie prestasie was
egter nie ‘n verrassing nie, aangesien Casidra aanhou om ‘n verskil in mense se lewens te maak deur doeltreffende projekbestuur. Die
Provinsiale Kabinet het ook ‘n nuwe mandaat vir Casidra , naamlik:
MANDAAT
Landbou- en Ekonomiese Ontwikkeling binne ‘n Landelike en
Grondhervormingskonteks.
VISIE
Die leiervennoot in fasilitering van geïntegreerde landelike
ontwikkeling met meetbare impak op die vermindering van
armoede.
MISSIE
Dienste te verskaf om die lewensgehalte van landelike
gemeenskappe te verhoog.
Ons aanvullende DOELWITTE is:
• Bekamping van armoede deur breedvoerige ekonomiese
groei en landelike ontwikkeling (op ‘n breë grondslag);
• Ontsluiting van menslike hulpbronne en kapasiteit.
WAARDES
Ons kern WAARDES en BEDRYFSBEGINSELS bly ‘n ware verbinding
tot Casidra se Direksie, bestuur en personeel deur handhawing van
die volgende werksetiek:
• Doelgerigtheid
Realisering van die maatskappy se missie en die bereiking
van gestelde doelwitte.
• Fokus op sukses & uitnemendheid
Positiewe denkwyse, kreatiwiteit en innovasie as deel van
ons strewe na sukses.
• Besigheidsbenadering
Gesamentlike verantwoordelikheid en aanspreeklikheid vir
professionele aksie-gerigte ondernemings wat ‘n waarde
groter as die koste van aktiwiteite toevoeg.
• Integriteit
Etiese gedrag as ‘n lewenstyl, tesame met oop en eerlike
kommunikasie, betroubaarheid en geloofwaardigheid.
• Diversiteit
Sensitiwiteit en ondersteuning vir diversiteit in
die werksplek.
• Mens-georienteerd
Respek vir die indiwidu, samewerking en empatie as deel van
die daaglikse werketiek.
BEDRYFSBEGINSELS
Casidra se benadering tot sy sake-ondernemingsen strategiese
beplanning word gelei deur die volgende sleutel:
• Ons doel om die lewens van arm mense te verbeter. Ons mik
egter om ‘n opbrengs op beleggings vir ons aandeelhouer te
maak en ons bedryf ons organisasie as ‘n volhoubare
onderneming.
• Ons handel as ‘n private maatskappy, kragtens die toepaslike
wetgewing, en voldoen aan die beste beginsels van
korporatiewe bestuur.
• Ons bevorder en fasiliteer ekonomiese ontwikkeling binne
ons teiken gemeenskappe, met die fokus op projekte met
bewysbare impak en altyd met die doel om kliënte te
bemagtig om hul eie lewens te verbeter.
• Ons tree op as ‘n katalisator om die deelname van die
privaatsektor en ander rolspelers in ontwikkelingsprojekte te
bevorder en te ontwikkel en bestuur vennootskappe tussen
verskeie rolspelers.
• Besluitneming en finansies word sentraal beheer;
implementering is na middelbestuur, streeks- en
gemeenskapsvlak gedesentraliseer in ‘n radiale bestuurstelsel
met ‘n begeerte om affiliate te bemagtig.
KERNBESIGHEID
Casidra se KERNBESIGHEID is om geïntegreerde landelike
ontwikkelingsprojekte in arm landelike gemeenskappe van die Wes-
Kaap Provinsie te beplan, te fasiliteer en te implementeer, met die
oog op volgehoue verbetering van die lewens van mense
in die gemeenskappe waarin Casidra werk. Die klem is op:
• Landbou-ontwikkeling en ondersteuningsdienste
• Grondhervorming
• Ekonomiese [KMMO] ontwikkeling en ondersteuning
• Menslike hulpbronontwikkeling en kapasiteitbou

Boodskap van
DIE MINISTER VAN LANDBOU
IN DIE WES-KAAP
As die Uitvoerende Gesag van Casidra is ek trots om in hierdie
verslag te kan meld dat ‘n Kabinetsresolusie oor Casidra se nuwe
mandaat en kernfunksies geneem is. Dit vind plaas binne die
raamwerk van die Provinsiale Groei en Ontwikkelingstrategie
en is in lyn met die 21 prioriteite van die Premier van die Wes-
Kaap. Ek is ook trots om aan te kondig dat die maatskappy se
transformasieproses goed onderweg is en bereik tans die finale
fase.
Casidra speel ‘n noodsaaklike rol, nie net vir Landbou nie, maar
ook vir die breër gemeenskap in landelike gebiede aangesien
dit ‘n belangrike skakel in die proses van geïntegreerde landelike
ontwikkeling geword het. Die Departement van Landbou het
Casidra geïdentifiseer as die dryfkrag in verskeie bemagtigingsprojekte.
As die Departement van Landbou in die Wes-Kaap, is ons doelwit
en mikpunt om Casidra te gebruik om ‘n sinvolle bydrae tot
landelike ontwikkeling te maak en die voedselsekuriteit van baie
huishoudings in die landelike gemeenskappe te verbeter.
Casidra is ook die Departement se sleutel rolspeler in die uitrol
van die Omvangryke Landbou Ondersteuningsprogram (OLOP),
wat daardeur bydra tot die belangrike boublokke in die ‘Tuiste
vir almal’ en iKapa elihlumayo strategie in die Wes-Kaap.
Ek wil weer die feit beklemtoon dat ons steeds vennote soos
Casidra nodig het, wat verbind is tot ons stryd teen armoede,
vennote wat glo in ons vasberadenheid om die ongelykhede
van die verlede reg te stel deur prosesse van grondhervorming
en die bemagtiging van opkomende boere
en gemeenskappe wat by Landbou betrokke is.
Ek wil Casidra weereens gelukwens met al sy prestasies tydens
die 2007/08-verslagjaar, wat die eer insluit om as een van Suid-
Afrika se top bemagtigingsmaatskappye in die
Impumelelo en Topco Media toekennings erken te word.
Laastens, ek het geen twyfel as ek sê dat Casidra vele take vir
homself opgelê het in ‘n poging om sinergie te bewerkstellig,
terwyl verskeie programme vir verskillende departemente
geïmplementeer word. Daar is talle voorbeelde van hul
suksesvolle betrokkenheid met hervorming en bemagtiging
asook hul bydrae as suksesvolle mentors en ‘n vennoot van die
Wes-Kaapse regering. Daarom wil ek dus die Direksie en
personeel bedank vir die dienste wat hulle in die afgelope jaar
gelewer het, en ek vertrou dat hulle sal voortgaan om ‘n bydrae
in hierdie verband te maak. Laastens wil ek my opregte dank
uitspreek teenoor mnr Tom de Wet wat vrywillig as Besturende
Direkteur uitgetree het om ons in staat te stel om met
transformasie by Casidra se toppunt te begin.
Mnr Cobus Dowry
LID VAN DIE UITVOERENDE RAAD
2

My opregte waardering aan die pligsgetroue Direksie en alle
personeel vir hul waardevolle bydraes, toewyding en harde werk;
asook aan hulle lewensmaats vir hulle uithouvermoë,
ondersteuning en geduld tydens die afgelope jaar. Daar behoort
ook melding gemaak te word dat ons Direksie weereens met
vier nuwe lede verryk is: (Adv Gesie van Deventer, mnr Conrad
Sidego, mnr Trevor Abrahams en me Nthato Gobodo) wat dadelik
die verantwoordelikhede en uitdagings van die maatskappy
aanvaar het. Die hele span het ‘n wesenlike verskil gemaak in
die lewens van ons kliënte.
Ek wil graag spesiale dank uitspreek teenoor mnre de Wet en
Combrink en hul gesinne wat hulle aan risiko en uitdagings
blootgestel het en hulle loopbane by Casidra beëindig het om
die Direksie in staat te stel om Casidra op topbestuursvlak te
hervorm. Hulle het dit moontlik gemaak vir die maatskappy om
onder moeilike omstandihghede te ontwikkel in ‘n uitnemende
maatskappye. Die nominasie van Casidra as top bemagtigingsmaatskappy
deur Impumelelo en Top Media tydens 2007 getuig
hiervan.
3
Boodskap van
DIE VOORSITTER
Ons bedank ons alleen aandeelhouer en die verteenwoordiger
van die Uitvoerende Gesag van Casidra, mnr Cobus Dowry
[Minister van Landbou in die Wes-Kaap Provinsie] asook die Wes-
Kaapse Kabinet vir die finale besluitneming ten opsigte van
Casidra se mandaat. Die nuwe mandaat sal Casidra help om
befondsing vanaf verskeie Departemente en Belanghebbers te
verkry om samewerking in geïntegreerde landelike ontwikkeling
te skep.
As Direksie is ons vol vertroue dat die belegging wat ons
aandeelhouer gemaak het wesenlike voordele vir die
gemeenskappe wat ons dien sal genereer.
Ek wil ons waardering uitspreek teenoor mnr Gert Bosch, ons
afgetrede Voorsitter van die Oudit Komitee, vir al sy harde werk,
bereidwilligheid en toewyding oor die jare.
Ons sien uit na die jaar wat voorlê wanneer ons ‘n nuwe Hoof
Uitvoerende Beampte en Algemene Bestuurder sal aanstel om
die transformasieproses te voltooi. Ons glo dat Casidra van krag
tot krag sal groei om ons mense te dien.
Laastens, ons opregte dank aan ons waarnemende Hoof
Uitvoerende Beampte, Gert Combrink, en ons Maatskappy
Sekretaris, Freek van Zyl, wat so vrylik van hulle tyd, deeglikheid
en professionalisme gegee het.
Dr Louis Kathan
VOORSITTER

Oorsig van die
HOOF UITVOERENDE
BEAMPTE
2007/2008 sal altyd onthou word as die jaar van groot
veranderings vir Casidra. Die mandaat het verander, die Direksie
het uitgebrei en skeidingspakkette met beide die Bestuurende
Direkteur en Algemene Bestuurder is onderhandel om die
Direksie in staat te stel om die topstruktuur van die Maatskappy
te transformeer in lyn met die Diensbillikheidsplan.
Die vorige Algemene Bestuurder, Gert Combrink, het ingestem
om vir ‘n beperkte tydperk as veranderings-agent waar te neem
ten einde die transformasieproses deur te sien.
Nadat hierdie veranderings in die topstruktuur aangebring is,
was daar ‘n skielike toename in die aanvraag na Casidra se
dienste . Dit dui daarop dat die Uitvoerende Gesag en die Direksie
die regte strategiese besluit, geneem het om te transformeer
op die regte tyd in Casidra se lewenspad wat die groei van die
maatskappy verseker.
Mandaat
By ‘n kabinetsvergadering wat in Oktober 2007 gehou is, is die
besluit geneem dat Casidra se mandaat verander word na:
“Landbou en Ekonomiese Ontwikkeling binne ‘n Landelike en
Grondtransformasiekonteks”.
Daar is verder besluit dat Casidra ontwikkelingswerk vir enige
departement of inrigting mag doen op die grondslag van
volledige kosteverhaling. Dit stel Casidra in staat om uit te brei
om nuwe programme aan te pak met volledige kosteverhaling
vanaf die departement wat die dienste benodig wat die
uitbreiding regverdig. Weens die aard van die maatskappy, kan
dit die kapasiteit redelik maklik en vinnig laat toeneem of afneem
om dienslewering te verseker wat beide tydig en op die
verlangde standaard is.
Transformasieproses
Tydens 2007/2008 is ‘n konsep Transformasieplan voorgelê aan
die Uitvoerende Gesag van Casidra wat daarna deur die Kabinet
in Oktober 2007 goedgekeur is. Transformasie op Direksievlak
asook Topbestuursvlak is geïdentifiseer. Na goedkeuring van
die nuwe Mandaat, is planne in plek gesit om te verseker dat
transformasie plaasgevind het in die gebiede wat geïdentifiseer
is.
Dr Piet van Rooyen het gedurende die jaar van Casidra se Direksie
bedank en die Uitvoerende Gesag het die uitbreiding en
transformasie van die Direksie goedgekeur. Die Direksie het
uitgebrei met vier nuwe direkteure, naamlik mnr Trevor
Abrahams, me Nthato Gobodo, mnr Conrad Sidego en Advokaat
Gesie van Deventer.
Die Besturende Direkteur en Algemene Bestuurder het beide
aangedui dat hulle bereid was om hulle loopbane by Casidra
te beëindig om die Direksie in staat te stel om die topstruktuur
van Casidra te transformeer volgens die Maatskappy se
Diensbillikheidsplan. Die Direksie het skeidingspakkette
onderhandel met mnre T de Wet en G Combrink wat albei vroeg
afgetree het op 31 Maart 2008. Hierdie dapper stap het die twee
top posisies in die maatskappy oopgestel wat die Direksie in
staat gestel het om Diensbillikheidskandidate in die twee
topposisies aan te stel om Casidra se herstrukturering en
transformasie te voltooi.
Die posisie van Hoof Uitvoerende Beampte is geadverteer en
sal in die 2008/2009 finansiële jaar gevul word. Die aanstelling
van ‘n nuwe Algemene Bestuurder sal plaasvind na die aanstelling
van die Hoof Uitvoerende Beampte. In die tussentyd sal die
vorige Algemene Bestuurder as waarnemende Hoof Uitvoerende
Beampte/ Veranderings-agent vir ‘n beperkte tydperk optree
ten einde ‘n maklike oorgang na ‘n nuwe struktuur te verseker.
As deel van die transformasieproses, het Casidra suksesvol
oorgegaan van ‘n basiese salaris plus voordele vergoedingstelsel
na ‘n totale dienskoste vergoedingstelsel.
Finansiële Uitkomstes
Casidra is trots op die feit dat ons finansiële bestuur op ‘n
gesonde grondslag is met ‘n lang geskiedenis van
ongekwalifiseerde oudits.
Casidra het ‘n bedrag van R25,156 miljoen vanaf die
Departement van Landbou ontvang, waarvan R10,818 miljoen
oordragbefondsing was om Casidra se kernfunksie te handhaaf
asook om die transformasieproses te finansier. In 2008/2009 sal
Casidra ook oordragbefondsing vanaf ander departemente
ontvang as gevolg van die Kabinetsbesluit wat Casidra in staat
sal stel om vir ander departemente op ‘n volle
kosteverhalingsbasis te werk.
Casidra het verskeie projekte en programme vir ander
departemente in die 2007/2008 jaar uitgerol. Die Departement
van Ekonomiese Ontwikkeling was die grootste
verbruiker van Casidra kundigheid, met
projekte ter waarde van R28,381
miljoen.
4

Die Departement van Behuising het R1,899 miljoen bygedra vir
Landelike Behuising in Genadendal. Die Departement van
Openbare Werke en Vervoer het R1,4 miljoen bygedra tot die
twee plase in die staat se besit en onder Casidra bestuur, naamlik
Amalienstein en Waaikraal.
Die Noord-Kaap Provinsie het R757 996 bygedra tot die koste
van die dadelplaas, Henkries. Casidra se kontrak het aan die
einde van Maart 2008 verval en die Noord-Kaapse Departement
van Landbou het bystand versoek tot einde Mei 2008 vir ‘n
maklike oorgang van Casidra na ‘n nuwe entiteit.
Casidra het ook die Plettenbergbaai Belgiese Inisiatief in
Kranshoek gefinaliseer met die totale bydrae van R5,2 miljoen
vanaf die Belgiese Regering deur hul implementerings-NRO,
VOLENS.
Casidra kon kostes binne begroting handhaaf as gevolg van die
feit dat die nuwe mandaat asook goedkeuring vir herstukturering
en transformasie eers in Oktober 2007 verleen is. Totale
besparings beloop R200 000 op begroting. Casidra het die jaar
begin met netto kontant en kontant ekwivalente van R8,317
miljoen en gesluit met R9,081 miljoen netto. Aan die lanbou
kant het die plaas Anhalt bo die ander landbouprojekte uitgeblink
met ‘n netto wins van R2,7 miljoen.
Bedrywighede
Casidra het twee hoof bedrywighede, naamlik Landbou &
Grondtransformasie; en Ekonomiese Ontwikkeling. Verskeie
kontrakte is hernu of gesluit tydens die jaar om te voldoen aan
voorgeskrewe wetgewing en om aktiwiteite te formaliseer.
Hierdie aktiwiteite word in meer detail bespreek in die
samevatting van projekte.
Die formalisering van verskeie kontrakte met verskillende
departemente het Casidra in staat gestel om behoorlike Menslike
Kapitaalbeplanning te doen en die organogram is aangepas
volgens langtermynkontrakte en vereistes binne die kontrakte
vir bepaalde vaardighede. Waar korttermynkontrakte
vaardighede vereis wat nie intern beskikbaar is nie, kontakteer
Casidra uit of word vaardighede op korttermynkontrak ingekoop.
Casidra se buigsaamheid ten opsigte van mannekragbeplanning
en implementering ontstaan deur personeel met multivaardighede
toe te rus wat op sy beurt vir ons in staat stel om
vinnig te verander om aan te pas by veranderings in ‘n kliënt se
vereistes.
Casidra implementeer ‘n reeks OLOP-projekte vir die
Departement van Landbou en het die RED Door Program van
die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme
uitgebrei deur die implementering van twee nuwe RED Door
sentrums en twee nuwe Mobiele RED Door eenhede.
5
Die Veeldoeligheidsentrum in Kranshoek wat deur Belgiese
befondsing moontlik gemaak is, is na voltooiing amptelik
oorhandig aan die Bitou Munisipaliteit. Meer detail word gegee
in die vertoonvenster van aktiwiteite.
Vooruitsigte
Met die goedkeuring van die nuwe mandaat “landbou en
ekonomiese ontwikkeling binne ‘n landelike en
grondtransformasiekonteks” is dit vir Casidra moontlik om
geïntegreerde landelike ontwikkeling op verskeie vlakke aan te
pak met die hulpbronne beskikbaar in verskillende departemente,
wat samewerking skep tot voordeel van die gemeenskappe wat
ons dien.
Dankbetuiging
Ek wil graag van hierdie geleentheid gebruik maak om al ons
personeel, vriende, familie en die Direksie te bedank vir al hul
gebede wat ons deur ‘n baie moeilike jaar gedra het. Dit is
ongelooflik om te sien hoe Casidra personeel toegewyd bly tot
geïntegreerde ontwikkeling tydens die transformasieproses.
Casidra se mense getuig van uithouvermoë en kon meer as
hulle plig doen, wat dikwels nodig is om ‘n ontwikkelingsprojek
suksesvol deur te sien.
Die volgende word bedank:
• Almagtige God wat, deur sy krag en genade, ons gedra
het deur die jaar van verandering en transformasie;
• Die Uitvoerende Gesag en Direksie vir strategiese leiding;
• Ons belanghebbers en vennote in die openbare en
privaatsektor vir hul lojale ondersteuning en
konstruktiewe insette;
• My bestuurspan vir hul toewyding en ondersteuning
regdeur die hele jaar om ons strategiese doelwitte te
kan bereik onder groot druk van belanghebbers en
gemeenskappe om te kan lewer;
• Ons gesinne wat die ondersteuningsbasis is vir bestuur
en kollegas.
Mag die Goeie Vader ons deur die volgende jaar lei om nog
groter prestasies te bereik terwyl ons ons gemeenskappe dien.
Mnr Gert Combrink
WAARNEMENDE HOOF
UITVOERENDE BEAMPTE

Ekonomiese
Ontwikkeling
RED Door
Program
iKapa ABSA
Entrepreneurs
Program
RED
Ondersteunings
Netwerk Projek
Stad Kaapstad
Besigheids
Ondersteuning
Koopbewys
1000x1000
Program
Mobile
RED Door
Siyabulela
Deliverables
Nie-Staats
Organisasies
Imbizo
Ko-operatiewe
Kapasiteits
Bou
Landelike Besigheids
Ondersteuning
Koopbewys
Die Plek
Plan
KERN BESIGHEIDSDIAGRAM
Streeks
kantoor
Bedrywe
(Bedryfs dept)
Plase
3 Staatsplase
2 Gemeenskapsplase
CASIDRA
Hoofkantoor
Korporatiewe
Dienste
Landelike
Gemeenskapsgebaseerde
Toerisme
Kapasiteitsbou
Landelike
Infrastruktuur
Landbou &
grondhervorming;
OLOP Projekte
CoastCare
Stony Point,
Roete 62
Vaardighede
en Menslike
Ontwikkeling
Voedselsekuriteits
Projekte
Mentorskap
Landelike
Behuising
Gemeenskaps
ontspannings
geriewe
Korporatiewe Sake
& Vondsinsameling
Eenheid
Publieke
Skakeling
Finansies
Administrasie
Regsdienste
IT & Netwerk
dienste
Maatskappy
Sekretariaat
Menslike
Hulpbronne
6

7
Dr Louis Kathan
(Voorsitter)
Trevor Abrahams Conrad Sidego
Tom de Wet
Besturende Direkteur
DIREKTEURE
Adv Gesie van Deventer
(Ondervoorsitter)
BESTUURSPAN
Gert Combrink
Algemene Bestuurder
Freek van Zyl
Hoof Finansiële Beampte
Adv Gary Oliver Elize Sprague
Prof Julian Smith
Thembi Mlonyeni
Bestuurder:
Ekonomiese Ontwikkeling
Experience Matshediso
Skakelpraktisyn
Nthato Gobodo
Kobus Oosthuizen
Hoof Bedryfsbeampte
Johan Bronkhorst
Streekbestuurder : George

VERTOONVENSTER
VAN AKTIWITEITE
(vir die jaar geëindig
31 Maart 2008)
8

EKONOMIESE ONTWIKKELINGSPROGRAM
Doelwit: Die doel van hierdie program is om landelike ekonomieë te stimuleer en te bevorder deur aan
staatsdepartemente, munisipaliteite, landelike gemeenskappe en ander belanghebbendes bystand te
bied met die implementering van volhoubare gemeenskapsbaseerde besighede.
Real Enterprise Ontwikkelingsprogram
(RED DOOR)
Die RED Door is ‘n vlagskip program van die Departement van
Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme wat deur Casidra
geïmplementeer word. Die RED Door is ‘n enkele intreepunt
waar KMMO’s toegang het tot inligting, raad en bystand vir
kleinsake-ondernemings. Kundige, vriendelike en
ondersteunende personeel by die RED Door help potensiële en
bestaande entrepreneurs om gebruik te maak van betroubare
sake-inligting asook staatstender geleenthede. Die RED Door
verskaf ook ‘n hulpbronfasiliteit, internet-toegang en ‘n opleidingen
kapasiteitbouprogram. Behalwe die dienste wat aangebied
word by die RED Door sentrum, word uitgebreide uitreikingsen
kapasiteitbouprogramme uitgerol aan omliggende
gemeenskappe in samewerking met diensverskaffers.
Die eerste RED Door sentrums is in 2004 geopen en daar is tans
12 toegangspunte oor die Wes-Kaap, naamlik Mitchellsplein,
Khayelitsha, Tableview, Paarl, Atlantis, Vredenburg, Hermanus,
Mosselbaai, Oudtshoorn, Knysna, Beaufort-Wes en Mega RED
Door in Kaapstad. ‘n 13de RED Door Sentrum is aangewys vir
2008 in die Muizenberg/Retreat gebied.
Boonop dien vier Mobiele RED Doors die omliggende gebiede
aan die Weskus, Kaap Metro, Overberg en Kaap Wynland gebiede.
Die RED Door benadering erken dat verskillende mense
verskillende soorte ondersteuning en inligting op verskillende
tye nodig het, en dat mense verskillende leerstyle het. Om
hierdie eiesoortigheid te akkommodeer, bied die RED Door
sentrums en Mobiele RED Doors afsonderlike (een-tot-een)
persoonlike ondersteuningsdienste vir kliënte om die kapasiteit
van die entrepreneur te ontwikkel om ‘n besigheid suksesvol te
bestuur. Hierdie dienste sluit in:
9
• Assessering van die entrepreneur se behoeftes;
• Besigheidsadvies en inligting;
• Fasiliteer toegang tot fondse;
• Raad oor die tenderproses;
• Kapasiteitbou van entrepreneurs deur opleiding,
werkswinkels en inligtingsessies;
• Bystand met die ontwikkeling van ‘n besigheidsplan;
• Assessering van besigheidsplanne;
• Tenderadvies en inligting;
• Besigheidsregistrasie;
• Fasiliteer toegang tot programme, aansporings en
inisiatiewe aangebied deur provinsiale en nasionale
regering om die KMMO-sektor te ontwikkel;
• Fasiliteer toegang tot ‘n ondersteuningsnetwerk van
besigheidsdiensverskaffers;
• Fasiliteer besigheidskakelings om KMMO’s se toegang
tot privaat en openbare diensverskafingsgeleenthede
in verskeie sektore te verbeter.
In die 2007/08 finansiële jaar, het RED Door die volgende
bereik:
BESIGHEIDSONDERSTEUNINGSDIENSTE AANGEBIED
• Advies en inligting
• Internetdienste
• Ko-op toekenningsaansoeke
• Registrasies van Wes-Kaapse
Verskaffersdatabasis
• Fasiliteer Besigheidskakelings
• Regsadvies
• Konstruksiebedryf Ontwikkelingsraad
Registrasies
Totale aantal kliënte bygestaan
FASILITEER AANVANGSLENINGS VIR BESIGHEID
• Suksesvolle lenings
• Fasiliteer totale waarde van suksesvolle
lenings
SUKSESVOLLE TENDERS TOEGEKEN
• Totale aantal suksesvolle tenders
• Waarde van suksesvolle tenders
BYSTAND MET REGISTRASIE VAN BESLOTE KORPORASIES
• Uitvoerbaarheidstudie
• Gesondheidsondersoek
• Besigheidsplan
• Mentorskap
Totale koopbewyse uitgereik
10 315
5 158
32
16
177
56
111
12 230
193
R8 969 315
122
R68 895 730
• Totale aantal Beslote Korporasies geregistreer 1 228
STAD KAAPSTAD BESIGHEIDSONDERSTEUNING
KOOPBEWYS PROGRAM
LANDELIKE BESIGHEIDS ONDERSTEUNING KOOPBEWYS
PROGRAM
• Besigheidsplan
• Gesondheidsondersoek
• Handelsname
• Mentorskap
Totale koopbewyse uitgereik
KO-OPS BYGESTAAN
745
89
440
233
1507
137
12
5
12
166
• Totale aantal Ko-ops bygestaan 54
KAPASITEITBOU EN OPLEIDING
• Aantal werkswinkels
• Aantal deelnemers
236
4 637

RED Door Atlantis spesiale projek inisiatief
Op die Weskus het RED Door Atlantis ‘n vennootskap met ESKOM
aangeknoop om diensleweringsgeleenthede vir Breedgebaseerde
Swart Ekonomiese Bemagtiging (BSEB)
entrepreneurs te fasiliteer met die konstruksie van die gas
aangedrewe kragstasies gebaseer in Atlantis. Die aanvanklike
proses behels:
• Die ontwikkeling van ‘n omvangryke databasis van alle
plaaslike besighede
• Opstel van ‘n ondersteuningstruktuur vir KMMO’s
• Fasiliteer werksgeleenthede.
Ekonomiese Impak:
Tydens die 1 ste fase van hierdie konstruksie het Atlantis ‘n
ekonomiese inspuiting van ±R55 miljoen in die gemeenskap
ontvang.
Fasilitering van werkgeleenthede vir algemene werkers,
konstruksiewerkers en administratiewe personeel:
• 450 mense werksaam by die aanvang van die projek;
• 1046 tydens die hoogtepunt van die projek;
• 950 teen jaar-einde; en
• 23 kleinsake-ondernemings is bevoordeel.
Hierdie inisiatief was ‘n groot sukses, wat gelei het tot ‘n
geleentheid om ‘n soortgelyke rol te speel in Melkbosstrand en
Mosselbaai. RED Door ondersteun aktief vrouens ten opsigte
van toegang tot diensleweringsgeleenthede deur werkswinkels
oor finansiële bestuur aan te bied.
Mobiele RED Door
Die Mobiele RED Door is gekonseptualiseer en geïmplementeer
met die vrystelling van die RED Door Mobiele Metro op 20
Februarie 2006 toe dit duidelik was dat ‘n behoefte vir RED Door
dienste bestaan het buite die geografiese gebiede van die RED
Door Sentrums. Die RED Door Mobiele Metro het dienste na die
Noordelike en Suidelike woonbuurte en Gugulethu
gemeenskappe gebring, en hierdie sukses het deure oopgemaak
vir die verdere uitbreiding van die mobiele diens. Veral toegang
tot dienste in die landelike gemeenskappe van die Wes-Kaap is
geïdentifiseer as ‘n behoefte wat op sy beurt gelei het tot die
stigting van mobiele dienste in die Overberg gebied, die Weskus
gebied en die Kaap Wynland gebied. Die RED Door Program
het nou ‘n totaal van vier mobiele RED Doors en sal met nog
twee RED Door mobiele eenhede uitbrei tydens die 2008/09
finansiële jaar.
Die RED Door mobiele program het die volgende bereik in die
2007/08 finansiële jaar:
BESIGHEIDSONDERSTEUNINGSDIENSTE GELEWER
• Kaap Metro (sedert Oktober 2007)
• Stellenbosch
• Overberg
• Wes-Kus
Totale aantal kliënte gediens
FASILITEER AANVANGSLENINGS VIR BESIGHEID
• Suksesvolle lenings
• Totale waarde van suksesvolle lenings
• Besigheidsoorlewingsprogram
begunstigdes
• Totale waarde van lenings
TENDER ONDERSTEUNINGSPROGRAM
• Aantal tenders gefasiliteer
• Totale aantal suksesvolle tenders
• Waarde van suksesvolle tenders
RED Ondersteuningsnetwerkprogram
145
297
451
568
1461
7
R324 645
50
R150 000
14
10
R2 384 593
BYSTAND VAN REGISTRASIE VAN BESLOTE KORPORASIES
• Totale aantal Beslote Korporasies geregistreer 74
STAD KAAPSTAD BESIGHEIDSONDERSTEUNING
KOOPBEWYS PROGRAM
• Uitvoerbaarheidstudie
• Gesondheidsondersoek
• Besigheidsplan
LANDELIKE BESIGHEIDS ONDERSTEUNING KOOPBEWYS
PROGRAM
• Besigheidsplan 42
KO-OPS BYGESTAAN
• Total aantal Ko-ops bygestaan 4
KAPASITEITBOU EN OPLEIDING
• Aantal werkswinkels
• Aantal deelnemers
Deur die RED Ondersteuningsnetwerkprogram, kan KMMO’s
toegang kry tot gespesialiseerde besigheidsontwikkelingsdienste
van plaaslike diensverskaffers met die fokus op verskillende
intervensies. The RED Ondersteuningsprogram bestaan uit die
volgende projekte:
• Besigheidsondersteuning Program, wat die Siyabulela
Deliverables en Besigheidsoorlewingsprogram insluit
• Landelike Besigheidsontwikkeling Koopbewys Program
• Ko-operatiewe Koopbewys Program.
8
2
1
31
812
10

Siyabulela Deliverables
Die Departement Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme het
Casidra getaak met die implementering en bestuur van die
Siyabulela Deliverables program met die doel om kapasiteit
onder vrouens en die jeugdige entrepeneurs uit te bou.
Landelike Besigheidsontwikkeling Koopbewys
Program
Die Landelike Besigheidsontwikkeling Koopbewys Program is
‘n inisiatief van die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
en Toerisme van die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap met
Casidra die implementeringsagent. Hierdie program is uitgerol
via die RED Door en mobiele sentrums in die Wes-Kaap Provinsie
buite die grense van die Kaap Metropool.
Die doel van die program is om die ontwikkeling van nuwe en
bestaande besighede te bevorder en te ondersteun deur tegniese
en mentorskapdienste, wat benodig word, te verskaf en om
toegang tot professionele en geakkrediteerde diensverskaffers
te verskaf. Begunstigdes moet ouer as 35 jaar wees en ‘n Suid-
Afrikaanse burger wees.
In die 2007/08 finansiële jaar is die volgende Koopbewyse
uitgereik:
Ko-operatiewe Koopbewys Program
Die uitrol van die Ko-operatiewe Strategie van die Wes-Kaap kry
momentum en Casidra is gekontrakteer om kapasiteitbouprogramme
vir die ko-operatiewe te implementeer. Die
projek fokus op mentorskap van kooperatiewe,
oordrag van
vaardighede en kapasiteitbou
deur ‘n Ko-op Koopbewys
Program via ‘n RED Door
Sentrum.
11
TIPE
KOOPBEWYS
Besigheidsplan
Lewensvatbaarheidsondersoek
Mentorskap
Handelsnaam
TOTAL
UITGEREIK
137
12
12
5
TOTALE
WAARDE
R 678 000
R 12 000
R 6 000
R 25 000
TOTAAL 166 R 721 000
Stad Kaapstad Besigheid Ondersteuning
Koopbewys Program
Die Besigheidsondersteuning Koopbewys Program word befonds
deur die Stad Kaapstad en uitgerol deur Casidra deur middel
van die RED Door program in die Kaap Metropool gebied.
‘n Volledige verspreiding word hieronder
gegee:
TIPE
KOOPBEWYS
Uitvoerbaarheidstudies
Besigheidsplanne
Lewensvatbaarheidondersoek
Mentorskap
TOTAL
UITGEREIK
745
440
89
233
TOTALE
WAARDE
R 2 235 000
R 770 000
R 89 000
R 116 500
TOTAAL 1507 R 3 210 500

LANDBOU EN GRONDTRANSFORMASIEPROGRAM
Doelwit: Die doel van hierdie program is om staatsdepartemente, munisipaliteite, landelike gemeenskappe
en ander belanghebbendes by te staan met die implementeering van die Grondtransformasieprogram,
Omvattende Landbou Ondersteuningsprogramme (OLOP) en landbou ontwikkelingsprojekte.
Bestuur en Bemagtiging van Plase
Boerderyaktiwiteite: Anhalt, Amalienstein, Waaikraal, Henkries,
Jackalskraal en Nelspoort
Casidra het bestuurkontrakte met die staat vir die bestuur van
4 plase (naamlik Amalienstein, Anhalt, Waaikraal, en Henkries)
en ondersteuning word gegee aan 2 ander gemeenskapsbaseerde
plase (naamlik Jackalskraal en Nelspoort). Die stadige
tempo van transformasie by Amalienstein en Waaikraal beperk
wel die vermoë om nuwe boerderypraktyke te implementeer
en bestaande praktyke aan te pas by die huidige markvereistes,
aangesien bestuurkontrakte slegs as jaarlikse kontrakte uitgereik
word en dus kan uitgebreide veranderings nie op ‘n langtermyn
basis geïmplementeer word nie.
Anhalt, ‘n appelplaas in die Langkloof en steeds die uitblinker
van die boerderybedrywighede, het die hoogste inkomste,
naamlik R7 542 972 sedert 1994 gehad, wat 31% beter is as die
vorige jaar. Die plaas het 51.87 hektaar boorde wat produseer.
Die besluit om twee-kleur en ander nuwe appelkultivars te plant
versprei die risiko en dra nou vrugte met ‘n verdere 20.55 hektaar
nuwe boorde aangeplant wat die winsgewendheid verder sal
verhoog. 78% van alle appels gepak word uitgevoer en ‘n
gemiddelde bruto marge van R68 500 per hektaar word bereik.
By Amalienstein, naby Ladismith, het sekere strategiese
veranderige wat tydens 2006 geïmplementeer is om die
bedryfsdele winsgewend te kry, vrugte afgewerp en die
vrugtesektor se winsgewendheid het dramaties gestyg na die
2007/08 oes. Die plaas is egter nog nie winsgewind nie.
Die Casidra direksie het finaal besluit om alle
bedrywighede in die Noord-Kaap te staak
en onderhandelings vir die plaas is
onderweg met die Departement van
Behuising in die Noord-Kaap. Casidra
sal Henkries slegs bestuur tot einde
Mei 2008 wanneer die nuwe bestuur
van die Noord-Kaap sal oorneem.
Jackalskraal, ‘n suiwelplaas naby Plettenbergbaai, doen nog
steeds baie goed en die nuwe bestuur behaal nog beter resultate
as die vorige jaar. Ten spyte van die streng beperkings wat
melkproduksie beïnvloed en ‘n uiters lae melkprys, kon die plaas
nog verbeter op sy gesonde belegging oor die afgelope jaar.
Die Trust gebruik hierdie belegging om 18 studente te
ondersteun met hulle studies by tersiêre opleidingsinstellings.
Die Vuyani Ontwikkelingstrust, wat verantwoordelik is vir die
Nelspoortplaas, het verantwoordelikheid oorgeneem as
werkgewer van die werknemers en die bestuur, met Casidra in
‘n ondersteunende rol. Infrastruktuur is opgegradeer en nuwe
boerderyentiteite, byvoorbeeld as ‘n hoederproduksie-eenheid
met ‘n slagpale, is geskep. ‘n Boorgat is ontwikkel en besproeïing
is verskaf om olywe en groente te plant vir die inwoners van
Nelspoort.
Ondersteuning aan Landbou en Agronywerhede
Casidra het die hoof rolspeler geword in die implementering
van die Omvattende Landbou Ondersteuningsprogram (OLOP)
vir die Wes-Kaapse Departement van Landbou met 93 aktiewe
projekte, waarvan 27 in die finansiële jaar voltooi is. Totale
besteding ter waarde van R7 743 655 is spandeer op plase wat
deel is van die Grondtransformasieprogram. 46 van hierdie
projekte is eers aan die einde van die finansiële jaar gekontrakteer
en is in die proses om in 2008 geïmplementeer te word.
Casidra se rol in die implementering van OLOP is in 2008
uitgebrei na al die streke in die Wes-Kaap en totale kontrakte
ter waarde van R32 miljoen word beoog vir 2008. Dit
beteken dat die personeelkomponent groter
moet wees. Die George kantoor is uitgebrei
en twee nuwe aanstellings is gemaak met
nog twee wat volg in 2008.
12

Landelike Infrastruktuurprogram
Landelike Behuising: Genadendal; Gemeenskap
Ontspanningsgeriewe: Plettenbergbaai, CoastCare
Die Landelike Behuisingsprojek in Genadendal het ‘n verdere 33
gerestoureerde huise aan hulle trotse eienaars gelewer. Fase 2
en 3 van die projek is geïnisieer en het bygedra tot besteding
van R1 676 218 vir die jaar. ‘n Verdere 21 huise sal in die komende
jaar voltooi word om ‘n totaal van 100 huise wat gerestoureerd
is, uit te maak. Daar is ook besluit dat Casidra, onder sy nuwe
mandaat, nie met die Landelike Behuisingskema sal voortgaan
nie. ‘n Oorplasingsproses na ‘n nuwe entiteit word tans
onderhandel.
Die Plettenbergbaai Belgiese Ontwikkelingsinisiatief in Kranshoek
het in sy vierdie en laaste jaar R1 331 261 aangewend aan die
lewering van infrastruktuur en opleiding aan die gemeenskap.
‘n Nuwe lewensstylverbeteringssentrum is geskep wat die
gemeenskap as ‘n oefensentrum sal dien. ‘n Totaal van 9
entrepreneurs het bystand ontvang met toerusting en is
geleentheid gebied om hul besighede te begin. Een van die
entrepreneurs, ‘n staalwerk-kontrakteur, is bygestaan met ‘n
tender vir die nuwe dak vir die MPCC gebou en het die werk
goed voltooi. Hierdie projek is nou klaar en alle
verantwoordelikheid vir die infrastruktuur is oorgedra aan die
Bitou Munisipaliteit.
Die CoastCare projek is gedurende die jaar voltooi en hierdie
werkskeppingsprojek, wat R5,059 356 miljoen werd is, het
bygedra tot ‘n totaal van 82 235 mandae ten opsigte van
werksgeleenthede oor die 5 jaar wat die projek geduur het. 5
kontrakteurs is opgelei en in die projek as werknemers gebruik
vir die spanne wat die strande skoon hou en veiligheid verseker
by toerisme fasiliteite.
Landelike Gemeenskapsgebaseerde Toerisme
Stony Point, Plaaslike Toerisme Buro’s, Eastern Gateway, Roete 62,
Gamkaskloof, Munisipale Oorde, Ceres Togryers en Beaufort-Wes
Oornag Fasiliteite
Casidra se toerisme pogings beoog om landelike gemeenskappe
te help om die eiesoortige toerisme potensiaal van hulle
gemeenskappe te ontwikkel deur navorsing, beplanning en
implementering van volhoubare toerismeprojekte. ‘n Totaal van
8 projekte maak deel uit hiervan en het R513 574
bygedra tot die besteding waarvan 4
projekte hierdie jaar voltooi is.
Stony Point, geleë in Bettysbaai in
die Overberg streek, is geoormerk
vir die ontwikkeling
van ‘n opvoedkundige en
toerisme fasiliteit. Die Stony
Point perseel is van
betekenisvolle argeologiese en
13
bewaringswaarde, met die ruïnes van ‘n ou walvisstasie wat ook
die broeiplek is van een van die twee vasteland kolonies van die
Kaapse pikkewyne in Suid-Afrika.
Die ekosentrum sal bestuur word deur die histories agtergeblewe
gemeenskap van Mooiuitsig en ‘n Trust is hierdie jaar geregistreer.
As gevolg van die geskiedkundige en bewaringstatus van die
perseel, moes ‘n konstruksie bestuurplan opgestel word asook
‘n Omgewingsimpak Assessering voordat ‘n hersoneringsaansoek
en ontwikkelingspermit vanaf Heritage Wes-Kaap uitgereik kan
word. Hierdie proses van statutêre goedkeuring is tydrowend
en duur en vertraag die ontwikkelingsproses aansienlik.
Nuwe toerisme projekte geïmplementeer sluit in 3
uitvoerbaarheid- en evalueringstudies vir toerismeondernemings.
‘n Lokale oudit van 17 plaaslike toerismeburo’s,
‘n oudit van inkomste-genererende munisipale oorde in die
Wes-Kaap en ‘n geïntegreerde toerisme plan vir Gamkaskloof is
voltooi. Die ontwikkeling van die Eastern Gateway in
Plettenbergbaai en ‘n nuwe Togryers museum in Ceres vorder
stadig as gevolg van befondsingsbeperkings. Twee nuwe
besigheidsondernemings op Roete 62 is geïnisieer en een, ‘n
konferensiefasiliteit by Winolapark naby Worcester, is voltooi.
Kapasiteitbouprogram
Merweville, Leeu Gamka, Nelspoort, Kranshoek
Hierdie program sluit in vaardighede en menslike ontwikkeling,
maatskaplike welsynsprojekte en mentorskap. Dit maak deel uit
van die implementeringsmetodologie vir gemeenskapsbaseerde
projekte.
Die naaldwerkprojekte by Merweville, Nelspoort en Leeu Gamka
is suksesvol voltooi met kleinsake-ondernemings wat produseer
vir hulle nismark. ‘n Totaal van R82 728 is aangewend en die
naaldwerkprojek is voltooi. Die Kranshoek crèche het bystand
ontvang om hulle fasiliteite op te gradeer met befondsing vanaf
Stichting Huis Der Nederlanden.
Verskeie opleidingsessies is gedurende die jaar gehou vir
individue, groepe en leiers van arm gemeenskappe. Die meeste
van die opleiding maak deel uit van ander beplanningsprojekte
en dra by tot geïntegreerde ontwikkeling waar die individu en
sy ontwikkelingsbehoeftes deel van die ontwikkeling uitmaak.
Twee studente van Nelspoort het bystand ontvang van die
Vuyani Ontwikkelingstrust met studiebeurse by Elsenburg en
Casidra het as mentors opgetree. Een student het sy
finale jaar voltooi, maar moet ‘n verdere eksamen aflê
in 2008.

REGSDIENSTE
Regsdienste hanteer alle regsaspekte binne en buite die
maatskappy wat ‘n invloed op die maatskappy het, insluitend
die opstel, redigering, vertaling en kontrolering asook
kommentaar-lewering ten opsigte van kontrakte en
regsdokumente vir die verskeie departemente binne Casidra,
van agterstallige skuld, lewering van regsadvies en
ondersteuningsdienste aan die verskillende departemente binne
Casidra en navorsing van regsaspekte en veranderings in
wetgewing wat die maatskappy raak. Regsdienste tree ook op
as ‘n voldoeningsbeampte ten opsigte van alle kontrakte en
toepaslike wetgewing en regulasies.
Verskeie huurooreenkomste, dienskontrakte, diensvlakooreenkomste,
gebruiksooreenkomste en vertroulikheidsooreenkomste
is opgestel, asook Trust dokumente en Aktes van
Ooreenkoms met die Departement van Vervoer en Openbare
Werke en die Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme.
Menings en memoranda is opgestel oor ‘n reeks interessante
onderwerpe, insluitend onder andere die Konsepwet op
Openbare Finansies, die Tesourieregulasies uitgereik in terme
van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur van 1999, die
aansoek van die Wet op Nasionale Krediet
ten opsigte van rentevrye lenings,
beëindiging van huur- en ander
ooreenkomste en intern om uit te
klaar wie die bevoordeeldes van
die mediese fonds na aftede sal
wees, asook seëlreg.
Regsdienste bestuur ook die
beveiliging, indeksering en liassering
van alle sekuriteite,
aandelesertifikate,
kontrakte en Trustdokumente
en is in
die proses om die
kontrakregister en
liasseerstelsel op te
gradeer.
MAATSKAPLIKE
VERANTWOORDELIKHEID
“Social responsibility is an ethical or ideological theory that an
entity, whether this is a government, corporation, organization
or individual, has as a responsibility towards society”.
Casidra dra nog steeds by tot die welsyn van verskillende
gemeenskappe waar ons op verskeie maniere werk. Maatskaplike
verantwoordelikheid het verskillende betekenisse. Ons aanvaar
dat ons rol en die verantwoordelikheid van ons lede as burgers
is om te help om die gemeenskap te verbeter deur ‘n pro-aktiewe
optrede in ons gemeenskapsrol te neem.
Die doel van die maatskappy se maatskaplike verantwoordelikheid
is om ons werksverhouding met gemeenskappe
waarmee ons werk te skep en te bevorder. Die opstel en bestuur
van ons besigheidsprosesse het ‘n algehele positiewe impak op
die gemeenskap ten doel.
Naaldwerk en oorskotmateriaal
Met sy langtermyn werksverhouding met die Hippo Rock
Printing/Clothing-fabriek in die Paarl het Casidra oorskietmateriaal
bymekaar gemaak wat versprei is aan behoeftige
naaldwerkprojekte in Eersterivier, Kranshoek, Murraysburg,
Nelspoort, Leeu Gamka en Merweville. Die groepe vind hierdie
materiaal uiters nuttig vir verskeie naaldwerk behoeftes.
Rekenaars ingesamel en herstel
Casidra het ook regdeur die jaar ongebruikte rekenaars
ingesamel vanaf verskeie staatsdepartemente en maatskappye
die jaar en het hulle laat herstel deur vrywilligers voordat dit
aan behoeftige gemeenskappe versprei is.
Rekenaars is soos volg versprei:
GEMEENSKAP
New Orleans Sekondêre Skool
Pniel Gemeenskapsbiblioteek
Gouda Gemeenskapsontwikkelingsforum
Gemeenskapsvroue-aksie (GVA) Sentrum
Homework Pleasure Project (HPP)
Phakamisani Primêre Skool
Anhalt Pakhuis
Limitless! Events
Saldanha Masincedane Ontwikkelingsvereniging
TOTAAL
REKENAARS
AANGEWYS
10
2
1
4
2
5
1
1
1
27
DRUKKERS
AANGEWYS
0
1
1
0
1
0
0
0
0
3
14

SAMEVATTING VAN PROJEKTE GEÏMPLEMENTEER
01 APRIL 2007 - 31 MAART 2008
Amalienstein
Waaikraal
Anhalt
Henkries
Nelspoort (Vuyani Ontwikkelingstrust)
Jackalskraal (Kranshoek Griekwa Gemeenskapstrust)
OLOP en Boervestiging 2004 - 2007
OLOP Kaap Wynland
OLOP Sentraal Karoo
OLOP Weskus
Kranshoek Meganiesasie
Karoo Kwekery
Philippi Mark
CoastCare Werk vir die Kus
Stony Point
Sentraal Karoo Naaldwerk
Murraysburg Sopkombuis
Ceres Togryers
Moorreesburg Teekamer en Toerisme
Eastern Gateway
Elandsbaai Fasiliteite
Gamkaskloof
M & E Studie (RED Doors)
Roete 62
Oudit van Plaaslike Toerisme Buro’s
Oudit van Munisipale Oorde
Genadendal Behuising Fases 1, 2 & 3
Plettenbergbaai Belgiese Ontwikkelingsinisiatief
Merweville Liewe Heksie Crèche
15
PROJEK NAAM
Stedelike Koopbewys program
Taxi Vervoer
iKapa ABSA Fonds
iKapa ABSA Tegniese Fonds
RED Door Sentrums (11)
RED Door Mobiele
Entrepreneur kapitaalfonds
1000 X 1000
Die Plek Plan
Landelike Koopbewys
Siyabulela
BESTUUR VAN PLASE
BEDRAG
ONTVANG
R
3 130 848
800 000
1 756 072
600 000
12 978 004
776 525
727 295
3 384 276
1 741 805
4 588 116
12 498 308
12 057 501
5 980 411
1 024 017
951 252
635 331
915 000
5 059 356
494 284
680 482
176 365
89 754
55 000
1 119 737
190 900
63 390
527 100
329 645
110 630
100 000
3 457 450
5 200 164
258 038
BEDRAG
BESTEE
R
2 628 432
800 000
1 600 630
600 000
7 244 480
652 732
727 295
299 862
1 741 805
3 463 631
BEPLANNING- EN IMPLEMENTERINGSPROJEKTE
9 971 190
3 829 728
111
111
62 789
458 535
0
5 059 356
82 187
668 706
176 365
32 731
31 418
56 728
0
63 390
201 593
120 275
110 630
100 000
3 198 690
4 932 800
204 273
EKONOMIESE ONTWIKKELINGSEKTOR
5 106 055
1 000 000
35 887 191
10 775 592
44 976 522
1 708 596
4 699 116
1 259 401
3 635 903
1 526 184
11 213 674
3 817 271
1 000 000
30 335 681
5 631 153
39 094 689
1 708 596
3 546 216
663 553
3 571 154
1 030 724
0
BEFONDSING
Eie generering en reserwes
Departement van Vervoer en Openbare Werke - PAWK
Eie generering en reserwes
Departement van Vervoer en Openbare Werke - PAWK
Eie generering en reserwes
Eie generering en reserwes
Departement van Behuising - PANK
Eie generering en reserwes
Departement van Landbou - PAWK
Eie generering en reserwes
Departement van Landbou- PAWK
Nasionale Departement van Omgewingsake
en Toerisme
Departement van Maatskaplike Dienste - PAWK
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling
en Toerisme - PAWK
Departement van Behuising - PAWK
Horizon 2007-Belgiese Befondsing
Stichting Huis der Nederlanden - Oorsese befondsing
Stad Kaapstad befondsing en rente
Departement van Vervoer en Openbare Werke - PAWK
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme - PAWK en ABSA Bank
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme - PAWK en Munisipaliteite
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en
Toerisme - PAWK
NOTA: Sommige befondsing is eers in Maart 2008 ontvang en sal in 2008/09 aangewend word.

Inleiding
BEROEPS
KATEGORIE
Beleidmakers, senior beamptes
en bestuurders
MENSLIKE HULPBRONNE BESTUUR
(01 APRIL 2007 - 31 MAART 2008)
Die Menslike Hulpbron (MH) Departement
plaas voortdurend die klem op die waarde
van die menslike kant van ons besigheid.
Elke werk het ‘n menslike kant, maar veral
in die MH Departement besef mens hoe
waardevol ‘n werknemer vir die organisasie
is. Dit is ‘n voorreg om ‘n katalisator te
wees vir die verskillende dissiplines binne
hierdie besigheidsaspek.
Aanstellings
Die werwing en keuringsproses was
uitdagend, maar opwindend as gevolg van
die uitbreidings en vereistes van, onder
andere, die Ekonomiese Ontwikkelings- en
Bedryfsdepartemente asook ander vakatures
wat ontstaan het as gevolg van bedankings
weens gunstige aanbiedings van ander
werkgewers. Dit word al hoe moeiliker om
poste te vul en werknemers te behou weens
die tekort aan vaardighede aan die een kant,
en die ontwikkelingsgeleenthede in die
arbeidsmark aan die ander kant.
Diensbillikheid
Casidra kan weereens bekend maak dat die
maatskappy voldoen aan die Wet op
Diensbillikheid en dat dit in lyn is met sy
teiken vir die jaar wat volg. Met die HUB en
Algemene Bestuurder se vroeë aftredes, is
Casidra uiteindelik in ‘n posisie om DBkandidate
in hierdie twee top posisies in die
maatskappy aan te stel, en daardeur die
transformasie van die maatskappy te voltooi.
Tabel 1- Die totale aantal werknemers (ingesluit werknemers met ongeskikthede) in elk van die volgende beroepskategorieë
soos op 31 Maart 2008
MANLIK VROULIK
Swart Kleurling Indiër Blank Swart Kleurling Indiër Blank
2 11 0 5 1 4 0 1 24
Professioneel 3 9 0 4 8 8 0 2 34
Tegnici & Verwante
Professionele personeel
0 2 0 0 0 2 0 3 7
Klerke 0 2 0 0 4 15 0 4 25
Diens en Verkoops werkers 0 0 0 0 0 2 0 0 2
Geskoolde landbou- &
vissery werkers
Opleiding en Ontwikkeling
Casidra hou aan om opleiding en
ontwikkeling aan te bied volgens die
maatskappy se Werkplekvaardigheidsplan,
om die nodige vermoëns te kweek en
personeel toe te rus met die vaardighede
benodig om hulle take te kan verrig
volgens die vereiste standaard en uitsette.
Die volgende opleiding is in die afgelope
finansiële jaar onderneem:
• Louis Allen Bestuurprogram vir alle
Casidra RED Door Kantoorbestuurders
en alle middelbestuurpersoneel.
• Notules en Snelskrif Vaardighede vir
die sekretariële personeel
• Rekenaaropleiding in Microsoft Excel –
Intermediêr en Gevorderde kursusse vir
12 personeellede in geïdentifiseerde
posisies.
Die volgende opleiding is gelewer aan alle
Besigheidsadministrateurs van die RED
Door Program:
• Ko-operatiewe opleiding
• Opleiding in Diagnostiese en
Assesseringshulpmiddels
• Basiese Besigheidsvaardighede
• Besigheidsbeplanningsopleiding
‘n Menslike Hulpbronwerkswinkel is
aangebied vir alle RED Door Bestuurders.
Die Regsadviseur het ‘n kursus oor die
Nasionale Krediet Wet bygewoon.
Alle nuwe werknemers het die “Seven
Habits of Highly Effective People”
opleidingskursus bygewoon .
Langdienstoekennings
Alle kwalifiserende personeel het hulle
langdienstoekennings tydens die
verslagjaar ontvang. Casidra wil hulle
graag bedank vir hulle toewyding en
uitstaande diens oor die verskeie
dienstye.
5 JAAR DIENS
Andries May
Frekie Meiring
Jerome Sass
Johanna Mentoor
Nico du Preez
Rebekka Fortuin
10 JAAR DIENS
Elrico Matthys
Jan Andries
Johannes Arnoldus
Marius Esau
Petrus Barry
15 JAAR DIENS
Johan Bronkhorst
Die sleutel statistiese data word in
die onderstaande tabel aangedui:
0 3 0 0 0 0 0 0 3
Ambagswerkers en verwante 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Plant en masjien-operateurs 0 11 0 0 0 0 0 0 11
Elementêre beroepe 1 41 0 0 8 7 0 0 57
Werknemers met ongeskikthede 0 0 0 0 0 0 0 0 0
TOTAAL 6 79 0 9 21 38 0 10 163
TOTAAL
16

17
Kleurling
Vrou
27%
Swart
Vrou
12%
Swart
Vrou
24%
Blanke
Vrou
6%
Kleurling
Vrou
24%
Blanke
Vrou
2%
Kleurling
Vrou
26%
Swart
Vrou
11%
Aanstellings 2007 / 08
Blanke
Vrou
7%
Blanke
man
3%
Bedankings 2007 / 08
Blanke
man
6%
Swart
man
4%
Swart
man
5%
Totale Verspreiding
van personeel 2007 / 08
Swart
man
7%
Blanke
man
4%
Kleurling
man
34%
Kleurling
man
48%
Kleurling
man
50%

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Die direkteure van Casidra (Eiendoms) Beperk is verantwoordelik
vir die opstel, integriteit en redelike aanbieding van die finansiële
state van Casidra (Eiendoms) Beperk. Die finansiële state wat
op bladsye 20 tot 26 aangebied word, is opgestel in
ooreenstemming met Suid-Afrikaanse Standpunte van
Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en op die wyse
deur die Maatskappywet in Suid-Afrika vereis. Dit word gesteun
deur redelike en omsigtige oordele en ramings wat deur bestuur
gemaak is.
Die lopendesaak-grondslag is met die opstel van die finansiële
state gevolg. Die finansiële posisie oor die korttermyn is gesond
maar in die medium- tot langtermyn is die lopende saak beginsel
direk gekoppel met voldoende en tydige voortgesette
oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en die verkryging van
addisionele befondsing vir lopende uitgawes.
Die direkteure is ook verantwoordelik vir die maatskappy se
stelsel van interne finansiële beheer. Hierdie kontroles is ontwerp
om redelike, maar nie absolute gerusstelling te bied oor die
betroubaarheid van die finansiële state, die toereikende
beskerming en verantwoording van bates, en om verliese te
voorkom en op te spoor. Geen aangeleenthede het onder die
aandag van die direkteure gekom wat ‘n wesenlike ineenstorting
in die funksionering van hierdie kontroles, prosedures en stelsels
gedurende die jaar onder oorsig, aandui nie.
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
VERANTWOORDELIKHEIDSVERKLARING VAN DIE RAAD VAN DIREKTEURE
Die verkorte finansiële state van Casidra (Eiendoms) Beperk
soos uiteengesit op bladsye 20 tot 26 is saamgestel uit die
finansiële state van Casidra (Eiendoms) Beperk vir die jaar
geëindig 31 Maart 2008. Die verkorte finansiële state is die
verantwoordelikheid van die maatskappy se direkteure. Ons
verantwoordelikheid is om ‘n mening uit te spreek of die verkorte
finansiële state in alle wesenlike opsigte in ooreenstemming is
met die finansiële state waaruit hul saamgestel is.
Ons het ons oudit van die finansiële state van Casidra (Eiendoms)
Beperk vir die jaar geëindig 31 Maart 2008 waaruit die verkorte
finansiële state saamgestel is, ooreenkomstig Internasionale
Ouditstandaarde uitgevoer. In ons verslag gedateer 28 Augustus
2008, het ons ‘n ongekwalifiseerde mening uitgespreek oor die
finansiële state waaruit die verkorte finansiële state saamgestel
is.
Die direkteure erken dat hulle verantwoordelik is vir die beheer
oor en die sekuriteit van die webblad en vir die instelling en
beheer oor die proses van elektroniese verspreiding van
jaarverslae en finansiële state. Die beheermaatreëls en integriteit
van die webblad val nie binne die omvang van die oudit van die
finansiële state nie. Alhoewel die instandhouding van 'n sterk
beheeromgewing vir die direkteure en die maatskappy van
wesenlike belang is, kan nóg die direksie nóg die ouditeure
verantwoordelikheid aanvaar vir enige veranderings wat in die
finansiële state mag plaasvind nadat dit aanvanklik op die
webblad gepubliseer is.
Die ouditverslag van PricewaterhouseCoopers Ingelyf word
hieronder aangebied.
Die finansiële state vir die jaar geëindig 31 Maart 2008 is deur
die direksie goedgekeur en word namens die direksie onderteken
deur:
Dr Louis Kathan
Voorsitter
28 Augustus 2008
VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEURE
AAN DIE LEDE VAN Casidra (EIENDOMS) BEPERK
Me Elize Sprague
Onafhanklike Nie-Uitvoerende
Direkteur
Na ons mening, is die verkorte finansiële state, in alle wesenlike
opsigte, in ooreenstemming met die finansiële state waaruit dit
saamgestel is.
Om ‘n beter begrip van die maatskappy se finansiële stand en
van die resultate van sy bedrywighede en kontantvloei vir die
jaar asook die omvang van ons oudit te verkry, moet die verkorte
finansiële state gelees word saam met die finansiële state waaruit
die verkorte finansiële state verkry is, asook ons ouditeursverslag
daaroor. Die volledige finansiële state is ter insae beskikbaar by
die maatskappy se hoofkantoor.
PricewaterhouseCoopers Inc.
Direkteur: E A Gouws
Geregistreerde Ouditeur
Paarl 28 Augustus 2008
18

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Regsvereistes
Artikel 38 (1) (a) van die Wet op Openbare Finansiële Bestuur,
1999 vereis dat rekenpligtige beamptes van staats-departemente
moet verseker dat entiteite wat oordragfondse ontvang,
effektiewe, doeltreffende en deursigtige finansiële bestuur en
interne beheerstelsels implementeer. Die regulasies van die Wet
bepaal oudit en interne oudit vereistes. Casidra het aan die
vereistes voldoen.
Bestuursverantwoordelikheid
Die rekenpligtige beampte is verantwoordelik vir die bestuur
van die organisatoriese strategie, die vernaamste aksieplanne,
risikobeleide, jaarlikse begrotings en besigheidsplanne;
monitering van prestasie en daarstelling van die beste
bestuurspraktyke.
Verantwoordelikheid van die Oudit- en Risiko
Komitee
Die Oudit- en Risiko komitee het ‘n geskrewe handves wat die
omvang van hulle aktiwiteite en magte uiteensit. Gedurende
die jaar het die Oudit- en Risiko komitee sy verantwoordelikhede
in terme van die handves nagekom.
Die Raad het die interne oudit handves aanvaar op grond
waarvan ‘n interne ouditkantoor met die Hoof Uitvoerende
Beampte as Hoof Oudit Beampte geskep is. Die kantoor doen
verslag aan die Voorsitter van die Raad aangaande
organisatoriese aangeleenthede en aan die Oudit- en Risiko
komitee aangaande funksionele aangeleenthede.
Die verslag van die Oudit- en Risiko komitee word gebaseer op
die werk verrig deur die interne ouditkomponent, die werk
gedoen deur die ouditfirmas PricewaterhouseCoopers en Veritas-
CA, asook interne bedryfsoudits en bestuursverslae.
Risikobestuur en interne beheermeganismes
Die beheer raamwerk is ontwerp om redelike versekering te
bied ten opsigte van doelwitbereiking in die volgende kategorieë:
• Die handhawing van behoorlike rekenkundige rekords
en die betroubaarheid van finansiële inligting wat by Casidra
gebruik word;
• Nakoming van toepaslike wetgewing, regulasies en
gedragskodes;
• Die vasstelling en minimalisering van die vernaamste risiko’s
wat verband hou met bedrog, potensiële aanspreeklikheid
en verliese, insluitend die beveiliging van bates;
• Bestuur van potensiële belangebotsings van bestuur; en
• Die doeltreffendheid van bedrywighede.
19
VERSLAG VAN DIE OUDIT- EN RISIKO KOMITEE
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
Casidra het ‘n omvangryke proses van jaarlikse begrotings en
gedetailleerde maandelikse verslaggewing. Die rekenpligtige
beampte en sy bestuurspan hersien die jaarlikse begroting en
werklike uitgawes op ‘n deurlopende grondslag.
PricewaterhouseCoopers oudit die finansiële state vir die
finansiële jaar.
Die stelsel van interne beheer word deurlopend gemonitor en
verslag word gedoen aan die Raad van Direkteure. Interne
stelsels word toegepas om redelike versekering te bied dat bates
beveilig word en transaksies uitgevoer word in ooreenstemming
met bestuur se goedkeuring. Moniteringsprosesse sluit in
bestuurshersiening en toetsing deur ouditeure. Die eksterne
ouditeure het toetse uitgevoer op finansiële transaksies.
Voldoening
Casidra het voldoen aan die toepaslike wette, regulasies en
beleide, asook die gedragskode. ‘n Bedrogsvoorkomingsplan
is tydens die finansiële jaar gebruik. Die interne ouditkantoor
bepaal die doeltreffendheid van interne beheer onafhanklik en
maak aanbevelings vir verbeteringe.
Die doeltreffendheid van interne beheerstelsels in Casidra is
onderhewig aan inherente beperkings, insluitend die
moontlikheid van menslike foute en beheermaatreëls wat
opsetlik te buite gegaan word. Dit word aanvaar dat interne
beheerstelsels redelike versekering teen enige wesenlike
wanvoorstelling en verlies kan bied.
Bestuur hou betroubare rekeningkundige rekords in stand wat
gemik is op die bereiking van doelwitte. Bestuur hou vol om
stelsels van interne beheer te handhaaf op grond van ‘n gereelde
en proaktiewe proses van ouditering en regstelling.
Die doeltreffendheid van rekeningkundige stelsels hang
hoofsaaklik af van sorgvuldige werwing van sleutelpersoneel;
duidelike delegasie van verantwoordelikheid en toekenning van
rekenpligtigheid met toepaslike verdeling van
verantwoordelikheid; nakoming van besigheidsetiek; beleide
en prosedures vir koördinering van die bestuur van hulpbronne
en die leierskap en toewyding van topbestuur.
Casidra het voldoende interne beheer gedurende die finansiële
jaar uitgeoefen en risiko’s geïdentifiseer is behoorlik beheer.
Inligtingstegnologiestelsels om bestuur te help is opgradeer en
was voldoende en doeltreffend.
Dr Louis Kathan
Voorsitter
28 Augustus 2008
Me Elize Sprague
Onafhanklike Nie-Uitvoerende
Direkteur

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
1. Besigheid en Bedrywighede
Casidra (Eiendoms) Beperk is ‘n privaat maatskappy wat optree
as ‘n ontwikkelingsagent vir die Wes-Kaapse Provinsiale Regering
en is gelys as ‘n Skedule 3D provinsiale besigheidsonderneming
in die Wet op Openbare Finansiële Bestuur.
Die hoofdoelstelling van die maatskappy is lewering van dienste
om die lewensgehalte in landelike gebiede te verhoog.
Aanvullende doelstellings vervat in die akte van oprigting, is:
• Armoede verligting deur breë ekonomiese groei en landelike
ontwikkeling;
• Ontsluiting van menslike hulpbronne en kapasiteit.
‘n Algemene oorsig van bedrywighede en die bereiking van
doelwitte word gegee in die jaarverslag.
2. Finansiële stand en resultate van
bedrywighede
Die finansiële stand van die maatskappy se sake en
bedrywighede word duidelik in die aangehegte finansiële state
weergegee. Die maatskappy het gedurende die jaar ‘n netto
verlies van R9 003 246 (2007: R4 572 461) voor befondsing van
R10,818 miljoen, BTW ingesluit, (2007: R8,5 miljoen) vanaf die
Provinsiale Administrasie Wes-Kaap Departement Landbou. Dit
sluit in depresiasie van R1,002 miljoen (2007: R0,788 miljoen).
Die finansiële posisie oor die korttermyn is gesond maar in die
medium- tot langtermyn is die lopende saak beginsel direk
gekoppel met voldoende en tydige voortgesette
oordragbefondsing vanaf owerheidsweë en verkryging van
addisionele befondsing vir lopende uitgawes. Die direkteure
glo dat Casidra genoegsame reserwes in plek het om voort te
gaan in die toekoms.
Casidra se opgelope tekort het ontstaan as gevolg van
ontwikkelingswerk wat gedoen is en waarvoor eksterne fondse
nie bekom is nie. Die opgelope tekort is uit aandelekapitaal
finansier.
3. Ouditeure
PricewaterhouseCoopers is ingevolge Artikel 270(2) van die
Maatskappyewet en Artikel 58 (3) van die Wet op Openbare
Finansiële Bestuur aangestel as ouditeure.
4. Aandelekapitaal
Die gemagtigde- en uitgereikte aandelekapitaal het onveranderd
gebly. Die ekwiteit van die maatskappy was R19 793 322 op 31
Maart 2008. Die maatskappy se totale aandeelhouding word
gehou deur die Provinsiale Administrasie Wes-Kaap.
DIREKTEURSVERSLAG
5. Dividend
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
Geen dividend is vir die jaar verklaar of betaal nie.
6. Direkteure
Behalwe vir die Besturende Direkteur is die res van die Direkteure
nie-uitvoerend. Die Raad van Direkteure is aktief betrokke en
gee onafhanklike advies en oordeel op alle direkteursbesprekings
en besluite. Raadslede is ten volle vertroud met hul fidusiêre
pligte.
Die Raad het die volgende aktiewe komitees:
• Vergoedingskomitee
• Oudit- en Risiko komitee
• Uitvoerende komitee
Alle vergoeding van die uitvoerende direkteur en nie-uitvoerende
direkteure is in ooreenstemming met artikel 28.1.1 van die
Tesourie regulasies, uitgereik in terme van die Wet op Openbare
Finansiële Bestuur, Wet 1 van 1999, in die finansiële state
geopenbaar.
7. Oudit- en risiko komitee
• Nominasie komitee
• Projekkomitee
Mnr Gert Bosch, ‘n onafhanklike lid, tree vanaf 27 Februarie 2002
op as lid en voorsitter van die Oudit- en risiko komitee. Mnr
Bosch het op 6 Maart 2008 bedank as lid van die komitee en dr
Kathan is as voorsitter verkies.
8. Openbare Beampte, Maatskappysekretaris en
Geregistreerde Adres
Die Openbare Beampte en Maatskappysekretaris is
Mnr FJ van Zyl. Die geregistreerde adres is:
Louwslaan 22
SUIDER-PAARL
7646
Posbus 660
SUIDER-PAARL
7624
9. Kontraktuele verpligtinge en regsaksies
‘n Ooreenkoms is met die Provinsiale Administrasie Wes-Kaap
gesluit waarvolgens oordragbefondsing aan Casidra beskikbaar
gestel word. Verpligtinge ingevolge die ooreenkoms en die Wet
op Openbare Finansiële Bestuur is nagekom.
Projekooreenkomste vir verskeie projekte is met befondsers
gesluit. Verslagdoening geskied ingevolge die bepalings van
die ooreenkomste en die finansiële omvang is openbaar in die
jaarverslag. Interne oudits is deur VERITAS - CA op sommige
van die projekte gedoen.
20

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Dit is aangevul deur interne bedryfsoudits en ‘n interne oudit
deur die ouditeursfirma Alberto Prins. Niks het onder die aandag
van die direkteure gekom wat aandui dat enige betekenisvolle
onderbrekings van interne kontroles gedurende die jaar
voorgekom het nie.
Die maatskappy is betrokke by regsaksies wat inherent is aan
die normale bedrywighede. Geen eise is hangend teen die
maatskappy nie.
10. Wesenlikheid
Alle betekenisvolle gebeure, risiko’s en ander aspekte is in die
state en jaarverslag openbaar.
Casidra het geen materiële verliese as gevolg van enige
kriminele ongerymdhede of vrugtelose- en verspilde uitgawes
gely nie. Geen materiële verliese is verhaal nie en geen materiële
verliese is afgeskryf gedurende die jaar nie.
Ten einde die direkteure in staat te stel om hul
verantwoordelikhede na te kom, het die Raad van Direkteure
21
DIREKTEURSVERSLAG
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
koste effektiewe standaarde vir interne kontrole daar gestel wat
gerig is op die vermindering van risiko van foute of verliese. Die
standaarde sluit in behoorlik gedefinieerde delegasie van
verantwoordelikhede, effektiewe rekeningkundige prosedures
en voldoende skeiding van pligte ten einde ‘n aanvaarbare vlak
van risiko te verseker. Die fokus van risiko bestuur in die
maatskappy berus op die identifisering, raming, bestuur en
monitering van alle vorme van risiko binne die maatskappy.
Hoewel bedryfsrisiko nie ten volle geëlimineer kan word nie,
streef die maatskappy daarna om dit te minimiseer deur te
verseker dat behoorlike infrastruktuur, kontroles, stelsels en
etiese gedrag toegepas en bestuur word binne vooraf bepaalde
prosedures en beperkings.
11. Gebeure na balansstaatdatum
Ooreenkomste vir die voortgesette bestuur van die
plaasaktiwiteite te Amalienstein, Anhalt en Waaikraal, vir nog ‘n
jaar is na jaareinde hernu met die Regering van die Wes-Kaap.
Die volgende individue het gedurende die jaar gedien as direkteure en op komitees, soos aangedui:
TIPE DIREKTEUR
1. ONAFHANKLIK NIE-UITVOEREND
Dr Louis Kathan (Voorsitter)
Adv Gesie van Deventer (Ondervoorsitter)
Mnr Trevor Abrahams
Adv Gary Oliver
Mnr Conrad Sidego
Prof Julian Smith
Me Elize Sprague
2. NIE-UITVOEREND
Dr Piet van Rooyen
Me Nthato Gobodo
3. UITVOEREND
Mnr Tom de Wet
TOTAL
VALUE
KOMITEES
Dagbestuur, Nominasie, Oudit- en Risiko en Vergoeding
Dagbestuur en Vergoeding
Oudit- en risiko
Vergoeding
Dagbestuur
Vergoeding
Dagbestuur, Nominasie en Oudit- en risiko
Aangewys deur PAWK, Nominasie en Projek
Aangewys deur PAWK, Dagbestuur, Oudit- en risiko en
Vergoeding
Dagbestuur en Projek en Oudit- en risiko en
Vergoeding (ex officio)
Dr Piet van Rooyen het bedank as direkteur met effektiewe datum 1 November 2007.
VERGADERINGS
BYGEWOON
15/16
3/4
2/3
12/12
1/2
12/12
11/12
AANGESTEL
Mnr Tom de Wet het gedien as voorsitter van die Multikor Pensioen- en Voorsorgfonds, asook as trustee van die Kranshoek
Griekwa Gemeenskapstrust, die Zoar Gemeenskapstrust en die Dysselsdorp Gemeenskapstrust en as voorsitter van Rural
Empowerment Foundation (vereniging ingelyf kragtens Artikel 21). Mnr de Wet het op 31 Maart 2008 op vervroegde pensioen
gegaan.
8/8
3/5
13/16
01/05/1999
01/11/2007
01/11/2007
27/02/2002
01/11/2007
29/05/2002
01/09/1998
27/08/2004
01/11/2007
23/09/1997

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Balansstaat
soos op 31 Maart 2008
BATES
Nie-bedryfsbates
Eiendom en toerusting
Beleggings eiendom
Lenings toegestaan
Beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
Bedryfsbates
Handels- en ander debiteure
Projek kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente
TOTALE BATES
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die maatskappy
Aandelekapitaal
Reserwes
Opgelope tekort
TOTALE EKWITEIT
LASTE
Bedryfslaste
Handels- en ander krediteure
Projek krediteure
TOTALE LASTE
TOTALE EKWITEIT EN LASTE
2008 2007
R R
7 303 991
1 009 000
24 560
1 921 489
10 259 040
453 090
66 434 376
12 167 636
79 055 102
25 000 000
1 589 751
(6 796 429)
19 793 322
3 086 444
66 434 376
69 520 820
7 000 198
1 009 000
48 815
2 143 198
10 201 211
1 023 235
52 226 358
12 496 751
65 746 344
89 314 142 75 947 555
25 000 000
3 911 776
(9 369 366)
19 542 410
4 178 787
52 226 358
56 405 145
89 314 142 75 947 555
22

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
23
Inkomstestaat
Diverse inkomste
Projek inkomste ter finansiering van projek uitgawes
Totale inkomste
Uitgawes
Projek uitgawes
Netto bedryfskoste
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde
Addisionele befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Befondsing - Departement Landbou Wes-Kaap
Min: Belasting op Toegevoegde Waarde
Netto surplus voor belasting
Belasting
SURPLUS VIR DIE JAAR
Kontantvloeistaat
Kontantvloei van bedryfsaktiwiteite
Kontant deur bedrywighede (benut)/voortgebring
Kontantvloei van beleggingsaktiwiteite
Aankoop van eiendom en toerusting
Opbrengs met verkoop van eiendom en toerusting
Aankoop van beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
Rente ontvang
Dividende ontvang
Netto (afname)/toename in kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente op 1 April
KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE OP 31 MAART
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
2008 2007
R R
5 907 813
64 961 993
70 869 806
(14 911 059)
(64 961 993)
(9 003 246)
3 947 368
4 500 000
( 552 632)
5 542 106
6 318 000
( 775 894)
486 228
-
486 228
( 395 171)
(1 592 659)
236 615
( 13 607)
1 372 072
63 635
66 056
( 329 115)
12 496 751
12 167 636
5 559 211
32 975 904
38 535 115
(10 131 672)
(32 975 904)
(4 572 461)
3 947 368
4 500 000
( 552 632)
3 508 772
4 000 000
( 491 228)
2 883 679
-
2 883 679
2008 2007
R R
5 975 582
( 395 943)
39 000
( 9 187)
794 775
50 497
479 142
6 454 724
6 042 027
12 496 751

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Staat van veranderinge in Ekwiteit
Totale
ekwiteit
R
Opgelope
tekort
R
Billike waarde
reserwe
R
Algemene
reserwe
R
Aandelekapitaal
R
16 406 429
(12 253 045)
1 572 765
2 086 709
25 000 000
Saldo op 1 April 2006
252 302
-
252 302
-
-
Billike waarde aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
2 883 679
2 883 679
-
-
-
Surplus vir die jaar
2007
19 542 410
(9 369 366)
1 825 067
2 086 709
25 000 000
Saldo op 31 Maart 2007
19 542 410
(9 369 366)
1 825 067
2 086 709
25 000 000
Saldo op 1 April 2007
( 235 316)
-
( 235 316)
-
-
Billike waarde aanpassings van beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
-
2 086 709
-
(2 086 709)
-
Oordrag
2008
486 228
486 228
-
-
-
Surplus vir die jaar
19 793 322
(6 796 429)
1 589 751
-
25 000 000
Saldo op 31 Maart 2008
24

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
25
Bestuursprojekte
Balansstaat
soos op 31 Maart 2008
BATES
Nie-bedryfsbates
Eiendom en toerusting
Biologiese bates
Beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
Bedryfsbates
Biologiese bates
Voorraad
Handels- en ander debiteure
Kontant en kontantekwivalente
TOTALE BATES
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
ekwiteitshouers van die projekte
Reserwes
Opgelope surplus
TOTALE EKWITEIT
LASTE
Nie-bedryfslaste
Langtermynlening
Bedryfslaste
Handels- en ander krediteure
TOTALE EKWITEIT EN LASTE
8 185 081
2 638 198
150 610
10 973 889
797 167
3 862 981
991 252
10 724 074
16 375 474
27 349 363
11 390 218
13 671 903
25 062 121
1 025 128
1 262 114
27 349 363
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
2008 2007
R R
7 311 639
2 390 002
169 769
9 871 410
704 945
3 904 970
992 373
7 151 281
12 753 569
22 624 979
9 860 159
10 945 088
20 805 247
1 025 128
794 604
22 624 979

CASIDRA (EIENDOMS) BEPERK
FINANSIËLE JAARSTATE
Bestuursprojekte
Inkomstestaat
Verkope
Direkte uitgawes
Bruto wins
Ander inkomste
Indirekte uitgawes
Wins voor belasting
Belasting
Wins voor oordragte en befondsing
Oordrag na reserwes
PAWK-befondsing
Wins vir die jaar
Opgelope surplus - Begin van die jaar
OPGELOPE SURPLUS - EINDE VAN DIE JAAR
Bestuursprojekte
Kontantvloeistaat
Kontantvloei van bedryfsaktiwiteite
Kontant deur bedrywighede voortgebring
Rente betaal
Kontantvloei van beleggingsaktiwiteite
Aankoop van eiendom en toerusting
Opbrengs met verkoop van eiendom en toerusting
Afname in beskikbaar-vir-verkoop finansiële bates
Toename in gewasvestiging
Toename in befondsing ontvang
Rente ontvang
Dividende ontvang
Netto toename in kontant en kontantekwivalente
Kontant en kontantekwivalente op 1 April
KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE OP 31 MAART
18 093 447
(13 211 241)
4 882 206
1 369 113
(5 855 186)
396 133
-
396 133
(1 538 418)
3 869 100
2 726 815
10 945 088
13 671 903
2 608 415
(6 422)
2 601 993
(1 917 075)
91 877
10 801
(8 108)
1 741 805
1 050 651
849
970 800
3 572 793
7 151 281
10 724 074
vir die jaar geëindig 31 Maart 2008
2008 2007
R R
14 756 871
(9 554 484)
5 202 387
819 055
(5 199 598)
821 844
-
821 844
(2 347 032)
3 846 491
2 321 303
8 623 785
10 945 088
2008 2007
R R
164 490
(320)
164 170
(1 873 055)
41 349
-
(66 811)
2 503 605
610 949
6 326
1 222 363
1 386 533
5 764 748
7 151 281
26

27
BD
Besturende Direkteur
AFKORTINGS EN LETTERWOORDE
BHOP
Besigheidshulpverlenging en Ondersteunings Program
BK
Beslote Korporasie
BSEB
Breedgebasseerde Swart Ekonomiese Bemagtiging
CASIDRA
Cape Agency for Sustainable Integrated Development in
Rural Areas
GGO
Gemeenskaps Gebasseerde Organisasie
HUB
Hoof Uitvoerende Beampte
KBMA
Kommissie vir Bemiddeling, Mediasie en Arbitrasie
KKP
Koöperatiewe Koopbewyse Program
KMMO
Klein Medium Mikro Ondernemings
KOÖPS
Koöperasies
GVA
Gemeenskaps Vroue Aksie
DOT
Departement van Omgewingsake en Toerisme
DEOT
Departement van Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme
DB
Diensbillikheid
GOP
Geïntegreerde Ontwikkelings Plan
HBI
Historiese Benadeelde Individu
IT
Inligtings Tegnologie
LBOKP
Landelike Besigheids Onwikkeling Koopbewys Program
LUR
Lid van Uitvoerende Raad
MH
Menslike Hulpbronne
NKW
Nasionale Krediet Wet
NRO
Nie-Regerings Organisasie
OFBW
Openbare Finansiële Bestuurs Wet
OLOP
Omvattende Landbou Ontwikkelings Program
PANK
Provinsiale Administrasie van die Noord-Kaap
PAWK
Provinsiale Administrasie van die Wes-Kaap
PEO
Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling
PRWK
Provinsiale Regering van die Wes-Kaap
PBBOI
Plettenbergbaai Belgiese Ontwikkelings Inisiatief
PLEK Plan
Plaaslike Ekonomiese Plan
RED Door
Real Enterprise Development
SAKG
Suid-Afrikaanse Kwalifikasies Gesag
SEB
Swart Ekonomiese Bemagtiging
TKVV
Totale Koste van Vergoeding
VGS
Veeldoelige Gemeenskaps Sentrum
VVB
Voorkeur Verskaffings Beleid
WKDL
Wes-Kaapse Departement van Landbou