Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PERSONEELSBLAD VAN STICHTING DE LA SALLE OKTOBER 2012 NUMMER 15<br />
Uits<strong>la</strong>g<br />
Welke duo’s<br />
gaan naar<br />
Zuid-<br />
Afrika?<br />
Leraren in opleiding<br />
Wat brengen ze, wat halen ze?<br />
School in beeld<br />
De scheepsschatten<br />
van De Tweemaster<br />
Voorwaar<strong>de</strong> voor een succesvol leernetwerk:<br />
Enthousiaste directeuren
O Voorwoord<br />
2<br />
Op het moment dat je <strong>de</strong>ze <strong>Credo</strong> in han<strong>de</strong>n hebt, is<br />
‘<strong>de</strong> kop er weer af’. De bomen hebben hun kleurige herfstjas<br />
aan en <strong>de</strong> eerste pepernoten zijn al in <strong>de</strong> winkels gesignaleerd.<br />
Niet alleen <strong>de</strong> scholen ken<strong>de</strong>n een goe<strong>de</strong> start van dit<br />
schooljaar, ook <strong>Credo</strong> is goed uit <strong>de</strong> startblokken gekomen.<br />
Met dank aan <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werking van vele collega’s.<br />
In dit nummer weer een keur aan artikelen die interessant<br />
en lezenswaardig zijn. Artikelen over <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van<br />
het ‘samen leren’ in een leernetwerk, over <strong>de</strong> kwaliteitszorg<br />
op onze scholen en wat Integraal daarvoor kan betekenen<br />
en een artikel over <strong>de</strong> toevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van een lio.<br />
Inhoud<br />
6<br />
8<br />
10<br />
12<br />
14<br />
Colofon<br />
Wat heb je nodig voor een succesvol leernetwerk? On<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
enthousiaste en gedreven <strong>de</strong>elnemers. Patricia Dresens en Karin Koets<br />
zijn daarvan twee uitsteken<strong>de</strong> voorbeel<strong>de</strong>n. Op pagina 6-7 vertellen zij<br />
wat ze van <strong>de</strong>ze werkvorm, elkaar en hun collega’s verwachten.<br />
Hoe <strong>de</strong>nk jij over <strong>de</strong> nieuwe toe<strong>la</strong>tingsprocedure PO-VO? We vroegen<br />
het 5 collega’s. Hun uitstekend beargumenteer<strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n vind je in<br />
het hart van <strong>de</strong>ze <strong>Credo</strong>.<br />
Marion Go<strong>de</strong>froy was eigenlijk al gestopt met werken. Maar haar<br />
enthousiasme voor het opzetten en begelei<strong>de</strong>n van leernetwerken<br />
haal<strong>de</strong> haar weer terug op <strong>de</strong> werkvloer. Ook bij <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong> <strong>de</strong>elt ze haar<br />
kennis. Wat haar drijft? Je leest het in het interview op pagina 10.<br />
Me<strong>la</strong>nie Wright is een van <strong>de</strong> voormalig leraren in opleiding die na een<br />
stage doorstroom<strong>de</strong> in een reguliere functie bij onze stichting.<br />
Op pagina 12 legt ze uit wat zij <strong>de</strong>stijds zocht bij haar stageschool.<br />
Directeur Car<strong>la</strong> Went geeft op haar beurt aan wat een goe<strong>de</strong> lio kenmerkt.<br />
Collega Ed Stoete heeft een passie voor techniek. Hij ziet voor <strong>de</strong><br />
basisschool een rol weggelegd in het terugbrengen van het tekort aan<br />
technici in Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd. Wil je weten hoe hij daar wekelijks zijn bijdrage<br />
aan levert? B<strong>la</strong><strong>de</strong>r snel door naar pagina 14.<br />
<strong>Credo</strong> is een uitgave van Stichting <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>. Concept en realisatie: TextArt, Heerhugowaard.<br />
Tekstbijdragen: Paul Bronstring, Nadine Okkerse, Tineke Puts, Annette Schaak, Ria van <strong>de</strong>r Scheer,<br />
Loretta Staring en John van Veen.<br />
Fotografie: Esther van Dokkum e.a. Vormgeving: Studio Martin Rasch, Opmeer.<br />
Neem ook een kijkje in <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re k<strong>la</strong>s (of misschien<br />
wel beter: schatkamer) van Ed Stoete, leerkracht van<br />
De Paradijsvogel.<br />
De Paradijsvogel? Jazeker, dit is <strong>de</strong> nieuwe naam van<br />
onze St. Jozefschool in Vogelenzang, die na <strong>de</strong> fusie met <strong>de</strong><br />
Graaf Florisschool ver<strong>de</strong>rgaat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze naam.<br />
We hopen dat je weer plezier beleeft aan <strong>de</strong>ze <strong>Credo</strong>,<br />
maar ook dat je tijd hebt om te genieten van een mooie<br />
herfst.<br />
Paul Bronstring en John van Veen<br />
College van Bestuur<br />
6<br />
12<br />
14
Deze duo’s gaan op studiereis naar Zuid-Afrika<br />
Voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijssafari van februari 20<strong>13</strong> hebben 8 duo's van '<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>-leerkrachten'<br />
<strong>la</strong>ten weten graag op reis te gaan naar Zuid-Afrika.<br />
Er is slechts p<strong>la</strong>ats voor 2, wat betekent<br />
dat we he<strong>la</strong>as 6 duo’s teleur zullen<br />
stellen (maar wellicht voor 2014 een<br />
nieuwe ron<strong>de</strong> met nieuwe kansen).<br />
We hebben alle motivatiebrieven zorg -<br />
vuldig doorgelezen en we hebben jullie<br />
motivatie en i<strong>de</strong>eën voor vervolg -<br />
activiteiten beoor<strong>de</strong>eld. In totaal kon elk<br />
duo 80 punten ‘verdienen’.<br />
De uitein<strong>de</strong>lijke scores <strong>la</strong>gen tussen <strong>de</strong><br />
52 en 64 punten.<br />
www.lexima.nl<br />
De 2 duo’s die in februari 20<strong>13</strong><br />
naar Zuid-Afrika gaan zijn:<br />
• Liesbeth V<strong>la</strong>an<strong>de</strong>ren en Kicki Janse<br />
(’t Venne en De Tweemaster)<br />
• Marloes van <strong>de</strong>r Klugt en Inge Insing<br />
(Franciscusschool Bennebroek<br />
en Antoniusschool Kals<strong>la</strong>gerring).<br />
Namens <strong>de</strong> ‘Zuid-Afrika-jury’ van harte gefeliciteerd en we hopen dat jullie een<br />
enerveren<strong>de</strong>, inspireren<strong>de</strong> en onvergetelijke reis zullen hebben.<br />
IN MEMORIAM:<br />
broe<strong>de</strong>r Aad van Bentem<br />
Op maandag 24 september is broe<strong>de</strong>r Aad van Bentem op 72-jarige<br />
leeftijd overle<strong>de</strong>n. Broe<strong>de</strong>r Aad was provinciaal van <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rs van '<strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>Salle</strong>' en heeft in maart 2005 ons bestuurskantoor geopend. Sinds <strong>de</strong><br />
oprichting van onze stichting hebben we regelmatig contact gehad met<br />
Aad en hij heeft altijd blijk gegeven van een warme be<strong>la</strong>ngstelling voor<br />
het wel en wee van onze stichting.<br />
Op 29 september is hij in Voorhout begraven.<br />
GERARDS WEBTIP<br />
Gerard Knoef is ICT-me<strong>de</strong>werker en leerkracht bij stichting <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>.<br />
Op <strong>de</strong>ze plek in <strong>Credo</strong> geeft hij ie<strong>de</strong>re keer<br />
een interessante of leerzame web- of apptip.<br />
Kurzweil 3000, Dolphin Easy Tutor en Sprint Plus zijn softwarepakketten<br />
die gebruikers helpen met lezen. Erg handig voor dyslectische<br />
kin<strong>de</strong>ren. Deze ‘compenseren<strong>de</strong> software’ heeft een positief effect op<br />
het lezen, <strong>de</strong> spellingsvaardigheid en het sociaal-emotioneel functioneren van<br />
leerlingen. De ervaringen van gebruikers zijn overwegend positief.<br />
Op www.lexima.nl staat veel info over leeson<strong>de</strong>rsteunen<strong>de</strong> software. Werken op<br />
<strong>de</strong> pc en surfen op internet wordt voor dyslectici een veel rijkere ervaring.<br />
Op Sharepoint heb ik voor geïnteresseer<strong>de</strong>n een artikel gep<strong>la</strong>atst met<br />
on<strong>de</strong>rzoeksresultaten naar het gebruik van compenseren<strong>de</strong> software in<br />
Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd.<br />
Korte berichten<br />
Even bellen met...<br />
Jos van Velzen, vrijwilliger op<br />
De Meerbrug in Zwanenburg<br />
We bellen met Jos, omdat <strong>de</strong> vrijwilligers<br />
van De Meerbrug on<strong>la</strong>ngs een cheque<br />
wonnen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> vrijwilligersmanifestatievan<strong>de</strong>gemeenteHaarlemmermeer.<br />
Wie bent u?<br />
“In mijn werkzame leven was ik gymleerkracht,<br />
groepsleerkracht en <strong>la</strong>ter<br />
directeur van een basisschool in Amsterdam.<br />
Nu ben ik gepensioneerd en<br />
ervaar ik dat vakantie leuk is, maar altijd<br />
vakantie niet. Omdat mijn kleinkin<strong>de</strong>ren<br />
op De Meerbrug zitten, heb ik me daar<br />
als vrijwilliger aangemerkt. Maandagmiddag<br />
en woensdagmorgen geef ik<br />
remedial teaching. Het klinkt misschien<br />
wat zwaar, maar dit werk geeft zin aan<br />
mijn bestaan.”<br />
Waarom wonnen jullie <strong>de</strong>ze prijs?<br />
“Directeur Dorine Vermeulen heeft mij<br />
en an<strong>de</strong>re vrijwilligers van <strong>de</strong> school<br />
voorgedragen. Net als vijf an<strong>de</strong>re<br />
instellingen kregen we tij<strong>de</strong>ns een uitstekend<br />
verzorg<strong>de</strong> feestavond een<br />
cheque van 1 500,- uitgereikt. Diverse<br />
artiesten tra<strong>de</strong>n op en wat betreft eten<br />
en drinken kwamen wij niets te kort.”<br />
Hoe is <strong>de</strong> cheque besteed?<br />
“Ik heb een aantal dinerbonnen gekregen<br />
en van het bedrag is ook nog een<br />
zogenaam<strong>de</strong> ‘zonnetjesavond’ ge -<br />
organiseerd voor alle vrijwilligers van<br />
De Meerbrug.”<br />
En nu weer aan het werk?<br />
“Ja, na ie<strong>de</strong>re vakantie kijk ik weer uit<br />
naar mijn ‘werk’ en ga ik er met blije<br />
moed tegenaan. Zo<strong>la</strong>ng <strong>de</strong> school mij<br />
wil hebben, ga ik zeker door. Tenslotte<br />
is het slechts 25 minuten van mijn huis<br />
in Amsterdam. Bovendien kom ik daar<br />
ook nog mijn dochter en kleinkin<strong>de</strong>ren<br />
tegen!”<br />
3
4<br />
Integraal<br />
“Een overzichtelijk systeem waarin<br />
alle aspecten van kwaliteitszorg<br />
gebun<strong>de</strong>ld zijn”<br />
Scholen zijn zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> kwaliteit van het<br />
on<strong>de</strong>rwijs. Een kwaliteitsmanagementsysteem waarmee je<br />
die kwaliteit kunt meten en monitoren, is dan een handig<br />
hulpmid<strong>de</strong>l. In dit schooljaar stappen alle <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>-scholen<br />
over van KIK naar Integraal, een veelbelovend systeem.<br />
Waarom? Stafme<strong>de</strong>werker on<strong>de</strong>rwijs Ivanka van Dijk zet <strong>de</strong><br />
voor<strong>de</strong>len voor ons op een rij.<br />
“Tot voor kort had<strong>de</strong>n we KIK, Kwaliteit in Kaart, waarmee we <strong>de</strong><br />
kwaliteit van ons on<strong>de</strong>rwijs in <strong>de</strong> gaten hiel<strong>de</strong>n. Alleen beviel dat<br />
niet. KIK werkt namelijk met <strong>de</strong>rtien kwaliteitskaarten in een cyclus<br />
van vier jaar. Maar het team moest <strong>de</strong> vragenlijsten die bij die kaarten<br />
horen zelf aanpassen en schoolspecifiek maken. Dat was behoorlijk<br />
theoretisch en ingewikkeld en daardoor ongelooflijk veel werk.”<br />
B<strong>la</strong>uw, groen of oranje<br />
Om <strong>de</strong> kwaliteitszorg niet in gevaar te brengen, moest er dus iets<br />
veran<strong>de</strong>ren. De <strong>la</strong> <strong>Salle</strong> ging op zoek naar een an<strong>de</strong>r kwaliteits -<br />
managementsysteem en kwam uit bij Integraal. Ivanka die zichzelf als<br />
een soort aanjager ziet, weet inmid<strong>de</strong>ls hoe het systeem<br />
werkt en ziet interessante mogelijkhe<strong>de</strong>n. “De gegevens,<br />
zoals leerling-resultaten en eindopbrengsten, komen uit<br />
ParnasSys. Vervolgens groepeert Integraal ze in<br />
een zogenaam<strong>de</strong> 'cockpit' waarmee<br />
je in een oogops<strong>la</strong>g ziet waar <strong>de</strong><br />
risico's voor een school liggen<br />
en wat <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> punten<br />
zijn. De leerkrachten<br />
moeten hiervoor jaarlijks<br />
een basisvragenlijst<br />
invullen. Die<br />
vragen gaan over<br />
be<strong>la</strong>ngrijke items als<br />
on<strong>de</strong>rwijsleerproces,<br />
schoolklimaat, leerstofaanbod of on<strong>de</strong>rwijstijd. Ze zijn allemaal voorzien<br />
van een korte toelichting, waarin wordt geschetst hoe een leerkracht<br />
het zou moeten doen (zie ka<strong>de</strong>r). Vervolgens beoor<strong>de</strong>len <strong>de</strong><br />
leerkrachten zichzelf op een vierpuntsschaal. Als alle leerkrachten<br />
<strong>de</strong>ze vragenlijst hebben ingevuld, geeft Integraal <strong>de</strong> score van <strong>de</strong><br />
school op <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> punten weer. Zo kan het vakje on<strong>de</strong>rwijsleerproces<br />
dan bijvoorbeeld b<strong>la</strong>uw zijn: alles is goed, of groen: het is<br />
voldoen<strong>de</strong>. Wanneer <strong>de</strong> kleur oranje<br />
of rood is, dan betekent dit dat er<br />
mensen zijn die op dit punt <strong>la</strong>ger<br />
scoren. Dat kan een risico zijn.<br />
De directeur of het team moet dan<br />
bekijken of er ook echt iets aan <strong>de</strong><br />
hand is. Want als maar een persoon<br />
ergens een tweetje scoort, kleurt <strong>de</strong><br />
school op dit punt al oranje. Maar als<br />
blijkt dat tachtig procent een <strong>la</strong>ge<br />
score heeft, dan mag je je wel eens<br />
achter <strong>de</strong> oren krabben.”<br />
De k<strong>la</strong>nt<br />
Integraal werkt niet alleen met<br />
interne informatie. “Je kunt in het<br />
nieuwe systeem ook <strong>de</strong> inspectie -<br />
rapporten invoeren en een auditorenvragenlijst<br />
gebruiken. In dat geval<br />
vraag je externen hun mening te<br />
geven over bijvoorbeeld het on<strong>de</strong>rwijsleerproces.<br />
Bij auditoren kun je<br />
<strong>de</strong>nken aan een groep leerkrachten of<br />
directeuren die een audit training<br />
heeft gevolgd en die meer<strong>de</strong>re scholen<br />
objectief bekijkt.<br />
Daarnaast kent Integraal ook een<br />
tevre<strong>de</strong>nheids peiling voor ou<strong>de</strong>rs,
leerlingen en personeel. Je krijgt dus<br />
vanuit verschillen<strong>de</strong> invalshoeken een<br />
mooi overallp<strong>la</strong>atje van hoe an<strong>de</strong>ren<br />
jouw on<strong>de</strong>rwijs beoor<strong>de</strong>len. Daaruit<br />
haal je speerpunten die je in je<br />
schoolp<strong>la</strong>nnen, teamp<strong>la</strong>nnen en dus<br />
je beleidscyclus kunt inzetten. En als<br />
dat niet matcht met hoe leerkrachten<br />
zichzelf beoor<strong>de</strong>len, dan wordt het interessant.<br />
Want dan ga je <strong>de</strong> discussie<br />
aan. Het gaat immers om <strong>de</strong> mening<br />
van je ‘k<strong>la</strong>nten’. Daar doe je het voor.”<br />
Veelbelovend<br />
In <strong>de</strong>ze opstartfase zijn het vooral<br />
<strong>de</strong> directeuren en eventueel <strong>de</strong> IB'ers<br />
die met Integraal aan <strong>de</strong> s<strong>la</strong>g gaan.<br />
Zij moeten zich nu verdiepen in hoe<br />
Integraal werkt en het meest recente<br />
inspectierapport erin zetten. “Het is<br />
echt een meerjarentraject”, benadrukt<br />
Ivanka. “We gaan <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len<br />
van Integraal stapje voor<br />
stapje vullen. Sommige dingen kunnen<br />
vrij snel. Met an<strong>de</strong>re mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
van Integraal, zoals <strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheidspeilingen,<br />
gaan we pas <strong>la</strong>ter aan <strong>de</strong><br />
s<strong>la</strong>g. Op termijn kunnen we Integraal<br />
ook inzetten voor an<strong>de</strong>re aspecten<br />
van kwaliteitszorg, zoals het opstellen<br />
van team- en schoolp<strong>la</strong>nnen, persoonlijke<br />
ontwikkelingsp<strong>la</strong>nnen, gespreksvers<strong>la</strong>gen<br />
en een competentiescan. Ik<br />
verwacht dat Integraal ons een overzichtelijk<br />
systeem biedt waarin alle aspecten<br />
van kwaliteitszorg zijn<br />
gebun<strong>de</strong>ld. Je ziet dan direct waar je<br />
als school of bestuur staat. Het klinkt<br />
in<strong>de</strong>rdaad veelbelovend. We moeten<br />
er zo snel mogelijk mee aan <strong>de</strong> s<strong>la</strong>g.<br />
Alleen door het te gebruiken, komen<br />
we erachter of het echt zo gebruiksvrien<strong>de</strong>lijk<br />
en efficiënt is als het lijkt.”<br />
Kijk voor meer informatie ook eens<br />
op www. integraal.nl.<br />
Hoe ziet <strong>de</strong> basisvragenlijst voor<br />
bijvoorbeeld on<strong>de</strong>rwijsleerproces eruit?<br />
Er zijn 5 items waarbij telkens 3 stellingen moeten wor<strong>de</strong>n beantwoord:<br />
1. dui<strong>de</strong>lijk<br />
2. taakgericht<br />
3. activerend<br />
4. resultaatgericht<br />
5. afgestemd<br />
Korte toelichting bij <strong>de</strong> vragen<br />
Een van <strong>de</strong> stellingen bij item 1 is: <strong>de</strong> leerkrachten leggen <strong>de</strong> leerstof op<br />
een dui<strong>de</strong>lijke manier uit aan <strong>de</strong> leerlingen.<br />
In <strong>de</strong> toelichting staat dan: ik sluit mijn nieuwe leerstof aan op <strong>de</strong> voorkennis<br />
van mijn leerlingen. Die voorkennis wordt gebruikt als brug naar <strong>de</strong><br />
nieuwe kennis. Ik maak bij <strong>de</strong> uitleg gebruik van voorbeeldwerkjes, stappenp<strong>la</strong>nnen<br />
of schema's. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> instructie doe ik nadrukkelijk, hardop<br />
<strong>de</strong>nkend voor hoe <strong>de</strong> opdracht uitgevoerd moet wor<strong>de</strong>n. De nieuwe leerstof<br />
of opdracht wordt daarna on<strong>de</strong>r nauwgezette begeleiding van mij<br />
door <strong>de</strong> leerlingen geoefend. Leerlingen gaan pas zelfstandig aan <strong>de</strong> s<strong>la</strong>g<br />
wanneer ik geconstateerd heb dat ze het zelfstandig kunnen.<br />
Beoor<strong>de</strong>ling<br />
Aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> toelichting bepalen leerkrachten voor zichzelf of ze dit<br />
niet, een beetje, re<strong>de</strong>lijk of helemaal doen. Dat geven ze vervolgens aan<br />
op <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> vierpuntsschaal.<br />
Column <strong>Credo</strong><br />
Kees Kloost:<br />
Dé informatieavond<br />
En dan is het opeens<br />
weer zover:<br />
dé informatieavond!<br />
Met rood staat <strong>de</strong>ze<br />
avond in mijn agenda<br />
geschreven. De avond<br />
van het jaar waar ik<br />
het aller-, allermeest<br />
tegenop zie. Ooit heb ik <strong>de</strong> pabo afgerond om<br />
met kin<strong>de</strong>ren te werken, ik ben totaal senang<br />
voor een groep van <strong>de</strong>rtig of meer kin<strong>de</strong>ren,<br />
boefjes, schatjes, noem maar op. En dan die<br />
avond, waar ik opeens <strong>de</strong> voortbrengers van<br />
<strong>de</strong>ze kin<strong>de</strong>ren voor me heb.<br />
Elk jaar weer s<strong>la</strong>ap ik <strong>de</strong> avond vóór dé<br />
informatieavond niet. Ik lig te woelen, voel<br />
heus een griepje opkomen, ga morgen echt<br />
niet naar school…<br />
En dan is breekt <strong>de</strong> bewuste dag aan. Met een<br />
licht onpasselijk gevoel beweeg ik mij door <strong>de</strong><br />
school, <strong>de</strong> uren tikken weg en het moment van<br />
<strong>de</strong> waarheid na<strong>de</strong>rt met rasse schre<strong>de</strong>n.<br />
Klokke zeven is het zover! De ou<strong>de</strong>rs komen<br />
een voor een binnen, geven een handje. Wat<br />
zullen ze <strong>de</strong>nken van mijn warme, zweterige<br />
hand? Ze gaan zitten, en kijken me<br />
doordringend aan. Ik scan <strong>de</strong> k<strong>la</strong>s op<br />
nooduitgangen, check nog even of <strong>de</strong><br />
powerpoint het echt wel doet, zie en voel dat<br />
mijn han<strong>de</strong>n trillen. Plotseling <strong>de</strong>nk ik: o nee,<br />
ik heb mijn grijze trui aan, een trui die on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> oksels <strong>la</strong>ngzaam donkergrijs wordt…<br />
Oké, nu beginnen. Op het moment dat ik het<br />
eerste woord wil zeggen, heb ik een compleet<br />
droge mond en vloeit het angstzweet nog<br />
heviger. Ze kúnnen geen vertrouwen meer in<br />
me hebben, al willen ze dat nog zo graag.<br />
Voor mijn gevoel hakkel ik me door dé<br />
informatieavond heen. Natuurlijk is er<br />
tijdsdruk: 45 minuten voordat ron<strong>de</strong> 2 begint,<br />
met weer een groep ou<strong>de</strong>rs…<br />
De hele avond hoop ik dat ik wakker schrik uit<br />
wat een nare droom blijkt te zijn. He<strong>la</strong>as, dé<br />
informatieavond is realiteit.<br />
Deze column is naar waarheid geschreven,<br />
echt waar…<br />
5
Enthousiaste directeuren:<br />
voorwaar<strong>de</strong> voor een<br />
succesvol leernetwerk!<br />
6<br />
Karin Koets en Patricia Dresens<br />
hebben plezier in het netwerk leren.<br />
Trekkers en on<strong>de</strong>rsteuners, aanspreken<strong>de</strong> thema’s, ruimte en<br />
tijd. Dat heb je allemaal nodig voor een succesvol leernet-<br />
werk. Maar het allerbe<strong>la</strong>ngrijkste zijn natuurlijk enthousiaste<br />
en gedreven <strong>de</strong>elnemers. Patricia Dresens, locatiedirecteur van<br />
<strong>de</strong> Antoniusschool Kals<strong>la</strong>gering in Nieuw-Vennep en Karin<br />
Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen, voldoen<br />
allebei in hoge mate aan <strong>de</strong>ze kenmerken.<br />
Vanaf het eerste uur zijn zij, samen met Annemarie Hersman en<br />
Hanneke Prins van <strong>de</strong> Jacobaschool, betrokken bij <strong>de</strong> opzet van een<br />
professioneel netwerk, waarin lei<strong>de</strong>rschap centraal staat. Met het<br />
leren van en met elkaar had Karin al eer<strong>de</strong>r ervaring opgedaan. Zo zat<br />
zij, samen met twee an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>-directeuren, in een competentiekring<br />
van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>ndse Schoollei<strong>de</strong>rs Aca<strong>de</strong>mie. Ook Patricia had<br />
positieve ervaringen met netwerken en was vooral nieuwsgierig hoe<br />
aan dit professionele leernetwerk vorm zou wor<strong>de</strong>n gegeven.<br />
Gezamenlijke doelstelling<br />
Inmid<strong>de</strong>ls zijn er drie startbijeenkomsten geweest en is door <strong>de</strong><br />
groep van vier directeuren een gezamenlijk leerdoel geformuleerd.<br />
Daar ging een uitgebrei<strong>de</strong> brainstormsessie aan vooraf, waarin ge-
zocht werd naar een gemeenschappelijk<br />
thema. Op een papieren tafel<strong>la</strong>ken<br />
schreven <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers steekwoor<strong>de</strong>n<br />
en vragen waaruit een gezamenlijk<br />
doel kon wor<strong>de</strong>n afgeleid: van<br />
team naar leergemeenschap. Concreet<br />
betekent dat voor Patricia dat zij<br />
vooral handvatten hoopt te krijgen<br />
om <strong>de</strong> eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid en<br />
het eigenaarschap van haar team te<br />
stimuleren. Ook het doel dat Karin<br />
voor ogen heeft, wijst in <strong>de</strong>ze richting.<br />
Zij wil bereiken dat haar teamle<strong>de</strong>n<br />
warm lopen en zorg dragen voor<br />
hun persoonlijke ontwikkeling. Dat<br />
Karin en Patricia met dit leerdoel niet<br />
alleen staan, blijkt wel uit het feit dat<br />
inmid<strong>de</strong>ls nog vier directeuren hebben<br />
aangegeven mee te willen doen<br />
aan een netwerkbijeenkomst.<br />
Meer<strong>de</strong>re thema’s<br />
Naast dit netwerk, waarin zelf -<br />
sturing en eigen verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
in teamleren centraal staan, zullen<br />
nog twee leernetwerken wor<strong>de</strong>n<br />
geformeerd. Zo gaan drie directeuren<br />
zich bezighou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> indicatoren<br />
voor kwaliteitszorg die <strong>de</strong> Inspectie<br />
hanteert. Een an<strong>de</strong>re groep van vier<br />
directeuren heeft een ge<strong>de</strong>gen<br />
analysering en waar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong><br />
opbrengsten tot doel gesteld. Alle netwerkgroepen<br />
streven ernaar ie<strong>de</strong>re<br />
zes weken een twee uur duren<strong>de</strong><br />
bijeenkomst te p<strong>la</strong>nnen.<br />
Leernetwerk versus<br />
intervisie<br />
Is er bij intervisie vaak sprake van<br />
een individueel ad hoc probleem, bij<br />
een leernetwerk is dat wezenlijk an<strong>de</strong>rs.<br />
Daar heeft men een gezamenlijk<br />
leerdoel waaraan gestructureerd<br />
gewerkt wordt. Wel hebben <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid eruit te<br />
stappen wanneer zij niet meer gemotiveerd<br />
zijn en het gevoel hebben dat<br />
het netwerk hen niets meer te bie<strong>de</strong>n<br />
heeft.<br />
Niet voor alles hoeft men zelf een<br />
oplossing te vin<strong>de</strong>n: wanneer <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />
van het netwerk er behoefte aan<br />
hebben, kunnen zij <strong>de</strong> hulp van een<br />
expert i<strong>nr</strong>oepen. Daarnaast is Marion<br />
Go<strong>de</strong>froy (zie ook het interview op<br />
pagina 10) vooralsnog als inspirator<br />
en procesbewaker aanwezig bij alle<br />
bijeenkomsten.<br />
Halen en brengen<br />
Patricia en Karin hopen dat dit leernetwerk<br />
tot nieuwe inzichten en oplossingen<br />
rondom het gekozen thema<br />
leidt. Zij zijn zich ervan bewust dat<br />
alle <strong>de</strong>elnemers daar een actieve<br />
bijdrage aan moeten leveren: niet<br />
alleen kennis halen, maar ook brengen.<br />
Vanwege hun verschillen<strong>de</strong> achtergrond<br />
valt er van Patricia en Karin wel<br />
het een en an<strong>de</strong>r te leren. Zo heeft<br />
Patricia, voordat zij in het on<strong>de</strong>rwijs<br />
ging werken, jaren<strong>la</strong>ng training<br />
gegeven aan leidinggeven<strong>de</strong>n in het<br />
bedrijfs leven. Na zes jaar leerkracht te<br />
zijn geweest op <strong>de</strong> Jacobaschool in<br />
Heemste<strong>de</strong>, is zij sinds drie jaar locatiedirecteur<br />
en IB’er in Nieuw-Vennep.<br />
“Ik weet hoe je mensen moet motiveren<br />
en heb in mijn leven veel voorbeel<strong>de</strong>n<br />
van goed lei<strong>de</strong>rschap gezien”, vertelt<br />
Patricia. Bovendien heeft zij door haar<br />
opleiding tot kin<strong>de</strong>rcoach veel ver -<br />
trouwen in het oplossend vermogen<br />
van haar leerlingen gekregen. “Kin<strong>de</strong>ren<br />
kunnen heel goed aangeven wat<br />
zij zelf nodig hebben. Daarom zou<strong>de</strong>n<br />
leerkrachten een ba<strong>la</strong>ns moeten vin<strong>de</strong>n<br />
tussen het stellen van vragen en<br />
het geven van instructie.”<br />
Van collega-directeuren die beschikken<br />
over veel ervaring in het<br />
schoollei<strong>de</strong>rschap wil Patricia vooral<br />
leren hoe men praktische problemen<br />
op kan lossen.<br />
Zelf verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
Zo’n collega-directeur zou Karin<br />
kunnen zijn. Zij is al weer tien jaar<br />
schoollei<strong>de</strong>r in Vijfhuizen na een<br />
loopbaan van groepsleerkracht,<br />
vakleerkracht muziek tot adjunctdirecteur.<br />
Het <strong>de</strong>len van ervaringen<br />
met an<strong>de</strong>ren vindt zij heel be<strong>la</strong>ngrijk.<br />
“Ik vind het leuk collega’s te ont -<br />
moeten”, zegt Karin. “Aan het eind<br />
van het jaar, wanneer er geen directieoverleg<br />
meer is, mis ik dat echt.”<br />
Ervaringen <strong>de</strong>len is voor haar heel<br />
be<strong>la</strong>ngrijk. Zo geeft ze aan dat ze zelf<br />
<strong>de</strong> afgelopen tien jaar een flinke<br />
professionele ontwikkeling heeft doorgemaakt.<br />
“Ik heb het los<strong>la</strong>ten echt<br />
moet leren, want ik was te zorgzaam<br />
voor mijn team. Daardoor bleven mijn<br />
leerkrachten te afhankelijk en was er<br />
geen ruimte voor eigen initiatief.<br />
Kortgele<strong>de</strong>n heb ik dat tij<strong>de</strong>ns een<br />
studiemiddag aan mijn collega’s verteld.”<br />
Voor dat leerproces was Karin zelf<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk. Dat is ook wat ze<br />
ongelofelijk be<strong>la</strong>ngrijk vindt: “Mensen<br />
moeten <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
nemen voor hun eigen ontwikkeling.<br />
Die mogelijkheid wordt ons door <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>Salle</strong> op veel fronten gebo<strong>de</strong>n. Het<br />
opzetten van <strong>de</strong>ze leernetwerken is<br />
daarvan een goed voorbeeld.”<br />
7
8<br />
Jouw mening<br />
Pam van Montfort, leerkracht groep 8,<br />
Jacobaschool, Heemste<strong>de</strong><br />
"Het is een goe<strong>de</strong> zaak meer te kijken naar hoe een leerling<br />
zich door <strong>de</strong> jaren heen ontwikkelt en min<strong>de</strong>r <strong>de</strong> focus te<br />
leggen op een paar momenten. Wij von<strong>de</strong>n het al te beperkt<br />
alleen naar <strong>de</strong> resultaten van groep 7 en 8 te kijken. Daarom<br />
kijken wij bij ons advies al <strong>la</strong>nger naar het LVS. Fijn dat <strong>de</strong>ze<br />
on<strong>de</strong>rbouwing nu ook in <strong>de</strong> toe<strong>la</strong>tingsprocedure is vast -<br />
gelegd. Ik geloof echter niet dat wij an<strong>de</strong>re adviezen gaan<br />
geven. Wel <strong>de</strong>nk ik dat er, eer<strong>de</strong>r dan in het verle<strong>de</strong>n, een<br />
gesprek zal volgen tussen PO en VO over twijfelgevallen.<br />
Dat is een goe<strong>de</strong> zaak. Ik vraag me wel af hoe het in <strong>de</strong><br />
praktijk gaat werken. Wat als <strong>de</strong> basisschool een leerling op<br />
een bepaal<strong>de</strong> VO-school ziet zitten, maar het niet hard kan<br />
maken met cijfers? En <strong>de</strong> VO-school te maken heeft met<br />
loten? Ik ben benieuwd hoe ze er dan mee omgaan."<br />
Hoe <strong>de</strong>nk je over <strong>de</strong> nieuwe<br />
toe<strong>la</strong>tingsprocedure PO-VO?<br />
Esther van Dokkum, leerkracht groep 7/8,<br />
De Valkenburgschool, Heemste<strong>de</strong><br />
"Ik vind het een heel positieve ontwikkeling. Het grote voor<strong>de</strong>el is<br />
dat het LVS betrouwbaar<strong>de</strong>r is dan an<strong>de</strong>re toetsen. Hiermee volg je<br />
<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren al een tijdje en bovendien zijn <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren bekend<br />
met die toetsen. Ik vind het ook goed dat <strong>de</strong> leerkracht nu meer<br />
zeggenschap krijgt, die kent <strong>de</strong> leerlingen toch het best en kan ook<br />
<strong>de</strong> werkhouding van een kind meenemen in het advies. Een kind<br />
dat altijd zijn huiswerk op tijd inlevert, <strong>de</strong> weektaken netjes maakt,<br />
heel zelfstandig opdrachten kan oplossen, is eer<strong>de</strong>r geschikt voor<br />
havo of vwo. Als het dan net niet <strong>de</strong> cijfertjes haalt, vanwege faal-<br />
angst bijvoorbeeld, dan weet je dat <strong>de</strong>ze leerling het niveau toch<br />
aan moeten kunnen. Ik hoop wel dat het voorgezet on<strong>de</strong>rwijs mee<br />
wil werken. Zij willen nog wel eens hun eigen regeltjes aanhou-<br />
<strong>de</strong>n, maar ik heb er alle vertrouwen in dat het wel goed komt."
Annelies Box,<br />
IB'er, Aloysiusschool, Overveen<br />
"Het is in het be<strong>la</strong>ng van een basisschoolkind dat het<br />
advies voor het vervolgon<strong>de</strong>rwijs zo goed mogelijk<br />
aansluit bij zijn of haar mogelijkhe<strong>de</strong>n. Met <strong>de</strong> nieuwe<br />
manier van doorstromen komt <strong>de</strong> cognitieve ontwikkeling<br />
van het kind waarschijnlijk genuanceer<strong>de</strong>r in<br />
beeld. Kin<strong>de</strong>ren die <strong>de</strong> Cito-toets verprutsten omdat ze<br />
ziek waren of heel zenuwachtig, wor<strong>de</strong>n niet <strong>la</strong>nger<br />
afgerekend op dat ene toetsmoment. En <strong>de</strong> groepsleerkracht<br />
heeft een grote stem in het geheel, dat vind<br />
ik ook heel fijn. Tegelijkertijd klinkt het bijna te mooi<br />
om waar te zijn. Natuurlijk is het fantastisch dat nu<br />
3 jaar ontwikkeling in aanmerking wordt genomen.<br />
En dat <strong>de</strong> basisschool een bin<strong>de</strong>nd advies geeft. Maar<br />
wat gebeurt er zodra vraag en aanbod een rol gaan<br />
spelen? Als je heel slecht <strong>de</strong>nkt, zou het kunnen zijn<br />
dat een VO-school met een goe<strong>de</strong> uitstroom, alleen<br />
kin<strong>de</strong>ren aanneemt die zowel in groep 6, 7 als 8 bovengemid<strong>de</strong>ld<br />
scoren. Hoe moet je dat dan voorkomen?"<br />
Marjan Koen<strong>de</strong>rs, IB'er, St. Jozef, Halfweg<br />
"Ik <strong>de</strong>nk dat een school na acht jaar wel een re<strong>de</strong>lijk goed beeld heeft van een<br />
kind. Het is daarom prima dat <strong>de</strong> school het advies bepaalt, op basis van alle<br />
gegevens die er zijn natuurlijk. Dat doen wij aan <strong>de</strong> hand van het LVS, <strong>de</strong> Cito<br />
eindtoets, <strong>de</strong> NIO-toets en <strong>de</strong> School Vragen Lijst. Daarnaast is er nog<br />
informatie die niet uit toetsen blijkt, zoals <strong>de</strong> concentratie en werkhouding.<br />
Dat zijn allemaal facetten van een kind die je meeneemt in een schoo<strong>la</strong>dvies.<br />
Als kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> Cito-toets om welke re<strong>de</strong>n dan ook slecht maken, kunnen ze<br />
daar heel vervelend op wor<strong>de</strong>n afgerekend. Soms zie je echt een an<strong>de</strong>r<br />
beeld of weet je dat kin<strong>de</strong>ren een kans moeten krijgen. Toch gingen met<br />
name <strong>de</strong> scholen in Amsterdam tot nu toe erg strikt om met die Cito-score.<br />
Goed dus dat ze ons advies nu moeten overnemen."<br />
Linda Veringa, IB'er, De Ark, Heemste<strong>de</strong><br />
"Wanneer je een leerling over een <strong>la</strong>ngere perio<strong>de</strong><br />
volgt, geeft dat een betrouwbaar<strong>de</strong>r beeld. Dat<br />
vind ik beter. Ik vind het ook goed dat het advies<br />
van <strong>de</strong> basisschool lei<strong>de</strong>nd is en dat er nog maar<br />
één enkelvoudig advies mag wor<strong>de</strong>n gegeven. Een<br />
havo/vwo-advies mag dus niet meer, dat moet havo<br />
of vwo zijn. Ik hoop wel dat ook <strong>de</strong> VO-scholen<br />
zich aan <strong>de</strong> nieuwe procedure hou<strong>de</strong>n. Er waren<br />
scholen die letterlijk naar <strong>de</strong> Cito-scores vroegen en<br />
kin<strong>de</strong>ren on<strong>de</strong>r een bepaal<strong>de</strong> norm echt niet aannamen.<br />
Zoals <strong>de</strong> toe<strong>la</strong>tingsprocedure nu is beschreven,<br />
lijkt hij mij heel zinnig en hel<strong>de</strong>r. Ou<strong>de</strong>rs gaan<br />
niet meer shoppen en kin<strong>de</strong>ren wor<strong>de</strong>n niet <strong>la</strong>nger<br />
op basis van een enkele toets wel of niet aangenomen.<br />
Het is voor ie<strong>de</strong>reen dui<strong>de</strong>lijk: zo gaan we het<br />
doen. Nu is het aan alle partijen om het ook zo uit<br />
te voeren."<br />
9
10<br />
Marion Go<strong>de</strong>froy is jaren<strong>la</strong>ng werkzaam geweest in<br />
het (na)scholingson<strong>de</strong>rwijs. Ze gaf on<strong>de</strong>r meer<br />
trainingen in coaching en begeleiding. Eigenlijk<br />
was ze al gestopt met werken, maar het opzetten<br />
en be gelei<strong>de</strong>n van leernetwerken (LNW) heeft zo<br />
haar aandacht en enthousiasme dat ze zich daar<br />
graag mee bezighoudt. Ook onze stichting profiteert<br />
inmid<strong>de</strong>ls volop van haar kennis en ervaring.<br />
Wat doet een leernetwerkbegelei<strong>de</strong>r?<br />
“Ik begeleid het proces van hoe leren met en van elkaar,<br />
in een groep die samengesteld wordt om een bepaald<br />
on<strong>de</strong>rwerp ver<strong>de</strong>r uit te diepen, productief kan zijn.<br />
Daarbij stimuleren drie kernwaar<strong>de</strong>n <strong>de</strong> echte ontwikkeling:<br />
erkenning, verbinding en invloed. Als je hier recht aan doet<br />
als facilitator, dan heb je <strong>de</strong> sleutel in han<strong>de</strong>n om beweging<br />
te krijgen. In mensen, maar ook in een organisatie.<br />
Ik haal mijn voldoening uit het bewustmaken van<br />
mensen dat je alles wat je doet in verbinding met jezelf<br />
moet doen. Het individu is heel be<strong>la</strong>ngrijk. Als het leren op<br />
individueel niveau klopt, wordt het collectieve leren vanzelfspreken<strong>de</strong>r.”<br />
Wat heeft een organisatie nodig om<br />
goe<strong>de</strong> leernetwerken op te zetten?<br />
“De startfase is cruciaal, omdat in <strong>de</strong>ze fase <strong>de</strong> principes<br />
van ‘leervriendschap’ moeten wor<strong>de</strong>n geïnstalleerd: we<strong>de</strong>rkerigheid,<br />
gelijkwaardigheid, erkenning en invloed. Ie<strong>de</strong>re<br />
<strong>de</strong>elnemer moet voor zichzelf het gevoel hebben dat hij<br />
ertoe doet. Het i<strong>de</strong>e hebben dat er altijd iets te brengen,<br />
maar ook te halen valt. Je moet altijd naar huis gaan met<br />
het gevoel: 'wauw, hier kan ik iets mee'. Ik faciliteer dat<br />
proces. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> startbijeenkomst geef ik mensen dan ook<br />
ruim <strong>de</strong> tijd hun persoonlijke rol te verkennen en te <strong>de</strong>len,<br />
door ontwikkelingswensen kenbaar te maken.”<br />
Marion Go<strong>de</strong>froy<br />
over netwerkleren<br />
“Samen écht iets<br />
willen uitzoeken is<br />
cruciaal”<br />
Wat is <strong>de</strong> grootste misvatting<br />
over netwerkleren?<br />
“Ik weet niet of het <strong>de</strong> grootste misvatting is, maar wat<br />
ik constateer, is dat door leidinggeven<strong>de</strong>n/bestuur<strong>de</strong>rs<br />
wordt gedacht dat leernetwerken een soort organisatievorm<br />
voor professionalisering is, in <strong>de</strong> zin van: als je daaraan<br />
vorm geeft, doe je aan professionalisering. Zo werkt<br />
het niet. Een leernetwerk werkt pas echt aan ontwikkeling<br />
als het gewenst is en als urgent ervaren wordt door <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elnemers om met het gekozen on<strong>de</strong>rwerp bezig te zijn.<br />
Een vorm van intrinsieke motivatie om te willen leren dus.”<br />
Voor welke valkuilen moeten<br />
leidinggeven<strong>de</strong>n oppassen?<br />
“Op welk niveau ook, een <strong>de</strong>elnemer aan een LNW<br />
moet altijd zijn diensten willen verbin<strong>de</strong>n aan dat thema.<br />
Hier zit ik ook mee, of daar weet ik veel van en dat wil ik<br />
<strong>de</strong>len. Op eigen initiatief. Als leidinggeven<strong>de</strong> moet je nooit<br />
tegen iemand zeggen: 'jij móet nog in een leernetwerk', dat<br />
is als vloeken in <strong>de</strong> kerk. Natuurlijk kunnen ze wel tij<strong>de</strong>ns<br />
een functioneringsgesprek iets stimuleren. Zeg dan bijvoorbeeld:<br />
<strong>de</strong> leernetwerkstructuur staat open op onze school,<br />
waar loop jij mee rond, aan welk vraagstuk zou jij willen<br />
werken?”<br />
Waar staat <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong> nu?<br />
“De LNW-groep Lei<strong>de</strong>rschap is on<strong>la</strong>ngs met een aantal<br />
pioniers van start gegaan (zie artikel pagina 4-5).<br />
Half oktober on<strong>de</strong>rzoeken we of <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re drie thema’s<br />
ook kunnen wor<strong>de</strong>n opgestart met <strong>de</strong>elnemers die daarvoor<br />
kiezen. Ik voel ook zeker een behoefte en urgentie bij<br />
<strong>de</strong> leiding geven<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong> om samen aan <strong>de</strong> s<strong>la</strong>g<br />
te gaan met breed gedragen vraagstukken. Ik sta ik hen bij<br />
door die processen te begelei<strong>de</strong>n.”
Teams<br />
voor<br />
tussen -<br />
schoolse<br />
opvang<br />
De <strong>la</strong> <strong>Salle</strong> is trots op ie<strong>de</strong>reen<br />
die zich op welke manier dan<br />
ook inzet voor het on<strong>de</strong>rwijs -<br />
programma van onze stichting.<br />
Dus ook op <strong>de</strong> TSO-teams.<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> middag staan ze k<strong>la</strong>ar<br />
om <strong>de</strong> leerlingen van onze<br />
scholen op te vangen.<br />
Samen een broodje eten en een<br />
oogje in het zeil hou<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns<br />
het buiten spelen, zijn zomaar<br />
wat taken die we vol vertrouwen<br />
aan hen over<strong>la</strong>ten. En die<br />
zij vol overgave uitvoeren.<br />
Daarom staan <strong>de</strong>ze TSO-teams<br />
dit keer in het zonnetje.<br />
De fotoreportage<br />
Aloysiusschool<br />
Overveen<br />
De Reiger Lisserbroek<br />
St. Theresia<br />
Bloemendaal<br />
De Tweemaster<br />
Vijfhuizen<br />
Bommelstein Nieuw-Vennep<br />
Franciscusschool<br />
Bennebroek<br />
St. Franciscus<br />
Haarlemmerlie<strong>de</strong>
12<br />
Leraren in opleiding<br />
Om <strong>de</strong>ze vragen te beantwoor<strong>de</strong>n hebben we een<br />
bezoek gebracht aan <strong>de</strong> Mariaschool in Zandvoort,<br />
waar voormalig leraar in opleiding (lio) Me<strong>la</strong>nie<br />
Wright na haar stageperio<strong>de</strong> is doorgestroomd in<br />
een reguliere functie. Voor <strong>de</strong> school én <strong>de</strong> stagiaire<br />
een i<strong>de</strong>ale situatie.<br />
Wat halen ze, wat brengen ze<br />
en wat hebben ze nodig<br />
om goed te functioneren?<br />
Car<strong>la</strong> Went, directeur van <strong>de</strong> Mariaschool, zegt hierover:<br />
“Me<strong>la</strong>nie heeft vorig jaar zelfstandig een groep gedraaid en<br />
is nu verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> plusk<strong>la</strong>s. Het voor<strong>de</strong>el van<br />
een voormalig lio binnen <strong>de</strong> school, is dat zij <strong>de</strong> school,<br />
het team en kin<strong>de</strong>ren al kent.”<br />
Nieuwste kennis<br />
Car<strong>la</strong> verwacht van een lio dat hij of zij opgaat in het<br />
team, initiatieven neemt, mee<strong>de</strong>nkt, flexibel is, maar ook<br />
leergierig en openstaat voor adviezen. De Mariaschool<br />
biedt daar tegenover <strong>de</strong> ruimte tot bloei te komen in een<br />
veilige omgeving. Een leraar in opleiding wordt direct<br />
opgenomen als teamlid. Volgens Car<strong>la</strong> kan een lio tot zijn<br />
of haar recht komen en een welkome bijdrage leveren aan<br />
<strong>de</strong> school. “Een lio neemt <strong>de</strong> nieuwste kennis mee vanuit<br />
<strong>de</strong> pabo. Daarnaast werkt <strong>de</strong>ze persoon altijd aan een<br />
afstu<strong>de</strong>eropdracht en is het mooi als dit in dienst staat van<br />
<strong>de</strong> school. In het verle<strong>de</strong>n heeft een lio <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
van een combinatiegroep 2/3 on<strong>de</strong>rzocht. Met <strong>de</strong> uitkomst<br />
van <strong>de</strong>ze analyse werken we nog steeds. Het is één voorbeeld<br />
van een nuttige afstu<strong>de</strong>eropdracht. Een an<strong>de</strong>r afstu<strong>de</strong>eron<strong>de</strong>rzoek<br />
waar we nog steeds profijt van hebben, is<br />
een rapport over <strong>de</strong> motoriek bij kleuters.”<br />
Goed gevoel<br />
Me<strong>la</strong>nie is al <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> lio in korte tijd die blijft bij <strong>de</strong><br />
Mariaschool. Ze kan het verhaal van Car<strong>la</strong> alleen maar<br />
bevestigen. Tij<strong>de</strong>ns eer<strong>de</strong>re stages was Me<strong>la</strong>nie nog niet<br />
overtuigd of ze in het on<strong>de</strong>rwijs wil<strong>de</strong> blijven, maar <strong>de</strong><br />
Mariaschool paste helemaal bij haar.<br />
Me<strong>la</strong>nie Wright<br />
Op <strong>de</strong> vraag wat zij verwacht van een stageschool antwoordt<br />
ze: “Je moet het gevoel krijgen dat het team achter<br />
je staat, zodat je je veilig voelt.” Ook is voor haar <strong>de</strong> beschikbare<br />
tijd die je krijgt voor je opdracht, van be<strong>la</strong>ng.<br />
Ver<strong>de</strong>r vindt Me<strong>la</strong>nie humor een be<strong>la</strong>ngrijke factor. “Binnen<br />
een team open en eerlijk zijn, directe feedback krijgen,<br />
maar zeker kunnen <strong>la</strong>chen. Deze factoren hebben ertoe<br />
geleid dat ik een goe<strong>de</strong> stageperio<strong>de</strong> heb doorlopen en nu<br />
met plezier aan het werk ben bij <strong>de</strong> Mariaschool.”<br />
Praktijkbegelei<strong>de</strong>rs<br />
Natuurlijk staat het verhaal van Me<strong>la</strong>nie niet op zichzelf.<br />
Ook bij an<strong>de</strong>re scholen hebben leraren in opleiding een<br />
vaste plek gevon<strong>de</strong>n. Dit is dan ook waar onze stichting<br />
voor staat: daar waar mogelijk een goe<strong>de</strong> lio behou<strong>de</strong>n.<br />
Het begint al tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> stage met een extra contact -<br />
moment door <strong>de</strong> praktijkbegelei<strong>de</strong>rs (Marijke Bronstring en<br />
Charis Doorn), buiten <strong>de</strong> reguliere bezoeken vanuit <strong>de</strong><br />
pabo. En elke lio van een <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>-school kan intern<br />
solliciteren op alle vacatures binnen <strong>de</strong> stichting voor een<br />
volgend schooljaar. Mogelijkhe<strong>de</strong>n die be<strong>la</strong>ngrijk zijn om<br />
een win-winsituatie voor alle betrokken partijen te creëren.
School in beeld<br />
De scheepsschatten<br />
van De Tweemaster<br />
Aan <strong>de</strong> hand van twee of drie kroonjuwelen beschrijf<br />
je je school. Dat zei Paul Bronstring toen hij mij<br />
(Karin Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen)<br />
on<strong>la</strong>ngs vroeg dit stuk te schrijven voor <strong>de</strong><br />
<strong>Credo</strong>. Voor <strong>de</strong> Tweemaster kunnen we dan beter<br />
spreken over ‘twee of drie scheepsschatten’…<br />
Twee of drie maar, dacht ik meteen, we hebben er op z’n<br />
minst <strong>de</strong>rtig! Onze <strong>de</strong>rtig collega’s zijn namelijk <strong>de</strong> kroon -<br />
juwelen die De Tweemaster tot een fantastische dorpsschool<br />
maken. Maar <strong>de</strong>rtig collega’s beschrijven, lukt me niet<br />
op één pagina. Daarom in het kort, in willekeurige volgor<strong>de</strong>,<br />
een beschrijving van drie an<strong>de</strong>re ‘scheepsschatten’.<br />
Speelp<strong>la</strong>ats<br />
Vijf jaar gele<strong>de</strong>n, toen <strong>de</strong> nieuwbouw van zeven<br />
nieuwe lokalen in <strong>de</strong> vorm van een aanbouw een feit<br />
werd, hebben we ons schoolplein ook aangepakt. Prachtige<br />
nieuwe speeltoestellen, met kunstgras als on<strong>de</strong>rgrond;<br />
duikelen, klimmen, glij<strong>de</strong>n… alles is mogelijk! Ook <strong>de</strong> NSO<br />
maakt er dankbaar gebruik van.<br />
Massage in <strong>de</strong> k<strong>la</strong>s<br />
Twee jaar gele<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n we<br />
een moeilijke groep 6. De sfeer<br />
was gespannen en <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
zochten op een negatieve manier<br />
(lichamelijk) contact.<br />
Om <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren te <strong>la</strong>ten ontspannen<br />
én om ze te leren op een positieve manier<br />
met elkaar om te gaan, hebben <strong>de</strong> leerkracht en <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
van <strong>de</strong> groep een cursus ‘massage in <strong>de</strong> k<strong>la</strong>s’ gedaan.<br />
Er zat een dui<strong>de</strong>lijke<br />
opbouw in<br />
<strong>de</strong> lessen. Van ‘oefenen<br />
met aa<strong>nr</strong>aken’ naar ‘elkaar masseren’<br />
(armen en schou<strong>de</strong>rs). De leerkracht van <strong>de</strong> groep kreeg<br />
als het ware ook een cursus. Geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> 8 lessen nam zij<br />
het steeds meer over van <strong>de</strong> cursusleidster. Nu mag ze zelf<br />
<strong>de</strong> lessen geven. Juf Kicki doet dat graag en enthousiast,<br />
ook nu in groep 8! “De lessen zijn goed voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rlinge<br />
band en voor <strong>de</strong> concentratie”, aldus Kicki.<br />
Ou<strong>de</strong>rpanel<br />
Naar aanleiding van <strong>de</strong> KVPO hebben we drie jaar ge -<br />
le<strong>de</strong>n gezocht naar manieren om <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rbetrokkenheid<br />
‘op inhoud’ te vergroten. De OR en <strong>de</strong> MR hebben <strong>de</strong><br />
han<strong>de</strong>n ineen ges<strong>la</strong>gen. In goed overleg met mij hebben<br />
we gezocht naar een manier om met ou<strong>de</strong>rs in gesprek te<br />
gaan over on<strong>de</strong>rwerpen die zowel ou<strong>de</strong>rs/verzorgers als<br />
<strong>de</strong> school aangaan. En dat is goed gelukt! Ie<strong>de</strong>r jaar<br />
organiseren we twee avon<strong>de</strong>n, waarvoor we van ie<strong>de</strong>re<br />
jaargroep ou<strong>de</strong>rs/verzorgers uitnodigen (ad random).<br />
Aan <strong>de</strong> hand van stellingen wordt in groepjes gepraat over<br />
het on<strong>de</strong>rwerp van die avond (<strong>de</strong>nk<br />
aan on<strong>de</strong>rwerpen als veiligheid,<br />
sociale media, huiswerk, creativiteit).<br />
Aan het eind van <strong>de</strong> avond stellen <strong>de</strong><br />
ou<strong>de</strong>rs/verzorgers een vraag aan<br />
school, of ze doen een aanbeveling.<br />
En daar gaan wij als team vervolgens<br />
mee aan <strong>de</strong> s<strong>la</strong>g. Ons pestprotocol en<br />
onze jaarlijkse ‘Pestdag’ zijn concrete<br />
resultaten van onze ou<strong>de</strong>rpane<strong>la</strong>von<strong>de</strong>n.<br />
<strong>13</strong>
14<br />
De k<strong>la</strong>s van…<br />
<strong>13</strong> vragen aan...<br />
Dat <strong>la</strong>atste punt vindt Ed een heikel<br />
aspect in onze huidige maatschappij.<br />
“Wij hebben in Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd een zeer<br />
goe<strong>de</strong> kennistechnologie, maar we<br />
verzilveren onze kennis te weinig.<br />
Daarnaast zal <strong>de</strong> bèta-uitstroom vanaf<br />
Jan Schrama, leerkracht Antoniusschool<br />
1. Wie ben je?<br />
Ik ben Jan Schrama.<br />
2. Waar kom je vandaan?<br />
Ik ben geboren in Haarlem in het ziekenhuis,<br />
maar daarna levens<strong>la</strong>ng naar Nieuw-Vennep<br />
verhuisd.<br />
3. Wat wil<strong>de</strong> je vroeger wor<strong>de</strong>n?<br />
Boer, net als mijn va<strong>de</strong>r. He<strong>la</strong>as hebben mijn va<strong>de</strong>r<br />
en zijn broer <strong>de</strong> boer<strong>de</strong>rij die zij pachtten uitein<strong>de</strong>lijk<br />
niet gekocht. Na <strong>la</strong>ng na<strong>de</strong>nken ben ik op<br />
<strong>de</strong> kweekschool in Amsterdam terecht gekomen.<br />
4. Wat is je levensmotto?<br />
‘Verbeter <strong>de</strong> wereld, maar begin bij jezelf’.<br />
Ed Stoete, leerkracht<br />
Eds va<strong>de</strong>r was uitvin<strong>de</strong>r. In <strong>de</strong> jaren <strong>de</strong>rtig <strong>de</strong>ed hij veel proeven<br />
met schepen en vliegtuigpropellers. Als klein jongetje werd hij dus<br />
geïnjecteerd met techniek en wetenschap.<br />
Zijn va<strong>de</strong>r maakte Eds vragen zichtbaar en zette <strong>de</strong>ze altijd om in<br />
een uitdaging. “Zo heb ik al heel jong geleerd je gedachtegoed te<br />
verzil veren in een product.”<br />
het voortgezet on<strong>de</strong>rwijs met tien<br />
procent moeten toenemen om het<br />
jaarlijkse tekort van 30.000<br />
bètatechnici in Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd op te<br />
vullen. Hier ligt een be<strong>la</strong>ngrijke taak<br />
voor <strong>de</strong> basisschool. Wij zijn immers<br />
5. Wat is <strong>de</strong> beste uitvinding?<br />
Ik beleef nog steeds ongelooflijk veel plezier aan<br />
het voetbalspel, voor mij dus wel een heel be<strong>la</strong>ngrijke<br />
uitvinding.<br />
6. Wat is het beste advies, dat je ooit gekregen<br />
hebt?<br />
Mijn moe<strong>de</strong>r die me adviseer<strong>de</strong> het huis waarin<br />
ik nu woon te kopen. Daar ben ik namelijk nog<br />
steeds best gelukkig.<br />
7. Wat is je oudste herinnering?<br />
Volgens mij toen ik met mijn moe<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong><br />
eerste keer <strong>de</strong> kleuterk<strong>la</strong>s bezocht: <strong>de</strong><br />
historische ‘witte’ Antoniusschool, toen nog een
groep 7/8, De Paradijsvogel in Vogelenzang<br />
<strong>de</strong> poort naar <strong>de</strong> toekomst.”<br />
Mobiliteitsproject<br />
In het verle<strong>de</strong>n hebben we daar flink<br />
op ingespeeld en prachtige projecten<br />
gerealiseerd, zoals een<br />
wetenschappelijk experiment dat was<br />
on<strong>de</strong>rgebracht bij <strong>de</strong> NASA, live<br />
contact met International Space<br />
Station, <strong>de</strong> opzet van <strong>de</strong> Techno<br />
Challenge met on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re <strong>de</strong> Tata<br />
RC Cup met radiografische<br />
racewagens en <strong>de</strong> vliegopleiding voor<br />
<strong>de</strong> leerlingen van groep 7 op<br />
vliegveld Hilversum.<br />
Na een driejarige studie Pedagogiek<br />
aan <strong>de</strong> Universiteit van Amsterdam<br />
switchte ik naar <strong>de</strong> Universiteit van<br />
Utrecht en haal<strong>de</strong> ik mijn<br />
lesbevoegdheid Biologie. Het<br />
basison<strong>de</strong>rwijs vond ik echter het<br />
meest boeiend. Mijn vroegere passie,<br />
het schrijven van kin<strong>de</strong>rboeken en<br />
biologieboeken, heb ik weer opgepakt<br />
in een an<strong>de</strong>re context.”<br />
Momenteel voert Ed voor <strong>de</strong> Techno<br />
Challenge een mobiliteitsproject uit<br />
van basison<strong>de</strong>rwijs tot en met <strong>de</strong><br />
universiteit. “Dit project heet <strong>de</strong> First<br />
Electro League. Voor Jongeren en<br />
zustersschool. Er gaven allemaal nonnen les.<br />
8. Wat is je favoriete cd?<br />
Ik ben Normaal-fan en mijn favoriete cd is<br />
‘Bij Normaal Tuus’.<br />
9. Wat weten een heleboel mensen niet van jou?<br />
Mijn zaterdag begint altijd met het verzorgen<br />
van het graf van mijn vrouw. Daar vind ik heel<br />
veel steun in. Na haar dood ben ik emotioneel<br />
heel erg veran<strong>de</strong>rd. Ervoor huil<strong>de</strong> ik nooit, nu<br />
jank ik zelfs als Marianne Vos wereldkampioen<br />
wordt.<br />
10. Voor wie heb je bewon<strong>de</strong>ring?<br />
Geweldige sporters als Roger Fe<strong>de</strong>rer en Epke<br />
Technologie Netwerk Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd<br />
realiseren we een project voor<br />
excellente vwo-leerlingen. Ook dit<br />
project is opgezet rondom duurzame<br />
mobiliteit en wonen en kent een<br />
volledig didactisch nas<strong>la</strong>gwerk.”<br />
De Schatkamer: techniek<br />
en wetenschaplokaal<br />
“In 2035 is 1 op <strong>de</strong> 2 werken<strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>n<strong>de</strong>rs ou<strong>de</strong>r dan 50 jaar! En<br />
we voe<strong>de</strong>n kin<strong>de</strong>ren op voor<br />
beroepen en technologieën die nu<br />
nog niet bestaan. De Paradijsvogel<br />
speelt hierop in en heeft een stukje<br />
toekomst gecreëerd in <strong>de</strong> Schatkamer.<br />
(locatie Rid<strong>de</strong>rspoorstraat Nieuw-Vennep)<br />
Zon<strong>de</strong>r<strong>la</strong>nd die on<strong>de</strong>r alle omstandighe<strong>de</strong>n<br />
gewoon en netjes blijven. Maar mijn allergrootste<br />
bewon<strong>de</strong>ring gaat uit naar <strong>de</strong> vele mensen,<br />
die bij zeer grote tegens<strong>la</strong>gen (ernstige ziektes)<br />
geweldig positief kunnen blijven.<br />
11. Waar erger je je aan bij an<strong>de</strong>re mensen?<br />
Mensen, die zeggen geen tijd te hebben. Dit<br />
aantal is te groot. Als je echt wilt, is er wel tijd<br />
te maken voor <strong>de</strong> zaken, waarvoor je me<strong>de</strong>werking<br />
voor gevraagd wordt.<br />
12. Wat is <strong>de</strong> mooiste plek, waar je ooit geweest<br />
bent?<br />
Ie<strong>de</strong>re plek, waar ik het naar mijn zin heb, vind<br />
Daarover kun je meer lezen op onze<br />
website: www.<strong>de</strong>paradijsvogel.nu.<br />
Uiteraard zijn alle <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salle</strong>-collega’s<br />
bij <strong>de</strong> <strong>de</strong>ze van harte uitgenodigd om<br />
ons nieuwe techniek en<br />
wetenschaplokaal te komen<br />
bezoeken!”<br />
Wil je iets zien van <strong>de</strong> projecten<br />
waaraan Ed met veel plezier werkt<br />
of heeft gewerkt? Zoek dan op<br />
YouTube naar <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> filmpjes:<br />
- Techno Challenge op rtv Noord<br />
Hol<strong>la</strong>nd<br />
- Tata RC Cup 2012<br />
- Groep 7 vliegles op vliegveld<br />
Hilversum<br />
ik een mooie plek. En ik heb het gauw naar<br />
mijn zin, dus heb ik vele mooie plekken.<br />
Als ik daar een optelsom van maak, springt<br />
het DIOS-veld, dat misschien wel niet toevallig<br />
het Jan Schrama-complex heet, eruit.<br />
<strong>13</strong>. Als wie of wat wil je in een volgend leven<br />
terugkeren?<br />
Als mezelf, maar dan zou ik heel goed gitaar<br />
willen kunnen spelen, zodat ik met een<br />
band kan optre<strong>de</strong>n. Ver<strong>de</strong>r heb ik het nu<br />
prima. Al zou ik in mijn volgen<strong>de</strong> leven<br />
uiteraard <strong>la</strong>nger plezier met mijn vrouw willen<br />
hebben.<br />
15
16<br />
Gespot<br />
Karin Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen<br />
Bijna het hele jaar door kun je Karin op woensdagavond in <strong>de</strong> A<strong>de</strong>lbertuskerk in Haarlem vin<strong>de</strong>n. Zij zwaait<br />
dan als dirigent van het kerkkoor <strong>de</strong> scepter over 35 vrouwen en mannen.<br />
Als jong meisje zong Karin al in het kerkkoor en <strong>la</strong>ter is ze zelf een koor voor kin<strong>de</strong>ren gestart. Zelf bleef ze<br />
zingen in <strong>de</strong> Cantorij, een vierstemmig koor. Toen 15 jaar gele<strong>de</strong>n <strong>de</strong> dirigent van dit koor vertrok, werd Karin<br />
gevraagd of zij het stokje wil<strong>de</strong> overnemen. Karin: “Ik heb wel getwijfeld of ik dit zou kunnen, maar al snel<br />
dacht ik: ach, waarom ook niet?”<br />
Een opleiding tot dirigent heeft ze niet gevolgd. “Maar,” zegt ze, “ik ben een goe<strong>de</strong> afkijker. Ik kan muziek lezen<br />
en daarnaast bespeel ik ook instrumenten. En ver<strong>de</strong>r is het veel oefenen op het in <strong>de</strong> maat s<strong>la</strong>an.” En dus<br />
gebruikt ze bijvoorbeeld <strong>de</strong> wachttijd voor een stoplicht om een twee en driekwarts maat te s<strong>la</strong>an.<br />
Het koor zingt vooral Engelse en Ne<strong>de</strong>r<strong>la</strong>ndse kerkmuziek, bijvoorbeeld van Huub Oosterhuis. Haar ervaring<br />
met leidinggeven als directeur kan ze goed inzetten om het kerkkoor aan te sturen. Zoals op <strong>de</strong> foto is te zien,<br />
dirigeert Karin met haar hele lichaam, zelfs haar ogen doen mee. “Ik heb er ontzettend veel plezier in en het<br />
dirigeren fungeert als een uit<strong>la</strong>atklep. Ik ga er helemaal in op”, roept ze enthousiast.