Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

50
Een kansrijke ontwikkelen op dit terrein is het werk van de stichting Miniondernemingen.
Deze is begonnen in 1990 met ongeveer 10 miniondernemingen. Dit jaar draaien er 220
miniondernemingen, waarbij circa 3.000 studenten betrokken zijn (voornamelijk in het mbo
en het hbo). Het is echter niet zo dat het bestaan van deze stichting (en de miniondernemingen
die opgestart zijn) betekent, dat er nu sprake is van structureel aandacht voor
ondernemerschap in het onderwijs. Vooralsnog zijn de projecten vrijwillig, recent en is het
aanbod niet structureel. Er dient nog veel te gebeuren voordat aandacht voor dit talentgebied
daadwerkelijk ingebed is in de curricula van de verschillende onderwijssectoren.
Conclusie
De bevordering van ondernemerschap en ondernemendheid in het onderwijs verkeert duidelijk
in een prille eerste fase van experimenten met uiteenlopende innovatieve projecten
(zie inventarisatie in bijlage 2). Daarbij is er vooral sprake van een aanzet tot breedtevoorzieningen;
voorbeelden van topvoorzieningen zijn niet gevonden. In het mbo is er al iets
meer aandacht voor ondernemerschap dan in de andere onderwijssectoren, wat vooral te
maken heeft met de geringe afstand van deze sector tot de arbeidsmarkt. Voor de leeftijdsgroep
van vier tot achttien jaar lijkt een volgende stap te bestaan uit evaluatie en vergelijking
van de in omloop en uitvoering zijnde projecten. Voorts kan er, vanuit de ervaringen
die zijn opgedaan, gekeken worden naar de plaats van ondernemerschap en ondernemende
vaardigheden in de kerndoelen van het primair onderwijs en de onderbouw van
het voortgezet onderwijs, in de exameneisen van het voortgezet onderwijs en in de eindtermen
van het bve. Tevens is het van belang dat onderwijsprofessionals (mentoren, decanen,
leerlingbegeleiders) ondernemerschap als een serieuze beroepsmogelijkheid zien en
expliciet opnemen in het proces van studie- en beroepskeuzebegeleiding.
Vooralsnog lijkt het erop dat stimulering van bijzondere talenten op dit terrein vooral
vormgegeven wordt in het beroepsonderwijs en binnen sectoren gericht op een oudere
leeftijdsgroep: mbo, hbo en wo (wetenschappelijk onderwijs). In deze sectoren zijn dan
ook vaak al speciale ondernemersscholen en -opleidingen ingericht. Momenteel is het
nog onduidelijk of het wenselijk en mogelijk is een topvoorziening op dit gebied in te
richten voor jongeren onder de achttien, die al blijk geven van bijzondere talenten.
Belangrijke vragen die hieraan vooraf gaan. hebben betrekking op het begrip talent voor
ondernemerschap: waaruit bestaat dit talent (welke competenties), met welk gedrag
wordt het zichtbaar en hoe is talent op dit terrein te signaleren en verder te ontwikkelen.
In dit stadium van ontwikkeling is het nog niet mogelijk om voor het terrein van ondernemendheid
en ondernemerschap aan te geven, welk takenpakket het onderwijs heeft op
dit terrein en hoe het onderwijs hierbij het beste zou kunnen en moeten samenwerken
met derden. Dit zijn wel belangrijke vragen, die een plek verdienen in de evaluatie van
lopende initiatieven.
2.2.5 Conclusie over de vier talentgebieden heen: wie voert de regie?
De school is verantwoordelijk voor elke leerling en voert op grond daarvan de regie over
de onderwijsloopbaan. Het antwoord op de vraag wie de regie voert over de extra activiteiten
op elk van de beschreven talentgebieden, verschilt per terrein. In principe is de
regie over talentontwikkeling steeds een zaak van drie partijen gezamenlijk: de leerling
(en diens ouders), de school en de deskundige derde. Op het terrein van cognitief talent
ligt de regietaak grotendeels bij het onderwijs (en ouders en leerlingen) zelf. Cognitieve
ontwikkeling behoort immers tot de kerntaken van het onderwijs. Bovendien is het van
Onderwijsraad, mei 2004