Plan van Aanpak Renovatiewerkzaamheden - Van der Velden ...

Plan van Aanpak Renovatiewerkzaamheden
Bestek / Werkomschrijving
Inhoudsopgave
1. Algemeen 1
2. Werkzaamheden 2
2.1 Verwijderen obstakels 3
2.2 Rioolreparatie 4
2.3 Rioolrenovatie 5
2.4 Berekening wanddikte 6
2.5 Putrenovatie 7
3. Werkomschrijving 8
3.1 Voorbereiding 8
3.2 Reparatie 9
3.3 Renovatie 10
3.4 Oplevering 11
4. Maatschappelijk verantwoord 11
1. Algemeen
Het doel van de riooltechnische werkzaamheden is de afstroming van het afvalwater te
herstellen/garanderen dan wel de stabiliteit van de constructie te waarborgen. In dit kader
wordt onder andere onderscheid gemaakt tussen tijdelijke maatregelen (verwijderen
ingegroeide wortels), levensduur verlengende maatregelen (aanbrengen plaatselijke
reparaties) en in nieuw staat brengen (renovatie) van putten en/of leidingsystemen. De
werkzaamheden zijn weergeven in onderstaand schema.
Plan van Aanpak Pagina 1

Rioolreparatie
Verificatie Inspectie
Verwijderen Obstakels
Voorinspectie
Proefstukken
Openen Inlaten
Renovatie Putten
Opleveringsinspectie
Rioolrenovatie
De vestigingen belast met bovenstaande werkzaamheden binnen Van der Velden
Rioleringsbeheer B.V. beschikken alle over het NEN-EN-ISO 9001:2008 certificaat, VCA**
2004/04 en over de procescertificaten K10014 (Reinigen van riolen, putten en kolken) en
K10015 (Inspecteren van rioleringsobjecten). Om er voor te zorgen dat het milieu niet
onnodig belast wordt heeft Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. tevens een
milieumanagementsysteem conform NEN-EN-ISO 14001:2004.
2. Werkzaamheden
In het kader van renovatie- en/of reparatie werk kunnen de navolgende maatregelen van
toepassing zijn om de functie van de riolering te herstellen:
• verwijderen obstakels; In de rioolleiding bevinden zich diverse obstakels
(ingroeien van wortels, 'in hangende' rubberringen en doorgestoken inlaten)
deze moeten verwijderd worden om de afstroming te garanderen;
• plaatselijke reparatie buiswand; In enkele leidingen bevindt zich een (ernstige)
onvolkomenheid. In dergelijke gevallen zal ter plaats van de onvolkomenheid
een deelreparatie geplaatst moeten worden om de stabiliteit van de constructie
te waarborgen (levensduur verlengende maatregel);
• rioolrenovatie; De rioolleiding is in een dusdanig slechte staat dat de stand
zekerheid en/of afstroming in gevaar komt. Deze leiding zal gerenoveerd
moeten worden;
• putrenovatie; De knooppunten van het rioolstelsel zijn in een dusdanig slechte
staat dat de stabiliteit van de constructie en de waterdichtheid in het geding
komt. De putten zullen gerenoveerd moeten worden.
Plan van Aanpak Pagina 2

2.1 Verwijderen obstakels
Om reparatie- en/of renovatie van rioolleidingen mogelijk te maken is het noodzakelijk om
alle in de leiding aanwezige obstakels te verwijderen. Tevens kunnen in de leiding obstakels
aanwezig zijn welke de afstroming van rioolwater in meer of mindere mate (kunnen)
belemmeren. Door de aanwezigheid van obstakels zal de waterstand in het bovenstrooms
gelegen deel van het stelsel blijvend te hoog zijn. Hierdoor zal vuil zich op eenvoudige wijze
kunnen ophopen in het stelsel. Tevens wordt het bergend vermogen van de riolering ernstig
nadelig beïnvloed.
Voordat begonnen kan worden met het verwijderen van de obstakels dient de gehele
streng (inclusief de in het stelsel opgenomen putten) onder hoge waterdruk gereinigd
te worden. Het in de leiding aanwezige vuil zal opgezogen en ingenomen worden. Voor het
verwijderen van de obstakels kan gebruik gemaakt worden van diverse frezen/freeskoppen
(freeswiel of kettingklopper). Een dergelijk werktuig wordt aangedreven middels waterdruk
van de spoelwagen danwel rioolcombi. Alle binnen het profiel aanwezige obstakels worden
weg gefreesd, behoudens lichte wortelinggroei. Het gebruik van deze werktuigen is goed
toepasbaar indien geen inlaten/aansluitingen insteken. Indien dit wel het geval is kan dit
leiden tot ernstige schade aan de buizen en doorgestoken inlaten. De kans is dan groot dat
doorgestoken inlaten scheuren tot buiten de buis. Hierdoor zou lekkage en zandinloop
kunnen ontstaan.
Indien het freeswerk bedoeld is als voorbereiding op het repareren dan wel renoveren
van de rioolleidingen en wanneer het vermoeden bestaat op instekende inlaten/
aansluitingen is het gebruik van een robotfrees te adviseren. Dit stuk precisie gereedschap is
in staat op een zeer gecontroleerde wijze de obstakels te verwijderen.
Met een dergelijk stuk gereedschap wordt geen schade aan de doorgestoken inlaten
en hoofdleiding toegebracht. Nadat de leiding ontdaan is van de wortelinggroei dient
deze nogmaals gereinigd te worden om het losgefreesde materiaal te verwijderen.
Opgemerkt wordt dat het verwijderen van wortelinggroei slechts een tijdelijke maatregel is.
De afgesneden wortels zullen na verloop van tijd weer uitspruiten. Het gevolg is dat na
verloop van tijd de afstroming van het afvalwater wederom in gevaar kan komen.
Plan van Aanpak Pagina 3

2.2 Rioolreparatie
Het doel van een rioolreparatie is de levensduur van het stelsel te verlengen waarbij de
risico’s op disfunctioneren tot een minimum worden beperkt.
Indien in een streng slechts een zeer beperkt (aantal kleine) onvolkomenheden aanwezig
zijn, is het uitvoeren van deelreparatie een mogelijke oplossing. Tevens is het van belang dat
door het uitvoeren van een plaatselijke reparatie het probleem niet "verplaatst". Hiermee
wordt bedoeld dat het plaatsen van deelreparaties in stelsel welke vervaardigd zijn uit
zogenaamde vaar-/moereind buizen het afdichten van ernstige lekkages slechts zal leiden
tot een hogere lekkage ter plaatse van de overige (reeds lekke) voegverbindingen.
Gezien het feit dat reparaties bedoeld zijn om de waterdichtheid van de leiding weer
te herstellen (Altrohrzustand I of II) is het noodzakelijk dat de reparatie over de gehele
lengte aan de buiswand verkleeft en dat scheuren, voor zover mogelijk, gevuld worden.
Voor het repareren van geringe schades wordt door Van der Velden Rioleringsbeheer B.V.
het zogenaamde Partliner systeem toegepast. Om een plaatselijke reparatie te kunnen
plaatsen behoeft de rioolleiding slechts beperkt/zeer korte tijd buiten gebruik gesteld te
worden. Om de plaatselijke reparatie te kunnen laten verkleven met de buiswand dient deze
100% vet- en vuilvrij te zijn. Door de buiswand ter plaatse van de uit te voeren reparatie te
waterstralen wordt een en ander gegarandeerd.
Het Partliner systeem is geschikt voor plaatselijke reparatie van schades in niet
mantoegankelijke riolen. Het systeem bestaat uit een glasvezelweefsel welke
geïmpregneerd is met een tweecomponenten hars welke een extreem hoge kleefkracht en
expansie gedrag bezit (koud uithardende silicaat hars [polyurethaan]).
Hierdoor worden scheuren en dergelijke (gedeeltelijk) gevuld. De glaskwaliteit welke
verwerkt wordt bestaat uit ECR-glas (Advantex). Deze glasvezel is behandeld zodat
het toe te passen hars eraan hecht. Technische documentatie over de door Van der
Velden Rioleringsbeheer B.V. toegepaste Partliner is op verzoek beschikbaar.
De dikte van de liner bedraagt doorgaans 3 - 6 mm, waarbij de overgang van de bestaande
leiding naar het reparatie stuk geleidelijk is (wegvloeien/persen van de hars). Dit product is
toepasbaar in riolen met een diameter van 200 - 700 mm en EI-buizen 300/450 mm. De
Plan van Aanpak Pagina 4

Partliner kan langer gemaakt worden als dit technisch noodzakelijk is. Normaliter heeft een
Partliner een lengte van circa 0,5 meter.
2.3 Rioolrenovatie
Om een hoogwaardig eindproduct te kunnen maken is het gebruik van een glasvezel
liner aan te bevelen. Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. installeert uitsluitend VR InLiners
van glasvezel. Dit hoogwaardige product wordt in een productiehal onder geconditioneerde
omstandigheden gefabriceerd. De VR InLiner worden geproduceerd in twee fasen. In de
eerste fase betreft het de uitvoering van een "droge" productie van glasvezellagen voor
ronde, ei en speciale profielen, tot een omtrek van 3,769 m en met de benodigde
wanddiktes. Hierbij wordt de liner volledig vervaardigd tot aan de buitenste folie en zal dan
worden geïmpregneerd tijdens fase 2. In de 2e fase loopt de liner over een speciaal
ontwikkelde impregnatie band. De hars wordt ingebracht in de liner door middel van een
meng- en doseerunit. Door de verschillende wals technieken en passages wordt de liner met
de ingebrachte hars middels een vacuüm behandeling volledig verzadigd en gelijkmatig
verdeeld en vervolgens wordt het te veel aan hars verwijderd. Voordat de VR InLiners
worden verpakt in transportkisten worden ze voorzien van een speciale UV-beschermings
folie. Tijdens de verpakking ondergaat iedere liner nog een laatste visuele inspectie. De
verschillende productie-parameters worden meerdere keren gecontroleerd en geregistreerd
om zo de kwaliteit en zekerheidsredenen tijdens dit speciale productieproces te
waarborgen. Bovendien zullen wanddikte, uithardingsverhoudingen, temperatuur,
e-modulus, buigstijfheid, ondoordringbaarheid enz. ter plaatse een in-house controle
ondergaan, gevolgd door laboratoriumtesten. Bij het vervoer van de VR InLiners worden de
transportkisten voorzien van de bijbehorende data sheets, waarin alle VR InLiner kenmerken
zijn gedocumenteerd. De VR InLiners kunnen tot 3 maanden na productiedatum opgeslagen
worden bij een temperatuur tussen de 5° C en 25° C. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid de
werkzaamheden tijdelijk op te schorten zonder dat extreem hoge kosten gemaakt hoeven te
worden (de liner hoeft niet weggegooid te worden).
Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. beschikt over een UV uithardinginstallatie, welke
beschikt over een aantal zogenaamde lichttreinen (soort lichttrein is afhankelijk van de
diameter en profiel van de te renoveren leiding). De lichttrein wordt met een constante
snelheid, welke afhankelijk is van de wanddikte en diameter van de leiding, door de leiding
geleid. Hierdoor ontstaat een uniforme uitharding van de liner. De gehele uitharding is
computer gestuurd en wordt vastgelegd in een protocol.
Plan van Aanpak Pagina 5

Door toepassing van een glasvezelliner in combinatie met de UV-uithardingstechniek
wordt voorkomen dat bestaande putten/puthoofden gesloopt moeten worden om de
liner in te kunnen voeren. Dit alles resulteert in een zeer korte installatietijd, zodat de
overlast voor omwonenden minimaal is. Een renovatie van een putvak kan binnen een
werkdag volledig gerealiseerd worden. Indien er niet gewerkt wordt zijn geen machines c.q.
obstakels in de straat aanwezig. Aan het einde van de werkdag wordt alle materiaal en
materieel afgevoerd en kan het verkeer ongestoord weer gebruik maken van (de gehele)
weg.
2.4 Berekening wanddikte
De berekening van de minimale wanddikte van VR InLiner wordt uitgevoerd volgens de ATV-
M 127 deel 2. Op verzoek is deze norm beschikbaar. In dit kader wordt onderscheid
gemaakt in verschillende Altrohrzustanden:
• Altrohrzustand I;
• Altrohrzustand II;
• Altrohrzustand III.
De gerenoveerde rioolleiding kan gezien worden als een volledig nieuwe leiding. Op basis
van de uitgevoerde berekening en een 10.000 uren test kan geborgd worden dat de VR
InLiner, over een periode van 50 jaar na het aanbrengen ervan, nog voldoet. Met betrekking
tot de ingebouwde kwaliteit van VR InLiners wordt jaarlijks en branche breed een
LinerReport gepubliceerd met de geleverde prestaties. Het meest recente LinerReport is op
verzoek beschikbaar.
Tabel: Technische specificatie VR InLiner (dragermateriaal; DIN EN ISO 178)
VR InLiner 1 VR InLiner 2 VR InLiner 3
Korte tijd E-modules 8.200 N/mm2 11.400 N/mm2 11.000 N/mm2
Lange tijd E-modules 5.125 N/mm2 8.571 N/mm2 7.300 N/mm2
Korte tijd buigspanning 180 N/mm2 210 N/mm2 180 N/mm2
Lange tijd buigspanning 112 N/mm2 57 N/mm2 120 N/mm2
Lange tijd afname-factor (50 jaar) 1,6 [-] 1,33 [-] 1,5 [-]
Plan van Aanpak Pagina 6

Belangrijkste kenmerken VR InLiner uitgehard middels UV-licht:
• Hoogwaardige leiding van Glasvezel Versterkt Kunststof (G.V.K.) welke beschikt over
een zeer lange levensduur (>50 jaar);
• De liner is en blijft gegarandeerd 100% waterdicht;
• Zeer duurzaam product;
• Hoge E-modulus, hierdoor geringe wanddikte (beperkte afname hydraulische
capaciteit);
• Lage wandruwheidsfactor (materiaal extreem glad);
• Geen lengte en diameter krimp van de liner (tijdens en direct na inbouw);
• Uniforme hoge kwaliteit van de liner (geen naden);
• Volledig computergestuurde en gecontroleerde uitharding welke vastgelegd
wordt in een protocol (per centimeter vastgelegd wat heeft plaatsgevonden);
• Zeer geringe uittreding van styreen (extreem lage geurdrempel) zodat geen
risico’s voor de volksgezondheid kunnen ontstaan;
• Ten behoeve van de invoer van de liner behoeven geen puthoofden verwijderd
te worden (ongeacht de diameter van de te renoveren leiding);
• Bij opschorting van het werk behoeven geen liners weggegooid te worden (liner
hard niet uit);
• Laagste CO2 uitstoot van alle technieken door toepassing van de laatste stand
der techniek;
• Door snelle uitvoeringswijze slechts zeer beperkte overlast voor omwonenden
(binnen 8 uur na start inbouw liner zijn de inlaten weer open).
Een volledige technische documentatie over de door Van der Velden Rioleringsbeheer
B.V. toegepaste VR InLiner is op verzoek beschikbaar.
2.5 Putrenovatie
De meest gebruikte methode voor het renoveren van putten is coaten. Om een goed
eindresultaat te verkrijgen is het belangrijk dat het te renoveren oppervlak zorgvuldig wordt
gereinigd. Doorgaans kan, zonder gebruik te maken van een primer en op een aardvochtige
ondergrond, een tweecomponenten epoxy worden aangebracht. Deze epoxy coating wordt
gespoten, voor een extra glad oppervlak is het mogelijk om de bekleding glad te strijken met
een spatel of een troffel. Soms is het echter noodzakelijk, voorafgaand aan het coaten,
herstelwerkzaamheden aan de putten uit te voeren. Gedacht kan worden aan het herstellen
van voegen, betonreparaties of het lekdicht maken. In vrijwel alle gevallen is de put binnen
één werkdag gerenoveerd en weer toegankelijk. Technische documentatie over de door
Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. toegepaste epoxy coating is op verzoek beschikbaar.
Plan van Aanpak Pagina 7

3. Werkomschrijving
Om reparatie en renovatie van een stelsel mogelijk te maken is het noodzakelijk dat
gedurende de uitvoering voertuigen op de weg geparkeerd staan. De voertuigen zullen op
een dusdanige wijze geplaatst worden dat de overlast voor het verkeer minimaal is. De
bewoners krijgen bovendien een dag van te voren een schrijven in de brievenbus zodat men
geïnformeerd is over de werkzaamheden. Een voorbeeldbrief is op verzoek beschikbaar.
Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. kan, indien nodig, een actiewagen (met actieraam) en
een figuur 19 conform C.R.O.W. 96B inzetten. Alle reinigingsmonteurs, renovatie- en TVrioolinspecteurs
beschikken over het certificaat "Veilig op weg met C.R.O.W. 96B".
3.1 Voorbereiding
Nadat de putten geopend zijn dienen de betreffende rioolleidingen tijdelijk buiten gebruik
gesteld te worden (plaatsen van de benodigde afsluiters). Alleen het in het renovatievak
geloosde water zal verwijderd worden.
Plan van Aanpak Pagina 8

Uitgangspunt is dat het aangeboden afvalwater (gedurende de uitvoering van het werk)
tijdelijk gebufferd kan worden in het bovenstrooms gelegen stelsel en in de huis- en
kolkaansluitingen. Daarnaast gaan wij er vanuit dat de opdrachtgever de op het stelsel
lozende pompgemalen tijdelijk buiten bedrijf stelt. Indien nodig kan een veiligheidsunit,
welke voorzien is van onder andere onafhankelijke ademlucht apparatuur, ingezet worden.
Nadat de leiding buiten gebruik gesteld is kan begonnen worden met het onder hoge
waterdruk reinigen van het riool. Alle het in de leiding aanwezige vuil zal verwijderd
worden. Vervolgens zullen alle in het riool aanwezige obstakels (wortels, doorgestoken
inlaten voegenkit en inhangende rubberringen) zullen verwijderd worden. De losgefreesde
materialen zullen onder hoge waterdruk verwijderd worden.
3.2 Reparatie
Voordat begonnen wordt met het uitvoeren van de reparatiewerkzaamheden wordt
een voorinspectie (robot camera) uitgevoerd. Tijdens deze inspectie wordt de reparatie
locatie exact ingemeten. Aansluitend wordt de leiding over een lengte van circa 1,5 meter
middels hoge waterdruk gestraald. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een speciale
reinigingskop.
Vervolgens wordt op de werkplek de deelreparatie samengesteld. Het dragermateriaal
wordt geconfectioneerd en gedrenkt met silicaat hars. De positie van de VR PartLiner
(gewikkeld om een packer) wordt met behulp van de inspectiecamera bepaald. Het
intrekken, positioneren en fixeren gebeurd door middel van glasfiber schuifstangen.
De PartLiner wordt dusdanig lang gemaakt zodat het schadebeeld wordt afgedekt.
Nadat de reparaties uitgevoerd zijn kan een opleveringsinspectie uitgevoerd worden
is. Reiniging is hierbij niet nodig, het beste is de PartLiner goed te laten uitharden.
Plan van Aanpak Pagina 9

3.3 Renovatie
Alvorens de GVK-liner in de leiding getrokken wordt, wordt een PE-beschermfolie (Pre-Liner)
aangebracht. De liner kan, ongeacht de diameter van de te renoveren rioolleiding, door het
puthoofd gevoerd worden.
Vervolgens wordt met behulp van een lier (gecontroleerde trekkracht) de VR InLiner in de te
renoveren leidingen getrokken. Aansluitend worden speciale afsluiters (zogenaamde
packers) aangebracht in de liner zodat deze middels lucht opgeblazen kunnen worden. De
druk in de liner bedraagt, afhankelijk van de diameter, circa 0,3 tot 0,6 bar. De liner wordt
zodoende tegen de buiswand geperst, hierdoor ontstaan geen naden of kieren tussen de
liner en de aanwezige buis.
Nadat de liner een bepaalde tijd onder druk gestaan heeft, zodat deze zich goed heeft
kunnen zetten (vorm van de oude buis heeft aangenomen) kan begonnen worden met
het uitharden van de liner. Dit uitharden vindt plaats met UV-licht. De lichtbron wordt
met een bepaalde (afhankelijk van de wanddikte van de te installeren liner, diameter
Plan van Aanpak Pagina 10

van de buis e.d.) gecontroleerde snelheid (computergestuurd) door het riool geleid.
Nadat de liner aangebracht en uitgehard is kan begonnen worden met het afwerken van het
geheel. De aansluitingen van de leiding op/in de putten dienen afgewerkt te worden. In de
tussenput zal enkel het bovenste deel van de liner verwijderd worden zodat in de put een
nieuw stroomprofiel van GVK ontstaat. Van de gerenoveerde streng zal een
opleveringsprotocol samengesteld worden.
Door toepassing van een GVK-VR InLiner in combinatie met UV-uitharding ontstaat een
lining aan de binnenzijde van de buis die volledig tegen de buiswand aangedrukt is.
Hierdoor kan in de toekomst op eenvoudige wijze een nieuwe inlaat gemaakt worden,
iedere GWW-aannemer kan een aansluiting maken. Het is dus niet nodig dat een
daartoe gespecialiseerd bedrijf de aansluiting moet vervaardigen (lamineren).
3.4 Oplevering
De in dit kader gerenoveerde rioolstrengen dienen met behulp van een zelfrijdende camera
geïnspecteerd te worden (opleveringsinspectie). Voorafgaand aan de inspectie zal de leiding
nogmaals gereinigd worden. De inspecties worden uitgevoerd met behulp van een
conventionele rioolinspectie camera.
Van elke ingebouwde VR InLiner wordt, indien mogelijk, een proefstuk genomen. Het
proefstuk kan op verzoek worden beproefd. In dit kader zal veelal de E-modules,
wanddikte en de waterdoorlatendheid van de liner, door een onafhankelijk bureau worden
bepaald. Het betreft hierbij beproevingen conform de DIN EN ISO 178 en DIN EN 160. Maar,
ook een DSC-analyse voor de bepaling van het rest styreengehalte behoord tot de
mogelijkheden. Het nemen van een goed proefstuk is in principe uitsluitend mogelijk indien
sprake is van een tussenput.
4. Maatschappelijk verantwoord
Vanuit maatschappelijk oogpunt, uitvoeringstijd en het beslag op de openbare ruimte,
bestaat er een steeds grotere voorkeur voor renovatie 'No-dig' ten opzichte van 'Open sleuf'
technieken. Ook in het kader van duurzaamheid is de algehele opinie dat men technieken wil
die geen of beperkte geluidshinder en stofontwikkeling vormen, beperkte materieel inzet
vragen of transportbewegingen maken en een gunstige energiebalans of een lage CO2
belasting hebben.
Plan van Aanpak Pagina 11

Ook de Rijksoverheid wil samen met de decentrale overheden de markt voor duurzame
producten stimuleren. Door het goede voorbeeld te geven en zelf duurzaam in te kopen,
krijgt de markt voor duurzame producten een impuls. De Rijksoverheid wil in 2010 voor
100% duurzaam inkopen. Provincies, gemeenten en waterschappen hebben deze
doelstellingen vastgelegd in hun klimaatakkoord met het Rijk. Hierbij streven Provincies en
waterschappen naar 50% duurzaam inkopen en gemeenten naar 75% vanaf 2010. In 2015
streeft men naar 100%.
Gesteld kan worden dat Van der Velden Rioleringsbeheer B.V., ter bescherming van
mens en milieu en de eisen zoals beschreven in VROM informatieblad "Het voorkomen
van overlast bij rioolrenovatie met styreenhoudende technieken", geen aanvullende
maatregelen behoeft te treffen. De rioolreparatie-/renovatie werkzaamheden van Van
der Velden Rioleringsbeheer B.V. gebeuren volgens de laatste stand der techniek en
er is voortdurend aandacht voor het verbeteren van de prestaties op milieugebied.
Niet voor niets beschikt Van der Velden Rioleringsbeheer B.V. over een milieu
managementsysteem gecertificeerd volgens NEN-EN-ISO 14001:2004.
Plan van Aanpak Pagina 12