pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

ust. Het rechterbeen is om de emmer heengeslagen. In het begin staat de emmer iets voorover;
hangt de uier laag, dan kan het nodig zijn, dat de emmer niet op de hak van de klomp rust. De linkervoet
is ver teruggetrokken, tegen de zijkant van de poot van 't melkstoeltje aan. Men kan dan
vlug opstaan. De melker zit met rechte rug, de romp iets voorover, de ellebogen tegen 't lichaam.
Hij melkt op het gehoor, moet dus niet steeds in de emmer zien.
De tepels worden met volle vuist omvat, waarbij de toppen van de vingers op de tepels komen.
De wijsvinger sluit de tepelholte boven af, waarna met de volgende vingers de melk van boven
naar beneden wordt uitgedrukt. Hierbij wordt de kracht van de vingers versterkt door de duim te
gebruiken, zoals dit het geval is bij melken met de volle vuist. Na voldoende opening van de
vuist, vult de tepelholte zich direct weer met melk. Met de pink wordt de tepel steeds zoveel mogelijk
vastgehouden. Men mag niet direct met volle kracht beginnen, doch zodra de melk begint
toe te vloeien, moet zonder ophouden krachtig doorgemolken worden. De stralen moeten zoveel
mogelijk op dezelfde plaats in de emmer terecht komen. Hoe eerder men schuim heeft, hoe beter.
Wanneer de voorste kwartieren vrijwel uitgemolken zijn, begint het krachtige melken met de achterkwartieren.
Zodra deze ook vrijwel uit zijn, wordt het krachtige melken voortgezet bij de voorste
en dan weer bij de achterste kwartieren. Daarop begint 't namelken. De voorste vingers worden
daarbij zo hoog mogelijk geplaatst, om daarna met behulp van de duimen de melk naar de tepelholte
te voeren. Eerst krijgen de voorkwartieren een beurt en dan de achterkwartieren. Dit
wordt nog een paar keren herhaald. Is de koe uit, dan worden de tepels gewassen en afgedroogd.
Tenslotte volgt het losmaken van het spantouw en het verlaten der koe.
Beoordeel na het melken de zindelijkheid van de gewonnen melk in de emmer. Het is van groot
belang, dat de dieren rustig en met zachtheid behandeld worden. De haren aan de uiers behoren
kort te zijn; het achterstel van de koeien moet zindelijk worden gehouden. Bij bewaring van de
melk moet deze direct na het melken zo diep mogelijk worden afgekoeld, in elk geval beneden 15
°C.
De schoonmaak van het melkgereedschap gebeurd als volgt:
1. Direct na 't gebruik worden melkresten en schuim verwijderd door boenen met veel koud water.
2. Daarop volgt boenen met heet sodawater.
3. Dan wordt flink uitgespoeld met zuiver, zo mogelijk heet water, voor verwijdering van sodawater
enz.
4. Het volkomen gereinigde melkgereedschap wordt vervolgens omgespoeld met chloorbleekloogoplossing
(één eetlepel chloorbleekloog op 10 liter schoon water).
5. Tenslotte wordt het omgekeerd geplaatst op een behoorlijk melkrek".
Nogmaals een instructie voor de melkleveranciers, nu uit 1947.
In de Statuten en het Huishoudelijk Reglement (goedgekeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 24 October
1947) van de Naamloze Vennootschap Zuivelfabriek "De Liemers" te Zevenaar, werd nogmaals
gewezen op het belang van een zo goed mogelijk hygiënisch beleid in het zuivelgebeuren
van de melkveehouders. In totaal waren er toen 225 melkveehouders die hun melk leverden aan
de zuivelfabriek en dat waren 170 boeren woonachtig in Zevenaar, 44 boeren woonachtig in
Groessen en 11 boeren woonden in Duiven. De melkleveranciers waren verplicht het aan hen toevertrouwde
vee op de meest mogelijk reine en zindelijke wijze te melken. En het was de melkleveranciers
verboden aan de fabriek te leveren:
1. Melk van koeien die niet aan hen toebehoorden.
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 90 © A. Vetter