Verwende prinsesjes - Pauw & Witteman

Drayer Verwende prinsesjes 04-10-2010 13:33 Pagina 30
30 Verwende prinsesjes
de te werken’. Het belastingstelsel, winkeltijden, schooltijden
– alles was afgestemd op de thuisblijfmoeder. Professionele
opvang was tot ver in de twintigste eeuw uitsluitend beschikbaar
voor kinderen uit ‘ontwrichte’ gezinnen. En nog in 1965
had 83 procent van de Nederlanders principiële bezwaren tegen
buitenshuis werkende moeders.
Wijdverbreid is de misvatting dat al die naoorlogse Hollandse
huisvrouwen ook daadwerkelijk van vroeg tot laat in de weer
waren met hun kinderen. Dat was niet het geval. Zelfs in de
decennia dat het thuismoederschap domineerde, konden kinderen
allerminst op voltijds aandacht rekenen. Het gemiddelde
kindertal was nog hoog, het huishouden uiterst arbeidsintensief.
Mijn eigen thuisblijfmoeder zette tussen 1948 en 1963 vier
zonen en drie dochters op de wereld. Het huishouden bezorgde
haar een zesdaagse werkweek, met dagen van tien, twaalf
uur. Alleen op zondagen deed ze het kalmer aan. Dan hoefde
ze slechts te koken voor de negen gezinsleden. De rest van de
week vulde zich met wassen, strijken, stoffen, stofzuigen, bedden
verschonen, boodschappen doen, de maaltijden bereiden,
sokken stoppen, kleren verstellen. Alleen voor het grove werk
kwam er een hulp. En dan was er nog de voorjaarsschoonmaak,
waarbij de hele pastorie binnenstebuiten moest gekeerd.
Daarnaast had ze haar verplichtingen als domineesvrouw:
kraambezoek, verenigingsavonden, gastvrijheid voor
elk gemeentelid dat aanbelde. Ze stond elke dag om zes uur op
om althans één uurtje voor zichzelf te hebben.
En o ja, ergens tussendoor voedde ze ons op. Exclusieve
aandacht voor een van haar zeven kinderen? Het gebeurde zo
spaarzaam dat alle keren me nu nog bijstaan. Naar school