Mijn boek over Tarot - Kaarten

5.2 De cirkel van de grote arcana verdeeld in paren van tegendelen 

Als we alle kaarten van de grote arcana op volgorde in een cirkel leggen, dan komen steeds 

één paar kaarten precies tegenover elkaar te liggen. Het is heel interessant en verduidelijkend 

om te zien dat die tegenover elkaar liggende kaarten zich gedragen – niet zozeer als 

tegenstellingen – maar als tegendelen, waar het streven, de doelstelling van deze paren steeds 

sterk met elkaar overeen komen, terwijl de werkwijzen zogezegd lijnrecht tegenover elkaar 

staan. We kunnen deze tegenover elkaar liggende arcana’s dan ook verbinden door steeds één 

voor elk van beiden gemeenschappelijk thema. Hieronder volgt een beschrijving van de paren 

van tegendelen samen met hun gemeenschappelijke hoofdthema en een korte omschrijving 

van de verschillen in werkwijze. 

A richting ontdekken ik wil zijn richting verdedigen M 

talenten ontdekken overtuiging ontdekken 

nieuw leven nieuwe levenstaak 

geloof in materie geloof in idee 

hoop vertrouwen 

B ruilen ik moet offeren geven N 

offert zijn talenten offert zijn leven 

offert om te krijgen offert om te geven 

talenten ruilen talenten opofferen 

financieel gewin financieel verlies 

materieel offer / doel geestelijk offer / doel 

C leren door onderzoek ik kan overstappen leren door loslaten O 

van leven van leven 

overgang kind->puber overgang leven->dood 

concrete ervaringen spirituele ervaringen 

wetten van het leven wetten van ‘de dood’ 

overgang van klas naar klas overgang van leven naar dood

D materiële groei door lei- ik zal regeren materiële vernietiging doorP 

derschap en wetsontwerp de natuurwetten 

wetten van verbinding wetten van verspreiding 

de keizer kiest men wórdt gekozen 

méér materiële mogelijkheden mínder materiële mogelijkheden 

ego wordt opgebouwd ego-resten worden afgebroken 

begin van materiële expressie einde van materiële expressie 

E verbintenissen leiden tot grotere ik wil mij verbinden verbintenissen leiden tot Q 

keuzevrijheid minder keuzevrijheid 

men heeft de vrije keuze men heeft geen keuze meer 

vrijheid in keuze van idee onvrijheid van keuze door idee 

verruiming van ervaring van ego beperking van ervaring van ego 

liefde angst 

communicatie dictatuur 

samen werken slavernij 

F uitnodiging om naar de ik moet de waarheid zien verplichting om naar de R 

waarheid te luisteren waarheid te luisteren 

innerlijk geweten uiterlijke realiteit 

bevrijdende stroom bevrijdende schok 

correcte lichamelijke aktie correct objectief inzicht 

aarde wordt opgetrokken hemel daalt af op de aarde 

naar de hemel 

zachte innerlijke stem luide uiterlijke storm 

G ontvangen en uitdragen ik ken de passende moraal vernietiging van de oude S 

van nieuwe moraal moraal 

ontvangt zegenend inzicht ontvangt ´zegenend´ inzicht 

ontwerp van nieuw concept verwerping van oud concept 

gemeenschappelijke moraal immorele onwaarheid 

nederige openheid hoogmoedige koppigheid 

opbloei van een groepering ontmaskering van een sekte 

naïef meelopen met de groep ontnuchtering 

H concretisering van idee ik zal verzamelen abstrahering van idee T 

activering van groeikracht verstilling 

verstoffelijking ontstoffelijking 

opbouw afbraak 

fantasie wordt werkelijkheid ongezonde, remmende fantasie 

bouwen op vruchtbare essenties terug naar de essentie 

hogere materiële orde orde gaat verloren 

hergroeperen van de materie hergroeperen van de geest 

verzamelen van materiaal verzamelen van pure essenties 

I maximale manifestatie ik wil manifesteren formulering van nieuw U 

van ideaal ideaal

expansie in gewilde richting ontdekken van gewilde richting 

uitdragen van het ideaal kristalliseren van nieuw ideaal 

geeft hoop en richting ontvangt hoop op richting 

nieuwe vormen ontstaan nieuwe ideeën ontstaan 

uitstralen van de zon opklimmen naar de ster 

nieuwe wet nieuw inzicht 

J helderheid verzamelen ik moet verlichten voeding verzamelen V 

voor groei van inzicht in aktie voor groei van nieuwe vorm 

inspiratie vinden om te leiden inspiratie vinden om te dienen 

herontdekken van innerlijk wijsheid groei naar kinderlijk inzicht 

loskomen van aards bestaan komen tot aards bestaan 

na de realisatie van het doel vóór de realisatie van het doel 

raad geven raad ontvangen 

wijsheid zoeken na aktie wijsheid vinden voor aktie 

K afrekenen met oude periode ik kan rechtspreken begin van nieuwe periode W 

beoordeling van oud karma beslissing tot nieuw karma 

‘puntjes op de i’ zetten ‘alle puntjes staan op de i’s’ 

voor de oude feiten komen te staan het nieuwe leven is een feit 

onderzoek van gedane zaken oude onderzoek is afgerond 

bepaling van oude plaats uiteindelijke nieuwe plaatsbepaling 

het nieuwe bevrijd zich van oude balast het nieuwe wordt geboren uit oude waarden 

betaling voor benutten van vroegere kansen ontvangen van nieuwe kansen 

L natuur geeft reaktie ik zal deel zijn van het Al aanvangsharmonie X 

naar gelang de aktie door natuurlijke balans 

oude gevolgen blijven doorwerken vernieuwde machinerie is gestart 

oogsten wat je zaait zegenen wat je ziet 

microkosmos macrokosmos 

kansen op basis van karma kansen op basis van bewustzijn 

leren door te doen doen vanuit het geleerde 

de wereld van dualiteit holistische visie 

materieel uitgangspunt spiritueel uitgangspunt 

5.3 De grote arcana en de runen 

De runen zijn oude Scandinavische lettertekens die men magische eigenschappen toekende en 

die gebruikt werden in de vervaardiging van bezweringen en talismannen. 

Volgens de legende werden deze schrifttekens ontdekt door de wijze Odin, toen hij 

ondersteboven aan de wereldboom was opgehangen. Met deze runetekens verkreeg Odin 

tezelfdertijd de wijsheid die inherent is aan de archetypen die door deze schrifttekens worden 

gesymboliseerd. Het aantal runen varieert nogal per land en per tijdperk. In dit boek wordt een

unereeks gebruikt van vierentwintig runen. Hieronder volgen enkele van de traditionele en 

niet-traditionele namen en betekenissen van deze runen, alsmede de correspondenties met de 

tarot arcana’s. 

De in de laatste kolom vermelde betekenissen zijn overgenomen uit het boek ‘The Healing Runes’ van Ralph 

Blum en Susan Loughan (ISBN 0 333 65885 X) 

Naam Letter Vanouds Tarot Emotie 

U ur U geboorte, levenskracht De Dwaas dankbaarheid 

O odal O adel, eigenheid, afscheiding De Magiër verdriet 

B birka B zorgvuldige ontwikkeling De Priesteres gebed 

T tiw T focus, mannelijke kracht De Keizer moed 

r aquizi Z uitdaging, grensverleggen De Geliefden grenzen 

F feho F mystieke vervulling, weelde De Intuïtie eerlijkheid 

x gifu C, G partnerschap, geschenk De Priester vertrouwen 

n ing NG vruchtbaarheid, familie De Keizerin geloof 

R rit R reis, zelftransformatie De Zegenwagen zich overgeven 

K kaon K zuiverheid, concentratie De Kluizenaar acceptatie 

J yer J, Y oogsten De Rechtvaardigheid geduld 

W wunna V, W vreugde, licht De Wereld sereniteit 

N naut N test, dwang, noodzaak De Kracht schaamte 

? yr a offer, levensboom De Gehangene ontkenning 

L lagu L waterstroom, samengaan De Gematigdheid humor 

I is I stilstand, gevaar, passief De Dood angst 

t porn Th doornenpoort, grens De Duivel wijsheid 

A os A heilige kennis De Waarheid schuld 

P peorth P beperkte ruimte, geheim De Toren liefde 

H hagal H schade, verlies, pech De Maan woede 

S sig S impuls tot zelfrealisatie De Ster compassie 

E eoh E zon, groei, vervolmaking De Zon vergeving 

D dag D radicale overgang, licht Het Laatste Oordeel hoop 

M man M dansende energie, onbegrensdheid Het Universum onschuld 

Omdat, zoals beschreven in de vorige paragraaf, tegenoverstaande kaarten op een of andere 

manier een overeenkomende betekenis hebben, kunnen wij de trefwoorden uit bovenstaande 

tabel onderling verbinden, waaruit dan weer nieuwe nuances van betekenissen ontstaan; de 

lezer wordt uitgedaagd om ook zijn eigen goedgevoelde betekenissen uit de trefwoorden te 

extraheren:

A dankbaarheid voor het ontdekken dankbaarheid schaamte om gebrek aan eigen M 

van nieuwe levenskracht; schaamte bekwaamheid; dankbaarheid voor het 

schaamte om gebrek aan levens- levenskracht vinden van een eigen standpunt 

ervaring bekwaamheidstest 

B initiatie in het verwerken van het verdriet ontkenning van de noodzaak van N 

verdriet van afgescheidenheid; ontkenning aanpassing; initiatie in het heilige 

initiatie in het wereldse offer; initiatie offer; verdriet om de ontkenning van 

koppige eigenwijsheid offer het belang van de uitvinding of aktie 

C het zoeken naar groei van kennis gebed humor maakt van leven levenskunst;O 

is als een verbindend gebed; humor de stroom van connectie tussen jij en de 

humor in het leerproces is nodig groei ander; bidden om kracht te krijgen om tot 

voor verbinding van leraar en leer- verbindende stroom wáre verbinding te komen door een 

lingen: de kunst van lesgeven; matiging van egoïsme; 

strengheid (serieus gebed) voor groei humor ter verzachting van pijn van loslaten 

D moed voor de nodige verandering; moed angst voor de nodige verandering; P 

het overwinnen van de innertie angst dood = innertie van het verouderde; 

van de omgeving; door mannelij- focus focus op het oude bemoeilijkt het proces 

ke focus wint moed het van angst innertie van loslaten van het oude 

E wijsheid in het hanteren van de grenzen vaste begrenzingen van de slavernij;Q 

onderlinge grenzen; de lichame- wijsheid de leugen is de doornenpoort op de grens 

liefde is een uitdaging om tot uitdaging van wijsheid; uitdaging om je te bevrijden 

wijsheid te komen poort van de onwijsheid van de angst 

F eerlijkheid in inzien van schuld; eerlijkheid verplichting tot het inzien van schuldR 

Intuïtie onthult oneerlijkheid en schuld pure eerlijkheid onthult alle leugens; 

behoedt voor ongeluk en schuld mystiek geluk alleen de waarheid brengt geluk 

onthulling 

G liefdevol vertrouwen in de vertrouwen vermetel vertrouwen; geheimen S 

kracht van partnerschap; het liefde worden in de openbaarheid gedwongen; 

geheim van liefde door openheid; partnerschap partnerschappen worden gebroken; 

partnerschap wordt gesloten; geheim terugtrekken in ivoren toren wegens 

vertrouwen op intuïtie geeft inzicht gebrek aan vertrouwen, gebrek aan liefde 

H woede smelt in geloof in het plan; geloof geloof in woede wordt afgestraft; T 

vruchtbaarheid door verlies van woede woede door verlies van vruchtbaarheid; 

woede; vruchtbaarheid pas als woede is opgelost hervind je het

verlies geloof in jezelf 

I overgave aan nodige rout(in)e; overgave nieuw zicht op te volgen rout(in)e; U 

expansie met goede hoop op compassie nieuwe hoop op licht aan einde van reis; 

succes; door compassie wordt Reis uit herinnering van pijn ontstaat compassie; 

men stimulans voor overgave; hoop door overgave aan stadia van groeiproces 

alles kan niet tegelijkertijd wordt reis succesvol 

J jezelf accepteren als basis van het acceptatie beschermd door juiste voeding V 

volledig jezelf wórden; leven in vergeving wordt groei vervolmaakt; accepteren dat 

zuiverheid leidt tot vervolmaking; zuiverheid alles niet metéén perfect kan werken; 

jezelf vergeven stopt het gevecht vervolmaking vergeving geeft flexibiliteit die nodig is 

met je zwakte en geeft kracht voor voltooiing van de nieuwe vorm 

K geduldig dragen van nodige straf; geduld hoop dat straf periode voorbij is; W 

eerlijk verdelen van de oogst; hoop ontvangen van dat wat men verdient; 

overgang van oorlog naar vrede; oogst overgang van dood naar leven; 

hoop op een nieuw begin overgang erváren van nieuw begin 

L sereniteit in aktie geeft vreugde; sereniteit serene onschuld: aanvangsharmonie;X 

vreugde in aktie leidt tot sereniteit; onschuld sereniteit verleent vreugde aan aktiviteit; 

gesteund door inzicht in jezelf; vreugde gesteund voelen door onbegrensde liefde; 

schuld (karma) begrenst mogelijke onbegrensdheid voelen dat mogelijkheden onbegrensd zijn 

5.4 De grote arcana en de astrologische zodiak 

Diegenen die de wetenschap van de astrologie bestudeerd hebben zullen mischien beamen dat 

ook de volgorde van de tekens van de zodiak, de dierenriem, overeenstemt met een 

menselijke levenscyclus in twaalf gedeelten, waar het eerste teken Ram staat voor de geboorte 

en het laatste teken Vissen voor de opoffering van het loslaten aan het einde van de cyclus. 

Omdat er twaalf astrologische tekens zijn en vierentwintig grote arcana´s, lijkt het logisch om 

aan ieder astrologisch teken twee grote arcana´s te verbinden. Het ligt niet in de bedoeling van 

dit boek om uitgebreid op de astrologische correlaties in te gaan; wij zullen hier volstaan met 

een korte opsomming van de astrologische tekens, met de eraan gecorreleerde arcana’s: 

y 1 Ram willen 0 Dwaas onderzoek, proberen, oefenen 

1 Magiër zelfexpressie, gebruiken, talenten

z 2 Stier hebben 2 Priesteres scholing, experiment, opvoeden 

3 Keizer arbeid, groei door begripsgebruik 

0 3 Tweelingen communiceren 4 Geliefden samenwerken, openen v. grenzen 

- Intuïtie succes, bewaken van grenzen 

1 4 Kreeft bouwen 5 Priester planning, curator, moraal 

6 Keizerin verzamelen, inspireren, concretiseren 

2 5 Leeuw heersen 7 Zegenwagen verwerkelijken, exploreren 

8 Kluizenaar recapituleren, idealiseren 

3 6 Maagd ordenen 9 Rechtvaardig redeneren, reformeren van wet 

10 Wereld herverdelen, hervormen 

4 7 Weegschaal balans creëren 11 Kracht geloven, combineren, praktiseren 

12 Gehangene offeren, intermediëren, geven 

5 8 Schorpioen vrijheid zoeken 13 Matigheid heroriënteren, mediteren, loslaten 

14 Dood achterlaten, distanciëren 

6 9 Boogschutter richten 15 Duivel confronteren, propageren, kiezen 

+ Waarheid zich realiseren, leren, ontdekken 

7 10 Steenbok waarheid zoeken 16 Toren commanderen, vern ietigen, beschermen 

17 Maan mislukking, verdriet, abstraheren 

8 11 Waterman concretiseren 18 Ster formuleren, geestdrift, presideren 

19 Zon passiferen, voorzichtige voortgang 

9 12 Vissen loslaten 20 L. Oordeel ontwaken, realiseren, opnieuw beginnen 

21 Universum bevrijden, zegenen, transcenderen 

Omdat woorden nogal persoonlijk zijn en voor verschillende mensen verschillende 

betekenissen zullen hebben, is het de belangrijkste taak voor de student van de tarot om te 

proberen het gevoel áchter de woorden te verwoorden in zijn eigen woorden! Alleen dan kan 

de tarot worden tot een levende beléving waar, in haar woordelijke expressie, woorden altijd 

te kort zullen schieten. De arcana’s betekenen altijd méér dan in woorden kan worden 

uitgedrukt, maar toch hebben wij woorden nodig om het begrip wakker te schudden, waardoor 

wij in een later stadium kunnen ‘over stappen’ van begrip naar inzicht.

5.5 De grote arcana en de mantra’s 

De kaarten van de grote arcana in de Tarot in de Herstelde Orde zijn allen voorzien van een 

vierletterige mantra, een speciale klank die op een energetisch bewustzijnsniveau verbonden 

is aan de betreffende kaart en er op de kortst mogelijke manier de betekenis van weergeeft. 

Deze mantra´s zijn afgeleid van het woord TAROT door de vier letters van het woord TARO 

te plaatsen in alle mogelijke combinaties. Hieronder een opsomming van de op de grote 

arcana kaarten vermelde mantra´s: 

Arcanum Mantra mogelijke betekenis.../ correlatie 

Dwaas TAOR Egyptische godin Taoret, waarheid (TAO) in aktie 

Magiër TOAR tover 

Priesteres TORA Joodse Torah, de goddelijke Wet 

Keizer TROA thronos, troon 

Geliefden TRAO trouw, trouwen 

Intuïtie ATOR Egyptische godin Hathor (liefde, plezier, dans) 

Priester ATRO géén troon (A-TROA); bescheidenheid 

Keizerin OTRA bron (O) van trouw (TRA) 

Zegenwagen OTAR hotar, Indiase priester 

Kluizenaar RTAO aktiviteit (R) met waarheid (TAO) als doel 

Rechtvaardigheid RTOA rtowa (Sanskriet), onbegrensde waarheid 

Wereld ROTA roterende rad van fortuin 

Kracht ORTA het vinden van een plaats 

Gehangene ARTO art, levenskunst 

Gematigdheid RATO de heilige maat 

Dood OATR de oorzaak (O) van géén troon (ATR) 

Duivel AOTR de leugen (AOT ? TAO) zet aan tot aktie (R) 

Waarheid ORAT spreken, orateren 

Toren ROAT (van de troon stoten) 

Maan RAOT aktie (R) die leidt tot stilstand (AOT) 

Ster AROT niet draaiend, stilstaand 

Zon AORT aorta, de grote slagader lopend vanaf het hart 

Laatste Oordeel OART de oorsprong (O) van levenskunst (ART) 

Universum TARO de koninklijke weg 

Bovenstaande betekenissen zijn in sommige gevallen nogal kryptisch aandoende pogingen om 

enige orde te scheppen, uiteraard bent u vrij om zelf pogingen dienaangaande te wagen. Het is 

heel interessant om het woord TARO door een ander vierletterig woord te vervangen, een met 

een bekende betekenis zodat men het juiste woord bij de juiste kaart kan plakken. Daarna kan

men dan de letters van dat woord op dezelfde manier recombineren als hier met het woord 

TARO is gebeurd, om vervolgens te kijken of men er een touw aan vast kan knopen. 

Nu lijkt het net of we vierentwintig geheel verschillende mantra’s hebben, maar als we iedere 

mantra een paar malen achter elkaar opschrijven, zonder spaties ertussen, dan zien wij dat we 

eigenlijk nog maar enkele lange, overkoepelende mantra’s overhouden. Zo zijn de mantra’s 

van Het Universum, De Wereld, De Ster en De Zegenwagen, respectievelijk TARO, ROTA, 

AROT en OTAR, tesamen gebonden in wat voor deze vier eigenlijk een soort moedermantra 

is: TAROTAROTAROTAROTAROTARO. 

Hetzelfde trucje kunnen wij uithalen met de mantra’s van de overige arcana’s, om tenslotte te 

komen tot een zestal groepen van arcana’s die op een of andere manier blijkbaar een 

overeenkomende energie of betekenis hebben. Een poging deze betekenis in woorden te 

vatten, met behulp van het in paragraaf 5.2 beschrevene, heb ik er meteen maar bij vermeld: 

1. manifesteren van totaliteit 2. willen van verlichting 

TARO Het Universum TAOR De Dwaas 

ROTA De Wereld RTAO De Kluizenaar 

AROT De Ster ORTA De Kracht 

OTAR De Zegenwagen AORT De Zon 

3. rechtvaardig offeren 4. overstappen naar waarheid 

TOAR De Magiër TORA De Priesteres 

OART Het Laatste Oordeel ATOR De Intuïtie 

ARTO De Gehangene RATO De Gematigdheid 

RTOA De Rechtvaardigheid ORAT De Waarheid 

5. regeren vanuit moraal 6. kiezen om te verzamelen 

TROA De Keizer OTRA De Keizerin 

ATRO De Priester AOTR De Duivel 

OATR De Dood RAOT De Maan 

ROAT De Toren TRAO De Geliefden 

Als wij de plaatsen van deze combinaties van arcana’s bekijken in de cirkel van arcana’s, dan 

valt op dat de kaarten die in een van deze zes combinaties bij elkaar passen, steeds bestaan uit 

twee paren van naast elkaar liggende opposities. We hadden al gezien dat kaarten in oppositie, 

d.w.z. kaarten die in de cirkel tegenover elkaar liggen, eigenlijk ook best wel veel met elkaar

gemeen hebben. Maar nu blijkt dat het steeds twéé in de cirkel naast elkaar liggende 

opposities zijn, die op boven beschreven manier vrienden van elkaar zijn omdat zij door een 

gemeenschappelijke klank in hun betekenis met elkaar verbonden zijn. Deze kaartcombinaties 

komen overeen, kunnen elkaar begrijpen en gaan in principe vriendschappelijk met elkaar 

om. Als wij één oppositie op de cirkel van arcana’s zien als één persoon die uiteraard een 

vereniging is van tegendelen, dan kunnen wij deze zes combinaties van vier kaarten een beetje 

beschouwen als zes echtparen, of misschien beter, zes samen wonenden. 

Door vanaf het woord TARO alle mantra´s in de volgorde van de arcana´s van links naar 

rechts en van boven naar onder in zes rijen te verdelen, zoals hieronder getoont, dan krijgen 

wij groepen die verbonden zijn op een andere wijze, nl. via de astrologische kruizen, 

waarover straks meer. Hieronder vindt u deze zes groepen geordend, samen met hun 

mogelijke overkoepelende trefwoorden. 

zien van totaliteit willen van moraal verzamelen van offers 

TARO TAOR TOAR 

ATOR ATRO OTRA 

ROTA ORTA ARTO 

ORAT ROAT RAOT 

Universum Dwaas Magiër 

Intuïtie Priester Keizerin 

Wereld Kracht Gehangene 

Waarheid Toren Maan 

manifestatie van overgang regeren door verlichting kiezen voor rechtvaardigheid 

TORA TROA TRAO 

OTAR RTAO RTOA 

RATO OATR AOTR 

AROT AORT OART 

Priesteres Keizer Geliefden 

Zegenwagen Kluizenaar Rechtvaardigheid 

Gematigdheid Dood Duivel 

Ster Zon Laatste Oordeel 

Door de dikker gedrukte trefwoorden zijn deze groepen van arcana’s onderling verbonden, zij 

het dat deze verbindende waarheden vaak pas na het ontdekken van inherente wijsheid en het 

aandurven van samenwerken tot realisatie komen, iets wat in deze gevallen vaak veel 

doorzettingsvermogen vraagt en veel tijd nodig heeft. Dit komt omdat het hoofdkruis, het

vaste kruis en het beweeglijke kruis in de astrologie combinaties zijn van tekens die in de 

cirkel steeds op een afstand van 90° van elkaar staan. Hierdoor bestaan deze kruizen (vier 

arcana’s per kruis) steeds uit een combinatie van alle vier elementen – in de astrologische 

volgorde vuur, aarde, lucht en water - waarbij zij bovendien steeds bestaan uit óf 100% 

hoofdtekens (arcana’s die vooral creatief zijn), óf 100% vaste tekens (arcana’s die vooral 

standvastig en behoudend zijn), óf 100% beweeglijke tekens (arcana’s die vooral 

veranderlijk, verminderend en loslatend zijn). Dit zorgt ervoor dat communicatie tussen deze 

tekens niet áltijd even soepel en gemakkelijk verloopt. Astrologische tekens en dus ook 

arcana’s die op de cirkel een vierkant (90°) van elkaar verwijderd zijn, staan erom bekend dat 

hun onderlinge communicatie moeilijk is, máár.... dat zij ook juist heel veel van elkaar kunnen 

leren wegens de grote verschillen in gewaarzijn en aanpak en wegens de sterke dynamiek in 

dit soort relaties. We zouden misschien kunnen stellen dat de verdeling van de arcana’s 

volgens de kernmantra’s duidt op vriendschappelijke relaties die te zien zijn als redelijk 

eenvoudige middelen en die, mits goed gebruikt, kunnen leiden naar verwerkelijking van de 

wat minder eenvoudige doelen zoals geformuleerd door de kruis-groepen. 

Laten we nu proberen om de mantra’s aan een onderzoek te onderwerpen wat betreft de hen 

samenstellende letters. In vele oude talen - men zegt dat de tarot mantra’s ook woorden zijn 

uit een oude taal - hadden de letters niet alleen een concrete taalkundige betekenis, maar 

waren zij tevens ieder voor zich aanwijzers van verschillende psycholigische inhouden. Iedere 

letter van de runen heeft, zoals wij hebben gezien in paragraaf 5.3, een specifieke betekenis en 

zo is dat ook het geval met de letters van het Hebreeuwse alfabet, of om het even welk alfabet 

dan ook. Alles in het universum heeft diepe betekenis, omdat alles in het unversum door ons 

wordt ervaren, via ons bewustzijn. En alle vormen die leven in ons bewustzijn hebben een 

betekenis voor het bewustzijn waarin zij gevormd zijn. Geheel in overeenstemming met de 

betekenis van de runetekens, hebben ook de letters van ons alfabet ieder een betekenis.

Ter analyse van de tarotmantra´s kunnen wij aan de hen samenstellende letters de volgende 

betekenissen geven: 

T zwaarden; transformatiebron; stiltepunt; krachtbron; concentratie; verzamelpunt; 

blauwdruk; bron van ideeën; verstilling; abstracte bron van concrete vormen; spontane 

impuls; explosief; impulsief; ontspruitpunt; omslagpunt 

A pentagrammen; waarneming; inzicht; zijnstoestand; conditie; toestand; volheid; 

uitgangspunt; volledigheid; afgerond geheel; wakkerheid; begrip; eenheid 

R staven; dynamiek, aktiviteit; ómvorming; omsmelten; transformerende energie; 

smeltkroes; verteringskracht 

O bekers; liefde; adelheid; verlangen; wensvervulling; oorsprong van aandacht; 

zachtheid; meegaandheid; groei; studie; leerproces 

Het is misschien interessant om hier te noteren dat de betekenissen van deze vier letters ook te 

vergelijken is met de vier bewustzijnstoestand uit de Indiasche filosofie van yoga: 

T de stille innerlijke getuige; toeriya; leeg bewustzijn dat het scherm is waar alle 

waarnemingen op plaats vinden 

A het waargenomene; het object van waarneming; het gedeelte van het bewegende 

bewustzijn dat wórdt waargenomen; het liefdesobject; chandas 

R waarnemingsprocessen; veranderingsprocessen; het gedeelte van het bewegende 

bewustzijn dat de verbinding verzorgt tussen waarnemer en waarneming; devata 

O de waarnemer; het gedeelte van het bewegende bewustzijn dat degene is die 

waarneemt; zelfbewustheid; de liefhebber; rishi 

Nu wij de betekenissen van de vier afzonderlijke letters op een rijtje hebben kunnen wij dit 

gereedschap toepassen op de hele mantra’s. Uiteraard zijn de mantra’s slechts richtingwijzers 

die in uiterst gecomprimeerde vorm de betekenis van de arcana’s vertegenwoordigen. Het

staat u vrij te proberen uw eigen formules uit de mantra’s te extraheren: het is zowiezo niet 

zozeer de uiteindelijke formulering, maar vooral het denkproces dat léidt tot die formulering 

dat voor de tarot student van belang is. 

TAOR Dwaas ontspruiten van zelfbewustzijn leidt tot liefdevolle aktie 

TOAR Magiër ontspruiten van liefdevol bewustzijn leidt tot doelbewuste aktie 

TORA Priesteres spontaan ontspruiten van liefde leidt tot aktie met begrip als doel 

TROA Keizer spontane aktie van het verlangen creëert een nieuwe vorm 

TRAO Geliefden spontane aktie van de zintuigen creëert gevoelens van liefde 

ATOR Intuïtie wakker bewustzijn van innerlijke stilte creëert waardevolle aktie 

ATRO Priester openstaan voor innerlijke stilte leidt tot aktie om liefde te vestigen 

OTRA Keizerin liefde is de bron van aktie met nieuwe vormen als doel 

OTAR Zegenwagen liefde gaat samen met geconcentreerde visie en leidt tot aktie 

RTAO Kluizenaar verstilling van aktiviteit resulterend in visie van verbondenheid 

RTOA Rechtvaardig studie van aktiviteit creëert liefdevolle vernieuwing 

ROTA Wereld aktie om verlangens te vervullen leidt tot nieuwe vormen 

ORTA Kracht door liefde gestuwde aktie leidt voort tot ervaren van nieuwe plek 

ARTO Gehangene precies inzicht in processen vormt zich om tot liefdevol doel 

RATO Gematigdheid díe aktiviteit die zelfbewustzijn transformeert in liefde 

OATR Dood liefde mag leiden tot bewustwording van het nódige type aktie 

AOTR Duivel vervuld zijn van verlangens leidt tot instinctieve aktiviteit 

ORAT Waarheid aktie op basis van verenigende liefde geeft omslag van inzicht 

ROAT Toren aktie voor wensvervulling leidt tot ervaren van hogere waarheid 

RAOT Maan aktie leidt tot een inzicht dat liefde het uitgangspunt moet zijn 

AROT Ster inzicht in nodige aktie maakt doelbewuste liefde tot uitgangspunt 

AORT Zon bewustzijn van groei van liefde door aktie tot expressie in vorm 

OART L. Oordeel liefde komt tot volledige expressie en culminerende aktie 

TARO Universum spontane culminatie van inzicht leidt tot wensvervullende aktie 

5.6 De grote arcana en de levensboom 

De Joodse Levensboom komt tot ons vanuit de Kabbala, de Joodse geheime leer. Deze leer 

werd eeuwenlang als een waardevol geheim bewaard en slechts van leraar op leerling 

doorgegeven, omdat men van mening was dat deze kennis zó krachtig was, dat het eenieder 

veranderde die er mee in aanraking kwam. Pas als men bewezen had dat men de kennis 

waardig was en stabiel genoeg om hem te (ver)dragen, kreeg men misschien de kans hem te 

mogen bestuderen. Deze levensboom bestaat uit een tien-, zeg maar elftal cirkels die sefiroth 

genoemd worden. Deze sefiroth stellen de stadia voor van God’s schepping, alsmede de

energiecentra, te vergelijken met de Indiase chakra’s, die ieder menselijk wezen in zijn 

lichaam meedraagt. Het oorspronkelijke scheppingsproces wordt in de levensboom 

geïllustreerd als een zig-zag van boven naar onderen door de sefiroth bewegende, afdalende 

bliksemschicht. Omdat wij – evenals ál het geschapene – deze levensboom ‘in het klein’ met 

ons meedragen, kunnen wij door hem te begrijpen en te reactiveren een intiem begrip 

verkrijgen van dit oorspronkelijke scheppingsproces. Ook zullen deze sefiroth, die wij 

gedeeltelijk in sluimerende toestand in ons mee dragen, doordat wij stijgen in 

bewustzijnsniveau en de levensboom beter gaan begrijpen, de een na de ander beginnen te 

ontwaken, te ontbranden, in de omgekeerde volgorde van beneden naar boven. Naarmate de 

sefiroth in ons worden gereactiveerd, zal onze beleving, ons bewustzijn, zich ontplooien. 

Vanouds worden deze energiecentra, de sefiroth, beschreven als bewaarplaatsen, kernen van 

zekere natuurlijke en ook menselijke eigenschappen. Zonder hier nu ál te veel op in te gaan, 

verwijzen wij u door naar bijgevoegde afbeelding. Hierin zijn de sefiroth afgebeeld als 

genummerde cirkels die door rechte lijnen met elkaar zijn verbonden. Zoals u ziet worden de 

lijnen ieder voorzien van een tarot arcanum (grote arcana), omdat deze arcana’s als de wegen, 

paden zijn die onze psyche moet bewandelen om van het ene naar het andere krachtcentrum te 

reizen. Dit verbinden van de tarotsymbolen aan de levensboom is zeker geen nieuw gegeven: 

bijna alle bekende magiërs en filosofen die zich met tarot en kabbala hebben bezig gehouden, 

hebben pogingen gedaan om beide systemen met elkaar te verbinden. Dit resulteerde in een 

veelvoud aan mening en systemen: het lijkt erop dat maar weinig lieden het op dit punt met 

elkaar eens zijn, velen van hen wijze en gestudeerde professoren waarvan men vindt of vond 

dat zij op tarot en kabbala gebied tot de elite behoren of behoorden. Het hier in dit hoofdstuk 

geleverde ‘plaatje’, is er een die mij

persoonlijk lijkt te passen, maar ik ben mij terdege bewust van mijn totale onervarenheid op 

het gebied van de kabbala.... Hoe het ook zij, wij zullen vooralsnog een kleine poging wagen 

uit de hier vermelde levensboom enige zinnige conclusies te putten. 

Zoals u kunt zien zijn de feitelijk oneindige betekenissen van de sefiroth hier in de afbeelding 

weergegeven in de vorm van korte trefwoorden. Hopende dat de goede 

verstaander ook nu nog aan een half woord genoeg heeft, som ik hier ook nog enkele 

andere halve woorden op, waarvan sommige in de oude Joodse werken aan de sefiroth 

worden toegekend, samen met hun oorspronkelijke namen: 

0 Kether kroon, hogere ego, levengevende oorzaak, bron, gedachtkracht, de zaaier 

1 C’hocmah wijsheid, wetendheid, schouwing, levend water, goddelijk woord, zaad, zoon 

2 Binah intelligentie, begrijpen, subjectief onderzoek, oergrond, ei, conceptie, uitbroeden 

3 Daath de onstoffelijke ‘niet-bestaande’ sefiroth, kennis, spraakvermogen 

4 Chesed dankzegging, genade, ontwerpen, wil, objectief onderzoek, kiem, activerend vuur 

5 Geburah gestrengheid, straf, ordehandhaving, angst, oordeel, karma, opbouw, gehoorzaamheid 

6 Tiphareth evenwichtige schoonheid, affectie, hart, behoefte, bewuste wens, natuurlijke impuls 

7 Netsah triomf, overwinnende ontwerper, architect, focus, activerende kennis, richtingwijzer 

8 Hod schittering, orde in levende aktie, poolster, doelbewuste beweging 

9 Yesod basis, praktisch werkplan, unificatie van alle nodige krachten, uiteindelijk ja-woord 

10 Malkuth uitvoering van werkplan, uitgangspunt van nieuwe cyclus. 

10 Malkuth is in de nieuwe eropvolgende cyclus weer te vergelijken met 0 Kether, De Wereld valt dan samen met 

Het universum en 11 Initiatie wordt dan weer de nieuwe 3 Daath. 

Zoals gezegd fungeren de geheimen van de grote arcana als psychologische wandelwegen die 

deze hoogst abstracte energieputten, de sefiroth, met elkaar verbinden. Door het bewandelen 

van deze paden en het verrichten van de psychische en fysieke handelingen, het leren van de 

lessen, die specifiek zijn voor ieder pad, worden deze sefiroth geactiveerd en wordt hun 

straling concreet waarneembaar in ons lichamelijk en geestelijk functioneren. Zonder de 

nodige zelfwerkzaamheid op wat voor wijze dan ook te willen ontmoedigen, bespreek ik 

hieronder een laag van begrip die mogelijk uit deze wirwar van paden valt af te leiden, in de 

hoop dat de lezer mij mijn bondigheid en misschien zelfs oppervlakkigheid of begripsmatige 

onjuistheid vergeeft. 

Dwaas bewandelt het pad van gelukzalig één zijn naar fundamenteel bewust zichzelf zijn 

Magiër van fundamenteel bewust zichzelf zijn naar zintuigelijkheid en zelfbegrip 

Priesteres van gelukzalig één zijn naar zintuigelijk en begripsmatig onderscheidingsvermogen 

Keizer van zelfbewustzijn naar ego-wilskracht en het vermogen vooruit te plannen 

Geliefden van wil en persoonlijke keuze naar ondervinding van de kracht van natuurwetten

Intuïtie zijn natuurlijke plicht (dharma) vervullen vanuit innerlijk weten 

Priester van begrip door onderscheidingsvermogen 0 naar verkondiging van de natuurlijke wet 

Keizerin van eenheidsweten Priesteres naar expertise op het gebied van natuurlijke Dwaas groei en plicht 

Zegenwagen van persoonlijke wilskracht naar cultivatie van innerlijk en uiterlijk evenwicht 

Kluizenaar van onderscheidngsvermogen naar bewustzijn van plicht en kundigheid 

Rechtvaardig van intellectueel omvatten van de wet naar activatie van plicht en kundigheid 

Wereld van volledige realisatie Magiër van alle gereedschap naar aktie Magiër 

Kracht 2 van wilskracht tot vinden (kiezen) van een plaats naar fantasievermogen, ideekracht 1 

Gehangene van fantasievol verlangen naar het ondergaan van de gevolgen van het experiment 

Gematigdheid van wetsbegrip, wetsbeleven naar aanpassing aan de ervaarde resultaten 

Dood van kundige plicht naar ondergaan Uni van versum de beperkende gevolgen van de natuurwet 

Duivel van kundigheid naar fantasie en ideologie 

Waarheid van innerlijk vermogen naar herwaardering via confrontatie met de natuurwet 

Toren Priester van Kluiz de beperking enaar door natuurlijke waarheid naar herwaardering Keiz van erin het idee Keizer 

Maan van fantasie en wensdroom naar confrontatie 3 en nodige herwaardering 

Ster van confrontatie met zwakheid naar vernieuwende realisatie van mogelijkheden 

Zon van natuurlijke beperking door de stoffelijke wetten naar realisatie van nieuwe groei 

Laatste Oordeel van keuze (gefantaseerde idee) naar realis atie van de nieuwe vorm 

Universum van gelukzaligheidsbewustzijn Geliefden via kennis door Intuïtie naar natuurlijke Geliefden kundigheid 

5 4 

Intu ïtie 

Rechtvaar digheid Zegen wagen 

Gematigdheid Kracht 

6 

Dood Duivel 

Gehangene Gehangene 

8 7 

0 Zijn; gelukzaligheid 

1 Zelfbewustzijn; eenheidsweten 

2 Begrijpen; onderscheid 

3 Spraak; kennis 

4 Willen; ego; planning 

5 Mogen; intellect; overzicht 

6 Kunnen; geest; dharma; gehoor 

7 fantaseren; groei van idee; wens; tast 

8 Experimenteren; beperkingen; zien 

9 Confrontatie; compromis 

10 Realisatie; huwelijk; smaak 

11 Initiatie; actie; reuk 

Waar heid 

Toren Maan 

9 

Zon Laatste Oordeel 

Ster 

10 

We reld 

11

5.7 De grote arcana: het oerverhaal van ontstaan, groei, en transformatie 

Omdat wij de kaarten van de grote arcana tot nu toe op een nogal analytische manier hebben 

beschreven gaan wij ze in dit hoofdstuk allemaal aan elkaar plakken in een ingekorte, 

gecomprimeerde bewerking van het eeuwenoude maar nog steeds spannende levensverhaal 

van de ons allen wel bekende Mijnheer Mens. Iedere paragraaf eindigt met een korte beschrijving van 

de gebruikte symboliek en grafische vormgeving van de betreffende kaart, zoals die deel uitmaakt van de Tarot 

in de Herstelde Orde die werd ontworpen door Onno Docters van Leeuwen 

A 

Wow! Al te gemakkelijk ging dat weer niet, maar goed, het was gelukt en daar was ie dan. 

Weer helemaal opnieuw te beginnen: nieuwe ronde nieuwe kansen. Met grote ogen kijk ik vol 

verwondering de wereld in. Ik heb geen idee wat ik hier eigenlijk doe, wat ik hier eigenlijk 

moet gaan doen. Vooralsnog probeer ik maar zoveel mogelijk te zien en te leren, mijzelf maar 

zo blanco mogelijk op te stellen. Niet dat ik dat anders zou kunnen, want ik bén helemaal 

blanco. Ik merk dat allerlei nieuwe emoties door mijn lichaam stromen en dat alles wat ik zie 

of voel weer nieuwe vragen oproept. Misschien dat ik maar eens de tarot erop na moet slaan,

want onlangs zei iemand mij dat daar veel leidraad uit te halen valt. Ik probeer er achter te 

komen wat het is waar ik eigenlijk wel goed in ben, maar vooralsnog merk ik vaak mis te 

stappen. Erg spannend zijn alle veranderlijke ervaringen die mij overkomen en ik vind het 

soms jammer dat ik niet veel meer tegelijk kan doen en kan ervaren. Ik wil graag van alles 

ontdekken: nieuwe smaken van voedsel, nieuwe vrienden en vriendinnen, nieuwe dingen 

doen. Ik schrik er soms van hoeveel dingen ik eigenlijk verkeerd lijk te doen, vooral ook 

volgens andere mensen, maar ik vind het allemaal even fascinerend. En van die fouten leer ik 

veel meer dan van het proberen geen fouten te maken. Vooral ook erg interessant om er meer 

en meer achter te komen wie ik aardig vind en wat ik leuk vind om te doen. Er valt zoveel te 

ontdekken, zoveel te leren, zoveel te genieten. Ik geloof dat anderen mij vaak zien als nogal 

onvolwassen en misschien hebben zij daar wel gelijk in. Soms kijk ik in de spiegel en dan zie 

ik iemand die ik eigenlijk helemaal niet ken en dat maakt mij dan een beetje onrustig. Is er 

dan niemand die mij kan helpen om de weg te vinden die ik het beste zou kunnen 

bewandelen? Het begint er soms op te lijken dat ik wórd geleefd; ik vind het moeilijk om mijn 

leven in een zekere balans te houden. Soms zou ik wat meer als een trein willen zijn , lekker 

duidelijk op de rails, maar ik geloof niet dat ik dat kan en ook niet dat ik dat wil, omdat er nog 

zoveel is wat ik moet proeven en uit proberen. 

Het is vroeg in de ochtend; de zon is aan het opkomen en begint de nevels van de nacht te verdrijven. De 

feestelijk, bijna frivool geklede dwaas begint in extase aan zijn reis: zo geheel in beslag genomen door alle 

nieuwe waarnemingen (de roos in zijn hand), dat hij niet echt oplet waar hij loopt en in zijn grillige impulsiviteit 

bijna het ravijn in stort. Het kleine hondje aan zijn voeten is het ontwakende instinct dat hem voor dit soort 

wazigheid moet beschermen, maar tevens staat dit dier symbool voor de enthousiaste maar onvolwassen houding 

van de dwaas. De pauweveer in zijn haar wijst op een ego-ontwikkeling die hier een aanvang neemt. Hij loopt op 

twee verschillende soorten schoenen: balans is vaak nog ver te zoeken. Hij is als een nog onbeschreven blad, 

ongeditioneerd door herinneringen en angsten: de knapzak op zijn rug bevat al zijn nog sluimerende, niet- 

ontdekte talenten.

B 

Ik hoor dat sommige van mijn vrienden mij nogal koppig en eigenwijs vinden, maar ik kan er 

niets aan doen. Ik weet gewoon dat ik dít wil doen, dat ik dit móet doen. Misschien komt dat 

deels ook wel omdat ik weet dat ik dit kán doen en dat ik merk dat niet alleen ik maar ook 

veel van de mensen die ik ontmoet het erg leuk vinden. Voor het eerst van mijn leven heb ik 

het gevoel écht iets te kunnen, hoewel ik duidelijk nog veel moet leren. Maar goed, je kunt 

alleen iets leren door het gewoon te doen! Uiteindelijk moet ik gewoon mijn talenten, mijn 

capaciteiten zo goed mogelijk gebruiken, wil ik kunnen bereiken wat ik wil enkan bereiken. 

Dit is nog maar het begin! Ik heb grootse plannen en ik wéét dat ik ze kan verwerkelijken. Al 

die kleine successen geven mij de smaak van het grote succes dat er aan staat te komen. Soms 

denk ik zelfs dat ik de mensen als het ware in mijn broekzak heb, omdat ze worden 

aangestoken door mijn wilskracht, mijn geestdrift. Ik wil gewoon het beste bereiken wat er in 

deze richting te bereiken valt en ik zal alles gebruiken wat ik denk nodig te hebben. Ik stroom 

gewoon over van de creativiteit en dat maakt het mij onmogelijk om stil te zitten en er niets 

mee te doen. Aktie is mijn motto! Aktie ter verwerkelijking van mijn doelen. De wereld ligt 

aan mijn voeten en ik kan er mee doen wat ik wil. Genoeg trouwens van dat geschrijf: er is 

werk aan de winkel! Ik weet precies wat ik wil schieten en nooit geschoten is altijd mis. 

De magiër heeft de inhoud van zijn knapzak (de vier elementen) ontdekt en voor zich op tafel uitgestald om zich 

nu te bekwamen in het gebruik ervan. Hij gaat nu een intense interaktie aan met dit gereedschap en met zijn 

omgeving. Waar de dwaas nog in de wildernis probeerde zijn pad te vinden, daar opereert de magiër in een 

vruchtbare tuin vol ontluikende bloemen. Zijn rechterhand wijst omhoog en zijn linkerhand naar beneden: hij 

gebruikt de waarnemingen van de aarde, trekt de aardse materie óp, omhoog naar een vernieuwde conditie die 

alleen hij voelt te willen bereiken.

C 

Jeetje zeg, wat kan een mens af en toe flink zijn kop stoten. Mijn ouders hebben mij vaak 

genoeg een beetje proberen af te remmen, maar luisteren, ho maar! Als ik er over na denk, 

dan leek ik wel een jonge stier die wel heel hard rechtuit kan rennen, maar die keer op keer uit 

de bocht vliegt. Vind je het gek dat zelfs mijn vrienden mij af en toe links lieten liggen, omdat 

zij wisten dat er met mijn trots toch niets was te beginnen. Nu ben ik met een opleiding 

begonnen en merk ik dat ik nog zo ontzettend veel van mijn leraren kan opsteken. Allelei 

praktische zaken die ik voordien over het hoofd heb gezien, worden mij nu duidelijk. Het is 

niet genoeg om te weten wat je wilt en wat je kunt, want je moet ook nog de praktische kennis 

hebben van hoe de wereld werkt en waar je kunt vinden wat je nodig hebt om je doel te 

verwerkelijken. Noodgedwongen ben ik veranderd in een ijverige student en er zijn allerlei 

zaken die ik gewoon weer van voren af aan moet leren. Zelfs het omgaan met ander mensen, 

het echt leren luisteren naar andere mensen, is iets waar ik nu echt aan moet werken. Wat dat 

betreft hang ik vaak nog tussen de wal en het schip, maar soms is het net alsof er een nieuwe 

wereld opengaat, waarin het contact met mijn medemensen ineens heel soepel en gemakkelijk 

is. Zodra ik dan weer enthousiast wordt komt al die ouwe koppigheid meteen weer zijn kop 

opsteken en merk ik dat ik het delende contact met mijn medemensen verlies. En drómen de 

laatste tijd: hele avonturen die ik ’s nachts beleef. Net of alles wat ik leer op school zich ’s 

nachts in mijn dromen aan het verwerken is. Op school leer ik om wat rustiger, empirischer en 

wetenschappelijker te werk te gaan en om ook een nader onderzoek van mijn eigen gevoelens 

niet te schuwen. 

De halve maan staat van oudsher voor het concrete en concretiserende menselijk onderscheidings- en 

begripsvermogen: door de maan stolt het hete creatieve zonnelicht tot een fantastische wereld van vormen en 

wetmatigheden, die de mens verlangt te kennen en te gebruiken. De priesteres steunt met haar rechtervoet op 

deze halve maan, die ook voorop haar voorhoofd prijkt. Zij zit tussen de twee pilaren in van juist en onjuist, van

goed en kwaad, van wit en zwart: de wereld van dualiteit die wij met onze zintuigen kunnen waarnemen. Tussen 

deze pilaren hangt een gordijn bedrukt met aardse afbeeldingen: in deze fase werkt het intellect vooral met de 

concrete aardse waarnemingen, waar de abstracte wereld van energieën áchter de waarnemingen nog 

verborgen is en verborgen wordt gehouden. In haar hand houdt zij de Tora, de Natuurwet: de fundamentele 

kennis van dit aardse niveau van goed en kwaad, van correct en incorrect handelen. 

D 

Had niet gedacht dat het zo zwaar zou zijn om een eigen bedrijfje te runnen. Ik wéét dat ik de 

capaciteiten ervoor heb, maar leiding geven is toch best wel een hele kunst op zich. Leiding 

geven heeft, zo begin ik te merken, veel te maken met je door je medewerkers te durven laten 

leiden, maar dan zonder ergens een slaaf van te worden. En zeker zonder anderen te dwingen 

gedachteloze slaven te worden van de door mij ingestelde regels. Een zekere mate van 

democratie is in een bedrijf onontbeerlijk, maar toch gáát het niet, gaat het niet goed zonder 

een duidelijke leider die op een of andere mysterieuze manier van alle medewerkers een 

éénheid smeedt. Een leider moet over de visie beschikken om anderen te kunnen 

enthousiasmeren én over de praktijkervaring om anderen tot voorbeeld te kunnen zijn. En 

tegelijkertijd moet hij rekening houden met de verschillen in karakter en kundigheid van al 

zijn medewerkers, verschillen die soms enorm zijn. Hierin moet ik mij ook echt een beetje 

láten leiden, want één man kan nooit alles weten, noch alles onder controle houden: er moet 

altijd plaats gemaakt worden voor het onverwachte. Het vergt dus veel openheid om baas te 

zijn en heel veel geduld met andere mensen, maar tegelijkertijd moet ik ook soms 

onverbiddelijk zijn en erop wijzen dat kwaliteit een éérste vereiste is. Wat een chaos was het 

toen ik hier voor het eerst binnen stapte! Het vereiste heel wat hakken en schaven, heel veel 

ingesleten regels die veranderd moesten worden, maar ik geloof dat de zaak nu loopt als een

geöliede machine, want de resultaten zijn goed: op dit moment zijn wij een vruchtbaar bedrijf. 

Ik ben mij er danig van bewust dat er een grote verantwoordelijkheid op mijn schouders rust, 

want als ik een verkeerde beslissing neem dan ben ik het niet alleen, maar ook alle mensen die 

voor mij werken, die daar de nare gevolgen van ondervinden. De mogelijke keuzen tussen 

alternatieven brengt mij af en toe het hoofd op hol. Gelukkig heb ik tijdens mijn opleiding 

veel geleerd dat nu blijkt echt van praktische waarde te zijn, maar ja, fouten maken wij 

allemaal. 

Zittend op zijn kubusvormige troon heerst hij met zijn nieuw verworven kennis over de hem omringende natuur 

en verandert hij die door zijn natuurlijke macht te gebruiken. Deze macht wordt gesymboliseerd door de 

Egyptische Ankh, een teken van genezing en levenskracht, in zijn rechterhand en door het symbool van de 

planeet Mars, teken van dynamiek en transformeringskracht, in zijn linkerhand. Hij is gekleed in een 

wapenrusting omdat hij, als het nodig mocht blijken, niet zal aarzelen om de hem omringende chaos te bevechten 

volgens de wetten van de Tora. Deze vechtlust ontstaat uit een groot verantwoordelijkheidsgevoel om zijn gebied 

en de zijnen te beschermen, vandaar ook het rams-embleem op zijn linkerschouder. 

E 

Raar toch hoe dezelfde soort dingen vaak weer allemaal tegelijkertijd op je pad komen. Het 

bedrijf gaat door een wat moeilijke fase heen waarin spijkers met koppen moeten worden 

geslagen. Grote keuzes moeten worden gemaakt, knopen doorgehakt. En soms ben ik bang 

dat wij met het oude badwater het kind weggooien. En ook in mijn privé leven sta ik voor de 

keuze om door te gaan met mijn oude leventje, met mijn oude vrienden óf om te keizen voor 

het nieuwe dat uitnodigend aan de deur klopt. Waar wil ik mij mee verbinden, dat is de vraag, 

zowel voor mijzelf als voor het bedrijf dat ik moet leiden. En dan merk je toch dat het in de 

praktijk altijd weer anders is dan tijdens de opleiding, hoe goed die ook was. Het leven stelt 

ons altijd weer voor nieuwe uitdagingen, nieuwe keuzes die moeten worden gemaakt, nieuwe

verbonden die kunnen worden gesloten. Ik ben momenteel echt op zoek naar de juiste 

maatstaven: wat zijn de dingen waaraan je kunt afmeten of iets of iemand in de toekomst zal 

bewijzen de juiste partner te zijn? En dat geldt natuurlijk ook ten aanzien van mijzelf: hoe 

moet ik mijn verantwoordelijk vorm geven om te kunnen komen tot een levendige en 

voedende verbinding met mijn medemens? Ik kan niet alleen maar van die ander varlangen 

dat hij zich aanpast aan mij, noch kan ik verwachten dat wij, na de aanstaande fusie, geheel 

onveranderd de dingen kan blijven doen zoals wij het gewend waren. Wij zullen ons moeten 

aanpassen, inpassen in het andere bedrijf, net zoals zij zich aan ons zullen moeten aanpassen. 

Het is de grote kunst van het leven om door andermans vermommingen heen te zien, om als 

het ware een dieptevisie, een röntgenblik te ontwikkelen, zodat je meteen weet wát voor vlees 

je in de kuip hebt. Het je wíllen verbinden met een ander is vaak niet genoeg, want de engel 

die je vandaag graag denkt te willen kan morgen wel veranderd zijn in een duivel. En alleen 

verder gaan, zoals we dat voorheen steeds hebben kunnen doen, dat is momenteel geen optie 

meer. Bedrijfsmatig gezien lijkt een hechtere verbinding met andere bedrijven niet te 

vermijden en in mijn persoonlijke leven is het vermijden van een hechtere verbinding 

onwenselijk. Ik weet nu dat het geheel meer is dan de som van de delen, maar .... waar kies je 

uiteindelijk voor? Gelukkig hoef ik niet alles tegelijk van vandaag op morgen te beslissen en 

hard te maken. Er is gelukkig genoeg reserve opgebouwd om het nog wel even alleen uit te 

zingen en dat geeft ons de tijd om rustig te bekijken wat de verschillende partners ons te 

bieden hebben. Ik merk meer en meer dat ik niet alleen op mijn zintuigen kan vertrouwen in 

het kiezen van partners. Maar louter vertrouwen op mijn emoties, mijn gevoel, mijn 

instincten, dat durf ik eigenlijk niet zo goed, afgezien van het feit dat het verre van 

gemakkelijk is om er achter te komen wélke gevoelens waarheid bevatten en wélke beter 

genegeerd kunnen worden. Voorlopig zal het een kwestie zijn van goed opletten en afwegen 

en erop letten dat bepaalde heilige grenzen niet overschreden worden.

Twee naakte mensen, een man en een vrouw, staan respectievelijk voor de Boom van Leven en de Boom van 

Kennis (van goed en kwaad). Zij worden in hun verbintenis gezegend door een opperwezen, een engel van Licht 

(Lucifer) en ook verleid door de slang (Lucifer’s vermomming) die kruipt tussen de vruchten van de boom van 

kennis. Lucifer wordt op zijn beurt weer gezegend door het Pure Licht van de Centrale Zon, die staat voor een 

niet-tweeslachtige , hógere waarheid. 

F 

Meditatie is zeker geen gemakkelijk iets voor mij om in te geloven, tenminste, tot voor kort. 

Ik zag een advertentie in de krant en dacht ‘je weet maar nooit, proberen kan vast niet zoveel 

kwaad’. En wat dacht je wat! Nu mediteer ik meermaals per week en ik mag wel zeggen, dat 

ik er eigenlijk maar niet veel aanvindt. Die twintig minuten verplicht stilzitten, dat lijken vaak 

wel twintig uren: wát een onrust draagt een mens in zijn hoofd met zich mee. Toch is het 

opvallend dat ik mij dan ná zo’n meditatie feitelijk stukken beter voel. Veel rustiger, veel 

meer ontspannen. Ik begin ook het verschil te zien tussen mij en mijn collega’s: waar ik 

vroeger stevig in de stress terecht kwam, daar blijf ik nu veel gemakkelijker in balans, terwijl 

mijn collega’s nog steeds hun rust en zaligheid verliezen door de onberekenbare de golfslag 

van alle dag. Het vraagt mij wel enige discipline, maar, als je merkt dat het voor je werkt, dan 

wil je wel. Het rare is dat, sinds ik af en toe probeer om te mediteren, ik niet alleen veel 

rustiger kan blijven, maar dat ook mijn inzicht in mensen en in situaties wel lijkt te groeien. 

Door die innerlijke rust kan ik veel gemakkelijker bepalen welke gevoelens het waard zijn om 

te volgen en welke gevoelens slechts projecties zijn van mijn angsten en verlangens. Als ik nu 

een persoon gewoon rustig bekijk, dan weet ik veel beter dan vroeger wat zijn sterke en 

zwakke punten zijn. Daardoor maak ik veel minder beoordelingsfouten, ben ik veel 

slagvaardiger. En ook als ik mijn gedachten laat gaan over allerlei concrete, zakelijke of privé 

beslissingen die ik moet nemen, dan lijken de dingen zich wel veel meer als vanzelf in mijn

hoofd uit te sorteren en kan ik vrij precies bepalen wat de meest gunstige handelswijze zal 

zijn. Ik kan het moeilijk uitleggen, behalve dat ik merk dat het grotendeels afhangt van de 

hoeveelheid rust die het mij mogelijk is in mijzelf te handhaven. Als ik me echt helemaal door 

een of ander probleem laat meeslepen, dan verlies ik de afstand tot het probleem en zie ik 

alleen nog maar een wir war van details die allemaal schreeuwen om aandacht. Doe ik dan 

een stapje terug, dan zie ik veel meer het hele beeld en komen er veel beter werkbare ideeën 

in mij omhoog. Halleluja. Wie had ooit gedacht dat een beetje spiritualiteit (is dit 

spiritualiteit?) goed is voor het zaken doen. Nu begrijp ik veel beter al die Amerikaanse 

zaken-guru’s die in hun peptalks zeggen dat je moet leren vertrouwen op je intuïtie. Dit is nu 

mijn motto: volg je intuïtie, want intuïtie is goed voor de winst! 

Juno, de vrouw die van oudsher is verbonden met de intuïtie, verleidt, door haar linkerbeen te ontbloten, het 

menselijk ego, de pauw aan haar rechterzijde, om naar haar te luisteren. Zij draagt de ster van hoop op haar 

borst en staat op de wolkenwereld van de menselijke ziel. Met haar linkerhand wijst zij naar beneden en met har 

rechterhand naar omhoog: net zoals de magiër dat in praktijk probeert te brengen, hoopt zij dat haar luisteraars 

de aarde omhoog brengen naar de hemel. 

G 

Wat is het eigenlijk toch een zootje in wereld. Je krijg af en toe het gevoel dat ieder op zijn 

eigen kleine eilandje alleen voor zichzelf leeft. Als je dat tenminste leven zou willen noemen. 

Ik heb er wel aan gedacht om in de politiek te gaan, maar als ik zie hoe dat daar gaat, geloof 

ik dat het erg moeilijk zou zijn om zo een nogal oncreatief groepje rekenaars, zakkevullers, 

en egotrippers los te trekken van hun eigenbelang of te verlossen van hun herinnering aan 

onvermogen. In regeringen lijkt nooit iets nieuws te kunnen, behalve als het zo snel mogelijk 

zo veel mogelijk geld oplevert. Ik geloof echt dat als je te lang deel uit maakt van een 

regering, dat je dan helemaal bent vergeten wat het is om de corrécte, de goede, de béste

dingen te doen, omdat je steeds zo bezig lijkt te moeten zijn met te berekenen wat de hándige, 

de slimme, de winstgevende zetten zijn. Het enigste wat ik kan doen is om in eigen kleine 

kring de mensen wakker te schudden en warm te maken voor de zo nodige veranderingen. In 

mijn privé leven is in filosofische, zeg maar ideologische zin, een grote verandering 

opgetreden: wij hebben nu écht besloten om wél kinderen te krijgen! Een kind is het grootste 

wonder van zuivere, onschuldige geïnspireerdheid en correcte creativiteit dat mogelijk is om 

aan de wereld te schenken. Wij kunnen slechts bidden en hopen en proberen om onze 

kinderen op te voeden met een duidelijk moreel besef, een sterk gevoel van goed en kwaad, in 

de hoop een tegenwicht te maken tegenover alles wat zij op tv en via school te verteren 

krijgen. Daarbovenop ben ik zowaar in kerk en aktiegroepen terecht gekomen, omdat ik niet 

goed weet waar ik anders nog iets zou kunnen betekenen voor de talloze onderdrukten en 

verschopten in onze ´samen´leving. Als ik voor een groep mensen sta, dan lijkt het soms wel 

of ik vleugels krijg en of ik niet meer zelf hoef na te denken over wat ik moet gaan zeggen, 

maar dat alle woorden helemaal automatisch omhoog komen. Het is mijn ervaring dat veel 

mensen dorstig zijn naar een spirituele visie, naar een visie van de mogelijkheid tot werkelijke 

maatschappelijke verbondenheid, engagement. Als ik op deze manier mijn visie kan 

overbrengen en daardoor mensen en groepen nader tot elkaar kan brengen, dan geloof ik dat 

ik tenminste mijn tijd niet verspil. Niet alleen op filosofisch terrein, maar ook op down-to- 

earth bedrijfskundige gebieden is de wereld volgens mij klaar voor grote veranderingen, 

omdat men merkt in het oude systeem steeds meer vast te lopen, omdat men merkt dat het 

uiteindelijk gaat om meer dan slechts persoonlijke winst. Ik zie mijzelf niet echt als een 

revolutionair, maar het is een heerlijk gevoel om op deze manier de inspiratie die ik voel en 

die ik krijg van anderen ook weer aan anderen door te geven: ook hén te inspireren en te doen 

geloven dat verandering wél mogelijk is. 

De priester zit tussen twee identiek uitziende pilaren (dualiteit op een niveau dat het concrete zwart-wilt denken 

overstijgt en dat tracht om uitersten onderling te verbinden) in een waterval van licht (de goddelijke inspiratie

die hij van boven af ontvangt). In zijn linkerhand houdt hij de herdersstaf en zijn rechterhand is opgericht in een 

zegenend gebaar. Voor hem knielen twee leerlingen, een man en een vrouw, die hopen van de priester inspiratie 

en leiding te ontvangen. Misschien zijn deze twee dezelfde als die in de kaart van de geliefden, waar zij nu hun 

relatie door de zegen van de priester verlangen te bestendigen. 

H 

Zo, wie had ook alweer gezegd dat het nooit zou kunnen lukken? Het vat is geopend en de bal 

is aan het rollen. O.k. het is allemaal nog klein, staat in de kinderschoenen, maar de eerste 

stapjes worden wankelend gemaakt. Verschillende groepen zijn gestart in verschillende delen 

van het land. Het lijkt voor ons een vruchtbare periode te zijn: we zullen nu alles op alles 

moeten zetten om onze ideeën om te zetten in materie, om onze filosofie te verwerkelijken, 

duidelijk zichtbaar voor de buitenwereld. Vele mensen komen op deze wijze samen om te 

worden gesmolten tot eenheden waar voordien sprake was van losse delen. Weer heel nieuwe 

vraagstukken komen nu op, van een veel praktischer aard. Het is alles goed en wel om te 

voelen hoe het moet, om te voelen hoe je het wilt en om deze inspiratie in een gevisualiseerde 

vorm te gieten, maar vervolgens blijkt de materie op het concrete niveau zijn geheel eigen 

wetten te hebben waar wij ons aan zullen moeten aanpassen om het geboorteproces te 

realiseren. Het is bijvoorbeeld al gebleken dat wij op onze woorden moeten passen in de 

contacten met de pers, want ieder woord kan en zal tegen je gebruikt worden. Ook bemerken 

wij de gevolgen van een soort oneigenlijke concurrentie, waar mensen zich voordoen te zijn 

wat ze niet zijn, of proberen de situatie om te buigen tot persoonlijk voordeel. Er is echter 

zoveel enthousiasme en verbondenheid in de groepen, dat wij ons er wel doorheen slaan. 

Onze eerste telg is geboren en doet voorzichtig zijn eerste wankelstapjes van moeder naar 

vader en retour. Echt prachtig om te zien hoe het leven zich kan ontwikkelen als we het

eenvoudigweg de kans geven. Dankbaar voelen wij ons en zelfs eerbiedig in de ervaring van 

iets dat wij tot voor kort niet kenden en bij gebrek aan beter woord liefde zullen noemen. 

De keizerin zit in een comfortabele zetel omringt door de pracht van een kunstig aangelegde tuin die volop in 

bloei staat. Achter haar stroomt een waterval naar beneden. Haar wegens zwangerschap ruime gewaad is 

geborduurd met bloempatronen; op haar hoofd draagt zij de kroon met tien sterren; in haar rechterhand houdt 

zij een scepter die versierd is met de bol bovenop een kruis: het symbool van venus. Aan haar voeten zien wij een 

wapenschild met daarop de afbeelding van een vliegende witte duif. 

I 

Druk, druk, druk! Nu weet ik hoe een popartiest zich zou kunnen voelen: op internationale 

tournee van het ene concert naar het andere, waarbij je alleen in de bus of in hotels aan je 

slaap toe komt. We zijn bekend en populair! Overal worden wij uitgenodigd voor lezingen, 

shows en demonstraties; de zaken gaan uitstekend: we kunnen de bestellingen nauwelijks 

bijbenen. Er wordt heel wat van ons verwacht, maar op een of andere manier kunnen wij het 

bijbenen en weten wij de verwachtingen waar te maken. Meer dan ooit hebben wij te maken 

met concurrentie en werkstress. Iedereen wil graag een graantje meepikken en in de drift van 

de expansie moeten wij goed oppassen om in de noodzakelijke keuze van nieuw personeel 

streng aan onze eerder opgestelde kwaliteitsnormen vast te houden. We hebben gegadigde 

werknemers voor het kiezen, maar een goede sollicitatieprocedure vraagt nu eenmaal veel tijd 

en aandacht, en in de haast van het expanderen worden kleine maar belangrijke details 

gemakkelijk over het hoofd gezien. En dat hebben wij ook nog het probleem van de 

arrogantie die sommige van onze medewerkers zich denken te kunnen veroorloven. Het is te 

merken dat boven op de branding van het succes, voordien zeer conciencieuze mensen heel 

gemakkelijk afglijden naar een lager peil van moraliteit en precisie, terwijl ook veel mensen 

die het met de moraliteit al nooit zo nauw hebben genomen, door de geur van het succes

worden aangetrokken en proberen de zaak over te nemen op een manier die zij zien als de 

slimste. Het lijkt er echter op dat wij op dit moment genoeg know-how in huis hebben om 

onze kwaliteitsnormen vooralsnog op het peil te handhaven waar wij in het begin bewust voor 

gekozen hebben. Het is absoluut niet de bedoeling om op het hoogtepunt van succes slap te 

worden en te gaan denken dat het nu niet meer stuk kan. We moeten nú de zaden zaaien voor 

de oogst van morgen, net zoals wij nu de oogst binnenhalen van dat wat gisteren gezaaid 

werd. Het is ook altijd goed om te onthouden dat populariteit een modeverschijnsel is en in dit 

kader ligt er de kans om iets te bieden dat écht van waarde is, dat échte, duurzame kwaliteit 

vertegenwoordigt. Maar, als straks misschien de mode weer een andere gril denkt te moeten 

volgen, dan ligt de verleiding van het ‘snelle geld’ op de loer. De vraag is of wij dan mee 

willen gaan met de massa door hen te bieden wat voor ons financieel nuttig lijkt, óf dat wij 

vast willen en kunnen houden aan ons oorspronkelijke concept van kwálitatieve waarde. 

Hiermee verband houdt ook de behoefte van met name sommige van onze wat nieuwere 

mensen om voortdurend alles te willen veranderen, te verbouwen, te versimpelen of te 

versieren; een neiging waarvan ik het als mijn heilige taak zie om die stevig af te remmen 

omdat uit de ervaring blijkt dat tegoeden heel gemakkelijk verspild worden aan oppervlakkige 

show die al menig succesvol initiatief de nek om heeft gedraaid. Steeds weer moeten wij ons 

beraden over de vraag waar het nu éigenlijk om gaat. En steeds moeten wij allert blijven om – 

ook in deze tijden van expansie – onze schatten te bewaken, ons vermogen voorzichtig aan te 

spreken en onze middelen slechts te gebruiken voor dat wat wérkelijk goed, nuttig en 

waarachtig is in overeenstemming met ons oorspronkelijke plan. 

In een kubusvormige wagen (een kubus staat voor de volmaaktheid van de materie) ‘staat’ een ridder in 

gevechtstenu met in zijn rechterhand een korte staf versierd met een graankorrel. Het lijkt net alsof de ridder 

geen benen heeft: de wielen van de wagen zijn zijn enige middel van vooruitgang. De wagen wordt getrokken 

door twee sfinksen, links een zwarte (yin, vrouwelijk) en rechts een witte (yang, mannelijk). Omdat de ridder de 

eenheid van het mannelijke en het vrouwelijke vertegenwoordigt – iets wat ook in het plus-embleem op de

strijdwagen tot uiting komt – kan hij de wagen sturen, de sfinksen mennen, zónder leidsels. Het is nooit via 

dwang dat men leidng kan geven, maar via de uitstralende charme van charisma. Om zijn middel draagt hij een 

riem die is versierd met de zegels van de twaalf sterrebeelden; twee halve manen prijken op zijn beide 

schouders; een vierkant van stabiliteit en evenwicht siert zijn borst en op zijn voorhoofd schittert de ster van 

hoop. De strijdwagen is voorzien van een baldakijn, een dak van geweven stof, geborduurd met sterren. Achter 

hem zien wij de kontouren van een grote stad. 

J 

Wat is dát lekker zeg, om er eens even helemaal uit te zijn. En ik was daar ook wel aan toe. 

Afgelopen weken zo´n beetje als Abraham in de woestijn of als Moses op de berg geleefd: 

weinig eten, vooral weinig van wat ik eigenlijk gewend was te eten; weinig doen, eigenlijk 

vrijwel niets doen dan af en toe een wandeling; weinig seks, zeg maar gerust geen seks en 

vooral weinig spreken, d.w.z. ik heb een paar weken lang vrijwel geen woord gezegd. Zo’n 

afzonderingsperiode op zijn tijd doet echt wonderen en het is verbazend hoe snel je daar 

eigenlijk aan went, aan dit niets zeggen en weinig doen. Het enige waar het in die weken 

eigenlijk om ging, dat was accepteren – genieten van niets in het bijzonder, en objectief 

accepteren van het ervaren van het eigen zijn zoals het er op dat moment toevallig was. Over 

mijn ervaringen gedurende deze, zeg maar, vastenperiode moet ik kort zijn: hoe minder je 

investeert in de buitenwereld, hoe duidelijker de binnenwereld zich aan je voordoet. En dan 

hangt het er maar net van af wat je in de loop van de jaren allemaal in die binnenwereld hebt 

verzameld aan ervaringen, gevoelens, angsten en herinneringen, want wat in het vat zit, dat 

gaat er dan op een geven moment ook weer uitkomen. In eerste instantie is het op deze manier 

naar binnen kijken in zelfonderzoek een hele omschakeling. Maar eigenlijk heeft het ook iets 

heel aangenaams, om even alle lichamelijke aktie los te mogen laten en gewoon alles in je 

bewustzijn te kunnen laten gaan. Wat mij erg verbaasde was dat tussen de bedrijven van de

dan soms heel heftig opkomende emotionéle akties door, ik soms ook iets als een heel 

kinderlijke ervaring van genieten mocht herontdekken. Ben er weer achter gekomen dat 

genieten iets heel stils en kleins en innerlijks is, héél iets anders dan de uiterlijke pleziertjes 

waar wij zo gemakkelijk onze hele ziel en zaligheid aan ophangen. Ik kan niet anders zeggen 

dan dat ik van deze periode van zelfreflektie veel geleerd heb. Ik zie nu in waarom ik in 

bepaalde situaties steeds weer dezelfde fouten maakte en ik heb meer begrip gekregen van 

mijn eigen prioriteiten in het bijzonder en van de fundamentele menselijke prioriteiten in het 

algemeen. Ik geloof dat het belangrijkste dat ik geleerd heb van deze periode is, dat ik weer 

duidelijk voel waar het in het leven eigenlijk om gaat en waar Abraham als het ware de 

mosterd vandaan haalde. Het vergde best wel even tijd om van de uitgesleten paden van de 

gewoonte om te schakelen naar deze frisse, nieuwe en vernieuwende richting van aandacht, 

maar ik merk nu dat het weer terugschakelen van dit innerlijke zwaartepunt naar het leven van 

alle dag veel moeilijker is. Gelukkig dat ik het, gezien mijn functie, ervaring en leeftijd, nu 

echt wat rustiger aan kan gaan doen; dat voel ik nodig te hebben – met name na deze lange 

vakantie van er helemaal uit zijn. Maar ook weet ik dat ik de mensen om mij heen nu veel 

beter en fundamenteler van dienst kan zijn, niet meer zozeer door het verrichten van allerlei 

aktiviteiten, maar door het aanbieden van mijn ervaring, inzicht en mensenkennis die ik mij 

door de jaren heb eigen gemaakt, en die vooral ook door deze lange vakantie is 

getransformeerd tot een veel dieper begrip met veel diepgaander mogelijkheden. 

Boven op een kale bergtop, omringt door de duinen van een woestijn, staat de kluizenaar bedachtzaam in de 

diepte te kijken. Hij is gekleed zonder enige opsmuk en draagt een kap over zijn hoofd. Zijn rechterhand houdt 

een aangestoken lantaarn omhoog, alsof hij de diepte vóór hem wil beschijnen. Ín de lantaarn zien wij een 

lichtbron in de vorm van de zespuntige ster, symbool van evenwicht tussen boven- en benedenwereld. Met een 

aan de top bloeiende houten staf in zijn linkerhand ondersteunt hij zichzelf. 

K

Men zegt wel dat het de doem is van oudere en wijzere mensen dat er niet naar hen geluisterd 

wordt. Zij die zo veel waardevolle ervaring hebben verzameld worden vaak gebagetaliseerd 

omdat zij niet meer van deze tijd zouden zijn, omdat hun kennis, hun ervaring niet meer op 

deze tijd van toepassing zou zijn. Waar heel vroeger de wetten van de clan door de wijzen van 

de stam werden vastgesteld, daar zijn het nu vaak de zakenmensen, de heersers, de machtigen 

der aarde, die, via het zo gemakkelijk te beïnvloeden systeem van de schijnbare democratie, 

wetten bedenken en – de gevallen van uitzonderingen uitgezonderd – streng toezien op hun 

naleving. Duizenden oorlogen zijn gestreden, ogenschijnlijk vanuit het oogmerk van elkaar 

tegenoverstaande ideologieën, maar feitelijk bijna altijd vanuit economische motieven. Het is 

macht en het verlangen naar macht dat vaak de aanzet vormt tot de vorming van wetten en dat 

de ‘legale’ uitzonderingen bepaalt in de toepassing van die wetten. En nu is aan mij de taak 

opgedragen om toe te zien op de handhaving van de wet, dé wet, alsof dat iets constants zou 

zijn. Persoonlijk zie ik het meer als mijn heilige taak om de - in principe en in hun 

algemeenheid beschouwd – noodzakelijke en de menselijkheid ondersteunende wetten te 

gebruiken op een aan ieder individueel geval aangepaste, rechtvaardige manier. En als het aan 

mij ligt zal ik de geschiedenis ingaan als een rechter die probeerde gebruik te maken van de 

tússen de letters van de menselijke wetten inliggende menswetten. Dit zal mij echter niet altijd 

in dank worden afgenomen. En ik moet er ook nog zorg voor dragen niet te ver uit de 

‘boekband’ te springen, want de mensen met de zachtste stemmen en de kleinste geldbuidels 

hebben weinig baat bij mijn ontslag. Het vraagt het uiterste van mijn spreektalent om de 

zaken zo te bewoorden dat de menselijkheid en verregaande belangrijkheid van mijn besluiten 

algemeen worden aanvaard, zelfs al is dat dan nog alleen maar in de publieke ruimtes. Als het 

al voor een vader moeilijk is om zijn eigen zoon in samenspraak met diens moeder ‘tot de 

orde te roepen’, dan is het exponentieel zwaarder voor een conciencieus man om te proberen 

alle elkaar naar het leven staande krachten in de ‘samen’leving in gezonde balans te houden,

vooral ook daar waar – ook in de op schrift gestelde wetten – vaak nog het recht van de 

sterkste geldt als recht. Het lijkt nu alsof ik erg pessimistisch ben, maar ik ervaar in mijn werk 

zoveel dankbaarheid, ontzag en begrip en ik zie zoveel bewijzen van oprechte liefde en 

zorgzaamheid, dat ik nog steeds rotsvast geloof in het góede en in de kracht van de menselijke 

ziel. Als ik dat niet zou doen, dan zou ik al lang met dit werk gestopt zijn. Ik kan slechts 

proberen mijn geweten te combineren met mijn begrip en deze twee altijd zo zuiver als ik kan 

te verwoorden en te volgen. En ik bid dat op die manier, via mijn handelen, de door 

mensenhanden opgestelde wetten zullen worden gebruikt als raamwerk voor het 

verduidelijken van de fundamentele waarheden der natúúrwetten – zowel de materiële als de 

spirituele - die in ieder van ons hun huis hebben en die voor ons allen het noodlot en de 

vervulling bewerken. 

Tussen twee identieke pilaren is een egaal gekleurd gordijn opgehangen en voor dat gordijn zit een rechter 

getooid met een kroon in de vorm van de kantelen van een kasteel. Midden in de kroon zien wij een enkel 

vierkant juweel en ook de mantel om zijn schouders wordt gesloten door een vierkante gesp ter hoogte van zijn 

keel. Zijn rechtervoet zien wij onder zijn mantel uitsteken. Recht omhoog wijst de punt van het zwaard van 

onderscheid in zijn rechterhand en links houdt hij de weegschaal vast van gebalanceerd oordeel. Aan zijn voeten 

zien wij enkele herfstbladeren op de grond liggen. 

L 

Hoe goed en duidelijk is het te zien in deze wereld, voor hen begiftigd met overzicht, dat als 

voor hem eenmaal de oogsttijd is aangebroken, ieder mens zijn loon krijgt. Als we één 

natuurwet willen noemen waardoor het leven op deze aardbol kan worden gedefinieerd als 

zijnde geregeld, dan kunnen wij hiervoor de wet van karma, of de wet van causaliteit nemen. 

In de eenvoudige natuurkunde wordt zij al genoemd: ‘een aktie roept eenzelfde reactie op in 

de tegenovergestelde richting.’ Alles wat de mens doet of zelfs maar bedenkt, dat komt vanuit

zijn omgeving vergroot naar hem terug. Op die manier beschouwd is de mens volledig de 

schepper van zijn eigen leven, omdat hij altijd precies dat krijgt wat hij – op misschien 

verborgen wijze – zelf heeft ontworpen en heeft uitgestraald. Men bestraalt ten allen tijde zijn 

omgeving met de stemming die men heeft. Wat men ís, dat straalt men uit, zelfs zonder dat 

men daar over na hoeft te denken of een aktiviteit voor hoeft te verrichten. En alle ‘dode’ en 

levende wezens tot zelfs in de verre omgeving van het zo stralende individu zullen – zij het 

vaak op een voor henzelf onderbewust niveau van gewaarzijn – voelen en weten wát het is dat 

hij naar hen uitstraalt en waarmee hij hen dientengevolge beïnvloedt. Geheel automatisch 

zullen vervolgens al deze wezens op één of andere aan de oorspronkelijk door hen ontvangen 

straling soortgelijke manier reageren, waardoor het individu van alle zijden om hem heen de 

echo ontvangt van zijn oorspronkelijke boodschap. Deze echo, die ieder van ons mensen 

voortdurend ontvangt, is zodoende een onmiddelijk, zij het subtiel, effect van de kwaliteit van 

ieders individueel bewustzijn. Bovendien echter zullen onze gedachten en fysieke aktiviteiten 

tevens meer tastbare, materiële gevolgen teweeg brengen in onszelf en onze omgeving, kleine 

of grotere gebeurtenissen die wij om ons heen verspreiden, te vergelijken met het zaaien van 

zaden en kiemen. Het is de aard van de natuur waar wij deel van uit maken, dat deze zaden, 

eenmaal door ons achtergelaten, zullen groeien om later, in het daartoe geëigende seizoen, 

soortgelijke vruchten voort te brengen, vruchten die de zaaier verplicht zal worden te oogsten! 

Dit vertragingsmechanisme tussen zaaien en oogsten verklaart het vaak waargenomen feit dat 

krachtige, getalenteerde individuen die handelen op basis van agressieve en egoïstische 

motieven, in het begin van hun ‘carriere’ veel succes kunnen ondervinden, om later, als het 

hun tijd is om te ervaren wat zij anderen hebben aangedaan, plotseling ten onder, te gronde te 

gaan. Door veel oude legenden en sprookjes wordt de werking van dit principe geïllustreerd. 

Zouden wij onze kinderen op kunnen voeden in het indringende besef van deze zo 

fundamentele natuurwet, dan zou veel onnodig leed kunnen worden voorkomen, want het is

uiteindelijk ons onbegrip, onze onwetendheid, die veel van onze pijn veroorzaakt. Afgezien 

van bovengenoemde wetten van oorzaak en gevolg kent onze wereld ook talloze natuurlijke 

kringlopen, cycli, seizoenen, die op hun beurt ook weer een gevolg zijn van de 

natuurwettelijke aard van de materie. Déze wet, die zegt dat alles steeds verandert en dat 

opgang en neergang elkaar steeds afwisselen, leidt ertoe dat wij – hoe dan ook – niet altijd 

succes kunnen verwachten! Want zelfs al hebben wij ons innerlijk wezen van voedende 

goedheid volledig in de buitenwereld gemanifesteerd, dan nóg zullen wij – levend in deze 

materiële wereld – de gevolgen van de natuurlijke golfslag van de wereld moeten dragen. De 

man die succes wil zaaien zal deswegen acht moeten slaan op, ten eerste, de kwaliteit van zijn 

karakter en ten tweede, het juiste moment in het systeem van de ons bestaan samenstellende 

kringlopen. In dit kader herhalen wij het gezegde van Maharishi Patanjali: ‘Door intuïtie kan 

alles gekend worden.’ 

Het rad van fortuin wordt afgebeeld in de vorm van onze wereldbol, met daaromheen de vier letters van de 

koninklijke weg: T O R A. Midden boven op dit wiel weet de met een zwaard gewapende sfinks zijn evenwicht te 

bewaren. Rechts naar omhoog op het wiel beweegt een menselijk uitziende jakhals (vernieuwing) en links naar 

onder daalt de slang (materialistisch verlangen). In de vier hoekpunten van de kaart zien wij de symbolen van de 

vier evangelisten uit de Bijbel, als representanten van de vier elementen: de stier voor aarde, de leeuw voor 

vuur, de adelaar voor water en de engel voor lucht. 

M 

Weinig rust is de mens gegeven op deze wereldbol. Men zegt wel dat het leven een school is, 

voor de menselijke ziel om het leven te leren in een zwaar, traag lichaam dat, hoewel dof en 

suf, begiftigd lijkt met een eigen wil. En voor de menselijke geest, vastgebonden als hij lijkt te 

zijn aan de grillen van het materiële omhulsel, om de taal te leren verstaan van de ziel, die 

vaak slechts fluisterend tot haar lijkt te komen als van een grote afstand. Wij allen zijn

geroepen om in dit Grote Spel van tegengestelden onze plaats te bepalen, te verwerven en te 

verdedigen. Ieder heeft in deze optocht door de klassen van bewustwording recht op zijn 

eigen mening, zijn eigen overtuiging, zij het de gezegende ondersteuning van een werkzaam 

gefundeerd geloof, gevoed door de liefde van het verlangen tot objectiviteit, of het op 

zegeningen hopende experiment van het egotistische verlangen, gebaseerd op de oeroude 

menselijk behoefte aan veiligheid. Op deze manier heeft alles een plaats in het leven van de 

mens, waarbij de ene standplaats de trede wordt tot de volgende in de reeks van bewuste 

openbaringen. En toch blijken wij mensen vaak het licht in de ogen van de aanhangers van het 

andere idee niet te kunnen gunnen, daarbij de kostbare tijd van het ‘muggen uit het moeras 

siftende’ intellect gebruikend in een bestrijden van dat wat ons vreemd, gevaarlijk en 

beangstigend toeschijnt, waar wij deze tijd misschien beter zouden besteden in het verdiepen 

en doorgronden van de holistische, ons met anderen verbíndende ideeën, die fluisteren vanaf 

de bergtoppen van onze diépere geest. Kijk mij nou, nét verhuisd naar een nieuw pand in een 

nieuwe stad, een ander land, overstromend van enthousiasme en vertrouwen in de goede 

afloop van de roeping die ik voel te willen, te moeten vervullen, maar ik weet dat ik loop op 

het scherp van de snede. Ik zie zoveel nieuwe mogelijkheden en voel mij soms echt als een 

leeuw die zijn kracht wil gebruiken, die zijn enthousiasme uit moet brullen, voor ieder om te 

horen. Nog nooit heb ik mij zo geconcentreerd gevoeld, zo bezield in mijn standpunten. Het is 

net alsof ik met een heilig vuur ben aangestoken. Als ik hoor van anderen dat zij mij eigenlijk 

een beetje fanatiek vinden, dan hóór ik wat zij zeggen, maar begrijp niet waarom zij het 

zeggen, want ik stroom gewoon over van geestdrift en wil de mensen eerlijk tonen wie ik ben 

en waar ik voor sta. Gelukkig zijn er veel zielen en lichamen die door mijn vuur worden 

aangestoken: mijn overtuigingen beginnen kracht en terrein te winnen, al zie ik wel dat een 

aantal van hen lijdt aan dezelfde kleinzieligheid als zij die ons bestrijden. En deze strijd wordt 

vaak gevoerd met de oneerlijke en oneigenlijke werktuigen van hen die denken dat het doel de

middelen heiligt. Ben ik een moderne Jeanne d’Arce, ben ik een idioot die zich stuk loopt op 

een muur van fanatisme? Ik weet slechts dat ik een volharding voel die alle hindernissen kan 

overwinnen, met name ook die hindernissen die opkomen in mijn eigen geest, in de vorm van 

de vele verleidingen waar ik momenteel aan bloot sta. Door steeds weer een stap terug te doen 

in de beschutting van de zuivere bron van mijn overtuiging, versterk ik de brug tussen de 

uitersten van mijn wezen en hoop ik deze verschrikkelijke verleidngen te kunnen weerstaan. 

Slechts een klein beetje eigendunk en het wordt vergroot tot arrogantie, al een brokje egoïsme 

en ik voel mij meegesleurd in de angst van mislukking, alleen maar een druppeltje 

zinnelijkheid en mijn concentratie en reputatie zijn gebroken: ik loop op het scherp van de 

snede, maar .... ik kán het! 

We zien hier een mens die leiding geeft aan een leeuw; een leeuw die een mens ondersteunt en bekrachtigt. 

Beiden, mens en leeuw worden door een achtvormige bloemenkrans met elkaar verbonden. De mens houdt zijn 

rechterhand boven zijn hart en rust met zijn linkerhand op de kop van de leeuw. Links staat voor het 

ondersteunende instinct, de kracht van het dierlijke in de mens. En Rechts staat voor de geloofskracht, de 

individuele ideekracht van de mens. 

N 

Leven als mens in een wereld vol medemensen vergt een voortdurende aanpassing. Wij 

stonden voor de keuze, óf ons aan te passen aan het algemene klimaat en ons matigen in 

meningen en handelswijzen, óf met vernieuwd gevoel van richting overstag gaan: ons 

terugtrekken in de betrekkelijke veiligheid van de afzondering om aldaar ons door het 

gestelde doel geheiligde leven te continueren. Op deze wijze kost het leven ons een opoffering 

van veel van het comfort en de genoegens waar wij aan gewend zijn geraakt, maar wij zouden 

niet anders willen, niet anders kúnnen. Wij moeten doorgaan, omdat daarin onze enige hoop 

ligt. Alle kunst, creatief en spiritueel, vereist opoffering. En wij pogen ons léven zelf te maken 

tot de ware levenskunst. Desalniettemin zien wij ons bij tijd en wijlen genoodzaakt ons aan de

harde eisen van het materiële bestaan aan te passen. Het is de grote kunst van de doelgerichte 

geest om in zijn allesverterende passie voor het bereiken van het Grote, tezelfdertijd een 

relativerende afstand te nemen van het kleine van zijn menselijk streven. En dát is voor ons 

ontzettend moeilijk: om de balans te vinden tussen deze twee houdingen. Om jezelf steeds 

bewust te blijven van wáár je nu eigenlijk mee bezig bent en waarom? Doen wij dit voor 

onszelf, voor ons eigen uiteindelijke persoonlijke gewin of genoegen? Of hebben wij ons doel 

gevonden in de zachtere lagen van onze ziel, waar elk leven slechts leeft voor iets wat 

hemzelf te bóven gaat? Hoe dan ook, vanaf welke laag van doelbeleving wij ook 

functioneren, het zal ons grote offers vragen, enorme opofferingen, om de gestelde doelen te 

verwerkelijken. Onze taak moet worden verricht, onze boodschap moet worden verkondigd, 

ons doel moet worden bereikt, koste wat kost! Aan velen van ons begint echter ook de twijfel 

te knagen: is dit wel het meest handige pad om te bereiken wat wij willen bereiken? 

Sommigen beginnen zelfs te twijfelen aan de belangrijkheid van het doel zelf dat zij zichzelf 

gesteld hebben. Weet men nog niet zeker wat men wil, dan zal twijfel steeds de kop opsteken. 

Men zoekt vreugde te vinden in een veelheid van dingen. Maar niets is kwa vreugde 

vergelijkbaar met het volledig opgaan in totale, aktieve doelgerichtheid! In concentratie op het 

doel waaraan alles wordt opgehangen, waarin alles wordt opgeofferd, vindt ik mijn opperste 

beloning in een smelten van mijn kleine zelfje tot verwerkelijking van een wérkelijker leven 

dan ik voordien ooit heb durven dromen. 

We zien een boom in de vorm van een T en aan deze boom is de gehangene gehangen met zijn rechtervoet 

omhoog, waarbij zijn linker onderbeen een rechte hoek maakt met het gestrekte rechterbeen. Zijn beide handen 

zijn op zijn rug gehouden of gebonden. Het geld rolt uit zijn zakken: hij verliest alles, offert alles op in het 

vervolgen van zijn doel. Zijn hoofd heeft een vredige gelaatsuitdrukking en is omgeven door een stralenkrans. 

O

Aan alles komt een eind. We hebben gedaan wat wij voelden te moeten doen. En als wij het 

niet volledig tot voltooiing hebben gebracht, dan hebben wij toch een erfenis achter gelaten 

voor onze nakomelingen om naar op te zien in verwondering en op voort te bouwen met de 

ijver die de jeugd eigen is. Voor mij is het nu even genoeg geweest: tijd om afstand te nemen 

van de gedane zaken. Afstand te nemen van de vele kleine en grote successen en afstand te 

nemen van de teleurstellingen. En de teleurstelling van het nu verplicht zijn om deze oude 

zaken los te laten is zeker niet de grootste, want voor mij is het oude tempo te snel geworden 

en het heilige vuur bekoeld. Een geheel nieuwe wereld van ervaringen is tot mijn bewustzijn 

doorgedrongen en eist haar aandacht op. Het lijkt alsof ik door een grotere afstand te nemen 

van mijn leven, er een beter zicht op krijg. Alles waar ik absoluut in geloofde en alles wat ik 

absoluut verwierp; het schijnt mij toe dat ik soms de subtiliteiten over het hoofd heb gezien en 

mij teveel aan zaken liet binden die later niet hoofd- maar bijzaken bleken te zijn. Hoe goed 

kan ik nu ook de andere zijde van het verhaal zien. De jeugd ziet enkele lichten temidden van 

een donkere achtergrond, waar de ouderdom soms het geluk mag smaken de vroegere 

meningen te transcenderen. Verschillen in mening zijn minder relevant, waar ik mij nu 

getrokken voel tot het ervaren van de essenties van de zaak, tot datgene wat juist het 

verbindende element is in deze wereld van verschillendheden. Ik merk nu een nieuw genot op, 

in het los laten, het transcenderen van mijn vroegere wensen, het overstijgen van de zo 

prangende problemen van gisteren. En, ...... ik merk dat er leven is na de dood. Veel beter nu 

kan ik converseren, van gedachten wisselen met mijn medemensen; veel gemakkelijker kan ik 

nu van zij leren wat ik nooit wilde of durfde leren. Het pad dat ik nu insla gaat verder dan alle 

tot nu toe mij bekende wegen: een geheel nieuwe wereld, verborgen als het ware áchter de 

wereld van lichamelijkheid en eigengereidheid, begint zich voor mij te openen. En haar 

lokroep kan ik niet negeren.

De engel des doods met een juweel als de zon op zijn borst staat met zijn rechtervoet in het water en met zijn 

linkervoet op het land. Vanuit een kruik in zijn rechterhand giet hij een vloeistof over in een kruik in zijn 

linkerhand. In de verte, precies tussen twee bergtoppen in, zien wij een onaards licht schijnen. 

P 

Het nieuwe leven roept mij. Hoe vreemd is het dan, dat het oude leven dat ik moet achterlaten 

en dat ik nu voor mijzelf beschouw als verouderd, als rommel, als modder, hoe vreemd is het 

dan, dat dit voor mij verouderde bestaan nog zo lang aan mij lijkt te blijven moeten plakken. 

Ik lijk op de gevangene die eindelijk vrij is om de gevangenis te verlaten, maar steeds weer 

struikelt over de metalen bol die met een ketting aan zijn voet vast zit. Of op de moordenaar 

die zijn leven heeft gebeterd, die vérder wil met zijn bestaan, maar merkt het bloed van zijn 

slachtoffers niet van zijn handen te kunnen wassen. Alles wat ik eens gegeten heb, breekt mij 

nu op, alsof de hel in mij binnenstebuiten keert om alle afval op te braken. Niets is er hier in 

de wereld der stervelingen dat werkelijk mijn passie nog kan wekken: het is alsof alles wat ik 

eens, lang geleden, heb opgebouwd, tot stof vergruist en verwaait. En tóch is het alsof dit 

koude, dode leven mij toewuift en mij uitnodigt haar nogmaals te omhelzen. Meer dan ooit 

ben ik mij bewust van alle oude, dode verlangens. Genoten genot dat nog een laatste maal bidt 

om mijn aandacht in de hoop te herrijzen uit haar as van hopeloosheid. Het is nu zaak, zo voel 

ik, schoon schip te maken met alles wat ik ooit dacht te willen en wist te moeten genieten. 

Want hun halfverrotte zaden zeuren in mijn borst en gunnen mij nog steeds geen rust. En pas 

in rust kan ik gaan reizen naar het land van mijn diepere dromen. Ik hoor de roep van het 

nieuwe leven: ik wil eraan gehoor geven! Ik wil er zeker aan gehoor geven! 

De dood staat in de gedaante van een geraamte voor een voor hem geknielde familie, bestaande uit een 

gekroonde koning, een koningin en een kind. Met de knokige vingers van zijn linkerhand houdt de dood een zeis 

vast en in zijn rechterhand houdt hij een zandloper. Precies tussen twee torens aan de horizon is de zon aan het

opkomen. Op een rivier zien wij in de verte het silhouet van een zeilboot. Op de voorgrond, vlak naast het scherp 

van de zeis, is het rijpe graan klaar om geoogst te worden. 

Q 

Oprotten kunnen zij, met hun wereld vol schijnheiligheid en preutsheid. Ik doe gewoon wat ik 

wil, doe gewoon wat ik lekker vind, doe gewoon alles wat god verboden heeft, want het kan 

mij allemaal niets meer schelen. De wereld is toch een grote klerezooi en feitelijk is het altijd 

al ieder voor zich geweest. Het recht van de sterkste. Survival of the fittest. De bijbel van het 

satanisme is, zeker weten, veel lekkerder en spannender dan al dat zielige christelijke gedoe 

over opoffering en zelfverloochening en streven naar een beter leven later in de hemel. Geniet 

hier en nu! Dat is mijn motto! Doe wat je niet laten kunt en doe wat je niet laten wilt en doe 

het zoveel en zo vaak als je wilt. En ieder die mij probeert tegen te houden of die mij dwars 

zit, die zal ik eens een stevig poepie laten stinken. Wat een doetje was ik vroeger, waar ik 

nooit echt durfde te doen wat ik eigenlijk het liefst wilde doen. Ik laat mij nu door niets meer 

tegenhouden. Die nieuwe drugs die ik heb kunnen bemachtigen, die zijn fantastisch: je voelt 

je als een god op aarde, zo machtig, zo geil, zo nietsontziend. Té gek, man! En dan daarna 

drie dagen en nachten slapen om weer een beetje bij te komen. Wow, dat hakt erin. Vandaag 

ben ik de nog ongekroonde koning van deze clan, mórgen de koning van deze hele 

godvergeten aardkloot. Alle shit die ze mij hebben laten proeven, zal ik ze terugbetalen. Ik zal 

dat klootjesvolk eens leren wat het betekent om bang te zijn. Als ik eenmaal deze opbouwfase 

heb afgerond, dan laat ik de hel los op aarde. Gisteren kwam ik onverwachts de opperman 

tegen. Jezus, ik scheet zowat in mijn broek! Wat ben ik bang van die vent. Voorlopig zal er 

niets anders opzitten dan zo precies mogelijk te doen wat hij mij zegt te doen. Want ga ik in

de fout, dan ben ik er geweest. Flink stroop smeren en wie weet of ik bij hem in de gunst kan 

komen. Wacht maar, mijn tijd komt nog wel, en dat zullen zij er van lusten............... 

Een duivelse gedaante met de horens van een ram, het bovenlichaam van een man, een zeer behaard 

onderlichaam en met klauwen als van een roofvogel aan zijn voeten zit gehurkt op een niet-kubisch gevormd 

stenen blok waarin een metalen ring is geslagen. Door die ring loopt een metalen ketting die met haar beide 

uiteinden in een lus om de hals hangt van respectievelijk een gehoornde man aan de rechterzijde en een 

gehoornde vrouw aan de linkerzijde van de duivel in het midden. Beide menselijke ‘slaven’ hebben een staart, 

die van de man eindigend in een pluim, die van de vrouw eindigend in een druiventros. De duivel houdt in zin 

linkerhand een vlammende toorts naar beneden gericht. Zijn rechterhand, wiens elleboog rust op zijn knie, wijst 

met gestrekte vingers omhoog en op die hand zien wij de handlijnen in de vorm van het symbool van Saturnus, 

de wachter op de drempel. Op het voorhoofd van de duivel zien wij een tatouage in de vorm van een ómgekeerd 

pentagram: De in essentie evolutionaire natuurwetten worden misbruikt en het gebruik van de zintuigen leidt 

slechts tot slaafse gebondenheid. 

R 

Dit gaat niet verder zo. Waar ben ik nu eigenlijk mee bezig? Ik geef steeds maar iedereen van 

alles de schuld, maar eigenlijk doe ik het allemaal mijzelf aan. Al die verslavingen, die 

angsten, dat geweld, de leugens, ik kan er niet meer tegen. Ik kan er niet meer tegen om door 

te gaan met zo te leven, want dit is geen leven. Dit leidt helemaal tot niets. En dat is niet wat 

ik wil! Wat ik wél wil is moeilijk te zeggen, maar dit is het zeker niet. 

Ik kwam hem tegen, net toen ik halfzat de kroeg uit liep. En ik was in één klap weer 

klaarwakker. Die vent, die keek mij in mijn ogen met zo’n begrijpende blik dat ik het gevoel 

had om eindelijk ineens helemaal door iemand anders te worden gekend en erkend. Een rare 

ervaring. En toen ineens wist ik het weer, meer als een soort van terugkomende herinnering: 

dit leven zoals ik het leef, is niet mijn leven, is niet het leven dat ik zou kiezen als ik zou 

kunnen kiezen. En nu ik dit eenmaal weet, moet ik wel kiezen, want niemand die bij zijn

gezonde verstand is die kiest moedwillig voor zijn eigen ellende en ongeluk. Ineens weet ik 

weer hoe ik was, vroeger als kind. En dat gevoel doet mij de tranen over de wangen lopen. Ik 

hoop dat het nog niet te laat is om te veranderen. Overal hier om mij heen zie ik de resultaten 

van mijn manier van leven. En de conclusie is duidelijk: deze leefcode werkt niet. Deze 

leefwijze leidt niet tot het doel dat de mensen zich gekozen hebben, het leidt niet tot geluk, 

alleen maar tot boosheid, onverschilligheid en wanhoop. Hoe heb ik ooit zo dom kunnen 

zijn...... Maar vanaf nu zal alles anders gaan! 

Op de wolken staat de naakte waarheid afgebeeld als een naakte man met bliksemflitsen in zowel zijn opgeheven 

linkerhand als neerwaarts wijzende rechterhand: hij stort met dwingende kracht de waarheid van de hemel uit 

over de aarde. Op de kaart zien wij ook de adelaar, symbool van de mens die zijn beperkte, aardse verlangens is 

overstegen. 

S 

Alles begint in te storten. Jarenlang heb ik mijzelf opgesloten in de beschermende veiligheid 

van beperkende gedachten. Jarenlang heb ik steeds trouw gedaan wat de leugens mij zeiden 

dat belangrijk was voor mijn eigen ontwikkeling. En nu begint alles af te brokkelen. Alle 

leugens om bestwil, de pogingen om winst zeker te stellen, de geheime complotten tot 

machtsverwerving, het komt nu allemaal in de openbaarheid. ‘Al is de leugen nog zo snel, de 

waarheid achterhaalt haar wel’, is een gezegde dat ik al jaren niet meer gehoord had. Hoe het 

precies gebeurd is, weet ik niet, maar het leventje van veel van mijn oude ‘collega’s’ staat op 

het punt als een kaartenhuis in elkaar te vallen, alleen zal het misschien wat meer herrie 

geven. Mijn eigen leven stónd, sinds het vorige hoofdstuk, al op zijn grondvesten te schudden. 

Wetend dat ik het oude leven niet meer kán leven, staat alles op losse schroeven. En afgezien 

van deze psychische afbrokkeling moet ik nog maar zien of ik mezelf voor wettelijke 

vervolging kan behoeden, waar velen die mij kenden voor het gerecht zullen verschijnen. Het

is net of alles onder mijn voeten verdwijnt: ik heb niets, ik ben niets. En steeds als ik denk een 

plekje te hebben gevonden om uit te rusten en mezelf, zoals ik mezelf kende, weer te 

verzamelen, dan begint het weer te donderen en te rommelen. Hoe kan ik mijzelf bevrijden uit 

deze irreële situatie? Ik zal een keuze moeten maken: het is onvermijdelijk, want zo kan het 

niet doorgaan. Ik moet mijzelf vermannen. Kan ik dat niet, dan zullen de wetten van de 

natuur, zoals zij ook nu al mijn rechter en jury zijn, onverbiddelijk over mijn lot beslissen. 

Waar mijn nieuwe leven niet meer is dan een gedroomd verlangen en waar mijn oude leven 

geheel zijn duistere glans ontnomen werd, daar hang ik bevend aan een puntje boven de 

afgrond, losgetrokken uit mijn oude gedachtenwereld, angstig voor het vacuüm, hopend op 

nieuwe eigenheid. 

Een toren wordt door de bliksem getroffen en van boven tot onder in tweeën gespleten. Een mens ligt dood of 

bewusteloos op de grond en een andere man is bezig van de vernietigde toren naar beneden te vallen. 

T 

Wat een ellende. Alles is mislukt. Alles was tevergeefs. Alles wat ik probeer loopt 

onvermijdelijk uit op een grote mislukking. Of misschien kan ik beter zeggen kleine 

mislukking, want de zaken krijgen niet eens de kans om te groeien en groter te worden, zodat 

zij zouden kunnen eindigen in een grote, grootse mislukking. Het is net of ik in drijfzand aan 

het spartelen ben: geen enkel houwvast om mij af te zetten. Mijn sociale leven ligt volledig in 

het slop. Iedereen lijkt mij wel met de nek aan te kijken en ik weet zeker dat zij heimelijk met 

minachting over mij roddelen. Mijn reputatie is volkomen vernietigd en de enkele mensen die 

nog contact met mij zoeken blijken mij slechts voor hun eigen doeleinden te willen gebruiken, 

en doen hun best mij om de tuin te leiden. Als ik maar éven niet op let, dan wordt ik bestolen 

en bedrogen. En als iets mij niet ontstolen wordt, dan zal ik het wel op een andere manier 

kwijt raken door het te vergeten of te verliezen. Ik glimlach grimmig om mijzelf als ik zie wat

ik er van gemaakt heb. En het is al heel wat dat ik nog niet wéér aan de drugs ben geraakt. Het 

enigste wat mij op de been houdt, dat zijn de intense en rare dromen die ik de laatste tijd heb, 

samen met het idee dat uiteindelijk de storm toch wel weer eens móet gaan liggen. De 

seksuele frustratie kookt bijna in mij over en áls ik al de moed en de kracht had om iemand 

(tot misbruik) te verleiden, dan zijn de desolate omstandigheden van mijn leven niet bepaald 

ondersteunend voor expressie van deze verlangens. Soms heb ik het gevoel dat ik op het punt 

sta een groot geheim te ontdekken, maar als de schatkist zich opent zie ik niets dan dikke 

duisternis. Ik heb bijna niets over om nog te verliezen en het wordt mij niet toegestaan iets 

reëels te winnen, noch genoegen te beleven aan dat kleine wat ik gewonnen dacht. Er zit voor 

mij niets anders op dan terug te keren tot het volstrekte minimum: mijn koppige wil om het tij 

te keren keert zich tegen mij en laat niets over dan vermoeid verlangen mij naar binnen te 

keren en tot rust te komen. 

Een enorme maan, met daarin een sereen, onbewogen, onaards gezicht, schijnt boven een kale vlakte, waarin 

een dun pad slingerend tussen twee hoge, kale torens doorloopt voordat het aan de horizon voor het zicht 

verdwijnt. Op de voorgrond probeert een kreeft voorzichtig uit een moeras omhoog te klimmen, maar het is nog 

maar de vraag of de twee dieren, links een hond en rechts een wolf, hem zullen doorlaten. 

U 

Te zitten in volstrekte duisternis; de wanhoop uitgestorven, waar de laatste tranen al lang 

vergoten zijn en niets meer rest dan een woestijn van afgematte stilte. Hoe mooi is het te 

zitten in de volstrekte duisternis, van de put ..... de put van het einde ...... het einde van alle 

dingen ...... en dan gewoon maar eens omhoog te kijken, ........ naar dat kleine sterretje dat zo 

zachtjes, stilletjes glinstert, tegen de donkere achtergrond van het verdwenen verleden. Hoe 

mooi toch om te mogen ervaren, de onuitputtelijkheid van het menselijk zaad van 

visualiserend vermogen. Gezegend ben ik, die daar waar hoop op hoop verloren leek, in

diepste duisternis gewaar werd van nieuw licht, al was het klein en te ontvangen die oude 

hervormende vibraties van nieuwe creativiteit. Ik lijk alsof opnieuw bevrucht en voel van 

binnenin mijn horizon verruimt zich. De tekenen zijn gunstig. Mijn hart kent weer de vrede 

van de hoop die in commune leeft met de vooruitgang. Ik voel dat dit gaat werken, al moet ik 

er voor werken. Het nieuwe pad wordt duidelijk: met geestdrift recht ik weer mijn rug. Vanuit 

mijzelf is groeiend mijn nieuwe visie tot liefde en tot vreugde van mijn medemensen. Ik ken 

nu weer een kindelijk vertrouwen, geboren uit de liefde die ik nooit echt was verloren, kort 

slechts was toegedekt. De pijn is voorbij: sterker voel ik mij dag na dag. En alle hulp van 

vrienden en van vreemden komt nu ongevraagd; het plan ontplooit zich duidelijk en groots. 

Een naakte man knielt met zijn linkerknie op de grond en staat met zijn linkervoet in het water van een vijver. In 

beide handen houdt hij grote kruiken waaruit water stroomt: vanuit zijn linkerhand over het land en vanuit zijn 

rechterhand in het water. Op de achtergrond staat een vogel op het punt om uit een boomtop weg te vliegen.In 

de lucht boven de man schijnen acht sterren, zeven kleine en een grote ster. 

V 

Wij mensen denken onze voortgang door de wereld van ons verlangen te kunnen afdwingen, 

te kunnen bedwingen, maar nu is toch zo duidelijk te merken, dat als de zon ons diepste 

streven ondersteunt, van alles als vanzelf begint te groeien. Het is of ik beschermd wordt, 

geschraagd door oude, onverwoeste waarden. De aarde om mij heen begint weer vastere 

vormen aan te nemen in overeengestemdheid met mijn prille plan. Nieuwe mogelijkheden 

bloeien rond mij op en vervullen een verlangen zelfs al voordat ik haar voel. En ook het weer, 

de adem van de zon, schenkt mij op tijd, dat wat ik anders zou ontberen en begeren. Heerlijk 

om weer waarlijk samen te zijn met échte vrienden: een samen zijn door géven vanuit 

overvloed, gewoon omdat het kan. En vooral ook: omdat het voelt, zo goed! Hoe eenvoudig is 

het om te vertrouwen dat alles goed zal gaan, waar alles goed gaat. Vreugde en liefde borrelen

op uit mijn diepste innerlijk. Iets waar ik niets voor hoef te doen, dan het gewoon naar buiten 

toe te laten stromen. Ik heb zowaar mijn nieuwe partner ontmoet en ... onze jongste laat niet 

lang meer op zich wachten. Iedere dag ontdekken wij weer iets nieuws om te genieten, om te 

doen, om te maken. Mijn partner exposeert met schilderijen overal in het land. En op mijn 

werk stroom ik over in golven van inspiratie. Weer voel ik hoe subtiel indringend het is om 

echt tevreden te zijn. En vaak moeten wij nu lachen om zoveel oude spelletjes die wij toen 

speelden in ons zwoegen van tekort en onze pronkzucht. Nu is het loon van onze liefde weer 

de liefde. En is de vreugde van het licht zichzelf genoeg. God zij dank! 

Beschermd door de ruïne van wat over is van een in elkaar gestorte toren zien wij een jong kind dat staat op een 

wolk . Vriendelijk en vol vertrouwen zwaait hij naar de kijker met zijn linkerhand. Zijn rechterhand ontrekt zijn 

geslacht aan het zicht. Achter hem staan vier grote zonnebloemen in bloei en boven hem straalt een warme, 

vriendelijke, voedende zon. 

W 

Een geboorte is toch altijd weer een groot geheim, een heerlijk festijn. Of het nu de geboorte 

is van een nieuw mensenkind, een huisdier, een bedrijf of het voor het eerst in aktie zetten van 

een machine. Spannend om te zien of de hoop zal worden bewaarheid, of het kind sterk en 

gezond zal zijn, of de nieuwe uitvinding wel zal werken, want een goed begin is welzeker het 

halve werk. Ouders willen altijd het beste voor hun kinderen. Schorpioenen zijn de tederste 

moeders voor hun kroost. En ook mensenmoeders en mensenvaders ontdekken in zichzelf 

vaak een heel nieuwe wereld van diepgaande emotie en hoogstaande tederheid, zodra hun 

eerste kind zijn hulpeloze kreetjes laat horen. Uit de pijn van het verleden ontstaat zo weer de 

kans op een nieuw en vernieuwend begin. Desalniettemin zal veel van wat de ouders voor 

zichzelf niet konden verwerken bij het kind op de schouders komen te rusten, om in het juiste 

seizoen te worden tot een dwingend gewicht. En in de mate dat de ouders hun eigen ouders

konden vergeven voor de last die zij op hen hebben doorgeschoven, zo zal ook de nieuwe 

generatie de kracht in zich vinden om hún scheppers te vergeven voor al de nodeloze pijn en 

bagage die al talloze generaties huilt om te worden opgelost. Ondanks deze droeve zaken is de 

geboorte van iets of van iemand een grote zegening, waar het nieuwe gezegend wordt door de 

kracht van het oude en waar het oude zich de zegen herinnert van hoe het was om nieuw te 

zijn. Ouderen brengen jonge kinderen ter wereld en de kinderen houden de ouderen jong. En 

wat is deze verjonging anders dan een promotie van de verborgen abstractie van de in de 

hemel wonende gedachte naar de tastbare, levende concretie van de aardse vorm. Heel wat 

voorbereiding is er ingestopt en heel wat denkwerk ging eraan vooraf, maar dat alles is nu 

voorbij. De laatste keuze is gemaakt, de startknop is ingedrukt en de nieuwe structuur is 

geboren. Een enorme overgang heeft zich aldus voltrokken: iets wat voordien slechts bestond 

in de baarmoeder van mogelijkheden, of in het brein van de uitvinder, dat wordt zichtbaar 

werkzaam in de wereld van de vormen. Een heel nieuw geheel is geboren, een nieuw pad is 

ontworpen in wordt – als voor de eerste maal – bewandeld. Veel zal afhangen van het laatste 

oordeel dat aan deze ultieme overgang vooraf ging. En veel zal afhangen van de zegenende 

aandacht van alle betrokkenen bij deze eerste stappen na een nieuw begin. Moge elke nieuwe 

start zijn als een bevrijdingsfeest, vanuit de beschermende oergrond van de liefdevolle visie 

van de Makers, overgaand in een pure ervaring van sprankelende, onbevangen, niet- 

oordelende nieuwheid. En moge, in de jaren van de jeugd tot in die van de ouderdom, de 

onuitwisbare invloed van de herinnering aan dit feest zijn als een immer stromende bron van 

troost, zelfvertrouwen en moed. 

In de lucht zweeft een omhoog wijzende driehoek met daarin een open oog, omringt door zeven luid schallende 

trompetten. Links staat een naakte man in het vuur en rechts een naakte vrouw in het water. De vrouw houdt een 

pas geboren kind omhoog boven een driehoekige kribbe en de man heeft in aanbidding zijn handen gevouwen. 

Op de achtergrond zien wij een begraafplaats met geopende graven.

X 

Dit is misschien wel het moeilijkste arcana om te beschrijven, omdat deze kaart het Grote Geheim symboliseert 

dat, altijd wakker in zichzelf, voor de op de buitenwereld gerichte mens verborgen blijft in de stille Bron van al 

zijn creatieve gedachten, hem altijd van binnen uit voedend, beschermend, ondersteunend, zegenend. 

De nieuwe vorm, pas ter wereld gekomen in het arcanum van Het Laatste Oordeel, verkrijgt 

via het geheim van dit ´laatste´ arcanum zijn doelgerichte werkzaamheid, zijn geëigende 

plaats in het grotere geheel. Hij wordt nu liefdevol opgenomen in de familie; het onderdeel 

wordt aanvaard en ondersteund door de omringende onderdelen. De verandering is nu 

definitief. De uitgang is gevonden: de deur heeft zich geopend en heeft zich weer gesloten. 

Het oude is nu onontkoombaar geëindigd en een nieuw leven is aangevangen. Hier aan het 

prille begin zou succes verzekerd moeten zijn, omdat alle delen goed geölied samenpassen in 

een geheel. Energieën zijn nog in optimale toestand en verbinden in de rondgang door hun 

respectievelijke kanalen alle gebieden tot één gezond geheel. Het nieuwe wordt tot een 

ervaarbare realiteit in een ruimer verband, doordat het hier via zijn ware naam bekend wordt. 

De cirkel van het leven is weer rond: het einde bleek een nieuw begin te zijn in de eeuwige 

dans van de alomtegenwoordige scheppingskracht, waar alles altijd is voltooid en alles altijd 

opnieuw is begonnen. In dit geheim komt alles samen: het ronde en het rechte, het mannelijke 

en het vrouwelijke, het pijnlijke en het vreugdevolle. En al die ervaarde uitersten worden ook 

hier op aarde vermengd om te kunnen smelten tot grotere heelheid, in een groeiende, steeds 

veranderende reflektie van die onveranderlijke, onaanraakbare Heelheid aan de Bron van het 

Al. De wereld met al haar verschillende vormen, het heelal in zijn onbegrijpelijke 

uitgestrektheid, alles wat bestond, bestaat en zal bestaan, wordt vanuit deze Kern van 

Grenzeloze Creativiteit en Intelligentie voortdurend geschapen, ondersteund, veranderd en 

vernietigd. En dit alles in een tijdloze dans van bewustheid en gelukzaligheid. Hier wordt 

door de vernieuwde mens het pad van ultieme bevrijding ingeslagen. Eén glimp van eeuwige

gelukzaligheid kan alles op zijn plek brengen, kan alles veranderen, zodat alles eindelijk 

helemaal geheel kan zijn zoals het bedoeld is, zoals het feitelijk, objectief gezien, altijd al 

was, altijd IS en altijd zal zijn. Dit is Begin, het Midden en het Einde van alle bewegingen in 

de duizeligmakende dans van de duizende levensvormen. Dit is het Grootste Geheim en de 

Grootste Schat. Dit is de enige kans op verandering en verbetering. Dit is de troostprijs voor 

hen die troost nodig hebben en de hoofdprijs voor hen die het smalle pad van hun waarheid 

durfden volgen. Dit is de inspiratiebron van de gelukkigen, de krachtbron van de 

ongelukkigen en het doel van alles wat is. 

In de vier hoeken van de kaart zien wij de vier elementen, de vier evangelisten afgebeeld: de stier, de leeuw, de 

adelaar en de mens. Zij beschermen een ovaal, als een geboortekanaal, dat wordt gevormd door een lange slang 

die in zijn eigen staart bijt. In dit ovaal: de dansende, androgyne mens die alle tegenstellingen in zich verenigt 

en door zijn dans de wereld vorm geeft. In zijn rechterhand houdt hij een rechte slangenstaf vast en in zijn 

linkerhand een gebogen slang.

Mijn boek over Tarot - Kaarten

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?