Boekwerk Jaarstukken 2010 - Bestuurlijke informatie van de ...

Jaarstukken
2010
27 april 2011

Voorwoord
jaarstukken 2010

Voorwoord van het college bij de jaarstukken 2010
2010 was het eerste uitvoeringsjaar van het coalitieprogramma Ruimte voor Elkaar. Het heeft sterk in het
teken gestaan van de noodzakelijke ombuigingen. Dat gaf een dynamische spanning: we willen graag investeren
in de toekomst en tegelijk moeten we flink bezuinigen als gevolg van de economische crisis.
De economische crisis heeft twee grote effecten op onze gemeentefinanciën. De eerste is dat het Rijk zijn
begroting op orde moet brengen. Het rijk kort daarom o.m. op de uitkeringen aan de gemeenten.
Daarnaast is de groei van de woningmarkt fors beperkt. We moeten anticiperen op een krimpsituatie op
termijn. Daardoor lijden we verlies op onze grondexploitaties. Beide effecten zorgen ervoor dat we fors
moeten ombuigen.
Dat betekent een stevige herbezinning van onze visie op de samenleving en de overheid van de toekomst.
Daar ging in 2010 veel aandacht naar uit. Het mondde uit in alle voorstellen voor ombuigingen, maar ook
investeringen in de voorjaarsnota 2011.
We merkten de gevolgen ook in de jaarstukken 2010. Met de Task Force grondexploitatie hebben we hard
gewerkt om ontwikkelingen op de woningmarkt en die van de bevolking te vertalen voor de grondexploitaties.
De raad heeft besloten tot ingrijpende herwaardering van verschillende projecten. De financiële gevolgen ervan
zijn voor 2010 in deze jaarstukken vertaald.
Naast de ombuigingen hebben we met z’n allen nog veel werk verzet in 2010. Over al die activiteiten
informeren we u in deze jaarstukken.
Het college van burgemeester en wethouders van Doetinchem.
3

Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1.* Rekeningresultaat en bestemming 9
Hoofdstuk 2. Programma’s 17
Hoofdstuk 3. Paragrafen
paragraaf 1 lokale heffingen 63
paragraaf 2 weerstandsvermogen 69
paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen 87
paragraaf 4 financiering 97
paragraaf 5 bedrijfsvoering 103
paragraaf 6 verbonden partijen 113
paragraaf 7 grondbeleid 129
paragraaf 8 rechtmatigheid 143
Hoofdstuk 4.* Analyse van het rekeningresultaat 155
Stand van zaken kredieten 179
(valt niet onder accountantscontrole)
Hoofdstuk 5.* Balans en toelichting op de balans 190
Overzicht reserves en voorzieningen 213
Hoofdstuk 6.* Verantwoording in het kader van Single 221
information single audit
Hoofdstuk 7.* Controleverklaring 229
Hoofdstuk 8.* Besluit 235
* Deze hoofdstukken maken onderdeel uit van de jaarrekening en vallen onder de
controle door de accountant
5

Hoofdstuk 1
Rekeningresultaat en bestemming

Hoofdstuk 1. Rekeningresultaat
1. Het rekeningresultaat 2010
Dit hoofdstuk informeert u op hoofdlijnen over de rekeningresultaten 2010 en de resultaatbestemmingen.
Ook ziet u welke gevolgen de resultaten hebben op de algemene reserves. Het financiële
resultaat 2010 is het resultaat ten opzichte van (de bijstellingen op) de begroting 2010. De begroting
2010 is in de loop van het jaar bijgesteld in de financiële monitoren 2010 en door besluiten van de
raad over specifieke onderwerpen.
Het resultaat 2010 van onze organisatie onderscheiden we in twee delen:
Resultaat reguliere begroting
We hebben een positief resultaat op de reguliere de begroting van € 3,1 miljoen. Dit is het resultaat
op alle activiteiten van onze gemeente, met uitzondering van de grondexploitatie.
In de financiële monitoren van 2010 hebben we op de reguliere activiteiten per saldo al voordelige
resultaten van € 0,6 miljoen gepresenteerd. Ook de dekking van het voorbereidingskrediet voor de
Oostelijke randweg van € 2,75 miljoen is reeds in het resultaat van de reguliere begroting verwerkt.
Het betekent dat we in 2010 ons werk ruim binnen de kaders van de begroting goeddeels hebben
uitgevoerd. We voerden onze taken uit, ondanks de drukte voor het ombuigingsproces. De dagelijkse
uitvoering en het strategisch vooruit zien gingen hand in hand en concurreerden soms met elkaar in
hun roep om niet aflatende aandacht. Het is mooi om het jaar 2010 dan af te sluiten met een goed
financieel resultaat in de reguliere begroting. Nog belangrijker vinden we echter dat we onze begrote
activiteiten uitvoeren en inhoudelijke doelen bereiken voor onze gemeente. Wat we allemaal hebben
gedaan en welke resultaten dat heeft opgeleverd leest u in hoofdstuk 2 Programma’s en in hoofdstuk
3 Paragrafen.
Het grootste deel van de beoogde doelen zijn gerealiseerd. Een aantal activiteiten zijn nog volop in
uitvoering en lopen over in het volgende jaar. Daarom willen we van het resultaat reguliere begroting
€ 2,2 miljoen bestemmen voor activiteiten die we in 2011 afronden. Het resultaat op de reguliere
begroting over 2010 na bestemming bedraagt dan nog € 0,9 miljoen. Dat voegen we toe aan de
algemene reserve bedrijfsvoering.
Resultaat grondexploitatie
De grondexploitatie was ook in het afgelopen jaar weer een onderwerp van voortdurende aandacht.
De speciaal ingestelde Task force Grondexploitatie heeft verschillende keren aan het college en de
raad gerapporteerd over de gevolgen van de economische crisis en de krimp in onze regio.
Het bestuur heeft op basis van deze rapporten besloten tot ingrijpende bijstellingen van de
woningbouw-productie. De besluiten zijn in deze jaarstukken 2010 verwerkt. Het leidt tot een
nadelig resultaat op de grondexploitatie van € 12,6 miljoen over 2010.
In het financiële meerjarenperspectief treffen we een risicoreserve grondexploitatie waarmee we
de risico’s in de komende jaren afdekken. In hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid geven we een
uitvoerige analyse van en toelichting op de ontwikkelingen en resultaten van de grondexploitatie.
Per saldo is het resultaat van onze organisatie na mutaties in de reserves een nadeel van
€ 9,5 miljoen. In onderstaand overzicht leest u ons rekeningsresultaat 2010.
9

2. Resultaatbestemming
Het totale saldo van de jaarrekening na mutaties in de reserves bedraagt € 9,4 miljoen. Wij stellen u
voor dit resultaat als volgt te bestemmen:
Ad a. bestemmingsvoorstellen / overhevelen budgetten naar 2011 ad € 2.218.000
In de jaarrekening 2010 zijn budgetten niet besteed omdat de bijbehorende activiteiten (nog) niet zijn
uitgevoerd. Soms zijn bestemmingsvoorstellen gedaan over het voordelige resultaat. In hoofdstuk 4
paragraaf 2, zijn alle bestemmingsvoorstellen beschreven. We stellen voor om deze middelen in 2011
opnieuw beschikbaar te stellen zodat in dat jaar de activiteiten kunnen worden uitgevoerd. In totaal
gaat het om een bedrag van € 2.218.000.
De bestemmingsvoorstellen onderwerpen we aan een aantal strikte voorwaarden:
• Het zijn concrete activiteiten die vanuit 2010 doorlopen in 2011;
• Met deze budgetten wordt niet jaar op jaar geschoven;
• We zien er scherp op toe dat de activiteiten in 2011 worden uigevoerd;
• De bestemmingen zijn op basis van bestaand beleid bij het opmaken van de jaarstukken.
Neemt de raad bij de voorjaarsnota 2011ombuigingsmaatregelen die invloed hebben op de posten
van de bestemmingsvoorstellen? Dan vervallen deze bestemmingsvoorstellen ten gunste van het
resultaat 2011 en uiteindelijk van de algemene reserve.
De bestemmingsvoorstellen/ over te hevelen budgetten naar 2011 zijn opgenomen in het onderstaande
overzicht.
10
1

Ad b. Resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen van € 919.000 voordelig
Dit is het resultaat op de reguliere begroting over 2010 na bestemmingsvoorstellen.
Het resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen wordt toegevoegd aan de algemene
reserve bedrijfsvoering. Zie paragraaf 5 hierna.
Ad c. Resultaat grondexploitatie 2010 van € 12.599.000 nadelig
De grondexploitatie laat in 2010 een nadelig resultaat zien van € 12.599.000. Dit resultaat wordt
onttrokken aan het saldo van de algemene reserve grondexploitatie. Door toepassing van het cascademodel
heeft dat gevolgen voor de algemene reserve bedrijfsvoering.
Voor een uitvoerige toelichting op het resultaat van de grondexploitatie 2010 verwijzen we u naar
hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid.
3. Overheveling tussen reserves
We willen enkele reserves opheffen of saldi muteren met de algemene reserve bedrijfsvoering.
11
Project Overschrijding 2010 Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044
1

Toelichting:
Van algemene reserve bedrijfsvoering naar algemene reserve grondexploitatie
Voor het jaar 2010 voldoet het saldo van de reserve grondexploitaties niet aan de aangegeven bandbreedte
zoals vastgesteld bij de invoering van het Cascademodel in 2006.
De benedengrens is vastgesteld op 10% van de verzamelde beginboekwaarde van alle grondexploitaties.
Om weer op de benedengrens te komen moet een bedrag van € 12.550.000 worden toegevoegd
aan de algemene reserve grondexploitaties. Dit bedrag wordt ten laste gebracht van de algemene
reserve bedrijfsvoering. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf 7 grondbeleid.
Reserve strategische aankopen naar algemene reserve grondexploitatie
De raad heeft besloten om verschillende projecten stop te zetten of uit te stellen. Daardoor zijn
verschillende gronden afgewaardeerd en/of toegevoegd aan de voorraad strategische gronden. De
rente- en beheerskosten ervan kunnen niet langer worden betaald uit de reserve strategische aankopen.
Daarom wordt de financieringssystematiek van strategische gronden aangepast en de reserve
overgeheveld naar de algemene reserve grondexploitatie. Voor verdere toelichting verwijzen wij naar
de paragraaf 7 grondbeleid.
Overhevelingen overige reserves
Ons beleid is om het aantal bestemmingsreserves te beperken. Daarom worden de reserve onderwijsachterstandenbeleid
en de reserve cultuurhistorisch beleid in 2010 opgeheven en de saldi ervan
overgeheveld naar de algemene reserve. In 2011 wordt de reserve volkshuisvesting opgeheven. Vooruitlopend
erop wordt het verwachte restant saldo alvast overgeheveld naar de algemene reserve.
Tenslotte wordt het saldo van de reserve groot onderhoud werkplaats toegevoegd aan de voorziening
periodiek onderhoud gemeentelijke gebouwen (pogg).
4. Aanvullende kredieten voor grondexploitaties
Op basis van een analyse per project bij de jaarstukken 2010 constateren we enkele overschrijdingen.
Deze kennen vooral een administratieve oorzaak. Het gaat om de volgende projecten waarvoor
aanvullend krediet wordt aangevraagd tot € 6.544.133.
Project Overschrijding 2010 Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044
De Veentjes (fase II) € 3.062.217 € 3.068.371
Ov. Strategische gronden 0 € 502.575
Landgoed ‘tMaetland € 1.646 Afgesloten per 31-12-2010
Wijnbergen Midden Westen € 44.180 € 64.143
Totaal € 3.890.844 € 6.544.133
Bij het project Wijnbergen EVZ is de interne grondverrekening ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het
Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen. De verrekening was begroot.
Bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl de
bruto uitgaven ad €3,9 miljoen gelden.
De aankoop van het perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen
is niet meegenomen bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5
miljoen voor strategische aankopen. Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven
en heeft deze aankoop niet meegenomen.
Bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst Wijnbergen Midden Westen zijn de rentekosten/plankosten
€0.06 miljoen niet meegenomen.
Een uitgebreide toelichting leest u in hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid.
12

Project Overschrijding 2010 Aanvullend Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044
De Veentjes (fase II) € 3.062.217 € 3.068.371
5.
Ov. Ov.
Gevolgen
Strategische Strategische
resultaten
gronden
en bestemmingsvoorstellen voor
0
algemene reserves
€ 502.575
Landgoed Landgoed ‘tMaetland € 1.646 Afgesloten per 31-12-2010
De resultaten en bestemmingsvoorstellen in de jaarstukken 2010 hebben gevolgen voor de algemene
Wijnbergen Midden Westen € 44.180 € 64.143
reserves. De mutaties op de algemene reserve bedrijfsvoering en de algemene reserve grondexploita-
Totaal € 3.890.844 3.890.844 € 6.544.133
tie zijn in onderstaande overzichten verwerkt.
Mutaties 2010 op de algemene reserve bedrijfsvoering
Project Overschrijding 2010 Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044
De Veentjes (fase II) € 3.062.217 € 3.068.371
Ov. Strategische gronden 0 € 502.575
Landgoed ‘tMaetland € 1.646 Afgesloten per 31-12-2010
Wijnbergen Midden Westen € 44.180 € 64.143
Totaal € 3.890.844 € 6.544.133
Mutaties 2010 op de algemene reserve grondexploitatie
6. Stand van de algemene reserves
Voor het beoordelen van onze weerstandscapaciteit is de omvang van de saldi van de algemene
reserves belangrijk. Deze saldi zijn beïnvloed door de resultaten en bestemmingsvoorstellen in de
jaarstukken 2010. De gevolgen die hierboven zijn berekend worden gemuteerd op de saldi van de
algemene reserves. In onderstaande overzichten leest u de saldi voor verwerking van de resultaten en
bestemmingsvoorstellen per 31 december 2010. Vervolgens laten we de saldi zien nadat de resultaten
en bestemmingsvoorstellen 2010 zijn verwerkt.
Stand van de algemene reserves voor resultaatbestemming
De stand van de algemene reserves per 31 december 2010 bedraagt:
13
2
2

Stand van de algemene reserves na resultaatbestemming
Rekening houdend met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat bedraagt de stand van de
algemene reserve bedrijfsvoering en de algemene reserve grondexploitatie als volgt.
De stand van de algemene reserves na resultaatbestemmingen bedragen dan in totaal:
De reserve NUON-aandelen geblokkeerd is onveranderd in 2010.
De reserve NUON-aandelen vrij is conform de begroting 2010 opgenomen in de algemene reserve
bedrijfsvoering.
7. Overzicht van baten en lasten
In onderstaand overzicht ziet u een recapitulatie van de baten, de lasten en het saldo per programma
die zijn opgenomen in de jaarrekening 2010. In het overzicht is programma 8 gesplitst in algemene
dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves en voorzieningen. Verder laat het overzicht het
rekeningresultaat voor en na bestemming zien, dat is gepresenteerd aan het begin van dit hoofdstuk.
De opzet en de indeling van dit overzicht worden voorgeschreven in het Besluit begroting en verantwoording
(BBV).
14

Hoofdstuk 2
Programma's

Hoofdstuk 2. Programma’s
Toelichting op de programma’s
In deze jaarstukken 2010 treft u andere programma’s aan dan in de programmabegroting 2010.
Dat komt omdat er in maart 2010 verkiezingen zijn geweest. Die hebben geleid tot het nieuwe
coalitieakkoord “Ruimte voor elkaar”. Dit akkoord heeft de raad vastgesteld op 29 april 2010.
Vanaf dat moment is het nieuwe coalitieakkoord leidend voor de doelstellingen die we willen bereiken.
Daarom heeft de raad op 1 juli 2010 besloten dat de thema’s uit “Ruimte voor elkaar” de nieuwe
programma’s vormen in de gemeentebegroting.
Ook de dashboards over 2010 zijn aangepast aan de nieuwe programma-indeling. In de nieuwe
dashboards zijn de activiteiten uit het oude dashboard 2010 overgenomen aangevuld met activiteiten
voor 2010 uit het nieuwe coalitieakkoord. Deze dasboards zijn in de beeldvormende raadsvergaderingen
besproken.
In de nieuwe programma’s van de jaarstukken zijn de activiteiten uit de dashboards 2010 overgenomen.
Bij de programma’s geven we een toelichting op de voortgang van de activiteiten en de
resultaten in 2010. Het zal duidelijk zijn dat deze programma’s niet meer te vergelijken zijn met de
programmabegroting 2010.
In de programma’s is het bestuurlijk dashboard opgenomen. Met een kleur wordt de stand van zaken
van de onderwerpen per einde 2010 weergegeven. De kleuren hebben de volgende betekenis:
Resultaat
Resultaat is gehaald of resultaat zal gehaald worden na
bijstelling
Resultaat moet mogelijk bijgesteld worden
Resultaat is niet gehaald
Planning Planning is gehaald, eventueel na bijstelling
Planning staat onder druk
Planning is niet gehaald
Middelen Middelen waren/zijn toereikend
Middelen moeten mogelijk bijgesteld worden
Middelen waren/zijn niet toereikend
Waar hierboven wordt gesproken over bijstelling, bedoelen we bijstelling door de raad. In dat geval
hebben Waar we hierboven in het bestuurlijk wordt gesproken dashboard een over gewijzigde bijstelling, afspraak bedoelen aan de we raad bijstelling voorgelegd. door de raad. In dat geval
hebben we in het bestuurlijk dashboard een gewijzigde afspraak aan de raad voorgelegd.
17

Programma 1: Werk in een sterke economie
Economische ontwikkeling
Inleiding
In haar streven naar een innovatieve en duurzame ontwikkeling voor Doetinchem en de regio Achterhoek
heeft onze gemeente in nauwe samenwerking met de ondernemingsverenigingen en de regio
een visie en plannen ontwikkeld met als uiteindelijk doel de werkgelegenheid en de koopkracht in
haar verzorgingsgebied te stimuleren. Consequent en in samenwerking zijn de acties opgepakt en is
gewerkt aan zaken waar Doetinchem goed in is: de middenstand, techniek, zorg en onderwijs. Daarnaast
werken we ten gunste van de economische ontwikkeling van Doetinchem en de regio, verder
aan een impuls van de sector recreatie en toerisme.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Uitvoering economisch actieplan
In 2010 is hard gewerkt aan de uitvoering van het economisch actieplan.
Dit heeft ertoe geleid, dat de volgende resultaten zijn geboekt:
• het Centrum voor Jong Ondernemerschap is ingericht en er is een stageinformatiegids en
-helpdesk voor ondernemers en studenten ontwikkeld.
• er is in opdracht van de gemeente onderzoek verricht, zoals een haalbaarheidsonderzoek hbo
onderwijs, een onderzoek naar de wensen en behoeften bij senioren en een koopstromenonderzoek
(consumentenonderzoek) in de binnenstad.
• Er heeft actief promotie en acquisitie voor het A18 bedrijvenpark en de ontwikkeling van
parkmanagement aldaar plaatsgevonden.
• Voor het bedrijventerrein Akkermansweide is een verkenning gestart voor een mogelijke
revitalisering van dit gebied.
• Voor bedrijventerrein Verheulsweide zijn belangrijke vorderingen op het gebied van het verduurzamen
en revitaliseren van dit bedrijventerrein gemaakt. Daarnaast wordt het parkmanagement op
Verheulsweide verder uitgebouwd.
• Uitbouw van het parkmanagement in het industriegedeelte van De Huet zijn beslag gehad.
• Met de oprichting van “De Doetinchemse uitdaging” is een eerste aanzet gemaakt om het maatschappelijk
betrokken ondernemen in Doetinchem te stimuleren en daar waar dit gebeurde verder
uit te bouwen.
• De warenmarkt is verplaatst en met de herinrichting van het marktplein is de gezellige en goedbezochte
markt verbonden met de Doetinchemse binnenstad.
• De gemeente heeft het contact tussen haar en de ondernemersverenigingen Wehl en Gaanderen
(opnieuw) opgestart.
Opstellen economisch contract
In 2010 is een aanvang gemaakt met de voorbereidingen voor een economisch contract met de
Doetinchemse ondernemersvereniging IG&D. In dit contract worden wederzijds afspraken gemaakt
over onder meer het onderhoud en het beheer van bedrijventerreinen (het fysieke aspect) en het inschakelen
van werkzoekenden en minder validen in de bedrijven en middenstand (het sociale aspect).
Begin 2011 gaan alle partijen aan tafel om met elkaar tot definitieve afspraken voor het contract te
komen.
19

Recreatie & Toerisme
Promotiecampagne Achterhoek
In het kader van het Toeristisch Recreatief Ontwikkelings Plan wordt er door middel van de
promotiecampagne Achterhoek voordurend gewerkt aan imagoverbetering van de Achterhoek
als toeristische regio. Samen met alle betrokken gemeenten en de regio Achterhoek(TROP) zijn
er jaarlijks verschillende promotiecampagnes, zoals bijvoorbeeld ‘de smaak ven Echt Achterhoek’,
uitgevoerd.
Aanleg informatiezuilen
Dit project is vervangen door ‘digitale informatievoorziening’. Als gevolg van technologische ontwikkelingen
en veranderingen in marktcommunicatie is het project aangepast. Er is vooral ingezet
op informatievoorziening via het internet bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een tweetal
Achterhoekse ‘layars’ (augmented reality).
Toeristische objectbewegwijzering
De voorbereidingen verlopen volgens planning en naar verwachting zal in het najaar van 2011 de
objectbewegwijzering met de internationaal bekende “bruine borden” gereed zijn. Doetinchem start
in 2011 (fase 2) met het plaatsen van Toeristische objectbewegwijzering; de internationaal bekende
‘bruine borden’.
Routestructuur Slangenburg en omgeving
Routestructuur Slangenburg en omgeving betreft het herstel van oude school- en kerkpaden.
De Vrienden van de Heerlijckheid Slangenburg trachten in overleg met grondeigenaren en betrokkenen
voordurend ‘nieuwe’ paden te realiseren.
Aanleg fietspad Doetinchem-Anholt
De voorbereidingen verlopen volgens planning en naar verwachting zal het traject in het najaar van
2011 gebruiksklaar zijn. Aanleg van het traject Doetinchem-Ulft start in het voorjaar van 2011.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitvoering economisch actieplan
Opstellen economisch contract
Promotiecampagne Achterhoek
Aanleg informatiezuilen
Toeristische objectbewegwijzering
Routestructuur Slangenburg en omgeving
Aanleg deel fietspad Doetinchem Anholt
20

Bedrijventerreinen
Inleiding
Doetinchem geeft ruimte om te ondernemen. Naast de bestaande bedrijfsterreinen ontwikkelen
wij met drie regiogemeenten een regionaal bedrijventerrein aan de A-18.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
A-18 Bedrijventerrein: Identiteitsbepaling en acquisitie
In opdracht van de stuurgroep A18 is door de afdeling Wonen & Bedrijven een marketing- en acquisitieplan
uitgewerkt. Dit plan is door de stuurgroep behandeld en vastgesteld en wordt bij de lopende
acquisitie van de kavels op dit bedrijventerrein gehanteerd.
A-18 bedrijventerrein: Bedrijfsverplaatsing ESBRO
In 2010 heeft de Taskforce inzake verplaatsing Esbro haar werkzaamheden afgerond en heeft de
raad ingestemd met de verplaatsing van dit bedrijf naar het bedrijventerrein A-18. In verband met de
daadwerkelijke verplaatsing van het bedrijf is een definitief plan opgesteld en een milieuvergunning en
bouwvergunning aangevraagd. De ondertekening van de verkoopovereenkomst stond gepland voor
december 2010. Dit is iets vertraagd doordat er nog een paar aandachtspunten uitgezocht moesten
worden. Onder andere over de hoogspanningslijn en de stroomvoorziening.
Naar verwachting zullen in het voorjaar van 2011 de vergunningen rond komen en kan met de bouw
van het nieuwe bedrijf op het A-18 bedrijventerrein een start worden gemaakt.
A-18 Bedrijventerrein: Haalbaarheidsstudie nieuw stadion vv De Graafschap
Begin 2010 heeft het college een taskforce opdracht gegeven onderzoek te doen naar de mogelijkheid
voor ontwikkeling en bouw van een nieuw stadion op het A-18 bedrijventerrein. Dit onderzoek
verliep volgens 4 sporen te weten:
• De ruimtelijke ontwikkeling van het stadion op het RBT
• De economische ontwikkeling van een nieuw stadion op het RBT
• De sportieve, sociale- en maatschappelijke ambities van BVO de Graafschap
• De veiligheid in en om het stadion
In november 2010 heeft de taskforce haar eindrapportage gepresenteerd en hebben wij besloten
om met de 3 deelnemende gemeenten aan het regionaal bedrijventerrein (A-18 Bedrijvenpark) de
mogelijkheden, vestiging en ontwikkeling van een (multifunctioneel) Achterhoeks stadion op dit
terrein te bespreken.
Hierop volgend heeft het bedrijf BAM - in nauw overleg met BVO de Graafschap - besloten om een
haalbaarheidsonderzoek te doen naar een (daadwerkelijke) ontwikkeling, bouw en exploitatie van
een nieuw stadion voor BVO De Graafschap. Belangrijke onderzoeksitems voor BAM zijn de ruimtelijke
inpassing van een nieuw stadion op het bedrijventerrein A-18, mogelijkheden op het gebied van
economische- en commerciële activiteiten in en rond het stadion en een gezonde financiële exploitatie
van een dergelijk nieuw stadion. Eind maart 2011 wordt duidelijk of de plannen voor een nieuw
stadion realiseerbaar zijn.
Revitalisering Verheulsweide
In 2010 zijn de subsidiegelden door de provincie beschikt (€ 4 mln.) en grotendeels door ons
ontvangen. De voorbereiding voor de 1e fase van de revitalisering is afgerond en de aanbesteding
gestart. De verkoop van de bermen lopen -na enige aanpassingen- voorspoedig. Daarnaast wordt
het parkmanagement op Verheulsweide verder uitgebouwd.
21

Revitalisering Akkermansweide
Ook het bedrijventerrein Akkermansweide wordt aangepakt; in 2011 is begonnen met een
verkenning voor een mogelijke revitalisering van dit gebied.
Stand van zaken koopstromenonderzoek / consumentenonderzoek binnenstad
In opdracht van de gemeente Doetinchem is een koopstromenonderzoek in de periode september
- december 2010 uitgevoerd. In het onderzoek komt aan de orde voor wie Doetinchem een koopstad
is en welke wensen/eisen de doelgroep aan de binnenstad van Doetinchem stelt. Een begeleidingscommissie
(bestaande uit de ondernemersvereniging, het centrummanagement, een belegger,
planoloog, verkeerskundige en econoom) heeft het betreffende onderzoeksbureau geselecteerd en
(positief) kritisch het proces en de resultaten gevolgd. Op 28 december 2010 zijn de uiteindelijke
uitkomsten van dit onderzoek aan de winkeliers uit de binnenstad gepresenteerd.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
RBT voortgang bestemmingsplan bedrijventerrein
RBT identiteitsbepaling en acquisitie
Bedrijfsverplaatsing Esbro
Haalbaarheidsstudie nieuw stadion vv De Graafschap
Renovatie Verheulsweide
Onderzoek naar koopstromen winkelcentrum
Werkgelegenheid
Inleiding
De beste economische- en sociale voorziening is een betaalde baan. Werk geeft je inkomen,
ontwikkelt je talenten en geeft je sociale contacten. Wij accepteren niet dat mensen die kunnen
werken ongewild thuiszitten. In de huidige economische tijden vergt dat extra aandacht. Na 2009
was ook 2010 een moeilijk jaar als gevolg van de economische crisis. Aan het eind van 2010 was
gelukkig een lichte opleving van de economie merkbaar.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Aantal personen in de bijstand (WWB) < 850
Als gevolg van economische crisis en oplopende werkloosheid is dit doel niet gehaald. De eindstand
van 2010 wordt ongeveer 950 personen in de bijstand. Met name het aantal jongeren in de bijstand is
sterk gestegen. Dit beeld is specifiek voor de Achterhoek. Een geringe daling van het aantal personen
in de bijstand is nu zichtbaar.
Pilot GUUS structureel invoeren
Zoals gepland heeft GUUS ongeveer een jaar na de start het break-evenpoint in september 2010
bereikt. Eind 2010 waren 12 Doetinchemse re-integreerders bij GUUS werkzaam.
De omzet op basis van het (lage) uurtarief van 8,50 euro is inmiddels voldoende voor re-integratiebedrijf
C2U om met ingang van 2011 GUUS als zelfstandige dochteronderneming te laten functioneren.
De inbreng van de gemeente wordt beperkt tot beleidsmatig relatiebeheer.
Minder uitgaven op kortdurende dienstverbanden ten laste van het Participatiebudget
Deze kosten zijn goed onder controle. Het budget wordt niet overschreden en het aantal dienstverbanden
ten laste van het P-budget is drastisch teruggebracht.
22
1

Meer maatwerk op uitgaven P-budget
In 2009 en 2010 zijn alle re-integratie-instrumenten opnieuw beschreven en aanbesteed.
De instrumenten kunnen nu voor een belangrijk deel modulair worden ingezet. Maatwerk is nu goed
mogelijk.
ESF subsidie voor project 55+ en actieplan jeugdwerkloosheid
Beide aanvragen zijn positief beschikt. De verantwoording is conform de richtlijnen. De afdeling werk
en inkomen heeft 180 bijstandsgerechtigden in de leeftijd van 55 jaar of ouder gesproken en beoordeeld
of toetreding tot het project zinvol zou kunnen zijn. In het project zijn 71(25 man en 46 vrouw)
bijstandsgerechtigden ingestroomd. Deze klanten zijn in de projectperiode door een tweetal medewerkers
van de afdeling intensief begeleid. Binnen de projectperiode van 1 jaar zijn 9 mensen begeleid
naar (deel)arbeid. Bovendien zijn 16 klanten een trede hoger op de re-integratie ladder gekomen.
De verwachting is dat deze klanten in 2011 nog verder richting uitstroom ontwikkelen. De overige
46 klanten zijn niet verder gekomen op de re-integratieladder of is de uitkering gestopt binnen de
projectperiode.
Actieplan jeugdwerkloosheid
Het actieplan is opgesteld in samenwerking met een groot aantal partijen uit de wereld van het
onderwijs, het bedrijfsleven, gemeenten en UWV. Daarmee is een door alle partijen gedragen plan
ontstaan. In november 2010 is de tussenbalans opgemaakt in een bijeenkomst met een groot aantal
bij de uitvoering betrokken partijen. De voortgang is conform het plan. In het actieplan hebben wij
als doelstelling opgenomen om eind 2011 het niveau van jeugdwerkloosheid in de Achterhoek te
handhaven op het niveau van 2009 (ongeveer 739 werkloze werkzoekende jongeren, eind juni). In de
Regio Achterhoek heeft dit aantal in februari 2010 met 995 zijn hoogtepunt bereikt. In oktober 2010
is dit aantal gedaald tot 842. Dit betekent dat het onwaarschijnlijk is dat de aanvankelijke angst voor
een verdubbeling van de jeugdwerkloosheid bewaarheid zal worden. De 9 projecten die mede gefinancierd
zijn vanuit het actieplan hebben op meerdere manieren bijgedragen aan dit resultaat.
Zo hebben met behulp van jongerenvouchers ruim 60 jongeren een arbeidscontract gekregen, en zijn
ook door diverse gemeenten loonkostensubsidies ingezet. Ongeveer 240 jongeren hebben deelgenomen
aan diverse projecten van de Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn en er zijn ruim 40 jongeren
in traject geweest bij ‘Graafschap helpt scoren’. Ook is door VNO-NCW geïnvesteerd in de informatievoorziening
over diverse stimuleringsregelingen voor bedrijven. De projecten uit het actieplan
worden gefinancierd vanuit rijksmiddelen en ESF.
Opzetten centrum voor starters
Zie Uitvoering economisch actieplan; Centrum voor jong ondernemerschap.
Project Achterhoekse Talenten in beeld (1500 PO’s en CTC’s in Achterhoek uitvoeren)
De gemeenten in de Achterhoek, het UWV-werkbedrijf en de SW-bedrijven WEDEO, Hameland en
Delta hebben samen een nieuwe methode ontwikkeld om de mogelijkheden van werkzoekenden op
de arbeidsmarkt beter in kaart te brengen. Nog eens 1100 werkzoekenden krijgen een competentiescan.
Zo worden de competenties en vaardigheden van 1500 werkzoekenden beschreven. Dit kan hen
helpen om - al dan niet met begeleiding - beter een passende baan te vinden. Inmiddels hebben ruim
1150 werkzoekenden van deze methode gebruik gemaakt. Het project loopt tot 1 juli 2011 en wordt
mede gefinancierd door de provincie Gelderland.
23

Realisatie Werkplein
Het Werkplein is in december 2010 in gebruik genomen. De (na)druk heeft gelegen op het organiseren
van de huisvesting en minder op het integreren van het dienstverleningsproces. Met het UWV
Werkbedrijf is overeenstemming over het gezamenlijk organiseren van de dienstverlening aan de
klant van binnenkomst tot en met de intake. Dit gezamenlijke werkproces wordt in het 2e kwartaal
2011 ingevoerd. Ook in de dienstverlening aan werkgevers wordt samengewerkt. Niet alleen met het
UWV Werkbedrijf, maar ook met de Wedeo en de gemeenten Montferland, Bronckhorst en Doesburg.
De bezuinigingen op het UWV Werkbedrijf, zowel op het re-integratiebudget als op de eigen organisatie,
vormen een beperking in deze samenwerking.
Career Center Achterhoek (CCA)
Het haalbaarheidsonderzoek is afgerond. De conclusie is dat onvoldoende bedrijven zich willen verbinden
aan het CCA. Minimaal 30 bedrijven/instellingen zijn nodig voor een levensvatbare bedrijfsvoering.
Slechts 4 bedrijven waren uiteindelijk bereid de verklaring te tekenen.
In overleg met het programmateam duurzame economie wordt nu onderzocht of er nog alternatieven
denkbaar zijn.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitgaven Wet werk en bijstand
Aantal huishoudens in bijstand < 850
Pilot Guus structureel invoeren
Minder uitgaven op kortdurende dienstverbanden
Meer uitgaven op maatwerk en scholing
ESP subsidie aanvraag project 55+ en actieplan jeugdwerkloosheid
Actieplan Jeugdwerkloosheid
Opzetten centrum voor starters
In de Achterhoek 1500 PO’s en CTC’s uitvoeren
Realisatie Werkplein
CCA, haalbaarheidsonderzoek
Wat heeft dat gekost?
24

Programma 2: Prettig wonen in een wijk en dorp
Leefbaarheid/wijkwerk
Inleiding
Bewoners zijn in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de leefbaarheid in hun wijk. Leefbaarheid
wordt vooral bepaald door de manier waarop we met elkaar omgaan. De gemeente, de wijkteams en
de burger moeten ervoor zorgen dat straten schoon en veilig zijn, dat er aantrekkelijk groen is in een
buurt en dat er volop speelplekken zijn voor kinderen om buiten te spelen. Onze ambitie is eenvoudig:
wij streven naar wijken die schoon, heel, veilig en sociaal zijn.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Buurtagenda’s
In verschillende wijken/buurten hebben de wijkteams zich in het kader van de buurtagenda
bezig gehouden met bewonersparticipatie. In interactie met de bewoners zijn op verschillende manieren
voor hen praktische, herkenbare en overzichtelijke zaken besproken. Twee voorbeelden zijn
Wehl en Overstegen.
In Wehl zijn straathoekgesprekken gehouden met bewoners van de Julianastraat en omgeving. Enkele
wensen met betrekking tot de inrichting van de openbare ruimte zijn direct opgepakt.
In Overstegen zijn voor de bewoners van de Airbornestraat en omgeving enkele straatpicknicks georganiseerd.
Hier is een D-ton project voor renovatie van een speelterrein aan de Monte Casinostraat
uit voortgekomen.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Twee nieuwe buurtagenda’s
Centrum
Inleiding
Mensen uit de gehele Achterhoek maar ook daarbuiten (zoals Nederlandse en Duitse toeristen) treffen
elkaar in het centrum van Doetinchem. Wij vinden het belangrijk dat dit centrum goed bereikbaar
en voldoende voorzieningen heeft.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Masterplan Ei
Ten aanzien van dit onderwerp hebben wij eind 2010 besloten om de bestuursopdracht voor het centrumplan
(Masterplan Ei) te koppelen aan de Structuurvisie.
Volgens de dynamische jaarplanning zullen beide kaderdocumenten (de Structuurvisie en het Masterplan
Ei) in juni 2011 aan de raad worden voorgelegd.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Masterplan Ei
25

Sport
Inleiding
Sporten is leuk. Het is bovendien belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van mensen.
Maar ook voor het leren van normen en waarden. De relatie tussen breedtesport en topsport is
belangrijk. Maar bij de topsport heeft de gemeente geen financiële bemoeienis. Bij de breedstesport
wel. Belangrijk is de bereikbaarheid van sportvoorzieningen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Kadernota sport
Het proces rond de kadernota sport is in volle gang. De nota heeft een financiële paragraaf. De
ombuigingen binnen de portefeuille sport zijn daarop van invloed. Zo gauw er meer zicht op deze
ontwikkeling kan er ook een advies bij de nota worden geformuleerd. Misschien moet er dan ook
nog inhoudelijk worden aangepast. Afronding staat nog steeds gepland voor de eerste helft van 2011.
Uitwerking multifunctionele sporthal op sportpark Zuid
Op 16 december 2010 is er een beeldvormende raad geweest over dit onderwerp. De raadsleden
hebben zich laten informeren over de stand van zaken. Er moet nog een aantal punten uitonderhandeld
en uitgezocht worden. Op basis van de integrale informatie kan de raad dan een integrale
afweging maken van de haalbaarheid van de multifunctionele sporthal.
Aansluiting op provinciaal en landelijke topsport
In de kadernota gaat een paragraaf over de verhouding topsport - gemeentelijk, landelijk en provinciaal.
Uitgangspunt is dat de gemeente geen financiële banden aangaat met topsportorganisaties.
De gemeente denkt op provinciaal niveau mee met de ontwikkelingen in het kader van het Olympisch
Plan en Gelderland Sportland. De landelijke ontwikkelingen worden via de algemene informatie en de
provincie gevolgd.
Bijstelling huurtarieven sportverenigingen
De aangepaste (verlaagde) tarieven zijn doorgevoerd.
Sportservicepunt
Het Graafschap College, de gemeente Doetinchem, Sport United en IJsselkring hebben een samenwerkingsovereenkomst
getekend. In de eerste maanden van 2011 wordt gewerkt aan de inrichting
van het sportservicepunt bij het Graafschap College. Onderdelen van het sportservicepunt worden
dan al operationeel.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Kadernota sport
Uitwerking topsporthal
Aansluiting op provinciale en landelijke topsport
Bijstelling huurtarieven sportvelden afgerond
Sportservicepunt operationeel (wijkwerk)
26

Cultuur
Inleiding
Cultuur is een belangrijk middel om mensen te laten participeren in onze samenleving. Dan denken
we aan het rijke verenigingsleven van toneel, muziek en dergelijke, maar ook aan het bezoek aan
evenementen of culturele voorzieningen in de stad of in wijken en dorpen. Ook culturele vorming op
de basisschool en het voortgezet onderwijs is belangrijk. Wij willen dat in ieder geval via de brede
school stimuleren. Laagdrempeligheid is daarbij belangrijk. Maar dat is niet alles. Cultuur draagt ook
bij aan de emancipatie en de ontwikkeling van mensen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Toezicht op naleving bidbook cultuurcluster Brewinc
Het bouwproces verloopt volgens planning. Door de weersomstandigheden in de maand december
is enige vertraging ontstaan. De bouwer verwacht dit in de komende periode in te kunnen lopen. De
geplande opleverdatum van 30 juni 2011 is nog steeds realistisch. De toekomstige gebruikers zien
samen met de gemeente toe op de naleving van het bidbook. Het bidbook wordt nauwgezet gevolgd.
Afwijkingen hiervan geschieden in goed overleg en in overeenstemming met de nieuwe gebruikers en
de gemeente. Afwijkingen hebben geen gevolgen voor de kwaliteit van het gebouw.
Uitbreiding en renovatie muziekschool
De voorgenomen uitbreiding (2.000.000) maakt deel uit van de ombuigingsvoorstellen. De renovatie
van het bestaande gebouw (800.000) van de muziekschool is noodzakelijk voor het behoud van het
gebouw.
Evaluatie evenementenbeleid
In 2010 zouden wij het uitvoeringsbeleid voor evenementen evalueren. Dit gaat onder andere over
vergunningen, veiligheidsmaatregelen, horeca en handhaving. Deze aspecten lopen ook mee in de
ombuigingsvoorstellen. Vandaar dat wij de evalutatie willen uitstellen tot na de besluitvorming over
de ombuigingen.
Dan wordt het uitvoeringsbeleid gelijk ook aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving. Ook worden
de wensen die burgers en/of bedrijven geuit hebben onderzocht en zo mogelijk verwerkt in het
beleid. De mogelijkheden voor het gebruik van het Marktplein en het frequenter gebruik van de Tennishal
worden ook bij de evaluatie betrokken.
Verplaatsing Stadsmuseum
Na de afronding in 2009 van het cultuurhistorisch onderzoek, het groene licht van de lokale Commissie
Cultuurhistorie en de provinciale besluitvorming omtrent de subsidie kon in 2010 gestart worden
met de sloop- en bouwvergunning in het kader van de Monumentenwet. Nadat de Rijksdienst voor
het Cultureel Erfgoed akkoord was en alle gemeentelijke procedures waren doorlopen, kon begin
juni 2010 de aannemer daadwerkelijk starten met de restauratie. In een half jaar tijd is een bijna
onmogelijk klus geklaard binnen de voorwaarden van de provinciale subsidieverlening. Op 1 maart
2011 wordt het pand bouwkundig opgeleverd en zullen Borghuis en Stadsmuseum zelf de laatste hand
leggen aan de inrichting. Op dat moment wordt ook de buitenomgeving van het oude Postkantoor
volledig heringericht.
27

Nieuwbouw Amphion
De realisering van de nieuwe schouwburg Amphion is in 2010 succesvol afgerond. De enkele maanden
vertraging ten opzichte van de planning hebben geen negatief effect gehad op de programmering.
Voor een bouw van deze omvang is een dergelijke vertraging dan ook minimaal en heeft de NV Amphion
een huzarenstukje geleverd. Ook is de realisering binnen de begroting gebleven. De directe buitenruimte
was ook op tijd klaar voor de Koninklijke opening in september. Met de opening is ook het
nieuwe theaterseizoen gestart en kan iedereen genieten van de geweldige kwaliteit van het gebouw.
Cultuureducatie
Cultuureducatie heeft langs verschillende lijnen plaatsgevonden. Cultuur&School Doetinchem heeft
in 2010 de binnenschoolse en naschoolse cultuureducatieve activiteiten gecoördineerd via het Brede
School-netwerk. Ook zijn er schoolvoorstellingen voor de basisscholen georganiseerd.
Het Cultuurpact-project ‘Mijn Achterhoek’ wordt door Gruitpoort en Cultuur&School Doetinchem
gecoördineerd voor de groepen 6 en 7 van de basisschool.
Buitenschools was er het project Streetmoves in het kader van Cultuurpact, het regionale cultuurprogramma.
Daarnaast liepen er binnen Cultuurpact de projecten ‘Aan het woord’ en ‘Taal en Teken’.
Opvallend veel jonge Doetinchemmers hebben meegedaan.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Evaluatie evenementenbeleid
Toezicht op naleving bidboek cultuurcluster Brewinc
Verplaatsing stadsmuseum naar oude postkantoor
Voortgang nieuwbouw Amphion
Uitbreiding muziekschool
Veiligheid en handhaving
Inleiding
De Doetinchemmers moeten zich veilig en beschermd voelen. In de wijk of in het dorp, op de fiets,
tijdens het winkelen of bij het uitgaan in het centrum van onze gemeente. Wij staan hier voor en
doen er alles voor om dit ook te realiseren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Kadernota integrale veiligheid
De voorbereidingen voor deze nota zijn in het 4e kwartaal van 2010 opgestart. Zo heeft de politie
een gebiedsscan uitgevoerd en heeft de gemeente het nodige onderzoek laten verrichten om de
veiligheidsmonitor op te kunnen stellen. Met deze informatie wordt de kadernota opgesteld en kan
deze in het voorjaar van 2011 aan de raad worden voorgelegd. In de genoemde nota zullen wij onze
prioriteiten voor de komende jaren op het veiligheidsterrein duidelijk maken.
Veiligheidskamer Achterhoek
De coördinator van de Veiligheidskamer Achterhoek is aangesteld en de afgesproken casuïstiekoverleggen
zijn inmiddels ingericht.
Analyse resultaten veiligheidsmonitor
Onderzoeken zijn uitgevoerd, informatie is binnen en geanalyseerd en de veiligheidsmonitor is gereed.
De veiligheidsmonitor wordt gebruikt als input voor de Kadernota integrale veiligheid.
28

Minder hotspots en indrinkplekken
Het afgelopen jaar is er flink geïnvesteerd in het aanspreken van de jeugd op hun gedrag. De zogenaamde
hotspots en indrinkplekken stonden hoog en blijven hoog op de agenda staan bij jeugdtoezichthouders
en de wijkwachten. Ook de nieuwe wijkagenten hebben hier prioriteit aan gegeven. De
hotspots en indrinkplekken zijn allemaal in beeld gebracht en zo ook de jeugd die zich daar ophoudt.
Hiervoor is de shortlistmethode van Beke gebruikt. Er is geen sprake van een forse daling van de
hotspots en indrinkplekken, maar een dalende lijn is zichtbaar.
Alcoholmatiging
In 2010 liep het project ‘alcoholmatiging jeugd in de Achterhoek’. Uit onderzoek blijkt dat meer
ouders zich bewust zijn geraakt van de gevaren, dit uit zich in strengere regels voor de jeugd. In 5 jaar
tijd is het percentage ouders dat alcoholgebruik bij kinderen onder de 16 jaar verbiedt gestegen van
62% naar 89%.
Plaatsen van roodlichtcamera’s
De camera is geplaatst en alles is gereed om in werking gesteld te kunnen worden. Het Landelijk Parket
Team Verkeer, onderdeel van het Openbaar Ministerie zet echter de voet dwars. Het staande beleid
van het LPTV staat de plaatsing niet toe. Er zijn er meerdere gesprekken met het LPTV geweest
er komt beweging in. Het lijkt er op dat het LPTV genegen is om een pilot hiervan te maken.
Evaluatie project Nachtwachten
Het project Nachtwachten wordt net als het project Wijkwachten zeer positief ontvangen. Politie en
handhavers zijn blij met de extra ogen en oren en het is rustiger in het uitgaansgebied. De officiële
evaluatie is doorgeschoven naar dit jaar in verband met de ombuigingen. Er moet namelijk besloten
worden of wij door willen en kunnen gaan met de wijkwachten en in welke vorm dit dan moet zijn.
De Wijkwachten, Nachtwachten en het Wijkveiligheidsteam worden dan onder gebracht in één organisatie,
zodat deze efficiënter en vooral ook flexibeler kan opereren..
Opkomst brandweer 80% binnen landelijke zorgnorm
In 2010 is brandweer Doetinchem er niet in geslaagd de opkomsttijden ten opzichte van 2009 te
verbeteren. Over het geheel genomen is de zorgnormvan 8 minuten voor Prio 1 uitrukken in 39,5 %
van de gevallen niet gehaald.
Ter verduidelijking:
• Elke overschrijding van de 8 minutengrens is meegeteld, ook die waarbij deze grens maar enkele
seconden is overschreden.
• Overschrijdingen zijn vooral bij uitrukken buiten de kazerneringtijden (langere opkomsttijd
personeel) en bij uitruk naar het buitengebied (langere rijtijd naar het incident).
De clustervorming biedt kans om dit te verbeteren. Dit blijft dan ook een aandachtspunt voor 2011.
Vanaf december 2010 is een werkgroep clusterbreed aan het onderzoeken hoe de opkomsttijden en
de paraatheid verbeterd kunnen worden.
Per 1 januari 2011 formalisatie van cluster BAW, conform KRB
Het personeel is op 1 januari 2011 in regionale dienst getreden en daarmee is de clustervorming op
het gebied van personeelsoverdracht afgerond. In 2011 volgt verder bestuurlijke besluitvorming.
De brandweercorpsen van de vier gemeenten zijn dan volledig met elkaar vervlochten in het cluster
Brandweer West Achterhoek. De huisvesting, het materieel en de vrijwilligers blijven van de individuele
gemeenten.
29

Geoefendheid personeel naar niveau Leidraad
In 2009 zijn al grote stappen gezet om de geoefendheid van het brandweerkorps te verbeteren. Deze
lijn is in 2010 voortgezet. De eerste oefenleiders zijn opgeleid en ook inzetbaar. Op het vlak van opleiden
en oefenen is de clustersamenwerking geïntensiveerd, zodat de geoefendheid ook clusterbreed
verbeterd kan worden.
Minimaal 100 vrijwilligers
Brandweer Doetinchem heeft in 2010 vijf nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen. Drie er van zijn
vrijwilliger geworden door de wervingscampagne die het cluster BAW in maart en april 2010 heeft
gehouden. Ondanks dat ook een paar vrijwilligers hebben besloten afscheid te nemen van brandweer
Doetinchem, is het aantal vrijwilligers nog altijd minimaal 100.
130 controles en 80 hercontroles
In 2010 heeft het team Risicobeheersing van brandweer Doetinchem 130 controles uitgevoerd. Daarnaast
wilde de brandweer in 2010 minder hercontroles uitvoeren; het streven was om deze van 100
naar 80 terug te brengen. Dit is nog beter gelukt dan in eerste instantie was gepland, want uiteindelijk
is het aantal hercontroles ten opzichte van 2009 met ongeveer 60% gedaald. De inspanningen om
objecten brandveiliger te krijgen en gebruikers bewust te maken van brandveiligheid hebben duidelijk
hun vruchten afgeworpen.
90% bouwaanvragen binnen twee weken voorzien van brandweeradvies
Van de bouwaanvragen die in 2010 aan de brandweer zijn voorgelegd, is ruim 95% binnen twee weken
voorzien van advies.
Nieuwbouw brandweerkazerne
De huisvesting van de brandweer loopt mee in de ombuigingen en wordt bij de voorjaarsnota aan de
raad voorgelegd.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Kadernota integrale veiligheid
Veiligheidskamer Achterhoek
Analyse resultaten veiligheidsmonitor
Minder hotspots en indrinkplekken
Plaasten van roodlicht/snelheidscamera’s
Evaluatie project Nachtwachten
Opkomst brandweer 80% binnen landelijke zorgnorm
Per 1 januari 2011 formalisatie van cluster BAW, conform KRB afgerond
Geoefendheid personeel brandweer naar niveau leidraad
Minimaal 100 vrijwilligers bij de brandweer
Risicobeheersing brandveiligheid 130 controles en 80 hercontroles
Risicobeheersing brandveiligheid 90% bouwplannen binnen 2 weken advies
Nieuwbouw brandweerkazerne; selectie architect en aannemer
Wat heeft dat gekost?
30

Risicobeheersing brandveiligheid 90% bouwplannen binnen 2 weken advies
Nieuwbouw brandweerkazerne; selectie architect en aannemer
Wat heeft dat gekost?
31
1

Programma 3: Zorgen voor meedoen
Zorg
Inleiding
Doetinchem is een echte zorgstad. Er wonen veel ouderen, we hebben goede zorginstellingen, waar
ook veel mensen met plezier werken. We zien wel een dubbele vergrijzing op ons afkomen: een toename
van cliënten en een afname van het personeel. We vinden het belangrijk dat zorg toegankelijk is
en dichtbij. Maar ook willen we het eigen kunnen, de zelfredzaamheid van mensen, bevorderen. Wij
willen dat mensen zelfstandig kunnen blijven wonen in eigen wijk of buurt. Dakloosheid en verslaving
willen we tegengaan en zoveel mogelijk voorkomen. We zetten in op preventie en zullen optreden
tegen overlast.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
WMO-uitgaven
Bij de eerste financiële monitor 2010 was er een totaal budgetoverschrijding van ca. 1,4 mln. Door
de raad is in juni 2010 een pakket aan beheersmaatregelen vastgesteld. De verwachting is dat Wmowinkel
medio 2011 alle beheersmaatregelen heeft doorgevoerd.
Bij de tweede financiële monitor 2010 is de overschrijding teruggelopen naar ca. 1 mln. De eerste
resultaten voor het terugdringen van het tekort zijn dus hoopvol. Het definitieve resultaat van alle
beheersmaatregelen is eind 2012 te verwachten.
Directieberaad sociaal domein en sociale raad
Er is vaste secretariële ondersteuning voor deze overlegstructuren vanuit de Wmo-winkel. In 2010 is
de voormalige tijdelijke sociale raad een definitieve sociale raad geworden. Er is een nieuw organisatiemodel
vastgesteld met 9 cliëntgroepen ingedeeld op thema. Iedere cliëntgroep heeft 1 zetel in de
Sociale Raad en deze wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter. Door deze nieuw organisatievorm
van cliëntenvertegenwoordiging is binnen het sociale domein in Doetinchem alle cliëntenparticipatie
geclusterd in één orgaan. Daarnaast is het directieberaad sociaal domein het platform
voor instellingen en organisaties. Hier vindt uitwisseling en afstemming plaats over de uitvoering van
beleid en nieuwe ontwikkelingen waar we samen vorm aan geven.
Aanvraag subsidie pilot “Ontschot Overstegen”
Wegens voortschrijdend inzicht is de subsidie aanvraag ingetrokken. De subsidieverstrekker (min. van
BZ) stelde eisen aan de uitvoering van het project die niet pasten binnen of aansloten bij de lokale
doelstellingen. Daarnaast was er geen zekerheid over de totaal financiering van het 3 jarig project, er
was alleen een subsidiegarantie voor 2010.
Dat wat we wilden bereiken met de pilot “Ontschot Overstegen” (voorheen pilot Klink/ongedeelde
zorg), wordt nu meegenomen binnen het project “Welzijn Nieuwe Stijl”, dat deel uitmaakt van de
ombuigingsvoorstellen vanaf 2012.
Operationeel managementinformatiesysteem
Vanuit de Wmo-winkel zijn in 2010 extra inspanningen geleverd om een goed managementinformatiesysteem
te ontwikkelen. Hiervoor is onder andere per 1 september 2010 een applicatiebeheerder
aangesteld. Hierdoor is het mogelijk geworden om een verbeterslag te maken voor de WMO winkel
op het gebied van managementrapportages.
Dit leidt tot maandelijks een onderbouwd financieel dashboard welke handvatten biedt om de budgetten
te monitoren en te sturen. Ook is het werken aan een verbeterde, uniforme, gegevensverwerking
in gang gezet.
33

Uitvoeren klanttevredenheidsonderzoek
Het klanttevredenheidsonderzoek is uitgevoerd. Ook is er een basis benchmark wmo gedaan. De
rapporten zijn in december 2010 voorgelegd aan de raad. De gemeente Doetinchem scoort ruim
voldoende. Ook in 2011 zal er een klanttevredenheid- en een benchmarkonderzoek worden gedaan.
Cijfers Wmo in 2010
In 2010 (t/m oktober 2010) heeft de Wmo-winkel 8284 bezoekers gehad. Voor het onderdeel Wmo
klantmanagement betekende dat 4415 actieve klanten. Het onderdeel hulp bij het huishouden kende
2439 klanten (zorg in natura + PGB (persoonsgebonden budget)). In onderstaand overzicht is het
aantal klanten voor alle Wmo-onderdelen opgenomen. Het aantal klanten voor bijzonder bijstand
was in dezelfde periode 418. Het aantal aanmeldingen bij het centraal loket schuldhulpverlening was
586 in 2010.
WMO klantgroep 2010
VERVOERSVOORZ. (geld/pasje) 3.037
WOONVOORZIENINGEN 1.114
ROLSTOELEN 649
HULP BIJ HET HUISHOUDEN (ZIN) 2.146
HULP BIJ HET HUISHOUDEN
(PGB)
293
VERVOERSVOORZ. (artikelen) 686
Professionaliseren integraal klantmanagement
In het eerste kwartaal van 2010 is er onderzoek gedaan naar de budgetoverschrijding bij de afdeling
Wmo-winkel. Een van de aspecten was dat het integraal klantmanagement anders vormgegeven
moest worden. Binnen de afdeling is daarom een nieuw model hiervoor ontwikkeld, passend bij het
beleid en de visie van de gemeente Doetinchem. In dit nieuwe model wordt gewerkt met klantmanagement
ingedeeld naar postcode, waarbij er kleine teams van klantmanagers zijn gevormd. In deze
teams komen de verschillende specialistische onderdelen van klantmanagement bij elkaar. Hierbij
wordt de klant beter geholpen vanuit de verschillende disciplines. Vanaf 1 januari 2011 zal dit model
gedurende één kalenderjaar in een pilot worden uitgevoerd.
Schaduwonderzoek verdeelmodel Wmo-gelden
Een verfijning van het verdeelmodel heeft geleid tot een lichte structurele verhoging van het budget
(€ 225.000) per 2011. Met name de gezondheidssituatie en de sociaal- economische situatie in gemeenten
zijn nu als indicatoren meegenomen. Uit onderzoek is gebleken dat het objectieve verdeelmodel,
ook na deze verfijning, onvoldoende aansluit. De verwachte effecten van het verfijnde model
zijn uitgebleven. Daarom is besloten tit een schaduwonderzoek. Het schaduwonderzoek is door twee
verschillende onderzoeksbureaus uitgevoerd. Het onderzoek loopt nog door in 2011. Er is namelijk
zeer veel aanleiding om verder te gaan om te komen tot een rechtvaardig verdeelmodel.
De rapporten van de onderzoeksbureaus liggen (in concept) klaar. In 2011 volgt hierover meer informatie.
Realisatie lokaal zorgnetwerk
In 2010 is het project Lokale zorgnetwerken, regio Achterhoek afgerond en voltooid. In alle acht
gemeenten zijn de lokale zorgnetwerken, voor de coördinatie van complexe zorgsituaties inmiddels
van start gegaan. De Gelderse OGGz-monitor (clientenvolgsysteem) is aangepast aan de werkwijze
van de lokale zorgnetwerken en ook eind 2010 operationeel geworden. Het Doetinchemse lokale
zorgnetwerk heeft in 2010, vanaf haar start in april, in 68 situaties een coördinerende en doeltreffende
rol vervult.
34
5.220

Nieuw gerealiseerd OGGz-beleid t/m 2010
Tot en met 2010 is een breed pakket aan onderling samenhangende maatregelen en voorzieningen op
OGGz-terrein opgestart.
Op het vlak van opvangvoorzieningen is het dagcentrum De Werkplaats met een inpandige alcoholgebruiksruimte
gerealiseerd. Er is een programma aan dagbestedings- en werkactiviteiten uitgezet.
Ook is de capaciteit van de nachtopvang vergroot en de kwaliteit verbeterd. Tot eind 2010 hebben
ruim 100 daklozen een individueel trajectplan aangemeten gekregen en zijn 60 daklozen uitgestroomd
vanaf de straat naar een eigen woonplek al dan niet via het sociaal pension, waarvan de capaciteit in
2010 werd uitgebreid. Een aantal daklozen is eind 2010 onder de noemer “Domus Wehl” ondergebracht
in elders gelegen woonvoorzieningen van het Leger des Heils.
Op basis van het regionale OGGz-convenant is tevens de organisatie van de nazorg na detentie geïmplementeerd
en is de bestrijding en hulpverlening bij huiselijke geweld in de gemeentelijke organisaties
ingebed.
Aanstellen procesmanager woonservicegebieden
Samen met Sité-woondiensten, IJsselkring, Markenheem en Sensire gaan wij verder aan de slag met
het realiseren van het uitvoeringsprogramma 2010-2014. Er is uiteindelijk niet gekozen voor één
procesmanager. Iedere organisatie neemt nu één van de geprioriteerde projecten voor haar rekening.
De gemeente blijft de overall regisserende rol vervullen en stelt zo nodig op projectbasis een procesmanager
aan voor het verder ontwikkelen en realiseren woonservicegebieden.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
WMO-uitgaven
Faciliteren directieberaad sociaal domein en sociale raad
Toekenning subsidie “ontschot Overstegen”
Operationeel managementinformatiesysteem WMO afgerond
Uitvoeren klanttevredenheidsonderzoek WMO afgerond
Professionaliseren integraal klantmanagement WMO
Invoeren brede “ïntegrale intake” WMO
Schaduwonderzoek “verdeelmodel WMO-gelden”
Realisatie lokaal zorgnetwerk hulpverlening afgerond
Aanstellen procesmanager woonservicegebieden
Gezondheid
Inleiding
Het groter worden van de sociaaleconomische gezondheidsverschillen vinden wij zorgelijk en we zullen
ons inzetten dit in Doetinchem tegen te gaan. We zetten in op preventie.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Uitvoeringsnota gezondheidsbeleid
De uitvoeringsnota is niet gemaakt wegens capaciteitgebrek op de afdeling.
In 2011 wordt de nota opgesteld en afgestemd met het nieuwe wmo beleidsplan.
De lopende activiteiten zijn gewoon doorgegaan.
35

AED’s in wijken, dorpen of sportcomplexen
Van de 17 te plaatsen AED’s zijn er 5 geïnstalleerd en operationeel. Zeer waarschijnlijk zullen 6
AED’s in het 1e kwartaal 2011 geplaatst kunnen worden. Door leveringsproblemen van de kasten is
december 2010 niet gehaald. Voor nog zes wijken wordt gezocht naar geschikte locaties. Het aantal
aangemelde vrijwilligers per 1 januari 2011 is: 72. Met gerichte pr-activiteiten willen wij dit aantal
ophogen naar 170 (beoogd en gewenst voor succesvolle inzet). Aantal inzetten (van Hartveiligwonenvrijwilligers):
Doetinchem: 10 (1x AED gebruikt), Gaanderen: 2 en Wehl: 5.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitvoeringsnota volksgezondheid
AED’s in wijken,dorpen of sportcomplexen
Armoedebestrijding en schuldhulpverlening
Inleiding
Sociale uitsluiting door armoede en/of sociaal isolement willen wij tegengaan. We zetten in op een
armoedebeleid dat is gericht op het doorbreken van dit patroon dat soms al een aantal generaties
bestaat en het bevorderen van deelname aan de samenleving. We willen inzetten op het bieden van
ondersteuning aan mensen die geen zicht meer hebben op werk en voor kinderen in arme gezinnen.
Daarnaast willen we schulden bij mensen zoveel mogelijk voorkomen en vinden we aandacht voor
budgetbeheer belangrijk.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Uitgaven voor schuldhulpverlening, uitgaven voor meedoenregeling en uitgaven
bijzondere bijstand
Als gevolg van de economische crisis hebben meer mensen in 2010 een beroep gedaan op schulphulpverlening
en de meedoenregeling (aantallen meedoenregeling: 959 in 2009 en 1180 in 2010). Van
alle uitgaven met betrekking tot bijzondere bijstand worden overschotten en tekorten met elkaar
verrekend. Een eventueel tekort over het totaal van deze uitgaven wordt verrekend met de reserve
bijzondere bijstand.
Uitvoering schuldhulpverlening in eigen beheer
Met IJsselkring is overeenstemming bereikt betreffende het stopzetten van de subsidierelatie voor
de uitvoering van de schuldhulpverlening. Per 1 augustus 2010 gebeurt de uitvoering van de schuldhulpverlening
in eigen beheer. Hiervoor heeft de gemeente een aantal klantmanagers van IJsselkring
overgenomen. Regie, dagelijkse leiding en uitvoering is in handen van de gemeente. In 2010 zijn 590
klanten geholpen en gedurende zes maanden hebben we een piek gehad in de toestroom van het
aantal klanten waardoor tijdelijk extra capaciteit aangetrokken moest worden. Over het algemeen
kunnen we zeggen dat een nieuwe groep zich heeft gemeld bij het Centraal Loket Schuldhulpverlening,
namelijk de kleine zelfstandigen.
118 inburgeringtrajecten
In 2010 hebben we uitvoering gegeven aan deze taakstelling en hebben dit aantal gehaald. Daarnaast
hebben we ook activiteiten uitgevoerd in het kader van vrijwillige inburgering ter bevordering van reintegratie
en het vergroten van ontwikkelingskansen van kinderen.
36
1

Taakstelling huisvesting asielzoekers
De provinciale taakstelling is gehaald.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitgaven voor kwijtschelding
Uitgaven meedoenregeling
Uitgaven bijzondere bijstand
Uitvoering schuldhulpverlening in eigen beheer afgerond
118 inburgeringstrajecten
Rapportage t.a.v. taakstelling huisvesting asielzoekers (incl. generaal pardon)
Wat heeft dat gekost?
37
1

Programma 4: Opgroeien en je talenten ontwikkelen
Opgroeien en ontdekken
Inleiding
We willen dat Doetinchem een fijne plek is voor kinderen. Zodat zij zorgeloos kunnen opgroeien
naar zelfstandigheid en de wereld om hen heen ontdekken. Het gezin is hiervoor de basis. Opvoeden
is voor ouders een belangrijke, maar soms moeilijke taak. Wij vinden het vanzelfsprekend dat zij
daarbij ondersteuning kunnen krijgen. Wij maken het vragen van informatie en het krijgen van hulp
toegankelijker met een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) dat in de wijken aanwezig is, laagdrempelig
en vraaggericht. Wij sturen hierbij op een voortdurende verbetering van de samenwerking tussen
de instellingen die hierin een taak hebben.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Voortgang uitvoering jeugdagenda
In 2010 is op nieuw hard gewerkt om de agendapunten van de jeugdagenda te realiseren.
Eind 2010 heeft de terugkoppeling aan de raad plaatsgevonden en is de nieuwe jeugdagenda 2011
opgesteld. Er is sprake van voortschrijdend inzicht in de samenhang der dingen en de agendapunten
zijn geclusterd in een aantal nieuwe programmalijnen:
• Centrum jeugd en gezin
• Lokaal educatieve agenda (zorg)
• Kansrijk wonen en werken Doetinchem
• Jeugd en veiligheid
• Lokaal educatieve agenda (werken en leren)
• Jongerenparticipatie
• Algemeen
Realisatie CJG
CJG 12-
In Doetinchem hebben we ervoor gekozen, dat het CJG geen nieuw bouwwerk is, maar een verbonden
netwerk. Ons motto is: ‘Kijk naar wat er allemaal al is en ga dat verbinden, verbreden en versterken’.
Hiertoe is de uniforme CJG werkwijze ingevoerd en zijn er aanspreekpunten per wijk benoemd.
Er wordt gewerkt vanuit bestaande vindplaatsen en er wordt outreachend gewerkt. Niet de klant
maar de vraag wordt doorverwezen.
Inloopspreekuren
Op een aantal plaatsen zijn inloopspreekuren. Hiervoor zijn de bestaande 0 tot 4 jaar spreekuren van
Yunio, verspreid in de stad, uitgebreid van 0 tot 19 jaar.
Telefonische bereikbaarheid
Er is een telefonische bereikbaarheid gerealiseerd. Ouders kunnen 16 uur per dag terecht bij een
telefonisch spreekuur.
Virtueel CJG
Er is een website gerealiseerd voor ouders; www.cjgdoetinchem.nl en er is de mogelijkheid van econsult.
Naast de website voor ouders is er de pagina www.jongin.doetinchem.nl, voor jongeren en
ook deze site biedt de mogelijkheid tot e-consult.
Aansluiting schoolzorgstructuren
Voor de zorg in en rondom school is aangesloten bij de bestaande schoolzorgstructuren.
39

Aansluiting Bredeschoolnetwerk
Ook is er een aansluiting gerealiseerd met het Bredeschoolnetwerk. De coördinator Bredeschoolnetwerk,
is tevens coördinator CJG 12-.
CJG12+
In 2010 is gewerkt aan de inrichting van het CJG 12+ op stedelijk niveau. Ook hiervoor is aangesloten
bij de bestaande vindplaatsen. Hierbij de methodiek van werktafels ontwikkeld om de uniforme
CJGwerkwijze voor professionals te introduceren. De werktafels gaan vanaf begin 2011 van start.
Relatie met lokale zorgnetwerken
Parallel aan het van start gaan van de lokale zorgnetwerken in de regio (programma 3) is de Verwijsindex
0-23 jaar in de regio geïmplementeerd. Voor risicojongeren is het project Kamers met Kansen
opgestart en zijn bij de Stichting Jongerenopvang Doetinchem 10 crisisplekken gerealiseerd. Deze
jongeren worden door Lindenhout vanuit het project zorgtoeleiding 18-25 jaar begeleid.
Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzalen stonden niet als item op het bestuurlijk dashboard 2010. Het college wil in deze
rapportage toch graag de stand van zaken vermelden.
In 2010 is Yunio kinderopvang/peuterspeelzalen overgenomen door kinderopvang Humanitas.
Per augustus 2010 is de nieuwe Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE) in
werking getreden. Deze wet regelt de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk.
In april 2011 krijgt de gemeenteraad een voorstel over scenario’s kinderopvang in relatie tot deze
wet. In overleg met de peuterspeelzaal- en de kinderopvangorganisaties worden inhoudelijke kwaliteitseisen
voor deze vorm van peuteropvang geformuleerd. Het streven is dat na de zomervakantie
2011 de nieuwe peuteropvang van start gaat.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Voortgang in uitvoering jeugdagenda
Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase 2 pilot wijken + virtueel afgerond
Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase jongeren afgerond
Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase ouders afgerond
Basisschool in de buurt
Inleiding
Onderwijs legt de basis voor onze toekomst. Daarom is het belangrijk dat onderwijs alle kinderen
stimuleert om zich te ontwikkelen tot sociale, verantwoordelijke en zelfredzame burgers. Scholen
moeten hierbij alle ruimte krijgen om zich te kunnen richten op hun kerntaak: het geven van kwalitatief
goed onderwijs. De school is niet alleen een leeromgeving maar ook een leefomgeving. Daarom
is het belangrijk dat kinderen in hun eigen wijk naar de basisschool kunnen gaan. Wij willen dat elke
wijk een brede schoolnetwerk heeft, dat bestaat uit een samenwerking tussen in ieder geval basisscholen,
kinderopvang, peuterspeelzalen en opvoedingsondersteuning.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Ingebruikname MFA Oosseld
De scholen zijn in de afgelopen kerstvakantie verhuisd naar de MFA Oosseld, thans bekend als de
Zonneboom. De officiële opening vindt plaats in 2011.
40

Start nieuwbouw Kleine Prins
In maart 2010 is de tijdelijke huisvesting aan de Tollenstraat 5, Doetinchem, in gebruik genomen. Het
schoolgebouw aan de Torontostraat 1, Doetinchem, is in het vierde kwartaal van 2010 afgebroken.
Het schoolbestuur is bouwheer van de nieuwe school. De start van de nieuwbouw is gepland op 1
maart 2011.
Uitbreiding De Isselborgh
Voor het schooljaar 2010/2011 is besloten om de uitbreiding tijdelijk op te vangen in het gebouw Dr.
Hubernoodtplaats 6, Doetinchem. Dit gebouw is gehuurd. Omdat een definitieve oplossing op korte
termijn niet mogelijk is, wordt de huur van dit gebouw nog met schooljaar 2011/2012 verlengd.
Onderhoud semi-permanente gebouwen
Dit onderhoud is uitgevoerd om van de gebouwen langer gebruik te kunnen houden. Het betreft
onder andere de lokalen aan het Lavendelveld; de lokalen voor tijdelijke huisvesting Rietveld Lyceum
(voormalige lokalen van het speciaal basisonderwijs) en een tweetal lokalen bij basisschool Hagen.
Doordecentralisatie voortgezet onderwijs
Dit onderwerp is in de ijskast gezet. De redenen zijn onder andere de besturenfusie per
1 januari 2011 van Covoa en Orchidee Scholengroep en de uitbreiding van het Ludger College in
2011. Na de fusie zal het nieuwe bestuur eerst zelf een huisvestingsbeleid ontwikkelen voor de lange
termijn.
Besturenfusie COVOA en Orchidee Scholengroep
De gemeenteraad heeft op 11 november 2010 goedkeuring gegeven aan de voorgenomen fusie van
Orchidee Scholengroep en Covoa
Uitbreiding Rietveld Lyceum
Het Rietveld Lyceum is met ingang van het schooljaar 2010/2011 eveneens gehuisvest in het gebouw
Raadhuisstraat 26/28, Doetinchem. Dit gebouw is gerenoveerd.
Het is de bedoeling dit gebouw voor een termijn van vijf jaar te gebruiken. Binnenkort zal worden besloten
of deze termijn wordt gehandhaafd of dat dit gebouw langer bij het Rietveld Lyceum in gebruik
zal zijn.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
In gebruikname MFA Oosseld
Start nieuwbouw basisschool Kleine Prins
Uitbreiding school De Isselborgh afgerond
Onderhoud semipermanente gebouwen onderhuisvesting afgerond
Doordecentraliseren huisvesting voortgezet onderwijs
Uitbreiding Rietveldlyceum afgerond
Talent benutten
Inleiding
Door de centrumpositie van onze gemeente zijn er dagelijks veel jongeren in Doetinchem actief.
Deze jongeren leveren een grote bijdrage aan de dynamiek van onze samenleving. Wij vinden het
belangrijk dat jongeren een goede keus maken in de verschillende fasen van hun vervolgonderwijs.
Iedereen moet de kans krijgen het beste uit zichzelf te halen om succesvol te kunnen functioneren
in de maatschappij. Als gemeente nemen we onze taak hierin serieus. Leerplichtambtenaren werken
nauw samen met scholen en zorgaanbieders om uitval te voorkomen en risicojongeren zo snel
41

mogelijk te identificeren en te helpen. We treden op tegen voortijdig schoolverlaten en ongeoorloofd
schoolverzuim. Jongeren worden gestimuleerd een startkwalificatie te behalen, zo mogelijk in de
combinatie werken en leren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Minder werkende jongeren zonder startkwalificatie
Geboekte resultaten 2010:
- 2 trajectbegeleiders Werk en Scholing West-Achterhoek (1,2 FTE)
- 150 werkende jongeren in beeld
- 175 bedrijfscontacten
- 120 startkwalificaties gerealiseerd met werkende jongeren
10% minder nieuwe voortijdig schoolverlaters
Dit is een afspraak die gemaakt is in het convenant tussen scholen en het Ministerie van OCW. De
scholen krijgen hiervoor extra middelen. De gemeente (RMC) is daarbij ondersteunend. Uit de meest
recente cijfers van het ministerie van OCW blijkt het volgende:
Achterhoek Doetinchem
Aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in 2007-2008 was: 886 187
In schooljaar 2008-2009 was dit: 753 155
De cijfers voor schooljaar 2009-2010 zijn nog niet bekend.
80 succesvolle trajecten begeleid via jongerenloket “JOUW Unit”
In het schooljaar 2009-2010 waren er 110 RMC meldingen voor Doetinchem. In 91 gevallen is er een
uitstroom met positief resultaat bereikt. Zie de tabel hieronder.
Achterhoek Doetinchem
RMC meldingen tijdens het schooljaar 2009-2010 521 110
Traject:
opleiding (incl. startkwalificatie behaald) 262 60
combinatie opleiding en werk 16 3
re-integratietraject 0 0
hulpverlening of andere begeleidingstrajecten 90 24
overgedragen aan andere RMC-regio (incl. verhuizing) 27 4
Totaal uitstroom met positief resultaat 395 91
Naast bovenstaande resultaten zijn in 2010 voor ruim 40 werkende Achterhoekse jongeren leerwerktrajecten
gerealiseerd. Door de gevolgen van de recessie, die vorig jaar pas goed merkbaar werden,
zijn er minder leerwerktrajecten gerealiseerd dan het jaar ervoor. In 2009 betref het 80 jongeren.
Op dit moment is nog geen inzicht hoeveel jongeren het betreft uit Doetinchem.
42

Uitgaven leerlingenvervoer
De kosten van leerlingenvervoer tot 1 augustus blijven binnen de prognoses. Bij de nieuwe aanbesteding
zijn de risico’s voor het leerlingenvervoer zo goed mogelijk ingeschat. Door het ontbreken van
facturen van de nieuwe vervoerder op dit moment kan nog geen inschatting worden gemaakt van de
kosten in het tweede halfjaar 2010.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Minder werkende jongeren zonder startkwalificatie
10% minder nieuwe voortijdig schoolverlaters
Meer dan 80 succesvolle trajecten begeleid via jongenloket
Uitgaven leerlingenvervoer
Kenniseconomie
Inleiding
De basis van een gezonde kenniseconomie is een goed opgeleide beroepsbevolking. In Doetinchem
is het opleidingsniveau lager dan het landelijk gemiddelde. Met name het aantal hoger opgeleiden is
duidelijk minder dan in de rest van Nederland. Wij willen daarom uitbreiding van het HBO-aanbod in
Doetinchem. Vooral in de sectoren waar in de regio Achterhoek behoefte aan is: techniek, economie,
zorg en onderwijs. Binnen het agrarisch onderwijs (AOC) in Doetinchem bestaat al een doorlopend
leeraanbod van VMBO, MBO en HBO. Dit streven we ook na voor andere sectoren. Wij willen voorkomen
dat talentvolle jongeren, maar ook bedrijven en daarmee werkgelegenheid, wegtrekken naar
andere gebieden. We willen een vitale stad zijn en blijven en daar hoort HBO-aanbod bij.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Verbreding MBO/HBO onderwijs
Eind 2009 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kansen en mogelijkheden om te komen tot
uitbreiding van HBO in de regio Achterhoek. Op 11 februari 2010 heeft bureau Berenschot de resultaten
van dit “onderzoek naar de sociaaleconomische staat van de Achterhoek” gepresenteerd op
een brede werkconferentie met partijen uit het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid.
Met de resultaten van dit onderzoek is een stuurgroep, bestaande uit de bovengenoemde partijen,
aan de slag gegaan met de vertaalslag en heeft de opdrachten verdeeld. Hiervoor zijn drie hoofdsporen
benoemd:
1. Onderwijs sec (trekkers HBO - en MBO instellingen):
a) Mogelijkheden onderzoeken van samenwerking tussen Hogeschool IJsselgroep Iselinge en de
Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN)
b) Ontwikkelen en/of uitvoering geven aan Associate Degree (AD-) trajecten;
Graafschapcollege en AOC
2. Onderwijs alternatieven (trekkers gemeente Doetinchem (a) en POA (b)):
a) Carreercentre
b) Achterhoek academie
3. Appèl op het bedrijfsleven (trekkers POA en bedrijven)
a) Verbinding leren-werken
b) Stageplaatsen etc.
43
1

In 2010 zijn op alle hoofdsporen resultaten behaald. Spoor 1 heeft geleid tot een HBO Kenniscentrum
van de HAN ondergebracht bij het Graafschapcollege en tot de voorbereidingen van het realiseren
van AD-trajecten in het schooljaar 2011-2012. Het AOC heeft al een lopend AD-traject. De
ontwikkeling van het Carreercentre is beschreven onder Werkgelegenheid in programma 1 (Spoor 2).
De Achterhoek academie is in ontwikkeling in relatie met andere initiatieven en de agenda Achterhoek
2020 (Spoor 2). Spoor 3 is opgepakt door het bedrijfsleven in afstemming met het onderwijs.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Verbreding MBO/HBO onderwijs
Wat heeft dat gekost?
44
1

Programma 5: Wonen en ruimte om je heen
Wonen
Inleiding
De tijd van grote projecten en prestigieuze bouwwerken in Nederland ligt achter ons. In Doetinchem
hebben we dat goed begrepen. We prioriteren onze woningbouwprojecten dan ook sterk en bouwen
veel minder woningen dan gepland. We bouwen nu vooral nog voor brede doelgroepen en investeren
in starters. We werken tegelijkertijd aan het mooier en leefbaarder maken van Doetinchem en doen
dit met oog voor duurzaamheid.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Wonen; Uitgaven stimuleringsregeling volkshuisvesting (startersleningen):
De startersleningen zijn een succes gebleken. Vanwege de vele aanvragen is het budget inmiddels
uitgeput en is de leningsmogelijkheid stopgezet. Aangezien er sprake is van een revolving fund-constructie
kan, na hervulling van het fonds, later deze leningsmogelijkheid weer worden toegepast. Het
betreft gemeentelijk geld, dat via de SVN (Stichting Volkshuisvesting Nederland) wordt beheerd.
Rioleringsplan
Het rioleringsplan dat op de planning stond is afgerond. Het nieuwe GRP is vastgesteld in de raad van
21 december 2009.
Afkoppelen Dichters/schrijversbuurt
De werkzaamheden zijn afgerond.
De officiele oplevering is door wethouder Drenth gedaan in december 2010.
Kaderstelling geluidbeleid
Dit is niet als afzonderlijk beleidsplan uitgewerkt, maar zal in 2011 meegenomen en ingepast worden
in de structuurvisie. Gebiedstyperingen die in de structuurvisie worden opgenomen dienen als basis
voor de toepassing van bijzondere geluidsnormering. Uitwerking moet vervolgens nog plaatsvinden in
apart beleidsplan leefomgeving of geluidbeleid of milieubeleid.
Waterplan 2004-2008, nieuw uitvoeringsprogramma
Het uitvoeringsprogramma Waterplan 2004-2008 heeft een voortzetting gekregen in het Uitvoeringsprogramma
Waterplan 2008-2012. Dit uitvoeringsprogramma bundelt verschillende projecten, onderzoeken
en initiatieven. Deze behelzen o.a. rioleringszaken, water- en groen(deel)projecten. Concreet
is in 2010 gewerkt aan Optimalisatie Afvalwaterketenstudie (OAS) , onderzoek naar overdracht
rioolgemalen, de aanleg van gescheiden stelsels, afkoppeling, Akkermansbeek en het beheerplan De
Zumpe.
Klimaatplan, uitvoeringsprogramma
Het huidige klimaatplan loopt tot 2012. In het kader van het lopende plan zijn in samenwerking met
Sité- woondiensten energiebesparingen getroffen aan 107 woningen (2009) en 103 woningen (2010).
Daarnaast zijn energiebesparende maatregelen getroffen aan openbare basisschool De Kleine Prins.
Kaderstelling externe veiligheid
Via een noodzakelijkheidstudie is in 2010 nagegaan in hoeverre aanvullende kaderstelling voor Doetinchem
gewenst zou zijn. Gebleken is dat Doetinchem geringe externe veiligheidsrisico’s kent en dat
de noodzakelijkheid tot bijzondere kaderstelling dus ontbreekt. Er is een samenwerkingsafspraak met
Regio Achterhoek, dat waar nodig door de gemeente gebruik kan worden gemaakt van de expertise
van de regio op het gebied van externe veiligheid.
45

Restauratie graansilo Wehl
Er is stagnatie geweest bij de overdracht richting bureau Boei. Er zijn meerkosten ontstaan door aanwezigheid
van asbest en door snel verslechterende staat van het gebouw. Dit heeft geleid tot heronderhandeling
met Boei. Tenslotte hebben wij op basis daarvan besloten tot verkoop.
Restauratie Oude Postkantoor
De werkzaamheden zijn in volle gang. Vanwege de vroege vorst zijn de (schilder)werkzaamheden
wat vertraagd. De orginele planning voorzag in oplevering op 1 maart 2011. De oplevering staat nu
gepland op 1 mei 2011.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitgaven stimuleringsregeling volkshuisvesting (startersleningen
Rioleringsplan afgerond
Afkoppeling hemelwaterafvoer Dichters/Schrijversbuurt afgerond
Kaders geluidbeleid
Nieuw uitvoeringsprogramma waterplan
Uitvoeringsprogramma klimaatplan
Kaderstelling externe veiligheid/definitief beleid afgerond
Restauratie graansilo Wehl
Restauratie oude postkantoor
Bouwen
Inleiding
Het beschikbare budget voor ruimtelijke ontwikkelingen staat behoorlijk onder druk en er is geen
sprake meer van opbrengsten vanuit de grondexploitaties. In 2010 is met de Taskforce woningbouw
een flinke start gemaakt in de prioritering van bouwprojecten. Dit geldt zowel voor de grote projecten
als voor de vele kleinere initiatieven bij de regiekamer. Per project geven we aan waar we wel en
waar we niet mee doorgaan.
Een uitgebreide beschrijving van de Taskforce en van de projecten Hamburgerbroek Noord, het
Lookwartier, Heelweg, Wijnbergen en Heideslag vindt u in paragraaf 7.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Veentjes
In het kader van de Taskforce is het project Veentjes aangemerkt als ‘ijskast-project’ en dus stopgezet.
De sloop van het oude Amphion is gestart. Samen met de bewoners wordt een tijdelijk inrichtingsplan
voor het gebied ontwikkeld. Doordat het woningbouwproject Veentjes vanuit de Taskforce
in de ‘ijskast’ is gezet vervalt ook de noodzaak tot realisatie van het parkeerdek in de Veentjes. Dit
betekent geen uitstel maar afstel.
Ruimzicht
Er is sprake van stagnatie in de verkoop van appartementen door Synchroon. Op dit moment is een
juridische procedure in voorbereiding in verband met afdwinging contractuele verplichtingen.
46
1

Van Nispenstraat
Gemeente werd geconfronteerd met faillissement van de bouwer. Medio 2010 is er een doorstart
gerealiseerd via de garantsteller. Inmiddels vordert de bouw gestaag, opdat in augustus 2011 het pand
wordt opgeleverd. Het plan voor de openbare ruimte is opgestart.
Holterhoek
De tijdelijke huisvesting van Markenheem is conform de planning gezekerd.
Sportpark Zuid
Het bestemmingsplan voor de nieuwe ijsbaan is in procedure gebracht. Datzelfde geldt voor voor de
nieuwe brandweergarage. In verband met deze nieuwe vestiging is een kunstgrasveld aangelegd.
Vijverberg Zuid
De verkoop van de woningen stagneert en blijft achter bij de verwachting. Samen met marktpartijen
is onderzocht in hoeverre bouwmogelijkheden kunnen worden verruimd. De grondexploitatie is
daarop aangepast. De afname van grond door Woningstichting Dinxperlo is onzeker geworden. Er
hebben verkenningen plaatsgevonden om uit de impasse te komen: is nog niet afgerond.
Structuurvisie
De planning met betrekking tot de structuurvisie is verschoven. Wel is de bestuursopdracht voor de
structuurvisie inmiddels aangeboden aan het college van B&W. De bedoeling is om in maart met de
raad te sparren over de thema’s/onderwerpen die in de structuurvisie terug moeten komen. Verder
wordt voorzien dat de structuurvisie eind 2011 zo ver zal zijn dat deze gereed is voor de inspraakprocedure.
In het 1e kwartaal van 2012 kan de structuurvisie vervolgens door de gemeenteraad
worden vastgesteld.
Pelgrimterrein Gaanderen
Voortgangsovereenkomst gesloten tussen gemeente, KVO en Sité. Er zijn 21 huurwoningen in
aanbouw genomen. De procedure is in voorbereiding voor realisatie van nog eens 7 woningen. De
bouwvergunning voor 20 startersappartementen is in procedure gegaan. De bouwplanontwikkeling
met betrekking tot realisatie Aldi en Sensire-complex is opgepakt.
Centrumplan Wehl
De centrumvisie Wehl is in overleg met bewoners en winkeliers opgesteld. Deze visie biedt richting
voor (toekomstige) initiatieven vanuit gemeente en particulieren. De eerste actie was het optimaliseren
van de parkeersituatie op het Koningin Wilhelmina plein.
Actualisatie bestemmingsplannen
De Wet ruimtelijke ordening bepaalt dat uiterlijk 1 juli 2013 alle bestemmingsplannen actueel moeten
zijn. Deze actualisatie ligt op schema.
Invoering wabo
Op 1 oktober is de wet algemene bepalingen omgevingsrecht (wabo) in werking getreden. Vanaf dit
moment is er nog maar één aanspreekpunt en bevoegd gezag en één (bezwaar) procedure. Afzonderlijke
vergunningen zijn nu geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Met ingang van 1 oktober 2010
worden alle vergunningen digitaal verwerkt. Mede hierdoor is een verkorting van de doorlooptijd
mogelijk.
Implementatie basisregistraties (Bag)
Op 24 november is Doetinchem aangesloten op de productieomgeving van de landelijke voorziening.
De Bag is dus in productie. Nieuwe bouwvergunningen en adresbesluiten worden vanaf 1 december
direct in de Bag verwerkt. Er liggen nog een aantal uitzoekklussen die begin 2011 verder afgemaakt
worden.
47

Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Realisatie Hamburgerbroek noord ; Brewinc en Missetstraat
Realisatie Intermecoterrein Hamburgerbroek
Renovatie parkeerdek de Veentjes
Verkoop kavels particulieren Veemarktterrein
Verkoop grond plan Heelweg
Realisatie woningen Lookwartier
Levering bouwgrond plan Ruimzicht
Voortgang plannen Lyceumkwartier burg. v. Nispenstraat
Tijdelijke huisvesting Schavenweide Holterhoek
Sportpark-zuid; besluiten tophal, branweerkazerne, ijsbaan etc.
Bouwrijpmaken/start bouw Wijnbergen-oost
Uitwerkingsplan/bouwrijpmaken Wijnbergen Midwesten
Ontwerpbestemmingsplan Vijverberg-zuid
Wehl-zuid (Heideslag); onherroepelijk bestemmingsplan/ fase 1 bouwrijp
Pelgrimterrein; start bouw huurblokken
Structuurvisie
Centrumplan Wehl afgerond
Voortgang actualiseren bestemmingsplannen
Risicobeheer bouwgrondexploitaties
Invoering (Wabo) omgevingsvergunning afgerond
Implementatie basisregistraties (BAG)
Groen hoort bij Doetinchem
Inleiding
Groen hoort bij Doetinchem. Zowel in de stad, wijken en dorpen als op het platteland is
Doetinchem groen. Dit is een unieke kwaliteit die we willen behouden. Nieuw aan te leggen groen
staan wat ons betreft ten dienste aan de inwoners van onze gemeente.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
‘Groen hoort bij Doetinchem’, waaronder Robuust Groen en Gios
Het parapluproject ‘Robuust Groen’ is bedoeld om het groene areaal uit te breiden en het gebruik
en de beleving voor de inwoners te vergroten. Onder ‘Robuust Groen’ is een aantal deelprojecten
benoemd. Daarnaast geeft ‘Robuust Groen’ voeding aan zelfstandige projecten die dezelfde doelstelling
kennen. De deelprojecten Akkermansbeek (fase 1) en Kapperskolk (fase 1) zijn in 2010 afgerond.
In het kader van het 3000 bomenplan (in 2010 mede gevoed door Robuust Groen) zijn op verschillende
plekken in de stad bomen aangepland. Een deel van dat budget wordt vrijgemaakt voor plan
Doetinchem Noord. 1
48

In het GIOS (deels gevoed vanuit Robuust Groen) is in 2010 het volgende gerealiseerd:
- Aankoop 23 ha landbouwgrond, daarvan is 5 ha voor natuur ingericht en voor de overige 18 ha
zijn inrichtingsplannen gemaakt;
- Realisatie van 3 km wandelpad en voor nog eens 6 km zijn voorbereidingen getroffen t.b.v.
realisatie in 2011;
- Met 8 perceeleigenaren zijn samenwerkingsafspraken gemaakt.
Herinrichting Wilhelminaplein
In navolging op de Centrumvisie Wehl is het Koningin Wilhelmina plein opnieuw ingericht.
Hiermee is de parkeersituatie verbeterd.
Herinrichting parkeerterrein Ganderije
In 2009 is het plein in overleg met betrokkenen heringericht en heropend. In 2010 zijn enkele afrondende
werkzaamheden uitgevoerd zoals het plaatsen van een waterelement en het aanbrengen van
belijning op de Hoofdstraat. Volgend op de bouwwerkzaamheden op het Pelgrimterrein zullen er
aansluitende herinrichtingwerkzaamheden van de Hoofdstraat plaats vinden (2012).
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Aanleg 30 hectare groen
3000-bomenplan/project “groene waas”
Project Groen in en om de stad (GIOS)
Herinrichting Wilhelminaplein (impulsgelden) afgerond
Herinrichting parkeerterrein Ganderije (impulsgelden) afgerond
Wat heeft dat gekost?
49

Programma 6: Veilig door het verkeer
Veilig door het verkeer
Inleiding
Het wordt op de Nederlandse wegen steeds drukker. Ook in Doetinchem merken we dat steeds
meer verkeerdeelnemers gebruik willen maken van dezelfde wegenstructuur. Mensen zijn zelf verantwoordelijk
voor de manier waarop ze zich in het verkeer gedragen. De gemeente legt deze verantwoordelijkheid
dan ook terug bij bewoners. Wel zetten we in op een aantal onveilige knooppunten
waar fietsers betrokken zijn. Daarbij willen we de verkeersveiligheid voor fietsers verbeteren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Doetinchem Noord
In 2010 heeft de raad besloten om de Haareweg en Kruisbergseweg opnieuw in te richten om de
veiligheid en de bereikbaarheid te verbeteren. In overleg met de bewoners is eind 2010
het ontwerp afgerond en gepresenteerd. In 2011 wordt de bestemmingsplanprocedure doorlopen om
de nieuwe inrichting mogelijk te maken. Een deel van de Haareweg wordt in 2011 al ingericht als 30
km gebied.
Onderzoek fietsoversteek Havenstraat
In 2010 heeft de voorbereiding plaatsgevonden. Vanuit de provincie is een subsidie toegekend van
€ 1,5 miljoen. Overleg heeft plaats gevonden met Pro rail.
De keuzes voor de uitvoering lopen mee in de ombuigingen. Bij de vaststelling van ombuigingen en de
investeringsagenda wordt ook een voorstel gedaan over de mobiliteitsinvesteringen voor de komende
jaren.
Verbetering fietsoversteken en bushaltes kruispunt Keppelseweg-Energieweg
(ter plaatse van het Metzo-college)
De werkzaamheden zijn in 2010 afgerond. In 2011 moet de provinciale BDU-subsidie nog worden
afgehandeld. Dit geldt ook voor de subsidie voor het verbeteren van de bushaltes.
Verbetering verharding Kennedylaan en Varsseveldseweg
Dit betreft met name het herstraten van de fietspaden langs de beide wegen. De provincie heeft voor
50% aan de kosten bijgedragen. De werkzaamheden zijn succesvol afgerond in oktober 2010.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Plan herinrichting Kruisbergseweg en Haareweg
Fietsoversteek bij Metzo- college
Onderzoek ongelijkvloerse kruising Havenstraat
Verbeteren verharding Kennedylaan en Varsseveldseweg
Bereikbaarheid van Doetinchem
Inleiding
Mobiliteit neemt een belangrijke plek in in onze samenleving. Of het nu gaat om woon- werkverkeer,
familiebezoek, bevoorrading van bedrijven of om te gaan sporten. Om dit in goede banen te leiden
en de bereikbaarheid te verbeteren zetten we in op een sneller, efficiënter en veiliger verkeersafwikkeling.
51

Wat hebben we daarvoor gedaan?
Oostelijke Randweg
Op 4 februari 2010 heeft de gemeenteraad de mer-procedure oostelijke randweg afgerond.
Het gekozen wegtracé is vervolgens uitgewerkt in een bestemmingsplan. Het bestemmingsplan
oostelijke randweg is 6 januari 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. In 2011 en 2012 wordt de
realisatie van de weg verder voorbereid. De uitvoering is gepland in de periode 2012 t/m 2014. De
totale kosten van dit project worden geraamd op € 27 mln. De provincie heeft in 2010 een bijdrage
van € 12 mln. toegekend aan dit project. De overige € 15 mln. komt voor rekening van de gemeente
Doetinchem. Bij de voorjaarsnota wordt een voorstel gedaan over de mobiliteitsinvesteringen in
relatie tot de ombuigingen.
Aansluitingen Ruimzichtlaan
Om de westzijde van het centrum (inclusief Slingeland Ziekenhuis) bereikbaar en leefbaar te houden
zijn maatregelen nodig om de doorstroming te verbeteren en de Hofstraat te ontlasten. Op 23 augustus
2010 is gestart met de uitvoering. Inmiddels is de kruising Keppelseweg-Tramstraat-Ruimzichtlaan
en de kruising Keppelseweg-Europaweg grotendeels af. Hetzelfde geldt voor de kruising Haareweg-J.F.
Kennedylaan-Ds. van Dijkweg. Vanaf maart 2011 wordt de Hofstraat heringericht. Het project is naar
verwachting in de zomer van 2011 gereed.
Onderzoek Westelijke Randweg
In het kader van de besluitvorming voor Doetinchem Noord heeft de raad besloten in 2011 onderzoek
te verrichten naar de nut en noodzaak van een westelijke randweg. In 2010 is een plan van
aanpak opgesteld. De raad heeft op 6 januari 2011 ingestemd met dit plan. Bij het onderzoek zullen
meerdere varianten op hun nut voor de verkeersafwikkeling aan de westzijde van Doetinchem worden
bekeken.
Aanpassen verkeerssituatie rond Bruisend Stadsplein
In 2009 is een studie gedaan naar de mogelijkheden van de toekomstige verkeersafwikkeling in Hamburgerbroek
Noord. Bij het onderzoek zijn de mogelijkheden van het gebruik van de IJsselkade, de
Spinbaan en Melkweg bekeken in relatie tot de verkeersafwikkeling rond het stadhuis (Plantenstraat
en Tjalmastraat). Advisering over verdere uitwerking en uitvoering is een onderdeel van de integrale
afweging van de mobiliteitsinvesteringen bij de ombuigingen / voorjaarsnota.
Verkenningsstudie verdubbeling Europaweg
In 2010 is een plan van aanpak opgesteld en voorgelegd aan het college. Het college heeft dit advies
aangehouden om dit integraal te kunnen afwegen tegen andere mobiliteitsprojecten en de ombuigingen.
Samenwerkingsagenda mobiliteitsplan Doetinchem
In 2008 is ambtelijk en bestuurlijk overleg gestart met de provincie om te komen tot een samenwerkingsagenda
voor verkeer- en vervoerprojecten. Dit heeft geresulteerd in afspraken op het gebied van
het regionaal bedrijventerrein, het openbaar vervoer, de fiets en de grote infrastructurele projecten.
De agenda voor de jaren 2009 en 2010 bevatte vele projecten, waaronder de beveiliging van spoorwegovergangen,
de ontsluiting van het RBT, vele fietsprojecten en de oostelijke randweg. Veel van de
afspraken zijn daadwerkelijk opgepakt en uitgevoerd, waarmee de agenda zijn nut bewezen heeft. In
december 2010 is een start gemaakt om te komen tot afspraken voor de jaren 2011 en 2012. In 2011
krijgt dit zijn vervolg in het vastleggen van de te maken afspraken.
52

Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Oostelijke randweg
Ruimzichtlaan
Onderzoek westelijke randweg
Aanpassen verkeerssituatie “Bruisend Stadsplein”
Voorlopig ontwerp Europaweg
Afspraken met de provincie Gelderland
Het groene verkeer
Inleiding
Een goede en snelle bereikbaarheid zorgt natuurlijk voor minder fijnstof en lawaaioverlast. Beter is
nog het aantal auto’s in de stad te verminderen. Om die reden geven we veel ruimte aan fietsers en
stimuleren we het openbaar vervoer.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Fietsen door het centrum
Vanuit het fietsplan is gevraagd om nader te onderzoeken in hoeverre het fietsen door het centrum
wenselijk is en of het mogelijk gewijzigd moet worden. In oktober 2010 is een koopstroom-onderzoek
uitgevoerd waarin ook een aantal vragen omtrent de leefbaarheid van het centrum zijn gesteld.
Zo is onder meer gevraagd naar het fietsen door het centrum. Circa 85 % van de ondervraagden
heeft aangegeven de huidige situatie (fietsen buiten winkelopeningstijden) te willen handhaven.
De kosten worden in beeld gebracht bij de mobiliteitsagenda. Prioritering van die agenda vindt plaats
bij de ombuigingen en voorjaarsnota.
Bewegwijzering fietsroutes
In 2010 heeft overleg plaatsgevonden met diverse belangenorganisaties. De fietsersbond is gevraagd
een inventarisatie te maken van de ontbrekende cq. foutieve bewegwijzering. Dit hebben zij afgewezen.
Vervolgens heeft de ANWB een inventarisatie gemaakt en een plan opgesteld. Hiervoor is eind
2010 opdracht gegeven.
Schoolroutes
In opdracht van de provincie is in 2009 een onderzoek uitgevoerd naar de fietsroutes die scholieren
gebruiken. Hieruit is een aantal knelpunten naar voren gekomen. Deze knelpunten zijn middels een
quick-scan nader geanalyseerd. De fietstunnel in de Havenstraat is een van de projecten. Het verbeteren
van de opstelruimte voor fietsers op de kruising Keppelseweg – Energieweg is een ander project
dat reeds is uitgevoerd. In 2011 zal worden gekeken naar de veiligheid voor fietsers op rotondes,
deze is ook genoemd in het rapport. Prioritering van verkeersprojecten vindt plaats bij de ombuigingen
en voorjaarsnota. Verkeersveiligheid, met name voor kwetsbare verkeersdeelnemers, is een
belangrijk afwegingscriterium.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Onderzoek fietsen door het centrum
Bewegwijzering fietsroutes
schoolroutes
Realisatie park & ride voorziening station Wehl
53
1

Parkeren
Inleiding
Wanneer mensen hun bestemming hebben bereikt moeten ze hun auto of fiets op een goede manier
kunnen stallen. We zorgen daarom voor voldoende en betaalbare parkeermogelijkheden en organiseren
stallingruimte voor fietsen in het centrum.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Parkeergarage Varkensweide
In verband met uitstel project Wonen op ’t Randje en mede daardoor beschikbaar blijven van voldoende
parkeergelegenheid in en rond het centrum is er minder noodzaak tot snelle realisatie van
gebouwde parkeervoorziening in parkeergarage Varkensweide. Daarom voorlopig uitstel realisatie.
Wel wordt de rotonde bij de Varkensweide omgevormd tot kruising. Voorbereidingen hiertoe zijn
opgestart.
Parkeergarage Lookwartier
De parkeergarage in het Lookwartier is een van de meest moderne garages van Nederland en is in
2010 opgeleverd.
Parkeerdek Veentjes
In verband met plaatsing van woningbouwproject Veentjes in ‘ijskast’, valt de noodzaak weg tot realisatie
van parkeerdek Veentjes: geen uitstel, maar afstel.
Parkeerverwijssyssteem
Dit systeem is noodzakelijk om de parkeervoorzieningen in Doetinchem optimaal te kunnen gebruiken.
Het systeem wordt op dit moment aanbesteed.
Stallingsmogelijkheden fiets in het centrum
Is afgerond. De stalling aan de Nieuwstad is opgeknapt en fors uitgebreid. Het bewaakt stallen van
fietsen (Nieuwstad en Perlstein) is gratis geworden.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Parkeerdek Varkensweide
Parkeergarage Lookwartier afgerond
Parkeerdek de Veentjes
parkeerverwijssysteem
Stallingsmogelijkheden fiets in het centrum afgerond
Wat heeft dat gekost?
54

Programma 7: Samenwerken aan besturen
Bestuur
Inleiding
Het bestuur is aanspreekbaar en herkenbaar voor de Doetinchemmers. Nog meer als vroeger hebben
en houden zij contact met de wijken en dorpen, met bedrijven en instellingen en met inwoners.
Ook wil het ebstuur nauw samenwerken met provincie en andere gemeenten in de Achterhoek.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Programmacontracten GSO-2 en GSO-3
In het voorjaar van 2008 heeft de gemeente Doetinchem in het kader van het Gelders Stedelijk
Ontwikkelingsbeleid (GSO) met de provincie Gelderland het Stadscontract Doetinchem voor de
periode 2008 – 2011 gesloten. De provincie Gelderland heeft een bedrag van € 9.650.000,-- beschikbaar
gesteld. GSO bestaat uit twee programma’s: wijkaanpak (Oosseld, Overstegen en Noord) en het
sleutelproject De Schil (Brewinc, Hamburgerbroek-Noord en De Veentjes). Voorbeelden van activiteiten
in 2010: MFA-Oosseld is in gebruik genomen, de C. Missetstraat is heringericht en er is een
start gemaakt met de realisatie van cultuurcluster Brewinc.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
programmacontracten GSO 2 en GSO 3
Regio Achterhoek
Inleiding
Samen met de andere gemeenten willen wij denken over en werken aan de toekomst van de Achterhoek.
Om hier resultaten te boeken zal van eerder geëffende wegen moeten worden afgeweken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Uitvoering werkzaamheden regio en programmateam volgen
De Regio Achterhoek is de afgelopen periode druk bezig geweest met de voorbereiding van de
Agenda 2020. Deze Agenda geeft in hoofdlijnen de onderwerpen en activiteiten aan die van eminent
belang zijn om de Achterhoek (sociaal, fysiek en economisch) vitaal te houden. Gaandeweg het
overleg over de Agenda 2020 is bij de Achterhoekse gemeenten het besef gegroeid om dit traject in
gezamenlijk met het bedrijfsleven en de (maatschappelijke) organisaties te doen (de 3 O’s – overheid,
ondernemers en organisaties). Inmiddels is afgesproken om dit idee verder uit te werken in een
nieuwe structuur, waarbij de gedachten uitgaan naar het verlaten van de huidige regio Achterhoek
organisatie naar een coöperatie 2020, waarbij de overheid , de maatschappelijke organisaties en de
Ondernemers gezamenlijk optrekken en verantwoording dragen voor de activiteiten en resultaten
van de Agenda 2020 van de Achterhoek.
Tot slot het komende VNG-congres. Zoals bekend wordt deze in 2011 in de Achterhoek gehouden;
de regio is - via een projectgroep van deelnemende gemeenten - druk bezig met de voorbereiding van
dit congres. Doetinchem is verantwoordelijk voor het 'avondprogramma', dat in het centrum en in en
bij het theater Amphion zal plaatsvinden.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitvoering werkzaamheden regio en programmateam volgen
55

Organisatie en communicatie
Inleiding
De gemeente zorgt ervoor dat inwoners en bedrijven goed en zo snel mogelijk worden geholpen.
De communicatie en informatie naar hen toe is begrijpelijk en eenduidig en afspraken komen wij na.
Voor de medewerkers van Doetinchem geldt dat wij van hen kwaliteit, integriteit en dienstbaarheid
verwachten en zij op hun beurt een goed werkklimaat en ontwikkelmogelijkheden tegemoet kunnen
zien.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Training/workshop ‘communicatief bewustzijn’
In 2010 zijn de uitgangspunten voor deze training (om onze gemeente nog bewuster te maken wat
betreft de communicatie en informatie naar inwoners en bedrijfsleven toe) door ons geformuleerd en
is een trainingsbureau geselecteerd. Begin 2011 worden de eerste workshops gehouden.
Campagne opkomstbevordering verkiezingen
Om de opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart te bevorderen hebben wij de nodige
actie ondernomen. Met behulp van onder andere de gemeentelijke website, de gemeentepagina in het
Doetinchems Vizier en andere lokale media, werden inwoners van de gemeente opgeroepen om naar
de stembus te komen voor de gemeenteraadsverkiezingen op 3 maart. De gemeente Doetinchem
bracht tevens een ‘KiesKompas’ uit om stemgerechtigden te helpen bij het maken van een weloverwogen
keuze. Uiteindelijk heeft Doetinchem een opkomstpercentage van 51,3% bereikt.
Meetbaar maken van servicenormen kwaliteitshandvest
De afdelingen zijn zelf verantwoordelijk voor het beschikbaar hebben van managementinformatie van
de servicenormen van hun producten Als hulpmiddel hebben ze hiervoor de beschikking over een
programma (Cognos). Met dit hulpmiddel kunnen ze gewenste informatie uit hun administratieve
systemen halen. Eind dit jaar is de managementinformatie uitgebreid met de telefonische bereikbaarheid.
Schrijven van brieven in eenvoudig Nederlands
In 2010 is de training klantgericht schrijven succesvol afgerond en er zijn taalcoaches aangesteld in de
organisatie die dit in de toekomst bewaken.
E-loket, verbeteren website en minimaal 10 digitale transacties
Begin 2011 zal de website voldoen aan de webrichtlijnen en daarmee voldoet de toegankelijkheid aan
de wettelijke eisen. Wij bieden de burger de mogelijk om 14 producten digitaal via de website aan te
vragen.
Focus op de deregulering van producten
Ook in 2010 dit jaar zijn er weer belangrijke stappen gezet in de richting van deregulering en administratieve
lastenverlichting. Voorbeelden hiervan zijn vereenvoudiging van administratieve processen (
leidt tot eenvoudige brieven), de invoering van de omgevingsvergunning, en een nieuw (en eenvoudiger)
handhavingsplan.
56

Gezicht geven aan Doetinchem
Het jaar 2010 startte met de presentatie aan de buitenwereld (bedrijfsleven, instellingen en pers) van
het concept 'Doetinchemmen' dat in 2009 met hulp van een gespecialiseerd bureau werd ontwikkeld.
De website ging van start en de eerste campagnematerialen zijn vervaardigd. Vervolgens is een
start gemaakt met de verdere uitwerking en implementatie van de campagne. Na de verkiezingen
werd helder wat de omvang en implicaties van de bezuinigingen zijn. In dit kader hebben wij besloten
om terughoudendheid te betrachten rond dit budget. Alleen zaken die reeds in gang waren gezet of
ontwikkeld waren, worden afgemaakt dan wel worden bijgehouden ( bijvoorbeeld het actueel houden
van de website). De doorontwikkeling van 'Doetinchemmen' is door ons stopgezet, waardoor een
groot deel van het budget niet is besteed.
Renovatie stadhuis
De renovatie van het stadhuis verloopt volgens planning. De oplevering is gepland in mei 2011.
Opgeleverd is een nieuw ingericht stadhuisplein, het Marktplein. Deze nieuwe plaats voor de warenmarkt
is een groot succes geworden. Het is een belangrijke eerste stap in de richting van het plan
voor een “Bruisend stadsplein”.
Verbouw Havenstraat 80 (accommodatie afdeling buha)
Voor de verbouw van de Havenstraat 80 is een definitief ontwerp gemaakt. De uitvoering van het
plan is geplaatst in het kader van de afwegingen binnen het proces van ombuigingen.
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Training/workshop “communicatief bewustzijn”
Campagne opkomstbevordering verkiezingen
Activiteiten 2010 “balans in samenleving”
Gezicht geven aan Doetinchem / citymarketing
Meetbaar maken servicenormen kwaliteitshandvest
E-loket; minimaal 10 digitale transacties
Schrijven van brieven in eenvoudig Nederlands
Verbeteren toegankelijkheid gemeentelijke website
Focus op deregulering van producten
Renovatie stadhuis
Ontwerp verbouw Havenstraat (accommodatie buha)
Wat heeft dat gekost?
57

Programma 8: Goed omgaan met minder geld
Een programma, maar toch anders
Naast de zeven inhoudelijke programma’s bevatten de jaarstukken van de gemeente Doetinchem ook
informatie over de algemene (dekkings-)middelen. Daarmee wordt het totaal aan uitgaven en inkomsten
gecompleteerd. Het betreffen hier belastingen en heffingen, algemene uitgaven en inkomsten, de
algemene uitkering gemeentefonds, geldleningen en beleggingen, mutaties op reserves, de bedrijfsvoering
en saldi van kostenplaatsen en algemene dienst.
Deze informatie gaat over de ondersteuning in de algemene financiële huishouding van de gemeente.
De lasten en baten die hierop betrekking hebben, kunnen niet direct aan de inhoudelijke programma’s
worden toegerekend. Het ‘Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten’ (BBV)
schrijft voor dat deze onderwerpen worden toegelicht in specifieke paragrafen. Dit betekent dat in
programma 8 de resultaten van de lasten en baten van de algemene dekkingsmiddelen opgenomen
zijn, zonder inhoudelijke toelichting. Dit maakt het financiële beeld van de jaarstukken compleet.
Aanvullend op programma 8 zijn in hoofdstuk 3 paragrafen met inhoudelijke toelichting over de volgende
onderwerpen in de jaarstukken opgenomen:
Paragraaf 1 Lokale heffingen
Paragraaf 2 Weerstandsvermogen (reserves en risico’s, risicobeheersing)
Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen
Paragraaf 4 Financiering
Paragraaf 5 Bedrijfsvoering
Paragraaf 6 Verbonden partijen
Paragraaf 7 Grondbeleid
Paragraaf 8 Rechtmatigheid
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Algemene uitkering
Trendnota afgerond
Ombuigingsproces gemeentelijke uitgaven
Belastingen en heffingen
leges
Binnen loonsom 2010
Dubieuze debiteuren + voorzieningen
Digitaliseren bestuurlijk dashboard
Goedkeurende getrouwheidsverklaring 2009 afgerond
Goedkeurende rechtmatigheidsverklaring 2009 afgerond
Wat heeft dat gekost?
59

Goedkeurende getrouwheidsverklaring 2009 afgerond
Goedkeurende rechtmatigheidsverklaring 2009 afgerond
Wat heeft dat gekost?
60
1

Hoofdstuk 3
Paragrafen

Paragraaf 1 Lokale heffingen
1. Uitgangspunten voor onze leges, heffingen en tarieven
Voor de leges, heffingen en tarieven hanteren we de volgende uitgangspunten:
- We willen ons voorzieningenniveau handhaven en uitbreiden zoals beschreven in de programma’s
met zo laag mogelijke belasting- en legestarieven;
- Leges en rechten worden in principe 100% kostendekkend geheven;
- De belastingen en heffingen worden zorgvuldig en efficiënt opgelegd en geïnd.
2. De kostendekkendheid van de tarieven
Bij het rijk is al geruime tijd een discussie gaande over de verschillen in de tarieven tussen gemeenten
en de onduidelijkheid van de gehanteerde tarieven in relatie tot de te maken kosten. Deze discussie
kan leiden tot een verplichte harmonisatie van de tarieven en een verdere aanscherping van de
noodzaak om tarieven met kostencalculaties te onderbouwen. Bij de ombuigingsoperatie Coach plus
heeft onderzoek plaatsgevonden naar de kostendekkendheid van de legesplichtige activiteiten. Voor
zover de tarieven nog niet kostendekkend waren, zijn toen acties ondernomen om te komen tot kostendekkende
tarieven. Binnen de gehanteerde uitgangspunten zijn de legestarieven in principe kostendekkend.
Dat geldt ook voor de tarieven van de afvalstoffenheffing, rioolrechten en begraafrechten.
Na de invoering van het BTW-compensatiefonds mogen de heffingen voor de afvalinzameling en de
rioolrechten meer dan kostendekkend zijn, omdat ook de BTW (die via het BTW-compensatiefonds
wordt terugontvangen) toch binnen deze kosten verhaald mag worden. Dit geldt vanaf 2003 ook voor
onze gemeente als beleidsuitgangspunt.
3. De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffingen
Voor de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen zien de ramingen 2010 in vergelijking
met de realisatie 2010 er als volgt uit.
Belasting of heffing
Onroerende zaakbelasting
Begroting 2010
na wijziging in €
n Eigenaarsdeel woningen
5.365.000
niet-woningen
2.247.000
n Gebruikersdeel niet-woningen
1.830.000
Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Rioolrechten
Hondenbelasting
Parkeerbelastingen
Bouwleges *
* Bij de raming 2010 is rekening gehouden met een lagere opbrengst bouwleges groot € 426.000 als
gevolg van de economische crisis.
De voor- dan wel nadelen op de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten, rioolrechten, parkeerbelastingen
en bouwleges zijn, rekening houdend met de werkelijke uitgaven, verrekend met de daarvoor bestemde
voorzieningen.
63
Rekening 2010
in €
5.366.000
2.251.000
1.764.000
6.446.000 6.465.000
3.984.000 4.030.000
350.000 351.000
3.607.000 3.419.000
1.621.000 1.462.000

4. Overzicht tarieven
De belangrijkste tarieven voor het belastingjaar 2010 zijn:
Belasting of heffing tarief 2010
Onroerende zaakbelasting voor woningen:
- Tarief eigenaar per waarde 0,0929%
Onroerende zaakbelasting voor niet-woningen:
- Tarief eigenaar per waarde
0,1619%
- Tarief gebruiker per waarde
Afvalstoffenheffing:
0,1344%
- éénpersoonshuishouden
€ 210,60
- meerpersoonshuishoudens
€ 283,80
- extra emmer blauw
€ 49,80
- extra emmer groen
€ 73,20
- extra emmer grijs € 120,00
Rioolrechten
- per aansluiting
Hondenbelasting:
- 1 hond
- 2. honden
5. Het kwijtscheldingsbeleid
In de belastingverordeningen is geregeld dat kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen alleen
verleend kan worden voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Kwijtschelding wordt verleend op
basis van de rijksnormen.
Voor het verkrijgen van kwijtschelding moet een aanvraag ingediend worden, waarna een toets
gemaakt kan worden met het inkomen en vermogen. Personen die in twee voorgaande jaren een aanvraag
hebben ingediend krijgen automatisch een nieuw aanvraagformulier toegezonden. Indien meer
dan 2 jaar kwijtschelding is verkregen, of men uitsluitend van een A.O.W.-uitkering dan wel een uitkering
op grond van de Wet Werk en Bijstand heeft, kan volstaan worden met een verkorte aanvraag,
die automatisch wordt toegezonden.
In 2010 zijn de volgende bedragen (exclusief uitvoeringskosten) uitgegeven om uitvoering te kunnen
geven aan het beleid:
64
€ 159,00
€ 64,32
€ 160,80
Belasting of heffing Begroting 2010
in €
Kwijtschelding afvalstoffenheffing
Kwijtschelding rioolrechten
490.000
Rekening 2010
in €
461.000
260.000 289.000
1

6. Vergelijkend overzicht met andere gemeenten
Voor de lokale heffingen wordt vaak een vergelijking gemaakt met andere gemeenten. Omdat elke
gemeente de lasten op verschillende manieren doorberekent is gekozen voor een vergelijking op basis
van “belastingdruk per huishouden”. Daarbij wordt uitgegaan van een soort standaardpakket, waarmee
een bepaald huishouden in elke gemeente te maken krijgt. De uitgangspunten voor deze vergelijking
in 2010 waren:
• Het vergelijkbare huishouden bestaat uit 4 personen;
• De gemiddelde waarde van een woning binnen een gemeente;
• Het waterverbruik ten behoeve van de rioolheffing is 50 m³ per persoon;
• Bij een gedifferentieerd tarief voor afval is de COELO berekening gevolgd.
Wij hebben ons bij deze vergelijking gebaseerd op het overzicht van de COELO, zoals dat is gepubliceerd
in de COELO Atlas 2010 over het belastingjaar 2010.
Bij Doetinchem is tussen haakjes aangegeven hoe hoog Doetinchem staat in het rijtje van 12 gemeenten
(l is hierbij de hoogste opbrengst / 12 het hoogst).
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010
(eigenaar/bewoner)
OZB OZB Afval Riool Totaal
Tarief 2010
Doetinchem 0,0929% 215 (8) 284 (11) 159 (3) 658 (8)
Aalten 0,0900% 209 235 148 592
Berkelland 0,1064% 247 248 299 794
Bronckhorst 0,0860% 199 223 230 652
Doesburg 0,1024% 237 221 210 668
Duiven 0,0722% 167 285 176 628
Montferland 0,0995% 231 230 187 648
Oost Gelre 0,0850% 197 241 204 642
Oude IJsselstreek 0,0947% 219 261 199 679
Winterswijk 0,0720% 167 237 348 752
Zevenaar 0,0765% 177 147 152 476
Zutphen 0,0805% 187 274 173 634
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010
(geen eigenaar/alleen bewoner)
Afval Riool Totaal
2010
Doetinchem 284 (11) 159 (3) 443 (5)
Aalten 235 148 383
Berkelland 248 299 547
Bronckhorst 223 230 453
Doesburg 221 210 431
Duiven 285 176 461
Montferland 230 187 417
Oost Gelre 65
241 204 445
Oude IJsselstreek 261 199 460
Winterswijk 237 348 585

Zevenaar 0,0765% 177 147 152 476
Zutphen 0,0805% 187 274 173 634
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010
(geen eigenaar/alleen bewoner)
66
Afval Riool Totaal
2010
Doetinchem 284 (11) 159 (3) 443 (5)
Aalten 235 148 383
Berkelland 248 299 547
Bronckhorst 223 230 453
Doesburg 221 210 431
Duiven 285 176 461
Montferland 230 187 417
Oost Gelre 241 204 445
Oude IJsselstreek 261 199 460
Winterswijk 237 348 585
Zevenaar 147 152 299
Zutphen 274 173 447
Overzicht belastingdruk eenpersoonshuishoudens 2010
(geen eigenaar/alleen bewoner)
Afval Riool Totaal
2010
Doetinchem 211 (10) 159 (4) 370 (11)
Aalten 148 50 198
Berkelland 185 47 232
Bronckhorst 223 230 453
Doesburg 143 70 213
Duiven 214 59 273
Montferland 167 63 230
Oost Gelre 154 68 222
Oude IJsselstreek 168 199 367
Winterswijk 191 117 308
Zevenaar 96 114 210
Zutphen 201 31 232
1

De tarieven van de individuele gemeente kunnen niet één op één vergeleken worden:
• De hoogte van bijvoorbeeld de onroerende zaakbelastingen is sterk afhankelijk van het
gemeentelijke beleid;
• De afvalstoffenheffing is afhankelijk van de wijze waarop de gemeente haar afvalbeleid voert.
Het ophalen van oud papier kan bijvoorbeeld door de gemeente gedaan worden, maar ook door
derden;
• Bij rioolheffing wordt het tarief mede beïnvloed door het feit dat een aantal gemeenten nog
mogelijk een deel financieren via de algemene middelen. En bovendien heeft de ene gemeente een
groter buitengebied dan de ander, waardoor meer kosten moeten maken.
Eerst indien alle gemeenten een zelfde beleid in deze voeren, en op dezelfde wijze haar uitvoering
regelt, en de kosten registreert, geeft een één op één vergelijking een realistisch beeld.
67

Paragraaf 2 Weerstandsvermogen
1. Inleiding
De paragraaf weerstandsvermogen geeft inzicht in de ‘robuustheid’ van onze financiële positie. Een
robuuste financiële positie is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Het
weerstandsvermogen is belangrijk onderdeel van de financiële positie. Door aandacht te hebben voor
het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen.
Voor het beoordelen van de robuustheid van onze financiële positie is inzicht nodig in de omvang
en in de achtergronden van risico’s en in de aanwezige weerstandscapaciteit om die risico’s te kunnen
opvangen.
In Doetinchem heeft het managen van risico’s in de afgelopen jaren al veel aandacht gehad. Die richtte
zich op de gebieden waar substantiële risico’s dreigden. Geen beleidsnota dus met daarin een integrale
beleidsvisie en doelen geformuleerd, maar heel praktisch risico’s managen. Dat hebben we ook
in 2010 gedaan. U leest erover in de volgende deelparagrafen.
In de begroting 2010 hebben we het kader voor ons risicomanagement beschreven. Dat kader vormt
een schil om alle bestaande maatregelen en activiteiten.
Samengevat gelden de volgende uitgangspunten bij het kader voor risicomanagement:
• Het college is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en daarmee voor al het beleid en de
risico’s op dat gebied.
• Het college dient ervoor te zorgen dat de doelstellingen van risicomanagement worden bereikt.
• De raad stelt het beleid voor het risicomanagement vast. De weerslag ervan leest u in de
paragraaf weerstandsvermogen.
• Risicomanagement is onderdeel van het integraal management van de afdelingen. Dit houdt in
dat de afdelingshoofden verantwoordelijk zijn voor hun risico’s en het nemen van beheersingsmaatregelen.
• Als de risico’s ondanks de beheersingsmaatregelen optreden komen ze ten laste van de algemene
middelen van de gemeentebegroting. Daarvoor dient voldoende weerstandscapaciteit in de
begroting aanwezig te zijn. Het is daarom van groot belang voor het college en de raad om inzicht
te hebben in het weerstandsvermogen.
2. Beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement
De paragraaf weerstandsvermogen starten we met ons beleidskader rondom weerstandsvermogen
en risicomanagement. In eerste instantie gaat het daarbij om de verduidelijking van een aantal begrippen
en de relaties tussen die begrippen. Daarna gaan we in op de wijze waarop we invulling wensen
te geven aan weerstandsvermogen en risicomanagement.
2.1. Weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit
De financiële positie van onze gemeente wordt bepaald door enerzijds de (structurele) sluitendheid
van de begroting en anderzijds het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is de mate waarin
financiële tegenvallers kunnen worden opgevangen, oftewel de mate waarin de beschikbare weerstandscapaciteit
zich verhoudt met het totaal aan aanwezige risico’s c.q. de benodigde weerstandscapaciteit.
De beschikbare weerstandscapaciteit van een organisatie is het geheel van middelen en mogelijkheden
om niet begrote, onvoorziene en (mogelijk) substantiële kosten te dekken. De volgende aspecten
van de begroting behoren tot de beschikbare weerstandscapaciteit: algemene reserve, flexibiliteit
69

egroting, post onvoorzien, rente eigen financieringsmiddelen, onbenutte belastingcapaciteit, stille
reserves, mogelijkheid grondexploitaties.
Voor een gezonde financiële positie moet de beschikbare weerstandscapaciteit gelijk of groter zijn
dan de benodigde weerstandscapaciteit, dwz. dan het totaal aan (financieel vertaalde) risico’s.
2.2. Weerstandscapaciteit en risicomanagement
De benodigde weerstandscapaciteit is het totaal aan financiële middelen dat nodig is om de risico’s
die we als organisatie lopen financieel af te dekken. Risicomanagement moet ervoor zorgen de benodigde
weerstandscapaciteit zo beperkt mogelijk te laten zijn. Risicomanagement bestaat uit een aantal
stappen: risicoanalyse, risicoweging, risicobeheersing, bepaling resterende risico’s en dekking door
weerstandscapaciteit.
Risicoanalyse en risicoweging
Om risico’s op een bepaald werkveld te identificeren en vervolgens te kwantificeren kijken we naar
de risico’s die daar aanwezig zijn, de kans dat die risico’s zich daadwerkelijk gaan voordoen en het
(financiële) effect dat dan optreedt.
Risicobeheersing
Risicobeheersing is erop gericht de kans op en/of het effect van risico’s te beheersen. Hierbij is een
onderscheid tussen interne en externe risico’s zinvol:
• Interne risico’s zijn risico’s die vanuit de eigen organisatie worden veroorzaakt. Een administratieve
organisatie kan deze risico’s beperken. Door functiescheiding worden verantwoordelijkheden
gescheiden. Hierbinnen wordt interne controle en toezicht opgesteld.
• Externe risico’s zijn risico’s die van buitenaf komen. Hiertegen kan men o.a. verzekeringen
afsluiten, voorzieningen treffen en bestemmingsreserves in het leven roepen. Daarnaast kunnen
contracten en prestatieafspraken een rol spelen.
Bepaling resterende risico’s en afdekking via weerstandscapaciteit
Ieder risico met een aannemelijk effect op de organisatie dient op een of andere manier afgedekt te
worden. Risicobeheersing leidt niet altijd tot volledige afdekking van de risico’s. Daarom is het goed
te bepalen wat het (resterende) risico is dat niet afgedekt wordt door verzekeringen, voorzieningen,
bestemmingsreserves, contracten, prestatieafspraken e.d. Vervolgens moet bekeken worden of en
hoe dit resterende risico afgedekt kan worden door de weerstandscapaciteit op te bouwen.
2.3. Administratieve organisatie en interne controle
Een belangrijke onderdeel van risicobeheersing is het opzetten van en werken conform administratieve
organisatie (AO) en interne controle (IC). Dit zorgt voor betrouwbare, tijdige, actuele en volledige
informatievoorziening in en over onze organisatie. Het ontbreken of onvolledig functioneren van de
AO/IC zorgt voor risico’s in de beheersing van processen en activiteiten en de informatievoorziening
erover. Zowel voor een optimale bedrijfsvoering alsook voor risicomanagement is een goede AO/IC
dan ook van groot belang.
70

Administratieve organisatie
In 2010 hebben we ondermeer de volgende processen en activiteiten beschreven:
• Bestemmingsplannen
• Accommodaties: diverse processen
• Monumenten: diverse processen.
• Brengstation Buha
• Facturenstroom Buha
• Integratieprocessen Werk en Inkomen en UWV
• Grondzaken: diverse processen.
• Processen Jouw unit en RMC afgerond.
• Werk en inkomen: diverse processen.
• Kasbeheer gemeentewinkel
• Facturenverwerking gemeentebreed
• Subsidieaanvragen bij derden, provincie, rijk en EU. ( additionele subsidies).
De analist voor de AO/IC heeft ook een aantal beschreven processen op hun werking getoetst. Dit
leidt tot rapportages aan de verantwoordelijke afdelingshoofden met eventueel adviezen tot bijstelling
van beschrijvingen of aanpassing van de uitvoering.
Tenslotte toetst de accountant bij de interim-controles o.a. de werking van de AO/IC.
Interne controle
Onze visie op (verbijzonderde) interne controle is dat die opgebouwd is vanuit een drietal, op elkaar
afgestemde onderdelen:
• maatregelen in het primaire proces die leiden tot een goede interne controle,
zoals functiescheidingen, procedures en formulieren
• (eventueel) in het proces verankerde kwaliteitscontroles ten behoeve van het lijnmanagement,
bijvoorbeeld op besluiten (bij uitkeringen, subsidieverstrekkingen e.d.
• een verbijzonderde interne controle vanuit een onafhankelijke positie in de organisatie
(de afdeling Control&Advies), gericht op het vaststellen dat de beheersmaatregelen in het primaire
proces hebben gefunctioneerd en dat de uiteindelijke output betrouwbaar is.
In het jaarlijks op te stellen Controlplan worden de maatregelen en activiteiten beschreven.
2.4. Verzekerde risico’s
Het afsluiten van verzekeringen om risico’s af te dekken is ook een onderdeel van risicobeheersing.
Onze belangrijkste verzekeringen zijn:
a. Brand-/opstal verzekering
b. Aansprakelijkheidsverzekering
c. Motorrijtuigenverzekering bedrijfswagenpark
d. Bouwverzekering (C.a.r.)
e. Rechtsbijstandverzekering
f. Brandweerverzekering
a. Brand-opstal verzekering
Verzekerd zijn alle accommodaties en scholen van de gemeente Doetinchem. Gedekt zijn o.a. de kosten
van inbraak, diefstal, brand, en schade a.g.v natuurverschijnselen (stormschade). Het voortgezet
onderwijs is tevens verzekerd voor glasschaden.
71

. Aansprakelijkheidsverzekering
Verzekerd zijn zaak- personen en vermogenschade. Deze verzekering geeft o.a. dekking voor schade
waarvoor de gemeente Doetinchem aansprakelijk is. Denk aan schade door slecht onderhoud van
wegen, bomen. Verder is ook verzekerd vermogenschade. Als een bestuursorgaan van de gemeente
een rechtmatig- of onrechtmatig besluit heeft genomen en hierdoor wordt schade veroorzaakt aan
derden dan is dit onder voorwaarden verzekerd.
c. Motorrijtuigenverzekering bedrijfswagenpark
Alle voertuigen van de gemeente Doetinchem zijn wa-casco (all risks) verzekerd.
d. Bouwverzekering (C.a.r.)
Dit is een doorlopende aansprakelijkheidsverzekering die schade dekt die wordt veroorzaakt aan derden
door. werkzaamheden tijdens grote projecten. Voorbeelden zijn schade aan gebouwen als gevolg
van het slaan van een damwand, aanleggen riolering, aanleggen wegen etc.
e. Rechtsbijstandverzekering
Alle werknemers van de gemeente Doetinchem zijn verzekerd voor rechtsbijstand.
f. Brandweerverzekering
De brandweer van de gemeente Doetinchem is uitgebreid verzekerd voor ongevallen, arbeidsongeschiktheid
en schade a.g.v. het verlies van eigendommen tijdens een uitruk.
Verder heeft de gemeente Doetinchem nog de volgende verzekeringen:
• Fraudeverzekering
• Elektronicaverzekering
• Machine, apparatuurverzekering
• Ongevallen B&W en raad
3. Inventarisatie van de beschikbare weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt
om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn, te dekken.
De weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende elementen:
Incidentele capaciteit:
3.1. algemene reserve;
3.2. (algemene) reserve Grondexploitatie;
3.3. stille reserves;
3.4. Bestemde reserves.
3.5. Stelpost voor onvoorziene uitgaven incidenteel
structurele capaciteit:
3.6. stelpost voor onvoorziene uitgaven structureel;
3.7. onbenutte belastingcapaciteit
3.8. ruimte in de begroting.
72

3.1. Algemene reserve
De algemene reserve dient onder meer ter dekking van risico’s die onverhoopt uitkomen. De raad
heeft eerder als beleidsuitgangspunt vastgesteld dat de gewenste omvang van deze reserve minimaal
10% (= € 11 miljoen) en maximaal 12% (= € 13 miljoen) van het relevante begrotingstotaal (d.i. exclusief
grondexploitatie en legesplichtige activiteiten met eigen egalisatiereserves) dient te bedragen.
Bij de trendnota begroting 2010 heeft de raad dit uitgangspunt tijdelijk bijgesteld en is het minimumniveau
voor het financieel meerjaren- perspectief 2010-2013 bepaald op € 5 miljoen. De algemene
reserve bedraagt per 31 december 2010 circa € 16,3 miljoen. Daarbij houden we rekening met de
voorgestelde bestemmingen van het resultaat in deze jaarrekening 2010. Overigens zit in het saldo
van de algemene reserve ook € 17,2 miljoen reserve verkoop Nuon-aandelen vrij beschikbaar. In
de voorjaarsnota 2010 heeft de raad besloten tot het toevoegen van een deel van deze verkoopopbrengsten
Nuon aan de algemene reserve.
3.2. (Algemene) reserve Grondexploitatie
De reserve Grondexploitatie dient ter dekking van onverwachte en substantiële risico’s in de grondexploitatie.
De ondergrens van deze reserve is vastgesteld op 10% van de boekwaarden van de
grondexploitaties; de bovengrens op 12%. De reserve grondexploitatie staat in verbinding met de
algemene reserve via een zogenaamd cascademodel. Beneden de ondergrens en als geen verdere
bijsturing op de grondexploitatie mogelijk is, wordt de reserve aangevuld uit de algemene reserve.
Boven de bovengrens vervalt de specifieke bestemming en vloeien middelen toe aan de algemene reserve.
Dit, voor zover er geen substantiële risico’s bekend zijn in de grondexploitatie, die een hogere
reserve noodzakelijk maken.
De reserve Grondexploitatie bedraagt per ultimo 2010, rekening houdend met de voorgestelde
bestemmingen van het resultaat in deze jaarrekening 2010 circa € 5,5 miljoen negatief. Om de vastgestelde
ondergrens van € 7 miljoen te bereiken is bij de bestemming van het resultaat 2010 via het
cascademodel een dotatie uit de algemene reserve nodig van € 12,55 miljoen.
Voor verdere toelichting op de reserve grondexploitatie wordt verwezen naar hoofdstuk 3,
paragraaf 7 Grondbeleid.
3.3. Stille reserves
Bezittingen die de gemeente niet gebruikt voor de publieke taak en die we binnen 1 jaar kunnen verkopen,
dragen bij aan de stille reserves als de marktwaarde groter is dan de waarde op de balans. In
2010 liepen twee projecten die zijn gericht op het afstoten van overtollige gemeentelijke eigendommen.
Het project herontwikkeling gemeentelijke gebouwen resulteert o.a. in het verkopen van diverse cultuurpanden.
De opbrengst ervan is al in het financieel meerjarenperspectief 2010-2013 verwerkt.
Het project bestemming Samengevoegde Complexen (Saco’s) inventariseert gemeentelijke eigendommen
in de grondexploitatie. Deze eigendommen worden opnieuw bestemd dan wel afgestoten. De
projecten lopen over meerdere jaren. De opbrengsten worden in de jaarstukken vertaald. Daarnaast
worden geen stille reserves op dit onderdeel geraamd.
Ook bij de financiële vaste activa kunnen stille reserves voorkomen. In 2010 bezaten we aandelen
BNG. Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. De koerswaarde van de BNG aandelen is theoretisch
hoger dan de balanswaarde. Toch rekenen we deze stille reserve niet tot de beschikbare weerstandscapaciteit
omdat de ontvangen dividenduitkeringen onderdeel uitmaken van de exploitatie.
De aandelen NUON zijn inmiddels verkocht, met uitzondering van het netwerkdeel. De opbrengst is
deels in een bestemde reserve geplaatst om de structurele dividendopbrengsten hiervan te compenseren.
De rest is ingezet in de begroting of toegevoegd aan de algemene reserve.
73

3.4. Bestemde reserve in de weerstandscapaciteit
Bestemmingsreserves zijn die reserves waaraan de raad een specifieke bestemming heeft gegeven.
Zolang de raad de bestemming kan veranderen, kunnen deze tot de weerstandscapaciteit worden
gerekend. Een deel van deze reserves kan niet meer worden herbestemd. Dat zijn de reserves ter
dekking van kapitaallasten van gebouwen en voorzieningen van de gemeente en de reserves voor
overheidstaken. Voor zover de bestemmingsreserves kunnen worden herbestemd worden deze
meegerekend tot de weerstandscapaciteit. Natuurlijk blijven deze reserves primair bestemd voor hun
oorspronkelijke doel/activiteit. De raad kan echter als er aanleiding toe is, besluiten deze reserves te
herbestemmen om ongedekte risico’s alsnog af te dekken. In de inventarisatie van de paragraaf 4 zult
u echter lezen dat volgens onze analyses alle risico’s afgedekt Er zijn geen ongedekte risico’s aanwezig.
Totaal van de bestemmingsreserves per 31 december 2010 € 58,5 miljoen
Reserves ter dekking van kapitaallasten en overheidstaken € 30,6 miljoen
Resteert bestemmingsreserves voor de weerstandscapaciteit € 27,9 miljoen
3.5. Stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven – incidenteel
3.6. Stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven – structureel
Er zijn twee stelposten opgenomen voor onvoorziene uitgaven. Er is een stelpost voor incidentele
lasten van € 79.000. Daarnaast hebben we een stelpost voor structurele lasten van € 70.000. Voor
het aanwenden van deze budgetten passen wij spelregels toe.
In 2010 is een voordeel gerealiseerd van € 109.000 doordat hierop geen beroep is gedaan.
3.7. Onbenutte belastingcapaciteit
Er is sprake van onbenutte belastingcapaciteit als we niet de maximale mogelijkheden benutten om
de burger lasten op te leggen. De norm die daarvoor geldt zijn de tarieven die het rijk toepast bij
gemeenten in financiële nood (artikel 12 Financiele-verhoudingswet). De financieel belangrijkste
belasting is de onroerende zaak belasting (OZB). De onbenutte belastingcapaciteit OZB is berekend
volgens onderstaand overzicht:
Belastingcapaciteit OZB
woz waarde woonruimten 5.781.000.000
woz waarde niet woonruimten x 2 2.785.000.000
totaal 8.566.000.000
percentage art 12 Fvw juni circ. 2010 0,1201%
maximale opbrengst volgens art 12 Fvw 10.287.766
werkelijke opbrengsten woonruimten 5.366.000
werkelijke opbrengsten niet-woonruimten 4.014.000
totale opbrengst 2010 9.380.000
onbenutte capaciteit 907.766
Voor de leges worden waar mogelijk kostendekkende tarieven gehanteerd. Voor de tarieven van bijv.
paspoorten en rijbewijzen zijn wettelijke maxima vastgesteld. Er is op dit onderdeel geen onbenutte
capaciteit.
74

Lees voor uitgebreide informatie over belastingen en leges de paragraaf 1 Lokale heffingen.
3.1. Ruimte in de begroting
Het realiteitsgehalte van de begrotingsruimte kan worden afgemeten aan rekeningoverschotten. In de
dashboardrapportages van 2010 zijn per saldo voordelige tussentijdse rekeningresultaten gepresenteerd.
Dit waren voornamelijk incidentele voordelen. De raad heeft over de dashboardrapportages
besloten, waarna de begroting 2010 is gewijzigd.
3.2. Overzicht beschikbare weerstandscapaciteit
In volgend overzicht leest u wat de omvang is van onze weerstandscapaciteit, onderverdeeld naar
incidenteel en structureel. Deze weerstandscapaciteit vormt buffer voor de ongedekte risico’s die in
de volgende paragraaf worden beschreven.
Nr. Omschrijving Bedrag (x 1.000)
Incidentele capaciteit
3.1 Algemene reserve 16.324
3.2 Reserve Grondexploitatie 7.050
3.3 Stille reserves 0
3.4 Bestemde reserves (waarvan bestemming kan worden aangepast) 27.900
3.5 Stelpost onvoorziene uitgaven incidenteel 79
Totaal incidentele capaciteit 51.353
Structurele capaciteit
3.6 Stelpost onvoorziene uitgaven structureel 70
3.7 Onbenutte belastingcapaciteit 908
3.8 Ruimte in de begroting 0
Totaal structurele capaciteit 978
4. Inventarisatie van de benodigde weerstandscapaciteit: de risico’s
Voor het weerstandsvermogen zijn alleen die risico’s van belang die niet zijn te ondervangen met
maatregelen zoals beheersingsmaatregelen, verzekeren, treffen van voorzieningen. Dit zijn de ongedekte
risico’s. Reguliere risico’s die kunnen worden opgevangen door een verzekering en/of door een
voorziening worden in deze paragraaf niet meegeteld.
Tot het inventariseren van de risico’s behoort ook het inventariseren van de beheersingsmaatregelen
en het analyseren van de ongedekte (delen van) risico’s. Voor de ongedekte (delen van) risico’s dient
voldoende weerstandscapaciteit aanwezig te zijn.
4.1. Risico’s in exploitatiebegroting
In deze paragraaf beschrijven we de risico’s voor enkele grote budgetten en/of activiteiten. Met het
managen van (de risico’s in) deze budgetten / activiteiten beheersen we het overgrote deel van de
begroting. Bovendien weten we uit ervaring dat dit dé risicogebieden in de gemeentebegroting zijn.
75

4.1.1. Loonsom
De loonsom 2010 bedroeg circa € 30,2 miljoen, dat is circa 19% van de lasten in de exploitatiebegroting.
Hiervan is € 28,9 miljoen begroot voor de loonkosten van het ambtelijke apparaat inclusief de
brandweer. Het overige deel zijn begrote loonkosten voor de bestuursorganen en het gemeentepersoneel
bij Amphion.
Risico:
Overschrijden van de loonsom. Tot 2007 was één van de knelpunten in onze organisatie de jaarlijkse
overschrijding van de loonsom.
Beheersingsmaatregelen:
Vanaf 2007 zijn vier maatregelen genomen om dit knelpunt op te lossen:
• Spelregels loonsombudget zijn vastgesteld.
• Loonsombudgetten per afdeling zijn vastgesteld, inclusief het deel van het loonsombudget dat ten
laste van kredieten e.d. gebracht moet worden(de zgn. omzettaakstelling).
• Maandelijks wordt de loonsommonitor geactualiseerd.
• Maandelijks wordt de loonsommonitor besproken in het managementgesprek tussen directeurbedrijfsvoering
en afdelingshoofd.
Gaven de jaarrekeningen tot en met 2006 een forse overschrijding op de loonsom te zien, vanaf 2007
blijven we binnen het loonsombudget. Vanaf 2007 is het loonsombudget het kader waarbinnen het
afdelingshoofd keuzes maakt voor uitvoering en/of uitbesteding. Dit leidt tot heldere verantwoordelijkheden
en voorkomt overschrijdingen op het loonsombudget.
Ongedekt (deel van) risico:
Omdat kaders en verantwoordelijkheden volstrekt helder zijn geformuleerd en in de praktijk werken,
is er geen ongedekt risico op het loonsombudget.
In 2010 is begonnen met de automatisering van de loonsomprognoses met als doel efficiency en verhoging
van de betrouwbaarheid.
Ongedekt (deel van) risico voor wachtgeldverplichtingen zittende wethouders:
Voor de wachtgeldverplichtingen aan wethouders hebben wij een voorziening gevormd. Bepalend
voor de instelling van deze voorziening is het ongelijkmatige karakter van deze verplichtingen. De
wachtgeldvoorziening heeft een horizon die gelijk is aan de duur van twee raadsperioden, ofwel acht
jaar. De maximaal te verwachten wachtgeldverplichtingen van de zittende wethouders zijn voor 75%
opgenomen in de begroting. Het risico van 25% kan worden opgevangen binnen de voorziening.
4.1.2. Wet werk en bijstand
Inkomensdeel:
Algemeen risico:
Als gevolg van fouten in de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) inkomensdeel ontstaat
een risico dat uitgaven hoger zijn dan was geraamd zonder dat deze worden gecompenseerd door
rijksinkomsten. Met name bij sterke stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden kan het om substantiële
bedragen gaan.
76

Beheersingsmaatregelen:
De AO processen van de WWB zijn beschreven en worden jaarlijks geactualiseerd. De afdeling Werk
en inkomen die de wet uitvoert heeft medewerkers in dienst die de uitvoering toetsen op het proces
(Interne controleurs) en op de inhoud (kwaliteitsmedewerkers). De interne controleurs hebben een
regionaal overleg met collega’s uit andere gemeenten om kennis en ervaring over nieuwe ontwikkelingen
uit te wisselen.
Daarnaast houden we jaarlijkse rechtmatigheidcontroles op het WWB. Bij de controle in 2010 zijn
enkele geringe fouten geconstateerd die ruim binnen de marge bleven.
Risico’s door de financieel-economische crisis en maatregelen:
Voor de risico’s door het stijgend aantal uitkeringsgerechtigden is een bestemmingsreserve gevormd.
De reserve WWB bedroeg per 1 januari 2010 circa € 0,7 miljoen. Als gevolg van de economische
crisis was er al rekening mee gehouden dat deze reserve ultimo 2010 nihil zou zijn.
Op basis van de trendnota was als gevolg van de economische crisis in de primitieve begroting 2010
voor de Wet Werk en Bijstand (WWB) een nadeel geprognosticeerd van € 3,1 miljoen. Bij de 2e financiële
monitor is dit nadeel verlaagd met € 1,3 miljoen tot € 1,8 miljoen. Met het resultaat in deze
jaarrekening bedraagt het uiteindelijke nadeel € 1,94 miljoen ten laste van het rekeningresultaat.
Wel moet hierbij opgemerkt worden dat in deze jaarrekening 2010 voor circa € 2,8 miljoen beroep
is gedaan op de zogenoemde achtervangovereenkomst van het rijk. Deze achtervangovereenkomst
houdt in dat een gemeente hier een beroep op kan doen als de werkelijke uitgaven meer dan 10%
bedraagt als de rijksbijdrage voor het inkomensdeel WWB. Genoemd bedrag van € 2,8 miljoen is als
vordering op het rijk verantwoord in deze jaarrekening. Omdat het rijk strikte voorwaarden hanteert
voor het toekennen van deze vordering, lopen we hierbij wel enig risico. Omdat we er vanuit gaan
dat wij aan de toetsingscriteria voldoen, hebben wij deze vordering naar ons oordeel terecht verantwoord
in de jaarrekening 2010.
Ongedekt (deel van) risico:
Naast genoemd risico verwachten we verder geen andere (ongedekte) risico’s. Wel blijven we scherp
de actuele ontwikkelingen volgen in het aantal uitkeringsgerechtigden.
Werkdeel:
Risico’s:
Als gevolg van fouten in de uitgaven van het WWB werkdeel ontstaat een risico dat er een teruggave
of boete betaald moet worden aan het Rijk. Dit, bij overschrijding van de toegestane foutenmarges.
Indien de rijksmiddelen niet worden uitgegeven moeten deze worden terugbetaald aan het rijk. Onder
meer hiervoor is het participatiebudget (transitoria) gevormd. Als de rijksmiddelen ontoereikend
zijn om de re-integratietrajecten en andere uitstroombevorderende maatregelen te kunnen betalen
zal het budget uit gemeentelijke middelen moeten worden aangevuld. In 2010 hebben we geen beroep
hoeven doen op de gemeentelijke middelen.
Beheersingsmaatregelen:
De AO en IC zijn op dezelfde wijze geregeld als hiervoor beschreven onder het inkomensdeel. Daarnaast
houden we jaarlijkse rechtmatigheidcontroles op het WWB. Bij de controle in 2010 zijn enkele
geringe fouten geconstateerd die ruim binnen de marge bleven.
Risico’s door de financieel-economische crisis en maatregelen:
Door de crisis stijgt het aantal bijstandsontvangers en daarmee ook de re-integratiekosten, die ten
laste van het participatiebudget gebracht kunnen worden.
77

Ongedekt (deel van) risico:
Naast deze nadelen verwachten we geen andere (ongedekte) risico’s. Wel blijven we scherp de actuele
ontwikkelingen volgen in het aantal uitkeringsgerechtigden.
4.1.3. Gesubsidieerde instellingen
Risico:
Open eind financiering van gesubsidieerde instellingen en verenigingen, waardoor onverwachts lasten
worden afgewenteld op de gemeente.
De gemeente Doetinchem droeg in 2010 circa € 18 miljoen over aan instellingen en verenigingen
waarvoor zij prestaties leveren op het gebied van cultuur; welzijn; jeugd; zorg en sport. Dit bedrag
vormt ruim 11 % van onze begroting.
Beheersingsmaatregelen:
Doetinchem geeft subsidie aan diverse instellingen en verenigingen in de gemeente. De subsidies zijn
gebaseerd op de subsidieverordening gemeente Doetinchem. Daarin staan voorwaarden en spelregels
beschreven voor onze relatie.
Er zijn een aantal (grote) gesubsidieerde instellingen waarmee we onze relatie specifiek hebben vastgelegd
in een budgetcontract: IJsselkring, Yunio, Muziekschool, Bibliotheek, Stichting sport en recreatie,
Huppel Inn, Sportcentrum Rozengaarde en Gruitpoort. Daarin zijn meerjarig afspraken gemaakt
over prestaties en financiële middelen. Alle partijen weten door het contract waar ze aan toe zijn.
Voor Amphion gold in 2010 nog een exploitatiesubsidie . Dit leidt tot een meer open subsidierelatie
gebaseerd op de jaarlijkse begroting van de instelling. Met Amphion wordt een budgetcontract
gesloten nadat de instelling enige ervaring heeft opgedaan met de exploitatie van de nieuwbouw. De
nieuwe exploitatie vormt dan de basis voor het budgetcontract.
De subsidies aan de kleinere instellingen en verenigingen worden gebaseerd op de subsidieverordening.
Voor tekorten of faillissementen is de gemeente niet direct aansprakelijk. Wel kunnen we op
grond van politieke overwegingen besluiten om extra middelen toe te kennen. Deze besluiten worden
binnen de integrale afweging van de begroting genomen. Deze situatie heeft zich in 2010 niet
voorgedaan.
Ongedekt (deel van) risico:
Als in 2010 / 2012 met alle grote instellingen een budgetcontract is getekend zijn er geen ongedekte
risico’s aanwezig. Het ongedekt risico tot die tijd bij Amphion en Gruitpoort achten wij verwaarloosbaar.
4.1.4. Verbonden partijen
Risico:
• Beperkt zicht op de publiek-private samenwerkingen en de daaraan verbonden risico’s;
Beheersingsmaatregelen:
In Paragraaf 6 Verbonden partijen worden de doelen, belangen, de risico’s en de rapportage-momenten
voor elke verbonden partij beschreven. Lees daarvoor paragraaf 6. Uit die analyse zijn ons geen
ongedekte risico’s gebleken.
78

4.1.5. Stichting IJsselgraaf
Risico’s en beheersingsmaatregelen:
De stichting IJsselgraaf is het bestuur van het openbaar primair onderwijs in de gemeenten Bronckhorst,
Doesburg en Doetinchem. De gemeenten zijn toezichthouder van het openbaar onderwijs.
Dat is gestructureerd in een Toezichthoudend overleg. Ook benoemen zij tweederde deel van het
bestuur van de stichting. In 2009 is duidelijk geworden dat IJsselgraaf financiële problemen heeft. Om
die reden is het bestuur van IJsselgraaf in september 2009 opgestapt. Daarvoor had het bestuur in
overleg met de gemeenten al een aantal maatregelen genomen gericht op continuïteit van de stichting
en op het verbeteren van de financiële positie.
Ongedekt (deel van) risico:
In 2010 is het toezicht georganiseerd door deze onder te brengen in een gemeenschappelijke regeling.
(zie hiervoor ook de paragraaf verbonden partijen). Met de deelnemende gemeenten en Stichting
IJsselgraaf zijn toetsingcriteria geformuleerd waaraan de financiële positie en risico’s kunnen worden
beoordeeld.
4.1.6. Algemene uitkering uit Gemeentefonds
Risico:
Het rijk gaat bezuinigen om het begrotingstekort weg te werken. De wijze waarop en de fasering is
echter nog steeds onduidelijk. Ook in de decembercirculaire 2010 is dit nog niet doorvertaald in de
uitkeringsfactoren van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
In het voorjaar 2011 sluiten het rijk en de VNG een bestuursakkoord. De resultaten worden doorvertaald
in de mei- of junicirculaire 2011 gemeentefonds.
Beheersingsmaatregelen:
Wij kunnen geen invloed uitoefenen op de macro-economische ontwikkelingen van het Gemeentefonds.
Wel verzamelen we proactief de informatie over relevante ontwikkelingen en vertalen deze
naar onze gemeentebegroting. Via de planning & controlcyclus en zo nodig tussentijds besluiten wij
over maatregelen in de gemeentebegroting.
Ongedekt (deel van) risico:
Voor de jaren 2012, 2013 en 2014 hebben we gerekend met een incidenteel risico van € 7 miljoen. In
de prognose van de algemene reserve bij de begroting 2011 hebben we dit opgenomen. Voor risico’s
in 2015 houden we nog eens rekening met € 1 miljoen incidenteel. Bovendien houden we in het
kader van de ombuigingen rekening met een structureel nadeel van € 2,5 miljoen. Naar onze mening
zijn er voor de algemene uitkering dan ook geen ongedekte risico’s aanwezig.
4.2. Risico’s in de Grondexploitatie
Risico’s:
• Marktrisico’s: algemene risico’s die invloed hebben op alle projecten zoals het risico dat de rente
stijgt of dat de economie verslechterd.
• Projectspecifieke risico’s: risico’s die gerelateerd zijn aan de betreffende locaties, zoals het risico
dat bodemverontreiniging wordt aangetroffen.
• Beperkte overkoepelende samenhang en sturing van de projecten.
79

Beheersingsmaatregelen:
Ook in 2010 zijn de grondexploitaties geactualiseerd op basis van een uniforme systematiek. Daarbij
zijn marktrisico’s en projectspecifieke risico’s in beeld gebracht. Alle risico’s zijn zoveel mogelijk
gekwantificeerd in de berekeningen voor de projecten. Aan de hand van de actuele grondexploitaties
heeft de raad kredieten voor het komende jaar beschikbaar gesteld.
De bouwprojecten worden uitgevoerd volgens gemeentebrede spelregels voor projectmatig werken.
Deze zijn vervat in een handleiding projectmatig werken.
Negatieve geprognosticeerde plansaldi in de grondexploitaties worden afgedekt door het treffen
van voorzieningen en risico’s door het vormen van een reserve grondexploitatie. De voorzieningen
komen via het resultaat ten laste van de reserve grondexploitatie. Aan de hand van de geprognosticeerde
plansaldi wordt bepaald of de reservepositie afdoende is. De ondergrens van de reserve
grondexploitatie is vastgesteld op 10% van de boekwaarden van de grondexploitaties; de bovengrens
op 12%. Op grond hiervan moet de minimale ondergrens € 7 miljoen (10%) bedragen (Cascademodel).
De reserve grondexploitatie staat in verbinding met de algemene reserve. Beneden de vastgestelde
ondergrens en als geen verdere bijsturing op de grondexploitatie mogelijk is, wordt de reserve
aangevuld uit de algemene reserve. Rekening houdend met deze grens vervalt de specifieke bestemming
en vloeien middelen toe aan de algemene reserve of worden hier juist aan onttrokken. Dit, voor
zover er geen substantiële risico’s bekend zijn in de grondexploitatie, die een hogere reserve noodzakelijk
maken.
In de jaarrekening 2010 wordt bij de bestemmingsvoorstellen voorgesteld om circa € 12,55 miljoen te
onttrekken uit de algemene reserve bedrijfsvoering volgens het Cascademodel.
Van generale raming naar projectspecifieke sturing
In 2010 hebben we het risicomanagement voor de grondexploitatie en speciaal binnen de projecten
verder ontwikkeld. Er is nu een risicokaart voor elk project zodat we inzicht hebben in de risico’s, de
mogelijke maatregelen om ze te beheersen en de eventueel benodigde weerstandscapaciteit.
Voor de ontwikkeling van de reserve grondexploitatie in meerjarenperspectief wordt verwezen naar
paragraaf 7 Grondbeleid.
Ongedekt (deel van) risico:
Door onze manier van werken (jaarlijkse actualisatie, treffen voorzieningen, cascademodel, rechtmatigheidcontrole)
en de maatregelen voor de economische crisis achten wij bij het opmaken van deze
rekening geen ongedekte risico’s aanwezig. Wel onderkennen we de noodzaak tot voortdurende
aandacht voor de risico’s in de grondexploitatieprojecten.
4.3. Risico’s in de balans
Naast risico’s in de exploitatie zijn er ook risico’s in de balans. De meest risicovolle posten en de
maatregelen om deze te beheersen worden hierna genoemd.
4.3.1. Debiteurenrisico’s
Risico:
Niet tijdig of niet innen van uitstaande vorderingen.
80

Beheersingsmaatregelen:
Onze gemeente heeft een actief invorderingsbeleid. We hanteren strikte spelregels voor herinneringen,
aanmaningen en dwangbevelen. Vorderingen die we niet tijdig incasseren dragen we over aan een
incassobureau.
De AO en IC op deze processen zijn goed geregeld en beschreven. De uitvoering wordt periodiek
getoetst door de medewerker interne controle van de afdeling financiële administratie. Daarnaast
toetst de analist voor de AO/IC jaarlijks de werking van de processen.
Belastingvorderingen
Jaarlijks wordt er ca voor 20,8 miljoen aan belastingvorderingen opgelegd. Deze vorderingen hebben
o.a. betrekking op onroerendgoedbelasting, afvalstoffenheffing, hondenbelasting, rioolrechten, reinigingsrechten,
reclamebelastingen en grafrechten.
In de jaarrekening 2010 is er sprake van een openstaand debiteurensaldo belastingen van afgerond
€ 943.000.
Op basis van de verschillende parameters is de benodigde voorziening voor dubieuze belastingvorderingen
bepaald op € 265.000. Uit deze voorziening kunnen de oninbare vorderingen worden afgedekt.
De omvang van de voorziening bedraagt afgerond 1,3 % van de jaarlijks belastingopbrengsten.
Ten opzichte van de jaarrekening 2009 is de benodigde voorziening dubieuze belastingvorderingen
met € 50.000 neerwaarts bijgesteld omdat er in 2010 onder andere sprake is van een lager openstaand
saldo dan in 2009. (€ 1.062.000).
Private en overige publieke vorderingen
In 2010 is voor ca. € 80 miljoen aan private en overige publieke vorderingen gefactureerd. De vorderingen
hebben onder andere betrekking op parkeervignetten, ophalen grof vuil, bouwleges, leges
gemeentewinkel , huur panden en overige diverse private vorderingen.
In de jaarrekening 2010 is per 31-12-2010 een debiteurensaldo opgenomen van € 2,5 miljoen (exclusief
openbare lichamen). De voorziening dubieuze vorderingen is op basis van diverse criteria berekend
op € 319.000,=. De omvang van de voorziening bedraagt afgerond 0,4% van de totaal gefactureerde
vorderingen over jaarschijf 2010.
De voorziening dubieuze debiteuren voor private en overige publieke vorderingen is in 2010 ten
opzichte van 2009 met 84.000 gunstiger bijgesteld omdat er sprake is van een lager openstaand saldo
in 2010 ten opzichte van het jaar 2009.
Voorziening dubieuze debiteuren
De voorziening dubieuze debiteuren bedraagt per 31-12-2009 € 708.000. Op basis van de 2e financiële
monitor is de voorziening opgehoogd met € 200.000. Verder wordt er jaarlijks op basis van de
begroting bij de onderdelen afvalstoffenheffing en rioolrecht een totaal bedrag van € 40.000 toegevoegd
aan de voorziening.
In 2010 is voor afgerond € 276.000 oninbare vorderingen ten laste van de voorziening verwerkt.
Door enerzijds de afname van de openstaande saldi en anderzijds de ihogere ontrekking (€ 276.000)
uit de voorziening dan de toevoeging (€ 240.000) is er in 2010 een voordelig a-structureel effect
ontstaat van € 88.000.
Mogelijke oorzaken die kunnen leiden tot oninbaarheid van de openstaande posten zijn:
• Overleden zonder erfgenaam
• Geen verhaalsmogelijkheid
• Minnelijke schuldsanering
• Vertrokken onbekend waarheen
• Faillissementen
• Verjaring
• Administratief niet correct (vordering is niet juist opgevoerd)
• Erfenis niet aanvaard
81

ontwikkeling voorziening dubieuze debiteuren 2010:
Balans 31-12-2009 708.000
2e financiële monitor 200.000
Begroting 40.000
Afboekingen oninbare posten 2010 -276.000
Subtotaal 672.000
Benodigde voorziening: belastingen 265.000
Benodigde voorziening: overige vorderingen 319.000
Balans 31-12-2010 584000
Voordelig resultaat voorziening dubieuze debiteuren 88.000
Ongedekt (deel van) risico:
Naast de getroffen maatregelen en voorzieningen achten wij geen ongedekte risico’s aanwezig.
4.3.2. Financieringsrisico’s
Risico:
Er ontstaan gaten in de begroting door financieringsrisico’s.
Tot de financieringsrisico’s behoren: renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, waarborgen en
garanties.
Beheersingsmaatregelen:
De financieringsfunctie van de gemeente is omgeven door diverse wettelijke kaders, een Treasurystatuut
en maatregelen van AO en IC. Uit die regelingen en maatregelen moge de risico’en daarmee het
belang van deze functie en activiteiten blijken. Men denke aan de oorzaken van financieel-economische
crisis en aan de forse verliezen die verschillende overheden hebben geleden door (naar achteraf
bleek) risicovolle beleggingen en bankrekeningen. Gelukkig zijn deze risico’s ons bespaard gebleven!
Het sterkt ons in het beleid van behoudend uitzetten en het doen van zaken met een beperkte groep
van solide financiers (tenminste AAA(tripleA)-rating).
We voeren verschillende beheersingsmaatregelen uit die wettelijk verplicht zijn en door de provincie
als toezichthouder worden getoetst. Daarnaast is het Treasurystatuut kader voor de financieringsfunctie.
Voor een uitvoerige beschrijving van het wettelijk kader, de risico’s en de maatregelen in de
financieringsfunctie verwijzen we naar de paragraaf 4 Financiering.
Onze gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse
geldleningen. Ons huidige beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend
algemeen belang in het geding is. Garantieverzoeken worden doorverwezen naar waarborgfondsen.
In 2009 heeft een doorlichting plaatsgevonden van de garantie- en verstrekte leningen portefeuille
waarbij de financiële en juridische risico’s opnieuw zijn beoordeeld. Daaruit is geconcludeerd
dat de financiële positie van de geldnemers geen aanleiding geeft tot te verwachten claims op de door
de gemeente verstrekte garanties.
Ongedekt (deel van) risico:
Naar de huidige inzichten achten wij geen ongedekte financieringsrisico’s aanwezig.
82

4.3.3. BTW Compensatiefonds
Risico:
De belastingdienst kan controles uitvoeren bij het BTW-compensatiefonds. Wanneer blijkt dat ten
onrechte BTW is gecompenseerd/verhaald kan dit leiden tot terugbetaling.
Beheersingsmaatregelen:
In 2010 is er een BTW-controle geweest. Het ziet er naar uit dat we in 2011 een aanslag btwcompensatiefonds
van de belastingdienst opgelegd krijgen van ruim €1,2 miljoen. Het bedrag is een
nabetaling over de afgelopen zes jaren (2004 t/m 2010) vanwege te weinig afgedragen btw aan de
belastingdienst. De belangrijkste oorzaken van deze aanslag zijn de complexiteit van het btw-compensatiefonds
en de belastingdienst die niet jaarlijks controleert, maar jaren wacht met de controle.
Daardoor worden fouten in de btw-administratie niet snel gecorrigeerd. Overigens wordt niet alleen
onze gemeente geconfronteerd met nabetalingsaanslagen van deze omvang. Vrijwel alle gemeenten
worden hiermee geconfronteerd. De VNG heeft daarom ook over dit onderwerp een brandbrief
geschreven aan de minister.
Invoering BTW-compensatiefonds
Vanaf 1 januari 2003 is het BTW compensatiefonds (BCF) in het leven geroepen. Het doel van het
fonds is om het kostenvoordeel dat gemeenten hebben ten opzichte van het bedrijfsleven op te heffen.
Dit voordeel bestond uit niet verschuldigde BTW, omdat veel werkzaamheden in eigen beheer
werden uitgevoerd. Doelstelling van het toenmalige kabinet was dat het bedrijfsleven een concurrerende
prijs zou kunnen bieden, waardoor uitbesteding van werk door gemeenten meer zou plaatsvinden.
Het landelijke BTW-compensatiefonds is gevoed door een korting op de gemeentefondsuitkering
van gemeenten.
De invoering van het BCF heeft grote gevolgen gehad voor de administratie bij gemeenten. Tot 2003
was er slechts een beperkte BTW-administratie nodig voor activiteiten die de gemeente uitvoert als
ondernemer, bijv. de grondexploitaties. Met de invoering van het BCF moet voor elke activiteit die de
gemeente uitvoert bepaald worden onder welke BTW-variant deze verantwoord moet worden. Bij
de invoering is dan ook door ons externe ondersteuning ingezet en advies ingewonnen. Onze fiscaal
adviseur heeft toen ook de inrichting van onze administratie, de zogenaamde “labeling”, beoordeeld.
Alles is met de belastingdienst afgestemd en alle relevante regelgeving en circulaires van het Rijk zijn
toegepast.
Uitkomst BTW-controle
Vanaf 2003 is in de risicoparagraaf van de jaarstukken en de begrotingen telkens als risico opgenomen
de uitkomst van de nog uit te voeren BTW-controle door de belastingdienst. Tot eind 2008/begin
2009 de eerste controle over het boekjaar 2006 was uitgevoerd, konden we niet inschatten wat de
uitkomst zou zijn. Tot de jaarrekening 2009 was daarom geen voorziening opgenomen. In de jaarrekening
2009 hebben we op basis van de eerste controle over het boekjaar 2006 een voorziening
getroffen van € 0,9 miljoen. Voor de overige jaren was het nog steeds een risico dat is vermeld in de
paragrafen Weerstandsvermogen.
Inmiddels heeft er een aanvullende controle plaatsgevonden over de jaren 2005 en 2008. Duidelijk is
geworden dat de genoemde voorziening niet voldoende is om de werkelijke naheffingsaanslag over de
hele periode 2004 t/m2010 af te dekken. In de jaarrekening 2010 moet conform het BBV (de verslaggevingsvoorschriften)
een aanvullende voorziening worden getroffen ten laste van het rekeningresultaat
van € 1,27 miljoen. In het totaal wordt er een voorziening voor de naheffingsaanslag BTW/BCF
gevormd van afgerond € 1,8 miljoen. Per jaar gaat het dan om een terugbetaling aan de belastingdienst
van ruim € 250.000. We hebben de afgelopen 7 jaren dus eigenlijk teveel BTW verhaald. Dit
wordt nu alsnog nageheven.
83

Als we de naheffingsaanslag BTW/BCF relateren aan de som van de verhaalbare en af te dragen BTW
(ondernemerstaken) en de declarabele BTW ten laste van het BCF (overheidstaken) dan gaat het
om een naheffing van teveel verhaalde belasting van 2,7 % over de genoemde 7 jaren (totaal € 66,8
miljoen).
Context
Dit is een aanzienlijk bedrag dat alsnog afgedragen c.q. terugbetaald moet worden aan de belastingdienst.
Goed is om dit in de context te zien van de landelijke ontwikkelingen. Ter vergelijking als
willekeurige voorbeelden: de gemeente Apeldoorn kreeg een naheffingsaanslag van € 0,14 miljoen per
jaar (over 3 jaren totaal € 0,4 miljoen), Nijmegen van € 0,45 miljoen per jaar (totaal over 3 jaren €
1,4 miljoen), Leiden van € 0,4 miljoen per jaar (totaal over 8 jaren € 2,85 miljoen).
De te betalen naheffing is zo hoog omdat de belastingdienst heel laat is komen controleren bij de gemeente
Doetinchem. Ze zijn 6 jaar na invoering van het BCF gekomen voor een controle (eind 2008/
begin 2009). De afronding van de controle heeft plaatsgevonden in 2010. Daardoor is inmiddels het
jaar 2003 verjaard. Landelijk is er aldus de VNG, brede onvrede over het functioneren van de belastingdienst.
In januari van 2011 is er een brief opgesteld door de VNG aan de minister van Financiën
waarin wordt gesteld dat de belastingdienst jaren achterloopt met de controle op de BTW aangifte.
Indien dit leidt tot een naheffingsaanslag, zoals ook bij ons het geval is, is de gemeenten de mogelijkheid
ontnomen tot tussentijdse bijsturing van de processen. De VNG vindt dat het BCF voor wat
betreft de beoogde effecten zijn doel is voorbij geschoten, maar wel tot veel extra administratieve
lasten heeft geleid.
Zoals al aangeven hebben we ons bij de invoering van het BCF goed laten adviseren over de inrichting
van de BTW-administatie. Dit was immers nieuw voor alle gemeenten en complexe materie. Wij
hebben ons laten begeleiden door een fiscaal specialist, afstemming gehad met de belastingdienst en
verder gehandeld conform de circulaires die door het ministerie van Financiën zijn uitgebracht. De
administratie is conform de opzet in 2003 gevoerd. De beoordeling van de rechtmatigheid van deze
administratie is logischerwijze gekoppeld aan de uit te voeren controle door de belastingdienst. Deze
heeft daartoe de wettelijke plicht. Er is op basis van een gedegen en extern getoetste opzet bij de
invoering gewerkt, tussentijds heeft dan ook geen interne controle plaatsgevonden.
Verbeterplan
Op basis van de uitgevoerde controle door de belastingdienst kunnen we nu leren van onze fouten
en voorkomen dat we deze naar de toekomst toe blijven maken. De hele inrichting van onze BTWadministratie
wordt in de eerste helft van 2011 doorgelicht. Tevens zullen er spelregels afgesproken
worden met medewerkers die de administratie voeren, budgethouders en leidinggevenden. Immers
veel financiële handelingen die op diverse plekken in onze organisatie worden uitgevoerd, hebben
consequenties voor de BTW. We hebben zelf al een concept verbeterplan opgesteld in 2010, maar
willen gezien de impact dit extern laten toetsen. Belangrijk onderdeel hierin is het uitvoeren van een
risico-analyse met relevante budgethouders, scholing verzorgen voor de organisatie en een intern
controleplan opzetten.
Dit laatste is nu tevens van belang naar de toekomst, omdat de belastingdienst (vergelijkbaar met de
accountant) toe wil naar ‘horizontaal toezicht’ waarbij de belastingdienst niet meer de BTW-aangiftes
zoals in de huidige situatie middels steekproefmethode controleert, maar de organisatie zelf deze
controle inricht en eventuele ontwikkelingen vooraf met de belastingdienst kortsluit.
Ongedekt (deel van) risico:
In de jaarrekening 2010 wordt een voorziening getroffen van € 1.274.000. Daarnaast achten wij geen
ongedekte financieringsrisico’s verder aanwezig.
84

4.4. Samenvatting en conclusies ongedekte risico’s
In de voorgaande paragrafen hebben we de risico’s van de gemeentelijke activiteiten beschreven. Er
zijn verschillende risico’s genoemd waarvoor voorzieningen zijn getroffen danwel dat het heeft geleid
tot forse reserveringen. Door onze actieve benadering van de risico’s zijn wij van mening dat er geen
ongedekte risico’s aanwezig zijn. Bovendien hebben we de nodige weerstandscapaciteit om risico’s die
zich onverhoopt voor zouden doen, alsnog het hoofd te bieden. Over deze weerstandscapaciteit hebt
u gelezen in de onderdelen van paragraaf 3 van dit hoofdstuk.
85

Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen
Inleiding
De gemeente heeft een groot aantal kapitaalgoederen in eigendom en beheer.
Het betreft hier o.a. openbaar groen, riolering, wegen, diverse gebouwen en kunstwerken. De
kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is enerzijds bepalend voor het voorzieningenniveau
en anderzijds ook voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf worden voor de kapitaalgoederen
wegen, afvalwatersysteem, groen, gebouwen en openbare verlichting achtereenvolgens
aangegeven:
a. Het beleidskader
b. Het beheer
c. Actuele ontwikkelingen
d. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
e. De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties
1. Wegen
Het beleidskader
De gemeente is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van openbare wegen en de civieltechnische
kunstwerken. Uitgangspunt hierbij is dat tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten
de openbare verhardingen en civieltechnische kunstwerken worden onderhouden. Er zijn drie onderhoudsniveaus
vastgesteld:
- extra; voor de centrumgebieden en een aantal zogenaamde pareltjes
- standaard; voor de woonwijken en de hoofdroutes en
- eenvoudig; voor de bedrijventerreinen en buitengebieden.
Daarbij mag op het laagste kwaliteitsniveau geen kapitaalsvernietiging optreden.
Een achterstand in het onderhoud kan de veiligheid van de weggebruikers in gevaar brengen en leiden
tot klachten en het aansprakelijk stellen van de wegbeheerder. De leidraad voor het onderhoud van
de wegen is de systematiek voor rationeel wegbeheer van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek
in de Grond- Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Onder andere naar
aanleiding hiervan wordt jaarlijks een weginspectie gehouden en een onderhoudsplan opgesteld. De
civieltechnische kunstwerken worden eveneens jaarlijks geïnspecteerd. De gegevens van de inspecties
worden verwerkt in het geautomatiseerd beheerssysteem voor de kunstwerken en op basis hiervan
wordt een meerjarenplanning voor het uit te voeren onderhoud opgesteld.
Het beheer
Uit oogpunt van doelmatigheid wordt voor het groot onderhoud een projectmatige aanpak gehanteerd.
Hieronder wordt verstaan dat op grond van de informatie die uit het wegbeheersysteem komt
(inspectiegegevens, urgentie, meerjarenplanning en onderhoudsbegroting) zoveel mogelijk een keuze
wordt gemaakt voor het uitvoeren van een onderhoudsmaatregel voor de hele straat c.q. wijk (deel).
Bij het opstellen van het onderhoudsplan vindt afstemming plaats met de toekomstige werkzaamheden
aan het afvalwatersysteem maar ook met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen.
Het onderhoudsplan bestaat naast het groot onderhoud ook uit klein onderhoud. Het gaat hierbij
om het herstel van schade aan asfalt (bakfrezen), het repareren van scheuren in het asfalt, het herstel
van kuilen, gaten en overige onrechtmatigheden in elementenverhardingen (klinkers, betontegels enz.)
en het aanbrengen c.q. herstel van wegmarkeringen.
Het onderhoud aan zand- en puinwegen wordt alleen bij gebleken noodzaak uitgevoerd. Hiervoor
worden deze wegen tweejaarlijks geïnspecteerd.
87

De bebording dient te voldoen aan het RVV 1990, het Besluit inzake Administratieve Bepalingen
inzake het Wegverkeer (BABW) en de uitvoeringsvoorschriften van het BABW.
Zodra de goede waarneembaarheid in het geding komt vindt onderhoud plaats aan de wegmarkering
en de bebording. Jaarlijks wordt de wegmarkering hiervoor geïnspecteerd.
Actuele ontwikkelingen
We werken met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. Dit is een onmisbaar instrument om de
kwaliteit van de fysieke leefomgeving in beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus:
extra, standaard en eenvoudig. ‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse
praktijk een uiterst subjectief begrip dat door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders
ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere
kwaliteit en de beschikbare financiële middelen.
De kwaliteitscatalogus geeft antwoord op vragen als:
- ‘op welk niveau ligt de kwaliteit van de openbare ruimte in Doetinchem?’; of
- ‘wat betekenen de bezuinigingen voor de kwaliteit?’; of
- ‘welke (basis)kwaliteit kunnen wij als bewoner/bedrijf verwachten en waar kunnen we zelf voor zorgen?’;
of
- ‘welke kwaliteit van de openbare ruimte wordt in dit nieuwbouwproject nagestreefd? en is dit wel
haalbaar, ook op langere termijn?’.
De kwaliteitscatalogus openbare ruimte laat per beheerelement (variërend van boom tot lantaarnpaal,
van intensief tot extensief, ecologisch en esthetisch) door middel van beeldende foto’s zien
wat de mogelijke kwaliteitsniveaus zijn. Deze beelden zijn ‘achter de schermen’ gekoppeld met de
bijbehorende prijzen en hoeveelheden zodat een keuze voor een bepaald niveau ook direct financieel
vertaald kan worden. De keuzes dienen zorgvuldig in samenhang te worden bezien: beleidskeuzes
hebben gevolgen voor beschikbaar te stellen budgetruimte in de begroting.
De kwaliteitscatalogus wordt als volgt gebruikt:
- Inzicht in de benodigde budgetten bij de gekozen kwaliteitsniveaus: er kunnen verschillende
alternatieven getoond worden;
- Invulling geven aan het wijkgericht werken: door het schuiven met budgetten en/of door
zelfwerkzaamheid kunnen bewoners accenten leggen in hun eigen woonomgeving, passend bij
het specifieke karakter van de buurt;
- Basis voor nieuwe wijken: de catalogus kan als basis dienen om met ontwikkelende partijen en
toekomstige bewoners een gezamenlijk gedragen en realiseerbare kwaliteit voor de openbare
ruimte vast te stellen.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
De omvang van het gemeentelijke wegennet bedraagt ongeveer 3.705.000 m2 verharding, verdeeld
over 46,3 % elementenverhardingen (betontegels en klinkerverhardingen, hoofdzakelijk voet- en fietspaden
en woonstraten), 49,3 % asfalt (hoofdzakelijk ontsluitingswegen, erftoegangswegen en fietspaden)
en 4,4 % half- en onverhard (hoofdzakelijk zandwegen in het buitengebied). Verder worden nog
72 civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels, kademuren,steigers en een geluidsscherm) onderhouden.
Op basis van een jaarlijkse visuele inspectie van de in beheer zijnde verhardingen wordt een actueel
beeld verkregen van de conditie van het wegennet. De inspectie richt zich op een aantal zichtbare
schades zoals scheurvorming en oneffenheden. De systematiek bevat een vertaling van schades naar
de beleidsthema’s ‘duurzaamheid, veiligheid, comfort en aanzien’. Dit resulteert in een score van deze
thema’s die wordt uitgedrukt in termen van voldoende, matig en onvoldoende. Bij de invoering van
het nieuwe beheersysteem is deze systematiek ook in Doetinchem doorgevoerd.
88

De kwaliteit van het wegennet ziet er als volgt uit:
Kwaliteit totaal areaal
verhardingen
Acceptatiegrens CROW totaal
areaal verhardingen
Kwaliteit areaal
asfaltverhardingen
Acceptatiegrens CROW voor
asfaltverhardingen
Kwaliteit areaal
elementenverhardingen
Acceptatiegrens CROW voor
elementenverhardingen
Deze normen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek van rationeel wegbeheer (Centrum Regelgeving
Onderzoek Wegenbouw). De kwaliteit van het wegennet is de afgelopen jaren toegenomen. Dit
komt door de vaststelling van de beeldkwaliteitscatalogus en de verhoging van de onderhoudsmiddelen.
Ook begint de wijkgerichte aanpak van het onderhoud zijn vruchten af te werpen. Denk hierbij
aan de renovatie van diverse buurten (o.a. Muziekbuurt, de Horsten, Schrijvers- en Dichtersbuurt ).
In het bovenstaande overzicht zijn de gevolgen van de afgelopen strenge winter voor de kwaliteit van
ons wegennet nog niet meegenomen. Dit komt omdat in de loop van 2011 het wegennet pas wordt
geïnspecteerd.
Financiële consequenties
De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen
en worden volledig in de jaarrekening 2010 verantwoord. Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een
jaarlijkse egalisatie van de fluctuerende kosten. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen
verantwoord in de jaarrekening 2010:
(bedragen exclusief investeringslasten)
Voldoende Matig Onvoldoende
94% 2% 4%
77-87% 9-14% 4-9%
89% 3% 8%
75-85% 10-15% 5-10%
98% 1% 1%
80-90% 7-12% 3-8%
progr. product Omschrijving
Begroting 2010
na wijziging
Realisatie 2010
7 210.0 Hoofdwegen 169.000 431.000
9 210.1 Overige wegen, straten 3.914.000 3.684.000
4.083.000 4.115.000
Het in de begroting 2010 opgenomen geld ten behoeve van groot onderhoud van civieltechnische
kunstwerken (€ 278.000) is in de jaarrekening 2010 volledig verantwoord. Het negatieve resultaat op
de onderhoudslasten wordt volledig gecompenseerd door de hogere inkomsten van derden.
89
1

2. Openbaar groen
Het beleidskader
De basis van het groenonderhoud in Doetinchem is vastgelegd in het groenstructuurplan. Hierin is op
hoofdlijnen beschreven wat de belangrijke groenstructuren zijn.
Het beheer
Momenteel werken wij met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. De kwaliteits-catalogus voor
de openbare ruimte is een onmisbaar instrument om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in
beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus: Extra, Standaard en Eenvoudig.
‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse praktijk een uiterst subjectief begrip dat
door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue
spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere kwaliteit en de beschikbare financiële middelen.
Binnen de kwaliteitsniveaus onderscheiden we beheercategorieën. Voor iedere beheercategorie stellen
wij onderhoudsmaatregelen op. De onderhoudsmaatregelen zijn nodig om het gewenste beeld
te bereiken. Op basis van de onderhoudsmaatregelen stellen wij de werkpakketten samen. Aan de
werkpakketten zijn budgetten gekoppeld welke gebaseerd zijn op landelijke ervaringsnormen.
In de huidige situatie is gebleken dat ‘voor veel gebieden geldt dat de overeengekomen kwaliteit
hoger zou moeten liggen dan nu in werkelijkheid buiten wordt aangetroffen.’ (uit B&W advies Kwaliteitsplan
Openbare Ruimte). Omdat kwaliteit een subjectief begrip is, moet voor iedereen (bestuur,
ambtenaar en burger) het verschil in kwaliteit binnen de gemeente zichtbaar zijn. Het komende jaar
bereiden wij de monitoring van verschillende beheerscategorieën uit in een monitoringsplan. Wanneer
hieruit blijkt dat een beheercategorie niet aan het vastgestelde beeld voldoet, zal het betreffende
werkpakket bijgesteld worden.
De financiële consequenties van deze kwaliteitscatalogus zijn betrokken bij de begroting 2009-2012.
Wij verwijzen naar het hoofdstuk nieuw beleid van deze begroting.
Actuele ontwikkelingen
Het omvormingsproces van het openbaar groen wordt zoveel mogelijk gecombineerd met de
projectmatige aanpak van groot onderhoud wegen en (afkoppelen) riolering. Deze integrale
benadering levert veel resultaat op in relatie tot de doelstellingen welke gesteld zijn in de beeldkwaliteitscatalogus.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Het openbaar groen omvat in totaal zo’n 453 ha. Het totale bomenbestand beslaat ca. 39.500 stuks.
Financiële consequenties
De middelen voor het onderhoud worden structureel in de begroting opgenomen. Hiervoor zijn geen
speciale onderhoudsfondsen. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen opgenomen
in de begroting 2010 en verantwoord in de jaarrekening 2010:
progr. product Omschrijving
(bedragen exclusief investeringslasten)
90
Begroting 2010
na wijziging
Realisatie 2010
8 560.4 openbaar groen 5.182.000 5.342.000
9 580.0 speelvoorzieningen 225.000 244.000
Totaal 5.407.000 5.586.000

De hogere lasten op het onderhoud van groen worden gedeeltelijk gecompenseerd door de gerealiseerde
extra opbrengsten van derden. Van het in de begroting 2010 beschibaar gestelde budget
wordt een deel via de bestemmingsreserve 2010 overgeheveld naar 2011.
De extra lasten op de speelvoorzieningen worden gedekt door de daarvoor ingestelde reserve speelvoorzieningen.
3. Openbare verlichting
Het beleidskader
In het in 2008 vastgestelde beleidsplan openbare verlichting is het beleid gedefinieerd dat financieel
en inhoudelijk naar de huidige normen garanties geeft voor het belevings- en veiligheidsaspect van de
openbare ruimte bij duisternis.
De raad heeft in juni 2008 het nieuwe beleidsplan Openbare verlichting vastgesteld.
Samengevat zijn de volgende onderwerpen in het beleidsplan behandeld:
• wet- en regelgeving, zoals Nederlands Burgerlijk Recht en de Elektriciteitswet
• uitgangspunten voor openbare verlichting, zoals veiligheidsbevordering binnen de bebouwde kom,
verkeersveiligheid, lichtarchitectuur, achterpadverlichting en de verlichting van landelijke- en
natuurgebieden
• uitgangspunten voor ontwerp en realisatie, zoals de verlichtingskwaliteit, het voorkeursassortiment
en constructie-eisen en bedrijfszekerheid
• uitgangspunten voor beheer en onderhoud, zoals de onderhoudssystematiek, gegevensregistratie
en de gemeentelijke organisatie, nieuwe technieken, monitoren etc.
• energie en milieu, zoals de consequenties van het milieuverdrag van Kyoto, de beschikbare
besparingsmogelijkheden en de mogelijkheden voor de toepassing van bijvoorbeeld zonne-energie
• begroting, zoals de investeringskosten, de onderhouds- en energiekosten en de in de periode
2008 – 2017 noodzakelijke projecten
De verwachting is dat met de doelstellingen een kostenbesparing te realiseren is op de onderhouds-
en energiekosten, niet geheel worden gehaald. Met name de onderhoudskosten liggen in praktijk toch
nog hoger.
In het beleidsplan is ook aandacht besteed aan de ontsluitingswegen. Er zijn voorstellen gedaan omtrent
verlichtingsintensiteiten, uitstraling en het eventueel dimmen van de installatie. Op basis van het
groenstructuurplan wordt beoordeeld waar bomen en lichtmasten naast de wegen staan zodat bij de
vervanging van de masten een gebogen lichtmast eenzijdig naast de weg wordt geplaatst en het armatuur
boven de as van de weg hangt en niet in de kroon van de boom.
Het beheer
Het netwerk van de openbare verlichting bestaat uit masten en armaturen. De levensduur van deze
onderdelen is mede bepalend voor de afschrijvingsduur van de investeringen. Voor masten wordt
deze gesteld op maximaal 40 jaar, voor armaturen 20 jaar. Vervanging van met name masten vindt vervolgens
plaats op basis van inspectie en uitnutting van de restlevensduur.
Het dagelijks- en grootonderhoud van de openbare verlichting is uitbesteed. Bij het dagelijks onderhoud
worden masten, armaturen en lampen vervangen welke defect zijn geraakt. Tevens vindt
er groepsgewijze vervanging van lampen (groepsremplace) plaats. Voor een deel worden er lampen
gebruikt die een zeer lange levensduur hebben (circa 10 jaar).
91

Actuele ontwikkelingen
Armaturen voorzien van ledoplossingen worden in de meeste grondexploitaties en reconstructies
toegepast. Bij vervanging van armaturen langs de ontsluitingswegen worden deze voorzien van
dimunit zodat hier energie wort bespaard na de spitstijden. Tevens wordt er op korte termijn een
proefgenomen met het dimmen van lichtmasten langs ontsluitingswegen waarbij de wegintensiteit
bepalend is voor het lichtniveau. Dit wirdt ook wel eeen dynamisch dimsysteem genoemd.
Alle gegevens van de openbare verlichting zijn verwerkt in een eigenbeheerssysteem. Waar ook de
storingen van de vewrlichting wordt gemeld en bij gfehouden.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Tot het openbare verlichtingsnet binnen de gemeente behoren ongeveer 11.500 lichtmasten.
Er is een onderverdeling te maken in wit licht en oranje licht. Het wit licht is PL en omvat ongeveer
76 % van het totaal en zorgt voor verlichting van de woonomgeving. Het oranje licht omvat SOX en
SON lichtbronnen en omvat circa 24 % van het totaal en verlicht de wegen waar de verkeersfunctie
de overhand heeft.
Financiële consequenties
De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen
en worden volledig in de jaarrekening 2010 verantwoord. Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een
jaarlijkse egalisatie van de fluctuerende kosten. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende
middelen verantwoord in de jaarrekening 2010:
Begroting 2010 Realisatie
progr. product omschrijving
na wijziging 2010
8 210.4 openbare verlichting 169.000 188.000
(bedragen bedragen exclusief exclusief investeringslasten investeringslasten en elektrakosten) en elektrakosten)
4. Afvalwatersysteem
Het beleidskader
De Wet Milieubeheer biedt het wettelijke kader voor de gemeentelijke rioleringstaak. Hierin wordt
de gemeente verplicht een plan op te stellen voor een bepaalde periode waarin het gemeentelijke
beleid met betrekking tot de inzameling en transport van afvalwater wordt vastgelegd. De raad heeft
in december 2010 het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) vastgesteld waarin de belangrijkste doelen
als volgt zijn weergegeven:
• duurzame bescherming van de volksgezondheid: de aanleg en het beheer van voorzieningen voor
de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater bewerkstelligt dat verontreinigd afvalwater
uit de directe leefomgeving wordt verwijderd;
• handhaving goede leefomgeving: riolering en drainage zorgen voor de ontwatering van de bebouwde
omgeving en het voorkomen van overlast door naast het afvalwater van huishoudens en bedrijven
ook het hemelwater van daken, pleinen, wegen en dergelijke en het teveel aan grondwater in
te zamelen en af te voeren;
duurzame bescherming van natuur en milieu: door de aanleg van riolering of individuele afvalwatersystemen
wordt de directe ongezuiverde lozing van afvalwater op bodem of oppervlaktewater
voorkomen.
In het jaar 2027 moeten de systemen voldoen aan de algemene milieukwaliteit. Dit houdt in dat bij
lozingen vanuit rioolwatersystemen geldt, dat geen stank, geen visuele verontreiniging, geen (vis)
sterfte, geen verarming van ecologische diversiteit in open wateren mag voorkomen. De riolering
moet dus voldoen aan het gestelde in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP heeft een
92
169.000 188.000

looptijd van 6 jaar en is geldig tot 1 januari 2016. Het GRP sluit hiermee aan bij de geldigheidsduur
van het Kaderrichtlijnwater -stroomgebiedsbeheerplan, het waterplan van de provincie Gelderland en
het Waterbeheerplan van het waterschap Rijn en IJssel.
Het beheer
Het beheer en onderhoud is afgestemd op de doelen die in het GRP zijn opgenomen en vindt met
behulp van een geautomatiseerd rioolbeheersysteem plaats. Momenteel wordt gewerkt aan de
uitvoering hiervan, het gaat dan om het afkoppelen van verhard oppervlak, het renoveren van rioolgemalen
en het vervangen en vernieuwen van riolen. Daarnaast vindt het dagelijkse beheer en onderhoud
plaats aan rioolgemalen, drukriolering, IBA ’s, kolken en de overige rioleringssystemen.
Actuele ontwikkelingen
Binnen het rioleringsplan is de strategie erop gericht om situaties met wateroverlast te voorkomen.
Ook in de toekomst, wanneer door klimaatverandering rekening gehouden moet worden met meer
en heftiger buien. Verder wordt het in het GRP van groot belang geacht om helderheid aan de burgers
te geven over wat er van hen wordt verwacht en wat zij van de gemeente kunnen verwachten
op het gebied van inzameling en transport van afvalwater, hemelwater en grondwater. Het verder
te ontwikkelen waterloket en de stimuleringsregeling afkoppelen kunnen hierin een belangrijke rol
spelen. Voor deze stimuleringsregeling is jaarlijks een bedrag van € 100.000,-- beschikbaar. Vanaf
september 2010 hebben 32 eigenaren van woningen met behulp van deze regeling hun woningen of
gedeelten daarvan afgekoppeld van de riolering.
Voor de komende periode zijn daarnaast een aantal onderzoeken en maatregelen gepland om de
waterkwaliteit en de kwaliteit van de leefomgeving verder te verbeteren, de samenwerking in de
waterketen nog meer te bevorderen en de efficiëntie en doelmatigheid in het rioolbeheer verder te
vergroten. De onderzoeken en maatregelen die hier voor moeten zorgen zijn opgenomen in het GRP.
Verder zijn er structurele verbeteringsmaatregelen die de komende jaren zullen doorgaan. Hierbij
wordt met name gedacht aan het verder afkoppelen van verharde oppervlakten. In combinatie met
andere werkzaamheden aan de infrastructuur zal steeds bekeken worden welke verharde oppervlakten
op een duurzame wijze van het gemengde rioolstelsel kunnen worden gehaald. Door het
afkoppelen van verharde oppervlakten kan geanticipeerd worden op de klimaatverandering, worden
afvalwater en hemelwater gescheiden en wordt de kans op wateroverlast vanuit de gemengde rioolstelsels
verkleind.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Een indicatie voor de kwaliteit van de riolering is de ouderdom. Ongeveer 6 % is ouder dan 50 jaar
en circa 38 % bevindt zich tussen de 30 en 50 jaar, ongeveer 36% ligt in de groep tussen de 11 en
30 jaar en ongeveer 20 % is jonger dan 10 jaar. Ouderdom is echter niet alleen maatgevend voor de
kwaliteit van de riolering. Daarom wordt de kwaliteit van de riolering bepaald aan de hand van een
jaarlijkse gedetailleerde inspectie van circa 10 kilometer van het totale stelsel. Deze inspectie vindt
plaats overeenkomstig landelijk vastgestelde normen. De gegevens van de inspecties worden verwerkt
in een geautomatiseerd beheerssysteem voor rioleringen. Samen met de ouderdom van het
stelsel wordt met behulp van het rioolbeheersysteem de restlevensduur berekend. Op basis hiervan
wordt een meerjarenplanning voor het onderhoud opgesteld.
Financiële consequenties
Met behulp van het rioolbeheersysteem worden de vervangingskosten berekend. Daarnaast zijn er
nog extra investeringen voor maatregelen die de vuiluitworp moeten terugdringen,de riolering klimaatbestendig
maken (afkoppelen verhard oppervlak, vergroten van leidingen, aanleg infiltratievoorzieningen),
de reguliere exploitatiekosten en de doorbelaste kosten en kapitaallasten.
Al deze kosten zijn verwerkt in het kostendekkingsplan (KDP). Op basis hiervan wordt het rioolrecht
berekend met als uitgangspunt een dekking van 100%.
93

De kosten van de riolering worden gedekt via de heffing van het rioolrecht. De kosten voor onderhoud
en de investeringslasten zijn in de exploitatiebegroting opgenomen.
Om jaarlijkse fluctuaties in het tarief rioolrecht te voorkomen is een egalisatievoorziening ingesteld.
Met deze voorziening worden de verschillen in de jaarlijkse uitgaven, met name in de investeringssfeer,
verrekend.
progr. product omschrijving Begroting 2010 Realisatie
na wijziging
2010
8 722.0 riolering 1.627.000 1.416.000
1.627.000 1.416.000
(bedragen exclusief investeringslasten, verrekening voorziening en interne verrekeningen)
Aan inkomsten van derden werd per saldo een bedrag van € 24.000 minder ontvangen.
Naast bovengenoemde middelen zijn binnen het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) nog middelen geraamd.
Hiervoor wordt verwezen naar het hoofdstuk toelichting kredieten.
De totale voorziening riolering bedraagt ultimo 2009 € 3.542.000
5. Gebouwen
Het beleidskader
De basis voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is voor de schoolgebouwen opgenomen
in de meerjaren onderhoudsplanning schoolgebouwen (MOP) en voor de overige panden is het
planmatig onderhoud opgenomen in het programma onderhoud gemeentelijke gebouwen (POGG).
Het beheer
Het gebouwenonderhoud is gebaseerd op een geautomatiseerd systeem waarin de onderhoudsverwachting
voor meerdere jaren is opgenomen. Daarnaast vinden er jaarlijks ter plaatse inspecties
plaats. In het POGG zijn alle gemeentelijke gebouwen ondergebracht m.u.v. onderwijsgebouwen.
De onderwijsgebouwen zijn in het MOP ondergebracht voor zover het betreft de buitenzijde. Dit
met uitzondering van het buitenschilderwerk, dat valt onder de binnenzijde. De buitenzijde is voor
verantwoording van de gemeente. De binnenzijde is ter verantwoording van het schoolbestuur.
De meerjarenonderhoudsverwachting is per gebouw opgebouwd uit diverse onderhoudswerkzaamheden
(ingrediënten). Elk ingrediënt is gekoppeld aan een standaardcyclus en landelijk bekende
normbedragen. De meerjaren onderhoudsverwachting bestrijkt een periode van 10 jaar. Over deze
10 jaar is een gemiddeld bedrag berekend en dat bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Daarnaast wordt
het budget aangepast aan volumeontwikkelingen. Dit bedrag wordt via de exploitatie ten gunste van
het onderhoudsfonds voor het POGG en MOP gebracht. De werkelijke onderhoudskosten komen
vervolgens ten laste van het fonds.
Binnen deze fondsen is ruimte om te schuiven met de werkzaamheden. Flexibiliteit is noodzakelijk,
omdat tijdens de jaarlijkse inspecties zich namelijk situaties kunnen voordoen waarbij dit nodig blijkt.
Actuele ontwikkelingen
Verkoop gemeentelijk vastgoed de Schil
Om een bezuiniging te realiseren op het accommodatiebeleid is met instemming van de gemeenteraad
besloten om te komen tot verkoop van een aantal gemeentelijke panden gelegen in de Schil. In
2010 zijn reeds een aantal van deze panden verkocht, de overige verkopen zullen in 2011 worden geeffectueerd.
Een aantal huurders worden geaccommodeerd in het voormalige pand van het Brewinccollege
aan de Spinbaan.
94
1

Evaluatie POGG
I. De totale evaluatie van het POGG is afgerond. De panden worden op basis van een nulmeting
geïnspecteerd. Uitgangspunt daarbij is dat de panden worden geïnspecteerd volgends de systematiek
van de conditiemeting. Voor het bepalen van de aanwezige conditie wordt de volgende conditieschaal
gebruikt:
Conditie 1 Uitstekende onderhoudstoestand (nieuwbouwkwaliteit)
Conditie 2 Goede onderhoudstoestand (net niet meer nieuw)
Conditie 3 Redelijke onderhoudstoestand (eerste fase verouderingsproces)
Conditie 4 Matige onderhoudstoestand (vergaand verouderingsproces)
Conditie 5 Slechte onderhoudstoestand (veroudering onomkeerbaar)
Conditie 6 Zeer slechte onderhoudstoestand (functievervulling is vervallen)
Huurharmonisatie
Hierbij worden alle accommodatie gerelateerde indicatoren inzichtelijk en transparant gemaakt. De
huurharmonisatie levert een set aan spelregels op waarbinnen een uniforme huur- en vastgoedbeleid
en een duurzame exploitatie van gemeentelijke accommodaties wordt bewerkstelligd. De spelregels
en randvoorwaarden (huurder-/verhuurderonderhoud) vormen de basis voor het nieuwe contract
met de huurders/gebruikers.
Egalisatiefonds accommodaties
Het betreft hier het invoeren van een egalisatiefonds accommodaties (vergelijkbaar met parkeerfonds).
Binnen dit fonds dienen huuropbrengsten en verkoopopbrengsten geoptimaliseerd te worden.
Vanuit deze opbrengsten kunnen de gemeentelijke accommodaties beheerd en gexploiteerd worden.
Jaarlijks zullen de afdrachten naarde algemene middelen bekeken worden.
Om dit te kunnen realiseren dienen de gemeentelijkse accommodaties kostprijsdekkend en/of marktconform
(marktpartijen) te kunnen worden verhuurd.
Bij het uitvoeren van het onderhoud dient rekening te worden gehouden met de verantwoordelijkheden
voor verhuurder en huurder. De verhuurder voert alleen nog maar het onderhoud uit waarvoor
hij verantwoordelijk is.
Momenteel vindt er een onderzoek plaats om dit te realiseren. Hierbij dient er ook gekeken te
worden naar de subsidierelatie die er is met partijen.
Financiële consequenties
De volgende middelen zijn voor het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen in de begroting 2010
opgenomen worden nu in de jaarrekening verantwoord:
Begroting 2010 Realisatie
progr. product omschrijving
na wijziging 2010
5.706 onderwijsgebouwen 255.000 237.000
5.706 overige gemeentelijke gebouwen 944.000 901.000
Bovengenoemde middelen zijn gebaseerd op de plannen zoals deze een aantal jaren geleden zijn
vastgesteld. De geraamde bedragen betreffen de jaarlijkse dotaties aan beide onderhoudsfondsen.
De voorziening onderwijsgebouwen bedraagt ultimo 2009 € 462.000 en de voorziening overige
gemeentelijke gebouwen € 266.000.
95
1.199.000 1.138.000

Paragraaf 4 Financiering
1. Inleiding
De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de
financiering van investeringen en het uitzetten van geldmiddelen tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden.
De gemeente gaat om met aan haar toevertrouwd gemeenschapsgeld. Daarom moet het
treasurybeheer risico’s beheersen en beperken. Wij werken op het gebied van treasury met twee
instrumenten. Allereerst het treasurystatuut en daarnaast de paragraaf financiering (ook wel de
treasuryparagraaf genoemd).
Het treasurystatuut is de ‘beleidsmatige infrastructuur’ van de treasuryfunctie, vastgelegd in de vorm
van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Belangrijkste punten uit het treasurystatuut
zijn:
1. Het aangaan en verstrekken van leningen en het verlenen van garanties is alleen toegestaan voor
de uitoefening van de publieke taak.
2. Uit hoofde van treasury vinden uitzettingen uitsluitend plaats bij financiële ondernemingen met
een lange termijn credit rating van ten minste Aaa, AAA of AAA van tenminste 2 van de volgende
erkende rating-bureau’s: Moody’s (Aaa), Standard & Poors (AAA) of Fitch (AAA).
3. Het renterisico beperken en een zo gunstig mogelijk renteresultaat behalen binnen de kaders van
de Gemeentewet, de Wet fido en de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut.
4. Derivaten worden slechts toegepast nadat de raad hiertoe voor elk zich voordoend geval
afzonderlijk een besluit heeft genomen.
5. Het college is bevoegd tot het aangaan van één of meer vaste geldleningen ten laste van de
gemeente ter financiering van kapitaaluitgaven, voor de consolidatie van vlottende schuld en voor
conversie van bestaande leningen.
6. Voor het aantrekken van leningen worden minimaal twee offertes opgevraagd.
7. Er is een transparante functiescheiding tussen beleidsbepaling en -uitvoering en tussen de
administratie en controle op de financiële transacties. Het hanteren van het principe van “twee
handtekeningen” is hier een belangrijke factor.
Tenslotte besteden wij veel aandacht aan rechtmatigheid van handelen ten aanzien van alle wetgeving
die geldt voor de treasuryfunctie.
2. Algemene ontwikkelingen
Renteontwikkelingen
Ondanks een lichte stijging als gevolg van de liquiditeisverkrapping door de ECB bleven de rentes
voor leningen tot 1 jaar op een zeer laag niveau.. Het afgelopen jaar is dan ook zoveel mogelijk kort
geleend.
Voor leningen met een (langere) rentevaste periode geldt dat deze eerst geleidelijk daalden tot ze half
september 2010 hun laagste punt bereikten. In het laatse kwartaal laten de tarieven weer een stijging
zien
Kort of lang financieren?
Renterisiconorm en kasgeldlimiet vormen kaders waarbinnen financieringsmiddelen kunnen worden
aangetrokken. De kasgeldlimiet is ingesteld om de renterisico’s op de vlottende schuld (< 1 jaar) te
beperken. De renterisico-norm is ingesteld met als doel spreiding van de looptijden van langlopende
geldleningen (> 1 jaar) te bewerkstelligen. Hierdoor wordt voorkomen dat de gemeente in een
ongunstige markt een belangrijk deel haar leningportefeuille moet herfinancieren.
97

De afgelopen jaren is gelet op de lage rentestand gekozen voor leningen met een relatief lange
looptijd (20 jaar). Bij een stijgende rente biedt dit de mogelijkheid om te leningen op te nemen met
relatief kortere looptijden. Omdat de opslagen voor langere looptijden relatief hoog zijn is in 2010
gekozen voor kortere looptijden.
Rente ontwikkelingen in 2010 > 1 jaar
Renteontwikkeling in 2010 1 maands
Opgenomen leningen
Net als vele andere gemeenten zijn wij een investerende gemeente waardoor wij vooral geld moeten
lenen om deze investeringen te kunnen financieren.
Het afgelopen jaar zijn 7 geldleningovereenkomsten gesloten (5 x € 5 mln. en 2 x € 7 mln.) Voor het
aantrekken van leningen worden minimaal twee offertes gevraagd.
98

De afgelopen jaren is gelet op de lage rentestand gekozen voor leningen met een relatief lange looptijd
(20jaar). Bij een stijgende rente biedt dit de mogelijkheid om te leningen op te nemen met relatief
kortere looptijden. Nu de opslagen voor langere looptijden relatief hoog zijn, is in 2010 gekozen voor
kortere looptijden.
lening datum
opname
looptijd in
jaren
vorm bedrag tarief
1 15-1 5 lin 5,0 2,34%
2 3-2 5 lin 5,0 2,34%
3 10-3 5 lin 5,0 2,14%
4 23-3 10 lin 5,0 2,95%
5 29-4 20 lin 5,0 3,71%
6 7-10 10 fix 7,0 3,12%
7 17-11 10 fix 7,0 3,47%
39,0
Opgenomen geldleningen met een looptijd > 1jaar in mln.
3. Risicobeheer
Renterisiconorm en renterisico vaste schuld
Volgens de wet Fido is het renterisico op de vaste schuld het deel van de vaste leningportefeuille dat
in enig jaar geherfinancierd moet worden. Het renterisico wordt getoetst aan een door de minister
vastgestelde norm die voor 2010 is bepaald op 20% van het begrotingstotaal. Voor de gemeente
Doetinchem was de renterisiconorm in 2010 € 31,0 miljoen (20% van € 155,1miljoen). In 2010 werd
voor herfianciering € 12,9 miljoen geleend als gevolg van te betalen aflossingen. We zijn daarmee
ruim onder de norm gebleven.
Aandelen deelnemingen
De gemeente neemt deel aan het Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting
(SVN). Verder beschikt de gemeente over een aandelenportefeuille bestaande uit aandelen van BNG,
Alliander (netwerkbedrijf NUON ) en Vitens. In regionaal verband hebben wij aandelen in de N.V.
Amphion en Sportcentrum Rozengaarde BV. Ten behoeve van de realisatie van Hamburgerbroeknoord
hebben wij aandelen in het samenwerkingsverband met Kondor Wessels. Deze aandelenportefeuille
houden wij voorlopig aan. Voor meer informatie verwijzen wij naar de paragraaf 6 Verbonden
totaal Alliander BNG Vitens
begroot
01-jan 891.000 706.000 110.000 75.000
1e mon -354.000 -400.000 46.000
2e mon 71.000 71.000
31-dec 608.000 306.000 156.000 146.000
ontvangen 611.616 309.820 155.959 145.837
resultaat 3.616 3.820 -41 -163
partijen.
Gewaarborgde geldleningen
Ons huidige beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen
belang in het geding is. Bij garantieverzoeken verwijzen we zoveel mogelijk naar waarborgfondsen.
De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse
geldleningen. In 2009 zijn de gewaarborgde geldleningen doorgelicht waarbij de financiële en juridische
risico’s opnieuw zijn beoordeeld
99
1

Per eind 2010 is voor een bedrag van € 4,4 mln. aan waarborgen verleend waarop de gemeente
rechtstreeks kan worden aangesproken. De verdeling over de verschillende beleidsterreinen eind
2010 is als volgt:
Zorg € 1,0 mln.
Onderwijs € 1,6 mln.
Sport € 1,0 mln.
Nuts-sector € 0,8 mln.
Kredietrisico’s
Kredietrisico’s loopt de gemeente met name bij de in het verleden verstrekte leningen uit hoofde van
de publieke taak. Deze leningen zijn verstrekt aan woningcorporatie Vestia, Vitens, Stichting stimuleringsfonds
volkshuisvesting, N.V. Amphion en enige kleinere culturele en sport instellingen. Leningen
en garanties uit hoofde van de publieke taak worden slechts verstrekt aan door de raad goedgekeurde
derde partijen.
De gemeente Doetinchem coördineert als contactgemeente de melding en registratie van voortijdige
schoolverlaters en draagt zorg voor de mogelijkheden van doorverwijzing en herplaatsing in het
onderwijs. Op grond van deze taak is in 2010 een lening verstrekt van € 45.000 aan 2Switch Milieu
B.V. Deze lening zal in 2013 worden afgelost.
Daarnaast heeft de gemeente als werkgever hypothecaire leningen verstrekt aan werknemers. Gezien
het gemiddelde bedrag per lening en de onderliggende waarde van het onroerende goed, is hier in
feite geen sprake van een kredietrisico. Verder heeft de gemeente als werkgever leningen verstrekt in
het kader van de pc privé regeling en het vervoersplan.
Per 1 januari 2009 is de wet Fido gewijzigd waardoor het niet is langer toegestaan om hypothecaire
leningen aan het personeel en politieke ambtsdragers te verstrekken. Bestaande leningen kunnen
blijven aflopen zoals overeengekomen. Dit verbod strekt zich ook uit tot garanties door openbare
lichamen van hypothecaire leningen aan het hiervoor genoemde personeel door een andere instelling.
x 1.000
Hypotheken 35.555
Amphion 3.533
Woningcorporatie Vestia 2.888
Stimuleringsfonds volkshuisvestig 3.841
Vitens 18.534
Sportcentrum Rozengaarde 2.697
Overig 393
67.441
saldo verstrekte leningen per 31 december 2010
Kasbeheer
We maken onderscheid in geldstromen voor exploitatie-uitgaven en geldstromen voor investeringen.
De gemeente werkt met een sluitende begroting. Echter het moment waarop inkomsten en uitgaven
plaatsvinden lopen gedurende het jaar niet synchroon. Daardoor kan de gemeente gedurende het jaar
een tegoed of een tekort hebben op de betaalrekening. Gezien de korte periode waarin deze overschotten
of tekorten plaatsvinden worden deze middels korte middelen gefinancierd dan wel uitgezet.
De overtollige middelen worden zonder overmatige risico’s (in termen van de Wet fido “prudent”)
uitgezet bij banken met in de praktijk tenminste een AAA-rating.
100

Betaaltermijn facturen Gemeente
In het kader van de bestrijding van de effecten van de kredietcrisis zijn de betalingsprocedures versneld.
Dit heeft ertoe geleid dat een groot deel van onze facturen wordt betaald binnen 14 dagen.
Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel we met kort geld mogen financieren. De limiet is door het rijk
vastgesteld en bedraagt 8,5% van de begroting. De kasgeldlimiet is voor 2010 berekend op € 13,2
miljoen. Aangezien kasgeld (kort geld) goedkoper is dan lang geld wordt zoveel mogelijk gebruik
gemaakt van deze ruimte. Hierbij wordt rekening gehouden met de renteontwikkelingen. Dit om
te vermijden dat bij overschrijding van de kasgeldlimiet de gemeente gedwongen wordt om te
consolideren in een ongunstig renteklimaat. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet kan ontheffing
Overzicht opgenomen en uitget kasgeld in mln. (< 1jaar)
peildatumopgenomen uitgezet limiet ruimte
01-jan 12,7 0,0 13,2 0,5
01-apr 7,0 0,0 13,2 6,2
01-jul 7,2 0,0 13,2 6,0
01-okt 14,3 0,0 13,2 -1,1
31-dec 11,9 0,0 13,2 1,3
gemiddeld 2,6
worden gevraagd bij de Provincie.
4. Financiering
financieringsbehoefte
De gemeente beschikt over een globale liquiditeitsplanning voor de lange termijn. De financieringsbehoefte
(middelen met een looptijd langer dan 1 jaar) wordt bepaald door de volgende factoren:
Investeringen en daarmee gepaard gaande opbrengsten; reguliere en vervroegde aflossingen op geldleningen
en door afschrijving vrijgekomen middelen. Het tijdig, juist en volledig beschikbaar hebben
van financiële informatie over deze grote kasstromen is van belang om de treasurywerkzaamheden te
kunnen uitvoeren. Gelet op de hoogte van de rente op de bestaande geldleningenportefeuille en de
contractuele mogelijkheden zijn er in 2010 geen leningen vervroegd afgelost .
5. Rentelasten berekenen en toerekenen
Berekenen rentelasten
We financieren onze investeringen met langlopende financieringsmiddelen. Tot de langlopende middelen
behoren de opgenomen geldleningen en de gemeentelijke reserves en voorzieningen.
Het verschil tussen investeringen en de financieringsmiddelen wordt berekend per 1 januari van het
begrotingsjaar. Dit verschil leidt tot een financieringstekort of -overschot.
101

De rentelasten in de begroting worden berekend uit de volgende componenten:
• Rente voor langlopende geldleningen.
De kosten voor reeds opgenomen geldleningen zijn contractueel vastgelegd. De rentekosten voor
nog op te nemen geldleningen worden op basis van de rentevisie ingeschat. Tenslotte zijn budgetten
gereserveerd voor rentekosten op plannen waarover de raad globaal heeft besloten, maar
waarvoor nog geen krediet is gevoteerd (bijv. Stadsplein, Parkeerdek Varkensweide).
• Rente reserves en voorzieningen
Wij beschikken per 1 januari over € 132,9 mln. aan reserves en voorzieningen. De hiermee
bespaarde rente bedraagt op basis van 4,75% (de rente die wij hanteren in de begroting voor
nieuwe langlopende leningen) 6,3 mln. Hiervan wordt 3,7 mln. ingezet als algemeen dekkingsmiddel
tgv van de begroting en € 2,6 mln is toegevoegd aan de reserves en voorzieningen.
• Rente financieringstekort.
De hoogte van het financieringstekort betreft het verschil tussen de boekwaarden en de
beschikbare financieringsmiddelen gecorrigeerd met de geblokkeerde reserves..
Voor de financiering van het tekort houden is rekening gehouden met met een rentepercentage
van gemiddeld 4,66 % zijnde een mix van kort en lang geld.
De hoogte van het uiteindelijke financieringstekort en daarmee de noodzaak tot het aantrekken
van leningen wordt beinvloed door:
o de aanwezigheid van van derden ontvangen bedragen, die in de loop van het jaar niet
worden besteed.
o vertraging in de uitvoering van investeringen.
o de hoogte van de geblokkeerde reserves (de geblokkeerde reserves worden meegenomen
in het financieringstekort.
Rentelasten rekening
rente geldleningen 5.861
bespaarde rente tgv begroting 3.657
bespaarde rente tgv res en voorz. 2.657
rente financieringstekort 1.170
kosten betalingsverkeer en provisiekosten 84
voordelig saldo tgv programma 10 175
totaal toegerekend aan programma's 1 t/m 9 13.603
Uiteindelijk bedraggen de rentelasten over het financieringstekort € 1,2 mln.
Toerekening rente aan programma’s
De rentekosten worden toegerekend aan de programma’s en projecten. Daarbij hanteren we verschillende
renteberekeningen:
- Omslagrente aan investeringen gedaan voor de uitvoering van de programma’s. De omslagrente is
een rekenmethode waarbij het totaal van de rentelasten wordt omgeslagen over de boekwaarden
die gefinancierd worden.
- Grondexploitatierente aan projecten voor grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten en
ruimtelijke projecten. Deze rente wordt gebaseerd op de kapitaalmarktrente van de gemiddelde
looptijd van de projecten.
- Op basis van specifieke raadsbesluiten worden aan producten of projecten een specifiek rentepercentage
toegerekend. Dit geldt bijvoorbeeld voor investeringen in de legesplichtige en heffingplichtige
activiteiten. Daarbij wordt gerekend met vaste rentepercentages om de kosten in de loop
van de tijd zoveel mogelijk te egaliseren.
102

5 Paragraaf bedrijfsvoering 2010
1 Inleiding
In deze paragraaf bedrijfsvoering wordt ingegaan op de niet-financiële aspecten van de bedrijfsvoering.
De financiële component is in het jaarverslag en de jaarrekening reeds voldoende belicht. En over
deze financiële resultaten zijn we, zeker gelet op de economische omstandigheden in 2010, tevreden.
In de onderliggende paragrafen wordt ingegaan op de ontwikkeling in de besturing en organisatieontwikkeling,
personeel, informatievoorziening en ICT, inkoop, samenwerking met andere gemeenten en
natuurlijk dienstverlening.
2 Ontwikkeling in de besturing
Onze organisatie en iedereen die daarbinnen werkt voelt zich geroepen om onze gemeentelijke taken
met het daarbij behorende afgesproken kwaliteitsniveau tegen zo laag mogelijke kosten uit te voeren.
Onze organisatiestructuur bestaat uit een directie, afdelingshoofden, teamleiders en medewerkers.
Communicatielijnen intern zijn kort en de toon en wijze van samenwerking zijn informeel. Onze cultuur
is te typeren als informeel, open, transparant en op resultaat gericht.
Een belangrijk element van de interne besturing zijn de maandelijkse managementgesprekken. Tijdens
deze gesprekken, waarbij naast het afdelingshoofd en de directeur bedrijfsvoering, ook de financieel
consultent en de concerncontroller aanwezig zijn, wordt gesproken over de voortgang van de activiteiten
uit het jaarplan, de risicovolle budgetten en een beperkt aantal overige controlvariabelen.
Tevens is er tijdens de gesprekken ruimte voor bijsturing van het jaarplan danwel de prioriteitstelling
daarbinnen.
Tijdens deze gesprekken en het afsluitende jaargesprek staat “leren” centraal. Niet “afrekenen”. Hierdoor
wordt openheid en transparantie bevorderd hetgeen naar onze overtuiging voorwaarde is voor
een volwassen en goed stuurbare ambtelijke organisatie.
Een tweede belangrijke aspect van interne besturing en control is de toetsing van stukken alvorens
die het traject van politieke besluitvorming in gaan. In 2010 is verder gewerkt aan de professionalisering
van de screeningscommissie die uiteindelijk een belangrijke rol vervult in het doorgeleiden van
voorstellen en besluiten met een belangrijk afbreukrisico. De screening van beleidsvoorstellen geschiedt
vanuit financieel, organisatorisch, juridisch en communicatief perspectief. Uiteraard is in 2010
de focus verscherpt door de verslechterde economische omstandigheden en heeft toetsing op risico’s
nog meer dan daarvoor vorm gekregen.
Ook is in 2010 verder gewerkt aan de borging van rechtmatigheid. Een positief rechtmatigheidsoordeel
krijgen is niet genoeg. Wij zijn pas tevreden als we dit positieve oordeel ook behouden. In de
paragraaf rechtmatigheid is inhoudelijk ingegaan op dit onderwerp. Vanuit organisatorisch perspectief
is het goed aan te geven dat we een drieslag hanteren:
o De uitvoering van de werkzaamheden (de primaire processen). Deze vindt plaats binnen de (lijn)
afdeling(en). Hier moet geregeld zijn dat conform regelgeving gewerkt wordt. Een adequate ao/ic
(administratieve organisatie / interne controle) is hieraan ondersteunend.
o De kwaliteitscontrole op de uitvoering. Ter toetsing van een rechtmatige uitvoering van werkzaamheden
kan bij bepaalde processen gekozen worden voor een apart georganiseerde kwaliteitscontrole
(zoals bij omvangrijke administratieve processen als verstrekking uitkeringen, belastingheffing,
financiële administratie, inkoop en aanbesteding en personeels- en salarisadministratie).
Deze kwaliteitscontrole vindt plaats op de betreffende afdeling.
103

o De verbijzonderde interne controle als getrouwheidstoets op de kwaliteitscontrole. Ter toetsing
van een goede kwaliteitscontrole vindt vanuit concerncontrol daar waar nog of gewenst een
verbijzonderde interne controle plaats.
Deze drieslag is in 2008 ingezet. In 2009 en ook in 2010 heeft het accent gelegen in het verder
borgen van deze drieslag in de organisatie. AO/IC moet gezien worden als een logisch en natuurlijk
onderdeel van het werkproces. En niet als een extra activiteit voor de controllers of ac
countants. Pas als dat zo is dan zijn we tevreden. De oplossing voor permanente verbetering is
niet gelegen in meer regels, maar juist in minder maar beter toepasbare regels.
In de organisatiestructuur zelf is in 2010 niets veranderd. Wel is binnen verschillende afdelingen gekeken
naar de noodzaak tot herschikking van activiteiten. Dit heeft bij onder andere de WMO winkel
geleid tot het overnemen van de activiteiten van de schuldhulpverlening van Ijsselkring. Dit inclusief
de daarbij behorende medewerkers. Verder is binnen de WMO winkel nagedacht over de vormgeving
van het integrale klantmanagement. Dit denkproces had als resultante een pilot voor 2011 om het
op andere wijze vorm te geven. Over de resultaten van die pilot zal per ultimo 2011 worden gerapporteerd.
Eenzelfde evaluatie heeft plaatsgevonden binnen de afdeling Werk&Inkomen. Ook hier lijkt
herijking van het aspect integraal klantmanagement noodzakelijk.
Bij de afdeling Beheer Uitvoering Handhaving en Afval is onderzocht of verzelfstandiging van (delen
van) de afdeling mogelijk en verstandig was. Besluitvorming hierover zal plaatsvinden in 2011. Hierbij
speelt ook de mogelijke verbreding van de dienstverlening richting andere gemeenten een belangrijke
rol.
De belangrijkste organisatorische wijziging betreft de ontvlechting brandweer uit gemeente
De samenleving in Nederland is de afgelopen decennia flink toegenomen. Nederland is druk bevolkt:
werken, wonen en recreëren vindt plaats dicht naast elkaar. Naast de ‘klassieke’ rampen (Enschede en
Volendam) wordt de samenleving ook geconfronteerd met crisissen als grieppandemie, terreurdreiging
of zelfs een ‘strooizoutcrisis. Deze nieuwe vormen van dreiging en de complexere samenleving
vragen om een andere organisatieschaal dan de gemeentelijke schaal: de meeste gemeenten zijn te
klein om alle taken op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing te kunnen invullen. De
wet Veiligheidsregio’s dat deze schaalvergroting voorstaat is op 1 oktober 2010 van kracht gegaan.
Binnen de veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) zijn zes clusters gevormd. In 2010
heeft de ontvlechting plaatsgevonden van de brandweer uit de gemeente. Dit is niet alleen in gemeente
Doetinchem gebeurd in de gemeenten Bronckhorst, Montferland en Oude IJsselstreek is
hetzelfde gedaan. De ontvlechting heeft plaatsgevonden op het vlak van P&O, financiën, informatisering
en automatisering. Het personeel dat in dagdienst is bij de brandweer is vanaf 1 januari 2011 niet
meer in dienst van de gemeente Doetinchem maar in de dienst van de VNOG. Tot nu toe is dit de
snelste clustervorming binnen de VNOG. Binnen drie maanden was het sociaal plan akkoord bevonden
door de Bijzondere Ondernemingsraad en het Bijzonder Georganiseerd Overleg. Mede door de
inspanningen van de leden in het BOR/BGO en de inspanningen van de consulenten van financiën en
P&O is het gelukt om de overgang van 1 januari 2011 te halen.
De vier brandweerkorpsen vormen met ingang van 1 januari 2011 officieel het cluster Brandweer
Achterhoek West (BAW). Door de vier korpsen te ontvlechten en samen te voegen kan efficiënter
en effectiever gewerkt worden, wat uiteindelijk de kwaliteit van BAW en de kwaliteit van de brandweerzorg
ten goede komt.
Verder is er ook bewust naar gestreefd geen substantiële structuurwijzigingen voor te stellen. In de
eerste plaats omdat daar geen noodzaak toe was. Maar ook omdat de organisatie, mede door verschillende
huisvestingsprojecten, letterlijk is verdeeld over de stad. Op het project huisvesting en het
daarmee samenhangende “Nieuwe Werken” wordt in de volgende paragraaf nader ingegaan.
3 De herhuisvesting en het “Nieuwe Werken”
Een moderne organisatie die klantgericht, open en transparant wil zijn, kan niet zonder passende
huisvesting. Alleen voldoen aan ARBO eisen en daarmee het wettelijke minimum, is onvoldoende. De
wijze waarop wij er voor de omgeving willen zijn moet doorklinken in onze huisvesting. In 2009 heb-
104

en we een compleet plan gemaakt inzake de huisvesting van de ambtelijke organisatie. Daarbij is niet
alleen rekening gehouden met ons zelf, maar in voorkomende gevallen ook met de ketenpartners.
Daartoe is het hoofdgebouw van het stadhuis in 2010 ontruimd en met uitzondering van de buitenwanden
en de binnenvloeren met de trapportalen gesloopt. De herinrichting is vervolgens voortvarend
opgepakt. Bij deze inrichting staan klimaatbeheersing (en dus duurzaamheid) openheid en
transparantie centraal. Een omgeving waar zowel onze burgers, onze bestuurders en onze medewerkers
zich plezierig zullen voelen. De eindresultaten na verbouwing leiden tot efficiënter gebruik van
vloeroppervlakte, een inspirerende en afwisselende werkomgeving, een verbeterde communicatie
binnen de organisatie en daarmee een verhoging van de arbeidsvreugde en prestaties.
Op gebied van Werk en Inkomen hebben we ervoor gekozen om de ketensamenwerking met
het UWV fysiek vorm te geven in een “werkplein”. In 2010 heeft de inhuizing van de afdeling
Werk&Inkomen plaatsgevonden in het gebouw van het UWV aan de Terborgseweg. De inhuizing is
goed verlopen. Alle geluidswerende kasten waren aanwezig en gemonteerd. De bureaus waren aanwezig
en alle medewerkers konden de maandag na de verhuizing direct weer werken. Iedereen was
na een halve dag weer telefonisch bereikbaar.
Op het Werkplein is een pilot gestart met het werken op gezamenlijke pc’s door de gemeente en het
UWV Werkbedrijf. Dat is in Nederland een nog redelijk unieke situatie. De gemeente Doetinchem
faciliteert hierbij het netwerk en de hardware;
We zijn er in het voortraject van de verbouwing en verhuizing goed in geslaagd om vanuit de ketengedachte
naar dit project te kijken. Dat vraagt echt een andere rol (gemeente is niet dominant) en
daar zijn we goed in geslaagd;
Onze medewerkers zijn er in geslaagd om deze verhuizing voor te bereiden en mee te maken terwijl
de winkel gewoon open is gebleven. Dat is een compliment voor de flexibiliteit en betrokkenheid van
onze medewerkers. In 2011 zal verder gewerkt worden aan de daadwerkelijke procesintegratie zodat
de begeleiding naar uitkering of liever werk nog effectiever en efficiënter kan geschieden.
Voor de WMO-winkel is in 2010 de voorbereiding getroffen voor herhuisvesting in het pand aan de
Terborgseweg waar nu nog de Rabobank zit. De verwachting is dat in 2011 de inhuizing van deze
afdeling in dit pand kan plaatsvinden.
Voor onze medewerkers Beheer Uitvoering Handhaving en Afval is in 2010 ook de herhuisvesting
voorbereid. Deze voorbereidingen zijn gericht op besluitvorming en start van de verbouwing in
2011. Medewerkers van deze grote afdeling zitten op dit moment nog versnipperd over de stad. Een
aantal van hen zit gedurende lange periode al in “containerkantoren”. Het huidige huisvestingsconcept
draagt, los van wettelijke eisen, niet bij aan een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering. Na politieke
besluitvorming zal de herhuisvesting van dit organisatieonderdeel dan ook voortvarend worden opgepakt.
Het huisvestingsconcept zal in belangrijke mate bijdrage aan “Het Nieuwe Werken”. Hierover is
veel geschreven. Voor ons betekent dit begrip dat we plaats- en tijdsonafhankelijk ons werk kunnen
doen. En dat medewerkers bij de keuze van een werkplek de mogelijkheid hebben om te kiezen voor
een werkomgeving die bij hun werk past. Hierbij komt dus een vaste werkplek per medewerker te
vervallen.
4 Dienstverlening
Voor een verdere ontwikkeling van dienstverlening was 2010 een bijzonder jaar. De eerste helft van
het jaar zaten we voor de dienstverlening aan de burgers en bedrijven vanuit de afdelingen “Gemeentewinkel”
en “Wonen en bedrijven” nog in het oude stadhuis en werkten we volgens het traditionele
concept. In de tweede helft van het jaar zijn we tijdelijk uitgeweken naar “de Stadspoort” met een
open kantooromgeving en werkend volgens het principe van gastvrouw en gastheer waarbij ook
dienstverlening op basis van afspraken is geïntroduceerd. De opgedane ervaringen zullen worden
doorgezet in het gerenoveerde stadhuis. In deze paragraaf wordt achtereenvolgens in het bijzonder
ingegaan op het digitaliseren van brondocumenten, servicenormen voor het kwaliteitshandvest en
kwaliteitsverbetering van de dienstverlening.
105

4.1 Digitalisering van brondocumenten
Ons werkproces wint aan efficiency als de brondocumenten digitaal zijn. We maken jaarlijks een
groot aantal afschriften van akten van de burgerlijke stand bijvoorbeeld aan geboorteaktes en huwelijksakten.
Regelmatig moeten persoons- en archiefkaarten (in vakjargon brondocumenten) worden geraadpleegd
voor de beantwoording van vragen. Door de digitalisering van deze brondocumenten realiseren
we een belangrijke tijdsbesparing in ons werkproces. Daarnaast is de digitalisering een belangrijke
stap om voorbereid te zijn op de toekomstige dienstverlening aan onze burgers. Deze dienstverlening
zal (steeds meer ) via de digitale weg inhoud worden gegeven.
Deze ontwikkeling hebben we gekoppeld aan de aanschaf van Viisage scanners.
Dagelijks worden (buitenlandse) reisdocumenten aangeboden die vragen om grondige controle. Dit
kost tijd en ervaring. Door gebruik van de Viisage scanners wordt tijd bespaard en wordt een belangrijke
stap voorwaarts genomen op het gebied van fraudepreventie bij de gemeente Doetinchem.
4.2 Servicenormen kwaliteitshandvest
De afdelingen zijn zelf verantwoordelijk voor het beschikbaar hebben van managementinformatie van
de servicenormen van hun producten. Voor de burger betekent dit dat het duidelijk is hoe lang zij op
een product moeten wachten. Als hulpmiddel hebben ze hiervoor de beschikking over Cognos. Met
dit hulpmiddel kan de afdeling bewaken dat deze termijnen worden gehaald. In 2011 wordt de managementinformatie
uitgebreid met telefonische bereikbaarheid.
De normen worden in het merendeel van de gevallen gehaald. Het streng bewaken van de normen
heeft een positief effect gehad op de termijnen van de briefafdoening. Op dit moment scoren we nog
niet naar wens op de telefonische bereikbaarheid. In 2011 start het Telefonisch Informatiecentrum
van de gemeentewinkel daarom met een project om de bereikbaarheid van afdelingen verder te verbeteren.
4.3 Kwaliteitsverbetering dienstverlening
De training klantgericht schrijven is succesvol afgerond en er zijn taalcoaches aangesteld in de organisatie
die dit in de toekomst bewaken. In 2010 is onze website leverancier gestopt en waren wij
genoodzaakt over te stappen naar een andere leverancier. Dit is succesvol afgerond waardoor wij
verder kunnen met het doorontwikkelen van onze e-dienstverlening. Hiermee is ook de basis gelegd
om te gaan voldoen aan de webrichtlijnen en daarmee de toegankelijkheid van onze website te verbeteren.
Wij bieden de burger inmiddels de mogelijkheid om 14 producten digitaal via de website aan te
vragen.
Ook dit jaar zijn er weer verdere stappen gezet in de richting van administratieve lastenverlichting,
voorbeelden zijn eenvoudige brieven en een nieuwe wijze van doelgericht handhaven.
In 2010 hebben wij de basisregistratie adressen en gebouwen ingevoerd. Hierdoor kan de burger er
nog meer op vertrouwen dat de overheid dezelfde gegevens gebruikt en ze deze gegevens niet telkens
opnieuw hoeven door te geven.
De omgevingsvergunning is ook ingevoerd. Hierbij handelen wij deze vergunning nu voortaan volledig
digitaal af of deze nu op papier binnenkomen of via het digitale loket van de overheid. Hierin lopen
wij voorop in gemeenteland.
De overgang naar digitaal werken heeft ook een positieve invloed op de dienstverlening. Medewerkers
hebben beter toegang tot elkaars informatie. Dit kan de snelheid van de dienstverlening verbeteren.
Ook de introductie van zaaksgewijs werken betekent dat het makkelijker wordt de voortgang
van afhandeling van zaken te bewaken.
106

5 Personeel
5.1 Inleiding
Het jaar 2010 was een spannend jaar. Duidelijk werd dat de ombuigingen ook personele consequenties
zullen hebben. Het beleid is er op gericht om meer flexibiliteit in de bezetting te krijgen. Daarom
heeft de directie besloten tot een terughoudend wervings- en selectiebeleid in combinatie met
een gericht uitstroombeleid. Hierbij dienden onafhankelijke externe benchmarks als referentiekader.
Verder was 2010 het examenjaar van de PersoneelsManagement- Cyclus. Op dit onderwerp wordt
hieronder nader ingegaan. Daarnaast is de inhaalslag op gebied van Arbo en het Functiehuis achterhoek
ingezet.
5.2 PersoneelsManagementCyclus
In 2007 is het koersdocument personeelsbeleid 2007-2009 vastgesteld. Op basis hiervan is in samenspraak
met management en OR gekomen tot een prioritering. Op basis van deze prioritering is
in 2008 gewerkt aan het ontwikkelen en verbeteren van personeelsbeleid. In 2009 is voor het eerst
op gestructureerde wijze een functioneringsgesprek gevoerd tussen manager en medewerker. 2010
Was het eerste jaar waarbij, naast het functioneringsgesprek ook een beoordelingsgesprek is gevoerd
tussen leidinggevende en medewerker. Daarmee was dit het eerste jaar van een volledige Personeels
Management Cyclus.
Bij de gemeente Doetinchem bestaat een volwaardige cyclus uit de volgende onderdelen
• Begin van het jaar een jaarplangesprek.
• Halfjaarlijks een functioneringsgesprek.
• Einde van het jaar een beoordelingsgesprek
Deze cyclus is door zowel medewerkers als management als zeer positief en stimulerend ervaren.
Ondanks dat dit veel tijd in beslag neemt. En daarmee staat de toegevoegde waarde vast.
5.3 Arbo en gezondheidsmanagement
De term arbo dekt al lang niet meer de lading hoe onze organisatie bezig is met het zorgen voor een
gezond en veilig werkklimaat.
Bij arbo denken we meer aan het voorkomen van schade en het naleven van regeltjes. De gemeente
Doetinchem gaat voor de term gezondheidsmanagement.
Wat betekent dit?
Bij de term gezondheidsmanagement wordt het grote geheel benadrukt en zich ook richt op de
leefwijze van de medewerker. De term staat zowel voor de verandering van het gedrag van werknemers
als ook voor verbetering van het werk: beleid, werkplekinrichting, organisatie en inhoud van het
werk.
In 2010 zijn we gestart met een preventieteam. Het takenpakket bestaat voornamelijk uit het meewerken
aan de Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E), maar vooral hoe zorgen we er voor dat
preventie vorm krijgt.
Vervolgens geven we uitvoering aan de uitkomsten van het preventief medisch onderzoek uit
2009/2010 door o.a. mee te doen aan de actie de fitste gemeente van Gelderland. Veel medewerkers
hebben hard gewerkt aan conditie en om kilo’s kwijt te raken.
Ook de personeelsmanagementcyclus waarbij de leidinggevende drie keer per jaar met de medewerker
spreekt over plannen, functioneren en beoordeling, is opgestart en werpt zijn vruchten af.
Het gemeentebreed protocol op het gebied van agressie en geweld is van kracht geworden en wij
zijn gestart met het registreren van incidenten. Deze registratie is een vereiste uit onze CAO. Het
verschaft ons informatie op welke plaats incidenten ontstaan en kan ons leren welke maatregelen we
alsnog moeten nemen. We gaan starten met het organisatiebreed trainen van medewerkers hoe ze
nog beter kunnen voorkomen dat zij te maken krijgen met agressie.
Per 1 januari 2010 zijn we overgestapt naar een andere arbodienstverlener, nl Santar. Na opstartproblemen,
wisseling van bedrijfsarts ed., verloopt deze dienstverlening beter.
107

Bij gezondheidsmanagement denken we al snel aan het stimuleren van sporten maar ook het bevorderen
van gezond eten past er bij. Als werkgever moet je dan denken aan het aanbod in de bedrijfskantine.
Dat onderwerp krijgt in 2011 meer aandacht als de verbouwing klaar is en iedereen weer
terug naar het stadhuis kan verhuizen.
Gezondheidsmanagement is vooral gericht op de werkende medewerker. Helaas kan niet iedereen
volledig werken en hebben we te maken met een stijgend ziekteverzuim ten opzichte van 2009. Zie
hiervoor onderdeel “overzicht ziekteverzuim”
5.4 Functiehuis Achterhoek
Sinds 2003 werkt de gD met een eigen functiehuis, het zogenaamde functiehuis Doetinchem. Hoewel
dit functiehuis voor zijn tijd al behoorlijk vooruitstrevend was vanwege de generieke functies, bleek
het echter wel enigszins gedateerd.
In 2010 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een nieuw functiehuis. Hieruit is naar voren
gekomen dat het de voorkeur heeft om aan te sluiten bij het functiehuis Achterhoek. Ook dit functiehuis
kent generieke functieprofielen en is vergelijkbaar het ons huidige functiehuis. Inmiddels zijn
4 gemeenten aangesloten. Het grote voordeel van aansluiten bij het Achterhoekse model is dat het
regionale mobiliteit vergroot.
Ook heeft in 2010 een zogenaamde “koude conversie” plaatsgevonden. Uit deze conversie is gebleken
dan ongeveer 80% van onze huidige functie een-op-een inpasbaar zijn in het functiehuis Achterhoek.
Voor ongeveer 20% van de functies moet maatwerk geschreven worden.
In 2011 zal de feitelijke overgang worden voorbereid en worden geïmplementeerd.
5.5 Arbeidsmarktcommunicatie
In 2010 is een nieuwe advertentiereeks voor onze externe arbeidsmarktcampagne ontwikkeld. Hierbij
wordt afscheid genomen van de “vlinder”.
In de nieuwe advertentiereeks is rekening gehouden met de demografische gegevens. De Achterhoek
gaat vergrijzen en ontgroenen. Dit betekent dat we straks nadrukkelijker onze focus moeten richten
op potentieel talent van buiten de Achterhoek.
In 2011 zal de advertentiereeks uitgewerkt en gebruikt gaan worden.
5.6 Personele Kerngegevens
Ook in 2010 zijn we blijven streven naar een evenwichtige personele opbouw. Dat wil zeggen een
opbouw waarbij een goede mix wordt verkregen tussen gedegen ervaring (oud talent) en jong talent.
Verder blijft het beleid er op gericht een goede verhouding te hebben tussen mannen en vrouwen.
Niet alleen over de gehele organisatie maar ook binnen de afzonderlijke eenheden.
Hieronder worden een aantal overzichten gepresenteerd. Deze zijn exclusief B&W, Raad, vrijwillige
brandweer, stagiaires, babsen en werkervaringsplaatsen.
108

Instroomgegevens 2010
Leeftijd (op 15 juni 2010) man vrouw totaal
65
Totaal 5 19 24
Gemiddelde leeftijd instroom 32,99 33,01 33
Er zijn meer vrouwen ingestroomd dan mannen. Daar was ons beleid ook op gericht. Ook hebben
we meer jonge instroom gehad, hetgeen eveneens past binnen het gevoerde beleid om meer evenwichtigheid
te krijgen in de personele opbouw.
Het beleid is dus succesvol geweest. De relatief hoge instroom wordt verklaard door vervanging van
relatief dure externe inhuur door goedkoper eigen personeel en door de overname van activiteiten
van IJsselkring.
Daarbij is het beleid doorgevoerd dat aanstelling in principe geschiedt op basis van tijdelijke arbeidsovereenkomsten.
Dit ter bevordering van de gewenste personeelsflexibiliteit.
Uitstroomgegevens 2010
Leeftijd (op 15 juni 2010) man vrouw totaal
65
Totaal 5 8 13
Gemiddelde leeftijd uitstroom 42,82 43,63 43,32
De vervanging van vaste arbeidskrachten en relatief dure inhuur door meer flexibele arbeidscontracten
heeft kunnen plaatsvinden binnen de daarvoor beschikbare totale loonsom.
Leeftijdsopbouw
Ten aanzien van leeftijdsopbouw wordt gestreefd naar evenwichtigheid ten aanzien van leeftijd en
geslacht. Maar uiteindelijk staat kwaliteit bij werving en selectie voorop. Dit hoeft niet strijdig te zijn.
Onderstaand het overzicht naar aantallen medewerkers en FTE’s.
109
1

Leeftijdsopbouw in aantal medewerkers
110
90
70
50
30
10
-­‐10
7
5
4
1
16
23
16
Opvallend is dat onder de leeftijdsgrens van 45 meer vrouwen dan mannen werken bij de gD.
Daarboven werken meer mannen. In totaal waren in 2010 536 medewerkers bij de gD werkzaam.
Hiervan waren 294 man en 242 vrouw.
Leeftijdsopbouw in aantal FTE’s
100,00
90,00
80,00
70,00
60,00
50,00
40,00
30,00
20,00
10,00
0,00
65
man
vrouw
totaal
1

vp
gv
mf
18,00
16,00
14,00
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
13,38
11,07
13,49
5,82 6,09 6,40
Legenda
Geel: dit is de meldingsfrequentie
Blauw: dit is het gemiddelde verzuimpercentage
Roze: dit is de gemiddelde verzuimduur.
14,27 14,25
5,64
We constateren dat het ziekteverzuim in 2010 behoorlijk is gestegen, van 4,39% in 2009 naar 7,64%
in 2010. Dit is een ontwikkeling die we niet willen en waar we ook niet trots op zijn.
Er wordt intern een uitgebreide analyse gemaakt maar die is nu nog niet volledig beschikbaar.
We kunnen concluderen dat op bepaalde afdelingen het ziekteverzuim enorm is toegenomen ten
opzichte van 2009. Voorbeelden van die afdelingen zijn de wmo-winkel, werk en inkomen, bedrijfsvoering
en buha.
Een substantieel deel van de stijging wordt veroorzaakt door een aantal langdurig zieken. Naast de
(mexicaanse) griep en andere kortdurende klachten zijn er medewerkers die meer dan 40 kalenderdagen
per jaar verzuimen, het zgn. langdurig verzuim. Daarbij is de aard van het verzuim deels lichamelijk,
deels psychisch.
Een eerste analyse waardoor het verzuim zo is gestegen:
• Er is in een aantal gevallen sprake van een mismatch tussen mens en functie, dat geeft wrijving
op de lange termijn;
• Fysieke klachten of ziekteswaarbij terugkeer naar de eigen functie niet meer mogelijk is.
• Bij psychische problemen wordt laat hulp ingeroepen. Men wil eerst niet inzien en vervolgens zelf
oplossen. Vooral bij privéproblemen komt dit voor.
• Toenemende mate van werkstress. De uitslag Preventief medisch onderzoek gaf al aan dat veel
medewerkers last hebben van werkstress dat in een aantal gevallen heeft geleid tot uitval.
Het hoge verzuim heeft ons dus niet volledig verrast.
• Grote mate van loyaliteit waardoor medewerkers zichzelf overslaan.
• De organisatie is steeds in ontwikkeling en niet altijd ontwikkelt de medewerker hierin mee.
Als er ingezoomd wordt op psychische klachten zijn het lang niet altijd werkgerelateerde klachten.
Ook de privésituatie heeft zijn impact op de werksituatie.
Als organisatie richten we ons op de werkende medewerker. Dat is gelukkig de grootste groep medewerkers.
Begeleiding van zieke medewerkers is en blijft maatwerk en we constateren dat het gelukkig
met veel langdurig zieken het al weer veel beter gaat. In 2011zal nog nadrukkelijker worden gestuurd
op het terugdringen van verzuim.
1
111
5,99
10,62 11,43
5,08
4,39
1,78 1,78 1,62 1,65 1,68 1,62 1,57 1,5
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
15,25
7,09

6 ICT en Informatiebeveiliging
De ict-samenwerking met Oude IJsselstreek heeft wederom bewezen dat er in 2008 een goede stap
is gezet. In 2010 heeft er conform planning een succesvolle uitwijktest plaatsgevonden.
De GBA audit is geweest. De auditoren melden in hun verslag:
Doetinchem doet elk jaar een interne audit GBA. Dit voorbeeld verdient navolging bij andere gemeenten.
Dit compliment laat zien dat bij de zo belangrijke GBA-administratie een goede organisatorische
inrichting is neergezet.
In de 2e helft van 2010 is gestart met een onderzoek ínformatiebeveiliging. Alle processen van de
verschillende afdelingen zijn in samenspraak met de afdelingshoofden tegen het licht gehouden. De
uitkomsten worden verwerkt in het informatiebeleidsplan dat begin 2011 wordt voltooid.
Nadat in 2009 de ict-dienstverlening is gerealiseerd aan de regio Achterhoek en het cultureel centrum
de Gruitpoort is in 2010 ook de gemeente Doesburg aangesloten. Dit betekent dat de ICT-samenwerking
Oude IJsselstreek-Doetinchem in totaliteit meer dan 900 werkplekken faciliteert. Door
de samenwerking is er een organisatie gekomen die schaal- en efficiencyvoordelen geeft..
Verder zijn in 2010 de voorbereidingen getroffen om ook de ICT-dienstverlening voor het UWVkantoor
Doetinchem (45 werkplekken) te verzorgen.
Het model waarop de ict-infrastructuur is opgebouwd maakt dat op een flexibele wijze de schaal
kan worden vergroot. Tevens liggen er met een gezamenlijke ict-infrastructuur kansen om verdere
stappen te zetten om ook op andere delen van de bedrijfsvoering te gaan samenwerken, personeelssalarisadministratie,
financiele administratie.
7 Inkoop
Jaarlijks begeleiden de inkoopadviseurs circa 10 complexe aanbestedingen. Ook hebben zij bij een
groot aantal minder complexe aanbestedingen een adviserende- en begeleidende rol. Het inkoopteam
zorgt samen met de contracteigenaren voor het up to date houden van het contracten register.
Gemeente Doetinchem maakt deel uit van de inkoopsamenwerking van 8 Achterhoekse gemeenten.
Binnen deze samenwerking wordt intensief gewerkt aan kennis delen. Zo zijn de algemene inkoopvoorwaarden
Achterhoekse gemeenten gezamenlijk opgesteld en vastgesteld Binnen de regionale
samenwerking wordt er gewerkt met een regio-inkoopplanner. Op basis van deze planner worden
gezamenlijke inkooptrajecten en aanbestedingen gestart. In de praktijk betekent dit dat één of twee
inkoopadviseurs de aanbesteding voor meerdere gemeenten uitvoeren. Belangrijke inkooptrajecten in
2010 waren:
• levering en onderhoud trapliften (8 gemeenten) (uitgevoerd door Doetinchem en Aalten)
• schoonmaak kantoorpanden (4 gemeenten) (uitgevoerd door Montferland en Doetinchem
• brandstoffen voor gemeentelijke voertuigen (4 gemeenten) (uitgevoerd door Doetinchem
en Winterswijk)
• leerlingenvervoer (2 gemeenten) (uitgevoerd door Oude IJsselstreek en Doetinchem)
112

Paragraaf 6 Verbonden partijen
Inleiding
De gemeente voert taken uit via zogeheten verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaat-
dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft.
Indien aan beide criteria wordt voldaan is er sprake van een verbonden partij. Het gaat om deelnemingen
(vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen.
Het bestuurlijk belang wordt uitgedrukt door het hebben van zeggenschap in het beleid van de
rechtspersoon door een bestuurszetel of door stemrecht. Van een financieel belang is sprake als de
gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is ingeval de rechtspersoon in financiële problemen
komt.
Als de financiële relatie uitsluitend bestaat uit inkomens- en/of vermogensoverdrachten (subsidies), is
er geen sprake van een financieel belang en dus geen sprake van een verbonden partij. Deze relaties
worden niet in deze paragraaf beschreven. Als daartoe vanuit de kaderstellende rol aanleiding is, worden
deze relaties direct bij de programma’s beschreven. Als geen sprake is van bestuurlijke zeggenschap
wordt de relatie evenmin in deze paragraaf beschreven. Eventuele financiële risico’s worden dan
in de paragraaf weerstandsvermogen beschreven.
Tenslotte hebben we in twee onderwijsinstellingen een bestuurlijke en toezichthoudende rol. Van een
financieel belang is in principe echter geen sprake waardoor ze niet thuis horen in de paragraaf Verbonden
partijen. Mochten beide organisaties in financiële problemen komen, dan kan onze gemeente
hierop wel aangesproken worden. Daarom vinden wij het belangrijk onze relatie met deze twee organisaties
te benoemen. Dat doen we in de volgende paragraaf 6a.
Belang van verbonden partijen
Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente
kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of juist de uitvoering te regelen
via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Maar vaak zijn ook andere
oplossingen mogelijk, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van een subsidie aan een private stichting.
Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeenten in principe
ook zelf kunnen (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het
realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van
de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden.
Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden
partijen kan oplopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen.
De gemeente zal telkens moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt
uitgevoerd op een manier zoals de gemeenten voor ogen staat en op welke manier de gemeente
voldoende inhoudelijk en financieel toezicht heeft in het uitvoeren van een taak.
Informatie over onze verbonden partijen
In deze paragraaf wordt een overzicht gepresenteerd met de verbonden partijen van de gemeente
Doetinchem naar aard, waarin per partij kort wordt aangegeven wat het doel van de verbinding is,
het bestuurlijk belang, het financieel belang, de risico’s en de actualiteit ten opzichte van betreffende
partij. De volgorde sluit aan bij de programma-indeling.
113

Gemeenschappelijke regelingen:
Wedeo
Programma 1 Werken in een sterke economie, product 6110 werkgelegenheid
Doel Wedeo heeft tot taak de gemeenschappelijke belangen te behartigen van de
3 deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening.
Onze gemeente heeft de volledige uitvoering van de WSW aan de Wedeo
opgedragen.
Partijen Gemeente: Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur : portefeuillehouder sociale zaken
Dagelijks bestuur : portefeuillehouder sociale zaken
Financieel belang De gemeentelijke bijdrage in de bestuurs- en beheerskosten in de
jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 42.000
De rijksbijdrage sociale werkvoorziening afgerond €10,4 miljoen is volledig
doorbetaald aan Wedeo.
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van een opheffing van de verbonden partij naar rato van
het aantal Wsw-medewerkers van hun gemeente.
De formatie Wsw-medewerkers in 2010 bedraagt vanuit de gemeente
Doetinchem 47% van het totaal aantal Wsw-medewerkers.
Actualiteit Sinds de wijziging van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) per 1 januari
2008 is voor de uitvoering van de WSW nadrukkelijk de regierol bij de
gemeente neergelegd. De gemeenten zijn individueel volledig
verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wsw. De deelnemende
gemeenten hebben eind 2007 de contouren hiervoor vastgelegd in een
kadernota “modernisering WSW”.
Wedeo is bezig zich te herpositioneren als een arbeids- of
mensontwikkelbedrijf, waar niet alleen de doelgroep van de Wsw terecht
kan, maar ook andere doelgroepen die een kwetsbare positie op de
arbeidsmarkt vormen.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen van Wedeo. Het
gemeente bestuur wordt hierover afzonderlijk geadviseerd
Daarnaast vindt verantwoording in het kader van Single information single
audit (Sisa) plaats bij de jaarstukken gD.
114
1

GGD-Gelre Ijssel
Programma 3 Zorgen voor meedoen, product 7100 openbare gezondheidszorg
Doel De GGD wordt in stand gehouden door de 21 gemeenten in de regio’s
Noord-Veluwe, Stedendriehoek en Achterhoek– een wettelijke verplichting-,
zij hebben daarom zitting in het bestuur.
De GGD heeft tot doel uitvoering te geven aan de taken vallend onder de
Wet Publieke Gezondheid.
Partijen Gemeenten uit de Achterhoek, Stedendriehoek en gemeenten van de
Noord-Veluwe
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder volksgezondheid
Dagelijks bestuur: portefeuillehouder volksgezondheid
Financieel belang De gemeentelijke bijdrage (inwonerbijdrage) in de jaarrekening 2010 bedraagt
afgerond € 830.000.
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijkheid voor eventuele tekorten
en de financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
De kosten 2010 van de GGD worden gedekt voor:
- 72% door gemeentelijke bedragen
- 18% door bijdrage van Provincie, derden en Rijk
- 10% overige bijdragen.
De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt afgerond 6% van het
totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit In april 2009 heeft het Algemeen Bestuur de strategische visie 2009-2013
vastgesteld.
De gemeenten die deelnemen in de GGD Gelre-Ijssel hebben gekozen voor
een GGD die zich versterkt als gemeentelijke gezondheidsdienst. Met deze
keuze komt de GGD dichter bij de gemeenten te staan. Hij is adviseur van
het gemeentebestuur en staat haar met raad en daad op het gebeid van de
volksgezondheid. De organisatiestructuur met de vier gemeentelijke
gezondheidsteams is aangescherpt door het aanstellen van de vier
regiomanagers als de accounthouder van de gemeente.
De afgelopen jaren zijn de eerste stappen gezet in de richting van het smart
formuleren van prestaties en doelstellingen. De programmabegroting 2010 is
verbeterd en andere onderdelen van de beleidscyclus. Daarbij worden de
prestatie-indicatoren betrokken die op landelijk niveau zij ontwikkeld en de
komende tijd zullen worden geïntegreerd.
In 2010 heeft GGD Gelre-IJssel scenario’s opgestelt die inzage geven in de
gevolgen van een bezuinigingsoperatie op de inwonerbijdrage. De
kaderstelling is uitwerking van bezuinigingsscenario’s van 5% in 2011 en
oplopend tot 10% in 2012, respectievelijk tot 20% in 2013. De scenario’s
dienen inzage te geven in mogelijkheden tot wijzigen of stopzetten van het
leveren van producten uit het huidige productenboek.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen. Het gemeente bestuur
wordt hierover afzonderlijk geadviseerd.
115
2

Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL)
Programma 2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5600 toerisme en recreatie
Doel Het recreatieschap heeft tot taak de behartiging van het gemeenschappelijk
belang van de deelnemende gemeenten voor de ontwikkeling van recreatieve
en toeristische mogelijkheden in het gebied, zulks met de bescherming van de
natuur en het landschap.
Partijen Aan het Recreatieschap nemen 13 gemeenten uit de Achterhoek en de
Liemers deel, waaronder onze gemeente.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder recreatie en toerisme
Dagelijks bestuur: niet
Financieel belang De gemeentelijke bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond
€ 127.000
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
De kosten 2010 van de RAL worden gedekt voor:
- 60% door gemeentelijke bijdrage;
- 18% door inkomsten van derden (o.a. parkeergeldheffing, verhuur, verpachting)
- 22% door inkomsten uit belegde afkoopsommen
De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt in 2010 afgerond 13% van
het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit In 2010 zijn de kerntaken van het RAL op gebruikelijke wijze voortgezet.
Het beleidsveld toerisme en recreatie in de Achterhoek is in beweging. In
2010 zijn de taken en positie van het RAL bestudeerd. Naar verwachting zal er
in 2011 duidelijkheid zijn over de wijze waarop de uitvoering van deze taken
georganiseerd gaat worden.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
116
3

Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland ( VNOG)
Programma 2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 1200 brandweer
Doel Iedere gemeente dient deel uit te maken van een van de vijfentwintig
veiligheidsregio’s. De taken van een veiligheidsregio liggen op het gebied van
de (multidisciplinaire) voorbereiding en bestrijding van de rampen en grote
incidenten door de brandweer, de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen
en rampen), de politie en gemeente. Deze taken zijn verankerd in de
Brandweerwet 1985, de Wet rampen en zware ongevallen, de Politiewet en
de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet GHOR).
De nieuwe wet op de veiligheidsregio’s is in werking getreden op 1 oktober
2010 en integreert deze wetten in één wet.
Partijen De Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) bestaat uit 22
gemeenten.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: De burgemeesters van alle VNOG gemeenten.
Dagelijks bestuur: De burgemeester van Doetinchem namens het cluster
Brandweer Achterhoek West (BAW) en als
portefeuillehouder brandweer.
Financieel belang De inwonerbijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 623.000
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
De veiligheidsregio wordt gefinancierd door:
- bijdragen van gemeenten ca. € 8 miljoen, 50%
- Besluit Doeluitkering Bestrijding Rampen en Zware Ongevallen
( BDUR) vanuit het Rijk ca. € 3 miljoen, 20%
- Overige (o.a. opleidingen, brandmeldsysteem, provincie) ca. 4 miljoen, 30%
De gemeentelijke bijdrage 2010 bedraagt afgerond 8% van het totaal aan
gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit Binnen de VNOG is in 2007 gestart met het Samenwerkingsverband
Brandweer Achterhoek West (SBAW). Vanaf 2010 is het SBAW overgegaan in
het cluster Brandweer Achterhoek West (BAW).
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
117
4

Cluster Brandweer Achterhoek West (BAW)
Programma 2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 1200 brandweer
Doel Er wordt door vier gemeenten binnen projecten samengewerkt aan bestuurlijk
vastgestelde speerpunten met als doel de kwaliteit van de brandweerzorg te
verbeteren. Ingaande 1 januari 2010 worden verschillende onderwerpen
samen georganiseerd onder verantwoordelijkheid van één clustercommandant.
De prestatie afspraken zijn vastgelegd in dienstverleningovereenkomsten. De
samenwerking van de medewerkers van de vier gemeente wordt
gecoördineerd en ondersteund door een coördinatiebureau Brandweer
Achterhoek West waarvan de medewerkers in dienst zijn van de VNOG.
Partijen Binnen het BAW werkt de brandweer Doetinchem samen met de gemeenten
Bronckhorst, Montferland en Oude IJsselstreek.
Bestuurlijk belang De burgemeester van Doetinchem legt met de drie andere burgemeesters de
projectdefinities vast en de evaluatie van de voortgang hiervan wordt jaarlijks
beoordeeld door de vier burgemeesters. Voor de onderwerpen die op
clusterniveau worden georganiseerd legt de clustercommandant
verantwoording af aan de bestuurscommissie bestaande uit de vier
burgemeesters. Een en ander is bestuurlijk vastgelegd in een convenant. De
burgemeester van Doetinchem is voorzitter van het bestuurlijk overleg binnen
de Brandweer Achterhoek West en afgevaardigde van namens Brandweer
Achterhoek West het DB overleg van de VNOG.
Financieel belang Van de gemeentelijke inwonersbijdrage aan de VNOG (7%), is afgerond 28%
ofwel € 172.000 bestemd voor het BAW. Dit is ca. 33% van de totale bijdrage
aan het BAW.
Risico’s Eind 2009 is door alle VNOG gemeenten besloten tot het regionaliseren van
de gemeentelijke brandweer. Op 1 januari 2011 is de clustervorming ingegaan.
Actualiteit In 2010 is er door het bureau BAW en de medewerkers uit de vier
gemeenten gezamenlijk gewerkt aan de in het projectplan vastgestelde doelen
De evaluatie van de voortgang zal bestuurlijk jaarlijks worden getoetst. Vanaf
2010 worden de onderwerpen opleiden en oefenen, bereikbaarheidskaarten
en communicatie op clusterniveau uitgevoerd. Over de voortgang hiervan legt
de clustercommandant verantwoording af aan de bestuurscommissie.
Rapportages Jaarlijkse evaluatie en terugkoppeling aan bestuurder.
118
5

Regio Achterhoek
Programma Diverse
Doel Op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regeling werken acht gemeenten
in de Achterhoek samen. Vanuit de strategische Agenda Regio Achterhoek
wordt samengewerkt aan vier programma’s; duurzame economie, mobiliteit,
vrijetijdseconomie en regiomarketing/externe betrekkingen en lobby.
Daarnaast voert de Regio een aantal beheersmatige (streekarchief) en
termijngebonden taken (zoals besluit woninggebonden subsidies,
afvaleindafwerking en regiocontract) uit.
Partijen De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre,
Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen Bestuur: de burgemeester voorzitter / locoburgemeester lid
Dagelijks Bestuur: de burgemeester voorzitter.
Financieel belang
De inwonerbijdrage 2010 in de jaarrekening bedraagt € 462.000 (excl. btw).
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van de verbonden partij.
De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt afgerond 19% van het
totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit De vier programma’s zijn in 2010 een voortzetting van de inhoud uit 2009. De
nadruk is komen te liggen op de uitvoering van het Aanvalsplan. Ook ligt er
een belangrijke taak in de coördinatie van de uitvoering van het Regiocontract,
dat de Regio heeft gesloten met de provincie.
Rapportages Begroting en jaarrekening/ -verslag worden door de gemeenteraad vastgesteld.
119
6

Vennootschappen
Amphion NV
Programma 2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5400 Kunstzinnige vorming
Doel Het in stand houden van een cultureel centrum in de gemeente Doetinchem
ter bevordering van het culturele leven in oostelijk Gelderland.
Partijen Gemeente Doetinchem, gemeente Aalten, gemeente Bronkhorst en de
gemeente Oude IJsselstreek.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Raad van Commissarissen: Wethouder van de Meijs (voorzitter) en 3
raadsleden.
Algemene Vergadering van aandeelhouders: Wethouder Kroon als
vertegenwoordiger van de gemeente Doetinchem
Financieel belang De lasten in de jaarrekening 2010 bedragen per saldo afgerond € 1,9 mln.
De boekwaarde van 461 aandelen Amphion bedraagt € 209.192
De aandelen in % van de deelneming 73%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille.
Actualiteit Na ingebruikname van de nieuwbouw zal overgeschakeld worden op
budgetfinanciering. In de boekjaren 2010 en 2011 worden gegevens verzameld
om met ingang van 2012 wanneer een volledig ervaringsjaar beschikbaar is van
de nieuwbouw exploitatie, over te schakelen op budgetfinanciering.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
120
7

BNG
Programma 8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en
instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecificeerde financiële
dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van
maatschappelijke voorzieningen voor de burger.
De strategische doelstelling van de bank is het behoud van substantiële
marktaandelen in het Nederlandse publieke en semipublieke domein en het
behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders.
Voorwaardenscheppend hiervoor zijn het handhaven van de excellente
kredietwaardigheid, het behoud van een scherpe inkooppositie en een zo
effectief en efficiënt mogelijke bedrijfsvoering.
Partijen De Staat is houder van de helft aandelen, de andere helft is van gemeenten,
provincies en hoogheemraadschap.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt € 156.000
De boekwaarde van 62.634 aandelen BNG à € 2,50 bedraagt € 156.585
De aandelen in % van de deelneming 0,11%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
Actualiteit De strategie van de BNG blijft erop gericht mee te groeien met de
veranderende behoeften bij haar klanten. De BNG wil haar sterke marktpositie
behouden en de relatie met haar klanten bestendigen en waar mogelijk
versterken.
De klanten van de bank zijn voornamelijk overheden of aan overheid gelieerde
instellingen. De turbulentie op de financiële markten heeft grote invloed op de
beschikbaarheid en prijsstelling van de financieringsmiddelen.
Met een voorzichtige maar gestage herstel van vertrouwen in financiële
instellingen is de activiteit op de internationale kapitaalmarkten toegenomen.
Dit heeft een gunstig uitwerking op de hoogte van de opslagen voor krediet-
en liquiditeitsrisico’s die de bank betaalt en op de variatie in looptijden en
nieuwe emissies.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
121
8

Alliander
Programma 8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel Het netwerkbedrijf Alliander is verantwoordelijk voor een groot deel van de
energieleidingen in Nederland. Haar kernactiviteit is het aansluiten van klanten
op de energienetwerken en het distribueren van gas en elektriciteit. Deze
taken zijn wettelijk bepaald omdat onze maatschappij sterk afhankelijk is van
een betrouwbare aanvoer van energie.
Partijen De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland en
Noord-Holland, BV houdstermaatschappij Falcon en de gemeente Amsterdam.
Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de aandelen Nuon in bezit. Het
overige deel wordt gehouden door 55 andere gemeentelijke aandeelhouders.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 310.000
De boekwaarde van 787.348 aandelen Nuon bedraagt € 49.068
De aandelen in % van de deelneming 0,58%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
Actualiteit Voor een duurzame energievoorziening blijft Alliander als zelfstandig
netwerkbedrijf, in de toekomst omvangrijke investeringen doen in onderzoek
en ontwikkeling van nieuwe technieken en producten.
De energievoorziening in Nederland gaat de komende decennia veranderen. Er
komen steeds meer relatief kleine, decentrale productie-eenheden, die
duurzame energie opwekken. Tegelijkertijd neemt het elektriciteitgebruik toe,
bijvoorbeeld door de opkomst van elektrische auto’s. Dat vergt aanpassingen
van de bestaande en in de komende jaren aan te leggen infrastructuur.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
122
9

Vitens
Programma 8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater
aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland,
Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en
Noord-Holland.
De aandeelhouders van Vitens ondersteunen de maatschappelijke
doelstellingen van Vitens, met (mede) verantwoordelijkheid voor gezondheid
(door veilig en betrouwbaar drinkwater) en een duurzame samenleving met
zorg voor de bescherming van natuur en milieu. Voor de aandeelhouders wil
Vitens een financieel krachtig bedrijf zijn en een marktconform dividend
uitkeren bij een gezonde solvabiliteit.
Partijen 114 aandeelhouders bestaande uit gemeenten en regionale overheden
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het ontvangen dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 146.000
De boekwaarde van 58.752 aandelen Vitens bedraagt € 58.752.
De aandelen in % van de deelneming 1,170%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
Actualiteit/beleids
voornemens
De Waterleidingwet is vervangen door de Drinkwaterwet; de Eerste Kamer
heeft in juli 2009 ingestemd met deze nieuwe Drinkwaterwet.
Met de nieuwe Drinkwaterwet wordt een verbeterd en stevig wettelijk
fundament gelegd voor de duurzame veiligstelling van de watervoorziening.
Zowel voor het dividend als voor het eigen vermogen van de
waterleidingbedrijven zullen normen worden vastgelegd. Bovendien komen er
wettelijke regels voor het berekenen van het drinkwatertarief. Verder zal de
minister van VROM een oordeel kunnen vellen over voorgenomen fusies van
drinkwaterbedrijven. Overtreding van die regels kan de drinkwaterbedrijven
op een aanwijzing van de minister komen te staan.
Tevens is Vitens nauw betrokken bij de ontwikkelingen die te maken hebben
de Natura-2000 gebieden en met de Europese Kaderrichtlijn Water, inzake de
beschikbaarheid en kwaliteit van het water als grondstof voor drinkwater, dit
om ervoor te zorgen dat de drinkwatervoorraad op de lange termijn
veiliggesteld kan worden.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
123
10

Sportcentrum Rozengaarde b.v.
Programma 2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5302 sport en 5304 sport;
zwemmen
Doel Op 1 januari 2009 is Sportcentrum Rozengaarde bv opgericht. Met het
oprichten van de besloten vennootschap wordt beoogd een flexibeler
geëxploiteerd Sportcentrum Rozengaarde, mede gezien de
marktontwikkelingen, neer te zetten.
Rozengaarde bv wil een sportcentrum zijn dat een vorm van sociale recreatie
en maatschappelijke dienstverlening combineert binnen een gebouw. Een
sportcentrum dat verschillende marktgroepen bedient met een kwalitatief goed
product en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan het sociale leefmilieu in
Doetinchem en omstreken.
Partijen De gemeente Doetinchem is 100% aandeelhouder
Bestuurlijk belang Enig bestuurder is de directeur bedrijfsvoering van de gemeente Doetinchem
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 1.448.000
De boekwaarde van de 1.800 aandelen Sportcentrum Rozengaarde bedraagt
€ 18.000.
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille. De aan Rozengaarde verstrekte lening is
gekoppeld aan de boekwaarde van de activa, waarvoor de lening is verstrekt.
Actualiteit/beleids
voornemens
Voor de komende periode wil Rozengaarde de belevingswaarde voor de
bezoekers van het Sportcentrum vergroten door gerichte investeringen die het
verblijf voor bezoekers (en het personeel) veraangenamen, contacten met de
huidige bezoekers vergemakkelijken en nieuwe bezoekers beter bereiken.
Hiervoor zal worden geïnvesteerd in het zwembad, klimaatbeheersing,
attractiviteit en verblijfsmogelijkheden. Daarbij gaat extra aandacht uit naar de
kwaliteit van de uitvoering en duurzaamheid. Dit laatste veelal in de vorm van
energiebesparende maatregelen.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
124
11

GEM Hamburgerbroek Noord
Programma 5 wonen en ruimte om je heen, product 8300 bouwgrondexploitaties
Doel De ontwikkeling en realisatie van het project Hamburgerbroek; Intermeco en
Oude IJsseloevers door middel van een Grondexploitatiemaatschappij (GEM).
De GEM is verantwoordelijk voor het in exploitatie brengen van gronden in
het exploitatiegebied en de uitgifte van bouwrijp gemaakte kavels aan
ontwikkelaar.
Partijen Gemeente Doetinchem en Kondor Wessels Projecten BV (KWP)
Bestuurlijk belang Gemeente is voor 50% aandeelhouder in de GEM.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders: Wethouder Drenth als
vertegenwoordiger van de gemeente Doetinchem
Financieel belang Gemeente neemt voor 50% deel in risico en resultaatverdeling van de
grondexploitatie. De gemeente en KWP zijn ieder voor 50% aansprakelijk
voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van een voortijdig opheffing
van de GEM.
Risico’s De gemeente is voor 50% verantwoordelijk voor een tegenvallend resultaat
op de grondexploitatie.
Actualiteit/
beleidsvoornemens
De in 2008 gesloten samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en KWP
wordt momenteel tussen partijen herzien. Er worden aanvullende afspraken
gemaakt over gedeeltelijke deelname in de opstalontwikkeling, inbreng Eigen
Vermogen, eerder inbrengen van gronden, financiering en garanties.
Rapportages Jaarlijks verslag omtrent de zaken van de vennootschap en gevoerde bestuur.
Jaarrekening.
Jaarlijkse actualisatie grondexploitatie waarin de financiële stand van zaken van
de GEM en het aandeel van de gemeente daarin worden toegelicht.
125
12

Stichtingen
Stichting Centrum Natuur en Milieu Educatie “Doetinchem en Omstreken”
Programma 5 Wonen en ruimte om je heen, product 7230 milieubeheer
Doel Het primair onderwijs in de gemeente Doetinchem voorzien van Natuur- en
Milieueducatie (NME)
Partijen De gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude-IJsselstreek.
Bestuurlijk belang Jaarlijks vindt bestuurlijk overleg plaats.
De portefeuillehouder milieu neemt hier aan deel.
Financieel belang De gemeentelijke bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond
€ 104.000
Risico’s De overeenkomst wordt telkens stilzwijgend verlengd voor een periode van
vier jaar, tenzij een van de ondertekenende partijen tenminste 18 maanden
voor het eind van de periode schriftelijk opzegt.
Indien één van de partijen voornemens is de budgetovereenkomst te
ontbinden, geldt een overgangstermijn van 18 maanden.
Actualiteit/
beleidsvoornemens
De bijdrage van de gemeente Doetinchem in 2010 bedraagt afgerond 33% van
het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Voor het schooljaar 2010-2011 is als speerpunt "Klimaat en Energie" gekozen.
In de lessen zal extra aandacht aan dit thema worden besteed.
Rapportages Begroting en jaarverslagen
126
13

Paragraaf 6a Onderwijsinstellingen met toezicht
In paragraaf 6 Verbonden partijen, beschrijven we organisaties waarin de gemeente zowel een bestuurlijk
als financieel belang heeft. Daarnaast heeft gemeente Doetinchem in nog twee organisaties
een bestuurlijke en toezichthoudende rol. Van een financieel belang is echter geen sprake waardoor
ze niet thuis horen in de paragraaf Verbonden partijen. Mochten deze organisaties in financiële problemen
komen, dan kan onze gemeente wel aangesproken worden. Wij vinden het daarom belangrijk
onze relatie met deze twee organisaties te benoemen en kiezen ervoor ze op te nemen in de paragraaf
6a.
Gemeenschappelijke regeling Stichting IJsselgraaf
Programma 4 Opgroeien en je talenten ontwikkelen
Doel De Gemeenschappelijke regeling openbaar primair onderwijs IJsselgraaf
coördineert en oefent de bevoegdheden van de raad uit als bedoeld in artikel
48 WPO, alsmede in de statuten van de stichting IJsselgraaf, met uitzondering
van het goedkeuren van voorgenomen statutenwijzigingen, het vaststellen van
ernstige taakverwaarlozing en het in verband daarmee nemen van maatregelen,
het opheffen van de scho(o)l(en) en het ontbinden van de stichting.
Partijen De gemeenten Bronkhorst, Doetinchem en Doesburg
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder onderwijs
Financieel belang Geen
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn in geval van ernstige taakverwaarlozing door
het schoolbestuur of functioneren in strijd met de wet bevoegd zelf te
voorzien in het bestuur van de scholen en zonodig de stichting te ontbinden.
De mogelijke financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van het
schoolbestuur komen dan voor rekening van de deelnemende gemeenten. Het
openbaar onderwijs wordt gefinancierd door de rijksoverheid.
Actualiteit Door de ontstane situatie bij IJsselgraaf hebben de drie gemeenten de
vormgeving van het toezicht kritisch bekeken. Om de samenwerking tussen de
partijen goed te borgen en slagvaardiger te kunnen handelen binnen een
juridisch kader is besloten tot de instelling van een gemeenschappelijke regeling
Openbaar Primair Onderwijs.
Rapportages Begroting, jaarrekening en jaarverslag van de Stichting IJsselgraaf
127

Overlegorgaan Toezicht Stichting Orchidee Scholengroep
Programma 4 Opgroeien en je talenten ontwikkelen
Doel Het toezicht vanuit de grondwettelijke positie van het openbaar onderwijs
uitoefenen en de wezenskenmerken van het openbaar onderwijs bewaken
overeenkomstig de bepalingen in de wet en de statuten van de stichting.
Partijen De gemeenten Zutphen, Berkelland, Winterswijk en Doetinchem
Bestuurlijk belang Deelname in het overlegorgaan: portefeuillehouder onderwijs
Financieel belang Geen
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn in geval van ernstige taakverwaarlozing door
het schoolbestuur of functioneren in strijd met de wet bevoegd zelf te
voorzien in het bestuur van de scholen en zonodig de stichting te ontbinden.
De mogelijke financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van het
schoolbestuur komen dan voor rekening van de deelnemende gemeenten. Het
openbaar onderwijs wordt gefinancierd door de rijksoverheid.
Actualiteit De Stichting Orchidee Scholengroep is op 29 december 2010 een bestuurlijke
fusie met schoolbestuur Covoa aangegaan. Zij gaan vanaf 1 januari 2011 samen
verder onder de naam Achterhoek VO. Dit betekent een bestuurlijke fusie van
openbaar en bijzonder voortgezet onderwijs in de gemeente Doetinchem.
De Achterhoek VO stelt zich ten doel in de Achterhoek een zo divers, breed,
thuisnabij en kleinschalig mogelijk aanbod van voortgezet
onderwijsvoorzieningen te realiseren. Elke school heeft daarbij een eigen
context, een eigen cultuur en kiest een wijze van werken die daarbij past.
Achterhoek VO is een samenwerkingsstichting waarbinnen de scholen met
behoud van hun openbare karakter dan wel levensbeschouwelijke identiteit en
met behoud van hun pedagogisch-didactische inrichtingsvrijheid functioneren.
Rapportages Begroting, jaarrekening en jaarverslag van de Stichting Orchidee Scholengroep
128
2

Paragraaf 7: Grondbeleid
1. Inleiding
Bij de gemeentebegroting vormt de paragraaf Grondbeleid het beleidsmatige kader van de ruimtelijke
ontwikkeling van de gemeente Doetinchem. Alle ruimtelijke ontwikkelingen worden financieel
vertaald met behulp van grondexploitaties en exploitatieovereenkomsten. Het is van belang dat het
beleidskader voeding geeft aan de financiële vertaalslag van de ruimtelijke ontwikkelingen rekening
houdend met economische, juridische en planspecifieke omstandigheden. Van eminent belang bij het
beleidskader is vervolgens de sturing op de beheersing van de risico´s die zich kunnen voordoen bij
de ruimtelijke ontwikkelingen. Het afgelopen jaar zijn de grondexploitaties geactualiseerd en door de
raad op 11 november 2010 vastgesteld. Naar aanleiding van de discussie rond deze actualisatie is afgesproken
dat wij kredietaanvragen zouden meenemen bij de besluitvorming de herijking Doetinchemse
woningbouw projecten. Deze besluitvorming van de raad vond plaats op 6 januari 2011. Daarnaast
zijn er kredieten beschikbaar gesteld voor een aantal specifieke ruimtelijke ontwikkelingen zoals revitalisering
Verheulsweide en stationsomgeving Wehl. Deze gegevens, samen met de juni rapportage
van de Taskforce ruimtelijke projecten, vormen de basis voor de verantwoording zoals opgenomen
in deze paragraaf. In onderstaande hoofdstukken gaan we in op het algemene beleid, de ontwikkelingen
van het jaar 2010, het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2010, de financiële omvang van de
grondexploitaties, de kredieten en het weerstandvermogen met als onderdeel de risico’s.
2. Algemeen beleid grondexploitaties
Algemeen
November 2009 zijn de spelregels over de wijze waarop wordt omgegaan met de grondexploitaties
geactualiseerd. Zo zijn besluiten genomen ten aanzien van de bepaling en bestemming van het resultaat
en het tijdstip van bestuurlijke behandeling van de grondexploitaties in combinatie met het
aanvragen van benodigde kredieten. Gehanteerd wordt het “voorzichtigheidsprincipe”: Winsten van
de grondexploitaties worden genomen zodra ze zijn verwezenlijkt en vervolgens als rekeningresultaat
ten gunste van de reserve grondexploitatie gebracht. Tekorten (voorzienbare risico’s en verliezen)
worden genomen zodra ze bekend zijn. Voor te verwachten tekorten treffen we een post “voorziening”
ten laste van de reserve grondexploitaties. Reden om de spelregels te herzien zijn er nu nog
niet. In de toekomst kan dit aan de orde zijn daar waar het gaat om het weerstandvermogen. Gebruikelijk
is dat we beleidswijzigingen in de paragraaf grondbeleid van de begroting opnemen in plaats van
bij de jaarrekening. Doordat alle lopende grondexploitaties zijn ingebracht in een rekenmodel (FRIS)
en zoveel mogelijk gelijke parameters worden gehanteerd, wordt de onderlinge vergelijkbaarheid
en daarmee het inzicht vergroot. Ook kan beter worden ingespeeld op de bestaande rapportages
van de P&C cyclus. In de gemeenterekening is in het hoofdstuk ”analyse van het rekeningsresultaat”
aanvullende informatie opgenomen met betrekking tot de kredieten voor de grondexploitaties en
een totaaloverzicht van de grondexploitaties. De financiële monitor of afzonderlijke rapportages zullen
in de toekomst informatie bevatten over de ontwikkelingen van de grondexploitaties. En bij de
jaarlijkse actualisatie (begroting) zal ook per project verantwoording worden afgelegd over eventuele
wijzigingen ten opzichte van de in het voorgaande jaar vastgestelde exploitaties en worden de project
specifieke risico’s benoemd en daar waar mogelijk financieel vertaald met daar aan toegevoegd een
risicokaart per project. De actualisatie van de grondexploitaties voor 2011 zullen vervroegd worden
uitgevoerd. Onze ambitie is de actualisatie in tegenstelling tot voorgaande jaren, reeds voor de zomer
2011 aan u voor te leggen ter vaststelling.
Samenvattend resultaat
129

De jaarrekening geeft een negatief financieel beeld te zien. Een verlies van€12,6 miljoen als gevolg van
afsluiting van het project Mosterdweg €2,2 miljoen, afwaardering van de strategische gronden €6,4
miljoen en een aanvulling op de voorzieningen van ca €4,0 miljoen. Het negatieve saldo €12,6 miljoen
geeft een verslechtering van het weerstandvermogen. De reserve grondexploitaties loopt op naar
een negatief saldo van ad € 5,5 miljoen en voldoet niet aan de gewenste hoogte (het cascade model).
Er zal van uit de algemene reserve een aanvulling moeten komen van € 12,5 miljoen. Voor een nadere
toelichting op het effect van de algemene reserve verwijzen we naar hoofdstuk 3, paragraaf 2. Voor
de verwachte negatieve grondexploitaties hebben we voorzieningen getroffen, de hoogte bedraagt
€ 15,6 miljoen. In de rapportages van de actualisatie van de grondexploitaties 2010 en de taskforce
ruimtelijk projecten werden bovengenoemde ontwikkelingen al aan gegeven.
Dit negatieve beeld overschaduwt het succes van de gemeentebrede bewustwording van de gevolgen
van de ontwikkelingen in en de ambities van de woningbouwmarkt. Het afgelopen jaar hebben we
gestuurd op risicoreductie. Met de volgende opsomming wordt dat duidelijk: regionale woningbouw
afspraken, samenwerking met de belangrijkste partner Site, prioriteitstelling van projecten, stoppen
van projecten, vermindering planvoorraad, terughoudend t.a.v. (minder)nieuwe initiatieven, terughoudend
bij voorinvesteringen, nieuwe waarde bepaling voor strategische gronden, kortere looptijden
van projecten en “last but not least” de projectstrategieën. Dit laatste is van essentieel belang om
wel overwogen de kansen te benutten die zich voordoen. Natuurlijk zijn we er nog niet maar gelet
op onze visie, strategieën en inzicht met betrekking tot de woningbouw lopen we voor op vele andere
gemeenten. De komende jaren zal het accent liggen op het bijsturen van de totale woningbouw
in de stad. Bestaande en nieuw te bouwen woningen zullen op elkaar afgestemd moeten worden om
te voorzien in de behoefte en ter voorkoming van leegstand.
Dit alles kent natuurlijk een financieel plaatje, zie o.a. het negatieve rekening resultaat. Daarnaast
verwachten we verliezen in de toekomst met betrekking tot sanering, herprogrammering en verdere
fasering van woningbouwprojecten. In de taskfocre rapportage voor ruimtelijke projecten wordt
gesproken over een verlies van € 29 miljoen naar de situatie van heden. Bij de begrotingsbehandeling
van 2012-2015 zullen oplossingen worden aangedragen hoe hier mee om te gaan.
Over de jaarrekening kunnen we het volgende nog melden; de boekwaarde loopt op met een bedrag
van €1,7 miljoen naar een niveau van € 84,7 miljoen terwijl € 98 miljoen begroot was. Mede door
de afwaardering van gronden van € 6,4 miljoen en de terughoudendheid van investeringen zijn we er
in geslaagd de derving van inkomsten voor het jaar 2010 te compenseren. Volgens de prognose zal
oplopende cashflow (boekwaarde) in het jaar 2011 de ommekeer moeten gaan geven. Dit is een zorg
welke mede afhankelijk is van het herstel van de economie. Een zorg is het gelijktijdig op de markt
brengen van woningen, dat geeft concurrentie en beïnvloed de cashflow nadelig. We hopen dit met
de genomen maatregelen het hoofd te kunnen bieden.
3. Ontwikkelingen 2010
Taskforce
De gemeente Doetinchem heeft direct bij aanvang van de economische crisis een gemeentelijke Taskforce
ingesteld. Deze werkgroep had als opdracht het gemeentebestuur te informeren over posities
en handelingsalternatieven in het licht van de crisis. Deze werkgroep heeft de raad het afgelopen jaar
twee keer geïnformeerd om tot risico reductie te komen. Deze rapportages behelsde een strategische
herijking van de projecten van de woningbouw. Om te voorkomen dat onze projectportefeuille
de financiële positie van de gemeente fundamenteel ondergraaft. De eerste rapportage laat het
belang van de samenwerking met Site, de omliggende gemeenten en de provincie zien. Vervolgens
worden de programmatische, financiële en organisatorische effecten weergegeven. Dit leidt aan tot
aanbevelingen zoals het benoemen van Site als belangrijkste locale partner, een terughoudend beleid
te voeren ten aanzien van nieuwe woningbouwontwikkeling en nieuwe uitgangpunten voor de eerste
volgende actualisatie van de grondexploitaties, waaronder de prioriteitstelling.
De tweede rapportage was een verdieping van ons structurele probleem. Met een goede probleem-
130

analyse waren we in staat handelingsfilosofieën te benoemen. Welke de basis vormen voor de projectstrategieën.
Geconcludeerd werd dat een verdere sanering, een herprogrammering en een langere
fasering nodig zijn om de problemen in de woningbouw het hoofd te bieden. Dit alles heeft een prijskaartje.
Als vangnet was er een extra voorziening opgenomen in de meerjarenbegroting van 2010 e.v
voor een bedrag van € 5 miljoen. Dit bedrag is ingezet bij de eerste rapportage van de taskforce die
is verwerkt in de actualisatie van de grondexploitaties 2010. In deze 1ste rapportage werd vooruitlopende
op de actualisatie van de grondexploitatie een aanvulling verwacht op de voorzieningen voor
negatieve grondexploitaties van € 3,6 miljoen en een extra afwaardering op ïjskast” projecten of te
wel de strategische gronden van € 1.6 miljoen.
De taskforce achtte een aanvulling van nog eens € 37 miljoen noodzakelijk. Dit bedrag is op te delen
in € 8 miljoen voor een extra afwaardering van gronden/project Mosterdweg. En € 29 miljoen als
spaarbedrag voor nog te nemen maatregelen in het kader van sanering, herprogrammering en fasering.
Begin 2011 is de strategie en de daarmee gepaard gaande financiële consequentie vastgesteld in
de gemeenteraad. Het verlies voor het treffen van voorzieningen (negatieve grondexploitaties) en de
afwaardering op de strategische de gronden komen tot uitdrukking in het negatieve rekeningsresultaat
van € 12,6 miljoen, zie toelichting rekeningsresultaat.
Het programma
De gemeente Doetinchem is hard aan het werk om haar regionale taakstelling te kunnen behouden
en ook in de toekomst een vitale centrumgemeente te kunnen zijn. Het regionale bedrijventerrein en
de schilprojecten zijn hiervan de belangrijkste exponent. Daarnaast wordt een grote variatie aan woningbouwprojecten
op de markt gebracht in Doetinchem, Wehl en Gaanderen. Wehl en Gaanderen
kennen daarnaast hun eigen centrumontwikkelingen. Doetinchem kent zowel uitbreiding (Wijnbergen
het Midden-Westen, Vijverberg Zuid) als herstructurering (Oosseld), daarnaast zijn veel gebieden
in transformatie waarbij oude functies verdwijnen en nieuwe in de plaats komen (Hamburgerbroek,
Veemarkt, Lookwartier,Heelweg)
De ‘opbrengst’ van deze inspanningen mag er zijn:
• Ca. 28.700 m2 bvo uitgeefbaar kantoren gebied waarvan ca 17.600 m2 bvo is uitgegeven.
• Ca. 250 woningen binnen de schil gerealiseerd in de periode 2008-2010, en nog eens 200
woningen in aanbouw. Daarnaast binnen dit gebied nog eens ca 600 woningen in ontwikkeling.
• Een nieuwe schouwburg en een grote parkeergarage gerealiseerd. En in aanbouw en ontwikkeling
nog eens 2 grote locaties voor commerciële functies.
• 1 multifunctionele wijkaccommodatie (incl. zorg) gerealiseerd.
• 55 ha bedrijventerrein 1e fase in ontwikkeling en 29 ha voor de2e fase.
Woningmarktontwikkelingen
De crisis in de reële economie heeft voor de Doetinchemse woningmarkt aan de vraagzijde op dit
moment de volgende gevolgen:
• Stagnerende verkoop op de nieuwbouwmarkt,
• Bestaande woningen die langer te koop staan,
• Woningprijzen die onder druk staan.
Voor de lange termijn wordt de betaalbaarheid van woningen als belangrijkste knelpunt gezien.
De aanbodzijde van de Doetinchemse woningmarkt vertoont de volgende kenmerken:
• Een ogenschijnlijke boeggolf van geplande woningen (ogenschijnlijk omdat deze zich in
werkelijkheid niet zal voordoen vanwege de actuele marktwerking),
• Een min of meer concreet aanbod aan woningen dat de behoefte voor de komende 10 jaar
overstijgt,
• Groot aantal woningen in relatie tot de krimp
• Regionaal is er sprake van overaanbod en concurrentie tussen gemeenten.
131

Daarnaast zorgt de recessie -de toenemende risico’s in de opbrengstensfeer en beperking in de
financieringsmogelijkheden- ervoor dat ontwikkelaars en corporaties minder speelruimte hebben ter
realisering van vastgoed. Voor de gemeente geldt dat door de stagnatie van projecten de onzekerheden,
lees risico’s, rondom de grondexploitaties toenemen. De herijking van de planvoorraad is in
gang gezet waaronder ook nader afspraken met de regio gemeenten. Het afgelopen jaar hebben we
de planvoorraad van ca 3900 woningen terug gebracht naar ca 3300 woning. In samenwerking met
de provincie wordt gezocht naar provinciale middelen om het overaanbod het hoofd te bieden (zgn.
‘krimpfonds’).
Ontwikkelingen in Grondexploitaties
In totaal zijn voor 34 gebieden grondexploitaties actief, inclusief exploitatieovereenkomsten. Waarvan
er dit jaar 5 zijn afgesloten. Het totaalresultaat van de door de raad vastgestelde 34 grondexploitaties
bedraagt in totaal € 5,7 miljoen negatief NCW 2010. Hierbij merken we op dat bij deze presentatie
de tussentijdse winstnemingen niet worden vermeld. In het verleden zijn tussentijdse winstnemingen
geweest van Dichteren en Verheulsweide TC voor een bedrag van €11,8 miljoen.
Het afgelopen jaar hebben we per saldo €1,8 miljoen geïnvesteerd in de bouwgrondexploitaties en
bedraagt de boekwaarde op 31 december 2010 € 84,7 miljoen. Dit zal terugverdiend moeten worden
door de grondverkopen in de realisatie van projecten. Gelet op een opbrengstportefeuille voor de
gronden van € 144 miljoen zal een commerciële benadering van verkoop en acquisitie komende jaren
extra aandacht behoeven. Eventuele programmatische en stedenbouwkundige aanpassingen voor de
moeilijk verkoopbare kavels moeten ondersteunend zijn. Ook zullen we de uitgangspunten voor de
eerstvolgende actualisatie moeten bijstellen als het gaat om de kostenkant, doorlooptijden van projecten
(fasering), verkoopopbrengsten in relatie tot huizenprijzen en de verkoopbudgetten. Waarbij
we een relatie zullen leggen naar de uitgangspunten zoals gesteld door de werkgroep taskforce.
Hieronder geven we een toelichting over de stand van zaken van de geprioriteerde projecten.
Heelweg
Het plan De Heelweg kent verschillende grondeigenaren, waaronder de gemeente. Dit plan voorziet
in de bouw van circa 225 woningen in de segmenten ontspannen wonen, wonen/werken zorgwoningen
en twee schoollocaties.
Het plan voor de woningen bestaat uit een gemeentelijke strook, het Saronxterrein en het Middengebied.
De kleinere gemeentelijke kavels zijn verkocht. Over de grote gemeentelijke kavels vinden
onderhandelingen plaats met Goldewijk/Sité. Deze onderhandelingen met daarin ca. 85 woningen en
een supermarkt op het Saronixterrein zijn onlangs afgerond. Op korte termijn wordt een anterieure
overenkomst getekend. Het risicodeel voor de gemeente is daarmee maximaal teruggebracht. Goldewijk/Sité
verwacht in 2011te starten met de eerste bouwactiviteiten op het Saronixterrein.
Met de ontwikkelende partijen in het ‘middengebied’ zijn concept exploitatieovereenkomsten overeengekomen.
Een van de betrokken ontwikkelaars heeft deze overeenkomst ondertekend en wilde
voor juli 2010 starten met de bouw van het appartementencomplex “De Wand”. Dit is echter uitgesteld
door bezwaren tegen de bouwvergunning. Voor de bouw van dit appartementencomplex zijn in
2009 gelden uit de stimuleringsregeling ontvangen. Echter deze moeten weer terugbetaald worden
aan Senternovem omdat de bouw niet gestart is voor juli 2010. Uitstel van deze termijn was niet
mogelijk.
De andere projectontwikkelaars hebben de exploitatieovereenkomsten in 2010 nog niet ondertekend.
Vanwege de economische situatie hebben zij ook geen verdere initiatieven genomen. Voor 2011
geldt wel dat er enige initiatieven zijn. Echter onze stille sanering voor wat betreft de planvoorraad
van woningen zal hierdoor niet verminderen. Wij zullen niet meewerken aan bijstelling van het woningbouwprogramma
tenzij veel minder en in het goedkopere segment wordt gebouwd.
Overigens zijn er geen vorderingen geboekt door de projectontwikkelaars bij de verwervingen van
twee bedrijven, Houthandel Kort en Aannemer Boesveld. Zolang deze niet zijn verworven kan geen
woningbouw plaatsvinden in een deel van het middengebied.
132

De bouw van Het Graafschap College is in september 2010 afgerond. De school is conform planning
in gebruik genomen.
De actualisatie van het bestemmingsplan is in 2009 verder afgerond. Eind 2009 bleek tegen dit bestemmingsplan
een beroepschrift met voorlopige voorziening te zijn ingediend bij de Raad van State.
De beroepen tegen het bestemmingsplan zijn in februari 2011 behandeld door de Raad van State. De
uitkomst is nog onbekend.
Hamburgerbroek Noord
Hamburgerbroek Noord ligt in het zuiden van de Schil en wordt aan de zuidgrens begrensd door het
spoor. Het betreft het gebied langs oevers van de IJssel en het Intermeco-terrein. Het totale project
beoogt de ontwikkeling van verschillende functies als wonen, winkels, kantoren en voorzieningen. Het
gebied wordt ontwikkeld in samenwerking met KWP.
De ontwikkelingen in 2010 hebben vooral in het licht gestaan van de realisering van een deel van de
C. Missetstraat. Het doel van het vooruithalen van dit onderdeel was het laten zien dat partijen actief
aan de slag zijn in Hamburgerbroek. Dit werk is eind 2010 afgerond. Financieel gezien net binnen de
begroting. Dit ondanks een scherpe aanbesteding, maar met veel tegenvallers in de uitvoering rond
niet bekende kabels en leidingen.
Het stedenbouwkundig plan voor het Intermecoterrein is eveneens afgerond en de bestemmingsplanprocedure
is in gang gezet. In december is het voorontwerp ter visie gegaan. Op dat moment lag er
ook een voorlopig ontwerp van het gebouw voor het intermecoterrein.
Tijdens de afronding van de besprekingen met KWP over de rolverdeling in Hamburgerbroek is het
gevoel ontstaan dat de huidige samenwerkingovereenkomst onvoldoende de huidige marktsituatie
weerspiegelt. Reden waarom op hoog niveau onderhandelingen zijn ingezet om tot een aanvullende
overeenkomst te komen. Eind 2010 was hierover nog geen overeenstemming bereikt. Het betreft
dan ook de afzet van woningen waarbij Sité ook betrokken is. Verwacht wordt dat dit overleg in het
eerste kwartaal van 2011 wordt afgerond.
’t Lookwartier
Het voormalige Connexxion-terrein verandert de komende jaren van een busstation met parkeren
in een woongebied met bijzondere bebouwingen zoals een schouwburg, een parkeergarage en een
nieuwe school. In het gebied komt ook een nieuwe verbinding naar de Kruisbergseweg, te weten de
Ruimzichtlaan. Dit gebied wordt in een samenwerking met Site ontwikkeld. Het afgelopen jaar stond
in het licht van de realisering van een aantal projecten in het Lookwartier. De hoogste prioriteit was
het werken naar de ingebruikname van de schouwburg. Met een vertraging van enkele maanden is
het gelukt om de opening in september plaats te laten vinden. De directe omgeving was daarbij ook
ingericht zodat dat deel van het woonrijpmaken afgerond kon worden. Doordat de aanbestedingen
van het bouwrijpmaken en woonrijpmaken gefaseerd moesten worden, zijn er op die posten beperkte
overbestedingen ontstaan. De aanbestedingscontracten daarentegen waren substantieel lager dan
begroot.
De parkeergarage het Loo kon op tijd in gebruik genomen worden, hoewel nog niet volledig gereed
in verband met de woningen er boven op. Deze wordt binnen de begroting gerealiseerd in 2011.
Uiteindelijk is het bestemmingsplan het Loo definitief geworden na de uitspraak van de Raad van
State. Onmiddellijk werd gestart met de verdere aanleg van de Ruimzichtlaan. In verband met de
afbouw van de woningen op de parkeergarage wordt de volledige openstelling in 2011 verwacht. Een
hoger beroep tegen de bouwvergunningen van de woningen en de schouwburg en de onttrekking
heeft Erdbrinkplein heeft plaatsgevonden, maar de uitspraak wordt begin 2011 verwacht.
De basisschool de Haven is begin 2010 gerealiseerd en in gebruik genomen. De invulling van de
openbare ruimte kon deels pas plaats vinden na het definitief worden van het bestemmingsplan. Eind
2010 was de inrichting daarvan afgerond. Resteert alleen de aansluiting van de Frielinkstraat nog begin
2011. Daarna kan dit onderdeel worden afgesloten. Ook hier wordt geen overschrijding verwacht.
133

Veemarkt
Het veemarktterrein ligt in de zeer gewilde woonwijk De Pas. Het terrein wordt getransformeerd
naar de woonmilieus “ontspannen” en “monumentaal” wonen. Dit wordt bereikt door de realisatie
van 41 grondgebonden woningen die op de markt zijn gebracht middels particulier opdrachtgeverschap.
Op dit moment zijn er 29 kavels verkocht, 5 meer dan de planning voor 2010. De actualisatie
van het bestemmingsplan is ook doorgezet. Daarin zijn nieuwe vrije kavels op de locatie “Ketz” meegenomen,
en ook een herbestemming en restauratie van het “stierenhuisje”. De verwachting is dat
het bestemmingsplan in het 2e kwartaal van 2011 is afgerond.
Woongebied Wijnbergen
In 2009 jaar zijn de onderhandelingen voor de realisatie van woningen, een woongebied voor ca. 1000
woningen, succesvol afgerond. Dit heeft geleid tot een realisatieovereenkomst voor Het Oosten.
Daarnaast een samenwerkingsovereenkomst met private partijen over hun claim op zelfrealisatie in
het deelgebied Midden en Westen. Begin 2010 is voor Wijnbergen het Oosten een realisatieovereenkomst
afgesloten. Deze overeenkomsten zijn de basis voor de verdere samenwerking en realisatie van
de plandelen.
Het beroep tegen het uitwerkingsplan voor Het Oosten is door Raad van State ongegrond verklaard,
waardoor dit onherroepelijk is. Alle voorbereidingen voor het aanbesteden van het bouwrijp maken
zijn afgerond, maar hier wordt nu mee gewacht tot er zicht is op realisatie door de ontwikkelingscombinatie.
Het uitwerkingsplan voor Het Midden en Westen is eind 2010 in procedure gegaan. De fasering
van de bouwstroom is aangepast, om zo in te spelen op het amoveren van de hoogspanningsleiding.
Wegens de aanleg van een nieuwe 380kV leiding rond Doetinchem, zal deze hoogstwaarschijnlijk niet
binnen het plangebied ondergronds te hoeven worden gebracht.
De start van de verkoop van woningen is gepland in 2011. Het bouwrijp maken zal na de zomer 2011
worden opgepakt en naar verwachting daarna een aanvang worden gemaakt met de bouw van de woningen.
In 2010 zijn de gronden voor de het westelijk deel van de EVZ aangekocht. Dit deel zal ook in
2011 gerealiseerd worden.
Vijverberg Zuid
Het plan Vijverberg Zuid betreft een woningbouwplan van ca. 160 woningen met name in het midden
en dure segment. Ook worden er een beperkt aantal bijzondere woonvormen gerealiseerd. Het stedenbouwkundig
plan is vastgesteld. De planologische procedure afgerond en het terrein is bouwrijp
gemaakt. Afspraken met de ontwikkelende partijen zijn vastgelegd in een bouwclaimovereenkomst.
Op grond hiervan zijn de gronden aan de gemeente overgedragen voor het bouwrijp maken.
In 2009 is de verkoop gestart van de particuliere kavels in het plan Vijverberg-Zuid. Gezien de ontwikkelingen
op de woningmarkt is de belangstelling voor de kavels minder groot dan verwacht. De
marktpartijen zijn in 2010 de markt op gegaan met hun woningen. Ook de belangstelling hiervoor
was beneden verwachting. Tot op heden is geen woning verkocht.
Op dit moment zijn 4 particuliere kavels verkocht. De kavelverkoop loopt hiermee achter op de
beoogde financiële planning. In 2010 zijn de bebouwingsmogelijkheden verruimd door het Planologisch
Beleid van toepassing te verklaren. Daardoor zijn 8 opties genomen op de gemeentelijke kavels.
Eind 2010 is de voorbereiding voor een nieuw bestemmingsplan Vijverberg-Zuid gestart. Met de
verruimde bebouwingsmogelijkheden en soepeler beeldkwaliteitseisen verwachten we in 2011 meer
verkopen te realiseren, zowel in de gemeentelijke kavels als in de kavels van de marktpartijen.
Heideslag, Wehl Zuid
In 2007 is het structuurplan “Land van Wehl” door de raad vastgesteld. Hierin zijn op hoofdlijnen
de ruimtelijke functies en kwaliteit voor de toekomst vastgelegd. Eén van de deelplannen betreft de
realisatie van een woonwijk (200- 400 woningen) ten zuiden van Wehl.
In 2010 is het bestemmingsplan Wehl-Heideslag onherroepelijk geworden. Dit bestemmingsplan is de
basis voor de gronduitgifte en woningbouw voor deze nieuwe wijk van Wehl. De eerste fase (circa
6 ha groot), omvat het gebied gelegen ten westen van de Koksgoedweg en rondom de Kieflandse-
134

weg (genaamd Koksgoed), alsmede het gebied tussen spoorlijn en Doetinchemseweg (De Motketel).
In totaal gaat het om circa 140 kavels, bestemd voor vrijstaande, twee-onder-een kap woningen en
huurwoningen (Vestia).
Medio 2010 is gestart met de uitgifte. Conform afspraken uit het verleden in eerste instantie alleen
voor mensen die stonden ingeschreven op de oude Wehlse wachtlijst voor bouwkavels. In september
is de vrije uitgifte gestart.
Nadat in het derde kwartaal de archeologische opgravingen zijn afgerond, is in het vierde kwartaal
gestart met het bouwrijpmaken. Door de vele regenval en de vroeg invallende winter is er van bouwrijpmaken
in 2010 weinig gekomen. Begin januari 2011 is het echte werk van start gegaan. Een enkele
bouw is reeds begonnen. Zo zijn drie mensen begonnen met de bouw van een nieuwe woning op
eigen terrein (de zgn sterlocaties in het Stedenbouwkundig Programma van Eisen), en is ook een start
gemaakt met de nieuwbouw van het kinderdagverblijf aan de Plantage-Allee.
Bedrijvenpark A18
De ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein (rbt) ligt in het gebied gelegen tussen de A18,
Weemstraat, Doetinchemseweg en Nieuwestraat. Het gebied heeft een bruto oppervlakte van circa
87 ha. Er is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Doetinchem, Montferland, Oude IJsselstreek
en Bronckhorst. Het bestemmingsplan is van kracht en is in afwachting op de behandeling van
de beroepen door de Raad van Staten.
Uit onze analyse en de afwijzing van de voorlopige voorzieningen door de Raad van Staten is de kans
op vernietiging van het bestemmingplan klein. De behandeling is gepland op 7 april 2011. Voor wat
betreft de onderzoeken stellen we vast dat het mitigatie- en compensatieplan flora & fauna door het
ministerie in behandeling is. Het marketing- en acquisitieplan als ook de duurzaamheidskaders zijn
door de stuurgroep vastgesteld. Het afgelopen jaar is voor acquisitie beperkt kosten gemaakt. Vanaf
volgend jaar zullen deze kosten door de samenwerkende gemeenten worden opgebracht. Op dit
moment wordt gewerkt aan het parkmanagementplan. Voor wat betreft de gronden. Op dit moment
is ca 70% van de gronden in eigendom. Er vind op dit moment een actieve grondverwerving plaats
om de voortgang van de 1e fase te waarborgen. Het uitgifte tempo is ambitieus en is als zodanig
verwerkt in de grondexploitatie. Er is dus een financiële noodzaak om dit te halen. Met een gerichte
acquisitie hopen we in 2011 de geplande 6,5 ha weg te zetten. De eerste bijdrage van de provincie
van het HRT-fonds ad €4 miljoen is in december ontvangen. Dat betekent dat de komende jaren hard
gewerkt kan het project Revitalisering Verheulsweide.
In het kader van beheersing van het project is gelet op de zeer lange doorlooptijd (2027)het project
gesplitst in een 1e fase en een 2e fase. De 1e fase betreft het zuidelijk deel en is in exploitatie
genomen en het noordelijk deel wordt voorlopig gezien als strategische grond waarbij geen actieve
verwerving voor wordt gedaan. In het kader van de regionale samenwerking krijgt dit noordelijke deel
wel bijzondere aandacht. Zo worden er wel haalbaarheidsberekeningen (grondexploitaties) opgesteld.
Dit is van belang om de financiële risico’s voor de deelnemende gemeente steeds zichtbaar te hebben.
De compensatie van een eventuele vereveningsbijdrage van het EBT Montferland is nog niet bekend.
Vanuit het voorzichtigheidsprincipe hebben wij voor het tekort van de 1e fase voor ons risico-aandeel
35% een voorziening getroffen van € 51.000 en houden we voor het weerstandsvermogen 10%
reserve aan van 35% de beginboekwaarde voor zowel de 1e als 2e fase, te weten € 1,9 miljoen.
135

4. Het resultaat bouwgrondexploitaties 2010
Het resultaat van de bouwgrondexploitaties wordt verkregen door het nemen van winsten of verliezen
op bouwgrondexploitaties, het treffen van voorzieningen en het treffen van voorzieningen voor
bijzonder posten.
Het jaarresultaat bouwgrondexploitatie 2010 bedraagt € 12,6 miljoen negatief.
• Verlies op bouwgrondexploitaties € 2,2 miljoen nadeel:
Door het afsluiten van de bouwgrondexploitaties zoals Mosterdweg en enkele exploitatie
overeenkomsten. Het verlies wordt veroorzaakt door het woningbouwproject aan de
Mosterdweg. Deze ontwikkeling was, in het kader van “ruimte voor ruimte”, in gang gezet en
blijkt niet haalbaar. De provincie heeft het project ruimte voor ruimte in 2009 afgesloten. Verhaal
bij de ontwikkelaar en de provincie is niet mogelijk.
• Afwaardering gronden bouwgrondexploitaties € 6,4, miljoen. nadeel:
Dit betreft de afwaardering van de gronden van de ijskastprojecten, waaronder €4,9 miljoen voor
het project Wehl Heideslag. Daarnaast zijn de rente en beheerkosten en de niet verhaalbare BTW
en positief de grondverkoop aan de Kelderlaan meegenomen. Voor een uitgebreide specificatie zie
bijlage strategische gronden.
• Voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 3,8 miljoen nadeel:
Voor alle negatieve vastgestelde grondexploitaties worden voorzieningen getroffen. Voor de
hoogte van deze voorziening vormt de actualisatie 2010 van de bouwgrondexploitaties de basis
en wordt de contante waarde per 31 december 2010 aangehouden. Voor specificatie wordt
verwezen naar het overzicht reserves en voorzieningen zoals opgenomen bij de balans en het
totaal overzicht van de bouwgrondexploitatie, zie hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat”
in de jaarrekening.
• Aanvulling voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 0,2 miljoen nadeel:
Dit heeft betrekking op derving van een grondopbrengst aan de Kennedylaan. De potentiële koper
heeft aangegeven geen interesse te hebben voor dit perceel. In de grondexploitatie TTC
Kennedylaan is dit nog niet verwerkt. Om te anticiperen op deze ontwikkeling is een aanvullende
voorziening getroffen.
Bij de bestemming van het rekeningsresultaat komt het negatieve resultaat saldo ad € 12.6 miljoen
ten laste van de reserve bouwgrondexploitatie. Ook de reserve Strategische aankopen wordt opgeheven
en het bedrag van € 0,3 miljoen zijnde het saldo wordt toegevoegd aan de reserve bouwgrondexploitatie,
zoals toegelicht bij strategische gronden.
Voor wat betreft het effect op het weerstandsvermogen verwijzen we naar de desbetreffende
toelichting op genomen in de paragraaf 7 “Weerstandvermogen voor grondexploitaties “. Tot slot
merken we op dat deze ontwikkeling met betrekking tot het negatieve saldo reeds was gemeld in de
rapportages aan de raad van het afgelopen jaar.
136

5. Financiële omvang van de grondexploitaties
In onderstaand overzichten kunt u de financiële omvang van de grondexploitaties en de boekwaarden
aan het begin en einde van het jaar zien. We hebben onderscheid gemaakt in grondexploitaties en
strategische gronden. . Voor de strategische gronden zijn geen grondexploitaties vastgesteld.
Grondexploitaties
Voor de grondexploitaties hebben we een uitsplitsing gemaakt in activiteiten zoals verwervingen,
bouwrijp- en woonrijpmaken etc. De basis voor de ramingen zijn de geactualiseerde grondexploitaties
2010.
Totaal Generaal grondexploitaties
act Omschrijving activiteit Begroot
grondexploitaties
Boekwaarde
1/1/2010
Boekwaarde
31/12/2010
De begroting van alle grondexploitaties geven een negatief saldo van € 6,2 miljoen op eindwaarde,
dit komt overeen met een netto contante waarde van € 5,7 miljoen. Het restant beschikbaar van €
66,9 miljoen zijn de ramingen van de totale grondexploitatie verminderd met de boekwaarde per 31
december 2010. Of te wel de nog te verwachten investeringen ad €114,1 miljoen en nog te realiseren
inkomsten van € 180,9 miljoen.
Van de grondexploitaties in samenwerking met Sité voor ’t Lookwartier en Kwp voor Hamburgerbroek
zijn de exploitatiesaldi verwerkt, dus niet de verdeling in activiteiten. De samenwerkingsverbanden
(Gem en Sok) stellen hun grondexploitaties vast. En in de gemeentelijke grondexploitaties
worden daarom alleen de saldi verwerkt.
Saldo 2010 (begroot-werkelijk 2010)
Dit saldo zegt iets over de verwachting zoals opgenomen in de grondexploitatie voor het jaar 2010
en de werkelijkheid. De werkelijke mutaties in 2010 bedragen per saldo € 4,8 miljoen en zijn ten
opzichte van de budgetten “begroot 2010” € 6,6 miljoen lager. De budgetten schuiven door naar de
volgende jaren. Als bij een project een negatief saldo 2010 ontstaat kan dit negatieve gevolgen hebben
voor het projectresultaat. We hebben dit beschouwd en verwachten dat alleen voor het project
TCC Kennedylaan negatief doorwerkt, we hebben een aanvullende voorziening getroffen. Wat het
werkelijke effect is, zal bij de jaarlijkse actualisatie van de grondexploitaties tot uitdrukking komen.
Hieronder beschouwen we enkele grote afwijkingen per grondexploitaties.
• Het Bedrijvenpark A18 € 5,6 miljoen voordeel. Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor
bouwrijp maken en grondaankopen. Door de latere goedkeuring van het bestemmingsplan is het
bouwrijp maken later opgepakt. En de grondaankopen zijn afhankelijkheid van de
onderhandelingen.
• De Veentjes € 1,3 miljoen voordeel. Het geplande parkeerdek en zal niet worden gerealiseerd.
• Wijnbergen Ecologische Verbindingszone (EVZ) € 1,3 miljoen voordeel. Mede door de stagnatie
van de woningbouw in Wijnbergen wordt met enige terughoudendheid geïnvesteerd.
• “t Lookwartier € 1,1 miljoen voordeel. Gelet op de voortgang van het project zijn enkele interne
verrekeningen met de samenwerking van Site doorgeschoven naar volgend jaar.
• Verheulsweide revitalisering € 1,0 miljoen voordeel. Het project loopt ten opzichte van de
ramingen iets achter voor zowel de kosten van het bouw-en woonrijpmaken als voor de grondverkopen.
137
Restant
beschikbaar
grex
bedragen x € 1 mln.
Begroot
jaarschijf
2010
Mutaties jaar
2010
Saldo 2010
Begrootwerkelijk
0 Verwervingen -108,8 -81,9 -95,8 -13,0 -17,6 -13,9 -3,7
1 Bouwrijpmaken -63,5 -41,4 -42,7 -20,7 -8,5 -1,4 -7,1
2 Plan en VAT kosten -41,8 -32,2 -34,4 -7,4 -2,6 -2,2 -0,4
3 Woonrijpmaken -27,0 -2,6 -3,7 -23,3 -4,7 -1,1 -3,6
4 Diverse kosten -53,9 -14,4 -15,4 -38,5 -10,6 -1,0 -9,6
5 Rente en Beheer -38,4 -24,1 -27,3 -11,1 -3,5 -3,2 -0,3
6 Overige opbrengsten 57,7 15,3 20,6 37,1 19,1 5,3 13,9
7 Grondverkopen 269,4 113,0 125,7 143,8 17,0 12,7 4,3
Totaal -6,2 -68,3 -73,1 66,9 -11,4 -4,8 -6,6

• Hamburgerbroek zuid (kantoren) €1,1 miljoen voordeel. Betreft met name een stelpost
stationsomgeving (Efro) die ten onrechte in 2010 was geraamd en de nog niet afgewikkelde
saneringsclaim.
Tegenover deze voordelen staan natuurlijk ook enkele nadelen zoals:
• Vijverberg-zuid € 1,4 miljoen nadeel. De lagere grondverkopen van ca € 2 miljoen en de lagere
fonds afdacht veroorzaken dit nadeel. Het negatief effect zal beperkt zijn enerzijds omdat er een
rentecompensatie is voor de grondverkoop en anderzijds het eventuele verlies kan worden
opgevangen binnen het positieve projectresultaat.
• Hamburgerbroek Noord € 4,8 miljoen nadeel. De gronden zijn nog niet overgenomen door de
Gem Hamburgerbroek BV, terwijl dit wel geraamd was. In de overeenkomst met KWP zijn
afspraken gemaakt over het moment van grond inbreng in de Gem Hamburgerbroek BV.
De levering is in deze jaarrekening nog niet aan de orde. Het heeft overigens geen financieel effect
omdat in de grondexploitatie van de Gem Hamburgerbroek BV wel rekening wordt gehouden met
de boekwaarde. Het betreft dus alleen de juridische levering.
Mutaties jaar 2010 (de werkelijke uitgaven en inkomsten)
Hieronder geven we een toelichting op de werkelijke mutaties in de investeringen en opbrengsten
van de geactualiseerde grondexploitaties van het afgelopen jaar. Voor de strategische gronde verwijzen
we naar de toelichting van de strategische gronden. Het saldo van de investeringen en opbrengsten
bedraagt € 4,8 miljoen en is als volgt in te delen:
Grondverwerving ad € 13,9 miljoen.
• De grondaankopen van Wijnbergen EVZ € 4,6 miljoen, inclusief de interne levering van
Wijnbergen het Oosten en de Wvg aanbiedingen ad € 7,7 miljoen voor het Bedrijvenpark A18
1 e fase en € 0.8 miljoen voor Heideslag Wehl.
Bouw- en Woonrijpmaken € 2,5 miljoen.
• Er springen vier projecten uit, zijnde het bedrijventerrein Wijnbergen € 0.5 miljoen t.b.v.,
’t Lookwartier € 0.5 miljoen grond- en sloopwerkzaamheden voor school de Haven en de
Ruimzichtlaan, Heideslag € 0.6 miljoen voor o.a. archeologische onderzoek, Brewinc €0,3 miljoen
bijdrage ontwikkelaar t.b.v. shed-gebouwen.
Plan Vat (Voorbereiding, administratie en toezicht) kosten € 2,2 miljoen.
• De grote hoeveelheid aan projecten dragen bij aan deze kosten. De projecten Heideslag en
Bedrijventerrein A18 hebben op basis van de kosten de meeste inspanning gevraagd. Daarnaast
zijn de plankosten van de samenwerking met Kwp verhaald op de Gem Hamburgerbroek BV.
Diverse kosten € 0,9 miljoen.
• Dit bedrag bestaat uit de afboeking en de afrekening van het project Mosterdweg € 2.8 miljoen.
Tegenover deze inkomsten staan uitgaven zoals € 0,7 miljoen aan de Gem Hamburgerbroek
(Isv bijdrage), de aanleg van het kunstgrasveld € 0,4 miljoen, de afwikkeling van de woningbouw
subsidies € 0,3 miljoen van de projecten Heelweg en Burg. van Nispenstraat. Tot de uitgaven
behoren ook de fonds afdrachten € 1 miljoen en de toegekende planschades € 0,4 miljoen van de
verschillende projecten.
Rente en beheerskosten € 3,2 miljoen.
• Deze kosten betreffen met name de financiering van de boekwaarde € 73,0 miljoen.
De gehanteerde rentetoerekening bedraagt 4,5%. Enkele projecten met een zeer hoge boekwaarden
zijn Bedrijvenpark A18 ad € 21.7 miljoen, Heideslag ad €8.5 miljoen, Vijverberg Zuid ad
€11 miljoen en Wijnbergen Het Oosten ad €9.7 miljoen.
138

Overige opbrengsten €5,2 miljoen.
• Dit betreft GSO subsidies € 0.9 miljoen t.b.v. Hamburgerbroek, exclusief de rechtstreekse
verantwoorde kosten van de Gem Hamburgerbroek BV. Diverse exploitatievergoedingen ad
€ 1.5 miljoen van de projecten Wijnbergen Midden Westen, Heideslag en het bedrijfsterrein
Wijnbergen. De ontvangen subsidie € 0.7 miljoen voor revitalisering Verheulsweide, Bedrijvenpark
A18 en de spoorzone Wehl. En de grondverkopen van het Bedrijvenpark A18 € 0,6 miljoen. Dit
betreft landbouwgrond gelegen buiten het bedrijfsterrein. En tenslotte enkele interne bijdragen
€ 1 miljoen zoals uit het mobiliteitfonds tbv de Ruimzichtlaan, rioleringsbijdrage voor de revitalisering
Verheulsweide en deVeemarkt en de bijdrage voor de EVZ uit het project Wijnbergen Het
Oosten.
Grondverkopen €12,7 miljoen.
• De verkopen hebben betrekking op de Veemarkt € 3.2 miljoen, de Vijverberg € 2.7 miljoen,
Burg van Nispenstraat € 1,4 miljoen, Heideslag ad € 1,6 miljoen, het Bedrijventerrein Wijnbergen
ad €2,4 miljoen en Hamburgerbroek zuid (kantoren) € 1,6 miljoen.
Strategische gronden (zgn. IJskastprojecten)
Voor de strategische gronden hebben wij ook een uitsplitsing gemaakt in voormalig woningbouw
locaties, overige gronden en het Bedrijvenpark A18 2e fase.
Strategische gronden
Omschrijving Boekwaarde
1/1/2010
Boekwaarde
31/12/2010
bedragen x € 1 mln
Mutaties
2010
Voormalig woningbouw locaties
Het afgelopen jaar zijn er een aantal keuzes gemaakt voor de woningbouwontwikkeling. Stopzetting
van een aantal zogenaamde ijskastprojecten behoorde tot die keuzes. Volgens de marktanalyse
verwachten we op deze strategische gronden geen woningen te kunnen realiseren. Daarmee schrappen
we ca 500 woningen uit onze planvoorraad. Het gevolg is wel dat de waarde van deze gronden
afneemt door het anders te bestemmen dan voor woningbouw. Op dit moment zijn de nieuwe
bestemmingen van deze gronden nog niet bepaald. Afhankelijk van de structuurvisie en het nog op te
starten onderzoek naar de nieuwe bestemmingen van deze gronden, gaan we voorlopig uit van een
grondwaarde van € 7 per m2. Dit geeft voor het jaar 2010 een verlies van € 6,3 miljoen.
Overige gronden
Het afgelopen jaar zijn de gronden bestemd voor de Oostelijke randweg en de grond aan de Kelderlaan
overgedragen aan de desbetreffende het projecten, per saldo leverde deze overdracht een
grondopbrengst van ca € 1 miljoen. Tegenover deze verkoop staat een aankoop van gronden aan de
Hoofdstraat in het kader van de ontwikkeling van het Pelgrimterrein. Waarvan de btw is niet verhaalbaar
is en derhalve als verlies van € 0.1 miljoen is afgeboekt. Dit bedrag is meegenomen in het saldo
afwaardering gronden.
Bedrijvenpark 2e fase
Vanuit beheersing wordt de 2e fase van het Bedrijvenpark A18 als strategische grond gezien. Het
afgelopen jaar zijn in het kader van de Wvg-vestiging gronden aangekocht. Samen met de rente ver-
139
Balanswaarde
Waarvan Waarde Boekwaarde
Afwaardering grond € = waarde
/resultaat 7,00 per M2
Voormalig woningbouw -6,7 -2,2 4,6 6,3 -1,7 -0,4
Overige gronden -1,3 -0,8 0,5 0,1 -0,8
Bedrijvenpark A18 2e fase -6,7 -8,7 -2,0 0,0 -8,7
totaal -14,7 -11,6 3,0 6,4

hoogt de boekwaarde met € 2 miljoen naar een hoogte van € 8,6 miljoen. Deze boekwaarde wordt
meenomen bij de totale ontwikkeling van het Bedrijvenpark A18. Voor nadere toelichting verwijzen
we naar de hiervoor geschreven toelichting van het Bedrijvenpark A18. Op basis van de doorrekeningen
concluderen we een afwaardering dan wel het treffen van een voorziening niet nodig is en
beschouwen we de boekwaarde als balanswaarde.
Reserve strategische aankopen
De reserve strategische gronden is niet toereikend om de kosten van rente en beheerskosten op te
vangen. Reden om deze methodiek van het ten laste brengen van de genoemde kosten van de reserve
te wijzigen. Voor beperking van de kosten hebben we een fix-lening aangetrokken voor de financiering
en zullen we in de toekomst deze vastgestelde rente van 3,42% jaarlijks toerekenen. Dus vanaf
heden worden deze rente- en beheerskosten bijgeschreven en aan de hand van de waardering van de
gronden, e.e.a. afhankelijk van de bestemming, zullen we indien nodig deze gronden afwaarderen. Met
uitzondering van de gronden van de 2de fase van het bedrijvenpark A18 zoals hierboven is toegelicht.
Daarmee komt de reserve Strategische aankopen te vervallen en zal deze worden toegevoegd aan de
reserve bouwgrondexploitatie. Hiermee was bij de rapportage van taskforce woningbouwprojecten
rekening gehouden.
In de bijlagen van deze jaarrekening is een lijst op genomen van de strategische gronden.
Het totaal van de voorraad gronden
Totaal voorraden gronden
6. Kredieten
Omschrijving Begroot
grondexploitaties
Boekwaarde
1/1/2010
Het afgelopen jaar is in totaal voor de grondexploitaties een bedrag van €10,0 miljoen. aan kredieten
teruggegeven. Het totale bedrag van de kredieten van alle lopende grondexploitaties bedraagt €
293,9 miljoen, hiervan is € 240,4 miljoen benut (boekwaarde 31 december 2010 exclusief de inkomsten).
Op basis van een analyse per project constateren we enkele overschrijdingen. Deze kennen
vooral een administratieve oorzaak. Zo is bij het project Wijnbergen EVZ de interne grondverrekening
ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen, terwijl
deze verrekening wel was begroot. Ook voor de strategische gronden dient een aanvulling te komen.
Immers bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl
alleen de uitgaven (bruto) ad €3,9 miljoen gelden voor de kredietaanvraag. En de aankoop van het
perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen is niet meegenomen
bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5 miljoen voor strategische
aankopen. Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven en heeft deze aankoop
niet meenomen. En tenslotte zijn er bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst
Wijnbergen en de rentekosten/plankosten €0.06 miljoen niet meegenomen. In totaal vragen wij een
aanvullend krediet aan van € 6.544.133. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen we naar de bijlage
“Kredieten grondexploitaties per 31 december 2010”.
7. Weerstandvermogen voor grondexploitatie
Algemene reserve grondexploitatie
Uitgangspunt is dat het totaal aan grondexploitaties voor de gemeente kostendekkend is. Alle projecten
dienen in principe zichzelf te bedruipen. In de praktijk zien wij dat sommige projecten winst
140
bedragen x € 1 mln.
Boekwaarde
31/12/2010
Restant
beschikbaar
grex
Grondexploitaties -6,2 -68,3 -73,1 66,9
Strategische gronden -14,7 -11,6
Totaal generaal -6,2 -83,0 -84,7 66,9

maken en andere verlies geven. Daarom is er een reserve grondexploitaties, waarin de resultaten van
alle projecten grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten worden verevend. In principe zouden
de grondexploitaties niet de algemene middelen in de gemeentebegroting moeten beïnvloeden. Maar
als gevolg van de stagnerende woningbouwmarkt ontwikkeling en de grote planvoorraad is er een
andere situatie ontstaan. Er zullen substantiële bijdrage moeten komen uit de algemene middelen.
De taskforce rapportages van het afgelopen jaar geven dat aan. Een negatieve rekeningsresultaat van
€ 12,6 miljoen en in de toekomst (10 jaar) nog eens € 29 miljoen Van dit laatste bedrag is nog niet
duidelijk hoeveel en wanneer deze middelen worden ingezet. Dat is natuurlijk afhankelijk van de uitkomsten
van de project strategieën en de project resultaten. Op dit moment is de € 29 miljoen niet
voorhanden. Er zal gespaard moeten worden. Dit is eind 2010 ook besloten door de gemeenteraad.
Bij de begrotingsbehandeling 2012-2015 zal duidelijk worden hoe dit bedrag zal worden gespaard.
Voor het negatieve rekeningresultaat ad €12,6 miljoen is dat anders. Dit verlies dient direct te
worden genomen, daar zijn afspraken over en dat heeft een relatie met de algemene middelen. De
relatie komt tot uitdrukking bij het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de
middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet-begrote kosten te dekken die
onverwachts en substantieel zijn. Hiervoor heeft de gemeente een algemene reserve en een reserve
grondexploitaties. De reserve grondexploitaties wordt gevoed met de positieve resultaten (“winst”)
en belast met de negatieve resultaten (“verlies”) uit de grondexploitaties. De algemene reserve wordt
gevoed met het rekeningsresultaat van de gemeentebegroting.
Voor de samenhang tussen de algemene reserve en de reserve grondexploitaties hanteren wij het
zogenaamde Cascademodel. Dit model zorgt ervoor dat resultaten van de grondexploitaties, zoals
opgenomen in de reserve grondexploitaties, uiteindelijk worden verevend met de algemene reserve.
Alvorens wordt verrekend, dient eerst de hoogte van de reserve grondexploitaties te worden bepaald.
De hoogte is afhankelijk van de beginboekwaarde van de grondexploitaties, met uitzonderring
van de 65% van de boekwaarde van het bedrijvenpark A18. Dit laatste heeft te maken met de risicodeling
van het bedrijvenpark A18 met de omliggende gemeenten. De bovengrens van de reserve
bouwgrondexploitaties mag 12% zijn van de boekwaarde, de middelen daarboven vallen vrij en komen
ten gunste van de algemene reserve. De ondergrens is bepaald op 10%, dus als de reserve lager is,
vindt er een dotatie plaats vanuit de algemene reserve.
In de toekomst wordt de reserve grondexploitaties gevoed met toekomstige “winsten”, immers voor
de negatieve exploitaties zijn voorzieningen getroffen, behoudens de jaarlijkse rente van de voorzieningen.
Rekeninghoudende met de beginboekwaarde en het 35% aandeel van het Bedrijvenpark A18 zal
de hoogte van de reserve grondexploitaties tussen de €7,0 miljoen (10%) en € 8,4 miljoen (12%)
moeten zijn. De hoogte van deze reserve is getoetst aan de som van de risicokaarten per project en
volgens deze aannames zijn de risico’s afgedekt. Echter de risicokaarten voorzien niet in de risico’s
voor de totale projectenportefeuille. Daarmee doelend op het mogelijke verlies van € 29 miljoen
voor toekomstige sanering, herprogrammering en fasering.
De reserve grondexploitatie per 31 december 2009 was €5,1 miljoen, rekening houdende met de
bestemming van het resultaat van 2009 ad €1,6 miljoen (positief) en de rente 2010 ad € 0,03 miljoen
bedraagt het saldo per 31 december 2010 € 6,7 miljoen Ten laste van deze reserve wordt, na bestemming
van het gemeentelijk rekeningsresultaat 2010, het resultaat van de bouwgrondexploitaties
2010 ad € 12,6 miljoen onttrokken, en bedrag van € 0.3 miljoen toegevoegd, zijnde reserve strategische
aankopen, zie toelichting op het rekeningsresultaat. De reserve bouwgrondexploitatie bedraagt
dan op 31 december 2010 € 5,5 miljoen negatief.
Deze hoogte is volgens van het Cascade model € 12,55 miljoen te laag. Er dient een aanvulling te
komen uit de algemene van €12,55 miljoen om het gewenst niveau van € 7 miljoen te halen. Voor
een nadere toelichting verwijzen we naar hoofdstuk 3, paragraaf 2 weerstandsvermogen en de bijlage
ontwikkeling reserve bouwgrondexploitatie.
141

Voorzieningen grondexploitaties
De voorzieningen voor de grondexploitaties bedraagt per 31 december 2010 € 15,6 miljoen
In het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2010 zijn voor een totaal van € 4,0 miljoen aan voorzieningen
getroffen, zie toelichting resultaat bouwgrondexploitaties en het overzicht reserves en
voorzieningen zoals opgenomen bij de balans en het totaal overzicht van de bouwgrondexploitaties,
zie hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat” in deze jaarrekening. Na afsluiting van de diverse
bouwgrondexploitaties worden de verliezen ten laste van de voorziening genomen.
Prognose reserve bouwgrondexploitaties
Voor komend jaar (2011) verwachten we een positieve ontwikkeling van de reserve bouwgrondexploitaties.
Uitgaande van de verwachte resultaten zoals deze bij de laatste actualisatie zijn vastgesteld.
Als de winstverwachting van het project Hamburgerbroek algemeen (afwikkeling GSO), de Burg. van
Nispenstraat, Verheulsweide Trade Centrum en Dichteren worden ingeboekt zal de reserve oplopen
naar € 8,1 miljoen Uitgaande van deze positieve ontwikkeling voor 2011 kan op grond van het
Cascademodel (12% boekwaarde ad € 7,8 miljoen) een bijdrage aan de algemene reserve van ca €0,3
miljoen worden gedaan.
De toekomstige boekwaarden laten zich moeilijk voorspellen. Dit laatste is natuurlijk afhankelijk van
de ontwikkelingen van de project strategieën, de jaarlijkse actualisatie van de grondexploitaties en het
afsluiten van projecten. Eventuele vrijval van de reserve bouwgrondexploitaties als gevolg van de cascade
methodiek (boven 12% boekwaarde) zullen we jaarlijks beschouwen een en ander in samenhang
met het nog te sparen bedrag van € 29 miljoen.
Risico’s - algemeen
In de gemeente Doetinchem is een sluitende bouwgrondexploitatie uitgangspunt.
Dit betekent echter niet dat er geen risico is verbonden aan de grondexploitatie. Dat is zeker afgelopen
2 jaar wel erg duidelijk geworden in heel het land.
Bij het opstellen van de diverse plannen wordt ingespeeld op risico’s, doch gedurende de uitvoering
van het project is het mogelijk dat zich alsnog risico’s voordoen welke vooraf niet of niet juist zijn
ingeschat. Zo worden de risico’s vaak groter naarmate het project zich over een langere periode
uitstrekt.
De risico’s zijn te verdelen in projectrisico’s (gebiedsgerelateerde risico’s) en marktrisico’s (algemene
risico’s op alle gebieden). Veelal is met de projectrisico’s rekening gehouden bij de opstelling van de
exploitatieopzet als deze voorzienbaar zijn. Laat onverlet dat zich gedurende de ontwikkeling nieuwe
zaken kunnen voordoen (bodem, archeologie e.d.). Veelal wordt in een exploitatieopzet rekening
gehouden met een algemene reservering (post onvoorzien).
De marktrisico’s komen voort uit de veranderende economie, maatschappelijke ontwikkelingen en of
wetgeving. De vraag uit de markt laat zich over een langere termijn niet altijd voorspellen. Dat geldt
nu zeker ook voor de gevolgen van de kredietcrisis zoals de vertraging in de afzet van de gronden, de
hoogte van de rente, het prijsniveau van woningen en de inflatie. Al deze factoren hebben grote invloed
op de uitkomsten van de exploitaties. In 2011 zullen we conform de “beleidsagenda grondzaken
2009-2011” het risicomanagement van de grondexploitaties bijhouden en indien nodig verder ontwikkelen.
Bij de volgende actualisatie van de grondexploitaties zullen de in 2010 geïntroduceerde “risicokaarten”
per project worden bijgewerkt en getoetst aan ons weerstandvermogen. Ook zal daar waar
mogelijk de plankostenscan van het ministerie van Vrom worden benut om de budgetten van plan- en
voorbereidingskosten nader te beschouwen. Nu wordt er al gewerkt aan een vast stramien en proces
van inventarisatie, kwantificering, beheersing en monitoring van risico’s voor alle grondexploitaties.
Met de jaarlijkse actualisatie wordt zoveel mogelijk geanticipeerd op bovengenoemde ontwikkelingen
en daar waar mogelijk de project specifieke risico’s vertaald.
Op basis van de nadere uitwerking van de beheersmaatregelen zoals al eerder genoemd (zie taskforce)
zullen de financiële gevolgen voor de verschillende grondexploitaties en de gevolgen voor de
financiële positie/weerstandsvermogen van de gemeente Doetinchem, vertaald worden in de actualisatie
van de grondexploitaties 2011 en de meerjarenbegroting 2012-2015. Uiteraard zal hierbij de
bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden.
142

Paragraaf 8: Rechtmatigheid
Algemeen
De rechtmatigheidcontrole wordt een aantal jaren geleden geïntroduceerd als een extra instrument
ter ondersteuning van de controlerende taak van uw raad. De praktijk leert dat de strekking van de
accountantsverklaring de prioriteit krijgt, terwijl de aandacht eigenlijk uit zou moeten gaan naar de
geconstateerde rechtmatigheidfouten en -onzekerheden.
Wij als college leggen zelf verantwoording aan uw raad af over geconstateerde onrechtmatigheden.
De accountant controleert of onze verantwoording getrouw, oftewel juist, volledig en tijdig gebeurt.
Hiermee ontstaat een directe communicatie tussen het college en de raad en komt de verantwoordelijkheid
voor de rechtmatigheidsverklaring meer te liggen waar die hoort: bij ons college als dagelijks
bestuur.
De accountant heeft net als in de voorgaande jaren een verklaring met rechtmatigheidoordeel verstrekt.
Daarnaast hebben wij in de paragraaf rechtmatigheid zelfstandig verantwoording afgelegd over
geconstateerde onrechtmatigheden.
Hierbij wordt gewerkt met de indeling zoals deze in voorgaand jaar vanuit de landelijke pilot is gehanteerd.
De bevindingen van deze pilot waren zodanig positief dat wij deze lijn doortrekken.
Uitgangspunten van de raad
In het hierna opgenomen schema zijn de goedkeuringstolerantie en de rapporteringtolerantie(s)
opgenomen zoals door de gemeenteraad vastgesteld in het controleprotocol voor het controlejaar
2010 op 7 oktober 2010. De raad houdt zich hiermee aan de minimumeisen zoals deze zijn opgenomen
in het BAPG.
Goedkeuringstolerantie Goedkeurend Beperking Oordeelonthouding Afkeurend
Fouten in de jaarrekening
(% lasten)
1%3%
Onzekerheden in de
controle (% lasten)
3%10% -
Op basis van de primitieve begroting 2010 van de gemeente betekenen bovengenoemde percentages
dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van circa € 1,490 miljoen en een totaal van onzekerheden
van circa € 4,470 miljoen de goedkeurende strekking van de accountantsverklaring niet
zullen aantasten.
Voor de rapporteringtolerantie stelt de raad als maatstaf dat de accountant elke fout of onzekerheid
ten aanzien van baten, lasten en balansmutaties vanaf 0,1% van de totale lasten rapporteert. Op basis
van de primitieve begroting 2010 van de gemeente betekent dit dat fouten of onzekerheden vanaf €
155.000 gerapporteerd worden.
143

Verantwoording door het college op de uitgangspunten van de raad
In het vervolg van deze paragraaf lichten wij de organisatie van de controlefunctie toe. Vervolgens
presenteren wij per rechtmatigheidscriterium (voorwaardencriterium, begrotingscriterium en misbruik
en oneigenlijkgebruik-criterium (M&O) onze bevindingen. Omdat het totaal van fouten binnen
de door de raad vastgestelde toleranties blijven, is onze conclusie dat de financiële beheershandelingen
binnen de financiële rechtmatigheidskaders tot stand gekomen zijn.
Wij concluderen daarom aan de hand van de door ons uitgevoerde rechtmatigheids-onderzoeken:
De financiële beheershandelingen die tot uitdrukking komen in deze jaarrekening zijn
binnen de financiële rechtmatigheidkaders van de raad en hogere overheden tot stand
gekomen.
Organisatie van de controlefunctie
Gemeente Doetinchem heeft zichzelf als doel gesteld de bedrijfsvoering “in control” te krijgen.
Hebben we het over control, dan hebben we het over: weten wat je wilt bereiken, hoe je dat op
juiste manier kunt doen, tegen welke risico’s je kunt aanlopen en hoe je hierop kunt sturen. Het
controlinstrumentarium ondersteunt hierbij. Voor ons is control op zich geen doel, maar in control
zijn wel. Hiertoe stellen we jaarlijks een Controlplan op. De meest recente versie hebben wij op 15
december 2009 vastgesteld en heeft voor u ter inzage gelegen.
Het Controlplan bevat onze visie op control en concrete acties die we in dat kader gaan uitvoeren.
Met (ingewikkelde) systemen en omvangrijke plannen denken wij ons doel niet te kunnen bereiken;
het heeft onze voorkeur om op het juiste moment de volgende stap te zetten en actie te ondernemen
waar dat nodig is. Voor onze organisatie moet het zo min mogelijk belastend zijn.
Wij streven ernaar om een In control statement af te geven. Dit is een verklaring van het college bij
de jaarstukken dat hij de interne beheersing op orde heeft. Voordat het zover is zullen we nog de
nodige stappen moeten zetten. Deze stappen staan in het Controlplan.
In het Controlplan hebben wij de dossiers beschreven waarop wij rechtmatigheidsaudits uitvoeren:
• Subsidieverlening
• Belastingen en bouwleges
• Inkoop en aanbesteding
• Personeels- en salariskosten
• Grondexploitatie
• WWB, IOAW, IOAZ, bijzondere bijstand, Bbz 2004
• Wet maatschappelijke ondersteuning
• Van derden ontvangen gelden die onder Single information single audit (Sisa) vallen 1
1 Voor een specificatie verwijzen we u naar hoofdstuk 6 van de jaarstukken.
144

Naast de rechtmatigheidsaudits op de genoemde dossiers is gestart met een verbetertraject op de
beheersing en verantwoording op subsidies van derden die niet in die genoemde dossiers opgenomen
zijn. In het algemeen zijn het incidentele subsidieprocessen.
In het verbetertraject is specifiek aandacht besteed aan de aanvraagfase, uitvoeringsfase en verantwoordingsfase.
Dit traject is doorlopen met betrokken budgethouders en die verantwoorden onder
Sisa . Er zijn procesbeschrijvingen en checklisten gemaakt en er is een registratie opgezet. Dit biedt
de budgethouders handvatten om het subsidieproces beter te beheersen en controle uit te voeren.
Er wordt een controleplan gemaakt om te kunnen beoordelen hoe de subsidieprocessen lopen.
Hierna volgen de resultaten van de rechtmatigheidsonderzoeken.
Bevindingen ten aanzien van de rechtmatigheidscriteria
Financiële 2 rechtmatigheidsfouten worden bepaald aan de hand van drie criteria:
1. Voorwaardencriterium: Zijn baten, lasten en balansmutaties conform geldende wet- en
regelgeving tot stand gekomen?
2. Begrotingscriterium: Zijn de financiële beheershandelingen tot stand gekomen binnen de
grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s?
3. Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium: Zijn zodanige maatregelen getroffen dat voorkomen
wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik maken van overheidsgelden?
Hierna worden per criterium de bevindingen genoemd.
1. Voorwaardencriterium
Op de dossiers waarop wij in 2010 rechtmatigheidscontroles hebben uitgevoerd, zie de hierna
opgenomen tabel met fouten en onzekerheden en de toelichting daarop.
Dossier massa fout in % onzekerheid in %
Subsidieverlening € 10.188.394 € 0 0,00% € 0 0,00%
Belastingen en bouwleges € 25.490.100 € 1.239 0,005% € 0 0,00%
Inkoop en aanbesteding € 167.777.471 € 177.872 0,1% € 0 0,00%
Personeels- en salariskosten € 28.875.409 € 0 0,00% € 0 0,00%
Grondexploitatie Zie paragraaf 7 € 0 0,00% € 0 0,00%
Regelingen uit Sisa zie hoofdstuk 6 € 0 0,00% € 0 0,00%
Wet werk en bijstand/WIJ € 17.450.938 € 8763 0,04% € 0 0,00%
Bijzondere bijstand € 663.215 € 0 0,00% € 0 0,00%
Ioaw, Ioaz, Bbz 2004 en
langdurigheidstoeslag € 2.220.184 € 0 0,00% € 0 0,00%
Wet maatschappelijke ondersteuning € 10.797.753 € 32.045 0,3% € 0 0,00%
Totale fout/onzekerheid € 219.919 € 0
2 We hebben het steeds over financiële rechtmatigheid, aangezien het gaat om de rechtmatige totstandkoming van
financiële beheershandelingen. Baten, lasten en balansmutaties zoals ze in een boekjaar verwerkt zijn (en hierdoor in de
jaarrekening staan) moeten conform geldende wet- en regelgeving tot stand gekomen zijn.
Subsidieverlening
145

Hierbij hebben we geen fouten geconstateerd. Wel is gebleken dat de termijnen zoals vastgesteld in
de subsidieverordening worden overschreden. Dit geldt zowel voor het indienen van aanvragen als
voor de vaststelling. De handhaving van deze termijnen zal beter georganiseerd gaan worden.
Bouwleges
Op de bouwleges hebben wij een fout geconstateerd van totaal € 1.239. De belangrijkste fout zit bij
een berekening voor een woningbouwcomplex. Het betreft een appartementencomplex waarbij de
totale bouwsom als uitgangspunt was gehanteerd i.p.v. de regels voor een woningbouwcomplex.
De fout kon nog voor een belangrijk deel hersteld worden.
Inkoop en aanbesteding
Bij het rechtmatigheidsonderzoek over 2010 zijn twee fouten geconstateerd met een totaal van
€ 177.872 ( In totaal zijn ruim 24.000 facturen onderzocht met een totale waarde van € 167 mln.).
De fouten zijn ontstaan bij een automatische verlenging van een contract, terwijl een aanbestedingsprocedure
gevolgd had moeten worden en bij een uitbreiding van een contract. De uitbreiding is
groter van omvang en ligt buiten de termijnen het contract is bepaald.
Wet werk en bijstand
Op de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) hebben wij een fout geconstateerd van in
totaal € 415. Het gaat om een bedrag dat niet gekort is op een uitkering als gevolg van een fout bij
de administratie. Aangezien de fout buiten de te controleren betaalregel geconstateerd is, wordt het
niet teruggevorderd. Na extrapolatie op de massa geeft dit een fout van € 8.763
Wmo
Er is in één dossier een administratieve fout gemaakt bij het beoordelen van het tarief dat een zorgaanbieder
in rekening mocht brengen (tarief thuisondersteuning i.p.v. huishoudelijke hulp). Het betreft
een financiële fout van totaal € 56. Deze incidentele fout wordt bij herindicatie hersteld. Na extrapolatie
op de massa geeft dit een fout van € 32.045.
2. Begrotingscriterium
Het begrotingscriterium houdt in dat financiële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen
binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. Met
andere woorden: zijn de bij een programma horende budgetten en kredieten niet overschreden. Met
de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium wordt getoetst of het budgetrecht
van de raad is gerespecteerd. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de
baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen
worden gemeld bij de gemeenteraad zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan
nemen. Wij hebben hieraan invulling gegeven door tussentijdse rapportages (het bestuurlijk dashboard
en de financiële monitor). Zo worden prestaties, planning en budgetten gevolgd. Een dreigende
begrotingsoverschrijding wordt dan in de loop van het jaar gesignaleerd en aan de raad voorgelegd.
Indien een wijziging van de begroting niet meer in het jaar zelf is of kon worden voorgelegd aan de
raad zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Gaat het echter om
overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid én worden ze goed herkenbaar opgenomen
in de jaarrekening, dan kan de raad deze uitgaven alsnog autoriseren. Doen dergelijke situaties
zich voor bij gemeente Doetinchem, dan nemen we die in deze paragraaf op en vragen we de raad
hiermee deze alsnog goed te keuren. De accountant moet deze overschrijdingen overigens wel
opnemen in zijn verslag van bevindingen aangezien hij zijn verklaring afgeeft bij de door het college
opgemaakte jaarrekening en voor hem dan dus nog niet vaststaat of de raad de overschrijdingen ook
inderdaad zal autoriseren.
De algemene lijn is dus dat begrotingsoverschrijdingen die binnen de beleidskaders van de raad
146

passen niet worden meegewogen in het accountantsoordeel. Daarnaast worden nog negen soorten
begrotingsoverschrijdingen onderscheiden. Hierna worden ze weergeven met hun gevolg voor de
rechtmatigheid:
Tenslotte is het nog mogelijk dat budgetafwijkingen weliswaar in financiële zin binnen de begroting
blijven maar dat er aanzienlijk minder prestaties geleverd zijn c.q. andere activiteiten ontplooid zijn
dan in de begroting specifiek als doelstelling was aangegeven. Het gaat dan om afwijkingen van de
beoogde prestaties. Neemt de accountant deze waar, dan heeft dit geen gevolgen voor de accountantsverklaring
maar zal hij hiervan wel melding doen.
Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium
1. Programma’s
Wij hebben de jaarrekening 2010 op programmaniveau beoordeeld op overschrijdingen. Alleen de
lastenkant is in de toets betrokken. Er zijn 2 programma’s die een overschrijding aan de lastenkant
laten zien. Hierna worden ze weergegeven waarbij is vermeld om welke van de hiervoor genoemde
negen soorten overschrijdingen het gaat.
Toelichting:
Onrechtmatig, maar telt niet mee
voor het oordeel
1 Overschrijding, gecompenseerd door
direct gerelateerde opbrengsten
2 Overschrijding bij open einde
(subsidie)regelingen
3 Overschrijding door activiteiten als
boetes, procedures en
naheffingsaanslagen na het
verantwoordingsjaar
4 Overschrijding op investeringen met als
gevolg hogere kapitaallasten in jaren na
investeren
Onrechtmatig en telt mee voor
het oordeel
5 Overschrijding, niet passend binnen
beleid, tegen beter weten in niet
gemeld
6 Overschrijding, passend binnen beleid,
147
tegen beter weten in niet gemeld
7 Overschrijding, gecompenseerd door
niet direct gerelateerde extra
inkomsten waarbij de raad nog geen
besluit heeft genomen over die extra
inkomsten
8 Overschrijding door activiteiten als
boetes, procedures en
naheffingsaanslagen tijdens het
verantwoordingsjaar
9 Overschrijding op investeringen met
als gevolg hogere kapitaallasten in het
jaar van investeren
1

In deze toelichting worden alleen de programma’s onderbouwd waar sprake is van een overschrijding
op het totaal van de lasten.
Het mag duidelijk zijn dat het totaalbedrag van de toelichting niet aansluit bij het totaalbedrag van
de overschrijding op het betreffende programma, omdat slechts die posten worden onderbouwd die
geleid hebben tot een overschrijding (er kunnen namelijk ook posten met een onderschrijding zijn,
maar die worden in dit kader niet toegelicht).
Hiermee kan geconcludeerd worden dat er weliswaar sprake is van begrotingsoverschrijding op twee
programma’s. In alle gevallen is echter sprake van overschrijdingen waar hogere opbrengsten, in de
vorm van bijdragen van derden of onttrekkingen aan reserves of voorzieningen, tegenover staan
waardoor van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, geen sprake is.
2. Kredieten bedrijfsvoering
Naast de programma’s zijn is ook bij de kredieten beoordeeld hoe een eventuele overschrijding veroorzaakt
is. In hoofdstuk 4 is een totaaloverzicht en stand van zaken van kredieten opgenomen; hier
worden overschrijdingen groter dan € 50.000 geanalyseerd.
148

Overigens betreft het hier in alle gevallen een onrechtmatigheid die niet meetelt in het oordeel van
de accountant.
3. Kredieten grondexploitatie
Op basis van een analyse per project bij de jaarstukken 2010 constateren we enkele overschrijdingen.
Deze kennen vooral een administratieve oorzaak. Het gaat om de volgende projecten waarvoor
aanvullend krediet wordt aangevraagd tot € 6.544.133.
Project Overschrijding 2010 Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044
De Veentjes (fase II) € 3.062.217 € 3.068.371
Ov. Strategische gronden 0 € 502.575
Landgoed ‘tMaetland € 1.646 Afgesloten per 31-12-2010
Wijnbergen Midden Westen € 44.180 € 64.143
Totaal € 3.890.844 € 6.544.133
Bij het project Wijnbergen EVZ is de interne grondverrekening ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het
Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen. De verrekening was begroot.
Bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl de
bruto uitgaven ad €3,9 miljoen gelden.
De aankoop van het perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen
is niet meegenomen bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5
miljoen voor strategische aankopen.
1
Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven en heeft deze aankoop niet mee-
149

genomen. Bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst Wijnbergen Midden Westen zijn