02.07.2013 Views

Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw

Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw

Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

L i e d e r b o e k / C h a n s o n n i e r<br />

<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong><br />

<strong>weSet</strong> <strong>Vro</strong>


NL / Noot van <strong>de</strong> vertalers: De<br />

vertalingen zijn vrije adaptaties van<br />

<strong>de</strong> gedichten en lie<strong>de</strong>ren.<br />

De paginavermeldingen on<strong>de</strong>raan <strong>de</strong><br />

liedjesteksten verwijzen<br />

naar het lie<strong>de</strong>rboek “<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong><br />

weset vro”<br />

I. Uitgave KSA Jong-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />

Drukkerij “Hooger Op” Arendonk<br />

[1940]<br />

II. Uitgave Boekhan<strong>de</strong>l Die Grael<br />

[Drukjaar onbekend]<br />

EEn uitgavE van dE / unE édition du<br />

Koninklijke Vlaamse Schouwburg, Brussel.<br />

druk / imprimé par<br />

Drukkerij Buroform, Zandvoortstraat 6, 2800 Mechelen.<br />

vErtaling / traduction<br />

Monique Nagielkopf, Sara De Buyser (Milesgroup), David Dufour<br />

lay out + Foto's/ graphismE + photos<br />

timothee redkitten _ www.redkitten.be<br />

Foto liEd 6 / photo chanson 6<br />

Saskia Van<strong>de</strong>rstichele<br />

koninklijkE vlaamsE schouwburg<br />

arduinkaai 7, quai aux piErrEs dE taillE<br />

1000 brussEl/bruxEllEs<br />

www.kvs.bE<br />

FR // Note <strong>de</strong>s traducteurs: Les<br />

traductions sont <strong>de</strong>s adaptations<br />

libres <strong>de</strong>s poèmes et <strong>de</strong>s chansons.<br />

Les indications <strong>de</strong> pages en-<strong>de</strong>ssous<br />

<strong>de</strong>s textes a<br />

au chansonnier “<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset<br />

vro / Chantez et soyez joyeux”<br />

I. Édition KSA Jong-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />

Imprimerie “Hooger Op” Arendonk<br />

[1940]<br />

II. Édition Boekhan<strong>de</strong>l Die Grael<br />

[Année d’impression inconnue]<br />

KVS i.S.M. Union SUSpecte<br />

<strong>Singhet</strong><br />

<strong>en<strong>de</strong></strong><br />

<strong>weSet</strong><br />

<strong>Vro</strong><br />

/ chantez et<br />

Soyez joyeUx


EgiE / misE En scènE Ruud Gielens<br />

actEurs-zangErs / comédiEns-chantEurs Hai<strong>de</strong>r Al Timimi, Rik Debonne, Katrien<br />

Declercq, <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>, Rudi Genbrugge, Amber Goethals, Tom Kets, Jeroen<br />

Perceval, Dett Peyskens, Nele Van <strong>de</strong>n Broeck, Geert Vandyck, Evelien Van<br />

Hamme, Moura<strong>de</strong> Zeguendi<br />

vEndElzwaaiErs / dansEurs dEs drapEaux An Clauwaert, Olivier Djamba Olwa, Gustavo<br />

Miranda<br />

scEnograFiE / scénographiE Ruud Gielens & Ann Weckx<br />

kostuumontwErp / concEption costumEs Ann Weckx<br />

lichtontwErp / concEption lumièrE Ruud Gielens<br />

dramaturgiE / dramaturgiE Ivo Kuyl<br />

muzikalE lEiding / dirEction musicalE Zouhaïr Ben Chikha<br />

vocalE coaching / coaching vocal Rik Debonne<br />

tEkstadviEs / consEillEr à la rédaction dE tExtEs Matthijs De Rid<strong>de</strong>r<br />

rEgiEassistEntiE / assistantE à la misE En scènE Inge Floré<br />

assistEntE kostuumontwErp / assistantE concEption costumEs Nathalie Douxfils<br />

productiElEiding / En chargE dE production Lieven Symaeys<br />

tEchnischE lEiding / dirEction tEchniquE Gérard Maraite<br />

licht / lumièrE Marc De Boelpaep<br />

gEluid / son Steven Lorie<br />

kap + grimE / coiFFurE + maquillagE Annie Vermeiren<br />

naaistEr kostuums mEisjEs / costumièrE costumEs FillEs Annet De Wil<strong>de</strong><br />

klEEdstEr / habillEusE Claudine Bogemans<br />

dEcorbouw / décor Atelier KVS<br />

initiatiE En chorEograFiE vEndElzwaaiEn / initiation Et chorégraphiE dansEs dEs drapEaux<br />

Herman Buyl (Flago Vlagkunst Haaltert)<br />

mEt dank aan / mErci à Chiro Duffel Oost<br />

productiE / production KVS<br />

coproductiE / coproduction Union Suspecte<br />

KVS_BoL<br />

<strong>de</strong>c./<strong>de</strong>c. 2006 — 22 23 26 27 28 29 — 20:00<br />

— 30 — — — — — — 15:00<br />

Maa./Mar. 2007 — 03 04 — — — — — 20:00<br />

<strong>Singhet</strong><br />

In lief<strong>de</strong> dient naast al het<br />

troostend moois ook het klein<br />

gebrek met warm hart gekoesterd<br />

Vergeet, vergooi, verzwijg het niet,<br />

het verdriet,<br />

met dikke drup en ruwe hand<br />

geschreven op <strong>de</strong> binnenwan<strong>de</strong>n<br />

van dit ou<strong>de</strong> land<br />

Daar waar zompig en zwaar als<br />

door vette<br />

klei het leven moeizaam zijn wre<strong>de</strong><br />

wegen ploegt<br />

zweemt <strong>de</strong> ware schoonheid,<br />

ontwaakt een nieuwe dag<br />

<strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong><br />

Singhe t<br />

En amour il faut, outre tout<br />

le beau lénifiant aussi chérir<br />

<strong>de</strong> tout cœur le petit défaut<br />

N’oubliez, ne jetez, ne taisez pas<br />

le chagrin,<br />

à grosse goutte et main ru<strong>de</strong><br />

écrit sur les parois intestines <strong>de</strong> ce<br />

vieux pays<br />

Là où, bourbeuse et pesante comme<br />

<strong>de</strong> grasse<br />

glaise, la vie creuse ses sillons<br />

cruels,<br />

regorge la vie, s’éveille un nouveau<br />

jour<br />

<strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>


De Speelt ekSt k a n a f w i jk en va n De hier<br />

a f geDruk t e t ekSt<br />

/ l e t e x t e Du l i v re t peux ê t re Différen t<br />

Du t e x t e Du Spec ta cl e<br />

Inhoud / sommairE<br />

1. Nu sijt wellecome / Te voilà le bienvenu<br />

2. Maria die zou<strong>de</strong> naar Bethlehem gaan / Marie à Bethléem se rendit<br />

3. Onomatopeeënmedley / Pot-pourri d’onomatopées<br />

4. Klokje / L’horloge<br />

5. Evangelie van Lucas / L’évangile <strong>de</strong> Luc<br />

6. Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren heb ik hartelijk lief / J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />

7. In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw / En Flandre le ciel bleu flamboie<br />

8. Ik ben een blomme / Je suis une fleur<br />

9. De Duitser / L’Allemand<br />

10. De Vlaamse ziel / L’âme flaman<strong>de</strong><br />

11. Aanhoort, ick sal beghinnen / Oyez, je vais commencer<br />

12. 11 juli speech en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro / Discours 11 juillet et<br />

préface <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro<br />

13. Een mezennestje / Le nid <strong>de</strong> mésanges<br />

14. Mijn moe<strong>de</strong>rke / Ma petite mère<br />

15. Een sneeuwwit vogeltje / Un oiseau blanc comme neige<br />

16. Merck toch hoe sterck / Voyez combien il œuvre avec puissance<br />

17. De dag staat stil / Le temps s’est arrêté<br />

18. Het loze visschertje / Le pêcheur badin<br />

19. Ik had een wapenbroe<strong>de</strong>r / J’avais un camara<strong>de</strong><br />

20. Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> / Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />

21. Speech Kardinaal / Discours Cardinal<br />

22. Dankwoord / Action <strong>de</strong> grâce<br />

23. De trommel slaat / Tonne le tambour<br />

24. De zwarte leeuw van Vlaan<strong>de</strong>ren / Le lion noir <strong>de</strong> Flandre<br />

25. Het Leeger / L’armée<br />

26. Morgenrood / Aurore<br />

27. Manifest <strong>de</strong>r communistische jeugd / Manifeste <strong>de</strong> la jeunesse communiste<br />

28. O Kerstnacht / Ô Nuit <strong>de</strong> Noël<br />

29. Lief<strong>de</strong> gaf u duizend namen / L’amour vous a donné mille noms<br />

30. O Jesu / Ô Jésus


1. Nu sijt wellecome<br />

Nu sijt wellecome, Jesu lieven Heer,<br />

Gij komt van alsoo hoge,<br />

van al soo veer,<br />

Nu sijt wellecome van <strong>de</strong>n hoghen<br />

hemel neer,<br />

Hier al in dit aertrijck sijt gij gesien<br />

noyt meer, Kyrieleis !<br />

Christe, Kyrieleison, laat ons<br />

singhen blij<br />

Daermeed oock onse leisen<br />

beghinnen vrij.<br />

Jesus is geboren op <strong>de</strong>n heilighen<br />

kerstnacht,<br />

Van een maghet reine, die hoogh<br />

moet sijn geacht, Kyrieleis !<br />

D’Her<strong>de</strong>rs op <strong>de</strong>n vel<strong>de</strong> hoor<strong>de</strong>n een<br />

nieuw liedt,<br />

Dat Jesus was geboren, sij wisten<br />

‘t niet :<br />

Gaet aen ge<strong>en<strong>de</strong></strong>r straten en ghij sult<br />

hem vin<strong>de</strong>n klaer :<br />

Bethlem is <strong>de</strong> ste<strong>de</strong> daer ‘t is geschiet<br />

voorwaer, Kyrieleis.<br />

D’Heylige drie koon’ghen uijt sco<br />

verren landt,<br />

Sij sochten onsen Heere met<br />

offerhandt,<br />

S’offer<strong>de</strong>n ootmoe<strong>de</strong>lick myrh<br />

wieroock <strong>en<strong>de</strong></strong> goudt<br />

T’eeren van <strong>de</strong>n kin<strong>de</strong> dat alle dinck<br />

behoudt, Kyrieleis.<br />

Tekst en melodie naar een handschrift van<br />

1600 (I, p.11)<br />

1 . t e voil à l e Bien v enu<br />

Te voilà bienvenu, Jésus le fils <strong>de</strong> Dieu<br />

De si haut <strong>de</strong> si loin à nous tu viens<br />

Te voilà qui <strong>de</strong>scends du haut <strong>de</strong>s<br />

cieux<br />

Car sur notre terre, tu n’es point.<br />

Kyrie eleison !<br />

Christ, Kyrie eleison, chantons avec<br />

bonheur<br />

Et libres, entonnons nos hymnes avec<br />

ar<strong>de</strong>ur<br />

Jésus est né par cette sainte nuit<br />

D’une vierge immaculée, qu’elle soit<br />

bénie.<br />

Kyrie eleison !<br />

Les bergers aux champs oient un<br />

chant nouveau<br />

Qui dit : Jésus est né ! – ce sont les<br />

premiers mots.<br />

Allez <strong>de</strong> par les rues et vous le<br />

trouverez !<br />

Bethléem est la ville où tout cela s’est<br />

passé.<br />

Kyrie eleison.<br />

Les trois rois mages viennent <strong>de</strong><br />

lointains pays,<br />

Ils cherchent notre Seigneur, les bras<br />

remplis<br />

Lui offrent <strong>de</strong> la myrrhe, <strong>de</strong> l’or et <strong>de</strong><br />

l’encens<br />

En honneur <strong>de</strong> l’enfant, Sauveur <strong>de</strong><br />

toutes gens.<br />

Kyrie eleison.<br />

Texte et mélodie d’après un manuscrit <strong>de</strong> 1600 (I, p.11)<br />

2. Maria die zou<strong>de</strong> naar<br />

Bethlehem gaan<br />

Maria die zou<strong>de</strong> naar Bethlehem<br />

gaan<br />

Kerstavond voor <strong>de</strong> noene<br />

Sint Joseph zou<strong>de</strong> met haar gaan<br />

Om haar <strong>de</strong> weg te tonen<br />

Het hageld’ en ’t sneeuw<strong>de</strong> en ’t miek<br />

er zo koud<br />

De rijm lag op <strong>de</strong> daken<br />

Sint Joseph tegen Maria sprak<br />

Maria wat zullen wij maken<br />

Maria die zei<strong>de</strong> ik ben er zo moe<br />

Laat ons een weinig rusten<br />

Laat ons nog een weinig ver<strong>de</strong>r gaan<br />

Aan een huizeken zullen wij rusten<br />

Zij kwamen, een weinig ver<strong>de</strong>r<br />

gegaan,<br />

Tot aan een boeren schure<br />

’t Is daar waar heer Jezus geboren<br />

werd<br />

En daar sloten noch vensters noch<br />

<strong>de</strong>uren<br />

Tekst uit Hasselt, melodie uit het Prieel <strong>de</strong>r<br />

Geestelicker [1609] (I, p.7)<br />

2 . M a rie à Be t hl éeM Se<br />

renDi t<br />

Marie à Bethléem se rendit<br />

La veille <strong>de</strong> Noël avant midi<br />

Saint Joseph l’accompagnerait<br />

Pour lui montrer le chemin<br />

Il grêlait, il neigeait et tout était si<br />

froid<br />

La rosée recouvrait les toits<br />

Saint Joseph dit alors à Marie<br />

Marie, qu’allons-nous faire ?<br />

Marie dit : Je suis tellement fatiguée<br />

Il faut que je puisse me reposer<br />

Continuons encore un peu<br />

Trouvons un endroit où nous réfugier.<br />

Un peu plus loin ils sont arrivés<br />

À une petite étable ouverte à tous<br />

vents<br />

Et c’est là que Jésus est né<br />

Là où il n’y avait ni porte, fenêtre,<br />

auvent.<br />

Texte <strong>de</strong> Hasselt, mélodie du Prieel <strong>de</strong>r Geestelicker<br />

[1609] (I, p.7)


3. Onomatopeeënmedley<br />

Op eenen boom een koekoek,<br />

Sim- sa- la- dim, bom- bam sa- ladom,<br />

sa-la-dim.<br />

Op eenen boom een koekoek zat.<br />

Daar kwam een jonge jager,<br />

sim-sa-la- dim, bom-bam sa-la dom,<br />

sa-la-dim.<br />

Daar kwam een jonge jager aan.<br />

Hij schoot <strong>de</strong>n armen koek-koek,<br />

Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />

sa-la-dim.<br />

Vive la peperbusse,<br />

Vive la Spa, tra-la-la-la, gize, gaze,<br />

Gouze, rom- flon-flou-ze, tra-<strong>de</strong>-ra<strong>de</strong>-ra.<br />

Kadé kadollekikeda<br />

Laberdie laberda laberdonia<br />

Cecilia<br />

Tiritomba tiritomba<br />

Fal<strong>de</strong>rie fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>ropsasa<br />

Tiritomba tiritomba<br />

Fal<strong>de</strong>rie fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>ropsasa<br />

Schiet spoe-le, sjer-re bek-ke spoel-<br />

Zal djik-ke djak-ke ker-re-kol-tjes,<br />

klits-klets !<br />

En ze koch-ten één pond sa vie-ren.<br />

Singing jaja joepiajé<br />

Singing jaja joepiajé<br />

Tekstfragmenten uit: Op eenen boom een<br />

koekoek (I, p 273), Er was een wuve die<br />

spon, Er kwam een boer uit Zwitserland, Vier<br />

weverkes (I, p. 298)<br />

3. p o t-pourri<br />

D’onoM at opée S<br />

Dans un arbre un coucou<br />

Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la-dom,<br />

sa-la-dim.<br />

Dans un arbre se tenait un coucou.<br />

C’est alors qu’un jeune chasseur<br />

sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />

sa-la-dim.<br />

C’est alors qu’un jeune chasseur<br />

arriva.<br />

Il tira le pauvre coucou<br />

Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />

sa-la-dim.<br />

Vive la poivrière,<br />

Vive la Spa, tra-la-la-la, guize, gaze,<br />

Gouze, rom flon flou ze, tra-<strong>de</strong>-ra<strong>de</strong>-ra.<br />

Kadé kadollekikeda<br />

Laberdie laberda laberdonia<br />

Cécilia<br />

Tiritomba tiritomba<br />

Fal<strong>de</strong>ri fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>rop-sassa<br />

Tiritomba tiritomba<br />

Fal<strong>de</strong>ri fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>rop-sassa<br />

Tire la chevillette la bobinette cherra<br />

Tchic tchac, cliquetis-clac, clic-clac !<br />

Et ils achetèrent une livre à eux<br />

quatre.<br />

Et chantons oui oui youp ya yé<br />

Et chantons oui oui youp ya yé<br />

Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Op eenen boom een koekoek (I, p<br />

273), Er was een wuve die spon, Er kwam een boer uit<br />

Zwitserland, Vier weverkes (I, p. 298)<br />

4. Klokje<br />

‘Zoals het klokje thuis tikt, tikt het<br />

nergens.’<br />

Men zegt dat er een grond van<br />

waarheid schuilt in alle spreuken<br />

en gezeg<strong>de</strong>n, maar <strong>de</strong>ze is manifest<br />

onwaar. Zoals het klokje thuis tikt,<br />

tikt het namelijk overal. En waar<br />

dat niet het geval is, waar het klokje<br />

wérkelijk thuis tikt zoals het nergens<br />

an<strong>de</strong>rs tikt, daar is beslist wat met<br />

het klokje aan <strong>de</strong> hand.<br />

Uit: Zoals het klokje thuis tikt...Patricia De<br />

Martelaere, Verrassingen, Meulenhoff, 1997<br />

4 . l’horl oge<br />

« L’horloge ne tinte nulle part comme<br />

elle tinte dans notre maison. »<br />

On dit qu’il y a un fond <strong>de</strong> vérité dans<br />

tous les dictons et proverbes, mais<br />

c’est manifestement faux. Car l’horloge<br />

tinte dans notre maison comme<br />

elle tinte partout. Et si ce n’est pas<br />

le cas, si l’horloge tinte dans notre<br />

maison comme nulle part ailleurs,<br />

c’est que, manifestement, l’horloge est<br />

déréglée.<br />

De: Zoals het klokje thuis tikt… Patricia De Martelaere,<br />

Verrassingen, Meulenhoff, 1997


5. De geboorte van Jezus.<br />

Evangelie van Lucas<br />

In <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Zoon en <strong>de</strong> Heilige Geest,<br />

amen.<br />

In die tijd kondig<strong>de</strong> keizer Augustus een <strong>de</strong>creet af dat<br />

alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven.<br />

Deze eerste volkstelling vond plaats tij<strong>de</strong>ns het bewind<br />

van Quirinius, Gouverneur van Syrië. Ie<strong>de</strong>reen ging<br />

op weg om zich te laten inschrijven, ie<strong>de</strong>r naar <strong>de</strong><br />

plaats waar hij vandaan kwam. Jozef ging van <strong>de</strong> stad<br />

Nazareth in Galilea naar Ju<strong>de</strong>a, naar <strong>de</strong> stad van David<br />

die Bethlehem heet - aangezien hij van David afstam<strong>de</strong><br />

- om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn<br />

aanstaan<strong>de</strong> vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar<br />

waren, brak <strong>de</strong> dag van haar bevalling aan, en ze bracht<br />

een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkel<strong>de</strong><br />

hem in een doek en leg<strong>de</strong> hem in een voe<strong>de</strong>rbak, omdat<br />

er voor hen geen plaats was in <strong>de</strong> herberg. Niet ver<br />

daarvandaan brachten her<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> nacht door in het veld,<br />

ze hiel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wacht bij hun kud<strong>de</strong>. Opeens stond er een<br />

engel van <strong>de</strong> Heer bij hen en wer<strong>de</strong>n ze omgeven door het<br />

stral<strong>en<strong>de</strong></strong> licht van <strong>de</strong> Heer, zodat ze hevig schrokken.<br />

Maar <strong>de</strong> engel zei tegen hen: “Wees niet bang, want ik<br />

kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met<br />

grote vreug<strong>de</strong> zal vervullen: vandaag is in <strong>de</strong> stad van<br />

David voor jullie een red<strong>de</strong>r geboren. Hij is <strong>de</strong> messias,<br />

<strong>de</strong> Heer. Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen<br />

een pasgeboren kind vin<strong>de</strong>n dat in een doek gewikkeld<br />

in een voe<strong>de</strong>rbak ligt”.<br />

En plotseling voeg<strong>de</strong> zich bij <strong>de</strong> engel een groot hemels<br />

leger dat God prees met <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n: “Eer aan God in<br />

<strong>de</strong> hoogste hemel en vre<strong>de</strong> op aar<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> mensen van<br />

goe<strong>de</strong> wil”.<br />

In <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Zoon en <strong>de</strong> Heilige Geest,<br />

amen.<br />

Bijbel, Evangelie van Lucas 2:1-11<br />

5 . l a n a iSS a nce De jé SuS.<br />

e va ngil e De l uc<br />

Au nom du père, du fils et du saint-esprit, amen.<br />

En ce temps là parut un édit <strong>de</strong> César Auguste, ordonnant<br />

<strong>de</strong> recenser toute la terre. Ce premier recensement eut lieu<br />

sous Quirinius, Gouverneur <strong>de</strong> Syrie. Et tous allaient se<br />

faire recenser, chacun dans sa ville. Joseph aussi, venant<br />

<strong>de</strong> Galilée, <strong>de</strong> la ville <strong>de</strong> Nazareth, monta en Judée, à la ville<br />

<strong>de</strong> David appelée Bethléem - car il était <strong>de</strong> la maison et <strong>de</strong><br />

la <strong>de</strong>scendance <strong>de</strong> David pour se faire recenser avec Marie,<br />

son épouse, qui était enceinte. Or il advint, pendant qu’ils<br />

étaient là, que s’accomplit le temps où elle <strong>de</strong>vait enfanter.<br />

Et elle enfanta son premier-né; elle l’emmaillota et le<br />

coucha dans une crèche, car il n’y avait pas <strong>de</strong> place pour<br />

eux à l’hôtellerie. Il y avait dans ces parages <strong>de</strong>s bergers qui<br />

campaient et veillaient la nuit pour gar<strong>de</strong>r leurs troupeaux.<br />

Et voici que l’Ange du Seigneur se trouva <strong>de</strong>vant eux, et<br />

la Gloire du Seigneur resplendit autour d’eux. Et ils furent<br />

saisis d’une gran<strong>de</strong> crainte.<br />

Mais l’ange leur dit : «Ne craignez pas: car voici que je vous<br />

annonce une gran<strong>de</strong> joie, qui sera pour tout le peuple: il vous<br />

est né aujourd’hui un Sauveur, qui est le Messie Seigneur,<br />

dans la ville <strong>de</strong> David. Et voici le signe qui vous est donné:<br />

vous trouverez un nouveau-né emmailloté et couché dans<br />

une crèche. »<br />

Et soudain, il y eut avec l’ange une foule <strong>de</strong> l’armée <strong>de</strong>s<br />

cieux, qui louait Dieu en disant: « Gloire à Dieu au plus<br />

haut <strong>de</strong>s cieux, et paix sur la terre aux hommes <strong>de</strong> bonne<br />

volonté. » Au nom du père, du fils et du saint-esprit, amen.<br />

Bible, Evangile <strong>de</strong> Luc 2:1-11


6. Mijn Vlaandren<br />

heb ik hartlijk lief<br />

Mijn Vlaandren heb ik hartlijk lief<br />

Mijn Vlaandren heb ik hartlijk lief<br />

Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren bovenal<br />

Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren bovenal<br />

Dat is ’t refrein, ’t is het lief<strong>de</strong>-lied<br />

Dat ik nooit vergeten zal<br />

Dat is ’t refrein, ‘t is het lief<strong>de</strong>-lied<br />

Dat ik nooit vergeten zal<br />

Des morgens, als <strong>de</strong> zonne lacht<br />

Des morgens, als <strong>de</strong> zonne lacht<br />

Dan zing ik blij, vol lust<br />

Dan zing ik blij, vol lust<br />

Zoo zalig als <strong>de</strong>n braven man<br />

Die vrouw en kindren kust<br />

Zoo zalig als <strong>de</strong>n braven man<br />

Die vrouw en kindren kust<br />

En ‘k droom dan, ‘k droom van roem<br />

en macht<br />

En ‘k droom dan, ‘k droom van roem<br />

en macht<br />

En eeuwen gaan voorbij<br />

En eeuwen gaan voorbij<br />

En dreunend klinkt het Schild en<br />

Vriend<br />

En ik zie mijn Vlaan<strong>de</strong>ren vrij<br />

En dreunend klinkt het Schild en<br />

Vriend<br />

En ik zie mijn Vlaan<strong>de</strong>ren vrij<br />

Gedicht Theofiel Coopman. Muziek G.T.<br />

Antheunis (I, p 158)<br />

6 . j ’a iMe M a fl a nDre<br />

De t ou t Mon cœur<br />

J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />

J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />

Ma Flandre avant tout<br />

Ma Flandre avant tout<br />

C’est le refrain, c’est le chant d’amour<br />

Que jamais je n’oublierai<br />

C’est le refrain, c’est le chant d’amour<br />

Que jamais je n’oublierai<br />

Le matin, quand le soleil sourit<br />

Le matin, quand le soleil sourit<br />

Je chante gaiement, plein d’entrain<br />

Je chante gaiement, plein d’entrain<br />

Heureux comme le brave homme<br />

Qui embrasse sa femme et ses enfants<br />

Heureux comme le brave homme<br />

Qui embrasse sa femme et ses enfants<br />

Et je rêve, je rêve <strong>de</strong> gloire et <strong>de</strong><br />

puissance<br />

Et je rêve, je rêve <strong>de</strong> gloire et <strong>de</strong><br />

puissance<br />

Et les siècles passent<br />

Et les siècles passent<br />

Et il résonne le « Schild en Vriend »<br />

Et je vois ma Flandre libre<br />

Et il résonne le « Schild en Vriend »<br />

Et je vois ma Flandre libre.<br />

Poème Theofiel Coopman. Musique G.T. Antheunis<br />

(I, p 158)


7. In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw<br />

In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw<br />

gelijk op alle stran<strong>de</strong>n;<br />

In Vlaan<strong>de</strong>ren straalt<br />

<strong>de</strong> morgendauw,<br />

gelijk in an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n<br />

De maan bij ons is geen godin,<br />

maar ’t beeld <strong>de</strong>r zuivere Maagd,<br />

<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> zoete min,<br />

wier ’t Vlaamse hart behaagt.<br />

Lijk el<strong>de</strong>rs riekt <strong>de</strong> roos hier goed,<br />

hier klinkt <strong>de</strong>r vogelen taale<br />

en Philomele zingt er zoet,<br />

al heet zij nachtegale<br />

De jonge wiedster galmt heur lied,<br />

van ’s morgens vroeg aan ’t polken<br />

en ze antwoordt die ze niet en ziet:<br />

<strong>de</strong> leeuwerik in <strong>de</strong> wolken.<br />

De Vlaming on<strong>de</strong>r ‘t dak van strooi,<br />

er valt geen wijn te drinken,<br />

toch ziet hij, rond zijn vogelkooi<br />

zijn rijpe druiven blinken.<br />

En haalt men uit die druif alhier<br />

geen wijn, voor valse go<strong>de</strong>n<br />

in Vlaan<strong>de</strong>ren pinkelt<br />

’t Vlaamse bier,<br />

uit e<strong>de</strong>l zaad gezo<strong>de</strong>n.<br />

O lan<strong>de</strong>ke! O zij maar kleen :<br />

niet groter zou ‘k u geren;<br />

en ‘k zie u – zulk en is er géénen<br />

‘k zie u toch zo geren !<br />

Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren!<br />

dat en moogt gij, noch<br />

en zult gij nooit veran<strong>de</strong>ren,<br />

onleugenachtig heet gij nog:<br />

‘het katholieke Vlaan<strong>de</strong>ren !’<br />

Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren<br />

spreekt een eigen taal;<br />

God gaf elk land <strong>de</strong> zijne,<br />

en, laat ze rijk zijn, laat ze kaal:<br />

ze is Vlaams, en ze is <strong>de</strong> mijne !<br />

Ze is Vlaams,<br />

en die zijn Vlaams veracht,<br />

<strong>de</strong> taal van die verdwijne,<br />

verdwijn’ hem,<br />

met <strong>de</strong> sprekenskracht:<br />

ze is Vlaams, en ze is <strong>de</strong> mijne !<br />

Sta op dan !<br />

’t Vrije Vlaamse lied !<br />

geen valse dichtpatronen<br />

geen vreem<strong>de</strong>, oneigen klanken: niet<br />

als christen-Vlaamse tonen !<br />

Tekst: Guido Gezelle. Uit: Dichtoefeningen<br />

[1858]<br />

7. en fl a nDre l e ciel Bl eu fl a MBoie<br />

En Flandre<br />

Le ciel bleu flamboie<br />

Comme sur tous les rivages<br />

En Flandre la rosée chatoie<br />

Comme dans tous les pays<br />

Chez nous la lune n’est pas une<br />

déesse<br />

Mais l’image <strong>de</strong> la Vierge pure<br />

La mère du tendre amour<br />

Qui remplit les cœurs flamands<br />

Comme ailleurs, ici la rose sent bon<br />

Ici retentit la langue <strong>de</strong>s oiseaux<br />

Et Philomèle y pousse son doux chant<br />

Même si son nom est rossignol<br />

La jeune sarcleuse chante à tue-tête<br />

Binant la terre dès le matin<br />

Et répond à celle qu’elle ne voit pas<br />

L’alouette dans les nuages<br />

Le Flamand sous son toit <strong>de</strong> chaume,<br />

N’a pas <strong>de</strong> vin à boire<br />

Pourtant il voit, près <strong>de</strong> son colombier<br />

Ses grappes mûres reluire<br />

Et du raisin, on ne tire ici<br />

Pas <strong>de</strong> vin pour <strong>de</strong> faux dieux<br />

En Flandre brasille la bière flaman<strong>de</strong><br />

Du noble grain brassé<br />

Ô petit pays ! Ô reste petit :<br />

Je ne te voudrais pas plus grand<br />

Comme toi il n’y en a qu’un<br />

D’amour je t’aime tant !<br />

Ma Flandre ! Et même si tu le pouvais<br />

Jamais tu ne changerais<br />

Et sans mentir t’appellerais encore :<br />

« La Flandre catholique ».<br />

Ma Flandre parle sa propre langue<br />

Dieu en a donné une à chaque pays,<br />

Et qu’elle soit riche ou qu’elle soit<br />

fruste :<br />

Elle est flaman<strong>de</strong> et elle est mienne !<br />

Elle est flaman<strong>de</strong>, et qui méprise son<br />

flamand<br />

Que sa langue disparaisse<br />

Qu’il disparaisse aussi, par la force <strong>de</strong><br />

ces mots<br />

Elle est flaman<strong>de</strong> et elle est mienne !<br />

Lève-toi, alors !<br />

Libre hymne flamand !<br />

Pas <strong>de</strong> fausses rimes<br />

Pas <strong>de</strong> sons impropres et étrangers :<br />

rien<br />

Que <strong>de</strong>s tons chrétiens et flamands !<br />

Texte: Guido Gezelle. De: Dichtoefeningen [1858]


8. Ik ben een blomme<br />

Ik ben een blomme<br />

ik bloeië voor uw ogen<br />

Ik blaak van ’t zonnegezwoeg<br />

en van ’t pogen<br />

Zo gij mij schepselken<br />

in ’t leven wilt dogen<br />

Ik strijd en vecht en<br />

leg mij ne<strong>de</strong>r bij ’t grote<br />

bij <strong>de</strong> wil van <strong>de</strong> go<strong>de</strong>n<br />

als ’t zo moet zijn<br />

dan zal ’t zo wezen<br />

zoals er zomers zijn<br />

zon<strong>de</strong>r zon aan <strong>de</strong> zee<br />

en als ik er iets<br />

aan kan veran<strong>de</strong>ren<br />

zal ik <strong>de</strong> strijd niet vrezen<br />

ik zie u geerne<br />

Hemel hemel<br />

maakt m’n herte sterk<br />

als staal als steen als<br />

kerkewerk<br />

als <strong>de</strong> taal van <strong>de</strong> zee, als ’t<br />

hemelzwerk<br />

opdat het on<strong>de</strong>r ’t lij<strong>de</strong>n<br />

on<strong>de</strong>r ’t steken van pijlen<br />

niet week wordt en weggeschroeid<br />

van’t menig morsig mensgemoei<br />

van om ter meeste om ter goeist<br />

hemel hemel<br />

maakt m’n herte groots<br />

Als ’t spansel boven d’aar<strong>de</strong><br />

haren bar<strong>en<strong>de</strong></strong>n schoot<br />

als d’ haven waar er zwanen<br />

zich laven on<strong>de</strong>r ’t laken<br />

van ’t avondlijk rood<br />

opda ’k niet eerst moet krijgen<br />

om te kunnen geven<br />

opda ’k eerst leer zwijgen<br />

om te kunnen spreken<br />

Wanneer ik sterven zal<br />

van uw onsterflijkheid en<br />

ik in scherven val<br />

na leef en lij<strong>de</strong>n<br />

hoop ik dat ik geven kan<br />

ene letsten lach<br />

van een tevre<strong>de</strong>n man<br />

dien het beste gaf<br />

van z’n gebeente aan<br />

<strong>de</strong> zon <strong>de</strong> maan en<br />

<strong>de</strong> wereld tesaam<br />

aan uw schil<strong>de</strong>rschone<br />

lichtvorstin<br />

dat ik mij van al wat doods is<br />

nu ontbind<br />

en dat ik zal<br />

voorwaarts hebben gedragen<br />

mijn kruisbanier<br />

door goe<strong>de</strong> en kwa<strong>de</strong> dagen<br />

en om te helpen<br />

mijn huis verliet<br />

ik zie u geerne<br />

ik zie u geerne<br />

Tekst Jeroen Perceval, gebaseerd op: Ego flos,<br />

O heere maakt mijn herte sterck van Guido<br />

Gezelle [1898]<br />

8. je SuiS une fl eur<br />

Je suis une fleur<br />

Je fleuris <strong>de</strong>vant vos yeux<br />

Du soleil je rayonne<br />

L’ar<strong>de</strong>ur, et je m’efforce,<br />

Petite créature,<br />

D’être tolérée en vie.<br />

Je me bats et je lutte<br />

Et m’incline <strong>de</strong>vant le grand,<br />

Devant la volonté <strong>de</strong>s dieux<br />

S’il faut qu’il en soit ainsi<br />

Ainsi il en sera<br />

Comme il est <strong>de</strong>s étés<br />

Sans clarté sans soleil<br />

Et si je peux<br />

Y changer quelque chose<br />

Je n’aurai pas peur du combat<br />

Je t’aime d’amour<br />

Ciel, ciel<br />

Rends mon cœur dur<br />

Comme l’acier comme la pierre,<br />

comme<br />

Une charpente<br />

Comme la langue <strong>de</strong> la mer, comme<br />

Le firmament<br />

Pour que sous la douleur<br />

Sous la volée <strong>de</strong>s flèches,<br />

Il ne s’affaiblisse ni ne s’écorne<br />

Aux moult méchants qui <strong>de</strong> tout<br />

À qui mieux mieux se mêlent<br />

Ciel, ciel<br />

Rends mon cœur grand<br />

Comme la voûte céleste<br />

Son giron en gésine<br />

Comme le port où les cygnes<br />

Se désaltèrent sous le cocon<br />

De la rougeur du couchant<br />

Pour que je ne doive pas d’abord<br />

recevoir<br />

Pour pouvoir donner<br />

Pour que j’apprenne à me taire<br />

Pour pouvoir parler<br />

Je t’aime d’amour<br />

Quand je mourrai<br />

De ton immortalité et<br />

Qu’en éclats je volerai<br />

Après avoir vécu et souffert<br />

J’espère que je pourrai donner<br />

Le <strong>de</strong>rnier sourire<br />

D’un homme comblé<br />

Qui a donné le meilleur<br />

De ses os<br />

Au soleil à la lune et<br />

Au mon<strong>de</strong> ensemble<br />

À votre belle à peindre<br />

Votre reine <strong>de</strong> lumière<br />

Que <strong>de</strong> tout ce qui est <strong>de</strong> la mort<br />

Je me dissocie enfin<br />

Et que j’aurai<br />

Porté <strong>de</strong> l’avant<br />

Ma bannière <strong>de</strong>s croisés<br />

Par les bons et les mauvais jours<br />

Et que pour servir<br />

J’aurais quitté ma maison<br />

Je t’aime d’amour<br />

Je t’aime d’amour<br />

Texte Jeroen Perceval, basé sur Ego flos, O heere maakt<br />

mijn herte sterck <strong>de</strong> Guido Gezelle [1898]


9. De Duitser<br />

De Duitser is een zoogdier dat<br />

rond 25 <strong>de</strong>cember <strong>de</strong> nabijheid van<br />

een kleine <strong>de</strong>nnenboom opzoekt.<br />

Zozeer houdt het van <strong>de</strong> <strong>de</strong>n dat<br />

het, niet meer bij machte van hem<br />

te schei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> boom bij <strong>de</strong> wortel<br />

afbijt en hem dan met <strong>de</strong> muil, dan<br />

weer met behulp <strong>de</strong>r voorste poten<br />

naar zijn hol sleept. Wanneer nu <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>n verkwijnt sterft <strong>de</strong> Duitser ook<br />

uit solidaire melancholie, treurig<br />

en van <strong>de</strong> oorzaak van dit streven<br />

onwetend.<br />

Vindt <strong>de</strong> Duitser rond 25 <strong>de</strong>cember<br />

niet <strong>de</strong> gewenste <strong>de</strong>n, zo is hij daarin<br />

niet gelukkiger als zijn broe<strong>de</strong>r die<br />

wel <strong>de</strong> boom vond. In<strong>de</strong>rdaad, ook<br />

in dit geval sterft <strong>de</strong> Duitser omdat<br />

zijn groot verlangen zich niet kon<br />

leggen in <strong>de</strong> buurt van het gewaan<strong>de</strong><br />

bevredigd-zijn. De Duitser stoot dan<br />

herhaal<strong>de</strong>lijk een gerekt-pijnlijke<br />

kreet uit die, naar onze fonetiek,<br />

ongeveer ‘zeenzoecht’ zou te<br />

schrijven zijn.<br />

De Duitser wordt dus nooit ou<strong>de</strong>r<br />

dan één jaar. Daarom noemt men<br />

hem het ‘jonge zoogdier’; <strong>de</strong>ze<br />

samenstelling is pejoratief bedoeld,<br />

namelijk zo dat, naar <strong>de</strong> daarin<br />

besloten mening, <strong>de</strong> Duitser steeds<br />

te jong blijft, zodat je hem niet één<br />

enkel verstandig kunststukje kan<br />

bijbrengen.<br />

De Duitser Paul van Ostaijen, Diergaar<strong>de</strong> voor<br />

kin<strong>de</strong>ren van nu, 1932 [postuum]<br />

9. l’a l l eM a nD<br />

L’Allemand est un mammifère qui, vers<br />

le 25 décembre, recherche la proximité<br />

d’un petit sapin. Il aime tant ce conifère<br />

que, incapable <strong>de</strong> s’en séparer, il<br />

déracine l’arbre <strong>de</strong> ses <strong>de</strong>nts et à l’ai<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> ses pattes <strong>de</strong> <strong>de</strong>vant, le traîne dans<br />

son terrier. Lorsque l’arbre s’étiole,<br />

l’Allemand, par solidarité, dépérit <strong>de</strong><br />

mélancolie, morose et inconscient <strong>de</strong><br />

la raison <strong>de</strong> cette peine.<br />

Si l’Allemand ne trouve pas le sapin<br />

désiré vers le 25 décembre, il n’est<br />

pas plus heureux que son frère qui en<br />

a trouvé un, et dépérit lui aussi parce<br />

que son grand désir n’a pu être satisfait<br />

ni <strong>de</strong> près ni <strong>de</strong> loin. L’Allemand pousse<br />

alors un cri douloureux, répétitif et<br />

prolongé qui, dans notre phonétique,<br />

se traduirait par « zen-zourte ».<br />

L’Allemand ne dépasse donc jamais<br />

sa première année. C’est pourquoi on<br />

l’appelle « le jeune mammifère » ; ce<br />

qualificatif est péjoratif, l’implication<br />

étant que l’Allemand est forcément<br />

trop jeune pour qu’on puisse lui<br />

enseigner ne serait-ce qu’une seule<br />

prouesse intelligente.<br />

De Duitser Paul van Ostaijen, Diergaar<strong>de</strong> voor kin<strong>de</strong>ren<br />

van nu, 1932 [postume]<br />

10. De Vlaamse ziel<br />

Zo er al iets bestaat als <strong>de</strong> Vlaamse<br />

ziel, is zij hierop gegrondvest:<br />

<strong>de</strong> Vlaming leeft onverstoorbaar<br />

zelfvoldaan, in <strong>de</strong> overtuiging dat<br />

niemand hém te grazen zal nemen.<br />

Die gezworen hardnekkigheid<br />

om nooit het slachtoffer te zullen<br />

wor<strong>de</strong>n van wat dan ook, toont<br />

reeds voldo<strong>en<strong>de</strong></strong> <strong>de</strong> duurzaamheid<br />

aan van zijn band met het platteland.<br />

Zij bewijst eveneens dat zij nog<br />

altijd bekwamer zijn om <strong>de</strong> kwaliteit<br />

te beoor<strong>de</strong>len van koeien dan van<br />

kunst. Te meer daar kunst slechts<br />

bestaat in <strong>de</strong> mate waarin <strong>de</strong>geen<br />

die ervan geniet, zich wel <strong>de</strong>gelijk te<br />

grazen wil laten nemen.<br />

Overigens: Vlamingen zijn dol op<br />

koeien. Het volstaat dat een schil<strong>de</strong>r<br />

er <strong>de</strong> contouren van reproduceert<br />

om <strong>de</strong> Vlaamse critici zwijmelend<br />

<strong>de</strong> Vlaamse Traditie te horen<br />

ont<strong>de</strong>kken, en even later zelfs <strong>de</strong><br />

hele Beschaving Van Het Noor<strong>de</strong>n –<br />

die zich openbaart door <strong>de</strong> afwezigheid<br />

van om het even welk waar<strong>de</strong>oor<strong>de</strong>el,<br />

en door het ontbreken van<br />

ie<strong>de</strong>re zweem van klaarte of lichtvoetigheid.<br />

In het volle besef van zijn ernst,<br />

stapt <strong>de</strong> Vlaming als een gelukzalig<br />

mens door het leven.<br />

Paul van Ostaijen, Enige kanttekeningen<br />

omtrent kunst in Vlaan<strong>de</strong>ren, [1926] [vertaling<br />

Tom Lanoye]<br />

1 0. l’â Me fl a M a nDe<br />

S’il existe une âme flaman<strong>de</strong>, elle est<br />

fondée sur ceci : imperturbable, le<br />

Flamand se complaît dans l’autosuffisance,<br />

dans la conviction que personne<br />

ne pourra l’avoir.<br />

Cette satanée obstination <strong>de</strong> ne jamais<br />

être la victime <strong>de</strong> quoi que ce soit<br />

prouve suffisamment la durabilité <strong>de</strong><br />

son lien avec la campagne.<br />

Elle prouve aussi que les Flamands<br />

sont toujours plus doués pour juger<br />

<strong>de</strong> la qualité <strong>de</strong>s vaches que <strong>de</strong> l’art.<br />

D’autant plus que l’art n’existe que<br />

dans la mesure où celui qui en profite<br />

veut bel et bien se faire avoir.<br />

De plus, les Flamands adorent les<br />

vaches. Il suffit qu’un peintre en<br />

reproduise les contours et on entend<br />

déjà les critiques flamands découvrir<br />

avec extase la Tradition flaman<strong>de</strong>,<br />

et l’instant d’après même toute la<br />

Civilisation du Nord – qui se manifeste<br />

par l’absence <strong>de</strong> tout jugement <strong>de</strong><br />

valeur et par l’absence <strong>de</strong> toute ombre<br />

<strong>de</strong> clarté ou <strong>de</strong> légèreté.<br />

Dans la pleine conscience <strong>de</strong> son<br />

sérieux, le Flamand avance en<br />

bienheureux dans la vie.<br />

Paul van Ostaijen, Enige kanttekeningen omtrent kunst<br />

in Vlaan<strong>de</strong>ren, [1926]


11. Aanhoort, ick sal<br />

beghinnen<br />

Aenhoort, ick sal beghinnen<br />

om te zingen een nieuwe liet<br />

Ontstelt ben ick van binnen<br />

en mijn hert lijt swaer verdriet<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

O schoonste boven alle vrouwen<br />

troost mij in mijn<strong>de</strong>r noot<br />

Minen tijt heb ick versleten<br />

al in son<strong>de</strong>n menich fout.<br />

Mijns selfs heb ick vergheten<br />

eylaas dat miseer rout<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

O moe<strong>de</strong>r <strong>en<strong>de</strong></strong> maghet reyne<br />

troost mij in mijn<strong>de</strong>r noot<br />

Mocht ick doch troost verwerven<br />

Sowaer mijn herte onlast<br />

Maer ick duchte voer <strong>de</strong>e wich<br />

sterven<br />

Want mijn cranckheyt dagelijcz wast<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />

O e<strong>de</strong>l besloten fonteyne<br />

(I, p. 48)<br />

Muziek en arrangement: Rudi Genbrugge<br />

1 1 . oy e z , je va iS<br />

coMMencer<br />

Oyez, je vais commencer<br />

Par chanter un nouveau chant<br />

Mon for intérieur n’est que tourment<br />

Et mon cœur est lourd <strong>de</strong> peine<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

Ô la plus belle d’entre toutes les<br />

femmes<br />

Console-moi dans ma détresse<br />

J’ai gaspillé mon temps<br />

Dans l’erreur et le péché.<br />

Mon propre moi j’ai oublié<br />

Hélas, <strong>de</strong> cette misère me repens<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

Ô mère et vierge immaculée<br />

Console-moi dans ma détresse<br />

Même si j’obtenais soulas<br />

Et pouvais délester mon cœur<br />

De mourir j’aurais bien peur<br />

Car ma faiblesse chaque jour croît<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

De vertus je suis dépouillé<br />

Ô noble et close fontaine<br />

Console-moi dans ma détresse<br />

(I, p. 48)<br />

Musique et arrangements: Rudi Genbrugge


12. 11 juli-speech<br />

en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro<br />

Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n en familie,<br />

na dit kleine artistieke intermezzo<br />

heb ik nog een klein tekstje voorbereid<br />

voor jullie vanavond.<br />

Wisten jullie vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, dat er een<br />

rechtstreekse band bestaat tussen<br />

het voetvolk dat hier zevenhon<strong>de</strong>rd<br />

jaar gele<strong>de</strong>n slag lever<strong>de</strong>, en<br />

wij die hier vandaag staan. Het<br />

waren onze voorou<strong>de</strong>rs die hier<br />

op <strong>de</strong> ochtend van 11 juli 1302<br />

angstig en gespannen wachtten op<br />

het Franse leger. Het waren niet <strong>de</strong><br />

voorou<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> Vlaamse a<strong>de</strong>l,<br />

want die bestaat niet. Het was niet<br />

het toenmalige Vlaamse establishment<br />

dat hier stond, want toen zoals<br />

vandaag collaboreer<strong>de</strong> dat establishment<br />

met het koninklijk paleis. Het<br />

waren <strong>de</strong> ambachtslui, <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lingen,<br />

<strong>de</strong> Vlaamse poorters die hier<br />

ston<strong>de</strong>n. Elf juli 1302 was een strijd<br />

van <strong>de</strong> toenmalige “verzuur<strong>de</strong>n”<br />

tegen het establishment - een strijd<br />

die wij vandaag voortzetten, met<br />

an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len maar met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

i<strong>de</strong>alen, en geschaard achter<br />

<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zwart-gele vaan<strong>de</strong>l.<br />

Men noemt ons “verzuurd”, maar<br />

niets is min<strong>de</strong>r waar.<br />

Wij zijn fiere, open en geïnteresseer<strong>de</strong><br />

mensen die behoren tot<br />

een volk dat inzake gastvrijheid,<br />

talenkennis en dynamisme tot <strong>de</strong><br />

wereldtop mag gerekend wor<strong>de</strong>n.<br />

Verzuurd, dat zijn eer<strong>de</strong>r onze<br />

tegenstan<strong>de</strong>rs.<br />

Verzuurd is <strong>de</strong> Belgische staat<br />

die geen <strong>de</strong>mocratie is, die werd<br />

opgericht met <strong>de</strong> uitdrukkelijke<br />

bedoeling om <strong>de</strong> Vlaamse taal en<br />

cultuur uit te roeien, en die tot op<br />

vandaag onwerkbaar en immoreel<br />

is.<br />

Verzuurd is <strong>de</strong> familie Van Saksen-<br />

Coburg Gotha, nu zelfs <strong>de</strong> geforceer<strong>de</strong><br />

koekjesdozenromantiek van<br />

<strong>de</strong> slaafse pers niet meer <strong>de</strong> schraapzucht<br />

van gierige, alleen aan geld<br />

<strong>de</strong>nk<strong>en<strong>de</strong></strong> parvenu’s kan verbergen.<br />

En net zoals <strong>de</strong> Leliaards 700 jaar<br />

gele<strong>de</strong>n collaboreer<strong>de</strong>n met het<br />

regime van Filips <strong>de</strong> Schone, collaboreert<br />

het Vlaamse establishment<br />

vandaag met Belgische regime,<br />

met <strong>de</strong> familie Van Saksen-Coburg<br />

Gotha, met <strong>de</strong> dikwijls Ne<strong>de</strong>rlandsonkundige<br />

Waalse afpersers.<br />

Vlamingen die voor hun volk<br />

opkomen, wor<strong>de</strong>n door het regime<br />

geculpabiliseerd en voor moreel<br />

inferieur versleten. Bewuste<br />

Vlamingen wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong><br />

zogenaam<strong>de</strong> elites voortdurend als<br />

racistisch, egoïstisch, verzuurd en<br />

bekrompen uitgeschol<strong>de</strong>n.<br />

Men noemt ons verzuurd omdat<br />

wij <strong>de</strong> Leliaards van vandaag, die<br />

Vlaamse politici die dat allemaal<br />

mogelijk maken en blijven<br />

slikken, met hand en tand politiek<br />

bekampen.<br />

Elke vorm van Vlaams nationaal<br />

bewustzijn wordt nochtans door hen<br />

bestre<strong>de</strong>n en belachelijk gemaakt.<br />

Degenen die geen vragen stellen bij<br />

<strong>de</strong> ruim vierhon<strong>de</strong>rd miljard die we<br />

jaarlijks aan <strong>de</strong> Walen schenken,<br />

schrikken zogezegd terug van <strong>de</strong><br />

kostprijs van een betaal<strong>de</strong> Vlaamse<br />

feestdag. 11-juli-vieringen wor<strong>de</strong>n<br />

uitgehold en met multiculturele<br />

nietszeggendheid overgoten.<br />

De Vlaamse symbolen, onze<br />

leeuwenvlag en ons nationaal lied,<br />

moeten plots wijken voor <strong>de</strong> opmars<br />

van nogal platte meezingers, barbecuecheques<br />

en naar het schijnt veel<br />

te kleine papieren broodzakken.<br />

Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, het is zelfs verbazingwekkend<br />

dat onze fiere Vlaamse<br />

leeuw niet helemaal <strong>de</strong> plaats heeft<br />

moeten ruimen voor, bijvoorbeeld,<br />

een blauw konijn ...<br />

Wij bedoelen tenminste iets met ons<br />

lied.<br />

Voor ons is <strong>de</strong> zang, <strong>de</strong> samenzang<br />

vooral, een echte, volledige, menselijke<br />

daad.<br />

Ons zingen is een uiting van vreug<strong>de</strong><br />

en leven, van doorvoel<strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rschap.<br />

Het is een zelfopvoed<strong>en<strong>de</strong></strong> kracht en<br />

terzelf<strong>de</strong>rtijd een belij<strong>de</strong>nis tegenover<br />

Kerk en Volk.<br />

Wij breken kordaat en beslist af met<br />

alles wat vreemd is aan ons Volk<br />

en geboren uit <strong>de</strong> alles verlag<strong>en<strong>de</strong></strong><br />

“mo<strong>de</strong>rne” vermaakzucht.<br />

Wij zijn <strong>de</strong> geboren vijan<strong>de</strong>n van<br />

alles wat straatlied, filmschlager en<br />

jazzmuziek heet of enigszins an<strong>de</strong>rs<br />

wansmakelijk is.<br />

Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, ooit komt <strong>de</strong> dag dat<br />

on<strong>de</strong>r onze invloed, on<strong>de</strong>r invloed<br />

van <strong>de</strong> macht van <strong>de</strong> verkiezingssuccessen<br />

van ons <strong>de</strong> zogenaam<strong>de</strong><br />

verzuur<strong>de</strong>n, on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> invloed van<br />

hon<strong>de</strong>rdduiz<strong>en<strong>de</strong></strong>n Vlaamse kiezers<br />

die voor <strong>de</strong> consequente Vlaamsnationale<br />

partij stemmen, het<br />

Vlaamse antwoord op die Waalse<br />

chantage zal lui<strong>de</strong>n: als ge niet wilt<br />

on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len, beste steuntrekkers,<br />

trek uw plan, het zal ons een zorg<br />

wezen, wij doppen graag onze eigen<br />

boontjes, wij hebben u en uw francofone<br />

arrogantie niet nodig, trek uw<br />

plan met uw 30% méér overheidsambtenaren<br />

en uw 4 ministers van<br />

on<strong>de</strong>rwijs, stoof in uw eigen vet,<br />

het ga U goed, maar wij stichten<br />

ein<strong>de</strong>lijk onze eigen onafhankelijke<br />

Vlaamse staat!<br />

Tekstfragmenten uit: toespraak Franck<br />

Van Hecke (Nationale Sporenviering 2002,<br />

Kortrijk, 30 juni 2002 bron: http://www.<br />

vlaamsblok.be/activiteiten_manifestaties_sporenviering2002_toespraak_fvh.shtml)<br />

en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro, Ignace<br />

De Sutter [1942]


1 2 . DiScour S 1 1 juil l e t<br />

e t préface <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> <strong>weSet</strong> vro<br />

Saviez-vous, mes amis, qu’il existe un<br />

lien direct entre la piétaille qui livra<br />

bataille ici même il y a sept cents ans,<br />

et nous qui sommes ici aujourd’hui ?<br />

C’étaient nos ancêtres qui, anxieux<br />

et tendus, attendaient ici l’armée<br />

française. Ce n’étaient pas les ancêtres<br />

<strong>de</strong> la noblesse flaman<strong>de</strong>, celle-ci<br />

n’existe pas. Ce n’était pas l’establishment<br />

flamand d’antan qui se tenait<br />

ici, car déjà en ce temps, cet establishment<br />

collaborait avec le palais royal.<br />

C’étaient les artisans, les citadins et<br />

les bourgeois flamands qui se tenaient<br />

ici. La bataille du onze juillet 1302<br />

était celle <strong>de</strong>s « aigris » d’alors contre<br />

l’establishment – un combat que nous<br />

menons encore aujourd’hui, avec<br />

d’autres moyens, mais animés par les<br />

mêmes idéaux, et rassemblés <strong>de</strong>rrière<br />

la même étendard noir et jaune.<br />

Nous sommes fiers, ouverts et avi<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> connaissance, et nous appartenons<br />

à un peuple dont l’hospitalité, la<br />

maîtrise linguistique et le dynamisme<br />

font office <strong>de</strong> référence dans le<br />

mon<strong>de</strong>.<br />

Les aigris, ce sont plutôt nos adversaires.<br />

Aigri est l’état belge, qui n’est pas une<br />

démocratie, qui fut créé avec l’intention<br />

formelle d’éradiquer la langue et<br />

la culture flaman<strong>de</strong>s, et qui jusqu’à ce<br />

jour, s’est révélé ingérable et immoral.<br />

Aigrie est la famille <strong>de</strong> Saxe-Cobourg<br />

Gotha, maintenant que même le<br />

romantisme à l’eau <strong>de</strong> rose d’une<br />

presse soumise ne peut plus dissimuler<br />

la cupidité d’une ban<strong>de</strong> <strong>de</strong> parvenus<br />

avares qui ne pensent qu’à l’argent.<br />

Il y a 700 ans, les Leliaerts (partisans<br />

du Lys) collaboraient avec le régime<br />

<strong>de</strong> Philippe le Bel, et aujourd’hui,<br />

l’establishment flamand fait <strong>de</strong> même<br />

avec le régime belge, avec la famille<br />

<strong>de</strong> Saxe-Cobourg Gotha, et avec les<br />

racketteurs wallons si souvent non<br />

néerlandophones.<br />

Le régime culpabilise les Flamands qui<br />

prennent la défense <strong>de</strong> leur peuple<br />

et les fait passer pour moralement<br />

inférieurs. Les soi-disant élites ne<br />

cessent <strong>de</strong> traiter les Flamands<br />

conscientisés <strong>de</strong> racistes, d’égoïstes,<br />

d’aigris et d’étroits d’esprit.<br />

On nous déclare aigris parce que nous<br />

menons une lutte politique féroce<br />

contre les Leliaerts d’aujourd’hui, ces<br />

politiciens flamands qui permettent et<br />

acceptent cette situation.<br />

Et pourtant, ceux-ci combattent et<br />

ridiculisent toute forme <strong>de</strong> conscience<br />

nationale flaman<strong>de</strong>. Alors qu’ils ne<br />

posent aucune question à propos <strong>de</strong>s<br />

plus <strong>de</strong> quatre cents milliards que nous<br />

offrons chaque année aux Wallons, ils<br />

sursautent soi-disant à l’annonce du<br />

coût d’un jour férié flamand rémunéré.<br />

Les célébrations du 11 juillet se<br />

raréfient et sont remplacées par <strong>de</strong>s<br />

foutaises multiculturelles.<br />

Les symboles flamands que sont notre<br />

drapeau orné du lion et notre hymne<br />

national doivent soudain cé<strong>de</strong>r la<br />

place à <strong>de</strong>s rengaines banales, à <strong>de</strong>s<br />

chèques-barbecue et à <strong>de</strong>s sachets <strong>de</strong><br />

pain dont on dit qu’ils sont beaucoup<br />

trop petits.<br />

Chers amis, il est même étonnant que<br />

notre fier lion flamand n’ait dû entièrement<br />

cé<strong>de</strong>r sa place à un lapin bleu,<br />

par exemple…<br />

Au moins, notre hymne signifie<br />

quelque chose.<br />

Pour nous, le chant, et surtout le chant<br />

à l’unisson, est un acte réel, humain et<br />

entier.<br />

Notre chant est une expression <strong>de</strong> joie<br />

et <strong>de</strong> vie, <strong>de</strong> fraternité ressentie.<br />

Il représente une force éducative et<br />

témoigne <strong>de</strong> notre fidélité à l’Eglise et<br />

au Peuple.<br />

Nous nous désolidarisons fermement et<br />

résolument <strong>de</strong> tout ce qui est étranger<br />

à notre Peuple et qui est issu <strong>de</strong> cette<br />

frivolité « mo<strong>de</strong>rne » avilissante.<br />

Nous sommes les ennemis jurés <strong>de</strong> ce<br />

qu’on appelle la chanson populaire, le<br />

cinéma à grand spectacle, le jazz, et<br />

tout ce qui est, d’une façon ou d’une<br />

autre, <strong>de</strong> mauvais goût.<br />

Sous notre influence, chers amis,<br />

sous l’influence <strong>de</strong> nos succès<br />

électoraux, à nous, les soi-disant<br />

aigris, sous l’influence <strong>de</strong>s centaines<br />

<strong>de</strong> milliers d’électeurs flamands qui<br />

votent pour la conséquence du parti<br />

nationaliste flamand, viendra le jour<br />

où nous formulerons ainsi la réponse<br />

flaman<strong>de</strong> à ce chantage wallon : chers<br />

assistés sociaux, si vous ne voulez pas<br />

négocier, alors débrouillez-vous, peu<br />

nous importe. Nous nous occuperons<br />

avec plaisir <strong>de</strong> nos propres affaires<br />

et nous n’avons pas besoin <strong>de</strong> votre<br />

arrogance francophone. Débrouillezvous<br />

avec votre surplus <strong>de</strong> 30% <strong>de</strong><br />

fonctionnaires et vos 4 ministres <strong>de</strong><br />

l’éducation. Cuisez dans votre jus et<br />

bonne chance, car nous, nous créons<br />

enfin notre propre état flamand<br />

indépendant !<br />

Extraits <strong>de</strong> texte du: discours <strong>de</strong> Franck Van Hecke (Nationale<br />

Sporenviering 2002, Courtrai, le 30 juin 2002<br />

source: http://www.vlaamsblok.be/activiteiten_manifestaties_sporenviering2002_toespraak_fvh.shtml)<br />

et <strong>de</strong> la préface <strong>de</strong> <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro, Ignace De<br />

Sutter [1942]


13. Een mezennestje<br />

Een mezennestje is uitgebroken,<br />

Dat in <strong>de</strong>n wulgenstronk gedoken,<br />

Met vijftien eikes blonk,<br />

Met vijftien eikes blonk,<br />

Ze zitten in <strong>de</strong>n boom te spelen,<br />

Tak op, tak af, tak uit, tak in, tak<br />

om,<br />

Met velen,<br />

En ‘k lach mij, ‘k lach mij, ‘k lach<br />

mij, ‘k lach mij bijkans krom,<br />

‘k lach mij, ‘k lach mij bijkans krom,<br />

‘k lach mij, ‘k lach mij bijkans krom.<br />

Het mezenmoe<strong>de</strong>rtje komt,<br />

getrouwig,<br />

Komt op <strong>de</strong>n lauwen noen,<br />

Al blauwig, al blauw en geluwachtig<br />

groen,<br />

Al blauw en geluwachtig groen,<br />

Het brengt hun dit en dat, om te<br />

azen,<br />

Tak om, tak op, tak af, tak uit, tak<br />

in,<br />

ze razen.<br />

En kruipen kruipen vlug het mezennestjen<br />

in,<br />

vlug het mezennestjen in,<br />

vlug het mezennestjen in.<br />

Het mezenva<strong>de</strong>rtje zit<br />

De looveren verduiken ’t voor ’t<br />

gestraal<br />

Te toveren al in <strong>de</strong> mezentaal,<br />

Al in <strong>de</strong> mezentaal,<br />

Daar vliegen ze al med’ een, te<br />

zamen,<br />

Tak om, tak op, tak af, tak in, tak<br />

uit,<br />

En amen,<br />

Het mezennestje is weerom ijele<br />

en uit,<br />

Weerom ijele en uit,<br />

Weerom ijele en uit.<br />

Tekst: Guido Gezelle. Muziek: Remi<br />

Ghesquiere. Uit: Liedjens en speelkens voor<br />

lagere scholen [1927]<br />

1 3. l e niD De Mé S a nge S<br />

Des mésanges il s’est éclos le nid,<br />

Qui dans la saussaie blotti<br />

De quinze œufs resplendissait<br />

De quinze œufs resplendissait<br />

Ils jouent dans l’arbre feuillu<br />

Dans, sur, hors et à travers la ramée<br />

Toute une flopée<br />

Et je ris, je ris, je ris comme un bossu<br />

Je ris, je ris comme un bossu<br />

Je ris, je ris comme un bossu.<br />

La mère mésange vient, fidèle<br />

Elle vient au tendre midi,<br />

Bleutée, toute <strong>de</strong> bleu et <strong>de</strong> vert<br />

jaunet<br />

Toute <strong>de</strong> bleu et <strong>de</strong> vert jaunet<br />

Elle leur apporte <strong>de</strong> quoi picorer<br />

Hors, sur, <strong>de</strong>ssous et dans les ronces,<br />

Ils foncent.<br />

Et vite se nichent, se nichent dans le<br />

nid <strong>de</strong> mésanges<br />

Vite dans le nid <strong>de</strong> mésanges<br />

Vite dans le nid <strong>de</strong> mésanges<br />

Le père mésange zinzinule<br />

À l’abri <strong>de</strong>s rais dans le feuillage<br />

La magie <strong>de</strong> la langue <strong>de</strong>s mésanges<br />

Tout dans la langue <strong>de</strong>s mésanges<br />

Les voilà qui volent d’emblée,<br />

ensemble<br />

Dessus, <strong>de</strong>ssous, dans et hors du<br />

grémil<br />

Et ainsi soit-il,<br />

Le nid <strong>de</strong> mésanges est à nouveau<br />

vi<strong>de</strong> et désert<br />

À nouveau vi<strong>de</strong> et désert,<br />

À nouveau vi<strong>de</strong> et désert.<br />

Texte: Guido Gezelle. Musique: Remi Ghesquiere.<br />

Dans: Liedjens en speelkens voor lagere scholen [1927]


14. Mijn Moe<strong>de</strong>rke<br />

Mijn moe<strong>de</strong>rke,<br />

ze heeft me nooit<br />

begrepen.<br />

Op <strong>de</strong> lage stoel<br />

vóór het boekenrek<br />

heeft ze moe<br />

haar grijzend hoofd<br />

geschud<br />

en droef<br />

al die duistere wijsheid<br />

me verweten.<br />

Was ’t misschien daardoor<br />

dat d’onrust groei<strong>de</strong><br />

bij haar jongen?<br />

Toen heeft ze stil<br />

haar klein gebe<strong>de</strong>nboek<br />

tussen Kant en Nietzsche<br />

gewrongen<br />

Mijn moe<strong>de</strong>rke Ivo Michiels. In: Golfslag, jrg<br />

1, nr 2 [1946]<br />

1 4 . M a pe t i t e Mère<br />

Ma petite mère,<br />

elle ne m’a jamais compris<br />

sur la chaise basse<br />

<strong>de</strong>vant la bibliothèque <strong>de</strong> lassitu<strong>de</strong><br />

sa tête grisonnante<br />

elle a secouée<br />

et tristement, tout ce savoir obscur<br />

m’a reproché<br />

Était-ce donc pour cela<br />

que le trouble gagnait<br />

son fils ?<br />

Alors doucement<br />

son petit livre <strong>de</strong> prières<br />

entre Kant et Nietzsche<br />

elle a glissé<br />

Mijn moe<strong>de</strong>rke Ivo Michiels. Dans: Golfslag, jrg 1, nr<br />

2 [1946]<br />

15. Een sneeuwwit<br />

vogeltje<br />

Daar was een sneeuwwit vogeltje<br />

Daar zat een sneeuwwit vogeltje<br />

Al op een stekendorentje<br />

Din don <strong>de</strong>i ne<br />

Al op een stekendorentje<br />

Din don don<br />

Wilt gij niet mijnen bo<strong>de</strong> zijn<br />

Wilt gij niet mijnen bo<strong>de</strong> zijn<br />

Ik ben te klein een vogeltje<br />

Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />

Ik ben een te klein vogeltje<br />

Din don don<br />

Zyt gij maar kleine gij zyt snel<br />

Zyt gij maar kleine gij zyt snel<br />

Gij weet <strong>de</strong>n weg ik weet hem wel<br />

Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />

Gij weet <strong>de</strong>n weg ik weet hem wel<br />

Din don don<br />

Hij nam <strong>de</strong>n brief in zijnen bek<br />

Hij nam <strong>de</strong>n brief in zijnen bek<br />

En vloog ermee tot over ’t hek<br />

Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />

Hij vloog ermee tot over ’t hek<br />

Din don don<br />

Volkslied (I, p 213)<br />

1 5 . un oiSe au Bl a nc coMMe<br />

neige<br />

Y avait un oiseau blanc comme neige<br />

C’était un oiseau blanc comme neige<br />

Sur une groseille à maquereau<br />

Din don daine<br />

Sur une groseille à maquereau<br />

Din don don<br />

Veux-tu être mon messager<br />

Veux-tu être mon messager<br />

Je ne suis qu’un petit oiseau<br />

Din dondaine din don don<br />

Je suis un trop petit oiseau<br />

Din don don<br />

Tu es petit mais tu es preste<br />

Tu es petit, mais tu es preste<br />

Tu sais le chemin je le sais bien<br />

Din dondaine din don don<br />

Tu sais le chemin je le sais bien<br />

Din don don<br />

Ma lettre dans son bec il prend<br />

Ma lettre dans son bec il prend<br />

Et <strong>de</strong>ssus la haie l’air il fend<br />

Din don daine din don don<br />

Et <strong>de</strong>ssus la haie l’air il fend<br />

Din don don<br />

Chanson populaire (I, p 213)


16. Merck toch hoe<br />

sterck<br />

Merck toch hoe sterck nu in ‘t werck<br />

sich al steld,<br />

Die ‘t allen tij so ons vrijheit heeft<br />

bestre<strong>de</strong>n.<br />

Sie hoe hij slaeft, graeft en draeft<br />

met geweld,<br />

Om onse goet en ons bloet en onse<br />

ste<strong>de</strong>n.<br />

‘t Moedige, bloedige, woedige<br />

swaerd<br />

Blonck en het klonck, dat <strong>de</strong> vonken<br />

daeruijt vlogen.<br />

Beving en leving, opgeving <strong>de</strong>r aerd,<br />

Won<strong>de</strong>r gedon<strong>de</strong>r nu, on<strong>de</strong>r was nu<br />

boven;<br />

Hoor <strong>de</strong> Spaensche trommels slaen!<br />

Hoor Maraens trompetten!<br />

Siet hoe komt hij trecken aen,<br />

Bergen te bezetten.<br />

Berg op Zoom hout u vroom,<br />

Stut <strong>de</strong> Spaensche scharen;<br />

Laat ‘s Lands boom end’ sijn stroom<br />

Trouwlijck doen bewaren !<br />

Valerius’ Ne<strong>de</strong>rlandtsche Ge<strong>de</strong>nck-clanck<br />

[1626] (I, p. 204)<br />

1 6 . voy e z coMBien il œu v re<br />

av ec p uiSS a nce<br />

Voyez combien il œuvre avec<br />

puissance<br />

Qui <strong>de</strong> tout temps a combattu notre<br />

liberté<br />

Voyez comme il trime, sue et peine<br />

avec violence<br />

Pour nos biens, notre sang et nos cités<br />

Le glaive courageux, sanglant, furieux<br />

Brillait et frappait, crachant <strong>de</strong>s<br />

étincelles<br />

Tremblement et soulèvement <strong>de</strong> la<br />

terre<br />

Eclairs et tonnerres, tout à l’envers ;<br />

Ecoutez les tambours espagnols !<br />

Ecoutez les trompettes du Maraen !<br />

Voyez comme il est en marche<br />

Pour occuper Bergen<br />

Berg op Zoom reste dévot,<br />

Arrête les troupes espagnoles ;<br />

Protège fidèlement<br />

Les arbres et les rivières <strong>de</strong> ce pays !<br />

Valerius’ Ne<strong>de</strong>rlandtsche Ge<strong>de</strong>nck-clanck [1626] (I,<br />

p. 204)


17. De dag staat stil<br />

De dag staat stil. Het land is beroerd.<br />

De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />

Trompetten schettren, stoeten gaan:<br />

gezang, gedans, gejoel, getoet:<br />

het vorstelijk Volk viert feest.<br />

Daar staat <strong>de</strong> gevier<strong>de</strong>.<br />

’t Wordt stil alom.<br />

Hij zal wat zeggen, horkt... Hoe<br />

mooi!!<br />

Geroep, gejuich, getier, gehuil,<br />

trompetten schettren, stoeten gaan...<br />

Ik voel me verbleeken, verbloe<strong>de</strong>n<br />

vergaan.<br />

De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />

trompetten schettren, stoeten gaan;<br />

<strong>de</strong> huizen zijn vol, <strong>de</strong> straten staan<br />

vol:<br />

het vorstelijk Volk viert feest.<br />

Geen kommer nu, geen zorgen. Op!<br />

Wij vieren Hém!... (hoe heet ie ook<br />

weer?)<br />

En wacht ons morgen <strong>de</strong> ou<strong>de</strong><br />

karwei<br />

van kommer vrij, van zorgen vrij!<br />

En hongert <strong>de</strong> vrouw en fluimt het<br />

kind<br />

wie heeft er zijn huis het mooiste<br />

gepint?<br />

Zes dagen werken, maar ’s Zondags<br />

niet;<br />

zes dagen slaaf, maar nu?<br />

Het Diet!<br />

Hoera!<br />

Geklonken, gedronken te zijner eer:<br />

Hém vieren we, Hém!... (hoe heet ie<br />

ook weer?)<br />

De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />

<strong>de</strong> trommels slaan, <strong>de</strong> stoeten gaan,<br />

<strong>de</strong> stoeten gaan, <strong>de</strong> trommels<br />

slaan,...<br />

<strong>de</strong> roes!<br />

<strong>de</strong> roes!<br />

Ik voel me zoo arm nu, ik, <strong>de</strong> rijke,<br />

ik voel me zoo zwak, zoo klein, zoo<br />

leeg...<br />

en niemand, die me helpen kàn!<br />

Zie! Zarathustra tiegt voorbij...<br />

Daar is een groot geweld in mij.<br />

Apothéose Quelconque, M.B. Le<strong>de</strong>gouwer.<br />

In: De Vlaamsche Gids, jrg. 10, nr. 1 [janvierfévrier<br />

1914]<br />

17. l e t eMp S S’eSt a rrê t é<br />

Le temps s’est arrêté. Le pays est<br />

agité.<br />

Les drapeaux flottent au vent ;<br />

Tonnent les trompettes, défilent les<br />

cortèges :<br />

chants, danses, à cors et à cris :<br />

le Peuple princier est à la fête.<br />

Voici venir l’honoré. Tous se taisent.<br />

Il va parler,… Tout en beauté !!<br />

On acclame, on crie, on pleure,<br />

tonnent les trompettes, défilent les<br />

cortèges…<br />

Je pâlis, me consume, me meurs.<br />

Les drapeaux flottent au vent ;<br />

tonnent les trompettes, défilent les<br />

cortèges :<br />

les maisons sont pleines, les rues sont<br />

pleines :<br />

le Peuple princier est à la fête.<br />

Plus <strong>de</strong> soucis. Hauts les cœurs !<br />

C’est Lui que nous fêtons !... (mais<br />

quel est son nom ?)<br />

Le labeur d’hier attendra <strong>de</strong>main<br />

finis les soucis et les tourments !<br />

La femme a faim, l’enfant est mala<strong>de</strong><br />

Qui a la plus belle maison ?<br />

Six jours <strong>de</strong> travail, pas le dimanche ;<br />

six jours esclave, et maintenant ?<br />

La Diète !<br />

Hourra !<br />

Trinquons, buvons en son honneur :<br />

C’est Lui que nous fêtons… (mais quel<br />

est son nom ?)<br />

Les drapeaux flottent au vent ;<br />

tonnent les trompettes, défilent les<br />

cortèges,<br />

défilent les cortèges, tonnent les<br />

trompettes, …<br />

l’ivresse !<br />

l’ivresse !<br />

Je me sens si pauvre, moi, le riche,<br />

je me sens si faible, si petit, si vi<strong>de</strong>…<br />

et personne ne peut m’ai<strong>de</strong>r !<br />

Voyez l’ombre <strong>de</strong> Zarathoustra<br />

planer...<br />

Une gran<strong>de</strong> violence <strong>de</strong> moi s’est<br />

emparée.<br />

Apothéose Quelconque, M.B. Le<strong>de</strong>gouwer. Dans: De<br />

Vlaamsche Gids, an. 10, nr. 1 [janvier-février 1914]


18. Het loze Visschertje<br />

Des winters als het regent zijn <strong>de</strong><br />

paadjes<br />

Diep ja diep zo diep da versta<strong>de</strong> ni<br />

En dan komt da looze vissertje al<br />

in da riet<br />

Met zijn nieuwe humvee safari-jeep<br />

Met zijne rijfstok, met zijne<br />

strijkstok<br />

Met zijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />

Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Mé zijne gele training aan<br />

Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />

Jaja<br />

Dat looze molenarinnetje<br />

Ging in haar <strong>de</strong>urtje staan met haar<br />

mooiste ro<strong>de</strong> botinnekes<br />

en een lekker kleedje aan<br />

opdat dat aardig vissertje niet<br />

voorbij haar heen zou gaan<br />

Met zijne rijfstok, met zijne<br />

strijkstok<br />

Met zijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />

Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Mé zijne gele training aan<br />

Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />

Jaja<br />

Wat heb ik u misdreven<br />

Wat heb ik u misdaan<br />

Opdat ik ni in vre<strong>de</strong><br />

Voorbij u heen kan gaan<br />

Ik heb een lief, ik zweer het<br />

En die heeft poen en een baan<br />

En ik heb u meer dan<br />

Vorige keer toch al terugbetaald<br />

Met mijne rijfstok, met mijne<br />

strijkstok<br />

Met mijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />

Met mijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Mé mijne gele training aan<br />

Met mijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />

Jaja<br />

G’hebt me niks misdreven<br />

G’hebt me niks misdaan<br />

Maar ge moet mij nog iets geven<br />

voor da<br />

G’hier weg kunt gaan<br />

Ga mee mé mij, mé mij mee naar<br />

boven<br />

Want daar kan die van ons d’r niks<br />

Van horen<br />

Jaja<br />

Van uwe rijfstok, van uwe strijkstok<br />

Van uwe lapzak, knapzak, stijfstok<br />

Met uwe gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Mé uwe gele training aan<br />

Met uwe gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />

Tekst: volkslied uit <strong>de</strong> 16e eeuw. Bewerking<br />

door Jeroen Perceval.<br />

1 8. l e pêcheur B a Din<br />

L’hiver quand il pleut, les sentiers sont<br />

profonds,<br />

si profonds qu’ils défient l’imagination<br />

Et le pêcheur badin se pointe dans les<br />

roseaux<br />

Avec son humvee <strong>de</strong> safari, tout neuf<br />

tout beau<br />

Avec son râteau, son filet<br />

Avec sa besace, son bâtonnet<br />

Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Avec son training jaune<br />

Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />

Ouioui<br />

La meunière coquine<br />

se mit à sa porte avec ses belles<br />

bottines rouges<br />

et une jolie robe<br />

pour que le beau pêcheur ne passe<br />

pas sans la voir<br />

Avec son râteau, son filet<br />

Avec sa besace, son bâtonnet<br />

Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Avec son training jaune<br />

Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />

Ouioui<br />

Que t’ai-je fait ?<br />

Quel tort t’ai-je causé ?<br />

Pour que je ne puisse passer en paix<br />

Devant chez toi ?<br />

J’ai une amie, je te le jure<br />

Elle a <strong>de</strong> l’argent et une situation<br />

Ne t’ai-je pas repayée<br />

Davantage que la fois passée ?<br />

Avec mon râteau, mon filet<br />

Avec ma besace, mon bâtonnet<br />

Avec mon training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Avec mon training jaune<br />

Avec mon training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />

Ouioui<br />

Tu ne m’as rien fait<br />

Tu ne m’as pas causé <strong>de</strong> tort<br />

Mais tu dois me rendre quelque chose<br />

Avant <strong>de</strong> partir<br />

Viens, monte avec moi<br />

Car là-haut, l’autre ne nous entendra<br />

pas<br />

Ouioui<br />

Avec ton râteau, ton filet<br />

Avec ta besace, ton bâtonnet<br />

Avec ton training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Avec ton training jaune<br />

Avec ton training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />

Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />

Texte: chanson populaire du 16e siècle. Adaptation par<br />

Jeroen Perceval.


19. Ik had een<br />

wapenbroe<strong>de</strong>r<br />

Ik had een wapenbroe<strong>de</strong>r,<br />

’n beter vond men niet.<br />

De trommel sloeg ten strij<strong>de</strong><br />

Hij ging aan mijne zij<strong>de</strong>,<br />

al zingend ’t zege lied,<br />

al zingend ’t zege lied.<br />

Een kogel kwam gevlogen.<br />

geldt het mij of geldt het dij ?<br />

Hem sloeg <strong>de</strong> wree<strong>de</strong> won<strong>de</strong>,<br />

hij viel voor mij ten gron<strong>de</strong>,<br />

als was ’t een stuk van mij,<br />

als was ’t een stuk van mij.<br />

Wil mij dijn hand noch reiken<br />

terwijl ik even laad.<br />

Kan dij mijn hand niet geven,<br />

blijfs du in ’t eeuwig leven,<br />

mijn beste kameraad,<br />

mijn beste kameraad.<br />

Tekst L. Uhland. Muziek Fr. Siccher (I, p. 256)<br />

1 9. j ’ava iS un c a M a r a De<br />

J’avais un camara<strong>de</strong><br />

De meilleur il n’en est pas<br />

Dans la paix et dans la guerre<br />

Nous allions comme <strong>de</strong>s frères<br />

Marchant d’un même pas.<br />

Marchant d’un même pas.<br />

Mais une balle siffle<br />

Qui <strong>de</strong> nous sera frappé ?<br />

Le voilà qui tombe à terre<br />

Il est là dans la poussière<br />

Mon cœur est déchiré.<br />

Mon cœur est déchiré.<br />

La main, il veut me prendre,<br />

Mais je charge mon fusil<br />

Adieu donc adieu mon frère<br />

Dans le ciel et sur la terre<br />

Soyons toujours unis.<br />

Soyons toujours unis.<br />

Texte L. Uhland. Musique Fr. Siccher (I, p. 256)


20. Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong><br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong><br />

En geniet van <strong>de</strong>ze ston<strong>de</strong><br />

Al tezamen, opgeruimd en blij<br />

Schuift wat dichterbij<br />

Denk niet aan die droeve dagen<br />

De storm en tegenslag<br />

Want <strong>de</strong> winter is allang voorbij<br />

Schuif wat dichterbij<br />

O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Zie <strong>de</strong> zon is terug gekomen<br />

En wij mogen samen ver<strong>de</strong>r dromen<br />

Van <strong>de</strong> zomer en <strong>de</strong>n blij<strong>de</strong> mei<br />

Schuif wat dichterbij<br />

O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Zing en wees blij, zing en wees blij<br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />

’t ou<strong>de</strong> jaar is afgelopen<br />

wij zijn blij, vol goe<strong>de</strong> hoop en<br />

het groot verlof is nu nabij<br />

Schuif wat dichterbij<br />

O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Waarheen we ook mogen varen<br />

We zullen in ons hart <strong>de</strong> eed<br />

bewaren<br />

Ga door ’t leven zij aan zij aan zij<br />

aan zij aan zij<br />

Dus schuif wat dichterbij<br />

O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Zing en wees blij, zing en wees blij<br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in het rond<br />

En geniet van <strong>de</strong>ze stond<br />

O vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, o vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Zing en wees blij, zing en wees blij<br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in het rond<br />

En geniet van <strong>de</strong>ze stond<br />

O vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, o vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Bewerking: <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>. Tekstfragmenten<br />

uit Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> (I, p. 272).<br />

Muziek: Oh children, Nick Cave.<br />

20. a MiS , v ene z D a nS l a ronDe<br />

Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />

Et savourez l’instant<br />

Tous ensemble, avec joie et entrain<br />

Venez, approchez<br />

Ne songez pas aux jours tristes<br />

A l’orage et aux déboires<br />

Car l’hiver est fini <strong>de</strong>puis longtemps<br />

Venez, approchez<br />

O Amis<br />

Voyez, le soleil est revenu<br />

Et nous pouvons nous remettre à<br />

rêver<br />

De l’été et du joli mois <strong>de</strong> mai<br />

Venez, approchez<br />

O Amis<br />

Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />

Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />

L’année est écoulée<br />

Nous sommes joyeux, pleins<br />

d’espoir et<br />

Les gran<strong>de</strong>s vacances sont proches<br />

Venez, approchez<br />

O Amis<br />

Quel que soit notre chemin<br />

Nous gardons en nos cœurs le<br />

serment<br />

Dans la vie, serrons-nous les cou<strong>de</strong>s<br />

Approchez donc<br />

O Amis<br />

Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />

Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />

Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />

Et savourez l’instant<br />

O amis, ô amis<br />

O Amis<br />

Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />

Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />

Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />

Et savourez l’instant<br />

O amis, ô amis<br />

Adaptation: <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>. Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong><br />

Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> (I, p. 272). Musique: Oh<br />

children, Nick Cave.


21. Speech Kardinaal<br />

Dames en heren, mijn dochters, mijn allerliefste vriendin<br />

Evelien Beulemans.<br />

Vanaf vandaag rid<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kroon.<br />

Ons gelief<strong>de</strong> kleine België, zo trouw aan God, zo trots in<br />

al zijn va<strong>de</strong>rlandslief<strong>de</strong>,<br />

Zo groot in zijn Koning en zijn regering, bloedt.<br />

In een tijd waarin alles in <strong>de</strong>ze wereld letterlijk op zijn<br />

kop staat,<br />

De hele beschaving in anarchie dreigt te verzinken,<br />

Blijft u als een rots in <strong>de</strong> branding overeind.<br />

Op <strong>de</strong>ze ge<strong>de</strong>nkwaardige dag waarop wij dankzij uw<br />

vrijgevigheid<br />

Voor dit heerlijke avondmaal aan tafel mochten<br />

aanschuiven<br />

Geef ik u in naam van zijne Majesteit <strong>de</strong> Koning <strong>de</strong>r<br />

Belgen,<br />

Het ereteken van Rid<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Kroon.<br />

Allerbeste Mevrouw Beulemans;<br />

Mijn allerliefste vriendin Evelien.<br />

Met dit symbolische gebaar wil onze gelief<strong>de</strong> vorst<br />

hul<strong>de</strong> brengen aan een voorbeeldig, beschei<strong>de</strong>n en<br />

e<strong>de</strong>lmoedig leven.<br />

Is diegene die niet merkt dat België gegroeid is wel een<br />

patriot ?<br />

Wie van ons zou <strong>de</strong> moed hebben om <strong>de</strong> laatste bladzij<strong>de</strong><br />

van onze geschie<strong>de</strong>nis te verscheuren?<br />

Wie van ons kijkt niet met trots naar <strong>de</strong> luisterrijke roem<br />

van ons getek<strong>en<strong>de</strong></strong> va<strong>de</strong>rland?<br />

Onze koning staat bij ons allen in hoog aanzien, helemaal<br />

boven aan <strong>de</strong> morele lad<strong>de</strong>r.<br />

Hoezeer zijn <strong>de</strong> va<strong>de</strong>rlandslief<strong>de</strong> van ons leger, <strong>de</strong><br />

heldhaftigheid van onze koning en onze gelief<strong>de</strong><br />

koningin, die ons met haar goe<strong>de</strong> ziel steeds weer weet<br />

te raken, ons tot voorbeeld en steun!<br />

Laten wij het glas heffen op <strong>de</strong> verdiensten van onze<br />

gelief<strong>de</strong> vriendin, Mevrouw Evelien Beulemans.<br />

Tekstfragmenten uit: Jeroom en Benzamien (TV-bewerking Ernest Claes,<br />

BRT, 1966) en D.J. Mercier, Patriotisme et endurance, Lettre pastorale<br />

Noël 1914.<br />

2 1 . DiScour S c a rDin a l<br />

Mesdames et messieurs, mes filles, ma très chère amie<br />

Evelien Beulemans.<br />

Dès à présent chevalier ou chevalière <strong>de</strong> l’ordre <strong>de</strong> la<br />

couronne.<br />

Notre chère petite Belgique, si fidèle à Dieu, si fière dans<br />

son patriotisme,<br />

Si gran<strong>de</strong> dans son Roi et dans son gouvernement, elle<br />

saigne.<br />

Dans cette époque où tout dans ce mon<strong>de</strong> est littéralement<br />

bouleversé,<br />

Ou toute la civilisation menace <strong>de</strong> s’effondrer dans<br />

l’anarchie,<br />

Vous restez soli<strong>de</strong> comme un rocher.<br />

En ce jour mémorable où votre générosité,<br />

nous a permis d’assister à cet excellent dîner<br />

Au nom <strong>de</strong> sa Majesté le roi <strong>de</strong>s Belges,<br />

je vous décerne l’insigne <strong>de</strong> chevalier <strong>de</strong> l’ordre <strong>de</strong> la<br />

couronne.<br />

Ma très chère Madame Beulemans;<br />

Ma très chère amie Evelien.<br />

Par ce geste symbolique notre souverain bien-aimé<br />

a voulu rendre hommage à une vie exemplaire, mo<strong>de</strong>ste<br />

et généreuse.<br />

Est-il un patriote qui ne sente que la Belgique a grandi ?<br />

Qui <strong>de</strong> nous aurait le courage <strong>de</strong> déchirer la <strong>de</strong>rnière<br />

page <strong>de</strong> notre histoire ?<br />

Qui <strong>de</strong> nous ne contemple pas avec fierté le rayonnement<br />

<strong>de</strong> la gloire <strong>de</strong> la patrie meurtrie ?<br />

Notre roi est dans l’estime <strong>de</strong> tous, au sommet <strong>de</strong><br />

l’échelle morale.<br />

Que le patriotisme <strong>de</strong> notre armée, que l’héroïsme <strong>de</strong><br />

notre roi, <strong>de</strong> notre reine bien-aimée,<br />

si touchante dans sa gran<strong>de</strong> âme nous servent <strong>de</strong> stimulant<br />

et <strong>de</strong> soutien !<br />

Et nous levons ce verre au mérite <strong>de</strong> notre très chère amie,<br />

Madame Evelien Beulemans.<br />

Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Jeroom en Benzamien (Adaptation télé Ernest Claes, BRT, 1966) et<br />

D.J. Mercier, Patriotisme et endurance, Lettre pastorale Noël 1914.


22. Dankwoord<br />

Monseigneur, zijne eminentie.<br />

U die aangesteld bent als tussenpersoon<br />

voor het toekennen van <strong>de</strong>ze<br />

hoge on<strong>de</strong>rscheiding.<br />

Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zussen, zoon, ik kan<br />

slechts één woord uitspreken.<br />

Ik ben té ontroerd om meer te<br />

zeggen, dus slechts één woord:<br />

bedankt.<br />

Dank aan onze gelief<strong>de</strong> vorst,<br />

koning <strong>de</strong>r Belgen.<br />

Maar in <strong>de</strong> eerste plaats, dank aan<br />

God, Die hul<strong>de</strong> wil<strong>de</strong> brengen aan<br />

mijn voorbeeldige leven.<br />

Heer, ge<strong>de</strong>nk uw Lief<strong>de</strong> en ons<br />

Volk.<br />

Bezoek onze gouwen, waar <strong>de</strong><br />

stempel van het verle<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n<br />

onvergankelijken glans draagt van<br />

Uw grootheid, Uw liefelijkheid en<br />

Uw overvloed.<br />

Heer, wij zijn een trouweloos<br />

geslacht maar dwing ons gelaat zich<br />

naar U te keren, herken in ons het<br />

Vlaan<strong>de</strong>ren van Uw hart!<br />

Maak ons waardig tot <strong>de</strong> opdracht<br />

waarmee Gij ons gezegend hebt<br />

on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> volkeren, herstel in ons<br />

het bewustzijn van onze a<strong>de</strong>llijke<br />

afkomst en het verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsbesef<br />

tegenover <strong>de</strong> toekomst.<br />

Wij vragen U voor Vlaan<strong>de</strong>ren het<br />

brood om te leven, het vuur om te<br />

beminnen, het geheim en <strong>de</strong> bereidschap<br />

U trouw te dienen,<br />

Uw wil te kennen, Uw wet ten<br />

uitvoer te brengen, en naar Uw<br />

god<strong>de</strong>lijk Inzicht te leven.<br />

Op dit keerpunt <strong>de</strong>r tij<strong>de</strong>n bid<strong>de</strong>n wij<br />

U: wees <strong>de</strong> Droom onzer jeugd, <strong>de</strong><br />

Eer van onze mannen en vrouwen,<br />

<strong>de</strong> Blijdschap van onze gezinnen, en<br />

<strong>de</strong> Heerlijkheid van ons geslacht.<br />

Opdat wij, Kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>s Lichts, uw<br />

naam zou<strong>de</strong>n mogen belij<strong>de</strong>n en<br />

vre<strong>de</strong> oogsten voor het mensdom,<br />

dat zon<strong>de</strong>r U valt, maar met U<br />

verheven wordt tot het geheim van<br />

Uw aanbid<strong>de</strong>lijke Drie-eenheid in<br />

alle eeuwigheid.<br />

Amen<br />

Tekstfragmenten uit: Jeroom en Benzamien<br />

(TV-bewerking Ernest Claes, BRT, 1966) en<br />

Gebed voor Vlaan<strong>de</strong>ren, Reninca, Wassend<br />

getij, 1945.<br />

2 2 . a c t ion De gr â ce<br />

Monseigneur, son éminence.<br />

Vous qui êtes désigné à servir d’intermédiaire<br />

<strong>de</strong> cette haute distinction.<br />

Mes chers amis, mes sœurs, mon fils,<br />

je n’ai qu’un seul mot à vous dire.<br />

Je suis trop émue pour vous en dire<br />

davantage, un seul mot: merci.<br />

Merci a notre cher souverain le roi <strong>de</strong>s<br />

Belges.<br />

Mais, merci avant tout à Dieu, qui<br />

a voulu rendre hommage à ma vie<br />

exemplaire.<br />

Seigneur, n’oublie pas notre Amour ni<br />

notre Peuple. Viens dans nos régions,<br />

où l’empreinte du passé porte l’éclat<br />

impérissable <strong>de</strong> ta Gran<strong>de</strong>ur, <strong>de</strong> ta<br />

Douceur et <strong>de</strong> ton Abondance.<br />

Seigneur, nous sommes infidèles mais<br />

force nos visages à se tourner vers Toi<br />

reconnais en nous la Flandre <strong>de</strong> Ton<br />

cœur !<br />

Rends-nous dignes <strong>de</strong> la mission par<br />

laquelle Tu nous as bénis entre les<br />

peuples redonne-nous la conscience<br />

<strong>de</strong> nos nobles origines et la responsabilité<br />

face à l’avenir.<br />

Nous Te <strong>de</strong>mandons, pour la Flandre,<br />

le pain <strong>de</strong> la vie, le feu <strong>de</strong> l’amour, le<br />

mystère et la fidélité pour Te servir, <strong>de</strong><br />

connaître Ta volonté, d’exécuter Ta loi,<br />

et <strong>de</strong> vivre pour comprendre le <strong>de</strong>ssein<br />

Divin.<br />

En ce tournant dans l’histoire, nous Te<br />

prions: sois le Rêve <strong>de</strong> notre jeunesse,<br />

l’Honneur <strong>de</strong> nos hommes et <strong>de</strong> nos<br />

femmes, la Joie <strong>de</strong> nos familles, et la<br />

Spl<strong>en<strong>de</strong></strong>ur <strong>de</strong> notre peuple.<br />

Pour que nous, Enfants <strong>de</strong> la Lumière,<br />

professons Ton nom et récoltions la<br />

paix pour l’humanité, qui sans Toi<br />

s’écroule, mais avec Toi s’élève jusqu’au<br />

mystère <strong>de</strong> ton adorable Trinité pour<br />

l’éternité.<br />

Amen<br />

Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Jeroom en Benzamien (Adaptation<br />

télé Ernest Claes, BRT, 1966) et Gebed voor Vlaan<strong>de</strong>ren,<br />

Reninca, Wassend getij, 1945.


23. De trommel slaat<br />

De trommel slaat <strong>de</strong> fluiten gaat<br />

De wind ontvouwt <strong>de</strong> vanen<br />

En flink op stap het knapenschap<br />

Komt zingend langs <strong>de</strong> banen<br />

Hoezee hoezee<br />

Hoezee hoezee<br />

En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Storm op zee<br />

De trommel slaat <strong>de</strong> fluiten gaat<br />

De wind ontvouwt <strong>de</strong> vanen<br />

En in ‘t verschiet nog dreunt het lied<br />

Der knapen langs <strong>de</strong> banen<br />

Hoezee hoezee<br />

Hoezee hoezee<br />

En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Storm op zee<br />

Ruimt <strong>de</strong> baan al waar wij gaan !<br />

Fransche ratten ! Rolt uw matten !<br />

Wij ook gaan <strong>de</strong> vijand slaan !<br />

Ja-a-a-a-a-h !<br />

Hoezee hoezee<br />

Hoezee hoezee<br />

En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />

Storm op zee<br />

Tekst: Albrecht Ro<strong>de</strong>nbach. Muziek: Remi<br />

Ghesquière (I, p. 126)<br />

2 3. t onne l e ta MBour<br />

Tonne le tambour, jouent les flûtes<br />

Le vent déploie les étendards<br />

Marche le cortège <strong>de</strong>s gaillards<br />

En chantant par les rues<br />

Voyez voyez<br />

Voyez voyez<br />

Le fulmar déploie ses ailes<br />

Le fulmar en plein ciel<br />

Tempête en mer<br />

Tonne le tambour, jouent les flûtes<br />

Le vent déploie les étendards<br />

Au loin résonne encore le chant<br />

Des gaillards dans les rues<br />

Voyez voyez<br />

Voyez voyez<br />

Le fulmar déploie ses ailes<br />

Le fulmar en plein ciel<br />

Tempête en mer<br />

Nous voilà, dégagez, place !<br />

Rats français ! Roulez vos paillasses !<br />

Nous aussi allons casser <strong>de</strong> l’ennemi !<br />

Oui-i-i-i-i-h !<br />

Voyez voyez<br />

Voyez voyez<br />

Le fulmar déploie ses ailes<br />

Le fulmar en plein ciel<br />

Tempête en mer<br />

Texte: Albrecht Ro<strong>de</strong>nbach. Musique: Remi Ghesquière<br />

(I, p. 126)<br />

24. De zwarte leeuw<br />

van Vlaan<strong>de</strong>ren<br />

Ziet gij <strong>de</strong>n zwarten leeuw niet<br />

rijzen<br />

Zoo fier op ‘t trotse gou<strong>de</strong>n veld ?<br />

Ziet gij zijn forsche reuze klauwen<br />

Waarvan een slag <strong>de</strong>n vijand velt ?<br />

Ziet gij zijn bloedge oogen gloeien ?<br />

Ziet gij zijn maan zoo breed verward ?<br />

Die leeuw is onze leeuw van<br />

Vlaandren<br />

Die rustend nog <strong>de</strong> wereld tart !<br />

Die leeuw is onze leeuw van<br />

Vlaandren,<br />

Die rustend nog <strong>de</strong> wereld tart.<br />

Hij sloeg zijn klauwen op het Oosten<br />

En ‘t oosterheir vloog siddrend heen<br />

Zijn klauw verniel<strong>de</strong> d’halve mane<br />

van d’ongetem<strong>de</strong>n Sarazeen<br />

Dan toog hij we<strong>de</strong>r naar het Westen<br />

En schonk hun dapperheid ten loon<br />

Aan d’onversaagdsten zijner zonen<br />

Een konings – of een keizerskroon<br />

Aan d’onversaagdsten zijner zonen<br />

Een konings – of een keizerskroon<br />

Hij sluimert nu <strong>de</strong>r Walen<br />

Koning Beknell’hem<br />

Vrij in ijzren band<br />

Hij sture nu zijn rooversb<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

Tot op <strong>de</strong>s leeuwen va<strong>de</strong>rland !<br />

Maar zoo <strong>de</strong> leeuw ontwaakt<br />

Gij roovren wordt ge allen<br />

Door zijn klauw verscheurd<br />

Dan wordt uw trotsche witte lelie<br />

Door hem met bloed en slijk<br />

besmeurd !<br />

Dan wordt uw trotsche witte lelie<br />

Door hem met bloed en slijk<br />

besmeurd !<br />

Tekst: onbekend<br />

Muziek: J. De Laet (I, p. 148)<br />

24 . l e l ion noir De fl a nDre<br />

Ne vois-tu pas se dresser le lion noir<br />

Si noble dans le champ fier et doré ?<br />

Vois-tu ses griffes géantes et<br />

puissantes<br />

Qui terrassent l’ennemi d’un seul<br />

coup ?<br />

Vois-tu luire ses yeux sanglants ?<br />

Vois-tu son ample crinière en<br />

bataille ?<br />

Ce lion est notre lion <strong>de</strong> Flandre<br />

Qui, même au repos, défie le mon<strong>de</strong> !<br />

Ce lion est notre lion <strong>de</strong> Flandre<br />

Qui, même au repos, défie le mon<strong>de</strong>.<br />

De ses griffes, il a lacéré l’Orient<br />

Et le seigneur <strong>de</strong> l’Est a fui en<br />

tremblant<br />

Ses griffes ont déchiré la <strong>de</strong>mi-lune<br />

Des Sarrasins indomptés<br />

Puis il est retourné à l’Occi<strong>de</strong>nt<br />

Et a donné pour leur bravoure<br />

Aux valeureux d’entre ses fils<br />

Une couronne <strong>de</strong> roi ou d’empereur<br />

Aux valeureux d’entre ses fils<br />

Une couronne <strong>de</strong> roi ou d’empereur<br />

Il endort maintenant la Wallonie<br />

Roi Coince-le<br />

Libre dans ses rets <strong>de</strong> fer<br />

Il envoie ses troupes <strong>de</strong> pillards<br />

Jusque dans la patrie du lion !<br />

Mais le lion va se réveiller<br />

Et vous pillards, vous tous,<br />

Serez déchirés par sa griffe<br />

Alors, votre fier lys blanc<br />

Il le souillera <strong>de</strong> boue et <strong>de</strong> sang !<br />

Alors, votre fier lys blanc<br />

Il le souillera <strong>de</strong> boue et <strong>de</strong> sang !<br />

Anonyme.<br />

Muziek: J. De Laet (I, p. 148)


25. Het Leeger<br />

Het leeger is het siembolum <strong>de</strong>s vaa<strong>de</strong>rlants. Het bestaat<br />

uit piejoten, vliegmaksienen, paar<strong>de</strong>n, kaanons, oordonanssen,<br />

foeraazemagazijnen, Braabassons, zoekligten<br />

en soepe mee ballekes <strong>de</strong>n zondag.<br />

Het leeger woont in <strong>de</strong>n kaazere en moet geen huisuur<br />

betaalen.<br />

Het leeger is ook noch het sierrad van het lant en dient<br />

om muuziek te speelen, <strong>de</strong> moonementen in te huuldigen,<br />

mee <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>rmijssens te vrijen, or<strong>de</strong> en tugt te leeren<br />

liefebben.<br />

Ie<strong>de</strong>reen kan soldaat wor<strong>de</strong>n als hij maar twee beenen<br />

en twee armen eeft. Een hooft is ook toegelaaten. Maar<br />

zon<strong>de</strong>r is t’ best. Hoe min<strong>de</strong>r dat er op uw lijf staat hoe<br />

min<strong>de</strong>r dat z’ er kunnen afschgieten. Want nen goe<strong>de</strong>n<br />

soldaat dient om naar te schgieten. Daarom is hij an<strong>de</strong>rs<br />

gekleet als <strong>de</strong> burgers omdat ge hem ooveral zout kunen<br />

van tusschgenschgieten. Er zijn twee soortten doo<strong>de</strong><br />

soldaaten, bek<strong>en<strong>de</strong></strong> en onbek<strong>en<strong>de</strong></strong>. De bek<strong>en<strong>de</strong></strong> zijn <strong>de</strong><br />

goetkopste. Nen steen mee ul<strong>de</strong>rn naam op en ze zijn<br />

koontent, maar <strong>de</strong> onbek<strong>en<strong>de</strong></strong> moeten een graf ebben<br />

mee boekees en eewigen eelektriek.<br />

Den dierekteur van het leeger noemt men nen zeenaral.<br />

Dendienen kun<strong>de</strong> kennen aan zijn romaties en aan zijn<br />

200 t.h. invaaliediteit. Hij zit op een paart en kan geen<br />

vlaams.<br />

Nen zeeneral dient niet om naar te schgieten gelijk nen<br />

simpelen soldat.<br />

Daarvoor draagen <strong>de</strong> kaanons noch niet ver genoech.<br />

De geliefste beezigheit van <strong>de</strong> zeenerals noemt men <strong>de</strong>n<br />

oorloch.<br />

Nen oorloch is altijt regtvaardich en als ge t’ niet gelooft<br />

zulen <strong>de</strong> zandarms het u eksplikkeeren. Als nen soldat<br />

per ongeluk blijft leeven in <strong>de</strong>n oorloch en dat ze maar<br />

zijn been afschgieten krijgt hij een an<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> plats en<br />

als ze hem gans dootschgieten gat hij sebiet naar <strong>de</strong>n<br />

eemel.<br />

T’ is dus al winst dat er aan is.<br />

Daarom noemen <strong>de</strong> biskoppen dat <strong>de</strong>n eiligen oorloch.<br />

Moest ie<strong>de</strong>reen soldat zijn t’ waare van ‘t zelfs gedaan<br />

mee <strong>de</strong>n slegten tijt en <strong>de</strong> werkelosheit.<br />

Vivan t’ leeger en die t’ an<strong>de</strong>rs zegt liegt.<br />

Tekst: Richard Minne. In: Koekoek, [1934]<br />

25 . l’a rMée<br />

L’armée est le symbole <strong>de</strong> la patrie. Elle se compose <strong>de</strong><br />

pilotes, <strong>de</strong> machines volantes, <strong>de</strong> chevaux, <strong>de</strong> canons,<br />

d’ordonnances, <strong>de</strong> réserves fourragères, <strong>de</strong> Brabançons, <strong>de</strong><br />

projecteurs et <strong>de</strong> soupe aux boulettes le dimanche.<br />

L’armée habite à la caserne, sans verser le moindre loyer.<br />

L’armée est aussi la parure du pays et sert à jouer <strong>de</strong> la<br />

musique, à inaugurer les monuments, à célébrer les messes<br />

<strong>de</strong>s enfants, à faire aimer l’ordre et la discipline.<br />

Tout le mon<strong>de</strong> peut <strong>de</strong>venir soldat du moment qu’il a <strong>de</strong>ux<br />

jambes et <strong>de</strong>ux bras. Une tête, c’est permis aussi. Mais<br />

sans, c’est mieux. Moins vous avez sur le corps, moins ils<br />

savent vous tirer <strong>de</strong>ssus. Parce qu’un bon soldat, ça sert<br />

à tirer <strong>de</strong>ssus. C’est pour ça qu’il n’est pas habillé comme<br />

les civils, pour qu’on le reconnaisse partout et qu’on puisse<br />

tirer <strong>de</strong>ssus. Il y a <strong>de</strong>ux sortes <strong>de</strong> soldats, les connus et les<br />

inconnus. Les connus sont les moins chers. Une pierre avec<br />

leur nom <strong>de</strong>ssus et ils sont contents, mais les inconnus, il<br />

leur faut une tombe avec <strong>de</strong>s bouquets et <strong>de</strong> l’électricité<br />

pour l’éternité.<br />

Le directeur <strong>de</strong> l’armée s’appelle un général. On le reconnaît<br />

à ses rhumatismes et à son invalidité à 200 pour cent. Il est<br />

toujours à cheval et il ne parle pas flamand.<br />

Un général, il ne sert pas à se faire tirer <strong>de</strong>ssus comme un<br />

simple soldat.<br />

Les canons ne portent pas assez loin.<br />

L’activité préférée du général s’appelle la guerre.<br />

Une guerre est toujours juste, et si vous ne me croyez pas,<br />

les gendarmes vous l’expliqueront. Si par malchance, un<br />

soldat survit à la guerre et qu’il n’a perdu qu’une jambe,<br />

on lui en donne une <strong>de</strong> remplacement, et s’il se fait abattre<br />

pour <strong>de</strong> bon, il va tout droit au ciel.<br />

C’est tout bénéfice.<br />

C’est pour ça que les évêques appellent ça une guerre<br />

sainte.<br />

Si tout le mon<strong>de</strong> était soldat, finis les jours difficiles et le<br />

chômage.<br />

Vive l’armée et celui qui dit le contraire, il ment.<br />

Texte: Richard Minne. Dans: Koekoek, [1934]


26. Morgenrood<br />

Morgenrood, morgenrood<br />

Spelt m’ allicht een vroege dood<br />

Als <strong>de</strong> krijgstrompetten klinken<br />

Zal <strong>de</strong> strijd mij wreed verminken<br />

Mij en menig kameraad<br />

Onverwacht, onverwacht<br />

Wordt mijn levensloop volbracht<br />

Gisteren nog te paard gestegen<br />

Straks op ‘t slagveld neergezegen<br />

Morgen reeds in ’t kille graf<br />

Kalm en stil, kalm en stil<br />

Voeg ’k mij naar God’s heil’gen wil<br />

Daarom zal ik moedig strij<strong>de</strong>n<br />

Kan ‘k <strong>de</strong> wre<strong>de</strong> dood niet mij<strong>de</strong>n<br />

‘k Sterf als dapper ruitersman<br />

Vrij naar het Duits van W. Hauff (II, p. 221)<br />

26. aurore<br />

Aurore, aurore<br />

M’annonce l’approche <strong>de</strong> la mort<br />

Quand les trompettes clameront<br />

Les combats me mutileront<br />

Moi et <strong>de</strong> nombreux camara<strong>de</strong>s<br />

Soudaine et sans pitié<br />

La mort va me faucher<br />

Hier encore à cheval<br />

Bientôt gisant sur le champ <strong>de</strong><br />

bataille<br />

Demain dans la tombe glacée<br />

Avec calme et sérénité<br />

Je me plie à Dieu, à sa sainte volonté<br />

Et je vais me battre, féroce<br />

Je ne peux éviter la mort atroce<br />

Je meurs en brave cavalier<br />

Interprétation libre <strong>de</strong> l’allemand <strong>de</strong> W. Hauff (II,<br />

p. 221)<br />

27. Manifest <strong>de</strong>r<br />

communistische jeugd<br />

“Manifest <strong>de</strong>r communistische<br />

jeugd”<br />

Terwijl <strong>de</strong> granaatscherven uiteenspetten<br />

boven <strong>de</strong> hoof<strong>de</strong>n onzer<br />

moe<strong>de</strong>rs wer<strong>de</strong>n wij geboren.<br />

Wij zoog<strong>de</strong>n <strong>de</strong> borst en <strong>de</strong> reuk van<br />

het bloed.<br />

Wij zagen onze va<strong>de</strong>rs vertrekken<br />

in ‘n uniform uit ‘n weener<br />

operette en terugkomen met prima<br />

kunstbenen.<br />

Wij hoor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> priesters spreken<br />

over lief<strong>de</strong> terwijl in hun ogen<br />

blonk <strong>de</strong> haat.<br />

Wij lazen over evangelische zuiverheid<br />

terwijl onze zusters hunne<br />

rokken optrokken voor ‘n stuk<br />

sjokola<strong>de</strong>.<br />

Wij zijn <strong>de</strong> naoorlogse jeugd<br />

<strong>de</strong> naamloze jeugd van alle lan<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> jeugd die niet lacht,<br />

niet weent,<br />

niet haat,<br />

niet mint.<br />

De jeugd dor als <strong>de</strong> wassen mannequins<br />

uit ‘n groot bazaar.<br />

Kurt Köhler, Baltazar Krull’s hart zingt<br />

maneschijn, [1933]<br />

2 7. M a nife S t e De l a<br />

jeune SSe coMMuniS t e<br />

“Manifeste <strong>de</strong> la jeunesse communiste”<br />

Nous sommes nés alors que les éclats<br />

d’obus explosaient au-<strong>de</strong>ssus <strong>de</strong><br />

nos têtes.<br />

Nous tétions le sein et l’o<strong>de</strong>ur du<br />

sang.<br />

Nous voyions partir nos pères, vêtus<br />

d’un uniforme d’une opérette<br />

viennoise et revenir avec <strong>de</strong>s jambes<br />

artificielles parfaites.<br />

Nous entendions les prêtres parler<br />

d’amour pendant que dans leurs<br />

yeux luisait la haine.<br />

Nous lisions la pureté évangélique<br />

pendant que nos sœurs relevaient<br />

leurs jupes pour un morceau <strong>de</strong><br />

chocolat.<br />

Nous sommes la jeunesse d’aprèsguerre<br />

la jeunesse anonyme <strong>de</strong> tous les pays<br />

la jeunesse qui ne rit pas,<br />

ne pleure pas,<br />

ne hait pas,<br />

n’aime pas.<br />

La jeunesse terne comme les mannequins<br />

<strong>de</strong> cire d’un grand bazar.<br />

Kurt Köhler, Baltazar Krull’s hart zingt maneschijn,<br />

[1933]


28. O Kerstnacht<br />

O kerstnacht schoner dan <strong>de</strong> dagen<br />

Hoe kan Hero<strong>de</strong>s ’t licht verdragen<br />

Dat in uw duisternisse blinkt<br />

En wordt gevierd en aangebe<strong>de</strong>n<br />

Zijn hoogmoed luistert naar geen<br />

re<strong>de</strong>n<br />

Hoe schel die in zijn oren klinkt<br />

Hij poogt d’onnoosle te vernielen<br />

Door ’t vermoor<strong>de</strong>n van onnoosle<br />

zielen<br />

En weckt een sta<strong>de</strong>n land geschry<br />

In Bethlehem en op <strong>de</strong>n acker<br />

En maakt <strong>de</strong> geest van Rachel<br />

wakker<br />

Die waeren gaat door beemd en wei<br />

Dan na ’t westen dan na ’t oosten<br />

Wie zal die droeve moe<strong>de</strong>r troosten<br />

Nu zij haar lieve kin<strong>de</strong>rs <strong>de</strong>rft<br />

Nu zij die ziet in ’t bloed versmoren<br />

Al eer ze nauwelijks zijn geboren<br />

En zo veel zwaar<strong>de</strong>n rood geverfd<br />

Bedrukte Rachel schort dit waeren<br />

Uw kin<strong>de</strong>rs sterven martelaren<br />

En eersteling van het zaad<br />

Dat uit uw bloed begint te groeien<br />

En heerlijk tot Gods eer zal groeien<br />

En door geen wreedheid en vergaat<br />

Tekst uit Von<strong>de</strong>l’s Gysbrecht van Aemstel<br />

[1637], melodie uit iets latere tijd (I, p. 24)<br />

28. Ô nui t De noël<br />

Ô nuit <strong>de</strong> Noël plus douce que les<br />

jours<br />

Comment Héro<strong>de</strong> supporte-t-il la<br />

lumière<br />

Qui brille dans tes ténèbres<br />

Et est célébrée et adorée<br />

Son orgueil n’écoute pas la raison<br />

Même si elle résonne violemment dans<br />

sa tête<br />

Il tente d’exterminer les innocents<br />

En massacrant les âmes innocentes<br />

Il plonge dans les larmes et les cris<br />

Bethléem et les champs et le pays<br />

Et réveille l’esprit <strong>de</strong> Rachel<br />

Qui erre par monts et par vaux<br />

Après l’ouest, après l’est<br />

Qui consolera la mère affligée<br />

Privée <strong>de</strong> ses chers enfants<br />

Qu’elle voit étouffés dans le sang<br />

Avant même qu’ils ne soient nés<br />

Et tant <strong>de</strong> glaives teintés <strong>de</strong> rouge<br />

Rachel cesse d’errer<br />

Tes enfants meurent en martyrs<br />

Voilà le premier-né<br />

Qui grandit <strong>de</strong> ton sang<br />

Et grandira dans la gloire <strong>de</strong> Dieu<br />

À l’abri <strong>de</strong> la cruauté et du trépas.<br />

Texte <strong>de</strong> Von<strong>de</strong>l, Gysbrecht van Aemstel [1637], mélodie<br />

<strong>de</strong> pério<strong>de</strong> antérieure (I, p. 24)<br />

29. Lief<strong>de</strong> gaf u duizend<br />

namen<br />

Lief<strong>de</strong> gaf u duizend namen<br />

Groot en e<strong>de</strong>l, schoon en zoet<br />

Maar geen een die ’t hert van<br />

Vlaan<strong>de</strong>ren<br />

Even hoog verblij<strong>de</strong>n doet<br />

Als <strong>de</strong> naam o moe<strong>de</strong>r maagd<br />

Dien gij in ons landje draagt<br />

Schoner klinkt hij dan al d’an<strong>de</strong>ren<br />

Onze Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

Onze Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

Waar men gaat langs Vlaamsche<br />

wegen<br />

Ou<strong>de</strong> hoeve, huis of tronk<br />

Komt men u, Maria tegen<br />

Staat uw beeltenis te pronk<br />

Lacht ons toe uit lin<strong>de</strong>groen<br />

Bloemenkrans of blij festoen<br />

Moge ´t nimmer hier veran<strong>de</strong>ren<br />

O gij Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

O gij Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

Blijf in het Vlaamsche herte tronen<br />

Als <strong>de</strong> hoogste koningin<br />

Als <strong>de</strong> beste moe<strong>de</strong>r wonen<br />

In elk Vlaamsche huisgezin<br />

Sta ons bij in alle nood<br />

Nu en in het uur <strong>de</strong>s doods<br />

Ons, uw kind´ren en ook <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren<br />

Liefste Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

Liefste Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />

Volkslied (II, p.60)<br />

2 9. l’a Mour vouS a Donné<br />

Mil l e noMS<br />

L’amour t’a donné mille noms<br />

Gran<strong>de</strong> et noble, belle et douce<br />

Mais aucun ne réjouit autant<br />

Le cœur <strong>de</strong>s Flamands<br />

Que le nom, ô sainte vierge<br />

Que tu portes dans notre région<br />

Il est le plus doux <strong>de</strong> tous<br />

Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />

Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />

Où que nous mènent les chemins<br />

flamands<br />

Vieille ferme, maison ou souche<br />

On t’y rencontre Marie<br />

Partout, ton effigie<br />

Nous sourit, ornée <strong>de</strong> tilleul<br />

Ou <strong>de</strong> couronnes <strong>de</strong> fleurs<br />

Fais qu’il en soit toujours ainsi<br />

O toi Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />

O toi Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />

Demeure dans le cœur flamand<br />

Comme la plus gran<strong>de</strong> <strong>de</strong>s reines<br />

Comme la meilleure <strong>de</strong>s mères<br />

Dans chaque foyer flamand<br />

Apporte-nous le réconfort<br />

Maintenant et à l’heure <strong>de</strong> notre mort<br />

A nous, tes enfants, et aux autres<br />

Notre Dame <strong>de</strong> Flandre bien-aimée<br />

Notre Dame <strong>de</strong> Flandre bien-aimée<br />

Chanson populaire (II, p.60)


30. O Jesu<br />

O Jesu, nu <strong>de</strong> dagtaak is volbracht,<br />

Kom ik u wenschen goe<strong>de</strong>nnacht<br />

En ik leg in uw han<strong>de</strong>n warm en stil,<br />

Mijn arme hart en mijn goe<strong>de</strong>n wil.<br />

O Jesu, laat <strong>de</strong> rust van <strong>de</strong>zen nacht<br />

Voor al uw Knapen mild zijn en<br />

zacht<br />

Bewaar hunne zielen en hun hart<br />

Voor alle schaduw van kwaad of<br />

smart.<br />

En als we morgen met een frischen<br />

lach<br />

Weer opstaan voor een rijkeren dag,<br />

Kom Gij in het brood dat blijdschap<br />

voedt,<br />

Met uwen glimlach ons tegemoet.<br />

Tekst: E.P. Mon<strong>de</strong>n S.J. (I, p. 96)<br />

30. Ô jé SuS<br />

Ô Jésus, le labeur du jour est fini<br />

Je viens te souhaiter une bonne nuit<br />

Et je dépose dans tes mains chau<strong>de</strong>s<br />

et apaisées<br />

Mon pauvre cœur et ma bonne<br />

volonté<br />

Ô Jésus, que le repos <strong>de</strong> cette nuit<br />

Soit bon et doux pour toutes tes<br />

brebis<br />

Préserve leur âme et leur cœur<br />

De toute ombre <strong>de</strong> mal ou <strong>de</strong> douleur<br />

Et quand nous nous lèverons <strong>de</strong>main<br />

Riant, prêts pour un nouveau et riche<br />

matin<br />

Viens dans le pain qui nourrit<br />

l’allégresse<br />

Viens à nous en souriant avec<br />

tendresse.<br />

Texte: E.P. Mon<strong>de</strong>n S.J. (I, p. 96)<br />

We hebben alles in het werk gesteld<br />

om <strong>de</strong> rechthebb<strong>en<strong>de</strong></strong>n van <strong>de</strong><br />

teksten en lie<strong>de</strong>ren te vermel<strong>de</strong>n.<br />

Mochten er nog rechthebb<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />

zijn die niet vermeld wer<strong>de</strong>n in dit<br />

lie<strong>de</strong>rboek, gelieve KVS te contacteren.<br />

Nous avons tout mis en œuvre pour<br />

mentionner les auteurs <strong>de</strong>s textes et<br />

<strong>de</strong>s chansons. Si jamais ils restent <strong>de</strong>s<br />

auteurs qui ne sont pas mentionnés<br />

dans ce chansonnier, veuillez contacter<br />

le KVS.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!