Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw
Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw
Singhet ende weSet Vro - Rick de Leeuw
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
L i e d e r b o e k / C h a n s o n n i e r<br />
<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong><br />
<strong>weSet</strong> <strong>Vro</strong>
NL / Noot van <strong>de</strong> vertalers: De<br />
vertalingen zijn vrije adaptaties van<br />
<strong>de</strong> gedichten en lie<strong>de</strong>ren.<br />
De paginavermeldingen on<strong>de</strong>raan <strong>de</strong><br />
liedjesteksten verwijzen<br />
naar het lie<strong>de</strong>rboek “<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong><br />
weset vro”<br />
I. Uitgave KSA Jong-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Drukkerij “Hooger Op” Arendonk<br />
[1940]<br />
II. Uitgave Boekhan<strong>de</strong>l Die Grael<br />
[Drukjaar onbekend]<br />
EEn uitgavE van dE / unE édition du<br />
Koninklijke Vlaamse Schouwburg, Brussel.<br />
druk / imprimé par<br />
Drukkerij Buroform, Zandvoortstraat 6, 2800 Mechelen.<br />
vErtaling / traduction<br />
Monique Nagielkopf, Sara De Buyser (Milesgroup), David Dufour<br />
lay out + Foto's/ graphismE + photos<br />
timothee redkitten _ www.redkitten.be<br />
Foto liEd 6 / photo chanson 6<br />
Saskia Van<strong>de</strong>rstichele<br />
koninklijkE vlaamsE schouwburg<br />
arduinkaai 7, quai aux piErrEs dE taillE<br />
1000 brussEl/bruxEllEs<br />
www.kvs.bE<br />
FR // Note <strong>de</strong>s traducteurs: Les<br />
traductions sont <strong>de</strong>s adaptations<br />
libres <strong>de</strong>s poèmes et <strong>de</strong>s chansons.<br />
Les indications <strong>de</strong> pages en-<strong>de</strong>ssous<br />
<strong>de</strong>s textes a<br />
au chansonnier “<strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset<br />
vro / Chantez et soyez joyeux”<br />
I. Édition KSA Jong-Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Imprimerie “Hooger Op” Arendonk<br />
[1940]<br />
II. Édition Boekhan<strong>de</strong>l Die Grael<br />
[Année d’impression inconnue]<br />
KVS i.S.M. Union SUSpecte<br />
<strong>Singhet</strong><br />
<strong>en<strong>de</strong></strong><br />
<strong>weSet</strong><br />
<strong>Vro</strong><br />
/ chantez et<br />
Soyez joyeUx
EgiE / misE En scènE Ruud Gielens<br />
actEurs-zangErs / comédiEns-chantEurs Hai<strong>de</strong>r Al Timimi, Rik Debonne, Katrien<br />
Declercq, <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>, Rudi Genbrugge, Amber Goethals, Tom Kets, Jeroen<br />
Perceval, Dett Peyskens, Nele Van <strong>de</strong>n Broeck, Geert Vandyck, Evelien Van<br />
Hamme, Moura<strong>de</strong> Zeguendi<br />
vEndElzwaaiErs / dansEurs dEs drapEaux An Clauwaert, Olivier Djamba Olwa, Gustavo<br />
Miranda<br />
scEnograFiE / scénographiE Ruud Gielens & Ann Weckx<br />
kostuumontwErp / concEption costumEs Ann Weckx<br />
lichtontwErp / concEption lumièrE Ruud Gielens<br />
dramaturgiE / dramaturgiE Ivo Kuyl<br />
muzikalE lEiding / dirEction musicalE Zouhaïr Ben Chikha<br />
vocalE coaching / coaching vocal Rik Debonne<br />
tEkstadviEs / consEillEr à la rédaction dE tExtEs Matthijs De Rid<strong>de</strong>r<br />
rEgiEassistEntiE / assistantE à la misE En scènE Inge Floré<br />
assistEntE kostuumontwErp / assistantE concEption costumEs Nathalie Douxfils<br />
productiElEiding / En chargE dE production Lieven Symaeys<br />
tEchnischE lEiding / dirEction tEchniquE Gérard Maraite<br />
licht / lumièrE Marc De Boelpaep<br />
gEluid / son Steven Lorie<br />
kap + grimE / coiFFurE + maquillagE Annie Vermeiren<br />
naaistEr kostuums mEisjEs / costumièrE costumEs FillEs Annet De Wil<strong>de</strong><br />
klEEdstEr / habillEusE Claudine Bogemans<br />
dEcorbouw / décor Atelier KVS<br />
initiatiE En chorEograFiE vEndElzwaaiEn / initiation Et chorégraphiE dansEs dEs drapEaux<br />
Herman Buyl (Flago Vlagkunst Haaltert)<br />
mEt dank aan / mErci à Chiro Duffel Oost<br />
productiE / production KVS<br />
coproductiE / coproduction Union Suspecte<br />
KVS_BoL<br />
<strong>de</strong>c./<strong>de</strong>c. 2006 — 22 23 26 27 28 29 — 20:00<br />
— 30 — — — — — — 15:00<br />
Maa./Mar. 2007 — 03 04 — — — — — 20:00<br />
<strong>Singhet</strong><br />
In lief<strong>de</strong> dient naast al het<br />
troostend moois ook het klein<br />
gebrek met warm hart gekoesterd<br />
Vergeet, vergooi, verzwijg het niet,<br />
het verdriet,<br />
met dikke drup en ruwe hand<br />
geschreven op <strong>de</strong> binnenwan<strong>de</strong>n<br />
van dit ou<strong>de</strong> land<br />
Daar waar zompig en zwaar als<br />
door vette<br />
klei het leven moeizaam zijn wre<strong>de</strong><br />
wegen ploegt<br />
zweemt <strong>de</strong> ware schoonheid,<br />
ontwaakt een nieuwe dag<br />
<strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong><br />
Singhe t<br />
En amour il faut, outre tout<br />
le beau lénifiant aussi chérir<br />
<strong>de</strong> tout cœur le petit défaut<br />
N’oubliez, ne jetez, ne taisez pas<br />
le chagrin,<br />
à grosse goutte et main ru<strong>de</strong><br />
écrit sur les parois intestines <strong>de</strong> ce<br />
vieux pays<br />
Là où, bourbeuse et pesante comme<br />
<strong>de</strong> grasse<br />
glaise, la vie creuse ses sillons<br />
cruels,<br />
regorge la vie, s’éveille un nouveau<br />
jour<br />
<strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>
De Speelt ekSt k a n a f w i jk en va n De hier<br />
a f geDruk t e t ekSt<br />
/ l e t e x t e Du l i v re t peux ê t re Différen t<br />
Du t e x t e Du Spec ta cl e<br />
Inhoud / sommairE<br />
1. Nu sijt wellecome / Te voilà le bienvenu<br />
2. Maria die zou<strong>de</strong> naar Bethlehem gaan / Marie à Bethléem se rendit<br />
3. Onomatopeeënmedley / Pot-pourri d’onomatopées<br />
4. Klokje / L’horloge<br />
5. Evangelie van Lucas / L’évangile <strong>de</strong> Luc<br />
6. Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren heb ik hartelijk lief / J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />
7. In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw / En Flandre le ciel bleu flamboie<br />
8. Ik ben een blomme / Je suis une fleur<br />
9. De Duitser / L’Allemand<br />
10. De Vlaamse ziel / L’âme flaman<strong>de</strong><br />
11. Aanhoort, ick sal beghinnen / Oyez, je vais commencer<br />
12. 11 juli speech en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro / Discours 11 juillet et<br />
préface <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro<br />
13. Een mezennestje / Le nid <strong>de</strong> mésanges<br />
14. Mijn moe<strong>de</strong>rke / Ma petite mère<br />
15. Een sneeuwwit vogeltje / Un oiseau blanc comme neige<br />
16. Merck toch hoe sterck / Voyez combien il œuvre avec puissance<br />
17. De dag staat stil / Le temps s’est arrêté<br />
18. Het loze visschertje / Le pêcheur badin<br />
19. Ik had een wapenbroe<strong>de</strong>r / J’avais un camara<strong>de</strong><br />
20. Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> / Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />
21. Speech Kardinaal / Discours Cardinal<br />
22. Dankwoord / Action <strong>de</strong> grâce<br />
23. De trommel slaat / Tonne le tambour<br />
24. De zwarte leeuw van Vlaan<strong>de</strong>ren / Le lion noir <strong>de</strong> Flandre<br />
25. Het Leeger / L’armée<br />
26. Morgenrood / Aurore<br />
27. Manifest <strong>de</strong>r communistische jeugd / Manifeste <strong>de</strong> la jeunesse communiste<br />
28. O Kerstnacht / Ô Nuit <strong>de</strong> Noël<br />
29. Lief<strong>de</strong> gaf u duizend namen / L’amour vous a donné mille noms<br />
30. O Jesu / Ô Jésus
1. Nu sijt wellecome<br />
Nu sijt wellecome, Jesu lieven Heer,<br />
Gij komt van alsoo hoge,<br />
van al soo veer,<br />
Nu sijt wellecome van <strong>de</strong>n hoghen<br />
hemel neer,<br />
Hier al in dit aertrijck sijt gij gesien<br />
noyt meer, Kyrieleis !<br />
Christe, Kyrieleison, laat ons<br />
singhen blij<br />
Daermeed oock onse leisen<br />
beghinnen vrij.<br />
Jesus is geboren op <strong>de</strong>n heilighen<br />
kerstnacht,<br />
Van een maghet reine, die hoogh<br />
moet sijn geacht, Kyrieleis !<br />
D’Her<strong>de</strong>rs op <strong>de</strong>n vel<strong>de</strong> hoor<strong>de</strong>n een<br />
nieuw liedt,<br />
Dat Jesus was geboren, sij wisten<br />
‘t niet :<br />
Gaet aen ge<strong>en<strong>de</strong></strong>r straten en ghij sult<br />
hem vin<strong>de</strong>n klaer :<br />
Bethlem is <strong>de</strong> ste<strong>de</strong> daer ‘t is geschiet<br />
voorwaer, Kyrieleis.<br />
D’Heylige drie koon’ghen uijt sco<br />
verren landt,<br />
Sij sochten onsen Heere met<br />
offerhandt,<br />
S’offer<strong>de</strong>n ootmoe<strong>de</strong>lick myrh<br />
wieroock <strong>en<strong>de</strong></strong> goudt<br />
T’eeren van <strong>de</strong>n kin<strong>de</strong> dat alle dinck<br />
behoudt, Kyrieleis.<br />
Tekst en melodie naar een handschrift van<br />
1600 (I, p.11)<br />
1 . t e voil à l e Bien v enu<br />
Te voilà bienvenu, Jésus le fils <strong>de</strong> Dieu<br />
De si haut <strong>de</strong> si loin à nous tu viens<br />
Te voilà qui <strong>de</strong>scends du haut <strong>de</strong>s<br />
cieux<br />
Car sur notre terre, tu n’es point.<br />
Kyrie eleison !<br />
Christ, Kyrie eleison, chantons avec<br />
bonheur<br />
Et libres, entonnons nos hymnes avec<br />
ar<strong>de</strong>ur<br />
Jésus est né par cette sainte nuit<br />
D’une vierge immaculée, qu’elle soit<br />
bénie.<br />
Kyrie eleison !<br />
Les bergers aux champs oient un<br />
chant nouveau<br />
Qui dit : Jésus est né ! – ce sont les<br />
premiers mots.<br />
Allez <strong>de</strong> par les rues et vous le<br />
trouverez !<br />
Bethléem est la ville où tout cela s’est<br />
passé.<br />
Kyrie eleison.<br />
Les trois rois mages viennent <strong>de</strong><br />
lointains pays,<br />
Ils cherchent notre Seigneur, les bras<br />
remplis<br />
Lui offrent <strong>de</strong> la myrrhe, <strong>de</strong> l’or et <strong>de</strong><br />
l’encens<br />
En honneur <strong>de</strong> l’enfant, Sauveur <strong>de</strong><br />
toutes gens.<br />
Kyrie eleison.<br />
Texte et mélodie d’après un manuscrit <strong>de</strong> 1600 (I, p.11)<br />
2. Maria die zou<strong>de</strong> naar<br />
Bethlehem gaan<br />
Maria die zou<strong>de</strong> naar Bethlehem<br />
gaan<br />
Kerstavond voor <strong>de</strong> noene<br />
Sint Joseph zou<strong>de</strong> met haar gaan<br />
Om haar <strong>de</strong> weg te tonen<br />
Het hageld’ en ’t sneeuw<strong>de</strong> en ’t miek<br />
er zo koud<br />
De rijm lag op <strong>de</strong> daken<br />
Sint Joseph tegen Maria sprak<br />
Maria wat zullen wij maken<br />
Maria die zei<strong>de</strong> ik ben er zo moe<br />
Laat ons een weinig rusten<br />
Laat ons nog een weinig ver<strong>de</strong>r gaan<br />
Aan een huizeken zullen wij rusten<br />
Zij kwamen, een weinig ver<strong>de</strong>r<br />
gegaan,<br />
Tot aan een boeren schure<br />
’t Is daar waar heer Jezus geboren<br />
werd<br />
En daar sloten noch vensters noch<br />
<strong>de</strong>uren<br />
Tekst uit Hasselt, melodie uit het Prieel <strong>de</strong>r<br />
Geestelicker [1609] (I, p.7)<br />
2 . M a rie à Be t hl éeM Se<br />
renDi t<br />
Marie à Bethléem se rendit<br />
La veille <strong>de</strong> Noël avant midi<br />
Saint Joseph l’accompagnerait<br />
Pour lui montrer le chemin<br />
Il grêlait, il neigeait et tout était si<br />
froid<br />
La rosée recouvrait les toits<br />
Saint Joseph dit alors à Marie<br />
Marie, qu’allons-nous faire ?<br />
Marie dit : Je suis tellement fatiguée<br />
Il faut que je puisse me reposer<br />
Continuons encore un peu<br />
Trouvons un endroit où nous réfugier.<br />
Un peu plus loin ils sont arrivés<br />
À une petite étable ouverte à tous<br />
vents<br />
Et c’est là que Jésus est né<br />
Là où il n’y avait ni porte, fenêtre,<br />
auvent.<br />
Texte <strong>de</strong> Hasselt, mélodie du Prieel <strong>de</strong>r Geestelicker<br />
[1609] (I, p.7)
3. Onomatopeeënmedley<br />
Op eenen boom een koekoek,<br />
Sim- sa- la- dim, bom- bam sa- ladom,<br />
sa-la-dim.<br />
Op eenen boom een koekoek zat.<br />
Daar kwam een jonge jager,<br />
sim-sa-la- dim, bom-bam sa-la dom,<br />
sa-la-dim.<br />
Daar kwam een jonge jager aan.<br />
Hij schoot <strong>de</strong>n armen koek-koek,<br />
Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />
sa-la-dim.<br />
Vive la peperbusse,<br />
Vive la Spa, tra-la-la-la, gize, gaze,<br />
Gouze, rom- flon-flou-ze, tra-<strong>de</strong>-ra<strong>de</strong>-ra.<br />
Kadé kadollekikeda<br />
Laberdie laberda laberdonia<br />
Cecilia<br />
Tiritomba tiritomba<br />
Fal<strong>de</strong>rie fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>ropsasa<br />
Tiritomba tiritomba<br />
Fal<strong>de</strong>rie fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>ropsasa<br />
Schiet spoe-le, sjer-re bek-ke spoel-<br />
Zal djik-ke djak-ke ker-re-kol-tjes,<br />
klits-klets !<br />
En ze koch-ten één pond sa vie-ren.<br />
Singing jaja joepiajé<br />
Singing jaja joepiajé<br />
Tekstfragmenten uit: Op eenen boom een<br />
koekoek (I, p 273), Er was een wuve die<br />
spon, Er kwam een boer uit Zwitserland, Vier<br />
weverkes (I, p. 298)<br />
3. p o t-pourri<br />
D’onoM at opée S<br />
Dans un arbre un coucou<br />
Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la-dom,<br />
sa-la-dim.<br />
Dans un arbre se tenait un coucou.<br />
C’est alors qu’un jeune chasseur<br />
sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />
sa-la-dim.<br />
C’est alors qu’un jeune chasseur<br />
arriva.<br />
Il tira le pauvre coucou<br />
Sim-sa-la-dim, bom-bam sa-la dom,<br />
sa-la-dim.<br />
Vive la poivrière,<br />
Vive la Spa, tra-la-la-la, guize, gaze,<br />
Gouze, rom flon flou ze, tra-<strong>de</strong>-ra<strong>de</strong>-ra.<br />
Kadé kadollekikeda<br />
Laberdie laberda laberdonia<br />
Cécilia<br />
Tiritomba tiritomba<br />
Fal<strong>de</strong>ri fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>rop-sassa<br />
Tiritomba tiritomba<br />
Fal<strong>de</strong>ri fal<strong>de</strong>ra fal<strong>de</strong>rop-sassa<br />
Tire la chevillette la bobinette cherra<br />
Tchic tchac, cliquetis-clac, clic-clac !<br />
Et ils achetèrent une livre à eux<br />
quatre.<br />
Et chantons oui oui youp ya yé<br />
Et chantons oui oui youp ya yé<br />
Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Op eenen boom een koekoek (I, p<br />
273), Er was een wuve die spon, Er kwam een boer uit<br />
Zwitserland, Vier weverkes (I, p. 298)<br />
4. Klokje<br />
‘Zoals het klokje thuis tikt, tikt het<br />
nergens.’<br />
Men zegt dat er een grond van<br />
waarheid schuilt in alle spreuken<br />
en gezeg<strong>de</strong>n, maar <strong>de</strong>ze is manifest<br />
onwaar. Zoals het klokje thuis tikt,<br />
tikt het namelijk overal. En waar<br />
dat niet het geval is, waar het klokje<br />
wérkelijk thuis tikt zoals het nergens<br />
an<strong>de</strong>rs tikt, daar is beslist wat met<br />
het klokje aan <strong>de</strong> hand.<br />
Uit: Zoals het klokje thuis tikt...Patricia De<br />
Martelaere, Verrassingen, Meulenhoff, 1997<br />
4 . l’horl oge<br />
« L’horloge ne tinte nulle part comme<br />
elle tinte dans notre maison. »<br />
On dit qu’il y a un fond <strong>de</strong> vérité dans<br />
tous les dictons et proverbes, mais<br />
c’est manifestement faux. Car l’horloge<br />
tinte dans notre maison comme<br />
elle tinte partout. Et si ce n’est pas<br />
le cas, si l’horloge tinte dans notre<br />
maison comme nulle part ailleurs,<br />
c’est que, manifestement, l’horloge est<br />
déréglée.<br />
De: Zoals het klokje thuis tikt… Patricia De Martelaere,<br />
Verrassingen, Meulenhoff, 1997
5. De geboorte van Jezus.<br />
Evangelie van Lucas<br />
In <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Zoon en <strong>de</strong> Heilige Geest,<br />
amen.<br />
In die tijd kondig<strong>de</strong> keizer Augustus een <strong>de</strong>creet af dat<br />
alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven.<br />
Deze eerste volkstelling vond plaats tij<strong>de</strong>ns het bewind<br />
van Quirinius, Gouverneur van Syrië. Ie<strong>de</strong>reen ging<br />
op weg om zich te laten inschrijven, ie<strong>de</strong>r naar <strong>de</strong><br />
plaats waar hij vandaan kwam. Jozef ging van <strong>de</strong> stad<br />
Nazareth in Galilea naar Ju<strong>de</strong>a, naar <strong>de</strong> stad van David<br />
die Bethlehem heet - aangezien hij van David afstam<strong>de</strong><br />
- om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn<br />
aanstaan<strong>de</strong> vrouw, die zwanger was. Terwijl ze daar<br />
waren, brak <strong>de</strong> dag van haar bevalling aan, en ze bracht<br />
een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkel<strong>de</strong><br />
hem in een doek en leg<strong>de</strong> hem in een voe<strong>de</strong>rbak, omdat<br />
er voor hen geen plaats was in <strong>de</strong> herberg. Niet ver<br />
daarvandaan brachten her<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> nacht door in het veld,<br />
ze hiel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wacht bij hun kud<strong>de</strong>. Opeens stond er een<br />
engel van <strong>de</strong> Heer bij hen en wer<strong>de</strong>n ze omgeven door het<br />
stral<strong>en<strong>de</strong></strong> licht van <strong>de</strong> Heer, zodat ze hevig schrokken.<br />
Maar <strong>de</strong> engel zei tegen hen: “Wees niet bang, want ik<br />
kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met<br />
grote vreug<strong>de</strong> zal vervullen: vandaag is in <strong>de</strong> stad van<br />
David voor jullie een red<strong>de</strong>r geboren. Hij is <strong>de</strong> messias,<br />
<strong>de</strong> Heer. Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen<br />
een pasgeboren kind vin<strong>de</strong>n dat in een doek gewikkeld<br />
in een voe<strong>de</strong>rbak ligt”.<br />
En plotseling voeg<strong>de</strong> zich bij <strong>de</strong> engel een groot hemels<br />
leger dat God prees met <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n: “Eer aan God in<br />
<strong>de</strong> hoogste hemel en vre<strong>de</strong> op aar<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> mensen van<br />
goe<strong>de</strong> wil”.<br />
In <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> Zoon en <strong>de</strong> Heilige Geest,<br />
amen.<br />
Bijbel, Evangelie van Lucas 2:1-11<br />
5 . l a n a iSS a nce De jé SuS.<br />
e va ngil e De l uc<br />
Au nom du père, du fils et du saint-esprit, amen.<br />
En ce temps là parut un édit <strong>de</strong> César Auguste, ordonnant<br />
<strong>de</strong> recenser toute la terre. Ce premier recensement eut lieu<br />
sous Quirinius, Gouverneur <strong>de</strong> Syrie. Et tous allaient se<br />
faire recenser, chacun dans sa ville. Joseph aussi, venant<br />
<strong>de</strong> Galilée, <strong>de</strong> la ville <strong>de</strong> Nazareth, monta en Judée, à la ville<br />
<strong>de</strong> David appelée Bethléem - car il était <strong>de</strong> la maison et <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>scendance <strong>de</strong> David pour se faire recenser avec Marie,<br />
son épouse, qui était enceinte. Or il advint, pendant qu’ils<br />
étaient là, que s’accomplit le temps où elle <strong>de</strong>vait enfanter.<br />
Et elle enfanta son premier-né; elle l’emmaillota et le<br />
coucha dans une crèche, car il n’y avait pas <strong>de</strong> place pour<br />
eux à l’hôtellerie. Il y avait dans ces parages <strong>de</strong>s bergers qui<br />
campaient et veillaient la nuit pour gar<strong>de</strong>r leurs troupeaux.<br />
Et voici que l’Ange du Seigneur se trouva <strong>de</strong>vant eux, et<br />
la Gloire du Seigneur resplendit autour d’eux. Et ils furent<br />
saisis d’une gran<strong>de</strong> crainte.<br />
Mais l’ange leur dit : «Ne craignez pas: car voici que je vous<br />
annonce une gran<strong>de</strong> joie, qui sera pour tout le peuple: il vous<br />
est né aujourd’hui un Sauveur, qui est le Messie Seigneur,<br />
dans la ville <strong>de</strong> David. Et voici le signe qui vous est donné:<br />
vous trouverez un nouveau-né emmailloté et couché dans<br />
une crèche. »<br />
Et soudain, il y eut avec l’ange une foule <strong>de</strong> l’armée <strong>de</strong>s<br />
cieux, qui louait Dieu en disant: « Gloire à Dieu au plus<br />
haut <strong>de</strong>s cieux, et paix sur la terre aux hommes <strong>de</strong> bonne<br />
volonté. » Au nom du père, du fils et du saint-esprit, amen.<br />
Bible, Evangile <strong>de</strong> Luc 2:1-11
6. Mijn Vlaandren<br />
heb ik hartlijk lief<br />
Mijn Vlaandren heb ik hartlijk lief<br />
Mijn Vlaandren heb ik hartlijk lief<br />
Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren bovenal<br />
Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren bovenal<br />
Dat is ’t refrein, ’t is het lief<strong>de</strong>-lied<br />
Dat ik nooit vergeten zal<br />
Dat is ’t refrein, ‘t is het lief<strong>de</strong>-lied<br />
Dat ik nooit vergeten zal<br />
Des morgens, als <strong>de</strong> zonne lacht<br />
Des morgens, als <strong>de</strong> zonne lacht<br />
Dan zing ik blij, vol lust<br />
Dan zing ik blij, vol lust<br />
Zoo zalig als <strong>de</strong>n braven man<br />
Die vrouw en kindren kust<br />
Zoo zalig als <strong>de</strong>n braven man<br />
Die vrouw en kindren kust<br />
En ‘k droom dan, ‘k droom van roem<br />
en macht<br />
En ‘k droom dan, ‘k droom van roem<br />
en macht<br />
En eeuwen gaan voorbij<br />
En eeuwen gaan voorbij<br />
En dreunend klinkt het Schild en<br />
Vriend<br />
En ik zie mijn Vlaan<strong>de</strong>ren vrij<br />
En dreunend klinkt het Schild en<br />
Vriend<br />
En ik zie mijn Vlaan<strong>de</strong>ren vrij<br />
Gedicht Theofiel Coopman. Muziek G.T.<br />
Antheunis (I, p 158)<br />
6 . j ’a iMe M a fl a nDre<br />
De t ou t Mon cœur<br />
J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />
J’aime ma Flandre <strong>de</strong> tout mon cœur<br />
Ma Flandre avant tout<br />
Ma Flandre avant tout<br />
C’est le refrain, c’est le chant d’amour<br />
Que jamais je n’oublierai<br />
C’est le refrain, c’est le chant d’amour<br />
Que jamais je n’oublierai<br />
Le matin, quand le soleil sourit<br />
Le matin, quand le soleil sourit<br />
Je chante gaiement, plein d’entrain<br />
Je chante gaiement, plein d’entrain<br />
Heureux comme le brave homme<br />
Qui embrasse sa femme et ses enfants<br />
Heureux comme le brave homme<br />
Qui embrasse sa femme et ses enfants<br />
Et je rêve, je rêve <strong>de</strong> gloire et <strong>de</strong><br />
puissance<br />
Et je rêve, je rêve <strong>de</strong> gloire et <strong>de</strong><br />
puissance<br />
Et les siècles passent<br />
Et les siècles passent<br />
Et il résonne le « Schild en Vriend »<br />
Et je vois ma Flandre libre<br />
Et il résonne le « Schild en Vriend »<br />
Et je vois ma Flandre libre.<br />
Poème Theofiel Coopman. Musique G.T. Antheunis<br />
(I, p 158)
7. In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw<br />
In Vlaan<strong>de</strong>ren blinkt <strong>de</strong> hemel blauw<br />
gelijk op alle stran<strong>de</strong>n;<br />
In Vlaan<strong>de</strong>ren straalt<br />
<strong>de</strong> morgendauw,<br />
gelijk in an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n<br />
De maan bij ons is geen godin,<br />
maar ’t beeld <strong>de</strong>r zuivere Maagd,<br />
<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> zoete min,<br />
wier ’t Vlaamse hart behaagt.<br />
Lijk el<strong>de</strong>rs riekt <strong>de</strong> roos hier goed,<br />
hier klinkt <strong>de</strong>r vogelen taale<br />
en Philomele zingt er zoet,<br />
al heet zij nachtegale<br />
De jonge wiedster galmt heur lied,<br />
van ’s morgens vroeg aan ’t polken<br />
en ze antwoordt die ze niet en ziet:<br />
<strong>de</strong> leeuwerik in <strong>de</strong> wolken.<br />
De Vlaming on<strong>de</strong>r ‘t dak van strooi,<br />
er valt geen wijn te drinken,<br />
toch ziet hij, rond zijn vogelkooi<br />
zijn rijpe druiven blinken.<br />
En haalt men uit die druif alhier<br />
geen wijn, voor valse go<strong>de</strong>n<br />
in Vlaan<strong>de</strong>ren pinkelt<br />
’t Vlaamse bier,<br />
uit e<strong>de</strong>l zaad gezo<strong>de</strong>n.<br />
O lan<strong>de</strong>ke! O zij maar kleen :<br />
niet groter zou ‘k u geren;<br />
en ‘k zie u – zulk en is er géénen<br />
‘k zie u toch zo geren !<br />
Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren!<br />
dat en moogt gij, noch<br />
en zult gij nooit veran<strong>de</strong>ren,<br />
onleugenachtig heet gij nog:<br />
‘het katholieke Vlaan<strong>de</strong>ren !’<br />
Mijn Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
spreekt een eigen taal;<br />
God gaf elk land <strong>de</strong> zijne,<br />
en, laat ze rijk zijn, laat ze kaal:<br />
ze is Vlaams, en ze is <strong>de</strong> mijne !<br />
Ze is Vlaams,<br />
en die zijn Vlaams veracht,<br />
<strong>de</strong> taal van die verdwijne,<br />
verdwijn’ hem,<br />
met <strong>de</strong> sprekenskracht:<br />
ze is Vlaams, en ze is <strong>de</strong> mijne !<br />
Sta op dan !<br />
’t Vrije Vlaamse lied !<br />
geen valse dichtpatronen<br />
geen vreem<strong>de</strong>, oneigen klanken: niet<br />
als christen-Vlaamse tonen !<br />
Tekst: Guido Gezelle. Uit: Dichtoefeningen<br />
[1858]<br />
7. en fl a nDre l e ciel Bl eu fl a MBoie<br />
En Flandre<br />
Le ciel bleu flamboie<br />
Comme sur tous les rivages<br />
En Flandre la rosée chatoie<br />
Comme dans tous les pays<br />
Chez nous la lune n’est pas une<br />
déesse<br />
Mais l’image <strong>de</strong> la Vierge pure<br />
La mère du tendre amour<br />
Qui remplit les cœurs flamands<br />
Comme ailleurs, ici la rose sent bon<br />
Ici retentit la langue <strong>de</strong>s oiseaux<br />
Et Philomèle y pousse son doux chant<br />
Même si son nom est rossignol<br />
La jeune sarcleuse chante à tue-tête<br />
Binant la terre dès le matin<br />
Et répond à celle qu’elle ne voit pas<br />
L’alouette dans les nuages<br />
Le Flamand sous son toit <strong>de</strong> chaume,<br />
N’a pas <strong>de</strong> vin à boire<br />
Pourtant il voit, près <strong>de</strong> son colombier<br />
Ses grappes mûres reluire<br />
Et du raisin, on ne tire ici<br />
Pas <strong>de</strong> vin pour <strong>de</strong> faux dieux<br />
En Flandre brasille la bière flaman<strong>de</strong><br />
Du noble grain brassé<br />
Ô petit pays ! Ô reste petit :<br />
Je ne te voudrais pas plus grand<br />
Comme toi il n’y en a qu’un<br />
D’amour je t’aime tant !<br />
Ma Flandre ! Et même si tu le pouvais<br />
Jamais tu ne changerais<br />
Et sans mentir t’appellerais encore :<br />
« La Flandre catholique ».<br />
Ma Flandre parle sa propre langue<br />
Dieu en a donné une à chaque pays,<br />
Et qu’elle soit riche ou qu’elle soit<br />
fruste :<br />
Elle est flaman<strong>de</strong> et elle est mienne !<br />
Elle est flaman<strong>de</strong>, et qui méprise son<br />
flamand<br />
Que sa langue disparaisse<br />
Qu’il disparaisse aussi, par la force <strong>de</strong><br />
ces mots<br />
Elle est flaman<strong>de</strong> et elle est mienne !<br />
Lève-toi, alors !<br />
Libre hymne flamand !<br />
Pas <strong>de</strong> fausses rimes<br />
Pas <strong>de</strong> sons impropres et étrangers :<br />
rien<br />
Que <strong>de</strong>s tons chrétiens et flamands !<br />
Texte: Guido Gezelle. De: Dichtoefeningen [1858]
8. Ik ben een blomme<br />
Ik ben een blomme<br />
ik bloeië voor uw ogen<br />
Ik blaak van ’t zonnegezwoeg<br />
en van ’t pogen<br />
Zo gij mij schepselken<br />
in ’t leven wilt dogen<br />
Ik strijd en vecht en<br />
leg mij ne<strong>de</strong>r bij ’t grote<br />
bij <strong>de</strong> wil van <strong>de</strong> go<strong>de</strong>n<br />
als ’t zo moet zijn<br />
dan zal ’t zo wezen<br />
zoals er zomers zijn<br />
zon<strong>de</strong>r zon aan <strong>de</strong> zee<br />
en als ik er iets<br />
aan kan veran<strong>de</strong>ren<br />
zal ik <strong>de</strong> strijd niet vrezen<br />
ik zie u geerne<br />
Hemel hemel<br />
maakt m’n herte sterk<br />
als staal als steen als<br />
kerkewerk<br />
als <strong>de</strong> taal van <strong>de</strong> zee, als ’t<br />
hemelzwerk<br />
opdat het on<strong>de</strong>r ’t lij<strong>de</strong>n<br />
on<strong>de</strong>r ’t steken van pijlen<br />
niet week wordt en weggeschroeid<br />
van’t menig morsig mensgemoei<br />
van om ter meeste om ter goeist<br />
hemel hemel<br />
maakt m’n herte groots<br />
Als ’t spansel boven d’aar<strong>de</strong><br />
haren bar<strong>en<strong>de</strong></strong>n schoot<br />
als d’ haven waar er zwanen<br />
zich laven on<strong>de</strong>r ’t laken<br />
van ’t avondlijk rood<br />
opda ’k niet eerst moet krijgen<br />
om te kunnen geven<br />
opda ’k eerst leer zwijgen<br />
om te kunnen spreken<br />
Wanneer ik sterven zal<br />
van uw onsterflijkheid en<br />
ik in scherven val<br />
na leef en lij<strong>de</strong>n<br />
hoop ik dat ik geven kan<br />
ene letsten lach<br />
van een tevre<strong>de</strong>n man<br />
dien het beste gaf<br />
van z’n gebeente aan<br />
<strong>de</strong> zon <strong>de</strong> maan en<br />
<strong>de</strong> wereld tesaam<br />
aan uw schil<strong>de</strong>rschone<br />
lichtvorstin<br />
dat ik mij van al wat doods is<br />
nu ontbind<br />
en dat ik zal<br />
voorwaarts hebben gedragen<br />
mijn kruisbanier<br />
door goe<strong>de</strong> en kwa<strong>de</strong> dagen<br />
en om te helpen<br />
mijn huis verliet<br />
ik zie u geerne<br />
ik zie u geerne<br />
Tekst Jeroen Perceval, gebaseerd op: Ego flos,<br />
O heere maakt mijn herte sterck van Guido<br />
Gezelle [1898]<br />
8. je SuiS une fl eur<br />
Je suis une fleur<br />
Je fleuris <strong>de</strong>vant vos yeux<br />
Du soleil je rayonne<br />
L’ar<strong>de</strong>ur, et je m’efforce,<br />
Petite créature,<br />
D’être tolérée en vie.<br />
Je me bats et je lutte<br />
Et m’incline <strong>de</strong>vant le grand,<br />
Devant la volonté <strong>de</strong>s dieux<br />
S’il faut qu’il en soit ainsi<br />
Ainsi il en sera<br />
Comme il est <strong>de</strong>s étés<br />
Sans clarté sans soleil<br />
Et si je peux<br />
Y changer quelque chose<br />
Je n’aurai pas peur du combat<br />
Je t’aime d’amour<br />
Ciel, ciel<br />
Rends mon cœur dur<br />
Comme l’acier comme la pierre,<br />
comme<br />
Une charpente<br />
Comme la langue <strong>de</strong> la mer, comme<br />
Le firmament<br />
Pour que sous la douleur<br />
Sous la volée <strong>de</strong>s flèches,<br />
Il ne s’affaiblisse ni ne s’écorne<br />
Aux moult méchants qui <strong>de</strong> tout<br />
À qui mieux mieux se mêlent<br />
Ciel, ciel<br />
Rends mon cœur grand<br />
Comme la voûte céleste<br />
Son giron en gésine<br />
Comme le port où les cygnes<br />
Se désaltèrent sous le cocon<br />
De la rougeur du couchant<br />
Pour que je ne doive pas d’abord<br />
recevoir<br />
Pour pouvoir donner<br />
Pour que j’apprenne à me taire<br />
Pour pouvoir parler<br />
Je t’aime d’amour<br />
Quand je mourrai<br />
De ton immortalité et<br />
Qu’en éclats je volerai<br />
Après avoir vécu et souffert<br />
J’espère que je pourrai donner<br />
Le <strong>de</strong>rnier sourire<br />
D’un homme comblé<br />
Qui a donné le meilleur<br />
De ses os<br />
Au soleil à la lune et<br />
Au mon<strong>de</strong> ensemble<br />
À votre belle à peindre<br />
Votre reine <strong>de</strong> lumière<br />
Que <strong>de</strong> tout ce qui est <strong>de</strong> la mort<br />
Je me dissocie enfin<br />
Et que j’aurai<br />
Porté <strong>de</strong> l’avant<br />
Ma bannière <strong>de</strong>s croisés<br />
Par les bons et les mauvais jours<br />
Et que pour servir<br />
J’aurais quitté ma maison<br />
Je t’aime d’amour<br />
Je t’aime d’amour<br />
Texte Jeroen Perceval, basé sur Ego flos, O heere maakt<br />
mijn herte sterck <strong>de</strong> Guido Gezelle [1898]
9. De Duitser<br />
De Duitser is een zoogdier dat<br />
rond 25 <strong>de</strong>cember <strong>de</strong> nabijheid van<br />
een kleine <strong>de</strong>nnenboom opzoekt.<br />
Zozeer houdt het van <strong>de</strong> <strong>de</strong>n dat<br />
het, niet meer bij machte van hem<br />
te schei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> boom bij <strong>de</strong> wortel<br />
afbijt en hem dan met <strong>de</strong> muil, dan<br />
weer met behulp <strong>de</strong>r voorste poten<br />
naar zijn hol sleept. Wanneer nu <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>n verkwijnt sterft <strong>de</strong> Duitser ook<br />
uit solidaire melancholie, treurig<br />
en van <strong>de</strong> oorzaak van dit streven<br />
onwetend.<br />
Vindt <strong>de</strong> Duitser rond 25 <strong>de</strong>cember<br />
niet <strong>de</strong> gewenste <strong>de</strong>n, zo is hij daarin<br />
niet gelukkiger als zijn broe<strong>de</strong>r die<br />
wel <strong>de</strong> boom vond. In<strong>de</strong>rdaad, ook<br />
in dit geval sterft <strong>de</strong> Duitser omdat<br />
zijn groot verlangen zich niet kon<br />
leggen in <strong>de</strong> buurt van het gewaan<strong>de</strong><br />
bevredigd-zijn. De Duitser stoot dan<br />
herhaal<strong>de</strong>lijk een gerekt-pijnlijke<br />
kreet uit die, naar onze fonetiek,<br />
ongeveer ‘zeenzoecht’ zou te<br />
schrijven zijn.<br />
De Duitser wordt dus nooit ou<strong>de</strong>r<br />
dan één jaar. Daarom noemt men<br />
hem het ‘jonge zoogdier’; <strong>de</strong>ze<br />
samenstelling is pejoratief bedoeld,<br />
namelijk zo dat, naar <strong>de</strong> daarin<br />
besloten mening, <strong>de</strong> Duitser steeds<br />
te jong blijft, zodat je hem niet één<br />
enkel verstandig kunststukje kan<br />
bijbrengen.<br />
De Duitser Paul van Ostaijen, Diergaar<strong>de</strong> voor<br />
kin<strong>de</strong>ren van nu, 1932 [postuum]<br />
9. l’a l l eM a nD<br />
L’Allemand est un mammifère qui, vers<br />
le 25 décembre, recherche la proximité<br />
d’un petit sapin. Il aime tant ce conifère<br />
que, incapable <strong>de</strong> s’en séparer, il<br />
déracine l’arbre <strong>de</strong> ses <strong>de</strong>nts et à l’ai<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> ses pattes <strong>de</strong> <strong>de</strong>vant, le traîne dans<br />
son terrier. Lorsque l’arbre s’étiole,<br />
l’Allemand, par solidarité, dépérit <strong>de</strong><br />
mélancolie, morose et inconscient <strong>de</strong><br />
la raison <strong>de</strong> cette peine.<br />
Si l’Allemand ne trouve pas le sapin<br />
désiré vers le 25 décembre, il n’est<br />
pas plus heureux que son frère qui en<br />
a trouvé un, et dépérit lui aussi parce<br />
que son grand désir n’a pu être satisfait<br />
ni <strong>de</strong> près ni <strong>de</strong> loin. L’Allemand pousse<br />
alors un cri douloureux, répétitif et<br />
prolongé qui, dans notre phonétique,<br />
se traduirait par « zen-zourte ».<br />
L’Allemand ne dépasse donc jamais<br />
sa première année. C’est pourquoi on<br />
l’appelle « le jeune mammifère » ; ce<br />
qualificatif est péjoratif, l’implication<br />
étant que l’Allemand est forcément<br />
trop jeune pour qu’on puisse lui<br />
enseigner ne serait-ce qu’une seule<br />
prouesse intelligente.<br />
De Duitser Paul van Ostaijen, Diergaar<strong>de</strong> voor kin<strong>de</strong>ren<br />
van nu, 1932 [postume]<br />
10. De Vlaamse ziel<br />
Zo er al iets bestaat als <strong>de</strong> Vlaamse<br />
ziel, is zij hierop gegrondvest:<br />
<strong>de</strong> Vlaming leeft onverstoorbaar<br />
zelfvoldaan, in <strong>de</strong> overtuiging dat<br />
niemand hém te grazen zal nemen.<br />
Die gezworen hardnekkigheid<br />
om nooit het slachtoffer te zullen<br />
wor<strong>de</strong>n van wat dan ook, toont<br />
reeds voldo<strong>en<strong>de</strong></strong> <strong>de</strong> duurzaamheid<br />
aan van zijn band met het platteland.<br />
Zij bewijst eveneens dat zij nog<br />
altijd bekwamer zijn om <strong>de</strong> kwaliteit<br />
te beoor<strong>de</strong>len van koeien dan van<br />
kunst. Te meer daar kunst slechts<br />
bestaat in <strong>de</strong> mate waarin <strong>de</strong>geen<br />
die ervan geniet, zich wel <strong>de</strong>gelijk te<br />
grazen wil laten nemen.<br />
Overigens: Vlamingen zijn dol op<br />
koeien. Het volstaat dat een schil<strong>de</strong>r<br />
er <strong>de</strong> contouren van reproduceert<br />
om <strong>de</strong> Vlaamse critici zwijmelend<br />
<strong>de</strong> Vlaamse Traditie te horen<br />
ont<strong>de</strong>kken, en even later zelfs <strong>de</strong><br />
hele Beschaving Van Het Noor<strong>de</strong>n –<br />
die zich openbaart door <strong>de</strong> afwezigheid<br />
van om het even welk waar<strong>de</strong>oor<strong>de</strong>el,<br />
en door het ontbreken van<br />
ie<strong>de</strong>re zweem van klaarte of lichtvoetigheid.<br />
In het volle besef van zijn ernst,<br />
stapt <strong>de</strong> Vlaming als een gelukzalig<br />
mens door het leven.<br />
Paul van Ostaijen, Enige kanttekeningen<br />
omtrent kunst in Vlaan<strong>de</strong>ren, [1926] [vertaling<br />
Tom Lanoye]<br />
1 0. l’â Me fl a M a nDe<br />
S’il existe une âme flaman<strong>de</strong>, elle est<br />
fondée sur ceci : imperturbable, le<br />
Flamand se complaît dans l’autosuffisance,<br />
dans la conviction que personne<br />
ne pourra l’avoir.<br />
Cette satanée obstination <strong>de</strong> ne jamais<br />
être la victime <strong>de</strong> quoi que ce soit<br />
prouve suffisamment la durabilité <strong>de</strong><br />
son lien avec la campagne.<br />
Elle prouve aussi que les Flamands<br />
sont toujours plus doués pour juger<br />
<strong>de</strong> la qualité <strong>de</strong>s vaches que <strong>de</strong> l’art.<br />
D’autant plus que l’art n’existe que<br />
dans la mesure où celui qui en profite<br />
veut bel et bien se faire avoir.<br />
De plus, les Flamands adorent les<br />
vaches. Il suffit qu’un peintre en<br />
reproduise les contours et on entend<br />
déjà les critiques flamands découvrir<br />
avec extase la Tradition flaman<strong>de</strong>,<br />
et l’instant d’après même toute la<br />
Civilisation du Nord – qui se manifeste<br />
par l’absence <strong>de</strong> tout jugement <strong>de</strong><br />
valeur et par l’absence <strong>de</strong> toute ombre<br />
<strong>de</strong> clarté ou <strong>de</strong> légèreté.<br />
Dans la pleine conscience <strong>de</strong> son<br />
sérieux, le Flamand avance en<br />
bienheureux dans la vie.<br />
Paul van Ostaijen, Enige kanttekeningen omtrent kunst<br />
in Vlaan<strong>de</strong>ren, [1926]
11. Aanhoort, ick sal<br />
beghinnen<br />
Aenhoort, ick sal beghinnen<br />
om te zingen een nieuwe liet<br />
Ontstelt ben ick van binnen<br />
en mijn hert lijt swaer verdriet<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
O schoonste boven alle vrouwen<br />
troost mij in mijn<strong>de</strong>r noot<br />
Minen tijt heb ick versleten<br />
al in son<strong>de</strong>n menich fout.<br />
Mijns selfs heb ick vergheten<br />
eylaas dat miseer rout<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
O moe<strong>de</strong>r <strong>en<strong>de</strong></strong> maghet reyne<br />
troost mij in mijn<strong>de</strong>r noot<br />
Mocht ick doch troost verwerven<br />
Sowaer mijn herte onlast<br />
Maer ick duchte voer <strong>de</strong>e wich<br />
sterven<br />
Want mijn cranckheyt dagelijcz wast<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
Van <strong>de</strong>uch<strong>de</strong>n ben ick bloot<br />
O e<strong>de</strong>l besloten fonteyne<br />
(I, p. 48)<br />
Muziek en arrangement: Rudi Genbrugge<br />
1 1 . oy e z , je va iS<br />
coMMencer<br />
Oyez, je vais commencer<br />
Par chanter un nouveau chant<br />
Mon for intérieur n’est que tourment<br />
Et mon cœur est lourd <strong>de</strong> peine<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
Ô la plus belle d’entre toutes les<br />
femmes<br />
Console-moi dans ma détresse<br />
J’ai gaspillé mon temps<br />
Dans l’erreur et le péché.<br />
Mon propre moi j’ai oublié<br />
Hélas, <strong>de</strong> cette misère me repens<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
Ô mère et vierge immaculée<br />
Console-moi dans ma détresse<br />
Même si j’obtenais soulas<br />
Et pouvais délester mon cœur<br />
De mourir j’aurais bien peur<br />
Car ma faiblesse chaque jour croît<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
De vertus je suis dépouillé<br />
Ô noble et close fontaine<br />
Console-moi dans ma détresse<br />
(I, p. 48)<br />
Musique et arrangements: Rudi Genbrugge
12. 11 juli-speech<br />
en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro<br />
Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n en familie,<br />
na dit kleine artistieke intermezzo<br />
heb ik nog een klein tekstje voorbereid<br />
voor jullie vanavond.<br />
Wisten jullie vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, dat er een<br />
rechtstreekse band bestaat tussen<br />
het voetvolk dat hier zevenhon<strong>de</strong>rd<br />
jaar gele<strong>de</strong>n slag lever<strong>de</strong>, en<br />
wij die hier vandaag staan. Het<br />
waren onze voorou<strong>de</strong>rs die hier<br />
op <strong>de</strong> ochtend van 11 juli 1302<br />
angstig en gespannen wachtten op<br />
het Franse leger. Het waren niet <strong>de</strong><br />
voorou<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> Vlaamse a<strong>de</strong>l,<br />
want die bestaat niet. Het was niet<br />
het toenmalige Vlaamse establishment<br />
dat hier stond, want toen zoals<br />
vandaag collaboreer<strong>de</strong> dat establishment<br />
met het koninklijk paleis. Het<br />
waren <strong>de</strong> ambachtslui, <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lingen,<br />
<strong>de</strong> Vlaamse poorters die hier<br />
ston<strong>de</strong>n. Elf juli 1302 was een strijd<br />
van <strong>de</strong> toenmalige “verzuur<strong>de</strong>n”<br />
tegen het establishment - een strijd<br />
die wij vandaag voortzetten, met<br />
an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len maar met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
i<strong>de</strong>alen, en geschaard achter<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zwart-gele vaan<strong>de</strong>l.<br />
Men noemt ons “verzuurd”, maar<br />
niets is min<strong>de</strong>r waar.<br />
Wij zijn fiere, open en geïnteresseer<strong>de</strong><br />
mensen die behoren tot<br />
een volk dat inzake gastvrijheid,<br />
talenkennis en dynamisme tot <strong>de</strong><br />
wereldtop mag gerekend wor<strong>de</strong>n.<br />
Verzuurd, dat zijn eer<strong>de</strong>r onze<br />
tegenstan<strong>de</strong>rs.<br />
Verzuurd is <strong>de</strong> Belgische staat<br />
die geen <strong>de</strong>mocratie is, die werd<br />
opgericht met <strong>de</strong> uitdrukkelijke<br />
bedoeling om <strong>de</strong> Vlaamse taal en<br />
cultuur uit te roeien, en die tot op<br />
vandaag onwerkbaar en immoreel<br />
is.<br />
Verzuurd is <strong>de</strong> familie Van Saksen-<br />
Coburg Gotha, nu zelfs <strong>de</strong> geforceer<strong>de</strong><br />
koekjesdozenromantiek van<br />
<strong>de</strong> slaafse pers niet meer <strong>de</strong> schraapzucht<br />
van gierige, alleen aan geld<br />
<strong>de</strong>nk<strong>en<strong>de</strong></strong> parvenu’s kan verbergen.<br />
En net zoals <strong>de</strong> Leliaards 700 jaar<br />
gele<strong>de</strong>n collaboreer<strong>de</strong>n met het<br />
regime van Filips <strong>de</strong> Schone, collaboreert<br />
het Vlaamse establishment<br />
vandaag met Belgische regime,<br />
met <strong>de</strong> familie Van Saksen-Coburg<br />
Gotha, met <strong>de</strong> dikwijls Ne<strong>de</strong>rlandsonkundige<br />
Waalse afpersers.<br />
Vlamingen die voor hun volk<br />
opkomen, wor<strong>de</strong>n door het regime<br />
geculpabiliseerd en voor moreel<br />
inferieur versleten. Bewuste<br />
Vlamingen wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong><br />
zogenaam<strong>de</strong> elites voortdurend als<br />
racistisch, egoïstisch, verzuurd en<br />
bekrompen uitgeschol<strong>de</strong>n.<br />
Men noemt ons verzuurd omdat<br />
wij <strong>de</strong> Leliaards van vandaag, die<br />
Vlaamse politici die dat allemaal<br />
mogelijk maken en blijven<br />
slikken, met hand en tand politiek<br />
bekampen.<br />
Elke vorm van Vlaams nationaal<br />
bewustzijn wordt nochtans door hen<br />
bestre<strong>de</strong>n en belachelijk gemaakt.<br />
Degenen die geen vragen stellen bij<br />
<strong>de</strong> ruim vierhon<strong>de</strong>rd miljard die we<br />
jaarlijks aan <strong>de</strong> Walen schenken,<br />
schrikken zogezegd terug van <strong>de</strong><br />
kostprijs van een betaal<strong>de</strong> Vlaamse<br />
feestdag. 11-juli-vieringen wor<strong>de</strong>n<br />
uitgehold en met multiculturele<br />
nietszeggendheid overgoten.<br />
De Vlaamse symbolen, onze<br />
leeuwenvlag en ons nationaal lied,<br />
moeten plots wijken voor <strong>de</strong> opmars<br />
van nogal platte meezingers, barbecuecheques<br />
en naar het schijnt veel<br />
te kleine papieren broodzakken.<br />
Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, het is zelfs verbazingwekkend<br />
dat onze fiere Vlaamse<br />
leeuw niet helemaal <strong>de</strong> plaats heeft<br />
moeten ruimen voor, bijvoorbeeld,<br />
een blauw konijn ...<br />
Wij bedoelen tenminste iets met ons<br />
lied.<br />
Voor ons is <strong>de</strong> zang, <strong>de</strong> samenzang<br />
vooral, een echte, volledige, menselijke<br />
daad.<br />
Ons zingen is een uiting van vreug<strong>de</strong><br />
en leven, van doorvoel<strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rschap.<br />
Het is een zelfopvoed<strong>en<strong>de</strong></strong> kracht en<br />
terzelf<strong>de</strong>rtijd een belij<strong>de</strong>nis tegenover<br />
Kerk en Volk.<br />
Wij breken kordaat en beslist af met<br />
alles wat vreemd is aan ons Volk<br />
en geboren uit <strong>de</strong> alles verlag<strong>en<strong>de</strong></strong><br />
“mo<strong>de</strong>rne” vermaakzucht.<br />
Wij zijn <strong>de</strong> geboren vijan<strong>de</strong>n van<br />
alles wat straatlied, filmschlager en<br />
jazzmuziek heet of enigszins an<strong>de</strong>rs<br />
wansmakelijk is.<br />
Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, ooit komt <strong>de</strong> dag dat<br />
on<strong>de</strong>r onze invloed, on<strong>de</strong>r invloed<br />
van <strong>de</strong> macht van <strong>de</strong> verkiezingssuccessen<br />
van ons <strong>de</strong> zogenaam<strong>de</strong><br />
verzuur<strong>de</strong>n, on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> invloed van<br />
hon<strong>de</strong>rdduiz<strong>en<strong>de</strong></strong>n Vlaamse kiezers<br />
die voor <strong>de</strong> consequente Vlaamsnationale<br />
partij stemmen, het<br />
Vlaamse antwoord op die Waalse<br />
chantage zal lui<strong>de</strong>n: als ge niet wilt<br />
on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len, beste steuntrekkers,<br />
trek uw plan, het zal ons een zorg<br />
wezen, wij doppen graag onze eigen<br />
boontjes, wij hebben u en uw francofone<br />
arrogantie niet nodig, trek uw<br />
plan met uw 30% méér overheidsambtenaren<br />
en uw 4 ministers van<br />
on<strong>de</strong>rwijs, stoof in uw eigen vet,<br />
het ga U goed, maar wij stichten<br />
ein<strong>de</strong>lijk onze eigen onafhankelijke<br />
Vlaamse staat!<br />
Tekstfragmenten uit: toespraak Franck<br />
Van Hecke (Nationale Sporenviering 2002,<br />
Kortrijk, 30 juni 2002 bron: http://www.<br />
vlaamsblok.be/activiteiten_manifestaties_sporenviering2002_toespraak_fvh.shtml)<br />
en voorwoord <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro, Ignace<br />
De Sutter [1942]
1 2 . DiScour S 1 1 juil l e t<br />
e t préface <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> <strong>weSet</strong> vro<br />
Saviez-vous, mes amis, qu’il existe un<br />
lien direct entre la piétaille qui livra<br />
bataille ici même il y a sept cents ans,<br />
et nous qui sommes ici aujourd’hui ?<br />
C’étaient nos ancêtres qui, anxieux<br />
et tendus, attendaient ici l’armée<br />
française. Ce n’étaient pas les ancêtres<br />
<strong>de</strong> la noblesse flaman<strong>de</strong>, celle-ci<br />
n’existe pas. Ce n’était pas l’establishment<br />
flamand d’antan qui se tenait<br />
ici, car déjà en ce temps, cet establishment<br />
collaborait avec le palais royal.<br />
C’étaient les artisans, les citadins et<br />
les bourgeois flamands qui se tenaient<br />
ici. La bataille du onze juillet 1302<br />
était celle <strong>de</strong>s « aigris » d’alors contre<br />
l’establishment – un combat que nous<br />
menons encore aujourd’hui, avec<br />
d’autres moyens, mais animés par les<br />
mêmes idéaux, et rassemblés <strong>de</strong>rrière<br />
la même étendard noir et jaune.<br />
Nous sommes fiers, ouverts et avi<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> connaissance, et nous appartenons<br />
à un peuple dont l’hospitalité, la<br />
maîtrise linguistique et le dynamisme<br />
font office <strong>de</strong> référence dans le<br />
mon<strong>de</strong>.<br />
Les aigris, ce sont plutôt nos adversaires.<br />
Aigri est l’état belge, qui n’est pas une<br />
démocratie, qui fut créé avec l’intention<br />
formelle d’éradiquer la langue et<br />
la culture flaman<strong>de</strong>s, et qui jusqu’à ce<br />
jour, s’est révélé ingérable et immoral.<br />
Aigrie est la famille <strong>de</strong> Saxe-Cobourg<br />
Gotha, maintenant que même le<br />
romantisme à l’eau <strong>de</strong> rose d’une<br />
presse soumise ne peut plus dissimuler<br />
la cupidité d’une ban<strong>de</strong> <strong>de</strong> parvenus<br />
avares qui ne pensent qu’à l’argent.<br />
Il y a 700 ans, les Leliaerts (partisans<br />
du Lys) collaboraient avec le régime<br />
<strong>de</strong> Philippe le Bel, et aujourd’hui,<br />
l’establishment flamand fait <strong>de</strong> même<br />
avec le régime belge, avec la famille<br />
<strong>de</strong> Saxe-Cobourg Gotha, et avec les<br />
racketteurs wallons si souvent non<br />
néerlandophones.<br />
Le régime culpabilise les Flamands qui<br />
prennent la défense <strong>de</strong> leur peuple<br />
et les fait passer pour moralement<br />
inférieurs. Les soi-disant élites ne<br />
cessent <strong>de</strong> traiter les Flamands<br />
conscientisés <strong>de</strong> racistes, d’égoïstes,<br />
d’aigris et d’étroits d’esprit.<br />
On nous déclare aigris parce que nous<br />
menons une lutte politique féroce<br />
contre les Leliaerts d’aujourd’hui, ces<br />
politiciens flamands qui permettent et<br />
acceptent cette situation.<br />
Et pourtant, ceux-ci combattent et<br />
ridiculisent toute forme <strong>de</strong> conscience<br />
nationale flaman<strong>de</strong>. Alors qu’ils ne<br />
posent aucune question à propos <strong>de</strong>s<br />
plus <strong>de</strong> quatre cents milliards que nous<br />
offrons chaque année aux Wallons, ils<br />
sursautent soi-disant à l’annonce du<br />
coût d’un jour férié flamand rémunéré.<br />
Les célébrations du 11 juillet se<br />
raréfient et sont remplacées par <strong>de</strong>s<br />
foutaises multiculturelles.<br />
Les symboles flamands que sont notre<br />
drapeau orné du lion et notre hymne<br />
national doivent soudain cé<strong>de</strong>r la<br />
place à <strong>de</strong>s rengaines banales, à <strong>de</strong>s<br />
chèques-barbecue et à <strong>de</strong>s sachets <strong>de</strong><br />
pain dont on dit qu’ils sont beaucoup<br />
trop petits.<br />
Chers amis, il est même étonnant que<br />
notre fier lion flamand n’ait dû entièrement<br />
cé<strong>de</strong>r sa place à un lapin bleu,<br />
par exemple…<br />
Au moins, notre hymne signifie<br />
quelque chose.<br />
Pour nous, le chant, et surtout le chant<br />
à l’unisson, est un acte réel, humain et<br />
entier.<br />
Notre chant est une expression <strong>de</strong> joie<br />
et <strong>de</strong> vie, <strong>de</strong> fraternité ressentie.<br />
Il représente une force éducative et<br />
témoigne <strong>de</strong> notre fidélité à l’Eglise et<br />
au Peuple.<br />
Nous nous désolidarisons fermement et<br />
résolument <strong>de</strong> tout ce qui est étranger<br />
à notre Peuple et qui est issu <strong>de</strong> cette<br />
frivolité « mo<strong>de</strong>rne » avilissante.<br />
Nous sommes les ennemis jurés <strong>de</strong> ce<br />
qu’on appelle la chanson populaire, le<br />
cinéma à grand spectacle, le jazz, et<br />
tout ce qui est, d’une façon ou d’une<br />
autre, <strong>de</strong> mauvais goût.<br />
Sous notre influence, chers amis,<br />
sous l’influence <strong>de</strong> nos succès<br />
électoraux, à nous, les soi-disant<br />
aigris, sous l’influence <strong>de</strong>s centaines<br />
<strong>de</strong> milliers d’électeurs flamands qui<br />
votent pour la conséquence du parti<br />
nationaliste flamand, viendra le jour<br />
où nous formulerons ainsi la réponse<br />
flaman<strong>de</strong> à ce chantage wallon : chers<br />
assistés sociaux, si vous ne voulez pas<br />
négocier, alors débrouillez-vous, peu<br />
nous importe. Nous nous occuperons<br />
avec plaisir <strong>de</strong> nos propres affaires<br />
et nous n’avons pas besoin <strong>de</strong> votre<br />
arrogance francophone. Débrouillezvous<br />
avec votre surplus <strong>de</strong> 30% <strong>de</strong><br />
fonctionnaires et vos 4 ministres <strong>de</strong><br />
l’éducation. Cuisez dans votre jus et<br />
bonne chance, car nous, nous créons<br />
enfin notre propre état flamand<br />
indépendant !<br />
Extraits <strong>de</strong> texte du: discours <strong>de</strong> Franck Van Hecke (Nationale<br />
Sporenviering 2002, Courtrai, le 30 juin 2002<br />
source: http://www.vlaamsblok.be/activiteiten_manifestaties_sporenviering2002_toespraak_fvh.shtml)<br />
et <strong>de</strong> la préface <strong>de</strong> <strong>Singhet</strong> <strong>en<strong>de</strong></strong> weset vro, Ignace De<br />
Sutter [1942]
13. Een mezennestje<br />
Een mezennestje is uitgebroken,<br />
Dat in <strong>de</strong>n wulgenstronk gedoken,<br />
Met vijftien eikes blonk,<br />
Met vijftien eikes blonk,<br />
Ze zitten in <strong>de</strong>n boom te spelen,<br />
Tak op, tak af, tak uit, tak in, tak<br />
om,<br />
Met velen,<br />
En ‘k lach mij, ‘k lach mij, ‘k lach<br />
mij, ‘k lach mij bijkans krom,<br />
‘k lach mij, ‘k lach mij bijkans krom,<br />
‘k lach mij, ‘k lach mij bijkans krom.<br />
Het mezenmoe<strong>de</strong>rtje komt,<br />
getrouwig,<br />
Komt op <strong>de</strong>n lauwen noen,<br />
Al blauwig, al blauw en geluwachtig<br />
groen,<br />
Al blauw en geluwachtig groen,<br />
Het brengt hun dit en dat, om te<br />
azen,<br />
Tak om, tak op, tak af, tak uit, tak<br />
in,<br />
ze razen.<br />
En kruipen kruipen vlug het mezennestjen<br />
in,<br />
vlug het mezennestjen in,<br />
vlug het mezennestjen in.<br />
Het mezenva<strong>de</strong>rtje zit<br />
De looveren verduiken ’t voor ’t<br />
gestraal<br />
Te toveren al in <strong>de</strong> mezentaal,<br />
Al in <strong>de</strong> mezentaal,<br />
Daar vliegen ze al med’ een, te<br />
zamen,<br />
Tak om, tak op, tak af, tak in, tak<br />
uit,<br />
En amen,<br />
Het mezennestje is weerom ijele<br />
en uit,<br />
Weerom ijele en uit,<br />
Weerom ijele en uit.<br />
Tekst: Guido Gezelle. Muziek: Remi<br />
Ghesquiere. Uit: Liedjens en speelkens voor<br />
lagere scholen [1927]<br />
1 3. l e niD De Mé S a nge S<br />
Des mésanges il s’est éclos le nid,<br />
Qui dans la saussaie blotti<br />
De quinze œufs resplendissait<br />
De quinze œufs resplendissait<br />
Ils jouent dans l’arbre feuillu<br />
Dans, sur, hors et à travers la ramée<br />
Toute une flopée<br />
Et je ris, je ris, je ris comme un bossu<br />
Je ris, je ris comme un bossu<br />
Je ris, je ris comme un bossu.<br />
La mère mésange vient, fidèle<br />
Elle vient au tendre midi,<br />
Bleutée, toute <strong>de</strong> bleu et <strong>de</strong> vert<br />
jaunet<br />
Toute <strong>de</strong> bleu et <strong>de</strong> vert jaunet<br />
Elle leur apporte <strong>de</strong> quoi picorer<br />
Hors, sur, <strong>de</strong>ssous et dans les ronces,<br />
Ils foncent.<br />
Et vite se nichent, se nichent dans le<br />
nid <strong>de</strong> mésanges<br />
Vite dans le nid <strong>de</strong> mésanges<br />
Vite dans le nid <strong>de</strong> mésanges<br />
Le père mésange zinzinule<br />
À l’abri <strong>de</strong>s rais dans le feuillage<br />
La magie <strong>de</strong> la langue <strong>de</strong>s mésanges<br />
Tout dans la langue <strong>de</strong>s mésanges<br />
Les voilà qui volent d’emblée,<br />
ensemble<br />
Dessus, <strong>de</strong>ssous, dans et hors du<br />
grémil<br />
Et ainsi soit-il,<br />
Le nid <strong>de</strong> mésanges est à nouveau<br />
vi<strong>de</strong> et désert<br />
À nouveau vi<strong>de</strong> et désert,<br />
À nouveau vi<strong>de</strong> et désert.<br />
Texte: Guido Gezelle. Musique: Remi Ghesquiere.<br />
Dans: Liedjens en speelkens voor lagere scholen [1927]
14. Mijn Moe<strong>de</strong>rke<br />
Mijn moe<strong>de</strong>rke,<br />
ze heeft me nooit<br />
begrepen.<br />
Op <strong>de</strong> lage stoel<br />
vóór het boekenrek<br />
heeft ze moe<br />
haar grijzend hoofd<br />
geschud<br />
en droef<br />
al die duistere wijsheid<br />
me verweten.<br />
Was ’t misschien daardoor<br />
dat d’onrust groei<strong>de</strong><br />
bij haar jongen?<br />
Toen heeft ze stil<br />
haar klein gebe<strong>de</strong>nboek<br />
tussen Kant en Nietzsche<br />
gewrongen<br />
Mijn moe<strong>de</strong>rke Ivo Michiels. In: Golfslag, jrg<br />
1, nr 2 [1946]<br />
1 4 . M a pe t i t e Mère<br />
Ma petite mère,<br />
elle ne m’a jamais compris<br />
sur la chaise basse<br />
<strong>de</strong>vant la bibliothèque <strong>de</strong> lassitu<strong>de</strong><br />
sa tête grisonnante<br />
elle a secouée<br />
et tristement, tout ce savoir obscur<br />
m’a reproché<br />
Était-ce donc pour cela<br />
que le trouble gagnait<br />
son fils ?<br />
Alors doucement<br />
son petit livre <strong>de</strong> prières<br />
entre Kant et Nietzsche<br />
elle a glissé<br />
Mijn moe<strong>de</strong>rke Ivo Michiels. Dans: Golfslag, jrg 1, nr<br />
2 [1946]<br />
15. Een sneeuwwit<br />
vogeltje<br />
Daar was een sneeuwwit vogeltje<br />
Daar zat een sneeuwwit vogeltje<br />
Al op een stekendorentje<br />
Din don <strong>de</strong>i ne<br />
Al op een stekendorentje<br />
Din don don<br />
Wilt gij niet mijnen bo<strong>de</strong> zijn<br />
Wilt gij niet mijnen bo<strong>de</strong> zijn<br />
Ik ben te klein een vogeltje<br />
Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />
Ik ben een te klein vogeltje<br />
Din don don<br />
Zyt gij maar kleine gij zyt snel<br />
Zyt gij maar kleine gij zyt snel<br />
Gij weet <strong>de</strong>n weg ik weet hem wel<br />
Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />
Gij weet <strong>de</strong>n weg ik weet hem wel<br />
Din don don<br />
Hij nam <strong>de</strong>n brief in zijnen bek<br />
Hij nam <strong>de</strong>n brief in zijnen bek<br />
En vloog ermee tot over ’t hek<br />
Din don <strong>de</strong>ine din don don<br />
Hij vloog ermee tot over ’t hek<br />
Din don don<br />
Volkslied (I, p 213)<br />
1 5 . un oiSe au Bl a nc coMMe<br />
neige<br />
Y avait un oiseau blanc comme neige<br />
C’était un oiseau blanc comme neige<br />
Sur une groseille à maquereau<br />
Din don daine<br />
Sur une groseille à maquereau<br />
Din don don<br />
Veux-tu être mon messager<br />
Veux-tu être mon messager<br />
Je ne suis qu’un petit oiseau<br />
Din dondaine din don don<br />
Je suis un trop petit oiseau<br />
Din don don<br />
Tu es petit mais tu es preste<br />
Tu es petit, mais tu es preste<br />
Tu sais le chemin je le sais bien<br />
Din dondaine din don don<br />
Tu sais le chemin je le sais bien<br />
Din don don<br />
Ma lettre dans son bec il prend<br />
Ma lettre dans son bec il prend<br />
Et <strong>de</strong>ssus la haie l’air il fend<br />
Din don daine din don don<br />
Et <strong>de</strong>ssus la haie l’air il fend<br />
Din don don<br />
Chanson populaire (I, p 213)
16. Merck toch hoe<br />
sterck<br />
Merck toch hoe sterck nu in ‘t werck<br />
sich al steld,<br />
Die ‘t allen tij so ons vrijheit heeft<br />
bestre<strong>de</strong>n.<br />
Sie hoe hij slaeft, graeft en draeft<br />
met geweld,<br />
Om onse goet en ons bloet en onse<br />
ste<strong>de</strong>n.<br />
‘t Moedige, bloedige, woedige<br />
swaerd<br />
Blonck en het klonck, dat <strong>de</strong> vonken<br />
daeruijt vlogen.<br />
Beving en leving, opgeving <strong>de</strong>r aerd,<br />
Won<strong>de</strong>r gedon<strong>de</strong>r nu, on<strong>de</strong>r was nu<br />
boven;<br />
Hoor <strong>de</strong> Spaensche trommels slaen!<br />
Hoor Maraens trompetten!<br />
Siet hoe komt hij trecken aen,<br />
Bergen te bezetten.<br />
Berg op Zoom hout u vroom,<br />
Stut <strong>de</strong> Spaensche scharen;<br />
Laat ‘s Lands boom end’ sijn stroom<br />
Trouwlijck doen bewaren !<br />
Valerius’ Ne<strong>de</strong>rlandtsche Ge<strong>de</strong>nck-clanck<br />
[1626] (I, p. 204)<br />
1 6 . voy e z coMBien il œu v re<br />
av ec p uiSS a nce<br />
Voyez combien il œuvre avec<br />
puissance<br />
Qui <strong>de</strong> tout temps a combattu notre<br />
liberté<br />
Voyez comme il trime, sue et peine<br />
avec violence<br />
Pour nos biens, notre sang et nos cités<br />
Le glaive courageux, sanglant, furieux<br />
Brillait et frappait, crachant <strong>de</strong>s<br />
étincelles<br />
Tremblement et soulèvement <strong>de</strong> la<br />
terre<br />
Eclairs et tonnerres, tout à l’envers ;<br />
Ecoutez les tambours espagnols !<br />
Ecoutez les trompettes du Maraen !<br />
Voyez comme il est en marche<br />
Pour occuper Bergen<br />
Berg op Zoom reste dévot,<br />
Arrête les troupes espagnoles ;<br />
Protège fidèlement<br />
Les arbres et les rivières <strong>de</strong> ce pays !<br />
Valerius’ Ne<strong>de</strong>rlandtsche Ge<strong>de</strong>nck-clanck [1626] (I,<br />
p. 204)
17. De dag staat stil<br />
De dag staat stil. Het land is beroerd.<br />
De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />
Trompetten schettren, stoeten gaan:<br />
gezang, gedans, gejoel, getoet:<br />
het vorstelijk Volk viert feest.<br />
Daar staat <strong>de</strong> gevier<strong>de</strong>.<br />
’t Wordt stil alom.<br />
Hij zal wat zeggen, horkt... Hoe<br />
mooi!!<br />
Geroep, gejuich, getier, gehuil,<br />
trompetten schettren, stoeten gaan...<br />
Ik voel me verbleeken, verbloe<strong>de</strong>n<br />
vergaan.<br />
De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />
trompetten schettren, stoeten gaan;<br />
<strong>de</strong> huizen zijn vol, <strong>de</strong> straten staan<br />
vol:<br />
het vorstelijk Volk viert feest.<br />
Geen kommer nu, geen zorgen. Op!<br />
Wij vieren Hém!... (hoe heet ie ook<br />
weer?)<br />
En wacht ons morgen <strong>de</strong> ou<strong>de</strong><br />
karwei<br />
van kommer vrij, van zorgen vrij!<br />
En hongert <strong>de</strong> vrouw en fluimt het<br />
kind<br />
wie heeft er zijn huis het mooiste<br />
gepint?<br />
Zes dagen werken, maar ’s Zondags<br />
niet;<br />
zes dagen slaaf, maar nu?<br />
Het Diet!<br />
Hoera!<br />
Geklonken, gedronken te zijner eer:<br />
Hém vieren we, Hém!... (hoe heet ie<br />
ook weer?)<br />
De vlaggen flappren in <strong>de</strong>n wind;<br />
<strong>de</strong> trommels slaan, <strong>de</strong> stoeten gaan,<br />
<strong>de</strong> stoeten gaan, <strong>de</strong> trommels<br />
slaan,...<br />
<strong>de</strong> roes!<br />
<strong>de</strong> roes!<br />
Ik voel me zoo arm nu, ik, <strong>de</strong> rijke,<br />
ik voel me zoo zwak, zoo klein, zoo<br />
leeg...<br />
en niemand, die me helpen kàn!<br />
Zie! Zarathustra tiegt voorbij...<br />
Daar is een groot geweld in mij.<br />
Apothéose Quelconque, M.B. Le<strong>de</strong>gouwer.<br />
In: De Vlaamsche Gids, jrg. 10, nr. 1 [janvierfévrier<br />
1914]<br />
17. l e t eMp S S’eSt a rrê t é<br />
Le temps s’est arrêté. Le pays est<br />
agité.<br />
Les drapeaux flottent au vent ;<br />
Tonnent les trompettes, défilent les<br />
cortèges :<br />
chants, danses, à cors et à cris :<br />
le Peuple princier est à la fête.<br />
Voici venir l’honoré. Tous se taisent.<br />
Il va parler,… Tout en beauté !!<br />
On acclame, on crie, on pleure,<br />
tonnent les trompettes, défilent les<br />
cortèges…<br />
Je pâlis, me consume, me meurs.<br />
Les drapeaux flottent au vent ;<br />
tonnent les trompettes, défilent les<br />
cortèges :<br />
les maisons sont pleines, les rues sont<br />
pleines :<br />
le Peuple princier est à la fête.<br />
Plus <strong>de</strong> soucis. Hauts les cœurs !<br />
C’est Lui que nous fêtons !... (mais<br />
quel est son nom ?)<br />
Le labeur d’hier attendra <strong>de</strong>main<br />
finis les soucis et les tourments !<br />
La femme a faim, l’enfant est mala<strong>de</strong><br />
Qui a la plus belle maison ?<br />
Six jours <strong>de</strong> travail, pas le dimanche ;<br />
six jours esclave, et maintenant ?<br />
La Diète !<br />
Hourra !<br />
Trinquons, buvons en son honneur :<br />
C’est Lui que nous fêtons… (mais quel<br />
est son nom ?)<br />
Les drapeaux flottent au vent ;<br />
tonnent les trompettes, défilent les<br />
cortèges,<br />
défilent les cortèges, tonnent les<br />
trompettes, …<br />
l’ivresse !<br />
l’ivresse !<br />
Je me sens si pauvre, moi, le riche,<br />
je me sens si faible, si petit, si vi<strong>de</strong>…<br />
et personne ne peut m’ai<strong>de</strong>r !<br />
Voyez l’ombre <strong>de</strong> Zarathoustra<br />
planer...<br />
Une gran<strong>de</strong> violence <strong>de</strong> moi s’est<br />
emparée.<br />
Apothéose Quelconque, M.B. Le<strong>de</strong>gouwer. Dans: De<br />
Vlaamsche Gids, an. 10, nr. 1 [janvier-février 1914]
18. Het loze Visschertje<br />
Des winters als het regent zijn <strong>de</strong><br />
paadjes<br />
Diep ja diep zo diep da versta<strong>de</strong> ni<br />
En dan komt da looze vissertje al<br />
in da riet<br />
Met zijn nieuwe humvee safari-jeep<br />
Met zijne rijfstok, met zijne<br />
strijkstok<br />
Met zijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />
Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Mé zijne gele training aan<br />
Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />
Jaja<br />
Dat looze molenarinnetje<br />
Ging in haar <strong>de</strong>urtje staan met haar<br />
mooiste ro<strong>de</strong> botinnekes<br />
en een lekker kleedje aan<br />
opdat dat aardig vissertje niet<br />
voorbij haar heen zou gaan<br />
Met zijne rijfstok, met zijne<br />
strijkstok<br />
Met zijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />
Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Mé zijne gele training aan<br />
Met zijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />
Jaja<br />
Wat heb ik u misdreven<br />
Wat heb ik u misdaan<br />
Opdat ik ni in vre<strong>de</strong><br />
Voorbij u heen kan gaan<br />
Ik heb een lief, ik zweer het<br />
En die heeft poen en een baan<br />
En ik heb u meer dan<br />
Vorige keer toch al terugbetaald<br />
Met mijne rijfstok, met mijne<br />
strijkstok<br />
Met mijne lapzak, knapzak, stijfstok<br />
Met mijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Mé mijne gele training aan<br />
Met mijne gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />
Jaja<br />
G’hebt me niks misdreven<br />
G’hebt me niks misdaan<br />
Maar ge moet mij nog iets geven<br />
voor da<br />
G’hier weg kunt gaan<br />
Ga mee mé mij, mé mij mee naar<br />
boven<br />
Want daar kan die van ons d’r niks<br />
Van horen<br />
Jaja<br />
Van uwe rijfstok, van uwe strijkstok<br />
Van uwe lapzak, knapzak, stijfstok<br />
Met uwe gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Mé uwe gele training aan<br />
Met uwe gele training diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Van café VZW <strong>de</strong> Zwaan<br />
Tekst: volkslied uit <strong>de</strong> 16e eeuw. Bewerking<br />
door Jeroen Perceval.<br />
1 8. l e pêcheur B a Din<br />
L’hiver quand il pleut, les sentiers sont<br />
profonds,<br />
si profonds qu’ils défient l’imagination<br />
Et le pêcheur badin se pointe dans les<br />
roseaux<br />
Avec son humvee <strong>de</strong> safari, tout neuf<br />
tout beau<br />
Avec son râteau, son filet<br />
Avec sa besace, son bâtonnet<br />
Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Avec son training jaune<br />
Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />
Ouioui<br />
La meunière coquine<br />
se mit à sa porte avec ses belles<br />
bottines rouges<br />
et une jolie robe<br />
pour que le beau pêcheur ne passe<br />
pas sans la voir<br />
Avec son râteau, son filet<br />
Avec sa besace, son bâtonnet<br />
Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Avec son training jaune<br />
Avec son training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />
Ouioui<br />
Que t’ai-je fait ?<br />
Quel tort t’ai-je causé ?<br />
Pour que je ne puisse passer en paix<br />
Devant chez toi ?<br />
J’ai une amie, je te le jure<br />
Elle a <strong>de</strong> l’argent et une situation<br />
Ne t’ai-je pas repayée<br />
Davantage que la fois passée ?<br />
Avec mon râteau, mon filet<br />
Avec ma besace, mon bâtonnet<br />
Avec mon training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Avec mon training jaune<br />
Avec mon training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />
Ouioui<br />
Tu ne m’as rien fait<br />
Tu ne m’as pas causé <strong>de</strong> tort<br />
Mais tu dois me rendre quelque chose<br />
Avant <strong>de</strong> partir<br />
Viens, monte avec moi<br />
Car là-haut, l’autre ne nous entendra<br />
pas<br />
Ouioui<br />
Avec ton râteau, ton filet<br />
Avec ta besace, ton bâtonnet<br />
Avec ton training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Avec ton training jaune<br />
Avec ton training jaune diggedom<strong>de</strong>ering<br />
Du café ASBL <strong>de</strong> Zwaan<br />
Texte: chanson populaire du 16e siècle. Adaptation par<br />
Jeroen Perceval.
19. Ik had een<br />
wapenbroe<strong>de</strong>r<br />
Ik had een wapenbroe<strong>de</strong>r,<br />
’n beter vond men niet.<br />
De trommel sloeg ten strij<strong>de</strong><br />
Hij ging aan mijne zij<strong>de</strong>,<br />
al zingend ’t zege lied,<br />
al zingend ’t zege lied.<br />
Een kogel kwam gevlogen.<br />
geldt het mij of geldt het dij ?<br />
Hem sloeg <strong>de</strong> wree<strong>de</strong> won<strong>de</strong>,<br />
hij viel voor mij ten gron<strong>de</strong>,<br />
als was ’t een stuk van mij,<br />
als was ’t een stuk van mij.<br />
Wil mij dijn hand noch reiken<br />
terwijl ik even laad.<br />
Kan dij mijn hand niet geven,<br />
blijfs du in ’t eeuwig leven,<br />
mijn beste kameraad,<br />
mijn beste kameraad.<br />
Tekst L. Uhland. Muziek Fr. Siccher (I, p. 256)<br />
1 9. j ’ava iS un c a M a r a De<br />
J’avais un camara<strong>de</strong><br />
De meilleur il n’en est pas<br />
Dans la paix et dans la guerre<br />
Nous allions comme <strong>de</strong>s frères<br />
Marchant d’un même pas.<br />
Marchant d’un même pas.<br />
Mais une balle siffle<br />
Qui <strong>de</strong> nous sera frappé ?<br />
Le voilà qui tombe à terre<br />
Il est là dans la poussière<br />
Mon cœur est déchiré.<br />
Mon cœur est déchiré.<br />
La main, il veut me prendre,<br />
Mais je charge mon fusil<br />
Adieu donc adieu mon frère<br />
Dans le ciel et sur la terre<br />
Soyons toujours unis.<br />
Soyons toujours unis.<br />
Texte L. Uhland. Musique Fr. Siccher (I, p. 256)
20. Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong><br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong><br />
En geniet van <strong>de</strong>ze ston<strong>de</strong><br />
Al tezamen, opgeruimd en blij<br />
Schuift wat dichterbij<br />
Denk niet aan die droeve dagen<br />
De storm en tegenslag<br />
Want <strong>de</strong> winter is allang voorbij<br />
Schuif wat dichterbij<br />
O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Zie <strong>de</strong> zon is terug gekomen<br />
En wij mogen samen ver<strong>de</strong>r dromen<br />
Van <strong>de</strong> zomer en <strong>de</strong>n blij<strong>de</strong> mei<br />
Schuif wat dichterbij<br />
O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Zing en wees blij, zing en wees blij<br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />
’t ou<strong>de</strong> jaar is afgelopen<br />
wij zijn blij, vol goe<strong>de</strong> hoop en<br />
het groot verlof is nu nabij<br />
Schuif wat dichterbij<br />
O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Waarheen we ook mogen varen<br />
We zullen in ons hart <strong>de</strong> eed<br />
bewaren<br />
Ga door ’t leven zij aan zij aan zij<br />
aan zij aan zij<br />
Dus schuif wat dichterbij<br />
O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Zing en wees blij, zing en wees blij<br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in het rond<br />
En geniet van <strong>de</strong>ze stond<br />
O vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, o vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
O Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Zing en wees blij, zing en wees blij<br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zing mij, zing mij<br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, komt, zet u in het rond<br />
En geniet van <strong>de</strong>ze stond<br />
O vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, o vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Bewerking: <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>. Tekstfragmenten<br />
uit Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> (I, p. 272).<br />
Muziek: Oh children, Nick Cave.<br />
20. a MiS , v ene z D a nS l a ronDe<br />
Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />
Et savourez l’instant<br />
Tous ensemble, avec joie et entrain<br />
Venez, approchez<br />
Ne songez pas aux jours tristes<br />
A l’orage et aux déboires<br />
Car l’hiver est fini <strong>de</strong>puis longtemps<br />
Venez, approchez<br />
O Amis<br />
Voyez, le soleil est revenu<br />
Et nous pouvons nous remettre à<br />
rêver<br />
De l’été et du joli mois <strong>de</strong> mai<br />
Venez, approchez<br />
O Amis<br />
Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />
Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />
L’année est écoulée<br />
Nous sommes joyeux, pleins<br />
d’espoir et<br />
Les gran<strong>de</strong>s vacances sont proches<br />
Venez, approchez<br />
O Amis<br />
Quel que soit notre chemin<br />
Nous gardons en nos cœurs le<br />
serment<br />
Dans la vie, serrons-nous les cou<strong>de</strong>s<br />
Approchez donc<br />
O Amis<br />
Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />
Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />
Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />
Et savourez l’instant<br />
O amis, ô amis<br />
O Amis<br />
Réjouissez-vous, chantez <strong>de</strong> joie<br />
Amis, chantez-moi, chantez-moi<br />
Amis, venez dans la ron<strong>de</strong><br />
Et savourez l’instant<br />
O amis, ô amis<br />
Adaptation: <strong>Rick</strong> De <strong>Leeuw</strong>. Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong><br />
Vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n komt in <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> (I, p. 272). Musique: Oh<br />
children, Nick Cave.
21. Speech Kardinaal<br />
Dames en heren, mijn dochters, mijn allerliefste vriendin<br />
Evelien Beulemans.<br />
Vanaf vandaag rid<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kroon.<br />
Ons gelief<strong>de</strong> kleine België, zo trouw aan God, zo trots in<br />
al zijn va<strong>de</strong>rlandslief<strong>de</strong>,<br />
Zo groot in zijn Koning en zijn regering, bloedt.<br />
In een tijd waarin alles in <strong>de</strong>ze wereld letterlijk op zijn<br />
kop staat,<br />
De hele beschaving in anarchie dreigt te verzinken,<br />
Blijft u als een rots in <strong>de</strong> branding overeind.<br />
Op <strong>de</strong>ze ge<strong>de</strong>nkwaardige dag waarop wij dankzij uw<br />
vrijgevigheid<br />
Voor dit heerlijke avondmaal aan tafel mochten<br />
aanschuiven<br />
Geef ik u in naam van zijne Majesteit <strong>de</strong> Koning <strong>de</strong>r<br />
Belgen,<br />
Het ereteken van Rid<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Kroon.<br />
Allerbeste Mevrouw Beulemans;<br />
Mijn allerliefste vriendin Evelien.<br />
Met dit symbolische gebaar wil onze gelief<strong>de</strong> vorst<br />
hul<strong>de</strong> brengen aan een voorbeeldig, beschei<strong>de</strong>n en<br />
e<strong>de</strong>lmoedig leven.<br />
Is diegene die niet merkt dat België gegroeid is wel een<br />
patriot ?<br />
Wie van ons zou <strong>de</strong> moed hebben om <strong>de</strong> laatste bladzij<strong>de</strong><br />
van onze geschie<strong>de</strong>nis te verscheuren?<br />
Wie van ons kijkt niet met trots naar <strong>de</strong> luisterrijke roem<br />
van ons getek<strong>en<strong>de</strong></strong> va<strong>de</strong>rland?<br />
Onze koning staat bij ons allen in hoog aanzien, helemaal<br />
boven aan <strong>de</strong> morele lad<strong>de</strong>r.<br />
Hoezeer zijn <strong>de</strong> va<strong>de</strong>rlandslief<strong>de</strong> van ons leger, <strong>de</strong><br />
heldhaftigheid van onze koning en onze gelief<strong>de</strong><br />
koningin, die ons met haar goe<strong>de</strong> ziel steeds weer weet<br />
te raken, ons tot voorbeeld en steun!<br />
Laten wij het glas heffen op <strong>de</strong> verdiensten van onze<br />
gelief<strong>de</strong> vriendin, Mevrouw Evelien Beulemans.<br />
Tekstfragmenten uit: Jeroom en Benzamien (TV-bewerking Ernest Claes,<br />
BRT, 1966) en D.J. Mercier, Patriotisme et endurance, Lettre pastorale<br />
Noël 1914.<br />
2 1 . DiScour S c a rDin a l<br />
Mesdames et messieurs, mes filles, ma très chère amie<br />
Evelien Beulemans.<br />
Dès à présent chevalier ou chevalière <strong>de</strong> l’ordre <strong>de</strong> la<br />
couronne.<br />
Notre chère petite Belgique, si fidèle à Dieu, si fière dans<br />
son patriotisme,<br />
Si gran<strong>de</strong> dans son Roi et dans son gouvernement, elle<br />
saigne.<br />
Dans cette époque où tout dans ce mon<strong>de</strong> est littéralement<br />
bouleversé,<br />
Ou toute la civilisation menace <strong>de</strong> s’effondrer dans<br />
l’anarchie,<br />
Vous restez soli<strong>de</strong> comme un rocher.<br />
En ce jour mémorable où votre générosité,<br />
nous a permis d’assister à cet excellent dîner<br />
Au nom <strong>de</strong> sa Majesté le roi <strong>de</strong>s Belges,<br />
je vous décerne l’insigne <strong>de</strong> chevalier <strong>de</strong> l’ordre <strong>de</strong> la<br />
couronne.<br />
Ma très chère Madame Beulemans;<br />
Ma très chère amie Evelien.<br />
Par ce geste symbolique notre souverain bien-aimé<br />
a voulu rendre hommage à une vie exemplaire, mo<strong>de</strong>ste<br />
et généreuse.<br />
Est-il un patriote qui ne sente que la Belgique a grandi ?<br />
Qui <strong>de</strong> nous aurait le courage <strong>de</strong> déchirer la <strong>de</strong>rnière<br />
page <strong>de</strong> notre histoire ?<br />
Qui <strong>de</strong> nous ne contemple pas avec fierté le rayonnement<br />
<strong>de</strong> la gloire <strong>de</strong> la patrie meurtrie ?<br />
Notre roi est dans l’estime <strong>de</strong> tous, au sommet <strong>de</strong><br />
l’échelle morale.<br />
Que le patriotisme <strong>de</strong> notre armée, que l’héroïsme <strong>de</strong><br />
notre roi, <strong>de</strong> notre reine bien-aimée,<br />
si touchante dans sa gran<strong>de</strong> âme nous servent <strong>de</strong> stimulant<br />
et <strong>de</strong> soutien !<br />
Et nous levons ce verre au mérite <strong>de</strong> notre très chère amie,<br />
Madame Evelien Beulemans.<br />
Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Jeroom en Benzamien (Adaptation télé Ernest Claes, BRT, 1966) et<br />
D.J. Mercier, Patriotisme et endurance, Lettre pastorale Noël 1914.
22. Dankwoord<br />
Monseigneur, zijne eminentie.<br />
U die aangesteld bent als tussenpersoon<br />
voor het toekennen van <strong>de</strong>ze<br />
hoge on<strong>de</strong>rscheiding.<br />
Beste vri<strong>en<strong>de</strong></strong>n, zussen, zoon, ik kan<br />
slechts één woord uitspreken.<br />
Ik ben té ontroerd om meer te<br />
zeggen, dus slechts één woord:<br />
bedankt.<br />
Dank aan onze gelief<strong>de</strong> vorst,<br />
koning <strong>de</strong>r Belgen.<br />
Maar in <strong>de</strong> eerste plaats, dank aan<br />
God, Die hul<strong>de</strong> wil<strong>de</strong> brengen aan<br />
mijn voorbeeldige leven.<br />
Heer, ge<strong>de</strong>nk uw Lief<strong>de</strong> en ons<br />
Volk.<br />
Bezoek onze gouwen, waar <strong>de</strong><br />
stempel van het verle<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n<br />
onvergankelijken glans draagt van<br />
Uw grootheid, Uw liefelijkheid en<br />
Uw overvloed.<br />
Heer, wij zijn een trouweloos<br />
geslacht maar dwing ons gelaat zich<br />
naar U te keren, herken in ons het<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren van Uw hart!<br />
Maak ons waardig tot <strong>de</strong> opdracht<br />
waarmee Gij ons gezegend hebt<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> volkeren, herstel in ons<br />
het bewustzijn van onze a<strong>de</strong>llijke<br />
afkomst en het verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsbesef<br />
tegenover <strong>de</strong> toekomst.<br />
Wij vragen U voor Vlaan<strong>de</strong>ren het<br />
brood om te leven, het vuur om te<br />
beminnen, het geheim en <strong>de</strong> bereidschap<br />
U trouw te dienen,<br />
Uw wil te kennen, Uw wet ten<br />
uitvoer te brengen, en naar Uw<br />
god<strong>de</strong>lijk Inzicht te leven.<br />
Op dit keerpunt <strong>de</strong>r tij<strong>de</strong>n bid<strong>de</strong>n wij<br />
U: wees <strong>de</strong> Droom onzer jeugd, <strong>de</strong><br />
Eer van onze mannen en vrouwen,<br />
<strong>de</strong> Blijdschap van onze gezinnen, en<br />
<strong>de</strong> Heerlijkheid van ons geslacht.<br />
Opdat wij, Kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>s Lichts, uw<br />
naam zou<strong>de</strong>n mogen belij<strong>de</strong>n en<br />
vre<strong>de</strong> oogsten voor het mensdom,<br />
dat zon<strong>de</strong>r U valt, maar met U<br />
verheven wordt tot het geheim van<br />
Uw aanbid<strong>de</strong>lijke Drie-eenheid in<br />
alle eeuwigheid.<br />
Amen<br />
Tekstfragmenten uit: Jeroom en Benzamien<br />
(TV-bewerking Ernest Claes, BRT, 1966) en<br />
Gebed voor Vlaan<strong>de</strong>ren, Reninca, Wassend<br />
getij, 1945.<br />
2 2 . a c t ion De gr â ce<br />
Monseigneur, son éminence.<br />
Vous qui êtes désigné à servir d’intermédiaire<br />
<strong>de</strong> cette haute distinction.<br />
Mes chers amis, mes sœurs, mon fils,<br />
je n’ai qu’un seul mot à vous dire.<br />
Je suis trop émue pour vous en dire<br />
davantage, un seul mot: merci.<br />
Merci a notre cher souverain le roi <strong>de</strong>s<br />
Belges.<br />
Mais, merci avant tout à Dieu, qui<br />
a voulu rendre hommage à ma vie<br />
exemplaire.<br />
Seigneur, n’oublie pas notre Amour ni<br />
notre Peuple. Viens dans nos régions,<br />
où l’empreinte du passé porte l’éclat<br />
impérissable <strong>de</strong> ta Gran<strong>de</strong>ur, <strong>de</strong> ta<br />
Douceur et <strong>de</strong> ton Abondance.<br />
Seigneur, nous sommes infidèles mais<br />
force nos visages à se tourner vers Toi<br />
reconnais en nous la Flandre <strong>de</strong> Ton<br />
cœur !<br />
Rends-nous dignes <strong>de</strong> la mission par<br />
laquelle Tu nous as bénis entre les<br />
peuples redonne-nous la conscience<br />
<strong>de</strong> nos nobles origines et la responsabilité<br />
face à l’avenir.<br />
Nous Te <strong>de</strong>mandons, pour la Flandre,<br />
le pain <strong>de</strong> la vie, le feu <strong>de</strong> l’amour, le<br />
mystère et la fidélité pour Te servir, <strong>de</strong><br />
connaître Ta volonté, d’exécuter Ta loi,<br />
et <strong>de</strong> vivre pour comprendre le <strong>de</strong>ssein<br />
Divin.<br />
En ce tournant dans l’histoire, nous Te<br />
prions: sois le Rêve <strong>de</strong> notre jeunesse,<br />
l’Honneur <strong>de</strong> nos hommes et <strong>de</strong> nos<br />
femmes, la Joie <strong>de</strong> nos familles, et la<br />
Spl<strong>en<strong>de</strong></strong>ur <strong>de</strong> notre peuple.<br />
Pour que nous, Enfants <strong>de</strong> la Lumière,<br />
professons Ton nom et récoltions la<br />
paix pour l’humanité, qui sans Toi<br />
s’écroule, mais avec Toi s’élève jusqu’au<br />
mystère <strong>de</strong> ton adorable Trinité pour<br />
l’éternité.<br />
Amen<br />
Extraits <strong>de</strong> texte <strong>de</strong>: Jeroom en Benzamien (Adaptation<br />
télé Ernest Claes, BRT, 1966) et Gebed voor Vlaan<strong>de</strong>ren,<br />
Reninca, Wassend getij, 1945.
23. De trommel slaat<br />
De trommel slaat <strong>de</strong> fluiten gaat<br />
De wind ontvouwt <strong>de</strong> vanen<br />
En flink op stap het knapenschap<br />
Komt zingend langs <strong>de</strong> banen<br />
Hoezee hoezee<br />
Hoezee hoezee<br />
En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Storm op zee<br />
De trommel slaat <strong>de</strong> fluiten gaat<br />
De wind ontvouwt <strong>de</strong> vanen<br />
En in ‘t verschiet nog dreunt het lied<br />
Der knapen langs <strong>de</strong> banen<br />
Hoezee hoezee<br />
Hoezee hoezee<br />
En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Storm op zee<br />
Ruimt <strong>de</strong> baan al waar wij gaan !<br />
Fransche ratten ! Rolt uw matten !<br />
Wij ook gaan <strong>de</strong> vijand slaan !<br />
Ja-a-a-a-a-h !<br />
Hoezee hoezee<br />
Hoezee hoezee<br />
En vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Vliegt <strong>de</strong>n blauwvoet<br />
Storm op zee<br />
Tekst: Albrecht Ro<strong>de</strong>nbach. Muziek: Remi<br />
Ghesquière (I, p. 126)<br />
2 3. t onne l e ta MBour<br />
Tonne le tambour, jouent les flûtes<br />
Le vent déploie les étendards<br />
Marche le cortège <strong>de</strong>s gaillards<br />
En chantant par les rues<br />
Voyez voyez<br />
Voyez voyez<br />
Le fulmar déploie ses ailes<br />
Le fulmar en plein ciel<br />
Tempête en mer<br />
Tonne le tambour, jouent les flûtes<br />
Le vent déploie les étendards<br />
Au loin résonne encore le chant<br />
Des gaillards dans les rues<br />
Voyez voyez<br />
Voyez voyez<br />
Le fulmar déploie ses ailes<br />
Le fulmar en plein ciel<br />
Tempête en mer<br />
Nous voilà, dégagez, place !<br />
Rats français ! Roulez vos paillasses !<br />
Nous aussi allons casser <strong>de</strong> l’ennemi !<br />
Oui-i-i-i-i-h !<br />
Voyez voyez<br />
Voyez voyez<br />
Le fulmar déploie ses ailes<br />
Le fulmar en plein ciel<br />
Tempête en mer<br />
Texte: Albrecht Ro<strong>de</strong>nbach. Musique: Remi Ghesquière<br />
(I, p. 126)<br />
24. De zwarte leeuw<br />
van Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Ziet gij <strong>de</strong>n zwarten leeuw niet<br />
rijzen<br />
Zoo fier op ‘t trotse gou<strong>de</strong>n veld ?<br />
Ziet gij zijn forsche reuze klauwen<br />
Waarvan een slag <strong>de</strong>n vijand velt ?<br />
Ziet gij zijn bloedge oogen gloeien ?<br />
Ziet gij zijn maan zoo breed verward ?<br />
Die leeuw is onze leeuw van<br />
Vlaandren<br />
Die rustend nog <strong>de</strong> wereld tart !<br />
Die leeuw is onze leeuw van<br />
Vlaandren,<br />
Die rustend nog <strong>de</strong> wereld tart.<br />
Hij sloeg zijn klauwen op het Oosten<br />
En ‘t oosterheir vloog siddrend heen<br />
Zijn klauw verniel<strong>de</strong> d’halve mane<br />
van d’ongetem<strong>de</strong>n Sarazeen<br />
Dan toog hij we<strong>de</strong>r naar het Westen<br />
En schonk hun dapperheid ten loon<br />
Aan d’onversaagdsten zijner zonen<br />
Een konings – of een keizerskroon<br />
Aan d’onversaagdsten zijner zonen<br />
Een konings – of een keizerskroon<br />
Hij sluimert nu <strong>de</strong>r Walen<br />
Koning Beknell’hem<br />
Vrij in ijzren band<br />
Hij sture nu zijn rooversb<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
Tot op <strong>de</strong>s leeuwen va<strong>de</strong>rland !<br />
Maar zoo <strong>de</strong> leeuw ontwaakt<br />
Gij roovren wordt ge allen<br />
Door zijn klauw verscheurd<br />
Dan wordt uw trotsche witte lelie<br />
Door hem met bloed en slijk<br />
besmeurd !<br />
Dan wordt uw trotsche witte lelie<br />
Door hem met bloed en slijk<br />
besmeurd !<br />
Tekst: onbekend<br />
Muziek: J. De Laet (I, p. 148)<br />
24 . l e l ion noir De fl a nDre<br />
Ne vois-tu pas se dresser le lion noir<br />
Si noble dans le champ fier et doré ?<br />
Vois-tu ses griffes géantes et<br />
puissantes<br />
Qui terrassent l’ennemi d’un seul<br />
coup ?<br />
Vois-tu luire ses yeux sanglants ?<br />
Vois-tu son ample crinière en<br />
bataille ?<br />
Ce lion est notre lion <strong>de</strong> Flandre<br />
Qui, même au repos, défie le mon<strong>de</strong> !<br />
Ce lion est notre lion <strong>de</strong> Flandre<br />
Qui, même au repos, défie le mon<strong>de</strong>.<br />
De ses griffes, il a lacéré l’Orient<br />
Et le seigneur <strong>de</strong> l’Est a fui en<br />
tremblant<br />
Ses griffes ont déchiré la <strong>de</strong>mi-lune<br />
Des Sarrasins indomptés<br />
Puis il est retourné à l’Occi<strong>de</strong>nt<br />
Et a donné pour leur bravoure<br />
Aux valeureux d’entre ses fils<br />
Une couronne <strong>de</strong> roi ou d’empereur<br />
Aux valeureux d’entre ses fils<br />
Une couronne <strong>de</strong> roi ou d’empereur<br />
Il endort maintenant la Wallonie<br />
Roi Coince-le<br />
Libre dans ses rets <strong>de</strong> fer<br />
Il envoie ses troupes <strong>de</strong> pillards<br />
Jusque dans la patrie du lion !<br />
Mais le lion va se réveiller<br />
Et vous pillards, vous tous,<br />
Serez déchirés par sa griffe<br />
Alors, votre fier lys blanc<br />
Il le souillera <strong>de</strong> boue et <strong>de</strong> sang !<br />
Alors, votre fier lys blanc<br />
Il le souillera <strong>de</strong> boue et <strong>de</strong> sang !<br />
Anonyme.<br />
Muziek: J. De Laet (I, p. 148)
25. Het Leeger<br />
Het leeger is het siembolum <strong>de</strong>s vaa<strong>de</strong>rlants. Het bestaat<br />
uit piejoten, vliegmaksienen, paar<strong>de</strong>n, kaanons, oordonanssen,<br />
foeraazemagazijnen, Braabassons, zoekligten<br />
en soepe mee ballekes <strong>de</strong>n zondag.<br />
Het leeger woont in <strong>de</strong>n kaazere en moet geen huisuur<br />
betaalen.<br />
Het leeger is ook noch het sierrad van het lant en dient<br />
om muuziek te speelen, <strong>de</strong> moonementen in te huuldigen,<br />
mee <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>rmijssens te vrijen, or<strong>de</strong> en tugt te leeren<br />
liefebben.<br />
Ie<strong>de</strong>reen kan soldaat wor<strong>de</strong>n als hij maar twee beenen<br />
en twee armen eeft. Een hooft is ook toegelaaten. Maar<br />
zon<strong>de</strong>r is t’ best. Hoe min<strong>de</strong>r dat er op uw lijf staat hoe<br />
min<strong>de</strong>r dat z’ er kunnen afschgieten. Want nen goe<strong>de</strong>n<br />
soldaat dient om naar te schgieten. Daarom is hij an<strong>de</strong>rs<br />
gekleet als <strong>de</strong> burgers omdat ge hem ooveral zout kunen<br />
van tusschgenschgieten. Er zijn twee soortten doo<strong>de</strong><br />
soldaaten, bek<strong>en<strong>de</strong></strong> en onbek<strong>en<strong>de</strong></strong>. De bek<strong>en<strong>de</strong></strong> zijn <strong>de</strong><br />
goetkopste. Nen steen mee ul<strong>de</strong>rn naam op en ze zijn<br />
koontent, maar <strong>de</strong> onbek<strong>en<strong>de</strong></strong> moeten een graf ebben<br />
mee boekees en eewigen eelektriek.<br />
Den dierekteur van het leeger noemt men nen zeenaral.<br />
Dendienen kun<strong>de</strong> kennen aan zijn romaties en aan zijn<br />
200 t.h. invaaliediteit. Hij zit op een paart en kan geen<br />
vlaams.<br />
Nen zeeneral dient niet om naar te schgieten gelijk nen<br />
simpelen soldat.<br />
Daarvoor draagen <strong>de</strong> kaanons noch niet ver genoech.<br />
De geliefste beezigheit van <strong>de</strong> zeenerals noemt men <strong>de</strong>n<br />
oorloch.<br />
Nen oorloch is altijt regtvaardich en als ge t’ niet gelooft<br />
zulen <strong>de</strong> zandarms het u eksplikkeeren. Als nen soldat<br />
per ongeluk blijft leeven in <strong>de</strong>n oorloch en dat ze maar<br />
zijn been afschgieten krijgt hij een an<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> plats en<br />
als ze hem gans dootschgieten gat hij sebiet naar <strong>de</strong>n<br />
eemel.<br />
T’ is dus al winst dat er aan is.<br />
Daarom noemen <strong>de</strong> biskoppen dat <strong>de</strong>n eiligen oorloch.<br />
Moest ie<strong>de</strong>reen soldat zijn t’ waare van ‘t zelfs gedaan<br />
mee <strong>de</strong>n slegten tijt en <strong>de</strong> werkelosheit.<br />
Vivan t’ leeger en die t’ an<strong>de</strong>rs zegt liegt.<br />
Tekst: Richard Minne. In: Koekoek, [1934]<br />
25 . l’a rMée<br />
L’armée est le symbole <strong>de</strong> la patrie. Elle se compose <strong>de</strong><br />
pilotes, <strong>de</strong> machines volantes, <strong>de</strong> chevaux, <strong>de</strong> canons,<br />
d’ordonnances, <strong>de</strong> réserves fourragères, <strong>de</strong> Brabançons, <strong>de</strong><br />
projecteurs et <strong>de</strong> soupe aux boulettes le dimanche.<br />
L’armée habite à la caserne, sans verser le moindre loyer.<br />
L’armée est aussi la parure du pays et sert à jouer <strong>de</strong> la<br />
musique, à inaugurer les monuments, à célébrer les messes<br />
<strong>de</strong>s enfants, à faire aimer l’ordre et la discipline.<br />
Tout le mon<strong>de</strong> peut <strong>de</strong>venir soldat du moment qu’il a <strong>de</strong>ux<br />
jambes et <strong>de</strong>ux bras. Une tête, c’est permis aussi. Mais<br />
sans, c’est mieux. Moins vous avez sur le corps, moins ils<br />
savent vous tirer <strong>de</strong>ssus. Parce qu’un bon soldat, ça sert<br />
à tirer <strong>de</strong>ssus. C’est pour ça qu’il n’est pas habillé comme<br />
les civils, pour qu’on le reconnaisse partout et qu’on puisse<br />
tirer <strong>de</strong>ssus. Il y a <strong>de</strong>ux sortes <strong>de</strong> soldats, les connus et les<br />
inconnus. Les connus sont les moins chers. Une pierre avec<br />
leur nom <strong>de</strong>ssus et ils sont contents, mais les inconnus, il<br />
leur faut une tombe avec <strong>de</strong>s bouquets et <strong>de</strong> l’électricité<br />
pour l’éternité.<br />
Le directeur <strong>de</strong> l’armée s’appelle un général. On le reconnaît<br />
à ses rhumatismes et à son invalidité à 200 pour cent. Il est<br />
toujours à cheval et il ne parle pas flamand.<br />
Un général, il ne sert pas à se faire tirer <strong>de</strong>ssus comme un<br />
simple soldat.<br />
Les canons ne portent pas assez loin.<br />
L’activité préférée du général s’appelle la guerre.<br />
Une guerre est toujours juste, et si vous ne me croyez pas,<br />
les gendarmes vous l’expliqueront. Si par malchance, un<br />
soldat survit à la guerre et qu’il n’a perdu qu’une jambe,<br />
on lui en donne une <strong>de</strong> remplacement, et s’il se fait abattre<br />
pour <strong>de</strong> bon, il va tout droit au ciel.<br />
C’est tout bénéfice.<br />
C’est pour ça que les évêques appellent ça une guerre<br />
sainte.<br />
Si tout le mon<strong>de</strong> était soldat, finis les jours difficiles et le<br />
chômage.<br />
Vive l’armée et celui qui dit le contraire, il ment.<br />
Texte: Richard Minne. Dans: Koekoek, [1934]
26. Morgenrood<br />
Morgenrood, morgenrood<br />
Spelt m’ allicht een vroege dood<br />
Als <strong>de</strong> krijgstrompetten klinken<br />
Zal <strong>de</strong> strijd mij wreed verminken<br />
Mij en menig kameraad<br />
Onverwacht, onverwacht<br />
Wordt mijn levensloop volbracht<br />
Gisteren nog te paard gestegen<br />
Straks op ‘t slagveld neergezegen<br />
Morgen reeds in ’t kille graf<br />
Kalm en stil, kalm en stil<br />
Voeg ’k mij naar God’s heil’gen wil<br />
Daarom zal ik moedig strij<strong>de</strong>n<br />
Kan ‘k <strong>de</strong> wre<strong>de</strong> dood niet mij<strong>de</strong>n<br />
‘k Sterf als dapper ruitersman<br />
Vrij naar het Duits van W. Hauff (II, p. 221)<br />
26. aurore<br />
Aurore, aurore<br />
M’annonce l’approche <strong>de</strong> la mort<br />
Quand les trompettes clameront<br />
Les combats me mutileront<br />
Moi et <strong>de</strong> nombreux camara<strong>de</strong>s<br />
Soudaine et sans pitié<br />
La mort va me faucher<br />
Hier encore à cheval<br />
Bientôt gisant sur le champ <strong>de</strong><br />
bataille<br />
Demain dans la tombe glacée<br />
Avec calme et sérénité<br />
Je me plie à Dieu, à sa sainte volonté<br />
Et je vais me battre, féroce<br />
Je ne peux éviter la mort atroce<br />
Je meurs en brave cavalier<br />
Interprétation libre <strong>de</strong> l’allemand <strong>de</strong> W. Hauff (II,<br />
p. 221)<br />
27. Manifest <strong>de</strong>r<br />
communistische jeugd<br />
“Manifest <strong>de</strong>r communistische<br />
jeugd”<br />
Terwijl <strong>de</strong> granaatscherven uiteenspetten<br />
boven <strong>de</strong> hoof<strong>de</strong>n onzer<br />
moe<strong>de</strong>rs wer<strong>de</strong>n wij geboren.<br />
Wij zoog<strong>de</strong>n <strong>de</strong> borst en <strong>de</strong> reuk van<br />
het bloed.<br />
Wij zagen onze va<strong>de</strong>rs vertrekken<br />
in ‘n uniform uit ‘n weener<br />
operette en terugkomen met prima<br />
kunstbenen.<br />
Wij hoor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> priesters spreken<br />
over lief<strong>de</strong> terwijl in hun ogen<br />
blonk <strong>de</strong> haat.<br />
Wij lazen over evangelische zuiverheid<br />
terwijl onze zusters hunne<br />
rokken optrokken voor ‘n stuk<br />
sjokola<strong>de</strong>.<br />
Wij zijn <strong>de</strong> naoorlogse jeugd<br />
<strong>de</strong> naamloze jeugd van alle lan<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> jeugd die niet lacht,<br />
niet weent,<br />
niet haat,<br />
niet mint.<br />
De jeugd dor als <strong>de</strong> wassen mannequins<br />
uit ‘n groot bazaar.<br />
Kurt Köhler, Baltazar Krull’s hart zingt<br />
maneschijn, [1933]<br />
2 7. M a nife S t e De l a<br />
jeune SSe coMMuniS t e<br />
“Manifeste <strong>de</strong> la jeunesse communiste”<br />
Nous sommes nés alors que les éclats<br />
d’obus explosaient au-<strong>de</strong>ssus <strong>de</strong><br />
nos têtes.<br />
Nous tétions le sein et l’o<strong>de</strong>ur du<br />
sang.<br />
Nous voyions partir nos pères, vêtus<br />
d’un uniforme d’une opérette<br />
viennoise et revenir avec <strong>de</strong>s jambes<br />
artificielles parfaites.<br />
Nous entendions les prêtres parler<br />
d’amour pendant que dans leurs<br />
yeux luisait la haine.<br />
Nous lisions la pureté évangélique<br />
pendant que nos sœurs relevaient<br />
leurs jupes pour un morceau <strong>de</strong><br />
chocolat.<br />
Nous sommes la jeunesse d’aprèsguerre<br />
la jeunesse anonyme <strong>de</strong> tous les pays<br />
la jeunesse qui ne rit pas,<br />
ne pleure pas,<br />
ne hait pas,<br />
n’aime pas.<br />
La jeunesse terne comme les mannequins<br />
<strong>de</strong> cire d’un grand bazar.<br />
Kurt Köhler, Baltazar Krull’s hart zingt maneschijn,<br />
[1933]
28. O Kerstnacht<br />
O kerstnacht schoner dan <strong>de</strong> dagen<br />
Hoe kan Hero<strong>de</strong>s ’t licht verdragen<br />
Dat in uw duisternisse blinkt<br />
En wordt gevierd en aangebe<strong>de</strong>n<br />
Zijn hoogmoed luistert naar geen<br />
re<strong>de</strong>n<br />
Hoe schel die in zijn oren klinkt<br />
Hij poogt d’onnoosle te vernielen<br />
Door ’t vermoor<strong>de</strong>n van onnoosle<br />
zielen<br />
En weckt een sta<strong>de</strong>n land geschry<br />
In Bethlehem en op <strong>de</strong>n acker<br />
En maakt <strong>de</strong> geest van Rachel<br />
wakker<br />
Die waeren gaat door beemd en wei<br />
Dan na ’t westen dan na ’t oosten<br />
Wie zal die droeve moe<strong>de</strong>r troosten<br />
Nu zij haar lieve kin<strong>de</strong>rs <strong>de</strong>rft<br />
Nu zij die ziet in ’t bloed versmoren<br />
Al eer ze nauwelijks zijn geboren<br />
En zo veel zwaar<strong>de</strong>n rood geverfd<br />
Bedrukte Rachel schort dit waeren<br />
Uw kin<strong>de</strong>rs sterven martelaren<br />
En eersteling van het zaad<br />
Dat uit uw bloed begint te groeien<br />
En heerlijk tot Gods eer zal groeien<br />
En door geen wreedheid en vergaat<br />
Tekst uit Von<strong>de</strong>l’s Gysbrecht van Aemstel<br />
[1637], melodie uit iets latere tijd (I, p. 24)<br />
28. Ô nui t De noël<br />
Ô nuit <strong>de</strong> Noël plus douce que les<br />
jours<br />
Comment Héro<strong>de</strong> supporte-t-il la<br />
lumière<br />
Qui brille dans tes ténèbres<br />
Et est célébrée et adorée<br />
Son orgueil n’écoute pas la raison<br />
Même si elle résonne violemment dans<br />
sa tête<br />
Il tente d’exterminer les innocents<br />
En massacrant les âmes innocentes<br />
Il plonge dans les larmes et les cris<br />
Bethléem et les champs et le pays<br />
Et réveille l’esprit <strong>de</strong> Rachel<br />
Qui erre par monts et par vaux<br />
Après l’ouest, après l’est<br />
Qui consolera la mère affligée<br />
Privée <strong>de</strong> ses chers enfants<br />
Qu’elle voit étouffés dans le sang<br />
Avant même qu’ils ne soient nés<br />
Et tant <strong>de</strong> glaives teintés <strong>de</strong> rouge<br />
Rachel cesse d’errer<br />
Tes enfants meurent en martyrs<br />
Voilà le premier-né<br />
Qui grandit <strong>de</strong> ton sang<br />
Et grandira dans la gloire <strong>de</strong> Dieu<br />
À l’abri <strong>de</strong> la cruauté et du trépas.<br />
Texte <strong>de</strong> Von<strong>de</strong>l, Gysbrecht van Aemstel [1637], mélodie<br />
<strong>de</strong> pério<strong>de</strong> antérieure (I, p. 24)<br />
29. Lief<strong>de</strong> gaf u duizend<br />
namen<br />
Lief<strong>de</strong> gaf u duizend namen<br />
Groot en e<strong>de</strong>l, schoon en zoet<br />
Maar geen een die ’t hert van<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren<br />
Even hoog verblij<strong>de</strong>n doet<br />
Als <strong>de</strong> naam o moe<strong>de</strong>r maagd<br />
Dien gij in ons landje draagt<br />
Schoner klinkt hij dan al d’an<strong>de</strong>ren<br />
Onze Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
Onze Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
Waar men gaat langs Vlaamsche<br />
wegen<br />
Ou<strong>de</strong> hoeve, huis of tronk<br />
Komt men u, Maria tegen<br />
Staat uw beeltenis te pronk<br />
Lacht ons toe uit lin<strong>de</strong>groen<br />
Bloemenkrans of blij festoen<br />
Moge ´t nimmer hier veran<strong>de</strong>ren<br />
O gij Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
O gij Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
Blijf in het Vlaamsche herte tronen<br />
Als <strong>de</strong> hoogste koningin<br />
Als <strong>de</strong> beste moe<strong>de</strong>r wonen<br />
In elk Vlaamsche huisgezin<br />
Sta ons bij in alle nood<br />
Nu en in het uur <strong>de</strong>s doods<br />
Ons, uw kind´ren en ook <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren<br />
Liefste Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
Liefste Lieve <strong>Vro</strong>uw van Vlaand´ren<br />
Volkslied (II, p.60)<br />
2 9. l’a Mour vouS a Donné<br />
Mil l e noMS<br />
L’amour t’a donné mille noms<br />
Gran<strong>de</strong> et noble, belle et douce<br />
Mais aucun ne réjouit autant<br />
Le cœur <strong>de</strong>s Flamands<br />
Que le nom, ô sainte vierge<br />
Que tu portes dans notre région<br />
Il est le plus doux <strong>de</strong> tous<br />
Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />
Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />
Où que nous mènent les chemins<br />
flamands<br />
Vieille ferme, maison ou souche<br />
On t’y rencontre Marie<br />
Partout, ton effigie<br />
Nous sourit, ornée <strong>de</strong> tilleul<br />
Ou <strong>de</strong> couronnes <strong>de</strong> fleurs<br />
Fais qu’il en soit toujours ainsi<br />
O toi Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />
O toi Notre Dame <strong>de</strong> Flandre<br />
Demeure dans le cœur flamand<br />
Comme la plus gran<strong>de</strong> <strong>de</strong>s reines<br />
Comme la meilleure <strong>de</strong>s mères<br />
Dans chaque foyer flamand<br />
Apporte-nous le réconfort<br />
Maintenant et à l’heure <strong>de</strong> notre mort<br />
A nous, tes enfants, et aux autres<br />
Notre Dame <strong>de</strong> Flandre bien-aimée<br />
Notre Dame <strong>de</strong> Flandre bien-aimée<br />
Chanson populaire (II, p.60)
30. O Jesu<br />
O Jesu, nu <strong>de</strong> dagtaak is volbracht,<br />
Kom ik u wenschen goe<strong>de</strong>nnacht<br />
En ik leg in uw han<strong>de</strong>n warm en stil,<br />
Mijn arme hart en mijn goe<strong>de</strong>n wil.<br />
O Jesu, laat <strong>de</strong> rust van <strong>de</strong>zen nacht<br />
Voor al uw Knapen mild zijn en<br />
zacht<br />
Bewaar hunne zielen en hun hart<br />
Voor alle schaduw van kwaad of<br />
smart.<br />
En als we morgen met een frischen<br />
lach<br />
Weer opstaan voor een rijkeren dag,<br />
Kom Gij in het brood dat blijdschap<br />
voedt,<br />
Met uwen glimlach ons tegemoet.<br />
Tekst: E.P. Mon<strong>de</strong>n S.J. (I, p. 96)<br />
30. Ô jé SuS<br />
Ô Jésus, le labeur du jour est fini<br />
Je viens te souhaiter une bonne nuit<br />
Et je dépose dans tes mains chau<strong>de</strong>s<br />
et apaisées<br />
Mon pauvre cœur et ma bonne<br />
volonté<br />
Ô Jésus, que le repos <strong>de</strong> cette nuit<br />
Soit bon et doux pour toutes tes<br />
brebis<br />
Préserve leur âme et leur cœur<br />
De toute ombre <strong>de</strong> mal ou <strong>de</strong> douleur<br />
Et quand nous nous lèverons <strong>de</strong>main<br />
Riant, prêts pour un nouveau et riche<br />
matin<br />
Viens dans le pain qui nourrit<br />
l’allégresse<br />
Viens à nous en souriant avec<br />
tendresse.<br />
Texte: E.P. Mon<strong>de</strong>n S.J. (I, p. 96)<br />
We hebben alles in het werk gesteld<br />
om <strong>de</strong> rechthebb<strong>en<strong>de</strong></strong>n van <strong>de</strong><br />
teksten en lie<strong>de</strong>ren te vermel<strong>de</strong>n.<br />
Mochten er nog rechthebb<strong>en<strong>de</strong></strong>n<br />
zijn die niet vermeld wer<strong>de</strong>n in dit<br />
lie<strong>de</strong>rboek, gelieve KVS te contacteren.<br />
Nous avons tout mis en œuvre pour<br />
mentionner les auteurs <strong>de</strong>s textes et<br />
<strong>de</strong>s chansons. Si jamais ils restent <strong>de</strong>s<br />
auteurs qui ne sont pas mentionnés<br />
dans ce chansonnier, veuillez contacter<br />
le KVS.