Hoofdstuk 3. Het toneelstuk Hendrik en Margriet en - Sint ...
Hoofdstuk 3. Het toneelstuk Hendrik en Margriet en - Sint ...
Hoofdstuk 3. Het toneelstuk Hendrik en Margriet en - Sint ...
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
<strong>Hoofdstuk</strong> <strong>3.</strong><br />
<strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> <strong>en</strong> zijn opvolgers.<br />
A. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1960.<br />
1. De voorbereiding<strong>en</strong>.<br />
Zowat onmiddellijk na de kermisgrap zette onder andere Evarist De Gelder, aanstoker Gaston<br />
Poelman aan om het gegev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> <strong>toneelstuk</strong> te giet<strong>en</strong>. Gaston had in zijn jeugd in de ouderlijke<br />
herberg <strong>en</strong> zaal veel gezi<strong>en</strong> <strong>en</strong> veel meegemaakt. Schrijv<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> deel van de Kalk<strong>en</strong>se<br />
geschied<strong>en</strong>is mocht dus ge<strong>en</strong> probleem zijn. Er werd in eerste instantie e<strong>en</strong> feestcomité <strong>H<strong>en</strong>drik</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> gevormd.<br />
Gaston plaatste het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in de werkmand van het korte tijd later<br />
opgerichte reuz<strong>en</strong>comité. Er werd<strong>en</strong> in diezelfde groep nog twee <strong>toneelstuk</strong>k<strong>en</strong> voorgesteld: Ju<br />
met de Giete (1966) <strong>en</strong> Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e (1967).<br />
Illustratie 38. Affiche van de opvoering van het <strong>toneelstuk</strong> op 10 januari <strong>en</strong> 14 februari 1960.<br />
Verzameling André Van De Sompel.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 39
Gaston Poelman had grot<strong>en</strong>deels de beschikking over de toneelgroep Koninklijke Harmonie<br />
Kalk<strong>en</strong> die traditioneel toneelopvoering<strong>en</strong> hield<strong>en</strong> in de ouderlijke muziek- <strong>en</strong> toneelzaal. Toch<br />
blijkt hij e<strong>en</strong> aantal roll<strong>en</strong> op het lijf geschrev<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong> van person<strong>en</strong> die hij regelmatig<br />
ontmoette <strong>en</strong> die hij geschikt vond om die roll<strong>en</strong> te spel<strong>en</strong>; zoals bijvoorbeeld Achiel Van<br />
Steirtegem (e<strong>en</strong> overbuur van de ouderlijke herberg Koninklijke Harmonie in de Koffiestraat) <strong>en</strong><br />
Palmyre Van Kerckhove die goed kon vloek<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijkbaar regelmatig bij zijn ouders over de vloer<br />
kwam. Ook Angèle Copers, die toneel gespeeld had bij de VKAJ <strong>en</strong> bij de Koninklijke Harmonie,<br />
maar die er na haar huwelijk mee was gestopt, kon er toe bewog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rol op zich te<br />
nem<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> was het heel belangrijk dat de acteurs het Kalk<strong>en</strong>s dialect op scène goed<br />
kond<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> uitkom<strong>en</strong> 1 .<br />
2. De opvoering<strong>en</strong>.<br />
Na lange repetities kreeg het stuk stilaan vaste vorm onder de regie van Edmond Lauwaet. Op<br />
zondag 10 januari 1960 werd het toneel voor de eerste maal met overdonder<strong>en</strong>d succes<br />
opgevoerd. Op 14 <strong>en</strong> 21 februari 1960 volgd<strong>en</strong> nog twee vertoning<strong>en</strong>, telk<strong>en</strong>s weer voor e<strong>en</strong><br />
bomvolle zaal! E<strong>en</strong> van deze vertoning<strong>en</strong> was t<strong>en</strong> voordele van de plaatselijke T.B.C.-lijders. E<strong>en</strong><br />
nieuwe vertoning werd gehoud<strong>en</strong> op Molek<strong>en</strong>skermismaandag 11 april 1960.<br />
We kond<strong>en</strong> bij b<strong>en</strong>adering berek<strong>en</strong><strong>en</strong> hoeveel toeschouwers de vertoning<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>d bijgewoond<br />
hebb<strong>en</strong>. De vertoning van 10 januari zou 264 toeschouwers gelokt hebb<strong>en</strong>, die van 14 februari<br />
blijkbaar 199 <strong>en</strong> die van 21 februari volg<strong>en</strong>s diezelfde berek<strong>en</strong>de gegev<strong>en</strong>s 238. Die drie<br />
vertoning<strong>en</strong> zorgd<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> totale winst van 13755,50 frank.<br />
Illustratie 39. Gaston Poelman <strong>en</strong> Remi Verschraeg<strong>en</strong> aan het begin van de voorstelling van het<br />
<strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, januari of februari 1960.<br />
Uit de verzameling van Gaston Poelman.<br />
1 Interview André Van De Sompel met Gaston Poelman, 9 april 2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 40
Illustratie 40. De familie Verschraeg<strong>en</strong> op de eerste rij tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> van de voorstelling<strong>en</strong> van<br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1960. Van links naar rechts (vanaf de pijl): H<strong>en</strong>ri Verschraeg<strong>en</strong>, Edith<br />
Lurka, Stanislas Lurka, Simonne Verschraeg<strong>en</strong>, Alice Middernacht, Remi Verschraeg<strong>en</strong>, Edmond<br />
Verschraeg<strong>en</strong>, Jean-Pierre Verschraeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> Anna Van Wass<strong>en</strong>hove.<br />
Verzameling familie Lurka – Verschraeg<strong>en</strong>.<br />
Dees Cafébaas in de<br />
Neushoorn.<br />
Achiel Van Steirtegem 1919-2003<br />
Steefke Zijn achtbare gade. Palmyre Van Kerckhove 1925-1984<br />
Rik De jongste zoon Michel Van Bogaert 1937-2002<br />
Philemon De oudste zoon André Stev<strong>en</strong>s °1943<br />
Louise De schoondochter Jeannette Van D<strong>en</strong> Abeele °1939<br />
<strong>Margriet</strong>je De toekomstige bruid Gaston Poelman 1924-2010<br />
Pros Cafébaas André Stev<strong>en</strong>s °1943<br />
Marie Zijn vrouw Jeannette Van D<strong>en</strong> Abeele °1939<br />
Charel Met de gulle lach Jean De Smet °1941<br />
Dolf van Vurste Marcel De Vogelaere 1924-2008<br />
Gust De c<strong>en</strong>ter Marcel Van De Velde °1941<br />
Kamiel Pijlkas Michel Van De Velde °1943<br />
Betty van Charel Klara D’Hollander 1932-2001<br />
Mietje van Dolf Angèle Copers °1927<br />
Trees van Gust Marie Onselaere 1910-2005<br />
Albert Taxichauffeur Frans Van Laere °1942<br />
Jules Zijn dubbelganger Frans Van Laere °1942<br />
Vi<strong>en</strong>tje Pijpe E<strong>en</strong> oude sloeber H<strong>en</strong>ri Baert 1913-1968<br />
E<strong>en</strong> kleine jong<strong>en</strong> Hugo Lauwaet °1949<br />
Tabel <strong>3.</strong> Acteurs van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1960.<br />
Frans Van Laere speelde eig<strong>en</strong>lijk de figuur van R<strong>en</strong>é Copers <strong>en</strong> Clara Stev<strong>en</strong>s vertolkte de rol<br />
van Agnes De Lausnay. Beide vertolking<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> niet specifiek in de roll<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> 2 .<br />
2 Gesprek met Frans Van Laere <strong>en</strong> Clara Stev<strong>en</strong>s, 12 september 2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 41
Bij de opvoering<strong>en</strong> van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1960 werd<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong>lijke nam<strong>en</strong><br />
van de person<strong>en</strong> waarover het ging, niet gebruikt. Ev<strong>en</strong>min werd de juiste b<strong>en</strong>aming van de<br />
herberg gebruikt. M<strong>en</strong> gebruikte de b<strong>en</strong>aming “Neushoorn”.<br />
De auteur van het <strong>toneelstuk</strong>, Gaston Poelman, wou zich daarbij indekk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> al te negatieve<br />
reacties van de betrokk<strong>en</strong> familie Verschraeg<strong>en</strong>. Dat bleek naderhand best mee te vall<strong>en</strong>, want<br />
naar verluidt woond<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies alle vertoning<strong>en</strong> bij. E<strong>en</strong> mooie familiefoto is trouw<strong>en</strong>s de foto<br />
met de ganse familie Verschraeg<strong>en</strong> op de eerste rij (zie illustratie 39).<br />
Illustratie 41. De acteurs van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, opvoering 10 januari 1960.<br />
Vooraan vlnr.: Gaston Poelman, Palmyre Van Kerckhove, Achiel Van Steirtegem, Michel Van<br />
Bogaert <strong>en</strong> Hugo Lauwaet.<br />
Midd<strong>en</strong> vlnr.: Michel Van De Velde, Maria Onselaere, Angyle Copers, Clara D’Hollander, Jean De<br />
Smet <strong>en</strong> Edmond Lauwaet.<br />
Gans achteraan vlnr.: Frans Van Laere, Marcel Van De Velde, Marcel De Vogelaere, Rosette<br />
Uytterschaut, Achiel Hanselaer, Jeannette Van D<strong>en</strong> Abbeele <strong>en</strong> André Stev<strong>en</strong>s.<br />
Uiterst rechts staat H<strong>en</strong>ri Baert.<br />
Achiel Hanselaer <strong>en</strong> Rosette Uytterschaut stond<strong>en</strong> waarschijnlijk in voor de logistieke steun.<br />
Verzameling Jeannette Van D<strong>en</strong> Abbeele.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 42
B. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1965.<br />
Illustratie 42. Affiche van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1965.<br />
Aanvankelijk war<strong>en</strong> twee voorstelling<strong>en</strong> van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in de versie van<br />
1965 gepland. Op vraag werd e<strong>en</strong> extra voorstelling ingelast.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 43
De korte inhoud van het stuk volg<strong>en</strong>s het programma bij de opvoering van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> op<br />
zaterdag 11, zondag 12 september <strong>en</strong> Kalk<strong>en</strong>kermisdonderdag 23 september 1965, in e<strong>en</strong> regie<br />
van Achiel Van Steirtegem, werd als volgt omschrev<strong>en</strong>:<br />
Eerste bedrijf: in het Café bij Pros.<br />
Bij Pros, op de Wijk Hussevelde, is het schieting. Gaston <strong>en</strong> Rik zijn er toevallige klant<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ontmoet<strong>en</strong> er hun vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>-schutters Marcel <strong>en</strong> Gerard. De kermisstemming is er. De<br />
aanwezigheid van Rik br<strong>en</strong>gt Gaston op e<strong>en</strong> grap, nog dezelfde avond uit te voer<strong>en</strong>.<br />
Tuss<strong>en</strong> pot <strong>en</strong> pint wordt e<strong>en</strong> groots plan opgebouwd. Gaston zal zich verkled<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
meisje, <strong>en</strong> Rik zal zijn verloofde voorstell<strong>en</strong> thuis!!!!.<br />
Tweede bedrijf: op straat “onder de lantaarn”.<br />
Rik is op de afspraak bij Gaston. Alles wordt tot in de puntjes uitgewerkt. Terwijl Gaston<br />
zich verkleedt, gaan Jef, Gerard, Marcel, Peer, Angèle, Dénise <strong>en</strong> Klara reeds voorop<br />
naar het Café van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies om de ontvangst voor te bereid<strong>en</strong>.<br />
Dit bedrijf speelt zich af op straat, Rik <strong>en</strong> Gaston (<strong>Margriet</strong>je) arm aan arm, op weg naar<br />
het “slagveld”! Er wordt nog e<strong>en</strong>s flink gerepeteerd terwijl moeder Lies met spanning<br />
wacht op de komst van haar toekomstige schoondochter!<br />
Derde bedrijf: de “Blijde intrede van <strong>Margriet</strong>je”.<br />
Na de blijde boodschap van haar zoon, heeft Lies gans haar huis gekuist met de hulp van<br />
haar schoondochter Anna. <strong>Het</strong> café is toe <strong>en</strong> de deur op slot. Doch Jef weet binn<strong>en</strong> te<br />
gerak<strong>en</strong> <strong>en</strong> op<strong>en</strong>t de weg voor de ander<strong>en</strong>. Zo is de dagelijkse stemming er weer. Uit de<br />
mond van Lies verneemt m<strong>en</strong> het grote nieuws. De aanwezig<strong>en</strong> amuser<strong>en</strong> zich kostelijk<br />
vooral als Sti<strong>en</strong> zijn intrede doet, goed beschonk<strong>en</strong> van de schieting bij Le<strong>en</strong>tje Baert, <strong>en</strong><br />
het nieuws verneemt. De plechtige intrede van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> is e<strong>en</strong> onverwachte<br />
aando<strong>en</strong>ing voor Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, niets van het complot merk<strong>en</strong>d.<br />
Dez<strong>en</strong>, die dit persoonlijk hebb<strong>en</strong> beleefd wat verder gebeurd is tijd<strong>en</strong>s deze beruchte<br />
avond, 6 jaar geled<strong>en</strong>, zull<strong>en</strong> dit nooit verget<strong>en</strong>. Hun aanwezigheid, gepaard met hun<br />
lofbetuiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> gepaste plagerij<strong>en</strong>, zijn oorzaak geweest dat <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, in<br />
hun valse rol niet werd<strong>en</strong> ontdekt door de overmande Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies.<br />
Vierde bedrijf: ’s ander<strong>en</strong>daags... het dondert in Keul<strong>en</strong>!!!!<br />
Tijd<strong>en</strong>s het bezoek van Mon <strong>en</strong> Anna, gaat Rik tot bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> over <strong>en</strong> slaat op de<br />
vlucht... naar de jaarmarkt. De ontknoping slaat als e<strong>en</strong> bom in bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Was het<br />
maar e<strong>en</strong> droom geweest, maar jammer g<strong>en</strong>oeg, het is echt gebeurd. Er daagt reeds<br />
vroeg bezoek op, <strong>en</strong> gelukw<strong>en</strong>s<strong>en</strong> (!) want het nieuws doet de ronde in Kalk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het is<br />
jaarmarkt! Wie zou zich de collère van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ontgoocheling van Lies niet kunn<strong>en</strong><br />
voorstell<strong>en</strong>? Doch ze nem<strong>en</strong> alles goedhartig aan. Sti<strong>en</strong> veegt er de spons over <strong>en</strong> lacht<br />
mee.<br />
Zijn kermis was toch nog goed gelukt, beter dan andere jar<strong>en</strong>... want de kraan stond er<br />
niet stil!<br />
Bij de heropvoering werd<strong>en</strong> de echte b<strong>en</strong>aming<strong>en</strong> van de oorspronkelijke “spelers” gebruikt.<br />
De groep toneelspelers werd eind november 1965 in de rouw gedompeld. H<strong>en</strong>ri Lamm<strong>en</strong>s, broer<br />
van toneelspeler Cesar, verongelukte op 28 november 1965 te Zev<strong>en</strong>ek<strong>en</strong>.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 44
Sti<strong>en</strong> Cafébaas Achiel Van Steirtegem 1919-2003<br />
Lies Cafébazin Palmyre Van Kerckhove 1925-1984<br />
Rik Hun ongehuwde zoon Jules De Bruycker °1941<br />
<strong>Margriet</strong>je Gaston<br />
Gaston Poelman 1924-2010<br />
Valse verloofde van Rik<br />
Jef Trouwe klant Jean De Smet °1941<br />
Peer Metser Jules De Landtsheer 1916-1984<br />
Leon Be<strong>en</strong>houwer Frans Van Laere °1942<br />
D<strong>en</strong>ise Vrouw van Marcel Angèle Copers °1927<br />
Klara Vrouw van Jef Klara D’Hollander 1932-2008<br />
Anna Vrouw van Mon Klara D’Hollander 1932-2008<br />
Rachel Vrouw van Pros Annie Colman °1950<br />
Angèle Vrouw van Peer Annie Colman °1950<br />
Marcel Man van D<strong>en</strong>ise Marcel De Vogelaere 1924-2008<br />
Vi<strong>en</strong>tje Toevallige bezoeker Marcel De Vogelaere 1924-2008<br />
Pros Cafébaas André Stev<strong>en</strong>s °1943<br />
Mon Man van Anna André Stev<strong>en</strong>s °1943<br />
Gerard Schutter Georges Rogiers 1943-2007<br />
Jef II Taxichauffeur Georges Rogiers 1943-2007<br />
Kleine jong<strong>en</strong> Jean-Pierre Verschraeg<strong>en</strong> °1954<br />
Tabel 4. Acteurs in het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, 1965.<br />
Illustratie 4<strong>3.</strong> Volg<strong>en</strong>de acteurs <strong>en</strong> medewerkers bracht<strong>en</strong> in 1965 <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> op de<br />
plank<strong>en</strong>:<br />
Staand vlnr.: De Smet Jean, Rogiers Georges, Stev<strong>en</strong>s André, Lamm<strong>en</strong>s H<strong>en</strong>ri, Annie Colman, De<br />
Gelder Ernest, De Landtsheer Jules, De Gelder Evarist, Baert Gerard <strong>en</strong> Van Laere Frans.<br />
Zitt<strong>en</strong>d vlnr.: D’Hollander Clara, Van Steirtegem Achiel, Poelman Gaston, De Bruycker Jules, Van<br />
Kerckhove Palmyre, Copers Angèle <strong>en</strong> De Vogelaere Marcel.<br />
Gehurkt: Verschraeg<strong>en</strong> Jean-Pierre.<br />
Uit de verzameling van Gaston Poelman.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 45
C. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> Ju mee de giete in 1966.<br />
<strong>Het</strong> reuz<strong>en</strong>comité pres<strong>en</strong>teerde ter geleg<strong>en</strong>heid van Kalk<strong>en</strong>kermis 1966 (met opvoering<strong>en</strong> op<br />
zaterdag 10, zondag 11 <strong>en</strong> Kalk<strong>en</strong>kermisdonderdag 22 september) e<strong>en</strong> nieuwe Kalk<strong>en</strong>se klucht.<br />
Gaston Poelman schreef met Ju mee de giete e<strong>en</strong> <strong>toneelstuk</strong> in vier taferel<strong>en</strong> <strong>en</strong> met zang <strong>en</strong><br />
muziek. Gaston zorgde ook voor de regie van het stuk. Ju mee de giete werd aangekondigd als<br />
het vervolg van de onvergetelijke klucht <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>.<br />
Ju mee de giete werd e<strong>en</strong> vierde keer opgevoerd op zondag 20 november 1966, die keer speciaal<br />
voor de gep<strong>en</strong>sioneerd<strong>en</strong> die gratis inkom hadd<strong>en</strong>. De andere belangstell<strong>en</strong>d<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />
toegelat<strong>en</strong> aan 25 frank. Bij de aanschaf van e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ummerd programma, kon deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> tombola met mooie gesch<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Daartoe werd<strong>en</strong> de handelaars <strong>en</strong><br />
sympathisant<strong>en</strong> opgeroep<strong>en</strong> prijz<strong>en</strong> te sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
Illustratie 44. Aankondiging van het <strong>toneelstuk</strong> Ju mee de Giete, 1966.<br />
Sti<strong>en</strong> Achiel Van Steirtegem 1919-2003<br />
Lies Anny De Moor 1942-1991<br />
Rik Jules De Bruycker °1941<br />
Anna Annie Colman °1950<br />
Robert Hubert De Gelder °1944<br />
Gaston DR Jules De Bruycker °1941<br />
Gaston P Gaston Poelman 1924-2010<br />
Jef Jean De Smet °1941<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 46
Taaf Gaston Poelman 1924-2010<br />
Voorbijganger Cesar Lamm<strong>en</strong>s °1947<br />
Pros Georges Van Trapp<strong>en</strong> °1946<br />
Vreemdeling Marcel De Vogelaere 1924-2008<br />
Jong<strong>en</strong> Jean Pierre Verschraeg<strong>en</strong> °1954<br />
Bedi<strong>en</strong>de 1 Marcel De Vogelaere 1924-2008<br />
Bedi<strong>en</strong>de 2 Hubert De Gelder °1944<br />
Burgemeester Gerard Baert 1922-1977<br />
Tabel 5. Acteurs in het <strong>toneelstuk</strong> Ju mee de Giete, 1966.<br />
Illustratie 45. De acteurs <strong>en</strong> medewerkers van het <strong>toneelstuk</strong> Ju mee de Giete, 1966.<br />
Vlnr. staand: De Vogelaere Marcel, Lamm<strong>en</strong>s Cesar, De Smet Jean, Van Trapp<strong>en</strong> Georges, De<br />
Gelder Hubert, Ost Petrus, Poelman Gaston, Verschraeg<strong>en</strong> Jean-Pierre, Van Rysselberghe Cyriel,<br />
Van De Velde Michel, De Gelder Paul, Van d<strong>en</strong> Abeele Marcel, De Gelder Evarist, Verschraeg<strong>en</strong><br />
Edmond <strong>en</strong> De Vogelaere Marnix.<br />
Vlnr. zitt<strong>en</strong>d: Poelman Constant, De Bruycker Jules, Colman Annie, De Moor Anny,<br />
Van Steirtegem Achiel <strong>en</strong> Baert Gerard.<br />
Uit de verzameling van Gaston Poelman.<br />
Gaston schreef over dat <strong>toneelstuk</strong> het volg<strong>en</strong>de:<br />
Inleiding<br />
Ju mee de Giete is e<strong>en</strong> greep uit het leutige volkslev<strong>en</strong> op d<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> stuk speelt zich af<br />
in e<strong>en</strong> volkscafé te Kalk<strong>en</strong>, het geboortedorp van de auteur <strong>en</strong> is eig<strong>en</strong>lijk het vervolg van de<br />
Kalk<strong>en</strong>se klucht <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> of de valse verloving, naar e<strong>en</strong> waar gebeurde grap te<br />
Kalk<strong>en</strong> in 1959.<br />
Ju mee de Giete speelt zich ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s af bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, de hoofdfigur<strong>en</strong> van de klucht,<br />
ditmaal in hun woonkamer. We g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> er van het pittige <strong>en</strong> sappige privélev<strong>en</strong> dat er door<br />
de caféstamgast<strong>en</strong> overvloedig met plagerij<strong>en</strong> <strong>en</strong> humor wordt gekruid. De klant<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
allemaal de weg naar de keuk<strong>en</strong> <strong>en</strong> daar wordt dikwijls méér café gehoud<strong>en</strong> dan in de<br />
gelagzaal.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 47
Korte inhoud<br />
Lies, vergezeld van haar schoondochter Anna, gaat voor e<strong>en</strong> 3-tal dag<strong>en</strong> op reis naar de<br />
Wal<strong>en</strong>pays (Angleur) op bezoek bij haar dochter Simone. De voorbereiding<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> plaats<br />
in de kek<strong>en</strong> onder de lodderige og<strong>en</strong> van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar gast<strong>en</strong>: inpakk<strong>en</strong> valies, opkuis,<br />
richtlijn<strong>en</strong> allerhande aan Sti<strong>en</strong> die voor 3 dag<strong>en</strong> met de thuiswacht achterblijft.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de afwezigheid van Lies krijgt Sti<strong>en</strong> overvloedig bezoek van medelijd<strong>en</strong>de (?)<br />
klant<strong>en</strong>. Er wordt zelfs e<strong>en</strong> spoedvergadering t<strong>en</strong> huize van Sti<strong>en</strong> georganiseerd. Tijd<strong>en</strong>s die<br />
vergadering wordt het Reuz<strong>en</strong>comité opgericht <strong>en</strong> word<strong>en</strong> de reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies gebor<strong>en</strong>.<br />
Sti<strong>en</strong> heeft méér dan zijn hand<strong>en</strong> vol <strong>en</strong> geraakt daarbij vreselijk overstuur.<br />
Bij haar thuiskomst in de namiddag vindt Lies tot haar grote verwondering de cafédeur op<br />
slot <strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> is afwezig. Binn<strong>en</strong> wacht<strong>en</strong> Lies <strong>en</strong> Anna e<strong>en</strong> warboel van je welste. Wat daar<br />
allemaal is gebeurd is eig<strong>en</strong>lijk de hoofdschotel van Ju mee de Giete e<strong>en</strong> uitdrukking aan<br />
Sti<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> <strong>en</strong> die hij in overweldig<strong>en</strong>de mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> meermaals uitkraamt.<br />
<strong>Het</strong> IVde <strong>en</strong> laatste bedrijf speelt zich af op het Geme<strong>en</strong>tehuis waar Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies plechtig<br />
ontvang<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar de boeking in het Guld<strong>en</strong>boek wordt gedaan van de kermisgrap<br />
<strong>en</strong> het ontstaan van de Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> die hun naam drag<strong>en</strong>.<br />
Sam<strong>en</strong>gevat: e<strong>en</strong> brok volkse humor rond e<strong>en</strong> koppel geliefde volkstypes die lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> lat<strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong><br />
<strong>Het</strong> eerste bedrijf speelt zich af aan de zijgevel van het huis van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, met de voordeur op<br />
het voorplan. Er is lantaarnverlichting.<br />
Sti<strong>en</strong>, tamelijk beschonk<strong>en</strong>, komt laat thuis van de schieting met boog, pijlkas <strong>en</strong> fiets. Heeft<br />
ge<strong>en</strong> sleutel mee <strong>en</strong> zet zich op de stoep want Lies is blijkbaar, doch uitzonderlijk, niet thuis.<br />
acteurs: Sti<strong>en</strong> – vreemdeling – Rik – Pros – Lies.<br />
<strong>Het</strong> tweede bedrijf speelt zich af in de keuk<strong>en</strong> bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies.<br />
Lies maakt voorbereiding<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> driedaags bezoek aan haar dochter. Sti<strong>en</strong> houdt 3<br />
dag<strong>en</strong> café in de keuk<strong>en</strong>.<br />
Acteurs: Sti<strong>en</strong> – Robert – Lies – Anna – Gaston D – Taaf –<br />
Jef – Vreemdeling – kleine jong<strong>en</strong>.<br />
<strong>Het</strong> derde bedrijf speelt zich af in dezelfde keuk<strong>en</strong>.<br />
Lies <strong>en</strong> Anna kom<strong>en</strong> terug van de reis. In café <strong>en</strong> keuk<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> grote warboel. Sti<strong>en</strong><br />
is afwezig <strong>en</strong> komt later te voorschijn.<br />
Acteurs: Lies – Anna – Rik – Jef – Gaston – Peer.<br />
<strong>Het</strong> vierde bedrijf t<strong>en</strong>slotte speelt zich af in de raadzaal van het geme<strong>en</strong>tehuis.<br />
Twee bedi<strong>en</strong>d<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> voorbereiding voor receptie <strong>en</strong> ontvangst van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Intrede<br />
van de gast<strong>en</strong> <strong>en</strong> opname in het Guld<strong>en</strong>boek van de Reuz<strong>en</strong> van Kalk<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies.<br />
Acteurs: bedi<strong>en</strong>de I – bedi<strong>en</strong>de II – burgemeester – Sti<strong>en</strong> – Lies –<br />
figurant<strong>en</strong> waaronder Gaston <strong>en</strong> Rik – geme<strong>en</strong>teraadsled<strong>en</strong> – muzikant<strong>en</strong>.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de opvoering van het <strong>toneelstuk</strong> werd het publiek gevraagd niet minder dan zes liedjes op<br />
bek<strong>en</strong>de melodieën met aangepaste tekst mee te zing<strong>en</strong>. Gaston Poelman had <strong>en</strong>kele jonge<br />
muzikant<strong>en</strong> warm gemaakt de muziek live te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> af <strong>en</strong> toe mee te acter<strong>en</strong>. Die jonge<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> trad<strong>en</strong> later op als het orkest Teleboys Kalk<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> war<strong>en</strong> Cyriel Van Rysselberghe, Paul<br />
De Gelder, Luc De Wilde <strong>en</strong> Marcel Van d<strong>en</strong> Abeele.<br />
Hieronder volgt de tekst met al dan niet de melodieduiding.<br />
Zang 1.<br />
‘k B<strong>en</strong> naar Parijs geweest<br />
’t was daar e<strong>en</strong> Reuzefeest<br />
‘k heb er gedanst mee Jozefi<strong>en</strong><br />
‘k heb er de Moulin Roug’ gezi<strong>en</strong><br />
‘k heb mei e<strong>en</strong>s laet<strong>en</strong> ga<strong>en</strong><br />
‘k Vaeg er mijn voet<strong>en</strong> a<strong>en</strong><br />
‘k heb hem zi<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>, mijne Sti<strong>en</strong><br />
Hij heeft mei nie gezi<strong>en</strong>.<br />
‘k B<strong>en</strong> naar de Vaert geweest<br />
’t Was daer e<strong>en</strong> Reuzefeest<br />
‘k Heb er gedanst bei Le<strong>en</strong>tje Baert<br />
Maer ’t wierd verdikke veel te laet<br />
‘k Heb mei e<strong>en</strong>s laet<strong>en</strong> ga<strong>en</strong><br />
‘k Vaeg er mijn voet<strong>en</strong> aan<br />
‘k Heb hem zi<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> mijne Sti<strong>en</strong><br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 48
Zang 2.<br />
1<br />
We sta<strong>en</strong> voor ’t afscheid nu gereed<br />
Omdat w’op reize ga<strong>en</strong><br />
Drei daeg<strong>en</strong> weg van huis es wreed<br />
We hop<strong>en</strong> dat ’t zal ga<strong>en</strong>.<br />
Ik zeg u ge<strong>en</strong> vaarwel mijn schat<br />
Dra zi<strong>en</strong> w’elkander weer<br />
Maakt daer ’n neusdoek nie voor nat<br />
Of ’t wordt nog slechter weer.<br />
Zang 3 (uit '<strong>Het</strong> Witte Paard")<br />
Bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies in ons Stamcafé<br />
Daar staat de vreugd voor de deur<br />
Daar roept m<strong>en</strong> U toe Goede Morg<strong>en</strong><br />
En verget<strong>en</strong> w'er al onze zorg<strong>en</strong><br />
Bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies in ons Stamcafé<br />
Daar staat de vreugd voor de deur<br />
En verget<strong>en</strong> w'er al onze zorg<strong>en</strong><br />
in ons vrolijk Stam-Café.<br />
(BIS)<br />
Zang 5<br />
Op de Stille Kruis<strong>en</strong><br />
Stonn e<strong>en</strong> huisje klein<br />
G'hoord'r ge<strong>en</strong> geruisje<br />
't Lev<strong>en</strong> was er fijn<br />
Maer ge zult ga<strong>en</strong> hor<strong>en</strong><br />
'k heb mijn vel gescheurd<br />
Niemand kan gelov<strong>en</strong><br />
Wat er hier es gebeurd.<br />
2<br />
Zie dat ge nie te vele drinkt<br />
Maer dat ge liedjes zingt<br />
Dan zal de tijd veel rapper ga<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> zul'w'hier vroeger staan.<br />
Ik zeg U ge<strong>en</strong> vaarwel mijn schat<br />
Dra zi<strong>en</strong> w'elkander weer<br />
'k Zal schuifel<strong>en</strong> gelijk e<strong>en</strong> vink<br />
<strong>en</strong> zing<strong>en</strong> binst da'k drink.<br />
3<br />
't Es toch zo lastig om te scheên<br />
Straks sta<strong>en</strong> w'hier nog te schreên<br />
we zull<strong>en</strong> wulder dan maer ga<strong>en</strong><br />
d'horloge blijft niet sta<strong>en</strong>.<br />
Ik zeg U ge<strong>en</strong> vaarwel mijn schat<br />
Dra zi<strong>en</strong> w'elkander weer<br />
Ge moet daer niet naer ommezi<strong>en</strong><br />
als w'ons maer wederzi<strong>en</strong>.<br />
Refrein<br />
't Was op Kermismaandag<br />
'k Was toch zo cont<strong>en</strong>t<br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> kwam naer huis<br />
mee zijn mokke uit G<strong>en</strong>t<br />
Wie zou dat ga<strong>en</strong> peinz<strong>en</strong><br />
Dat e<strong>en</strong> valse was<br />
Ge ziet dat vanhiere<br />
Hoe kwaad dat ik was.<br />
Zang 4 (uit '<strong>Het</strong> Witte Paard")<br />
Ik moet e<strong>en</strong> wonderkind toch zijn<br />
Van Sti<strong>en</strong> bemind te word<strong>en</strong>.<br />
Wie weet waer dat hij nou kan zijn<br />
zie mei hier sta<strong>en</strong> mee al mijn zorg<strong>en</strong><br />
Maer als hij zal te voorschijn kom<strong>en</strong><br />
Zal mijne rugge kromm<strong>en</strong><br />
't Es mei verleed, sapristie,<br />
Di<strong>en</strong>e paling, hij zal bakk<strong>en</strong> in mijn zweet!<br />
(BIS)<br />
Op de Stille Kruis<strong>en</strong><br />
Es e<strong>en</strong> spel gespeeld<br />
Ge zoudt Uw schup afkuis<strong>en</strong><br />
als het U verveelt.<br />
't Heeft mij niet gespet<strong>en</strong><br />
Wel bijlange niet<br />
't Vrei<strong>en</strong> es geda<strong>en</strong><br />
Maer mee de leute nie...<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 49
Zang 6 (Slotmars)<br />
Leve 't bier<br />
't Schuim<strong>en</strong>d bier<br />
Tralalalalala (BIS)<br />
Met muziek wordt ge niet ziek<br />
Maar krijgt ge deugd<br />
<strong>en</strong> hebt ge gans Uw lev<strong>en</strong> vreugd<br />
Met muziek, wordt ge niet ziet<br />
Maar krijgt ge deugd<br />
pampampam perpampampam.. BIS<br />
Wij zing<strong>en</strong> <strong>en</strong> dans<strong>en</strong>, <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> plezier.<br />
En wij drink<strong>en</strong> lekker 't schuim<strong>en</strong>d bier.<br />
Onze Reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies zijn hier.<br />
Laat ons vreugde mak<strong>en</strong>, tot laat in de nacht.<br />
't Lev<strong>en</strong> zal veel beter smak<strong>en</strong>.<br />
Leve lang, onze reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Leve lang.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 50
D. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e in 1967.<br />
<strong>Het</strong> derde <strong>toneelstuk</strong> van Gaston Poelman werd opgevoerd in 1967 <strong>en</strong> werd omschrev<strong>en</strong> als e<strong>en</strong><br />
volkse klucht in drie bedrijv<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> werd gepromoot met 75 affiches. Niet minder dan 24<br />
keer werd er gerepeteerd.<br />
Zoals bij de andere voorstelling<strong>en</strong> was er ook nu e<strong>en</strong> gratis tombola voor de aanwezig<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
toegangskaartje kostte 25 frank.<br />
Illustratie 46. Aankondiging voor het <strong>toneelstuk</strong> Onz<strong>en</strong> Ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e, 1967.<br />
Louis Duiv<strong>en</strong>melker – cafébaas Jules De Bruycker °1941<br />
Stance Zijn vrouw Diane De Wilde °1941<br />
Kamiel Champetter Hubert De Gelder °1944<br />
Mr. Alfons Voorzitter comité Gaston Poelman 1924-2010<br />
Mister Jackson Amerikaans afgevaardigde Willy Bauw<strong>en</strong>s °1947<br />
Celine Vri<strong>en</strong>din van Stance Anni Roels °1945<br />
Bertha Vri<strong>en</strong>din van Stance Annie Colman °1950<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 51
Frans Duiv<strong>en</strong>melker-palingv<strong>en</strong>ter Roger Pieters<br />
Achiel Cesar Lamm<strong>en</strong>s °1947<br />
Jules Cyriel Van Rysselberghe °1950<br />
Prosper De Wilde Luc 1950-1969<br />
Georges Robert Baert °1949<br />
Taaf Marcel Van d<strong>en</strong> Abeele<br />
De Jantjes De Vogelaere Marnix<br />
De Vogelaere Patrick<br />
Tabel 6. De acteurs van het <strong>toneelstuk</strong> Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e, 1967.<br />
°1958<br />
°1959<br />
Ook voor dit stuk werd<strong>en</strong> extra acteurs aangetrokk<strong>en</strong>. Zo acteerde Annie Colman <strong>en</strong>kel in de<br />
<strong>toneelstuk</strong>k<strong>en</strong> die met het reuz<strong>en</strong>comité iets te mak<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> feit dat Annie de dochter is van<br />
reuz<strong>en</strong>drager Jules Colman <strong>en</strong> dat <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> voordi<strong>en</strong> Remi Verschraeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> Alice<br />
Middernacht goede afnemers war<strong>en</strong> van j<strong>en</strong>ever uit de zaak van Annie’s moeder, zal daaraan<br />
wellicht niet vreemd zijn 3 .<br />
Illustratie 38. De acteurs van het <strong>toneelstuk</strong> Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e, 1967.<br />
Vlnr. staand: Van Rijsselberghe Cyriel, De Wilde Juli<strong>en</strong>, Pieters Roger, Poelman Gaston, Bauw<strong>en</strong>s<br />
Willy, De Gelder Hubert, Baert Robert, Van d<strong>en</strong> Abeele Marcel <strong>en</strong> Lamm<strong>en</strong>s Cesar.<br />
Vlnr. zitt<strong>en</strong>d: Colman Annie, De Bruycker Jules, De Wilde Diane, Annie Roels.<br />
Kinder<strong>en</strong>: x, De Vogelaere Marnix, De Vogelaere Patrick.<br />
Uit de verzameling van Gaston Poelman.<br />
3 Gesprek met Annie Colman, 29 augustus 2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 52
Gaston schreef over dat <strong>toneelstuk</strong> het volg<strong>en</strong>de:<br />
Inleiding.<br />
In het landelijk dorp Kalk<strong>en</strong>, geboortedorp van de auteur werd<strong>en</strong> herstellingswerk<strong>en</strong><br />
uitgevoerd aan de tor<strong>en</strong> van de kerk. De haan werd verwijderd <strong>en</strong> na de herstellingswerk<strong>en</strong><br />
komt de haan er maar niet terug op. Er verlop<strong>en</strong> 6 jar<strong>en</strong> tot ergernis van de bevolking. Deze<br />
toestand heeft aanleiding gegev<strong>en</strong> tot het schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> opvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> klucht t<strong>en</strong> tijde van<br />
de voorbereiding<strong>en</strong> voor de eerste maanlanding. Heeft deze toneelopvoering drukking<br />
uitgeoef<strong>en</strong>d bij het geme<strong>en</strong>tebestuur of andere authoriteit<strong>en</strong>? Best mogelijk, want 3 maand<strong>en</strong><br />
later werd de haan terug op de tor<strong>en</strong> geplaatst.<br />
Korte inhoud.<br />
Stance <strong>en</strong> Louis zijn geliefde caféuitbaters in het dorp. Louis is duiv<strong>en</strong>melker. Zij zelf <strong>en</strong> hun<br />
talrijke gast<strong>en</strong> alsook de ganse bevolking erger<strong>en</strong> zich reeds jar<strong>en</strong> over het wegblijv<strong>en</strong> van<br />
de haan op de kerktor<strong>en</strong>. Er wordt e<strong>en</strong> Comité opgericht “tot opsporinge van d<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e van<br />
d<strong>en</strong> tor<strong>en</strong>”. Louis is lid <strong>en</strong> zeer bedrijvig. De champetter, Kamiel, krijgt e<strong>en</strong> speciale opdracht<br />
<strong>en</strong> wordt aangesteld als windopnemer t<strong>en</strong> behoeve van de bevolking. Die opnam<strong>en</strong><br />
gebeur<strong>en</strong> driemaal per dag vóór het café van Stance <strong>en</strong> Louis.<br />
Plots komt uit de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong> van Amerika het bericht als zou de haan van de tor<strong>en</strong> van<br />
Kalk<strong>en</strong> zich op de maan bevind<strong>en</strong> in de Zee der Ocean<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> dier belemmert t<strong>en</strong> zeerste de<br />
opzoeking<strong>en</strong> van Kaap Karnaval (Cape Canaverall) <strong>en</strong> de haan moet er t<strong>en</strong> spoedigste<br />
verdwijn<strong>en</strong>. Er komt e<strong>en</strong> Amerikaans gezant naar Kalk<strong>en</strong>, Mr. Jackson, met e<strong>en</strong> speciale<br />
boodschap van de Presid<strong>en</strong>t Mr. Johnson. Iemand uit het Comité moet naar de maan. Hij zal<br />
afgeschot<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> raket naar de maan om de haan er weg te nem<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> lot valt<br />
op Louis die vertrekt voor de grote opdracht. Stance, zijn vrouw, alsmede de ganse bevolking<br />
lev<strong>en</strong> in grote spanning. Reeds 14 dag<strong>en</strong> onderhandelt Louis met de haan maar deze stelt<br />
uitzonderlijke voorwaard<strong>en</strong>. Stance beleeft ondertuss<strong>en</strong> lastige dag<strong>en</strong>.<br />
Bij zijn thuiskomst wordt Louis geestdriftig onthaald <strong>en</strong> niet in het minst door Stance die haar<br />
man om de hals vliegt. Bij dit maneuver verliest Louis zijn op de maan sterk gegroeide baard<br />
<strong>en</strong> snor. Stance ontdekt vals spel <strong>en</strong> inderdaad, Louis is niet naar de V.S. geweest <strong>en</strong> ook<br />
niet op de maan, maar verbleef de ganse tijd in de studio’s van BRT te Brussel waar e<strong>en</strong> T.V.<br />
opname werd gedraaid over de eerste maanlanding. De haan is niet terug maar Louis heeft<br />
wel <strong>en</strong> verrassing mee uit Brussel 4 .<br />
De drie bedrijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> zich af op dezelfde plaats, namelijk op e<strong>en</strong> brede terrasse vóór e<strong>en</strong><br />
dorpscafé: voorgevel met toegangsdeur, <strong>en</strong> duiv<strong>en</strong>hok(je) met toegangspoortje.<br />
Bedrijf I<br />
Louis roept vruchteloos op zijn duiv<strong>en</strong>... ze vall<strong>en</strong> niet.<br />
Cyriel, zijn vri<strong>en</strong>d, heeft reeds alle duiv<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>. Stance maakt haar beklag over het duiv<strong>en</strong>spel<br />
van Louis <strong>en</strong> als Kamiel, de Champetter, de wind komt opnem<strong>en</strong> wil ze méér wet<strong>en</strong> over de<br />
gerucht<strong>en</strong> die de ronde do<strong>en</strong> over de terugkeer van d<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e van d<strong>en</strong> tor<strong>en</strong>.<br />
Acteurs: Louis – Cyriel – Stance – Kamiel- Alfons – Jantje (loopjong<strong>en</strong>).<br />
Bedrijf II<br />
Nieuwsgierige vrouw<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> zich informer<strong>en</strong> over de gerucht<strong>en</strong> van de haan. Louis <strong>en</strong> Kamiel<br />
vang<strong>en</strong> ze heftig op.<br />
Mr. Jackson, afgevaardigde van Presid<strong>en</strong>t Johnson van de V.S. doet zijn intrede <strong>en</strong> Mr. Alfons,<br />
voorzitter van het Comité tot opsporinge van d<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e van d<strong>en</strong> tor<strong>en</strong> roept zijn led<strong>en</strong> in<br />
spoedvergadering bije<strong>en</strong> om de speciale boodschap van de Amerikaanse hoge gast af te<br />
kondig<strong>en</strong>. Louis vertrekt met Mr. Jackson naar de V.S. om vandaar naar de maan te vlieg<strong>en</strong> per<br />
raket om de haan van de tor<strong>en</strong> van Kalk<strong>en</strong> te gaan hal<strong>en</strong>.<br />
Acteurs: Bertha – Celine – Louis – Stance – Kamiel – Mr. Jackson – Alfons –<br />
Prosper – Taaf – Jules – Georges – Achiel <strong>en</strong> Jantje (loopjong<strong>en</strong>).<br />
4 Nvdr. Die verrassing was Mannek<strong>en</strong> Pis.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 53
Bedrijf III Eerste tafereel<br />
Stance lijdt onder de afwezigheid van Louis die al 4 dag<strong>en</strong> op de maan vertoeft <strong>en</strong> er met de haan<br />
onderhandelt die uitzonderlijke eis<strong>en</strong> stelt voor zijn terugkeer op de tor<strong>en</strong>. Frans, jonkgezel <strong>en</strong><br />
palingmarchand <strong>en</strong> ook de Champetter Kamiel, jonkgezel troost<strong>en</strong> Stance want ze will<strong>en</strong> allebei de<br />
plaats innem<strong>en</strong> van Louis als die niet meer terugkeert. Plots komt e<strong>en</strong> telegram uit de V.S. <strong>en</strong> Mr.<br />
Alfons br<strong>en</strong>gt goed nieuws: Louis is veilig teruggekeerd in de V.S. <strong>en</strong> is morg<strong>en</strong> terug thuis.<br />
Acteurs: Stance – Frans – Kamiel – Alfons – Celine <strong>en</strong> Bertha.<br />
Bedrijf III Tweede tafereel<br />
Stance, Celine <strong>en</strong> Bertha versier<strong>en</strong> de façade voor de blijde opkomst van Louis. Kamiel is daar niet<br />
zo gelukkig mee. Er kom<strong>en</strong> reeds bloem<strong>en</strong> <strong>en</strong> de muzikant<strong>en</strong> zijn onderweg. Louis wordt uit e<strong>en</strong><br />
helikopter gedropt midd<strong>en</strong> de wacht<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>igte. Stance vliegt hem van vreugde om de hals <strong>en</strong><br />
trekt daarbij, ongewild, de valse baard af van Louis.<br />
De ganse haan- <strong>en</strong> maangeschied<strong>en</strong>is was e<strong>en</strong> opgezet spel of e<strong>en</strong> T.V. productie van de B.R.T.<br />
over de eerste maanlanding.<br />
Acteurs: Celine – Bertha – Stance – Kamiel – Alfons – Louis –<br />
Amerikaan <strong>en</strong> Jantje – figurant<strong>en</strong> <strong>en</strong> muzikant<strong>en</strong>.<br />
Illustratie 46. Reclame voor het orkest Teleboys Kalk<strong>en</strong> op de keerzijde van het toneelblaadje<br />
Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 54
E. Balans van de toneelwerking van het reuz<strong>en</strong>comité.<br />
De drie <strong>toneelstuk</strong>k<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> opgevoerd in opdracht van het reuz<strong>en</strong>comité. Ze bracht<strong>en</strong> het<br />
nodige geld in het laatje om de werking rond de reuz<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>, maar al het werk, de<br />
kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> de bat<strong>en</strong> war<strong>en</strong> dan ook t<strong>en</strong> laste van datzelfde comité.<br />
We hebb<strong>en</strong> de indruk dat de twee <strong>toneelstuk</strong>k<strong>en</strong> die Gaston Poelman schreef in navolging van de<br />
opvoering van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1965 bedoeld war<strong>en</strong> als antwoord op de on<strong>en</strong>igheid tuss<strong>en</strong><br />
hem <strong>en</strong> Edmond Lauwaet.<br />
<strong>Het</strong> feit dat Edmond Lauwaet voor de regie van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1965 voorbijgegaan werd,<br />
kan meerdere oorzak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Onderwijzer Edmond was lid van het reuz<strong>en</strong>comité waarin ook<br />
e<strong>en</strong> andere Kalk<strong>en</strong>se onderwijzer aan de geme<strong>en</strong>telijke school, namelijk Evarist De Gelder e<strong>en</strong><br />
plaats had. Behalve de naijver in het lerar<strong>en</strong>korps aan de geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>sschool was er ook<br />
nog de naijver tuss<strong>en</strong> herbergier Edmond Lauwaet <strong>en</strong> herbergier Marcel De Vogelaere. Marcel De<br />
Vogelaere was bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> lokaalhouder van de Koninklijke Harmonie <strong>Sint</strong>-Cecilia Kalk<strong>en</strong> waarvan<br />
Evarist De Gelder schatbewaarder was. Evarist De Gelder zocht ook nieuw bloed voor de<br />
toneelmaatschappij van de Koninklijke Harmonie. G<strong>en</strong>oeg red<strong>en</strong><strong>en</strong> dus om te veronderstell<strong>en</strong> dat<br />
de verhouding tuss<strong>en</strong> de verantwoordelijk<strong>en</strong> in het reuz<strong>en</strong>comité onderling niet altijd zo<br />
gemakkelijk lag<strong>en</strong>.<br />
Na de opvoering van Onz<strong>en</strong> Ha<strong>en</strong>e zit op de Ma<strong>en</strong>e werd<strong>en</strong> de toneelspelers <strong>en</strong> medewerkers<br />
aan de revueopvoering uitg<strong>en</strong>odigd op e<strong>en</strong> souper op zaterdag 21 oktober 1967 in het lokaal bij<br />
Jules De Bruycker om 19.30 uur in de Koffiestraat.<br />
Illustratie 47. Uitnodiging voor het souper van zaterdag 21 oktober 1967.<br />
Uit de verzameling van Gaston Poelman.<br />
Gaston Poelman schreef nog twee andere toneelachtige sketches, eerder bedoeld als amusem<strong>en</strong>t<br />
van de groep medewerkers rond de Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> <strong>en</strong> ter geleg<strong>en</strong>heid van e<strong>en</strong> soort<br />
bedankingsfeest respectievelijk eind 1966 <strong>en</strong> op 23 december 1967. <strong>Het</strong> tweede stuk had zelfs<br />
e<strong>en</strong> rolverdeling die verwees naar de led<strong>en</strong> van het reuz<strong>en</strong>comité.<br />
Na de opvoering van Onz<strong>en</strong> ha<strong>en</strong>e zit op de ma<strong>en</strong>e viel de toneelwerking van het reuz<strong>en</strong>comité<br />
stil.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 55
F. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1982.<br />
Illustratie 48. Affiche van de heropvoering van 1982.<br />
Drukkerij André Braeckman, Koffiestraat, Kalk<strong>en</strong>.<br />
Verzameling Toneelgroep Cauci.<br />
<strong>Het</strong> is waarschijnlijk niet toevallig dat relatief kort na de heropstart van de reuz<strong>en</strong> in de periode<br />
na 1978 het succesvolle <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> herhaald werd. <strong>Het</strong> initiatief ging niet<br />
meer uit van het reuz<strong>en</strong>comité, maar wel van de Kalk<strong>en</strong>se toneelgroep Cauci. Tijd<strong>en</strong>s het<br />
voorjaar van 1982 voerde toneelgroep Cauci het oorspronkelijke stuk van Gaston Poelman op,<br />
maar wel in e<strong>en</strong> geautoriseerde nieuwe bewerking door Edmond Lauwaet <strong>en</strong> Robert Bracke.<br />
<strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> werd opnieuw in de Koninklijke Harmonie opgevoerd. <strong>Het</strong> was het eerste<br />
<strong>toneelstuk</strong> dat door toneelgroep Cauci in zaal Koninklijke Harmonie werd opgevoerd.<br />
De heropvoering van het <strong>toneelstuk</strong> werd op rijm aangekondigd:<br />
Zeg ev<strong>en</strong>, gij daar, KALKENAAR,<br />
Gij k<strong>en</strong>t toch goed ons REUZENPAAR?<br />
In stoet <strong>en</strong> feest zijn zij te zi<strong>en</strong><br />
En dans<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>: LIES <strong>en</strong> STIEN!<br />
STIEN <strong>en</strong> LIES, het leuke paar!<br />
Reeds méér dan volle 20 jaar<br />
Gaan zij vol zwier uw huis voorbij<br />
Of dans<strong>en</strong> vrolijk zij aan zij !<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 56
Hoe zij ontstaan zijn <strong>en</strong> gebor<strong>en</strong>?<br />
Ge zult er dra wat méér van hor<strong>en</strong>!<br />
Kom naar de zaal! Vergeet het niet:<br />
Kom zi<strong>en</strong> naar HENDRIK <strong>en</strong> MARGRIET!<br />
<strong>en</strong> het ging nog ev<strong>en</strong> verder:<br />
<strong>Het</strong> is e<strong>en</strong> écht <strong>en</strong> waar gebeur<strong>en</strong><br />
Van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies’ malheur<strong>en</strong>!<br />
Ge lacht u zeker scheef <strong>en</strong> krom<br />
En stellig komt ge nog weerom!<br />
Gaston Poelman van de zale<br />
Was destijds zo goed ter tale:<br />
Hij zette alles op papier<br />
Met veel tal<strong>en</strong>t <strong>en</strong> volle zwier!!<br />
Sti<strong>en</strong> Dook Van Steirtegem Achiel 1919-2003<br />
Lies zijn vraa Roels Myriam<br />
Mon uldere zeune De Keul<strong>en</strong>aer Erik °1941<br />
Anna de vraa van Mon Clem<strong>en</strong>t Nelly °1957<br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> ook ne zeune Remi Borglio<strong>en</strong> °1949<br />
Gaston ne maat van Riet Bracke Robert °1946<br />
<strong>Margriet</strong> ’t lief van Riet Bracke Robert °1946<br />
Wiet De Moor Heirman Marcel °1957<br />
Toom Costers Thiré Maurice 1925-1995<br />
Chompettere Baert Marcel 1947-1983<br />
Taaf De Fré Van Gyseghem Joseph °1948<br />
Kamiel Van<br />
Ackere<br />
Lagaet Eti<strong>en</strong>ne °1942<br />
Tseef De<br />
Lansheere<br />
Van Bogaert Marc °1947<br />
Peer Oste Van Gysegem Joseph °1948<br />
Marcel uit de zoale Van Poecke Hugo °1961<br />
Staantj<strong>en</strong><br />
Van Poecke Hugo °1961<br />
Poeleman<br />
Vrijere Van Poecke Hugo °1961<br />
D<strong>en</strong>ies uit de zoale Schep<strong>en</strong>s Carine 1964-2004<br />
Sti<strong>en</strong>ek<strong>en</strong> van d<strong>en</strong> blommist Vercauter<strong>en</strong> Katia<br />
Tabel 7. Cauci-acteurs die instond<strong>en</strong> voor de opvoering van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1982.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 57
Illustratie 49. <strong>Margriet</strong> wordt klaargestoomd…<br />
Verzameling Robert Bracke.<br />
Illustratie 50. De acteurs <strong>en</strong> medewerkers van <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, anno 1982.<br />
Vlnr. achteraan: Hugo Van Poecke, Joseph Van Gyseghem, Eti<strong>en</strong>ne Lagaet, Erik De<br />
Keul<strong>en</strong>aer, Maurice Thiré <strong>en</strong> Alain Huysveld.<br />
Vlnr. midd<strong>en</strong>: Braeckman André, Lauwaet Edmond, Schep<strong>en</strong>s Carine, Borglio<strong>en</strong> Remi,<br />
Bracke Robert, Clem<strong>en</strong>t Nelly, Baert Marcel, Vand<strong>en</strong>bossche Frits Siegfried.<br />
Vlnr. vooraan: Vercauter<strong>en</strong> Katia, Van Steirtegem Achiel, Roels Myriam <strong>en</strong> Van Bogaert<br />
Marc.<br />
Marcel Heirman ontbreekt op de foto.<br />
Verzameling Robert Bracke.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 58
Tijd<strong>en</strong>s de heropvoering werd<strong>en</strong> met Toom Costers 5 , Wiet De Moor 6 , Taaf De Fré 7 <strong>en</strong> Camiel Van<br />
Acker 8 vier nieuwe personnages toegevoegd.<br />
In het programmaboekje werd het stuk in het Kalk<strong>en</strong>s op e<strong>en</strong> gans andere manier voorgesteld<br />
dan bij de voorgaande opvoering<strong>en</strong>.<br />
Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies aai<strong>en</strong> café. Op n<strong>en</strong> dag, e<strong>en</strong> weeke veur Kalk<strong>en</strong> keirmesse, komt het<br />
bericht da Riet (<strong>H<strong>en</strong>drik</strong>) mee zijn lief naar huis ga komm<strong>en</strong>. Lies, wree kont<strong>en</strong>t,<br />
kuist heel heur kot op, steekt heur in ’t nief <strong>en</strong> spelt Sti<strong>en</strong> zijn lesse: “Ge<strong>en</strong><strong>en</strong> drank<br />
op keirmesmaandag zulle Sti<strong>en</strong>!” Sti<strong>en</strong> luistert moar mee e<strong>en</strong> halv’ore <strong>en</strong> komt half<br />
zat naar huis. Zijn kot zit vul mee labbers, die allemoal naar <strong>Margriet</strong>s<strong>en</strong> komm<strong>en</strong><br />
kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> die wet<strong>en</strong> da heel die histore n<strong>en</strong> toopgeschoteld<strong>en</strong> boel es. Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies<br />
lat<strong>en</strong> ulder vang<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze zijn wree opgezet mee da vri<strong>en</strong>delijk “meisk<strong>en</strong>” van G<strong>en</strong>t,<br />
die “G<strong>en</strong>sche mokke” lijk da Wiet zegt.<br />
Meer <strong>en</strong> ga’mer nie van vertell<strong>en</strong> of ’t <strong>en</strong> es de moeite ne meer da’ge blijft kijk<strong>en</strong>.<br />
Moar zij gerust, d’er gebeur<strong>en</strong> nog van alderande stot<strong>en</strong> <strong>en</strong> toer<strong>en</strong>, moar op ’t<br />
laatste zal ’t wel allemoal in oorde komm<strong>en</strong>.<br />
Ook de helpers achter de scherm<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> ludiek aangekondigd.<br />
Guido Braeckman stond in voor de soufflage <strong>en</strong> H<strong>en</strong>ri Van d<strong>en</strong> Abeele (°1929) klopte <strong>en</strong> plakte<br />
Sti<strong>en</strong> zijn café <strong>en</strong> d<strong>en</strong> Toom zijne staak aan elkaar.<br />
Mevrouw Onselaere-Uytterschaut <strong>en</strong> Siegfried Vand<strong>en</strong>bossche (schoonzoon van Edmond<br />
Lauwaet, 1941-2010) zorgd<strong>en</strong> voor de grime <strong>en</strong> de schminck.<br />
Achiel Van Steirtegem vertolkte driemaal de rol van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> was regisseur van het <strong>toneelstuk</strong><br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 1965 <strong>en</strong> regisseur van Ju mee de giete in 1966 9 . Dat maakt van hem e<strong>en</strong><br />
belangrijk persoon in de ganse Sti<strong>en</strong>- <strong>en</strong> Lieshistorie.<br />
5<br />
Lararus De Coster (Kalk<strong>en</strong>, 1886-1975) alias Toom Costers, verbleef e<strong>en</strong> flink deel van zijn lev<strong>en</strong> in het<br />
klooster te Kalk<strong>en</strong>. Afkomstig uit de Zomerstraat. Had de reputatie e<strong>en</strong> stevige drinker te zijn <strong>en</strong> begon dan<br />
te zing<strong>en</strong> <strong>en</strong> te discussiër<strong>en</strong>, zelfs met verlichtingspal<strong>en</strong>, ur<strong>en</strong>lang …<br />
6<br />
Charles-Louis Wiet De Moor (Kalk<strong>en</strong>, 1905-1964) woonde in de Meirestraat. Volksfiguur die flink in het glas<br />
keek. Verongelukt op de D<strong>en</strong>dermondseste<strong>en</strong>weg te Kalk<strong>en</strong>.<br />
7<br />
Octaaf Taaf De Fré (Kalk<strong>en</strong>, 1882-1960) woonde in Kalk<strong>en</strong>dorp. Hij was er onder andere herbergier <strong>en</strong> de<br />
laatste kerkbaljuw in de parochiekerk <strong>Sint</strong>-Dionysius Kalk<strong>en</strong>.<br />
8<br />
Camiel Van Acker (Kalk<strong>en</strong>, 1885-1968) was herbergier in de Vaartstraat.<br />
9<br />
Gesprek met weduwe Achiel Van Steirtegem, 18 augustus 2010: Achiel zou dat niet graag gehad hebb<strong>en</strong><br />
dat m<strong>en</strong> over hem schreef.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 59
G. <strong>Het</strong> <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in 2010.<br />
Illustratie 51. Affiche opvoering <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, 2010.<br />
Drukkerij Harlekijn bvba, Kalk<strong>en</strong>dorp, Kalk<strong>en</strong>.<br />
Sti<strong>en</strong> Peleman Marc °1951<br />
Lies De Ruyver Sonja °1958<br />
Gaston/<strong>Margriet</strong> De Croppe Frederik °1973<br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> Corveleyn Marc °1954<br />
Mon + figurant Rasschaert Wim °1970<br />
Jozef De Landtsheer De Paepe Jean-Marie °1952<br />
Vi<strong>en</strong>tje + figurant Rogiers Pieter °1981<br />
Peer Oste Verbek<strong>en</strong> Bruno °1973<br />
D<strong>en</strong>ise Poelman Van Malder<strong>en</strong> Nikki °1976<br />
Klara Poelman De Bock Anja °1969<br />
Pros Van Poecke Stev<strong>en</strong> °1972<br />
Rachel Van Rijsselberghe Erna °1939<br />
Jozef De Kegel + figurant De Landtsheer Filip °1984<br />
Marcel De Vogelaere Peleman Paul °1954<br />
Leon + figurant Braeckman Guido °1952<br />
Kind Van der Heyd<strong>en</strong> Margot °1999<br />
Figurant Bracke Abel °1944<br />
Figurant De Backer Gerd °1974<br />
Figurant Schack Kris °1973<br />
Tabel 8. Cauci-acteurs die instaan voor de opvoering van het stuk <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in<br />
2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 60
Op voorstel van André Van De Sompel ongeveer midd<strong>en</strong> 2009 werd door Toneelgroep Cauci<br />
graag ingegaan om het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> tijd<strong>en</strong>s 2010, in het kader van het Sti<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />
Liesjaar 2010, opnieuw op te voer<strong>en</strong>.<br />
De eerste repetitie voor de heropvoering vond plaats op 1 juni 2010.<br />
Robert Bracke regisseert <strong>en</strong> Mark Peleman ziet zijn droom in vervulling gaan: e<strong>en</strong> rol in het<br />
<strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> was iets waar hij heel veel voor over zou hebb<strong>en</strong>…<br />
<strong>Het</strong> stuk wordt gespeeld in de oorspronkelijke versie, zij het dan dat de nam<strong>en</strong> van de<br />
oorspronkelijke uitvoerders gebruikt word<strong>en</strong>.<br />
Illustratie 52. Repetitiefoto <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, anno 2010.<br />
Vlnr.: Lies (De Ruyver Sonja), Jozef (De Paepe Jean-Marie), Peer (Verbek<strong>en</strong> Bruno) <strong>en</strong> Sti<strong>en</strong><br />
(Peleman Marc).<br />
Verzameling Toneelgroep Cauci.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 61
<strong>Hoofdstuk</strong> 4.<br />
Ook Kalk<strong>en</strong> krijgt zijn reuz<strong>en</strong>paar (1960).<br />
A. Reuz<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>d aand<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de kermisgrap.<br />
1. Iets over reuz<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong>.<br />
We hernem<strong>en</strong> hieronder de tekst die specialist Marcel Daem (1914-2009) ongeveer dertig jaar<br />
geled<strong>en</strong> schreef als e<strong>en</strong> T<strong>en</strong> Geleide in de brochure voor het Reuz<strong>en</strong>feest naar aanleiding van de<br />
viering van 150 jaar Onafhankelijkheid van België in juli 1980 te G<strong>en</strong>t.<br />
Reuz<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> eerbiedwaardige uiting van ons volkslev<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong> eeuw<strong>en</strong>oude traditie<br />
vanaf de vijfti<strong>en</strong>de eeuw tot op hed<strong>en</strong>.<br />
Hun ontstaan, groei, bloei <strong>en</strong> snoei is innig verbond<strong>en</strong> met stad, geme<strong>en</strong>te of buurt.<br />
Reusk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> reuzinnek<strong>en</strong>s lev<strong>en</strong> zoals de gewone m<strong>en</strong>s. Vel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gedoopt als ze ter<br />
wereld kom<strong>en</strong>, nadi<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ze k<strong>en</strong>nis, stapp<strong>en</strong> in het huwelijksbootje, krijg<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>.<br />
En als de geme<strong>en</strong>schap, die h<strong>en</strong> ter wereld bracht, géén liefde of belangstellig meer heeft<br />
voor h<strong>en</strong>, dan sterv<strong>en</strong> ze naamloos weg.<br />
De rijke verscheid<strong>en</strong>heid van reuz<strong>en</strong> <strong>en</strong> reuz<strong>en</strong>dier<strong>en</strong> die we te zi<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>, omvat 130<br />
reuz<strong>en</strong>, kom<strong>en</strong>de uit 45 lokaliteit<strong>en</strong>. De reuz<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> de taal van het volk. Hun verschijning<br />
<strong>en</strong> optred<strong>en</strong> drukt tal van gevoel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> functies uit, die allerlei aspekt<strong>en</strong> van de<br />
geme<strong>en</strong>schap verton<strong>en</strong>: eerbied voor het historisch verled<strong>en</strong>, streek- <strong>en</strong> milieugebond<strong>en</strong>heid,<br />
ambassadeur of verteg<strong>en</strong>woordiger van handel of ambacht, zin voor humor, lidmaatschap<br />
van ver<strong>en</strong>iging. Ook reuz<strong>en</strong>dier<strong>en</strong> ontbrek<strong>en</strong> niet. Ze symboliser<strong>en</strong> de verbond<strong>en</strong>heid van de<br />
m<strong>en</strong>s met zijn leef- <strong>en</strong> werkmilieu.<br />
Reuz<strong>en</strong> <strong>en</strong> reuzinn<strong>en</strong> die eerbied will<strong>en</strong> opwekk<strong>en</strong> voor het verl<strong>en</strong><strong>en</strong>, ontl<strong>en</strong><strong>en</strong> hun naam<br />
aan historische personages die ter plaatse hebb<strong>en</strong> geleefd. Hun verschijning in de<br />
reuz<strong>en</strong>familie dateert vanaf de Romeinse overheersing tot <strong>en</strong> met de 19 de eeuw. Keizers,<br />
koning<strong>en</strong>, gans e<strong>en</strong> reeks edellied<strong>en</strong> <strong>en</strong> personaliteit<strong>en</strong> zijn verteg<strong>en</strong>woordigd in<br />
ommegang<strong>en</strong> <strong>en</strong> feeststoet<strong>en</strong>.<br />
<strong>Het</strong> sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> famili<strong>en</strong>aam aan reuz<strong>en</strong>, br<strong>en</strong>gt ons nogmaals in de streek- <strong>en</strong><br />
heemgebond<strong>en</strong>heid. E<strong>en</strong> hele reeks reuz<strong>en</strong> ontle<strong>en</strong>t haar naam aan lokale plaatsnam<strong>en</strong> van<br />
streek, buurt of straat. Zelfs de plaatsnam<strong>en</strong> van de Stad St.-Niklaas gaf aanleiding tot het<br />
mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> reus <strong>Sint</strong>erklaas, de grote kindervri<strong>en</strong>d. Ook reuz<strong>en</strong>dier<strong>en</strong> dank<strong>en</strong> hun<br />
ontstaan aan plaatsnam<strong>en</strong>: de reuz<strong>en</strong>katt<strong>en</strong> van de wijk Katte te Zelzate, de comerratt<strong>en</strong> van<br />
de wijk Comer te <strong>Sint</strong>-<strong>Margriet</strong>e. Zelfs Reinaert de Vos <strong>en</strong> Hermeline, figur<strong>en</strong> uit het<br />
middeleeuws dier<strong>en</strong>epos, ontbrek<strong>en</strong> niet op het appel <strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> e<strong>en</strong> brok<br />
streekgeschied<strong>en</strong>is uit Lochristi in herinnering.<br />
Reuz<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook betrokk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bij de viering of herd<strong>en</strong>king van e<strong>en</strong> actualiteit. E<strong>en</strong><br />
paar reuz<strong>en</strong> zijn ontstaan in 1930 bij de viering van 100 jaar Onafhankelijkheid.<br />
Ander<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> bij de bevrijdingsfeest<strong>en</strong> tot stand. De fusie van geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verwekte ook<br />
e<strong>en</strong> paar exemplar<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> Jaar van het Dorp <strong>en</strong> het Jaar van het Kind war<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dankbare<br />
aanleiding om reuz<strong>en</strong>familie <strong>en</strong> –kroost aan te vull<strong>en</strong>. In al deze manifestaties ontdekk<strong>en</strong> we<br />
op welsprek<strong>en</strong>de manier de volksverbond<strong>en</strong>heid van de reuz<strong>en</strong> met de geme<strong>en</strong>schap. Ook<br />
voor feestviering <strong>en</strong> feeststemming van vandaag ontbrek<strong>en</strong> de reuz<strong>en</strong> niet bij de viering van<br />
150 jaar Onafhankelijkheid.<br />
Reuz<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> niet <strong>en</strong>kel ontspanning <strong>en</strong> show. Gelijktijdig vervull<strong>en</strong> ze de rol van<br />
ambassadeur. Ze propager<strong>en</strong> de roem van G<strong>en</strong>t als Bloem<strong>en</strong>stad, de bloem<strong>en</strong>teelt te<br />
Evergem, de roz<strong>en</strong>kweek te Wetter<strong>en</strong>, de nationale <strong>en</strong> internationale eierhandel te<br />
Kruishoutem. Via de reuz<strong>en</strong>kipp<strong>en</strong> vestig<strong>en</strong> ze onze aandacht op de pluimveeteelt te Deinze.<br />
De reus-handelaar of de reus-ambachtsman grijpt met voorliefde naar verdw<strong>en</strong><strong>en</strong> beroep<strong>en</strong>,<br />
de nadruk legg<strong>en</strong>d op het karig bestaan van: palingboer, palingboerin, puit<strong>en</strong>slager,<br />
ratt<strong>en</strong>vanger. Ook actuele beroep<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> bij de reuz<strong>en</strong> aan bod: tuinbouwer, bloemist,<br />
eierhandelaar, kipp<strong>en</strong>kweker, veeboer; zelfs het vrije beroep dokter is verteg<strong>en</strong>woordigd.<br />
E<strong>en</strong> groot deel van onze reusk<strong>en</strong>s <strong>en</strong> reuzinnek<strong>en</strong>s zijn de uitdrukking van geliefde<br />
volkstyp<strong>en</strong> die hun stempel drukt<strong>en</strong> op het lev<strong>en</strong> in de buurt: Pallieteriaanse zonnekloppers,<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 62
honderdjarig<strong>en</strong> of inwoner met oudste leeftijd, burgemeester, volksweldo<strong>en</strong>er, drinkebroer.<br />
Ook het vrouwelijke elem<strong>en</strong>t is verteg<strong>en</strong>woordigd in de persoon van: honderdjarige,<br />
eierboerin, bloem<strong>en</strong>verkoopster, schooljuffer.<br />
Begeleid<strong>en</strong>de reuz<strong>en</strong> vergezell<strong>en</strong> groepering<strong>en</strong> of maatschappij<strong>en</strong> om de activiteit of<br />
doelstelling van de ver<strong>en</strong>iging met e<strong>en</strong> blikvanger – onder de vorm van e<strong>en</strong> reus – te<br />
onderstrep<strong>en</strong>. De meest repres<strong>en</strong>tatieve, <strong>en</strong> óók de oudste reuz<strong>en</strong>, hier aanwezig: Mars,<br />
Goliath, Indiaan zijn van de D<strong>en</strong>dermondse schuttersver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>. Van rec<strong>en</strong>tere datum zijn<br />
reuz<strong>en</strong> van: carnavalgroepering<strong>en</strong>, pompiers, volksdansgroep, trekkers, Hamse Wuit<strong>en</strong>s.<br />
Voornoemde grote verscheid<strong>en</strong>heid van reuz<strong>en</strong>types vormt e<strong>en</strong> rijke waaier van reusk<strong>en</strong>s,<br />
reuzinnek<strong>en</strong>s <strong>en</strong> reuz<strong>en</strong>dier<strong>en</strong>. Sinds méér dan drie eeuw<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> de reuz<strong>en</strong> eerbied,<br />
vreugde <strong>en</strong> blijdschap in onze geme<strong>en</strong>schap. Eeuw<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> war<strong>en</strong> ze de blikvangers in<br />
ommegang<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijde intocht<strong>en</strong>. Die rol blijv<strong>en</strong> ze vervull<strong>en</strong>. Ook nu, op deze feestviering,<br />
legg<strong>en</strong> de aanwezige reuz<strong>en</strong> de getuig<strong>en</strong>is af van e<strong>en</strong> rijk historisch verled<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
voortzetting van e<strong>en</strong> aloude traditie.<br />
Bewonder<strong>en</strong> we onze reusk<strong>en</strong>s in hun kleur- <strong>en</strong> glansrijke verschijning omringd door muziek<br />
<strong>en</strong> dans.<br />
Begroet<strong>en</strong> we h<strong>en</strong> als welgekom<strong>en</strong> gast<strong>en</strong> uit het reuz<strong>en</strong>dom. Reusk<strong>en</strong>s, reusk<strong>en</strong>s, wees<br />
wellekom!<br />
2. Iets over reuz<strong>en</strong> in het Land van D<strong>en</strong>dermonde.<br />
De redactie van De Voorpost schreef begin 1963 over reuz<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> eerste bijdrage in e<strong>en</strong> reeks<br />
Onze Reuz<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> streek, het volg<strong>en</strong>de: E<strong>en</strong> paar maand geled<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> we eerder toevallig<br />
tot e<strong>en</strong> kurieuze vaststelling: ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele streek bezit zoveel reuz<strong>en</strong> als de onze. We hebb<strong>en</strong> dan<br />
ook beslot<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reeks artikel<strong>en</strong> te wijd<strong>en</strong> aan onze reuskes. In de overtuiging dat we hiermede in<br />
e<strong>en</strong> leemte op folkloristisch gebied voorzi<strong>en</strong>. We start<strong>en</strong> vandaag met Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, de reuz<strong>en</strong> van<br />
Kalk<strong>en</strong>. St.Gillis, Oudegem, Bugg<strong>en</strong>hout e.a. zull<strong>en</strong> met hun reuz<strong>en</strong>figur<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s aan de beurt<br />
kom<strong>en</strong>. We durv<strong>en</strong> hop<strong>en</strong> dat onze medewerkers overal de gew<strong>en</strong>ste inlichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> hulp zull<strong>en</strong><br />
krijg<strong>en</strong> om h<strong>en</strong> toe te lat<strong>en</strong>, degelijk <strong>en</strong> volledig werk te lever<strong>en</strong> 10 .<br />
B. <strong>Het</strong> eerste reuz<strong>en</strong>comité.<br />
1. De opstart.<br />
Na het formidabele succes van de eerste opvoering van het <strong>toneelstuk</strong> was iedere<strong>en</strong> het erover<br />
e<strong>en</strong>s dat de kermisgrap moest vereeuwigd word<strong>en</strong>. Maar hoe? M<strong>en</strong> werd het er over e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
reuz<strong>en</strong>paar te lat<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. De reuz<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> natuurlijk de naam drag<strong>en</strong> van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, maar<br />
daarvoor was wel de toelating van de echte Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies nodig. M<strong>en</strong> was wel e<strong>en</strong> beetje bang,<br />
hoe deze het zoud<strong>en</strong> opnem<strong>en</strong>. T<strong>en</strong>slotte was het toch zo ver <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de stoutste verwachting<strong>en</strong><br />
war<strong>en</strong> de twee – die intuss<strong>en</strong> zelf al smakelijk gelach<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> met hun eig<strong>en</strong> goedgelovigheid –<br />
het roer<strong>en</strong>d e<strong>en</strong>s met deze beslissing; meer nog: ze war<strong>en</strong> <strong>en</strong>thousiast <strong>en</strong> moedigd<strong>en</strong> de mann<strong>en</strong><br />
nog aan.<br />
Ondertuss<strong>en</strong> was er e<strong>en</strong> reuz<strong>en</strong>comité gesticht, bestaande uit twaalf man, met burgemeester<br />
Werner Tibbaut als erevoorzitter, Jozef De Landtsheer als voorzitter <strong>en</strong> Gaston Poelman als<br />
secretaris.<br />
<strong>Het</strong> reuz<strong>en</strong>comité, e<strong>en</strong> feitelijke ver<strong>en</strong>iging, di<strong>en</strong>de te wak<strong>en</strong> over de reuz<strong>en</strong> én over het <strong>toneelstuk</strong><br />
<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> in <strong>Margriet</strong>.<br />
2. De vormgeving van de reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies.<br />
De Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> war<strong>en</strong> gemaakt naar het uiterlijk van Remi Verschraeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> Alice<br />
Middernacht. Hun kler<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> speciale betek<strong>en</strong>is, hun m<strong>en</strong>selijke ev<strong>en</strong>beeld<strong>en</strong> war<strong>en</strong> dan<br />
ook gewone volksm<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
10 De Voorpost, 9 februari 196<strong>3.</strong><br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 63
De reuz<strong>en</strong> og<strong>en</strong> heel e<strong>en</strong>voudig maar anderzijds robuust. Nochtans onderging<strong>en</strong> ze meermaals<br />
e<strong>en</strong> face-lift of kreg<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> ander geraamte.<br />
<strong>Het</strong> mak<strong>en</strong> van de reuz<strong>en</strong> had op korte tijd heel wat voet<strong>en</strong> in de aarde. De eerste reuz<strong>en</strong><br />
bestond<strong>en</strong> blijkbaar uit e<strong>en</strong> geraamte van hout<strong>en</strong> latjes op hout<strong>en</strong> koepels, in elkaar gestok<strong>en</strong> door<br />
Mell<strong>en</strong>aar Georges Parm<strong>en</strong>tier 11 . Kleermaker Michel Vergael<strong>en</strong> uit de Zomerstraat maakte de<br />
kleder<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> maskerhandelaar uit Vilvoorde stond in voor de kopp<strong>en</strong> uit geperst karton. Die<br />
kopp<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> eerst geverfd <strong>en</strong> daarna gevernist.<br />
De reuz<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> gemaakt naar hun lev<strong>en</strong>d ev<strong>en</strong>beeld.<br />
Ghislaine Cauw<strong>en</strong>berghe herinnerde zich dat ze de eerste bh voor reuzin Lies gemaakt had. Ze<br />
deed dat sam<strong>en</strong> met Gaston Poelman <strong>en</strong> Hubert De Gelder <strong>en</strong> ze beleefd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele plezante<br />
namiddag. <strong>Het</strong> pass<strong>en</strong> gebeurde in de turnzaal van de geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>sschool 12 .<br />
Illustratie 5<strong>3.</strong> E<strong>en</strong> foto van de eerste aangepaste versie van de Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> werd uitgegev<strong>en</strong><br />
als e<strong>en</strong> postkaart in twee verschill<strong>en</strong>de afwerking<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> met gekartelde rand <strong>en</strong> e<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
gave rand. Beide kaart<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> door drukkerij D’hooge – Van De Sompel uit de<br />
Vromondstraat te Kalk<strong>en</strong>.<br />
11<br />
Georges Parm<strong>en</strong>tier was e<strong>en</strong> werkmakker van Marcel De Vogelaere in de brouwerij Huyghe uit Melle. Hij<br />
was kuiper <strong>en</strong> woonde in <strong>Sint</strong>-Liev<strong>en</strong>s-Houtem.<br />
12<br />
Gesprek met Ghislaine Cauw<strong>en</strong>berghe (°1931), 17 augustus 2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 64
<strong>3.</strong> De eerste uitstap ter geleg<strong>en</strong>heid van Molek<strong>en</strong>skermis.<br />
De eerste uitstap van de reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies gebeurde ter geleg<strong>en</strong>heid van Molek<strong>en</strong>skermis<br />
op zondag 10 april 1960 13 . Over die activiteit beschikk<strong>en</strong> we naast <strong>en</strong>kele krant<strong>en</strong>artikels ook<br />
nog over e<strong>en</strong> filmpje 14 .<br />
Illustratie 54.<br />
Aankondiging van de Plechtige Inhaling<br />
van de reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, zondag 10<br />
april 1960.<br />
Bijdrage uit <strong>Het</strong> Volk, donderdag 7 april 1960.<br />
Kalk<strong>en</strong>.<br />
Kalk<strong>en</strong> krijgt zijn reuz<strong>en</strong>. – Dat is weeral e<strong>en</strong> vrolijke nasleep van het spel ”<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Margriet</strong>”. De echt beleefde Kalk<strong>en</strong>se lol, waarbij Sti<strong>en</strong> Dook <strong>en</strong> zijn Lies de zo vurig<br />
verlangde schoondochter op e<strong>en</strong> speciale manier hebb<strong>en</strong> verwelkomd, doch slechts e<strong>en</strong><br />
avond <strong>en</strong> e<strong>en</strong> nacht de zoete hoop mocht<strong>en</strong> koester<strong>en</strong> “dat ze met hun voet<strong>en</strong> van ’t ijs<br />
war<strong>en</strong>”, want ’s ander<strong>en</strong>daags reeds viel hun luchtkasteel in puin.<br />
Zoonlief had e<strong>en</strong> loopje met h<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Zijn lief was maar e<strong>en</strong> doodgewone kameraad<br />
gewest, maar die dan de rol van “<strong>Margriet</strong>je” buit<strong>en</strong>gewoon knap had vertolkt.<br />
Dit Breugheliaans gebeur<strong>en</strong> werd tot e<strong>en</strong> toneelspel omgewerkt door de h. Gaston<br />
Poelman <strong>en</strong> tot driemaal toe, telk<strong>en</strong>s voor e<strong>en</strong> bomvolle zaal, opgevoerd.<br />
<strong>Het</strong> feestcomité “<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>”, onder erevoorzitterschap van burgemeester<br />
Tibbaut, was van wal gestok<strong>en</strong>, eerst met de opvoering<strong>en</strong> t<strong>en</strong> bate van liefdadige <strong>en</strong><br />
culturele werk<strong>en</strong>; de plaatselijke toneelgroep verle<strong>en</strong>de zijn medewerking. Daarna werd<strong>en</strong><br />
de kopp<strong>en</strong> nogmaals bije<strong>en</strong>gestok<strong>en</strong> <strong>en</strong> het plan vooropgezet “reuz<strong>en</strong>” aan te schaff<strong>en</strong>,<br />
13 Opvall<strong>en</strong>d bij de viering van de Kalk<strong>en</strong>se Reuz<strong>en</strong> ter geleg<strong>en</strong>heid van Meulek<strong>en</strong>skermis 1960 was de<br />
datum: 10 april 1960. Dat betek<strong>en</strong>t dat de kermis to<strong>en</strong> de tweede zondag van april werd gevierd. Dat blijkt<br />
ook uit e<strong>en</strong> overzicht van de Kalk<strong>en</strong>se wijkkermiss<strong>en</strong> anno 1959-1960. Mogelijk veranderde<br />
Molek<strong>en</strong>skermis van datum (namelijk de derde zondag van april, behalve indi<strong>en</strong> het dan Pas<strong>en</strong> is – dan<br />
vierde zondag) na de verdwijning van de herberg<strong>en</strong> in de onmiddellijke omgeving van het kruispunt van de<br />
Kruis<strong>en</strong>straat met de Schriekstraat. De kermis di<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> nieuwe locatie toebedeeld te word<strong>en</strong>. Die werd<br />
gevond<strong>en</strong> achtere<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>s op e<strong>en</strong> braakligg<strong>en</strong>d terrein in de Bieststraat ter hoogte van het kapelletje <strong>en</strong><br />
later, waarschijnlijk reeds vanaf 1964 op de plaats waar de eerste geme<strong>en</strong>telijke jong<strong>en</strong>sschool gevestigd<br />
was. Dat gebouw werd afgebrok<strong>en</strong> in de periode 1963-1964.<br />
14 Verzameling Philippe Tibbaut. <strong>Het</strong> filmpje behandelt de opstelling van de reuz<strong>en</strong> aan het voormalige<br />
kasteeltje van de familie Tibbaut langs de huidige D<strong>en</strong>dermondseste<strong>en</strong>weg, op twee huiz<strong>en</strong> van de vroegere<br />
herberg van Sti<strong>en</strong> Dook.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 65
die de hoofdpersonages van die pittige geschied<strong>en</strong>is in e<strong>en</strong> folkloristisch verband zoud<strong>en</strong><br />
vereeuwig<strong>en</strong>.<br />
<strong>Het</strong> plan kreeg rap vaste vorm. “Sti<strong>en</strong>” <strong>en</strong> “Lies” do<strong>en</strong> hun eerste uitstap op<br />
“Meulek<strong>en</strong>skermis”, nu zondag.<br />
Na de koers voor liefhebbers zull<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> wandeling do<strong>en</strong> tot bij de echte “Sti<strong>en</strong>” <strong>en</strong><br />
“Lies” waar de inhuldiging gepaard met e<strong>en</strong> plechtige receptie, zal plaatshebb<strong>en</strong>, in het<br />
bijzijn van het schep<strong>en</strong>college <strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>teraad. Daarna, voorafgegaan door de<br />
Koninklijke Harmonie zal m<strong>en</strong> de kermis van de Kruis<strong>en</strong> opluister<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> bezoek.<br />
Om maandag 11 april gaat e<strong>en</strong> vierde vertoning door van “<strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>” in de zaal<br />
van de Koninklijke Harmonie, ditmaal t<strong>en</strong> bate van de reuz<strong>en</strong>.<br />
Kalk<strong>en</strong> krijgt door die geschied<strong>en</strong>is nieuw bloed. We mog<strong>en</strong> niet voorbarig zijn, maar dat<br />
will<strong>en</strong> we toch verklapp<strong>en</strong>: als de Reus <strong>en</strong> de Reuzin van goede wil zijn zal wellicht deze<br />
zomer e<strong>en</strong> “Rikske” of e<strong>en</strong> “Grietje” of misschi<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> “<strong>H<strong>en</strong>drik</strong>” of “<strong>Margriet</strong>” gebor<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>.<br />
(getek<strong>en</strong>d) S.L. (Cyriel Seghers, Laarne).<br />
Bijdrage uit De G<strong>en</strong>t<strong>en</strong>aar van 12 april 1960<br />
Nieuw Reuz<strong>en</strong>paar te Kalk<strong>en</strong>. Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies in de aktualiteit op Kruis<strong>en</strong>-Kermis!<br />
<strong>Het</strong> was “Kruis<strong>en</strong>”-kermis <strong>en</strong> Kalk<strong>en</strong> dat nu ook e<strong>en</strong> reuz<strong>en</strong>paar bezit, zou van deze<br />
geleg<strong>en</strong>heid gebruik mak<strong>en</strong> om hun reuz<strong>en</strong> “Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies” op plechtige wijze in te<br />
huldig<strong>en</strong>.<br />
Inderdaad, het feestkomitee had niets onverlet gelat<strong>en</strong> omdat alles kant <strong>en</strong> klaar kwam.<br />
Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies zoud<strong>en</strong> bij deze kermis hun eerste uitstap mak<strong>en</strong>. Op de kruis<strong>en</strong> had de<br />
plechtige inzet plaats. De koninklijke harmonie, onder leiding van meester De Gelder<br />
zorgde voor de muzikale noot. Ook burgemeester Tibbaut, schep<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> raadsled<strong>en</strong>,<br />
woond<strong>en</strong> de plechtigheid bij. Burgemeester <strong>en</strong> schep<strong>en</strong><strong>en</strong> met voltallige raad werd<strong>en</strong><br />
verwelkomd <strong>en</strong> de burgemeester verklaarde gelukkig te zijn dat Kalk<strong>en</strong> nu ook e<strong>en</strong><br />
reuzepaar bezat <strong>en</strong> w<strong>en</strong>ste h<strong>en</strong> veel sukses, waarna de erewijn werd gedronk<strong>en</strong>.<br />
Stoetsgewijze trokk<strong>en</strong> ze door de wijk, danst<strong>en</strong> op de vrolijke not<strong>en</strong> <strong>en</strong> of Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies bij<br />
hun eerste uitstap reeds sukses k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> hoeft ge<strong>en</strong> nader betoog.<br />
Illustratie 55. De dans<strong>en</strong>de reuz<strong>en</strong> op 10 april 1960. Let op het verschil in kledij van de reuz<strong>en</strong><br />
in vergelijking met die in illustratie 5<strong>3.</strong><br />
Beeld uit het filmfragm<strong>en</strong>t van de inhaling van de reuz<strong>en</strong> ter geleg<strong>en</strong>heid van<br />
Kruis<strong>en</strong>straatkermis. Fragm<strong>en</strong>t van de voorgevel van het her<strong>en</strong>huis van de familie Tibbaut op<br />
de achtergrond.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 66
Bijdrage uit <strong>Het</strong> Volk van 14 april 1960.<br />
Kalk<strong>en</strong> kreeg zijn reuz<strong>en</strong>.<br />
Zoals gemeld dank<strong>en</strong> de reuz<strong>en</strong> van Kalk<strong>en</strong> hun ontstaan aan e<strong>en</strong> goede grap. Gewis<br />
heeft H<strong>en</strong>ri nooit gedacht dan zijn lol dergelijke gevolg<strong>en</strong> zou hebb<strong>en</strong>. Zondag kwam dan<br />
de bekroning, want uit deze historie werd<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies gebor<strong>en</strong>.<br />
Omstreeks 17.30 u. begaf de Koninklijke harmonie, onder leiding van hoofdonderwijzer<br />
Evarist De Gelder, zich naar de Kruis<strong>en</strong>.<br />
<strong>Het</strong> was de h. Jozef De Landtsheer, voorzitter van het Reuz<strong>en</strong>comité, die alle g<strong>en</strong>odigd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> toeschouwers welkom heette <strong>en</strong> in pittige bewoording<strong>en</strong> het grote paar voorstelde. De<br />
muziek besloot dit eerste gedeelte met het Vaderlands lied <strong>en</strong> de Vlaamse leeuw, waarna<br />
burgemeester Tibbaut de reuz<strong>en</strong> als nieuwe Kalk<strong>en</strong>se inwoners begroette.<br />
E<strong>en</strong> receptie volgde in de woning van notaris Tibbaut, waar de erewijn vloeide. Daarna<br />
werd e<strong>en</strong> kleine stoet gevormd om de nieuwe burgers aan de bevolking voor te stell<strong>en</strong>.<br />
Hiermee bezit Kalk<strong>en</strong> e<strong>en</strong> attractie te meer ter opluistering van zijn feestelijkhed<strong>en</strong>. Sti<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Lies zull<strong>en</strong> voortaan hun woordje meeprat<strong>en</strong>. Leve het reuz<strong>en</strong>paar!<br />
(getek<strong>en</strong>d) S.L. (Cyriel Seghers, Laarne).<br />
Illustratie 56. De Koninklijke Harmonie maakt zich klaar om e<strong>en</strong> ser<strong>en</strong>ade aan de reuz<strong>en</strong><br />
te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Zondag 10 april 2010. Beeld uit het filmfragm<strong>en</strong>t van de inhaling van de<br />
reuz<strong>en</strong> ter geleg<strong>en</strong>heid van Kruis<strong>en</strong>straatkermis.<br />
4. De ontvangst op het geme<strong>en</strong>tehuis.<br />
De Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies werd<strong>en</strong> noch gedoopt noch in het bevolkingsregister van de<br />
geme<strong>en</strong>te ingeschrev<strong>en</strong> zoals bij zoveel andere reuz<strong>en</strong> gebeurde. De reuz<strong>en</strong> <strong>en</strong> het reuz<strong>en</strong>comité<br />
werd<strong>en</strong> wel op 29 mei 1960 plechtig op het Kalk<strong>en</strong>se geme<strong>en</strong>tehuis ontvang<strong>en</strong>. Bij die<br />
geleg<strong>en</strong>heid werd het ontstaansverhaal van de reuz<strong>en</strong> in het Guld<strong>en</strong> Boek van de geme<strong>en</strong>te<br />
Kalk<strong>en</strong> ingeschrev<strong>en</strong>.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 67
Illustratie 57. Plechtige ontvangst op het geme<strong>en</strong>tehuis van Kalk<strong>en</strong>, 29 mei 1960.<br />
Vlnr. veldwachter Cyriel Verstuyft, Oscar Onselaere, Jules De Landtsheer, Remi Duquet, schep<strong>en</strong><br />
Louis Van Poucke, Gaston Poelman, Werner Tibbaut, Anna Van Wass<strong>en</strong>hove, Alice Middernacht,<br />
x (verdok<strong>en</strong>), Euge<strong>en</strong> Bogaert, Romaan Vion, Remi Verschraeg<strong>en</strong>, Jozef De Landtsheer, Edmond<br />
Verschraeg<strong>en</strong>, Alfred De Lausnay, Prosper Fiers, Petrus Ost <strong>en</strong> Gerard Baert.<br />
Verzameling Hubert De Gelder.<br />
5. <strong>Het</strong> reuz<strong>en</strong>comité.<br />
Kort na de opvoering van het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong> in februari 1960 werd e<strong>en</strong> plaatselijk<br />
reuz<strong>en</strong>comité gevormd.<br />
<strong>Het</strong> lag in de lijn der verwachting<strong>en</strong> dat burgemeester Werner Tibbaut erevoorzitter <strong>en</strong> Evarist De<br />
Gelder p<strong>en</strong>ningmeester van de nieuwe ver<strong>en</strong>iging zoud<strong>en</strong> zijn. E<strong>en</strong> aantal andere led<strong>en</strong> leek zeer<br />
goed uitgekoz<strong>en</strong>. Zowat uit elke geleding van het Kalk<strong>en</strong>se sociale <strong>en</strong> economische lev<strong>en</strong> was er<br />
e<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordiger aanwezig. Zo was m<strong>en</strong> er min of meer zeker van dat de nieuwe werkgroep<br />
goed onthaald zou word<strong>en</strong>.<br />
<strong>Het</strong> reuz<strong>en</strong>comité had e<strong>en</strong> aantal aandeelhouders die elk 500 frank veil hadd<strong>en</strong> voor de opstart<br />
van het comité: Gaston Poelman, Jules De Landtsheer, Evarist De Gelder, Euge<strong>en</strong> Bogaert,<br />
Marcel De Vogelaere, Petrus Ost <strong>en</strong> Romaan Vion (twee aandel<strong>en</strong> van 500 frank). Met de<br />
inschrijving van de bedrag<strong>en</strong>, ter beschikking gesteld door de aandeelhouders op 6 april 1960,<br />
begint het kasboek dat voor de periode 1960-1969 werd bijgehoud<strong>en</strong>.<br />
Gaston Poelman blijkt naast het zoek<strong>en</strong> van de geschikte person<strong>en</strong> voor het weergev<strong>en</strong> van de<br />
belangrijkste personages in het <strong>toneelstuk</strong> <strong>H<strong>en</strong>drik</strong> <strong>en</strong> <strong>Margriet</strong>, ook de eerste reuz<strong>en</strong>dragers<br />
aangesprok<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong> 15 .<br />
In het kasboek vond<strong>en</strong> we voor het werkjaar 1960 de nam<strong>en</strong> van twee reuz<strong>en</strong>dragers, namelijk<br />
Achiel Hanselaer <strong>en</strong> Juli<strong>en</strong> De Wilde. Zij kreg<strong>en</strong> per uitstap e<strong>en</strong> kleine vergoeding.<br />
15 Interview André Van De Sompel met Gaston Poelman, 9 april 2010.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 68
Tijd<strong>en</strong>s het eerste werkjaar ging<strong>en</strong> de reuz<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal keer op stap: ter geleg<strong>en</strong>heid van<br />
Husseveldekermis (21 juli of de zondag daaropvolg<strong>en</strong>d), Koffiestraatkermis (15 augustus) <strong>en</strong><br />
Vaardek<strong>en</strong>skermis (laatste zondag van augustus). Voor die uitstapp<strong>en</strong> kreeg het reuz<strong>en</strong>comité<br />
e<strong>en</strong> kleine vergoeding uitbetaald.<br />
<strong>Het</strong> reuz<strong>en</strong>comité liet blijkbaar e<strong>en</strong> aantal schieting<strong>en</strong> inricht<strong>en</strong> waarvan de opbr<strong>en</strong>gst naar het<br />
comité kwam. Onder meer bij Remi Sti<strong>en</strong> Dook Verschraeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> op de wijk<strong>en</strong> Hussevelde <strong>en</strong><br />
Eesvelde werd e<strong>en</strong> schieting gehoud<strong>en</strong>, respectievelijk bij Prosper Fiers <strong>en</strong> bij Madeleine Baert.<br />
Met die twee herbergiers <strong>en</strong> de rond hun herberg gegroepeerde schuttersmaatschappij<strong>en</strong> had de<br />
familie Poelman <strong>en</strong> De Vogelaere e<strong>en</strong> goede verstandhouding. Onder andere tijd<strong>en</strong>s die<br />
schieting<strong>en</strong> werd ook e<strong>en</strong> tombola gehoud<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> andere bron van inkomst<strong>en</strong> was de opbr<strong>en</strong>gst van e<strong>en</strong> revue die blijkbaar op het einde van<br />
1960 werd t<strong>en</strong> tonele gebracht. Verdere gegev<strong>en</strong>s ontbrek<strong>en</strong> hierover nog, maar de opbr<strong>en</strong>gst van<br />
bijna 2000 frank was e<strong>en</strong> niet te verwaarloz<strong>en</strong> bedrag.<br />
Tot slot werd e<strong>en</strong> souper gehoud<strong>en</strong> waar bij e<strong>en</strong> omhaling ook nog wat geld in het laatje belandde.<br />
Teg<strong>en</strong>over al die inkomst<strong>en</strong> staan de uitgav<strong>en</strong> met betrekking tot de outfit van reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Lies. Die uitgav<strong>en</strong> beliep<strong>en</strong> bijna 4500 frank. De sluiers rond de hals van de twee reuz<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />
na de officiële voorstelling ter geleg<strong>en</strong>heid van Molek<strong>en</strong>skermis 1960 aangekocht <strong>en</strong> kostt<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong> 137 frank.<br />
6. De historie van Adhemar.<br />
Wat Marcel Daem <strong>en</strong> Cyriel Seghers zag<strong>en</strong> als mogelijk logisch gevolg van het sam<strong>en</strong>br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van<br />
twee reuz<strong>en</strong> als koppel, namelijk e<strong>en</strong> uitbreiding van het reuz<strong>en</strong>gezelschap met e<strong>en</strong> “kindreus”,<br />
gebeurde uiteindelijk niet.<br />
Dat over het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> kindreus gepraat werd, is ev<strong>en</strong>wel duidelijk. Euge<strong>en</strong> Bogaert, e<strong>en</strong> van<br />
de “aandeelhouders” van de reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies, vertrouwde mij meer dan twintig jaar geled<strong>en</strong><br />
toe dat die kwestie voor on<strong>en</strong>igheid zorgde in de schoot van het reuz<strong>en</strong>comité. Gaston Poelman<br />
anderzijds verwoordde het onlangs zo: E<strong>en</strong> klein reuske zou uit de toon vall<strong>en</strong> 16 .<br />
Wel hadd<strong>en</strong> herbergiers Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies e<strong>en</strong> pop die in hun herberg in e<strong>en</strong> hoekje zat. Uit de notities<br />
van Gaston Poelman haald<strong>en</strong> we het gegev<strong>en</strong> dat Adhemarke tijd<strong>en</strong>s de G<strong>en</strong>tse Feest<strong>en</strong>periode<br />
van juli 1960 “gebor<strong>en</strong> was”.<br />
Rond pop Adhemar werd e<strong>en</strong> nieuwe kermisgrap opgezet. Op kermismaandag 23 september 1960<br />
werd Adhemar uit de herberg geschaakt. Mogelijk had Gaston ook in dit gebeur<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vinger in de<br />
pap, alhoewel zus D<strong>en</strong>ise Poelman onlangs beweerde dat Gaston onmogelijk die ontvoering op<br />
zijn gewet<strong>en</strong> kon hebb<strong>en</strong> omdat hij to<strong>en</strong> in het buit<strong>en</strong>land vertoefde 17 .<br />
Bij e<strong>en</strong> ontvoering hoort het vrag<strong>en</strong> van losgeld om de ontvoerde opnieuw naar zijn of haar<br />
leefomgeving te lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> vraag tot losgeld werd ook aan Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies bezorgd.<br />
De inhoud van die losgeldbrief volgt hierna integraal.<br />
Zeer geachte Heer Sti<strong>en</strong>,<br />
Bacht<strong>en</strong> de Pinte de 2<strong>3.</strong>7.1960 18<br />
U zult met ontzetting de verdwijning van Adhemark<strong>en</strong> vastgesteld hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarom kom<strong>en</strong><br />
we heel vlug Uw groot leed herstell<strong>en</strong>.<br />
Wees gerust, Adhemark<strong>en</strong> bevindt zich op 't og<strong>en</strong>blik in heel goede hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt met de<br />
beste zorg<strong>en</strong> omringd. Wanneer m<strong>en</strong> zijn verstandig <strong>en</strong> mollig snoetje bekijkt zou m<strong>en</strong> niet<br />
zegg<strong>en</strong> dat hij op sluwe wijze aan de liefde der zijn<strong>en</strong> is ontrukt. <strong>Het</strong> is niet ons doel Uw<br />
zorg<strong>en</strong> te verzwar<strong>en</strong>, integ<strong>en</strong>deel, we verlang<strong>en</strong> zo spoedig mogelijk de kleine Reus aan de<br />
liefde zijner pleegouders terug te bezorg<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> spreekt vanzelf dat heel wat voorwaard<strong>en</strong><br />
hieraan zull<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> we twijfel<strong>en</strong> er niet aan, gezi<strong>en</strong> Uw grote zorg<strong>en</strong>, dat U<br />
hiermede volledig zult instemm<strong>en</strong>, zoniet zou het lev<strong>en</strong> van de kleine Reus in gevaar word<strong>en</strong><br />
gebracht.<br />
16 Interview André Van De Sompel met Gaston Poelman, 9 april 2010<br />
17 Toevoeging D<strong>en</strong>ise Poelman tijd<strong>en</strong>s gesprek André Van De Sompel met Gaston Poelman, 9 april 2010.<br />
18 Dit zou eig<strong>en</strong>lijk moet<strong>en</strong> zijn 2<strong>3.</strong>9.1960.<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 69
Luister nu aandachtig naar de volg<strong>en</strong>de eis<strong>en</strong>. Adhemar zal teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> losprijs van fr.<br />
100.000,- word<strong>en</strong> afgeleverd. U ziet dat we ge<strong>en</strong> stropers zijn <strong>en</strong> dat de liefde van e<strong>en</strong> kind<br />
heel veel meer waard is.<br />
Hier volg<strong>en</strong> de strikt uit te voer<strong>en</strong> bevel<strong>en</strong> om de teruggave van Adhemar teg<strong>en</strong> onze losprijs<br />
te bekom<strong>en</strong>;<br />
- het geld zal (in) e<strong>en</strong> kist word<strong>en</strong> verpakt;<br />
- het geld zal bestaan uit volg<strong>en</strong>de coupures:<br />
Frs. 25.000 in briefjes van fr. 500<br />
Frs. 25.000 in briefjes van fr. 100<br />
Frs. 10.000 in briefjes van fr. 50<br />
Frs. 10.000 in briefjes van fr. 20<br />
Frs. 10.000 in stukk<strong>en</strong> van fr. 100<br />
Frs. 10.000 in stukk<strong>en</strong> van fr. 50<br />
Frs. 5.000 in stukk<strong>en</strong> van fr. 20<br />
Frs. 5.000 in stukk<strong>en</strong> van fr. 5<br />
- de kist moet vertransporteerd word<strong>en</strong> per steekkar door Uzelf bestuurd <strong>en</strong> niemand anders.<br />
- de kist moet afgeleverd word<strong>en</strong> in het café bij Le<strong>en</strong>tj<strong>en</strong> Baert, op Eesvelde<br />
op wo<strong>en</strong>sdagnamiddag 27 a.s. om 3 u.<br />
Daar zull<strong>en</strong> twee, voor U onbek<strong>en</strong>de mann<strong>en</strong> hun boterhamm<strong>en</strong> aan het opet<strong>en</strong> zijn. Die<br />
twee mann<strong>en</strong> <strong>en</strong> Le<strong>en</strong>tj<strong>en</strong> Baert zult ge met e<strong>en</strong> trappist trakter<strong>en</strong>. Op dit gebaar zal e<strong>en</strong> van<br />
de mann<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> gaan, e<strong>en</strong> pak drag<strong>en</strong>d waarin Adhemar verpakt zit, <strong>en</strong> dit op Uw steekkar<br />
zett<strong>en</strong> waarna hij de kist zal wegnem<strong>en</strong> <strong>en</strong> overplaats<strong>en</strong> in zijn wag<strong>en</strong>. De inhoud ervan zal<br />
onmiddellijk word<strong>en</strong> nagezi<strong>en</strong>. Is alles in orde dan zull<strong>en</strong> de beide mann<strong>en</strong> zonder U<br />
moeilijkhed<strong>en</strong> aan te do<strong>en</strong>, vertrekk<strong>en</strong> na U van harte e<strong>en</strong> dank<strong>en</strong>de blik toe te werp<strong>en</strong>.<br />
Doch indi<strong>en</strong> de inhoud van de kist moest vals zijn, st<strong>en</strong><strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> of soortgelijk bedrog, dan<br />
wordt U door de beide mann<strong>en</strong> meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> onbek<strong>en</strong>de bestemming. (Heel<br />
waarschijnlijk wordt U na <strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> per valscherm neergelat<strong>en</strong> in het Noordpoolgebied<br />
slechts met Uw broek aan).<br />
Ook Uw vrouw zou e<strong>en</strong> dergelijk lot te wacht<strong>en</strong> staan. Ze zou ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s het slachtoffer<br />
word<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> ontvoering. Haar zou ge<strong>en</strong> letsel word<strong>en</strong> gedaan doch we zoud<strong>en</strong> haar lat<strong>en</strong><br />
parachuter<strong>en</strong> in Belgisch Kongo waar voor 't og<strong>en</strong>blik blanke vrouw<strong>en</strong> erg in de smaak vall<strong>en</strong><br />
bij de heetgebakerde negers.<br />
Indi<strong>en</strong> U het ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s zoudt wag<strong>en</strong> de politie van het complot op de hoogte te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
waardoor U ons eer <strong>en</strong> lev<strong>en</strong> kunt in gevaar br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> zal U nog aan ergere gevolg<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
blootgesteld.<br />
U hebt er dus alle belang bij onze eis<strong>en</strong> strikt na te lev<strong>en</strong>.<br />
Moest U over het nodige geld niet beschikk<strong>en</strong> dan verzoek<strong>en</strong> wij U beroep te do<strong>en</strong> op het<br />
Reuz<strong>en</strong>comité.<br />
We rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op e<strong>en</strong> prompte uitvoering.<br />
Uw zeer g<strong>en</strong>eg<strong>en</strong> onbek<strong>en</strong>de di<strong>en</strong>aars.<br />
We kunn<strong>en</strong> ons de hilariteit van de Kalk<strong>en</strong>se geme<strong>en</strong>schap om die nieuwe grap voorstell<strong>en</strong>.<br />
Wat er verder allemaal exact gebeurd is, is onduidelijk. Zeker is dat Adhemar in oktober 1960<br />
terug thuis was bij Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies.<br />
Volg<strong>en</strong>s D<strong>en</strong>ise Poelman werd Adhemar gevond<strong>en</strong> in de reg<strong>en</strong>put van de herberg van Alfons Van<br />
Acker. Die herberg stond naast herberg De Koninklijke Harmonie in de Koffiestraat. Wat de rol van<br />
Alfons Van Acker in het ganse verhaal was, is waarschijnlijk niet meer te achterhal<strong>en</strong>. Misschi<strong>en</strong><br />
wou Alfons e<strong>en</strong> beetje meeprofiter<strong>en</strong> van de heisa rond het reuz<strong>en</strong>paar <strong>en</strong> zo extra klant<strong>en</strong> in zijn<br />
café lokk<strong>en</strong>.<br />
Voortaan zou Adhemar echter e<strong>en</strong> nieuwe plaats vind<strong>en</strong> in de slaapkamer van Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies…<br />
Vrucht<strong>en</strong> van het Platteland 24. – Vijftig jaar Kalk<strong>en</strong>se reuz<strong>en</strong> Sti<strong>en</strong> <strong>en</strong> Lies. Pagina 70