6.2 Ontwerpgrepen - Universiteit Twente

5.2 Conclusie
5.2 Conclusie: het postmodernisme was geen nieuwe uitvinding
De vormlust, de associatiedrift en de door externe symboliek gedragen
vormgeving van de surrealisten contrasteerde net zo heftig met de ascetische
vormtaal van de functionalisten als het postmodernisme dat een
halve eeuw later deed. De surrealisten hebben echter in tegenstelling
tot de postmodernisten geen rol van betekenis gespeeld in het productontwerp.
De surrealisten speelden uiteindelijk een marginale rol in het productontwerp
door hun elitaire en anti-technologische opstelling. Hierdoor
vond hun rijke, figuratieve vormtaal geen aansluiting bij de mogelijkheden
van de moderne industrie. Conceptueel ontwerper Marcel Wanders
formuleert daarbij plastisch: ‘Vóór die tijd hadden mensen meubels met
mooie gedraaide poten, houtsnijwerk, engeltjes erop. Maar toen kwam
er een industrie die een plank kon zagen en een buis kon buigen, en
niet veel meer.’ (gecit.in: Veen 2008: p.16) [Figuur 5.24].
Voor de opkomst van het functionalisme was decoratie, figuratie en een
complexe vormtaal heel gewoon. De opvatting dat dit allemaal geen
functie had en daarom moest worden afgeschaft, was daarbij eigenlijk
een uitzondering in de geschiedenis van de vormgeving. Andrea Branzi
schreef in 1984 al: ‘The applied arts of the last century [de 19e eeuw -
WE] were full of signs and quotations, of metaphors and ornament. But
they disappeared at the beginning of this century, suffocated by the
unitary hypothesis of the Bauhaus with its insistence on the oneness of
arts and techniques, with architecture, as the most important and most
general instrument of control, acting as a defender of a possible unity of
purpose.’ (Branzi 1984: p.147).
183