6.2 Ontwerpgrepen - Universiteit Twente

Leo Hendrik Baekeland was volgens deze visie100 uiteindelijk in staat
zijn revolutionaire materiaal te bedenken doordat hij zelfs deel uitmaakte
van verschillende ‘technological frames’. Door de combinatie
van ideeën uit verschillende sociale groepen; de ontwikkelaars van celluloid
aan de ene kant en de ontwikkelaars van fotografisch papier aan
de andere kant, komt de chemicus tot een prestatie die de concurrentie
uit de afzonderlijke groepen niet lukt (Bijker 1999). De Japanse ontwerper
Toshiyuki Kita, van de eerder genoemde ‘Wink’ stoel, is in dit
6.2 Ontwerpgrepen
100 ) Bijker neemt met zijn theorie
een middenpositie in bij het
debat over ‘Design History’ of
‘History of Design’. Technologische
ontwikkelingen worden in deze visie
deels verklaard door processen in
de maatschappij én deels door de
inbreng van de individuele ontwerper,
die binnen die maatschappelijke
ontwikkelingen de juiste aspecten
weet te identificeren.
101 ) Zie ook paragraaf 6.2.5, hierna
volgend.
102 ) Zie ook hoofdstuk 4.1, hieraan
voorafgaande.
103 ) Zie paragraaf 6.2.4, hierna
volgend.
verband ook een illustratief voorbeeld. Hij vestigde zich in 1979 vanuit
Japan ook in deeltijd in Milaan om zich meer op de Westerse markt te
richten. Zijn Japanse studio hield hij aan, zodat hij zich net als in het
voorbeeld van Baekeland in twee verschillende ‘omgevingen’ bevond.
De ‘Wink chair’ wordt dan ook wel gezien als een mooie symbiose van
de organische, multifunctionele benadering uit het oosten en de technische
vernieuwing en popart uit het Westen (Schriemer et al. 2009).
De sturing vanuit het eigen referentiekader is ook zichtbaar in een
door Masanori Umeda ontworpen kast voor Memphis [Figuur 6.47]. De
japanner baseerde zijn figuratieve kast op de in zijn culturele omgeving
populaire symbolen (Sparke 1988: p.126). Daardoor lijkt de kast op een
robot [Figuur 6.49], terwijl de kasten van collega Ettore Sottsass op
totempalen leken [Figuur 2.2 en 3.45].
Ten slotte zien we deze ontwerpgreep ook terug in het conceptueel
ontwerp [Figuur 6.48]. Ook hier valt de betekenisgevende component
van de ontwerpgreep in toenemende mate samen met de functionele
component: dat de boormachine van Peter van der Jagt de vorm van
een overgedecoreerd laserpistool heeft, doet niet veel af aan de bruikbaarheid.
Klussen zal met deze boormachine echter nooit meer hetzelfde
zijn.
213