Cultuurnota 2009-2012 - Gemeente Groningen

cultuurstad groningen 

g e w o o n b i j z o n d e r !

“De samenleving is een verwezenlijking van waarden. De overheid is de hoedster 

van waarden, waartoe het ware, het goede en het schone een rol behoren te 

vervullen. Zoals de samenleving rechtvaardig dient te zijn, zo zal ze cultuur 

moeten koesteren, bewaren en overdragen.” 

J.M. den Uyl

I n t r o d u c t i e In deze cultuurnota 2009-2012 van de Gemeente 

Groningen hebben wij ons willen beperken tot korte, duidelijke statements. 

Alle onderliggende en toelichtende teksten zijn opgenomen in een reader die deel uit 

maakt van de cultuurnota. 

De reader is in beperkte gedrukte oplage beschikbaar en is ook te raadplegen 

en te downloaden van www.gemeente.groningen.nl/cultuur. 

47

navigatie 

1 . ambities en doelstellingen pag.53 

1 . 1 . cultuurpolitieke visie pag.54 

1 . 2 . gewoon bijzonder! pag.56 

1 . 3 . collegeprogramma pag.58 

1 . 3 . 1 . missie algemeen pag.59 

1 . 3 . 2 . missie cultuur pag.59 

1 . 3 . 3 . visie algemeen pag.59 

1 . 3 . 4 . visie cultuur pag.59 

1 . 3 . 5 . doelstelling algemeen pag.60 

1 . 3 . 6 . doelstelling cultuur pag.60 

1 . 4 . discussienotitie ‘over de grens’ pag.61 

1 . 4 . 1 . visie pag.62 

1 . 4 . 2 . doelstellingen pag.63 

1 . 4 . 3 . keuzes pag.64 

1 . 5 . groninger forum pag.68 

1 . 5 . 1 . doelstellingen pag.70 

2 . cultuurstelsel pag.71 

2 . 1 . voorzieningen pag.72 

2 . 1 . 1 . landelijke fondsen pag.73 

2 . 2 . advisering pag.74 

2 . 2 . 1 . kunstraad Groningen pag.75 

2 . 2 . 2 . visitatie pag.80 

2 . 3 . code cultural governance pag.83 

2 . 4 . kunstvakonderwijs pag.86 

2 . 5 . fysieke infrastructuur pag.87 

2 . 6 . marketing pag.92 

2 . 7 . gesubsidieerde banen in de 

cultuursector pag.94 

3 . verbindingen pag.99 

3 . 1 . verbindingen pag.100 

4 . cultuurclusters pag.109 

4 . 1 . pleinen pag.110

4 . 1 . 1 . wat zien we pag.114 

4 . 1 . 2 . wat willen we pag.114 

4 . 1 . 3 . wat besluiten we pag.114 

4 . 1 . 3 . 1 . de basis op orde pag.114 

4 . 1 . 3 . 2 . cultuurbereik pag.122 

4 . 1 . 3 . 3 . cultuur en economie pag.126 

4 . 2 . beelden pag.128 

4 . 2 . 1 . wat zien we pag.132 




4 . 2 . 3 . 1 . 1 . geldstroom beeldende 

kunst en vormgeving pag.141 


4 . 3 . makers pag.146 

4 . 3 . 1 . wat zien we pag.150 




4 . 3 . 3 . 1 . 1 . budget e-culture pag.157 

4 . 3 . 3 . 2 . Groningse Nieuwe pag.159 


4 . 4 . burgers pag.166 

4 . 4 . 1 . wat zien we pag.170 





4 . 4 . 3 . 2 . 1 fonds voor cultuurparticipatie pag.183 

4 . 2 . 3 . 2 . 2 de wijk als werkplaats pag.183 

5 . begroting pag.189 

5 . 1 . begroting pag.190

1 . ambities en doelstellingen 

cultuurpolitieke visie 

pag.54 

gewoon bijzonder! 

pag.56 

collegeprogramma 

pag.58 

discussienotitie 

‘over de grens’ 

pag.61 

groninger forum 

pag.68 

1. ambities en doelstellingen 

53

1 . 1 . cultuurpolitieke visie 

Verschillende progressieve politieke bestuurders hebben in de voorbije 

decennia de toon gezet van het cultuurpolitieke debat. Dat was 

er steeds op gericht om bij brede lagen van de bevolking interesse te wekken voor 

kunst en cultuur. Actief met kunst bezig zijn levert een meerwaarde op in het leven 

van individuele mensen. Als we ons motto van een sterke, sociale en duurzame stad 

vertalen naar kunst en cultuur dan komen we ook in de huidige tijd weer terug bij 

de oude, maar nog steeds actuele thema’s: verdieping, verheffing en verstrooiing. 

De rode draad in het cultuurbeleid van dergelijke bestuurders was 

verbreding van het cultuurbereik en verheffing van het volk. Wij 

verwijzen naar de geschiedenis omdat wij ons cultuurbeleid niet 

willen laten leiden door politieke hypes, maar dit – mét oog voor 

alle actuele ontwikkelingen – in lijn willen zien met de traditie: 

kunstbeleid is bestemd voor alle burgers. Dat vraagt om toeganke- 

lijkheid, om cultuureducatie en publieksvoorlichting. Onze samen- 

leving is zo complex geworden dat je als gewoon burger heel wat 

culturele bagage moet hebben om maatschappelijke gebeurtenissen 

in hun context te kunnen plaatsen. In die zin sluiten we aan bij het 

begrip de culturele burger zoals dat door de Raad voor Cultuur 

aan minister Plasterk is meegegeven. 

In een tijd waarin men zoekt 

. naar nieuwe zingeving, 

. naar een alternatief voor culturele verplatting, 

. 

past deze traditie van cultuurpolitiek die oog heeft voor de maat- 

schappelijke functies van kunst. Deze visie op de maatschappe- 

lijke functies van kunst laat onverlet dat we de liberale visie op de 

onafhankelijkheid van de kunsten ook koesteren. 

Wij hebben deze cultuurnota vastgesteld, aansluitend bij ons 

College-programma Sterk, sociaal en duurzaam; de Struc- 

tuurvisie de Stad op Scherp; het Akkoord van Groningen 

met Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool en UMCG; 

Groningen=City of Talent; het Nieuw Lokaal Akkoord; de 

discussienotitie Over de Grens en de noordelijke visie Grenzen 

Overschrijden. We zetten de cultuurpolitieke traditie van breed 

cultuurbereik voort. 

naar vernieuwde sociale samenhang, 

54 55 

. naar een meer duurzame samenleving, 

. naar brede functies voor het onderwijs, 

. naar een diepzinniger toon van het openbare debat,

1 . 2 . gewoon bijzonder! 

Ons motto voor deze cultuurnota is: 

Cultuurstad Groningen, Gewoon Bijzonder! 

gewoon bijzondere kunst . Het spreekt voor zich dat kunst 

bijzonder is. Het kenmerk van kunst is immers dat het uitzonder- 

lijk is: knap bedacht, ingewikkeld om te maken, bijzonder om te 

zien. 

Toch zeggen we het hier niet voor niets. Want: 

. We willen een breed publiek bereiken met een kwalitatief goed en bijzonder 

aanbod; 

. We vinden het in Groningen vanzelfsprekend om de ambitie ook in dit opzicht 

hoog te houden; 

. Niet alle kunst hoeft direct een breed publiek aan te spreken; 

. ‘Het beste is voor onze stadjers niet goed genoeg’; 

. In Groningen is het heel gewoon dat er ‘bijzondere kunst’ is. 

gewoon bijzondere mensen! . Ieder mens is bijzonder. Wij 

willen dat het culturele aanbod in onze stad een breed en divers 

bereik heeft en dus betekenis heeft voor uiteenlopende publieks- 

groepen: 

. de authentieke stadjers; 

. de nieuwkomers uit binnen- en buitenland; 

. de ouderen; 

. de jongeren; 

. 

gewoon een bijzondere stad . Groningen is gewoon een 

bijzondere stad. Wij vinden het vanzelfsprekend dat ons cultuur- 

beleid recht doet aan het bijzondere karakter van de stad Gronin- 

gen. Groningen is sterk, sociaal, duurzaam en City of Talent. 

We denken aan: 

. de bijzondere historische-, ruimtelijke- en bebouwingskenmerken van de stad; 

. de specifieke positie als culturele hoofdstad van het Noorden; 

. het karakter als universiteitsstad; 

. de relaties met partners in Noord- en Oost-Europa; 

. een Euregionale hoofdstad; 

. een stad waar iedereen meedoet; 

. een stad waar duurzaam wordt gebouwd en gewerkt. 

cultuurstad Groningen . Groningen heeft een centrum- 

positie als cultuurstad en is een aantrekkelijke vestigingsplaats 

met een uitgebreid voorzieningenniveau en daarbij behorend 

(inter)nationaal aanbod. Cultuur is een belangrijk visitekaartje 

voor de stad. Wij zijn trots op wat onze cultuurinstellingen en 

makers van internationale allure onze stad te bieden hebben. 

Het Groninger Museum zet met tentoonstellingen als Go China! 

Assen-Groningen, Russische Sprookjes en In dienst van 

Diaghilev Groningen internationaal op de kaart. Op de ranglijst 

van creatieve steden staat Groningen landelijk op de vierde plaats 

voor wat het aantal vestigingen in de creatieve sector betreft. 

Kunstenaars en culturele instellingen vormen 25% van de totale 

creatieve industrie in Groningen (ETIN, Groningen=creatieve 

stad, 2008). 

de studentenpopulatie; 

56 57 

. de mensen uit de Ommelanden; 

. de kunstenaars en ‘creatievelingen’; 

. bezoekers aan de stad.

1 . 3 . collegeprogramma 

missie algemeen 

pag.59 

missie cultuur 

pag.59 

visie algemeen 

pag.59 

visie cultuur 

pag.59 

doelstelling algemeen 

pag.60 

doelstelling cultuur 

pag.60 

1 . 3 . 1 . missie algemeen . Het College wil van Groningen een 

stad maken waar iedereen telt, door te werken aan een sterke stad: 

. een stad die innovatie en creativiteit stimuleert; 

. waar duurzame dynamiek voorop staat; 

. 

waar solidariteit vanzelfsprekend is. 

1 . 3 . 2 . missie cultuur . Het College werkt aan twee speer- 

punten: versterken van de basisinfrastructuur als drager van de 

stedelijke identiteit van Groningen en City of Talent als drager 

voor de profilering van de stad Groningen. 

1 . 3 . 3 . visie algemeen . We zien cultuur als belangrijke basis 

voor stedelijke en economische ontwikkeling; we willen duurzaam 

bouwen. We zoeken samenwerking in kansrijke sectoren. 

Groningen is een compacte stad die een centrumfunctie vervult, 

bruist van stedelijke functies en omgeven is door rust en ruimte. 

Behoud en versterking van deze kwaliteiten zijn bepalend voor het 

58 59 

beleid. 

1 . 3 . 4 . visie cultuur . Creativiteit dient als grondstof voor 

stedelijke ontwikkeling. Deze stedelijke ontwikkeling kan Gronin- 

gen laten uitgroeien tot een ‘creatieve stad’. De reeds aanwezige 

voorzieningen maken de stad tot een unieke culturele kern in een 

steeds groter wordende regio. Daarnaast heeft cultuur niet alleen 

een intrinsieke waarde, maar is het ook een motor voor ruimtelij- 

ke, sociale, culturele en economische vernieuwingen. Deze vernieu- 

wingen, maar ook de reeds aanwezige voorzieningen dragen bij 

aan een positieve culturele uitstraling, die op zijn beurt bijdraagt

aan een goed en aantrekkelijk vestigingsklimaat voor jonge kun- 

stenaars, creatieve ondernemers en kennisgerelateerde industrie. 

Een goed cultureel klimaat is tevens een voorwaarde voor sociale 

cohesie en mogelijkheden tot integreren en participeren. 

1 . 3 . 5 . doelstelling algemeen . We willen de economie van 

de stad versterken door het bevorderen van kleinschalige stedelijke 

bedrijvigheid en de ontwikkeling van een hoogwaardige kennis- en 

diensteneconomie. Wij stimuleren een breed aanbod van culturele 

voorzieningen, waardoor een aantrekkelijk vestigingsklimaat ont- 

staat. We versterken de functie van de Vensterscholen en stimule- 

ren de participatie van kinderen en van jongeren op het gebied van 

vrije tijd, cultuur en sport. We ondersteunen buurt- en wijkevene- 

menten en kleinschalige initiatieven die bijdragen aan de betrok- 

kenheid van de bewoners bij elkaar en bij de rest van de stad. We 

investeren meer in vrijwilligersondersteuning. We maken ons sterk 

voor voldoende voorzieningen voor ouderen op gebied van educatie 

en welzijn. We bouwen duurzaam en besparen op energie. 

1 . 3 . 6 . doelstelling cultuur . We stellen een gemeentelijke 

bijdrage van 2,5 miljoen euro beschikbaar in de exploitatie van 

het Groninger Forum. Daarop vooruitlopend stellen we een werk- 

budget beschikbaar voor de programmadirecteur. We verhogen de 

bijdrage in de exploitatie van het Groninger Museum structureel. 

We vergroten de deelname van jongeren aan culturele activiteiten 

(door te investeren in cultuureducatie en programmering voor 

jongeren). We breiden het aantal ateliers uit en werken aan een 

60 61 

beter doorstroombeleid en meer tijdelijk gebruik van leegstaande 

bedrijfspanden. We continueren het programma voor Groningse 

Nieuwe (subsidie, stipendia en beurzen). 

1 . 4 . discussienotitie 

cultuurbeleid 

‘over de grens’ 

We hebben de volgende beelden van Groningen: 

. stad van cultuurgenieters; 

. Europese cultuurstad; 

. stad voor jonge makers; 

. netwerkstad. 

visie 

pag.62 

doelstellingen 

pag.63 

keuzes 

pag.64 

We geven een brede omschrijving van cultuur. Cultuur heeft een intrinsieke 

waarde. Cultuur stelt maatschappelijke thema’s aan de orde. Cultuur bevordert 

gemeenschapszin. Cultuur bevordert ook het toerisme en het leefklimaat. Cultuur 

is van en voor mensen. We spreken hen aan als ‘culturele burgers’. Het Groninger 

Forum komt er voor deze burgers.

1 . 4 . 1 . visie . In onze discussienotitie cultuurbeleid Over de 

Grens – ter voorbereiding van de Cultuurnota 2009-2012 – heb- 

ben wij vier speerpunten benoemd: 

. aandacht voor de basis op orde; 

. versterken van het cultuurbereik; 

. stimuleren van Groningse Nieuwe; 

. versterken van de samenhang tussen cultuur en economie. 

Hieronder geven wij een korte toelichting op onze ambities. 

De basis blijft op orde / Net als in de vorige periode zetten we in 

op een volwaardige culturele basisinfrastructuur in de stad. Wij 

willen Groningen nadrukkelijk als internationale cultuurstad 

profileren. 

Wij willen de culturele infrastructuur zoveel mogelijk in stand 

houden en verstevigen waar dat echt noodzakelijk is. Dat vraagt 

om een gedisciplineerd beleid. Want met een veelheid aan instel- 

lingen en disciplines is de verleiding groot om alle ballen in de 

lucht te willen houden, ook als dat eigenlijk niet kan. Per instel- 

ling bekijken we of de organisatie voldoende is toegerust om zijn 

kerntaken naar behoren uit te voeren. 

We versterken het bereik van de kunsten / We doen dat vanuit en 

samen met bestaande voorzieningen. We willen het bereik onder 

de doelgroepen vergroten. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar 

studenten. Om meer stadjers actief te laten deelnemen aan kunst 

en cultuur introduceren we een nieuw thema onder de titel De 

wijk als werkplaats. 

imago van Groningen als City of Talent. Wij willen het beleids- 

instrument continueren. Wij willen instellingen die aan talentont- 

wikkeling doen beter toerusten om jong talent te begeleiden. 

Cultuur en Economie / De samenhang tussen het economische 

en culturele beleid van onze stad willen we vergroten. We doen 

dat door de basis van de culturele infrastructuur te versterken 

en dwarsverbanden te stimuleren tussen kunsten, creativiteit en 

(kleinschalige) bedrijvigheid. Belangrijkste aandachtspunt is de 

ontwikkeling van een creatieve zone in het Ebbingekwartier. 

1 . 4 . 2 . doelstellingen 

Een sterke basis waarborgen: 

. de basisinfrastructuur op orde houden; 

. verdere internationalisering, vooral langs de Noordelijke Ontwikkelingsas; 

. door middel van festivals en promotie Groningen branden als internationaal 

belangwekkende stad. 

Het cultuurbereik versterken: 

. blijven investeren in culturele diversiteit, cultuureducatie en amateurkunst 

(met extra aandacht voor jongeren, allochtonen, nieuw publiek en voor 

samenwerking van instellingen en (VMBO) scholen); 

. onder het motto De wijk als werkplaats gericht inzetten op 

samenwerking rond cultuurprogramma’s in de wijk; 

. het Groninger Forum ontwikkelen als hét culturele trefpunt voor alle 

Groningers; 

. 

gerichte aandacht geven aan vrijwilligersbeleid in de culturele sector. 

62 63 

Groningse Nieuwe / We gaan door met de ondersteuning van 

jonge talenten. Groningse Nieuwe heeft de afgelopen periode een 

bijdrage geleverd aan Groningen als creatieve stad en aan het 

Blijven inzetten op ‘Groningse Nieuwe’

De creatieve economie stimuleren: 

. de creatieve stad verder ontwikkelen; 

. 

afstemming tussen economie en cultuur verbeteren langs de beleidslijnen 

profilering, kruisbestuiving en bronpunt. 

1 . 4 . 3 . keuzes . In deze nota werken we de doelstellingen 

verder uit. We maken ook keuzes. We verstevigen het fundament 

van de culturele infrastructuur en belonen bewezen kwaliteit. We 

gaan het budget Groningse Nieuwe en het budget voor De wijk als 

werkplaats gericht inzetten. We houden ons daarbij grotendeels 

aan het advies van de Kunstraad. 

01. 

Wij willen binnen de gegeven financiële kaders 

vooral werken aan de basis op orde en 

aan cultuur in de wijken en we realiseren 

ons dat daardoor lang niet alle wensen, noch 

van de instellingen noch van het College zelf, 

kunnen worden ingewilligd. De Kunstraad 

adviseert om de prioriteit te leggen bij investeringen 

in de kunsten en niet bij het 

door de gemeente te initiëren nieuwe cultuurfestival. 

Conform het advies van de Kunstraad besluiten wij 

het voorgenomen Kunstenfestival geen doorgang te 

laten vinden en de vrijkomende middelen incidenteel 

te benutten voor onze speerpunten Cultuur in de 

Wijken en de Basis op Orde. De eveneens in het 

Collegeprogramma voorgenomen Culturele Zondagen 

zullen wij verbinden met activiteiten in het kader van 

De wijk als werkplaats, de atelierroute en andere 

bijzondere evenementen. 

64 65

De Kunstraad geeft in zijn advies over een 

aantal specifieke voorzieningen aan dat er 

bij toekenning van het geadviseerde subsidiebedrag 

organisatorische problemen zullen 

resteren. 

02. 

Wij hebben zodanig in instellingen geïnvesteerd dat zij 

goed kunnen functioneren. Wij blijven in gesprek met de 

instellingen over mogelijke knelpunten in het kader van 

de basis op orde. 

03. 

In het verleden zijn met Martiniplaza afspraken 

gemaakt over compensatie voor 

loon- en prijsstijgingen. Door de succesvolle 

exploitatie van Martiniplaza in de afgelopen 

jaren is de noodzaak voor deze compensatie 

minder urgent. 

Met ingang van 2009 halveren wij het accres voor 

Martiniplaza. De hierdoor vrijgekomen middelen zetten 

wij in voor het op orde brengen van de basis van onze 

culturele infrastructuur. 

66 67

1 . 5 . groninger 

forum 

doelstellingen 

pag.69 

De komst van het Groninger Forum zien wij als een zeer belangrijke 

stedelijke ontwikkeling, vitaal voor de uitstraling van het centrum. 

We zien het Groninger Forum ook als metafoor voor ons ideaal van een 

breed publieksbereik en als symbool van geavanceerd en ambitieus denken over 

publieksvoorzieningen. 

Het Groninger Forum komt aan de oostzijde van de Grote Markt. 

Het zal als blikvanger en publiekstrekker voor dit deel van het 

stadshart functioneren. Vier partners zijn straks gezamenlijk ver- 

antwoordelijk voor een geïntegreerde culturele programmering 

van het gebouw: het Groninger Museum, de Openbare Biblio- 

theek, de Groninger Archieven en Liga 68. 

Zij werken daarbij nauw samen met verschillende participanten. 

We willen met het Forum het voortouw nemen om te investeren in 

een sterke en duurzame stad. 

Onze inspanningen voor het Groninger Forum verplichten ons 

zorg te dragen voor een sterke culturele infrastructuur. Het Gro- 

ninger Forum kan alleen bloeien als de culturele infrastructuur in 

de stad sterk genoeg is om het Forum te dragen. 

1 . 5 . 1 . doelstellingen Groninger Forum . Het Groninger 

Forum heeft als doel voor alle leeftijden een plaats te zijn voor 

ontmoeting, confrontatie en entertainment. Het Forum wil een 

vernieuwende bijdrage leveren aan democratische ontwikkeling 

door kennis en historisch besef toegankelijk, relevant en levend te 

maken in een brede – nationale en internationale – maatschappe- 

lijke en culturele context. 

Het Forum wil kennisoverdracht op het gebied van geschiedenis, 

maatschappij en cultuur stimuleren voor een zo groot mogelijke 

groep mensen, op een zo kwalitatief en aantrekkelijk mogelijke 

wijze. Het wil daartoe nieuwe, overdraagbare initiatieven ontwik- 

kelen. Het wil burgers informeren, met elkaar in gesprek brengen, 

68 69 

en bovendien inhoudelijk vermaak bieden.

2 . cultuurstelsel 

voorzieningen 

pag.72 

advisering 

pag.74 

code cultural governance 

pag.83 

kunstvakonderwijs 

pag.86 

fysieke infrastructuur 

pag.87 

marketing 

pag.92 

gesubsidieerde banen 

in de cultuursector 

pag.94 

2. cultuurstelsel 

71

2 . 1 . voorzieningen 

landelijke fondsen 

pag.73 

In het landelijk sluitende stelsel van cultuurvoorzieningen 

hebben de verschillende overheden een eigen taak. Het rijk 

draagt zorg voor de productie, de provincie zorgt voor spreiding en de 

specifieke taak van de gemeente is gericht op de afname van het aan- 

bod. 

Onze culturele infrastructuur krijgt vorm in meerjarige en inci- 

dentele subsidierelaties met culturele instellingen. Wij streven naar 

een compleet aanbod van culturele voorzieningen dat past bij onze 

stad. Dit aanbod is divers en bestrijkt alle disciplines. Wij kennen: 

Rijksinstellingen in de landelijke basisinfrastructuur (BIS). 

Het rijk subsidieert deze instellingen voor een aantal specifieke functies en de 

lokale overheid heeft de verantwoordelijkheid voor huisvesting. 

Kernvoorzieningen, die zich richten op de basisfuncties binnen de 

culturele infrastructuur. 

Specifieke voorzieningen, die zich richten op artistieke ontwikkeling 

of een specifiek aanbod voor specifieke doelgroepen. Kenmerkend voor 

specifieke voorzieningen is dat zij meerjarige subsidies nodig hebben. Dit 

vanwege meerjarige, langlopende verplichtingen, de complexiteit van de 

organisatie of vanwege de inhoudelijke ontwikkeling van een instelling. 

Incidentele voorzieningen. In eerste instantie de middelen voor projecten 

op het gebied van beeldende kunst en vormgeving en podiumkunsten die via de 

Kunstraad Groningen op incidentele basis kunnen worden aangevraagd. 

2 . 1 . 1 . landelijke fondsen . Het rijk heeft een stelselwijziging 

doorgevoerd. In de landelijke basisinfrastructuur zijn opgenomen 

de instandhoudingfunctie binnen de podiumkunsten, de ontwikkel- 

functie binnen alle disciplines, de internationale platformfunctie, de 

ondersteuningsfunctie binnen alle sectoren en de rijksmusea. 

Daarnaast zijn er twee nieuwe landelijke fondsen ingericht: het 

Nederlandse Fonds voor de Podiumkunsten+ (NFPK+) en het 

Fonds voor Cultuurparticipatie. De overige landelijke fondsen zijn 

de Mondriaan Stichting, het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vorm- 

geving en Bouwkunst, het Nederlandse Fonds voor de Film, het 

72 73 

Stimuleringsfonds voor de Architectuur en het Fonds voor de Lette- 

ren. Binnen het nieuwe cultuurbestel hebben de landelijke fondsen 

de bevoegdheden gekregen om meerjarige subsidies te verstrekken.

2 . 2 . advisering 

Kunstraad 

Groningen 

pag.75 

visitatie 

pag.80 

Voor de beoordeling van de artistieke kwaliteit van de prestaties 

van instellingen vraagt de overheid extern advies uit de sector zelf. 

Dat is gebruikelijk in Nederland. Landelijk adviesorgaan is de Raad voor Cul- 

tuur. Het adviesorgaan voor stad en provincie Groningen is de Kunstraad Gro- 

ningen. Het is in Nederland inmiddels ook een goede gewoonte dat grote instellin- 

gen zich laten visiteren om de kwaliteit van de organisatie in relatie tot doelen en 

middelen te toetsen. Wij passen het visitatie-instrument toe op de grote instellin- 

gen in onze stad. 

2 . 2 . 1 . Kunstraad Groningen . In 2006 is de Kunstraad 

Groningen van start gegaan als gemeenschappelijk adviesorgaan 

van de gemeente en de provincie Groningen en als platform voor 

overleg, discussie en initiatief. Wij hechten veel waarde aan onaf- 

hankelijke advisering zonder dat wij de betekenis van onze eigen 

politieke besluitvorming negeren. 

In 2007 hebben gemeente en provincie de Kunstraad Groningen 

extern laten evalueren en op basis van de evaluatie de taakop- 

dracht voor de nieuwe cultuurnotaperiode (periode 2009-2012) 

vastgesteld. Het bestuur van de Kunstraad presenteerde op basis 

van de evaluatie een Verbeterplan. 

Dit Verbeterplan werd in 2008 vastgesteld door de gemeenteraad. 

74 75

Voor een goede uitvoering van de taakopdracht 

van de Kunstraad is het noodzakelijk 

dat de organisatie structureel 

wordt versterkt en dat de formatie 

wordt uitgebreid met een directeur en 

een administratieve kracht. 

04. 

Wij verhogen de gemeentelijke bijdrage aan de 

Kunstraad structureel om daarmee uitvoering van het 

Verbeterplan van de Kunstraad mogelijk te maken. 

05. 

Wij hebben de Kunstraad verzocht een deel 

van het incidentele budget te reserveren 

voor de categorie instellingen die tot nu toe 

jaarlijks middelen hebben ontvangen uit dit 

budget. De Kunstraad adviseert voor die 

categorie instellingen 25% van het budget 

af te zonderen. 

Conform het advies vragen wij de Kunstraad 25% van 

het gemeentelijk deel van het incidentele budget van de 

Kunstraad te reserveren voor de categorie instellingen 

die tot dusverre jaarlijks subsidie hebben ontvangen uit 

het incidentele budget van de Kunstraad. 

76 77

In de opdrachtformulering 2009-2012 

zullen wij samen met de provincie een 

aantal gemeenschappelijke beleidsdoel- 

stellingen voor de besteding van het 

budget vaststellen. Sturing vindt plaats op 

de doelstellingen van het cultuurbeleid van 

gemeente en provincie gezamenlijk. 

06. 07. 

De Kunstraad kan toewijzingen doen binnen 

de door de gemeente en provincie benoemde 

gemeenschappelijke beleidsdoelen van het incidentele 

budget van de Kunstraad. 

Wij willen de functie talentontwikkeling 

versterken en onderbrengen bij die culturele 

organisaties die talentontwikkeling tot hun 

kerntaak rekenen. Wij willen een directere 

sturing op het budget Groningse Nieuwe, 

mogelijk in samenhang met andere beleidsprogramma’s 

op het gebied van talentontwikkeling. 

Wij onttrekken het budget Groningse Nieuwe aan het 

incidentele budget van de Kunstraad en brengen dat 

onder directe verantwoordelijkheid van de gemeente. 

78 79

2 . 2 . 2 . visitatie . Wij hebben de Kunstraad opdracht gegeven 

de kernvoorzieningen en de grotere specifieke voorzieningen te 

laten visiteren. De Kunstraad heeft hiervoor een speciale visitatie- 

commissie samengesteld. 

Tien instellingen zijn gevisiteerd, waaronder de drie gemeentelijke 

werkmaatschappijen: De Oosterpoort & de Stadsschouwburg, het 

het Centrum Beeldende Kunst (CBK) en de Stedelijke Muziek- 

school. Bij de visitatie is onder andere onderscheid gemaakt naar 

het functioneren in het professionele veld, het maatschappelijke 

rendement van de instelling (voor publiek en de stad als geheel) en 

de wijze waarop de relaties met de belangrijkste stakeholders van 

een instelling worden onderhouden. 

08. 

De visitatiecommissie constateert dat de vervlechting 

van deze werkmaatschappijen met 

de gemeentelijke organisatie onvoldoende 

transparant is, waardoor het voor de instellingen 

ontbreekt aan actuele sturingsinformatie. 

Wij vinden het belangrijk dat deze 

organisaties als werkmaatschappijen onderdeel 

blijven uitmaken van de gemeentelijke 

organisatie, maar herkennen het probleem 

dat de visitatiecommissie aansnijdt. 

Wij maken de organisatie- en verantwoordingsstructuur 

van De Oosterpoort & de Stadsschouwburg, het CBK 

en de Stedelijke Muziekschool transparanter en zullen 

daarna bezien hoe om te gaan met de bevindingen van 

de visitatiecommissie. 

80 81

Wij gaan door met het visiteren van instellingen. 

De eerste, nu afgeronde visitatie, 

beschouwen we als een nulmeting en referentiepunt 

voor een volgende keer. Wel heeft 

een volgende visitatie eerder in het traject 

van de cultuurnota plaats, zodat instellingen 

aanbevelingen tijdig in hun meerjarige 

beleidsplannen kunnen verwerken. 

09. 

Wij laten halverwege 2011 een tweede visitatie 

uitvoeren. Wij stellen hiervoor een nieuwe visitatie 

opdracht op waarin wordt bepaald welke instellingen 

worden gevisiteerd. 

2 . 3 . code cultural governance 

Het besturen van culturele instellingen wordt complexer naarmate 

er meer plannen en langjarige verplichtingen zijn en er meer geld 

mee gemoeid is. Een aspect van professionaliteit is een heldere bestuursstijl 

met duidelijke afspraken en een inzichtelijke handelwijze, zowel binnen de eigen 

organisatie als in relatie tot de partners, sponsoren en subsidiënten. Bestuurders 

worden gevraagd op basis van ervaring, netwerk en betrokkenheid. Dat maakt 

hen gewild en schaars. Wij vinden het belangrijk dat er voldoende bestuurlijke 

capaciteit is in de culturele sector. 

82 83

De cultuursector heeft een Code Cultural 

Governance ontwikkeld. Daarin staan 

richtlijnen voor een goed bestuur van culturele 

instellingen. 

10. 

Wij vragen de grotere cultuurinstellingen in hun 

jaarverslag melding te maken van de stand van zaken 

met betrekking tot Cultural Governance. 

11. 

Een aspect van goed bestuur is het opleiden 

van jonge bestuurders, zodat de 

continuïteit en overdracht van deskundigheid 

in de cultuursector gewaarborgd 

is. 

Wij vragen de Kunstraad Groningen de mogelijkheden 

te onderzoeken om jonge bestuurders op te leiden. 

84 85

2 . 4 . kunstvakonderwijs 

Belangrijk onderdeel van de culturele infrastructuur in Groningen 

is het kunstvakonderwijs. Dat is een belangrijke voedingsbodem voor het 

culturele klimaat in de stad. Elk jaar studeert een aantal jonge kunstenaars en 

wetenschappers in de kunsten cultuursector af. Binnenkort komen daar de eerste 

lichtingen bij van kunsten cultuuronderwijs op MBO niveau. 

Bij de Hanzehogeschool is ondergebracht Academie Minerva, het Frank Mohr- 

instituut, het Prins Clausconservatorium en de Dansacademie Noord-Nederland. 

Relatief nieuw zijn de studierichtingen op MBO-niveau Kunst, cultuur en amu- 

sement aan het Alfa-college en Kunst, theater en media aan het Noorderpoortcollege. 

De Rijksuniversiteit biedt een aantal kunsten cultuurstudies aan (Kunstgeschiedenis; 

Kunsten, Cultuur en Media; diverse taal- en cultuurstudies). 

2 . 5 . fysieke infrastructuur 

De visitatiecommissie en de Kunstraad benadrukken dat Groningen 

een vlakke vloertheater met 400 stoelen mist. Een deel van het landelijke 

theateraanbod is hierdoor niet in Groningen te zien. 

86 87

De commissie adviseert de gemeente de mogelijkheden 

te onderzoeken om in de toekomst 

toch een dergelijke zaal te realiseren. 

Hierbij vindt de commissie programmering 

door meerdere instellingen wenselijk om zo 

de druk op de verschillende podia in de stad 

te verlichten. Voor een vlakke vloertheater 

hebben wij in het kader van de cultuurnota 

geen middelen. 

12. 

Wij nemen kennis van de bevindingen van de 

visitatiecommissie, maar zien in de komende twee 

jaar geen mogelijkheden om een vlakke vloerzaal te 

realiseren. 

13. 

Met het Bevrijdingsfestival en het 28 

augustusconcert profileert de Drafbaan zich 

steeds meer als podium. Wij willen de Drafbaan 

nadrukkelijk als podium positioneren. 

Daartoe willen we samen met MOJO de 

komende jaren een reeks van concerten organiseren 

op de Drafbaan. 

In samenwerking met andere partijen onderzoeken wij 

de mogelijkheden om de Drafbaan beter te faciliteren 

voor concerten. 

88 89

De afgelopen periode is vooral geïnvesteerd 

in de ontwikkeling van starter- 

ateliers. Ook de komende periode willen wij 

ateliers realiseren. 

14. 

Wij reserveren middelen voor het realiseren van 

ateliers. 

15. 

Om de mogelijkheden om te investeren in 

werken productieruimte beter te kunnen 

benutten, is een krachtige impuls voor de 

organisatie van de uitvoering van het atelierbeleid 

nodig. We willen het atelierbeleid 

effectiever en efficiënter uitvoeren. 

Wij reserveren middelen voor de organisatie van een 

effectiever en efficiënter atelierbeleid. 

90 91

2 . 6 . marketing 

Op basis van een werkatelier hebben we geconstateerd dat in de cul- 

tuursector draagvlak is om in een gezamenlijk gedragen plan collectieve marke- 

ting vorm te geven. 

16. 

Wij vragen Marketing Groningen en het culturele 

veld om samen een voorstel voor versterking van de 

collectieve marketing voor de cultuursector te maken. 

92 93

2 . 7 . gesubsidieerde banen 

in de cultuursector 

We realiseren ons dat het aflopen van de ID-banenregeling van het 

rijk personele gevolgen heeft die diep ingrijpen in de culturele infrastruc- 

tuur. 

17. 

We voeren reparaties uit om de culturele infrastructuur 

zoveel mogelijk intact te laten en zetten daar 

waar dat noodzakelijk is, re-integratiebanen om in 

maatschappelijke banen. 

94 95

Het regulier maken van re-integratiebanen 

heeft voor een beperkt aantal instellingen 

financiële gevolgen voor de exploitatie. 

18. 

We vragen de Kunstraad bij de eerstvolgende visitatie 

of adviesronde aandacht te besteden aan eventuele 

problemen voor instellingen door het regulier maken 

van re-integratiebanen. 

96 97

3 . verbindingen 

verbindingen 

pag.100 

3. verbindingen 

99

3 . 1 . verbindingen 

Cultuurbeleid is méér dan het verdelen van middelen op basis van 

subsidieaanvragen. In ons cultuurbeleid willen we veel aandacht geven aan de 

samenwerking en samenhang met andere overheden en beleidsterreinen. 

Bij de positionering van ons cultuurbeleid denken wij in het bij- 

zonder aan de volgende verbindingen: 

Andere overheden 

rijksbeleid . De herijking van het rijkscultuurbeleid zoals 

vastgelegd in de rijkscultuurnota Kunst van Leven heeft directe 

gevolgen voor het culturele bestel in de stad Groningen. Het rijk is 

vanaf 2009 alleen verantwoordelijk voor culturele instellingen die 

behoren tot de zogeheten Culturele Basisinfrastructuur (BIS). De 

voorheen rijksgesubsidieerde instellingen die hier niet toe behoren 

kunnen een beroep doen op het nieuwe Nederlands Fonds voor de 

Podiumkunsten NFPK+. De stad Groningen huisvest negen BIS- 

instellingen: 

NND, NNT, Grand Theatre inclusief Prime, De Citadel, Noor- 

derlicht, Noorderslag, de Noorderlingen, het Poëziepaleis en het 

Prinses Christina Concours. 

Het NNO behoort tot de categorie aangewezen instellingen. Dit 

zijn instellingen die langjarig door het rijk worden gesubsidieerd. 

Uit de stad Groningen hebben de volgende instellingen een aan- 

vraag voor een meerjarige subsidie bij het Nederlands Fonds voor 

Dansvoorziening Noord/Club Guy & Roni en Capella Frisiae. 

Het NFPK+ heeft hiervan drie aanvragen gehonoreerd: 

Noorderzon, Dansvoorziening Noord/Club Guy & Roni en het 

Jonge Harten Festival. 

provincie . Wij continueren en versterken de samenwerking 

met de provincie Groningen, door het gezamenlijk subsidiëren 

van voorzieningen en het gezamenlijk inrichten van de Kunstraad 

Groningen. 

Noordelijk cultuurconvenant . De afgelopen cultuurnota- 

periode sloten noordelijke overheden en het rijk een convenant 

over inhoudelijke samenwerking op het gebied van kunst en 

cultuur. In de aanloop naar de periode 2009-2012 hebben wij in 

noordelijk verband intensief overleg met het rijk gevoerd. Dit 

heeft geleid tot een betere spreiding van rijksgelden over de re- 

gio’s en tot veel extra middelen voor de noordelijke instellingen in 

de landelijke Basisinfrastructuur (BIS). Het rijk en de landsdelen 

hebben in deze nieuwe beleidsperiode geen convenant afgesloten. 

Wel blijven we met elkaar in gesprek over thema’s die zijn vastge- 

legd in de noordelijke visie Grenzen overschrijden: dynamiek en 

internationalisering en cultuur & economie. 

nationaal stedelijk netwerk Groningen-Assen . Wij 

zullen de komende periode onderzoeken hoe we met ons cultuur- 

beleid de meerwaarde van het stedelijk netwerk Groningen-Assen 

kunnen behouden en versterken. 

stedenbanden en internationale contacten . Wij richten 

100 101 

de Podiumkunsten ingediend: 

Noorderzon, Jungle Warriors, het Jonge Harten Festival, 

Stichting Jazz in Groningen, Stichting Een Lach en Een Traan, 

onze focus op een aantal steden binnen het gebied van de Noor- 

delijke Ontwikkelingsas (NOA), waarmee de stad Groningen al 

langer samenwerkt: Oldenburg, Bremen, Hamburg en de hoofd-

steden van de Baltische Staten. Buiten het NOA-gebied willen we 

de culturele uitwisseling met onze zusterstad Newcastle verder 

versterken. Wij onderzoeken de mogelijkheden voor samenwer- 

king met zustersteden in Rusland en de Scandinavische landen. 

In het kader van ons noordelijk overleg met het rijk blijven we 

focussen op talentontwikkeling en vragen wij extra aandacht voor 

internationale activiteiten van de rijksgesubsidieerde instellingen. 

Lokale partners 

Akkoord van Groningen . Wij willen met ons cultuurbeleid 

bijdragen aan het verwezenlijken van de doelstellingen van het 

Akkoord van Groningen om Groningen als kennisstad uit te dra- 

gen en te versterken. Wij werken daarin als gemeente samen met 

de Rijksuniversiteit, de Hanzehogeschool en het UMCG. 

Groningen studentenstad . Wij willen de komende jaren 

bruggen slaan tussen studenten, culturele instellingen en de 

gemeente Groningen: we kunnen meer van elkaar leren, elkaar 

vaker ontmoeten en beter gebruik maken van elkaars netwerken. 

19. 

Wij trekken in de komende periode jaarlijks een bedrag 

uit voor promotie van het culturele aanbod onder 

studenten en het bevorderen van samenwerking tussen 

studentorganisaties, de universiteit, hogeschool, ROC’s, 

culturele instellingen en Marketing Groningen. 

102 103

edrijfsleven . Het bedrijfsleven levert een belangrijke bijdra- 

ge aan de inkomsten van culturele instellingen. Instellingen zoeken 

steeds vaker bestuurders die hun kennis van de markt inbrengen. 

Het Fonds Kunst en Economie van het Groninger Museum is een 

goed voorbeeld van samenwerking tussen marktpartijen, instel- 

lingen en overheden om meer middelen te genereren. Dat getuigt 

van cultureel ondernemerschap. Overigens vinden wij het primair 

de verantwoordelijkheid van de instellingen zelf om de relatie met 

het bedrijfsleven te versterken. 

Nieuw Lokaal Akkoord . Wij versterken de mogelijkheden 

voor de wijken om initiatieven te nemen die leiden tot een groter 

cultuurbereik in of vanuit de wijken. Met De wijk als werkplaats 

sluiten we aan bij en trekken we op met het Nieuw Lokaal Ak- 

koord. 

samenwerking tussen instellingen in de cultuursector 

. Samenwerking tussen culturele instellingen kan bijdra- 

gen aan versterking van de culturele infrastructuur. Dat zien we bij 

onze festivals. We willen dat instellingen meer gezamenlijk gebruik 

kunnen maken van faciliteiten en expertise. De stad Groningen en 

de instellingen kunnen ook baat hebben bij iets meer structuur, 

samenwerking en afstemming in de internationale contacten. 

Collegedoelen 

beleid onderwijs en jeugd . In Groningen is de laatste jaren 

sterk ingezet op de bevordering van cultuurparticipatie op scho- 

len. Hiermee zijn al goede resultaten gehaald. We willen – OCSW 

breed – de komende jaren een integrale visie ontwikkelen om 

integratie . We willen vanuit cultuurbeleid zoveel mogelijk aan- 

sluiten bij de kadernota’s Nu Ritsen! Ruimte geven, ruimte nemen 

in het maatschappelijk verkeer en de Emancipatienota. 

Een van de speerpunten van ons beleid is het vergroten van het 

cultuurbereik. Nu al worden op meerdere momenten activiteiten 

en festivals georganiseerd die aantrekkelijk zijn voor verschillen- 

den doelgroepen, waaronder migranten, zoals Music & Fun, New 

Attraction, het Bevrijdingsfestival, Latin Night en Noorderbattle. 

In die zin levert cultuurbeleid een bijdrage aan integratie. 

economische zaken . Wij hebben de relatie tussen cultuur en 

economie als een afzonderlijk speerpunt benoemd en komen daar 

later in deze nota op terug. 

ruimtelijke ordening . De structuurvisie van de gemeente 

Groningen is de basis voor de fysieke ontwikkeling van de stad op 

de langere termijn (tot 2025). Daarin zijn de fysieke opgaven op 

het terrein van de culturele infrastructuur van de stad opgeno- 

men. Items voor de toekomst zijn: 

. de ontwikkeling en bouw van het Groninger Forum; 

. de ontwikkeling van het Ebbingekwartier als creatieve stadszone; 

. 

de huisvesting van het kunstvakonderwijs. 

evenementenbeleid . Evenementen zijn belangrijk voor de 

stedelijke economie en de sociale samenhang in de stad. Het evene- 

mentenbeleid heeft als doel evenementen beter te coördineren en 

de infrastructuur voor evenementen te verbeteren. Ook culturele 

instellingen hebben baat bij een goed evenementenbeleid. 

104 105 

participatie van kinderen en jongeren verder te bevorderen en 

te verankeren. Cultuureducatie en cultuurbereik zijn hierbij de 

instrumenten. Wij komen daar later in deze nota op terug. 

sociale zaken en werkgelegenheid . Met ingang van 2009 

loopt de ID-banen regeling af. Wij hebben maatregelen genomen 

om de grootste knelpunten op te lossen.

De Dienst SoZaWe voert de Wet Werk en Inkomen Kunstenaars 

uit: de WWIK. Daarmee beschikken wij over een groot netwerk 

van (startende) kunstenaars. Op dit moment ontbreken passende 

presentatiemogelijkheden in deze fase van hun loopbaan. 

duurzaamheid . Duurzaamheid is een belangrijke opgave in 

ons collegeprogramma. De culturele sector is innovatief en milieu- 

bewust. Toch is ook daar nog veel winst te behalen. Het Groninger 

Forum moet een toonbeeld worden van energiezuinig bouwen. Wij 

vragen de festivals te investeren in duurzaam produceren. 

20. 

Het CBK krijgt veel vraag naar advisering 

of uitvoering van Kunst op Straatprojecten, 

zowel bij fysieke als bij sociale ontwikkelingen. 

Samen met de dienst RO/EZ en OCSW 

werkt het CBK aan Kunst Op Straat projecten 

zoals Meerstad, wijkontwikkeling en 

de bouw van een nieuwe Vensterschool. Het 

CBK heeft daarvoor echter niet voldoende 

menskracht en financiële middelen. 

Om te kunnen voldoen aan de vraag naar advisering 

en uitvoering van Kunst op Straat projecten, geven 

wij de Diensten ROEZ en OCSW opdracht om te 

zoeken naar financiële ruimte bij (grote) projecten 

en co-financiering door betrokken partners. 

106 107

Wij hanteren vier invalshoeken – in de vorm van clusters – voor 

de afweging van prioriteiten en het zoeken naar samenhang binnen 

ons cultuurbeleid. In vorige cultuurnota’s maakten wij onderscheid 

tussen kernvoorzieningen, specifieke voorzieningen en incidentele 

subsidies. Die indeling handhaven wij. We willen echter ook op 

een andere manier kijken naar onze voorzieningen en wel vanuit 

de functie die ze in het gemeentelijke culturele openbare leven 

vervullen. We omschrijven vier clusters, te weten Pleinen, Beelden, 

Makers en Burgers. Deze clusters helpen ons om tot een goed 

overzicht en prioritering van voorzieningen te komen. 

4 . cultuurclusters 

pleinen 

pag.110 

beelden 

pag.128 

makers 

pag.146 

burgers 

pag.166 

4. cultuurclusters 

109

4 . 1 . pleinen 

wat zien we 

pag.114 

wat willen we 

pag.114 

wat besluiten we 

pag.114 

Het plein gebruiken we als metafoor voor alle instellingen die een 

podium bieden aan kunstenaars en gezelschappen, waar cultuurliefhebbers 

aan dit aanbod hun hart kunnen ophalen en/of die een 

plek zijn voor inhoudelijke ontmoetingen en debat. Bij deze instellingen 

ligt het accent, behalve op ontmoeting en debat, vooral ook op receptie van kunst 

en cultuur. 

de basis op orde 

pag.114 

cultuurbereik 

pag.122 

cultuur en economie 

pag.126 

pleinen burgers 

110 111

pleinen 

De Oosterpoort & de Stadsschouwburg 

+programmering 

11.734.200 euro 

Het cluster ziet er grafisch als volgt uit 

Gemeentelijke subsidie culturele instellingen pleinen 2009 

Martiniplaza 

Grand Theatre 

Noorderslag / Eurosonic 

Vera 

Simplon 

Noorderzon 

Overig 

Stichting Urban House 

(New Attraction) 

112 113 

Atelierroute 

Poëzie 

USVA / Universiteitstheater 

Budget e-culture 

Poëziepaleis (doe maar dicht maar) 

In: pand A-kerkhof 

De Citadel 

Stichting Wall House #2 

Jungle Warriors 

Stichting Van der Leeuwlezing 

Martini Beiaard 

Prinses Christina Concours 

Jonge Harten Festival 

Stichting Vier 5 mei (Bevrijdingsfestival)

4 . 1 . 1 . wat zien we . Groningen is een compacte stad en 

herbergt in het beloopbare centrum een complete culturele infra- 

structuur. Dat is uniek voor een middelgrote stad in Nederland en 

in die zin is Groningen bijzonder. Er zijn podia in allerlei soorten 

en maten en op die podia worden de meest uiteenlopende voorstel- 

lingen, optredens en culturele avonden geprogrammeerd. 

Het publiek kan zich er live laten verrassen door allerlei nieuwe 

inzichten, ervaringen en emoties en hoeft niet te reizen om mee te 

maken wat er wereldwijd gebeurt op cultureel en artistiek gebied: 

de wereld komt naar de stad toe. Voor een aantal toonaangevende 

programma’s komt ook uit de wijde omtrek het publiek naar de 

stad. 

4 . 1 . 2 . wat willen we . Het is onze opdracht en die van de 

instellingen om ervoor te zorgen dat de Pleinen binnen de gege- 

ven financiële mogelijkheden zo sterk mogelijk functioneren: als 

open en toegankelijke ontmoetingsruimten voor kunstenaars en 

publiek, met hoogwaardige artistieke producties en met breed 

toegankelijke publieksmanifestaties. Samen kunnen instellingen 

een beter totaalprogramma aan de Groningse bevolking bieden 

dan wanneer zij ieder voor zich zouden werken. Afstemming in 

programmering vinden wij belangrijk en we constateren dat dit 

op dit moment ook gebeurt. Er vindt afstemming plaats tussen het 

aanbod in Martiniplaza en De Oosterpoort & de Stadsschouwburg 

op het gebied van opera, pop, grootgemonteerde dans en cabaret. 

4 . 1 . 3 . wat besluiten we 

114 115 

4 . 1 . 3 . 1 . de basis op orde 

Groningen heeft veel artistieke kwaliteit in huis. Willen wij op 

onze podia de basis op orde houden en mogelijk maken dat het 

bijzondere aanbod onze stad blijft aandoen, dan moeten wij investeren in 

de organisaties die dit aanbod programmeren. Wij hebben het achterstal- 

lig onderhoud aan De Oosterpoort & de Stadsschouwburg weggewerkt. De 

Oosterpoort & de Stadsschouwburg is gevisiteerd. In hoofdstuk 2 hebben we 

aangegeven dat we de financiële en inhoudelijke rapportage van De Ooster- 

poort & de Stadsschouwburg transparanter zullen maken.

Ook het Grand Theatre en Vera zijn gevisiteerd. 

Deze instellingen presteren goed, 

zeker afgezet tegen de middelen waarover 

zij kunnen beschikken. We vinden dat de 

programmering van het Grand Theatre 

aanvullend is op het bestaande aanbod. We 

constateren met de Kunstraad dat de grotere 

organisaties met landelijke en internationale 

uitstraling hebben ingeteerd op hun reserves 

en een achterstand hebben in te lopen, vooral 

op het personele vlak. Dat geldt ook voor 

de grote festivals Noorderzon, Noorderslag 

en Jonge Harten. 

21. 

Conform het advies van de Kunstraad verhogen wij de 

subsidie voor het Grand Theatre, Vera en de festivals 

Noorderzon, Noorderslag en Jonge Harten. 

22. 

De Kunstraad adviseert het Peter de Grote 

Festival ondanks een positieve inhoudelijke 

beoordeling incidenteel te subsidiëren. De 

Kunstraad is van mening dat het Peter de 

Grote Festival voldoende mogelijkheden 

heeft tot realisering van het festival met tijdig 

aangevraagde incidentele middelen. 

Conform het advies van de Kunstraad subsidiëren 

wij het Peter de Grote festival met ingang van 2009 

incidenteel en verwijzen het festival voor subsidiëring 

naar het incidentele budget van de Kunstraad. Wij 

voegen daarvoor aan het incidentele budget van de 

Kunstraad een bedrag toe. 

116 117

Het Prinses Christina Concours is een landelijk 

opererende instelling, die op effectieve 

wijze de scouting en begeleiding van 

talentvolle jongeren realiseert op het terrein 

van de klassieke muziek. De organisatie ontvangt 

rijkssubsidie en wordt eens in de vier 

jaar getoetst door de Raad voor Cultuur. 

We vinden het niet nodig dat de plannen van 

het concours ook nog eens jaarlijks worden 

beoordeeld door de Kunstraad. We hebben 

23. 

daarom besloten om het Prinses Christina 

Concours te behandelen als een rijksgesubsidieerde 

kunsteducatieve instelling met 

standplaats Groningen. 

Met ingang van 2009 subsidiëren wij het Prinses 

Christina Concours structureel. 

24. 

De Kunstraad constateert dat het Haydn 

Jeugd Strijkorkest een belangrijke instelling 

is op het gebied van talentontwikkeling 

en een belangrijke leemte vult tussen 

het lesaanbod in de regio en de vervolgstap 

naar het conservatorium. Het orkest geeft 

daarnaast concerten van goede kwaliteit en 

bereikt daarmee een fors publiek. 

Conform het advies van de Kunstraad verhogen wij 

de subsidie aan het Haydn Jeugd Strijkorkest. 

118 119

De Kunstraad heeft geadviseerd Grover Pop 

niet langer meerjarig te subsidiëren, aangezien 

de organisatie op dit moment geen 

belangrijke rol in het Groninger popveld 

speelt en de Kunstraad er niet zonder meer 

op vertrouwt dat de instelling die rol op 

korte termijn weet te vervullen. 

25. 

Conform het advies van de Kunstraad stoppen 

wij met ingang van 2009 de structurele subsidie 

aan Grover Pop. 

26. 

De Kunstraad constateert dat de 

Poëziewedstrijd van de Stichting Doe Maar 

Dicht Maar een groot bereik heeft en dat 

het evenement een bewezen kweekvijver is 

voor dichttalent. Met ingang van 2009 gaat 

DMDM samen met de Stichting Kinderen 

en Poëzie. De nieuwe stichting Poëziepaleis 

richt zich op de brede doelgroep kinderen in 

het basis- en voortgezet onderwijs. 

Conform het advies van de Kunstraad kennen wij aan 

de Stichting Poëziepaleis het gevraagde bedrag toe, 

vanwege de complexe organisatie, het feit dat Stichting 

Poëziepaleis een landelijk gefinancierde instelling is 

geworden en de bijdrage die de slotavond levert aan de 

landelijke uitstraling van Groningen als poëziestad. 

120 121

4 . 1 . 3 . 2 . cultuurbereik 

De verschillende podia in onze stad bereiken gezamenlijk ver- 

schillende doelgroepen met uiteenlopende interesses. Wij vinden 

het belangrijk dat zoveel mogelijk Groningers kennis maken met 

kunst en cultuur. De podia moeten daartoe uitnodigen. Aandacht 

voor marketing en educatie is in dat verband essentieel en hoort 

tot de kerntaken van de grotere podia. 

27. 

De Kunstraad adviseert De Oosterpoort 

& de Stadsschouwburg een heldere 

visie voor de toekomst te ontwikkelen, daarin 

meer aandacht te geven aan de publieksfunctie, 

de samenwerkingsmogelijkheden 

in de stad op het terrein van marketing en 

publiciteit beter te benutten en een actiever 

educatiebeleid te voeren. 

In lijn met het advies van de Kunstraad dragen wij 

De Oosterpoort & de Stadsschouwburg op meer 

aandacht te geven aan de publieksfunctie, 

de samenwerkingsmogelijkheden in de stad op 

het terrein van marketing en publiciteit beter te 

benutten en een actiever educatiebeleid te voeren. 

122 123

Groningen kent een rijk muziekleven en een 

enorme variëteit aan muziekevenementen en 

-podia. Wij hechten aan een integrale visie 

op het gebied van muziekpodia en -evenementen 

in onze stad. 

28. 

Wij ontwikkelen een integrale visie op muziekpodia 

en muziek-evenementen. 

De Kunstraad adviseert om de activiteiten 

van de Stichting Letter en Stad 

niet structureel te subsidiëren. Wij vinden 

het een taak van Biblionet om deze 

activiteiten te organiseren als onderdeel 

van het pr- en marketingbeleid van 

Biblionet. Wij vinden dat Biblionet kan optreden 

als ondersteunende instelling voor 

de organisatie van de Poëziemarathon en 

Dichters in de Prinsentuin. De besturen van 

29. 

Letter en Stad, Poëziemarathon en Dichters 

in de Prinsentuin fuseren tot de Stichting 

Literaire Activiteiten Groningen (SLAG). 

SLAG wordt als stichting ondergebracht bij 

Biblionet. 

Wij vragen Biblionet de activiteiten van de Stichting 

Letter en Stad uit te voeren als onderdeel van het pr- en 

marketingbeleid van Biblionet en organisatorische 

ondersteuning te bieden aan de Poëziemarathon en 

Dichters in de Prinsentuin. Wij kennen de nieuwe 

stichting SLAG, ondergebracht bij Biblionet, structureel 

subsidie toe. 

124 125

4 . 1 . 3 . 3 . cultuur en economie 

In de samenhang tussen cultuur en economie kan de gemeente- 

lijke overheid een bevorderende rol spelen, zij het bescheiden. Wij 

denken dan aan: 

. de invloed van kunst op recreatie, toerisme en economische ontwikkeling; 

. de economische aspecten van kunst en cultuur (cultureel ondernemerschap); 

. de samenhang van kunst en cultuur met ruimtelijk-economische 

ontwikkelingen in de stad; 

. 

de bijdrage van de sector aan de uitbouw van onze positie in een internationaal 

netwerk. 

30. 

Wij sluiten aan bij de ambitie om de stad 

te profileren als een creatieve stad, kruisbestuiving 

tussen verschillende sectoren te bevorderen 

en een bronpunt voor de creatieve 

industrie in te richten. 

Wij sluiten aan bij de ambitie om van het Ebbingekwartier 

bronpunt van de creatieve industrie te maken 

en zoeken daarbij samenwerking met kunstenaars en 

instellingen. 

126 127

4 . 2 . beelden 

wat zien we 

pag.132 

wat willen we 

pag.132 


pag.132 

Tot het cluster Beelden rekenen we alle instellingen die visuele beelden 

tonen, bewaren en ontwikkelen. Dat kan om erfgoed gaan, om actuele 

beeldende kunst of om virtuele beelden via de nieuwe media. Soms ook om combi- 

naties daarvan. De beeldende kunst vormt het hart van dit cluster. 


pag.132 

cultuurbereik 

pag.143 

pleinen burgers makers beelden 

geldstroom beeldende kunst 

en vormgeving 

pag.141 

128 129

eelden 

7.056.800 euro 


Gemeentelijke subsidie culturele instellingen beelden 2009 

Groninger Archieven 

Groninger Museum 

CBK 

Overig 

Stichting Oude Groninger Kerken (Folkingestraat Synagoge) 

Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen 

Kunstruimte 09 

Stichting Beeldlijn 

130 131 

Noorderlicht 

Grafisch Museum 

Sign 

Tschumipaviljoen 

NP3 

Liga 68 (Images) 

Noordelijk Scheepvaartmuseum

4 . 2 . 1 . wat zien we . Visuele communicatie neemt in de hui- 

dige tijd een steeds belangrijkere plek in. In de openbare ruimte, 

maar ook via de media (YouTube) is een niet te stuiten stroom 

beelden te zien. 

Groningen heeft een lange geschiedenis en traditie van beeldende 

kunst en van cultuur die in beelden is opgeslagen. Het Groninger 

Forum kan deze verbeelde geschiedenis weer ontsluiten en aan 

de hedendaagse realiteit koppelen. Landelijk is Groningen een 

knooppunt van beeldende kunst. Groningen ontvangt daarom ook 

deze cultuurnotaperiode rijksmiddelen in het kader van de Geld- 

stroom Beeldende Kunst en Vormgeving (BKV). 

4 . 2 . 2 . wat willen we . Wij willen ook in de komende periode 

een goede balans houden tussen cultuurhistorische terugblikken, 

presentatie van actuele beeldende kunst en het bevorderen van 

nieuwe ontwikkelingen, met name rond de e-culture. 



In de afgelopen jaren hebben wij al een budgetverhoging toege- 

kend aan het Groninger Museum en hebben wij een deel van de 

bezuiniging op het CBK ongedaan gemaakt. Beide instellingen 

zijn gevisiteerd. In hoofdstuk 2 hebben we aangegeven dat we de 

inhoudelijke en financiële rapportage van het CBK als werkmaat- 

schappij van de gemeente transparanter zullen maken. Wij vragen 

het Groninger Museum en het CBK de uitkomst van de visitatie te 

betrekken in hun jaarplannen. 

31. 

Het Noordelijk Scheepvaartmuseum 

is een belangrijke factor in een aantrekkelijke 

binnenstad. Uit het visitatierapport 

blijkt dat het museum functioneert op een 

wankele financiële basis. Om de kerntaken 

te kunnen blijven uitoefenen is een substantiële 

verhoging van de exploitatiesubsidie 

noodzakelijk. 

In afwijking van het advies van de Kunstraad verhogen 

wij de subsidie van het Noordelijk Scheepvaartmuseum 

niet incidenteel maar structureel, onder voorwaarde 

van medefinanciering door de provincie Groningen. 

132 133 

We zien dat met name de kleinere musea moeite hebben het hoofd 

boven water te houden.

De Kunstraad adviseert de subsidie voor 

het Grafisch Museum incidenteel te 

verhogen, in afwachting van een museumvisie. 

32. 

Conform het advies van de Kunstraad verhogen wij de 

structurele subsidie voor het Grafisch Museum. 

33. 

De Kunstraad adviseert om met beide musea, 

het Noordelijk Scheepvaartmuseum en 

het Grafisch Museum, aan een haalbare 

toekomst te werken en een museumvisie te 

ontwikkelen. 

Conform het advies van de Kunstraad ontwikkelen 

wij de komende periode in overleg met de provincie 

een museumvisie. 

134 135

Kunstruimte 09 is een podium voor fundamentele 

en conceptuele kunst. De Kunstraad 

adviseert, ondanks de waardering voor 

de artistiek inhoudelijke programmering, 

Kunstruimte 09 niet structureel te subsidieren. 

Wij willen de organisatie van Kunstruimte 

09 versterken vanwege het aanvullende 

karakter op het culturele aanbod in 

de stad. 

34. 

In afwijking van het advies van de Kunstraad kennen 

wij een structurele subsidie toe aan Kunstruimte 09. 

35. 

Noorderlicht heeft de afgelopen periode 

een negatief exploitatieresultaat gehad. De 

hoogte van de subsidies hebben geen gelijke 

tred gehouden met de bredere taken van 

Noorderlicht. 


de structurele subsidie voor Noorderlicht. 

136 137

Liga 68 is gevisiteerd. De Kunstraad 

constateert naar aanleiding van de 

visitatie dat professionalisering van 

de organisatie noodzakelijk is. 

36. 


de structurele subsidie voor Liga 68. 

37. 

Stichting Beeldlijn maakt cultuurhistorische 

documentaires met een grote waarde 

voor stad en regio. De Kunstraad adviseert, 

ondanks de waardering voor de artistiek 

inhoudelijke programmering, de Stichting 

Beeldlijn niet structureel te subsidiëren. Wij 

willen de continuïteit van de organisatie 

waarborgen vanwege de bijzondere waarde 

van haar producties. 

In afwijking van het advies van de Kunstraad 

kennen wij een structurele subsidie toe aan de Stichting 

Beeldlijn. 

138 139

Het Tschumipaviljoen is een bijzonder paviljoen 

in de stad. De Kunstraad adviseert, 

ondanks de waardering voor de artistiek inhoudelijke 

programmering, het Tschumipaviljoen 

niet langer structureel te subsidiëren. 

Wij willen de continuïteit van de programmering 

van het paviljoen waarborgen vanwege 

de beeldbepalende plek in de stad. 

38. 

In afwijking van het advies van de Kunstraad kennen 

wij een structurele subsidie toe aan de Stichting 

Tschumipaviljoen. 

4 . 2 . 3 . 1 . 1 . geldstroom beeldende kunst 

en vormgeving 

Van het rijk krijgt de gemeente Groningen als knooppunt van 

beeldende kunst middelen uit de Geldstroom BKV. Vanaf 2009 

is deze Geldstroom gedecentraliseerd naar gemeenten. Het te 

besteden bedrag is gelijk gebleven aan de vorige periode. Wij 

hoeven geen rechtstreekse verantwoording meer af te leggen over 

deze middelen aan het rijk. Het rijk blijft de ontwikkelingen in 

gemeenten wel volgen en richt daarvoor onderzoek in. Wij zetten 

de doelstellingen van de vorige periode voort: 

. versterking facilitaire collectieve voorzieningen; 

. verbetering van de positie van het middensegment; 

. 

vergroting van de afname en marktwerking door ontwikkeling kleinschalig 

opdrachtenbeleid. 

140 141

39. 

De Geldstroom BKV zetten wij in de periode 2009-2012 

voor dezelfde doelen in als in de periode 2005-2008. 


Publieksmanifestaties als Uitleenschatten! en Chaos in Gronin- 

gen die in de cultuurnota 2005-2008 werden gesubsidieerd, trek- 

ken veel publiek. 

142 143

40. 

Wij continueren de subsidie voor publieksmanifestaties 

Uitleenschatten! en een galeriemanifestatie in het kader 

van promotie van de beeldende kunst in Groningen. 

41. 

De visitatiecommissie constateert dat Liga 

68 onvoldoende middelen heeft om een marketingplan 

en activiteiten te ontwikkelen 

gericht op het bereiken van een jonger publiek, 

met name studenten. Wij verwachten 

dat Liga 68 met de ophoging van het budget 

hiervoor meer ruimte heeft. Samenwerking 

met onderwijsinstellingen en Marketing 

Groningen ligt voor de hand. 

Wij vragen Liga 68 een marketingplan en activiteiten 

te ontwikkelen gericht op het bereiken van studenten. 

144 145

4 . 3 . makers 

wat zien we 

pag.150 

wat willen we 

pag.150 


pag.151 

De groep Makers omvat alle producenten van kunst en cultuur die 

in Groningen een rol van betekenis spelen: gezelschappen, instellingen 

en (beurzen en prijzen voor) individuele kunstenaars. De di- 

recte verantwoordelijkheid hiervoor ligt meestal maar voor een klein deel bij de 

gemeente, maar wij hechten wel veel belang aan een positief stimulerend klimaat 

voor makers en voelen ons hier ook verantwoordelijk voor. 


pag.151 

Groningse Nieuwe 

pag.159 

cultuurbereik 

pag.162 

budget e-culture 

pag.157 

pleinen burgers makers beelden 

146 147

makers 

454.900 euro 


Gemeentelijke subsidie culturele instellingen makers 2009 

Atelierbeleid 

Club Guy & Roni 

Groningse Nieuwe 

De Noorderlingen 

Groningse Nieuwe (Stipendia) 

Overig 

148 149 

Stipendia 

Stadsdichter 

Ateliers Aquamarijnstraat 

Internationalisering en Marketing BKV 

Haydn Jeugd Strijkorkest 

Promotie Beeldende Kunst

4 . 3 . 1 . wat zien we . Het gaat goed met de producerende 

instellingen in de stad. Er is sprake van een gevarieerd aanbod 

en we kunnen tevreden zijn over de bezoekcijfers. Groningen is 

een stad van kunstenaars. Die vormen een vitaal onderdeel van 

de culturele infrastructuur. In vergelijking met de andere clusters 

heeft de gemeente voor dit cluster beperkte verantwoordelijk- 

heid. De grotere producerende instellingen worden van rijkswege 

gesubsidieerd en de gemeente is daarbij verantwoordelijk voor de 

huisvesting. Verschillende instellingen zijn op zoek naar alterna- 

tieve huisvesting. 

4 . 3 . 2 . wat willen we . Veel instellingen hebben met een 

grote inzet van medewerkers en creativiteit een forse groei van 

de activiteiten en internationale uitstraling weten te realiseren. 

De afgelopen periode hebben we bij een aantal voorzieningen de 

financiële druk weg kunnen halen. Dit hebben we kunnen doen 

door investeringen in achterstallig onderhoud, verhoging van de 

structurele subsidie en duidelijke afspraken over prestaties die de 

instelling voor het subsidiebedrag moet leveren. We willen inves- 

teren in kwaliteit en de kwalitatief sterke instellingen voldoende 

ondersteunen. 

De gemeente heeft een rol bij het verwerven van voldoende werk- 

ruimtes voor individuele kunstenaars. De afgelopen jaren hebben 

we een belangrijke slag gemaakt op het gebied van werkruimtes. 

We hebben subsidie verleend voor de realisatie van 24 starterateliers 

in het cultuurpand Bloemsingel 10 in het Ebbingekwartier. 

We willen de komende jaren het aantal werkruimtes en 

ateliers verder uitbreiden. Een goed gestructureerde uitvoeringsorganisatie 

is noodzakelijk om samen met marktpartijen, fondsen 

en overheden naar creatieve oplossingen te zoeken voor het gebrek 

aan werkruimte voor kunstenaars. 



Wij investeren in de organisaties die producties maken of 

faciliteren. Voor het behoud van de huidige positie van het Grand 

Theatre is het nodig om de interne organisatie te versterken en te 

professionaliseren. 

150 151

De Kunstraad constateert dat voor het 

Grand Theatre een verhoging van de meerjarige 

subsidie noodzakelijk is, met name 

voor de productiefunctie. 

42. 

Conform het advies van de Kunstraad verhogen we 

de structurele subsidie voor het Grand Theatre als 

productiehuis. 

Nieuwe gezelschappen moeten zich op lokaal 

niveau bewijzen. Een gezelschap dat zich de 

afgelopen periode in artistiek opzicht sterk 

43. 

heeft ontwikkeld en nog steeds nieuw publiek 

aanboort, is Club Guy & Roni. Club Guy & 

Roni stelt zich op als cultureel ondernemer 

en zoekt naast subsidie van de gemeente naar 

aanvullende mogelijkheden. De Kunstraad 

adviseert om dit dansgezelschap structureel 

te subsidiëren vanwege de grote risico’s en de 

complexe organisatie. De Raad voor Cultuur 

beoordeelt de artistieke kwaliteit van Club 

Guy & Roni positief, maar verwijst het gezelschap 

voor landelijke ondersteuning door 

naar het Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten+. 

Conform het advies van de Kunstraad besluiten wij om 

dansgezelschap Club Guy & Roni vanwege de grote 

productionele risico’s en de complexe organisatie 

structureel te subsidiëren. 

152 153

De Kunstraad adviseert ons de structurele 

subsidie aan Pavlov te beëindigen. De organisatie 

heeft naar de mening van de Kunstraad 

in het verleden bijzondere projecten 

gerealiseerd, maar heeft de afgelopen periode 

minder kwaliteit laten zien, zich minder 

geprofileerd met zijn kerntaken en zich minder 

op de artistieke inhoud gericht. De Raad 

voor Cultuur adviseert de instelling niet op 

te nemen in de basisinfrastructuur. 

44. 

Conform het advies van de Kunstraad stoppen wij met 

ingang van 2009 de structurele subsidie aan Pavlov. 

45. 

De concertseries van Musica Antiqua Nova 

zijn van hoge kwaliteit en vormen een waardevolle 

aanvulling op de concerten van andere 

aanbieders van kamermuziek. De Kunstraad 

adviseert deze instelling geen meerjarige 

subsidie toe te kennen. De huidige programmering 

is naar de mening van de Kunstraad 

organisatorisch niet complexer dan 

bij andere concertaanbieders, die hun activiteiten 

met incidentele subsidie realiseren. 

Conform het advies van de Kunstraad stoppen wij 

met ingang van 2009 de structurele subsidie aan 

Musica Antiqua Nova en verwijzen deze instelling 

voor subsidiëring naar het incidentele budget van de 

Kunstraad. Wij voegen daarvoor aan het incidentele 

budget van de Kunstraad nog een bedrag toe. 

154 155

Het besluit van de gemeenteraad in 2004 

om de Hendrik de Vriesprijs niet langer uit 

te reiken en in plaats daarvan het accent 

te leggen op het stimuleren van jong talent 

door middel van de uitreiking van meer 

stipendia, heeft veel reacties opgeroepen. In 

2006 besloot de raad daarom de Hendrik de 

Vriesprijs, voorlopig vijfjaarlijks, weer uit 

te reiken. Om de prijs beter te laten functioneren, 

vinden we dat de prijs een frequenter 

karakter moet krijgen. 

46. 

Vanaf 2009 reiken we de Hendrik de Vriesprijs weer 

tweejaarlijks uit. De prijs zal in de beleidsperiode 

2009-2012 gericht zijn op de letteren, op de beeldende 

kunst en op dubbeltalenten. 

4 . 3 . 3 . 1 . 1 . budget e-culture 

Innovatie en creatieve economie zijn belangrijk voor de culturele 

infrastructuur van onze stad. Om de ontwikkeling van e-culture 

in Groningen verder te stimuleren richten wij het budget e-culture 

op. Vanuit dit budget krijgt minimaal eens per jaar een instelling 

de opdracht een publieksgericht e-cultureproject in de openbare 

ruimte te organiseren. 

156 157

47. 

We besluiten tot het instellen van een budget e-culture 

voor publieksgerichte e-cultureprojecten in de openbare 

ruimte. 

4 . 3 . 3 . 2 . Groningse Nieuwe 

Groningen is een City of Talent. Wij willen de relatie tussen de 

gevestigde culturele instellingen en jonge makers versterken. De 

instellingen kunnen talent scouten, begeleiden en een podium 

bieden en kunnen als producent optreden. Wij beschouwen dit als 

een kerntaak van de grotere instellingen en vinden dat instellingen 

daar structureel ruimte voor moeten bieden. Dat kan alleen als de 

basis op orde is. Wij investeren daarin. 

158 159

Daar waar instellingen aantoonbaar een 

extra investering moeten doen om als producent 

te fungeren kunnen zij een projectsubsidie 

in het kader van Groningse Nieuwe 

aanvragen, aanvullend op de inzet die de 

betreffende organisatie uit eigen middelen 

realiseert. In de oude situatie was het budget 

voor Groningse Nieuwe ondergebracht bij 

de Kunstraad. Wij willen dat het budget 

meer relatie heeft met het programma Groningen 

City of Talent. 

48. 


wordt het budget voor Groningse Nieuwe niet meer 

via de Kunstraad verstrekt. Instellingen, en ook 

werkmaatschappijen, die zich met talentontwikkeling 

willen profileren kunnen daarvoor een projectsubsidie 

aanvragen bij de gemeente Groningen. Wij verbinden 

daaraan voorwaarden. 

49. 

Het aanstellen van een stadsdichter, 

achtereenvolgens Bart FM Droog, 

Ronald Ohlsen en Rense Sinkgraven, heeft 

het letterenklimaat in de stad de nodige 

schwung gebracht. Inmiddels hebben meer 

dan 25 steden een stadsdichter aangesteld. 

Vaak werd hierbij de Groningse werkwijze 

integraal overgenomen. 

Wij continueren in de periode 2009-2012 het aanstellen 

van Stadsdichters en verhogen het honorarium. 

160 161


Wij hebben de ambitie om samen met de ‘makers’ en hun cultu- 

reel aanbod de Groningers op te zoeken, niet alleen op de ‘plei- 

nen’, maar ook op scholen, in wijken en op andere plaatsen zoals 

verpleeg- en verzorgingshuizen. 

50. 

De Atelierroute in zijn huidige vorm houdt 

op te bestaan. Bestaande initiatieven op 

wijkniveau worden geïnventariseerd en gestimuleerd 

aan te sluiten bij De wijk als 

werkplaats. 

We onderzoeken de mogelijkheden voor het voortzetten 

van de Atelierroute. 

162 163

De urban arts nemen een belangrijke 

plaats in in de jongerencultuur. Naast de uit 

de scene zelf voortgekomen hiphopscholen 

en dergelijke bieden sinds enkele jaren ook 

de ROC’s en HBO-kunstvakopleidingen urban 

dance and music aan. Urban is ook 

populair aan het worden binnen de mainstream. 

Om een actueel beeld te krijgen van 

de urban situatie in Groningen hebben wij 

hier onderzoek naar laten doen. 

51. 

Wij investeren in het versterken van de infrastructuur 

op het gebied van urban en dance. 

164 165

4 . 4 . burgers 

wat zien we 

pag.170 

wat willen we 

pag.170 


pag.171 

Het cluster Burgers neemt als vertrekpunt: de stadjers van de gemeente 

Groningen, de ommelanden en bezoekers van verder. Het ac- 

cent ligt in dit cluster ten opzichte van Beelden en Pleinen veel meer op de actieve 

cultuurparticipatie. Het gaat ons hier om alle instellingen en verenigingen waar 

actieve cultuurconsumenten (de culturele burger) zelf het heft in handen kunnen 

nemen: een boek uitkiezen in de bibliotheek, toneel spelen bij een amateurvereni- 

ging, leren beeldhouwen in het Kunstencentrum, drummen op de Muziekschool. 

Kinderen en jongeren als belangrijke doelgroep van cultuureducatie rekenen wij 

hier zeker ook toe. Het is met name vanuit dit cluster dat wij De wijk als werk- 

plaats willen ondersteunen. 


pag.171 

cultuurbereik 

pag.178 

fonds voor 

cultuurparticipatie 

pag.183 

de wijk als werkplaats 

pag.183 

pleinen burgers makers 

166 167

urgers 

Bibliotheek Groningen & Biblionet 

10.255.900 euro 


Gemeentelijke subsidie culturele instellingen burgers 2009 

Stedelijke Muziekschool 

Overig 

Kunstencentrum Groningen 

Cultuurkaart VO 

Amateurs stimuleringsregeling 

168 169 

ABCG CKV 

Cultuurcoördinatoren Primair onderwijs 

Basisbudget amateurregeling 

Theater de Steeg 

Amateurs Huursubsidie (OPSB) 

Investeringsbudget amateurregeling 

Compensatie korpsen 

Theater te Water 

Music And Fun 

De Wijk als Werkplaats

4 . 4 . 1 . wat zien we . De Raad voor Cultuur heeft de culturele 

burger geïntroduceerd: een burger die voldoende kennis heeft van 

de cultuur en gewoonten om deel te nemen aan de samenleving. 

Dat is des te meer van belang omdat de digitale technologie een 

informatierevolutie teweeg heeft gebracht. Dat heeft gevolgen voor 

de betrouwbaarheid van informatie en kennis. 

Amateurkunst is belangrijk, in de eerste plaats voor de mensen 

die eraan deelnemen, er plezier aan beleven en er hun sociale 

contacten opdoen. Amateurkunst kan producties opleveren van 

een verrassend artistiek hoogwaardige kwaliteit. Veel mensen zijn 

actief of passief bij kunst en cultuur betrokken, als consument 

of actieve beoefenaar. Alles bij elkaar opgeteld gaat het om een 

derde van de bevolking. De laatste jaren neemt het aantal actieve 

amateur-beoefenaars iets af. 

We hebben de afgelopen periode gemerkt dat de subsidieregelingen 

voor amateurkunst niet flexibel genoeg zijn. Ze doen zo onvoldoende 

recht aan de diversiteit en de ambities van het amateurveld. 

De Kunstraad bereidt een advies voor over de amateurkunst. 

De uitkomst daarvan verwachten wij in de loop van 2009. 

Cultuureducatie is bij uitstek een instrument om jongeren met 

kunst en cultuur te laten kennismaken. Cultuureducatie is een 

lange termijn investering in de individuele carrière van jongeren: 

cultuuronderwijs en deelname aan culturele activiteiten verhoogt 

schoolprestaties en vermindert schooluitval. In Groningen is de 

laatste jaren een extra impuls gegeven aan cultuureducatie. Met 

name in het primair onderwijs zijn goede resultaten behaald. 

het Groninger Forum zich ontwikkelt als de plek waar de culture- 

le burger de nieuwste informatie en kennis kan halen en brengen, 

zowel fysiek als online. 

We willen ons cultuureducatiebeleid voortzetten. De Groninger 

Archieven hebben met www.hetverhaalvangroningen.nl hiertoe 

een belangrijke aanzet gegeven door de regionale geschiedenis 

digitaal aansprekend voor het voetlicht te brengen. 

We willen de actieve deelname aan amateurkunst op peil houden. 

Daarvoor is een sterkere samenhang tussen voorzieningen voor 

cultuureducatie en amateurkunst nodig. Wij willen de verenigingen 

blijven steunen, omdat zij bijdragen aan de versterking 

van de sociale infrastructuur. Wij steunen verenigingen ook in hun 

artistieke ambitie. 

We willen samen met onze sociale partners werken aan een 

actiever beleid gericht op cultuur in de wijk. Met De wijk als 

werkplaats willen wij bevorderen dat mensen kunst en cultuur in 

de wijk actief beleven. Met de middelen van het Nieuw Lokaal 

Akkoord kunnen de wijken daar zelf een actieve keuze in maken. 

Wij willen de doorgaande leerlijn cultuureducatie (van het basisonderwijs 

naar het voortgezet onderwijs) verder trekken naar het 

middelbaar en hoger onderwijs in de stad. 



De kernvoorzieningen binnen dit cluster: Biblionet, de Stedelijke 

Muziekschool en het Kunstencentrum zijn gevisiteerd. De visitatiecommissie 

constateert dat deze drie organisaties goed zijn verankerd 

in Groningen, met een enthousiaste ploeg mensen werken en 

kwaliteit leveren. De commissie plaatst daarbij ook enkele kanttekeningen. 

170 171 

4 . 4 . 2 . wat willen we . Goed geïnformeerd zijn is de basis 

voor participatie in een democratische samenleving. We willen dat

Biblionet heeft te kampen met een vertraging 

van de restyling van de familiebibliotheken 

in Lewenborg en Zuid. Er wordt 

actief gezocht naar een bestemming voor 

het Noorderbad. 

52. 

Wij nemen kennis van de bevindingen van de 

visitatiecommissie over de vertragingen bij de restyling 

van de familiebibliotheken en zien erop toe dat er 

voortgang wordt geboekt in de uitvoering van de 

plannen op de verschillende locaties. 

53. 

De visitatiecommissie constateert dat 

het Kunstencentrum de gevolgen van 

de ingrijpende bezuiniging en reorganisatie 

goed heeft verwerkt en er in 

is geslaagd om een breed aanbod op 

het gebied van buitenschoolse kunst- 

educatie en amateurkunst te blijven 

realiseren. De organisatie moet zich 

nu richten op vernieuwing van het aanbod. 

Om de organisatie te versterken vraagt het 

Kunstencentrum meer subsidie. We honoreren 

dat verzoek voor wat betreft achterstallig 

accres. 

Wij verhogen de subsidie aan het Kunstencentrum. 

172 173

We hebben de afgelopen periode gemerkt 

dat de subsidieregelingen voor amateurkunst 

niet flexibel genoeg zijn en daarmee 

onvoldoende recht doen aan de diversiteit en 

de ambities van het amateurveld. 

54. 

Wij passen een aantal formele criteria voor 

de amateurkunstsubsidies aan, zodat deze beter 

toepasbaar zijn. 

55. 

De huursubsidie voor amateurkunstverenigingen 

beperkte zich tot de podia van De 

Oosterpoort & de Stadsschouwburg. Verenigingen 

moeten echter steeds vaker uitwijken 

naar podia van vergelijkbare omvang. 

Wij verbreden de huursubsidie amateurkunst naar 

podia van vergelijkbare omvang als die van 

De Oosterpoort & de Stadsschouwburg in de 

gemeente Groningen. 

174 175

De huidige investeringssubsidie voor amateurkunstverenigingen 

is bedoeld voor muziekkorpsen 

en is opgesplitst in een deel 

voor investeringen in instrumenten en uniformen 

en een deel voor verbeteringen in 

repetitieruimtes. We hebben gemerkt dat 

het schot tussen beide doelen in de praktijk 

verstarrend werkt. Daarnaast hebben we 

gemerkt dat niet alleen muziekkorpsen behoefte 

hebben aan de investeringssubsidie. 

Andere amateurgezelschappen moeten soms 

ook soortgelijke investeringen doen. 

56. 

Wij verruimen de doelgroep van de investeringssubsidie 

voor muziekkorpsen naar alle amateurgezelschappen. 

Daarnaast ontschotten wij de investeringssubsidie. 

Dit wordt één budget waar zowel voor instrumenten, 

uniformen en investeringen in repetitieruimtes 

aangevraagd kan worden. 

57. 

Amateur-instellingen kunnen voor projecten 

een stimuleringsubsidie aanvragen. Wij willen 

de plannen daarvoor laten beoordelen 

door de Kunstraad Groningen. 

Wij hevelen het budget voor stimuleringsubsidies 

over naar de Kunstraad. Wij nemen het amateurbeleid 

expliciet op in de opdrachtformulering aan de 

Kunstraad. 

176 177


De kernopgave van instellingen in het cluster burgers is een breed 

publiek te bereiken en de actieve dan wel passieve kunstbeoefe- 

ning te stimuleren. 

58. 

Groningen biedt een interessant en hoogwaardig 

aanbod op het gebied van kunst en 

cultuur. Om meer stadjers kennis te laten 

maken met en te laten genieten van dit aanbod 

willen wij culturele instellingen in de 

stad stimuleren tenminste eens per twee jaar 

een gratis voorstelling of andere culturele 

activiteit aan de stad aan te bieden. 

Wij gaan in overleg met de kern- en specifieke 

voorzieningen de mogelijkheid onderzoeken gedurende 

de looptijd van de cultuurnota 2009-2012 gratis 

voorstellingen of presentaties te verzorgen in de 

publieke ruimte. 

178 179

Voor de kernvoorzieningen is het belangrijk 

te weten wat hun klanten willen en hoe ze te 

blijven boeien met hun aanbod. Het is ook 

belangrijk om te weten waarom mensen 

geen gebruik maken van deze voorzieningen. 

De visitatiecommissie constateert dat 

het marketingbeleid van de gevisiteerde instellingen 

een extra impuls moet krijgen. 

59. 

Wij vragen Biblionet, de Stedelijke Muziekschool 

en het Kunstencentrum om het marketingbeleid aan 

te scherpen. 

60. 

De Kunstraad adviseert de structurele subsidie 

aan Theater te Water te stoppen vanwege 

het te geringe niveau van artistieke kwaliteit. 

Wij nemen dat advies niet over. Theater 

te Water is een laagdrempelige voorziening, 

bereikt veel publiek op verschillende locaties 

en is daarnaast een opstap voor jonge 

acteurs. Wij vinden Theater te Water om 

die redenen een belangrijk onderdeel van de 

culturele infrastructuur van Groningen. 


continueren wij de meerjarige subsidie aan Theater 

te Water vanuit onze aanvraag bij het Fonds voor 

Cultuurparticipatie. 

180 181

De Kunstraad adviseert de subsidies aan 

De Steeg en Urban House (organisatie New 

Attraction) met behoud van budget over 

te hevelen naar het welzijnsbeleid. Beide 

instellingen spreken jongeren aan met culturele 

activiteiten en sporen aan tot maatschappelijke 

betrokkenheid en tot meedoen. 

Daarnaast is Urban House een podium voor 

beginnend en opkomend talent dat zich artistiek 

nog moeten bewijzen. Wij vinden dat 

dit ook een functie is van cultuur. 

61. 


continueren wij de meerjarige subsidie aan De Steeg 

en Urban House. 

4 . 4 . 3 . 2 . 1 . fonds voor cultuurparticipatie 

Het huidige Actieplan Cultuurbereik wordt vanaf 2009 voortgezet 

in de vorm van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Ook in de 

nieuwe regeling is nog steeds sprake van co-financiering. 

De gemeente Groningen behoort tot de categorie die het hoogste 

bedrag per inwoner krijgt toegekend. 

4 . 4 . 3 . 2 . 2 . de wijk als werkplaats 

Wij willen het woon- en leefklimaat in de wijken versterken. Cul- 

tuur kan daar een belangrijke rol in spelen. Wij introduceren een 

nieuw thema in het kader van cultuurbereik: De wijk als werk- 

plaats. Bij De wijk als werkplaats stellen we ons de wijk voor als 

een fysieke plek, waar amateurs of wijkbewoners gestimuleerd 

worden mee te doen of mee te genieten. Wij willen dat de makers 

met hun cultureel aanbod de Groningers opzoeken, op scholen, in 

wijken en op plekken als verpleeg- en verzorgingshuizen. Daar- 

naast hebben enkele kernvoorzieningen elkaar gevonden in het 

ontwikkelen van een wijkgerichte cultuuraanpak. 

182 183

We reserveren een budget voor De wijk als 

werkplaats. Op dit budget kunnen initiatiefnemers 

een beroep doen met projecten 

die wijkbewoners actief betrekken bij kunst 

en cultuur. Aanvragen worden gedaan op 

basis van matching met andere geldstromen, 

zoals het Nieuw Lokaal Akkoord en middelen 

voor de aandachtswijken. Dit versterkt 

de verbinding met andere wijkinitiatieven 

en instellingen en stimuleert cultureel ondernemerschap. 

62. 

Wij reserveren voor De wijk als werkplaats een budget 

waarvoor aanvragen kunnen worden gedaan op basis van 

matching met bijdragen van andere partijen. 

Die anderen kunnen zijn: initiatiefnemers in de wijken, 

gesubsidieerde instellingen, werkmaatschappijen en 

(Venster)scholen. 

63. 

Om meer mensen actief bij cultuur te betrekken 

is een sterke samenhang nodig tussen 

de voorzieningen voor amateurkunst en 

die voor cultuureducatie. 

Wij gaan de komende periode samen met de betrokken 

instellingen een sterkere samenhang realiseren 

tussen de voorzieningen/activiteiten op het gebied 

van de amateurkunst en die van de cultuureducatie. 

184 185

In het primair onderwijs maken de laatst 

ingestroomde scholen het traject dat ze met 

een cultuurcoördinator zijn aangegaan, af. 

Cultuureducatie is nu geïntroduceerd op 

vrijwel alle scholen in het primair onderwijs. 

Voor de toekomst is van belang dat cultuureducatie 

in de scholen verankerd is en dat 

er daarbij maatwerk wordt geleverd. We 

willen bovendien via cultuurcoördinatoren 

op de scholen de wijk meer bij het culturele 

aanbod binnen de school betrekken. 

64. 

We continueren de inzet van cultuurcoördinatoren in 

het primair onderwijs met de opdracht de relatie tussen 

school en de wijken te versterken. 

65. 

In het voortgezet onderwijs gaan we verder 

inzetten op de cultuurkaart die landelijk 

wordt ingevoerd onder alle leerlingen van 

het voortgezet onderwijs. Hierdoor is meer 

aansluiting tussen binnen- en buitenschoolse 

activiteiten mogelijk, waarmee ook een verbinding 

gelegd wordt met de dagarrangementen. 

We stoppen met het subsidiëren van de 

cultuurcoördinator in het voortgezet onderwijs 

en ondersteunen de invoering van de landelijke 

cultuurkaart. 

186 187

5 . begroting 

begroting 

pag.190 

5. begroting 

189

5 . 1 . begroting 

Wij hebben de begroting voor de cultuurnota 2009-2012 Cultuurstad 

Groningen, gewoon bijzonder! opgehoogd met een bedrag van 

€ 625.000 incidenteel, voor elke jaarschijf van deze cultuurnotaperiode. 

Het gaat om een bedrag van in totaal € 2 miljoen incidenteel uit de 

Stadsmeierrechten en een bedrag van € 500.000 incidenteel, dat wij hadden gereserveerd 

voor een nieuw cultureel festival. Aan deze bedragen kunnen dus geen 

structurele rechten worden ontleend. Waar dit aan de orde is, zullen wij daar bij 

de subsidiebeschikkingen expliciet melding van maken. 

Bij het verdelen van de middelen voor cultuur in de periode 2009- 

2012 hebben wij met veel waardering kennis genomen van het 

zorgvuldige en consistente advies van de Kunstraad. Wij hebben 

dit advies bij de begrotingsopstelling geheel gevolgd, op een paar 

uitzonderingen na. We noemen hieronder de afwijkingen van het 

advies en plaatsen enkele kanttekeningen: 

poëzie . Wij hebben begrip voor de inhoudelijke overwegingen 

van de Kunstraad om geen structurele middelen aan de diverse let- 

terenmanifestaties toe te kennen. Wij hechten er wel aan dat er méér 

samenhang en samenwerking tussen de verschillende manifestaties 

is en dat hiervoor een structurele basis wordt geschapen. Wij kennen 

aan de nieuwe stichting op het gebied van de letteren SLAG, onder- 

gebracht bij Biblionet, een structurele subsidie toe van € 15.000. 

Noordelijk Scheepvaart Museum . De door de Kunstraad 

geadviseerde incidentele verhoging voor het Scheepvaartmuseum 

Tschumipaviljoen . Wij hechten aan continuïteit en kwaliteit 

van de invulling van het Tschumipaviljoen op het Hereplein. Wij 

gaan daarom over tot meerjarige subsidiëring van het Tschumi- 

paviljoen. Wij vragen het Tschumipaviljoen samen te werken 

met het CBK. Wij vragen de Kunstraad het Tschumipaviljoen 

tussentijds te evalueren. 

Club Guy & Roni . Wij besluiten Club Guy & Roni meerja- 

rig te subsidiëren. Ook het Nederlands Fonds voor de Podium- 

kunsten NFPK+ subsidieert Club Guy & Roni de komende jaren. 

Daarmee wordt een stevige basis gelegd onder deze instelling. 

Theater te Water . Wij nemen kennis van de grote twijfels 

van de Kunstraad over het artistieke peil van de producties van 

Theater te Water. Wij nemen het advies van de Kunstraad om de 

structurele subsidie aan Theater te Water te stoppen, niet over. 

Theater te Water is een laagdrempelige voorziening, bereikt 

veel publiek op verschillende locaties en is daarnaast een opstap 

voor jonge acteurs. Wij vinden Theater te Water om die reden 

een belangrijk onderdeel van de culturele infrastructuur van 

Groningen. 

De Steeg . Wij zijn van mening dat De Steeg in de culturele 

infrastructuur thuishoort als aanvulling op het aanbod van De 

Citadel en De Noorderlingen. Wij blijven de Steeg deze periode 

structureel subsidiëren. 

Stichting Beeldlijn . Wij hechten aan continuïteit voor de 

organisatie van de Stichting Beeldlijn. Wij subsidiëren de Stich- 

190 191 

hebben wij – op incidentele basis – voor de gehele Cultuurnota- 

periode toegekend, onder voorwaarde van cofinanciering door de 

provincie. 

ting Beeldlijn deze periode structureel.

Kunstruimte 09 . Wij vinden dat Kunstruimte 09 in de 

culturele infrastructuur thuishoort als aanvulling op het aanbod 

van NP3 en Sign. Wij subsidiëren Kunstruimte 09 deze periode 

structureel. 

budget e-culture . Om de ontwikkelingen op het gebied van 

e-culture in Groningen te stimuleren, stellen we een budget e-cul- 

ture in. 

Urban House . De Kunstraad wil Urban House onderdeel 

laten zijn van het welzijnsbeleid. Wij hechten aan een voorziening 

voor urban culture binnen het cultuurbeleid. Mede op basis van 

een door ons te starten verkenning willen wij graag nader overleg 

met de Kunstraad en met betrokken instellingen over de urban 

culture voorzieningen in Groningen en de eventuele rol van Ur- 

ban House daarin. Vooralsnog reserveren wij middelen hiervoor. 

Overige opmerkingen met betrekking tot de 

begroting . Wij indexeren alle subsidies aan de culturele 

instellingen conform het besluit van de gemeenteraad. Daarvan 

uitgesloten zijn subsidie uit de Geldstroom BKV, het Fonds voor 

Cultuurparticipatie en Groningse Nieuwe. Bij de berekening van 

het beschikbare bedrag in de begroting en subsidietoekenningen 

is uitgegaan van bedragen inclusief de aan OCSW toegekende 

indexatie. 

Het rijk heeft besloten de hoogte van BKV-bijdrage bijdrage op 

hetzelfde niveau te houden als in 2005-2008. 

Wij hebben vanuit het budget Fonds voor Cultuurparticipatie 

Onze aanvraag bij het Fonds voor Cultuurparticipatie is gehono- 

reerd. In de begroting bij de ontwerpnota waren de getallen zoals 

opgenomen in onze aanvraag reeds verwerkt. Deze getallen kun- 

nen vanaf 2009 daadwerkelijk worden geactiveerd. Bij het fonds 

is een aanvraag gedaan ter grootte van ca. € 205.000 op basis van 

matching. Ons totale budget in het kader van het Fonds voor 

Cultuurparticipatie komt hiermee in de periode 2009-2012 op 

jaarlijks ca. € 410.000. 

192 193 

€ 50.000 toegekend aan het Kunstencentrum voor Kunstbende.

Colofon 

Uitgave dienst OCSW gemeente Groningen, april 2009 . Concept en ontwerp Groninger Ontwerpers . 

Druk Zodiak . Bindwerk Witlox . Oplage 1000 . Voor meer informatie: Programma Kunsten, Cultuur 

en Media, 050 3676317 

© Gemeente Groningen dienst OCSW 

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd op welke wijze dan ook zonder voorafgaande 

schriftelijke toestemming van de gemeente Groningen dienst OCSW

cultuurstad groningen 

g e w o o n b i j z o n d e r !

Cultuurnota 2009-2012 - Gemeente Groningen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?