Duurzaamheidsmeter Gent

5. WATER 128
De watercyclus werd de laatste decennia grondig verstoord. De mens draagt hierbij een belangrijke verantwoordelijkheid...
Ten eerste gaat de mens op een onzuinige manier met water om terwijl zuiver water een
schaars product is: van al het water op aarde is slechts 0,003% onmiddellijk beschikbaar als drinkwater.
Hiervan verbruikt de Belg gemiddeld 120l drinkwater per persoon per dag, maar slechts 3% ervan wordt
gebruikt voor activiteiten waar drinkwaterkwaliteit noodzakelijk is (water voor koken en drinken) !
Verder zorgt het extensieve bouwen en de resulterende toename van de verharde oppervlakken en bodemverdichting
in Vlaanderen voor:
- een hogere belasting van het oppervlaktewaterstelsel (door een snellere afstroming)
- een verminderde infiltratie van het water in de ondergrond. Dat laatste geeft aanleiding tot verdroging en
tot een verminderd gebruik van de bufferende capaciteit van de ondergrond.
- het verdunnen van het afvalwater door aansluiting van het hemelwater op een gemengde riolering met
een lager rendement van de waterzuiveringsinstallaties tot gevolg.
- het overbelasten van het rioleringsnetwerk waardoor de riooloverstorten in werking treden en ongezuiverd
afvalwater in de rivieren terechtkomt;
Een bijkomende uitdaging is die van het waterrobuust bouwen voor een veranderend klimaat. In welke
mate de extremen zullen wijzigen laat zich moeilijk voorspellen, maar dat er zowel langere droge periodes
als meer regenbuien met zeer hoge intensiteiten voorkomen is een feit. We moeten economische sites zo
organiseren, inrichten, ontwerpen, bouwen en beheren dat deze beter bestand is tegen een veranderend
klimaat en daarmee de waterbelasting.
Tenslotte veroorzaken menselijke activiteiten, zoals intensieve bemesting en pesticidengebruik, heel wat
vervuiling van het oppervlakte- en grondwater. Bovendien is het afvalwater van sommige gebouwen nog niet
aangesloten op een rioleringsnetwerk en komt zo onvoldoende gezuiverd in grachten en rivieren terecht.
Deze waterproblematiek vraagt om een integrale en duurzame aanpak. Ook economische sites kunnen
hierbij een interessante bijdrage leveren. Via oa. Gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen zijn er al
heel wat verplichtingen i.v.m. (hemel)water. De duurzaamheidmeter wil verder gaan, want een duurzaam
waterbeheer gaat verder dan louter het naleven van wettelijke verplichtingen. Hiervoor moet er gewerkt
worden rond twee belangrijke deelaspecten van water:
- Water als grondstof, voor menselijk gebruik en voor het voeden van onze natuurlijke leefomgeving.
- Water als structurerend element, dat kwalitatief en kwantitatief steeds schaarser of te overvloedig
aanwezig is in onze leefomgeving.
Binnen dit instrument wordt de volgende aanpak voorgesteld om naar een duurzame omgang met water op
economische sites na te streven:
1. Voorstudie waterbeheer
In een eerste fase moet inzicht worden verworven in de verschillende waterstromen in, uit en doorheen de
site (natuurlijke instroom, watervoorzieningen, waterafvoerstromen...). Op basis daarvan dient een waterbeheerplan
en waterbalans te worden opgemaakt. Hierbij wordt er gestreefd naar een geïntegreerde aanpak
van de watercyclus.
2. Ruimte voor water
Ruimtelijk bekeken is een volwaardige inbreng van water in de planvorming onmisbaar. De kwaliteiten van
water bepalen immers in belangrijke mate de leefbaarheid en duurzaamheid van onze leefomgeving. Water
werkt structurerend en zorgt voor een aangename beleving van de site.
3. Beperking van het waterverbruik
Verschillende maatregelen moeten genomen worden om eindige waterbronnen zo min mogelijk te belasten.
Hieronder verstaan we zowel kostbaar drinkwater als grondwater, onder de site aanwezig.
4. Alternatieve waterbronnen
Hier wordt economisch watergebruik besproken. Waterafvalstromen op de site moeten zoveel mogelijk
gezuiverd en hergebruikt worden. Op die manier kan water ook duurzaam (her)gebruikt worden en kunnen
de waterafvalstromen naar de riolering beperkt blijven.
5. Gecontroleerde wateruitstromen
Wateruitstromen worden op een gecontroleerde manier afgevoerd om de overbelasting van het rioleringsnet
te vermijden. Heel wat waterstromen (vb: hemelwater) hoeven inderdaad niet in een zuiveringsinstallatie
gezuiverd te worden en worden best op een alternatieve manier afgevoerd.