Duurzaamheidsmeter Gent

3. MOBILITEIT 82
“De conclusie én onze ambitie zijn dus duidelijk: de komende zes jaar moet het aantal verplaatsingen met de
fiets, te voet of het openbaar vervoer vervoer drastisch toenemen.
1 2
Niet alleen in de binnenstad, maar op het volledige Gentse grondgebied.”
Mobiliteit is een kritische factor voor een duurzame economische ontwikkeling, waarbinnen
(on)bereikbaarheid, energieverbruik en ruimtebeslag een hoofdrol spelen.
Mobiliteit staat wereldwijd voor 13.1% van de uitstoot aan broeikasgassen 3 . De druk van het overheersende
autoverkeer is onaanvaardbaar op vlak van veiligheid, gezondheid, leefbaarheid, autonomie van kinderen,
ouderen…
Het toenemend autoverkeer beantwoordt paradoxaal genoeg zelf alsmaar minder aan de mobiliteitsbehoeftes
omwille van de stijgende congestie.
De nood aan een grondige omslag naar een duurzame mobiliteit (sociaal, ecologisch en economisch) is al
langer erkend. De betekenis van dit begrip kan worden samengevat in enkele vuistregels 4 :
1. Mensen moeten in principe zoveel activiteiten kunnen ontplooien als ze willen, ook als dit verplaatsingen
impliceert. In elk geval is die vrijheid een voorwaarde voor een kwaliteitsvol leven.
2. Maar die verplaatsingen moeten zo weinig mogelijk kilometers produceren, en zeker een minimum aan
gemotoriseerde kilometers.
Logisch, er zijn en er geraken is belangrijk. Niet het verplaatsen op zich. Nabijheid en concentratie van activiteiten
en functies zijn hiervoor de voorwaarde. Nabijheid is de beste mobiliteit en maakt een kwaliteitsvol verplaatsen
voor voetgangers en fietsers mogelijk binnen verblijfsgebieden. (…)
3. Indien er toch grotere afstanden moeten overbrugd worden, dan liefst collectief.
Goed stads- en streekvervoer, verplaatsen met de bus, de tram en/of de trein. (…)
4. De auto, als het echt niet anders kan.
Duurzame mobiliteit wordt ook dikwijls samengebald in het zogenaamde STOP-principe: er wordt voorrang
gegeven aan de voetgangers (Stappers), fietsers (Trappers) en collectief vervoer (Openbaar vervoer). Pas
daarna komt Privé vervoer (auto).
Om tot een duurzaam mobiliteitsbeleid voor economische sites te komen, moeten verschillende stappen
ondernomen worden.
In een eerste stap wordt er aandacht besteed aan de keuze van de inplanting en ontsluiting. Een site die
moeilijk kan worden ontsloten voor voetgangers, fietsers of openbaar vervoer dient bij voorbeeld uitgesloten
te worden. Alle aspecten rond een duurzame inplanting zijn in hoofdstuk 2 besproken.
Eens de hoofdbestemming van een site vastligt, moet een voorafgaand onderzoek worden verricht naar de
mobiliteit in de buurt en de mogelijke verkeerskundige effecten veroorzaakt door de inplanting van de site.
Dit gebeurt door het opstellen van een mobiliteitseffectenrapport, kortweg MOBER. Dit document is essentieel
voor het bepalen van een duurzaam mobiliteitsbeleid. Het is belangrijk dat dit MOBER ook andere ontwikkelingen
in de omgeving in rekening brengt die impact kunnen hebben, op bijvoorbeeld de capaciteit van
de omliggende wegen.
Vanuit de resultaten van het MOBER kan dan in een derde stap een beleidsplan opgemaakt worden. Hierin
worden een aantal systemen en regels uitgewerkt om tot een duurzamere mobiliteit te komen. Dit duurzame
mobiliteitsbeleid moet vertrekken vanuit het STOP-principe: er wordt voorrang gegeven aan de voetgangers
(Stappers), fietsers (Trappers) en collectief vervoer (Openbaar vervoer). Pas daarna komt het Privé vervoer.
1 “Gent gaat voor veilig en gezond verkeer”, Beleidsnota Mobiliteit 2007-2012
2 Mobiliteitsplan Gent – binnenstad 1997
3 Climate Change 2007: Synthesis Report, IPCC, november 2007
4 Willy Miermans, duurzame mobiliteit in klare taal, mobiliteitshandboek, http://www.mobielvlaanderen.be/convenants/achtergrond/