Steekproefcontrole - Deloitte & Touche

Voor meer informatie
neem contact op met:
Tax Controversy
Management Group
Frank Herreveld
+31 88-288 1443
fherreveld@deloitte.nl
Bram van der Sar
+31 88-288 1489
bvandersar@deloitte.nl
VAT
Edith Koster
+31 88-288 2234
ekoster@deloitte.nl
GES
Frank Boeijen
+31 88 288 0315
fboeijen@deloitte.nl
Tax Nederland
Guldenssteekproef
Oktober 2011
Inleiding
De guldenssteekproef is een controlemethode die de Belastingdienst steeds vaker
toepast om onder meer de aanvaardbaarheid van de aangiften vennootschaps-, loon-
en omzetbelasting te toetsen. Controle van de gehele administratie en alle facturen
zou te veel werk vergen. Bij de guldensteekproef hoeft namelijk slechts een bepaalde
selectie te worden gecontroleerd. De Belastingdienst heeft EDP-auditors (Electronic
Data Processing) in dienst die, in samenspraak met de controlerende ambtenaar, de
guldensteekproef opzet en uitvoert. De inhoudelijke beoordeling vindt plaats door de
controlerende ambtenaar.
Werkwijze
Bij een guldensteekproef wordt een bestand opgezet dat betrekking heeft op een
bepaald onderwerp dat een controlerend ambtenaar wil onderzoeken zoals
bijvoorbeeld onbelast uitbetaalde vergoedingen aan het personeel of de btw op de
inkoopfacturen van een onderneming. De totaalbedragen van al deze verstrekte
vergoedingen of de inkoopfacturen worden in een bestand opgenomen. Op dit totaal
euro’s, die de populatie wordt genoemd, wordt de steekproef getrokken.
Vervolgens wordt het bestand opgedeeld in een aantal sub-bestandjes van gelijke
omvang. Dit wordt het interval genoemd. De intervalwaarde wordt bepaald aan de
hand van onder meer de omvang van de onderneming en de door de Belastingdienst
gehanteerde controletolerantie. Uit zo’n sub-stand wordt a-select een euro getrokken.
Door deze a-selecte trekking heeft elke euro evenveel kans om te worden getrokken.
De getrokken euro correspondeert met bijvoorbeeld een van de inkoopfacturen. Alle
onderliggende stukken van de geselecteerde boeking worden door de Belastingdienst
opgevraagd en door de controlerende ambtenaar op de fiscale merites beoordeeld.
De getrokken euro kan goed, gedeeltelijke fout of helemaal fout zijn. De getrokken
euro heeft echter betrekking op het gehele interval. Is de getrokken euro geheel fout,
dan is het interval waaruit die euro is getrokken ook helemaal fout. Bedraagt de
intervalwaarde bijvoorbeeld 5.000 euro, terwijl de bewuste onjuiste boeking ziet op
een bedrag van 10 euro, dan wordt de btw op alle facturen in het interval van 5.000
euro beschouwd als ten onrechte in aftrek gebracht.
De Belastingdienst hanteert een betrouwbaarheid van 95%, hetgeen inhoudt dat er
een maximale kans is van 5% dat een onjuiste aangifte ten onrechte wordt
goedgekeurd. De Belastingdienst gebruikt hierbij als regel dat indien één fout wordt
gevonden geen naheffings- of navorderingsaanslag wordt opgelegd. Indien meer dan
één fout wordt gevonden, dan krijgt de belastingplichtige een correctie opgelegd op
basis van de gehele intervalwaarde! Ook kan de fout geëxtrapoleerd worden over
meerdere jaren.
Extrapolatie
Bij de guldensteekproef gaat de Belastingdienst ervan uit dat de fouten die zij aantreft
in facturen in een bepaalde periode in dezelfde mate zijn gemaakt bij de andere (niet
bekeken) facturen in diezelfde periode.

Deze fouten worden vaak ook geëxtrapoleerd naar andere controletijdvakken. Het
gevolg van deze aanpak kan zijn dat een éénmaal geconstateerde fout resulteert in
een correctie over meerdere jaren (veelal vijf jaren) zonder dat de Belastingdienst die
fouten daadwerkelijk heeft geconstateerd.
De extrapolatie naar andere jaren is alleen toegestaan indien de voor die jaren te
gebruiken populatie exact gelijk is. Echter, uit de praktijk is gebleken dat de
Belastingdienst hier bijna geen rekening mee houdt. Hierbij kan gedacht worden aan
een getrokken euro die ziet op een specifieke vergoeding aan een werknemer die
slechts eenmalig is verstrekt. De Belastingdienst mag zo’n fout dan niet extrapoleren.
Formele aspecten
Bij een boekenonderzoek is de belastingplichtige gehouden om de relevante gevraagde
informatie aan de Belastingdienst beschikbaar te stellen. Bij de guldenssteekproef
worden de bestanden en de geautomatiseerde administraties veelal gekopieerd van de
belastingplichtige. Zonder goede afspraken is het soms niet duidelijk over welke
gegevens de Belastingdienst beschikt.
De Belastingdienst gaat niet altijd even goed om met haar actieve informatieplicht over
de steekproef waardoor de belastingplichtige niet weet wat de consequenties van een
gehouden steekproef kunnen zijn. Met name de extrapolatie van de uitkomsten naar
andere jaren leidt vaak tot onaangename verrassingen. Het is dus zinvol om vóór
aanvang van de controle duidelijkheid te krijgen waar de controle op ziet, welke
uitgangspunten worden gehanteerd en welke foutmarges worden gebruikt. Schakel
hiervoor een specialist in.
Het is vanzelfsprekend mogelijk om tegenbewijs te leveren ingeval een steekproef niet
juist is uitgevoerd. Het is ook zinvol om de geconstateerde fouten goed te evalueren.
Een veel voorkomend discussiepunt is het aantal gemaakte fouten. Het komt geregeld
voor dat de belastingplichtige consequent dezelfde fout maakt. De vraag is dan of
sprake is van meerdere fouten of slechts één fout (die meerdere keren wordt
gemaakt). De uitkomst van dit soort discussies met de fiscus kan echter leiden tot een
enorme verlaging van voorgenomen correcties en boetes.
Tot slot
Home | Beveiliging | Disclaimer & Copyright | Privacy
Vanuit de statistiek is het bekend dat de uitkomsten van een guldenssteekproef
betrouwbaar zijn, mits deze goed is uitgevoerd. Het is vaak de vraag is of een
belastingplichtige over voldoende statistische kennis beschikt om goed te kunnen
beoordelen of de guldenssteekproef correct is uitgevoerd. Binnen Deloitte is deze
specialistische kennis wel aanwezig. Deloitte heeft in het verleden zelfs cursussen
verzorgd aan medewerkers van de Belastingdienst op dit gebied. Neem bij twijfel of
vragen gerust contact op met de Tax Controversy Management Group of met een van
de specialisten.
Ondanks de zorg die aan deze uitgave is besteed, aanvaardt Deloitte geen enkele aansprakelijkheid voortvloeiende uit
onvolkomenheden in de tekst en/of de weergave van deze nieuwsbrief.
Deloitte is met ongeveer 4.500 medewerkers en kantoren in heel Nederland de grootste organisatie op het gebied van
accountancy, belastingadvies, consultancy en financiële advisering. Deloitte Nederland is een onafhankelijke
memberfirm van Deloitte Touche Tohmatsu, met 170.000 medewerkers en vestigingen in meer dan 150 landen.
Material in this newsletter is © 2011 Deloitte Global Services Limited, or a member firm of Deloitte Touche Tohmatsu
Limited, or one of their affiliates. See legal for copyright and other legal information.