2. Arbeids- & Organisatiepsychologie 2.1 Doelgroep en ...

Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie
2. Arbeids- & Organisatiepsychologie
2.1 Doelgroep en toelatingseisen
De specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is toegankelijk voor studenten die
in hun bachelorprogramma hebben gekozen voor de specialisatie A&O. De specialisatie
Arbeids- en Organisatiepsychologie is met een schakelprogramma ook toegankelijk voor
studenten die een bachelor Psychologie hebben afgerond en daarin een andere specialisatie
dan A&O hebben gevolgd. Voor meer informatie kan men contact opnemen met de
onderwijscoördinator van A&O (zie 2.7 voor contactgegevens).
2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep
Algemeen geformuleerd heeft de specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie als
doelstelling het ontwikkelen van:
• kennis van de voornaamste onderwerpen uit de A&O-psychologie;
• vaardigheid in het hanteren van de belangrijkste methoden en technieken die in de
A&O-psychologie worden gebruikt;
• vaardigheid in het onderkennen en analyseren van A&O-psychologische problemen
in de praktijk, en in het formuleren van en (mede) uitvoeren van wetenschappelijk
gefundeerde oplossingen;
• vaardigheid als onderzoeker van theoretische en praktische problemen op het terrein
van de A&O-psychologie.
• professionele vaardigheden (zoals samenwerken, overtuigen, argumenteren,
presenteren, adviseren) van belang voor A&O-psychologen in de praktijk.
Een belangrijke doelstelling van het studieprogramma A&O is het streven om studenten
een relatief brede opleiding in het vakgebied te geven. Hiertoe is met name in het derde
bachelorjaar een aantal vakken verplicht gesteld. Daarnaast kan men zich met behulp van
de keuzeruimte in het bachelor- en masterjaar specialiseren in een van de volgende drie
richtingen: Personeelsselectie en -ontwikkeling (P), Sociale processen in organisaties (O)
en Psychologie van Arbeid en Gezondheid (PAG). Bij de PAG-route krijgt men een aantekening
op het diploma-supplement bij het masterdiploma. De twee andere richtingen
zijn aanbevolen studieroutes.
2.3 Beroepsmogelijkheden
Afgestudeerden met Arbeids- en Organisatiepsychologie als specialisatie hebben een
breed scala van beroepsmogelijkheden. Zo kunnen Arbeids- en Organisatiepsychologen
in veel organisaties en instituten terecht in functies zoals organisatiedeskundige, HRMadviseur,
organisatieconsultant, selectiepsycholoog, of bedrijfspsycholoog. Daarnaast
komen A&O psychologen terecht in functies op onderzoeksgebied. Enkele voorbeelden
van functies waarin afgestudeerden werkzaam zijn:
• organisatieadviseur bij verschillende organisatieadviesbureaus;
• zelfstandige vestiging als beleidsadviseur en onderzoeker;
• hoofd opleiding, training en development;
• hoofd of medewerker van een afdeling Personeel en Organisatie;
• psycholoog op een bureau voor personeelsselectie;
• medewerker bij een Arbo dienst;
• beleidsmedewerker bij een overheidsinstantie;
• docent, supervisor, trainer op een instelling voor HBO;
• beleidsondersteunend onderzoeker bij grote bedrijven en de overheid;
• onderzoeker/docent aan een universiteit.
247

Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie
2.4 Inrichting programma specialisatie A&O
Studenten A&O besteden in hun masterprogramma 24 ec aan het volgen van specialistische
vakken. Van deze 24 ec is het vak Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren
(SOAP; 6 ec) verplicht. De andere 18 ec mag men vrij besteden binnen het aanbod aan
mastercursussen van A&O. Aanwezigheid tijdens de bijeenkomsten is bij alle vakken
verplicht.
De resterende 36 ec van het masterjaar worden besteed aan masterstage (18 ec) en masterthese
(18 ec, inclusief colloquia).
Studenten die de PAG-route volgen, dienen de 18 ec vrije keuzeruimte op te vullen met
het vak Internaliserende stoornisssen PAG (12 ec) en een vrij te kiezen andere A&O mastercursus
(6 ec). Indien men door veranderingen in het studieprogramma enkele studiepunten
tekort komt bestaat de mogelijkheid van een literatuurtentamen; overleg hierover
eerst met de onderwijscoördinator van A&O.
Binnen de specialisatie A&O worden drie routes onderscheiden. Per route worden de
volgende cursussen aanbevolen:
• Personeelsselectie en -ontwikkeling: Dezerouterichtzichopdepersoneelspsychologie,
het vakgebied dat onderzoekt hoe men de juiste persoon op de juiste plaats krijgt
en houdt. Belangrijke thema’s binnen dit vakgebied zijn recruitment, selectie,
persoon-organisatie fit, socialisatie, training, mentoring, coaching, development,
prestatieverbetering, en loopbaanontwikkeling. De route personeelsselectie en
-ontwikkeling bereidt studenten voor op functies op het gebied van personeelsselectie,
HRM, outplacement, loopbaanadvisering, training en development, etc. Dit soort
functies bestaan zowel bij gespecialiseerde adviesbureaus, grote bedrijven (bijv. op een
P&O-afdeling), en binnen de (semi-)overheid. Voor deze route wordt (in aanvulling
op de cursus Career management, planning en development in de bachelor)
aanbevolen 3 cursussen te kiezen uit het volgende aanbod: Personeelsselectie (6 ec),
Adviesvaardigheden (6 ec), Prosociaal gedrag in werkrelaties (6 ec), Creativiteit in
organisaties (6 ec).
• Sociale Processen in Organisaties: Deze route richt zich op de organisatiepsychologie,
het vakgebied dat de relatie tussen de werknemer en diens sociale werkomgeving
(bijv. collega’s, leidinggevende, team, organisatie als geheel) onderzoekt. Belangrijke
thema’s binnen dit vakgebied zijn samenwerking in teams, leiderschap, sociale
interactie, conflict, onderhandelen, besluitvormingsprocessen, organisatiecultuur en
organisatieverandering. De route sociale processen in organisaties bereidt studenten
voor op functies op het gebied van organisatieadvies, consultancy, management, HRM,
etc. Dit soort functies bestaat zowel bij gespecialiseerde organisatieadviesbureaus,
grote bedrijven, en binnen de (semi-)overheid. Voor deze route wordt (in aanvulling
op de cursus Organizational change in de bachelor) aanbevolen 3 cursussen te kiezen
uit de volgende cursussen: Conflict & coöperatie (6 ec), Beoordelen en beslissen in
organisaties (6 ec), Prosociaal gedrag in werkrelaties (6 ec), Adviesvaardigheden (6 ec),
Creativiteit in organisaties (6 ec).
• Psychologie van Arbeid en Gezondheid: Het werkterrein van de Psychologie van
Arbeid en Gezondheid kan grofweg worden verdeeld in diagnostiek, preventieve en
curatieve interventies, en research. Deze spelen zich af op verschillende niveaus, te
weten die van de persoon, de functie, de groep of afdeling en de gehele organisatie. Naast
het individuele functioneren van medewerkers gaat het hierbij om het optimaliseren
van functies, loopbanen en groepsprocessen, alsook om de structuur en cultuur van de
organisaties in kwestie. Belangrijke aandachtsgebieden zijn (het voorkomen van) stress
en burnout, reïntegratie en problemen rondom specifieke groepen medewerkers, zoals
jongeren, ouderen, vrouwen, mannen en medewerkers met een bepaald soort werk.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van zeer uiteenlopende methoden, zoals individuele
begeleiding, coaching, groepsinterventies, functieherontwerp, loopbaaninterventies,
training en allerlei andere HRM-technieken. Bij het laatste onderdeel van het
werkterrein van de Psychologie van de Arbeid en Gezondheid, het verrichten van
onderzoek, gaat het over het algemeen vooral om onderzoek in de toegepaste sfeer.
Zo kunnen bijvoorbeeld de effecten van bepaalde programma’s en interventies worden
onderzocht.
Het karakteristieke van de Arbeids- en Gezondheidspsycholoog hierbij is dat deze
telkens is gericht op de verhouding tussen werknemer en werk, en de consequenties
daarvan voor het welbevinden en de gezondheid. De A&G-psycholoog houdt zich
bezig met vragen als: “In hoeverre komen problemen van bepaalde werknemers voort
uit een voortdurende overbelasting?”, “Kunnen we bepaalde werknemers zo leren
omgaan met de eisen die hun worden gesteld, dat deze geen schadelijke effecten meer
sorteren?”, “Hoe kan de werksituatie zo worden aangepast dat de belasting van de
werknemer wordt verkleind?” en “Wat is er nodig om deze werknemer weer goed te
laten functioneren?”
De studieroute wordt georganiseerd vanuit de specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie
en strekt zich uit over bachelor en master. Zoals in het hoofdstuk over de bachelor
Arbeids- en Organisatiepsychologie beschreven, dient in de bachelor aan de volgende
eisen te zijn voldaan:
• Voldoen aan de standaard vereisten voor de bachelor A&O.
• Behaald hebben van het vak Interventies in de A&G psychologie (9 ec).
• De bachelorthese schrijven over een onderwerp op het terrein van de psychologie van
arbeid en gezondheid.
Om de PAG-aantekening te verkrijgen dient daarnaast in de master Arbeids- en Organisatiepsychologie
aan de volgende eisen te worden voldaan:
• Behaald hebben van het vak Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren (SOAP;
6 ec).
• Behaald hebben van Internaliserende stoornissen PAG (12 ec). Dit onderdeel
bestaat uit drie delen: (a) de cursus Internaliserende stoornissen: Angststoornissen
verzorgd door Klinische Psychologie, (b) de cursus Internaliserende stoornissen:
Stemmingsstoornissen verzorgd door Klinische Psychologie, en (c) een paper over de
toepassing van angst- en stemmingsstoornissen binnen de psychologie van arbeid en
gezondheid.
• Behaald hebben van een keuzevak (6 ec) uit het aanbod van mastervakken van A&Opsychologie.
• De masterstage (18 ec) lopen op het terrein van de psychologie van arbeid en
gezondheid.
• De masterthese (18 ec) schrijven over een onderwerp op het terrein van de psychologie
van arbeid en gezondheid.
Voor meer informatie over de route PAG wordt aangeraden contact op te nemen met de
PAG-coördinator (zie 2.7 voor contactgegevens).
248 249

Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Overzicht aanbod masteronderdelen Arbeids- en Organisatiepsychologie
Blok 1
12 ec
*Schrijven,
ontwerpen,
analyseren,
presenteren
(6)
Conflict &
coöperatie (6)
*Adviesvaardigheden
(6)
Semester 1 Semester 2
Blok 2
12 ec
Creativiteit in
organisaties
(6)
Personeelsselectie
(6)
Prosociaal
gedrag in
werkrelaties
(6)
Blok 3
6 ec
Blok 1
12 ec
*Schrijven,
ontwerpen,
analyseren,
presenteren
(6)
Beoordelen en
beslissen in
organisaties (6)
**Internaliserende stoornissen,
PAG (12)
Masterstage (18) en Masterthese (18)
Blok 2
12 ec
*Adviesvaardigheden
(6)
Blok 3
6 ec
Noot: Studenten volgen in elk blok maximaal 2 cursussen. Verplichte cursussen zijn grijsgekaderd
en vetgedrukt.
* Deze cursussen worden twee keer per studiejaar aangeboden. Afhankelijk van de studieplanning
kan de cursus in het eerste dan wel tweede semester gevolgd worden.
** Deze cursus geldt als mastercursus A&O uitsluitend voor studenten die de PAG-route volgen.
Voor studenten die niet aan de PAG-vereisten voldoen, kan deze cursus niet meetellen
voor het masterdiploma.
2.5 Masterstage, masterthese en colloquia
Naast het cursorisch onderwijs omvat de master de masterstage (18 ec) en masterthese
(18 ec, inclusief colloquia). De masterstage kan pas gestart worden indien het bachelordiploma
is behaald. De masterthese kan pas gestart worden indien het bachelordiploma
en de cursus Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren (SOAP; 6 ec) is behaald.
Voor meer informatie zie de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O op
BB en op te vragen per e-mail bij het A&O secretariaat (zie 2.7 voor contactgegevens).
In de handleiding is een uitgebreid overzicht van de regelingen en richtlijnen omtrent de
afstudeeropdracht te vinden. Voor vragen over de masterthese kan contact opgenomen
worden met de masterthesecoördinator (zie 2.7 voor de contactgegevens). Voor vragen
over de masterstage kan contact opgenomen worden met de stagecoördinator (zie 2.7 voor
de contactgegevens).
In de masterstage worden werkzaamheden uitgevoerd die door een arbeids- en organisatiepsycholoog
beroepsmatig zouden kunnen worden gedaan. Een stage kan zowel bij de
programmagroep zelf als bij een externe instantie worden gelopen. In principe duurt een
stage 13 weken fulltime (of langer parttime). Bij externe stages dient deskundige begeleiding
ter plekke gegarandeerd te zijn. In een stageverslag wordt weergegeven welke activiteiten
zijn verricht. Op Blackboard is een overzicht in te zien van mogelijke stageplaatsen.
Voor de masterthese geldt dat onder begeleiding van een van de docenten van A&O de
gehele empirische cyclus eenmaal doorlopen wordt teneinde een vraagstelling op het gebied
van de A&O-psychologie te onderzoeken. Een masterthese kan gedaan worden aan
de hand van een wetenschappelijke vraag of aan de hand van een vraag uit de praktijk. De
opzet van het onderzoek wordt vastgelegd in een onderzoeksvoorstel. Als afronding van
de masterthese wordt niet alleen een verslag geschreven, maar wordt ook een presentatie
(masterthesebespreking) gegeven. In het kader van de masterthese dienen ook 10 colloquia
te worden bijgewoond, zie voor meer informatie hoofdstuk 6.
Onderzoeksmogelijkheden binnen de specialisatie A&O
Het onderzoek van de programmagroep is erop gericht om theoretisch gefundeerde en
praktisch bruikbare kennis op te doen over werkgerelateerd functioneren van individuen
en groepen in organisaties. Studenten kunnen hun afstudeeronderzoek doen op een van
de onderzoeksgebieden van de A&O-docenten. Zie voor een beschrijving van de onderzoeksgebieden
Hoofdstuk 10, de website van A&O-psychologie (www.fmg.uva.nl/workandorganizationalpsychology
bij ‘Research program’) en de homepages van de A&O
docenten (www.fmg.uva.nl/workandorganizationalpsychology bij ‘Our people’).
2.6 Bijzonderheden
Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD)
Voor studenten die geïnteresseerd zijn in werkterreinen zoals personeelsselectie, loopbaanadvies,
outplacement, of arbeid en gezondheid, is de basisaantekening psychodiagnostiek
in de Arbeids- en Organisatiepsychologie een interessante aanvulling. Zoals in
het hoofdstuk over de bachelor Arbeids- en Organisatiepsychologie beschreven, dient in
de bachelor aan de volgende eisen te zijn voldaan:
• Behaald hebben van het vak Testconstructie (6 ec). Dit vak kan men plannen in de
keuzeruimte in het tweede jaar.
• Voldoen aan de standaard vereisten voor de bachelor A&O.
• Behaald hebben van het vak Diagnostiek I: Psychodiagnostiek (3 ec; bij Klinische
Psychologie). Dit vak mag worden ingevuld in plaats van het keuzevak Leiderschap of
Organisatiestructuur & -cultuur in het bachelorjaar van A&O. De resterende 3 ec kan
opgevuld worden met een Literatuurtentamen (3 ec).
Om de BAPD te verkrijgen dient daarnaast in de master Arbeids- en Organisatiepsychologie
aan de volgende eisen te worden voldaan:
• Voldoen aan de standaard vereisten voor de master A&O.
• Behaald hebben van het vak Personeelsselectie (6 ec).
• Een Masterstage waarin ervaring wordt opgedaan op het werkterrein van de Arbeids- en
Organisatiepsychologische diagnostiek, en waarin een stageverslag wordt geschreven
dat onder andere een uitwerking bevat van drie casussen op het gebied van de Arbeidsen
Organisatiepsychologische diagnostiek die onder supervisie zijn afgerond.
Voor informatie over de BAPD, de diagnostiekstage, en de casussen A&O zie de Studenthandleiding
Masterthese en Masterstage A&O op BB en op te vragen per e-mail bij het
A&O secretariaat (zie 2.8 voor contactgegevens). Voor begeleiding van BAPD-stages kan
men terecht bij de coördinator BAPD (zie 2.8 voor contactgegevens).
2.7 Nadere inlichtingen en mentoraat
Studieadvisering Arbeids- & Organisatiepsychologie
Voor inlichtingen over de specialisatie A&O-psychologie, kan men zich wenden tot de
onderwijscoördinator van de programmagroep A&O (zie 2.8 voor contactgegevens).
250 251

252
Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie
2.8 Contactgegevens secretariaat, coördinatoren A&O
Secretariaat:
Mw. Joke Vermeulen kamer 4.05 telefoon 525.6860
email: aosecretariaat-fmg@uva.nl
Openingstijden: ma t/m do.: 9.00 - 16.30
Onderwijscoördinator:
Dr. Edwin van Hooft kamer 4.08 telefoon: 525.6863
email: E.A.J.vanHooft@uva.nl
Coördinator masterthese
Dr. Annebel de Hoogh kamer 4.04 telefoon: 525.6866
email: A.H.B.deHoogh@uva.nl
Coördinator masterstage
Vacature
Coördinator Honoursprogramma en Research Master:
Dr. Bianca Beersma kamer 4.08 telefoon 525.6754
email: B.Beersma@uva.nl
Coördinator PAG-route
Vacature
Coördinator BAPD:
Dr. Annebel de Hoogh kamer 4.04 telefoon: 525.6866
email: A.H.B.deHoogh@uva.nl
Website:
http://www.student.uva.nl/psychologie/home.cfm
http://www.fmg.uva.nl/workandorganizationalpsychology/ourpeople_ao.cfm
Voorzitter van de programmagroep:
Prof. dr. Annelies van Vianen
Voor contactgegevens van de docenten van A&O en een overzicht van hun interessegebieden:
zie Hoofdstuk 10.
Op de volgende pagina’s volgt een overzicht van de masteronderdelen die gevolgd
kunnen worden binnen de specialisatie A&O.

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Adviesvaardigheden
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA20XY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 1; Semester 2, blok 2
Toelatingsvoorwaarden Bachelor psychologie
Aantal deelnemers Maximaal 12
Docent Mw. drs. N. Hermans
Leerdoelen en Inhoud
Doelstelling van de cursus is het ontwikkelen van sociale vaardigheden die nodig zijn
om als adviseur in arbeidsorganisaties te kunnen optreden. De cursus kan gezien worden
als een vervolg op het Gesprekspracticum, gericht op zakelijke gespreksvoering. Het gaat
hierbij om vaardigheden op het gebied van reflectie, luisteren, vragen stellen, observeren,
informatie geven, weerstand en dilemma’s, feedbackvaardigheden en presenteren.
Er wordt steeds verband gelegd met relevante psychologische theorieën en begrippen.
Gespreksvormen die aan de orde komen zijn onder andere het selectie- en sollicitatiegesprek,
het coachingsgesprek, het functioneringsgesprek, het acquisitiegesprek en het
adviesgesprek.
Onderwijsvorm
Het gaat om ervaringsgericht onderwijs, waarin het oefenen centraal staat. De cursus is
opgezet als een training. De huiswerkopdrachten hebben behalve op het voorbereiden
van een bijeenkomst en het leren van de te toetsen stof, betrekking op het uitvoeren van
persoonlijke oefeningen en observatieopdrachten en het schrijven van (reflectie)verslagen.
De studiebelasting bedraagt zo’n twintig uur per week (inclusief onderwijsbijeenkomsten).
Toetsvorm
Er is sprake van verplichte aanwezigheid en huiswerkopdrachten. Beoordeling vindt
plaats op basis van vier onderdelen: (reflectie)verslagen in de vorm van een logboek, actieve
participatie tijdens de cursus (waaronder theorietoetsen), een individuele presentatie
over een vooraf opgegeven onderwerp, en aan het einde van de cursus een praktijksimulatie
(rollenspel) met acteur. Deze onderdelen hebben een gelijk gewicht in de eindbeoordeling.
Studiemateriaal
• Boek, wordt nader bekend gemaakt. (circa 350 blz.)
• Aanvullende literatuur in de vorm van artikelen. (circa 250 blz.)
Onderwijstijden
Do. 06-09-2012 t/m 25-10-2012 11.00-17.00 uur Gebouw J/K, zaal 3.50
Do. 04-04-2013 t/m 30-05-2013 11.00-17.00 uur Gebouw J/K, zaal B.90
Bijzonderheden
Met het oog op de zeer beperkte capaciteit van dit programma, de noodzaak van aanwezigheid
tijdens alle zittingen en het belang van een goede motivatie is een selectieprocedure
voor de cursus ingesteld. Aanmelding voor de module Adviesvaardigheden via SIS
is wel vereist, maar niet voldoende. Daarnaast dien je een motivatiebrief en cv te sturen
aan Nicoline Hermans (email: N.M.Hermans@uva.nl). Deadline hiervoor is 15 augustus
2012 voor deelname in eerste semester en 13 december 2012 voor deelname in het tweede
253

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
semester. Daarna volgt mogelijk een selectiegesprek. Deze cursus staat open voor studenten
uit alle specialisaties psychologie.
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en is
relevant voor alle richtingen (Personeelspsychologie, Arbeids- en Gezondheidspsychologie
en Sociale processen in organisaties) binnen A&O.
Beoordelen en beslissen in organisaties
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA14XY
Plaats in het rooster Semester 2, blok 1
Aantal deelnemers Maximaal 35
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O
Docent Mw. Dr. F. S. ten Velden
Leerdoel
De voornaamste leerdoelen zijn: a) kennis nemen van gangbare theorie en wetenschappelijk
onderzoek inzake beoordelen en beslissen, b) inzicht verwerven in de mogelijkheden
om de kwaliteit van besluitvorming te verbeteren en c) opdoen van ervaring met beoordelen
en beslissen in oefeningen.
Inhoud
Theorie en research inzake beoordelen en beslissen worden behandeld. Hierbij is de behandeling
van besluitvorming ‘bottom-up’, waarbij respectievelijk gekeken wordt naar
beoordeling, individuele besluitvormingsprocessen, groepsbesluitvorming, besluitvorming
van leidinggevenden en strategische besluitvorming.
Onderwijsvorm
Eén dagdeel per week een bijeenkomst; tijdens de bijeenkomsten worden leerdoelen a)
en b) nagestreefd via hoorcolleges en leerdoel c) via simulatie en praktische oefening.
Aanwezigheid is verplicht.
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen over de literatuur en de collegestof (60%) en opdrachten (40%).
Opgave voor het tentamen en voor de eventuele herkansing via SIS, is verplicht (uiterlijk
één week voor de tentamendatum).
Studiemateriaal en kosten
• Bazerman, M.H., & Moore, D.A. (2009). Judgement in managerial decision making (7th ed.). Hoboken: John Wiley & Sons. ISBN 9780470049457 (± € 50,00). (circa 180 blz.)
• Artikelen: Extra literatuur wordt later bekend gemaakt. (circa 300 blz.)
Onderwijstijden
Do. 07-02-2013 t/m 21-03-2013 10.00-13.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Toetsdata
Do. 28-03-2013 10.00-13.00 uur
Do. 04-07-2013 10.00-13.00 uur Herkansing
Bijzonderheden
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en
wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen
in organisaties.
254 255

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Conflict en coöperatie
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA21XY
Plaats in het rooster Semester 1, Blok 1
Aantal deelnemers Maximaal 40
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O of Sociale Psychologie
Docent Prof. dr. C. K.W. De Dreu
Leerdoel
De drie voornaamste leerdoelen zijn: a) inzicht verwerven in de theorie en het onderzoek
inzake coöperatie, conflicthantering en onderhandelen, b) inzicht verwerven in de mogelijkheden
om coöperatie in groepen en organisaties te bevorderen en mogelijke conflicten
te benutten en c) opdoen van ervaring met conflicthantering en onderhandelen.
Inhoud
Mensen hebben een natuurlijke neiging, die neurobiologisch verankerd lijkt, tot samenwerking
en coöperatie. Tegelijkertijd ontstaan er regelmatig fricties en zelfs conflicten,
die de samenwerking belemmeren of zelfs ernstige consequenties voor het voortbestaan
van de groep of organisatie kunnen hebben. In deze cursus wordt aan de hand van wetenschappelijke
onderzoeksartikelen en overzichtshoofdstukken, de psychologische theorievorming
rondom coöperatie en conflict verdiept. Door middel van oefeningen en
praktijkopdrachten wordt de vertaalslag naar de praktijk gemaakt.
Onderwijsvorm
Een dagdeel per week een bijeenkomst; tijdens de bijeenkomsten worden leerdoelen a)
en b) nagestreefd via hoorcolleges en het bestuderen van de literatuur en leerdoel c) via
simulatie en praktische oefening. Aanwezigheid en actieve deelname tijdens de colleges
is verplicht. Studenten worden geacht in kleine groepen gedurende de cursus zelfstandig
aan de praktijkopdracht te werken.
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen over de literatuur en collegestof (meerkeuze- en essayvragen) en een
minimaal voldoende beoordeling van de opdracht. Eindcijfer wordt voor 60% bepaald
door het cijfer op het tentamen en voor 40% door het cijfer voor de praktijkopdracht.
Opgave voor het tentamen en voor de eventuele herkansing via SIS is verplicht (uiterlijk
één week voor de tentamendatum).
Studiemateriaal
• Artikelen: Informatie bij het A&O secretariaat.
Onderwijstijden
Ma. 03-09-2012 t/m 15-10-2012 15.00-18.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.18
(Ma. 10-09-2012 waarschijnlijk in de ochtend college, zaal nnb)
Toetsdata
Ma. 22-10-2012 15.30-17.30 uur
Do. 03-01-2013 14.30-16.30 uur Herkansing
Bijzonderheden
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie en
wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen
in organisaties.
Creativiteit in organisaties
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA16XY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 2
Aantal deelnemers Maximaal 30
Toelatingsvoorwaarden Bachelor psychologie, specialisatie A&O
Docent Dr. M. Baas
Inhoud
In toenemende mate zien managers en leidinggevenden creativiteit als cruciaal om vooruitgang
te boeken, succesvol te kunnen concurreren en duurzaam beleid te ontwikkelen.
Het onderwerp als zodanig is dus razend populair en overheden en bedrijven besteden
veel geld en aandacht aan maatregelen om de creativiteit te bevorderen. Deze cursus gaat
over creativiteit in organisaties. In de cursus wordt antwoord gezocht op vragen als: Wat
is creativiteit? Is het mogelijk om de creatieve vermogens van mensen te bepalen voor
selectiedoeleinden? Welke psychologische processen liggen ten grondslag aan creativiteit
en welke factoren zorgen er voor dat de creativiteit van mensen bevorderd of belemmerd
wordt? Hierbij zal gekeken worden naar factoren die de creativiteit beïnvloeden van individuele
werknemers (zoals persoonlijkheid, motivatie, en stemming), van groepen (zoals
conflict, teamklimaat en groepssamenstelling) en van organisaties (zoals cultuur en leiderschap).
Hoewel de colleges worden gegeven aan de hand van empirische artikelen is er
veel aandacht voor het management van creativiteit in de praktijk. Daarnaast zijn er twee
opdrachten waarin studenten zelf een casus krijgen voorgelegd die ze moeten oplossen
aan de hand van bevindingen uit empirisch onderzoek naar creativiteit
Onderwijsvorm
Eén dagdeel per week een college of werkgroepbijeenkomst. Aanwezigheid is verplicht.
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen en meerkeuzevragen over de literatuur
en de collegestof (71.4 % van het eindcijfer), plus beoordeling van twee opdrachten. Elk
van de opdrachten moet minimaal voldoende worden gemaakt. De opdrachten tellen ook
mee voor het cijfer - beide opdrachten voor het equivalent van twee open vragen (in totaal
28.6 % van het eindcijfer); voor exacte regeling zie Blackboard. Opgave voor het tentamen
en de herkansing via SIS minimaal één week voor het tentamen, is verplicht.
Studiemateriaal
• Artikelen: Informatie bij het A&O secretariaat.
Onderwijstijden
Do. 01-11-2012 t/m 13-12-2012 10.00-13.00 uur Gebouw G, zaal S01A
Toetsdata
Do. 20-12-2012 10.30-12.30 uur
Ma. 29-04-2013 10.30-12.30 uur herkansing
Bijzonderheden
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en
wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen
in organisaties of Personeelsselectie en -ontwikkeling.
256 257

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Internaliserende stoornissen PAG
Punten 12 ec
SIS-code 7204MA23XY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 1+ 2
Aantal deelnemers Maximaal 15
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie specialisatie A&O; Interventies in de A&G
psychologie; uitsluitend toegankelijk voor studenten die de PAGroute
volgen
Docent Mw. Prof. dr. A. van Vianen (coördinator) en docenten klinische
psychologie
Inhoud en leerdoelen
Internaliserende stoornissen zoals angst- en stemmingsstoornissen zijn veelvoorkomende
stoornissen waarbij vooral het lijden van de persoon zelf centraal staat. Dit onderdeel
heeft tot doel om kennis op te doen over deze stoornissen, en deze kennis te kunnen toepassen
op de Psychologie van Arbeid en Gezondheid. Hiertoe bestaat dit onderdeel uit
drie elementen: (1) het studieonderdeel Internaliserende stoornissen: Angststoornissen,
te volgen bij Klinische Psychologie, (2) het studieonderdeel Internaliserende stoornissen:
Stemmingsstoornissen, te volgen bij Klinische Psychologie, en (3) het schrijven van een
paper waarbij de kennis over angst- en stemmingsstoornissen wordt toegepast op een zelfgekozen
onderwerp op het gebied van arbeid en gezondheid. Begeleiding en beoordeling
van dit paper wordt verzorgd door Prof. Dr. A. van Vianen.
Onderwijsvorm
Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de onderwijstijden van Internaliserende
stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen.
Toetsvorm
De toetsing bestaat uit drie elementen: (1) een schriftelijk tentamen bij Internaliserende
stoornissen: Angststoornissen, (2) een schriftelijk tentamen bij Internaliserende stoornissen:
Stemmingsstoornissen, en (3) het paper. Alle drie de onderdelen worden afzonderlijk
beoordeeld met een deelcijfer. De cursus is behaald, en de 12 ec worden toegekend indien
alle drie de onderdelen met minimaal een 5,5 zijn beoordeeld. Het eindcijfer is het gemiddelde
van de drie deelcijfers.
Studiemateriaal en kosten
Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor het studiemateriaal van Internaliserende
stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen.
Onderwijstijden
Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de onderwijstijden van Internaliserende
stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen.
Toetsdata
Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de toetsdata van Internaliserende stoornissen:
Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen
Bijzonderheden
Verplicht voor studenten die de PAG-route volgen. Neem bij de start van het eerste semester
contact op met Mw. Prof. dr. A. van Vianen om afspraken te maken over de planning
voor het paper.
Masterthese A&O
Punten 18-24 ec (nb: 18 is standaard; 24 moet apart worden
aangevraagd)
SIS-code 7204MWAOXY
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie specialisatie A&O en SOAP
Docent alle docenten
Inhoud/Leerdoelen
In een masterthese verricht men een (relatief) zelfstandig onderzoek, waarin de zelfstandigheid
tot uiting komt in de opzet, uitvoering, analyse en rapportage.
De eerste fase van de masterthese bestaat uit het schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel.
Het MT-onderzoeksvoorstel wordt na goedkeuring door de begeleider ingediend via
een standaardformulier, voor goedkeuring door de een tweede beoordelaar (toegewezen
door de masterthesecoördinator (Dr. Annebel de Hoogh). Als het MT-onderzoeksvoorstel
is goedgekeurd kan het eigenlijke onderzoek beginnen.
Onderwijsvorm
Globaal houdt een masterthese voor een student de volgende werkzaamheden in: (a) het
bedenken van een vraagstelling, òf het uitwerken van een gegeven vraag- of probleemstelling;
(b) verdieping in de literatuur om op de hoogte te raken van het onderwerp; (c) het
bedenken van een onderzoeksopzet; d) het schrijven van een MT-onderzoeksvoorstel;
(e) het verzamelen en analyseren van de data; (f) de verslaglegging; en (g) de openbare
presentatie. Daarnaast dienen 10 colloquia te worden bijgewoond, zie hoofdstuk 6 voor
meer informatie.
Beoordeling
Zie voor de beoordeling de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O 2012-
2013 op Blackboard.
Bijzonderheden
Voor een masterthese krijgt men standaard 18 ec. Minder is niet mogelijk. In uitzonderlijke
gevallen, en met een daartoe strekkende overtuigende motivatie, te beoordelen door
de begeleider en de MT-coördinator van de specialisatie, kan de masterthese een omvang
van 24 ec hebben.
De masterthese is formeel opgesplitst in MT-onderzoeksvoorstel (4 ec) en MT-onderzoek
(14 ec). Het MT-onderzoeksvoorstel moet gereed zijn binnen maximaal 5 weken na aanvang.
De masterthese (inclusief schrijven MT-onderzoeksvoorstel) wordt uitgevoerd in een
tijdsbestek van minimaal 12 weken (full-time) en maximaal 24 weken (half-time). Het
verloop van de masterthese laat zich doorgaans niet heel nauwkeurig plannen; het is verstandig
rekening te houden met enkele weken uitloop voor geval van nood.
Over omvang en planning worden vooraf duidelijke afspraken gemaakt met de begeleider.
Deze afspraken worden vastgelegd in een MT-contract, waarin student en begeleider
zich committeren aan een bepaalde planning en inspanning (het MT-contract bevat o.m.
de aanvangsdatum, geplande einddatum, aantal ec, en door wie en op welke wijze de
begeleiding verzorgd wordt). De inhoud van het voorgenomen onderzoek, en een nader
uitgewerkte planning (waaruit de haalbaarheid moet blijken), maken deel uit van het
MT-onderzoeksvoorstel.
Meer informatie over de masterthese is te vinden in hoofdstuk 6 van deze studiegids en in de
studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O 2012-2013.
258 259

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Personeelsselectie
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA13BY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 2
Aantal deelnemers Maximaal 35
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O
Docent Dr. J. te Nijenhuis
Inhoud en leerdoelen
In deze cursus zullen uitgebreid enkele onderwerpen worden behandeld die kenmerkend
zijn voor de huidige theoretische en empirische ontwikkelingen op het gebied van de personeelsselectie
en assessment. Blok 1: prediktoren, het efficiënt combineren van prediktoren
en meta-analyse; verschillende typen prediktoren zullen in detail worden besproken,
te weten: tests voor cognitieve capaciteiten, persoonlijkheidsvragenlijsten, situatiebeoordelingstests
en assessment centers. Blok 2: het meten van criteria. Blok 3: ‘human resource
costing’ (wat is de bijdrage van een selectieprocedure?). Blok 4: selectie van allochtonen.
De theoretische kennis moet toegepast worden in een aantal casestudies en essays. De
leerdoelen zijn het opdoen van theoretische kennis en praktische vaardigheden op het
gebied van de personeelsselectie.
Onderwijsvorm
Eén dagdeel per week een bijeenkomst, bestaand uit een hoorcollege, een werkcollege en
een studentcollege. Aanwezigheid verplicht. Verplichte opdrachten, casestudies en een
paper moeten in groepjes van twee of drie thuis gemaakt worden en worden op het college
nabesproken. Extra inzet wordt beloond: een hoger cijfer kan verdiend worden door
1) een studentcollege te geven over een relevant selectieonderwerp en/of 2) een additioneel
essay te schrijven over een cutting edge onderwerp.
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen en meerkeuzevragen over de belangrijkste
aspecten van de selectieliteratuur en de empirische stand van zaken. De opdrachten,
casestudies en een paper moeten allemaal voldoende worden gemaakt. Het geven van
een studentcollege en/of het schrijven van een additioneel essay kan resulteren in een
cijfer voor de cursus dat maximaal respectievelijk 1,25 dan wel 1 punt hoger is. Dus, het
tentamen bepaalt in eerste instantie 100% van het eindcijfer, en door het geven van een
studentcollege of het schrijven van een additioneel essay kan dit cijfer hoger worden.
Opgave voor het tentamen via SIS minimaal een week voor de tentamendatum, is verplicht.
Studiemateriaal en kosten
• Evers, A., Anderson, N., & Voskuijl, O. (2005). The Blackwell handbook of personnel
selection. Oxford: Blackwell Publishing. ISBN 9781405117029 (€ 105,00). (Speciale
prijs bij Studystore). (circa 289 blz.)
• Cascio, W. F., & Boudreau, J. W. (2011). Investing in people: Financial impact of
human resource initiatives (2nd ed). Upper Saddle River: Pearson Education. ISBN 0-13-
7070926 (€ 35,00). (circa 320 blz.)
• Reader met artikelen, info secretariaat A&O (circa 104 blz.)
Onderwijstijden
Di. 30-10-2012 15.00-18.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Vr. 02-11-2012 t/m 14-12-2012 10.00-13.00 uur Gebouw J/K, zaal B.25
Toetsdatum
Vr. 21-12-2012 10.30-12.30 uur
Vr. 03-05-2013 10.30-12.30 uur Herkansing
Bijzonderheden
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- en Organisatiepsychologie en
wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de Personeelsselectie en
-ontwikkeling richting. De cursus is verplicht voor studenten die de BAPD in de A&O
psychologie willen behalen.
260 261

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Prosociaal gedrag in werkrelaties
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA12XY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 2
Aantal deelnemers Maximaal 24
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O
Docent Mw. prof. dr. A. Nauta
Inhoud en leerdoelen
Wat is prosociaal gedrag in de context van arbeidsorganisaties? Welke factoren bepalen
of mensen in organisaties zich prosociaal of juist tegengesteld daaraan (denk bijvoorbeeld
aan pestgedrag) gedragen? Wat zijn gevolgen van prosociaal en antisociaal gedrag
in organisaties? In deze cursus worden deze vragen behandeld vanuit diverse theoretische
perspectieven, waaronder de evolutionaire benadering van prosociaal gedrag, organizational
citizenship behavior, vertrouwen in organisaties, rechtvaardigheid, psychologisch
contract en prosociaal leiderschap. Deze theorieën worden toegepast op de praktijk, in
het bijzonder op HR-praktijken rondom employability, want employability komt vooral
tot stand in prosociale werkrelaties. Na afloop kennen deelnemers aan deze cursus de
‘state of the art’ theorieën over prosociaal gedrag in organisaties en weten ze deze theorieën
toe te passen op vraagstukken in de alledaagse praktijk van werkrelaties. Dit laatste
leren deelnemers door zelf, op basis van de bestudeerde literatuur en een interview met
een HR-manager, een essay te schrijven waarin ze concrete vraagstukken uit de praktijk
in een theoretisch kader plaatsen en er een advies aan koppelen voor vervolgonderzoek
en/of interventies. Ook vindt een discussiebijeenkomst plaats met HR-managers van een
arbeidsorganisatie.
Onderwijsvorm
Eén dagdeel per week een bijeenkomst in de vorm van een werkcollege. Aanwezigheid
verplicht.
Toetsvorm
Een essay in de vorm van een theoretisch onderbouwde diagnose van een of meer organisatievraagstukken.
Dit essay wordt in koppels van twee studenten geschreven. Beoordeling
vindt plaats op grond van:
• Wekelijkse individuele huiswerkopdrachten (beoordeeld met voldoende of onvoldoende;
bij onvoldoende moet de student de opdracht overdoen);
• Concept-essay halverwege de cursus (beoordeeld met voldoende of onvoldoende; bij
onvoldoende moet de student de opdracht overdoen);
• Eindessay (beoordeeld met een rapportcijfer).
Studiemateriaal en kosten
• Reader, informatie bij A&O secretariaat. (circa 450 blz.)
Onderwijstijden
Wo. 31-10-2012 t/m 19-12-2012 13.00-15.00 uur Gebouw G, zaal S01A
N.B. Op wo. 19-12-2012 van 9-16 uur vindt een excursie plaats naar een arbeidsorganisatie.
Bijzonderheden
Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en
wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen
in organisaties of in de Personeelspsychologische richting.
Schrijven, ontwerpen, analyseren, presenteren (SOAP)
Punten 6 ec
SIS-code 7204MA22XY
Plaats in het rooster Semester 1, blok 1; Semester 2, blok 1
Aantal deelnemers Maximaal 40
Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O
Docenten Mw. dr. B. Beersma, Mw. dr. F. ten Velden, werkgroepbegeleiders
Inhoud en leerdoelen
Deze cursus richt zich op alle facetten van onderzoek binnen A&O psychologie: Het
schrijven van een onderzoeksvoorstel, het ontwerpen van een onderzoek, het analyseren
van de data en het presenteren van de resultaten. De cursus bestaat uit colleges, waarin
de bovenstaande onderdelen besproken worden, en wekelijkse werkgroepbijeenkomsten,
waarin studenten zelf onder begeleiding van één van de werkgroepdocenten, in werkgroepen
een praktisch of theoretisch probleem ontleden en analyseren. Het probleem
wordt daarbij weergegeven in een procesmodel en hieruit worden concrete en toetsbare
hypothesen afgeleid. Vervolgens schrijft men een onderzoeksvoorstel voor een onderzoek
waarin de houdbaarheid van het model getoetst kan worden.
In de colleges wordt een aantal onderwerpen behandeld. Ten eerste staat de vraag “hoe
kom ik tot een relevante en onderzoekbare onderzoeksvraag voor organisatieonderzoek?”
centraal. Besproken wordt hoe praktijkproblemen door toepassing van theoretische inzichten
uit de Arbeids- en Organisatiepsychologie ontleed kunnen worden en onderzoekbaar
gemaakt kunnen worden. Tevens is er aandacht voor theoretische problemen.
Daarnaast leer je algemene strategieën en tips om het onderzoeksvoorstel zodanig op te
schrijven dat het interessant, overtuigend, leesbaar en aantrekkelijk is voor je publiek.
De tijdens het college opgedane kennis dien je toe te passen in een individuele schrijfopdracht,
waarbij je de eerste vijf paragrafen van de inleiding van een onderzoeksvoorstel
schrijft. Tijdens de colleges wordt ook ingegaan op de praktische toepassing van analysetechnieken
die veel worden gebruikt in onderzoek binnen de arbeids- en organisatiepsychologie.
Zo zal onder andere ingegaan worden op factoranalyse en betrouwbaarheidsanalyse,
correlatie en regressieanalyse, variantie-analyse, moderatoren en mediatoren. In
de werkgroep wordt deze kennis toegepast door een bestaande dataset te analyseren, en
rapporteren. Tenslotte leer je wat de kenmerken zijn van een interessante, overtuigende
en heldere presentatie. Daarnaast wordt ingegaan op omgaan met “presentatiestress” en
vragen naar aanleiding van een presentatie. De opgedane kennis dien je toe te passen in
een individuele presentatie, waarbij je een artikel uit de kernliteratuur van je onderzoeksgroep
presenteert. Tenslotte presenteert elke werkgroep het geschreven onderzoeksvoorstel
tijdens het laatste college.
Onderwijsvorm
Wekelijkse colleges en werkgroepbijeenkomsten (in de weken dat er geen colleges zijn).
De indeling van de werkgroepen wordt na het eerste college bekendgemaakt. In de werkgroepen
worden de vorderingen bij de opdrachten besproken. Aanwezigheid bij alle onderdelen
is verplicht.
262 263

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Toetsvorm
De beoordeling vindt plaats op grond van a) de individuele opdracht (individuele schrijfopdracht)
en b) de groepsopdrachten (het geschreven onderzoeksvoorstel, de data-analyse
en rapportage, en de eindpresentatie). Voor het eindcijfer telt de individuele opdracht
mee voor 40%, de data-analyse en rapportage voor 20%, de eindpresentatie voor 10%,
en het geschreven onderzoeksvoorstel voor 30%. Alle onderdelen moeten met tenminste
voldoende beoordeeld worden.
Studiemateriaal en kosten
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd ed.) London: Sage. ISBN
9781847879073 (± € 45,00). Dit boek is eerder in de bachelorfase gebruikt.
• Bem, D. J. (1987). Writing the empirical journal article. In M. P. Zanna & J. M. Darley
(Eds.), The compleat academic: A practical guide for the beginning social scientist (pp.
171-201). New York: Random House Bem, (zie Blackboard).
• Nader op te geven literatuur over de te behandelen praktijkproblemen en theorie.
Onderwijstijden
Colleges semester 1:
Di. 04-09-2012 11.00-14.00 uur Gebouw J/K, zaal B.25
Di. 11-09-2012 t/m 09-10-2012 11.00-13.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Di. 16-10-2012 werkgroep 1 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal B.54
Di. 16-10-2012 werkgroep 2 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal B.25
Di. 23-10-2012 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Op de woensdagen in de periode van 12 september t/m 17 oktober zijn subgroepen tussen
09.00 - 17.00 in blokken van 2 uur. (Exacte tijdstip hangt af van indeling in subgroep).
Colleges semester 2:
Di. 05-02-2013 11.00-14.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Di. 12-02-2013 t/m 12-03-2013 11.00-13.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Di. 19-03-2013 werkgroep 1 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal B.22
Di. 19-03-2013 werkgroep 2 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal B.54
Di. 26-03-2013 10.00-15.00 uur Gebouw J/K, zaal 1.90
Op de woensdagen in de periode 13 februari t/m 20 maart zijn subgroepen tussen 09.00 -
17.00 in blokken van 2 uur. (Exacte tijdstip hangt af van indeling in subgroep).
Bijzonderheden
Deze cursus is verplicht voor de master Arbeids- en Organisatiepsychologie.
Stage Arbeids- en Organisatiepsychologie
Punten: 18 ec
SIS-Code 7204MSAOXY
Plaats in het rooster: gedurende het hele jaar
Toelatingsvoorwaarden: Bachelor afgerond, met specialisatie A&O
Inlichtingen: Vacature (raadpleeg eerst de Studenthandleiding Masterthese en
Masterstage A&O op Blackboard!)
Inhoud
Een student dient de kennis die hij/zij op de universiteit heeft opgedaan in de praktijk te
brengen. De stagewerkzaamheden dienen van academisch niveau en A&O-psychologische
aard te zijn. Na een inwerkperiode moet de student in staat zijn om de werkzaamheden
met een redelijke mate van zelfstandigheid uit te voeren.
Onderwijsvorm
Aanmelding
Voordat je aan je stage kunt beginnen, dient deze goedgekeurd te worden door de stagecoördinator
A&O. Goedkeuring geschiedt op basis van een stageplan (1-2 A4’tjes) dat per
mail wordt ingediend bij de coördinator. Zie voor meer informatie over het stageplan en
de te volgen procedure de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O 2012-
2013.
Begeleiding
Bij interne stages heeft men met één begeleider te maken; bij externe stages moet er ook
een externe begeleider zijn op de stageplek. De externe begeleider dient in principe een
universitair opgeleide A&O-psycholoog te zijn. Indien er geen A&O-psycholoog aanwezig
is op de stageinstelling, kan de begeleiding ook verzorgd worden door een begeleider
met een aanverwante academische opleiding (bijv. een andere subdiscipline binnen de
psychologie, bedrijfskunde, organisatiewetenschappen), mits deze bekend is met het werk
van A&O-psychologen. Voor aanvang van de stage dienen de student en begeleider(s)
afspraken te maken over de begeleiding, inhoud, werkwijze en duur van de stage.
Stageverslag
De werkzaamheden tijdens een stage worden na afloop van de stage gerapporteerd door
middel van een stageverslag. Verdere informatie betreffende het stageverslag is te vinden
in de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O 2012-2013 op Blackboard.
Beoordeling
De beoordeling geschiedt op basis van het stageverslag, het niveau van de verrichte werkzaamheden,
en het door de (externe) begeleider ingevulde stagebeoordelingsformulier.
Zie voor meer informatie de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage A&O 2012-
2013 op Blackboard.
Bijzonderheden
Combinatie
Combinatie van masterthese en stage is mogelijk, doch uitsluitend bij externe stages;
overleg hiervoor met de stage/masterthesecoördinator.
Omvang
Een stage duurt 13 weken voltijd (504 uur) of langer indien de stage parttime plaatsvindt.
De stage wordt gehonoreerd met 18 ec.
Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD)
264 265

Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie Masteronderdelen, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Een van de voorwaarden om de basisaantekening psychodiagnostiek via de Arbeids- en
Organisatiepsychologie te behalen is het volgen van een diagnostiekstage. Tijdens deze
stage dienen drie casussen onder supervisie te worden afgerond. Voor meer informatie
betreffende de BAPD, de BAPD-stagevereisten, en het BAPD-stageverslag zie de Studenthandleiding
Masterthese en Masterstage A&O op Blackboard.
Aantekening Psychologie van Arbeid en Gezondheid (PAG)
Een van de voorwaarden om de PAG-aantekening te behalen is dat in de stage onderwerpen
aan bod te komen die direct of indirect raken aan het snijvlak van Arbeid en
Gezondheid. Zie de studiegids en de Studenthandleiding Masterthese en Masterstage
A&O voor meer informatie.
Leadership
Credits 6 ec
SIS-code 7205RA05XY
Semester Semester 1, Period 2
Prerequisites Bachelor of Psychology
Lecturers Mw. dr. A. de Hoogh
Summary
Leaders are able to make and break companies and their employees. Hence, the study
of leadership has gained much research attention among scholars; thousands of books
and articles have been published on different elements of leadership and its effects. This
interactive course covers state-of-the-art leadership theory and research with a special
focus on the benefits and limitations of charismatic and ethical leadership and the dark
side of leadership. Students will gain insights into most important current leadership
theories and research and will develop research skills applicable to the study of leadership.
The main focus is on field research but experimental and qualitative research will also be
discussed. Students practice their presentation skills and learn to evaluate, design and
report on leadership research.
Teaching format
Seminar/workshops. The course is highly interactive. Students will prepare lectures, research
proposals and assignments prior to each session. Attendance at all lectures is required.
Assessment
- Literature presentation 20%
- Reviewing of papers 20%
- Assignment (development of research materials) 10%
- Final paper based on field data (provided for) 50%.
Literature
• Articles. A reference list will be provided on Blackboard. Part of the literature will be
chosen by the students.
Lesson dates
Tue. 30-10-2012 through 18-12-2012 13.00-16.00 hrs. Building/room JK1.18.
266 267

Onderdelen Research Master, Arbeids- en Organisatiepsychologie Onderdelen Research Master, Arbeids- en Organisatiepsychologie
Self-regulation at work
Credits 6 ec
SIS-code 7205RA07XY
Semester Semester 1, Period 1
Prerequisites Bachelor of Psychology
Lecturers Dr. E. van Hooft
Objectives
This course aims to increase students’ knowledge and understanding of the academic
literature on self-regulation. Students will learn to integrate, compare and contrast theoretical
and empirical literature on self-regulation, present and critically discuss empirical
studies on self-regulation, and apply this knowledge to a practical or scientific problem/
question.
Summary
Motivation is an important determinant of personal and organizational accomplishments.
Research on work motivation has progressed substantially in recent years by taking a selfregulation
perspective towards goal choice and goal striving processes. Self-regulation
refers to exercising control over the self in order to guide goal-directed activities over time
and across changing circumstances (e.g., modulation of thought, attention, emotions or
behavior). In the present course, we will study recent developments in the field of self-regulation,
with a focus on achievement settings. We will address questions such as: What is
self-regulation and how does it differ between individuals? How does self-regulation work
in affecting goal attainment and performance? What is the effect of positive and negative
feedback on motivation and self-regulation over time? Why don’t intentions always lead
to actual behavior? Why do people procrastinate? And how can people’sself-regulation be improved? Knowledge and understanding of self-regulation processes is relevant for
understanding human behavior in achievement settings, and as such is relevant for various
psychological subdisciplines (e.g., work and organizational psychology, educational
psychology, sport and performance psychology, social psychology).
Teaching format
Seminars/workshops. Students will read articles around a theme prior to the weekly
meeting. In the meetings the articles will be discussed, presented, and critically reviewed.
There will be weekly assignments (i.e., presentation and critical discussion of empirical
articles) and students will write a review paper or research proposal on a chosen topic
related to self-regulation. Attendance at all meetings is required.
Assessment
Participation, presentation/discussion, paper, and an exam with open questions. The
grade will be determined by the paper (40%), the exam (40%), and the presentation/
discussion (20%). To pass the course, each of the three grades needs to be 5.5 minimally.
Literature
Journal articles and book chapters (available via Blackboard and/or the secretary of
Work & Organizational Psychology).
Lesson dates
Mon.03-09-2012 through 15-10-2012 15.00-18.00 hrs. Building J/K, room B.22
Exam date
Mon. 22-10-2012 15.30-16.30 hrs
Social decision making
Credits 6 ec
SIS code 7205RA01XH
Semester Semester 1, Period 1
Prerequisites Bachelor of Psychology
Lecturer Prof. dr. C.K.W. De Dreu
Summary
This course focuses on those situations where people make decisions, individually or as
a group, that affect not only their own outcomes, but those of interdependent others as
well. While this type of decision is important in organizations (e.g., leader-follower relations;
team work), understanding the basic psychological mechanisms has wider implications
and pertains to family situations, hooligans, community governance, politicians,
and so on. We consider in depth various research paradigms, including two-person and
N-person social dilemmas (including computer simulations), ultimatum bargaining and
multi-issue negotiation, social decision schemes and information pooling models. We examine
these situations from four distinct and mutually compatible orientations on social
decision making–a behavioural economists model on incentive-based strategic behaviour,
an evolutionary model on cooperative choice, an organizational behaviour/decision
making model on cognitive deficits and bounded rationality, and an integrative, social
psychological model on motivated information processing.
Teaching format
Seminar/workshops. Students will read articles around a subtheme prior to the weekly
meeting and will prepare in pairs plenary discussion of the subtheme and highlight possible
controversies. Attendance is required.
Assessment
Active participation; individual paper, and individual presentation. The paper counts for
80% of the grade, the presentation for 20%.
Literature
• Articles, to be announced
Lesson Dates
Tue. 04-09-2012 through 23-10-2012 15.00-18.00 hrs. Building J/K , room B.54
268 269