Mise en page 1 - Belfius

Lokale overheidsbedrijven
1. Kenmerken van de lokale
overheidsbedrijven
De lokale besturen vervullen een groot aantal opdrachten
met een impact op het dagelijkse leven van de burger. Het
gaat om zeer uiteenlopende domeinen, zoals energie- en
waterbevoorrading, ruimtelijke ordening, afvalbeheer,
kabeltelevisie enz. In een context van duurzame ontwikkeling
ondergingen ze de jongste jaren een sterke evolutie,
vooral onder invloed van de Europese doelstellingen,
die in een aantal Europese richtlijnen werden omgezet.
Om hun opdracht optimaal te kunnen vervullen, bundelen
de lokale besturen hun krachten in gespecialiseerde structuren
die het technisch karakter van de activiteit en de
omvang van de taken aankunnen. Die gespecialiseerde
entiteiten hebben diverse rechtsvormen, namelijk die van
een (gewoon of autonoom) gemeentebedrijf, dat actief is
op het grondgebied van één gemeente, of van een intercommunale,
die actief is op het grondgebied van meerdere
gemeenten. Ze staan in voor de uitvoering van de
overeengekomen taken en doen daarbij een beroep op
andere deelnemers binnen de betrokken sector (zowel
privé als publiek) om de doelstellingen te verwezenlijken.
Om een globaal beeld van de sectoren te schetsen, neemt
deze studie ook een aantal regionale overheidsbedrijven
op die een sleutelrol spelen in deze domeinen.
2. Kader van de financiële analyse
De financiële situatie van de lokale overheidsbedrijven
wordt grotendeels geanalyseerd op basis van hun jaarrekeningen,
die gegroepeerd worden per activiteitssector
en per gewest. Er werden evenwel enkele groeperingsregels
vastgelegd:
•
Wanneer de jaarrekening van een lokaal overheidsbedrijf
per activiteitssector wordt gepubliceerd, zijn
de financiële gegevens over de betrokken activiteitssectoren
uitgesplitst. Bepaalde lokale overheidsbedrijven
(zoals de intercommunales voor economische
expansie) die actief zijn in verscheidene sectoren en
geen sectorale uitsplitsing van hun jaarrekeningen
publiceren, werden ondergebracht bij de sector economische
expansie. Wat de activiteitssector financiering
betreft, wordt een onderscheid gemaakt tus-
•
•
•
Lokale financiën | Lokale overheidsbedrijven | Mei 2013
sen de intercommunales voor energiefinanciering en
de andere.
Voor de indeling van de intercommunales per gewest
werd de maatschappelijke zetel als criterium genomen.
De sleutelactoren worden ingedeeld per gewest of,
indien ze zich op federaal niveau bevinden, volgens hun
specifieke kenmerken in de sector.
Privéonderaannemers zijn niet opgenomen in de cijfers
van de lokale overheidsbedrijven.
Bovendien kunnen er binnen eenzelfde activiteitssector
achter de samengetelde cijfers verschillende erg uiteenlopende
situaties schuilgaan. Men moet dus zeer voorzichtig
zijn met de interpretatie van de resultaten.
De volgende activiteitssectoren werden geanalyseerd:
•
•
energie en energiefinanciering
• waterbeheer;
economische expansie;
• afvalbeheer;
• financiering;
• medisch-sociaal, onderverdeeld in twee groepen
af hankelijk van het al of niet aanwezig zijn van een
ziekenhuis;
• kabeltelevisie;
• diversen.
De financiële gegevens van de gewone en de autonome
gemeentebedrijven komen deels uit hun gepubliceerde
jaarrekeningen. Enkel de gemeentebedrijven uit de sectoren
energie, water, afval en economische expansie komen
in deze studie aan bod. Verder zijn er 18 sleutelactoren
afgelijnd in de analyse maar is er slechts een steekproef
van 17 sleutelactoren waarvoor cijfergegevens beschikbaar
zijn.
De financiële situatie van de lokale overheidsbedrijven
wordt beoordeeld aan de hand van ratio’s. Een eerste groep
ratio’s zijn activiteitsindicatoren, d.w.z. een financiële som
gedeeld door een hoeveelheid, een waarde of een personeelsbestand.
Een tweede groep ratio’s, de zogenaamde
financiële ratio’s of structuurratio’s, worden uitgedrukt
in een percentage en vastgelegd op basis van de onderlinge
verdeling van de financiële som. Ze houden voornamelijk
verband met de balans en de resultatenrekening en
3