Eerst - De Pers

10
Groei
Wie
Joep Arts (33) en Bob Rietveld (32) oprichters
en directeuren van Oxyme.
Marktonderzoek Wat vinden ze eigenlijk van me?
Edward Deiters
AMSTERDAM
...
Ooit op internet gezet dat Philips-televisies
geweldig zijn, sportschoenen
van Nike je enkels slopen of dat de
Nederlandse Spoorwegen een
kl*tebedrijf is? Dan is de kans levensgroot
dat je uitbarstingen in een rapport
van Oxyme beland zijn.
Dit Amsterdamse bedrijf ‘luistert’
voor deze en andere klanten doorlopend
het internet af. Wat wordt er
over ze gezegd op Facebook, op Twitter,
op nieuwssites of in blogs?
Toen Joep Arts en Bob Rietveld in
september 2007 met Oxyme begonnen
waren er wereldwijd op hun gebied
nog maar zo’n tien soortgenoten.
Nu zijn er volgens Rietveld al
‘honderden bedrijven’ die voor anderen
het internet afspeuren om er meningen
en uitspraken te verzamelen.
Al die informatie dient in rapportvorm
uiteindelijk als ‘wapen’ voor
onder meer marketeers, communicatieafdelingen,
managers of reclamemakers.
Heel gek is de wildgroei in
zijn sector volgens Rietveld niet. ‘De
afgelopen jaren vond er een zware
verschuiving plaats in marketingbudgetten;
die gingen allemaal online.’
Wat Oxyme volgens Rietveld onderscheidt
van de concurrentie is het
feit dat de interpretatie van de gegevens
niet uitsluitend geautomatiseerd
gebeurt. ‘Zo zijn we wel begonnen’,
zegt hij. ‘En we verzamelen alle
gegevens nog steeds automatisch,
maar we kwamen er al snel achter dat
alleen die software voor tekst-analyse
niet genoeg is. Die mist juist de belangrijkste
nuances. Denk bijvoorbeeld
aan humor of sarcasme.’
Arts onderbreekt hem met een
voorbeeld. ‘Voor kinderwagenfabrikant
Bugaboo bekeken we de introductie
van hun nieuwste model. ‘A
hell of a stroller’, schreef iemand
daarover in een forum. Dan bedoelt
iemand natuurlijk niet dat ie het de
kinderwagen uit de hel vindt.’
‘Software interpreteert dat natuurlijk
wel zo’, zegt Rietveld. ‘Ja’, zegt Arts,
‘Daarom werken we met zo’n 120
analisten in tal van landen. Voordat
een rapport naar onze klant gaat, kijken
zij nog eens zeer zorgvuldig naar
al het ruwe materiaal. Stel dat Philips
in meerdere landen een nieuwe televisie
lanceert, dan zitten wij er dus
overal bovenop.’
Rietveld: ‘Dan komt er vaak interessante
informatie bovendrijven
over bijvoorbeeld Philips als merk,
maar ook over de sterke of zwakke
punten van dat specifi eke televisietoestel.
En dat gaat dan natuurlijk van
vormgeving tot de specifi eke plek van
een knopje.’
Je eigen Big Brother op het internet
Doodgeknuff eld of uitgescholden? Ooit hielden bedrijven enquêtes om er achter te komen
wat hun klanten van ze vonden. Nu zoekt Oxyme dat voor ze uit.
SNELLE
JONGENS
...
MARK
LEENARDS
n het fonds dat ik beheer worden
aandelen gemiddeld drie Itot
vier maanden aangehouden,
hetgeen voor traditionele fondsen
een relatief korte periode is. Dat is
echter niets vergeleken met ‘highfrequency
traders’, die posities soms
slechts een paar milliseconden aan-
Hoera, we zijn rijk
Nederlanders behoren tot de rijkste burgers van de
Europese Unie. Het bruto binnenlands product per
hoofd ligt 30 procent hoger dan het EU-gemiddelde.
Wat
Oxyme fungeert als de ogen en oren van grote
bedrijven op internet. Onder hun klanten: Heineken,
Nike, Philips en Bugaboo.
houden. Hoe kunnen zulke bliksemorders
winstgevend zijn en wat is de
invloed op de markt hiervan?
High-frequency trading (HFT) is
een verzamelnaam voor onder andere
arbitragestrategieën en market making,
vaak op basis van algoritmes en
volledig computergestuurd. Door de
enorme volumes die met dergelijke
strategieën gepaard gaan, wordt het
marktaandeel van zulke systemen in
de VS geschat op zo’n 70% van de aandelenhandel.
De Autoriteit Financiële
Markten schat het marktaandeel in
Europa in op 30 tot 40 procent.
Door de afnemende transactiekosten
en steeds snellere computers
heeft high-frequency trading een
enorme vlucht genomen in de afgelopen
jaren, ondanks de crashes die ook
high-speed handelaren forse verliezen
heeft opgeleverd. Orders kunnen
inmiddels in minder dan tien milliseconden
verstuurd worden. Er worden
miljarden verdiend in deze industrie,
vooral door fracties van centen af te
snoepen van andere handelaren die
scherp op de prijs handelen.
De jaarrendementen lopen regelmatig
op tot meer dan 100% en worden
meestal voor eigen rekening door
zogenaamde ‘prop desks’ behaald.
Ook zijn er diverse fondsen die met
HFT hun geld verdienen. In Nederland
is HiQ Invest een succesvolle speler en
over de grenzen is Renaissance een
CV
Arts is econoom en werkte eerder als universitair
docent. Rietveld is bedrijfskundige, gespecialiseerd
in marketing. Was eerder consultant.
Vette groei
Het kostte hamburgerketen McDonald’s 19 jaar om
in China te groeien naar 1.000 restaurants. Dat aantal
moet de komende drie jaar verdubbelen.
Bob Rietveld
(l) en Joep Arts.
KICK SMEETS
bekend voorbeeld. De oudste fondsen
van deze aanbieder zijn opgericht in
de jaren tachtig en negentig en verslaan
nog steeds de markt. Ook in de,
voor HFT-traders moeilijke jaren,
2008 en 2009 presteerden de fondsen
uitstekend.
De invloed van de ‘mitrailleur-traders’
op de markten is echter nog
steeds immens groot. Een negatief
aspect is dat alle verschillen tussen
aandelenbewegingen worden weggearbitreerd.
Correlaties tussen
markten en aandelen worden nauwkeurig
geanalyseerd en in stand gehouden.
Samen met de opkomst van
indexfondsen heeft dit gezorgd voor
meer eenheidsworst op de fi nanciële
Ambitie
Internationaal actief worden en ooit nog
Google of de overheid als klant binnenhengelen.
Oxyme deed sinds de oprichting al
ruim honderd projecten voor dertig
à veertig klanten, waaronder Heineken,
Philips, Nike, Nederlandse
Spoorwegen en farmagigant Bayer.
Op de vraag hoe het zit met hun omzet
en winst, klinkt eerst een eensluidend
‘ja’. Dan een beetje weifelend.
‘Oxyme zet ruim een miljoen euro
om.’
Liever hebben ze het over hun
klanten. ‘Een groot aantal is al vanaf
het begin bij ons. En voor de meesten
doen we eigenlijk continu onderzoek’,
zegt Arts. ‘Op grond van wat
wij rapporteren veranderen ze bijvoorbeeld
soms hun marketingstrategie
of passen ze hun producten
aan.’
Als voorbeeld noemt Rietveld ‘een
kerel met een gezaghebbend blog
over scheerapparaten’, die had opgeschreven
dat een bepaald Philishavemodel
een slechte handleiding had.
‘Een telefoontje van een Philips-marketingmanager
naar die man met de
vraag wat hij er slecht aan vond en of
hij kon helpen dat te verbeteren,
maakten die man tot een ambassadeur
van het merk’, zegt Rietveld. ‘Zo
simpel kan het zijn. Als je precies
weet wat je klanten van je denken,
kun je daar hele mooie dingen mee
doen.’
Toekomst
En dat zal in de toekomst alleen nog
maar meer worden, denkt Arts. ‘Dit is
nog een tamelijk jonge industrie’,
zegt hij. ‘Maar wij hebben inmiddels
al zoveel gegevens voor onze klanten
verzameld dat je daar nu al trends uit
kunt halen. Vroeger deed je een enquête
en wist je hoeveel er verkocht
was en of ze het lekker vonden. In de
toekomst moet het mogelijk worden
bepaalde dingen te voorspellen. Predictive
analytics worden echt steeds
interessanter.’
Ook Rietveld is er nogal stellig
over: ‘De tijd dat 50 procent van een
reclame- en marketing budget weggegooid
geld was, ligt binnenkort
defi nitief achter ons.’ 1
markten en weinig ruimte voor kritische
selectie van aandelen.
De fundamentele belegger staat
echter niet machteloos. Economische
wetten zullen altijd een rol blijven
spelen op de fi nanciële markten
en ook op basis van fundamentele
ratio’s kan met computergestuurde
modellen geld verdiend worden.
Snelheid is daarbij echter minder relevant.
Een beetje gezond verstand
en geduld zijn van groter belang en
dat is precies wat veel high-speed
handelaren missen. 1
Mark Leenards is fondsmanager
van het SBS Global Equity Fund.
Zaakje stinkt niet
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa)
heeft na een onderzoek geen bewijzen gevonden dat
garnalenproducenten het kartelverbod schenden.