De ambtsketen van Deventer - Gemeente Deventer

De ambtsketen is ingevoerd op voordracht van
Thorbecke, de toenmalige Minister van
Binnenlandse Zaken van Koning Willem III.
Men vond namelijk dat een burgemeester zich
moest onderscheiden van anderen. Het dragen
van een ambtsketen maakte de burgemeester als
zodanig herkenbaar.
Koninklijk besluit
Volgens artikel 1 van het koninklijk besluit van
16 november 1852 dient de ambtsketen er als
volgt uit te zien:
De onderscheidingsteekenen, door den burgemeester
te dragen, bestaan in een zilveren
penning, hebbende eene middellijn van veertig
strepen en vertoonende aan de eene zijde
het wapen des Rijks, aan de andere dat der
gemeente, of, zoo de gemeente geen wapen
heeft, den naam der gemeente; de penning
hangende op de borst, hetzij aan eene zilveren
keten, hetzij aan een oranje zijden lint; de keten
of het lint op beide schouders aan den rok of
het opperkleed vastgehecht.
Drie ketens
Voor het besluit was het aan de burgemeester zelf
om eventueel een keten aan te schaffen, maar nu
kwam deze verantwoordelijk bij de gemeente te
liggen. Veel gemeenten hadden in die tijd niet al
te veel geld. Daarom werd besloten om een aantal
standaardketens te laten ontwerpen en produceren
door ’s Rijks Munt. Zowel Deventer, Diepenveen
als Bathmen hebben destijds een dergelijke
standaardketen aangeschaft.
Slijtage
Door de matige kwaliteit van de gebruikte materialen
en het veelvuldig gebruik van de ambtsketen
zijn de penning en de keten natuurlijk onderhevig
aan slijtage. In de loop der tijd is de penning - en
misschien ook wel de keten - wel eens ‘ververst’.
Sinds enige tijd wordt door de burgemeester van
Deventer de keten van de voormalige gemeente
Diepenveen in combinatie met de stadspenning
van Deventer gebruikt.
Op weg naar een nieuwe ambtsketen
In 2008 is door het gemeentebestuur van
Deventer besloten een nieuwe ambtsketen te laten
ontwerpen en maken. Niet alleen vanwege de
slechte staat van de huidige keten en het beperkte
gebruiksgemak. In de nieuwe keten moeten ook
de karakteristieke kenmerken van de huidige
gemeente Deventer herkenbaar tot uitdrukking
komen.
Once in a lifetime
Het ontwerpen en maken van een ambtsketen is
zeker geen routineklus. Zoiets gebeurt misschien
maar eens in de 100 jaar. Door een stuurgroep
zijn daarom eerst de randvoorwaarden voor de
nieuwe keten bepaald. Die voorwaarden hebben
onder andere te maken met het gebruiksgemak en
de symboliek die in de keten terug moet komen.
Na een selectie is uiteindelijk aan het Deventer
edelsmeden duo Minkkoot - Andri Mink en Paula
Koot - de opdracht gegeven voor het ontwerpen
en vervaardigen van de nieuwe ambtsketen. De
nieuwe penning is geslagen door de Koninklijke
Nederlandse Munt (’s Rijks Munt).
Symbolen
In de schakels van de nieuwe keten zijn in totaal
vijf symbolen opgenomen die verwijzen naar karakteristieke
kenmerken van Deventer. Om te beginnen
zijn in de sluitschakel de contouren van de
gemeentegrens terug te vinden. Daarbinnen zijn
de plaatsen Bathmen, Diepenveen en Deventer
duidelijk herkenbaar. Ook de kleinere kernen zijn
op deze schakel aangegeven. Op de achterzijde is
het woord Deventer zichtbaar.
Aan de lange zijden van de keten zijn schakels aangebracht
die het Sallandse landschap, de IJssel en
het silhouet van Deventer verbeelden. Het typisch
Sallandse coulissenlandschap is driedimensionaal
weergegeven. In de contouren van een aantal kenmerkende
gebouwen is het silhouet van de Hanzestad
Deventer herkenbaar. De loop van de IJssel is
in vier geëmailleerde schakels exact nagebootst. De
keten kan op twee manieren worden gedragen. Aan
de ene kant zijn de symbolen van de stad en het
platteland te zien. Aan de andere kant is de IJssel
zichtbaar. De penning onderaan de keten is gevat in
een boek. Deze drager van de penning symboliseert
Deventer als boekenstad. Aan de voorzijde van de
penning is het wapen van Deventer afgebeeld, aan
de achterkant het rijkswapen.
www.deventer.nl