Antwoorden Kennistoets bij hoofdstuk 2 (pdf) - Examenkatern ...

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Kennistoets hoofdstuk 2 met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Opdracht 1
Bekijk bron 1.
a Hoe wordt de steeds opschuivende grens genoemd, die zichtbaar is op het schilderij van
Frances Flora Palmer hieronder?
b Welke twee voorwaarden toont het schilderij voor het ontstaan van een nationale
geïntegreerde economie?
c Wanneer kwam het proces dat bron 1 zichtbaar maakt succesvol tot een eind?
d Werd de Amerikaanse geschiedenis volgens Frederick Jackson Turner meer gekenmerkt door
continuïteit of door discontinuïteit? Leg je keuze uit.
a De naam voor deze opschuivende grens is: de frontier.
b Op het schilderij zie je de voorwaarden: voldoende goedkope arbeidskrachten (immigranten)
en de aanleg van een (transcontinentale) spoorlijn.
c Aan het eind van de negentiende eeuw kwam aan de frontier een einde, de huidige Verenigde
Staten hadden hun vorm gekregen en een spoorlijn verbond de oostkust met de westkust.
d Volgens Turner werd de Amerikaanse geschiedenis meer gekenmerkt door discontinuïteit. In
de Amerikaanse geschiedenis was voortdurend sprake van expansie, migratie en vernieuwing.
Bron 1
Een schilderij van Frances Flora Palmer, Across the Continent: Westward the Course of Empire
Makes Its Way. (1868)
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 1 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Opdracht 2
Lees bron 2.
a Stelling: De economische politiek van de Verenigde Staten tijdens de Gilded Age is een
klassiek voorbeeld van liberalisme.
Bestrijd of verdedig deze stelling met minimaal twee argumenten.
b Welke kritiek had Thomas Nash, de tekenaar van bron 2, op de Democratische partijbaas
William Tweed?
c Het overheidsbeleid en het gedrag van mensen zoals William Tweed had tot gevolg dat
arbeiders in zich 1886 verenigden in een nieuwe vakbond, die uitsluitend voor hun belangen
diende op te komen. Welke vakbond was dat?
a De stelling is niet juist. Hoewel de Amerikaanse overheid het liberalisme als uitgangspunt had,
was het beleid inconsequent. Van liberale vrijhandel was geen sprake, omdat de eigen
industrie werd beschermd door een tariefmuur. Ook werd het liberale principe van
concurrentie geweld aangedaan door het ontstaan van trusts en kartels. Kleinere bedrijven
werden bedreigd door de macht van deze gigantische bedrijven die vaak gesteund werden
door de overheid.
b Tweed was een Democratische partijbaas. Hij was ook commissaris van openbare werken van
de stad New York. Door middel van corruptie controleerde hij het volledige stadsbestuur. De
corruptie beelde Nash uit door het hoofd van Tweed te vervangen door een geldzak. De
vermenging van politieke en economische macht laat zien dat van een puur liberalisme geen
sprake was.
c In 1886 verenigden arbeiders zich in de American Federation of Labor.
Bron 2
Spotprent van Thomas Nash, The Brains of Boss Tweed (Harper’s Weekly, 21-10-1871). Het
onderschrift luidde: ‘De “hersens” die zorgden voor de overwinning tijdens de Democratische
conventie in Rochester’.
Opdracht 3
Lees bron 3.
a Sociale spanningen leidden steeds vaker tot geweld. Geeft de tekenaar van bron 3 een
objectief beeld van dit sociale geweld of kiest hij duidelijk partij? Leg je antwoord uit.
b Rond 1890 ontstond een brede beweging die niets moest hebben van geweld zoals dat te zien
was geweest op Haymarket Square, maar die toch naar verandering streefde. Wat wilde deze
Progressive Movement bereiken en met welke middelen?
a Het geweld leidde tot veel weerzin van de publieke opinie tegen het socialisme. Ook de
tekenaar getuigt van deze weerzin. Betogers schieten op de politie en de weglopende
betogers op de voorgrond hebben boeventronies.
b De Progressive Movement steunde voornamelijk op de middenklasse. Ze wilde het moderne
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 2 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Bron 3
Amerika democratiseren en de macht van de grote ondernemingen inperken.
Hulpprogramma’s voor immigranten werden gestart en in de machtige populaire pers werden -
vaak met succes - allerlei politieke, economische en sociale misstanden aan de kaak gesteld.
Rellen op Haymarket Square. In: Harpers Weekly (15-5-1886)
Opdracht 4
a Toon aan de hand van het beleid van Theodore Roosevelt en Woodrow Wilson aan dat de
Progressive Movement succesvol is geweest.
b Waarom werden de idealen van de Progressive Movement tijdens de Eerste Wereldoorlog en
daarna aan de kant geschoven?
c Beoordeel welke betekenis de Progressive Movement, ondanks de terugslag tijdens en na de
Eerste Wereldoorlog, voor Amerika heeft gehad.
a Roosevelt werd door de Progressive Movement geïnspireerd en toonde zich een voorstander
van een krachtige overheid. Bedrijven die hun sterke positie misbruikten, liet hij vervolgen.
Wilson zette dit beleid voort en voerde wetgeving door die monopolies verbood. Net als
Roosevelt streefde hij ernaar de samenleving een minder materialistisch waardepatroon te
geven.
b De staatsinmenging nam tijdens de oorlog toe. De War Industries Board kreeg verregaande
bevoegdheden, maar het progressieve karakter van de staatsinmenging verdween. Wilson
moest met de grote ondernemingen samenwerken om oorlog te kunnen voeren. Wetgeving
die de macht van de trusts inperkte werd tijdelijk teruggedraaid. Ondernemingen kregen
overheidscontracten met hoge winstgaranties. De jaren 1920 werden gekenmerkt door sterke
economische groei met als gevolg dat er minder interesse was voor sociale hervormingen of
economische regulering. Er kwam een einde aan de actieve inmenging van de federale
overheid in de Amerikaanse economie.
c De Progressive Movement heeft ondanks de terugslag een stempel kunnen drukken op
Amerika. De meeste Amerikanen profiteerden van de talloze hervormingen. Dankzij de
Progressive Movement begonnen politici anders te denken over staatsinmenging, de gevaren
van trusts en kartels en het welzijn van de eigen burgers.
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 3 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Opdracht 5
De slavernij werd door middel van drie amendementen op de grondwet afgeschaft. Welke
omschrijving past bij welk amendement?
A 13e amendement 1 Zwarte mannen krijgen kiesrecht.
B 14e amendement 2 Slavernij wordt in alle staten verboden.
C 15e amendement 3 Burgers krijgen gelijke behandeling, ongeacht huidskleur.
A2, B3 en C1
Opdracht 6
Bekijk bron 4.
a Hoe wordt de periode in de zwarte geschiedenis van de Verenigde Staten na de Burgeroorlog
genoemd?
b Als je in bron 4 kijkt naar het aantal zwarten dat deelneemt aan het bestuur van de zuidelijke
staten, kun je deze periode dan een succes noemen?
c Welk opmerkelijk verschil toont bron 4 tussen het bestuur in de zuidelijke staten en het
federale bestuur?
d Waarom nam het aandeel van zwarte politici aan het bestuur in de zuidelijke staten vanaf
1877 drastisch af?
e Verklaar waarom de periode na de Burgeroorlog op economisch gebied ook al geen succes
werd.
a Die periode wordt de Reconstructie genoemd.
b Toen het 15e amendement op de grondwet aangenomen werd, konden veel zwarte mannen
stemmen. Ook mochten zij zich kandidaat stellen voor politieke ambten, vooral in de
staatsoverheden.
c Het federale bestuur had het stemrecht afgedwongen, maar dat betekende niet dat er veel
zwarten deelnamen aan het landsbestuur.
d Na de presidentsverkiezingen van 1876 werd de Reconstructie beëindigd. Het was onduidelijk
wie er gewonnen had: de Republikein Hayes of de Democraat Tilden. Achter gesloten deuren
werd besloten dat Hayes president werd. Als tegenprestatie zou de federale overheid de steun
aan de zwarte bevolking stopzetten. Feitelijk keerde Washington de zwarte bevolking de rug
toe. Al snel werden de zwarten slechter behandeld dan tijdens de slavernij. Het aantal zwarten
in het staatsbestuur daalde snel naar nul.
e De zwarten hadden een klein stukje grond gekregen, maar deze maatregel draaide Andrew
Johnson meteen terug. Vele Freedmen keerden daarom terug naar de plantage-eigenaren en
werden sharecroppers: zij pachtten een stukje grond en betaalden de eigenaar met een deel
van de oogst.
Bron 4
Zwarte politici in de jaren 1870-1876
Staten Federale
overheid
US Senaat US Congres
Alabama 69 0 4
Arkansas 8 0 0
Florida 30 0 1
Georgia 41 0 1
Louisiana 87 0 1
Mississippi 112 2 1
N. Carolina 30 0 1
Z. Carolina 190 0 6
Tennesee 1 0 0
Texas 19 0 0
Virginia 46 0 0
Totaal 633 2 15
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 4 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Opdracht 7
Welke van de volgende namen of begrippen passen bij Booker T. Washington en welke bij zijn
politieke opponent W.E.B. DuBois?
- Tuskegee Institute
- accommodatie (aanpassing)
- verzet
- NAACP
- vakopleidingen
- goed gedrag
- self help
- Talented Tenth
- integratie
Booker T. Washington: Tuskegee Institute, accommodatie (aanpassing), vakopleidingen, goed
gedrag, self help
W.E.B. DuBois: verzet, NAACP, Talented Tenth, integratie
Opdracht 8
Bekijk bron 5.
a In hoeverre valt het schilderij van John Gast te beschouwen als een allegorie van het ideaal
van manifest destiny?
b In hoeverre kun je John Gast met zijn visie op de ontwikkeling van de geschiedenis typisch
een kind van zijn tijd noemen?
a De vrouw symboliseert de Verenigde Staten. Ze leidt de beschaving naar het westen. In haar
hand houdt ze een telegraafkabel (symbool voor de modernisering) en een schoolboek. Op de
aarde onder haar zie je verschillende generaties pioniers en een trein die op weg is naar het
westen, terwijl de indianen op de vlucht slaan.
b Volgens Gast waren de blanken de brengers van de beschaving. Daarmee sloot hij de
indianen en de (ontbrekende) zwarten uit. Die groepen waren kennelijk ‘onbeschaafd’.
c De oost- en de westkust waren in 1869 met elkaar verbonden, waarmee de periode van de
frontier ten einde begon te lopen.
Bron 5
American Progress, John Gast (1872).
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 5 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012

Examenkatern havo en vwo Kennistoets bij H2 havo – met antwoorden
De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 – 1965
Opdracht 9
Het buitenlandse beleid van de Verenigde Staten werd een groot deel van de negentiende eeuw
bepaald door een hang naar afzijdigheid op het internationale vlak. Welke economische oorzaak
maakte een einde aan dit streven naar afzijdigheid?
De industriële revolutie maakte van de Verenigde Staten een economische grootmacht. De
Amerikaanse bedrijven zochten naar grondstoffen en afzetgebieden voor hun producten.
Opdracht 10
Bekijk bron 6.
De Verenigde Staten stelden zich graag op als tegenstanders van het Europese kolonialisme en
imperialisme. Hoe denkt de tekenaar van bron 6 daarover?
De tekenaar is het niet eens met die visie. Hij beeldt Amerika af als een agressieve waakhond die de
Chinese markt afschermt tegen nieuwkomers. Volgens de tekenaar waren de Verenigde Staten weinig
anders dan andere imperialistische grootmachten zoals Engeland of Japan.
Bron 6
Spotprent uit het tijdschrift Puck.
Feniks, geschiedenis voor de tweede fase, havo en vwo 6 ©ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2012