Introductie - Cursus - Factor-E
Introductie - Cursus - Factor-E
Introductie - Cursus - Factor-E
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
cursus:<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende<br />
Zorg & Welzijn
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg &<br />
Welzijn<br />
Inleiding<br />
Een cursus hoort bij elke beroepstaak. Elke cursus gaat uit van een casus.<br />
Deze cursus gaat over het werk van een helpende. Je leert wat het beroep<br />
van een helpende inhoudt. Je leert welke werkvelden er zijn, met welke<br />
doelgroepen je werkt en welke ziektebeelden je vaak tegenkomt. Je krijgt<br />
ook inzicht in het materiaal van <strong>Factor</strong>-E.<br />
Casus<br />
Eva is 17 jaar en is net gestart met de opleiding voor Helpende Zorg &<br />
Welzijn. Ze heeft voor deze opleiding gekozen omdat ze graag met mensen<br />
omgaat. Bovendien heeft ze een beroepskeuzetest gedaan. Daar kwam uit<br />
dat dit beroep voor haar geschikt is. Eva weet nog niet zo goed of ze het<br />
liefst met kinderen of met ouderen wil werken. Ze hoopt tijdens de<br />
opleiding meer over de verschillende doelgroepen te weten te komen zodat<br />
ze een betere keuze kan maken. Ze hoopt niet te veel ‘enge’ of ’zielige’<br />
situaties mee te maken. Eva werkt graag samen met anderen. Ze hoopt dat<br />
ze een goede collega zal zijn. Op het vmbo heeft ze al geleerd dat ze moet<br />
kijken hoe het met haar eigen ontwikkeling gaat. Nu wil ze verder met haar<br />
ontwikkeling tot een goede helpende!<br />
Beroepsproduct<br />
Het maken van een checklist voor de taken van een helpende.<br />
Doelstellingen<br />
• Je kunt aangeven met welke werkvelden je te maken krijgt.<br />
• Je kunt aangeven met welke doelgroepen je als helpende kunt werken.<br />
• Je kunt aangeven welke ziektebeelden je in het werk als helpende het meest tegenkomt.<br />
• Je weet hoe je een goede helpende kunt zijn.<br />
Beoordelingscriteria<br />
• Je weet met welke werkvelden een helpende te maken krijgt.<br />
• Je weet wat de meest voorkomende ziektebeelden zijn en wat die<br />
inhouden.<br />
• Je weet wat belangrijk is om een goede helpende te zijn.<br />
6<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Voorbereiding<br />
Opdracht 1: Beroepstaken<br />
Beantwoord de onderstaande vragen:<br />
1. Je wilt weten waar je op moet letten bij het opmaken van een bed<br />
voor een zorgvrager. Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
2. Je wilt weten hoe je voor sfeer kunt zorgen als je in een woongroep<br />
werkt. Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
3. Je wilt weten wat je moet doen als een zorgvrager agressief wordt.<br />
Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
4. Je wilt weten hoe je een goede planning voor je werk kunt maken.<br />
Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
5. Je wilt weten hoe je een zorgvrager kunt helpen bij opstaan uit een<br />
stoel. Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
6. Je wilt weten wat je moet doen als een zorgvrager zijn hand heeft<br />
gebrand. Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
7. Je wilt weten hoe je een zorgvrager die af wil vallen kunt adviseren.<br />
Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
8. Je wilt weten hoe je je beroepshouding kunt<br />
verbeteren. Welke beroepstaak heb je dan nodig?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
Zie www.factor-e.nl<br />
<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 7
Opdracht 2: Leertaken<br />
Beantwoord de onderstaande vragen:<br />
1. Wat hoort bij elkaar? Trek lijnen.<br />
<strong>Cursus</strong> Beroepsvaardigheden trainen<br />
Training Beroepstaak in de praktijk uitvoeren<br />
Project Inhoudelijke vakkennis<br />
BPV Opdracht van een opdrachtgever<br />
2. Wat is het adres van de website?<br />
8<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
3. Welke materialen kun je op de website vinden?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
4. <strong>Factor</strong>-E-opdrachten besteden aandacht aan empathie en<br />
empowerment. Leg in je eigen woorden uit wat deze woorden<br />
betekenen.<br />
Empathie: ________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
Empowerment: _________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
5. Waarom is empathisch vermogen belangrijk als helpende? Geef een<br />
voorbeeld.<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn<br />
Theoriebron:<br />
<strong>Introductie</strong>boekje
6. Wat voor soort opdrachten doe je individueel, wat doe je samen met<br />
anderen?<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 3: Kwalificatiedossier<br />
Waar of niet waar?<br />
Een kwalificatiedossier is er voor elke vorm van onderwijs.<br />
In een kwalificatiedossier staan kerntaken.<br />
In een kwalificatiedossier staat wat een student aan het eind van<br />
zijn opleiding moet kennen en kunnen.<br />
Wat hoort bij elkaar? Trek lijnen.<br />
Kerntaken samenhangend geheel van kennis,<br />
inzicht, houding en vaardigheden.<br />
Werkprocessen taken die je zelfstandig moet kunnen<br />
uitvoeren.<br />
Competenties afgebakende beroepsactiviteit<br />
hebben een begin en een eind<br />
zijn kenmerkend voor de<br />
beroepspraktijk<br />
moet je beheersen om werkprocessen<br />
succesvol uit te voeren.<br />
a. Wat is een POP?<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
b. Wat staat er in een POP?<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
Waar Niet waar<br />
Opdracht 4: Kerntaken, werkprocessen en competenties<br />
Opdracht 5: POP<br />
<br />
<br />
<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 9
Opdracht 6: PAP<br />
a. Wat is een PAP?<br />
10<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
b. Wat staat er in een PAP?<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 7: Jouw keuze<br />
Leg in je eigen woorden uit waarom je voor het beroep van helpende<br />
hebt gekozen.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Schrijf op welke verwachtingen je van de opleiding hebt.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 8: Het beroep helpende<br />
Surf naar het http://internettv.roc.nl/ en zoek naar het volgende<br />
videofragment ‘Helpende’. Bekijk dit videofragment.<br />
Hierna staan enkele woorden. Kruis de woorden aan die met het beroep<br />
van helpende te maken hebben.<br />
0 Wondverzorging<br />
0 Werken met mensen<br />
0 Werken met protocollen<br />
0 Zelf bepalen wat er moet gebeuren<br />
0 Dienst verlenen<br />
0 Zakelijk zijn<br />
0 Respect voor wensen en gewoontes<br />
0 Zelfstandig werken<br />
0 Regie van zorgvragers overnemen<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Opdracht 9: Werkvelden<br />
Maak een overzicht van thuiszorginstellingen in jouw woonplaats of<br />
regio.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Welke diensten bieden deze thuiszorginstellingen aan?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Maak een afspraak voor een interview met iemand die bij een<br />
thuiszorginstelling bij jou in de buurt werkt. Bedenk van tevoren welke<br />
vragen je hem wilt stellen. Houd het interview en schrijf daarover een<br />
kort verslag.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
Opdracht 10: Welzijnsinstellingen <br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 11
Opdracht 11: Voor jezelf opkomen<br />
Vind jij het moeilijk om voor jezelf op te komen?<br />
0 Ja, want _____________________________________________________________________________________<br />
12<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
0 Nee, want __________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Geef een voorbeeld van een situatie waarin je voor jezelf bent<br />
opgekomen. Leg uit hoe dat ging.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Geef een voorbeeld van een situatie waarin je niet voor jezelf bent<br />
opgekomen, terwijl je dat wel had moeten doen. Leg uit hoe dat ging.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 12: Jij en je collega 1<br />
Hoe zou jij reageren in de volgende situatie?<br />
Je collega Ellen belt je ’s avonds op. Ze heeft een ziek kind. Ze moet morgen werken, maar dat<br />
wordt erg moeilijk. Ze weet dat jij morgen vrij bent. Daarom belt ze je ook. Ze wil vragen of jij<br />
bereid bent om morgen voor haar te werken. Dan werkt zij een andere dag weer voor jou. Ellen is<br />
pas ook een keer voor jou ingevallen. Toen moest jij opeens naar de tandarts met een<br />
zenuwontsteking. Jij was net van plan om morgen eens lekker uit te slapen en een dagje te<br />
luieren.<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
1. Hoe reageer je?<br />
\<br />
Het zoontje van Ellen heeft waterpokken.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
2. Leg je antwoord uit.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 13: Jij en je collega 2<br />
Hoe zou jij reageren in de volgende situatie?<br />
Je collega Renske komt op je werk naar je toe. Haar zoon heeft zaterdag een voetbalwedstrijd<br />
waar ze graag naartoe wil, maar dan moet ze werken. Ze vraagt daarom of jij zaterdag voor haar<br />
wilt werken. Jij hebt al twee weekenden gewerkt. Je bent al eens vaker voor Renske ingevallen.<br />
Maar toen jij een keer een dienst wilde ruilen, deed ze dat niet.<br />
1 Hoe reageer je?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 13
2 Leg je antwoord uit.<br />
14<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 14: Jij als collega 3<br />
Ben jij een goede collega?<br />
In de tabel staan eigenschappen die nodig zijn om een goede collega te zijn.<br />
Vul de tabel in.<br />
Eigenschap Hoe goed ben ik daarin? Hoe kan ik dit<br />
verbeteren?<br />
Goed kunnen samenwerken<br />
Goed kunnen luisteren<br />
Flexibel zijn<br />
Behulpzaam zijn<br />
Tactvol zijn<br />
Vraag aan een klasgenoot om aan te geven hoe goed jij in deze<br />
eigenschappen bent.<br />
Bespreek de verschillen. Wat is de oorzaak van deze verschillen?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 15: STARR<br />
a. Uit welke vijf onderdelen bestaat de STARR-methode?<br />
1. ______________________________________________________________________________________________<br />
2. ______________________________________________________________________________________________<br />
3. ______________________________________________________________________________________________<br />
4. ______________________________________________________________________________________________<br />
5. ______________________________________________________________________________________________<br />
b. Neem een voorbeeld uit een lessituatie waarin jij iets moest doen.<br />
Reflecteer daarop met behulp van STARR. Noteer je bevindingen op één<br />
A4'tje.<br />
Opdracht 16: Reflecteren<br />
a. Waarom is reflecteren zo belangrijk? Wat wil je daarmee bereiken?<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
b. Verzin een casus waaruit blijkt dat reflecteren in je werk als Helpende<br />
Zorg en Welzijn belangrijk is. Uit de casus blijkt ook waarom dat<br />
belangrijk is.<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 15
16<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 17: Een samenvatting maken<br />
Maak een samenvatting van het onderdeel Ziektebeelden.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 18: Instructie<br />
Beginnende stagiaires vinden het vaak lastig om om te gaan met<br />
zorgvragers met maag-darmaandoeningen. Welke adviezen kunnen ze de<br />
zorgvragers geven? En wanneer moeten ze de leidinggevende inschakelen?<br />
Schrijf een instructie voor een stagiaire over omgaan met maagdarmaandoeningen.<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
Opdracht 19: Kwalificatiedossier<br />
Schrijf op wat een kwalificatiedossier is en wat erin staat. De tekst is<br />
bedoeld voor eerstejaarsstudenten.<br />
Zoek het kwalificatiedossier Helpende Zorg & Welzijn op op<br />
www.calibris.nl. Maak een lijst met competenties die voor een helpende<br />
belangrijk zijn. Schrijf ook op welke werkprocessen er zijn en koppel die<br />
aan de beroepstaken.<br />
Opdracht 20: STARR<br />
Schrijf een reflectie aan de hand van de STARR-methode over iets wat je<br />
in je BPV hebt gedaan. Noteer je bevindingen op één A4'tje.<br />
Opdracht 21: Overzicht<br />
Maak een overzicht van alle materialen van <strong>Factor</strong>-E en waar je alles<br />
kunt vinden.<br />
Opdracht 22: Casus<br />
Schrijf een casus waarin duidelijk naar voren komt dat de helpende<br />
empathie heeft voor de zorgvrager.<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 17
Uitv oering<br />
Opdracht 23: Het maken van een checklist <br />
Je bent nu al veel te weten gekomen over waar je in het beroep van<br />
helpende mee te maken kunt krijgen. Je gaat nu een checklist maken voor<br />
de beroepstaken van een helpende. Met welke beroepstaken krijg je te<br />
maken?<br />
In de checklist moet naar voren komen welke beroepstaken er zijn en wat<br />
ze inhouden.<br />
18<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Reflectie<br />
Opdracht 24: Wat je geleerd?<br />
a Geef met een glimlachende smiley aan van welke opdracht(en) je iets<br />
hebt geleerd.<br />
b Geef met een treurig kijkende smiley aan van welke opdracht(en) je<br />
minder hebt geleerd.<br />
c Teken een uitroepteken bij de opdrachten die je prettig en leuk vond<br />
om te doen. Waarom vond je de opdrachten prettig?<br />
Opdracht 25: Hoe is het gegaan?<br />
a Wist je voordat je aan deze opdracht begon hoe je een goede collega<br />
moest zijn?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
b Als je nog niet precies wist welke beroepstaken er zijn, hoe heb je dit<br />
opgelost?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
c Vond je dit een fijne oplossing?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
d Wat lijkt je het moeilijkst aan het zijn van een goede collega?<br />
Waarom lijkt je dit moeilijk?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
e Wat lijkt je het makkelijkst aan het zijn van een goede collega?<br />
Waarom lijkt je dat moeilijk?<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<br />
<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 19
Aandachts punten<br />
Opdracht 26: Nabespreken<br />
Bespreek met je docent of je voldoende weet van de volgende<br />
onderwerpen.<br />
Zet een kruisje in de kolom die voor jou van toepassing is.<br />
Onderwerp Voldoende kennis Te weinig kennis<br />
<strong>Factor</strong>-E<br />
Beroep helpende<br />
Werkvelden<br />
Een goede collega zijn<br />
Geef aan hoe je kennis gaat opdoen van de onderwerpen waarbij in de<br />
kolom ‘Te weinig kennis’ een kruisje staat.<br />
20<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Beoordeling<br />
Naam student:<br />
Namen groepsleden:<br />
Groep:<br />
Docent:<br />
Blok:<br />
<strong>Cursus</strong>: <strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn<br />
Beoordelingscriteria: checklist Student Docent<br />
De checklist laat duidelijk zien welke beroepstaken een<br />
Helpende Zorg en welzijn heeft<br />
De checklist laat duidelijk zien wat deze beroepstaken<br />
inhouden<br />
De checklist is volledig<br />
De checklist is eenduidig<br />
Opmerkingen: Eindbeoordeling:<br />
Datum: Paraaf docent: Paraaf student:<br />
onvoldoende<br />
voldoende<br />
goed<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 21<br />
onvoldoende<br />
voldoende<br />
goed
Theoriebron:<br />
<strong>Introductie</strong>boekje<br />
<strong>Factor</strong>-E<br />
<strong>Factor</strong>-E leidt jou op voor het beroep van helpende Zorg & Welzijn. De<br />
leermiddelen van <strong>Factor</strong>-E bestaan uit zestien boekjes, naast dit<br />
introductieboekje. Elk boekje gaat over een beroepstaak. Elke beroepstaak<br />
is een geheel van activiteiten dat je in de praktijk als helpende uitvoert. In<br />
de leertaak Bed opmaken leer je bijvoorbeeld alles wat te maken heeft met<br />
het opmaken van een bed voor een zorgvrager. In de leertaak<br />
Schoonmaken leer je alles wat nodig is voor het schoonmaken van de<br />
woonomgeving van een zorgvrager. Op de website vind je onder andere<br />
protocollen die je helpen om deze taken uit te voeren. Om de beroepstaken<br />
in de vingers te krijgen, zijn er steeds vier leertaken:<br />
• De cursus: hier staat het verwerken van vakinhoudelijke kennis centraal.<br />
Je verwerkt de theorie aan de hand van opdrachten. Aan het eind van<br />
de cursus heb je een beroepsproduct gemaakt.<br />
• De training: hierbij train je beroepsvaardigheden die niet in één keer te<br />
leren zijn. Deze vaardigheden zijn vastgelegd in een protocol.<br />
• Het project: hierbij werk je in een groep aan een opdracht van een<br />
fictieve opdrachtgever. Je ontwikkelt een product voor het werkveld.<br />
• De BPV: hierbij voer je grote delen van de beroepstaak uit in de praktijk<br />
(stage).<br />
Verder zijn er nog E-opdrachten. Deze opdrachten vergroten het<br />
empathisch vermogen en versterken het empowerment. Het eerste<br />
betekent dat je je in kunt leven in een ander. Het laatste betekent dat je<br />
eigen baas bent over je eigen keuzes.<br />
22<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Kwalificatiedossiers<br />
Een kwalificatiedossier wordt gebruikt in het mbo. Daarin wordt<br />
aangegeven wat een student aan het eind van zijn opleiding moet kennen<br />
en kunnen. Als een student daaraan voldoet, kan de student het diploma<br />
behalen.<br />
Kwalificatiedossiers worden vastgesteld door kenniscentra voor<br />
beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Calibris is het kenniscentrum dat zich<br />
onder andere met de sector Zorg & Welzijn bezighoudt. Elke opleiding<br />
heeft een eigen kwalificatiedossier. Op de website van Calibris kun je het<br />
kwalificatiedossier voor de opleiding Helpende Zorg en Welzijn vinden:<br />
www.calibris.nl.<br />
In het kwalificatiedossier staan kerntaken, werkprocessen en competenties.<br />
De kerntaken bestaan uit werkprocessen. Bij elk werkproces is aangegeven<br />
welke competenties voor de uitvoering hiervan nodig zijn.<br />
Kerntaken zijn taken die iedere beroepsbeoefenaar zelfstandig moet<br />
kunnen uitvoeren. Deze taken komen steeds terug. Er zijn drie kerntaken<br />
voor een helpende:<br />
• Kerntaak 1 is het bieden van zorg en ondersteuning op basis van een<br />
werkplanning.<br />
• Kerntaak 2 is het ondersteunen bij zelfstandig functioneren.<br />
• Kerntaak 3 is het uitvoeren van organisatie- en professiegebonden taken.<br />
Werkprocessen zijn afgebakende beroepsactiviteiten binnen een kerntaak.<br />
Deze hebben een begin en een eind. Ze zijn kenmerkend voor de<br />
beroepspraktijk. Bijvoorbeeld:<br />
• ondersteunen bij persoonlijke zorg/ADL<br />
• ondersteunen van een zorgvrager op emotioneel gebied<br />
• de werkzaamheden afstemmen.<br />
Competenties zijn het samenhangend geheel van kennis, inzicht, houding<br />
en vaardigheden die een student nodig heeft om een beroep te kunnen<br />
uitoefenen. Competenties moet je beheersen om werkprocessen succesvol<br />
uit te voeren. Voorbeelden zijn:<br />
• samenwerken<br />
• aansturen<br />
• materialen en middelen inzetten<br />
• kwaliteit leveren<br />
• instructies en procedures opvolgen.<br />
Alles wat voor een helpende belangrijk is, komt aan bod in de verschillende<br />
beroepstaken in de opleiding.<br />
POP en PAP<br />
Een POP en een PAP helpen je om je eigen leerproces te sturen.<br />
Een POP is een persoonlijk ontwikkelplan. Hierin formuleer je de leerdoelen<br />
die voor jou de komende periode van belang zijn. Een leerdoel is<br />
bijvoorbeeld beter leren samenwerken. Deze leerdoelen moeten passen<br />
binnen de competenties waaraan je die periode gaat werken. Je kijkt naar<br />
wat je nog wilt ontwikkelen. Ook denk je na over waarom je dat wilt leren.<br />
Studieloopbaanbegeleiding kan je helpen om je leerdoelen scherp te krijgen.<br />
Je kijkt ook welke beroepstaken de komende periode centraal staan. Wat<br />
wordt van je verwacht bij deze beroepstaken? Welke competenties horen<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 23
erbij? Welk gedrag moet je laten zien? Bij de beroepstaak 'Bed opmaken'<br />
moet je bijvoorbeeld leren om op de juiste manier materialen en middelen<br />
in te zetten. Ook moet je leren om je te richten op de behoeften en wensen<br />
van de zorgvrager. Verder moet je leren om instructies en procedures op te<br />
volgen. Op basis van dit alles stel je je persoonlijke leerdoelen op.<br />
Om concreet te maken hoe je aan deze doelen gaat werken, maak je een<br />
PAP: een persoonlijk activiteitenplan. Hierin geef je aan hoe je aan je doelen<br />
gaat werken. Je kunt bijvoorbeeld aangeven hoe je gaat werken aan de<br />
beroepstaken in de BPV. Ook geef je aan hoe je binnen het onderwijs dat je<br />
krijgt aan je leerdoelen werkt. Voor de beroepstaak 'Bed opmaken' kun je<br />
leren om op de juiste manier materialen en middelen in te zetten door te<br />
oefenen met het opmaken van het bed. Je kunt leren om instructies en<br />
procedures op te volgen door je bij het oefenen hieraan te houden.<br />
Je maakt een portfolio om aan je begeleiders te laten zien wat je hebt<br />
geleerd. Dit geeft een beeld van jouw ontwikkeling. Het wordt ook<br />
gebruikt als beoordelingsinstrument. Je kunt ermee aantonen dat je de<br />
competenties beheerst en op welke manier je die hebt ontwikkeld.<br />
De helpende<br />
Als helpende werk je voor mensen die steun nodig hebben bij het dagelijks<br />
bestaan. Sommigen van hen wonen nog thuis, anderen wonen in een<br />
instelling. Je voert huishoudelijke taken uit, zoals wassen, boodschappen<br />
doen en schoonmaken. Je voert ook eenvoudige verzorgende taken uit,<br />
zoals helpen bij aan- en uitkleden of bij verzorging van het uiterlijk. Het is<br />
belangrijk dat je het leuk vindt om mensen te helpen. Daarbij moet je<br />
rekening houden met de gewoontes die mensen soms al jaren hebben. Je<br />
werkt vanuit de gedachte dat mensen zelf de regie voeren over hun leven.<br />
Voor dit beroep is het belangrijk dat je klantgericht bent: je richt je op de<br />
behoeften en wensen van de zorgvrager. Je kunt goed met mensen<br />
omgaan. Verder moet je zelfstandig kunnen werken waarbij je je aan de<br />
protocollen van de instelling houdt. Het is ook belangrijk dat je goed kunt<br />
luisteren. Het kan voor mensen een opluchting zijn om alleen al over hun<br />
problemen te kunnen praten. Het werk van een helpende kan best zwaar<br />
zijn. Niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Maar je krijgt er veel voor<br />
terug.<br />
Jij en je collega’s<br />
Als helpende werk je met mensen. Niet alleen met zorgvragers, maar ook<br />
met collega’s, mantelzorgers en andere hulpverleners. Daarom moet je<br />
goed kunnen samenwerken. In je werk als helpende gebeuren vaak<br />
onverwachte dingen. Een buurvrouw komt op visite waardoor jij de<br />
woonkamer niet kunt stofzuigen. Een zorgvrager barst in tranen uit en je<br />
gaat even bij hem zitten. Daarom is het belangrijk dat je flexibel bent. Je<br />
moet je werk als het nodig is aan kunnen passen aan de situatie. Daarbij<br />
stel je prioriteiten: wat het belangrijkst is, doe je het eerst. Een andere<br />
belangrijke eigenschap is tactvol zijn. Je kunt dan inschatten wat je wel en<br />
niet kunt zeggen of doen. Als je zelf een goede collega bent, zullen je<br />
collega’s zich naar jou toe ook collegiaal opstellen.<br />
De arbodienst<br />
In de Arbowet vind je regels voor de veiligheid, de gezondheid en het<br />
welzijn op het werk. Werkgever en werknemer moeten er samen voor<br />
zorgen dat het werk gezond en veilig is. De werkgever moet er bijvoorbeeld<br />
voor zorgen dat de werkdruk niet te hoog is en dat iedereen op tijd pauze<br />
kan houden. De werknemer moet zich aan de veiligheidsvoorschriften<br />
24<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
houden. Als je vindt dat je werk niet veilig of gezond is, kun je bij de<br />
arbodienst terecht. Deze zal de situatie bij jouw instelling dan onderzoeken<br />
en zo nodig aangeven wat er moet worden verbeterd. Natuurlijk bespreek<br />
je deze problemen eerst met je leidinggevende. Als dat niet helpt, kun je de<br />
arbodienst inschakelen.<br />
De werkvelden<br />
Als helpende kun je in verschillende werkvelden werken: verpleeg- en<br />
verzorgingshuiszorg, thuiszorg, ziekenhuiszorg, maatschappelijke<br />
dienstverlening, welzijnswerk, kinderopvang, jeugdzorg,<br />
gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, basisonderwijs.<br />
Je kunt daarbij onderscheid maken tussen het werkveld Zorg en het<br />
werkveld Welzijn. In het werkveld Zorg krijg je te maken met zorgvragers<br />
die verzorgd worden omdat ze problemen met hun gezondheid hebben. Zij<br />
hebben verzorging nodig. In het werkveld Welzijn kom je ook deze<br />
zorgvragers tegen, maar dan begeleid je ze vaak bij activiteiten. Bij de<br />
sector Zorg horen verpleeg- en verzorgingshuiszorg, thuiszorg,<br />
ziekenhuiszorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Bij de<br />
sector Welzijn horen de maatschappelijke dienstverlening, welzijnswerk,<br />
kinderopvang, jeugdzorg en basisonderwijs.<br />
Doelgroepen<br />
Als helpende krijg je te maken met verschillende doelgroepen. Je kunt dan<br />
naar de levensfasen van de mens kijken:<br />
Je krijgt dan te maken met veel verschillende doelgroepen:<br />
• baby<br />
• schoolkind<br />
• puber<br />
• jong volwassene<br />
• volwassene<br />
• oudere.<br />
Je krijgt te maken met verschillende doelgroepen.<br />
Als helpende moet je de belangrijkste kenmerken van die levensfasen<br />
weten. Je moet weten om welke leeftijd het gaat. Je moet ook weten in<br />
welke situatie je met die doelgroepen te maken krijgt. Zo krijg je met<br />
kinderen tot 12 jaar te maken in de kinderopvang. En je krijgt met<br />
volwassenen te maken in de verpleeghuiszorg als er sprake is van een<br />
beperking of ziekte die hulp nodig maakt.<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 25
Beperkingen<br />
Als helpende krijg je te maken met verschillende beperkingen.<br />
Lichamelijke beperkingen<br />
Kinderen, volwassenen en vooral ouderen kunnen lichamelijke beperkingen<br />
hebben die aangeboren zijn of door een ongeluk of ziekte zijn ontstaan.<br />
Bijvoorbeeld spasticiteit of een dwarslaesie.<br />
Je kunt ook te maken krijgen met mensen die slechtziend en slechthorend<br />
zijn. Bij zorgvragers die slechtziend zijn, is het belangrijk dat alles op een<br />
vaste plaats staat. Bij slechthorend zijn is het belangrijk dat je duidelijk praat<br />
en geduldig bent.<br />
Verstandelijke beperking<br />
Er zijn vier soorten verstandelijke beperkingen:<br />
• lichte verstandelijke beperking<br />
• matige verstandelijke beperking<br />
• ernstige verstandelijke beperking<br />
• zeer ernstige verstandelijke beperking.<br />
Dit hangt samen met het IQ.<br />
Ongeveer de helft van de mensen met een verstandelijke beperking heeft<br />
een lichte verstandelijke beperking. Deze mensen kunnen vaak leren lezen<br />
en schrijven. Ze kunnen met geld omgaan en redelijk voor zichzelf zorgen.<br />
Vaak komen ze in een sociale werkplaats terecht of in een dagcentrum<br />
voor volwassenen. Mensen met een lichte verstandelijke beperking kunnen<br />
zelfstandig gaan wonen of samen met anderen. Ze krijgen dan vaak<br />
begeleiding, bijvoorbeeld bij het doen van hun administratie of als ze naar<br />
de dokter gaan.<br />
Ongeveer één op de vier mensen met een verstandelijke beperking heeft<br />
een matige verstandelijke beperking. Deze mensen hebben meer<br />
begeleiding nodig bij wonen, werken en vrije tijd. Enkele belangrijke dingen<br />
kunnen ze wel zelf. Ze kunnen bijvoorbeeld zelf eten en drinken, zichzelf<br />
aankleden en voor zichzelf opkomen. Maar ze kunnen vaak niet zelf het<br />
eten klaarmaken.<br />
Mensen met een ernstige en zeer ernstige verstandelijke beperking hebben<br />
zorg nodig bij vrijwel alles wat ze doen. Veel van deze mensen hebben ook<br />
lichamelijke problemen: ze zien of horen niet goed, ze lopen moeilijk of<br />
hebben epilepsie (toevallen). Dat noem je meervoudig gehandicapt.<br />
Mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking kunnen meestal<br />
niet praten. Ze lopen heel moeilijk en zitten daarom in een rolstoel of<br />
liggen op bed. Het is moeilijk om contact met ze te krijgen. Ze hebben<br />
overal hulp bij nodig: bij eten en drinken en bij aan- en uitkleden.<br />
Als je met mensen met een verstandelijke beperking werkt, is het belangrijk<br />
dat je aansluit bij hun niveau, bijvoorbeeld als je een activiteit gaat doen. Bij<br />
een te moeilijke activiteit raken deze mensen snel in paniek. Maar een te<br />
makkelijke activiteit leidt tot verveling.<br />
Verder kun je te maken krijgen met mensen met een psychiatrische ziekte.<br />
26<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Ziektebeelden<br />
Tijdens je werk als helpende krijg je te maken met allerlei ziektebeelden. Jij<br />
mag geen medicijnen toedienen of wonden verzorgen, maar het is wel<br />
goed om van de meest voorkomende ziektebeelden iets af te weten. Zo<br />
kun je ziekteverschijnselen herkennen en weet je hoe je ermee om moet<br />
gaan. Dat zul je vooral tijdens de BPV gaan leren.<br />
Als helpende krijg je te maken met veel verschillende ziektebeelden. Dat<br />
verschilt per werkveld en per doelgroep. De meest voorkomende<br />
ziektebeelden die je tegenkomt zijn:<br />
Kinderziektes<br />
Door inenting komen kinderziektes niet veel meer voor. Hieronder zie je de<br />
meest voorkomende kinderziektes, met de symptomen en het moment van<br />
inenting.<br />
1 Kinderziektes 2 Symptomen 3 Inenting<br />
Bof Virusinfectie met opgezwollen<br />
speekselklieren.<br />
Mazelen<br />
Virusinfectie: eerst voelt het<br />
kind zich niet lekker, dan<br />
daling van koorts en daarna<br />
weer koorts met vlekjes, eerst<br />
achter de oren en dan ook op<br />
nek, borst en rug.<br />
Rodehond Acute besmettelijke<br />
virusziekte, vaak zonder<br />
opvallende verschijnselen.<br />
Waterpokken Virusziekte, eerst lichte koorts<br />
en rode huiduitslag, daarna<br />
kleine, met vocht gevulde<br />
blaasjes (de waterpokken) op<br />
romp en later ook op<br />
ledematen. Daarna gaan de<br />
blaasjes open en ontstaan er<br />
korstjes, de kinderen zien eruit<br />
als krentenbollen.<br />
Kinkhoest<br />
Infectie van de luchtwegen<br />
met zeer kenmerkende<br />
hoestbuien van 10-30 keer<br />
achter elkaar. Een hoestbui<br />
eindigt met een luid hoorbare<br />
inademing.<br />
14 maanden: BMR-1<br />
9 jaar: BMR-2<br />
14 maanden: BMR-1<br />
9 jaar: BMR-2<br />
14 maanden: BMR-1<br />
9 jaar: BMR-2<br />
Geen inenting<br />
2 maanden: DKTP-1<br />
3 maanden: DKTP-2<br />
4 maanden: DKTP-3<br />
11 maanden: DKTP-4<br />
4 jaar: DKTP-5<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 27
Een oproepkaart voor inenting.<br />
Voor alle kinderziektes geldt:<br />
Besmetting vindt plaats door hoesten en niezen (behalve bij waterpokken).<br />
Een goede hoesthygiëne is heel belangrijk. Laat een kind papieren<br />
zakdoekjes gebruiken en laat het die weggooien. Laat het na het hoesten<br />
of niezen zijn handen wassen. Verder is het belangrijk dat een kind met<br />
koorts veel drinkt.<br />
Bij kinderen kan verder hersenvliesontsteking heel gevaarlijk zijn.<br />
Verschijnselen zijn hoge koorts, hoofdpijn en stijfheid van de nek. Een kind<br />
met hersenvliesontsteking moet snel naar het ziekenhuis.<br />
Infectieziekten<br />
Verkoudheid en griep zijn allebei infectieziekten. Ze hoeven in principe niet<br />
te worden behandeld en gaan vanzelf weer over. Bij koorts is het belangrijk<br />
om veel te drinken. Het is belangrijk om besmetting zo veel mogelijk te<br />
voorkomen. Infectieziekten kunnen ook bij kinderen voorkomen.<br />
Maag- en darmaandoeningen<br />
Voedselvergiftiging: wordt veroorzaakt door schimmels en bacteriën in<br />
voedsel. Verschijnselen zijn misselijkheid, diarree, overgeven en koorts. Als<br />
de klachten na twee dagen niet over zijn, is het beter om naar de huisarts<br />
te gaan. Vooral kinderen en ouderen drogen snel uit bij diarree en<br />
overgeven. Veel drinken is erg belangrijk. Je kunt voedselvergiftiging<br />
voorkomen door het eten door en door te verhitten en hygiënisch te<br />
werken.<br />
Obstipatie: verstopping van de darmen. Iemand met obstipatie moet veel<br />
voedingsvezels eten en veel drinken. Ook voldoende bewegen is erg<br />
belangrijk. Ook bij kinderen is het belangrijk om te letten op maag- en<br />
darmaandoeningen.<br />
Aandoeningen van de luchtwegen<br />
Astma: de luchtwegen worden snel geprikkeld door allerlei stoffen,<br />
waardoor benauwdheid ontstaat. Het is belangrijk dat er zo min mogelijk<br />
huisstofmijt in de woning is. Dit kan bijvoorbeeld door gladde vloeren en<br />
28<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
meubels en aangepast beddengoed. Vaak stofzuigen en stoffen is ook erg<br />
belangrijk. Astma kan ook bij kinderen voorkomen.<br />
COPD: dit is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en<br />
longemfyseem. De zorgvrager heeft moeite met ademhalen. De<br />
belangrijkste oorzaak is roken. Door te bewegen kan de conditie worden<br />
verbeterd.<br />
Aandoeningen van het bewegingsapparaat<br />
Reuma: reuma is een ziekte die niet alleen op oudere leeftijd voorkomt,<br />
zoals veel mensen denken. Ook jongere mensen kunnen reuma hebben. Er<br />
zijn verschillende soorten reuma. Mensen met reuma hebben last van pijn<br />
en stijfheid in de gewrichten en spieren. Vaak zijn ze erg moe. Deze<br />
mensen hebben moeite met bewegen. Zij kunnen daardoor beperkt raken<br />
in het dagelijks leven. Reuma is niet te genezen.<br />
Spierziektes: er zijn veel verschillende spierziektes. Vaak ontstaan ze al op<br />
jonge leeftijd. Spierziektes tasten de spieren aan waardoor iemand steeds<br />
meer moeite krijgt met zijn motoriek. Sommige spierziektes zijn dodelijk<br />
omdat ze ook het hart en de ademhalingsspieren aantasten.<br />
Osteoporose: dit is ontkalking van de botten. Het komt vooral voor bij<br />
vrouwen na de overgang. Het wordt behandeld met medicijnen en is vaak<br />
pijnlijk. Voldoende melkproducten gebruiken, is erg belangrijk.<br />
Artrose: dit is slijtage van de gewrichten. Het is vaak pijnlijk. In beweging<br />
blijven is erg belangrijk. Dit komt vooral bij ouderen voor.<br />
Aandoeningen van het zenuwstelsel<br />
Multiple sclerose (MS): een ziekte van het zenuwstelsel waarbij spieren<br />
langzamerhand verlamd raken. De ziekte kan heel verschillende klachten<br />
geven. Bijvoorbeeld oogklachten, pijn en maag-darmproblemen.<br />
De ziekte kan heel wisselend verlopen. Er zijn periodes van verbetering en<br />
van verslechtering. In de loop van de jaren gaat iemand wel achteruit. MS is<br />
niet te genezen.<br />
Ziekte van Parkinson: de ziekte van Parkinson begint meestal op oudere<br />
leeftijd. De oorzaak is een afsterving van zenuwcellen. De ziekte uit zich<br />
vooral in een steeds slechter wordende motoriek. Mensen worden hierdoor<br />
ernstig in hun dagelijks leven beperkt. De bekendste verschijnselen zijn<br />
beven, spierstijfheid, traagheid in bewegen, een starre gezichtsuitdrukking<br />
en voorovergebogen lopen met schuifelende pasjes. De ziekte van<br />
Parkinson is niet te genezen.<br />
Beroerte: een TIA is een tijdelijke verstopping van een bloedvat in de<br />
hersenen. Er ontstaan uitvalsverschijnselen die vanzelf weer overgaan. Een<br />
TIA kan een voorbode zijn van een beroerte of CVA.<br />
Men spreekt van een beroerte als de bloedvoorziening naar de hersenen<br />
onderbroken wordt. Een beroerte kan ontstaan door een herseninfarct of<br />
door een hersenbloeding. Bij een hersenbloeding knapt of scheurt een<br />
zwakke plek in een bloedvat in de hersenen. Bij een herseninfarct raakt een<br />
bloedvat verstopt. Door een beroerte raken de hersenen beschadigd. CVA<br />
is de medische term. Elk jaar krijgen in Nederland 30.000 mensen een<br />
beroerte.<br />
Dementie: bij dementie zie je vaak de volgende verschijnselen:<br />
• vergeten van dingen die net gebeurd zijn, later ook vergeten van dingen<br />
van vroeger<br />
• moeite met oriënteren in tijd en ruimte, de weg kwijtraken<br />
• geen plannen kunnen maken<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 29
• bepaalde handelingen niet meer kunnen uitvoeren, zoals aankleden of<br />
wassen<br />
• problemen met taal en rekenen<br />
• gedragsstoornissen zoals onrustig zijn, achterdochtig of agressief zijn.<br />
30<br />
Hulp bij het aankleden.<br />
De klachten worden steeds erger waardoor iemand vaak in een<br />
woonzorgcentrum of verpleeghuis moet worden opgenomen.<br />
De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. Dit<br />
begint meestal met storingen in het kortetermijngeheugen. Iemand weet<br />
niet meer wat hij die dag heeft gedaan of wat hij heeft gegeten. Er<br />
ontstaan steeds meer problemen met allerlei dagelijkse handelingen.<br />
Epilepsie: regelmatig terugkerende aanvallen met stuiptrekkingen. Na een<br />
aanval kun je de zorgvrager in de stabiele zijligging leggen. Als de aanval<br />
langer duurt, moet je iemand inschakelen die medicijnen mag toedienen.<br />
Spasticiteit: samentrekken van bepaalde spieren met spierstijfheid en<br />
krampen. Behandeling: medicijnen en fysiotherapie.<br />
Hart- en vaatziekten<br />
Hartinfarct: bij een hartinfarct wordt een bloedvat dat naar het hart gaat<br />
helemaal afgesloten. Verschijnselen: benauwdheid, pijn op de borst, pijn in<br />
de linkerarm. De gevolgen zijn afhankelijk van de grootte van het infarct.<br />
De belangrijkste oorzaken zijn hoge bloeddruk, roken, te hoog<br />
cholesterolgehalte, diabetes en overgewicht. Soms is een operatie nodig.<br />
Hoge bloeddruk: een hoge bloeddruk kan heel gevaarlijk zijn. Het risico<br />
op een beroerte of hartinfarct wordt groter. Mensen met een hoge<br />
bloeddruk krijgen medicijnen. Daarnaast is het belangrijk om een<br />
natriumarm dieet te volgen en voldoende te bewegen.<br />
Diabetes<br />
Bij diabetes is het opnemen van glucose uit de voeding in het bloed<br />
verstoord. Er zijn twee typen diabetes. Type I krijg je al als kind. Je moet<br />
dan insuline spuiten. Type II krijg je op oudere leeftijd. Maar door<br />
overgewicht krijgen ook jongere mensen en zelfs kinderen deze ziekte. Je<br />
krijgt dan medicijnen. Overgewicht is een belangrijke oorzaak van type II.<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Iemand met diabetes type II die te dik is, moet afvallen. Zorgvragers met<br />
diabetes moeten de Schijf van Vijf volgen. Mensen die insuline spuiten,<br />
meten zelf regelmatig hun bloedsuiker. Afhankelijk van de uitslag kunnen<br />
ze meer of minder insuline spuiten. Veel mensen kennen deze ziekte onder<br />
de naam suikerziekte.<br />
Huidaandoeningen<br />
Decubitus: bij decubitus ontstaan er wonden die worden veroorzaakt door<br />
doorliggen. Ze worden verzorgd door een verzorgende/verplegende. Het<br />
kan worden voorkomen door vaak van houding te wisselen. Er zijn ook<br />
speciale antidecubitus matrassen. Verder is het belangrijk om veel te<br />
drinken.<br />
Eczeem: huiduitslag. Komt veel voor bij kinderen die een allergie hebben.<br />
Ten slotte kun je nog te maken krijgen met kanker. Er wordt veel<br />
onderzoek naar kanker gedaan. Kanker is daarom steeds beter te<br />
behandelen. Veel mensen met kanker genezen. Maar helaas overlijden er<br />
ook nog steeds mensen aan kanker.<br />
STARR<br />
De STARR-methode is een methode die je vooral gebruikt om te reflecteren<br />
op jezelf. Je evalueert en op basis daarvan stel je verbeterpunten op. Je kijkt<br />
hoe het gegaan is. Wat heb ik goed gedaan, wat kon beter? Je kijkt hoe je<br />
er in de toekomst voor kunt zorgen dat het beter gaat.<br />
Er zijn vijf onderdelen:<br />
• Situatie<br />
• Taak<br />
• Actie<br />
• Resultaat<br />
• Reflectie.<br />
Bij elk onderdeel stel je jezelf vragen om in beeld te krijgen hoe het gegaan<br />
is. Bij het laatste onderdeel reflecteer je op jezelf. Je bepaalt op basis van<br />
alle gegevens hoe het gegaan is en wat je een volgende keer beter kunt<br />
doen. Ook geef je aan hoe je die verbeterpunten gaat realiseren.<br />
Voorbeelden van vragen die je kunt stellen:<br />
Situatie<br />
• Wat was de situatie?<br />
• Wat gebeurde er?<br />
• Wat was de aanleiding?<br />
• Wie was erbij betrokken?<br />
• Waar speelde het zich af?<br />
• Wanneer was het?<br />
Taak<br />
• Wat was je taak?<br />
• Wat wilde je bereiken?<br />
• Wat werd van je verwacht?<br />
• Wat verwachtte je van jezelf in deze situatie?<br />
• Wat vond je dat er moest gebeuren?<br />
Actie<br />
• Wat deed je?<br />
• Hoe pakte je het aan?<br />
• Hoe werd op jou gereageerd?<br />
© Uitgeverij Edu’Actief b.v. 31
• Wat deed men volgens jou?<br />
• Wat deed jij toen?<br />
Resultaat<br />
• Wat kwam eruit?<br />
• Hoe liep het af?<br />
• Hoe reageerden de anderen op het resultaat?<br />
Reflectie<br />
• Hoe vond je dat je het deed?<br />
• Was je tevreden met de resultaten?<br />
• Wat is de essentie van wat je hebt geleerd?<br />
• Wat zou je de volgende keer anders doen?<br />
• Kun je met wat je hiervan hebt geleerd ook iets in andere situaties?<br />
32<br />
<strong>Introductie</strong> Helpende Zorg & Welzijn
Change language