Kies of bouw een winterklare mountainbike - Fiets

Kies of bouw een winterklare mountainbike
Modderbestendig
De wintertoertochten staan voor de deur. Slecht
weer en modder zijn onvermijdelijk, tenzij we
Maurits’ advies opvolgen en de hele winter binnen
blijven. Je mountainbike heeft flink te
lijden onder de omstandigheden. Door de
modder heb je snel last van slecht
functionerende onderdelen. Om dat te voorkomen,
kun je een speciale fiets opbouwen, je huidige bike
aanpassen of een wintervaste aankoop doen.
Tekst: Lars van der Wansem/ Foto’s: Lodewijk Duijvesteijn

t
n
e
n,
e
Monteer eventueel een beschermhoes om je demper
Voorkomen is beter dan genezen, om maar
eens een cliché aan te halen. Voor een winterse
mountainbiketocht gaat het echter zeker op.
Als de omstandigheden slecht zijn, dan worden
jij en je fiets sowieso vies. Maar met een
aantal ingrepen hoeft de bagger je lol niet te
verpesten. Met de juiste keuzes blijven schakel-
en remonderdelen goed werken. En sta je
op het punt een nieuwe mountainbike aan te
schaffen, denk dan nog eens goed na waarvoor
je hem gaat gebruiken. Zijn de wintertoertochten
in Nederland je hoofddoel, dan bespaar je
jezelf een hoop problemen en op den duur
zelfs veel geld met de juiste fiets. Als je net een
nieuwe mountainbike hebt gekocht, dan kun je
met een aantal eenvoudige ingrepen maken
dat modder je niet deert. Of je bouwt je fiets
helemaal op voor een specifiek inzetgebied.
Wij ‘kopen’ een ‘Rohloff-fiets’, de Bergwerk
Mercury Rohloff, passen een Nishiki aan met
behulp van dealer Lohman in Amsterdam. En
maken van een oude Cannondale F700
(CAAD2) weer een nieuwe, speciaal voor de
Zuid-Hollandse vossenjachten.
Aanpassen
Bij Nishiki-dealer Lohman in Amsterdam helpt
Wouter in de werkplaats de Nishiki FS XTR
winterklaar te maken, zonder de hele fiets om
te bouwen. Een volgeveerde fiets als de Nishiki
is door de uitgebreidere constructie van de
achtervering gevoeliger voor vervuiling dan
een hardtail. Maar je profiteert wel van de
voordelen van achtervering.
Een eerste aanrader is de montage van spatborden.
Ze houden niet zozeer je fiets schoon
en droog, maar wel jezelf. De SKS Shockblade
en de X-Blade zien er bovendien ook nog eens
‘vet’ uit.
Je demper en eventueel je vorkpoten kun je
vuilvrij houden met een stel Lizard Skins.
Wouter is er niet weg van, omdat er toch vuil
onder komt. Reinig dus na een tocht ook onder
de neopreen beschermers. Om een geïnte-
[linksboven] Wouter van de firma Lohman geeft tips
om de Nishiki aan te passen
[boven] Smeer dik vet op je balhoofdbuis tegen
indringend vuil
greerd balhoofd past een Lizard Skin niet
(goed), maar daar heeft Wouter een even simpele
als briljante truc voor: smeer de balhoofdbuis
dik in met lagervet. Tijdens het rijden zal
dit langzaam door het onderste lager heen
naar buiten zakken en zo vuil buiten houden.
Herhaal dit eventueel een paar keer per winter.
Wouter raadt ook aan de zadelpen extra goed
in te vetten tegen indringend vocht.
Hoewel de Continental Vapor/Explorer-banden
van onze Nishiki goed presteren, vervangen we
ze toch voor de Tioga Blue Dragon. Betere
allrounders kun je namelijk nauwelijks krijgen.
Is het heel erg modderig, dan leveren diverse
merken specifieke modderbanden, maar die
presteren vaak minder goed op harde ondergrond.
Overigens helpt het ook om in de modder
met iets minder druk in je banden te rijden.
Je hebt meer grip en modder lost makkelijker
van de band.
Heb je geen doorgetrokken buitenkabels op je
fiets, monteer dan een afgedicht setje van bijvoorbeeld
SRAM, Avid, Goretex of Nokon. Het
garandeert je een winter lang soepele kabels en
meestal haal je zelfs nog een tweede winter.
Rijden met de Nishiki FS
De Nishiki FS is een lange fiets. Daarbij is de
voorkant relatief hoog door een lange voorvork
en gebogen stuur. Na wat gewenning kun je er
goed gebruik van maken: door de lange zit kun
je sportief snelheid maken en door het hoge,
brede stuur heb je veel controle. De FS stuurt
gemoedelijk, maar wel scherp. Ondanks de
sportieve zithouding is de Nishiki zeer geschikt
voor lange tochten. Met de Manitou Q-achterdemper
blijft de vering comfortabel. Zonder de
09 - 2004 FIETS 15

veerkwaliteiten aan te tasten kun je hem niet
zo instellen dat hij niet meer deint. In het terrein
heb je daar geen last van en door de
lockout kun je de achtervering helemaal blokkeren
op vlakke ondergrond. De achterkant
heeft drie instellingen, met als enige verschil
minder of meer veerweg. In veerkarakteristiek
verandert er niets tussen 85, 105 en 125 millimeter
veerweg. De Manitou Black Comp-voorvork
is net als de achterkant afgesteld op comfort.
In het terrein pakt hij voorbeeldig alle hobbels
en kuilen. Bij stevig doorrijden gaat de
vork echter minder goed om met grotere obstakels.
De overige onderdelen werken zeer goed. De
Shimano XTR Dual Control-schakelaars werken
onder alle omstandigheden prima. Alleen
de Deore XT-V-brakes vallen een beetje uit de
toon, al werken ze bij niet al te modderige
Nederlandse omstandigheden prima.
Gezien de prijs ( 2229,-) krijg je heel veel fiets
voor je geld. En zeker als je in de markt bent
voor een comfortabele - want soepel geveerde
- toerder met een sportieve zit, dan kun je nauwelijks
beter kiezen. De zithouding kun je altijd
nog aanpassen met een kortere stuurpen.
Opbouwen
Heb je een specifiek doel voor je mountainbike,
een strandrace bijvoorbeeld, dan kun je hem
daar helemaal op aanpassen. Vossenjachten
zijn ook zo’n specifiek doel, een speelse wedstrijdvorm
in Zuid-Holland, waarbij je al pijlen
volgend als eerste het eindpunt moet zien te
bereiken. Tochten gaan dikwijls dwars door
weilanden, over sloten (springen of omrijden!),
over ‘vuilnisbelt-parcoursen’ als die van
Bergschenhoek en Zoetermeer, door de polder
en over asfalt. De Cannondale F700 uit 1996 is
daar de afgelopen jaren voor ingezet, maar de
onderdelen en de lak zijn inmiddels aan hun
einde. Hoog tijd voor een grondige opknapbeurt
van het frame en voor de montage van
nieuwe onderdelen aangepast voor vossenjachten.
Cannondale heeft in zijn Europese fabriek in
Oldenzaal een eigen spuitcabine waar
Cannondales kunnen worden overgespoten.
De kleurkeuze is beperkt tot de kleuren van de
afgelopen twee jaar en de service geldt alleen
voor Cannondale-fietsen. Vraag je dealer naar
de mogelijkheden en prijzen voor jouw frame.
Voor we de F700 lieten stralen en overspuiten
hebben we eerst de kabelnokjes op de bovenbuis
uitgevijld, zodat er een hydraulische leiding
doorheen kan. De vulbus in het balhoofd
hebben we vervangen door een balhoofd dat de
brede Cannondale-passing reduceert naar 1 1/8
inch. We hadden ook de lagers van het BBBbalhoofd
kunnen vervangen en de vulbus kunnen
hergebruiken, maar onze nieuwe constructie
is lichter en mooier. We kozen namelijk
ook voor een nieuwe, lichtere aluminium
voorvork zonder vering. De firma Santos kan
16 FIETS 09 - 2004
Nishiki FS XTR
Moddervaste pedalen: Crank Brothers (Look), Time en de
Shimano 2004-serie
MEER TIPS
Naast aanpassingen heeft Wouter nog een
aantal algemene tips:
Breng je mountainbike voor de winter weg en
laat je dealer de afdichtingen van je vork nakijken.
Drup wat olie in iedere spaaknippel, zo zijn
je wielen na de winter ook nog te richten.
Maak je ketting na iedere rit in de modder
schoon, het beste met een speciale kettingreiniger
met de juiste vloeistof. Wrijf hem goed
droog en smeer hem direct dik in met dikke kettingolie
op teflonbasis. Veeg vlak voor de volgende
rit de overtollige olie van de ketting.
Reinig je fiets niet met een hogedrukspuit,
maar gewoon met sop en een borstel. Laat de
fiets daarna goed drogen; vooral je achterwiel.
Zet dit desnoods bij de verwarming in de woonkamer,
zo verdwijnt al het water en bestaat
geen kans op bevriezen van de cassettebody.
Haal de zadelpen uit je frame om dit aan de
binnenkant te laten drogen, dan loopt er geen
water in de trapas.
Neem op langere tochten extra remblokjes
mee. Zorg in het geval van schijfremmen dat de
blokjes al ingeremd zijn, anders kunnen ze binnen
een uur weer versleten zijn.
Veel dure onderdelen
op de betaalbare
Nishiki
Model
Prijs
Frame
Demper
Vork
Schakelaars
Derailleurs
Crank
Cassette
Remmen
Naven
Velgen
Banden
Gewicht
Info
485
435
600
345
72,1
1123
o
95
69,8 o
40
80
Nishiki FS XTR
2229,-
Aluminium
Manitou Q-RL
Manitou Black Comp
Shimano XTR Dual Control
v. Deore XT a. XTR
Truvativ Firex 22-32-44
Shimano Deore 11-32
Shimano Deore XT V-brake
Shimano Deore XT
Linus 21
Continental Vapor/Explorer
13,2 kg
Bike Concepts (NL)
0487-572869

[boven] Cannondale F700
‘versleten’
Cannondale F700 ‘nieuw’. Zo kan hij er weer een aantal jaar flink tegenaan
V-brakes, een vulbus en
vooral ‘bobbelende’ lak
Het 2x9-crankstel van Stronglight voldoet voor de vossenjacht
[links] Een goede derailleur en ketting en een eenvoudige BBBcassette
zijn de juiste keuze in de winter
deze leveren in versies met cantilevernokken of
met schijfremopname. De hoogte van de
Santos-vork is aangepast op de inbouwhoogte
van een geveerde voorvork. We hebben voor
een vaste vork gekozen omdat je voor korte intensieve
tochten op het vlakke, zoals vossenjachten,
geen vering nodig hebt. Zo kom je ook
nooit met een lekke vork te staan en je hebt
minder onderhoud.
Blijven werken
De V-brakes vervangen we door de nieuwste
Magura HS33 hydraulische velgrem (zie pagina
64). In de modder blijven deze altijd werken,
waar V-brakes het nogal eens laten afweten. De
SRAM 9.0SL-draaischakelaars en achterderailleur
vervangen we door de nieuwste X-9-onderdelen.
Ook als je fiets volledig onder de modder
zit, kun je de trigger-shifter nog bedienen, waar
je handen bij een draaischakelaar wel eens
doorschieten. Omdat de kabels bij de
Cannondale onderdoor lopen, trekken we de
buitenkabel niet volledig door. Onderdoor worden
de kabels weliswaar vies, maar ze blijven
wel werken. Bij de kabels bovenlangs loopt vuil
langzaam de kabels in, tenzij ze volledig doorgetrokken
zijn. De voorderailleur is een Shimano
Deore XT, waarvoor de Japanners eventueel een
rubber afdekkapje kunnen leveren (ook verkrijgbaar
van Lizard Skin).
Het crankstel is een Stronglight Oxale Two 2X9.
Het bezit slechts twee bladen, maar de 44x29tands-combinatie
is door getrainde rijders overal
te gebruiken, zeker in combinatie met een 11-
34-cassette. Het voordeel van twee bladen is dat
er minder modder rond de trapas blijft hangen.
Een andere en goedkopere optie voor deze
Cannondale voor de vossenjachten zou een
heel goedkoop crankstel zijn met stalen bladen
en daar het kleinste blad van verwijderen. De
stalen bladen gaan ook nog eens veel langer
mee.
De Mavic Crossmax XL-wielen lijken enigszins
decadent voor een mountainbike die toch alleen
maar door de modder wordt gehaald. Er zijn
echter twee goede redenen toch te kiezen voor
duurdere wielen. Ten eerste zijn de Crossmax
XL-wielen makkelijk schoon te maken doordat
ze minder spaken hebben en je dus makkelijker
bij de naaf kunt. Ten tweede: de velgen zijn
voorzien van een ceramische laag. Ook bij
slecht weer is optimale remkracht zo gegarandeerd
en de levensduur ten opzichte van gewone
velgen verdubbeld.
Kopen
De makkelijkste optie voor een probleemloze
fiets is er eentje kant en klaar te kopen. Onze
voorkeur gaat daarbij uit naar een fiets met een
Rohloff-versnellingsnaaf. Het enige lastige is
een mountainbike met zo’n naaf zien te vinden.
Gelukkig komen deze in hoog tempo meer en
meer beschikbaar. Rotor en Nicolai leveren aangepaste
frames en Santos biedt de Rohloff als
09 - 2004 FIETS 17

optie aan. Natuurlijk kun je de naaf ook los kopen
en in een frame naar keuze inbouwen.
Maar net als bij de Santos moet je dan teruggrijpen
op een weerstandverhogende kettingspanner.
Maar nog altijd is deze optie in de
bagger veel beter dan een cassette met derailleur
helemaal vol met modder.
Bergwerk levert met de Mercury Rohloff een
los frame opgebouwd rond de Duitse versnellingsnaaf
met veertien versnellingen. De ketting
wordt gespannen door beide achterpatten
naar achter te schuiven. De ketting ligt nu
strak om beide tandwielen en kan er niet aflopen.
Het geheel levert een bijna kale achterkant
op waar je even aan moet wennen.
Bergwerk kiest voor Magura Louise-schijfremmen
bij een eerste serie frames die ze compleet
opgebouwd leverden. Voor Nederland
kun je net zo goed de HS33 hydraulische velgrem
monteren. Inmiddels zit het met de betrouwbaarheid
van schijfremmen ook wel
goed, mits je de regels volgt. Zo is slijtage van
18 FIETS 09 - 2004
Bergwerk Mercury Rohloff
Het ziet er een beetje kaal uit...
De Magura Asgard is een goede keuze, niet alleen in de
winter
Model
Prijs
Frame
Demper
Vork
Schakelaars
Derailleurs
Crank
Cassette
Remmen
Naven
Velgen
Banden
Gewicht
Info
470
425
580
303
72,7
1070
o
70,5 o
40
Bergwerk Mercury Rohloff
1090,- (frame)
aluminium
nvt
Magura Asgard
Rohloff-draaigreep
Rohloff 14-sp. naaf
Tune Bigfoot 44
nvt
Magura Louise
v. Acros
Acros Disc-O-Fever
Schwalbe Little Albert 2.1
11,9 kg
Benelux Bikes,
(NL) 0591-623450
de blokjes, ook in de modder, zeer beperkt als
je de blokjes goed hebt ingeremd. Piepen kun je
grotendeels tegengaan door een ander compound
(materiaalsamenstelling van het remblokje)
te kiezen.
De gemonteerde Magura Asgard-voorvork kan
heel wat modder hebben. Met de 8 centimeter
veerweg stuurt de Mercury op het nerveuze af.
Een voorvork met 2 centimeter meer veerweg
zou de fiets net rustig genoeg maken. De bovenbuis
is niet al te lang. Zo kun je de Bergwerk
met een korte stuurpen tot een ideale toermountainbike
te maken. Door montage van
een langere stuurpen maak je de zithouding
een stuk sportiever. Een geometrie met veel
mogelijkheden dus.
De Rohloff-naaf zorgt wel voor een hoger gewicht.
Ondanks de lichtgewicht Tune-onderdelen
komt het totaalgewicht op 11,9 kilogram.
Met een Shimano Deore XT-groep win je makkelijk
een goede 400 gram. Maar denk dan eens
terug aan de modder van afgelopen winter:
hing er drie of vier kilogram aan je fiets?En belangrijker:
schakelden de onderdelen nog wel
soepel? Daarom dus Rohloff. In eerste instantie
moet je wel 900,- schokken, maar na twee
keer een cassette, ketting en tandwielen te
hebben vervangen, sta je weer gelijk!
INFO
SKS via Cyclia, (NL) 020-6692936; Lizard Skin
via Peza Trading, (NL) 045-5719931; Tioga via
Van Buuren, (NL) 020-6236563; Magura via NZ
Parts, (NL) 010-2340468, Transmission, (B)
010-244646; Stronglight via M-Ports,
(NL) 072-5280075; Rohloff via Vertex, (NL)
0252-340611.
95
78