Lees het verslag van de verkenningsreis

Venezuela
Reisverslag
februari 2006
Onze onverzadigbare honger naar natuurexploraties dreef ons al jaren geleden van zwart Afrika naar Centraal en Zuid Amerika.
Costa Rica, Peru, Ecuador en de Galápagos-eilanden, Chili, Antarctica en delen van Argentinië en Brazilië bekoorden ons reeds
voorheen met hun landschappelijke verscheidenheid en rijke fauna en fl ora.
Twee waterrijke gebieden, namelijk de Ibera-moerassen in Argentinië en de Pantanal in Brazilië maakten me daarbij als vogelliefhebber
uiterst enthousiast en stimuleerden me dat derde waterrijke gebied dat Zuid Amerika rijk is te bezoeken: de Llanos in Venezuela
waar de schitterende vuurrode scarlet ibissen bijna endemisch voorkomen. Enige voorbereiding op de verkenningsreis leerde ons
dat Venezuela echter veel meer te bieden heeft dan de grote draineringsvlakte aan de voet van de Andes en dat het misschien wel
landschappelijk het meest verscheiden land is van Zuid Amerika met een enorm potentieel voor ecotoerisme.
De cocos-stranden van Isla Margarita zijn toeristisch geëxploiteerd en bekend, maar er is veel meer: lagunes en nevelwouden van
de Cordillera de la Costa aan de Atlantische kust, het Andesgebergte met hoogvlakten en bergtoppen van rond de 5000 meter,
de Llanos-overstromingsvlakte die in het droge seizoen één grote pampa wordt waarop vee wordt gehouden, de Orinoco-delta,
het Guyanamassief met de Canaima Tafelbergen en Salto Angel, de hoogste waterval ter wereld, tropisch Amazonewoud en
koraaleilanden voor de kust in de Caraibische Zee. Op een toeristische vakbeurs in Berlijn ontmoetten we een Fransman met een
agentschap in Venezuela waarmee we in zee gingen voor de ontdekking van deze voor ons nieuwe bestemming.
Caracas
We beperkten ons in twee weken tot de Andes, Llanos, Canaimo, de Orinoco-delta en enkele
koloniale steden. Met drie medereizigers vertrekken we op woensdag 8 februari vanuit Paris
Charles de Gaulle voor de rechtstreekse vlucht met Air France naar Caracas. Goed negen
uur later landen we om 15u30 lokale tijd (vijf uur tijdsverschil) op de internationale luchthaven
Simon Bolivár, genaamd naar de in Venezuela geboren Zuidamerikaanse vrijheidsstrijder,
die op elk dorpsplein met een standbeeld als nationale volksheld wordt geëerd. De snelweg
die de luchthaven met de hoofdstad verbindt is gesloten vanwege een weggezakte brug en
het drukke verkeer wordt omgeleid via de Carretara Vieja, streng bewaakt door het leger
vanwege zijn reputatie voor overvallen. De vele krottenwijken die we passeren staan in fel
contrast met de skyline van wolkenkrabbers die het centrum van de metropool domineren.
Armoede en olierijkdom zijn naaste buren in Caracas en zorgen voor grote sociaal
economische problemen, illegale nederzettingen en criminaliteit. Het historische centrum
met enkele musea en het geboortehuis van Bolivár liggen in de zona roja, een buurt die voor
toeristen als gevaarlijk wordt bestempeld. We logeren in de veilige Altamira-wijk in Hotel
Continental*** en dineren in het nabijgelegen El Barquero-restaurant bekend voor zijn vlees-
en visspecialiteiten en naar verluidt één van de duurste van de hoofdstad. We beperken
ons tot een hoofdschotel en klinken op een voorspoedig reisverloop met Spaanse cava, wat
ons gemiddeld 30 USD kost. Vanuit het standpunt van een gemiddeld maandloon van 150
USD inderdaad duur, echter niet onmiddellijk voor een Europese toerist. Het plaatselijke
leven is eerder goedkoop en zeker het benzineverbruik. De Castrogezinde communistische
dictator Hugo Chavez heeft dan wel de corruptie en criminaliteit niet onder controle, maar

laat zijn landgenoten mee profi teren van de olierijkdom. Een liter benzine kost 100 Bolivár,
het equivalent van 4 Eurocent (of anderhalve Belgische frank). Het straatbeeld is dan ook
gevuld met benzineverslindende Amerikaanse oldsmobiles. Dat Caracas echt gevaarlijk is
ondervonden we de volgende ochtend als Ninoshka, een sympathieke medewerkster van
de lokale reisagent, alle rode verkeerslichten negeert tijdens de transfer naar de domestic
airport. Stoppen geeft potentiële overvallers immers de kans om je te beroven. Er gebeurt
ons niets en eens we Caracas achter ons laten, blijkt Venezuela nergens gevaarlijker te zijn
dan elders in de wereld. Tijdens deze rondreis hebben we nooit een onveilig gevoel gehad,
enkel maar genoten van het enorme toeristische potentieel.
Andes
Na een binnenlandse vlucht van een goed uur landen we om 08u45 in Merida, gelegen
op 1700 meter. De stad oogt vrij modern, herbergt een belangrijke universiteit en leeft
vooral van het toerisme vanwege zijn centrale ligging in het imposante Andesgebergte met
adembenemend mooie valleien. Trekpleisters zijn de besneeuwde toppen van het Sierra
Nevada Nationaal Park die je het beste kan bewonderen vanaf de hoogste en langste
kabelbaan ter wereld. In vier trajecten stijgen we over 12,5 kilometer in één uur naar
4.765 meter. We zien de vegetatie wisselen van droog bergwoud over vochtig nevelwoud
met Spaans mos en orchideeën naar ijzige paramo met alpiene fl ora, waaronder de voor
Venezuela bijzondere giant frailejones, verschillende soorten reuzenedelweissen. De
kabelbaan eindigt bij Pico Espejo met een fantastisch uitzicht op het dak van Venezuela
met de 5000 meter hoge besneeuwde Pico Bolivár, Venezuela’s hoogste bergtop, Pico La
Concha, Pico Bonpland en Pico Humboldt. De laatste twee Andesreuzen zijn genaamd
naar de natuurvorsers die tijdens hun expedities op het einde van de 17e eeuw reeds
onder de indruk kwamen van de pracht en veelzijdigheid van de Venezolaanse natuur.
Vanwege zuurstoftekort besluiten we om niet te lang in vervoering te blijven en dalen terug
af naar Merida voor een bezoek aan het historisch centrum rond de Plaza Bolivár met
de kathedraal, het paleis van de aartsbisschop, het gouverneurspaleis en verschillende
musea. We bezoeken ook de levendige overdekte Mercado Principal met tal van Andinoproducten,
groenten, tropisch fruit, een kunstgalerij en lokale ambachten.
’s Avonds dineren we in La Abadia, een knus restaurant ondergebracht in een voormalig
klooster op wandelafstand van ons voortreffelijk Hotel Mistafi ***.
Sierra de la Caluta
De volgende dag vertrekken we met Cruz Sanchez, een meertalige lokale gids die zelfs
een mondje Nederlands praat, het resultaat van een Hollandse ex echtgenote. We volgen
de Transandina naar de Sierra de la Caluta. Aanvankelijk dalen we naar het vruchtbare
dal van de Rio Chama waar op terrassen vooral aardappelen en look worden geteeld.
Met een primitief ossenspan worden akkers geploegd. We passeren Los Aleros, een
replica van een typisch Andesdorp uit de jaren twintig. In Mucuruba staat een opvallend
standbeeld van een Indiaanse jongen en zijn hond Nevado, die El Libertador Simon Bolivár
en zijn revolutionairen in 1813 veilig door de Andes loodsten op zijn bevrijdingstocht vanuit
Colombia naar Caracas. Nevado was afkomstig uit het iets verderop gelegen Mucuchies,
waar men vandaag nog steeds deze op een Sint Bernard lijkende hondensoort kweekt.
Cruz heeft ons voorbereid op een vrij primitief verblijf in de Pousada Aguita Azul in La Toma,
van waaruit we morgen met paarden een trektocht zullen maken in het Nationale Park in
de Sierra de la Caluta. We zouden hier twee nachten verblijven op 3500 meter hoogte. De
accommodatie met stapelbedden is echter wel héél rudimentair, waardoor ik besluit de
tweede nacht door te brengen in Castillo San Ignacio, een wat excentriek viersterrenhotel in
de vorm van een kasteel dat we enkele kilometer voor La Toma passeerden. De namiddag
vullen we in met een rustige wandeling om te acclimatiseren aan deze minder zuurstofrijke
hoogten. Onze hospita doet haar uiterste best om ons te behagen en serveert forel en
arepas, lokele broodpannenkoeken met verse smeerkaas, licht verteerbaar. We drinken
een fl es wijn van bosbessen, een andere Andesspecialiteit. ’s Nachts wordt het bar koud en
kunnen we een dik deken best gebruiken. Een plaatselijke boer komt ons ’s morgens met
paarden en muilezels afhalen voor een dagexcursie naar de Paramo de Piedras Blancas.
In een circuit van ongeveer 15 kilometer klimmen we naar 4.205 meter hoogte waarbij het
desolate berglandschap naarmate we stijgen steeds intenser wordt begroeid met reuzen
frailejones waarvan er in de Andes 45 soorten voorkomen. Exemplaren in boomvorm kunnen
tot drie meter hoog en 200 jaar oud worden. Bij Alto Muchuntuy picknicken we met zicht op
een betoverende vallei terwijl de paarden kunnen bekomen van hun bewonderenswaardige
inspanning boven 4000 meter. De afdaling loopt langsheen enkele fotogenieke bergmeren.
Om ons te strechen van zes uur paardrijden wandelen we de laatste drie kilometer te voet
terug naar onze bescheiden Pousada waar onze gastvrouw op ons wacht met een late
lunch of vroeg diner van kip, platanen, rijst en een salade van wortelen en rode biet. Dan
rijden we naar het gemelde kasteelhotel, uiteraard goed, maar ook de Pousada had toch
wel charme. Pas bij het verlaten vernemen we dat ze behoort tot een door de Europese
Gemeenschap gesteund project om toerisme in deze Andesregio te ontwikkelen. Een
goede alternatieve accommodatie in de buurt zou Estancia La Canada zijn.
Llanos
De volgende etappe brengt ons naar de Paseo Aguilar waarlangs El Libertador Bolivar trok
die ook zijn naam gaf aan de bergtop die het landschap hier domineert. Aan de voet ervan

liggen de meren Mucubaji en Negro waarlangs we een wandeling maken in een bos van
Caraibische dennen. Er groeien hier andere soorten frailejones, sommigen in bloei hoewel
de meeste soorten in oktober en november bloeien op het einde van het regenseizoen. In
de omgeving van een astrologisch observatorium houden we halt bij een condorproject.
Men wil deze reuzengieren herintroduceren in dit deel van de Andes. Als laat ontbijt nuttigen
we een pisca, een lokale Andessoep met aardappelen, ei en kaas. We beginnen dan de
afdaling naar de 4000 meter lager gelegen Llanosvlakte. In Santo Domingo inspecteren
we het gerenommeerde Los Frailes kloosterhotel en dat wordt goed bevonden voor een
volgende reis ter vervanging van het povere El Gaban waar wij later zullen overnachten.
Tijdens de afdaling naar Barinas passeren we nevelwoud waarin we een vergeefse poging
ondernemen om de Cock of the Rock, een bijzondere rode Andesvogel, te zien. Ook de
Andesbeer zou hier voorkomen. Tussen 2000 en 1500 meter wordt er koffi e geteeld in de
schaduw van Spathodea, bomen met oranjerode bloesems waarin oropendula’s hun lange
nesten weven. We lunchen in een lokale Parilla waar vlees wordt geroosterd afkomstig van
een hato, zoals een Venezolaanse veeboerderij wordt genoemd. Barinas is de hoofdstad
van de gelijknamige provincie en toegangspoort tot de Llanos, een eindeloze savanne die
zich uitstrkt van Colombia tot de Orinoco-delta. Van april tot oktober, het regenseizoen,
treden de talrijke rivieren die het gebied doorkruisen buiten hun oevers en verandert de
savanne in één groot moeras, een eldorado voor talrijke vogelsoorten die zich in het
droge seizoen concentreren bij de overgebleven waterplassen. We logeren in El Gaban,
geaffi cheerd als Centro Turistico, met eenvoudige kamers en een vuil zwembad die naam
echter niet waardig. Het goede restaurant en enkele fl essen wijn verzachten de pijn.
Nog voor zonsopgang worden we gewekt met een recital van ontwakende vogels. Bij een
omheinde vijver zien we herten, pecaris en capybaras, ’s werelds grootste knaagdier. We
zullen ze later allemaal in het wild zien. Cruz heeft voor vanochtend een boottocht geregeld
op de Rio Apure vanuit San Vincente. Onderweg stoppen we voor onze eerste scarlet
ibissen, de inleiding op een ornithologische hoogdag. De gereserveerde bootsman komt
niet opdagen en uiteindelijk boeken we ter plaatse ene Gandi Galindiz, een enthousiaste
macho en dat zullen we ons niet beklagen. Stroomopwaarts van de brede Apure vaart hij
een rechtse zijrivier op en begint het vogelfestijn met o.a. yellow billed terns, schaarbekken,
luidruchtige stinkvogels (huatzin), sunbittern en vier soorten gieren waaronder een tiental
koningsgieren roestend op een zandbank. Na twee uur legt hij aan bij een lokale familie en
op het boerenerf zien we blue headed en yellow crowned parrot, orange chinned parakeet,
spectacled owl en de troupial, Venezuela’s nationale vogel. Later bleek deze boottocht
niet voorzien te zijn in het programma, maar we zullen hem zeker onthouden voor de
toekomstige reizen die we nu reeds zeker zullen organiseren… en dan hebben we Llanos
nog niet echt betreden. Dat zullen we exploreren vanuit Hato Frio, een biologisch station
geïnstalleerd op een 60.000 ha grote veeboerderij met een bescheiden hotel voor toeristen
dat het wetenschappelijk onderzoek moet fi nancieren. We verblijven er drie nachtn op
basis van vol pension, beperkte dranken en twee activiteiten per dag inbegrepen. Jesus
wordt onze lokale gids, een Llanero van het zuiverste ras, gehard door de moeilijke
levensomstandigheden, één met de natuur. We zullen hem nooit vergeten.
Een symfonie van vogelgeluiden zet ons reeds voor zonsopgang (slechts om 07u00) op
pad. Vlak bij zijn er slaapplaatsen van huatzin, red faced en buff necked ibis en zwarte
gieren. Capybara’s grazen op de hotelgronden. Llaneros villen een koe. De studenten
biologie hebben een gewonde vier meter lange en 40 kilo zware anaconda binnengebracht.
Bij het ontbijt niets dan enthousiaste uitlatingen over de individuele waarnemingen en
digitale shots. De voormiddagexcursie brengt ons naar de Apure-rivier en Jesus toont ons
onderweg kaaimannen, roze lepelaars, tijgerreiger, bosooievaars… stopt bij collega-vissers
die grote meervallen met vervaarlijke stekels hebben gevangen en lokt met stokslagen op
het water rivierdolfi jnen naar de oever van Apure. Met stukjes vlees gaan we dan op pirañas
vissen en al vlug hebben we een emmer vol van deze handgrote roofvissen met scherpe
tanden en oranje onderbuik. Marcel kijkt bedenkelijk en dankt de goden als hij zich realiseert
dat hij nog net daarvoor ging zwemmen om zich te bekoelen van de tropische temperaturen
die de savanne verschroeien. Een siësta is traditie tijdens de heetste middaguren. In
het biologisch station loop een project voor Orinoco-krokodillen die van hieruit terug in
het wild worden uitgezet. Een sunbittern baltst met open vleugels en laat de duidelijk
afgelijnde zonnefi guur op zijn binnenvleugels bewonderen en vereeuwigen. Dan rijden
we naar een slaapplaats van scarlet ibissen. We rijden langsheen verschillende lagunes
en zien o.a. een roerdomp, sharp tailed ibisi, orinoco gans, boskwartel, whistling heron
en schaarbekken die we met hun refl ectie in het water kunnen vastleggen. Capybara’s en
krokodillen zijn alom aanwezig. Jesus beweert dat de kans om een reuzenmiereneter te
observeren meer dan reëel is. Rond 18u00 bereiken we de slaapplaats van de rode Llanos
juwelen. Met honderden komen de ibissen vanuit alle richtingen aangevlogen en toveren
hun slaapbomen rood als een kerstboom. In het donker rijden we terug naar Hato Frio en
als Jesus een miereneter spot, verlaat hij de piste en achtervolgt het dier als een bezetene,
goed bedoeld, maar echter zonder rekening te houden met zijn reisgezelschap dat zich
dient vast te klampen om niet uit de open terreinwagen te vliegen. De prachtige dag eindigt
hiermee in climax. De fel betrachte scarlets, anaconda en miereneter zijn reeds ingevuld.
Wat mogen we nog meer verwachten?
In de hoop op meer dierenactiviteit zijn we de volgende dag reeds om 07u00 op safari. De

onte kleurenpracht van verschillende watervogels bij een wegkwijnende waterpoel vol
vissen leidt onweerstaanbaar tot een hele reeks foto’s van jabiru, roze lepelaar, baltsende
grote zilverreigers, grote vluchten zwartbuik fl uiteenden…. Op weg naar een veeranch
waar koeien worden gemerkt zien we enkele holenuilen, snailkite, oriole blackbird, fork
tailed fl ycatcher … om er maar enkele te noemen van een lange lijst. De verhoogde piste
loopt langsheen talrijke prestamos, artifi ciële waterplassen ontstaan na zandwinning
voor de pistebouw. In het droge seizoen zijn het de laatste visrijke watervoorraden en
voedselbronnen voor krokodillen, kaaimannen, schildpadden die met honderden op de
oevers hebben plaatsgevat. Evenveel capybara’s verkoelen zich in het water en slijk. Jesus
probeert ons een reuzenmiereneter bij daglicht te laten zien en volgt een koeienspoor
door hoog gras. Zijn inspanningen worden meer dan beloond want plots spurten drie
poema’s weg die een ezel beslopen. Het blijkt een moeder te zijn met twee bijna volwassen
jongen. Jesus slaagt erin één van de jongen te isoleren in een boom en zo kan ik mijn
eerste waarneming van een poema vastleggen vanop slechts enkele meters. We zijn
meer dan een uur verwijderd van het biologisch station waar iedereen wordt opgeroepen
voor deze werkelijk uitzonderlijke observatie in fotografi sch ideale omstandigheden. De
namiddag laten we vrij en we verzoeken om een nachtsafari. Vier uur rijden levert enkele
nachtzwaluwen, verschillende uilensoorten, een boot billed heron, een snip, een buidelrat
en de te vluchtige waarnemingen van een ocelot en drie reuzenmiereneters.
De dag en zelfs de reis kunnen al lang niet meer stuk. Morgen verlaten we met de beste
herinneringen de Llanos, dat me nog meer dan de Ibera-moerassen in Argentinië of de
Pantalal in Brazilië heeft bekoord.
Canaima
We rijden terug naar Barinas vanwaar we via Caracas naar Puerto Ordaz vliegen. Deze
jonge en vrij moderne stad ontstond als uitvoerhaven voor ijzererts op de Orinoco. Samen
met het residentiële San Felix vormen zij vandaag de nieuwe stad Ciudad Guayana. Een
goede autostrade brengt ons in één uur naar de historische stad Ciudad Bolivár. Onderweg
passeren we een stadspark met zicht op de samenvloeiing van de Carioni-rivier in de
Orinoco. Ciudad Bolivár is één van de oudste steden van Venezuela, gesticht in 1595 op
de plaats waar de Orinoco het smalste was en waaraan het zijn oorspronkelijke naam
Angostura dankt. Simon Bolivár gebruikte haar als zijn politieke en militaire bolwerk van
waaruit hij de onafhankelijke federale staat Groot Colombia wilde oprichten, een utopische,
nooit verwezenlijkte droom. We verblijven er in de hoge oude stad in Casa Grande de
Angostura, een smaakvol charmehotel ingericht in een voormalig hospitaal. Het dakterras
geeft uitzicht op de Orinoco met zijn hangbrug en de Plaza Bolivár met de kathedraal. Een
straatbeeld van met pastelkleuren gerestaureerde koloniale huizen en oldtimers voor de
gevels doen me aan Cuba denken. We dineren buiten de oude stad in een voortreffelijk
Italiaans restaurant Mezza Luna. Morgen vliegen we om 08u00 met een kleine Cessna
naar Canaima in de Gran Sabana. Het is een moeilijk bereikbar hoogland in het zuidoosten
van Venezuela, 700 meter boven de zeespiegel, gedomineerd door tientallen spectaculaire
watervallen en mysterieuze tafelbergen die hoog boven de stille weidse savanne uitsteken.
De tepuis zoals men deze tafelbergen hier noemt zijn resten van het oeroude Guyanaschild
uit het Gondwanatijdperk, toen Amerika en Afrika nog één continent vormden. Voor de
luchthaven van Ciudad Bolivár staat het vliegtuig waarmee Jimmy Angel in 1935 de
hoogste waterval ter wereld ontdekte en later, tijdens een ongelukkige landing, strandde op
de Auyan Tepui. Tijdens onze vlucht van één uur overvliegen we Cerro Bolivár, ’s werelds
grootste open ijzermijn en de Guristuwdam opde Caroni-rivier, na Itaipu de op één na
grootste waterkrachtcentrale ter wereld die Venezuela in 70% van zijn energiebehoefte
voorziet. Een eerste poging van de piloot om ons de 1000 meter hoge Salto Angel te
tonen blijft in de laaghangende wolken steken. Van de Canaima-landingsstrip rijden we
naar Hostuvensa Camp waar we twee dagen verblijven aan de oevers van de Canaima
lagune in eenvoudige maar correcte bungalows met zicht op de verschillende watervallen
waarmee de Rio Carrao zich in de lagune stort. ’s Namiddags varen we langsheen deze
watervallen voor een wandeling over het Anatoly-eiland naar de El Sapo-waterval waar we
onder door lopen. Dat kan ook bij de Salto Hacha. De volgende dag varen we de Carraorivier
op in een boomkano met buitenboordmotor voor een wandeling op Isla Orquidea. Bij
waterversnellingen snijden we al wandelend over de savanne een bocht van de rivier af.
Op Isla Orquidea maken we een tweede wandeling met vooral aandacht voor de fl ora van
het gebied. Het zure water afkomstig van veenvegetatie op de tafelbergen laat weinig leven
toe en dat merk je aan de fauna. Voor de meesten vormt Isla Orquidea slechts een stop
in een meerdaagse kampeerexcursie naar de basis van de Angel-waterval die bereikbaar
is via de Churun-rivier. Ook vandaag worden we in de voormiddag met lage bewolking
geconfronteerd en we moeten wachten tot de terugtocht om enigszins te kunnen genieten
van enkele stralen zon die de mist bij de steile rotswanden van de Auyan Tepui verdrijven.
We drinken een verfrissend Solera-biertje in Camp Ucaima, nog steeds gerund door de
dochters van de inmiddels legendarische Jungle Rudy, van Nederlandse afkomst. De lodge
is veel sympathieker, kleinschaliger en verzorgder met mooie tuinen waarin verschillende
soorten papegaaien hun thuis hebben. We missen wel het uitzicht op de watervallen. Cruz
weet niet exact wanneer men ons morgen komt ophalen en we maken ons zorgen want we
hebben nog een hele transfer voor de boeg naar onze laatste bestemming in Venezuela:
de Orinoco-delta.

Orinoco
Uiteindelijk daagt de piloot op om 09u00, maar hij moet wachten tot 11u00 op toeristen die
ons zullen vervoegen na hun terugkeer van een kampeerexcursie. De lokale reisagenten
hebben een monopolie op de populaire Angel-vluchten en doen uiteindelijk met de toeristen
wat ze willen. De piloot excuseert zich vriendelijk en nodigt ons uit op een extra vlucht om
de Salto Angel te zien. Ondanks verwoede pogingen in de vallei en boven de Tafelberg
blijft de waterval vanuit alle gezichtshoeken in de wolken steken. De vlucht op zichzelf
langsheen de rand van de Auyan Tepui was adembenemend en een uitstekende oplossing
om de wachttijd te doden. Om 13u00 landen we pas in Ciudad Bolivár waar de nonchalante
ongeorganiseerde Cruz stilaan op onze zenuwen begint te werken. Eten en drank, die
vanwege tijdsgebrek voor ons niet hoeven, hebben bij hem de absolute prioriteit. We
vrezen voor een boottocht naar Camp Ubanoco in de Orinoco-delta na zonsondergang.
In Puerto Ordaz nemen we de ferry over de Orinoco en dan gaat het verder over land tot
Boca de Uracoa, waar een boot op ons wacht. De zon gaat net onder als we arriveren en
de sympathieke capitan Luis moet ons bij vallende duisternis onverantwoord door dichte
pakken waterhyacinten loodsen. Van genieten van de aangekondigde fauna en fl ora is
natuurlijk geen sprake. Het Ubanoco Camp, eigendom van de lokale agent waarmee
we deze inspectiereis organiseren, is ontgoochelend rudimentair, zonder ventilatie of
elektriciteit op de kamers, die wel slordig worden afgeschermd met gaas tegen de talrijk
aanwezige muggen. We dineren sober bij het licht van een olielamp en hopen op een
beter verloop morgen. Het is nu la duidelijk dat we het programma in Canaima en Orinoco
zullen herschikken. Talrijke vogelgeluiden leiden de dag beloftevol in. In de omgeving van
het kamp zien we papegaaien, toekans, chacalacas, spechten en een jacamar. Warao-
Indianen voeren vis aan die wordt gekuist op een ponton. Een dagexcursie op het water
start met een boottocht in een smalle caño, één van de vele waterwegen in de 40.000
km² grote Orinoco-delta. We zien paalwoningen van de Warao’s die traditioneel leven
van jacht en visvangst. Hun vrouwen vlechten mandjes en hangmatten van de vezels van
overal aanwezige Moriche palmen. In een boom merkt capitan Luis enkele brulapen op,
waarvoor Cruz ons geen tijd gunt. Hij wil absoluut de Indianengemeenschap van Santa
Domingo bezoeken, een ontregeld dorp waar de mannen zich bezatten met de centen die
hun vrouwen voor zelfgemaakte handwerken verdienen. Vanwege overbevolking hebben
de Indianen de plaatselijke fauna rond het brede Manamo-kanaal, de uiterste westelijke
arm van de delta, zo goed als leeggejaagd. We zien teleurstellend weinig vogels. We
dringen er bij Cruz op aan om smallere waterwegen dieper in de delta op te zoeken. Luis,
die de boodschap heeft begrepen vaart de Caño Morichal Largo in aan een ritme dat ons
toelaat leven te observeren. Hij helpt ijverig mee en we vinden opnieuw brulapen, huatzins,
toekans en ijsvogels… die Cruz onbewogen laten. Hij is enkel geïnteresseerd in een biertje
uit onze voorraad. Al bij al krijgen we nog een genietbare namiddag, die echter nooit kan
wedijveren met wat de Llanos ons heeft geboden.
Daarom zullen we onze reizen in Venezuela volgend jaar in omgekeerde volgorde
afwerken, dus met de Orinoco-delta in het begin. Intussen hebben we ook contact met een
meer professionele agent die ons de Orinoco Delta Lodge aanraadt, dieper in de delta.
Voor ons zit de verkenningsreis er echter op en, ondanks nog te veel organisatorische
mankementen, hebben we genoten van het enorme potentieel dat Venezuela heeft op het
vlak van ecotoerisme. Een georganiseerde reis is daarbij, op Caracas na, helemaal niet
gevaarlijker dan een reis in andere regio’s van de wereld.