klik hier - Hakrinbank

JAARVERSLAG 2012

| 2 |
Het nieuwe Hakrinbank uniform.

Missie
De Hakrinbank biedt als innovatieve en dynamische instelling haar
klanten een integraal pakket van hoogwaardige financiële diensten aan.
Deskundige medewerkers leveren in teamverband maatwerk voor maximale
klanttevredenheid.
Visie
Onze visie is om de geprefereerde aanbieder van financiële diensten in
Suriname te zijn door uitmuntende kwaliteit.
Kernwaarden
De Hakrinbank heeft vier kernwaarden gedefinieerd die richtinggevend
zijn voor de realisatie van de strategische doelen, de acties die deze
ondersteunen en de vertaling naar de organisatiestructuur, systemen
en de waarden, normen en gedragingen binnen de organisatie, te weten
Betrouwbaarheid
Service en klantgerichtheid
Teamwork
Kwaliteit
Deze kernwaarden die de Hakrinbank heeft gedefinieerd, zijn verankerd
in de organisatiestructuur en cultuur en vormen de leidraad bij alle
activiteiten van de bank. Ze maken duidelijk waar het concern voor staat
en dienen als toetssteen voor haar handelen.
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 3 |

| 4 |

Inhoudsopgave
07 Modernisering Hakrinbank kantoren
08 Organogram
09 Functieverdeling
11 Vijf jaar geconsolideerde kerngegevens
12 Bericht van de Raad van Commissarissen
Verslag van de directie
14 Algemene Beschouwing
15 Macro-economische ontwikkeling in 2012
24 Het bedrijf van de bank
32 Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V.
32 Hakrinbank Real Estate N.V.
34 De financiële ontwikkeling van de bank
39 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Solide & betrouwbaar
43 Jaarrekening 2012
44 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 vóór voorstel winstverdeling
45 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ná voorstel winstverdeling
46 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012
47 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012
48 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 vóór voorstel winstverdeling
49 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 ná voorstel winstverdeling
50 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012
51 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Overige Gegevens
57 Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van
Commissarissen en Directie Hakrinbank
60 Adressenlijst
www.hakrinbank.com | 5 |

| 6 |
Het directieteam : van links naar rechts:
Drs. R.P.V. Sheorajpanday - Onderdirecteur Financiële Zaken
Drs. J. D. Bousaid - Algemeen Directeur
Drs. G. M. Raghoenathsingh MBA - Operations Directeur

Modernisering Hakrinbank
kantoren ter verbetering van de
kwaliteit van onze dienstverlening
Het hoofdkantoor van de Hakrinbank aan de Dr. Sophie
Redmondstraat werd in 1973 in gebruik genomen en is
nog steeds het hoogste gebouw in Suriname. Het telt 8
etages bovengronds en twee onder de grond. Kort na de
ingebruikname hiervan werden in snel tempo in Groot
Paramaribo, Tamanredjo en Nieuw Nickerie filialen van de
bank opgezet. Eén van de belangrijke motieven hierachter
was de staatkundige onafhankelijkheid van ons land op 25
november 1975.
De Hakrinbank als belangrijkste volledig Surinaamse
bankinstelling wilde hoogwaardige bancaire diensten zo
breed en dicht mogelijk naar de Surinaamse burgers toe
brengen en aldus een concrete bijdrage leveren aan het
welslagen van onze staatkundige, maar ook economische
zelfstandigheid. Wij mogen tevreden vaststellen dat het
beoogde doel is gerealiseerd en kunnen U verzekeren dat
wij voort zullen gaan om onze cliënten en de samenleving
van dienst te zijn met onze hoogwaardige dienstverlening.
Onze kantoren die alle in de zeventiger jaren van de vorige
eeuw zijn gebouwd zijn toe aan een nieuwe ronde van
renovatie en uitbouw. De bevolking is gegroeid en nu doen
veel meer mensen zaken met de bank. Het productassortiment
is verruimd, de distributiekanalen zijn mede onder
invloed van ICT drastisch gewijzigd, terwijl de wensen
maar ook de eisen van de cliënt omhoog zijn gegaan.
Rekening houdende hiermee zijn wij enkele jaren geleden
gestart met de uitvoering van een ambitieus meerjaren
moderniseringsprogramma van al onze kantoren.
In het kader van de modernisering zijn inmiddels nieuwe
kantoren opgezet of grondig gerenoveerd en uitgebreid.
Geheel nieuwe kantoren werden er opgezet te Tamanredjo,
op de Nieuwe Haven en aan de Jagernath Lachmonstraat
te Flora. Laatstgenoemd kantoor werd in september 2012
officieel geopend. Het is veel groter dan het vorige en is
Solide & betrouwbaar
aan de eisen van de tijd aangepast. Onze cliënten kunnen
nu in een betere ambiance hun zaken doen. Op de eerste
etage is een off-site back-up computercentrum gevestigd,
waardoor de continuïteit van onze dienstverlening beter
is gewaarborgd.
In de afgelopen jaren zijn op ons hoofdkantoor renovaties
en vernieuwingen gepleegd. Met name de bankhal en de
etages werden grondig aangepakt. Inmiddels is het door
o n s a a n ge ko c h te m o n u m e n t a a l p a n d a a n d e S a r a m a c c a -
straat 20, naast ons hoofdkantoor, volledig gerenoveerd
en uitgebouwd. Dit kantoor, waarin enkele afdelingen van
de bank zullen worden ondergebracht zal in juni 2013 in
gebruik worden genomen.
In het vierde kwartaal van 2013 zal ons bijkantoor aan
de Anamoestraat te Paramaribo Noord gesloopt worden,
evenals het ernaast gelegen archiefgebouw. Op deze
locatie zal een groter en modern bankgebouw verrijzen
dat aan de eisen van deze tijd zal voldoen. De dienstverlening
aan onze cliënten in Paramaribo Noord zal vanuit
een andere locatie in de buurt gewaarborgd blijven.
Binnen afzienbare tijd wordt ons kantoor te Latour aangepakt
en zal te Lelydorp een nieuw kantoor worden
gebouwd.
Uitvoering van het moderniseringsprogramma van onze
kantoren is voor ons een belangrijk instrument ter verbetering
van de kwaliteit van onze dienstverlening naar
onze cliënten toe. Vandaar dat wij in dit jaarverslag daar
uitgebreid aandacht aan besteden. Op de coverfoto ziet U
ons nieuwe kantoor aan de Mr. Jagernath Lachmonstraat
en deelnemers aan de massa trimloop, ter gelegenheid
van de feestelijke opening. Verder is dit verslag verluchtigd
met foto’s van pas gerenoveerde bankfaciliteiten en
een impressie van ons nieuwe bijkantoor te Paramaribo
Noord.
www.hakrinbank.com | 7 |

| 8 |
Human Resources
Insurance
Credit
Administration
Foreign Transfers
Information &
Communication
Technology
Payments
& Settlements
Operations Directeur
Organogram
Domestic
Cash
Business Process
Efficiency
Maintenance
& Technical
Support
General Affairs
per 1 januari 2013
Algemeen Directeur
Internal Audit
Marketing & Public
Relations
Credits
Nationale Trust-
en Financierings
Mij. N.V.
Affiliates
Compliance
Legal
Hakrinbank
Real Estate N.V.
Onderdirecteur
Financiële Zaken
Risk
Management
Treasury &
Securities
Administration &
Management
Information
(Financial Controlling)
Administration &
Management
Information
(Accounting)

Raad van Commissarissen
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo, RC Vice President-Commissaris
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit
Drs. A. Berenstein
Drs. G. M. Raghoenathsingh, MBA
Human Resources
Drs. I. Lo Fo Sang, hoofd
Insurance/General Affairs
R. Tjon Akon, hoofd
Credit Administration
Drs. I. Loenersloot, hoofd
Maintenance & Technical Support
R. Tjokro, hoofd
Foreign Transfers
L. Samson-Karg, hoofd
Drs. N. Elliot, M.Sc.
Domestic
Drs. P. Tjon Kiem Sang, hoofd
Cash
M. van ‘t Kruys B.Ec., hoofd
Business Process Efficiency
Ing. M. Tjon, hoofd
Information & Communication
Technology
R. Tjong Akiet, hoofd
A. Semoedi
Ing. R. Mahabier
Payments & Settlements
M. Heikerk, BBA, wnd. hoofd
Functieverdeling
Drs. J.D. Bousaid
Credits
Account Managers
Drs. S. Jadoenathmisier, Coördinator Corporates
Drs. T. Gonesh, Coördinator MKB/Branches
G. Biharie-Rosiek, MBA
M. Merhai, BA
Ir. P. Quintius
R. Ramautarsingh, M.Sc.
R. Soedamah, MBA
Nationale Trust- & Financierings Mij. N.V.
Drs. R. Sitaram, hoofd
G. Jong, M.Sc.
Drs. V. Ramtahalsing
Internal Audit
Drs. M. Keerveld, RA, hoofd
Drs. R. Mahabier-Naigi
Marketing & Public Relations
W. D’Leon, MBA
Compliance
Mr. M. Westmaas, hoofd
Legal
Mr. M. Schaap, hoofd
per 1 januari 2013
Affiliates
Branchmanagers
Flora
Drs. S. Kisoensingh-Jhauw
Latour
M. Pang Atjok
Nieuwe Haven
Drs. N. Elshot-Chelius
Tourtonne
Drs. R. Changoer
Nickerie
R. Mangala, branch manager
P. Nanda
Tamanredjo
Drs. R. Mohamatsaid
Directie
Drs. J. D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. G. M. Raghoenathsingh, MBA Operations Directeur
Onderdirecteur
Drs. R.P.V. Sheorajpanday Onderdirecteur Financiële Zaken
Drs. R.P.V. Sheorajpanday
Treasury & Securities
H. Guicherit, MBA, wnd. hoofd
Solide & betrouwbaar
Administration & Management Information
Accounting
R. Liesdek, hoofd
Fin. controlling
N. Kewalapat, B.Ec., wnd. hoofd
Risk Management
Ir. A. Sardjoe, hoofd
www.hakrinbank.com | 9 |

| 10 |
De Raad van Commissarissen:
staande van links naar rechts: G.K.T. Lau MBA, Drs. A.K. Moensi-
Sokowikromo, Ir. R.A. Mac Donald.
Zittend van links naar rechts: Mr. R.T.W. Vos en Dhr. R.S. Smit.
Niet op de foto is mr. C. Vos-Ritfeld.

Vijf jaar geconsolideerde kerngegevens (in duizenden SRD)
Balans
Solide & betrouwbaar
2012 2011 2010 2009 2008
Liquide middelen 440.758,4 211.111,4 234.779,0 184.840,6 151.702,4
Klanten (kredietverlening) 922.729,2 811.601,8 718.062,1 609.744,4 544.400,8
Overige activa 501.065,8 455.695,6 320.549,6 315.574,6 276.508,7
Totaal activa 1.864.553,4 1.478.408,8 1.273.390,7 1.110.159,6 972.611,9
Schulden aan klanten 719.715,4 592.073,1 506.325,7 461.836,9 435.833,9
Overige passiva 1.017.642,2 777.059,7 678.739,0 572.951,4 482.307,0
Eigen vermogen 127.195,8 109.276,0 88.326,0 75.371,3 54.471,0
Totaal passiva 1.864.553,4 1.478.408,8 1.273.390,7 1.110.159,6 972.611,9
Resultaten
Bedrijfsopbrengsten 103.623,5 99.958,6 77.272,3 68.872,6 63.255,0
Operationele bedrijfslasten 57.926,5 54.282,0 43.632,4 37.925,9 34.841,5
Voorziening kredietrisico’s 1.857,5 6.528,8 2.539,1 2.527,8 2.107,2
Bedrijfsresultaat vóór belastingen 43.839,5 39.147,7 31.100,8 28.418,9 26.306,3
Belastingen 15.782,2 14.093,2 11.196,3 10.230,8 9.470,3
Nettoresultaat 28.057,3 25.054,5 19.904,5 18.188,1 16.836,0
Dividend in contanten 9.779,6 3.725,6 6.706,0 6.054,0 5.588,4
Stockdividend - 3,5 - - -
Ratio’s (in %)
Efficiencyratio 55,9 54,3 56,4 55,1 55,1
Return on average equity 23,7 25,4 24,3 28,0 34,4
Return on average assets 1,68 1,82 1,67 1,75 1,90
Capital ratio 6,82 7,39 6,94 6,79 5,60
BIS ratio 15,08 14,87 14,74 14,26 11,49
Gegevens per aandeel (x SRD 1)
Aantal uitstaande aandelen 488.981 465.696 1) 465.696 465.696 465.696
Nettowinst per aandeel 57,38 53,80 1) 42,74 39,06 36,15
Dividendbedrag per aandeel 20,00 19,75 2) 14,40 13,00 12,00
Dividend in % van de gem. beurskoers 7,69 9,19 7,29 7,14 7,41
Winstuitkeringspercentage 34,86 36,71 33,69 33,29 33,19
Zichtbare intrinsieke waarde 260,12 234,65 189,66 161,85 116,97
Beurskoers per aandeel 295,00 225,00 205,00 190,00 174,00
Marktkapitalisatie (x SRD 1.000) 144.249 104.782 95.468 88.482 81.031
Aantal medewerkers 287 278 272 258 262
Aantal kantoren 7 7 8 8 7
1) berekend over aantal aandelen voor stockdividend
2) cash- en stockdividend uitgaande van de beurskoers van SRD 235
www.hakrinbank.com | 11 |

Bericht van de
Raad van
Commissarissen
Algemeen
In 2012 wist de Hakrinbank haar solide financiële positie verder te
verstevigen. De nettowinst is toegenomen met 12% ten opzichte van
2011 en daar is de Raad van Commissarissen tevreden mee. Voorts
zijn in 2012 stappen gezet in het verder versterken en institutionaliseren
van de governance regelgeving die mede de basis vormt voor
de soliditeit van de bank.
Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei 2012
trad op eigen verzoek als commissaris af mevr. Mr. G. Stirling. Zij
werd opgevolgd door mevr. Drs. A. Berenstein, terwijl mevr. Mr. C.
Vos-Ritfeld de heer Mr. A.K.R. Shyamnarain opvolgde, die eerder op
eigen verzoek als commissaris was teruggetreden. De heer Ir. R.A.
Mac Donald werd als commissaris herbenoemd.
In januari 2013 is mevr. Drs. A. Berenstein vanwege het aanvaarden
van een andere betrekking teruggetreden als commissaris. Ter invulling
van de daardoor ontstane vacature in de Raad, zal de grootaandeelhouder
een voordracht doen.
Op de jaarvergadering over het boekjaar 2012 zal commissaris Ir.
R.A. Mac Donald na circa dertig jaren van dienstbaarheid aan de
Hakrinbank N.V., terugtreden vanwege het bereiken van de statutair
vastgestelde pensioenleeftijd. De Raad zegt dank aan commissaris
Mac Donald voor de gedurende vele jaren aan de bank bewezen
diensten. In zijn plaats komt een commissaris die zal worden voorgedragen
door de particuliere aandeelhouders.
Volgens rooster zullen bij de aanstaande Algemene Vergadering
van Aandeelhouders aan de beurt van aftreden zijn mevr. Drs. A.K.
Moensi-Sokowikromo RC en de heer G.K.T. Lau MBA, die zich herkiesbaar
stellen. De Raad ondersteunt hun herbenoeming tot commissaris.
In het verslagjaar bestond de Auditcommissie uit de navolgende personen:
• Mevr. Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC, voorzitter
• Heer Ir. R.A. Mac Donald, lid
• Heer R.S. Smit, lid
• Mevr. Drs. A. Berenstein, lid
De Remuneratie- en Benoemingscommissie bestond in het verslagjaar
uit de navolgende personen:
• Heer Ir. R.A. Mac Donald, voorzitter
• Heer G.K.T. Lau MBA, lid
• Heer R.S. Smit, lid
• Mevr. Mr. C. Vos-Ritfeld, lid
De Risk- en Compliancecommissie die na gereedkomen van het
| 12 |
reglement van deze commissie recent is geïnstalleerd, heeft als
voorzitter de heer G.K.T. Lau MBA met mevr. Mr. C. Vos-Ritfeld als
lid.
Werkzaamheden van de Raad van Commissarissen
De regels van onze Corporate Governance Code dragen het toezicht
op het bestuur op aan de Raad van Commissarissen. Voor dit toezicht
vergadert de Raad regelmatig met het bestuur van de bank,
waarbij de frequentie mede wordt ingegeven door ontwikkelingen
binnen en buiten de bank. In het verslagjaar zijn 15 vergaderingen
belegd met de Raad van Bestuur waarbij zaken met betrekking tot
het uitgevoerde beleid aan de orde kwamen evenals specifieke
onderwerpen. De Raad van Commissarissen heeft in even zoveel
vergaderingen haar werkzaamheden in verband met het toezicht,
besproken. In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen
tezamen met de Raad van Bestuur veel aandacht besteed aan de
voorgenomen verkoop van de aandelen van de overheid in de bank.
Zowel met de vertegenwoordiger van de overheid, zijnde de Minister
van Financiën, als met ingehuurde consultants zijn meetings
belegd, waarbij het belang van alle belanghebbenden bij de bank in
beschouwing werd genomen.
Een delegatie van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen
heeft een eendaags bezoek gebracht aan de hoofddirectie
van de Republic Bank Ltd. te Trinidad, om een idee te krijgen van de
bedrijfsactiviteiten van deze mogelijke strategische partner van de
Hakrinbank N.V.
De Raad van Commissarissen heeft haar eigen functioneren beoordeeld,
uitgaande van de volgende kernthema’s t.w. (a) het samenspel
tussen de Raad van Commissarissen onderling en het samenspel
met de Raad van Bestuur, (b) de teameffectiviteit van de Raad,
en (c) de beoordeling van de voorzitter en de leden van de Raad.
Voorts is in de beoordeling ook de aanwezigheid van de raadsleden
bij de vergaderingen meegenomen, die goed te noemen is. De
evaluatie wijst uit dat het functioneren van de Raad gekwalificeerd
kan worden als voldoende.
Het verslag over het eerste halfjaar van 2012 is in augustus door de
Raad goedgekeurd. Het interimdividend is vastgesteld op SRD 5,60
per aandeel van nominaal SRD 0,15.
Het jaarplan met de exploitatie- en investeringsbegroting voor het
boekjaar 2013 is in december 2012 goedgekeurd door de Raad.
Corporate Governance
Een door consultant KPMG uitgevoerde vervolgscan van de status
en de naleving van de Corporate Governance regels is met de Raad
van Bestuur besproken. Daaropvolgend is door het Bestuur een
rapport opgesteld waarbij een vervolgtraject is vastgesteld met
actiepunten. Als aparte opdracht is door dezelfde consultant een
rapport uitgebracht waarbij de Corporate Governance Reglementen
zoals de Code, het Directiereglement en het Reglement van de Raad
van Commissarissen aan een review zijn onderworpen en aanbevelingen
zijn gedaan. Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen
zijn aan zet om de aanbevelingen van de consultant, die overwegend
zijn overgenomen, in uitvoering te brengen.
Werkzaamheden in relatie tot de Raad van Bestuur
Voor het boekjaar 2012 zal de nieuwe regeling voor het bepalen van de
prestatiebeloning van de Raad van Bestuur worden toegepast.

De Raad wordt regelmatig geïnformeerd over de vorderingen van het
Risk Based Audit project dat samen met BDO Assurance wordt uitgevoerd.
Eén deelproject is afgerond en de resultaten zijn aan de Raad van
Commissarissen uiteengezet. De volgende deelprojecten zijn al geïdentificeerd
en het eerste, namelijk doorlichting van de afdeling Credits en
de NTFM, is inmiddels aangevangen. Daarna komt de ICT-Department
aan de beurt.
Werkzaamheden van de Auditcommissie
De Auditcommissie bereidt de besluitvorming van de Raad van
Commissarissen voor betreffende het toezicht op het Bestuur in het
kader van de interne beheersing en financiële verslaglegging. De
Auditcommissie heeft de besluitvorming van de Raad voorbereid
inzake het halfjaar- en jaarverslag 2012 en de begroting 2012. De
functie van hoofd IAD was sedert september 2011 vacant. Gelijk na
de invulling van deze functie per medio juli 2012 is het gestructureerd
overleg tussen de Auditcommissie en de IAD wederom ingezet. Er
zijn in het boekjaar twee commissievergaderingen geweest. Voorts
is in de reguliere raadsvergaderingen met de Raad van Bestuur
steeds verslag gedaan over de werkzaamheden van de Auditcommissie.
Het audit jaarplan 2012, dat is opgemaakt door de IAD en
is becommentarieerd door de externe accountant, is op advies van
de Auditcommissie vastgesteld door de Raad. Voorts is de IAD Audit
Charter bijgesteld en intussen ook vastgesteld door de Raad. In de
commissievergaderingen met de IAD was steeds de voltallige directie
aanwezig en tot de issues die onder meer aan de orde kwamen,
behoorden de voortgang van de afwikkeling van de zaken vastgelegd
in de management letter uitgebracht door de externe accountant
en de response van het bestuur hierop, de voortgang van het
Risk Based Audit project, de tussentijdse financiële rapportages
en de auditbevindingen. Speciale aandacht werd gegeven aan de
activiteiten met betrekking tot de debiteurencontrole. In dit verband
zal de Auditcommissie in 2013 zich diepgaander laten informeren
over de auditwerkprogramma’s die ten behoeve van de debiteurencontrole
worden uitgevoerd.
Werkzaamheden van de Remuneratie- en Benoemingscommissie
De commissie heeft in het boekjaar 2012 zes commissievergaderingen
belegd, nodig om de Raad van Commissarissen en de Raad van
Bestuur van advies te kunnen dienen. Voor het boekjaar 2012 zijn de
richtlijnen vastgesteld voor de prestatiebeoordeling en –beloning
van de Raad van Bestuur. Hierbij wordt het behalen van doelstellingen
uit het jaarplan, gestoeld op gezamenlijke, alsook op individuele
inspanningen, beoordeeld. De doelstellingen zijn in gemeen
overleg tussen de Raad van Commissarissen en de Raad van
Bestuur vastgesteld en bestrijken verschillende aandachtsgebieden
t.w. (1) het strategisch en financieel beleid van de bank, (2) risico en
compliance, (3) organisatie en ICT doelstellingen.
Aan de Raad van Bestuur werd goedkeuring verleend voor het
sluiten van de jaarlijkse collectieve arbeidsovereenkomst met de
Hakrinbank Werknemers Organisatie. Goedkeuring werd eveneens
verstrekt met betrekking tot het vaststellen van de nieuwe salarissen
voor staf en directie.
Risk- en Compliancecommissie
Om verder invulling te geven aan de Corporate Governance van de
bank, is gewerkt aan het reglement voor de Risk- en Compliance-
Solide & betrouwbaar
commissie en de invulling hiervan. Commissaris Gerard Lau zal deze
commissie voorzitten en Commissaris Caroline Vos is commissielid.
Het derde commissielid zal worden ingevuld door één van de nieuw
te benoemen commissarissen. De commissie zal haar werkzaamheden
per boekjaar 2013 aanvangen.
Onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen
Elders in dit verslag treft U de persoonsgegevens en de functies die
de leden van de Raad bekleden naast hun commissarisfunctie. De
Raad is van oordeel dat voldaan is aan het vereiste profiel voor zijn
leden ingevolge de bepalingen van het RvC-reglement en aan de vereisten
van onafhankelijkheid.
Jaarrekening en winstverdeling
Met genoegen biedt de Raad U de jaarstukken over het boekjaar
2012 aan. In deze jaarrekening zijn opgenomen de geconsolideerde
Balans en Winst- en Verliesrekening alsmede de vennootschappelijke
Balans en Winst- en Verliesrekening en het geconsolideerde
kasstroomoverzicht vergezeld van een toelichting. Conform het
bepaalde in onze statuten is deze jaarrekening aan het onderzoek
van onze externe accountant onderworpen die hiervoor een goedkeurende
verklaring heeft afgegeven.
De winst vóór belastingen bedraagt SRD 43.839.520. De nettowinst,
ná aftrek van de inkomstenbelasting, is SRD 28.057.293. Wij stellen
voor om hieruit SRD 9.779.620 in contanten uit te keren aan de
aandeelhouders. Het restant ad SRD 18.277.673 wordt toegevoegd
aan de Algemene Reserve. Het dividend per aandeel van nominaal
SRD 0,15 bedraagt SRD 20,00, waarvan een deel (SRD 5,60) reeds
als interimdividend in augustus 2012 werd uitgekeerd. Het slotdividend
bedraagt derhalve SRD 14,40 per aandeel. Het uit te keren
dividend komt overeen met 34,9% van de nettowinst en het dividend
in procenten van de beurskoers van 7,7. Tezamen met de koerswinst
in 2012 van ruim 31% op het aandeel Hakrinbank, is dit een aantrekkelijk
rendement voor de aandeelhouders.
Wij adviseren U de jaarrekening goed te keuren en daarmede de
Raad van Bestuur decharge te verlenen voor het bestuur en de Raad
van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Voorts geven wij U
in overweging Uw goedkeuring te willen geven aan het voorstel tot
de verdeling van de winst.
Gaarne zeggen wij de directie, staf en overige medewerkers hartelijk
dank voor hun inzet en loyaliteit in het verslagjaar.
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo Vice President-Commissaris
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit
www.hakrinbank.com | 13 |

Verslag van de
directie
Algemene Beschouwing
In 2012 heeft onze bankinstelling wederom bevredigende bedrijfsresultaten
geboekt. Zowel het balanstotaal als de rentabiliteit
stegen. De doelstellingen uit ons jaarplan 2012 zijn goeddeels gerealiseerd.
Het geconsolideerde balanstotaal steeg met 26% tot SRD
1,86 miljard en de winst vóór belasting nam met SRD 4,7 miljoen of
12% toe tot SRD 43,8 miljoen. De key performance ratio’s daalden
licht, maar bleven absoluut bezien op peil. De ROA nam af van 1,82%
naar 1,68%, de ROE van 25,4% naar 23,7% en de efficiencyratio steeg
van 54,3% naar 55,9%. De BIS-solvabiliteitsratio verbeterde verder
naar 15,1% en was ruim boven de norm van 8%. De kwaliteit van de
kredietportefeuille bleef goed met een non-performing ratio van
slechts 2%.
Mede door het stabiele financiële klimaat en de levendige algemene
bedrijvigheid namen de kredietuitzettingen toe met 13,7%, in lijn
met ons budget. Beleggingen in schatkistpapier van de Republiek
Suriname stegen met SRD 85 miljoen tot SRD 115 miljoen, mede
doordat de aanwas van de aan de bank toevertrouwde gelden niet
direct in de kredietverlening kon worden doorgesluisd.
Onze dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financierings
Maatschappij, die in het verslagjaar haar 45-jarig bestaan herdacht,
heeft bevredigende resultaten geboekt. De productie- en rentabiliteitsdoelstellingen
zijn gehaald en de interne organisatie is verbeterd.
Het balanstotaal groeide met 14% tot SRD 223 miljoen vooral
door de toename van de kredietverlening. De bedrijfsopbrengsten
stegen met 6% tot SRD 16,5 miljoen en de winst vóór belasting met
4% tot SRD 8,9 miljoen. De kwaliteit van de kredietportefeuille bleef
op peil.
Hakrinbank Real Estate N.V., onze recent opgerichte dochteronderneming,
die actief zal zijn op de onroerendgoedmarkt, ontplooide in
2012 vooralsnog geen activiteiten.
In juli 2012 werd ons vernieuwde filiaal aan de Jagernath Lachmonstraat
bouwkundig opgeleverd en begin september vond de feestelijke
opening plaats. Onze cliënten kunnen nu in een betere
ambiance zaken doen. Op de bovenverdieping van dit gebouw is
een off-site back-up computercentrum ingericht, ter waarborging
| 14 |
van een ongestoorde voortgang van de geautomatiseerde gegevensverwerking
en dienstverlening. Inmiddels is ook de renovatie en
uitbouw van ons bedrijfspand aan de Saramaccastraat 20, grenzend
aan ons hoofdkantoor, afgerond. In het tweede kwartaal van 2013
zal dit pand in gebruik worden genomen. Hierdoor zal ook het ruimtegebrek
op het hoofdkantoor verminderd worden.
Op korte termijn zal gestart worden met de sloop van ons kantoor
aan de Anamoestraat, waarna een groter en moderner filiaal zal
worden opgezet. De in uitvoering zijnde bouwplannen passen in
onze strategie om de kwaliteit van de dienstverlening verder te verbeteren.
Op 28 december 2012 werd afscheid genomen van onze Chief
Operations Officer, mevrouw mr. Mariëtte Tjon A Ten, vanwege het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zij heeft de bank ruim
30 jaren uitstekend gediend. Wij zijn haar veel dank verschuldigd.
Ingaande 1 januari 2013 is de heer drs. G. Raghoenathsingh die tot
en met 31 december 2012 de functie van Chief Financial Officer
(CFO) bekleedde, benoemd tot Chief Operations Officer (COO). De
functie van CFO wordt per dezelfde datum waargenomen door de
onderdirecteur Financiële zaken, de heer drs. R. Sheorajpanday.
In ons halfjaarrapport 2012 maakten wij melding van een opgestart
overleg met de op Trinidad & Tobago gevestigde Republic Bank
Limited over het aangaan van een strategisch partnerschap met
onze bank. Dit na verkregen goedkeuring van onze grootaandeelhouder,
de Republiek Suriname. Bij schrijven van de Minister van
Financiën d.d. 4 maart 2013 in haar hoedanigheid van vertegenwoordiger
van de grootaandeelhouder, deelde zij ons mede dat deze
afziet van het voornemen haar aandelenbezit in de Hakrinbank N.V.
te verkopen aan de Republic Bank Limited. De aandelen zullen op
de Surinaamse markt ter verkoop worden aangeboden. Het verkoopproces
zal worden voorbereid en begeleid door een commissie in
samenwerking met KPMG consultants. Directie en Raad van Commissarissen
van de Hakrinbank ondersteunen het privatiseringsproces
van de bank en zullen zich inzetten en erop toezien dat de strategische
belangen van de bank behartigd worden en dat het proces op
een goede wijze verloopt.
Op de Effectenbeurs steeg de koers van aandelen Hakrinbank N.V.
met 31% en wel van SRD 225 tot SRD 295 per ultimo verslagjaar. Het
in contanten uit te keren dividend over het boekjaar 2012 beloopt
SRD 20 per aandeel van nominaal SRD 0,15. In augustus 2012 is
al een interimdividend van SRD 5,60 per aandeel uitbetaald. Het
dividenduitkeringspercentage bedraagt 34,9%, iets hoger dan de
gebruikelijke 33,3%.
In het vervolg van dit verslag worden de belangrijkste macro- economische
ontwikkelingen in 2012 beschreven, teneinde een beeld
te schetsen van de omgeving waarin onze bank heeft geopereerd.
Vervolgens wordt het gevoerde bedrijfsbeleid van de bank en haar
dochterondernemingen gepresenteerd. Deze presentatie zal vanaf
nu op een modernere leest geschoeid zijn en geeft naar onze verwachting
de aandeelhouders een beter inzicht in het gevoerde
bedrijfsbeleid. Tenslotte wordt de financiële ontwikkeling van de
bank belicht evenals het dividendvoorstel.

De macro - economische ontwikkeling in 2012
Inleiding
Het omgevingsklimaat waarbinnen onze bank opereerde bleef
gedurende het verslagjaar gunstig, ondanks de hinder die de economie
van Suriname ondervond van de verdere vertraging van de
groei van de mondiale bedrijvigheid. De meer ontwikkelde landen
bleken als totaliteit bezien nog niet in staat de als uitvloeisel van de
financiële crisis van 2008 ingezette laagconjunctuur om te buigen.
De Europese landen kampten met recessie verschijnselen, mede
als gevolg van de noodzaak onevenwichtige verhoudingen in hun
economie te corrigeren. Met uitzondering van de Verenigde Staten
en Japan, alwaar er een krachtig accommoderend budgettair en
monetair beleid werd gevoerd, was er alom sprake van een zekere
malaise. Ook in de opkomende economieën, die al enige jaren fungeren
als motor van de mondiale bedrijvigheid, was er sprake van
een merkbare groeivertraging. Eén en ander kwam tot uitdrukking
in een zwakke effectieve vraag naar goederen en diensten, die op
haar beurt een daling van de gemiddelde grondstofnoteringen op
de wereldmarkt tot gevolg had. Opvallende afwijkingen van deze
tendens vormden goud en aardolie. In absolute termen bleven de
prijzen van deze producten weliswaar rond historisch hoge niveaus
schommelen, maar hun stijgingstempo vertraagde aanzienlijk
mede als uitvloeisel van hardnekkige spanningen op de financiële
markten en onzekerheden over de economische vooruitzichten.
Als uitvloeisel van de geschetste mondiale ontwikkelingen vertraagde
de groei van onze goederenexporten in 2012, na een
opmerkelijke stijging in 2011. De toename van de gemiddelde
goudprijs op de London Metal Exchange verminderde fors, mede
door de flauwe vraag naar dit edele metaal voor investeringsdoeleinden.
De prijs van Brent olie steeg slechts marginaal door
de groeivertraging in de meer ontwikkelde economieën en door
de betrekkelijk omvangrijke voorraden. Ook groei in de productie
van alternatieve energie had een negatief effect op de vraag. De
bauxietsector werd geconfronteerd met een pijnlijke terugval van
de prijs van aluinaarde, nadat deze zich in 2011 enigszins had hersteld.
Doordat ook de groei van de importen afzwakte, nam het overschot
op de handelsbalans slechts in bescheiden mate af. De overige
componenten van de lopende rekening lieten een wisselend beeld
zien. Op de financiële rekening was er een omvangrijk overschot
dankzij de instroom van investeringsgelden vanuit het buitenland.
Per saldo sloot de totale rekening van de betalingsbalans met een
fraai overschot dat tot uitdrukking kwam in een verdere stijging
van de internationale reserves van de Centrale Bank van Suriname
met 23% tot USD 1,0 miljard of een equivalent van ruim 5 maanden
import van goederen en diensten.
De afvlakking van de exportgroei droeg op haar beurt ertoe bij dat
de overheidsontvangsten minder toenamen dan in 2011; deels ook
doordat voor het eerst in jaren geen schenkingen in het kader van
de internationale samenwerking (Nederlandse hulpallocatie) werden
ontvangen. Historisch gezien bleven de ontvangsten echter op een
hoog niveau, mede dankzij de structurele effecten van de in 2011
getroffen beleidsmaatregelen waaronder vooral de verhoging van
Solide & betrouwbaar
de accijnzen op brandstoffen en de devaluatie van de nationale
munt.
Hiertegenover stond dat de overheidsuitgaven fors werden opgetrokken;
zelfs in iets sterkere mate dan in 2011. Dit moet worden
toegeschreven aan het gevoerde beleid met betrekking tot de
lopende uitgaven. De kapitaaluitgaven werden veel minder opgevoerd,
waardoor hun al bescheiden aandeel in het totaal verder
kromp. De beleidsvoerders zijn er opnieuw niet in geslaagd de
lopende kosten in toom te houden en de knelpunten bij de projectuitvoering
te mitigeren. Per saldo overtroffen de uitgaven (inclusief
statistische verschillen) de ontvangsten met ongeveer 15% en ontstond
een kastekort van SRD 607 miljoen of circa 4% van het bruto
binnenlandse product.
De verdere gang van zaken rond de overheidsfinanciën dient
zeer nauwlettend in het oog te worden gehouden. Wij achten het
van belang dat de aanbeveling van het Internationale Monetaire
Fonds ter harte wordt genomen om de groei van de lopende uitgaven
achter te laten lopen bij die van het bruto binnenlandse
product. Daartoe is het gewenst vooral de stijging van de totale
loonsom beperkt te houden. Ook moet het voornemen om doelgerichter
subsidies aan burgers te verstrekken spoedig worden uitgevoerd.
Hierdoor kunnen het kastekort en de schuldpositie van
de Staat Suriname beheersbaar blijven. Het belang daarvan mag
niet worden onderschat. De gedurende de afgelopen jaren doorgevoerde
sanering van haar schuldpositie, waardoor deze thans
nog geen 30% van het bruto binnenlandse product beloopt, heeft
immers belangrijk bijgedragen tot de rust op het financiële front en
de verkrijging van een betere status van kredietwaardigheid. Het
verder verbeteren van deze status en het daardoor verruimen van
de toegang tot de internationale kapitaalmarkten tegen gunstigere
condities, vereist onder meer het voeren van een weloverwogen
schuldbeleid. Er zal derhalve terdege rekening moeten worden
gehouden met de toekomstige macro-economische effecten bij
het aangaan van additionele leningen.
Het kastekort werd gedekt door het mobiliseren van aan de
Centrale Bank van Suriname toevertrouwde staatsgelden, welke
deels werden verkregen uit de opbrengsten van buitenlandse
leningen. Samen met de verdere expansie van de bancaire kredietverlening
en de geldtoevoer uit het buitenland droeg dit mobiliseren
bij tot een toename van de binnenlandse liquiditeitenmassa die
de groei van het geschatte nominale bruto binnenlandse product
sterk overtrof. De liquiditeitsquote liep bijgevolg verder op en wel
tot 52%, wat het risico in zich bergt van het tot ontlading komen
van een additionele vraag naar goederen en diensten en daardoor
naar vreemde valuta voor betaling van importen.
Ondanks de ruime liquiditeitsverhoudingen bleef de na de devaluatie
van 2011 ontstane rust op de valutamarkt gehandhaafd. Deze rust
droeg bij tot afzwakking van het stijgingstempo van de actuele
consumenteninflatie tot ruim 4% rond ultimo 2012. De vertraging
was goeddeels het gevolg van het uitwerken van de eerdergenoemde
beleidsmaatregelen van begin 2011. Een verdere daling
van de inflatie werd overigens gehinderd doordat de lonen fors
werden opgetrokken om het effect van de geldontwaarding op de
koopkracht van de burgers te beperken. Schaduwzijde hiervan was
www.hakrinbank.com | 15 |

echter dat het initiële concurrentievoordeel dat voortvloeide uit
de devaluatie werd aangetast. Het is dan ook van belang ervoor te
zorgen dat in het vervolg de stijging van de lonen in de pas loopt
met de toename van de arbeidsproductiviteit en minder afhankelijk
wordt gemaakt van de prijsontwikkeling van het voorafgaande jaar.
Het samenstel van eerder aangeduide factoren wakkerde de algemene
bedrijvigheid verder aan. De nog steeds uitstekende performance
van de goud- en aardoliesector, alsook de door deze sectoren
in uitvoering genomen investeringsprogramma’s speelden
hierbij een dominante rol. Deze activiteiten hadden een positieve
uitstraling op de investeringen in de rest van de economie. Bovendien
groeiden de consumptieve bestedingen, mede onder invloed
van het ook door het bedrijfsleven optrekken van de lonen in navolging
van het ruimhartig beleid ter zake van de overheid en door uitbreiding
van de bancaire kredietverlening. Bij de overige sectoren
was het beeld nogal divers. Zo kon de agrarische sector door structurele
knelpunten minder dan gewenst profiteren van het betrekkelijk
gunstige prijsklimaat op de internationale voedselmarkten.
Volgens een ruwe schatting steeg het reële bruto binnenlandse
product per saldo net als in de voorgaande twee jaren met ruim
4%; een opmerkelijke prestatie vergeleken met onze handelspartners
en met de landen in de Caribische regio.
De vooruitzichten voor 2013 en voor de middellange termijn zijn
overwegend gunstig, vooral vanwege de verwachte verdere vergroting
van de investeringsactiviteiten in de private sector gericht
op intensivering van de exploitatie van de beschikbare natuurlijke
hulpbronnen. Daarenboven heeft de overheid ambitieuze plannen
tot uitbreiding van de infrastructuur en om te voorzien in de basis-
Saldi van de betalingsbalans op kasbasis (in miljoenen USD)
| 16 |
behoeften van de bevolking aan onder meer woningen, onderwijs
en gezondheidszorg. Er zijn echter aanzienlijke neerwaartse risico’s
die verband houden met de volatiele mondiale conjuncturele ontwikkelingen
en knelpunten voortvloeiend uit de kleine schaal van
onze economie.
Wij constateren dan ook met instemming dat voorzieningen
worden getroffen om te voorkomen dat een te groot beslag zal
worden gelegd op de beperkte lokale uitvoeringscapaciteit om
aldus het risico van het op gang komen van een inflatiespiraal te
vermijden. Wij juichen de voorgenomen oprichting van een Spaar-
en Stabilisatiefonds evenzeer toe, omdat hierdoor de mogelijkheid
zal ontstaan de staatsinkomsten verkregen uit de exploitatie van
onze niet-reproduceerbare natuurlijke hulpbronnen minder afhankelijk
te maken van schommelingen in de mondiale conjunctuur.
Realisering van de gestelde doeleinden en voornemens vereist
intensivering van de inspanningen van zowel de publieke als de
private sectoren.
Financiële transacties met het buitenland
De ontwikkelingen op de mondiale markten voor goud en aardolie
droegen bij tot een minder expansief effect op de handelstransacties
met het buitenland. De groei van de exportwaarde liep fors
terug en wel van 18% tot slechts 4% in 2012. Het aandeel van goud,
olie en aluinaarde in de totale export bleef dominant en bedroeg
circa 95%. Bananen, vis, rijst en hout zorgden voor het resterende
deel. Het stijgingstempo van de importen nam eveneens sterk af,
te weten van 20% tot 6%. Blijkens onderstaande tabel bleef het
overschot op de handelsbalans bijgevolg vrijwel gelijk op USD 781
miljoen.
2012*) 2011 2010
Goederenverkeer 781 788 686
Dienstenverkeer - 419 -362 -18
Primaire inkomens -194 -262 -104
Inkomensoverdrachten 73 87 87
Saldo lopende rekening 241 251 651
Vermogensoverdrachten rekening -7 35 54
Financiële rekening 321 -85 -502
Statistische verschillen -375 -77 -168
Saldo 180 124 35
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname

De lopende rekening van de betalingsbalans werd gunstig beïnvloed
door een daling van het negatieve saldo op de primaire inkomstenrekening,
die vooral het gevolg was van lagere dividend- en rentebe-
talingen op schulden. Anderzijds verminderden de ontvangen
inkomensoverdrachten en steeg het tekort op de dienstenbalans
verder. Per saldo kromp het overschot op de lopende rekening met
4% tot USD 241 miljoen of ongeveer 5% van het geschatte nominale
bruto binnenlandse product. De financiële rekening werd positief
beïnvloed door een ruime toestroom van kapitaal vooral voor de
financiering van investeringen van de private sector. Op de post
“statistische verschillen” werd vooralsnog een aanzienlijk negatief
bedrag geregistreerd.
Het aldus ontstane overschot op de totale rekening van de betalingsbalans
weerspiegelde zich in een verder oplopen van de internationale
reserves van de Centrale Bank van Suriname en wel met
23% ( 2011: 18%) tot USD 1,0 miljard, wat equivalent was aan ruim
5 maanden import van goederen en diensten. Deze comfortabele
reservepositie droeg, in samenhang met het betrekkelijk behoedzame
beleid van de monetaire autoriteiten, bij tot versterking van
het vertrouwen van het publiek in de stabiliteit van de interne en
externe waarde van onze nationale munt.
Overheidsfinanciën op kasbasis (in miljoenen SRD)
Ontvangsten en schenkingen
Waarvan:
Solide & betrouwbaar
De aan- en verkoopkoersen van de Amerikaanse dollar op de valutamarkten
bleven ongewijzigd op respectievelijk SRD 3,25 en SRD
3,35, wat volgens het Internationale Monetaire Fonds goeddeels
in overeenstemming is met de fundamentele positie van de economie
van Suriname. De aankoopkoers van Euro bankpapier steeg
met 2,3% en sloot op SRD 4,27 per ultimo 2012. Door de rust op de
valutamarkten wisten de banken het in het verleden aan de cambio’s
verloren gegane terrein bij de afwikkeling van valutatransacties
deels terug te winnen, wat een positief effect had op hun bedrijfsinkomsten.
Overheidsfinanciën
Volgens voorlopige cijfers van het Ministerie van Financiën stegen
de totale ontvangsten van de overheid op kasbasis, na een opmerkelijke
stijging met circa 36% in 2011, met nog eens 16% tot ongeveer
27% van het bruto binnenlandse product. De ontvangsten aan belastingen
en niet-belastingen waren beide 20% groter. Voor het eerst in
jaren werden geen schenkingen in het kader van de internationale
samenwerking overgemaakt. De verminderde groei van de ontvangsten
werd ook veroorzaakt door de navenant kleinere stijging van de
afdrachten uit de mijnbouwsectoren, die echter nog steeds een fors
deel van de totale ontvangsten voor hun rekening nemen.
2012*) 2011 2010
4.092 3.538 2.606
Belastingen 3.193 2.668 1.879
Niet-belastingen 899 754 578
Schenkingen - 116 149
Uitgaven 4.410 3.552 2.955
Waarvan:
Lonen en salarissen 1.316 1.209 1.075
Goederen en diensten 1.245 722 688
Subsidies/overheidsbijdragen 979 784 535
Intrest staatsschuld 141 140 104
Kapitaaluitgaven 729 697 553
Statistische verschillen -289 -259 44
Saldo -607 -273 -305
Financiering (netto) 607 273 305
Binnenlandse 265 -131 120
Buitenlandse 342 404 185
*) voorlopige cijfers | Bron: Ministerie van Financiën
www.hakrinbank.com | 17 |

Hier tegenover staat dat de op zich al hoge groei van uitgaven wat
verder versnelde en wel van 20% in 2011 tot 24% in 2012. Bij de
categorie goederen en diensten was er sprake van een opvallende
toename van 72%. Deze stijging wordt deels toegeschreven aan een
inhaalslag bij de betaling van leveranciers. Subsidies en bijdragen
stegen met 25% als gevolg van getroffen maatregelen om de kwetsbare
groepen in onze samenleving tegemoet te komen. De personele
kosten werden met ongeveer 9% (2011: 12%) opgetrokken
en namen 30% van de totale uitgaven in beslag. De kapitaaluitgaven
waren slechts 5% groter. Hun aandeel in het totaal verminderde van
20% tot 17%, als uitvloeisel van het streven het initieel geraamde
budgettekort in te tomen, alsook door ondercapaciteit bij de uitvoering
van infrastructurele projecten.
Schuld van de Staat Suriname (in miljoenen SRD)
| 18 |
2012*) 2011 2010
Binnenlandse schuld 1.761 1.521 1.499
Waarvan:
Centrale Bank van Suriname 1.024 858 881
Bankwezen 240 152 172
Particulieren 382 340 242
Garanties 29 30 29
Committeringen 86 141 175
Buitenlandse schuld
Waarvan:
2.715 2.348 2.171
Multilaterale crediteuren 838 674 384
Bilaterale crediteuren 1.052 877 735
Garanties 47 52 61
Committeringen 778 745 991
Totale schuld 4.476 3.869 3.670
In procenten van het bruto binnenlands product
Binnenlandse schuld 11 11 13
Buitenlandse schuld 18 17 18
Totaal 29 28 31
*) voorlopige cijfers | Bron: Bureau voor de Staatsschuld
Monetaire en financiële ontwikkeling
In 2011 en in 2012 steeg de binnenlandse liquiditeitenmassa telkens
met 21% en bereikte daardoor het niveau van SRD 8,1 miljard per
eind van het verslagjaar. Genoemde stijging overtrof de groei van
het nominale bruto binnenlandse product. De betreffende liquiditeitsquote
steeg met 4 procentpunten tot 52% wat aan de hoge kant
De uitgaven (inclusief statistische verschillen) overtroffen de ontvangsten
met bijna 15% (2011: 8%), waardoor het kastekort toenam
van SRD 259 miljoen in 2011 tot SRD 607 miljoen of bijna 4% van het
bruto binnenlandse product. Het tekort werd voor 56% gefinancierd
uit buitenlandse leningen en voor het overige vooral door in te teren
op deposito’s van de overheid bij de Centrale Bank. Uit bijgaande
tabel blijkt dat zowel de binnenlandse schuld (inclusief garanties en
committeringen) als de buitenlandse met 16% steeg tot respectievelijk
SRD 1,8 miljard en SRD 2,7 miljard of USD 0,8 miljard. De totale
schuld uitgedrukt in procenten van het bruto binnenlandse product
nam met één procentpunt toe tot 29%; iets minder dan de helft van
het bij de Wet op de Staatsschuld vastgestelde maximum van 60%.
is. Hierdoor nam de liquiditeitsruimte in de economie verder toe.
De stijging van de liquiditeitenmassa werd veroorzaakt door vergroting
van zowel het netto binnenlandse als het buitenlandse actief en
wel met respectievelijk 32% en 16%. Bijgevolg nam het aandeel van
het buitenlands actief in de liquiditeitenmassa af van 66% per ultimo
2011 tot 63% per eind 2012.

Solide & betrouwbaar
Het gerenoveerd en uitgebouwd monumentaal bedrijfspand van de Hakrinbank aan de Saramaccastraat grenzend aan het hoofdkantoor, waarin diverse
afdelingen zullen worden ondergebracht.
Zo zal ons nieuw bijkantoor aan de Anamoestraat te Paramaribo Noord er binnenkort uit zien. De bouw start eind 2013.
www.hakrinbank.com | 19 |

Oorzaken van de veranderingen in de binnenlandse liquiditeitenmassa (in miljoenen SRD):
| 20 |
2012*) 2011 2010
Netto buitenlands actief 690 1.432 120
Netto binnenlands actief 730 -246 411
Waarvan:
Netto vorderingen op de overheid 221 -255 76
Vorderingen op overige ingezetenen 572 610 346
Overige activa (netto) -63 -601 -11
Verandering binnenlandse liquiditeitenmassa 1.420 1.186 531
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
De stijging van het binnenlands actief werd voor 30% teweeggebracht
door financiële transacties van de overheid met banken.
De bancaire kredietverlening nam ruim 78% van deze stijging voor
haar rekening, terwijl van de overige factoren een negatief effect
uitging. Volgens onderstaande tabel werd in 2011 en 2012 de
kredietverlening telkens met circa 17% uitgebreid tot SRD 4,5 miljard
en overtrof daardoor in ruime mate de groei van het nominale bruto
binnenlandse product. Het aandeel van de primaire productiesec-
toren in het totaal beliep ongeveer 18%. De kredietverlening luidende
in Surinaamse dollars nam toe met 16% (2011: 11%) en in vreemde
De gemiddelde nominale debetrentetarieven van de commerciële
banken bleven gedurende het verslagjaar nagenoeg onveranderd, te
weten 11,8% voor kredieten luidende in Surinaamse valuta en 9,6%
in Amerikaanse dollars. De creditrente in Surinaamse valuta werd
met 0,4 procentpunt opgetrokken tot 7,0% als gevolg van een relatief
krappe liquiditeitsruimte van banken. Inmiddels is deze situatie
gewijzigd zodat de creditrente, ook vanwege de afgenomen inflatie,
naar verwachting niet verder zal stijgen. De rente op Amerikaanse
dollar deposito’s bleef stabiel.
Banken bleven verreweg de belangrijkste lokale bron van externe
financiering voor gezins- en bedrijfshuishoudingen. Alternatieve
valuta met 19% (2011: 32%). Eén en ander leidde ertoe dat de dollariseringsgraad
nagenoeg constant bleef op 39%. Bij de deposito’s
liep de dollarisering na een stijging in 2011 terug van 56% tot 52%. De
onderliggende tendens, waarbij ingezetenen de voorkeur geven aan
het afsluiten van kredietcontracten in Surinaamse dollars en aan het
aanhouden van deposito’s in vreemde valuta, bleef bestaan. Dit is
het gevolg van een samenstel van factoren, zoals de relatieve mate
van vertrouwen in de betrokken valuta’s, de reële renteverhoudingen,
alsook het kasreservebeleid van de Centrale Bank dat is gericht
op ontmoediging van de dollarisering.
Kerncijfers van banken (in miljoenen SRD)
2012*) 2011 2010
Balanstotaal
Waarvan:
7.626 6.220 5.101
Deposito’s 7.160 5.894 4.757
Totale kredietverlening
Waarvan:
4.465 3.803 3.213
Kredietverlening en beleggingen in SRD 2.708 2.327 2.092
• primaire productiesectoren 391 311 274
• overige sectoren 2.317 2.016 1.818
Voorzieningen dubieuze debiteuren 60 65 61
Kredietverlening en beleggingen in vreemde valuta 1.757 1.476 1.121
• primaire productiesectoren 412 425 437
• overige sectoren 1.345 1.051 774
Voorzieningen dubieuze debiteuren
*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname
42 34 22
bronnen worden nog in onvoldoende mate aangeboord. Zo steeg de
effectieve omzet op de Surinaamse effectenbeurs weliswaar met
78%, maar deze omzet bedroeg in absolute termen slechts SRD 1,2
miljoen. Het aantal brokers is thans acht en DSB bank was de grootste
broker. Vanwege het hoge reële rendement dat het beleggen
in aandelen gemiddeld bood, was de animo aan de vraagzijde van
de markt groot. Er was echter nauwelijks aanbod. Hierdoor steeg
de beursindex, welke de gewogen marktwaarde aangeeft van een
vastgesteld pakket aandelen, zowel in 2011 en 2012 met circa 46% tot
7.901. Vooral bij de Surinaamse Brouwerij, Assuria, DSB Bank en onze
eigen Hakrinbank was er sprake van opvallende koersstijgingen.

Inflatie
Het inflatietempo, gemeten aan de hand van het prijsindexcijfer voor
de gezinsconsumptie, liep gedurende het verslagjaar aanmerkelijk
terug. Dit was vooral het gevolg van het uitwerken van de prijsop-
drijvende effecten van de begin 2011 getroffen budgettaire maatregelen
en van de devaluatie van de Surinaamse dollar. De gemiddelde
jaarstijging nam af van 17,7% tot 5,0% en de jaareinde-inflatie
van 15,3% tot 4,4%. Bij alle hoofdproductgroepen stegen de prijzen
minder snel. Bij de groep voeding en niet-alcoholische dranken,
alsook bij huisvesting en nutsvoorzieningen, was er nog sprake van
een relatief snelle stijging.
Een verder terugdringen van het inflatietempo werd echter getemporiseerd
doordat de lonen fors werden opgetrokken om de koopkracht
van de burger niet al te zeer aan te tasten. Dit ging gepaard
met een zekere afbrokkeling van het concurrentievoordeel dat de
devaluatie aanvankelijk met zich meebracht. Het is dan ook van
belang dat de stijging van de lonen in de pas loopt met de toename
van de arbeidsproductiviteit.
Productiesectoren
Gedurende het verslagjaar ondervond de reële sector hinder van de
flauwe mondiale vraag naar grondstoffen. Mede hierdoor nam de stijging
van de gemiddelde goudprijs op de London Metal Exchange af
van 19% in 2011 tot 2%; in absolute termen werd een hoog gemiddeld
niveau van USD 1.669 per troy ounce bereikt. De resultaten
van IAMGOLD – met 1.688 werknemers het grootste goudbedrijf in
Suriname – namen minder uitbundig toe, maar bleven uitstekend
ondanks de door technische problemen veroorzaakte afname van het
productievolume met 6% tot 11.884 kilogram en de hogere productiekosten.
De overige spelers in deze sector deden eveneens goede
zaken. De activiteiten gericht op ordening van de kleinschalige goudmijnbouw,
die ongeveer de helft van de totale productie voor haar
rekening nam, werden voortvarend voortgezet. Het uiteindelijke doel
hiervan is de organisatie van de sector te verbeteren, schadelijke
milieu-effecten bij de goudwinning te beperken en de staatsinkomsten
te vergroten.
Bij Staatsolie N.V. valt een soortgelijke ontwikkeling waar te nemen.
De stijging van haar gemiddelde netto verkoopprijs liep terug van 40%
in 2011 tot slechts 3% in 2012 en wel tot bijna USD 104 per barrel.
De productie van ruwe olie was één procent kleiner dan het in 2011
bereikte niveau van circa 6 miljoen barrels, wat neerkwam op 16.250
barrels per dag. Als gevolg van de uitvoering van technische werkzaamheden
aan de raffinaderij te Tout Lui Faut verminderde de verwerkte
hoeveelheid ruwe olie met 12% tot 2,3 miljoen barrels of ruim
7.200 barrels per dag. De productie bestond uit diesel, asfaltbitumen
en diverse brandstofsoorten, die zowel voor de binnenlandse markt
als voor de export waren bestemd. Per saldo steeg de bruto omzet
toch nog met 34% tot ruim USD 1,0 miljard en de geconsolideerde
winst vóór belastingen met 12% tot USD 463 miljoen vergeleken met
USD 414 miljoen in 2011. Ook gedurende het verslagjaar werd voortvarend
gewerkt aan verbreding en verdieping van de bedrijfsactiviteiten
van de onderneming. Zo vordert het werk voor uitbreiding van de
raffinaderij gestaag. Er wordt voortgang geboekt bij het verhogen van
de bewezen oliereserves en bij het streven alternatieve energiebronnen
te ontwikkelen waaronder biobrandstof.
Solide & betrouwbaar
Prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie
(procentuele mutaties)
Jaar Gemiddelde inflatie (%) Jaareinde inflatie (%)
2008 14,7 9,4
2009 -0,1 1,3
2010 6,9 10,3
2011 17,7 15,3
2012 1) 5,0 4,4
1) voorlopige cijfers | Bron: Algemeen bureau voor de Statistiek
Voor de zeer conjunctureel gevoelige bauxietsector was 2012 een
moeilijk jaar. De wereldmarktprijzen voor aluminium daalden met
15%, nadat deze in 2011 met ruim 10% waren gestegen. Hier komt
bij dat het productie- en exportvolume van Suralco met 14% kromp
tot 1,2 miljoen ton, mede als gevolg van verzwakking van haar comparatieve
voordeel door knelpunten bij de aanvoer van bauxiet en
door de gestegen productiekosten. De exportwaarde daalde bijgevolg
met 27% tot USD 360 miljoen. Thans worden verschillende
opties bekeken om de levensvatbaarheid van deze sector op peil te
brengen, ondanks de vooralsnog weinig bemoedigende vooruitzichten
op het mondiale prijsfront.
Het beeld bij de overige sectoren is gemengd. Op basis van voorlopige
cijfers over het jaar 2012 kan worden vastgesteld dat het wat
beter gaat met de productie van bananen en hout. De Stichting
Behoud Bananensector heeft een goed jaar achter de rug. Zowel de
productie als de gemiddelde verkoopprijzen stegen. De export nam
toe met ruim 20% tot 85.600 ton met een waarde van USD 63,8
miljoen. Ook de productiviteit verbeterde naar 43,3 ton per hectare.
De regering streeft ernaar dit bedrijf in 2013 te privatiseren.
Na een groei in de afgelopen drie jaren, verminderde het beplante
rijstareaal met ruim 10% tot 50.569 ha. De padiproductie daalde
met bijna 7% tot 220.533 metrieke ton, ondanks de stijging van de
gemiddelde productiviteit met 5,5% tot 4,361 metrieke ton per ha.
De tegenvallende productie is het gevolg geweest van aanhoudende
droogte en structurele bottlenecks. Door de lage prijzen van padi
gedurende de voorjaarsoogst leden boeren verliezen. Tegen deze
achtergrond besloot de overheid hen een compensatie te bieden
van SRD 2,13 per afgeoogste baal.
De handelssector, de bouwnijverheid en toeleveringsbedrijven profiteerden
van de grotere lokale vraag naar goederen en diensten. Een
zekere groei is waar te nemen bij het toerisme. Per saldo groeide het
reële bruto binnenlandse product evenals in 2011 met naar schatting
ruim 4%.
www.hakrinbank.com | 21 |

Macro-economische vooruitzichten
Onze bank heeft een overwegend gunstig oordeel over het perspectief
op middellange termijn. Bij wijs beleid mag ervan worden uitgegaan
dat de al in uitvoering genomen en de geplande grootschalige
investeringen gericht op een intensievere benutting van de beschikbare
natuurlijke hulpbronnen zullen resulteren in een gezonde groei
van de productie. Na voltooiing van deze investeringen zal het productievermogen
van onze economie fors zijn uitgebreid, wat belangrijke
uitstralingseffecten zal hebben op de overige sectoren, de betalingsbalans
en de overheidsfinanciën.
Er zijn echter neerwaartse risico’s die niet mogen worden onderschat.
Vooral in de goudsector zijn de prijsrisico’s buitengewoon
groot door het speculatief marktgedrag van beleggers en de beleidsindicaties
dat de Federal Reserve in de Verenigde Staten de goudprijs
omlaag drukt aangezien een hoge goudprijs een dreiging inhoudt
voor het vertrouwen in en de waarde van de US dollar. Ter beheersing
van deze risico’s dienen de beleidsvoornemens van de publieke
Chinese theeceremonie tijdens de afscheidsbijeenkomst van Operations Directeur Mariette Tjon A Ten, die na ruim 30 jaren dienst per ultimo
2012 met pensioen is gegaan.
| 22 |
en private actoren om het ontwikkelingsproces in goede banen te
leiden daadwerkelijk onverkort te worden gerealiseerd. Het tijdig
elimineren van knelpunten die de vlotte uitvoering van dit proces
kunnen verstoren is vereist. Concreet vereist dit onder andere een
geïntegreerde planning van de projecten, het vergroten van de uitvoeringscapaciteit
en het verbeteren van het investeringsklimaat
om comparatieve voordelen te creëren.
Voorts zal een strikt budgettair, monetair en loonbeleid dienen te
worden gevoerd om duurzaam rust op de valutamarkt te waarborgen
en inflatoire risico’s te beperken. Tegen deze achtergrond staan
wij evenzeer positief tegenover de voorgenomen oprichting van het
Spaar- en Stabilisatiefonds van de Republiek Suriname. Hierdoor zal
de afhankelijkheid van de overheidsinkomsten van conjuncturele
schommelingen van de mondiale prijzen van onze exportproducten
verminderen en kan diversificatie van onze economie bevorderd
worden.

De Algemeen Directeur spreekt de jubilarissen toe.
De bekende zanger Bryan B. verzorgt een gastoptreden tijdens het jaarlijkse jubilarissenfeest in Cherics Partycentrum.
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 23 |

Het bedrijf van
de bank
Inleiding
De opzet van dit onderdeel van het jaarverslag zal in het vervolg
anders zijn. In voorgaande jaren werden de markante ontwikkelingen
binnen de diverse afdelingen beschreven. Vanaf nu zal de
verantwoording aan de aandeelhouders en andere stakeholders
geschieden vanuit beleidsrelevante optieken, wat afdelingsoverschrijdend
is. Hiermee kan een beter en coherent beeld worden
verkregen van de aansturing van de bank alsook de beleidsontwikkeling
en implementatie.
Strategie
Onze bank streeft ernaar de geprefereerde aanbieder van financiële
diensten in Suriname te zijn. Onze missie is een innovatieve
en dynamische financiële instelling te zijn. Daartoe bieden wij
hoogwaardige financiële diensten aan en leveren wij maatwerk
voor maximale klanttevredenheid. Adequate corporate governance
geeft de juiste prikkels aan het management voor het nastreven
van doelstellingen welke van strategisch belang zijn voor de vennootschap
en haar aandeelhouders. Deugdelijk bestuur vereist een
solide interne organisatiestructuur via welke de bedrijfsdoelstellingen
worden vastgesteld, de in te zetten capaciteit om deze te
realiseren en het monitoren van de realisatie van deze doelstellingen.
Ons strategisch planningsproces heeft als doel het vaststellen
van de middellange termijn doelstellingen van de bank en de strategieën
om deze te realiseren. Wij houden daarbij steeds onze
kernwaarden betrouwbaarheid, service en klantgerichtheid, teamwork
en kwaliteit voor ogen. Het strategisch plan, dat steeds een
periode van drie jaren beslaat, komt tot stand na intensieve discussies
tussen directie, raad van commissarissen en staf en bevat
de belangrijkste strategische keuzes die de bank heeft gemaakt,
alsmede een doorrekening daarvan in geprognosticeerde winst-
en verliesrekeningen en balansen. De vertaling van het strategisch
plan naar het tactische niveau vindt plaats via het jaarlijkse
beleidsplan (jaarplan), dat het beleid op de diverse afdelingen van
de bank omvat. Als framework voor de inrichting van het jaarplan
wordt de Balanced Score Card gehanteerd . Tevens vindt de ver-
taling naar de jaarlijkse exploitatie- en investeringsbudgetten
| 24 |
plaats. Er vindt continue monitoring van de realisatie van de geformuleerde
doelstellingen plaats via daarvoor opgezette management
informatiesystemen (MIS) en indien nodig vindt bijsturing
plaats.
In ons meerjaren strategisch beleidsplan 2010-2013 zijn de volgende
strategische doelstellingen geformuleerd:
1. Verbeteren van onze corporate governance door toepassing
van actuele best practices. In 2011 is een corporate governance
scan door deskundigen van KPMG uitgevoerd en zijn
verbeterpunten geïdentificeerd. Wij achten deugdelijk bestuur
essentieel voor duurzaam succes van onze vennootschap en
werken nauwgezet aan het implementeren van de geïdentificeerde
verbeterpunten. Wij hebben ons corporate governance
verbeteringsprogramma geactualiseerd waarbij de te realiseren
verbeterpunten voor 2012 en 2013 zijn vastgesteld.
2. Verhoging van de kwaliteit van onze dienstverlening onder
andere door het verbeteren van de omgeving waarin wij onze
cliënten ontvangen. Dit geschiedt middels upgrading van ons
kantorennetwerk waarvoor we een uitgebreid bouwinvesteringsprogramma
hebben opgesteld. Belangrijk is eveneens een
betere bereikbaarheid van de bank middels inzet van moderne
en technologisch geavanceerde distributiekanalen, zoals internet
en mobiele telefonie. Ook werken wij aan verbetering van
onze producten en competenties van onze medewerkers.
3. Streven naar operational excellence en vergroten van ons innovatief
vermogen door verbetering van de interne organisatie
en de bedrijfsprocessen met optimale inzet van nieuwe technologieën
en systemen. Dit moet resulteren in een efficiëntere
bedrijfsvoering, alsmede in een doelmatige benutting van
human resources.
4. Vergroting van customer intimacy door het koesteren van
tevreden cliënten die steeds meer diensten van ons afnemen.
Essentieel daarbij is goed inzicht in de behoeften van cliënten
en daarop vlot in te spelen.
Corporate Governance
De in 2008 ingezette financiële crisis heeft het belang van een
kwalitatief goede bedrijfsvoering, beheersing van bedrijfsprocessen
en risico’s, financiële verslaggeving en transparantie aangetoond.
Dit is gepaard gegaan met vergroting van de rol van de
corporate governance, die is gericht op bevordering van het effectief
besturen van de bank om zo maximale waarde te creëren ten
behoeve van haar stakeholders. Voor realisatie hiervan is een geïntegreerd
stelsel van besturing, beheersing, toezicht en verantwoording
nodig. Essentieel voor de effectiviteit van dat stelsel is dat alle
betrokken partijen zoals bestuurders, commissarissen, interne en
externe accountants, aandeelhouders, wetgever en toezichthouders
helderheid hebben over hun eigen verantwoordelijkheden en
daar ook goede invulling aan geven.
Directie en Raad van Commissarissen van de Hakrinbank hechten
grote waarde aan het naleven van ´best practices´ voor corporate
governance en het vervullen van een voortrekkersrol hierbij
in de Surinaamse samenleving. Onze bank is voorzover bekend
het eerste bedrijf in Surinaamse handen dat enige jaren terug een
formele corporate governance code heeft geïntroduceerd en wij
stellen met tevredenheid vast dat diverse bedrijven ons voorbeeld

hebben gevolgd. Deze code, die op onze website is te vinden, bevat
richtlijnen voor het handelen van de directie, Raad van Commissarissen
en aandeelhouders. In aparte reglementen zijn de taken,
bevoegdheden en verantwoordelijkheden van directie, Raad van
Commissarissen, Auditcommissie, en Remuneratie- en Benoemingscommissie
vastgelegd. In het verslagjaar is er een beoordeling
gepleegd van de corporate governance code en de bijbehorende
reglementen in relatie tot best practices op corporate
governance gebied. De geïdentificeerde verbetermogelijkheden
zullen in 2013 worden geïmplementeerd. Ook zal aanscherping
plaatsvinden van onze corporate governance code, alsook van de
directie en RvC reglementen. Eveneens is er een reglement voor de
recent ingestelde Risk- en Compliancecommissie binnen de Raad
van Commissarissen geconcipieerd, dat thans integraal deel uitmaakt
van onze corporate governance regelgeving.
Volgens onze corporate governance regels is de directie belast
met het besturen van de bank. Zij is verantwoordelijk voor de
realisatie van de bedrijfsdoelstellingen, de strategie, het beleid
en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling. Directiebeslissingen
worden zoveel als mogelijk bij consensus genomen.
In uitzonderingsgevallen neemt de Algemeen Directeur, de heer
J. Bousaid, de hoogst verantwoordelijke functionaris van het directieteam,
in laatste instantie een finaal besluit. Hij legt extern verantwoording
af over het gevoerde bedrijfsbeleid, met name aan
de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van
Aandeelhouders. Het directieteam, ook wel Raad van Bestuur
genoemd bestond in het verslagjaar uit 3 leden, namelijk een Algemeen
Directeur of Chief Executive Officer (CEO), een Operations
Directeur of Chief Operations Officer (COO) en een Financieel
Directeur of Chief Financial Officer (CFO). Vanwege de pensionering
van mevrouw Tjon A Ten per 31 december 2012 bestaat de
Raad van Bestuur thans uit twee leden, namelijk een CEO en een
COO. De heer Raghoenathsingh was tot en met 31 december 2012
in de functie van CFO werkzaam. Per 1 januari 2013 bekleedt hij de
functie van COO. De CFO functie wordt thans waargenomen door
de onderdirecteur Financiële Zaken, de heer R. Sheorajpanday, die
geen deel uitmaakt van de Raad van Bestuur. Het is de bedoeling
om op termijn de Raad van Bestuur uit te breiden met een Commercieel
Directeur of Chief Commercial Officer (CCO). Deze functie
wordt momenteel waargenomen door de CEO. Ter institutionalisering
van het vier ogen principe binnen de Raad van Bestuur en
als uitvloeisel van de in november 2011 afgekondigde nieuwe Wet
Toezicht Kredietwezen is in het verslagjaar ook goedkeuring aan
de aandeelhoudersvergadering gevraagd en verkregen voor het
wijzigen van de statutaire bepaling inzake de vertegenwoordigingsbevoegdheid
voor directeuren. Voortaan zal de vertegenwoordiging
van de vennootschap in plaats van door iedere directeur geschieden
door minimaal twee directeuren. Eveneens is goedgekeurd dat
de huidige toonder aandelen worden omgewisseld in aandelen op
naam. Inmiddels is het verzoekschrift voor goedkeuring van de statutenwijziging
bij de President ingediend.
De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden
op het directiebeleid en de algemene gang van zaken, met name
financieel beleid, ondernemingsstructuur, performance van directieleden
en op risicomanagement. De Raad vergadert tenminste
een keer per maand met de directie of zoveel meer als dat nuttig
Solide & betrouwbaar
wordt geacht. Binnen de Raad zijn twee gespecialiseerde commissies
ingesteld te weten een Auditcommissie en een Remuneratie-
en Benoemingscommissie, die elk uit vier RvC leden bestaan. De
Auditcommissie is verantwoordelijk voor de bewaking van de tijdigheid,
de kwaliteit en integriteit van de financiële rapportages, voor
de naleving van wet- en regelgeving, alsook van de onafhankelijkheid
en het functioneren van de interne en externe accountants.
De Remuneratie- en Benoemingscommissie doet aanbevelingen
aan de Raad ter zake de (her)benoeming van leden van de directie
en de Raad, de opvolgingsplanning voor leden van de directie, de
management development, en de bezoldiging van de directieleden.
In het begin van 2013 is een derde gespecialiseerde commissie
binnen de Raad van Commissarissen, namelijk een “Risk- en Compliancecommissie”
ingesteld, die het risico- en compliancebeleid
van de bank zal monitoren. Een verslag van de werkzaamheden
van bovengenoemde commissies is te vinden in het rapport van de
Raad van Commissarissen aan het begin van dit jaarverslag.
Risk Management
Adequaat risicomanagement is een cruciaal onderdeel van het
besturen van een bank en een fundament voor een veilige en
gezonde bedrijfsvoering. Het stelt een onderneming in staat effectief
en efficiënt om te gaan met onzekerheden, risico´s en kansen
en daarbij de juiste afweging te maken tussen risico en rendement
ter vergroting van de aandeelhouderswaarde, ook op lange termijn.
Het risicomanagement bij de Hakrinbank is gestoeld op het door
the Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission
(COSO) uitgevaardigde Enterprise Risk Management (ERM)
framework. Dit is een geïntegreerd raamwerk voor het op systematische
wijze identificeren en beoordelen van de risico´s waaraan
de bank bloot staat en de wijze waarop deze worden beheerst en
daarover wordt gerapporteerd.
In het verslagjaar heeft een integrale aanscherping van ons
framework plaatsgevonden. Hiertoe zijn bankbreed de geïdentificeerde
risico´s en de interne beheersingsmaatregelen onder de
loupe genomen. De risicolijsten, waarin per afdeling de risico’s
op strategisch, operationeel, reporting en compliance niveau zijn
opgenomen, zijn opnieuw gevalideerd door het verantwoordelijke
lijnmanagement en de Riskmanagement Department (RMD) en
waar nodig aangepast. De risicolijsten vormen de basis voor de
bankbrede risicokaart, waarop de belangrijkste risico´s waaraan
de bank blootstaat, zijn gerangschikt naar de kans dat deze zich
zullen voordoen en de omvang van hun mogelijke impact. Deze
kaart vormt een belangrijke beheerstool voor het managen van de
risico´s.
Ook is veel aandacht besteed aan de verbetering van de beheersing
van risico’s. Hierbij is met name de zogenaamde second line
of defence bij het risicomanagement, welke rol met name vervuld
wordt door RMD, sterker ingebed in de organisatie. Het beheer van
problem loans, dat voorheen viel onder verantwoordelijkheid van
het accountmanagement is in het verslagjaar overgeheveld naar
RMD. Begin 2013 is de verantwoordelijkheid van de controle op
de verstrekte zekerheden ten behoeve van de uitgezette kredieten
eveneens aan RMD toevertrouwd. In het verslagjaar is RMD ook
belast geworden met de mede-beoordeling van de operationele
risico´s en de getroffen interne beheersingsmaatregelen. In 2013
www.hakrinbank.com | 25 |

zal het raamwerk voor het beheersen van de operationele risico´s
van de bank worden geëvalueerd en waar nodig worden aangescherpt.
We hebben in het pand waarin ons filiaal aan de J. Lachmonstraat
is gevestigd een disaster recovery center opgezet. Hierin is de ICT
back-up ten behoeve van onze core bancaire IT-systemen ondergebracht.
Hierdoor zijn we beter in staat om de continuïteit van de
bedrijfsvoering te garanderen in geval van uitval van de reguliere
IT-systemen. Wij zijn voornemens om in dit centrum ook back-up
faciliteiten voor de Point of Sale (POS) transacties en het emailverkeer
onder te brengen.
Compliance
Wij streven ernaar om bij de dienstverlening de hoogste professionele
normen toe te passen en het vertrouwen dat cliënten in
ons hebben gesteld als basis te hanteren voor al onze handelingen.
Dit vertrouwen is gebaseerd op een bedrijfscultuur die aanmoedigt
tot integer gedrag. Compliance, hetgeen gedefinieerd kan worden
als het in de meest ruime zin bevorderen van en het (doen) toezien
op de naleving van wettelijke en interne regels en normen die relevant
zijn voor de integriteit en de daarmee samenhangende reputatie
van de bank en die van haar bestuurders en medewerkers,
geniet derhalve hoge prioriteit. De eerst verantwoordelijke daarvoor,
de zogenaamde first line of defence, is het lijnmanagement,
dat verantwoordelijk is voor het handelen conform de geldende
wet- en regelgeving en de intern vastgestelde regels en proce-
dures. In onze visie moet hierbij niet slechts een afvinkattitude aan
de dag gelegd worden, waarbij slechts naar de letter van de regelgeving
gehandeld wordt, maar dient ook de geest daarvan in acht
te worden genomen. Een belangrijk aangrijpingspunt voor ons handelen
zijn onze kernwaarden. Deze zijn verankerd in onze bedrijfscultuur
en vormen de leidraad bij al onze activiteiten.
De compliancefunctie vormt de zogenaamde second line of
defence en ziet met name toe op de naleving van zowel interne als
externe regelgeving ter beheersing van de compliance- en integriteitsrisico’s.
Hierbij is het doel niet slechts om naleving van de
formele vereisten te waarborgen, maar ook het bevorderen van een
integriteitsbewuste bedrijfscultuur. Met betrekking tot de formele
vereisten zijn de werkzaamheden gericht op het vertalen en incorporeren
van externe wet- en regelgeving in interne richtlijnen en
voorschriften, het monitoren van de naleving van regelgeving en
het periodiek rapporteren over de bevindingen. Op het gebied van
het bevorderen van een integriteitsbewuste cultuur brengt de compliance
officer gevraagd en ongevraagd advies uit aan het lijnmanagement
en directie.
Er wordt veel aandacht geschonken aan het verder professionaliseren
van de compliance functie en institutionaliseren van com-
pliance binnen onze instelling. Hiertoe is in het verslagjaar het
compliance programma, waarin opgenomen een compliance
charter, waarin de doelstellingen en reikwijdte van de functie
alsmede de taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en rapportagestructuren
zijn opgenomen, aangescherpt. Ook is er in het
verslagjaar een compliancehandboek samengesteld, bevattende
de belangrijkste relevante interne regelgeving, waaronder een
klokkenluidersregeling, hoe om te gaan met belangenconflicten en
| 26 |
een klachtenregeling. Deze aanscherpingen zijn in lijn met de voorschriften
van de door de Centrale Bank van Suriname in april 2012
uitgevaardigde Anti Money Laundering /Combatting Financing Terrorism
Richtlijn.
Best practice schrijft voor dat de compliancefunctie onafhankelijk
is ten opzichte van alle andere functies en afdelingen. Om dit
principe beter te waarborgen is aan het eind van het verslagjaar
deze functie ondergebracht in een zelfstandige afdeling, welke
rechtstreeks aan de CEO rapporteert. Tevens zijn er directe rapportagelijnen
opgezet naar de recent ingestelde Risk- en Compliancecommissie
van de Raad van Commissarissen.
In het verslagjaar is veel aandacht geschonken aan het verhogen
van het kennisniveau van de compliance officer. Hij heeft daartoe
de Leergang Compliance Professional van het Nederlands Com-
pliance Instituut met succes gevolgd en mag thans de titel Certified
Compliance Professional voeren. Op korte termijn zal de afdeling
worden uitgebreid. Hierdoor zal zij haar werkterrein kunnen
verbreden waardoor deze de volle reikwijdte van de functie zal
beslaan, zoals opgenomen in de compliancecharter. Ook heeft er
een evaluatie van de in gebruik zijnde software ten behoeve van
compliancemonitoring plaatsgevonden. Als uitkomst daarvan is
besloten om een nieuw software pakket aan te schaffen om de efficiency
en effectiviteit te verbeteren. Het streven is erop gericht om
dit systeem in 2013 te installeren.
De commerciële ontwikkeling
In onze commerciële strategie zijn concrete doelstellingen geformuleerd
voor groei van ons marktaandeel, de diversificatie van de
baten, de verbetering van de klantgerichtheid en kwaliteit van de
dienstverlening en de versterking van de concurrentiepositie.
Ter realisatie hiervan wordt een verschuiving doorgevoerd van een
oriëntatie op voornamelijk producten, diensten en distributie naar
een klantgerichte oriëntatie teneinde het aanbod van producten en
diensten beter af te stemmen op de wensen en behoeften van de
diverse klantsegmenten. Deze verschuiving wordt geleidelijk gerealiseerd
door:
• Verbetering van de aansturing van de commerciële activiteiten
middels versterking van de interne organisatie en het management.
• Het verhogen van de commercialiteit middels meer cross-selling
van producten.
• Moderniseren en verder inrichten van onze branches als profitcenters.
• Centralisatie van zowel de back- als de frontoffices van Hakrinbank
en NTFM en vergroting van de commerciële vaardigheden van
de frontofficers.
• Product- en marktontwikkeling om beter te voorzien in de
behoeften van de klant.
• Innovatie van distributiekanalen met benutting van de mogelijkheden
van moderne informatie- en communicatietechnologie.
• Branding van de Hakrinbank gericht op de gewenste positionering
in de markt, versterking van het imago en de zichtbaarheid
voor haar doelgroepen.
• Implementatie van een Customer Relationship Management
(CRM) systeem afgestemd op de informatiebehoeften en
processen van de bank.

• Het bevorderen van synergie tussen research, productontwikkeling,
sales en customer service.
In het verslagjaar zijn duidelijke stappen voorwaarts gezet in de
richting van de realisatie van de gestelde doelen voor de commerciële
afdelingen. Eén en ander heeft blijkens bijgaande tabel ertoe
bijgedragen dat de geconsolideerde kredietverlening toenam met
SRD 111 miljoen of 13,7% tot SRD 922,7 miljoen. De groei werd
vooral gerealiseerd in de sectoren handel, woningbouw en nijverheid
en was grotendeels in lijn met onze gebudgetteerde doelstellingen.
De geaggregeerde kredietverlening in de bankensector
nam toe met 17,4%, waardoor ons marktaandeel enigszins afnam
tot 21%. Indien de groei van de beleggingen in schatkistpapier van
de Republiek Suriname in beschouwing wordt genomen, is ons
marktaandeel niet afgenomen.
Solide & betrouwbaar
Onze beleggingen in schatkistpapier van de Republiek Suriname
namen toe met bijna 300% en wel van SRD 29,2 miljoen tot
SRD 115,3 miljoen als gevolg van de sterke toestroom van liquide
middelen waarvoor niet direct gezonde uitzettingsmogelijkheden
in de kredietverlening aanwezig waren.
De kwaliteit van onze kredietportefeuille bleef op goed peil. De
non-performing ratio beliep slechts 2% en bleef onder onze norm
van maximaal 3% en die van de Centrale Bank van Suriname van
5%. Voor de non-performing kredieten zijn adequate specifieke
voorzieningen getroffen.
Kredietverlening naar sectoren (in duizenden SRD)
2012 in % 2011 in %
Agrarische sector 50.608 5 50.846 6
Visserij 32.609 3 30.337 4
Bosbouw 722 0 1.484 0
Mijnbouw 11.882 1 8.065 1
Nijverheid 65.604 6 59.835 7
Constructie- en installatiebedrijven 56.175 5 51.732 6
Electriciteit, gas en water 17 0 22 0
Totaal direct productieve sectoren 217.617 21 202.322 24
Handel 309.238 30 229.233 27
Transport, opslag en communicatie 5.662 1 7.344 1
Dienstverlening 100.222 10 102.152 12
Woningbouw 163.437 16 146.637 17
Overige (vnl. consumentenkrediet) 126.552 12 123.914 15
Totaal overige sectoren 705.112 68 609.280 72
Totaal commerciële kredieten 922.729 89 811.602 97
Schatkistpromessen (overheid) 115.312 11 29.167 3
Totaal generaal 1.038.041 100 840.769 100
De dollariseringsratio in de geconsolideerde kredietverlening
nam licht toe en wel van 33,2% naar 35,5%, mede als gevolg van
de lagere rente voor vreemde valuta kredieten en de stabiele wisselkoers.
Ons beleid inzake terugdringing van de US dollarisering
wordt voortgezet.
Ook de niet aan de kredietverlening gerelateerde dienstverlening
heeft zich gunstig ontwikkeld. Onze bank heeft in het verslagjaar
haar leidende positie op de vreemde valutamarkt verder uitgebouwd,
waarbij optimaal gebruik is gemaakt van de omstandigheid
dat wij vooralsnog de enige bank in Suriname zijn die USD en Euro
geldzendingen kan faciliteren. Buitenlandse banken stellen zeer
hoge eisen aan financiële instellingen waarmee deze transacties
worden uitgevoerd en wij zijn er gepast trots op dat wij hieraan
kunnen voldoen. Vanwege toenemende concurrentie heeft de
toename van het volume aan vreemde valutatransacties niet geresulteerd
in een navenante groei van de verdiende baten.
De ruimere beschikbaarheid van met name US-dollars heeft wel
gunstig doorgewerkt op het volume aan foreign transfers en de
hiermee verdiende provisies. Ook de kwaliteit van onze service
heeft hieraan bijgedragen.
www.hakrinbank.com | 27 |

Het filiaal Flora voor de feestelijke ingebruikname op 20 september 2012.
De bankhal van ons bijkantoor te Flora op de openingsdag.
| 28 |

De verdiende assurantieprovisies zijn in het verslagjaar toegenomen.
De winstpotentie van de Assurantie-afdeling moet beter
benut worden. Daartoe zal in 2013 een doorlichting van deze afdeling
plaatsvinden.
Het moderniseringsprogramma van onze kantoren is voortgezet.
Zo werd het vernieuwd kantoor te Flora in gebruik genomen. Dit
programma zal de komende jaren versneld worden uitgevoerd wat
ook de kwaliteit van onze dienstverlening ten goede zal komen. Het
beleid om via de filialen actiever cliënten te werven begint successievelijk
vruchten af te werpen. Ook is de aansturing van de filialen
via het hoofdkantoor verbeterd.
Tegen het jaareinde werd het beheer van de zogenaamde probleemkredieten
conform planning grotendeels overgedragen aan
de Risk Management Department. Hierdoor worden de accountmanagers
ontlast van uitwinningstrajecten en kunnen zij zich concentreren
op de commerciële activiteiten.
Het al enige jaren gevoerde beleid om de pricing te koppelen aan
de credit rating is voortgezet en zal gecontinueerd worden.
Gedurende de eerste helft van 2013 zullen in het kader van het
Risk Based Audit project de Credits Department en de NTFM
worden doorgelicht, met steun van externe deskundigen van BDO
Assurance. Dit project is voor ons van groot belang. Doelstelling
is onder andere de strategie, interne organisatie, bedrijfsprocessen,
risicomanagement en interne controle te analyseren en verbetervoorstellen
te doen. Uiteindelijk doel is de versterking van de
interne organisatie en het “in control” zijn van leidinggevenden.
De vooruitzichten voor het jaar 2013 zijn goed. De gunstige macroeconomische
omgeving en de hoge economische groei zullen
leiden tot een toenemende kredietvraag. De benodigde funding
is deels reeds aanwezig of zal zonder veel moeite kunnen worden
aangetrokken met positieve doorwerking op onze rentemarge. De
intake zal prudent blijven teneinde een gezonde kredietgroei te
realiseren. Bij de budgettering voor 2013 is uitgegaan van redelijke
groei cijfers voor de commerciële activiteiten en rendementsverbetering.
Operationele Efficiëntie
Conform onze strategische operationele doelen richten wij ons op
het stroomlijnen van processen en op het investeren in ICT mogelijkheden
ter optimalisering van de bedrijfsprocessen. Het doel
daarbij is verlaging van de operationele kosten en verbetering van
de overall cost/value wat onze concurrentiepositie versterkt. Hiervoor
is het belangrijk dat bestaande infrastructuur en dan vooral de
backoffice en het ICT platform efficiënt worden benut.
Wij werken voortdurend aan het ontwikkelen van ons ICT platform
zodat wij meer markten kunnen bedienen en de time to market
voor de introductie van nieuwe producten en diensten kan worden
verkort. Hierdoor wordt het ook mogelijk gelijksoortige processen,
backoffices van het betalingsverkeer alsook de kredietverlening,
en de frontof fice te centraliseren. Bij het centraliseren van de ver-
werking van girale betalingen/overmakingen zijn reeds verbeteringen
doorgevoerd, terwijl bij de centralisatie van krediet-
Solide & betrouwbaar
administraties van de Hakrinbank en de NTFM stappen voorwaarts
zijn gezet.
Het betalingsverkeer betreft een core bankingfunctie die is ondergebracht
bij drie afdelingen, te weten Domestic voor het lokaal
betalingsverkeer, Foreign Transfers voor het grensoverschrijdend
betalingsverkeer en Cash voor het chartaal betalingsverkeer. Het
gaat om afdelingen met een groot aantal medewerkers. Alle drie
afdelingen hebben dezelfde doelstelling, namelijk verzorging van
en verhoging van de efficiency van het betalingsverkeer met name
door verschuiving van chartale naar girale transacties. Centralisatie
van werkzaamheden heeft ook als voordeel dat er een betere
beleidsmatige aansturing kan plaatsvinden, de administratieve- en
controle- werkzaamheden van deze afdelingen kunnen worden
geclusterd en de medewerkers efficiënter worden ingezet. In dit
kader is de afdeling Payments en Settlements in de tweede helft
van 2012 opgezet en bemensd en heeft pri mair als doel het ef fi-
ciënter inrichten van de processen van de afdelingen Cash,
Domestic en Foreign Transfers in samenspraak met de afdelingen
Business Process Efficiency (BPE) en ICT. Dit moet resulteren in
het herinrichten en/of automatiseren van processen, waardoor
de doorlooptijd verkort en het papiergebruik gereduceerd worden.
Dit traject moet ook als resultaat hebben de verbetering van het
gebruik van internetbankieren en de ATM-kaart (pinnen en possen).
Kostenbeheersing start bij kostenbewustzijn. Om deze reden wordt
gewerkt aan verbetering en uitbreiding van het managementinformatiesysteem
(MIS) ten behoeve van de afdelingen. Tevens wordt
het budgetteringsproces aangescherpt. Het gebruik van hard copy
rapportages wordt teruggedrongen.
De afdeling BPE heeft samen met de ICT afdeling enkele projecten
afgerond op het gebied van efficiencyverbetering van het
betalingsverkeer door het elektronisch betalen te stimuleren. Het
aantal POS apparaten nam in 2012 met 88 toe en het aantal betaaltransacties
met 20%. Ook is het aantal ATM transacties met 12%
toegenomen, wat betekent dat er geleidelijk aan een verschuiving
plaatsvindt naar geldopnamen via geldautomaten. Om de klanten
te accommoderen hebben wij ons netwerk uitgebreid met 5
nieuwe ATM’s tot een totaal van 37.
Verder streeft de bank ernaar betalingsopdrachten zoveel mogelijk
digitaal aangeleverd te krijgen door bij haar klanten de Betaal
Opdrachten Applicatie te installeren. Het op een standaard manier
aanleveren van betalingsopdrachten maakt het mogelijk om vlot
transacties te verwerken. Daarnaast worden klanten aangespoord
hun betalingen zelf online te regelen. Om consumenten nog veiliger
te laten internetbankieren is de IB-pass geïntroduceerd. Hiermee
is naast het inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord een
extra beveiliging ingebracht.
De Hakrinbank geeft inmiddels al enkele jaren eigen Mastercard
creditcards uit. Er wordt gewerkt aan vergroting van het gebruikers-
bestand en verhoging van de veiligheid van het gebruik alsook aan
verbetering van de service. Met het oog hierop is het monitoren
van de transacties van onze kaarthouders geïntensiveerd, terwijl
onze kaarthouders nu de mogelijkheid hebben om in real-time hun
transacties te bekijken.
www.hakrinbank.com | 29 |

In het kader van waarborging van de continuïteit en beveiliging van
bedrijfsprocessen, is onder meer in het filiaal Flora een ICT back-up
center geïnstalleerd alsook een back-up van communicatielijnen
met de filialen en ATM’s.
Met ondersteuning van Deloitte Consulting/Enterprise Risk Services
is tegen het einde van 2012 een aanvang gemaakt met twee
projecten. Het eerste behelst de (her)formulering van een formeel
IT Security en Acceptable Usage beleid teneinde de integriteit van
systemen, gegevens en bedrijfsvoering binnen de Hakrinbank te
kunnen waarborgen en IT risico’s te minimaliseren. Het tweede
project houdt in het (her)formuleren van adequate Business Continuity
Management processen om de continuïteit van onze kritische
bedrijfsprocessen steeds te kunnen waarborgen. De afronding
van deze projecten zal in 2013 plaatsvinden.
In 2012 is de efficiency bij de opmaak van controlewerkstukken en
tijdige rapportage van onvolkomenheden in de administratie, verbeterd.
De beschikbaarheid van het IBM contentmanagersysteem,
waardoor onze elektronische databestanden digitaal beschikbaar
zijn voor de individuele medewerkers, heeft deze efficiencyslag
gefaciliteerd.
Om het proces van beheer en monitoring van de in dekking
gegeven zekerheden te verbeteren en te automatiseren is een
database opgezet waarin de vervaldata zijn vastgelegd van de erfpacht-
en grondhuurpercelen en van de krediethypotheken, alsook
andere belangrijke informatie met betrekking tot de zekerheden.
Er is ook een soortgelijk bestand opgezet waarin alle beslagen op
rekeningen en geldswaardige papieren worden bijgehouden.
Human Resource Management
Ons human resources beleid is één van de belangrijke pijlers van
ons strategisch beleid. Kerndoelen zijn, het bouwen van een efficiënte
HRM-infrastructuur (o.a. instroom, doorstroom, uitstroom,
beoordelingen, functioneringsgesprekken en opleidingen), het verhogen
van de commitment en bekwaamheid van de medewerkers
en het bouwen aan een lerende organisatie. Om deze doelen te
kunnen realiseren wordt gewerkt aan een gezond werkklimaat, het
adequaat beschrijven van alle functies binnen de bank, een up-todate
beoordelingssystematiek en een aantrekkelijk beloningsbeleid.
Leidinggevenden zijn getraind en worden actief begeleid in
het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken. Een
gespecialiseerd consultancybureau zal de geactualiseerde functiebeschrijvingen
waarderen en classificeren. Ook zal het bureau een
aangescherpte systematiek voor beoordelen en belonen ontwikkelen,
en de salarisstructuur evalueren.
Bijdragen aan het behalen van de strategische doelstellingen van
de Hakrinbank betekent op het gebied van verlaging van kosten
met name het bewust en efficiënt gebruik maken van moderne
informatietechnologie. Voor een gebruikersvriendelijk personeelsinformatiesysteem
(PIS), gekoppeld aan een salarisprogramma
dat voldoet aan de hedendaagse eisen, is tegen het einde van het
verslagjaar een overeenkomst met een provider aangegaan. Met
dit programma kunnen leidinggevenden snel over actuele managementinformatie
beschikken die belangrijk is voor het coachen
en beoordelen van hun medewerkers. De verdere implementatie
| 30 |
hiervan zal in 2013 plaatsvinden.
Er is een beleidsplan Interne Communicatie en bijbehorend plan
van aanpak opgemaakt. Er zijn gesprekken gevoerd met een bedrijf
voor het uitvoeren van het plan van aanpak, dat o.a. inhoudt het
actualiseren van het intranet; dit project zal doorlopen naar 2013.
In 2012 is de interne communicatie verbeterd door regelmatig de
medewerkers te informeren over voor hen belangrijke zaken door
middel van HR Notes op intranet. Het communicatieplan moet
leiden tot een verbeterde en meer gestructureerde interne communicatie,
wat medewerkers moet motiveren en stimuleren.
Continue ontwikkeling van het personeel en van de organisatie is
een must om blijvend competitief voordeel te behalen. Door een
actief opleidingsbeleid beginnen medewerkers steeds meer te
beseffen dat ontwikkeling door middel van kennisvergaring een
belangrijk middel is om hun performance te verbeteren en carrière
te maken. Dit beleid moet er onder meer voor zorgen dat competente
en gemotiveerde medewerkers ook bijdragen aan de verhoging
van hun arbeidsproductiviteit. Zo hebben in 2012 ruim 200
medewerkers deelgenomen aan een cursus of zijn gestart met een
meerjarige opleiding. Het betrof o.a. bankcursussen (NIBE), cursussen
Excel voor beginners en gevorderden, cursussen en workshops
op het gebied van tegengaan van witwassen, fraudebestrijding,
risk management, en trainingen klantgericht denken en doen
om beter te kunnen functioneren in hun werk.
In 2012 was er een instroom van negen nieuwe medewerkers. Deze
groei is enerzijds het gevolg van vervanging van medewerkers die
op korte termijn de dienst zullen verlaten vanwege o.a. het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd, en anderzijds vanwege
de toename van onze bedrijfsactiviteiten. In totaal zijn 13 medewerkers
in 2012 uit dienst getreden, waaronder vier vanwege het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, te weten de heren
S. Mohan en C. Mathoera en dames W. Jodikromo en M. Tjon A Ten.
In het verslagjaar waren er 10 jubilarissen. De dames D. Holwijn-
Codrington, R. van Leeuwaarde en K. Popke, en de heren R. Klein
en A. Veldhuizen vierden hun 35-jarig en de heren H. Amadsalipan,
R. Bergtop, R. Goede, J. Moesredjo en C. Pinas hun 30-jarig dienstverband.

Solide & betrouwbaar
In verband met het 45 jarig bestaan van de NTFM, doneerde zij USD 6,000 aan de Stichting Wi-Oso voor de aanpassing van een woonhuis waarin een
persoon met een lichamelijke beperking zal komen te wonen. Op de foto de overhandiging van de cheque door dhr. drs. R. Sitaram, hoofd NTFM.
Overhandiging van een cheque van USD 20,000 door algemeen directeur drs. J. Bousaid aan de voorzitter van het Universiteitsbestuur van de ADEKUS,
dr. R. Sidin, zijnde de jaarlijkse bijdrage van de Hakrinbank aan haar leerstoel “Geld-, Krediet- en Bankwezen” De leerstoel heeft haar nut in de praktijk
bewezen en inmiddels zijn er 5 studenten afgestudeerd. Op de achtergrond is Prof. Dr. A. Caram, die de leerstoel momenteel bemenst.
www.hakrinbank.com | 31 |

Nationale Trust-
en Financierings
Maatschappij N.V.
Inleiding
Onze dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij
N.V. (NTFM) herdacht op 1 juli 2012 haar 45-jarig
bestaan. In deze periode heeft zij haar bestaansrecht bewezen
door een wezenlijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van
het consumentenkrediet. Met haar steun konden vele Surinamers
een eigen huis bouwen of kopen. Ook faciliteerde zij de rijstsector
in Nickerie door middel van progressieve financieringsmodaliteiten
voor boeren en rijstverwerkers. Ter gelegenheid van dit
lustrum werden diverse festiviteiten georganiseerd, waaronder
een geslaagde ontvangst voor relaties. Ook werd een persoonlijke
lening voor de studiefinanciering voor studenten op hoger onderwijs
niveau op de markt gebracht. Er zijn bevredigende resultaten
geboekt. De productiedoelstellingen zijn voor alle productcategorieën
(met uitzondering van de 7%-hypotheken) gerealiseerd.
Ook heeft het commerciëler inzetten van de branches vruchten
afgeworpen. Deze zijn gefaciliteerd door het verder centraliseren
van backoffice taken en het efficiënter maken van het kredietverleningsproces.
Het balanstotaal groeide met 14% ten opzichte
van 2011 en wel van SRD 196 miljoen naar SRD 223 miljoen, de
bedrijfsopbrengsten met 6% tot SRD 16,5 miljoen en de winst vóór
belasting met 4% tot SRD 8,9 miljoen. Er is verder gewerkt aan
verbetering van de interne organisatie en stroomlijning van bedrijfs-
Hakrinbank
Real Estate N.V.
De oprichtingsakte van deze vennootschap, waarin de Hakrinbank
NV voor 100% participeert, is op 25 mei 2012 gepubliceerd in het
Staatsblad van de Republiek Suriname. De statutaire doelstelling
van deze dochteronderneming omvat het kopen, verkopen en/of
exploiteren van onroerende goederen. In het verslagjaar hebben
de activiteiten zich beperkt tot het voldoen aan de statutaire en
andere formele vereisten om aan het maatschappelijk verkeer deel
te nemen. In dit kader is er SRD 200.000 van het geplaatst kapitaal
gestort door onze bank en zijn intern-organisatorische maat-
| 32 |
processen. In het kader van het Risk Based Audit project wordt dit traject
voortgezet in 2013. Voorts zijn de consumptief geaarde kredietproducten
onder beheer van de Hakrinbank overgedragen aan de NTFM.
Hypothecaire uitzettingen
De hypothecaire uitzettingen namen in het verslagjaar toe met 15%
tot bijna SRD 130 miljoen. Er werd een stevige impuls gegeven aan
de productie van commerciële hypotheken, door middel van een
gerichte focus op specifieke marktsegmenten en de intensivering van
de acquisitie via ons netwerk. De groei van de 7% hypotheekleningen
was minder dan gebudgetteerd, ondanks intensieve marketing acties.
Termijnleningen (objectfinanciering)
De termijnleningen namen toe met ruim 9% tot circa SRD 57
miljoen, mede door de gedecentraliseerde intake via de filialen. De
vraag naar objectfinancieringen steeg als gevolg van de gunstige
macro-economische omgeving. Naast de tweedehandse markt van
voertuigen is die voor nieuwe met succes actiever bewerkt.
Persoonlijke leningen
De persoonlijke leningen zijn toegenomen met ruim 16% tot SRD
34 miljoen, ondanks de toegenomen concurrentie zowel van partijen
in de financiële sector als van handelshuizen die hun waar op
krediet aanbieden. De gebudgetteerde doelstellingen zijn gerealiseerd.
De grotere focus op de hogere inkomenssegmenten heeft
hieraan bijgedragen.
Vermogensbeheer
Het door ons beheerde vermogen van derden nam in 2012 toe
met 18%, mede door de verdere groei van de vraag naar kredieten
luidende in Amerikaanse dollars.
Vooruitzichten voor 2013
De gunstige macro-economische omgeving en de verwachte
verdere economische groei zullen positief doorwerken op de vraag
naar consumentenkredieten. Er wordt rekening gehouden met een
toename in de bedrijfsactiviteiten. Eén en ander zal resulteren in
verbetering van het rendement.
regelen, waaronder het inrichten van de financiële administratie,
getroffen. In het begin van 2013 heeft de benoeming van een Raad
van Commissarissen, inschrijving in het handelsregister van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, alsmede registratie bij de
belastingdienst plaatsgevonden.
Wij zijn thans bezig met het opstellen van een businessplan inzake
de te ontplooien bedrijfsactiviteiten en de daarbij te stellen prioriteiten.
Wij streven ernaar om in de tweede helft van 2013 een
aanvang te maken met de bedrijfsactiviteiten.

De prachtige aankleding van de ontvangstruimte alwaar de receptie ter gelegenheid van het 45-jarig jubileum van de NTFM werd gehouden.
De directie en stafmedewerkers van de NTFM heten genodigden welkom op de receptie ter gelegenheid van het jubileum.
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 33 |

De financiële
ontwikkeling van
de bank
De financiële resultaten van onze bank waren wederom gunstig.
Het balanstotaal en de winst namen toe. De financiële doelstellingen
werden in bevredigende mate gerealiseerd ondanks de
grotere concurrentie op de lokale markt, de verhoging van de
vreemde valuta kasreservepercentages door de Centrale Bank van
Suriname en de nog steeds erg lage internationale rentetarieven.
Geconsolideerde balans
Het balanstotaal, een indicator van de bedrijfsomvang, steeg in het
verslagjaar met SRD 386,1 mln., ofwel 26,1% tot SRD 1.864,6 mln.
Dit was iets hoger dan in 2011 en hoger dan de groei van 22,6% van
het gehele bankwezen, waardoor ons marktaandeel iets toenam.
Aan de actiefzijde van de balans was de stijging van het balanstotaal
hoofdzakelijk te zien in de posten Liquide middelen, Schatkistpapier
en Vorderingen op klanten.
De Liquide middelen namen fors toe en wel met circa 79% tot
SRD 325,4 miljoen, wat verband hield met de toename van de aan
onze instelling toevertrouwde middelen. De groei is in hoge mate
gecorreleerd met de ruime liquiditeitstoename in de Surinaamse
economie. Tijdelijk overtollige liquiditeit werd deels belegd in
Schatkistpapier van de Republiek Suriname; deze post nam toe
met SRD 86,1 miljoen tot SRD 115,3 miljoen.
De post Vorderingen op klanten, hoofdzakelijk voortvloeiende uit
de kredietverlening, steeg van SRD 811,6 miljoen tot SRD 922,7
miljoen aan het einde van het verslagjaar. Deze toename van
SRD 111,4 miljoen ofwel circa 13,7% deed zich voor zowel in het
corporate– alsook het consumenten marktsegment dat door onze
dochteronderneming, de Nationale Trust– en Financierings Maatschappij,
wordt bediend. De krediet dollariseringsratio nam licht
toe met 2,3 procentpunten tot 35,5%. Onze beleidsdoelstelling
om deze ratio terug te dringen blijft gehandhaafd. De groei in de
kredietverlening vond voornamelijk plaats in de sectoren handel,
woningbouw en de nijverheid.
Aan de passiefzijde van de balans stegen Schulden aan klanten
met SRD 308,8 miljoen ofwel circa 24,2% tot SRD 1.582,9 miljoen.
De post Spaargelden, waaronder de lange termijn aangetrokken
gelden, nam met 21,6% toe, terwijl de post Andere Schulden,
| 34 |
2,000
1,800
1,600
1,400
1,200
1,000
800
600
400
200
0
972.6
Balanstotaal (in mln SRD)
1,110.2
1,273.4
1,478.4
1,864.6
2008 2009 2010 2011 2012
waaronder de tegoeden op girorekeningen, met 26,6% toenam.
De Schulden aan kredietinstellingen namen toe met SRD 49,3
miljoen tot SRD 113,0 miljoen. Deze post bestaat vooral uit de
rekeningcourantverhouding met lokale banken, voortvloeiende uit
de dagelijkse clearing van interbancaire transacties.
Het eigen vermogen zal - indien de aandeelhouders het winstverdelingsvoorstel
goedkeuren – per saldo met circa SRD 17,9 miljoen
ofwel 16,4% toenemen tot SRD 127,2 miljoen, vooral als gevolg van
een toevoeging aan de Algemene Reserve van SRD 18,3 miljoen.
Hierdoor neemt deze toe tot SRD 109,9 miljoen. De aangroei van
het eigen vermogen vergroot de financiële soliditeit van de bank
en de financiële ruimte om meer en grotere kredietaanvragen in
behandeling te nemen.

De zogenaamde buitenbalansposten, waaronder verstrekte garanties
en geopende L/C’s, die vanwege hun risico invloed hebben
op de solvabiliteitstoetsing, namen toe met SRD 20,3 miljoen tot
SRD 61,1 miljoen.
Geconsolideerde resultaten
De geconsolideerde resultaten lieten op zich een bevredigende
groei zien en waren iets hoger dan gebudgetteerd. Het groeitempo
zwakte af in het verslagjaar, omdat de totale bedrijfsopbrengsten
in 2011 incidenteel hoog waren als gevolg van het effect van de
devaluatie van de SRD op onze eigen vreemde valutapositie.
45.0
43.0
41.0
39.0
37.0
35.0
33.0
31.0
29.0
27.0
25.0
Bedrijfsresultaat vóór belastingen (in mln SRD)
26.31
28.42
31.10
39.15
43.80
2008 2009 2010 2011 2012
De winst vóór belastingen nam toe met SRD 4,7 miljoen, ofwel
12,0% tot SRD 43,8 miljoen. De toename was de consequentie van
een stijging van de bedrijfsopbrengsten met SRD 3,7 miljoen ofwel
3,7% tot SRD 103,6 miljoen en een afname van de bedrijfslasten
met SRD 1,0 miljoen ofwel 1,7% tot SRD 59,8 miljoen.
Bedrijfsopbrengsten
Interestbaten
De interestbaten stegen met SRD 3,4 miljoen tot SRD 76,2 miljoen.
Deze stijging was het resultaat van enerzijds de groei van de
krediet- en schatkistpapierportefeuille en anderzijds een daling
van de interestmarge als gevolg van gestegen fundingkosten door
de toestroom van liquiditeiten. De interestbaten namen met 8,4%
toe, terwijl de interestlasten met 18,8% toenamen.
Solide & betrouwbaar
Niet-interestbaten
De niet-interestbaten namen in mindere mate toe en wel met 0,8%
tot SRD 27,4 miljoen, waardoor het aandeel in de totale bedrijfsopbrengsten
licht afnam tot 26,5%. Ons streven is dit percentage
geleidelijk aan te verhogen tot 33,3.
De provisie en overige bedrijfsopbrengsten groeiden met
SRD 3,1 miljoen, ofwel 13,7% tot SRD 25,5 miljoen. Deze toename
kan voornamelijk toegeschreven worden aan de verdiensten uit
het buitenlandse betalingsverkeer vanwege hogere transactievolumes,
afsluitprovisie kredieten en vreemde valuta provisies.
Het resultaat uit financiële transacties nam af met SRD 2,8 miljoen
tot SRD 2,0 miljoen, vooral als gevolg van het eerder besproken
devaluatie-effect.
Bedrijfslasten
De operationele bedrijfslasten stegen met SRD 3,6 miljoen ofwel
6,7% tot circa SRD 57,9 miljoen, de personele kosten met 7,1%,
en de overige bedrijfslasten met 8,2%. De toename van de personeelskosten
vloeide met name voort uit de afgesloten CAO. De
stijging van de overige bedrijfslasten was vooral het gevolg van de
gestegen kosten voor automatisering, reclame en advertenties,
alsook begeleidings- en advieskosten.
De dotatie aan de Voorziening kredietrisico’s bedroeg SRD 1,9
miljoen, hetgeen lager is dan in 2011. De goede algemene kwaliteit
van de kredietportefeuille, mede als gevolg van het prudent kredietintakebeleid
en het alert kredietbeheer hebben hieraan bijgedragen.
Ratio’s
Solvabiliteit
De capitalratio, gedefinieerd als het aandeel van het zichtbare
eigen vermogen in het balanstotaal, bedroeg per ultimo van het
verslagjaar 6,82%, hetgeen 0,6 procentpunt lager is dan in het
voorgaande jaar. De afname is veroorzaakt doordat de groei van
het balanstotaal hoger uitviel dan die van het eigen vermogen.
Het zichtbare eigen vermogen in procenten van de Vorderingen op
klanten nam wel toe met 0,32 procentpunt tot 13,78.
De BIS-ratio, die een betere maatstaf is voor de beoordeling van de
solvabiliteit van een bank omdat zij het eigen vermogen relateert
aan de som van de naar risicograad gewogen activa, beliep 15,08%
vergeleken met 14,87% per eind 2011. Onze bank voldoet zoals
gebruikelijk ruimschoots aan deze door de Centrale Bank van Suriname
gestelde solvabiliteitstoetsingsnorm, die gebaseerd is op het
Bazel I kapitaalakkoord dat een eis van tenminste 8 procent stelt.
www.hakrinbank.com | 35 |

| 36 |
16
14
12
10
8
6
4
2
0
40
35
30
25
20
15
10
5
0
11.49
14.26
BIS ratio (in %)
14.72 14.87 15.08
2008 2009 2010 2011 2012
34.4
28.0
24.3
Return on equity (in %)
25.4
23.7
2008 2009 2010 2011 2012
Rentabiliteit
De RoE bedroeg 23,7% en is absoluut bezien op een goed niveau.
Door de procentueel sterkere toename van het eigen vermogen
ten opzichte van de nettowinst nam echter de ratio met 1,7 procentpunt
af. We zijn tevreden met het niveau van de RoE, gezien
de gunstige onderliggende ontwikkeling, namelijk een significante
toename van het eigen vermogen mede door de uitkering van een
deel van het dividend van het boekjaar 2011 in aandelen.
De RoA nam af van 1,82 naar 1,68. De sterkere stijging van het
balanstotaal (vooral veroorzaakt door de liquiditeitsgroei) ten
opzichte van die van de nettowinst lag hieraan ten grondslag. De
aangetrokken middelen worden geleidelijk aan interestgenererend
uitgezet, waardoor er temporair tegenover hogere interestlasten
geen evenredig hogere interestbaten staan met als consequentie
een afname van de interestmarge. De krimp van de interestmarge
is versterkt geworden door neerwaartse druk op debetrente-
tarieven en opwaartse druk op credit interesttarieven als gevolg
van een toename van de concurrentie in het bankwezen. Ook was
de groei van de overige bedrijfsopbrengsten beperkt.
Onze doelstelling is de RoA te verhogen vooral door groei van
de overige bedrijfsopbrengsten en door efficiencybevorderende
maatregelen.
2.00
1.75
1.50
1.25
1.00
0.75
0.50
0.25
0
1.90
1.75
1.67
Return on assets (in %)
1.82
1.68
2008 2009 2010 2011 2012

60
50
40
30
20
10
0
55 55 56
Efficiencyratio (in %)
2008 2009 2010 2011 2012
Operationeel
De efficiencyratio, gedefinieerd als de kosten minus de voorzieningen
voor kredietrisico’s in procenten van de totale opbrengsten,
verslechterde in 2012 met 1,6 procentpunt naar 55,9%. Dit was een
gevolg van de sterkere toename van de operationele bedrijfslasten
en wel met 6,7% in vergelijking met de bedrijfsopbrengsten die
met 3,7% stegen. Ons streven blijft erop gericht de ratio omlaag
te brengen door opvoering van de operationele productiviteit. Om
deze reden wordt prioriteit gegeven aan aanscherping van het
balansbeheer, verhoging van de verdiencapaciteit, doorvoering van
kostenbesparende- en efficiencyverhogende maatregelen middels
de aanpassing en stroomlijning van de bedrijfsorganisatie en
-processen.
54
56
Solide & betrouwbaar
Resultaten benchmarkonderzoek
De belangrijkste indicatoren die wij hanteren om onze bedrijfsperformance
te meten en te monitoren zijn de financiele ratios Return
on Assets (RoA), welke het rendement op onze activa weerspiegelt,
de Return on Equity (RoE), welke het rendement op ons eigen
vermogen weergeeft en de efficiencyratio, als indicator van onze
operationele efficiency, alsmede de non-performing ratio, welke
een indicatie is van de kwaliteit van onze belangrijkste activa, de
kredietportefeuille.
Bij de jaarlijkse beoordeling van onze bedrijfsperformance nemen
wij niet alleen de absolute ontwikkeling van de indicatoren voor
de bedrijfsperformance in beschouwing, maar ook die van enkele
grotere banken uit Suriname en het Caraïbisch gebied.
De peer group bestaat uit NCB Jamaica Ltd., Republic Bank Ltd.,
Scotiabank Trinidad & Tobago Ltd., Barbados National Bank Inc.,
Republic Bank (Guyana) Ltd, DSB Bank N.V. en CIBC First Caribbean
International Bank Ltd. Het benchmarkonderzoek dat wij
hiertoe verrichten levert voor 2012 een vrij gunstig beeld op.
In vergelijking met de peer group is onze performance, zoals tot
uitdrukking gebracht in de Efficiencyratio voor verbetering vatbaar
en de Return on Assets (RoA) redelijk. Onze Return on Equity (RoE)
en de non-performing ratio zijn zeer goed. De RoA van Surinaamse
banken wordt overigens negatief beïnvloed door de hoge kasreserveverplichtingen
van de Centrale Bank van Suriname, waardoor
een aanzienlijk deel van hun activa niet of relatief minder rendeert.
Ook is de belastingdruk alhier hoger dan in de omliggende regio.
Onze non-performing ratio kredieten steekt gunstig af in vergelijking
met de peer group. Ook ligt de ratio onder onze interne norm
van maximaal 3%, en is zij ook lager dan het maximum van 5% dat
de Centrale Bank van Suriname hanteert.
Resultaten benchmarkonderzoek 2012 (cijfers in %)
Instelling RoA RoE Efficiencyratio Non-performing ratio
NCB Jamaica Ltd. 2,72 15,7 58 7,14
Republic Bank Ltd. 2,48 15,5 49,7 3,30
Scotiabank Trinidad &Tobago Ltd. 3,14 18,5 45,8 2,25
Barbados National Bank Ltd. 1,12 7,1 67,2 8,05
Republic Bank Guyana Ltd. 1,85 19,6 49,0 3,70
CIBC First Caribbean International Bank 0,63 4,4 64,1 12,40
DSB Bank N.V. 1,37 19,5 54 N.B.
Hakrinbank N.V. 1,68 23,7 55,9 2
Bron: Externe Jaarverslagen 2012
www.hakrinbank.com | 37 |

International Financial Reporting Standards (IFRS)
Ons streven is er op gericht de kwaliteit van onze externe verslaggeving
te verbeteren, teneinde ook de verantwoording over de
geleverde prestaties aan onze aandeelhouders en andere belanghebbenden
te optimaliseren. In dit kader zijn wij voornemens om
de jaarrekening 2013 conform IFRS op te maken. In het verslagjaar
zijn er in verband met deze transitie belangrijke voorbereidende
stappen gezet. Met ondersteuning van de externe accountant zijn
alle verschillen tussen IFRS en onze huidige accounting principles
via een gap-analyse in kaart gebracht en zijn de noodzakelijke
stappen in tijd uitgezet ter overbrugging van deze gaps.
| 38 |
Hakrinbank aandelen
Ons dividendbeleid richt zich op een uitkering van 1/3 deel van
de nettowinst aan de aandeelhouders. Hierbij wordt mede rekening
gehouden met onze liquiditeit, solvabiliteit, winstgevendheid
en groeidoelstellingen. Mede door dit voor de aandeelhouders
aantrekkelijk beleid en de gestadige winstgroei, laten de winst en
het dividend per aandeel een opgaande lijn zien, terwijl de koers/
winstverhouding zeer gunstig is. Onderstaande tabel illustreert één
en ander. De daling van het dividend in procenten van de gemiddelde
beurskoers komt door de sterke stijging van de beurskoers
in 2012.
Kerncijfers inzake Hakrinbank aandeel (in SRD)
Per ultimo 2012 2011 2010 2009 2008
Koers per aandeel (Effectenbeurs) 295,00 225,00 205,00 190,00 174,00
Intrinsieke waarde per aandeel 260,12 234,65 189,66 161,85 116,97
Marktkapitalisatie (x SRD 1.000) 144.249 104.782 95.468 88.482 81.031
Nettowinst per aandeel 57,38 53,80 42,74 39,06 36,15
Dividend per aandeel 20,00 19,75 14,40 13,00 12,00
Dividend in % gemiddelde beurskoers 7,7 9,2 7,3 7,1 7,4
Koers/intrinsieke waarde in % 113,4 95,9 108,1 117,4 148,8
Koers/winstverhouding 5,1 4,2 4,8 4,9 4,8
Winstbestemmingsvoorstel voor het boekjaar 2012
Het verbeterde bedrijfsresultaat stelt ons in staat om aan de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders voor te stellen om hogere
bedragen uit te keren aan dividend, alsook toe te voegen aan onze
reserves. Dit beleid komt zowel de aandeelhouders als ook de soliditeit
van de bank ten goede.
Het winstbestemmingsvoorstel houdt het volgende in:
1. Uitkering van een dividend in contanten van SRD 20,00 per
aandeel van nominaal SRD 0,15 waarmee een totaal bedrag
gemoeid is van SRD 9,8 miljoen. In augustus 2012 is er reeds
SRD 5,60 als interimdividend uitgekeerd, waardoor het slotdividend
SRD 14,40 bedraagt.
2. Toevoeging van het resterende winstsaldo ten bedrage van
SRD 18,3 miljoen aan de Algemene Reserve, waardoor het eigen
vermogen uitkomt op SRD 127,2 miljoen.
Vooruitzichten voor 2013
De vooruitzichten voor ons bedrijf zijn goed. Economische groei,
grootschalige publieke en private investeringen en een redelijk
stabiele macro-economische omgeving zullen gunstig doorwerken
op ons businessvolume en zullen de vraag naar kredieten opstuwen.
Door verhoging van onze commerciële inspanningen zal
ernaar gestreefd worden een verdere productiegroei te realiseren.
Met het oog op rendementsverbetering richten wij ons ook op de
verhoging van de efficiency en kostenbeheersing. In het budget
voor 2013 is rekening gehouden met een evenwichtige groei van
de bank en een verbetering van de rentabiliteit.
Dankzegging
Onze medewerkers hebben uitstekende prestaties geleverd en
daardoor bijgedragen aan de bedrijfsperformance. Wij zijn hen
dank verschuldigd voor hun inzet en loyaliteit. Wij zijn de leden
van de Raad van Commissarissen erkentelijk voor de vruchtbare
samenwerking en onze gewaardeerde klanten voor hun business,
het geschonken vertrouwen en de loyaliteit.
Paramaribo, 12 april 2013
Directie Hakrinbank N.V.
Drs. J.D. Bousaid, Algemeen Directeur

Controleverklaring
van de onafhankelijke accountant
Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en
Directie van de Hakrinbank N.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Hakrinbank N.V. (“de vennootschap”) te Paramaribo, gecontroleerd.
Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke balans per 31 december 2012, de geconsolideerde en de
vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2011 en het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2012, met de toelichting,
waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw
dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen
voor financiële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht
om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle
verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende
ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen
dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in
de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip
van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het
opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend
zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de
effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de
gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte
schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel
te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van de Hakrinbank N.V.
per 31 december 2012 en van het resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen
voor financiële verslaggeving.
Paramaribo, 12 april 2013
Lutchman & Co | An independent correspondent firm of Deloitte Touche Tohmatsu
Namens deze was getekend
Drs. M.R.A. Lutchman RA
www.hakrinbank.com | 39 |

| 40 |

Solide & betrouwbaar
HAKRINBANK N.V.
Jaarrekening 2012
Bestaande uit:
geconsolideerde balans vóór voorstel winstverdeling
geconsolideerde balans ná voorstel winstverdeling
geconsolideerde winst- en verliesrekening
geconsolideerd kasstroomoverzicht
vennootschappelijke balans vóór voorstel winstverdeling
vennootschappelijke balans ná voorstel winstverdeling
vennootschappelijke winst- en verliesrekening
toelichting
www.hakrinbank.com | 41 |

| 42 |
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012
VóóR VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2012 2011
ACTIVA
Liquide middelen 325.446.516 181.943.942
Schatkistpapier 115.311.885 29.167.431
Vorderingen op kredietinstellingen 432.692.887 396.416.452
Vorderingen op klanten 922.729.199 811.601.771
Effecten 20.534.446 20.257.499
Deelneming 1.411.550 1.411.550
Materiële vaste activa 40.592.406 34.379.309
Overlopende activa 5.834.481 3.230.827
1.864.553.370 1.478.408.781
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan klanten:
113.023.337 63.696.444
- Spaargelden 719.715.395 592.073.097
- Andere schulden 863.191.516 681.999.949
Overige schulden 7.070.168 7.073.785
Overlopende passiva 5.599.277 4.274.438
Voorzieningen 21.716.548 18.614.512
1.730.316.241 1.367.732.225
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Geplaatst en gestort kapitaal 73.347 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.190.099 17.551.437
Algemene reserve 88.915.474 67.999.837
Resultaat verslagjaar 28.057.293 25.054.512
134.237.129 110.676.556
1.864.553.370 1.478.408.781
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties 54.102.473 31.501.072
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 6.985.598 9.330.612
61.088.071 40.831.684
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012
Ná VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2012 2011
ACTIVA
Liquide middelen 325.446.516 181.943.942
Schatkistpapier 115.311.885 29.167.431
Vorderingen op kredietinstellingen 432.692.887 396.416.452
Vorderingen op klanten 922.729.199 811.601.771
Effecten 20.534.446 20.257.499
Deelneming 1.411.550 1.411.550
Materiële vaste activa 40.592.406 34.379.309
Overlopende activa 5.834.481 3.230.827
1.864.553.370 1.478.408.781
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan klanten:
113.023.337 63.696.444
- Spaargelden 719.715.395 592.073.097
- Andere schulden 863.191.516 681.999.949
Overige schulden 14.111.494 8.474.366
Overlopende passiva 5.599.277 4.274.438
Voorzieningen 21.716.548 18.614.512
1.737.357.567 1.369.132.806
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Geplaatst en gestort kapitaal 73.347 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.190.099 17.551.437
Algemene reserve 109.931.441 91.653.768
127.195.803 109.275.975
1.864.553.370 1.478.408.781
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties 54.102.473 31.501.072
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 6.985.598 9.330.612
61.088.071 40.831.684
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 43 |

| 44 |
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 (in SRD)
2012 2011
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Interestbaten 106.940.837 98.644.883
Interestlasten 30.766.340 25.908.043
Interestmarge 76.174.497 72.736.840
Provisie 25.431.823 22.095.884
Resultaat financiële transacties 1.967.091 4.815.476
Overige bedrijfsopbrengsten 50.030 310.362
103.623.441 99.958.562
BEDRIJFSLASTEN
Personeelskosten 37.106.425 34.634.582
Afschrijvingen 5.205.325 5.211.791
Overige bedrijfslasten 15.614.704 14.435.675
Voorziening kredietrisico’s 1.857.467 6.528.840
59.783.921 60.810.888
WINST VóóR BELASTING 43.839.520 39.147.674
Inkomstenbelasting 15.782.227 14.093.162
WINST Ná BELASTING 28.057.293 25.054.512
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012 (in SRD)
2012 2011
Kasstroom uit operationale activiteiten
Resultaat vóór belastingen
Aangepast voor:
43.839.520 39.147.674
Afschrijvingen materiële vaste activa 5.205.326 5.211.791
Mutatie in voorzieningen 5.185.745 4.327.758
54.230.591 48.687.223
(Toename) / Afname schatkistpapier -86.144.454 9.894.818
(Toename) / Afname vorderingen op kredietinstellingen -36.276.435 -131.396.953
(Toename) / Afname kredietverlening -112.984.895 -99.923.370
(Toename) / Afname effecten -276.947 -3.826.367
(Toename) / Afname overlopende activa -2.604.555 1.093.805
Toename / (Afname) schulden aan kredietinstellingen 49.326.893 -39.450.372
Toename / (Afname) schulden aan klanten 308.833.865 225.160.625
Toename / (Afname) overlopende passiva 1.324.839 1.150.424
Toename / (Afname) overige schulden -469.981 199.033
Betaalde inkomstenbelasting -15.899.050 -12.167.926
Netto-kasstroom uit operationele activiteiten 159.059.871 -579.060
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen materiële vaste activa -11.519.132 -3.750.428
Desinvesteringen materiële vaste activa 39.732 110.006
(Toename) / Afname onderhanden investeringen 60.978 -2.567.926
Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten -11.418.422 -6.208.348
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Dividend in contanten -4.138.875 -6.985.440
Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten -4.138.875 -6.985.440
(Afname) / Toename in kasmiddelen 143.502.574 -13.772.848
Liquide middelen per 1 januari 181.943.942 195.716.790
Liquide middelen per 31 december 325.446.516 181.943.942
Het kasstroomoverzicht is opgenomen volgens de indirecte methode. Hierin zijn de mutaties die leiden tot een wijziging in
de liquide middelen in aanmerking genomen.
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 45 |

| 46 |
VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2012
VóóR VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2012 2011
ACTIVA
Liquide middelen 325.446.516 181.943.942
Schatkistpapier 115.311.885 29.167.431
Vorderingen op kredietinstellingen 432.692.887 396.416.452
Vorderingen op klanten 702.515.771 617.913.682
Effecten 20.534.446 20.257.499
Deelneming 220.053.833 194.959.554
Materiële vaste activa 40.555.911 34.291.275
Overlopende activa 5.072.619 2.644.155
1.862.183.868 1.477.593.990
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan klanten:
113.023.338 63.696.444
- Spaargelden 719.713.395 591.992.828
- Andere schulden 861.875.094 681.493.597
Overige schulden 7.070.168 7.073.785
Overlopende passiva 4.548.196 4.046.268
Voorzieningen 21.716.548 18.614.512
1.727.946.739 1.366.917.434
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Geplaatst en gestort kapitaal 73.347 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.190.099 17.551.437
Algemene reserve 88.915.474 67.999.837
Resultaat verslagjaar 28.057.293 25.054.512
134.237.129 110.676.556
1.862.183.868 1.477.593.990
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties 54.102.473 31.501.072
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 6.985.598 9.330.612
61.088.071 40.831.684
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit

VENNOOTSCHAPPELIJK BALANS PER 31 DECEMBER 2012
Ná VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD)
2012 2011
ACTIVA
Liquide middelen 325.446.516 181.943.942
Schatkistpapier 115.311.885 29.167.431
Vorderingen op kredietinstellingen 432.692.887 396.416.452
Vorderingen op klanten 702.515.771 617.913.682
Effecten 20.534.446 20.257.499
Deelneming 220.053.833 194.959.554
Materiële vaste activa 40.555.911 34.291.275
Overlopende activa 5.072.619 2.644.155
1.862.183.868 1.477.593.990
PASSIVA
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan klanten:
113.023.338 63.696.444
- Spaargelden 719.713.395 591.992.828
- Andere schulden 861.875.094 681.493.597
Overige schulden 14.111.494 8.474.366
Overlopende passiva 4.548.196 4.046.268
Voorzieningen 21.716.548 18.614.512
1.734.988.065 1.368.318.015
Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000
Geplaatst en gestort kapitaal 73.347 69.854
Agioreserve 916 916
Herwaarderingsreserve 17.190.099 17.551.437
Algemene reserve 109.931.441 91.653.768
127.195.803 109.275.975
1.862.183.868 1.477.593.990
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties 54.102.473 31.501.072
Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven 6.985.598 9.330.612
61.088.071 40.831.684
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 47 |

| 48 |
VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 (in SRD)
2012 2011
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Interestbaten 93.714.818 86.120.444
Interestlasten 30.755.869 25.902.747
Interestmarge 62.958.949 60.217.697
Provisie 22.546.539 19.507.416
Resultaat financiële transacties 1.967.091 4.815.476
Overige bedrijfsopbrengsten 52.187 312.519
87.524.766 84.853.108
BEDRIJFSLASTEN
Personeelskosten 31.635.732 29.833.550
Afschrijvingen 5.193.518 5.192.287
Overige bedrijfslasten 14.155.843 13.039.793
Voorziening kredietrisico’s 1.602.256 6.184.147
52.587.349 54.249.777
WINST VóóR BELASTING 34.937.417 30.603.331
Inkomstenbelasting 12.577.470 11.017.199
22.359.947 19.586.132
Resultaat deelneming (na belasting) 5.697.346 5.468.380
WINST Ná BELASTING 28.057.293 25.054.512
Paramaribo, 12 april 2013
Raad van Commissarissen: Directie:
Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur
Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur
G.K.T. Lau MBA
Ir. R.A. Mac Donald
Mr. C. Vos-Ritfeld
Dhr. R.S. Smit

TOELICHTING BEHORENDE BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
PER 31 DECEMBER 2012
Algemeen
Er is zowel een balans vóór als een balans ná winstverdeling opgemaakt.
De winstverdeling over 2011 is op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei 2012 als volgt vastgesteld
(bedragen in SRD):
Nettowinst 25.054.512
Contant dividend 3.725.568
Dividend in aandelen 3.493
Toevoeging aan de Algemene Reserve 21.325.451
Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaardeerd op hun nominale waarde.
Solide & betrouwbaar
De uitstaande vorderingen en schulden in vreemde valuta zijn omgerekend tegen op balansdatum geldende koersen van de Centrale
Bank van Suriname voor aankoop van bankpapier
(2012: USD 1 = SRD 3,25 en EUR 1 = SRD 4,272 / 2011: USD 1 = SRD 3,25 en EUR 1 = SRD 4,176).
Op de vorderingen op klanten zijn specifieke voorzieningen uit hoofde van kredietrisico’s in mindering gebracht.
Jaarlijks wordt de (per saldo) mutatie in deze voorzieningen in de winst- en verliesrekening verantwoord.
De inkomstenbelasting zoals deze is opgenomen in de winst- en verliesrekening is berekend over de commerciële winst (na aftrek
van het resultaat op deelnemingen). Het verschil met het werkelijk verschuldigde bedrag is deels gemuteerd in de voorziening
latente belastingverplichtingen en deels in de herwaarderingsreserve.
De materiële vaste activa zijn voor wat betreft de onroerende goederen gewaardeerd op vervangingswaarden waarbij, met
uitzondering van de terreinen, lineaire afschrijvingen in mindering zijn gebracht op basis van de geschatte economische levensduur.
De transportmiddelen en inventaris zijn gewaardeerd op aanschafwaarden onder aftrek van lineaire afschrijvingen op basis
van de geschatte economische levensduur. Veranderingen in de waarde van de onroerende goederen worden ten gunste of ten
laste van de herwaarderingsreserve gebracht onder aftrek van latente belastingen. De herwaarderingsreserve is afzonderlijk
onder het eigen vermogen opgenomen. De voorziening latente belastingen is berekend op haar contante waarde, uitgaande van
een belastingtarief van 36%.
De gehanteerde jaarlijkse afschrijvingspercentages luiden als volgt:
- Gebouwen : 4% - 5%
- Terreinverbetering : 10%
- Transportmiddelen en kantoorinventaris : 25%
In de geconsolideerde jaarrekening zijn de cijfers verwerkt van de bank en haar 100% dochterondernemingen de Nationale
Trust- en Financierings Maatschappij N.V. en Hakrinbank Real Estate N.V.
De voorgestelde winstverdeling over 2012 luidt als volgt (bedragen in SRD):
Dividend in contanten
- interimdividend 2.738.294
- slotdividend 7.041.326
Toevoeging aan de Algemene reserve 18.277.673 +
28.057.293
De onderstaande toelichting is, tenzij anders vermeld, toegespitst op de geconsolideerde jaarcijfers. De vergelijkende cijfers
betreffen de cijfers per 31 december 2011. De bedragen zijn opgenomen in Surinaamse Dollar.
www.hakrinbank.com | 49 |

| 50 |
ACTIVA
BALANS PER 31 DECEMBER 2012
2012 2011
Liquide middelen 325.446.516 181.943.942
Onder deze post vallen kasgelden, direct opeisbare tegoeden bij de
Centrale Bank van Suriname alsmede de kasreserve in SRD bij de
Centrale Bank van Suriname, welke niet ter vrije beschikking staat
van de Hakrinbank N.V.
Schatkistpapier 115.311.885 29.167.431
Deze post betreft beleggingen in schatkistpromessen van de
Republiek Suriname welke vervallen in 2013. De looptijd is 12
maanden en de rente op jaarbasis bedraagt 8%.
Vorderingen op kredietinstellingen 432.692.887 396.416.452
Hieronder zijn opgenomen vorderingen op binnenlandse en
buitenlandse kredietinstellingen. Tevens omvat deze post de door de
Centrale Bank van Suriname verplicht voorgeschreven vreemde
valuta kasreserve aangehouden bij buitenlandse banken; deze staat
niet ter vrije beschikking van de Hakrinbank N.V.
Vorderingen op klanten 922.729.199 811.601.771
Onder deze post zijn opgenomen vorderingen uit hoofde van
kredietverlening en overige vorderingen. De noodzakelijk geachte
voorzieningen zijn in mindering gebracht.
Effecten 20.534.446 20.257.499
Deze post betreft beleggingen in buitenlandse effecten/fondsen via
een internationale investmentbank, het bezit in aandelen Nationale
Ontwikkelingsbank van Suriname N.V. (N.O.B.) ad nominaal SRD 95
en een belegging in 7% obligaties Staatsolie N.V. met een looptijd
van 5 jaar tot en met 14 mei 2015. De beleggingen in buitenlandse
fondsen zijn gewaardeerd tegen de marktprijs per balansdatum,
de aandelen N.O.B. op de laagste van de aanschaf- en marktwaarde
en de belegging in 7% obligaties Staatsolie N.V. tegen de
verkrijgingsprijs ad USD 2,511,130. De nominale waarde per
obligatie is USD 100.
Deelneming (in de vennootschappelijke balans)
Deze post betreft de 100% deelname in het kapitaal ad SRD 5.000 van
de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V. alsook de 100%
deelname in het kapitaal ad SRD 200.000 van Hakrinbank Real Estate
N.V. Deze deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke
en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde.
Tevens is hieronder opgenomen de deelname in
het kapitaal van BNETS N.V. De waardering van deze deelneming waarin
geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt
uitgeoefend, geschiedt tegen de verkrijgingsprijs (onder aftrek van eventueel
benodigde bijzondere waardeverminderingen) ad SRD 1.411.550
(2011: SRD 1.411.550).
220.053.833 194.959.554

BALANS PER 31 DECEMBER 2012
2012 2011
Materiële vaste activa
Onroerende goederen:
Boekwaarde per 1 januari 24.554.139 26.174.946
Investeringen 5.739.907 688.559
Desinvesteringen - -405.683
Afschrijvingen -1.963.028 -1.903.683
Boekwaarde per 31 december 28.331.018 24.554.139
Vervangingswaarde 50.738.680 44.998.773
Cumulatieve afschrijvingen -22.407.662 -20.444.634
Boekwaarde per 31 december 28.331.018 24.554.139
Inventaris en transportmiddelen:
Boekwaarde per 1 januari 5.881.142 6.130.706
Investeringen 5.779.225 3.061.869
Desinvesteringen -39.732 -3.325
Afschrijvingen -3.242.297 -3.308.108
Boekwaarde per 31 december 8.378.338 5.881.142
Aanschafwaarde 30.923.779 25.184.286
Cumulatieve afschrijvingen -22.545.441 -19.303.144
Boekwaarde per 31 december 8.378.338 5.881.142
Onderhanden investeringen:
Onderhanden werken 3.883.050 3.944.028
Totaal materiële vaste activa 40.592.406 34.379.309
Overlopende activa
Hieronder zijn opgenomen vooruitbetaalde bedragen
voor kosten die ten laste van de volgende jaren komen
en nog te ontvangen bedragen.
5.834.481 3.230.827
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 51 |

| 52 |
PASSIVA
BALANS PER 31 DECEMBER 2012
2012 2011
Schulden aan kredietinstellingen 113.023.337 63.696.444
Hieronder zijn opgenomen verplichtingen jegens locale en
buitenlandse banken.
Schulden aan klanten (Spaargelden)
Hieronder zijn opgenomen:
Deposito- en spaarcertificaten 17.020.382 15.537.727
Saldi van deposito- en spaarrekeningen 702.695.013 576.535.370
719.715.395 592.073.097
Schulden aan klanten (Andere schulden)
Onder dit hoofd zijn de met de bedrijfsuitoefening van de
bank samenhangende schulden opgenomen, voorzover zij
niet onder spaargelden en schulden aan kredietinstellingen
zijn gepresenteerd.
863.191.516 681.999.949
Overige schulden 14.111.494 8.474.366
Onder deze post zijn passiva opgenomen, die niet onder één
van de overige posten kunnen worden gerubriceerd.
Overlopende passiva 5.599.277 4.274.438
Hieronder zijn opgenomen de vooruitontvangen bedragen
van baten die ten gunste van volgende jaren komen en nog te
betalen bedragen terzake van lasten van het boekjaar.
Voorzieningen
Onder dit hoofd zijn opgenomen:
Voorziening latente belastingverplichtingen 3.000.812 3.227.054
Voorziening (medische) kosten en gratificaties/toeslagen
gepensioneerden
18.553.236 15.224.958
Voorziening eigen risico verzekeringen 162.500 162.500
21.716.548 18.614.512
Geplaatst en gestort kapitaal
Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december.
De nominale waarde van een aandeel bedraagt SRD 0,15.
Bij de resultaatberekening over 2011 is een dividend in aandelen
uitgekeerd, waarbij elke 20 aandelen van nominaal
SRD 0,15 recht gaven op 1 nieuw aandeel, hetgeen heeft geleid
tot een verhoging van het geplaatst en gestort kapitaal
van SRD 3.493.
73.347 69.854
Agioreserve
Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december. 916 916

BALANS PER 31 DECEMBER 2012
2012 2011
Herwaarderingsreserve
Balanswaarde per 1 januari 17.551.437 17.926.850
Vrijval -361.338 -375.413
Balanswaarde per 31 december 17.190.099 17.551.437
Algemene reserve
Balanswaarde per 1 januari vóór winstverdeling 67.999.837 55.080.812
Toevoeging resultaat vorig boekjaar 25.054.512 19.904.465
Dividenduitkeringen -4.138.875 -6.985.440
Balanswaarde per 31 december vóór winstverdeling 88.915.474 67.999.837
Voorgestelde toevoeging uit de nettowinst van het boekjaar 18.277.673 21.325.451
Reeds betaald interimdividend 2.738.294 2.328.480
Balanswaarde per 31 december ná winstverdeling 109.931.441 91.653.768
Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties
Onder deze post zijn opgenomen de voor rekening van derden afgegeven
bankgaranties.
54.102.473 31.501.072
Verplichtingen uit hoofde van onherroepelijke accreditieven
Deze post omvat gestelde onherroepelijke, respectievelijk
geconfirmeerde accreditieven.
6.985.598 9.330.612
Solide & betrouwbaar
www.hakrinbank.com | 53 |

| 54 |
WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012
2012 2011
Interestmarge 76.174.497 72.736.840
Deze post omvat het voordelig verschil tussen de
interestbaten uit kredietverlening, beleggingen en overige
uitzettingen enerzijds en de interestlasten der opgenomen
en toevertrouwde gelden anderzijds.
Provisie 25.431.823 22.095.884
Hieronder zijn begrepen de opbrengsten uit dienstverlening.
Resultaat financiële transacties 1.967.091 4.815.476
Hieronder zijn opgenomen valutakoersresultaten, valuta
omrekeningsverschillen en waardeverschillen effecten.
Overige bedrijfsopbrengsten 50.030 310.362
Hieronder zijn opgenomen overige opbrengsten, niet
voortvloeiende uit de kernactiviteiten van de bank.
Personeelskosten 37.106.425 34.634.582
Deze post omvat de salarissen, bonussen, sociale lasten
en andere voorzieningen voor het personeel.
Afschrijvingen 5.205.325 5.211.791
Hieronder zijn opgenomen de afschrijvingen op materiële
vaste activa.
Overige bedrijfslasten 15.614.704 14.435.675
Hieronder zijn begrepen huisvestings-, kantoor-, computerkosten
e.d.
Voorzieningen 1.857.467 6.528.840
Deze post betreft de toevoeging aan de specifieke voorziening
voor debiteuren uit hoofde van kredietrisico’s.
Inkomstenbelasting
Deze post betreft de inkomstenbelasting berekend over
de in de winst- en verliesrekening verantwoorde winst
vóór belasting.
15.782.227 14.093.162

Solide & betrouwbaar
Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen
Mr. R.T.W. (Ray) Vos | President-Commissaris
Fiscaal jurist (Rijksuniversiteit Leiden) met jarenlange ervaring als belastingadviseur.
Is lid geweest van diverse belastingadviescommissies van de
Surinaamse Overheid. Hij is commissaris van de Kuldipsingh Groep N.V. en
heeft een eigen administratie- en belastingadviesbureau.
Drs. A.K. (Agnes) Moensi-Sokowikromo RC | Vice president-Commissaris
Bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van Suriname) met een
‘International Executive Master in Finance and Control degree’ van de
Universiteit van Maastricht (Maastricht Business School) en de Universiteit
van Amsterdam (Amsterdam Business School). Zij is Deputy Director Finance
bij Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. en President-Commissaris van de
Raad van Commissarissen bij Suritex N.V. en lid van de Raad van Commissarissen
bij Paradise Oil Company Suriname. Voorts is zij lid van het bestuur
van de Suriname Conservation Foundation.
G.K.T. (Gerard) Lau MBA | Commissaris
Gerard Lau is in 1982 afgestudeerd aan de Boston University (USA) met
een BSc. Graad in Management Sciences. In 1996 studeerde hij af aan de
W.E. Simon Graduate School of Business Administration van de University of
Rochester (USA) en de Nyenrode Business Universiteit (NL) met een dubbele
MBA graad. Hij heeft onder andere gewerkt bij American Express en Time
Warner in Nederland en in Suriname heeft hij verschillende opdrachten uitgevoerd
via zijn eigen Consulting bedrijf. Hij heeft ook gewerkt bij SBBS als
Interim Financieel Directeur, de N.V. EBS als CFO, en is momenteel werkzaam
bij Fernandes Concern Beheer N.V. als interim directeur. Hij was ook voorzitter
van het onderhandelingsteam van de Staat Suriname met Surgold N.V.
Ir. R.A. (Richard) Mac Donald | Commissaris
Is levensmiddelentechnoloog (Landbouw Hogeschool Wageningen). Hij heeft
ruime werkervaring opgedaan in het bedrijfsleven en was jarenlang directeur
van Varossieau N.V. Hij is lid van de Staatsraad en van de Raad van Commissarissen
van Jetzza International N.V.
www.hakrinbank.com | 55 |

| 56 |
Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen
Mr. C. (Caroline) Vos-Ritfeld JD, LL.M | Commissaris
Afgestudeerd als jurist aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vervolgens afgestudeerd
aan de Universiteit van Miami, Law School met een degree in
International Business Transactions (LL.M) en een Juris Doctor degree aan
de Stetson University, College of Law (JD). Jarenlange ervaring in New York
onder andere in de vertegenwoordiging van globale financiële instituten en
buitenlandse investeerders in de corporate litigation department van een
gerenommeerde Wall Street Firm. Momenteel aangetrokken als extern legal
consultant voor de Centrale Bank van Suriname.
Dhr. R.S. (Roy) Smit | Commissaris
Bedrijfseconoom en momenteel werkzaam als consultant. Hij is stafmedewerker
geweest bij diverse bedrijven in Suriname en Nederland en was
onderdirecteur bij de Landbouwbank, voorzitter van de Deviezencommissie
van Suriname en participeerde in diverse Raden van Commissarissen en
overheidscommissies.
Drs. A. (Audrey) Berenstein | Commissaris
Teruggetreden op eigen verzoek als commissaris in januari 2013.

Solide & betrouwbaar
Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Directie
Drs. J.D. (Jim) Bousaid | Algemeen Directeur
Jim Bousaid studeerde Economie met als specialisatie Geld-, Krediet- en
Bankwezen, en Openbare Financiën aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Na zijn terugkeer in Suriname werkte hij enige tijd als projectmanager bij
een semi-overheidsinstelling. In 1984 aanvaarde hij een dienstbetrekking bij
de Hakrinbank en bekleedde diverse commerciële en financiële functies. In
2002 volgde de benoeming tot algemeen directeur. De heer Bousaid was
ook voorzitter van de Surinaamse Bankiersvereniging en lid van de Board of
Directors van de Caribbean Association of Banks. Hij is de Honorair Consul
van de Republiek Turkije in Suriname.
Drs. G.M. (Gerard) Raghoenathsingh, MBA | Operations Directeur
Gerard Raghoenathsingh is bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van
Suriname) en bezit een masters degree in Business Administration van de
Maastricht School of Management met als specialisatie Corporate Strategy
and Economic Policy. Hij is sinds 1991 verbonden aan de Hakrinbank en
bekleedde sindsdien diverse functies. Op 1 augustus 2001 werd hij benoemd
tot Onderdirecteur en ingaande 1 juli 2008 tot financieel directeur binnen
de Raad van Bestuur. Op 1 januari 2013 werd hij benoemd tot operations
directeur. Sedert juni 2006 is hij secretaris van de Vereniging voor de Effectenhandel
in Suriname en sinds 2011 president-commissaris van BNETS N.V.
Drs. R.P.V. (Rafiek) Sheorajpanday | Onderdirecteur Financiële Zaken
Rafiek Sheorajpanday heeft bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam gestudeerd met als specialisatie Financieel Management. Hij
heeft vanaf zijn indiensttreding in november 2000 diverse, met name financiële
functies bekleed bij de bank. Per 1 januari 2012 volgde zijn aanstelling
tot Onderdirecteur Financiële Zaken. Hij is tevens lid van het bestuur van
stichting CT-Scan ’92.
www.hakrinbank.com | 57 |

| 58 |
Hoofdkantoor
Dr. Sophie Redmondstraat 11-13
P.O.Box 1813 Paramaribo
Telefoon : (597) 477722
Fax
E-mai
:
:
(597) 472066 - (597) 475073
clientenservice@hakrinbank.com
INFORMATIE EN ADVIES
executiveboard@hakrinbank.com
Voor informatie over onze diensten en producten kunt u bij al onze kantoren tere
internetbanking@hakrinbank.com
Website : www.hakrinbank.com
Swiftcode : HAKRSRPA
Hakrinbank Hoofdkantoor Dr. Sophie Redmondstraat 11-13 T: 477722
Hakrinbank Flora Mr. J. Lachmonstraat 164 T: 497875
Hakrinbank Nieuwe Haven Nieuwe Havencomplex T: 401836
Bijkantoren
Hakrinbank Latour Hk. I. Gandhi-/Latourweg T: 481802
Hakrinbank Tourtonne Hk. Anamoe-/Plutostraat
Nieuwe Haven Flora
Hakrinbank Tamanredjo H. Iding Soemitaweg 471
Havencomplex Mr. Jagernath Lachmonstraat 164
Telefoon : (597) 47 77 22 ext Hakrinbank 435 Nickerie Telefoon : G.G. Maynardstraat (597) 47 77 22 19 ext 701
T: 451977
T: 0356446
T: 0231176
Fax : (597) 40 24 66 Hakrinbank Zanderij Fax : J.A. Pengel (597) 49 International 93 57 Airport T: 0325466
Tourtonne Tamanredjo
Hk. Anamoestraat/Plutostraat Hadji Iding Soemitaweg 471
Telefoon : (597) 47 77 22 ext 804 Telefoon: (597) 03 56 446
Fax : (597) 55 13 62 Fax : (597) 03 56 447
Latour Nickerie
Hk. Indira Gandhiweg/Latourweg 10 G.G. Maynardstraat 49
Telefoon : (597) 47 77 22 ext 415 Telefoon: (597) 02 31 176, 02 31 711, 02 31 750,
Fax : (597) 48 18 56 Fax : (597) 02 31 931
Dochtermaatschappijen
Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V. (NTFM)
Dr. Sophie Redmondstraat 11-13
Telefoon : (597) 410000
Fax : (597) 479874
E-mail : ntfm@hakrinbank.com
Hakrinbank Real Estate N.V.
Dr. Sophie Redmondstraat 11-13
Telefoon : (597) 477722
Fax : (597) 479088
E-mail : executiveboard@hakrinbank.com
Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij
P.O. Box 1813
Dr. Sophie Redmondstraat 11-13
Paramaribo, Suriname
(597) 410000 | (597) 479874
Hakrinbank Hoofdkantoor
P.O. Box 1813

Solide & betrouwbaar
simone reeder
Directie & RVC fotografie
helio phoeli | bryan barker
event fotografie
ideeën
creatieve vormgeving & marketing
concept & opmaak
drukkerij Leo Victor
druk
www.hakrinbank.com | 59 |