Alphen aan den Rijn - Logeion

6
Niet de ramp
het gewoon echt niet. Rond een ramp zijn
er trouwens altijd urban myths en complottheorieën.
Dat is van alle tijden. Vroeger dacht
men dat reizen met de trein of auto slecht zou
zijn voor het zenuwstelsel, terwijl het maar
met dertig kilometer per uur ging.’
warum
Volgens Havenaar begint goede communicatie
na een ramp met nauwkeurig luisteren
naar getroffenen. Havenaar: ‘Die Duitse
jongen die Warum-borden plaatst na een
ramp of delict stelt een oermenselijke vraag:
waarom? We proberen antwoorden te vinden,
want dan krijgt onnoemelijk leed zin. Vroeger
was ongeluk ons lot. Daarna waren de heksen
de oorzaak en bood religie verlichting.’
Tegenwoordig zoeken veel mensen een
rationele verklaring voor grote dingen. Of iets
wat erop lijkt, om het leed maar een plek te
geven. Daarom is het belangrijk dat elke overheid
of arts na een ramp begint met luisteren.
‘Pas als je weet wat de burger of patiënt
denkt, kun je in gesprek gaan en de benodigde
informatie verstrekken. Ik ken trouwens
geen enkel voorbeeld van overheidscommunicatie
waarvan ik dacht: ja, zo moet je
het doen. Het is ook moeilijk hoor, je hebt
maar twee mogelijkheden. Of je vertelt iets
wat deels waar is, of je zegt eerlijk: we weten
nog niet alles, maar vertellen het zodra we het
zeker weten. Je krijgt als toehoorder hoe dan
ook snel een machteloos gevoel.’
Stropdas
Goede communicatie heeft volgens Van der
Pijl ook te maken met impressiemanagement;
het managen van impressies die onbewust
boodschappen doorgeven. ‘Bij een speech
van Obama wordt over alles nagedacht. Ach-
(advertentie)
tergrond, stropdas, alles. In Nederland doen
we daar niet veel aan. Dat verbaast me. Een
voorbeeld. De woordvoerder van de brandweer
bij Moerdijk was klein en de reporter
lang. Hij moest letterlijk tegen hem opkijken.
Weifelend schuin omhoog kijken is niet goed,
dan straal je dus geen gezag uit. Net als die
politici die in dat busje bleven zitten: funest.
Alphen heeft juist veel dingen goed gedaan.
Tijdens de persconferentie zaten ze op stoelen
met wieltjes eronder, dat geeft een beeld van
regie en professionele beheersing. In Moerdijk
moest voortdurend geschoven worden met
microfoons. Een betrouwbaar beeld neerzetten
is belangrijk en het gaat daarbij soms om
kleine details.’
Mirjam van der Ploeg is tekstschrijver bij
VOXX Communicatieadviseurs en redactielid
van C.
Amsterdam 020 530 12 00 Rotterdam 010 462 00 02 www.originals.nl