Duurzame ontwikkeling in de praktijk - Productschap Margarine ...

Productschap Margarine, Vetten en Oliën
Postbus 3095 | 2280 GB Rijswijk | Nederland
Ampèrelaan 4d | 2289 CD Rijswijk | Nederland
Tel.: +31 (0) 70 319 51 95 | Fax: +31 (0) 70 319 51 96
e-mail info@mvo.nl | www.mvo.nl
Duurzame
ontwikkeling
in de praktijk

Leeswijzer
Dit boekje beschrijft een palet aan initiatieven die de Nederlandse
oliën- en vettenbedrijven nemen ten aanzien van duurzame
ontwikkeling. Het laat een gevarieerd beeld zien van wat
ondernemingen doen ten behoeve van de maatschappij, het milieu,
hun medewerkers en hun omgeving. De verschillende verhalen zijn
ondergebracht in vijf clusters: duurzame grondstoffenvoorziening,
duurzame productieprocessen, duurzame bedrijfsvoering, duurzame
consumptie en duurzaam hergebruik. Deze clusters zijn gebaseerd op
de logica van de productieketen.
Duurzame
ontwikkeling
in de praktijk
De MVO-sector aan het woord
Duurzame ontwikkeling in de praktijk 1

Inhoud
Duurzame ontwikkeling vraagt om samenwerking
Voorwoord door Wim Oosterhuis, Voorzitter en Frans Claassen, Secretaris / Directeur Productschap MVO 4
MVO-sector voorloper bij duurzaamheid
Voorwoord door Gerda Verburg, de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 6
Samen kansen benutten: voor nu en voor later
Voorwoord door Johan van de Gronden, Algemeen Directeur Wereld Natuur Fonds 8
Verduurzaming van de palmolieketen
Michaël van Sallandt, general manager IOI-Loders Croklaan Europa 12
Corporate responsibility is verankerd in onze kernwaarden
Rhandy MacNack, Directeur Cargill BV 14
Verdieping van relaties door verduurzaming voedselketen
Jan Knol, Director Agribusiness Regulatory Affairs Bunge Europe 16
De Ethiopische oliezaadsector biedt oneindige mogelijkheden
Jaap Biersteker, MVO-consultant Partnerschap Oliezaden Ethiopië 18
Dierlijk vet als duurzaam alternatief
Sjors Beerendonk, Directeur Algemene Zaken van Sobel B.V., moedermaatschappij van Rendac, Sonac en Ecoson 22
Milieubelasting margarine productie steeds verder omlaag
Harry Brouwer, directievoorzitter van Unilever Benelux 24
The ADM Way: integere bedrijfsvoering
Kevin Eikerman, General Manager ADM Europoort 26
Gewoon een kwestie van goed zakendoen
Sjoerd-Jan ten Kate, algemeen directeur van Ten Kate Vetten B.V. 28
Milieuvriendelijke oplossingen nu en in de toekomst
Maarten Heijbroek, Vice-president Croda Oleochemicals & Polymers and Coatings 32
Duurzame producten vereisen gezonde innovatie
Alexander van der Klauw, general manager van Unimills 34
Met kennis investeer je in mensen
Jan Gijsen, bestuurslid CNV BedrijvenBond 36
Verantwoord genieten bij de Smaakmaker van Nederland
Karel de Rooij, algemeen directeur Remia 38
‘Steeds gezonder’ blijft de komende jaren de trend
Edwin Waijenberg, directeur van Van Dijk Food Products 42
Nieuwe generatie bakkerijmargarines gezonder
Ronald Prince, directeur van Romi Smilfood 44
Duurzame energieopwekking uit frituurvetten
Peter Bakker, eigenaar/directeur van Greenmills 46
2 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 3

Voorwoord
Duurzame ontwikkeling vraagt
om samenwerking
Duurzame ontwikkeling is een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt en steeds meer aandacht verdient.
Als ketenorganisatie met een publiekrechtelijke taak heeft het Productschap MVO een specifieke positie
en verantwoordelijkheid om in samenwerking met bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties
duurzame ontwikkeling binnen de margarine-, vetten- en oliënsector te realiseren. Winst is belangrijk om
continuïteit te waarborgen en om te innoveren. Het streven naar winst op de korte termijn mag echter niet ten
koste gaan van sociaal-maatschappelijke en ecologische belangen. Het is belangrijk om continue de balans te
zoeken tussen people, planet en profit.
Al jaren hechten we bij MVO veel waarde aan duurzame ontwikkeling. Het is een belangrijke prioriteit en
daarom werken we samen met onze achterban nationaal en internationaal aan verduurzaming van de
grondstoffenvoorziening, zetten we ons in voor een efficiëntere en energiezuinigere bedrijfsvoering, en werken
we aan de ontwikkeling van verantwoorde en gezonde eindproducten. Verder stimuleren we duurzame en
biobased innovaties en investeren we in de werknemers binnen onze sector.
Duurzaamheid is in al haar facetten op steeds grotere schaal terug te vinden binnen de MVO-ondernemingen.
In dit boekje laten we diverse bedrijven uit onze sector aan het woord. Zij leggen uit wat duurzame ontwikkeling
voor hen betekent en hoe zij duurzaamheid concreet handen en voeten geven. Dit levert een bijzonder
kijkje in de MVO-keuken op.
Duurzame ontwikkeling blijft een proces van streven naar verbetering. We geloven samen met de bedrijven in
onze sector dat nauwe samenwerking met ketenpartijen, overheid en maatschappelijke organisaties belangrijk
is. We waarderen de inzet van eenieder die met ons samenwerkt om onze doelen te realiseren en zullen ons ook
de komende jaren blijven inzetten voor een duurzame samenwerking.
Wim Oosterhuis, Voorzitter Productschap MVO
Frans Claassen, Secretaris / Directeur Productschap MVO
Duurzame ontwikkeling in de praktijk 5

Voorwoord
MVO-sector voorloper
bij duurzaamheid
Ondernemen is meer dan het maken van winst. Goed ondernemerschap kan ook bijdragen aan een betere
maatschappij. Waarin de factoren mens en milieu net zo centraal staan als het verdienen van geld. Dit bedrijfsconcept
heet maatschap pelijk verantwoord ondernemen. En dat is iets wat niet alleen ik, maar ook de sector
margarine, vetten en oliën zeer serieus neemt.
Goed ondernemerschap is de sector op het lijf geschreven. Met een omzet van 4,6 miljard euro per jaar is de
sector erg belangrijk voor de Nederlandse economie. Belangrijk is echter dat naast deze omzetscore, de sector
ook rekening houdt met het effect van haar activiteiten op het milieu (planet) en dat ze oog heeft voor de
menselijke aspecten (people).
Zo is de sector margarine, vetten en oliën in Nederland een van de voorlopers op het gebied van duurzaamheid.
Als voorbeeld noem ik bijvoorbeeld het feit dat de sector een van de initiatiefnemers is geweest van de Ronde
Tafel Duurzame Palmolie. En mede daardoor kon in 2008 het eerste schip met gecertificeerde palmolie in de
Rotterdamse haven aanmeren. Een schitterend resultaat!
Verder neemt de sector ook haar verantwoordelijkheid als het gaat om voorlichting aan het publiek. Zo is de
sector een campagne gestart die de consument voorlicht over het verantwoord gebruik van vetten en oliën. Dus
niet alleen verantwoord produceren, maar ook verantwoord consumeren heeft de aandacht van de sector.
Ik hoop zeer dat die lijn wordt voortgezet. En dat de sector ook de komende jaren zich voluit blijft inzetten
op het terrein van duurzaam ondernemen, en daarmee een bijdrage blijft leveren aan de vergroening van de
economie.
De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Gerda Verburg
Duurzame ontwikkeling in de praktijk 7

Voorwoord
Samen kansen benutten:
voor nu en voor later
MVO staat voor Margarine, Vetten en Oliën. Big business in Nederland. Maar ook een industrie met grote
impact buiten de eigen landsgrenzen. Zo is Nederland, op China na, de grootste importeur van soja ter wereld.
Dat schept verantwoordelijkheden.
Want onze consumptie trekt een zware wissel op de aarde. Momenteel sneuvelen in de Amazone zes voetbalvelden
tropisch regenwoud per minuut. Onze Ecologische Voetafdruk – het beslag dat de menselijke
consumptie legt op de aarde – is te groot. Uit het Living Planet Report 2008 dat het Wereld Natuur Fonds (WNF)
eind oktober publiceerde, blijkt dat als iedereen zou leven zoals de gemiddelde wereldbewoner we nu al 1,3
aardbollen nodig hebben. In 2035 zijn dat er twee. Zou iedereen leven zoals de gemiddelde Nederlander dan
hebben we 2 planeten nodig. Het WNF pleit niet voor een rem op de economische vooruitgang. Wel willen we
de negatieve impact daarvan op onze natuur een halt toeroepen.
Het goede nieuws is, dat we, juist door het Nederlandse aandeel in de palmolie- en sojaketen, het verschil
kunnen maken. Het WNF streeft – samen met het Productschap MVO – nadrukkelijk naar verduurzaming van
die ketens. Complimenten voor de inzet van het Productschap in het afgelopen jaar. Maar vooral moed, lef en
doorzettingsvermogen toegewenst bij het zetten van de zo broodnodige vervolgstappen in het nieuwe jaar!
Net als een ondernemer denkt het WNF graag in kansen. Op onze aarde is nog zoveel mooie, ongerepte natuur
die het beschermen waard is. Laten we daarom in 2009 samen verantwoordelijkheid (blijven) nemen. Daar staat
de afkorting MVO per slot van rekening ook voor!
For a living planet,
Johan van de Gronden,
Algemeen Directeur Wereld Natuur Fonds
Duurzame ontwikkeling in de praktijk 9

Lidmaatschap van de RSPO is zeker geen vrijblijvende zaak.
Verduurzaming van de
palmolieketen
IOI - Loders Croklaan, wereldwijd bekend als belangrijke
producent en toeleverancier van speciale plantaardige
oliën, vetten en voedingsingrediënten voor (inter)nationale
industriële klanten, was in 2003 een van de mede-oprichters
van de Round Table for Sustainable Palm Oil (RSPO)
om internationaal tot afspraken te komen over duurzaamheidscriteria
voor palmolie.
Palmolie mag niet ten koste gaan van beschermd
tropisch regenwoud
Sinds 2002 is Loders Croklaan in Wormerveer een werkmaatschappij
van de Maleisische IOI Groep met eigen
oliepalmplantages. Vanaf dat moment is palmolie de
belangrijkste grondstof geworden voor de vervaardiging van
onze halffabrikaten voor de voedingsmiddelenindustrie.
De vraag naar palmolie blijft de komende decennia
stijgen. Steeds meer van onze Europese afnemers
vragen om duurzame palmolieproducten. Het is zaak
dat palmolie op een maatschappelijk verantwoorde
manier geproduceerd wordt en niet ten koste gaat
van beschermd tropisch regenwoud, geen extra
milieubelasting met zich meebrengt en niet leidt tot
een verslechtering van arbeidsomstandigheden op
de plantages. Om dit te voorkomen heeft RSPO - een
multistakeholder-initiatief van palmolieproducenten,
palmolieverwerkende industrie, investeerders, retailers
en een aantal niet-gouvernementele organisaties -
8 principes, met daarbinnen 39 criteria en 120 meetpunten
opgesteld waaraan alle leden moeten voldoen.
Het lidmaatschap van RSPO is geen vrijblijvende zaak.
De inmiddels meer dan driehonderd leden zijn verplicht
de RSPO-doelstellingen na te streven.
IOI bekleedt al een paar jaar een officiële bestuursfunctie
binnen de RSPO en is ervan overtuigd dat
duurzame palmolie de enige juiste weg is. IOI had al
voor de oprichting van RSPO oog voor het verduurzamen
van haar palmolieproductie. IOI voldoet al aan
een aantal RSPO-criteria.
IOI verwacht in 2009 de eerste zending duurzame
RSPO-gecertifieerde palmolie. Volgens plan moeten eind
2011 alle oliepalmplantages van IOI RSPO-gecertificeerd
zijn. IOI hoopt dat steeds meer palmolieproducenten
streven naar verduurzaming van de palmolieketen en
zich zullen aansluiten bij de RSPO.
Milieu, efficiëntie en goede arbeidsomstandigheden
staan centraal
Behoud van milieu en efficiëntie staan al jaren centraal
in IOI’s duurzaamheidsbeleid. Onze plantage-opbrengst
van 6 ton palmolie per hectare ligt veel hoger dan de 4
ton per hectare van andere producenten. Dit is een direct
“Duurzame palmolie is naar onze
mening de enige juiste weg.”
Michaël van Sallandt, general manager
IOI-Loders Croklaan Europa
gevolg van zorgvuldig omgaan met land, oogst, kunstmest en
bestrijdingsmiddelen.
Om onkruid en ongedierte op een natuurvriendelijke manier
te bestrijden, worden biologische, mechanische en fysische
methoden toegepast. Het streven is om natuurlijke biodiversiteit
op de plantages te handhaven. IOI laat steile gebieden
onbeplant om erosie te voorkomen. Het bedrijf hanteert
een ‘klimaatneutraal’ beleid voor het vruchtbaar maken van
bouwland en het verwerken van afval. We beperken het brandstofverbruik
door zoveel mogelijk trekdieren in te zetten voor
transport op de plantages. Biomassa levert de energie voor de
stoomketels van de palmoliemolens.
Nog een ander aspect van het duurzaamheidsbeleid is de
zorg voor goede arbeidsomstandigheden. Ons moederbedrijf
besteedt veel aandacht aan onze plantagemedewerkers.
IOI bouwt woningen, scholen en kerkjes voor hen en zorgt
voor medische voorzieningen. Ook werken we samen met
‘Borneo Child Aid Society’. Deze organisatie heeft op Sabah (het
Maleisische deel van Borneo) een netwerk van 96 basisscholen
opgezet voor meer dan 8000 kinderen. IOI sponsort 22 van deze
basisscholen om de levensstandaard van kinderen in Maleisië te
verbeteren. Daarnaast heeft IOI een liefdadigheidsfonds in het
leven geroepen, verleent studiebeurzen en verzorgt trainingen
voor kleine plantagehouders.
Voor de MVO-sector is een duurzame grondstoffenvoorziening een van de
topprioriteiten. Om te zorgen voor een grotere import van duurzame palmolie heeft
MVO gekozen voor het ondersteunen van de Internationale Ronde Tafel Duurzame
Palmolie (RSPO). MVO draagt hiertoe actief bij aan verschillende RSPO-werkgroepen,
zoals de Werkgroep Communication and Claims en de Werkgroep Trade en Traceability.
Tevens zorgt MVO voor informatievoorziening aan de achterban en daarbuiten middels
het organiseren van bijeenkomsten en het verzenden van nieuwsbrieven.
12 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 13

Soja geproduceerd op basis van de richtlijnen van de RTRS draagt bij aan een goed milieu.
Corporate responsibility is
verankerd in onze kernwaarden
Cargill is sinds 1959 actief in Nederland. We hebben hier bij
verschillende vestigingen ongeveer 2100 werknemers in
dienst. Deze activiteiten in Nederland vertegenwoordigen
een omzet van circa € 4 miljard en maken deel uit van de
mondiale Cargill-organisatie.
Cargills belangrijkste activiteiten zijn onder meer de
handel, productie en dienstverlening op het gebied van
agrarische grondstoffen, halffabrikaten en voedselingrediënten.
Voorbeelden hiervan zijn het verwerken
van oliezaden zoals soja en raapzaad in Amsterdam,
raffinage van palmoliën en vetten in Rotterdam en de
cacaoverwerking in Zaandam.
De kern ligt in corporate responsibility
In ons bedrijf is duurzame productie verankerd in het
begrip ‘corporate responsibility’. Voor ons betekent dit:
• Het zorgen voor een verantwoorde en integere bedrijfsvoering
• Het helpen bij het waarborgen en beschermen van het
milieu
• Behandelen van mensen met waardigheid en respect
• Betrokken zijn bij en investeren in gemeenschappen waar we
werken en leven
Op basis van deze principes streven we naar voortdurende
verbetering van onszelf. Zo hebben we
ons bijvoorbeeld gecommitteerd om per 2010 onze
mondiale broeikasgasuitstoot met 8 procent te
reduceren ten opzichte van het jaar 2006 en om onze
efficiency qua watergebruik te verbeteren met 2 % per
2010 ten opzichte van 2006.
Duurzaamheid blijft balanceren!
Cargill vindt het belangrijk om betrokken te zijn in de
gebieden waar wij zaken mogen doen. We onderkennen
dat ons succes afhankelijk is van welvaart en welzijn
van de plaatselijke bevolking en de partijen met wie
we samenwerken. Cargill voert een streng beleid als
het gaat om arbeidsomstandigheden en het gebruik
van kinderarbeid of gedwongen arbeid bij leveranciers.
Cargill werkt samen met organisaties zoals CARE die
de armoedeproblematiek aanpakken door opleidingsmogelijkheden
en daarmee economische kansen te
bieden aan de lokale bevolking. Tevens ondersteunt
Cargill onder meer programma’s van het United Nations
World Food Programme (WFP) gericht op het bieden
van gezonde voeding, schoon water en scholing in
onder meer Midden-Amerika, Afrika en Indonesië.
Cargill zet zich ook in voor het behoud van natuurlijke
bronnen en een leefbaar milieu. Als Cargill zijn wij tegen
verdere ontbossing in de Amazone. Om de zorgen ten
aanzien van ontbossing te adresseren hebben we twee
“Op basis van onze vier kernprincipes
streven we naar een voortdurende
verbetering van onszelf”
Rhandy MacNack, Directeur Cargill BV
belangrijke stappen genomen: Allereerst hebben we geholpen
een tweejarig moratorium in te stellen voor het verhandelen van
soja afkomstig uit het Amazonegebied. Tevens waren we eerder
al een partnership aangegaan met The Nature Conservancy, een
NGO gericht op de bescherming van het tropisch regenwoud.
Samen met deze organisatie helpen wij boeren in overeenstemming
te komen met de Braziliaanse Forest Code. Cargill koopt
nu alleen van boeren die ofwel in overeenstemming met de wet
werken ofwel die samen met ons werken aan het voldoen aan
de wetgeving.
Om te zorgen voor een mondiale verbetering van de productie
van soja, hebben wij ons tevens aangesloten bij de Round
Table on Responsible Soy (RTRS). Wij zijn verheugd dat de RTRS
inmiddels een eerste conceptversie heeft gepresenteerd voor
de productie van verantwoorde soja. Zoals het er nu uitziet, is
dit een document waar producenten van soja goed mee uit de
voeten kunnen en zal de soja die is geproduceerd op basis van de
richtlijnen bijdragen aan een goed milieu. Dat past goed bij onze
waarden en doelstellingen van corporate responsibility.
Verduurzaming van de sojaproductie is een topprioriteit voor MVO. MVO is van mening
dat dit het beste kan gebeuren door een internationale aanpak waar alle betrokken
partijen aan tafel zitten. Om deze reden heeft MVO gekozen voor ondersteuning van
de RTRS. Een proces waar in internationaal verband gewerkt wordt aan het opstellen
van criteria voor duurzame sojaproductie. Om hier invulling aan te geven deelt MVO
met Fediol een plaats in de RTRS Criteria Development Group en voert MVO samen met
Nevedi het secretariaat van de Nederlandse Task Force Duurzame Soja, een informeel
platform van bedrijven die krachten bundelen om de RTRS te ondersteunen. Deelnemers
aan dit platform zijn naast de MVO-bedrijven ook de ketenpartners Nutreco, Cehave
Landbouwbelang, Cefetra, Schouten Groep, Vion, Plukon, Storteboom, Friesland Foods,
Campina, LTO Nederland en AHOLD.
14 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 15

Invloed inzetten bij klimaatverandering, afvalvermindering, duurzame landbouw en gezonde voeding.
Verdieping van relaties door
verduurzaming voedselketen
De Bunge Group, gesticht in Amsterdam in 1818, is
wereldleider in landbouwproducten, levensmiddelen en
kunstmeststoffen. Bunge is de grootste oliezadenverwerker
ter wereld, de grootste producent van plantaardige
oliën in flessen en een belangrijke leverancier van kunstmeststoffen
in Brazilië.
Onze missie is om de levensstandaard te verhogen door
het verbeteren van de mondiale voedselproductieketen.
We hebben ons gecommitteerd aan duurzame
ontwikkeling en passen in onze dagelijkse activiteiten
de volgende principes toe om onze mondiale en lokale
doelstellingen te halen:
• we streven naar maatschappelijke betrokkenheid
door bij te dragen aan de sociale en economische
ontwikkeling van de gemeenschappen waarin wij
actief zijn,
• we werken aan milieubewustzijn, door het implementeren
van verbeteringen in alle geledingen van
de keten welke een wetenschappelijk basis hebben
en de lokale culturen respecteren,
• we investeren in partnerschappen met bedrijven en
organisaties met de bedoeling duurzame praktijken
te verspreiden en te versterken, en
• we communiceren onze activiteiten en onderhouden
een constructieve dialoog met alle betrokkenen.
Bunge heeft vier aandachtsgebieden geidentificeerd,
waar zij meent de grootste invloed te kunnen
uit oefenen en tegelijk waarde te kunnen toevoegen
voor alle betrokken partijen. Deze gebieden zijn:
klimaat verandering, vermindering van afval, duurzame
landbouw en gezonde voeding.
Een greep uit de vele initiatieven die Bunge op deze
gebieden heeft genomen:
• het bevorderen van het gebruik van hernieuwbare
energiebronnen (we hopen bijvoorbeeld zelfvoorzienend
te zijn middels het gebruik van biomassa in
Brazilië in 2012);
• het terugdringen van CO2-emissies en het besparen
op energiegebruik;
“Het beheren van de gehele productieketen
stelt ons in staat aan de
consument een duurzaam product aan
te bieden, en zo bij te dragen aan de
verhoging van de levensstandaard.”
Jan Knol, Director Agribusiness Regulatory
Affairs Bunge Europe
• het bevorderen van hergebruik, composteren en herwinnen
van ons niet-schadelijk afval;
• het verbeteren van landbouwpraktijken in Brazilië om zo de
productie per hectare te verhogen waardoor de noodzaak tot
het in cultuur brengen van nieuw land wordt verminderd en
vitale ecosystemen in stand kunnen blijven;
• het actieve lidmaatschap van de Ronde Tafel voor Verantwoorde
Soja (RTRS) en de Ronde Tafel voor Duurzame
Palmolie (RSPO) en de dito ondersteuning van het Amazone
Moratorium;
• het uitbreiden van het scala aan voedselproducten die
aanvullende gezondheidsvoordelen voor de consument
opleveren, zoals plantaardige olie verrijkt met jodium en/of
omega-3 vetzuren.
Bunge gelooft dat zij haar relatie met alle betrokkenen verdiept
en milieu-, economische en sociale waardes aan de maatschappij
toevoegt door de globale agro- en voedselproductieketen
duurzaam te maken. Op de lange termijn is duurzaamheid
de vriend, niet de vijand, van veiligheid, winstgevendheid en
stabiliteit.
Het productschap juicht het toe wanneer bedrijven in de oliën- en vettensector
actief zijn in de verduurzaming van productie- en handelsketens en principes
van duurzame ontwikkeling in hun dagelijkse activiteiten toepassen. Voor MVO
staat het vast dat een keuze voor duurzame ontwikkeling van landbouw en
consumptie blijk geeft van een gezonde langetermijnvisie.
MVO stimuleert bedrijven om duurzame ontwikkeling concreet invulling te
geven. De manier waarop Bunge dat doet middels activiteiten ten behoeve van
reductie van CO2-emissies en afvalbesparing zijn daar mooie voorbeelden van.
16 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 17

Gezamenlijk willen en kunnen we bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van landen die grondstoffen aan onze
industrie leveren.
De Ethiopische oliezaadsector
biedt oneindige mogelijkheden
Wat doet een Nederlandse MVO-consultant in Ethiopië?
Ethiopië is een belangrijke producent van sesamzaad,
lijnzaad, nigerzaad, castorpitten en saffloerpitten. Dit
zijn oliezaden met unieke vetzuurprofielen die voor
de verwerkende industrie heel interessant kunnen
zijn. Op dit moment zijn er echter een aantal bottlenecks
waardoor deze producten niet kunnen worden
afgezet op de wereldmarkt : de productie voldoet niet
aan bepaalde kwaliteitsvereisten en de levering is niet
betrouwbaar. De Nederlandse overheid heeft besloten
een partnerschap met de Ethiopische regering op te
zetten om dit te verbeteren. Namens het Productschap
MVO ondersteun ik dit partnerschap met technische en
marktkundige adviezen.
De Ethiopische telers van oliezaden hebben nog een
hele slag te maken. We richten ons vooral op betere
selectie van zaden, verbetering van de teeltomstandigheden,
toepassing van efficiënte irrigatiesystemen en
modernere oogsttechnieken, dit alles uiteraard onder
behoud van de unieke eigenschappen van de oliezaden.
Wat houdt het Partnerschap in, en wie doen er mee?
Het gaat om een publiek privaat partnerschap waarbinnen
de overheden en private sector uit Ethiopië en
Nederland gezamenlijk werken aan een programma ter
verbetering van de Ethiopische oliezaadsector.
Aan het partnerschap nemen behalve MVO, de ministeries
van LNV en OS, het Ethiopische ministerie van
landbouw, Ethiopische producenten van oliezaden en
enkele non-gouvernementele organisaties deel. De
partijen willen een significante bijdrage leveren aan
duurzame ontwikkeling van (de agrarische sector in)
Ethiopië. De Ethiopische overheid steunt het initiatief
door tijdelijke belastingvrijstellingen voor buitenlandse
investeerders. De Nederlandse overheid levert de
financiële middelen. De NGO’s letten op de sociale en
milieuaspecten. En het productschap MVO zorgt voor
technische en marktkundige expertise. MVO heeft mij
benaderd vanwege mijn contacten binnen de sector en
mijn affiniteit met het onderwerp.
“De eerste resultaten zijn hoopgevend,
maar er is nog een lange weg te gaan.”
Jaap Biersteker, MVO-consultant
Partnerschap Oliezaden Ethiopië
Hoe draagt het partnerschap bij aan duurzame ontwikkeling?
Middels het partnerschap willen we enerzijds zorgen voor
een verbetering van de situatie van Ethiopische boeren door
een bijdrage aan de verhoging van de opbrengst van boeren
per hectare en het creëren van afzetmogelijkheden voor de
Ethiopische oliezaden. Anderzijds is onze inzet in het partner-
schap uiteraard ook gericht op het creëren van extra kansen
voor het Nederlands bedrijfsleven hier. Zowel de boeren in
Ethiopië als het Nederlandse bedrijfsleven hebben baat bij de
samenwerking. Het partnerschap levert een win-win-situatie op
De eerste resultaten zijn vooralsnog hoopgevend. Met Europese
en Ethiopische onderzoeksinstellingen zijn contacten gelegd om
de boeren van beter zaaigoed te voorzien. Tevens zijn er investeringen
gedaan in de toepassing van nieuwe zaai- en oogstschema’s
en in technologieën om sesamzaad te reinigen en te
pellen. Door deze investeringen zal de opbrengst aan sesamzaad
per hectare oplopen. Nieuwe gebieden zullen in gebruik kunnen
worden genomen, wat de productie verder zal opvoeren en
bovendien erosie tegengaat.
MVO vindt duurzame grondstofvoorziening van groot belang.
Deelname aan het partnerschap geeft MVO de gelegenheid bij
te dragen aan de ontwikkeling van een duurzame oliezaadsector
in Ethiopië. De uitnodiging van de Nederlandse overheid mee
te denken over de invulling van dit partnerschap nam MVO dan
ook graag aan. Een gezonde Ethiopische oliezadensector kan een
betrouwbare leverancier worden van oliezaden die door hun
specifieke vetzuursamenstelling iets extra’s te bieden hebben voor
onze Nederlandse MVO-bedrijven.
18 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 19

Verwaarding van dierlijke vetten en duurzaam ondernemerschap gaan hand in hand.
Dierlijk vet als duurzaam
alternatief
VION Ingredients is een divisie van de VION Food
Group. Binnen deze divisie bestaan grote verschillen in
bedrijfsactiviteiten. Rendac verwerkt dierlijk restmateriaal
dat uit ethische of maatschappelijke overweging na voorbewerking
dient te worden vernietigd. De Sonac-bedrijven
verwerken slachtbijproducten, afkomstig van dieren die
zijn goedgekeurd voor menselijke consumptie. Ecoson
produceert biobrandstoffen van de tweede generatie uit
dierlijk vet.
Achtergrond
“We zijn ons dagelijks bewust van de maatschappelijke
verantwoordelijkheid die we hebben en de schaal
waarop het zich afspeelt. Om een indruk te geven: we
zoeken jaarlijks voor 3 miljoen ton slachtbijproducten
nuttige en duurzame toepassingen. Rendac verwerkt
jaarlijks ongeveer 450.000 ton dierlijk restmateriaal tot
diermeel en dierlijk vet. Ecoson kan op jaarbasis 50.000
ton dierlijk vet verwerken tot ontzuurd vet en biodiesel.
De hoofdmarkten voor deze dierlijke vetten zijn de
energie- en transportsector waar ze worden ingezet als
duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen.”
Invulling
“Duurzaamheid is een van de strategische pijlers van de
VION Food Group. Een van de duurzame toepassingen
van dierlijk vet is de fabricage tot biobrandstoffen. We
zien kansen om de verwaarding van dierlijke vetten
en duurzaam ondernemerschap hand in hand te laten
gaan. Dat maakt ons enthousiast. Duurzaamheid is voor
ons namelijk geen hogere wiskunde maar een kwestie
van het gezonde verstand gebruiken. Zo zetten we
bijvoorbeeld op veel van onze eigen productielocaties
dierlijk vet in als biobrandstof.”
Resultaten
“Rendac heeft in haar 75-jarig bestaan bewezen op
een veilige manier aanzienlijke duurzaamheidvoordelen
te kunnen realiseren. Jaarlijks leveren Rendacs
eindproducten het
equivalent van de
energiebehoefte van
88.000 huishoudens.
Ecosons eindproducten
worden gekwalificeerd
als biobrandstoffen van
de tweede generatie en
voldoen aan de bijbehorende
kwaliteitscriteria
van warmtekrachtinstallaties
en energiecentrales
van derden.
“Duurzaamheid is geen hogere
wiskunde maar een kwestie van
gezond verstand.”
Sjors Beerendonk, Directeur Algemene
Zaken van Sobel B.V., moedermaatschappij
van Rendac, Sonac en Ecoson
Eén jaar productie bespaart het milieu meer dan 100.000 ton
CO2 en draagt tevens bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit.
Zo snijdt het mes ook hier aan meer kanten.”
Tot slot
“Het tot waarde brengen van dierlijke bijproducten is ons
bestaansrecht. Je zou dus kunnen zeggen dat duurzaamheid
ons in de genen zit. Onze nieuw opgestarte activiteit Ecoson
sluit daar naadloos op aan. Maar de praktische mogelijkheden
om onze producten voor duurzame toepassingen in te zetten,
botsen nu soms nog op belemmerende voorschriften. Dat geldt
voor het gebruik van dierlijke eiwitten in veevoeding, maar ook
in de nieuwe SDE-regeling zien we onterechte uitsluitingen
voor de inzetbaarheid van dierlijke vetten terug. De markt voor
biobrandstoffen heeft nu juist nog stimulering nodig om goed
van de grond te komen. De productie van biodiesel is duurder
dan de productie van een fossiele brandstof. Zonder goede
stimulering komen goede initiatieven niet van de grond. Want
ondernemers zijn uitsluitend bereid investeringen te doen als
dat bedrijfseconomisch verantwoord is.”
Het ontwikkelen van zowel nieuwe procedés en producten als nieuwe
toepassingen voor dierlijke vetten alsook andere MVO-producten
wordt door het productschap van harte ondersteund, mits deze
bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving.
Bedrijven die slachtbijproducten tot kwalitatief hoogwaardige
producten be- en verwerken, zullen in MVO een pleitbezorger vinden
op momenten dat zij bij hun inspanningen een wettelijke steun in de
rug of soortgelijke hulp nodig hebben. MVO vindt dat beleid er altijd
op gericht moet zijn om maatschappelijk gewenste innovaties in de
oliën- en vettensector alle ruimte te geven.
22 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 23

Duurzame ideeën toegepast bij inkoop van grondstoffen, productontwerp èn productie.
Milieubelasting margarineproductie
steeds verder omlaag
Duurzame productie is een van de kernbegrippen binnen
Unilever. Onze visie is dat we over vijftig jaar nog steeds
dezelfde business als nu willen doen, dus dat betekent dat
we moeten zorgen dat over vijftig jaar nog steeds grondstoffen
voorradig zijn om te verwerken.
Eind jaren tachtig van de vorige eeuw is Unilever
begonnen om systematisch de milieubelasting van
margarine te kwantificeren. Daardoor konden er
in 1992 voor vier margarines levenscyclusanalyses
worden gepubliceerd. De inzichten die met dit soort
onderzoek verkregen zijn, worden inmiddels via de
Unilever-website met alle geïnteresseerden gedeeld.
De bevindingen van het eerste onderzoek bleken al
snel te kunnen worden toegepast bij het inkoopbeleid
voor grondstoffen, het ontwerp van de producten en
de productie daarvan. Elk van die drie aspecten zal
hieronder worden toegelicht, met voorbeelden van
genomen maatregelen.
Grondstoffen
Veruit de grootste milieu-invloed treedt op in de landbouwfase.
Daarom is Unilever medio jaren negentig
begonnen met een duurzaam landbouwprogramma.
Daarbij zijn oliepalm, zonnebloem, raap en soja voor
margarine belangrijke gewassen. Voor een effectieve
aanpak is contact gezocht met andere partijen in de
keten. Zo ontstond een rondetafel-overleg voor soja en
voor palmolie. De eerste partij duurzame palmolie is
inmiddels in Europa aangekomen. Unilever heeft zich
gecommitteerd om in 2015 alleen nog gecertificeerde
palmolie in te kopen.
Productontwerp
Bij het productontwerp worden voortdurend aanpassingen
gemaakt. Een deel daarvan is het gevolg van
de wens van consumenten om gezonder en gemakkelijker
te eten. Die wens is door Unilever vertaald
in een grootscheepse screening en verbetering van
alle bestaande formuleringen. Een van de grootste
uitdagingen was om alle grondstoffen met transvetzuren
te vervangen. Daarnaast werden producten met
laag vetgehalte op de markt gebracht en verbeterd in
smaak en gebruiksgemak.
Maar niet alleen gezondheid en gebruiksgemak waren
bepalend voor de aanpassing van productspecificaties.
Ook milieuaspecten spelen een grote rol. Met name
verpakkingen hebben in de afgelopen jaren grote
aandacht gekregen. Zo worden voortdurend de mogelijkheden
onderzocht om het gewicht van de verpakkingen,
inclusief de omverpakking, te reduceren. Daar de moge-
“Duurzaam ondernemen is voor ons de
basis voor continuïteit op lange termijn.
Door op fatsoenlijke manier zaken te
doen behouden wij ons draagvlak in de
samenleving.”
Harry Brouwer, directievoorzitter
van Unilever Benelux
lijkheden voor recycling beperkt zijn, is de aandacht verder verlegd
naar toepassing van recyclaat in alle omdozen, en reductie van
het gewicht van kunststof verpakkingen.
Margarineproductie
In de fabrieken is de nadruk gelegd op reductie van emissies en
energiegebruik. Zo is het energiegebruik per ton product in de
margarinefabriek in Rotterdam de laatste tien jaar met ruim
twintig procent gereduceerd, als resultaat van schaalvergroting
en enkele grote projecten. Zo zijn in het ketelhuis de ruim 30
jaar oude ammoniakcompressoren vervangen door 5 moderne
schroefcompressoren, en is de oude warmtekrachtkoppeling
buiten gebruik gesteld.
In de fabriek is energie bespaard door de ingebruikname van
een nieuwe verwerkingsinstallatie waardoor de efficiëntie
verbeterde, hetgeen heeft geleid tot minder afval en een sterk
verbeterde pasteurisatiestap. Hierdoor wordt minder stoom
gebruikt en is minder koeling nodig. Verder wordt de logistiek in
de fabriek voortdurend geoptimaliseerd. Door het vermijden van
spoelingen (CIP) wordt veel energie en ook water bespaard.
MVO ondersteunt bedrijven van oudsher bij het treffen van maatregelen die het milieu ten goede
komen en/of leiden tot een geringer energieverbruik per geproduceerde eenheid product. MVO neemt
waar nodig en mogelijk het voortouw bij het initiëren van ketenbrede projecten, treedt bij energie- en
verpakkingsconvenanten vaak op als coördinator, en stelt in samenwerking met Novem aan de hand
van de individuele energie-efficiëntieplannen (EEPs) het Meerjarenplan (MJP) Energiebesparing op. Waar
mogelijk moedigt MVO het gebruik van nieuwe technologieën die milieu en/of arbeidsomstandigheden
in de sector ten goede komen aan. In 2009 voert MVO een toekomstverkenning uit om verschillende
scenario’s te analyseren over hoe de wereld er in 2030 uit kan zien, welke positie MVO-bedrijven innemen
bij die scenario’s en te bekijken welke activiteiten op korte termijn zouden moeten worden uitgevoerd.
24 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 25

Duurzaamheid is een verantwoordelijkheid waar elke dag aan wordt gewerkt.
The ADM Way:
integere bedrijfsvoering
Als een van ‘s werelds grootste verwerkers van landbouwproducten
begrijpt Archer Daniels Midland Company als
geen ander dat verantwoorde, duurzame bedrijfsactiviteiten
van groot belang zijn om enerzijds te voldoen aan
de wereldwijd groeiende voedsel- en energiebehoefte, en
anderzijds het voortdurende succes van het bedrijf veilig
te stellen. ADM werd opgericht in 1902 en kreeg na een
aantal overnames in 1923 zijn huidige naam. Vanuit het
hoofdkwartier in Decatur, Illinois, worden verwerkings- en
productiefabrieken in de Verenigde Staten en daarbuiten
aangestuurd. Via het uitgebreide, wereldwijde distributienetwerk
levert ADM een belangrijke bijdrage aan de
wereldeconomie en de kwaliteit van leven.
‘De juiste resultaten, op de juiste manier’
Voor ADM betekent deze stelling dat zij zakelijke doelen
op een duurzame, ethische en sociaal verantwoorde
manier wil bereiken. Het bedrijf is zich ervan bewust
dat zijn verstrekkende landbouwactiviteiten van invloed
zijn op een groot aantal mensen en locaties. ADM stelt
alles in het werk om deze invloed zo positief mogelijk te
laten zijn.
Het verantwoordelijkheidsbesef van ADM komt voort
uit een hoge integriteitstandaard en wordt gesteund
door beleidsmaatregelen en procedures die ervoor
zorgen dat waarden en gedrag met elkaar in overeenstemming
zijn. ‘The ADM Way’, onze zakelijke gedragsen
ethiekcode, beschrijft de basisprincipes betreffende
waarden en gedrag van het bedrijf.
In 2007 heeft ADM een Commissie Duurzaamheid in
het leven geroepen. De taak van deze commissie is om
een toekomstplan en beleidslijnen uit te stippelen en
te waarborgen dat bedrijfsactiviteiten in overeenstemming
zijn met de inzet voor duurzaamheid.
ADM geeft gestalte aan zijn inzet voor duurzaamheid
door:
• werknemers goede banen en veilige arbeidsomstandigheden
te bieden;
• leveranciers en partners economische kansen te bieden;
• de integriteit en veiligheid van de productieketen te
garanderen;
• zo efficiënt en verantwoord mogelijk gebruik te maken
van grondstoffen, water en energie, en het effect van de
verwerkingsprocessen op het milieu te minimaliseren of te
compenseren;
• het verbeteren van de economische en sociale omstandigheden
van de lokale bevolking
• een duidelijke standaard te hanteren voor maatschappelijk
verantwoord ondernemen ter verbetering van de aansprakelijkheid
en ter stimulering van uitstekende prestaties in het
gehele bedrijf.
“Onze speciale Commissie
Duurzaam heid dient te waarborgen
dat onze activiteiten in overeenstemming
zijn en blijven met de inzet
voor duurzaamheid.”
Kevin Eikerman,
General Manager ADM Europoort
In 2008 heeft ADM twee belangrijke projecten afgerond die als
solide basis dienen voor verdere actie:
1) Een uitgebreide analyse die het mogelijk maakt de specifieke gebieden
te identificeren waarin ADM zich het meest zou kunnen verbeteren. Dit
zijn o.a. waterbeheer, klimaatverandering en de productieketen.
2) Een analyse van onze productieketens voor maïs, palm en soja in
samenwerking met de non-profitorganisatie Business for Social
Responsibility. Doel van de analyse was om risico’s en kansen in de
gehele keten te identificeren.
Deze initiatieven geven aan dat ADM veel waarde hecht aan
duurzame teeltpraktijken voor belangrijke gewassen. Daarom
steunen wij het moratorium op soja geteeld in recent ontboste
gebieden van het Amazone Bioom, en zijn wij lid van de Ronde
Tafel voor Verantwoorde Soja (RTRS) en de Ronde Tafel voor
Duurzame Palmolie (RSPO).
In 2009 verschijnt het eerste duurzaamheidrapport van ADM
waarin het bedrijf rapporteert over de behaalde resultaten op
het vlak van duurzaamheid.
Duurzaamheid is een verantwoordelijkheid waar ADM aan
werkt, elke dag weer.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen staat bij een
productschap dat al meer dan 50 jaar de afkorting MVO hanteert
uiteraard helder op het netvlies. Bedrijven in de oliën- en vettenketen
dienen zich bewust te zijn van de gevolgen van hun handelen voor
milieu, arbeidsomstandigheden, energie- en grondstoffenverbruik
en teeltmethoden. Als productschap vinden wij het belangrijk dat
bedrijven zich niet alleen bewust zijn van hun maatschappelijke
verantwoordelijkheid, maar daar bovendien ook gericht beleid op
ontwikkelen.
26 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 27

Forse milieu- en energiewinst door samenwerking op bedrijventerrein.
Gewoon een kwestie van
goed zakendoen
Wat het oppikken van de trend naar duurzame ontwikkeling
betreft, mag Ten Kate Vetten uit Musselkanaal gerust
een voorloper worden genoemd. Deze producent van
hoogwaardige varkensvetten en -eiwitten besloot in 2002
een compleet nieuwe productielocatie neer te zetten naar
een duurzaam en vooral energiezuinig ontwerp, en stond
daarmee aan de basis van een van de eerste duurzame
bedrijventerreinen van ons land.
“Investeren in duurzame ontwikkeling verdient zich vrij
snel terug, en is daarom gewoon een kwestie van goed
zakendoen” , memoreert algemeen directeur Sjoerd-
Jan ten Kate. “Toen in 2001 het nieuwe bedrijf werd
gebouwd, hadden we berekend dat we door een energiezuinig
ontwerp en goed doordachte samenwerking
met andere bedrijven heel veel konden besparen. Een
besparing die ook nog eens elk jaar terugkeert. Tegelijkertijd
slaagden we erin waarde te geven aan een bijproduct
dat voorheen een reststroom opleverde en leverden
we een bijdrage aan het milieu in de vorm van minder
energiegebruik en een lagere CO2-uitstoot. Economie en
ecologie gingen perfect samen.”
Het magazine P+ (People Planet Profit) riep het
bedrijvencluster in Musselkanaal in 2003 uit tot het
meest duurzame bedrijventerrein van Nederland.
P+ omschreef het bedrijventerrein als een mooi
voorbeeld van industriële ecologie. Aan de basis van
dit succes ligt een gedegen analyse van opties om de
bedrijfsvoering efficiënter en daarmee duurzamer te
maken. Er is samen met potentiële partners bekeken
welke in- en uitgaande stromen op elkaar konden
aansluiten en welk efficiencyvoordeel daarmee te
behalen viel.
In het huidige cluster zijn drie bedrijven via buizen-
stelsels met elkaar verbonden. Avebe levert aan Ten
Kate en Gelita stoom en elektriciteit van haar WKKcentrale.
Ten Kate voorziet Gelita van eiwitten waaruit
Gelita gelatine wint en proceswater benut, Ten Kate
“Investeren in duurzame ontwikkeling
verdient zich vrij snel terug, en is
daarom gewoon een kwestie van goed
zakendoen.”
Sjoerd-Jan ten Kate, algemeen directeur
van Ten Kate Vetten B.V.
verwerkt wederom de vleeseiwitten, het bijproduct van Gelita.
Verder zijn de bedrijfsgebouwen energiezuinig ontworpen. Bij
het productieproces vrijkomende restwarmte wordt hergebruikt
om bijvoorbeeld ruimtes en vloeren te verwarmen. Producten
worden inclusief warmte geleverd, koelen en verhitten tijdens
het proces gebeurt dus minder vaak. De energie wordt dus niet
alleen efficiënt opgewekt, er is ook minder van nodig.
Ten Kate: “De economische resultaten van deze samenwerking
zijn heel gunstig, en de milieuresultaten ronduit indrukwekkend:
per ton bewerkte grondstof wordt 52% minder stoom
gebruikt, 35% minder elektriciteit, en wordt 55% minder CO2 uitgestoten. Dankzij de nauwe samenwerking is er ook fors
bespaard op transport: ruim 300.000 liter brandstof per jaar
en nog eens 935 ton CO2-uitstoot minder. Als je duurzame
ontwikkeling integraal onderdeel van je bedrijfs filosofie
maakt, vaart iedereen daar wel bij.”
Het Productschap MVO ziet graag dat bedrijven in de oliën- en
vettenketen duurzame ontwikkeling tot onderdeel van hun beleid
maken. Het voorbeeld van Ten Kate toont tevens aan dat deze
gedachte geen financiële belemmeringen hoeft te hebben maar
juist economisch interessant kan zijn en dus bij uitstek past in het
streven naar een duurzame sociaal-economische ontwikkeling. MVO
bekijkt thans in hoeverre binnen de keten nog meer mogelijkheden
zijn voor transportbesparing door logistieke optimalisatie en
verbetering van energie-efficiency door samenwerking.
28 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 29

Al 150 jaar een bijdrage leverend aan de biobased economy.
Milieuvriendelijke oplossingen
nu en in de toekomst
De naam Croda is niet direct bekend bij de consument maar
de speciale op natuurlijke grondstoffen gebaseerde chemicaliën
die het bedrijf maakt, zijn te vinden in producten die we
allemaal kennen zoals gezichtscrème of lippenstift, kaarsen,
autobanden, smeermiddelen, wasmiddelen, verf en plastics.
Wereldwijd telt Croda ruim 4.000 medewerkers
verspreid over meer dan 40 productielocaties in 36
landen. In 2008 vierde Croda in Gouda haar 150-jarig
bestaan. Deze Goudse locatie, waar ook een aantal
internationale marketing-, research- en technische
teams gevestigd zijn, produceert voor Croda wel 250
verschillende halffabrikaten op basis van natuurlijke
en hernieuwbare grondstoffen, zoals raap-, palm- en
zonnebloemolie. Deze halffabrikaten, die vaak een
duurzaam alternatief zijn voor de traditionele petrochemicaliën,
noemen we oleochemicaliën.
Het oleochemieproces start met het splitsen van
natuurlijke triglycerides in vetzuur en glycerine waarna
opwerking, destillatie en kristallisatie plaatsvindt om
bepaalde eigenschappen te realiseren.
Duurzaamheid als kernwaarde
“Sustainability” is een kernwaarde binnen Croda. Niet
alleen is onze grondstofkeuze gericht op hernieuwbare
producten – waarbij we zoveel mogelijk gebruik maken
van oliën en vetten die niet geschikt zijn voor voedsel –
maar tevens richten we ons op het leveren van duurzame
applicatieoplossingen in samenwerking met onze klanten.
En ook binnen onze productieprocessen is er de hoogste
aandacht voor minimaal gebruik en maximaal hergebruik
van energie, en het zoveel mogelijk vermijden
van afvalstromen. Binnen het bedrijf zijn we nu aan
het kijken hoe we ‘cradle-to-cradle’-principes kunnen
toepassen zowel in onze productie als ook in de ketensamenwerking
met andere bedrijven.
Biobased technologie in verf
Binnen de Croda-divisie Polymers & Coatings wordt
hard gewerkt aan de verdere ontwikkeling van nieuwe
en verbeterde grondstoffen voor “groene” verf. Natuurlijke
oliën en vetten vormen de basis voor de dimeervetzuren
die bijv. in Marine en Protective verven zorgen
voor het uitharden van epoxy-systemen. Croda’s
dimeren zijn door hun molecuulbouw flexibel en dat
is belangrijk want door de continue beweging van
schepen komt er veel mechanische spanning in de lak;
maar ook het feit dat deze dimeren waterafstotend zijn
draagt bij aan de levensduur van de lak.
In de nieuwste ontwikkelingen wordt deze technologie
nu ook ingezet in watergedragen verven voor
“Al meer dan 150 jaar produceren wij
biobased producten uit natuurlijke
oliën en vetten.”
Maarten Heijbroek, Vice-president Croda
Oleochemicals & Polymers and Coatings
bijv. autolakken of verf voor plastic oppervlaktes, waarbij de
vetzuurcomponent zorgt voor goede hechting, sterke kleurontwikkeling
en versnelde droging van de verf: een duidelijk
voorbeeld hoe biobased producten kunnen bijdragen aan
kwalitatieve verbeteringen van petrochemische alternatieven.
Biobased technologie in plastics
Een ander voorbeeld is het gebruik van vetzuuramides als plastic
additieven in polyolefinen voor verbeterde slip- of antikleefeigenschappen.
Een bekende toepassing vormen de plastic zakjes
die hierdoor niet aan elkaar blijven plakken. De vetzuuramides
migreren naar het oppervlak en zorgen dat dit glad blijft. Ook
wordt in deze toepassing meer en meer dimeervetzuur-technologie
ingezet in de polymeersynthese om de levensduur van deze
thermoplastics te verbeteren onder zware omstandigheden zoals
extreme temperaturen, hoge vochtigheid en/of UV-straling.
Milieuvriendelijke oplossing nu en in de toekomst
Duurzaamheid is dus een heel belangrijk onderdeel van onze
langetermijnstrategie. Croda is constant op zoek naar mogelijkheden
om nieuwe en innovatieve producten te ontwikkelen,
die nog veiliger en milder zijn en het milieu zo min mogelijk
belasten, maar tegelijkertijd wél de eigenschappen behouden
die voor onze klanten zo belangrijk zijn.
Het Productschap MVO is een groot voorstander van het stimuleren van de
toepassing van hernieuwbare grondstoffen en de ontwikkeling naar een
‘biobased economy’. In de oliën- en vettensector is de oleochemie met haar
decennialange ervaring een pionier in deze ontwikkeling. MVO zal in de
komende periode blijven zoeken naar nieuwe mogelijkheden om deze transitie
naar een ‘biobased economy’ verder te concretiseren. Hierbij zal bijvoorbeeld
worden samengewerkt met het ministerie van LNV voor het opstellen van een
Roadmap Lipids and Protein.
32 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 33

Nieuwe generatie ‘groene’ hardstocks dankzij moderne enzymtechnologie.
Duurzame producten vereisen
gezonde innovatie
“Consumenten willen dat hun dagelijkse voedingsmiddelen
in de supermarkt “groener” en gezonder worden. Daarom
is omschakeling naar het gebruik van milieuvriendelijke
processen en duurzame grondstoffen voor de productie
van gezonde ingrediënten voor bijvoorbeeld margarines,
koekjes en ijs belangrijk”, zegt Alexander van der Klauw,
General Manager van Unimills. Het Zwijndrechtse bedrijf
Unimills, opgericht in 1913, was tot 2002 onderdeel van
Unilever en nu trotse dochter van het Maleisische Sime
Darby Berhad, de grootste palmolieproducent ter wereld.
Met moderne olieraffinagetechnologieën worden bij
Unimills gezonde en functionele ingrediënten op maat
gemaakt voor levensmiddelen en andere toepassingen.
Unimills produceert in Zwijndrecht op basis van plantaardige
oliën en vetten jaarlijks meer dan 200 producten
voor de hele Europese markt. “Unimills heeft, net als
ons moederbedrijf Sime Darby Berhad, als uitgangspunt
voor een financieel gezonde onderneming: innovatie en
verantwoordelijkheid”, aldus Van der Klauw. “Wij zijn ervan
overtuigd dat duurzame bedrijfsvoering met oog voor
mens, natuur en milieu op lange termijn het beste is.”
De afgelopen tien jaar zijn vetten waar de ongezonde
transvetten in zaten succesvol vervangen door transvrije
alternatieven. Unimills is in Europa de leidende producent
van transvrije hardstocks voor margarines. Het bedrijf
levert aan de belangrijkste producenten in Europa
en heeft inmiddels meer dan 25 soorten hardstocks.
“Maar we zijn nog niet tevreden”, zegt van der Klauw.
“Margarines moeten “groener” en gezonder worden.
Daarom heeft Sime Darby, de moedermaatschappij van
Unimills, recentelijk aangekondigd om in Zwijndrecht
een nieuwe fabriek te gaan bouwen om de nieuwe
generatie “groene” hardstocks te kunnen produceren.
Deze hardstocks worden via moderne enzymtechnologie
gemaakt als alternatief voor traditionele processen,
maar dan met minder energie en minder afvalwater. In
Europa is dit de eerste grootschalige toepassing hiervan.
Consumenten willen dat producenten overschakelen op
het gebruik van “groene” en duurzame processen voor de
productie van levensmiddelen als margarine en spreads
voor pindakaas en chocopasta.”
“Onze strategie is om op maat gemaakte formuleringen
van plantaardige oliën te ontwikkelen die voldoen aan
de behoefte van de klant. Effectieve innovatie krijg je
vooral door intensieve discussies met klanten en door
rekening te houden met verscheidenheid van voorkeuren,”
aldus Van der Klauw. “Innovatie en verantwoordelijkheid
zijn twee van de vier strategische pijlers
van Unimills. Om te concurreren in de hedendaagse
“Duurzame producten vereisen
gezonde innovatie.”
Alexander van der Klauw,
general manager van Unimills
markt voor oliën- en vetteningrediënten is de snelheid waarmee
een nieuw product op de markt kan worden gebracht cruciaal.
Waar steeds meer voedingsmiddelenbedrijven ernaar streven
producten te ontwikkelen die bij een gezonde levensstijl passen,
vragen zij van de leveranciers van hun ingrediënten steeds vaker
mee te denken over het voedingsconcept en met de samenstelling
van hun ingrediënten eenzelfde richting op te gaan.
Recent heeft Sime Darby ook aangekondigd dat er nog veel meer
in duurzame innovatie geïnvesteerd gaat worden en dat op het
terrein van Unimills het nieuwe Sime Darby Innovation Center
Europe zal verrijzen, dat in 2010 operationeel moet zijn.”
Unimills is actief lid van de Roundtable on Sustainable Palm Oil
(RSPO), het brede maatschappelijke platform dat zich inzet voor
duurzame productie van palmolie. Sime Darby is medeoprichter
van dit duurzaamheidsinitiatief, dat inmiddels breed gesteund
wordt door overheden, natuurbeschermingsorganisaties, plantagebedrijven
en levensmiddelenindustrie. Sime Darby heeft
verscheidene internationale onderscheidingen ontvangen voor
zijn inzet voor duurzaamheid. Zo kreeg het van de Verenigde
Naties de Global 500 Award voor zijn ‘Zero Burning’-beleid. De
Nederlandse milieuminister Jacqueline Cramer heeft in december
2007 een werkbezoek gebracht aan de plantages van Sime Darby.
Het Productschap MVO meent dat duurzame innovatie van groot
belang is voor de oliën- en vettensector. Deze sector moet in staat
zijn producten te leveren waar de consument om vraagt, door de
toepassing van de modernste technologieën en door in te spelen op
maatschappelijke trends. MVO ondersteunt daarom waar mogelijk
en nodig innovatieve projecten die meehelpen om de sector in de
gewenste richting van een duurzame ontwikkeling te voeren.
34 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 35

‘People’-aspect ook dichtbij huis van belang.
Met kennis investeer je in mensen
“Bedrijven willen dat hun werknemers ‘bij’ blijven. Een
leven lang leren is bij veel banen een noodzaak. Niet voor
niets stimuleren wij als CNV BedrijvenBond dat werknemers
veel cursussen en seminars volgen. Een verbetering
van kennis en vaardigheden leidt immers tot breder
inzetbare, beter opgeleide en gemotiveerde werknemers,
wat zowel het bedrijf als de werknemer ten goede komt,”
vindt Jan Gijsen, namens CNV BedrijvenBond bestuurder
van het Productschap MVO.
Gijsen: “Investeren in de ontwikkeling en opleiding
van je medewerkers verdient zich op termijn vanzelf
terug. Wij beseffen maar al te goed dat een baan
voor het leven tegenwoordig niet of nauwelijks meer
bestaat. Het CNV ondersteunt daarom zijn leden in
hun persoonlijke ontwikkeling en in hun loopbaan. Wij
bieden leden workshops en meerdaagse cursussen aan,
telkens erop gericht om de deelnemers creatief aan hun
kwaliteiten en vaardigheden te laten werken. Op die
manier krijgen ze meer mogelijkheden in hun huidige
baan en ver beteren tegelijk hun kansen op de arbeids-
markt (employability).”
Als werknemersvertegenwoordiger in het bestuur van
het Productschap MVO heeft Jan Gijsen destijds de
aanzet gegeven tot het uitvoeren van een inventarisatie
onder bedrijven in de oliën- en vettenketen. Hieruit
kwam sterk naar voren dat veel medewerkers eigenlijk
weinig van oliën en vetten af wisten. Er bestond vooral
behoefte aan elementaire kennis over grondstoffen,
productieprocessen en eindproducten, terwijl informatie
over kwaliteitseisen, hygiënevoorschriften, arboregels
en basischemie ook welkom was. MVO besloot
vervolgens een lespakket te ontwikkelen voor werknemers
in de oliën- en vettensector. Een expertgroep werd
in het leven geroepen om het project te begeleiden,
keuzes te maken en inhoud te leveren. Het resultaat is
een modern lespakket op internet: het MVO Kenniscentrum
(op www.mvo-kenniscentrum.nl).
“We hebben bewust gekozen voor een openbare
website: eenvoudig en transparant”, aldus Gijsen. “Er
is informatie te vinden over de sector – wat voor type
bedrijven zijn het en wat doen ze precies, – en over de
producten – welke grondstoffen zijn er nodig, welke
processen ondergaan ze, welke eindproducten zijn er en
wat zijn hun eigenschappen. Er is tevens een hoofdstuk
“Duurzame ontwikkeling betekent ook
dat je investeert in de scholing van je
medewerkers. Dat komt werknemers èn
werkgevers ten goede.”
Jan Gijsen, bestuurslid CNV BedrijvenBond
over de structuur van vetmoleculen en de bewerkingen die deze
moleculen ondergaan. Verder is er een hoofdstuk met maatschappelijke
onderwerpen, van gezonde voeding en handel tot
voedselveiligheid, arbo en duurzaamheid.”
“We zijn heel tevreden over de medewerking die door diverse
deskundigen uit de bedrijven is verleend. Ik denk dat we hiermee
een basis hebben gelegd voor het verhogen van
het kennisniveau van werknemers
in de oliën- en vettensector. Een
basis waar we de komende jaren
op willen voortbouwen. MVO zet
zich de laatste jaren extra in voor
de werknemers in de sector, en
dat is een goede zaak. Duurzame
ontwikkeling is ook een kwestie
van investeren in mensen.”
Het Productschap MVO is ingesteld voor en wordt bestuurd door
werkgevers en werknemers in de oliën- en vettensector. Een gezonde
sociaal-economische ontwikkeling van de sector is voor MVO
richtinggevend bij het vaststellen van zijn beleidsprioriteiten. Investeren
in de kennis en vaardigheden van werknemers (‘people’) en daarmee
zowel in hun persoonlijke ontwikkeling als in de kwaliteit van hun
werk maakt hiervan een belangrijk deel uit. MVO heeft de afgelopen
twee jaar dan ook hoge prioriteit gegeven aan het ontwikkelen van
het MVO Kenniscentrum en gaat ook de komende jaren op zoek naar
mogelijkheden om opleidingen beter te laten aansluiten bij de behoeften
van werkgevers en werknemers in de oliën- en vettenbedrijven.
36 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 37

Met duurzaamheid bespaar je gewoon kosten!
Verantwoord genieten bij
de Smaakmaker van Nederland
De Rooij’s Elektrische Melangeer Inrichting Amersfoort,
afgekort Remia, is ontstaan in 1925. Anno 2008 is Remia
een zelfstandige, dynamische onderneming met 300
medewerkers. Remia produceert margarines, vetten,
oliën, bakkerijgrondstoffen en sauzen zowel onder het
merk Remia als onder huismerk. Het bedrijf levert aan
de retail, de foodservice, de industriële markt en op de
internationale markt en hanteert daarbij hoge standaards
voor kwaliteit en voedselveiligheid. Innovatie staat hoog
in het vaandel en ‘verantwoord genieten’ staat daarbij
centraal.
Voor Remia is duurzaamheid en duurzaam onder-
nemen geen hype; dit behoort al vele jaren tot ons
dagelijks werk. Als je op een efficiënte wijze producten
wilt fabriceren, ga je namelijk vanzelf zuinig om met
grondstoffen en energie. Dat bespaart natuurlijk
gewoon kosten! Zo zijn we al jaren bezig om de totale
hoeveelheid verpakkingsmaterialen te verminderen
door lichtere verpakkingen te maken en hebben we een
installatie om ons productieafval te recyclen en de olie
hier uit te halen. Deze olie kan dan weer als brandstof
worden gebruikt.
Remia hecht veel waarde aan de aanbevelingen van de
World Health Organization op het gebied van gezonde
voeding. Het verlagen van de hoeveelheid transvetten
en verzadigde vetten en het verlagen van de hoeveelheid
calorieën in onze producten zijn speerpunten.
Ook het ontwikkelen van gezonde producten en het
Convenant Overgewicht zijn voor Remia belangrijke
aandachtspunten.
Zo hebben diverse producten van Remia met minder
calorieën of vetten het “Ik Kies Bewust”-logo gekregen.
Daarnaast heeft Remia al in een vroeg stadium biologische
producten op de markt gebracht.
“Duurzaamheid en maatschappelijk
verantwoord ondernemen zijn voor ons
geen hype, maar behoren al jaren tot
ons dagelijks werk.”
Karel de Rooij, algemeen directeur Remia
Campagne Verantwoord Frituren
Als marktleider in frituurvetten vindt Remia het belangrijk om
niet alleen te kijken naar het korte-termijnbelang van de productcategorie,
maar ook naar het lange-termijnbelang. Het groeiende
gezondheidsbesef in de maatschappij maakt duidelijk dat er zeker
in de frituurvetten aandacht moet zijn voor gezondere producten.
Reden voor Remia om zich als vanzelfsprekend te scharen achter
het initiatief van de campagne Verantwoord Frituren, een
campagne waarbij het gebruik van vloeibaar frituurvet wordt
bevorderd in de cafetariasector. Naast financiële ondersteuning
en actief meedenken binnen de campagne heeft Remia hier met
productontwikkeling van vloeibare frituurvetten op ingespeeld.
Met haar reclame-uitingen draagt Remia bij aan de bekendheid
van het campagnelogo.
Remia zal zich ook in de toekomst inzetten om een verant-
woorde ‘Smaakmaker’ te zijn. Verantwoord genieten staat bij
ons hoog in het vaandel. Dat zal resulteren in nog meer smakelijke
producten met een verantwoorde samenstelling en steeds
meer gezonde en duurzame ingrediënten.
De campagne Verantwoord Frituren is gestart in 2004 op initiatief
van Koninklijk Horeca Nederland en Voorlichtingsbureau Margarine,
Vetten en Oliën. Doel van de campagne is om het gebruik van
vloeibaar frituurvet binnen de cafetariasector te vergroten.
Vloeibaar frituurvet is gezonder dan vast frituurvet omdat het veel
onverzadigde vetzuren bevat en weinig transvetzuren. Door middel
van kennisvergroting en activiteiten voor fastservice-ondernemers
probeert het campagneteam de doelstelling te behalen. Bij de start
van de campagne gebruikte 10% van de ondernemers vloeibaar
frituurvet, inmiddels is dat 50%. Op deze wijze draagt de MVO-sector
bij aan gezondheidswinst voor consumenten.
38 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 39

Actief lidmaatschap Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling.
‘Steeds gezonder’ blijft
de komende jaren de trend
Van Dijk Food Products B.V. is een vooraanstaande
Europese producent van margarines, frituurvetten, bak- en
braadproducten, gele sauzen en ketchups. Internationaal
hebben wij een sterke marktpositie in private labels, zowel
in retail als in foodservice.
In 1925 startten de gebroeders Van Dijk hun onder-
neming in boter, kaas, thee en aanverwante artikelen
in Gouda. Vanaf de eerste dag heeft kwaliteit hoog
in het vaandel gestaan waardoor er een hechte band
met de afnemers is ontstaan en de onderneming
sterk is gegroeid. In 1967 werd Gouda verruild voor de
veel ruimere faciliteiten in Lopik en kon Van Dijk Food
Products uitgroeien tot een producent van betekenis in
binnen- en buitenland. In 2000 volgde de overname van
Koninklijke Brinkers Margarinefabrieken in Zeewolde.
Van Dijk Food Products heeft zich in de twintigste eeuw
ontwikkeld van een kleine handelsonderneming in boter
en kaas tot een belangrijke Europese speler in food.
Maar de belofte voor de toekomst blijft onveranderd:
innovatie en kwaliteit!
In onze strategie houden we al langer rekening met
duurzame ontwikkeling. We volgen kritisch de ontwikkelingen
in de diverse schakels van de bedrijfskolom.
Duurzame ontwikkeling wordt in het bedrijf onder
meer geconcretiseerd door deelname aan de MJA
(meerjarenafspraak) Energiebesparing voor de oliënen
vettensector. Deelname in diverse werkgroepen
in de MVO-sector helpt ons, dankzij alle informatie
over voedingskundige inzichten over grondstoffen
en producten, te komen tot succesvolle productinnovaties,
zodat we kunnen inspelen op wensen van
afnemers. Om tot verbeterde productconcepten te
komen en actief te kunnen inspelen op trends wordt
nauw samengewerkt met grondstofleveranciers in de
keten. Voorbeelden hiervan zijn producten met een
verbeterde vetzuursamenstelling, zoals omega 3- en
6-vetzuren, reductie van verzadigd vet en met calcium
verrijkte producten. We volgen ook de trends naar
meer producten met minder vet, suiker en zout, die
het IKB-logo mogen dragen, en mogelijkheden voor
productie met duurzame grondstoffen
We zijn daarom ook actief lid van de Task Force
Verantwoorde Vetzuursamenstelling en de Campagne
Verantwoord Frituren. De Task Force zet zich – net zoals
Van Dijk – in voor verbetering van de vetzuursamenstelling
van producten. Onze deelname aan deze bijeenkomsten
stelt ons in staat beter op technisch niveau
met de afnemers van vetten en oliën te bespreken hoe
de vetzuursamenstelling van producten kan worden
Foto: AxiPress Lelystad
“Met onze productinnovaties willen wij
de markt blijven voorzien van kwalitatief
hoogwaardige producten met een verbeterde,
gezondere vetzuursamenstelling.”
Edwin Waijenberg, directeur van
Van Dijk Food Products
verbeterd. Verder leveren wij actief input voor verdere stappen
die nodig zijn om productinnovaties te stimuleren. Bij de
ontwikkeling van gezondere producten komen vaak speciale
productietechnieken kijken. Bij het maken van bijvoorbeeld
vloeibare bak- en braadproducten zijn speciale technieken en
grondstoffen nodig om alle ingrediënten zoals aroma’s, zouten
en melkpoeders homogeen te verdelen.
Naar de toekomst gezien verwachten wij dat de met de Task
Force ingezette trend naar verbetering van de vetzuursamenstelling
voor producten in de retail en foodservice ook na 2010
voortgang zal vinden. Dit is een ontwikkeling die wij zullen
blijven ondersteunen. Ook de wetenschappelijke ontwikkelingen
op het gebied van gezondheid in relatie tot oliën en vetten en de
toepassing ervan in onze producten zullen wij op de voet volgen.
De mogelijke aanbevelingen die daaruit voortvloeien, zullen we
vertalen naar onze productformuleringen.
Van Dijk Food Products zal zich met productinnovaties blijven
inspannen om de markt te voorzien van kwalitatief hoogwaardige
producten, waarbij duurzaamheid en gezondheid belangrijke
aandachtspunten zullen zijn en blijven.
Het maatschappelijke streven naar een duurzamere consumptie
vertaald naar een gezonder eetpatroon heeft het productschap MVO
ertoe gebracht de Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling
in het leven te roepen. MVO is de initiatiefnemer voor dit
samenwerkingsverband tussen aanbieders en afnemers van
plantaardige vetten en oliën. De activiteiten van de Task Force zijn
erop gericht om in 2010 de hoeveelheid verzadigd vet en transvet
in voeding zodanig te reduceren dat hun bijdrage aan de energieinname
van de consument maximaal 10 resp. 1 procent bedraagt,
conform de adviezen van de Gezondheidsraad.
42 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 43

Taskforce Verantwoorde Vetzuursamenstelling streeft naar minder verzadigd vet en transvet.
Nieuwe generatie
bakkerijmargarines gezonder
Romi Smilfood te Heerenveen is onderdeel van Royal
Smilde Food Group BV en is een toonaangevend producent
en tevens Nederlands grootste exporteur van margarine,
oliën en vetten. We zijn actief in Foodservice en Industrie,
met name in Europa en Afrika. De producten van Romi
Smilfood staan aan de basis van smaakvolle eindproducten
die tegelijkertijd bijdragen aan een betere gezondheid en
een schoner milieu.
Romi is een familiebedrijf dat al sinds 1936 actief is. De
rijke geschiedenis van het bedrijf heeft bijgedragen aan
het denken op lange termijn. Een bedrijf dat al zo lang
bestaat, denkt in termen van continuïteit voor volgende
generaties in plaats van winst op de korte termijn.
Wij streven heel bewust naar het gebruik van duurzaam
geproduceerde grondstoffen. Daarom zijn we bijvoorbeeld
ook lid geworden van de Round Table on Sustainable Palm
Oil (RSPO). Als levensmiddelen producent zitten we aan
het eind van de keten en dan heb je direct te maken met
de consument. Wat duurzame ontwikkeling betreft, staat
gezonde voeding natuurlijk volop in de belangstelling, ook
bij de consument.
Verbeteren vetzuursamenstelling
In de bakkerijsector is hier nog veel winst te behalen
door het verbeteren van de vetzuursamenstelling en/
of het verlagen van het vetgehalte. Bakkerijproducenten
gaan nu de uitdaging aan om in hun producten
het gehalte trans- en verzadigd vet te verlagen
en staan meer open voor innovatie hieromtrent.
Tegelijk wil de consument vooral een gemakkelijke
keuze maken voor verantwoorde/gezonde en vooral
smaakvolle producten. Als antwoord op de vraag naar
verantwoorde producten heeft Romi Smilfood nu
een nieuwe generatie industriële margarines gelanceerd.
Met deze margarines kunnen de afnemers
hun producten elke gewenste vetzuursamenstelling
meegeven.
“Met innovatieve producten zoals onze
nieuwe generatie bakkerijmargarines
kunnen we de gezonde keuze ook de
gemakkelijke keuze maken.”
Ronald Prince, directeur van Romi Smilfood
Door een meer pro-actieve marktbenadering stelt Romi
Smilfood zich onderscheidend en innovatief op. Het bundelen
van de inspanningen van de afdelingen Marketing en R&D vormt
de basis van het succes. Romi Smilfood wordt hiermee applicatiespecialist
en sparringpartner voor zijn afnemers.
Romi heeft naast haar reguliere producten ook een biologische
lijn ontwikkeld. Met deze biologische lijn speelt Romi in op de
vraag naar gezonde en milieuvriendelijke producten die worden
gemaakt volgens ambachtelijke kwaliteitsprincipes.
Resultaten
Met de nieuwe reeks bakkerijmargarines is nu al een reductie
van 33% verzadigd vet mogelijk in cake, croissants, wals- en
bladerdeegproducten. Ook is voor cake het Ik-Kies-Bewustconcept
ontwikkeld. Romi Smilfood blijft ook in de toekomst
bouwen aan innovatieve producten en concepten die bijdragen
aan een gezonde levensstijl van de consument.
MVO is van mening dat duurzame ontwikkeling vraagt om een
langetermijnblik. Het Brundtland-rapport ‘Our common future’
omschreef duurzame ontwikkeling terecht ook als een ontwikkeling
die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder
daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te
brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Dat vraagt om een
strategie die niet alleen gericht is op winst, maar ook op welzijn
en oog voor de omgeving. MVO vindt het belangrijk dat bedrijven
in toenemende mate gezonde en ook biologische producten
ontwikkelen en op de markt brengen.
44 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 45

Nieuw bedrijvencomplex richt zich op nuttig hergebruik bij- en reststromen.
Duurzame energieopwekking
uit frituurvetten
In 2000 hebben we naast NOBA als apart bedrijf Rotie
opgericht, omdat ons toen al duidelijk was dat duurzame
ontwikkeling steeds meer aan belang zou winnen. Rotie
reinigt gebruikte frituurvetten en -oliën en levert het
gezuiverde product aan de biodieselindustrie. Dierlijke
vetten gaan meestal naar de oleochemie.
Met Greenmills investeren we in een duurzaam gebruik
van oliën en vetten. Greenmills omvat straks al onze
activiteiten die gericht zijn op het verwerken van rest-
en bijstromen tot groene of duurzame energie. In juni is
het tankerpark geheel operationeel, de faciliteiten voor
de verwerking van gebruikte frituurvetten en -oliën
en swill zijn eind dit jaar gereed, en begin 2010 zal de
biodieselunit zijn eerste productie leveren.
‘Voorbij de consument kijken’
De filosofie achter Greenmills is dat duurzame ontwikkeling
niet ophoudt bij het product dat je aan de consument
levert, maar dat je deze producten of wat daarvan overblijft
na gebruik door de consument nog eens goed bekijkt
en er een nuttige toepassing voor zoekt. Immers, hoe meer
je hergebruikt, hoe kleiner de afvalstroom en hoe minder
‘nieuwe’ grond- en hulpstoffen je nodig hebt. De keten
houdt dus voor ons niet op bij de consument; onze activiteiten
beginnen daar pas.
Oliën en vetten zijn dragers van energie en bezitten
daarom, als hernieuwbare producten, een potentieel als
bron van duurzame energie. Gebruikte frituuroliën en
-vetten worden al jaren door ons ontdaan van onzuiverheden
waardoor ze kunnen worden ingezet voor de
opwekking van energie. Door de toenemende interesse
voor duurzame energie is de vraag de laatste jaren
echter zo gegroeid, dat ook plantaardige en dierlijke
oliën en vetten alsmede vetzuren door ons aan de
energiesector worden geleverd. Al deze oliën en vetten
dragen bij aan een fikse besparing van ongeveer 50
procent op de uitstoot van CO2 en roet in vergelijking
met fossiele brandstoffen.
Breder concept
Ons vertrouwen in het toekomstperspectief van
duurzame ontwikkeling in casu duurzame energie is
zo groot, dat we ervoor gekozen hebben ons huidige
terrein in Lijnden eind 2009 te verruilen voor een nieuw
terrein van zo’n 10 hectare aan de westhaven van
Amsterdam. Dit nieuwe terrein, aan diep water om
coasters en andere grote schepen te ontvangen, zal
grotendeels gericht zijn op het verwerken van bij- en
reststromen en het opwekken van energie. Er komt een
smelterij voor gebruikte frituurvetten en -oliën en een
RVS tankerpark van 100 tanks met een totale capaciteit
“Onze producten dragen bij aan een
fikse besparing op de uitstoot van CO 2
en roet.”
Peter Bakker, eigenaar/directeur
van Greenmills
van 100.000 m3 . Verder komt er een productiefaciliteit voor
biodiesel van 100.000 metrieke ton. Hier zullen zowel (plantaardige)
gebruikte frituurvetten en -oliën als dierlijke vetten als
grondstoffen worden ingezet.
Greenmills is echter meer dan een uitbreiding van NOBA en
Rotie, het concept is breder. Er komt ook een installatie voor de
productie van bio-ethanol, en een fabriek voor de verwerking
van producten die wegens mankementen uit de winkels worden
gehaald. Verder komt er een installatie voor vloeibare vergisting
waarbij het geproduceerde biogas wordt ingezet in een
WKK-installatie voor de opwekking van stroom en warmte. En
dan krijgen we nog een installatie voor compostering en droge
vergisting. Ook deze produceert biogas. Om te zorgen dat al
deze bedrijven het milieu minimaal belasten, komt er ten slotte
nog een waterzuiveringsinstallatie die dagelijks 1.000 m3 kan
verwerken.
We zijn ervan overtuigd dat Greenmills een steentje kan
bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van de samenleving en
kijken er dan ook naar uit om op de nieuwe locatie aan de slag
te gaan.
Het nuttig aanwenden van gebruikte oliën en vetten en andere
reststoffen is volgens het productschap MVO de meest duurzame
manier om met grondstoffen en producten om te gaan. Gebruikte
frituurvetten en -oliën die niet meer geschikt zijn voor voeding of als
component van mengvoeders, kunnen na reiniging een tweede leven
krijgen als bron van groene stroom. Hier vinden het streven naar een
zo efficiënt mogelijke inzet van grond- en hulpstoffen en energie en
het streven naar vermindering van afvalstoffen elkaar.
46 Duurzame ontwikkeling in de praktijk Duurzame ontwikkeling in de praktijk 47

Colofon
Redactie: Productschap MVO, Jean-Philippe van der Zwaluw en Karlijn van Lierop
Ontwerp en opmaak: Borren, Beusichem
Drukwerk: Libertas, Bunnik