Investeren in gezondheid - NIGZ
Investeren in gezondheid - NIGZ
Investeren in gezondheid - NIGZ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Investeren</strong> <strong>in</strong> <strong>gezondheid</strong><br />
Strategisch plan <strong>NIGZ</strong> 2001 – 2004<br />
Directie <strong>NIGZ</strong><br />
Januari 2001<br />
NATIONAAL INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSBEVORDERING EN ZIEKTEPREVENTIE
1. Inleid<strong>in</strong>g: van reorganisatie tot strategisch beleid<br />
Bij de reorganisatie van het <strong>NIGZ</strong> <strong>in</strong> 1999 heeft de bedrijfsvoer<strong>in</strong>g van het <strong>in</strong>stituut zich toegespitst op<br />
de onderscheiden deelmarkten van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en bijbehorende dienstverlen<strong>in</strong>g. Dit<br />
proces is <strong>in</strong> 2000 logischerwijs opgevolgd door een verdere ontwikkel<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong>houdelijke koers en<br />
de marktstrategie van het <strong>in</strong>stituut. De uitkomsten van een aantal fundamentele discussies zijn<br />
neergelegd <strong>in</strong> dit strategisch plan. Het plan omvat een omschrijv<strong>in</strong>g van de doelstell<strong>in</strong>g van het<br />
<strong>in</strong>stituut, de uitgangspunten die worden gehanteerd bij de verwezenlijk<strong>in</strong>g van de doelstell<strong>in</strong>g, en de<br />
uitwerk<strong>in</strong>g van de doelstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> diverse activiteiten. Deze strategische benader<strong>in</strong>g geldt <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe<br />
voor de komende vier jaar. Jaarlijks zullen de concrete uitwerk<strong>in</strong>gen van de doelstell<strong>in</strong>g en de<br />
uitgangspunten worden samengebracht <strong>in</strong> de begrot<strong>in</strong>g.<br />
2. Doelstell<strong>in</strong>g: <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> <strong>gezondheid</strong><br />
De primaire doelstell<strong>in</strong>g van het <strong>NIGZ</strong> is het aanbieden van keuzemogelijkheden voor een gezond<br />
leven en daarmee voor het verhogen van de kwaliteit van leven van de Nederlandse bevolk<strong>in</strong>g, door<br />
middel van <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>g, voorlicht<strong>in</strong>g en educatie, met als afgeleide doelen het voorkomen<br />
van gedragsgerelateerde ziekten en het scheppen van gelijke <strong>gezondheid</strong>skansen voor iedereen.<br />
"... <strong>in</strong>dividual behaviors and environmental factors are responsible for about 70 percent of all<br />
premature deaths <strong>in</strong> the United States" 1) . Dit citaat is afkomstig uit het Amerikaanse actieplan<br />
''Healthy people 2010, Understand<strong>in</strong>g and Improv<strong>in</strong>g Health en geeft <strong>in</strong> de kern de <strong>in</strong>spiratiebron aan<br />
van de doelstell<strong>in</strong>g van het <strong>NIGZ</strong>. Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g is daarmee niet alleen een preventieve en<br />
bewustmakende functie, maar ook een economische. Veel van de beheersmatige problemen <strong>in</strong> de<br />
<strong>gezondheid</strong>szorg, zoals de wachtlijsten, de personeelsschaarste en de steeds oplopende kosten voor<br />
curatieve behandel<strong>in</strong>gen, zouden gebaat zijn bij het afnemen van het aantal patiënten dat zich<br />
aandient. Wanneer het gedrag, de levenswijze van mensen gezonder zou worden, zou dat niet alleen<br />
leiden tot <strong>gezondheid</strong>sw<strong>in</strong>st bij de burger, maar zou ook de overdruk op de curatieve <strong>gezondheid</strong>szorg<br />
aanmerkelijk kunnen worden gereduceerd.<br />
Een ander wezenlijk element van de doelstell<strong>in</strong>g is het voorkomen van sociaal-economische<br />
<strong>gezondheid</strong>sverschillen. Uit <strong>in</strong>ternationale epidemiologische analyses, o.a. van de World Health<br />
Organization (WHO) blijkt <strong>in</strong> toenemende mate dat <strong>gezondheid</strong>sverschillen veelal <strong>in</strong> relatie staan tot<br />
sociaal-economische verschillen. Een lagere sociaal-economische status leidt bij onveranderd beleid<br />
tot een kortere levensverwacht<strong>in</strong>g en een m<strong>in</strong>der gezond leven van de betrokkene.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> staat op het standpunt dat adequate <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie een recht is, ongeacht klasse of<br />
status. Het <strong>NIGZ</strong> wil dan ook verschillen die ontstaan door een lagere sociaal-economische status,<br />
helpen te verkle<strong>in</strong>en.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> vat haar doelstell<strong>in</strong>g samen <strong>in</strong> een credo:<br />
<strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> <strong>gezondheid</strong>.<br />
Dit credo heeft twee strekk<strong>in</strong>gen: het omarmt allereerst het uitgangspunt dat de mens zelf<br />
verantwoordelijkheid draagt voor de eigen <strong>gezondheid</strong>, dat hij kiest uit een aanbod van mogelijkheden<br />
en kansen en voor die eigen keuze verantwoordelijk is. De mens <strong>in</strong>vesteert <strong>in</strong> de eigen <strong>gezondheid</strong><br />
door zich op de hoogte te stellen, <strong>in</strong>formatie te zoeken en te vragen, door keuzen te maken. Maar<br />
eveneens houdt het <strong>in</strong>, dat overheid, bedrijfsleven en andere partners moeten <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> het zo<br />
goed mogelijk <strong>in</strong>formeren van de burger over de mogelijkheden, kansen en bedreig<strong>in</strong>gen ten aanzien<br />
van de <strong>gezondheid</strong> en <strong>in</strong> het scheppen van gezonde omgev<strong>in</strong>gen of sett<strong>in</strong>gs. De hierboven<br />
geformuleerde doelstell<strong>in</strong>g heeft belangrijke gevolgen voor de ontwikkel<strong>in</strong>g van het <strong>in</strong>stituut <strong>in</strong> de<br />
komende vier jaar. De beoogde verander<strong>in</strong>gen kunnen worden gerealiseerd door hanter<strong>in</strong>g van een<br />
aantal uitgangspunten.<br />
1 ) ontleend aan het Amerikaanse actieplan Healthy People 2010: Understand<strong>in</strong>g and improv<strong>in</strong>g health, jan. 2000, U.S.<br />
Department of health and Human Services, p.p.18".<br />
2
3. Uitgangspunten<br />
De som van de volgende uitgangspunten geeft de blauwdruk van de bedrijfsvoer<strong>in</strong>g en de kwaliteit<br />
van het <strong>NIGZ</strong> aan voor de komende jaren.<br />
3.1. Het <strong>NIGZ</strong> werkt voor <strong>in</strong>termediaire professionals én voor het publiek<br />
Het <strong>NIGZ</strong> heeft zich tot dusver vooral gericht op de ondersteun<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>termediaire professionals <strong>in</strong><br />
de <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en de <strong>gezondheid</strong>szorg: kortweg de <strong>gezondheid</strong>svoorlichter,<br />
preventiewerker, arts of verpleegkundige. Deze <strong>in</strong>termediaire professionals kunnen <strong>NIGZ</strong>deskundigheid<br />
en adviezen gebruiken <strong>in</strong> het contact met cliënten of patiënten.<br />
Na 2000 zal het <strong>NIGZ</strong> meer <strong>in</strong>itiatieven ontplooien om ook het contact met het publiek aan te gaan.<br />
Immers: het publiek is allereerst een potentiële afnemer van <strong>in</strong>formatie die het <strong>NIGZ</strong> doorgaans<br />
verspreidt via folders, brochures, video’s en andere media. Maar ook kan het contact met de diverse<br />
publieksdoelgroepen een schat aan <strong>in</strong>formatie opleveren over de richt<strong>in</strong>g en de werkwijze van<br />
<strong>gezondheid</strong>sbevorderende programma’s.<br />
De <strong>in</strong>termediaire professional blijft evenwel een primaire doelgroep, waarvoor de bekende<br />
ondersteun<strong>in</strong>g kwalitatief en kwantitatief op peil zal worden gehouden.<br />
3.2. Het <strong>NIGZ</strong> werkt <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe vraaggericht<br />
Het <strong>NIGZ</strong> richt zich primair op de problemen en vragen die de maatschappij, i.c. de burgers, de<br />
cliënten, de patiënten opwerpen ten aanzien van gezond gedrag en gezonde levenswijzen.<br />
Dit betekent dat signaler<strong>in</strong>g van (nieuwe) probleemgebieden door <strong>in</strong>termediaire professionals wordt<br />
getoetst aan het belang en de behoeften van de maatschappij.<br />
Dit uitgangspunt sluit aandacht voor ongevraagde gedragsbeïnvloed<strong>in</strong>g overigens niet uit. Immers:<br />
een aantal maatschappelijke <strong>gezondheid</strong>sproblemen zoals verslav<strong>in</strong>g aan stimulerende middelen,<br />
gebrek aan beweg<strong>in</strong>g, ongezonde voed<strong>in</strong>gspatronen, wordt door burgers en groepen die ermee te<br />
maken hebben, vaak niet als een probleem erkend. De maatschappij en de directe omgev<strong>in</strong>g vragen<br />
daarentegen wel oploss<strong>in</strong>gen voor deze gedragsgerelateerde problemen. Het <strong>NIGZ</strong> wil daarom ook<br />
hieraan bijdragen blijven leveren.<br />
3.3. Het <strong>NIGZ</strong> professionaliseert zich voortdurend<br />
Het <strong>NIGZ</strong> wil de <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en ziektepreventie verder professionaliseren. De<br />
professionaliteit kan worden geoptimaliseerd door:<br />
- het toepassen van bestaande kennis en <strong>in</strong>zichten; jarenlange ervar<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>zichten worden<br />
ook bij nieuwe problemen <strong>in</strong>gezet<br />
- het hanteren van wetenschappelijke maatstaven; het <strong>in</strong> 2000 opgerichte <strong>NIGZ</strong>/Centrum voor<br />
Review en Implementatie hanteert deze maatstaven bij het analyseren van gvo- en<br />
preventieprojecten, met het doel om best practices uit de sector te beschrijven en ze voor<br />
bredere overname aan te bevelen<br />
- het kritisch ontwikkelen en volgen van werkstandaarden<br />
- het ontwikkelen en gebruik maken van nieuwe methoden en technieken, zoals onder andere<br />
nieuwe media<br />
- het ontwikkelen van kwaliteitsnormen voor <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g, al dan niet via<br />
processtandaarden (Preffi) dan wel de ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>NIGZ</strong>-keurmerken.<br />
Deze processen zijn <strong>in</strong> een voortdurende staat van ontwikkel<strong>in</strong>g en zijn daarom permanent aanwezig<br />
<strong>in</strong> het schol<strong>in</strong>gs- en ontwikkel<strong>in</strong>gsbeleid.<br />
3.4. Het <strong>NIGZ</strong> werkt bij voorkeur samen<br />
Bij <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g spelen de overheid, de zorgsector, het bedrijfsleven en een aantal<br />
particuliere en wetenschappelijke <strong>in</strong>stanties belangrijke rollen. Alleen door nauwe samenwerk<strong>in</strong>g kan<br />
een eenduidig en herkenbaar beleid worden opgezet, waar<strong>in</strong> alle partners worden aangesproken op<br />
hun specifieke professionaliteit. Het <strong>NIGZ</strong> wil die samenwerk<strong>in</strong>g bevorderen door:<br />
- een pro-actieve houd<strong>in</strong>g: het voortouw nemen <strong>in</strong> het signaleren van nieuwe vraagstukken.<br />
- aantrekkelijkheid voor samenwerk<strong>in</strong>g: door deskundigheid, zakelijkheid, professionaliteit,<br />
flexibiliteit en betrouwbaarheid.<br />
- Interactiviteit: <strong>in</strong>formatie wordt gevraagd en geboden, en reacties op en vragen over die<br />
<strong>in</strong>formatie worden beschouwd als onmisbare feedback.<br />
- orkestratie: het <strong>NIGZ</strong> kan ook een orkestrerende rol spelen, cq de regie op zich nemen van<br />
programma's waar een <strong>in</strong>tegrale, breed gedragen aanpak wordt gewenst<br />
3
- netwerken: het <strong>NIGZ</strong> hecht waarde aan deelname aan en opbouw van gespecialiseerde<br />
netwerken, zowel <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen- als buitenland. Door het bijwonen en organiseren van<br />
congressen, workshops en andere meet<strong>in</strong>gs met professionele partners, wordt kennis<br />
bevorderd en ontstaan netwerken die elkaars competenties kunnen benutten.<br />
3.5. Het <strong>NIGZ</strong> levert duidelijke producten<br />
Het <strong>NIGZ</strong> is een projectorganisatie. Dit houdt <strong>in</strong> dat alle werkzaamheden <strong>in</strong> projectvorm worden<br />
uitgevoerd, met duidelijk def<strong>in</strong>ieerbare e<strong>in</strong>dproducten. Een product kan diverse vormen aannemen:<br />
een voorlicht<strong>in</strong>gscampagne, les- of foldermateriaal, een uitgebreid advies, een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, een congres<br />
of een consult. Voor de klant moet steeds duidelijk zijn wat van het <strong>NIGZ</strong> mag worden verwacht.<br />
4. Het gamma van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g<br />
Vraagstell<strong>in</strong>gen over <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en ziektepreventie kunnen worden herleid tot een<br />
comb<strong>in</strong>atie van vier hoofdelementen.<br />
- Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g richt zich altijd op een of meer onderwerpen of thema’s.<br />
- Om effectieve <strong>in</strong>terventies te kunnen plegen is het zaak om doelgroepen te onderscheiden die<br />
problemen ervaren ten aanzien van de gekozen thematiek.<br />
- Er wordt op basis van studies, met<strong>in</strong>gen en analyses een methodiek gekozen die <strong>in</strong> de vorm<br />
van een onderzoek of <strong>in</strong>terventie wordt <strong>in</strong>gezet.<br />
- Deze methodiekkeuze is ook afhankelijk van de sett<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> de doelgroep het probleem<br />
ervaart.<br />
Deze systematiek wordt ook wel omschreven als het gamma van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g:<br />
Inhoudelijke<br />
thema’s<br />
Specifieke<br />
Doelgroepen<br />
Het <strong>NIGZ</strong> heeft van oudsher een aantal specifieke <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>gen gegeven aan dit gamma. In de volgende<br />
paragrafen worden die specifieke <strong>in</strong>valshoeken per onderdeel weergegeven en aangevuld met nieuwe<br />
ambities. De som hiervan kan worden gezien als de geaggregeerde ambitie van het <strong>NIGZ</strong>.<br />
5. Strategische keuzen: van traditie naar visie<br />
5.1. Visie op <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g<br />
Het <strong>NIGZ</strong> is gestart als het resultaat van een fusie van diverse <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen die zich vanuit onderl<strong>in</strong>g<br />
verschillende <strong>in</strong>valshoeken bezig hielden met <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g. Het zoeken is dus naar een<br />
algemeen verb<strong>in</strong>dend element b<strong>in</strong>nen de organisatie, een rode draad of liever gezegd: een visie op<br />
het werkdome<strong>in</strong> van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g.<br />
Dit strategisch plan is tevens aangewend voor het uitwerken van die eigen visie van het <strong>NIGZ</strong> op<br />
<strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g. Traditionele en nieuwe producten en diensten van het <strong>NIGZ</strong> zullen <strong>in</strong> de<br />
toekomst steeds gewogen moeten worden naar de mate waar<strong>in</strong> ze b<strong>in</strong>nen die visie vallen. De<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van de <strong>NIGZ</strong>-visie op <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g zal steeds worden gekenmerkt door een<br />
uitwissel<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>zichten ten aanzien van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en de aandacht voor de<br />
toepasbaarheid van die <strong>in</strong>zichten <strong>in</strong> de maatschappelijke en politieke ontwikkel<strong>in</strong>gen. De visie zal<br />
daarom naast <strong>in</strong>houdelijke ook strategische of praktische componenten herbergen.<br />
4<br />
Sett<strong>in</strong>gs<br />
Methoden
In de ontwikkel<strong>in</strong>g naar een algemene visie op <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g, zijn de volgende elementen<br />
van primair belang:<br />
Keuzemogelijkheden en keuzevrijheid voor gezond gedrag<br />
De hedendaagse onderzoeken en literatuur op het gebied van de <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g maken<br />
duidelijk dat de traditionele benader<strong>in</strong>g van doelgroepen via geïsoleerde thematische <strong>in</strong>valshoeken en<br />
bevoogdende benader<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>middels is achterhaald. Het <strong>NIGZ</strong> kiest op hoofdlijnen voor nieuwe<br />
<strong>in</strong>zichten <strong>in</strong> enerzijds het sturen van gedrag en anderzijds het aanbieden van een gezonde omgev<strong>in</strong>g.<br />
Als het gaat om het sturen van gedrag, geven hedendaagse <strong>in</strong>zichten steeds meer aandacht aan de<br />
comb<strong>in</strong>atie doelgroep – sett<strong>in</strong>g. Immers: de mens is een sociaal en <strong>in</strong>teractief wezen, die <strong>in</strong> de ene<br />
situatie op dezelfde stimuli anders kan reageren dan <strong>in</strong> de andere. Vergelijk de mogelijke verschillen <strong>in</strong><br />
het consumeren van alcoholhoudende dranken <strong>in</strong> een <strong>in</strong>dividuele sett<strong>in</strong>g en b<strong>in</strong>nen een<br />
groepsverband. Het <strong>NIGZ</strong> ziet een ontwikkel<strong>in</strong>g ontstaan waarbij doelgroepen meer holistisch worden<br />
benaderd, waarbij keuzemogelijkheden worden aangeboden voor gezond leven. Niet geïsoleerde<br />
vormen van ongezond gedrag worden hierbij centraal gesteld, maar er wordt uitgegaan van een<br />
samenhangend geheel aan keuzemogelijkheden en voorkeuren van sociale groepen, die overigens<br />
zelf per sett<strong>in</strong>g kunnen variëren <strong>in</strong> samenstell<strong>in</strong>g en kenmerken.<br />
Een dergelijke benader<strong>in</strong>g kan bijvoorbeeld uitstekend gestalte krijgen <strong>in</strong> wat <strong>in</strong> de literatuur genoemd<br />
wordt een communitybenader<strong>in</strong>g. Daar<strong>in</strong> worden specifieke sociale groepen b<strong>in</strong>nen bepaalde sett<strong>in</strong>gs<br />
gevolgd en benaderd, zoals bijvoorbeeld een populatie <strong>in</strong> een wijk of leefgemeenschap, maar ook<br />
kle<strong>in</strong>ere of andersoortige sociale groepen. Hieraan wordt getracht <strong>in</strong>zichten te ontlenen <strong>in</strong> de wijze<br />
waarop ongezond gedrag <strong>in</strong> bepaalde sett<strong>in</strong>gs en <strong>in</strong> bepaalde groepen ontstaat, en hoe het<br />
omgebogen zou kunnen worden naar gezond gedrag.<br />
De komende jaren neemt het <strong>NIGZ</strong> zich voor, sterke <strong>in</strong>itiatieven te ontplooien voor het <strong>in</strong>zetten van<br />
deze benader<strong>in</strong>g en het onderzoeken van meest succesvolle werkwijzen.<br />
De andere optie is niet te focussen op het gedrag zelf, maar op het aanbieden van een gezonde leef-<br />
en werkomgev<strong>in</strong>g. Hier wordt de overheid, maar worden ook andere partners zoals bedrijven en<br />
andere werkorganisaties aangesproken op een eigen verantwoordelijkheid waarbij door middel van<br />
beleidsontwikkel<strong>in</strong>g aandacht wordt besteed aan <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> een gezonde omgev<strong>in</strong>g. Te denken<br />
valt aan <strong>in</strong>tegraal beleid ten aanzien van rook- of alcoholvrije ruimten, maar ook aan lokaal<br />
<strong>gezondheid</strong>sbeleid b<strong>in</strong>nen bedrijven. Ook dit punt wil het <strong>NIGZ</strong> de komende jaren gaan uitwerken.<br />
Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g als maatschappelijke taak van overheid, bedrijfsleven en publieke sector<br />
Een tweede centraal element van de <strong>NIGZ</strong>-visie op <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g is het verbreden van het<br />
werkdome<strong>in</strong> over de grenzen van de ‘traditionele’ <strong>gezondheid</strong>szorg heen. De verantwoordelijkheid<br />
voor <strong>gezondheid</strong> van de bevolk<strong>in</strong>g ligt immers niet alleen bij het departement van VWS en een aantal<br />
<strong>gezondheid</strong>szorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen, maar bij allerlei <strong>in</strong>stanties en sectoren <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> streeft naar een <strong>in</strong>tergratie van de betrokken maatschappelijke velden, en zal de komende<br />
jaren nadrukkelijk ook partners buiten de <strong>gezondheid</strong>szorg benaderen voor samenwerk<strong>in</strong>gsprojecten<br />
<strong>in</strong> <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g. Het aantrekken van het Centrum GBW, waaraan verderop <strong>in</strong> deze tekst<br />
aandacht wordt besteed, leidt tot een versterk<strong>in</strong>g van het contact met het bedrijfsleven, waar projecten<br />
en beleid ten aanzien van ‘<strong>gezondheid</strong> op de werkplek’ een belangrijke <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g vormen ter<br />
voorkom<strong>in</strong>g van ziekteverzuim en andere <strong>gezondheid</strong>sproblemen.<br />
In de hierna beschreven deelgebieden zullen deze aspecten van de centrale visie steeds worden<br />
meegenomen bij de ontwikkel<strong>in</strong>g en uitvoer<strong>in</strong>g van de activiteiten.<br />
5.2. Alcohol, seksualiteit, mond<strong>gezondheid</strong> en andere thema's<br />
Het publiek, de cliënt of de patiënt, herkent <strong>gezondheid</strong>sproblemen vooral <strong>in</strong> de vorm van een thema<br />
of onderwerp: alcoholmisbruik, roken, seksueel overdraagbare aandoen<strong>in</strong>gen. Het <strong>NIGZ</strong> heeft ten<br />
aanzien van een aantal thema's een belangrijke <strong>in</strong>houdelijke expertise ontwikkeld, en bouwt daarop<br />
de komende jaren verder:<br />
Preventie van alcoholmisbruik<br />
De campagne ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’ is s<strong>in</strong>ds 1996 een ankerpunt voor vele<br />
alcoholpreventiecampagnes, veelal op jongeren gericht, maar ook op studenten (jong volwassenen)<br />
en volwassenen. De alcoholpreventie zal zich meer en meer gaan bewegen op het gebied van<br />
<strong>in</strong>tegraal alcoholmatig<strong>in</strong>gsbeleid. Daarbij zijn partners als de overheid, verkeerskundige <strong>in</strong>stanties,<br />
5
hulpverlen<strong>in</strong>gsorganisaties, maar ook brancheorganisaties zoals vertegenwoordigers uit het<br />
bedrijfsleven zoals horeca-ondernem<strong>in</strong>gen, slijterijen en alcoholproducenten betrokken.<br />
Alcoholpreventie zal ook meer gericht worden op <strong>in</strong>dividuele benader<strong>in</strong>gen, zowel ‘live’ <strong>in</strong> de grote<br />
campagnes als door middel van <strong>in</strong>teractieve, persoonlijk gerichte <strong>in</strong>formatie op websites. Ook zal de<br />
alcoholproblematiek <strong>in</strong> de toekomst meer <strong>in</strong> samenhang met de problematiek rond andere<br />
verslavende genotmiddelen, zoals roken, softdrugs en hard drugs worden georganiseerd.<br />
Seksuele vorm<strong>in</strong>g en AIDS-preventie<br />
In de samenlev<strong>in</strong>g blijkt een toenemende behoefte aan een <strong>in</strong>haalslag ten aanzien van de seksuele<br />
vorm<strong>in</strong>g. K<strong>in</strong>deren worden vaak eerder geslachtsrijp dan enige decennia gelden en leerkrachten <strong>in</strong> het<br />
basisonderwijs krijgen steeds vroeger te maken met vragen van leerl<strong>in</strong>gen over seksualiteit.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> is voornemens een belangrijke bijdrage te leveren aan een Actie Programma Jeugd en<br />
Seks.<br />
Ook AIDS-preventie zal een belangrijk onderwerp blijven, zeker nu <strong>in</strong> Nederland de aandacht voor de<br />
AIDS-problematiek wat aan het verslappen is. In het buitenland is de problematiek sterk verhevigd en<br />
het <strong>NIGZ</strong> levert <strong>in</strong> <strong>in</strong>ternationale z<strong>in</strong> belangrijke bijdragen aan de <strong>in</strong>ternationale <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g<br />
rond AIDS-voorlicht<strong>in</strong>g.<br />
Mond<strong>gezondheid</strong><br />
De bevorder<strong>in</strong>g van mond<strong>gezondheid</strong> (voor het <strong>in</strong>dividuele beroepsgerichte deel daarvan <strong>in</strong> nauwe<br />
samenwerk<strong>in</strong>g met het Ivoren Kruis) is traditioneel een sterk thema, met een grote productie aan<br />
materialen die jaarlijks veel afzet genereren. De komende jaren zal het <strong>NIGZ</strong> zich ook weer sterk<br />
maken voor nieuwe collectieve acties, met name gericht op de jeugd. Ook <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g van<br />
het brede publiek bijvoorbeeld via <strong>in</strong>ternet zal een aandachtspunt zijn. De sterk verbeterde <strong>NIGZ</strong>-site<br />
en de e<strong>in</strong>d 2000 gelanceerde website van het Ivoren Kruis zijn de voorlopers van wat mogelijk <strong>in</strong> een<br />
collectieve voorlicht<strong>in</strong>gssite Tandennet zal resulteren.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> houdt de mogelijkheid open om, <strong>in</strong> het kader van tijdelijke projecten, ook andere thema’s toe<br />
te voegen aan het palet. Het betreft hier dan een rol als gastheer voor thematiek die gezien een<br />
nationale context vooral b<strong>in</strong>nen het <strong>NIGZ</strong> zou passen.<br />
5.3. Specifieke doelgroepen<br />
Het werk voor drie traditioneel belangrijke doelgroepen blijft de komende jaren <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g:<br />
Intermediaire professionals <strong>in</strong> de <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g en <strong>gezondheid</strong>szorg<br />
Zowel landelijk, lokaal als <strong>in</strong>dividueel zal het <strong>NIGZ</strong> <strong>in</strong>termediaire professionals blijven ondersteunen <strong>in</strong><br />
het professionaliseren van hun werk. Dat gebeurt doormiddel van gerichte schol<strong>in</strong>g en tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g, maar<br />
ook door congressen die een bepaalde thematiek belichten. Als voorbeeld mag gelden het Congres<br />
Digitaal Gezond, dat <strong>in</strong> 2000 voor het eerst werd georganiseerd rond de vraag hoe <strong>in</strong>termediaire<br />
professionals <strong>in</strong>ternet toepass<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> hun werk kunnen aanwenden. De bedoel<strong>in</strong>g is dergelijke brede<br />
<strong>in</strong>ternet thematiek jaarlijks te herhalen.<br />
Belangrijke uitbouw van activiteiten voor <strong>in</strong>termediairen is het op management niveau ondersteunen<br />
van communicatie- en implementatieprocessen b<strong>in</strong>nen zorg<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Het Decubitusproject is een<br />
voorbeeld van een project waar<strong>in</strong> zowel voorlicht<strong>in</strong>g aan de patiënt als de organisatie van een<br />
signaler<strong>in</strong>gs- en implementatiesystematiek aan de orde komen. Andere projecten zijn gericht op het<br />
bevorderen van <strong>in</strong>formatie-uitwissel<strong>in</strong>gstrajecten, bijvoorbeeld het Counter Coach project, waar<strong>in</strong><br />
apothekers en apothekersassistenten een netwerk opbouwen waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>formatie kan worden<br />
uitgewisseld. Ook hier zullen elektronische systemen nieuwe mogelijkheden bieden.<br />
Verder blijven nieuwe <strong>in</strong>itiatieven ontstaan ter ondersteun<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong>dividuele voorlicht<strong>in</strong>g aan de<br />
stoel of <strong>in</strong> de praktijkruimte. Videotra<strong>in</strong><strong>in</strong>g on the job, gericht op praktiserende huis- en/of tandartsen<br />
lijkt een goed <strong>in</strong>gangspunt te bieden voor beroepsgroepen die directe voorlicht<strong>in</strong>g geven aan cliënten.<br />
Allochtonen<br />
De allochtone bevolk<strong>in</strong>g van Nederland blijft onverm<strong>in</strong>derd <strong>in</strong> de aandacht. Niet alleen betreft dit van<br />
oudsher <strong>in</strong> Nederland gevestigde groepen allochtonen, maar ook nieuwe groepen zoals migranten,<br />
waarb<strong>in</strong>nen met name asielzoekers een betrekkelijk nieuwe doelgroep vormen. Het <strong>NIGZ</strong> zal <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met Pharos nieuwe <strong>in</strong>itiatieven voor deze groep ontwikkelen.<br />
De ondersteun<strong>in</strong>g van de allochtone bevolk<strong>in</strong>g via Voorlicht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Eigen Taal en Cultuur (VETC) zal<br />
worden uitgebreid door het opzetten van een landelijk <strong>in</strong>formatiepunt allochtonen. In 2000 is dit<br />
6
<strong>in</strong>formatiepunt voorbereid, waarbij mogelijkheden via <strong>in</strong>ternet en via telefonische hulpdiensten worden<br />
verkend.<br />
Jeugd en jongeren<br />
Jongeren worden op diverse wijze benaderd. Zoals al weergegeven, richt de alcoholpreventie zich met<br />
name op deze groep, en worden ook via thema’s als mond<strong>gezondheid</strong>, seksuele voorlicht<strong>in</strong>g en<br />
aidspreventie nieuwe <strong>in</strong>itiatieven voor jongeren ontplooid. Hierbij speelt naast de onderwijssett<strong>in</strong>g ook<br />
de buitenschoolse sett<strong>in</strong>g een grote rol. Het ontwikkelen van <strong>gezondheid</strong>sprogramma's <strong>in</strong> justitiële<br />
jeugd<strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gen is hiervan een voorbeeld. Van belang is bij dit thema ook de rol van het <strong>in</strong>ternet.<br />
Belangrijke ervar<strong>in</strong>gen hiermee zijn opgedaan met de alcoholvoorlicht<strong>in</strong>g en de samen met de KNMG<br />
opgezette jongerensite Netdokter. Deze ontwikkel<strong>in</strong>gen gaan <strong>in</strong> 2001 verder en zullen zich meer en<br />
meer gaan toespitsen op <strong>in</strong>teractiviteit en <strong>in</strong>dividueel contact.<br />
De komende jaren zal ook aandacht worden besteed aan het verkennen van de mogelijke<br />
taakgebieden ten aanzien van vier nieuwe doelgroepen:<br />
Politici, beleidsmakers en f<strong>in</strong>anciers<br />
Logisch voortvloeisel uit het tweede kernpunt van onze visie op <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g, is het<br />
verbreden en <strong>in</strong>tensiveren van het contact met overheid, f<strong>in</strong>anciers en andere beleidsvormende<br />
partners. Als we van de burger vragen om gezonde keuzen te maken, moet de maatschappij deze<br />
keuzen ook stimuleren. Vaak zal via facetbeleid aan de voorwaarden voor <strong>gezondheid</strong> moeten worden<br />
gewerkt. Het <strong>NIGZ</strong> rekent degenen die voor beleid en f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>g verantwoord<strong>in</strong>g dragen ook tot een<br />
van zijn primaire doelgroepen. De politiek neemt daarbij als elementaire verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g tussen burgers en<br />
overheid, een belangrijke plaats <strong>in</strong>.<br />
Het algemene publiek<br />
Vanuit het recht van elke burger op kwalitatieve en laagdrempelige <strong>in</strong>formatie over <strong>gezondheid</strong> en<br />
ziekte, start het <strong>NIGZ</strong> <strong>in</strong> 2001 met het aanbieden van publieke <strong>in</strong>formatie die doorgaans alleen via<br />
<strong>in</strong>termediaire professionals wordt aangeboden. Dit veronderstelt een andere benader<strong>in</strong>g van publiek<br />
en professionals, een aanpass<strong>in</strong>g van materialen en tevens een keuze voor andere technieken. Het<br />
<strong>in</strong>ternet zal hierbij een sterke rol spelen. Zo zal bijvoorbeeld een selectie van reeds beschikbare<br />
publieks<strong>in</strong>formatie via een vertaalslag op het <strong>in</strong>ternet beschikbaar komen: folders en andere<br />
materialen over een keur van onderwerpen kunnen dan rechtstreeks door het publiek worden gelezen.<br />
Ook kan gedacht worden aan het publiekelijk beschikbaar maken van bestanden waar<strong>in</strong> bestaand<br />
voorlicht<strong>in</strong>gsmateriaal wordt beoordeeld. De vertaalslag die hiervoor nodig is, zal ook met<br />
<strong>in</strong>termediaire professionals, categorale partners en ook gebruikersgroepen worden aangepakt.<br />
Het algemene publiek zal ook <strong>in</strong> toenemende mate gebruik kunnen maken van campagnes en<br />
telefonische <strong>in</strong>formatiepunten. Zo kunnen de op het publiek gerichte <strong>gezondheid</strong>swijzers wellicht ook<br />
digitale verspreid<strong>in</strong>g gaan verzorgen. Het <strong>NIGZ</strong> zal de komende jaren onderzoek verrichten naar de<br />
mogelijkheden die hiervoor bestaan.<br />
Een tweede soort activiteiten b<strong>in</strong>nen de publieksvoorlicht<strong>in</strong>g voor het <strong>NIGZ</strong> is het spelen van een<br />
begeleidende en regulerende rol als het gaat om <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie op het <strong>in</strong>ternet. Inmiddels zijn<br />
er <strong>in</strong> het Nederlandse taalgebied talloze websites ontstaan rond <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie. De<br />
traditionele <strong>in</strong>formatieverstrekk<strong>in</strong>gspunten hebben opeens een sterke concurrentie gekregen van vele<br />
nieuwe, vaak ook commerciële aanbieders. De groeiende beschikbaarheid van <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie<br />
roept vragen op over de <strong>in</strong>houdelijke betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid van de aanbieders. Het<br />
<strong>NIGZ</strong> wil op dit terre<strong>in</strong> <strong>in</strong>itiatieven ontplooien om de betrouwbaarheid van <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie op<br />
het <strong>in</strong>ternet onder de aandacht te brengen, en waar mogelijk de meest geraadpleegde bronnen te<br />
voorzien van beoordel<strong>in</strong>gen en, al dan niet, nationale keurmerken.<br />
Als het gaat om het algemene publiek, moeten we tenslotte ook denken aan een duidelijke rol die het<br />
<strong>NIGZ</strong> wil gaan spelen bij de totstandkom<strong>in</strong>g van nationaal <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>gsbeleid. De<br />
betrokkenheid van het <strong>NIGZ</strong> bij een alcoholmatig<strong>in</strong>gsbeleid is evi dent en zal onder andere tot gevolg<br />
hebben dat de politiek sterke comb<strong>in</strong>aties van preventie, curatie en wetgev<strong>in</strong>g zal zoeken.<br />
Ook door bijdragen te leveren aan nationaal <strong>gezondheid</strong>sbeleid, bijvoorbeeld aan het Actieprogramma<br />
Gezond leven dat <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met ZorgOnderzoek Nederland is uitgevoerd, zal het <strong>NIGZ</strong> steeds<br />
meer de rol van nationaal <strong>in</strong>stituut gaan spelen.<br />
7
Ouderen<br />
De komende decennia zal de bevolk<strong>in</strong>g van Nederland sterk vergrijzen. Ouderen zullen een stevig<br />
beroep doen op de <strong>gezondheid</strong>szorg, waarbij duidelijk wordt dat een specifieke benader<strong>in</strong>g van en<br />
omgang met ouderen al dan niet b<strong>in</strong>nen de professionele zorgsector nog nauwelijks wordt erkend,<br />
noch dat er een werkstijl <strong>in</strong> die richt<strong>in</strong>g wordt ontwikkeld. Daarom zal het <strong>NIGZ</strong> b<strong>in</strong>nen het perspectief<br />
van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g bijdragen leveren aan de kwaliteit van de communicatie met -, en de<br />
<strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g aan ouderen<br />
Sociaal-economisch kansarme groepen<br />
Meer en meer ontstaat <strong>in</strong> Nederland het besef dat sociaal-economisch kansarme groepen hogere<br />
<strong>gezondheid</strong>srisico’ s lopen dan andere groepen. Het betreft hier niet alleen traditionele<br />
achterstandsgroepen, zoals allochtonen en groepen met een lagere sociaal-economische status,<br />
maar ook relatief nieuwe groepen zoals daklozen en analfabeten. Uit een onlangs gepresenteerde<br />
studie blijkt dat ongeveer 10 procent van de Nederlanders moeite heeft met lezen of niet kán lezen.<br />
Als dat gegeven wordt afgezet tegen het feit dat de meeste <strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatie nog altijd per folder<br />
of boekwerkje verspreid wordt, wordt de noodzaak van andere, meer <strong>in</strong>dividuele of groepsgerichte<br />
benader<strong>in</strong>gen duidelijk. Ook de kansen van nieuwe media als <strong>in</strong>ternet zijn bij deze groep nog niet<br />
voldoende duidelijk.<br />
5.4. Sett<strong>in</strong>gs<br />
Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g krijgt vorm door het plegen van <strong>in</strong>terventies. Dit zijn contactmomenten<br />
waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>formatie wordt overgedragen, waar<strong>in</strong> wordt voorgelicht of waar<strong>in</strong> andere activiteiten <strong>in</strong> het<br />
kader van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g worden uitgevoerd. Deze spelen zich af op een specifieke locatie<br />
of sett<strong>in</strong>g. Een aantal sett<strong>in</strong>gs zal de komende jaren sterk <strong>in</strong> de belangstell<strong>in</strong>g staan.<br />
Lokale sett<strong>in</strong>gs: communitybenader<strong>in</strong>g<br />
Massamediale benader<strong>in</strong>gen leiden doorgaans niet tot sterke gedragseffecten. Andere, <strong>in</strong>tensieve<br />
benader<strong>in</strong>gswijzen zijn gewenst om <strong>gezondheid</strong>seffecten te genereren. Een van die methoden is de<br />
communitybenader<strong>in</strong>g. Het benaderen van doelgroepen <strong>in</strong> de woonwijk, <strong>in</strong> clubverband of b<strong>in</strong>nen<br />
andere sociaal coherente groepen beg<strong>in</strong>t sterk aan populariteit te w<strong>in</strong>nen. Het <strong>NIGZ</strong> zal de komende<br />
jaren ervar<strong>in</strong>g opdoen met dergelijke sett<strong>in</strong>gs, bijvoorbeeld <strong>in</strong> Tilburg, waar een proefproject is gericht<br />
op de bewoners van een achterstandswijk.<br />
Individuele zorg(voorlicht<strong>in</strong>gs)sett<strong>in</strong>g<br />
Het <strong>NIGZ</strong> ondersteunt van oudsher professionals die zich met <strong>gezondheid</strong>svoorlicht<strong>in</strong>g aan de patiënt<br />
of cliënt bezig houdt. De voorlicht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de praktijkruimte (zoals door tandarts, mondhygiëniste en<br />
huisarts), aan de balie (zoals door apothekers) en aan het bed (zoals door verpleegkundigen) blijft,<br />
zoals al eerder vermeld, ook ondersteund worden door nieuwe impulsen. Communicatietra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen<br />
zullen nodig blijven, al dan niet ondersteund met videotechnieken. Het <strong>NIGZ</strong> zal naar alle<br />
waarschijnlijkheid alleen rechtstreekse contacten met <strong>in</strong>dividuele burgers onderhouden via<br />
telefonische <strong>in</strong>formatielijnen en <strong>in</strong>ternetsites. Er wordt niet gestreefd naar het ontwikkelen van een<br />
specialisatie <strong>in</strong> <strong>in</strong>dividuele consultancy.<br />
Nieuwe sett<strong>in</strong>gs <strong>in</strong> het <strong>NIGZ</strong>-beleid zijn:<br />
De thuissituatie<br />
De zorgconsument wordt m<strong>in</strong>der afhankelijk van de (beperkte) beschikbaarheid van de zorgverleners<br />
of <strong>gezondheid</strong>svoorlichters <strong>in</strong> de zorgsett<strong>in</strong>g zelf. Een gedeelte van zowel het preventieve als het<br />
curatieve proces speelt zich tegenwoordig al af bij cliënten thuis: cliënten beschikken bijvoorbeeld over<br />
een budget waarmee zorg aan huis wordt gekocht, en door aangepast <strong>in</strong>strumentarium zijn de<br />
mogelijkheden van zelfverpleg<strong>in</strong>g sterk gegroeid. Ook de communicatie met deze patiënten krijgt<br />
hierdoor andere vormen, waarop het <strong>NIGZ</strong> kan <strong>in</strong>spelen.<br />
Ook de algemene <strong>in</strong>formatievoorzien<strong>in</strong>g over <strong>gezondheid</strong> is aan het veranderen. Mensen verzamelen<br />
steeds meer <strong>in</strong>formatie thuis, via traditionele en nieuwe massamedia. Het omgaan met <strong>in</strong>ternet als<br />
<strong>gezondheid</strong>s<strong>in</strong>formatiebron heeft daarom sterk de aandacht van het <strong>NIGZ</strong>.<br />
De werkplek<br />
Gezondheid op de werkplek is een nieuw aandachtsgebied, dat door het <strong>in</strong> maart 2000 aangetrokken<br />
Centrum GBW zal worden ontwikkeld. Dit thema heeft alles te maken met Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g<br />
op de Werkplek, en staat voor thema's als het voorkomen van personele uitval en het streven naar<br />
8
veilige en gezonde werksituaties. De jaarlijkse WAO-cijfers geven aan dat het werken <strong>in</strong> Nederland<br />
alles behalve zonder <strong>gezondheid</strong>szorgen wordt uitgevoerd. Juist hier kunnen preventieve maatregelen<br />
leiden tot grote <strong>gezondheid</strong>sw<strong>in</strong>st met even zovele economische voordelen daaraan toegevoegd.<br />
5.5. Instrumenten<br />
Gezondheidsbevorder<strong>in</strong>g kan niet anders dan via een scala van <strong>in</strong>strumenten worden georganiseerd.<br />
We maken een onderscheid tussen de volgende <strong>in</strong>strumentaria:<br />
Onderzoek en analyse<br />
Met de opricht<strong>in</strong>g van het <strong>NIGZ</strong>/Centrum voor Review en Implementatie is vorm gegeven aan een<br />
behoefte om een brug te slaan tussen onderzoek en praktijk. Op basis van evidence based practice<br />
(praktijkwerk dat methoden gebruikt die hebben bewezen effectief te zijn) en practice based science<br />
((onderzoek dat zich richt op de bruikbaarheid <strong>in</strong> de praktijk) zal de onderzoeksliteratuur over<br />
<strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g worden gefilterd op voor de praktijk bruikbare <strong>in</strong>formatie en toepass<strong>in</strong>gen.<br />
Opzet, uitvoer<strong>in</strong>g en evaluatie van Interventies<br />
Het Preffi effecitiviteits<strong>in</strong>strument zal verregaand worden gespecialiseerd voor veelzijdig gebruik. Niet<br />
alleen zal er een <strong>in</strong>houdelijke specialisatie worden doorgevoerd, maar ook zal de Preffi worden<br />
<strong>in</strong>gezet <strong>in</strong> digitale omgev<strong>in</strong>gen. Laagdrempeligheid, <strong>in</strong>teractiviteit en goede toegankelijkheid zullen<br />
hierbij uitgangspunten zijn. Het <strong>in</strong>strument zal steeds ook zelf geëvalueerd worden door o.a. de<br />
jaarlijkse Preffi-prijs en door permanente consultatie van professionals die met de Preffi werken.<br />
Verdere professionaliser<strong>in</strong>g<br />
De gebruikelijke professionaliser<strong>in</strong>gsactiviteiten via schol<strong>in</strong>g, kennisoverdracht, consultancy en<br />
adviser<strong>in</strong>g zullen de komende jaren op het vertrouwde hoge peil gehouden worden. Daarbij zal de<br />
vruchtbare samenwerk<strong>in</strong>g met de beroepsverenig<strong>in</strong>gen en brancheverenig<strong>in</strong>gen worden voortgezet.<br />
Ook zal de komende jaren <strong>in</strong>strumentarium worden <strong>in</strong>gericht voor het organiseren en ondersteunen<br />
van de professionele communicatie en implementatie b<strong>in</strong>nen de <strong>gezondheid</strong>szorg. Hierbij is<br />
ondersteun<strong>in</strong>g van de implementatie van nieuwe maatregelen of programma’ s sterk <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
Het <strong>NIGZ</strong> wil de mogelijkheden van <strong>in</strong>ternet verregaand exploreren voor het professionaliseren van<br />
<strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g zelf. Door gebruik te maken van extranet-constructies kan zeer efficiënt kan<br />
worden samengewerkt met partners <strong>in</strong> de <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g. In de toekomst zal het <strong>NIGZ</strong> daar<br />
volop mee experimenteren.<br />
Pleitbezorg<strong>in</strong>g<br />
Niet <strong>in</strong>herent aan de vak<strong>in</strong>houdelijke methodiek van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g maar wel <strong>in</strong>zetbaar als<br />
een van de randvoorwaarden voor het succes van het <strong>in</strong>houdelijke werk, is de pleitbezorg<strong>in</strong>g voor de<br />
<strong>in</strong>zet van <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>gsbeleid zelf. Gezondheid en <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g zijn thema’s<br />
die zich vaak <strong>in</strong> een paradoxaal aandachtsdilemma bev<strong>in</strong>den: geen enkele beleidspartner of f<strong>in</strong>ancier<br />
kan om het nut en de noodzaak van deze voorzien<strong>in</strong>gen heen, maar onder de waan van alledag blijkt<br />
de thematiek meer dan eens geruisloos van de beleidsagenda te verdwijnen. Het <strong>NIGZ</strong> wil zich als<br />
advocaat van de nationale <strong>gezondheid</strong>sbevorder<strong>in</strong>g opstellen, en zeker ook <strong>in</strong> het politieke debat zijn<br />
stem laten horen.<br />
9
6. Consequenties voor de bedrijfsvoer<strong>in</strong>g<br />
Deze notitie vormt de filosofie onder het <strong>NIGZ</strong>-werk, en daarmee de basis onder de eerste begrot<strong>in</strong>g<br />
die op deze gedachtengang is gebaseerd, de begrot<strong>in</strong>g 2001. De <strong>NIGZ</strong>-directie zal de ambities die<br />
jaarlijks <strong>in</strong> de begrot<strong>in</strong>g naar voren komen, afzetten tegen de f<strong>in</strong>anciële en personele capaciteit. Dit is,<br />
gezien de veelheid aan onderwerpen en afweg<strong>in</strong>gen, een terugkerend keuzeproces b<strong>in</strong>nen de<br />
jaarlijkse begrot<strong>in</strong>gscyclus.<br />
Voor de additionele taken van het <strong>NIGZ</strong> worden b<strong>in</strong>nen de begrot<strong>in</strong>g middelen omgebogen. Echter<br />
gezien de ambitieniveaus op landelijk niveau als b<strong>in</strong>nen het <strong>NIGZ</strong>, zijn voor de uitvoer<strong>in</strong>g van deze<br />
nieuwe taken additionele middelen onontbeerlijk. Terugkerend begrot<strong>in</strong>gsoverleg met de primaire<br />
opdrachtgever, het m<strong>in</strong>isterie van VWS, is hiervoor noodzakelijk.<br />
Een bijzonder onderwerp is de afweg<strong>in</strong>g van de doelen, de uitgangspunten en ambities ten aanzien<br />
van de <strong>in</strong>ternationale rol die het <strong>NIGZ</strong> wil spelen. Ook hiervoor zullen soortgelijke afweg<strong>in</strong>gen moeten<br />
worden gemaakt, tegen een achtergrond van andersoortige markten en opdrachtgevers.<br />
Het grote scala van onderwerpen en professionaliteiten aanwezig bij het <strong>NIGZ</strong> maakt het voor de<br />
klanten soms moeilijk om precies vast te stellen waarvoor men bij het <strong>NIGZ</strong> terecht kan. Door zowel<br />
<strong>in</strong>tern duidelijke keuzen te maken als extern een klantgericht communicatiebeleid te gaan voeren, zal<br />
getracht worden de klantgroepen op de hoogte te houden van de voor hen relevante ontwikkel<strong>in</strong>gen.<br />
Hier zal met name de eigen website worden gebruikt om de diversiteit van het <strong>NIGZ</strong>-aanbod te<br />
ontsluiten <strong>in</strong> voor de klant herkenbare richt<strong>in</strong>gen.<br />
Tenslotte zal ook het personeelsbeleid worden afgestemd op de gegeven ambities en doelstell<strong>in</strong>gen.<br />
Het is duidelijk dat de personele taken door nieuwe opdrachten en nieuwe technieken (<strong>in</strong>ternet),<br />
verkeren <strong>in</strong> een permanent proces van aanpass<strong>in</strong>g en verander<strong>in</strong>g. Daarop zal met een adequaat<br />
personeelsbeleid worden aangesloten. Dit impliceert naast een actief werv<strong>in</strong>gsbeleid voor nieuwe<br />
medewerkers ook het flexibel <strong>in</strong>zetten van medewerkers voor verschillende projecten b<strong>in</strong>nen de<br />
organisatie zowel gericht op onze 'traditionele' taken, alsmede ook op de nieuwe taken.<br />
Directie <strong>NIGZ</strong><br />
Januari 2001<br />
10