Content Catalogus Coflex - Noordhoff Uitgevers

Werken met 

CoFlex 

mbo | Middenkaderfunctionaris Bouw en Infra 

Catalogus 2011 

Wegwijzer 2010 

Ordening Vakgebied en Thema 

Werken volgens Vakgebied en Thema 

Vakgebied Bouwdocumentatie 

Werken volgens Kerntaak en Werkproces 

Vakgebied Bedrijfskunde 

Vakgebied Werken met Berekeningen Trefwoorden 

Vakgebied Bouwkunde 

Vakgebied Infratechniek 

Vakgebied Civiele techniek 

Vakgebied Verkeer en stedenbouw 

Vakgebied Landmeten 

Ordening Kerntaak en Werkproces 

Kerntaak 1 Werkt initiatief uit 

Kerntaak 2 Bereidt projecten voor 

Kerntaak 3 Realiseert projecten 

Kerntaak 4 Beheert en onderhoudt gebouwde omgeving 

Kerntaak 5 Bewerkt, beheert en presenteert data 

01-04-10 09:39

Inleiding CoFlex 

CoFlex bevat afgerond 1400 leereenheden. Bijna duizend leereenheden hebben betrekking op kennis. De andere leereenheden bevatten de 

uitwerking en antwoorden op de vragen en opdrachten. De leereenheden met de uitwerking en antwoorden zijn alleen voor de docent beschikbaar. 

Deze leereenheden zijn in CoFlex opgenomen bij de verkenner Boektitels. 

De leereenheden voor kennis zijn op twee van elkaar verschillende manieren geordend, te weten: 

• Vakgebied en Thema 

• Kerntaak en Werkproces 

Bij de ordening Vakgebied en Thema zijn de duizend leereenheden van CoFlex gekoppeld aan de verschillende disciplines in de bouw en het jargon 

van de bouwsectoren. Deze ordening is tot stand gekomen in samenspraak met zowel het onderwijs als de brancheverenigingen. Met de ordening 

van de leereenheden kan de gebruiker vakgericht zoeken. 

Bij de ordening Kerntaak en Werkproces zijn de 1000 leereenheden van CoFlex gekoppeld aan de eindtermen en competenties in de bouwsectoren. 

Deze ordening is gebaseerd op het vigerende Kwalificatiedossier. Met deze ordening van de leereenheden kan de gebruiker curriculumgericht 

zoeken. 

© Noordhoff Uitgevers bv 2

Ordening Vakgebied en Thema 

Bij de ordening Vakgebied en Thema’s zijn de bijna 1000 leereenheden van CoFlex gekoppeld aan de verschillende disciplines in de 

bouw en het jargon van de bouwsectoren. Deze ordening is 

tot stand gekomen in samenspraak met zowel het onderwijs als de brancheverenigingen. Met de ordening van de leereenheden 

kan de gebruiker vakgericht zoeken. 

BOUWDOCUMENTATIE | Vakgebied Bouwdocumentatie 

Het vakgebied Bouwdocumentatie behandelt de meest gebruikte materialen, producten, gereedschappen en machines in de 

bouw. In de acht thema’s vind je uitgebreide beschrijvingen en de bijbehorende technische informatie.Het vakgebied Bouwdocumentatie 

is verdeeld in acht thema’s. 

Thema 1 | Bouwproducten 

Het thema Bouwproducten gaat over verschillende belangrijke producten. In de leereenheden 

worden bouwproducten beschreven en toegelicht. Je leert bijvoorbeeld welke beton- gips en 

houtproducten er zijn en welk hangen sluitwerk en isolatiemateriaal je toe kunt passen. 

leereenheden opgaven en uitwerkingen praktijkvoorbeelden animaties en externe bronnen sbu’s 

11 Ja Nee Nee 25 

Thema 2 | Gereedschappen 

In het thema Gereedschappen leer je meer over de opbouw, het gebruik, de beveiliging en werking 

van veelgebruikte machines, van bovenfreesmachine tot reciprozaagmachine en schiethamer. Ook 

vind je in dit thema een kennisdomein over timmergereedschappen. 


11 Nee Nee Nee 40 

Thema 3 | Materialen 

Het thema Materialen behandelt verschillende bouwmaterialen, hun herkomst, eigenschappen en 

toepassingen. Daarnaast wordt de samenhang tussen theoretische kennis en praktische vaardigheden 

op het gebied van materiaalkeuze uitgelegd. Het beoordelen en technisch kunnen omschrijven 

van materialen en producten vormen de basis voor verantwoord en duurzaam materiaalgebruik. 



Thema 4 | Materieel 

In het thema Materieel leer je alles over materieel in de Bouw en Infra. Van soorten bekistingen en 

het bekistingmateriaal met hun toepassing, bewerking en opslag en het rekenen met een 

grondbalans, tot het materieel dat wordt gebruikt bij de aanleg van wegen, zoals verdichtingsmaterieel, 

de asfaltmenginstallatie en de asfaltspreidmachine. 



Thema 5 | Machines 

In Machines leer je meer over de werking, opbouw, gebruik en beveiliging van grotere houtbewerkingsmachines, 

zoals de cirkelzaagmachine of zaagmachine. Ook vind je in dit thema een 

kennisdomein dat gaat over de inrichting van de machinale werkplaats en machinale bewerkingen, 

inclusief het veilig werken en de gezondheid van werknemers. 




Thema 6 | Milieu 

De activiteiten van de mens hebben een schadelijke invloed op het milieu. Het thema Milieu gaat 

over het milieubeleid van Nederland en de Europese Unie. Dit houdt bijvoorbeeld in dat de vervuiler 

betaalt en dat je moet streven naar schonere energiebronnen en het scheiden en recyclen van afval. 

Ook de wetgeving bij saneringswerkzaamheden wordt uitgelegd. 



Thema 7 | Transport 

In de Bouw en Infra worden voortdurend goederen en personen verplaatst. In het thema Transport 

leer je meer over hef- en hijswerktuigen en de veiligheidsnormen en wettelijke voorschriften en 

verplichtingen waaraan deze werktuigen moeten voldoen. Daarnaast komt de logistiek op het 

gebied van transport aan de orde. 


13 Ja Nee Ja 25 

Thema 8 | Werkzaamheden 

In het thema Werkzaamheden leer je alles over veelvoorkomende werkzaamheden zoals lijmen, 

metselen, vlechten en voegen. De materialen, gereedschappen en machines die je bij deze 

werkzaamheden nodig hebt komen uitgebreid aan bod. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Bedrijfskunde 

De Bedrijfskunde houdt zich bezig met het vormgeven, organiseren en besturen van bedrijven. Binnen de Bouw en Infra richt de 

bedrijfskunde zich vanzelfsprekend op bedrijven in de sectoren Bouw en Infra.Het vakgebied Bedrijfskunde is verdeeld in negen 

thema’s. 

Vakgebied Bedrijfskunde > Thema 1 | Wetten en regels 

In de wereld van Bouw en Infra heb je vaak met weten regelgeving te maken. In het thema Wetten 

en regels leer je wat er allemaal is vastgelegd rond arbeidsomstandigheden, veiligheid en milieu. 

Verder komen de eisen aan bod waaraan bouwstoffen, producten, diensten, processen of systemen 

moeten voldoen. 


16 Ja Ja Ja 30 

Thema 2 | Beheer 

Het thema Beheer gaat over de verantwoordelijkheden bij het beheren van gebouwen en de 

planning en uitvoering van onderhoudswerkzaamheden binnen verschillende organisaties zoals de 

gemeente, het rijk of de woningbouwvereniging. Je krijgt verder informatie over de bijbehorende 

financiën, samenwerking en communicatie, toezicht en nazorg. 



Thema 3 | Bestek en calculatie 

In dit thema leer je wat Bestek en calculatie inhoudt. Een bestek in Bouw en Infra bestaat altijd uit 

een geschreven gedeelte en tekeningen. Je leert alles over soorten bestekken, verschillende prijzen, 

kostenposten en de berekening en bewaking van die kosten. 



Thema 4 | Financiering 

In het thema Financiering krijg je informatie over de manieren van aanbesteden in Bouw en Infra, 

van het plaatsen van een opdracht tot het uitvoeren van een werk. Verder worden verschillende 

betalingsvormen, meer- en minderwerk, verzekeringen en zekerheidsstelling behandeld. 




Thema 5 | Planning 

Om het bouwproces beheersbaar te maken kun je het in fasen verdelen. Van die verschillende fasen 

wordt een planning gemaakt. In het thema Planning leer je wat een dagboek, een weekrapport en een 

termijnstaat zijn. Ook zaken als materieel en personeel moeten worden gepland. Door een werkplan 

te gebruiken kun je de aspecten tijd, kosten, kwaliteit, organisatie en informatie beter beheersen. 



Thema 6 | Logistiek 

Logistiek houdt zich bezig met de goederenstroom. In dit thema zie je wat er allemaal komt kijken bij 

de inrichting van een bouwplaats en de levering van goederen en bouwmaterialen. Goederen moeten 

niet te vroeg of te laat geleverd worden maar precies op tijd. De producent en alle leveranciers die 

betrokken zijn bij een bepaald product of project moeten nauw en goed samenwerken.w 



Thema 7 | Organisatie 

Het thema Organisatie gaat over organisatievormen binnen Bouw en Infra. Van het organiseren van het 

bouwproces zelf en het succesvol samenwerken als team, tot informatie over de vakbonden waarin 

werknemers zich georganiseerd hebben. Je krijgt inzicht in het verloop van het bouwproces en verschillende 

procesmodellen. Ook worden de organisatiestructuren van de bedrijfstakken Bouw en Infra uitgelegd. 



Thema 8 | Kwaliteitsbewaking 

Het thema Kwaliteitsbewaking richt zich op arbeidsomstandigheden (veiligheid, gezondheid en 

welzijn tijdens het werk) en wat daarover is vastgelegd in de Arbo-wet. Verder leer je wat een 

kwaliteitsplan is, hoe je schade tijdens de uitvoering van een werk kan worden voorkomen en wat 

risicoregelingen in de Infra zijn. 



Thema 9 | Technische bedrijfskunde 

Technische Bedrijfskunde is een combinatie van techniek, mens en organisatie, met de 

nadruk op de technische kant van de bedrijfsvoering. In dit thema leer je hoe bedrijfsprocessen 

zoals informatieprocessen, personeelsprocessen of logistieke processen verbeterd kunnen 

worden. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Berekeningen 

In het vakgebied Berekeningen komen sterkteleer, hout, staal, steen, beton en bouwfysica aan de orde. Verschillende berekeningen 

en de belangrijkste formules die hierbij horen, worden uitgelegd. Sterkteleer gaat over de voorwaarden waaraan constructies moeten 

voldoen, terwijl bouwfysica zich richt op de fysische aspecten van de gebouwde omgeving: licht, warmte, lucht, vocht en geluid.Het 

vakgebied Berekeningen is verdeeld in vier thema’s. 

Thema 1 | Sterkteleer 

Het thema Sterkteleer gaat over de voorwaarden waaraan constructies moeten voldoen om sterk en 

duurzaam te zijn. Sterkteleer is verdeeld in elasticiteitsleer, plasticiteitsleer en breukleer en is belangrijk 

bij het ontwerpen van constructies. Je leert alles over krachten, belastingen, weerstand en druk. 


19 Ja Ja Nee 150 

Thema 2 | Hout, staal en steen 

In het thema Hout, staal en steen leer je meer over de basiseisen waaraan houten, stalen en stenen 

constructies moeten voldoen. Je leert bijvoorbeeld hoe je de buigsterkte, schuifspanning of 

dakbelasting van hout en staal moet berekenen. 


12 Ja Ja Ja 150 


Thema 3 | Beton 

Het thema Beton gaat over beton en betonberekenen. Je krijgt informatie over het tekenen en berekenen 

van betonbewapening en het bepalen van de belasting bij verschillende betonnen constructies, 

zoals betonplaten en betonwanden. Verder vind je in dit thema de symbolen, aanduidingen en 

betontabellen die in Bouw en Infra gebruikt worden voor de berekening van betonnen constructies. 


11 Ja Ja Ja 100 

Thema 4 | Bouwfysica 

Bouwfysica richt zich op de fysica van de gebouwde omgeving: licht, warmte, lucht, vocht en 

geluid. Die gebouwde omgeving kan een door mensen gemaakte buitenruimte zijn, maar ook de 

binnenruimte van een gebouw. Fysische aspecten hebben invloed op de gebouwde omgeving. 

Daarover staan in het Nederlands Bouwbesluit regels en normen vastgelegd. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Bouwkunde 

In het vakgebied Bouwkunde vind je alle kennis en techniek die te maken heeft met het bouwproces - van ontwerp tot sloop - van 

sterk uiteenlopende bouwwerken zoals woningen, bedrijfspanden, scholen, ziekenhuizen en stations. Bouwkunde gaat dus over 

bouwwerken die bedoeld zijn voor de bewoning en huisvesting van mensen, hun werk en andere activiteiten.Het vakgebied 

Bouwkunde is verdeeld in de volgende dertien thema’s. 

Thema 1 | Architectuur 

Architectuur is de kunst en wetenschap van het ontwerpen van de gebouwde omgeving. Drie 

principes zijn daarbij heel belangrijk: schoonheid, stevigheid en bruikbaarheid. De architectuur 

probeert het perfecte evenwicht tussen deze drie te vinden. Het thema geeft je een overzicht van de 

geschiedenis van de bouwkunst en van verschillende bouwstijlen door de eeuwen heen. 



Thema 2 | Ontwerpen 

In het thema Ontwerpen leer je meer over het bedenken en ontwerpen van bouwwerken. 

Bouwkundig ontwerpen is meestal het werk van een team, onder leiding van een architect. 

Bouwkundige tekenaars werken het ontwerp van de architect verder uit en vertalen het naar een 

bestektekening. Je leert hoe het ontwerpproces eruitziet, van schets tot maquettebouw. Ook leer je 

alles over tekenmaterialen en kleuren. 



Thema 3 | Duurzaam bouwen 

Duurzaam bouwen is bouwen vanuit het bewustzijn dat de materialen en de energie die in de aarde 

zijn opgeslagen opraken. Bouwen belast het milieu en de bouwsector is één van de grootste 

vervuilers van de aarde. We delen een verantwoordelijkheid om verstandig om te gaan met de 

natuur. In dit thema leer je hoe je zo bouwt en gebruikmaakt van gebouwen en hun omgeving, dat 

de schade voor het milieu in alle fasen, van ontwerp tot sloop, zoveel mogelijk beperkt blijft. 



Thema 4 | Bouwmeten 

Bouwmeten is één van de belangrijkste handelingen op de bouwplaats. Maatvoering is erg 

belangrijk in het bouwproces. Het thema bouwmeten gaat over de methoden en instrumenten die 

je kunt gebruiken om nauwkeurig te meten. Van een bouwhaak, prisma, schietlood, meetveer en 

waterpasinstrument voor een eenvoudig bouwwerk zoals een garage, tot laser, theodoliet en 

positiebepaling met behulp van Global Positioning System. 




Thema 5 | Funderingen 

De fundering van een gebouw is de constructie die het eigen gewicht van het gebouw en andere 

daarop drukkende krachten op een goede manier aan de ondergrond overbrengt. Ook wegen en 

spoorlijnen hebben een fundering. Er zijn verschillende soorten funderingen, afhankelijk van het 

type en het gewicht van het te bouwen object en van de samenstelling en draagkracht van de 

ondergrond. Daarover gaat dit thema. 


6 Ja Ja Ja 75 

Thema 6 | Draagconstructies 

Het thema Draagconstructies gaat over de dragende bouwdelen (zoals wanden, kolommen en 

vloeren) die voor de stabiliteit van een bouwwerk zorgen. Draagconstructies leiden het gewicht en 

andere belastingen naar de fundering van het gebouw en daarmee naar de grond. In dit thema vind 

je alles over de materialen en constructiemethoden van verschillende draagconstructies. 



Thema 7 | Vloeren 

Vloeren hebben als constructief element in gebouwen een dragende, maar ook een geluidsisolerende, 

thermische, brandwerende en scheidende functie. Er bestaan verschillende typen vloeren. 

Elk type vloer heeft zijn eigen specifieke voor- en nadelen. Aan ieder vloertype worden weer andere 

eisen gesteld met betrekking tot het materiaal en de constructie. Daarover gaat dit thema. 


3 Ja Ja Ja 50 

Vakgebied Bouwkunde > Thema 8 | Gevels 

In gevels vind je informatie over de keuze van het materiaal voor de gevelbekleding. De gevelbekleding 

is bepalend voor de uitstraling van een gebouw. Natuursteen, prefab beton, metaal, glas of 

kunststof zijn materialen die vaak gebruikt worden. De eisen voor de gevelbekleding hangen af van 

het programma van eisen, de functie, de vorm en de ligging van het gebouw. Hierbij moet je denken 

aan bouwfysische eisen, zoals warmte en geluid en eisen op het gebied van sterkte en veiligheid. 


7 Ja Ja Ja 45 

Thema 9 | Daken 

Het doel van een dak is het onderliggende gebouw te beschermen tegen weersinvloeden. De vorm 

en uitstraling van een dak bepaalt het uiterlijk en de uitstraling van het gebouw. Grofweg zijn er 

twee dakvormen te onderscheiden: plat en hellend. Bij het kiezen en bouwen van een dak spelen 

technische, functionele en esthetische aspecten een rol. Daarover leer je alles in het thema Daken. 



Thema 10 | Trappen 

In het thema Trappen leer je alles over het overbruggen van hoogteverschillen en het verbinden van 

verdiepingen. Voor kleine niveauverschillen kun je hellingbanen toepassen. Voor hoge gebouwen 

zijn er liften en roltrappen. Toch moeten ook daar gewone trappen aanwezig zijn. Naast vaste 

trappen zijn er nog bouwladders, fabrieksladders, klimijzers en brandladders. 



Thema 11 | Afbouw 

Na de ruwbouwfase moet een gebouw geschikt gemaakt worden voor gebruik, dit noem je Afbouw. 

Het gaat hierbij om werkzaamheden van niet-constructieve aard, van het leggen van leidingen en 

het afwerken van wanden en vloeren, tot het schilderwerk en de oplevering. In dit thema vind je 

informatie over ruwe en fijne afbouw, afwerking en onderhoud. 




Thema 12 | Installaties 

In het thema Installaties leer je alles over verschillende technische installaties. Installaties zijn 

samenhangende systemen met een bepaald doel, zoals het verwarmen van een gebouw, het aan- of 

afvoeren van water, lucht, gas of elektriciteit. 


7 Ja Ja Ja 90 

Thema 13 | Slopen 

Binnen de Bouw en Infra krijg je regelmatig te maken met het Slopen van gebouwen. Dit thema 

gaat over verschillende slooptechnieken, sloopmaterialen, de sortering en recycling van het 

afvalmateriaal. Ook leer je alles over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en over 

de weten regelgeving rondom sloopwerkzaamheden. 


1 Ja Ja Ja 10 

BOUWKENNIS | Vakgebied Infratechniek 

Het vakgebied Infratechniek gaat over de kennis en techniek die met grond- weg en waterbouw te maken heeft. Het gaat hierbij 

om alle door mensen gemaakte constructies, ook wel ‘civiele kunstwerken’ genoemd, boven en onder de grond, behalve gebouwen. 

Het vakgebied Infratechniek is verdeeld in zes thema’s. 

Thema 1 | Grondwerken 

Het thema Grondwerken gaat over alle werkzaamheden waarbij je grond verplaatst of bewerkt. Je 

leert alles over verschillende grondsoorten in Nederland en over methoden en technieken die met 

grond te maken hebben, zoals baggeren, bodemsaneringsonderzoek en grondwaterreiniging. 



Thema 2 | Milieukunde 

Schone lucht, zuiver drinkwater en een veilige leefomgeving zijn basisvoorwaarden voor iedereen 

die op de aarde leeft en woont. Milieukunde gaat over het milieu en milieubeleid. Je krijgt 

informatie over milieuwetgeving, afvalstoffen, grondwater- en bodemverontreiniging en je leert 

hoe je milieuproblemen voorkomt en oplost. 



Thema 3 | Rioleringen 

Rioleringen zijn nodig om huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater, lek- en regenwater af te voeren. 

De vervuilingsgraad verschilt per soort afvalwater. Het thema Rioleringen gaat over het zuiveren van 

afvalwater, verschillende soorten rioleringen en het aanleggen, beheren en onderhouden van rioleringen. 



Thema 4 | Stedenbouwkunde 

Stedenbouwkunde houdt zich bezig met het inrichten en ordenen van bestaande en nieuwe 

gebieden, inclusief de openbare ruimte en het verkeer. Dit thema richt zich vooral op verkeerskunde 

en gaat over soorten wegen, kruispuntnummering, het verkeerscirculatieplan, verkeerslawaai, 

verkeersveiligheid en de wetgeving die daarbij hoort. 



Thema 5 | Waterbouwkundige constructies 

In het thema Waterbouwkundige constructies leer je alles over het ontwerpen en aanbrengen van 

waterbouwkundige voorzieningen zoals duikers, damwanden en keerwanden. Ook worden de belangrijkste 

materialen, bevestigings- en verbindingsmiddelen van waterbouwkundige constructies behandeld. 




Thema 6 | Wegenbouwkunde 

Wegen zijn een belangrijk onderdeel van onze infrastructuur. Het thema Wegenbouwkunde gaat 

uitgebreid in op de planning, het ontwerp, de uitvoering en het beheer en onderhoud van 

(openbare) wegvoorzieningen. Van het aanleggen van een aardebaan tot het plaatsen van 

wegmeubilair, je vindt het in dit thema. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Civiele techniek 

Civiele techniek is gericht op het benutten van onze leefomgeving. In het vakgebied Civiele techniek vind je alle kennis en techniek 

die te maken heeft met het bouwen van bouwen kunstwerken die vastzitten in de grond, zoals bruggen, sluizen, tunnels en 

zeeweringen. Ook de studie naar rivieren en kanalen valt onder civiele techniek.Het vakgebied Civiele techniek is verdeeld in tien 

thema’s. 

Thema 1 | Bruggen 

Het thema Bruggen behandelt verschillende soorten bruggen, bruggenbouw en –onderhoud. Ook 

leer je hoe en wanneer je voor een betonnen houten of stalen brug kiest. In ‘krachtoverdracht’ 

krijg je informatie over de manier waarop de belasting van een brug op de ondergrond wordt 

overgedragen. 



Thema 2 | Dijken 

Dijken hebben verschillende functies, maar de belangrijkste is het keren van water. In Nederland 

spelen dijken een belangrijke rol. In dit thema leer je alles over kennis van de ondergrond, het 

ontwerp, de aanleg en het onderhoud van dijken en taluds. 



Thema 3 | Havens 

Een haven is een aanlegplaats voor schepen, maar ook de plek waar goederen worden verscheept en 

gelost. In het thema Havens krijg je inzicht in verschillende constructies die je in de haven 

tegenkomt, zoals steigers, kademuren en havendammen. Verder is er aandacht voor verschillende 

scheepstypen en hun kenmerken. 



Thema 4 | Kanalen 

Een kanaal is een gegraven waterweg. In het thema Kanalen leer je alles over soorten kanalen 

en de bijbehorende typen scheepvaart. Je leert hoe je een kanaal ontwerpt, uitvoert en 

onderhoudt. Ook de waterbeweging bij kanalen, waterverlies en zwaaikommen worden 

uitgebreid toegelicht. 



Thema 5 | Oevers 

In het thema Oevers wordt het ontwerp en de uitvoering van oevers toegelicht. Er bestaan harde 

oeverconstructies en zachte natuurvriendelijke oevers. Verder leer je alles over hydraulische 

aspecten zoals stroming, golfaanval, golfhoogte, opwaaiing, afwaaiing en waterdruk. 



Thema 6 | Rivieren 

Een rivier is een natuurlijke waterloop, gevormd door lozing van water uit een ander 

gebied. Het thema Rivieren gaat over de kringloop van het water, bochtverbetering, 

vaarbaanverbreding, kanalisatie van rivieren, het ontwerpen van rivierdijken en 

rivieroevers. 




Thema 7 | Sluizen 

Een sluis of waterkering is een waterbouwkundig kunstwerk dat water moet keren en schepen 

moet doorlaten. In het thema Sluizen krijg je informatie over ontwerp, bouw en onderhoud van 

verschillende typen sluizen, van een eenvoudige kleine sluis tot een grote stormvloedkering. 

Verder zie je 



Thema 8 | Stuwen 

Een stuw is een waterbouwkundig kunstwerk dat water in een loop, beek of rivier opstuwt. In het 

thema stuwen leer je hoe je verschillende soorten stuwen aanbrengt, maar ook hoe je een vistrap 

bouwt, die dient om stroomopwaarts zwemmende vissen de gelegenheid te geven een stuw te 

passeren. 



Thema 9 | Tunnels 

In het thema Tunnels krijg je uitleg over de uitvoeringsmethode van tunnels en 

ondergrondse bouwwerken. Bij het uitvoeren van ondergrondse constructies kun je voor 

een open of gesloten bouwwijze kiezen. Ook komen de verschillende installaties in 

tunnels aan bod. 



Thema 10 | Zeeweringen 

In Nederland hebben we vaak te maken met hoge waterstanden. Een zeewering is een barrière die 

voorkomt dat de zee lager gelegen land of een zoetwaterbekken binnenstroomt. Het thema 

Zeeweringen behandelt de kenmerken en uitvoering van verschillende zeeweringen. Daarnaast 

krijg je uitgebreide informatie over geologie, getij, golven, stranden en kusten. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Verkeer en stedenbouw 

Het vakgebied Verkeer en stedenbouw heeft het thema Verkeerskunde. 

Thema 1 | Verkeerskunde 

Verkeerskunde houdt zich bezig met het inrichten en ordenen van het verkeer. In dit thema 

leer je alles over soorten wegen, kruispuntnummering, verkeersregelinstallaties, het 

verkeerscirculatieplan, verkeerslawaai, verkeersveiligheid en de wetgeving die daarbij hoort. 



BOUWKENNIS | Vakgebied Landmeten 

In het vakgebied Landmeten vind je alle kennis en techniek die te maken heeft met maatvoering en het nauwkeurig kunnen maken 

van berekeningen.Het vakgebied Landmeten is verdeeld in vijf thema’s. 

Thema 1 | Berekeningen 

Maatvoering en het nauwkeurig kunnen maken van berekeningen zijn essentieel in de Bouw en 

Infra. In het thema Berekeningen leer je alles over maatvoering, voor- en achterwaartse insnijding 

en de automatisering van meet- en uitzetgegevens. 



Thema 2 | Meten 

Waarmee moet je meten? Daarover gaat het thema Meten. Je krijgt informatie over hulpmiddelen 

en apparatuur voor het doen van lengtemetingen, meten met hindernissen, het meten van bogen 

en het doen van metingen langs de kust en op het water. 




Thema 3 | Methoden 

Hoe moet je meten? In het thema Methoden worden verschillende meetmethoden belicht, van meten 

met een waterpas tot meten met GPS Het bepalen van hoogtematen doe je met de waterpasmethode, 

terwijl de methoden voor het bepalen van lengte, diepte of oppervlakte weer heel anders zijn. 



Thema 4 | Situaties 

Het thema Situaties geeft een overzicht van de geschiedenis van het landmeten en uitleg over het 

gebruik van coördinaten om de ligging van bepaalde punten te bepalen. Je leert wat de methode 

driehoeksmeting bij het opmeten van een groot terrein inhoudt, krijgt informatie over het gebruik 

van (digitale) kaarten en het werken met het Normaal Amsterdams Peil (NAP), dat aansluit op het 

in Duitsland gehanteerde Normal Null (NN). 



Thema 5 | Uitzetten 

Om een bouw- of kunstwerk te kunnen maken moet je in het terrein aangeven waar en op welke hoogte 

gewerkt moet worden. Dat aangeven van richting en hoogte noemt je het uitzetten van het werk. In het 

thema Uitzetten leer je alles over de methoden, technieken en hulpmiddelen voor het uitzetten van 

bouwen kunstwerken, van het uitzetten van een bouwput tot het uitzetten van een weg of waterloop. 




Ordening Kerntaak en Werkproces 

Bij de ordening Kerntaak en Werkprocessen zijn de bijna 1000 leereenheden van CoFlex gekoppeld aan het Kwalificatiedossier 

Middenkaderfunctionaris Bouw en Infra 2010/2011. 

De kerntaken 1, 2, 3 en 4 zijn generiek voor Bouwkunde en Infratechniek. Kerntaak 5 is specifiek voor Infratechniek. Met deze 

ordening van de leereenheden kan de gebruiker onderwijsgericht zoeken. 

KERNTAAK 1 WERKT INITIATIEF UIT 

Je werkt initiatief uit: je werkt ontwerpen en deelconstructies uit, kiest materialen en maakt een kostenraming. 

De werkprocessen bij deze kerntaak hebben te maken met de eerste stappen in het bouwproces zoals het uitwerken van het idee, 

documenten raadplegen, programma’s van eisen opstellen, maar ook materiaalkeuzes, tekeningen en kostenramingen horen 

daarbij. Elk werkproces binnen deze kerntaak bevat één of meer leereenheden. 

Werkproces 1.1 | Verzamelt en verwerkt situatiegegevens 

Je onderzoekt welke gegevens beschikbaar moeten zijn en verzamelt ontbrekende gegevens of schakelt daarvoor externe deskundigen in. Je verwerkt en registreert de 

gegevens, bijvoorbeeld voor het maken van tekeningen. Je overlegt met de gebruikers van de gegevens of de juiste informatie aanwezig is. 



Werkproces 1.2 | Werkt ontwerpen uit 

Je werkt delen van (schets)ontwerpen uit. Daarbij gebruik je het programma van eisen, ontwerpcriteria en wettelijke eisen. Bij het uitwerken gebruik je computerprogramma’s. 

Daarmee signaleer je (on)mogelijkheden en overleg je met interne en externe medewerkers. In de verschillende stadia worden tekeningen en presentaties gemaakt. Je 

voegt de tekeningen toe aan het projectdossier. Op verzoek van gebouweigenaren adviseer en informeer je over onderhoud, herstel 

en (on)mogelijkheden voor vergunningen en subsidies. Je plant de werkzaamheden voor het tijdig verkrijgen van de vergunningen en mogelijke subsidies. Je zoekt uit welke 

vergunningen nodig zijn en welke subsidies aangevraagd kunnen worden. Je informeert betrokkenen. 


240 Ja Ja Ja 600 

Werkproces 1.3 | Maakt (bestek)tekeningen 

Als middenkaderfunctionaris maak je bestektekeningen, basistekeningen en plankaarten. Je gebruikt daarbij ontwerptekeningen en geautomatiseerde systemen om de 

gemaakte tekeningen te koppelen aan besteksprogramma’s. Je controleert of de informatie toereikend is. Je stemt af met intern verantwoordelijken en (externe) bestekschrijvers. 


3 Ja Ja Ja 10 

Werkproces 1.4 | Werkt (deel)constructies uit 

Je werkt (deel)constructies uit op basis van projectinformatie. Je vergelijkt de informatie onderling. Je stemt de constructies volgens afspraak af met de toegewezen 

deskundigen en je legt de wijzigingen vast. 


61 Ja Ja Ja 145 

Werkproces 1.5 | Kiest materialen en producten 

Als middenkaderfunctionaris Bouw en Infra kies je in de in initiatieffase in overleg de benodigde producten. Je inventariseert en stemt met partijen af om tot een selectie te 

komen. Je stelt alternatieven voor. 



Werkproces 1.6 | Maakt bestek 

Je maakt het bestek of delen daarvan. Daarbij gebruik je projectinformatie en raadpleeg je deskundigen. Je signaleert knelpunten of vragen en overlegt en legt vast volgens 

afspraak. Je maakt gebruik van digitale ondersteuning en van bestekteksten. 


7 Ja Ja Ja 25 


Werkproces 1.7 | Maakt kostenraming 

Je maakt een raming van de realisatiekosten, die als referentie voor aanbesteding dient. Je maakt de totale kosten en de kosten per post of cluster van posten inzichtelijk. Je 

overlegt, onderhandelt en realiseert een goede prijs-kwaliteitverhouding. Je legt gemaakte afspraken vast. 


7 Ja Ja Ja 20 

KERNTAAK 2 BEREIDT PROJECTEN VOOR 

Je bereidt projecten voor: je maakt werktekeningen, bereidt de uitvoering voor en adviseert de klant. De werkprocessen bij deze 

kerntaak vormen de overgang van planvorming aan het bureau naar de uitvoering op de bouwplaats. Je ziet dan ook in de werkprocessen 

het begin van de managementcyclus, plannen en begroten, terug. Elk werkproces binnen deze kerntaak bevat één of meer 

leereenheden. 

Werkproces 2.1 | Maakt werktekeningen 

Je werkt bestektekeningen uit in werktekeningen. Je werkt de basistekeningen uit in planwerktekeningen en deelplankaarten. De middenkaderfunctionarissen raadplegen 

het bestek en projectspecifieke informatie. Ze overleggen met de leidinggevende en/of uitvoering over de inhoud van de werktekening en de mate van detaillering. Je stemt 

af en communiceert. 


301 Ja Ja Ja 750 

Werkproces 2.2 | Bepaalt hoeveelheden 

De middenkaderfunctionaris Bouw en Infra stel je de hoeveelheden vast die nodig zijn om het product te 

realiseren. Je rubriceert de hoeveelheden in aantallen en eenheden materiaal, materieel en personeel met waar nodig specificatie. Indien nodig maak je per fase of project 

een splitsing. De resultaten bespreek je en daarna rapporteer je. 


5 Ja Ja Ja 15 

Werkproces 2.3 | Maakt begrotingen 

Je maakt een koppeling van besteksposten of activiteiten met uren, middelen en materieel. Deze inschrijfbegroting zet je om in de werkbegroting. In overleg met leidinggevende 

en vereiste deskundigen hanteer je inkoopgegevens en tarieven en leg je keuzen vast. Je realiseert de koppelingen, afhankelijk van bedrijfs- of projectorganisatie, 

(deels) met geautomatiseerde systemen. 


6 Ja Ja Ja 20 

Werkproces 2.4 | Bereidt projectuitvoering voor 

Na gunning van een project bereid je de uitvoering voor. Je bepaalt in overleg de fasering, uitvoeringsvolgorde, inzet en afroep van materieel, materiaal, mensen en middelen 

en je geeft deze in overzichten weer. Daarover heb je overleg. Je maakt de planningen volgens voorgeschreven format. 



Werkproces 2.5 | Adviseert klant en uitvoering 

Je overlegt bij de voorbereiding van realisatie en bij wijzigingen tijdens realisatie en je stemt af met opdrachtgever/klant en uitvoering. Je structureert de informatie-uitwisseling 

en overdracht, waarbij de consequenties voor tijd, geld en kwaliteit duidelijk vastgelegd zijn voor betrokken partijen. 



Werkproces 2.6 | Bewaakt voortgang project 

Als middenkaderfunctionaris Bouw en Infra ontvang je voortgangsgegevens en projectadministratie. Je signaleert afwijkingen in planningen en past deze aan, overlegt deze 

en legt ze vast. Je gebruikt de daaruit voortvloeiende informatie voor sturing of informatieverstrekking. 




KERNTAAK 3 REALISEERT PROJECTEN 

Je realiseert projecten: je bewaakt de begroting, coördineert het werk en stuurt personeel aan. De werkprocessen bij deze 

kerntaak sluiten aan op kerntaak 2 en hebben betrekking op de uitvoering op de bouwplaats. Je ziet dan ook in de werkprocessen 

het tweede en derde deel van de managementcyclus, uitvoeren en controleren, terug. Elk werkproces binnen deze kerntaak bevat 

één of meer leereenheden. 

Werkproces 3.1 | Stuurt bouwplaatspersoneel aan 

Je controleert of het personeel op de bouwplaats dat onder jouw verantwoordelijkheid valt functioneert en op de hoogte is van rollen en taken. Je informeert en geeft sturing 

aan het projectafhankelijke wisselende personeel. Je maakt afspraken over communicatie en rapportage en legt die vast. 


241 Ja Ja Ja 600 

Werkproces 3.2 | Verzorgt maatvoering en stelwerk 

Als middenkaderfunctionaris geef je de plaats van projectonderdelen aan en je stelt onderdelen. Je betrekt de gegevens uit informatie, en maakt maatvoering zichtbaar of 

waarneembaar door markeringsvormen en registratie. Je gebruikt daarvoor meetapparatuur. Bij complexe of grote objecten zet je een specialist in. 



Werkproces 3.3 | Bewaakt planning 

Je houdt tijdens de realisatie van een project de actuele status van de projectplanning bij en vergelijkt die met 

de geplande voortgang. Je onderneemt actie als de actuele bouwlijn en planning onderling afwijken. Je zoekt waar mogelijk naar alternatieven of oplossingen. Omstandigheden 

die afwijkingen veroorzaken registreer en handel je af. Afwijkingen geeft je weer in de betreffende schema’s en beoordeel je op gevolg. De consequenties van de 

aangepaste planning effectueer en communiceer je. 



Werkproces 3.4 | Bewaakt begroting 

Je verwerkt de facturen en rekeningen van een project. Je controleert bedragen, prestaties en leveranties en overlegt bij kostenoverschrijdingen met leiding of werkvoorbereiding. 

Je doet zelf voorstellen en suggesties of beslist zelf over te nemen acties. Je inventariseert meer- en minderwerk en verrekenbare hoeveelheden en stemt dat af met 

de opdrachtgever zodat termijnen tijdig ingediend kunnen worden. 



Werkproces 3.5 | Bewaakt bestek 

Je ziet er voortdurend op toe dat bij de realisatie van een project volgens contract (bestek), regelgeving, procedure of afspraken gewerkt wordt. Je stuurt aan als daarvan 

afgeweken wordt. Daarnaast registreer je dat aan normen, regelgeving en kwaliteitseisen is voldaan en legt dat vast volgens regelgeving en contractafspraken. 


2 Ja Ja Ja 6 

Werkproces 3.6 | Voert kwaliteitscontroles uit 

Als middenkaderfunctionaris controleer je materialen en producten en de verwerking daarvan. Na de verwerking keur je of het eindresultaat voldoet aan de contractverplichting. 

Waar nodig laat je aanvullende acties ondernemen of treed je in direct contact of indirect via je eigen organisatie met contractpartijen om oplossingen te 

bespreken en af te handelen. 



Werkproces 3.7 | Verricht projectadministratie 

Je registreert bij de projectrealisatie per dag, week en termijn welke kosten of posten toebedeeld zijn aan 

het project of projectposten. Je verwerkt de projectadministratie. Bijzonderheden, nieuwe posten en de gemaakte afspraken legt je vast en rapporteer je. Als er sprake is van 

overschrijdingen informeer je de betrokkenen. 



Werkproces 3.8 | Levert werk op 

Je stelt de termijnstaat op in overleg en afstemming met de opdrachtgever of klant. Per termijn stelt je vast wat er gerealiseerd is. Je registreert de overeengekomen 

termijnomvang en de bijbehorende afspraken. Je overlegt als zaken je bevoegdheid te boven gaan. De uit de termijnvaststelling voortvloeiende afspraken controleer en 

communiceer je met betrokkenen. 




Werkproces 3.9 | Coördineert uitvoering 

Je neemt aan de hand van rapportages over tijd, kwaliteit en geld of bij onvoorziene omstandigheden beslissingen over aanpassingen van processen of procedures. Je schakelt 

daarbij mensen en middelen in. Je coördineert en stemt activiteiten van verschillende uitvoerende partijen op elkaar af. Je communiceert daarover met betrokkenen en 

stimuleert hen tot optimale inzet. Je benadert betrokkenen om alternatieven op mogelijkheden te kunnen beoordelen. 



KERNTAAK 4 BEHEERT EN ONDERHOUDT GEBOUWDE OMGEVING 

Je beheert en onderhoudt de gebouwde omgeving: je inspecteert objecten en behandelt klachten. De werkprocessen bij deze 

kerntaak sluiten aan op kerntaak 3 en hebben betrekking op de uitvoering op de bouwplaats. Je ziet dan ook in de werkprocessen 

het tweede en derde deel van de managementcyclus, uitvoeren en controleren, terug. Elk werkproces binnen deze kerntaak bevat 

één of meer leereenheden. 

Werkproces 4.1 | Zet beheerssystematiek op 

Als middenkaderfunctionaris zet je voor onderdelen van de gebouwde omgeving een beheersystematiek op. Daarvoor verzamel je de kwaliteitseisen, garanties, levensduur, 

onderhoudsinformatie en uitvoeringsbeperkingen en voorwaarden. Deze informatie koppel je aan uitvoeringsschema’s en begrote kosten. Je communiceert daarover met 

verschillende partijen. 


131 Ja Ja Ja 325 

Werkproces 4.2 | Inspecteert objecten 

Je voert inspecties uit, of laat inspecties uitvoeren om de kwaliteit van delen van de gebouwde omgeving vast te stellen. Je inspecteert daarbij ten behoeve van onderhoudaspecten 

voor preventief en curatief onderhoud. Bij geconstateerde schade achterhaal je mogelijke oorzaken. Je rapporteert de gevolgen en doet voorstellen of geeft adviezen. 



KERNTAAK 5 BEWERKT, BEHEERT EN PRESENTEERT DATA 

De vijfde kerntaak heeft te maken met het verzamelen, verwerken en presenteren van gegevens en informatie. Deze kerntaak is 

specifiek voor het profiel Infratechniek. 

Werkproces 5.1 | Verzorgt voorbereiding en voorbewerking 

Je bewerkt onderling te koppelen bestanden voor een (geografisch) informatiesysteem volgens de normen. Je gaat mogelijke onvolkomenheden na en traceert aanvullende 

informatie. Je maakt een inschatting van de omvang van aanvullingen en bepaalt de effecten voor planning en voortgang. Je overlegt met leverancier of gebruiker van data in 

geval van twijfel over classificatie, traceerbaarheid, juistheid en volledigheid. 



Werkproces 5.2 | Verwerkt en koppelt gegevens 

Als middenkaderfunctionaris verwerk je datasets en koppel je bestandsgegevens. Bij onzekerheid daarover overleg je. Daarbij schat je mogelijke effecten in. Je hanteert de 

voorgeschreven procedures. 



Werkproces 5.3 | Maakt presentaties 

Je stelt volgens opdracht of specificatie aan relationele databases een zoekvraag (query) die als resultaat lijsten, grafieken, beeld, digitale tekeningen, rapporten of 

combinaties daarvan genereert. Je stelt van (een deel van) een project een mondelinge of gevisualiseerde presentatie op of bepaalt een presentatievorm. Daarbij pas je 

presentatie-eisen toe, variërend van cartografische tot specifiek technische of opmaakeisen. Je bereidt de presentaties voor. Bij twijfel overleg je met leidinggevenden of 

afgesproken deskundigen. 


10 Ja Ja Nee 25 

Werkproces 5.4 | Beheert datastromen en systemen 

Je verwerkt, beheert en presenteert gegevens en je beheert informatiesystemen. Je lost problemen op die het gevolg zijn van keuzen in beheer. Je stelt oplossingen voor aan 

je leidinggevende en stemt ook extern af. Je houdt bij het plannen van beheeractiviteiten rekening met activiteiten en werkzaamheden van gebruikers van bestanden en 

systemen. 




Colofon 

© 2011 Noordhoff Uitgevers bv, Groningen/Houten 

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in 

een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, 

opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische 

verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen 

te voldoen aan Stichting Reprorecht (postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze 

uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting 

Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.stichting-pro.nl). 

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, 

mechanical, photocopying, recording or otherwise without prior written permission of the publisher.

Content Catalogus Coflex - Noordhoff Uitgevers

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?