Martijn Padding - November Music

Inleiding
Dat ik in een recensie ooit ‘Ensorachtige kwaliteiten’ toeschreef aan
zijn Two Scenes for Orchestra (2007), beviel Martijn Padding (1956) wel.
Voor het jubilerende Nederlands Studenten Orkest componeerde hij –
zo schreef ik – een werk dat klonk als een carnavaleske processie, die
luid kwakend uitmondt in een tegendraads feestje. Armoedige vrolijkheid.
Ensor dus.
Padding noemt zijn eigen componeren ‘heel moeilijk doen om iets
armetierigs op te schrijven’. Die armetierigheid (of ‘gammeligheid’,
zoals hij zelf graag zegt) zit hem niet per se in de klank. Sterker nog:
de componist houdt juist van uitpakken, van on-Nederlands aangekleed
instrumenteren. Maar het zit hem meer in hoe hij instrumenteert:
vaak haaks op het muzikale idee dat eraan ten grondslag ligt.
Geregeld brengt hij een eenvoudige melodie in balans met een klankidee
dat niet eenvoudig is.
Daarin lijkt de componist wel op de protagonist uit zijn eigen trompetconcert
voor ensemble Piéton de Hauterives (2001) – een hommage
aan het surrealistische kasteel dat de Franse postbode Ferdinand
Cheval over een periode van dertig jaar nauwgezet in zijn achtertuin
opbouwde. Cheval verzamelde zijn bouwmateriaal tijdens het rondbrengen
van de post. Net zoals Padding, die Piéton de Hauterives samenstelde
uit restmateriaal dat hij in de loop der jaren had verzameld.
Padding speelt bovendien graag met vulgariteit, met klanken die op
het randje zitten van wat nog met klassieke muziek te maken heeft.
En hij bouwt in zijn vormen vaak gestes op die hij even later weer
tegenwerkt. Ambiguïteit, noemt hij dat. Neem het eerder genoemde
Two Scenes for Orchestra dat net lekker op gang lijkt te komen – totdat
drie fluitjes daar met iets kleins doorheen komen klieren. Of neem
Kier (2005), waarin Padding de variaties in de opgaande lijnen na
elkaar maakte en ze vervolgens van elkaar losknipte.
Hij noemt dat zelf een historisch soort dialectiek die je bijvoorbeeld
ook al in de sonates van Haydn vindt, maar dan extremer. Zijn gestes,
zegt Padding, beloven veel maar zijn altijd gedoemd tot mislukken -
uitgecomponeerd falen, gammeligheid, we zijn weer terug waar we
begonnen.
3