De Handreiking Natuurvriendelijke Oevers, Susan Sollie - Stowa
De Handreiking Natuurvriendelijke Oevers, Susan Sollie - Stowa
De Handreiking Natuurvriendelijke Oevers, Susan Sollie - Stowa
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
<strong>Handreiking</strong> <strong>Natuurvriendelijke</strong> <strong>Oevers</strong><br />
een standplaatsbenadering<br />
Aanleiding<br />
Themadag <strong>Natuurvriendelijke</strong> <strong>Oevers</strong><br />
Driebergen, 19 september 2011<br />
• <strong>Natuurvriendelijke</strong> oevers belangrijk in waterbeheer<br />
• Afgelopen 20 jaar honderden kilometers aangelegd<br />
<strong>Susan</strong> <strong>Sollie</strong><br />
Emiel Brouwer<br />
Pim de Kwaadsteniet<br />
• Komende jaren duizenden kilometers erbij<br />
• Veel kennis, maar deze wordt niet altijd (juist) ingezet<br />
• Scheiding tussen ‘theorie’ en ‘praktijk’<br />
• Regelmatig komen we ‘mislukte’ oevers tegen (ongewenste<br />
ontwikkeling)<br />
Tauw voettekst 1
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Ongewenste ontwikkeling - inrichting<br />
Noorder Buiten Spaarne (Haarlem; 1985)<br />
Doel<br />
Grasbetontegels tegen oeverafslag en voor begroeiïng<br />
Huidige g situatie<br />
Lage bedekkingsgraad, erosie rond waterlijn (steile gradient)<br />
Oorzaken<br />
Golfslag, afwezigheid luwe plekken, steil talud<br />
Kansen<br />
Oeverprofiel met vooroeververdediging<br />
Ongewenste ontwikkeling - beheer<br />
Van der Aart Sportpark (Haarlem; 2005)<br />
Huidige situatie<br />
Monotone vegetatie (Riet), talud is in orde<br />
Oorzaken<br />
Geen adequaat beheer<br />
Kansen<br />
Beheer in zowel aquatische, amfibische als terrestrische zone<br />
Tauw voettekst 2
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Standplaats als belangrijke factor<br />
• Niet alleen verkeerde inrichting en beheer zijn oorzaken voor<br />
‘mislukte oevers’<br />
• Bij ontwerp en aanleg mist vaak de relatie met de standplaats<br />
• iinzicht i ht iin sturende t d processen ontbreekt tb kt of f wordt dt niet i t benut b t<br />
• Gevolg: gemiste kansen, onvoorziene mislukkingen<br />
• Bestaande handreikingen nemen de standplaats niet of<br />
nauwelijks mee<br />
<strong>Handreiking</strong> <strong>Natuurvriendelijke</strong> <strong>Oevers</strong> –<br />
een standplaatsbenadering<br />
<strong>De</strong>el A Waarom werken met standplaatsen?<br />
1. Inleiding g<br />
2. Standplaatsfactoren<br />
3. Gebruik van standplaatsen bij natuurvriendelijke oevers<br />
<strong>De</strong>el B – Aan de slag<br />
4. Sleutels<br />
5. Ontwikkelingstrajecten<br />
<strong>De</strong>el C – <strong>De</strong> verdieping<br />
66. Standplaatsen en KRW<br />
7. Zuiverende werking<br />
8. Nvo’s en hun omgeving<br />
Tauw voettekst 3
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Wat is een standplaats(factor)?<br />
Standplaats: de groeiplaats van de vegetatie<br />
Standplaatsfactoren: de eigenschappen van de standplaats (abiotische factoren)<br />
Omgevingsvariabelen: g g de eigenschappen g pp van de omgeving g g met effect op p de<br />
standplaats<br />
Beheervariabelen: beheer met effect op de standplaats<br />
Doorzicht Saliniteit<br />
Beschaduwing Trofiegraad bodem<br />
Trofiegraad water Toxiciteit bodem (S, NH 4, Fe)<br />
Golfslag Waterdiepte<br />
Verstoring Buffercapaciteit waterlaag<br />
Zuurgraad Bodemtype<br />
Koolstoflimitatie Kwel/wegzijging<br />
Expositie<br />
Zonering van de oever<br />
Oever te onderscheiden in drie zones<br />
- Aquatische zone<br />
- Amfibische zone<br />
- TTerrestische ti h zone<br />
Tauw voettekst 4
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Werken met sleutels<br />
• Sleutels zijn praktische instrumenten om kennis toepasbaar te maken<br />
• Ontwerp, aanleg en beheer blijven maatwerk, maar sleutels geven de<br />
richting en de (on)mogelijkheden aan<br />
1. Locatiewijzer<br />
Welke locatie is het meest geschikt, waar liggen de kansen?<br />
2. Standplaatssleutel<br />
Welke standplaats is aanwezig? Welke vegetatieontwikkeling kan ik op deze locatie<br />
verwachten en hoe doe ik dat? En hoe kan ik de standplaats verbeteren?<br />
33. Beheerwijzer<br />
Kan ik een bestaande oever verbeteren door alleen het beheer aan te passen?<br />
4. Zuiveringssleutel<br />
Draagt de oever bij aan zuivering van het oppervlaktewater? Bij welke<br />
inrichting is de zuiveringscapaciteit het grootst?<br />
<strong>De</strong> Locatiewijzer: het benutten van kansen<br />
en mogelijkheden<br />
2<br />
3<br />
1 •Vragenlijst<br />
•Vergelijking score<br />
7<br />
• In beeld brengen<br />
factoren die succes<br />
opleveren en/of uitsluiten<br />
6<br />
• Wat is een potentiële<br />
4<br />
“hotspot”? hotspot ?<br />
5<br />
Tauw voettekst 5
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Standplaatssleutel<br />
Basisgedachte: voor elke standplaats zijn omstandigheden anders en zijn er<br />
andere ontwikkelingsmogelijkheden<br />
1. Keuze belangrijke zone (op basis van doelstelling)<br />
↓<br />
2. Inzicht in de standplaats (standplaatstype)<br />
↓<br />
3. Ontwikkelingsmogelijkheden (‘factsheet’)<br />
Typering Aquatische zone<br />
Vragen<br />
Ontwikkelingstrajecten<br />
Tauw voettekst 6
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Standplaatstype en ontwikkelingstrajecten<br />
Beheerwijzer<br />
• Beheer wordt als belangrijk onderdeel gezien van een natuurvriendelijke<br />
oever (<strong>Handreiking</strong> <strong>Natuurvriendelijke</strong> <strong>Oevers</strong>)<br />
• <strong>De</strong> aanleg of herstructurering van een natuurvriendelijke oever gaat vaak<br />
gepaard met aanpassen van het profiel<br />
• Vaker dan gedacht is het verkeerde beheer beperkende factor in<br />
vegetatieontwikkeling<br />
• Beheerwijzer j is adequaat q<br />
beheer afdoende?<br />
Tauw voettekst 7
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Zuiveringssleutel<br />
Met deze sleutel wordt bepaald of de oever geschikt is voor chemische<br />
zuivering van oppervlaktewater.<br />
• Alleen amfibische zone meegenomen<br />
Belangrijke processen voor zuivering<br />
• Opname door planten<br />
• <strong>De</strong>nitrificatie<br />
• Fosfaatbinding door bodem<br />
• Invang van slib en organisch materiaal<br />
Tweedeling in vragen:<br />
AA. Hoe hoog is het zuiverend vermogen op de<br />
locatie?<br />
B. Hoe groot is het uitstralend effect op het ‘gehele’<br />
waterlichaam?<br />
Zuiveringssleutel<br />
Tauw voettekst 8
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Standplaats en KRW<br />
• Doel aanleg nvo is vaak het verhogen van EKR-scores<br />
• Inzicht in de relatie tussen standplaats(factoren) en EKR-score is<br />
daarmee belangrijk<br />
Welke factor heeft een positief effect op de EKR score?<br />
Welke factor heeft een negatief effect op de EKR score?<br />
Standplaats en KRW<br />
Tauw voettekst 9
Plaats hier de naam van de presentatie September 21, 2011<br />
Vervolgonderzoek<br />
• Meer inzicht in relatie standplaatsfactoren en parameters die<br />
EKR score bepalen<br />
• ZZuiverende i d vermogen van oevers<br />
• Kwantificering<br />
• Welke functies gaan samen en welke niet?<br />
• Kwantificering van ontbrekende relaties in sleutels<br />
Vragen<br />
?<br />
Meer informatie: <strong>Susan</strong> <strong>Sollie</strong> (susan.sollie@tauw.nl)<br />
Emiel Brouwer<br />
Pim de Kwaadsteniet<br />
Tauw voettekst 10
Change language