Mét champagne én luidkeels zingend bracht Zulma Valcke op 29 oktober haar 105 e (!) verjaardag door. Deze kranige dame, die in het Heulse rusthuis Ter Melle verblijft, leidde een allesbehalve rimpelloos leven. Naar eigen zeggen hielden humor, hard werken en een flinke dosis zelfrelativering haar overeind. 4 | <strong>Stad</strong>Skrant kortrijk Ik zing en drink champagne! © FOTO HOl
“De mannen van nu luisteren naar hun vrouwen” Een gesprek voeren met deze kranige 105-jarige is een uitdaging. Alhoewel zij er stralend uitziet voor haar leeftijd – “ik heb bijna geen rimpels en kan nog pronken met een mooi kapsel”- is zij doof. Maar met wat over en weer geschrijf en het gezamenlijk grasduinen in haar woelig verleden, lukt het de <strong><strong>Stad</strong>skrant</strong> en Zulma’s begeleider Jurgen om haar levensverhaal te reconstrueren én vooral om te ontdekken welke levenswijsheden, kracht en humor achter dit frêle dametje schuilen. KroostrijK gezin Zulma Valcke kwam op 29 oktober 1905 ter wereld in een Heuls kroostrijk gezin. Adolphus Valcke en Celine Rosseeuw waren de trotse ouders van maar liefst achttien kinderen. Het gezin bleef echter niet gespaard van leed: slechts acht kinderen bleven in leven. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, vluchtte de familie Valcke naar Leuven. Zulma heeft slechte herinneringen aan deze tocht. “Het was een onmenselijke reis en veel mensen stierven onderweg.” Na de oorlog nam de familie Valcke opnieuw haar intrek in Heule. WerKen in het Klooster Zulma, beter bekend als Gustaatje, ging als 13-jarige aan de slag in het Hospice de Roubaix. Zij werkte er als schoonmaakster bij bejaarde mensen en leerde zo de Franse taal appreciëren. “Ik moest veel poetsen. Ik vond dat niet erg. Op jonge leeftijd gaan werken was normaal in die tijd. Ik heb er wel Frans geleerd en dat vind ik nu de mooiste taal die er bestaat”, mijmert Zulma. Als toemaatje kreeg ze de bijnaam ‘Meter Bollio’, genaamd naar een ietwat zwaarlijvige zuster van het klooster. Iedereen droeg het meisje op handen. Af en toe stopten de bejaarden haar snoep toe dat ze opspaarde voor thuis. Om de drie maanden mocht Zulma naar huis en zij verdeelde dan het snoepgoed onder haar jongere broertjes en zusjes. Toen moeder Celine in 1920 van een tweeling beviel, waren de gouden kloosterjaren van Zulma voorbij. Zij moest helpen in het huishouden én combineerde dat met een job als arbeidster in een textielfabriek in Tourcoing. “Dat waren harde tijden. Ik vertrok om 4 uur ’s morgens en was pas om 21 uur terug thuis. Mijn taak in de fabriek bestond uit het verdubbelen van draad.” harde realiteit Op 28 december 1923 trouwde de 18-jarige Zulma met vlaswerker Kamiel Caulier. De harde realiteit verdreef snel de huwelijksromantiek. Zulma steigert dan ook bij de vraag of het klopt dat het vroeger beter was dan nu. “Dit is absoluut niet het geval! Wij moesten veel werken. Nu is het leven gemakkelijker. Vroeger was de wil van de man wet. De mannen van nu luisteren naar hun vrouwen”, klinkt het resoluut. Het jonge gezin kreeg 5 kinderen. Slechts dochter Gabrielle bleef in leven, de overige kinderen stierven nog vóór ze 12 jaar waren. Dit verlies draagt Zulma nog altijd met zich mee, al gaat ze op haar eigen manier met dit verdriet om. “Ik heb dag en nacht geweend, maar praatte er met niemand over. Dat was toen niet de gewoonte. Ik probeerde mijn woede en de pijn te vergeten door te doen wat ik altijd deed: werken!” schild en vriend In 1950 kwam er een positieve kentering in Zulma’s leven. Op aanraden van een vriend nam ze het café ‘Schild en Vriend’ op de Houtmarkt over. Gustaatje voelde er zich als een vis in het water. “Ik ben heel sociaal en vertoef graag onder de mensen. Ik heb er mijn beste jaren doorgebracht. Het café draaide goed en ik kon vlot overweg met de klanten. Ik woonde graag in <strong>Kortrijk</strong>, vooral tijdens de Paasfoor. Ik kon enorm genieten van de kermisattracties en muziek.” Haar sociale gedrevenheid zette Zulma ertoe aan om tien jaar lang met de zusters van Sint-Niklaas naar Lourdes te reizen. “Ik was de ‘maerte’ (<strong>Kortrijk</strong>s dialectwoord voor meid, nvdr.) van de zusters. Ik moest aan HeT wOOrd De paardenmarkt vond in 1935 op de Houtmarkt plaats. Links op de foto zie je het café ‘Schild en Vriend’ de zieken opmonteren en vooral veel bidden. Praten deed je best zo min mogelijk.” gezang Door ziekte moest ze in 1960 noodgedwongen haar café verlaten. Zulma woonde achtereenvolgens in <strong>Kortrijk</strong> en Heule. Als 101-jarige nam ze haar intrek in het Rust- en Verzorgingstehuis Ter Melle in Heule. Daar staat ze bekend als een goedlachse, positief ingestelde dame die nu en dan in gezang uitbarst. Vooral haar versie van ‘Wij zijn naar Bissegem geweest’ valt in de smaak. De eeuwelinge heeft aan den lijve ervaren dat de techniek de afgelopen eeuw niet is blijven stilstaan. “De televisie, de telefoon, de auto en de computer zijn de beste uitvindingen. Al staat de televisie voor mij op nummer één.” Op de vraag of ze iets aan haar leven zou veranderen, antwoordt ze het volgende: “Ik zou nog meer onder de mensen willen zijn. Ik zou een job zoeken waarvoor ik veel moet ‘voyageren’ (reizen, nvdr.) en zo nieuwe mensen ontmoeten.” Zulma schrikt van haar 105 verjaardagskaarsjes. ”Ik mag er nog zijn, hé? Ik heb bijna geen rimpels in mijn gezicht en ben trots op mijn kapsel. En als ik op mijn best ben, oog ik nog mooier! Ik denk dat ik zo oud geworden ben door veel te werken, vooral ‘vrouwenwerk’. Maar let op, ik heb altijd gewerkt volgens mijn leeftijd. Hoe ouder ik werd, hoe minder ik werkte.” Zulma is niet de enige eeuweling die <strong>Kortrijk</strong> rijk is. De oudste inwoner is Kharkash Avdoyan (1895), gevolgd door Margaretha Van Tembeke (1903). “Ik mag er nog zijn, hé? Ik heb bijna geen rimpels en ben trots op mijn kapsel!” <strong>Stad</strong>Skrant kortrijk | 5
Change language