Arbeid (1942) nr. 47 - Vakbeweging in de oorlog
Arbeid (1942) nr. 47 - Vakbeweging in de oorlog
Arbeid (1942) nr. 47 - Vakbeweging in de oorlog
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
VRIJDAG 20 NOVEMBER TWEEDE JAARGANG NUMMER <strong>47</strong><br />
WEEKBLAD VAN HET NEDERLANDSCHE ARBEIDSFRONT<br />
WORDT GRATIS TOEGEZONDEN AAN ALLE LEDEN VAN HET N.A.F.<br />
Abonnementsprijs voor niet-le<strong>de</strong>n: ƒ 1.25 per half jaar.<br />
Losse nummers 7j cent. Advertentieprijzen op aanvraag.<br />
HOOFDREDACTEUR: 6. J. ZWERTBROEK<br />
Adres van redactie: P. C. Hooftstraat 178. Telefoon 91521.<br />
Adm<strong>in</strong>istratie: Helcelveld 15, Amsterdam-C., Telefoon 38811, Giro 21876<br />
Ook <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>r is geen heilig boontje<br />
„Nu zou ik u toch óók wel<br />
eens iets willen vertellen",<br />
zei onlangs een Betriebsfiihrer,<br />
toen we na een welgeslaag<strong>de</strong><br />
bedrij f sbij eenkomst<br />
nog wat napraatten.<br />
„Wij hebben ons laten verlei<strong>de</strong>n,<br />
onzen werkers bij<br />
ziekte <strong>de</strong> wachtdagen uit te<br />
betalen, en we passen ook<br />
<strong>de</strong> 20 pet. op <strong>de</strong> 30 pet.<br />
ziekengeld bij."<br />
„Een prachtige maatregel",<br />
antwoord<strong>de</strong>n wij.<br />
„Ja. 'Goed. Maar ... er is<br />
<strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad een maai bij.<br />
Want op het oogenblik is<br />
15 pet. van ons personeel<br />
ziek! Heel wat meer dan<br />
vroeger. De f<strong>in</strong>ancieele gevolgen<br />
van zulk een vergroot<br />
ziektecijfer zijn nog<br />
wel te overkomen, maar<br />
het heele bedrijf wordt erdoor<br />
ontwricht. En dat is<br />
erger. Op zoo'n manier zou<strong>de</strong>n<br />
we genoodzaakt zijn,<br />
<strong>de</strong>n maatregel weerUn te<br />
trekken en het odium op<br />
ons te la<strong>de</strong>n, L dat we onsociaal<br />
zou<strong>de</strong>n zijn Maar<br />
dan zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs<br />
daar toch zélf <strong>de</strong> schuld<br />
van dragen. -<br />
„Moet u es kijken", zei <strong>de</strong><br />
sociale voorman van een<br />
ai vdëre fabriek, en hij <strong>de</strong>ed<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>ur open van een <strong>de</strong>r<br />
w.c.'s. De sanitaire i<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g,<br />
die daar voor <strong>de</strong> bedrij<br />
f sgenooten was gemaakt,<br />
was keurig. Zij <strong>de</strong>ed<br />
niet on<strong>de</strong>r voor die van een<br />
eersterangs hotel. Maar op<br />
<strong>de</strong>n hel<strong>de</strong>r gesaus<strong>de</strong>n muur<br />
ston<strong>de</strong>n obscene krabbels<br />
en <strong>de</strong> zitplaats was bevuild.<br />
„We hebben" een nieuw<br />
schaftlokaal gemaakt," —<br />
het zag er dan ook uitstekend<br />
uit — „maar <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs<br />
zijn het niet waard",<br />
klonk het el<strong>de</strong>rs. „Ze maken<br />
er niet eens altijd gebruik<br />
v an, en ze vertuïneeren<br />
<strong>de</strong>n boel verschrikkelijk."<br />
„Een cant<strong>in</strong>e, 'n bibliotheek, radio voor dat krapuul?", «erontwaardig<strong>de</strong><br />
zich <strong>de</strong>zer dagen een bedrijfslei<strong>de</strong>r. Zoo'n uitdrukk<strong>in</strong>g v<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
we erg, en als <strong>de</strong> werkers haar zou<strong>de</strong>n hebben gehoord zou<strong>de</strong>n ze er<br />
- terecht — schan<strong>de</strong> van spreken. Maar — alle harten bij je eigen! —<br />
is het nu wel zoo vreemd, dat nog zooveel on<strong>de</strong>rnemers zoo^spreken?<br />
Neen, waarlijk — ook <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>r is geen heilig boontjef Lang niet!<br />
Het is wel eens aldus voorgesteld, dat als <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs het heft <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
naatschappij nu maar <strong>in</strong> han<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> wereld alleen daardoor al<br />
tot een soort van paradijs zou wor<strong>de</strong>n. In het kapitalistisch bestel was<br />
<strong>de</strong> maatschappij ver<strong>de</strong>eld <strong>in</strong> twee klassen: kapitalisten en proletariërs.'<br />
De kapitalisten had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> macht en het zag er ellendig uit <strong>in</strong> <strong>de</strong> wereld,<br />
: waren alle kapitalisten slecht. De proletariërs le<strong>de</strong>n o<strong>nr</strong>echt en<br />
Wer<strong>de</strong>n verdrukt en waren dus allemaal braaf en goed en als zij <strong>de</strong> macht<br />
:iu maar kon<strong>de</strong>n overnemen<br />
zou <strong>de</strong> heele wereld<br />
ook braaf en goed wor<strong>de</strong>n.<br />
Maar.zóó is het toch niet<br />
precies!<br />
Een fabriek van vleeschwaren<br />
geeft haar werkers<br />
wekelijks een pond vet, een<br />
pond vleesch en een mergpijp<br />
tegen <strong>in</strong>koopsprijs —<br />
<strong>de</strong>sondanks moest <strong>de</strong> bedrijfsleid<strong>in</strong>g<br />
toch nog fa-,,<br />
briekspolitie aanstellen om<br />
het stelen, dat <strong>de</strong> spuigaten<br />
uitliep, tegen .te gaan<br />
In vele bedrijven, zelfs<br />
svaar men dat hel m<strong>in</strong>st<br />
zou verwachten, stelen <strong>de</strong><br />
arbei<strong>de</strong>r als- raven — van<br />
zlkaar! Iemand hangt jas,<br />
das en hoed op een kapstok<br />
<strong>in</strong> een kantoorlokaai — als<br />
hij een half uur later terugkomt<br />
is <strong>de</strong> das verdwenen.<br />
Horloges, vulpenhou<strong>de</strong>rs<br />
sn potloo<strong>de</strong>n zijn niet veilig,<br />
ja, men eapt zelfs pakjes<br />
brood uit elkan<strong>de</strong>rs<br />
jaszakken!<br />
El<strong>de</strong>rs weer spr<strong>in</strong>gt men<br />
roekeloos om met kostbare<br />
2n moeilijk te verkrijgen<br />
materialen' zorgzaamheid<br />
is zeldzaam. Gevoel van<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid ontbreekt<br />
<strong>in</strong> maar al te veel<br />
gevallen.<br />
Men kan trachten, dit<br />
alles te verklaren uit <strong>de</strong><br />
rechteloosheid <strong>de</strong>r „proletariërs".<br />
Men kan probeeren,<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge diefstallen<br />
te verklaren uit <strong>de</strong><br />
tijdsomstandighe<strong>de</strong>n. Maar<br />
daarmee komt men er toch<br />
niet. Wanneer <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs<br />
<strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad zóó ge<strong>de</strong>genereerd<br />
zou<strong>de</strong>n zijn. kan<br />
hun <strong>de</strong> leid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> maatschappij<br />
niet wor<strong>de</strong>n toevertrouwd,<br />
en wat <strong>de</strong> tijdsomstandighe<strong>de</strong>n<br />
betreft —•<br />
<strong>de</strong>ze vormen als het ware<br />
een beproev<strong>in</strong>g van <strong>de</strong><br />
moreele eigenschappen en<br />
.krachten van ie<strong>de</strong>ren enkel<strong>in</strong>g.<br />
Talloozen doorstaan die proef niet — zij zakken voor<br />
het /examen, dat <strong>de</strong> Voorzienigheid hun <strong>in</strong> <strong>de</strong>zen tijd afneemt.<br />
/<br />
„Ware ik Betriebsführer en betrapte ik iemand op het bestelen<br />
van zijn kamera<strong>de</strong>n - - ik liet <strong>de</strong>n vent eerst spitsroe<strong>de</strong>n ioopen voor<br />
ik hem eruit trapte!", zei ons iemand. Uit een oogpunt van vergeld<strong>in</strong>g<br />
is dit geen slecht i<strong>de</strong>e - - geen verachtelijker <strong>in</strong>dividu dan wie zijn<br />
arbeidskamera<strong>de</strong>n besteelt!- Maar om <strong>de</strong> euvelen, waarvan we hier een<br />
beknopte bloemlez<strong>in</strong>g gaven, met wortel en tak uit- te roeien, daarvoor<br />
is iets an<strong>de</strong>rs noodig dan slaag. De gemeenschapsgedachte zal het<br />
leven van ie<strong>de</strong>ren mensch moeten gaan beheerschen.<br />
Daaraan werkt het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront, door tn <strong>de</strong> bedrij fsgemeenschap<br />
<strong>de</strong> volkèche arbeidsgemeenschap te verankeren.
m<br />
In <strong>de</strong> eerste helft van <strong>de</strong> 19<strong>de</strong> eeuw is het bedrijfsleven<br />
<strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland diep <strong>in</strong> <strong>de</strong>n dommel. Pas <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
zestiger en vooral <strong>in</strong> <strong>de</strong> zeventiger jaren wordt een<br />
ernstige pog<strong>in</strong>g tot- aanpass<strong>in</strong>g bij <strong>de</strong> nieuwe productie-metho<strong>de</strong>n,<br />
die el<strong>de</strong>rs al <strong>in</strong>gang hebben "gevon<strong>de</strong>n,<br />
merkbaar.<br />
Het Ne<strong>de</strong>rlandsche volk boette hiervoor met toenemen<strong>de</strong><br />
verarm<strong>in</strong>g, wat bij <strong>de</strong> groote massa, die<br />
het ook <strong>in</strong> <strong>de</strong> tw<strong>in</strong>tiger jaren al niet breed had,<br />
neerkwam op langzame verhonger<strong>in</strong>g.<br />
Zij, die leid<strong>in</strong>g gaven aan staat en bedrijf misken<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> teekenen <strong>de</strong>s tijds, en heel <strong>de</strong> natie werd<br />
er het slachtoffer van.<br />
Tusschen 1820 en 1870 zijn <strong>de</strong> prijzen <strong>de</strong>r landbouwproducten<br />
met ten m<strong>in</strong>ste 50 % 'gestegen. Het<br />
g<strong>in</strong>g <strong>de</strong>n boer goed. Ook^<strong>de</strong> grondprijzen stegen gestadig.<br />
Wordt <strong>de</strong> prijs van <strong>de</strong>n Frieschen grond voor<br />
<strong>de</strong> jaren 1820—'29 op 100 gesteld, dan waren zij <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>ka<strong>de</strong> 1840—'49 reeds 126 en <strong>in</strong> 1860—'69... 270.<br />
De grondbezitters profiteer<strong>de</strong>n het meest; <strong>de</strong><br />
landarbei<strong>de</strong>rs het m<strong>in</strong>st of heelemaal niet. In 1866<br />
wordt bericht, dat <strong>de</strong> loonen <strong>de</strong>r Zeeuwsche veldarbei<strong>de</strong>rs<br />
s<strong>in</strong>ds circa 1800 niet zijn verhoogd.<br />
Het economisch fabeltje," dat het ie<strong>de</strong>reen goed<br />
gaat, als het <strong>de</strong>n boer goed gaat, is stellig niet <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
eerste helft <strong>de</strong>r 19<strong>de</strong> eeuw bedacht.<br />
Tegenover <strong>de</strong> stijg<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> kosten van levenson<strong>de</strong>rhoud<br />
staat <strong>in</strong> <strong>de</strong> nijverheidsbedrijven wel een<br />
loonstijg<strong>in</strong>g, maar lang niet <strong>in</strong> verhoud<strong>in</strong>g. Tusschen<br />
1819 en 1853 stijgen <strong>de</strong> loonen met gemid<strong>de</strong>ld 10
H. J. WOUDENBERG (Lei<strong>de</strong>r van het N.A.F.)<br />
De drang tot zelfhulp <strong>de</strong>r Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs<br />
'Belichaamd <strong>in</strong> Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
Het is mij steeds opgevallen, dat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r<br />
evenals trouwens <strong>de</strong> Duitscher, op het gebied van<br />
het vereenig<strong>in</strong>gsleven een zoo groote activiteit heeft<br />
ontwikkeld. Er beston<strong>de</strong>n <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland een ongekend<br />
aantal vereenig<strong>in</strong>gen, welke zich op bijkans<br />
elk gebied van het maatschappelijk leven bewogen.<br />
De Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r is nu eenmaal actief; hij doet <strong>de</strong><br />
d<strong>in</strong>gen graag zelf en het zit hem <strong>in</strong> het bloed om<br />
een groote zelfwerkzaamheid te ontplooien. Dat<br />
zulks <strong>in</strong> het verle<strong>de</strong>n geschei<strong>de</strong>n naar godsdienstige<br />
of politieke groepeer<strong>in</strong>g moest geschie<strong>de</strong>n, zoodat<br />
men zelfs geitenfok-vereenig<strong>in</strong>gen van verschillen<strong>de</strong><br />
politieke kleur oprichtte, is alleen daarom te verklaren,<br />
omdat <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> scheidsmuren langs<br />
kunstmatigen weg <strong>in</strong> stand wer<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n of opgeworpen.<br />
Zoo kon ook <strong>de</strong> sociale activiteit van <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r<br />
zich slechts naar godsdienst of politieke<br />
kleur ontwikkelen en werd een groote ver<strong>de</strong>eldheid<br />
In stand gehou<strong>de</strong>n. Wat van nature bij elkaar hoor<strong>de</strong>,<br />
bestreed elkaar. Wij hebben dit kunnen waarnemen<br />
op het gebied van <strong>de</strong> liefdadigheid en an<strong>de</strong>r<br />
sociaal werk. Het was schijnbaar onmogelijk om <strong>de</strong><br />
han<strong>de</strong>n <strong>in</strong>een te ^laan en allen tezamen af te stevenen<br />
op het doel, dat men <strong>in</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
groepeer<strong>in</strong>gen voor oogen had. Het begrip ,,gemeenschap"<br />
kon uiteraard <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze sfeer niet tot ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
komen. Men zag alleen zijn eigen kr<strong>in</strong>getje<br />
en wat daarbuiten geschied<strong>de</strong>, had geen beteekenis.<br />
Deze kunstmatige ver<strong>de</strong>eldheid, welke bovendien<br />
bewust werd aangewakkerd, ontmoetten wij evenzeer<br />
wanneer het er om g<strong>in</strong>g slachtoffers van het<br />
maatschappelijk bestel te helpen of zieken en zwakken<br />
bijstand te verleenen. Wij ken<strong>de</strong>n <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland<br />
- en zij bestaan immers nog — sanatoria en herstell<strong>in</strong>gsoor<strong>de</strong>n<br />
van verschillen<strong>de</strong> politieke^ of godsdienstigen<br />
stempel. Dit moet ie<strong>de</strong>r re<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>nkend<br />
mensch verwon<strong>de</strong>rlijk voorkomen.<br />
De ziekte of <strong>de</strong> tubercel-bacil heeft <strong>de</strong>nzelf<strong>de</strong>n<br />
Invloed op le<strong>de</strong>ren Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r, welke zijn politieke<br />
kleur of godsdienst ook moge zijn. Wanneer iemand<br />
werkloos is, dan beeft hij tij<strong>de</strong>ns die perio<strong>de</strong> van<br />
Werkloosheid recht op een <strong>in</strong>komen om van te kunnen<br />
leven. Wanneer hij <strong>in</strong>vali<strong>de</strong> is gewor<strong>de</strong>n, heeft<br />
hij recht op bijstand. Is hij oud gewor<strong>de</strong>n en niet<br />
meer tot arbei<strong>de</strong>n <strong>in</strong> staat, dan kan hij, omdat hij<br />
zijn plicht heeft gedaan, van <strong>de</strong> jonge werkers, die<br />
hem opvolgen, verlangen, dat zij ook voor hém zorgen.<br />
Dit alles komt voort uit het feit, dat die Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r<br />
lid is van een gemeenschap, een gemeenschap,<br />
die altijd aanwezig is geweest, doch waarvan<br />
Men het bestaan eenvoudig weg niet heeft willen<br />
erkennen. Er is dus ook we<strong>in</strong>ig gedaan om op het<br />
bestaan van die gemeenschap te. wijzen. Dat had<br />
immers <strong>in</strong> _die ou<strong>de</strong> beschouw<strong>in</strong>gswijze geen z<strong>in</strong>.<br />
Zeker, het werd toegejuicht, dat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r op<br />
elk gebied een groote activiteit ontplooi<strong>de</strong>, maar .er<br />
werd nauwkeurig voor gewaakt, dat zulks <strong>in</strong> van<br />
elkaar geschei<strong>de</strong>n groepeer<strong>in</strong>gen gebeur<strong>de</strong>. En toch<br />
is — zooals ik reeds zei<strong>de</strong> — die gemeenschap van<br />
nature steeds aanwezig geweest, zij het dan ook<br />
slechts op <strong>de</strong>n achtergrond, omdat immers niet werd<br />
toegelaten, dat zij naar voren kwam.<br />
In <strong>de</strong>n nieuwen tijd gaat het er juist om, elke<br />
activiteit, op welk gebied ook, te richten op <strong>de</strong> gemeenschap<br />
en ons bij elke han<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g af te vragen<br />
of <strong>de</strong> gemeenschap er door wordt gediend. Wij juichen<br />
<strong>de</strong>rhalve <strong>de</strong> van nature aangeboren zelfwerkzaamheid<br />
van <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r toe "en wij moedigen<br />
hem aan die zelfwerkzaamheid mogelijk tot uitdrukk<strong>in</strong>g<br />
te brengen. Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
kan alleen bestaan, <strong>in</strong>dien het gedragen wordt<br />
door <strong>de</strong> zelfwerkzaamheid van zijn le<strong>de</strong>n. Het put<br />
zijn levenssappen uit die typisch Ne<strong>de</strong>rlandsch-Germaansche<br />
krachten, welke die zelfwerkzaamheid, <strong>in</strong><br />
het levefi roepen. Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
heef t. echter <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> barrières en scheidsmuren gesloopt,<br />
zoodat elke Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r niet alleen <strong>de</strong>n<br />
an<strong>de</strong>ren «volksgenoot kan zien, maar zich bovendien<br />
Voor hem kan <strong>in</strong>zetten.<br />
De Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r en <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
werker, wenscht niet alleen te werken voor<br />
zichzelve en zijn me<strong>de</strong>-volksgenoot, <strong>in</strong>dien mogelijk<br />
wenscht hu- <strong>in</strong> geval van nood of an<strong>de</strong>rsz<strong>in</strong>s ook<br />
v oor zichzelf te zorgen. Het behoort tot het wezen<br />
v an het liberalistisch-kapitalistische bestel, dat die<br />
zelfzorg zich sterk <strong>in</strong>dividualistisch openbaar<strong>de</strong>. Uit<br />
dien hoof<strong>de</strong> kunnen wij ook <strong>de</strong>n sterken groei van<br />
het verzeker<strong>in</strong>gswezen verklaren. Bijkans ie<strong>de</strong>re<br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r heeft een polis van een kle<strong>in</strong>er of grooter<br />
bedrag, 'zoodat hij op lateren leeftijd of bij<br />
overlij<strong>de</strong>n althans over een zekere geldsom kan beschikken.<br />
Het is een bekend verschijnsel, dat het<br />
<strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r al zeer slecht moet gaan, wil hij<br />
e en e<strong>in</strong><strong>de</strong> maken aan <strong>de</strong> betal<strong>in</strong>g van zijn premie<br />
voor wat <strong>in</strong> <strong>de</strong>n volksmond het „doo<strong>de</strong>nfonds" heet.<br />
Het staat zelfs <strong>de</strong>n economisch zwaksten als een<br />
schrikbeeld voor oogen. „van <strong>de</strong> armen" begraven te<br />
wor<strong>de</strong>n Als het eenigsz<strong>in</strong>s kan en hij brengt hiertoe<br />
<strong>de</strong>snoods het laatste offer, wil hij zélf hiervoor<br />
zorgen.<br />
Het- Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront nu kent <strong>de</strong>ze behoefte<br />
van <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlandsch-Germaanschen mensch<br />
om voor zichzelf te zorgen. Het wil <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rlandschen<br />
werker er echter van bewust doen wor<strong>de</strong>n,<br />
dat <strong>de</strong>ze zelfzorg slechts dan volmaakt kan zijn,<br />
<strong>in</strong>dien men daarbij niet han<strong>de</strong>lt als <strong>in</strong>dividu, maar<br />
als lid eener gemeenschap. Het Ne<strong>de</strong>rlandsche^ Artaeidsfront<br />
wil metterdaad het beg<strong>in</strong>sel: één voor,<br />
allen en allen voor één. tot werkelijkheid maken.<br />
En zoo moeten ook <strong>de</strong> zelfhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen van Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront wor<strong>de</strong>n gezien. Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront kent ou<strong>de</strong>rdoms- en<br />
<strong>in</strong>validiteitson<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g Het weet, dat <strong>de</strong> Staat<br />
op dit gebied een taak heeft te vervullen, welke het<br />
nimmer wil overnemen. Het weet ook, dat het particuliere<br />
<strong>in</strong>itiatief op dit gebied werkzaam is. zooals<br />
zich dat <strong>in</strong> <strong>de</strong>n verzeker<strong>in</strong>gsvorm openbaart. Ook<br />
hieraan wil het geen beperk<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> <strong>de</strong>n weg leggen,<br />
al is het van meen<strong>in</strong>g, dat <strong>de</strong> gespletenheid op dit<br />
gebied ondoelmatig werkt. Het wil <strong>de</strong>n le<strong>de</strong>n van Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront doen begrijpen, dat zij<br />
niet alleen door hun arbeid bij elkaar hooren en een<br />
gemeenschap vormen, maar dat zij juist wanneer<br />
arbei<strong>de</strong>n door ou<strong>de</strong>rdom of <strong>in</strong>validiteit onmogelijk<br />
is gewor<strong>de</strong>n, op elfcnar zijn aangewezen: Zij, die door<br />
het lidmaatschap van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
hebben bewezen, dat zij <strong>in</strong> het arbeidsproces<br />
niet alléén willen staan en zich verbon<strong>de</strong>n voelen<br />
met hun arbeidskamera<strong>de</strong>n. zullen ook beseffen, dat<br />
zij zich <strong>in</strong> geval van ou<strong>de</strong>rdom of <strong>in</strong>validiteit voor<br />
elkaar moeten <strong>in</strong>zetten.<br />
Natuurlijk heeft <strong>de</strong> f<strong>in</strong>ancieel-technische uitwerk<strong>in</strong>g<br />
hiervan <strong>in</strong> zekeren z<strong>in</strong> <strong>de</strong>n vorm van een verzeker<strong>in</strong>g<br />
aangenomen De uitkeer<strong>in</strong>gen stijgen naar<br />
mate <strong>de</strong> bijdragen, <strong>in</strong> <strong>de</strong>n vorm van contributies,<br />
hooger zijn en langer zijn betaald. Dit is echter<br />
slechts <strong>de</strong> uiterlijke vorm. Achter <strong>de</strong>zen vorm staat<br />
<strong>de</strong> gemeenschapsgedachte en <strong>de</strong>ze gedachte vormt<br />
<strong>de</strong>n i<strong>de</strong>ëelen grondslag van <strong>de</strong>ze bijzon<strong>de</strong>re zelfhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g<br />
van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront.<br />
Zoo is het ook met <strong>de</strong> tuberculose-on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>gen.<br />
Na een jaar lidmaatschap van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront bestaat <strong>de</strong> mogelijkheid tot het verkrijgen<br />
van on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>gen <strong>in</strong>geval van T.B.C.<br />
Natuurlijk kost dit geld en dit geld moet ergens vandaan<br />
komen. En het zijn <strong>de</strong> bijdragen van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n,<br />
waaruit ook <strong>de</strong> kosten van <strong>de</strong>ze tuberculose-on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>gen<br />
wor<strong>de</strong>n bestre<strong>de</strong>n Het gaat elk lid van<br />
Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront aan, wat er "met<br />
een me<strong>de</strong>-lid gebeurt. Wat vandaag een an<strong>de</strong>r treft,<br />
kan ons morgen treffen. Zij, die hun geheele leven<br />
gespaard blijven voor <strong>de</strong> kwaal, die tuberculose heet,<br />
mogen zich gelukkig prijzen en het offer brengen,<br />
Nog geen half uur was 't gele<strong>de</strong>n, dat Arie om z'n<br />
werkjasje en brood gevraagd had en met <strong>de</strong> rae<strong>de</strong><strong>de</strong>cl<strong>in</strong>g,<br />
dat-ie direct beg<strong>in</strong>nen kon, <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur uitgestapt was, z'n<br />
vrouw achterlatend niet <strong>de</strong> prettige gedachte, dat er <strong>in</strong><br />
ie<strong>de</strong>r geval van <strong>de</strong> weck weer geld op tjftel zou komen.<br />
'n Paar dagen was hij pas zón<strong>de</strong>r, maar gisteravond<br />
was z'n oog op een advertentie gevallen: „Gevraagd:<br />
iemand .om markiezen op te hangen". Dat leek niet gek<br />
en vanmorgen was-ie er direct op af gegaan, 't Bleek<br />
een kle<strong>in</strong> zaakje te zijn, vlak <strong>in</strong> <strong>de</strong> buurt, waarvan <strong>de</strong><br />
eigenaar boven"<strong>de</strong> werkplaats woon<strong>de</strong>. Al gauw was <strong>de</strong><br />
zaak voor elkaar. Zestig cent per uur zou hij krijgen<br />
en hij kon direct beg<strong>in</strong>nen had <strong>de</strong> baas gezegd. Waar<br />
Arie niet op gerekend had, zoodat afgesproken werd, dat<br />
hij eerst even z'n werkplunje zou gaan halen En nu<br />
stond-ie, 't gezicht <strong>in</strong> een nijdige plooi, tegenover z'n<br />
vrouw, die er geen touw aan vast kon maken.<br />
,,'k Dacht, dat je meteen aan <strong>de</strong>n slag zou", waag<strong>de</strong><br />
ze op te merken. Maar Arie z'n werkgoed weer opbergend,<br />
hielp haar uit d'r droom. Veel had-ie meegemaakt <strong>in</strong> z'n<br />
wisselvallige timmermansloopbaan, maar zóóiet». Toenie-<strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> werkplaats teruggekomen, <strong>de</strong>n baas gevraagd had,<br />
wat er gedaan moest wor<strong>de</strong>n, had die, zelf met z'n figuur<br />
verlegen, met 'n droog gezicht beweerd, dat het niet<br />
meer noodig was! Hij had 'm bij vergiss<strong>in</strong>g aangenomen,<br />
niet weten<strong>de</strong>, dat z'n vrouw, gisteravond al, dat baantje<br />
waardoor hun me<strong>de</strong>-arbeidskamera<strong>de</strong>n geholpen<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n.<br />
Hetzelf<strong>de</strong> geldt voor <strong>de</strong> overlij<strong>de</strong>nsuitkeer<strong>in</strong>g van<br />
Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront. De vrouw of <strong>de</strong><br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van le<strong>de</strong>n, die komen te overlij<strong>de</strong>n, ontvangen,<br />
als het betrokken lid m<strong>in</strong>stens 3 jaar lang<br />
zijn bijdrage heeft betaald, een overlij<strong>de</strong>nsuitkeer<strong>in</strong>g.<br />
Oolc hieraan ligt weer <strong>de</strong> gedachte ten grondslag,<br />
dat <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n vaö Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
lid eener gemeenschap zijn en zij als lid dier<br />
gemeenschap <strong>in</strong> moeilijke (lagen recht hebben op<br />
bijstand.<br />
De on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> geval van nood is evenzeer<br />
bedoeld als een hulp voor le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> gemeenschap.<br />
Wij weten, dat <strong>de</strong> Staat op dit terre<strong>in</strong> evenzeer<br />
werkzaam is. Over <strong>de</strong>n omvang van <strong>de</strong>ze Staatshulp<br />
wil ik thans niet spreken. Er zijn nog an<strong>de</strong>re<br />
sociale <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> ons land, welke zich op dit<br />
gebied bewegen. Ik noem her <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n<br />
Ne<strong>de</strong>rlandschen Volksdienst" Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
is echter van meen<strong>in</strong>g, dat het voor zijn<br />
le<strong>de</strong>n op dit gebied evenzeer een taak heeft te vervullen<br />
en dat juist hier <strong>de</strong> gemeenschapsgedachte<br />
<strong>in</strong> sterke mate tot uitdrukk<strong>in</strong>g kan komen. Alle<br />
le<strong>de</strong>n van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront, econo-,<br />
misch sterkeren en zwakkeren, maken het mogelijk,<br />
dat het <strong>in</strong> nood verkeeren<strong>de</strong> lid wordt geholpen. En<br />
wat meer zegt: elk lid, dat buiten zijn schuld <strong>in</strong><br />
nood komt te verkeeren, heeft recht op dien bijstand.<br />
Nu zijn er le<strong>de</strong>n van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront,<br />
die <strong>de</strong> zelfhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen als een soort<br />
crisissteun<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g beschouwen. Dit is natuurlijk<br />
te eenenmaie onjuist. De verschillen<strong>de</strong> zelfhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen<br />
hebben reeds veel voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n kunnen<br />
doen, al moet ik hierbij opmerken, dat een <strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong> aanvragen moest wor<strong>de</strong>n afgewezen. Ik noem u<br />
één cijfer: <strong>in</strong> totaal werd reeds ƒ140.000 uitgekeerd.<br />
Tenslotte noem ik dan nog <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>g bij<br />
huwelijk van vrouwelijke le<strong>de</strong>n. Vrouwelijke le<strong>de</strong>n,<br />
die m<strong>in</strong>stens 5 jaar onafgebroken <strong>in</strong> Het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront georganiseerd zijn geweest,<br />
hebben recht op een huwelijksgift, wanneer zij gaan<br />
.trouwen. Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront wenscht<br />
door <strong>de</strong>ze huwelijksgift als het ware tot uitdrukk<strong>in</strong>g<br />
te brengen, dat het erkentelijk is voor het begrip,<br />
dat die jonge vrouwen voor Het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront door hun lidmaatschap hebben getoond<br />
en waarvoor zij gel<strong>de</strong>lijke offers hebben gebracht,<br />
die- zij bij huwelijk voor een <strong>de</strong>el terugontvangeji.<br />
Deze zelfhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront laten zich <strong>in</strong> tweeërlei vorm uitdrukken,<br />
n 1. <strong>in</strong> <strong>de</strong>n vorm van geld en dan ziet men<br />
alleen <strong>de</strong> gel<strong>de</strong>lijke uitKeer<strong>in</strong>g en mogelijk daarachter<br />
<strong>de</strong> contributie, en als zèljhulpi<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen; als<br />
gemeenscha-ps<strong>in</strong>stituten van Het Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>stront<br />
voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het <strong>Arbeid</strong>sfront. Deze<br />
laatste beschouw<strong>in</strong>gswijze is <strong>de</strong> belangrijkste en <strong>de</strong><br />
meest juiste.<br />
aan iemand an<strong>de</strong>rs gegeven had. Wat natuurlijk jamnier<br />
was, maar Arie zou geen scha<strong>de</strong> behoeven te lij<strong>de</strong>n: twee<br />
uur loon zou hij uitbetaald krijgen, waar hij dan niets<br />
voor hoef<strong>de</strong> te doen. Daartegen zou Arie toch zeker geen<br />
bezwaar maken wel? Maar Arie maakte wel <strong>de</strong>gelijk<br />
bezwaar, 't Was toch zijn schuld niet dat <strong>de</strong> vrouw van<br />
<strong>de</strong>n baas al een an<strong>de</strong>r had aangenomen, zon<strong>de</strong>r haar<br />
man daarvan <strong>in</strong> kennis te stellen? Was-ie aangenomen<br />
of niet? Nou, dan moest-ie ook behoorlijk met een wee-k<br />
wor<strong>de</strong>n opgezegd, zooveel wist Arie er nog wel van.<br />
Z'n centen voor niks hebben wou-ie niet. Hij wou<br />
er voor werken en ver<strong>de</strong>r geen bijzon<strong>de</strong>rs. Maar zooiets<br />
vond <strong>de</strong> baas belachelijk. Hij kon toch voor dait beetje<br />
prutswerk geen twee knechts aan <strong>de</strong>n gang zetten? Dat<br />
kon Arie, die voet bij stuk hield, niet beoor<strong>de</strong>elen, maar<br />
er zich zoo bij neerleggen nee, dan moest <strong>de</strong> zaak<br />
maar „hoogerop" uitgezocht wor<strong>de</strong>n<br />
Als lid van het Arbcidsfront wist Arie, wat 'm te<br />
doen stond. Eerst werd nog getracht, <strong>de</strong>n baas van diens<br />
ongelijk te overtuigen, maar dat hielp niet. Toen kwam<br />
<strong>de</strong> rechter er aan te pas en die kon niet an<strong>de</strong>rs dan<br />
Arie <strong>in</strong> het gelijk stellen. Wel probeer<strong>de</strong> <strong>de</strong> patroon <strong>de</strong>n<br />
E<strong>de</strong>lachtbare ei van te overtuigen dat hij • Arie slechts<br />
voor een paar uur had aangenomen maar terecht wierp<br />
het Bureau voor Rechtsbescherm<strong>in</strong>g op, dat voor ecu<br />
knecht voor een paar uur toch zeker geen advertentie<br />
geplaatst wordt!<br />
't Slot van 't lied was, dat het „<strong>Arbeid</strong>sfront" <strong>de</strong><br />
procedure gewonnen zag en <strong>de</strong> baas, 'n ervar<strong>in</strong>g rijker,<br />
veroor<strong>de</strong>eld werd, Arie 'n week loon (48 uren a ƒ 0.60)<br />
te betalen.<br />
Waarschijnlijk* zal <strong>de</strong> baas <strong>in</strong> 't vervolg alleen maar<br />
zélf z'n personeel aannemen. Maar daarover maakt Ario<br />
zich geen zorg aangenomen is aangenomen, en niet<br />
an<strong>de</strong>rs! M. G. P.
DE<br />
Wat zijn het voor menschen gewor<strong>de</strong>n, die mannen,<br />
die thans jaren achtereen als frontsoldaten, ver<br />
van <strong>de</strong> hunnen en los van het normale leven, actief<br />
aan <strong>de</strong> totstandkom<strong>in</strong>g van een nieuwe wereld<br />
me<strong>de</strong>werken? In „Das R«ich" v<strong>in</strong><strong>de</strong>n wij een artikel,<br />
dat op <strong>de</strong>ze vraag een antwoord geeft. Mannelijk,<br />
krachtig is dat stuk en tegelijkertijd toch van<br />
een teerheid, die aangrijpt. We zijn er zeker van,<br />
dat onze lezers het ook van waar<strong>de</strong> zullen achten<br />
hier kennis van te nemen en brengen het artikel<br />
hier <strong>in</strong> vertal<strong>in</strong>g.<br />
door Luitenant Kart E. Wo///<br />
(Uit het Hoogduitsch <strong>in</strong> het Ne<strong>de</strong>rlandsch vertaald<br />
door Marcel van <strong>de</strong> Vel<strong>de</strong>.)<br />
Wij zijn weer op marsch en <strong>in</strong> <strong>de</strong>n <strong>oorlog</strong> geweest. Tien<br />
dagen lang. Uit het Noor<strong>de</strong>n, waar wij op menigen dag<br />
<strong>de</strong>n zilten reuk van <strong>de</strong>ïi w<strong>in</strong>d. die van zee komt. bespeur<strong>de</strong>n<br />
— als een her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g — waren wij diep <strong>in</strong> het<br />
witte <strong>de</strong>r Afrikaansche woestijn doorgedrongen. Daar.<br />
waar <strong>de</strong> Tafelbergen een nieuw landschap scheppen<br />
Doch daarover wil ik niet schrijven. Slechts van <strong>de</strong> i<br />
nachten, die ons nu omr<strong>in</strong>gen, <strong>de</strong>ze donkere nachten. En<br />
van <strong>de</strong> gedachten, die uit zulke nachten opstijgen. Of<br />
daar<strong>in</strong> Waarheid zijn zal?<br />
De maan is nog maar <strong>in</strong> het laatste kwartier. Pas na<br />
mid<strong>de</strong>rnacht verschijnt zij, zilverig en glanzend uit <strong>de</strong>n<br />
nachtelijken nevel omhoogstijgend. Eerst zijn alleen <strong>de</strong><br />
sterren te zien, aan <strong>de</strong>n noor<strong>de</strong>lijker! horizon, <strong>de</strong>n disselboom<br />
van <strong>de</strong>n Grooten Wagen, daarboven <strong>de</strong> vijf lichten<strong>de</strong><br />
sterren van Cassiopeia, <strong>in</strong> het zui<strong>de</strong>n al <strong>de</strong><br />
vreem<strong>de</strong> sterrebeel<strong>de</strong>n,- die wij van onzen va<strong>de</strong>rlandschen<br />
hemel niet kennen. In Maart en April stond 's avonds<br />
vroeg als een groet nog Orion <strong>in</strong> 't Zui<strong>de</strong>n, nu is ook<br />
<strong>de</strong>ze ster niet meer zichtbaar. Won<strong>de</strong>rlijk koel zijn <strong>de</strong><br />
nachten gewor<strong>de</strong>n. Overdag heeft <strong>de</strong> zandstorm gewaaid,<br />
onze haren zijn verward en onze gezichten door zweet<br />
en zand weer strak gewor<strong>de</strong>n, maar dan vergloeft <strong>in</strong> het<br />
Westen <strong>de</strong> zon, <strong>de</strong> w<strong>in</strong>d gaat liggen, over <strong>de</strong> wij<strong>de</strong> vlakte<br />
a<strong>in</strong>kt stilte en donkerte.<br />
Eergisteren gruw<strong>de</strong>n wij nog^van die donkerte. Amper<br />
begonnen <strong>de</strong> sterren te schitteren, als wij reeds het diepe<br />
zoemen <strong>de</strong>r Engelsche bommenwerpers hoor<strong>de</strong>n. Terwijl<br />
wij nog <strong>de</strong> heete thee uit <strong>de</strong> veldkeuken opslurpten<br />
en een Italiaansche sigaret rookten, ston<strong>de</strong>n reeds <strong>de</strong> verbl<strong>in</strong><strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
lichtvalschermen over onze hoof<strong>de</strong>n en maakten<br />
<strong>de</strong>n pas <strong>in</strong>gevallen nacht weer tot dag. Zoo von<strong>de</strong>n<br />
Wij we<strong>in</strong>ig slaap. Moe, maar toch wakker, ston<strong>de</strong>n wij<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> pantsertorens en staar<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong>zen helschen nacht.<br />
Drie, vier. vijf uren lang barstten <strong>de</strong> bommen, nu weer<br />
dichtbij, dan weer ver<strong>de</strong>r af, maar steeds laai<strong>de</strong>n dan<br />
ergens vuren op, die <strong>de</strong> zandwolken, die uit <strong>de</strong> bommenkraters<br />
omhoogwervel<strong>de</strong>n, rood en geel kleur<strong>de</strong>n. Pas<br />
' tegen <strong>de</strong>n heetbegeer<strong>de</strong>n ochtend hiel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> aanvallen<br />
stilaan op, en <strong>de</strong> ontstoken oogle<strong>de</strong>n kon<strong>de</strong>n zich e<strong>in</strong><strong>de</strong>lijk<br />
voor een poosje sluiten.<br />
In zulke nachten valt er veel van <strong>de</strong>n mensch af.. Overdag<br />
was het vechten, ik ben met mijn pantserwagen<br />
afgeschoten gewor<strong>de</strong>n, en mijn bestuur<strong>de</strong>r werd zwaar<br />
gewond, en nu dreunen <strong>in</strong> flen nacht, waar wij op rust<br />
hoopten, <strong>de</strong> Engelsche bommenwerpers over ons. Menigeen<br />
vervloekt dag en nacht, het heele land en staart<br />
moe vóór zich heen, van het heele gebeuren niets meer<br />
begrijpend. Pijn, vertwijfel<strong>in</strong>g en dikwijls > ook angst<br />
tre<strong>de</strong>n op; en <strong>de</strong> gedachten, die uit zulke omgewoel<strong>de</strong><br />
harten komen, verstaan bijwijlen niets meer van <strong>de</strong>n<br />
z<strong>in</strong> van alles. Duistere vragen bestormen een mensch,<br />
en <strong>de</strong> antwoor<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n van.nacht tot nacht zwaar<strong>de</strong>r.<br />
Zij hebben <strong>de</strong> neig<strong>in</strong>g geheel uit <strong>de</strong> diepte te komen,<br />
om niet als het gele woestijnzand snel weg te waaien<br />
met <strong>de</strong>n eersten, besten w<strong>in</strong>d.<br />
Waar ligt <strong>de</strong> z<strong>in</strong>?<br />
Ach, men kan zeggen, dat wij <strong>de</strong>n <strong>oorlog</strong>'niet begonnen.<br />
En men kan ook zeggen, dat het erom g<strong>in</strong>g, dat ons <strong>in</strong><br />
een te nauwe levensruimte samengeperste volk, meer<br />
levensmogelijkhe<strong>de</strong>n kreeg. Neen, wij weten dat allemaal,<br />
wij weten hier <strong>in</strong> Afrika alles af van <strong>de</strong> e<strong>in</strong>dbesliss<strong>in</strong>g,<br />
waar wij voor vechten. Wij kennen <strong>de</strong> levenswegen van<br />
het Britsche Imperium, "kennen <strong>de</strong> streken van het Joodsche<br />
imperialisme, weten alles af van wereldbeschouw<strong>in</strong>g<br />
*en or<strong>de</strong> en chaos. Neen, wij weten dit allemaal en hebben<br />
<strong>in</strong> lange gesprekken met elkaar <strong>de</strong>ze zaken we<strong>de</strong>rzijds<br />
bewust gemaakt, maar wat nog achter dat alles<br />
staat, wat i^og, dieper is. zoo diep. dat ook <strong>de</strong> dood daarmee<br />
niet meer spotten kan, dat weten wij niet. Als er<br />
slechts we<strong>in</strong>ig pantserwagens <strong>in</strong> onzen sector zijn, enkele<br />
zijn stukgeschoten ergens blijven- liggen, met doo<strong>de</strong>n<br />
er<strong>in</strong>, die wij niet vermochten te bergen, en als dan aan<br />
<strong>de</strong>n overkant <strong>de</strong>rtig, veertig vijan<strong>de</strong>lijke pantserwagens<br />
opduiken, daarbij Pak- en an<strong>de</strong>r veldgeschut, als dus<br />
daar <strong>de</strong> overmacht is en aan onzen kant slechts het<br />
bevel tot <strong>de</strong>n aanval, o neen, dan zijn er geen groote<br />
Woor<strong>de</strong>n meer op onze lippen, ook niet al zou<strong>de</strong>n ze<br />
waar zijn, — maar wij hebben nog altijd <strong>de</strong> kracht van<br />
ons hart, dat ons helpt. De luitenant rijdt vooraan, en<br />
Zijn mannen volgen hem, zooals zij gewoon zijn te doen.<br />
Als later <strong>de</strong> nacht valt en ie<strong>de</strong>reen <strong>in</strong> dien ontketen<strong>de</strong>n<br />
nacht alleen is, met zich zelf en het ver<strong>de</strong>rf aan <strong>de</strong>n<br />
herhei, dan breekt een zwaar uur aan.<br />
Waar is <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van dit alles?<br />
Er is er een. die mij uitvraagt en nog een an<strong>de</strong>r vraagt<br />
mij eveneens. Er zijn twee nachten, twee menschen,<br />
maar slechts één vraag. En er is één hart.<br />
Een nachtwaak is lang, dikwijls gelooft men, dat er géén<br />
e<strong>in</strong><strong>de</strong> aan komt. Een mensch kan heel wat afpiekeren.<br />
En nu meen ik, na veel zulke nachten, dat dit <strong>de</strong> waarheid<br />
is: <strong>de</strong> laatste z<strong>in</strong> van alle gebeuren is, dat wij weer<br />
eenvoudig wor<strong>de</strong>n!<br />
•<br />
Ik wil probeeren het te verklaren, ofschoon het zich<br />
wellicht aan verklar<strong>in</strong>g orittrekt. Zooals elk geloof. Men<br />
kan slechts <strong>in</strong> beeldspraak zeggen, wat men bedoelt, <strong>in</strong><br />
gelijkenissen, en hopen, dat <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r <strong>in</strong> <strong>de</strong> beeldspraak<br />
<strong>de</strong>n z<strong>in</strong> ont<strong>de</strong>kt. En ook zóó is het: men moet het door-<br />
leefd hebben en als het ware reeds weten, an<strong>de</strong>rs begrijpt<br />
men het niet.<br />
Toen ik uittoog en <strong>in</strong> mijn pantserwagen naar Frankrijk<br />
voer, was ik een an<strong>de</strong>r mensch dan nu. Daar op <strong>de</strong> slagvel<strong>de</strong>n<br />
van Atrecht, waar aan een weg ook het graf van<br />
mijn va<strong>de</strong>r ligt, se<strong>de</strong>rt meer dan tw<strong>in</strong>tig jaar, daar begon<br />
het. Het razen van <strong>de</strong>n slag oms<strong>in</strong>gel<strong>de</strong> ons en wil<strong>de</strong> ons'<br />
veran<strong>de</strong>ren <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re menschen.<br />
Maar wij waren nog te sterk, en <strong>de</strong> overw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g kwam '<br />
te snel, daarom was alles slechts een beg<strong>in</strong>, en wij on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n<br />
het nog niet <strong>in</strong> zijn vollen omvang. Wij waren<br />
uitgetogen, overtuig<strong>de</strong> jongelie<strong>de</strong>n, en keer<strong>de</strong>n huiswaarts,<br />
bru<strong>in</strong> gebrand en met het gevoel, geheel uit <strong>de</strong> overdaad<br />
onzer kracht een daad volbracht te hebben, die ons<br />
. toekwam. Wij waren overw<strong>in</strong>naars! Maar daarna voltrok<br />
zich voor <strong>de</strong>n eenen Noorwegen, voor <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren<br />
Servië, Griekenland en Kreta, voor <strong>de</strong>n <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Sowjet-<br />
Unie, voor mij Afrika. En voor ie<strong>de</strong>reen kwam ergens<br />
het afgrijzen.<br />
En toen wij het afgrijzen doorstaan had<strong>de</strong>n, kwamen wij<br />
als veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> wezens eruit. Veran<strong>de</strong>rd! Van ons was<br />
afgevallen al het onwezenlijke, 't aangewen<strong>de</strong>, 't aangekoekte,<br />
't aangeleer<strong>de</strong>, en overgebleven was alleen 't<br />
wezenlijke, 't zijn<strong>de</strong>, 't hart.<br />
Zooal* nu <strong>de</strong> maan opkomt, dé smalle, zilveren sikkel, die<br />
het land wit en <strong>de</strong> pantserwagens om mij heen zwart<br />
maakt, weet ik: wij zijn eenvoudiger gewor<strong>de</strong>n.<br />
Daar was dat har<strong>de</strong> gevecht, toen mijn vriend viel en<br />
verslagen naast mij bleef liggen; toen twee jonge luitenants<br />
<strong>in</strong> hun pantsertorens verbrand<strong>de</strong>n; toen ten slotte<br />
niemand meer opschoot tegen <strong>de</strong> schier onneembare stell<strong>in</strong>g;<br />
en waar op <strong>de</strong>n duur slechts nog <strong>de</strong> commandant<br />
voorwaarts toog, met hard bevel allen aan zijn zij<strong>de</strong><br />
trekkend, en waar dan <strong>de</strong>ze schijnbaar murwgemaakte<br />
mannen nog een keer vooruitstorm<strong>de</strong>n, waarachtig met<br />
<strong>de</strong>n moed van hen. die <strong>in</strong>nerlijk hun reken<strong>in</strong>g volledig<br />
hebben opgemaakt en afgesloten. En <strong>de</strong> stell<strong>in</strong>g namen!<br />
Daar was dat gevecht en een an<strong>de</strong>r. Tijd en plaats, wat<br />
beteekenen zij? Maar uit tijd,en plaats groei<strong>de</strong> reuzegröot<br />
<strong>de</strong>n ommekeer <strong>in</strong> ons hart! Nu zijn wij niet meer<br />
<strong>de</strong> glimlachen<strong>de</strong> jongel<strong>in</strong>gen, die door <strong>de</strong> bloeien<strong>de</strong> landouwen<br />
van Frankrijk togen, nu zijn wij veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong>,<br />
<strong>in</strong>nerlijk verkeer<strong>de</strong>, menschen. menschen van een"an<strong>de</strong>ren<br />
tijd, die nog niet is, doch die eenmaal zijn zal.<br />
De maan staat nu bovenaan <strong>in</strong> het firmament, en <strong>de</strong> schaduwen<br />
zijn kort gewor<strong>de</strong>n. En <strong>de</strong> sterren verbleeken een<br />
beetje voor dien glans. Maar rechts en l<strong>in</strong>ks bran<strong>de</strong>n<br />
roo<strong>de</strong> vuren, die scherpere schaduwen werpen dan het<br />
mil<strong>de</strong> maanlicht en <strong>de</strong> sterren. De mannen van <strong>de</strong> trosvoertuigen<br />
liggen wakker <strong>in</strong> hun holen en wachten. In<br />
<strong>de</strong> verte bol<strong>de</strong>rt het zware afweergeschut en teekent <strong>de</strong>n<br />
hemel met witte vuren. Als wij terugkomen, <strong>de</strong>nken wij,<br />
wanneer wij thuis zullen komen, zal een geheel nieuw<br />
leven beg<strong>in</strong>nen, het eenvoudige leven. Zullen wij bij al<br />
die duizend kle<strong>in</strong>ighe<strong>de</strong>n nog kwaad kunnen zijn, wij die<br />
<strong>de</strong>n <strong>oorlog</strong> doorston<strong>de</strong>n? Wij zullen glimlachen. Misschien<br />
zal men ons niet verstaan, niet heelemaal ten m<strong>in</strong>ste, en<br />
meenen, dat wij <strong>de</strong> betrekk<strong>in</strong>g met het leven van allen<br />
dag hebben verloren en wij ons nog bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n aan <strong>de</strong>n<br />
an<strong>de</strong>ren kant van <strong>de</strong>n dag. die voorbij is; maar <strong>in</strong> werkelijkheid<br />
zullen wij het kle<strong>in</strong>e, verwor<strong>de</strong>ne, ontziel<strong>de</strong><br />
overwonnen hebben en <strong>in</strong> het nieuwe leven zijn. Wie<br />
door het vuur g<strong>in</strong>g, is immuun.<br />
Eenvoudig zijn wij gewor<strong>de</strong>n, en eenvoudig is voor<br />
ons alles gewor<strong>de</strong>n. Nieuw zien wij het gebeuren, ook het<br />
komen<strong>de</strong>. Het is een geluksgevoel, diep <strong>in</strong> 't b<strong>in</strong>nenste,<br />
dat niemand meer verstoren kan. Onze gezichten zijn<br />
misschien hard gewor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r dit alles, maar wanneer<br />
wij bij onze Jdn<strong>de</strong>ren zullen terugkeeren, zullen wij<br />
lachen met tranen <strong>in</strong> <strong>de</strong> oogen. Wij weten, dat óók <strong>in</strong><br />
het leven <strong>de</strong>r volkeren het eenvoudige zal komen. Europa<br />
w'as een verwor<strong>de</strong>n d<strong>in</strong>g gewor<strong>de</strong>n, grenzen, die zon<strong>de</strong>r<br />
z<strong>in</strong>, verdragen, die tegen 't leven <strong>in</strong>druischten, volkeren,<br />
die zondig<strong>de</strong>n tegen het heilig Hart <strong>de</strong>zer Aar<strong>de</strong>. Nu<br />
zullen op een goe<strong>de</strong>n dag wetten <strong>in</strong>gesteld wor<strong>de</strong>n, heel<br />
eenvoudige wetten, uit verstand en hart bei<strong>de</strong>n geboren,<br />
gelijk God het wil.<br />
De vijandschap en <strong>de</strong> haat zullen niet ophou<strong>de</strong>n, wij zijn<br />
geen droomers. maar naarmate <strong>de</strong> nieuwe or<strong>de</strong> groeit,<br />
zal het gesma<strong>de</strong> Europeesche <strong>de</strong>el <strong>de</strong>r aar<strong>de</strong> weer gezond<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
'ƒ<br />
In <strong>de</strong>zen duisteren nacht cirkelen boven ons nog fie Britsche<br />
bommenwerpers en achtervolgen onze colonnes, die<br />
ons water en munitie brengen. Nog is <strong>de</strong> strijd niet ten<br />
e<strong>in</strong><strong>de</strong>, maar beslist is hij <strong>de</strong>sondanks. In <strong>de</strong> harten beslist.<br />
Het menschelijke, dat is tenslotte het eenvoudige, dat<br />
ik op hét oog heb. Hef is dat. wat blijft, als alles verloren<br />
gegaan is. En wij, die door het vuur g<strong>in</strong>gen, wij<br />
verloren niet alleen ons laatste boek, dat wij bij ons<br />
droegen, niet alleen het koppelslot, dat overbodig was,<br />
en <strong>de</strong>n soepelen zij<strong>de</strong>n boord, wij verloren ook, ik zei het<br />
al, het verle<strong>de</strong>n. .Maar wij behou<strong>de</strong>n het leven, ook dat<br />
van onze dodBen nog, die wij begroeven, en wij wonnen<br />
<strong>de</strong>n eenvoud.<br />
De woestijn is zoo onafzienbaar wijd, en toen wij dag en<br />
nacht on<strong>de</strong>rweg waren, om diep <strong>in</strong> <strong>de</strong>n rug van <strong>de</strong>n<br />
vijand te geraken, toen vergezel<strong>de</strong>n ons alleen <strong>de</strong> sterren.<br />
En er beston<strong>de</strong>n niets an<strong>de</strong>rs meer dan een kompascijfer<br />
en een smalle weg Wie daar afraakte, verdwaal<strong>de</strong> onherroepelijk.<br />
Maar wie zich aan het eenvoudige hield,<br />
die was present, toen het er op aankwam. Rood steeg<br />
<strong>de</strong> zon boven <strong>de</strong>n nieuwe dag op, en daar wij aan <strong>de</strong><br />
zandkammen vóór ons <strong>de</strong>n vijand ont<strong>de</strong>kten, riep .ons<br />
het bevel al tot <strong>de</strong>n aanval. .<br />
' De nacht was huiver<strong>in</strong>gwekkend geweest; <strong>de</strong>n soldaat<br />
pakt <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>loosheid, wanneer hij weerloos blootgesteld<br />
is aan <strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rgang, maar nu, nu het dag werd, lachen<br />
wij weer en grijpt ons weer het marschrhythme, ook <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>n pantserwagen. En niets maakt ons meer murw, geen<br />
vuur en geen probleem. Die door <strong>de</strong>n dood heenschreed<br />
en nieuw leven gewon, die is zoo eenvoudig gewor<strong>de</strong>n,<br />
dat niets hem meer vermag te schokken. Men beweert<br />
wel: wat niet vermag te vernietigen, dat maakt ons<br />
sterker. Dat is aan ie<strong>de</strong>reen <strong>in</strong> <strong>de</strong>zen <strong>oorlog</strong>, als hij diep<br />
genoeg was, dui<strong>de</strong>lijk gewor<strong>de</strong>n, een waarheid gewonnen<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> diepten van het huiver<strong>in</strong>gwekken<strong>de</strong>. De <strong>oorlog</strong><br />
schonk ons <strong>de</strong>ze kracht.<br />
Ik spreek daarover met mijn mannen. En er zijn er<br />
velen, die dat zeer goed verstaan. Want het komt b<strong>in</strong>nen<br />
ie<strong>de</strong>rs menschelijk bereik. Het is geen hooge filosofie,<br />
ergens door iemand ontworpen en gesystematiseerd, neen,<br />
het is slechts <strong>de</strong> z<strong>in</strong>, die wij uit <strong>de</strong>n <strong>oorlog</strong> verwerven.<br />
'Eenvoudig zijn als wij weer thuis komen, <strong>in</strong> alles, eenvoudige<br />
vreug<strong>de</strong>n zoeken en eenvoudig geluk hebben,<br />
genieten van bloemen, boomen, k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren, dat is het.<br />
De berkeblokken <strong>in</strong> <strong>de</strong>n huiselijken haard zullen wij weer<br />
glimlachend begroeten! De hooge kathedralen zullen<br />
weer hun poorten voor ons openen en <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> lie<strong>de</strong>ren<br />
zullen wij weer z<strong>in</strong>gen, die wij haast verleerd zijn. Onlangs<br />
zong er een 't lied „Van <strong>de</strong> bronne bij <strong>de</strong> stadspoort"<br />
en allen stem<strong>de</strong>n <strong>in</strong>, het was <strong>in</strong>eens een heele<br />
muziek. De woestijn verloor haar one<strong>in</strong>digheid en <strong>de</strong><br />
wereld was niet grooter meer dan zij.<br />
En met welke oogen zullen wij <strong>de</strong> sterren zien, die wi]<br />
hier lief kregen, die klare, stralen<strong>de</strong> lichten aan <strong>de</strong>n<br />
koepel boven ons hoofd! Dat kan niemand vergeten, die<br />
door het vuur heentoog.<br />
Zoo is <strong>de</strong> <strong>oorlog</strong> voor ons geen vernietiger, maar' een<br />
verkeeren<strong>de</strong>, een ommekeeren<strong>de</strong> kracht. Daar wij zo dicht<br />
bij <strong>de</strong>n'dood zijn, verstaan wij pas echt het werkelijke<br />
leven. Vroeger, ach, wij hebben het vroeger vergeten, al<br />
ons verlangen is slechts op het komen<strong>de</strong> gericht. Onze<br />
lief<strong>de</strong> zal nieuw zijn en ons geloof. Wij "raakten alle<br />
b<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen kwijt en wij wer<strong>de</strong>n geheel vernieuwd. En <strong>de</strong>zen<br />
ommekeer reikt ver<strong>de</strong>r, wij weten het, ook <strong>in</strong> het groote.<br />
Wat nu gebeurt, is allemaal maar een beg<strong>in</strong> en ontoereikend<br />
dikwijls, zooals alle begrip wel zijn moet, maar ook<br />
het leven <strong>de</strong>r volkeren zal nieuw wor<strong>de</strong>n. Dat <strong>de</strong> volkeren<br />
zich tegenwoordig vereenigen is slechts iets uiterli.iks,<br />
maar het is een teeken. Het heilig hart <strong>de</strong>r aar<strong>de</strong> zal ook<br />
<strong>de</strong> bl<strong>in</strong><strong>de</strong>n, die er nog zijn, zien<strong>de</strong> maken. Höl<strong>de</strong>rl<strong>in</strong> heeft<br />
daarvan gezongen <strong>in</strong> <strong>de</strong> prilheid van <strong>de</strong>zen tijd.<br />
Mijn pantserbestuur<strong>de</strong>r, die enkele dagen terug werd<br />
verwond, zal ergens genezen. Hij kon <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n, die ik<br />
hier neerschreef, niet zeggen, maar hij zou ze verstaan,<br />
als hij mijn verslag las. Hij, die <strong>de</strong>n <strong>in</strong>nerlijken ommekeer<br />
meemaakte, zal <strong>de</strong> oogen sluiten en zich bekennen tot <strong>de</strong><br />
nieuwe opstijgen<strong>de</strong> beel<strong>de</strong>n.<br />
Nu staat <strong>de</strong> maan <strong>in</strong> het Westen, en tegenover haar rijst<br />
al <strong>de</strong> roo<strong>de</strong> zonnebal uit <strong>de</strong> wij<strong>de</strong> vlakte. De nacht is<br />
voorbij, en <strong>de</strong> pantserwagens maken zich gevechtsklaar.<br />
Er moest nog veel gebeuren, voordat <strong>de</strong> z<strong>in</strong> van onze<br />
dagen is vervuld.<br />
Ook <strong>de</strong> w<strong>in</strong>d, die zoo lang rustte, steekt weer op. Van<br />
l<strong>in</strong>ks, waar een uit elkaar geslagen compagnie zich weer<br />
formeert, om klaar te zijn, waaien ons gele zandsluiers<br />
tegen. De motoren brommen dof, en <strong>in</strong> <strong>de</strong> koptelefoons '<br />
fluiten <strong>de</strong> morseteekens.<br />
Afrika, ver geliefd land! Wij hebben daar <strong>de</strong> overw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g<br />
waarlijk met bloed bezegeld. Maar het zand neemt<br />
<strong>de</strong> doo<strong>de</strong>n op„ als behoor<strong>de</strong>n zij erbij. Later waait <strong>de</strong><br />
w<strong>in</strong>d een gelen <strong>de</strong>ken over hen en laat alleen nog <strong>de</strong><br />
kameeldoornheuvels over. En zij zijn het eenige leven<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> woestijn.<br />
Stilaan beg<strong>in</strong>nen <strong>de</strong> Engelse batterijen weer te orgelen.<br />
Maar zij hou<strong>de</strong>n ons niet meer tegen. Hun tijd is afgepast,<br />
onze tijd ligt nog vóór ons. ><br />
Dat is gemeenschapsz<strong>in</strong>!<br />
Gemeenschapsz<strong>in</strong> is een <strong>in</strong> <strong>de</strong>zen tijd veel<br />
naar voren gebracht begrip. Tenm<strong>in</strong>ste, dat<br />
behoort het te zijn, doch helaas is gemeenschapsz<strong>in</strong><br />
voor velen geen begrip, doch een<br />
woord. Een woord zon<strong>de</strong>r <strong>in</strong>houd.<br />
Een on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g kan uitgerust zijn met nog<br />
zulke, fraaie ontspann<strong>in</strong>gslokalen, met klee<strong>de</strong>n<br />
waschgelegenhe<strong>de</strong>n, kortom er mogen nog<br />
zulke voorbeeldige sociale toestan<strong>de</strong>n heerschen,<br />
wanneer echter <strong>in</strong> zo'n on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g <strong>de</strong><br />
gemeenschapsz<strong>in</strong> geen levend, warm begrip is,<br />
is al dat moois van' nul en geenerlei waar<strong>de</strong>.<br />
Gemeenschapsz<strong>in</strong> • behoeft zich trouwens<br />
helemaal niet te uiten <strong>in</strong> groote en grootsche<br />
d<strong>in</strong>gen. Veelal uit hij zich juist <strong>in</strong> oogenschijnlijke<br />
kle<strong>in</strong>ighe<strong>de</strong>n, die menigeen ongemerkt<br />
voorbijgaan. Zooals dat geval <strong>in</strong> een Twentsche<br />
Textielfabriek.<br />
Daar werkte een jeugdige electri<strong>de</strong>n, die<br />
graag vooruit wil<strong>de</strong> komen en daar dan ook<br />
behoorlijk zijn best voor <strong>de</strong>ed. Hij verdien<strong>de</strong><br />
23 cent per uur en een eenvoudig rekensommetje<br />
toont dui<strong>de</strong>lijk aan, dat daar niet veel<br />
van kan overblijven. Niettem<strong>in</strong> nam <strong>de</strong>ze jongeman<br />
ie<strong>de</strong>re maand ƒ 8.— van zijn loon af,<br />
welk geld hij besteed<strong>de</strong> aan lessen, die hij <strong>in</strong> '<br />
zijn vrijen tijd nam. ,<br />
De Sociale Voorman van het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront, die schik <strong>in</strong> het geval had, sprak<br />
met <strong>de</strong>n lei<strong>de</strong>r van het bedrijf over <strong>de</strong>zen jongeman.<br />
Het gevolg was, dat <strong>de</strong> jongen hooger<br />
loon kreeg, ierwijl het bedrijf <strong>de</strong> kosten!- van<br />
<strong>de</strong> lessen voor zijn reken<strong>in</strong>g nam.<br />
Kijk, dat is nu een van die kle<strong>in</strong>e trekjes, diet<br />
een goe<strong>de</strong>n Socialen Voorman kenmerken. Tevens<br />
een eeresaluut aan <strong>de</strong>n lei<strong>de</strong>r van 'het bedrijf,<br />
die <strong>de</strong> Kwaliteiten van een jeugdigen<br />
me<strong>de</strong>ioerker op juiste waar<strong>de</strong> wist te schatten.<br />
Ziehier een voorbeeld van bedrijfsgemeen-<br />
Üchap!<br />
/
kok <strong>in</strong> onze goe<strong>de</strong> prov<strong>in</strong>cie Brabant<br />
marcheert Het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront.<br />
Men kan echter niet zeggen, dat<br />
het juichend wordt <strong>in</strong>gehaald!<br />
De Brabantsche patroons, die 'geen<br />
haartje m<strong>in</strong><strong>de</strong>r liberaal zijn en die<br />
geen ziertje m<strong>in</strong><strong>de</strong>r kapitalistisch<br />
han<strong>de</strong>len dan hun soortgenooten<br />
el<strong>de</strong>rs, hebben er niet veel z<strong>in</strong> <strong>in</strong>,<br />
het <strong>Arbeid</strong>sfront op bedrij f sbij eenkomsten<br />
te laten getuigen van zijn<br />
beg<strong>in</strong>selen. In hun veelal afgelegen<br />
dorpen meenen zij, <strong>de</strong>n nieuwen tijd<br />
Alsof <strong>de</strong> functionarissen van<br />
het <strong>Arbeid</strong>sfront han<strong>de</strong>lsreizigers<br />
waren<br />
wel te kunnen tegenhou<strong>de</strong>n. Lange<br />
jaren achtereen waren zij daar onbeperkt<br />
heerschér en zij <strong>de</strong>nken<br />
werkelijk, dat zij dat ook nu nog<br />
zijn. Zij voelen zich sterk, en zij <strong>de</strong>nken<br />
<strong>de</strong> functionarissen van Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront, die hen<br />
komen bezoeken, te kunnen behan<strong>de</strong>len<br />
alsof het han<strong>de</strong>lsreizigers waren,<br />
v*n wie men alleen dat koopt, wat<br />
men zélf graag hebben wil.<br />
Zoo is het echter niet!<br />
Ook <strong>de</strong> Brabantsche patroons hebben<br />
het onvermij<strong>de</strong>lijke te aanvaar<strong>de</strong>n.<br />
Ook zij zijn niet <strong>in</strong> staat, <strong>de</strong>n<br />
B&ODENf<br />
VOOR<br />
VOORUITGANG l<br />
Achter priKKetüraaave/sparr<strong>in</strong>gen.<br />
stormloop van Het -Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront te stuiten.<br />
Onlangs on<strong>de</strong>rvond dit een groot<br />
bedrijf, mét meer dan duizend ar- •<br />
beidskrachten, <strong>in</strong> het hartje, van<br />
Brabant. Een bedrijfsbijeenkomst?<br />
O neen! Daar kon niets van komen!<br />
Met klem van re<strong>de</strong>nen betoog<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
directie, dat het doordrijven van een<br />
bedrijfsbijeenkomst <strong>in</strong> hun fabriek<br />
alle mogelijke ijselijke gevolgen zou<br />
hebben. Zij kronkel<strong>de</strong> zich <strong>in</strong> buizend<br />
bochten en g<strong>in</strong>g op zoek naar <strong>de</strong>n<br />
steun van alle mogelijke autoriteiten,<br />
om er maar aan te ontkomen. Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche Artaeidsfront echter is<br />
geen bangebroek — het zet dóór! Er<br />
• mogen dan al fabrikanten zijn, die<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>n waan verkeeren, dat zij on<strong>de</strong>r"<br />
<strong>de</strong> hoe<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kerk <strong>de</strong>n nieuwen<br />
tijd als achter prikkeldraadversperr<strong>in</strong>gen<br />
van hun gebied verre kunnen<br />
hou<strong>de</strong>n - - <strong>de</strong> macht van het ^<strong>Arbeid</strong>sfront,<br />
gesteund door öe wet, is<br />
grooter dan <strong>de</strong> hunne. Het dreef<br />
<strong>de</strong> voorgenomen bedrijfsbijeenkomst<br />
door. tegen alles <strong>in</strong>. Want Het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront weet,<br />
dat daar achter dat prikkeldraad<br />
menschen leven, die hunkerend uitzien<br />
naar <strong>de</strong> totstandkom<strong>in</strong>g van<br />
een nieuwe gemeenschap, naat verloss<strong>in</strong>g<br />
uit het 'proletariaat en het<br />
wil <strong>de</strong>zen menschen bevrijd<strong>in</strong>g brengen.<br />
Het móet tot hen het verlossen<strong>de</strong><br />
woord, spreken, en door niets<br />
en door 'niemand zal het zich daarvan<br />
laten weerhou<strong>de</strong>n. De bedrijfsbijeenkomst<br />
kwam tot stand, al wer<strong>de</strong>n<br />
er vele onaangename woor<strong>de</strong>n<br />
gesproken !<br />
•Toen wer<strong>de</strong>n weer an<strong>de</strong>re hulptroepen<br />
opgeroepen!<br />
Het gerucht waar<strong>de</strong> rond <strong>in</strong> het<br />
dorp! Het hoogste heU werd bedreigd!<br />
Het <strong>Arbeid</strong>sfront zou <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
fabriek komen om op het gebied van<br />
<strong>de</strong>n gezamenlijken arbeid <strong>de</strong> eenheid<br />
te prediken van alle Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
werkers. Naar zulke god<strong>de</strong>looze praat<br />
mocht niet geluisterd wor<strong>de</strong>n! Niemand<br />
er heen' — luid<strong>de</strong> het geheime<br />
parool. Zet die lui van het Artaeidsfront<br />
<strong>in</strong> hun hemd!<br />
De raddraaiers en opruiers dachten.<br />
te hebben gewonnen. Want .<br />
velen, die wel wil<strong>de</strong>n luisteren, dorsten<br />
niet. Zij kon<strong>de</strong>n maar niet zoo<br />
voetstoots aannemen, dat er van<br />
.buiten een macht zou komen, die<br />
sterker was dan alle dorpsche machthebbers<br />
bij elkaar. Zij vrees<strong>de</strong>n voor<br />
scha<strong>de</strong>, als zij <strong>de</strong> bijeenkomst zou<strong>de</strong>n<br />
bijwonen, en <strong>de</strong> groote, holle ruimte<br />
<strong>de</strong>r fabriekshal, waar <strong>de</strong> bijeenkomst<br />
gehou<strong>de</strong>n zou wor<strong>de</strong>n, bevatte op<br />
het tijdstip van aanvang dan ook<br />
welgeteld vijf en tw<strong>in</strong>tig personen,<br />
Er is voor luiheid, slechts één<br />
verklar<strong>in</strong>g, n.l. het niet verwachten<br />
van resultaat; wie<br />
resultaat verwacht, is niet lui.<br />
(Hooft)<br />
terwijl voor <strong>de</strong> vensters zich overal<br />
<strong>de</strong> gezichten vertoon<strong>de</strong>n van hen,<br />
die <strong>de</strong>n onvermij <strong>de</strong>lij ken. sma<strong>de</strong>lijken<br />
aftocht van het <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
hoopten te aanschouwen.<br />
De directeuren verzeker<strong>de</strong>n spreker<br />
en an<strong>de</strong>ren functionarissen met een<br />
welsprekend handgebaar, dat zij er<br />
toch heusch niets aan kon<strong>de</strong>n doen!<br />
„Tja, gewetensbezwaren van <strong>de</strong> menschen,<br />
mijne heeren! We kunnen ze<br />
toch ook niet dw<strong>in</strong>gen, nietwaar?!"<br />
Och nee. daar <strong>in</strong> Brabant neerscht<br />
geen -dwang! De werkers leven daar<br />
frank en vrij, onbekommerd en zon<strong>de</strong>r<br />
zorgen en ze doen precies alles,<br />
wat hun hart hun maar <strong>in</strong>geeft. \Te<br />
moet ze maar proeven, zei <strong>de</strong> boer!<br />
Die booze lie<strong>de</strong>n vari het <strong>Arbeid</strong>sfront<br />
meen<strong>de</strong>n echter, dat er heel<br />
wat an<strong>de</strong>rs achter stak. Zij waren<br />
heelemaal niet va-n plan, met <strong>de</strong><br />
kous op <strong>de</strong>n kop af te trekken. Zij<br />
vertel<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n directeuren precies, <strong>in</strong><br />
ron<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n, wat zij er van dachten.<br />
Daar was .geen woord Fransen<br />
bij! Zij drukten hen met hun neus<br />
- op <strong>de</strong> wet en verklaar<strong>de</strong>n daarjaij,<br />
dat zij drommels "we<strong>in</strong>ig bewon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
koester<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> wijze, waarop<br />
<strong>de</strong>ze directie haar gezag handhaaf<strong>de</strong>.<br />
Was het werktijd of niet?<br />
Nou dan, dan dien<strong>de</strong>n <strong>de</strong> werkers<br />
daar te zijn. waar zij besteld waren.<br />
Gewetensbezwaren? Die "bestaan op<br />
het terre<strong>in</strong> van <strong>de</strong>n arbeid Ttiet! Er<br />
is toch geen katholieke of hervorm-<br />
,<strong>de</strong> of welke an<strong>de</strong>re godsdienstige<br />
.... mgt zijn neus op <strong>de</strong> wet....<br />
manier om te arbei<strong>de</strong>n?! En almoest<br />
het dan voor <strong>de</strong>n eersten keer<br />
van hun leven zijn, dat <strong>de</strong> brave<br />
Braban<strong>de</strong>rs daar -<strong>in</strong> ' <strong>de</strong> fabriek<br />
ergens toe gedwongen zou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n,<br />
hier moesten ze komen! Neen,<br />
niet om hun onaangenaam te zijn!<br />
M%ar alleen, om <strong>de</strong>n machthebbers<br />
<strong>in</strong> het dorp <strong>de</strong> gelegenheid te ontnemen<br />
er controle op uit te oefenen,<br />
wie er wél en wie er niét wil<strong>de</strong> gaanluisteren,<br />
om dan met hun terreur<br />
te beg<strong>in</strong>nen. Als ze er allemaal zijn,<br />
gedwongen of niet, kan <strong>de</strong> knapste<br />
<strong>in</strong>quisiteur nog niet weten, hoe het<br />
gesprokene <strong>in</strong>gang v<strong>in</strong>dt.<br />
Natuurlijk won het <strong>Arbeid</strong>sfront!<br />
De menschen kwamen, al duur<strong>de</strong><br />
het wat lang. Ruim duizend toehoor<strong>de</strong>rs<br />
<strong>in</strong> een groote fabriekshal,<br />
waarbij een aantal onwilligen, kunnen<br />
echter veel lawaai maken. De<br />
Set <strong>Arbeid</strong>sfront is er en het<br />
blijft !<br />
spreker, verklaar<strong>de</strong> echter met nadruk,<br />
dat het <strong>Arbeid</strong>sfront er was<br />
en dat het zou blijven, al moest het<br />
tot <strong>de</strong>n avond duren voor hij zich<br />
verstaanbaar kon maken. Hij had er<br />
geen scha<strong>de</strong> van; hij stond niet <strong>in</strong><br />
accoord en da fabriek was niet van<br />
hem! En wie zich, op welke overweg<strong>in</strong>gen<br />
dan ook, buiten - <strong>de</strong> een-<br />
' heid van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche arbeidsgemeenschap<br />
stelt, moet er zich niet<br />
over verwon<strong>de</strong>ren als <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
arbeidsgemeenschap hem tenslotte<br />
uitstoot. El<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> Europa is<br />
nog plaats genoeg<br />
Tenslotte luister<strong>de</strong>n hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
met gespannen "aandacht en gl<strong>in</strong>steren<strong>de</strong><br />
oogen naar het woord van het<br />
<strong>Arbeid</strong>sfront. .Het was hun aan te<br />
zien, dat zich een nieuwe wereld<br />
voor hen open<strong>de</strong>, en niemand kon<br />
controleeren waar het zaad viel en<br />
waar het bezig is te ,ontkiemen.<br />
Maar <strong>in</strong> <strong>de</strong> directiekamer verklaar<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> mannen van het <strong>Arbeid</strong>sfront.<br />
dat dit alles zulk een<br />
caricatuur van een bedrij f sgemeenkomst<br />
was geweest, dat er b<strong>in</strong>nen<br />
zeer korten tijd een an<strong>de</strong>re tot stand<br />
dien<strong>de</strong> te komen, maar dan naar<br />
behooren voorbereid en zon<strong>de</strong>r wanklanken.<br />
Want wet is wet!<br />
Z«lfs <strong>in</strong> Brabant!
HOE MEN ARBEp<br />
Het is een bekend gezeg<strong>de</strong>, dat God<br />
<strong>de</strong> geheele wereld heeft geschapen...<br />
behalve Holland, want dat werd door<br />
<strong>de</strong> Hollari<strong>de</strong>rs zelf gemaakt. En er is<br />
wel wat van aan. Want is het nie,t<br />
won<strong>de</strong>rbaarlijk, dat land waar<strong>in</strong> wij<br />
leven? De vreem<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g, die onvoorbereid<br />
het pol<strong>de</strong>rgebied doortreJtt,<br />
vooral <strong>in</strong> het westen v-a-n ons land,<br />
moet wel van <strong>de</strong> eene verbaz<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re vallen. Overal treft hij<br />
groene wei<strong>de</strong>n en -vruchtbare akkers,<br />
meters bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n waterspiegel.<br />
Overal lan<strong>de</strong>rijen die op het water<br />
veroverd zijn of slechts door dagelijkschen<br />
strijd tegen het water gehandhaafd<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n. Altijd door,<br />
moet er strijd wor<strong>de</strong>n gevoerd om<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>n letterlijken z<strong>in</strong> van het woord,<br />
het land „boven water te hou<strong>de</strong>n".<br />
En vol bewon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g <strong>de</strong>nken we bij<br />
het aanschouwen van dit alles aan<br />
onze wa,terbouwkundigen, die met een<br />
kunstig samenstel van kanalen,<br />
sluizen, duikers, molens en wat niet<br />
al er <strong>in</strong> geslaagd zijn, ons land tot<br />
land te maken. Zoo, dat wij allen<br />
ste<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen en dorpers, <strong>in</strong> volle gerustheid<br />
ver<strong>de</strong>r leven en ons werk<br />
doen, meters on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n zeespiegel, <strong>in</strong><br />
vol vertrouwen dat wij heusch niet op<br />
een kwa<strong>de</strong>n dag door het water zullen<br />
wor<strong>de</strong>n verzwolgen.<br />
Sterker nog, we <strong>de</strong>nken er eigenlijk<br />
geen oogenblik aan, dat we dag aan<br />
dag slechts voortleven bij <strong>de</strong> gratie<br />
van <strong>de</strong> houdbaarheid van die dijken<br />
waterwerken. Misschien zal het<br />
ons eens een enkelen kfeer treffen als<br />
we, wan<strong>de</strong>lend .door een pol<strong>de</strong>rlandschap,<br />
hefland zoo ver bene<strong>de</strong>n ons<br />
zien liggen, of als we vlak naast<br />
elkaar, drie slooten zien met een<br />
heel verschillend waterpeil, niet<br />
van centimeters maar zelfs van meer<br />
dan een meter, maar overigens... we<br />
zijn er aan gewend, we weten niet<br />
beter meer of het hoort zoo.<br />
Wanneer wij zoo spreken over onze<br />
waterbouwkundigen, voor wie wij bewon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<br />
hebben, dan <strong>de</strong>nken we<br />
bij <strong>de</strong>n huidigen stand van <strong>de</strong> techniek<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats aan onze<br />
technici en <strong>in</strong>genieurs, die .door hun<br />
prachtig werk, hier en el<strong>de</strong>rs, tot ver<br />
<strong>in</strong> het buitenland, ja tot <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re<br />
wereld<strong>de</strong>elen voor onze volksgemeenschap<br />
roem en eer hebben veroverd.<br />
Maar laten wij toch nooit vergeten,<br />
dat ook hun werk slechts is een<br />
voortbouwen op het werk van hun<br />
voorgangers, met m<strong>in</strong><strong>de</strong>re technische<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n en <strong>in</strong>zichten. Ja, dat<br />
het <strong>in</strong> -oen aanvang zijn geweest <strong>de</strong><br />
mannen die <strong>de</strong>_schop <strong>in</strong> hun knuisten<br />
namen om zélf <strong>de</strong> dijken op te werpen<br />
en <strong>de</strong> slooten te graven, die <strong>de</strong>n<br />
grondslag hebben gelegd voor dat ge_<br />
heele kunstige samenstel, die het<br />
water tot land hebben gemaakt en<br />
dag <strong>in</strong> dag uit zwoeg<strong>de</strong>n om dit land<br />
weer tegen het water te beschermen<br />
en te ver<strong>de</strong>digen.<br />
En dat het ook -thans nog <strong>de</strong>ze<br />
zelf<strong>de</strong> menschen zijn, die het eigenlijke<br />
werk moéten doen, die <strong>de</strong> plannen,<br />
door knappe koppen uitgedacht,<br />
moeten uitvoeren. Dat dus ook hier,<br />
gelijk overal, slechts door een <strong>in</strong>nige<br />
samenwerk<strong>in</strong>g van hoofd en hand,<br />
van <strong>de</strong>n man die het plan heeft gemaakt<br />
en <strong>de</strong> uitvoer<strong>in</strong>g er van leidt,<br />
met <strong>de</strong>n man, die <strong>in</strong> d^i grond of op<br />
het water het ruwe werk doet, het<br />
groote gemeenschapsbelang wordt<br />
gediend.<br />
Door <strong>de</strong> pol<strong>de</strong>rs rond <strong>de</strong> V<strong>in</strong>keveensche<br />
plassen wordt een nieuwe<br />
.,— .<br />
weg aangelegd. Dat is een zwaar karwei<br />
want <strong>de</strong> grond is er zoo week ais<br />
boter. En uitvoerige voorbereid<strong>in</strong>gen<br />
waren noodig om te zorgen, dat niet<br />
bij <strong>de</strong> eerste zware vracht die over<br />
<strong>de</strong>n weg vervoerd wordt <strong>de</strong> weg zei'<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> diepte wegzakt.<br />
De uitvoer<strong>in</strong>g van het plan is opge'<br />
dragen aan <strong>de</strong> Amsterdamsche Bal'<br />
lastrnaatschappij . . Natuurlij k wil <strong>de</strong>ze<br />
het werk zoo goed mogelijk tot stand<br />
brengen. Dat is haar eer en haar<br />
plicht. En dus is het volkomen logiscft*<br />
dat zij <strong>de</strong> beste krachten wil tewerk'<br />
stellen. Vandaar, dat zij een aantal<br />
grondwerkers uit Brabant heeft lateö<br />
overkomen. Van <strong>de</strong> beste „pol<strong>de</strong>r'<br />
jongens", die zij krijgen kon. Men'<br />
schen dus, op wier arbeidskracht zw<br />
prijs stelt, die niet maar door ie<strong>de</strong>r<br />
an<strong>de</strong>r kunnen wor<strong>de</strong>n vervangen.<br />
Elke veertien dagen kunnen <strong>de</strong>z e j<br />
L<br />
eigen<br />
zul<br />
<strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> d<br />
ötl öen la<br />
r huis<br />
gewee<br />
tot ee:<br />
ma<br />
erger<br />
het ^<br />
arbeii<br />
ouwen<br />
Wa<br />
voibrac<br />
mannen voor reken<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> maat' f &nen 0<br />
schappij naar huis gaan en <strong>in</strong> die* 1 ! <strong>in</strong>s hui<br />
tusschentijd zijn • zij dan gehuisvest is<br />
<strong>in</strong> een won<strong>in</strong>g, speciaal voor dit doe'<br />
<strong>in</strong> Abcou<strong>de</strong> gehuurd.<br />
ölpen<br />
Maar welk een won<strong>in</strong>g ! Een oud krot ^ &r (je fo<br />
ergens aan <strong>de</strong> Kerkstraat. Een huiS'<br />
vest<strong>in</strong>g die voor beesten nog te slecftt<br />
zou zijn. Zon<strong>de</strong>r eenig'"comfort ^<br />
zon<strong>de</strong>r eenige huiselijkheid. In twe e .<br />
kamertjes slapen daar vijf of ze$<br />
mannen, voor een <strong>de</strong>el <strong>in</strong>' bedste<strong>de</strong>* 1 -<br />
voor een an<strong>de</strong>r <strong>de</strong>el op <strong>de</strong>n grondwaar<br />
met een paar planken eefl<br />
slaapplaats is aangegeven. Nog een<br />
paar planken er bij en men had een<br />
paar behoorlijke kribben kunnen<br />
maken, maar dat kon er blijkbaar<br />
niet meer af. De vloeren zijn verrot<br />
en telkens vreest men er door te zaK' _^ -.--.,.<br />
ken. Een tafel met een paar wankel 6 ,(<br />
,( en i<br />
stoelen, een fornuis <strong>in</strong> liet gangetje- j<br />
dat tevens -<strong>de</strong> keuken vormt en<br />
kookgerei (want <strong>de</strong> mannen moetefl f,<br />
hun eigen potje verzorgen!), dat is<br />
gansche <strong>in</strong>ventaris. Een behoorlijk 6<br />
verlicht<strong>in</strong>g ontbreekt; een noodlei'<br />
d<strong>in</strong>kje op <strong>de</strong> aansluit<strong>in</strong>g van het hui 5<br />
naast aan verschaft een pitje <strong>in</strong> d e<br />
Zuig<br />
te<br />
r<br />
„keuken". Trouwens, voor verduiste' is<br />
r<strong>in</strong>g is ook niet gezorgd.<br />
En hier moeten dan <strong>de</strong>ze<br />
ook
E>ERS HUISVEST<br />
verbant»*<br />
latei»<br />
Men; |<br />
.it zil<br />
ie<strong>de</strong>ï<br />
i. <strong>de</strong>ze<br />
naat')'<br />
isvest<br />
; doel '<br />
j krot'j<br />
huis'<br />
-t e<br />
twee<br />
f Z6*<br />
,e<strong>de</strong>n.<br />
irondi<br />
d eel»<br />
<strong>in</strong>ner» iK f sv<br />
,nkel fi<br />
getje><br />
,isó e<br />
odlei'<br />
t hui*<br />
<strong>in</strong> ^<br />
uiste'<br />
°orlijke arbei<strong>de</strong>rs, op wier arbeid,<br />
.herhalen het, bijzon<strong>de</strong>re prijs<br />
veertien<br />
verblijven. Als ze 's avonds<br />
r&ewerkt thuiskomen en eerst nog<br />
P e igen eten hebben moeten klaar<br />
f T^ 11 - zullen zij niet veel lust meer<br />
be n <strong>in</strong> iets an<strong>de</strong>rs dan slapen.<br />
• r <strong>de</strong> dagen wor<strong>de</strong>n korter en <strong>de</strong><br />
langer; waar moeten zij die<br />
engen? En dan zijn er <strong>de</strong><br />
ir dagen en Zondagen dat zij niet<br />
r huis gaan! Toch was het moge-<br />
Seweest, met we<strong>in</strong>ig kosten dit<br />
*°t een eenigsz<strong>in</strong>s dragelijk verte<br />
maken. Zooals het er nu is, is<br />
„ er Ser dan <strong>in</strong> <strong>de</strong>n slechtsten stal.<br />
won<strong>de</strong>r, als <strong>de</strong>ze arbei<strong>de</strong>rs<br />
a rbeid als een vloek gaan be-<br />
sn, wanneer het niet eens <strong>de</strong><br />
waard wordt geacht om hun<br />
Volbrachten arbeid een behoorlijk<br />
r< iak te verleenen, met een goe<strong>de</strong><br />
^hgelegenheid, waar zij zich wat<br />
opknappen en waar zij alun<br />
vrije dagen <strong>in</strong> een wat<br />
e üjke omgev<strong>in</strong>g kunnen door-<br />
Is het won<strong>de</strong>r, dat zij afen<br />
alle begrip gaan verliezen<br />
<strong>de</strong> beteekenis van hun arbeid <strong>in</strong><br />
belang <strong>de</strong>r gemeenschap? Is het<br />
^er, dat zij het niet kunnen bewanneer<br />
wij tot hen spreken<br />
a<strong>de</strong>l van <strong>de</strong>n arbeid? Zij<br />
eens rond <strong>in</strong> hun varkensstal<br />
^ e ggen: ai ziet en aanschouwt dit<br />
verblijf!<br />
een gevaar er <strong>in</strong> schuilt, als<br />
onbehoorlijke wijze voor <strong>de</strong><br />
est<strong>in</strong>g <strong>de</strong>r arbei<strong>de</strong>rs wordt gesfl,<br />
zagen wij ook el<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> het be-<br />
< oer Amsterdamse Ballastmaat-<br />
' Mid<strong>de</strong>n °P <strong>de</strong> V<strong>in</strong>keveense<br />
iiggen een aantal zandzul-<br />
, < öi e voor verschillen<strong>de</strong> doele<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
z<br />
atid opzuigen. In <strong>de</strong> meeste van<br />
, p e zuigers is logiesruimte aanwe-<br />
'. f6 V °° r schipper, mach<strong>in</strong>ist en verj<br />
bemann<strong>in</strong>g. En waar die logiesjpte<br />
er is, is het voor elkaar. De<br />
. : Pper stelt er een eer <strong>in</strong>, dat alles<br />
r°°rirjk <strong>in</strong> or<strong>de</strong> is. Of hij nu schipl<br />
s van een zandzuiger of van een<br />
Serrrioien of van welk an<strong>de</strong>r vaar-<br />
;<br />
ook. Hij en zijn bemann<strong>in</strong>g<br />
moeten soms weken achtereen <strong>in</strong> die<br />
betrekkelijk kle<strong>in</strong>e ruimten hun vertier<br />
zoeken en zij weten bij ervar<strong>in</strong>g,<br />
hoe noodzakelijk het is, dat het logies<br />
<strong>in</strong> or<strong>de</strong> is.<br />
Maar er zijn enkele zuigers die te<br />
kle<strong>in</strong> zijn en waar geen ruimten voor<br />
<strong>de</strong> bemann<strong>in</strong>g aanwezig zijn. Daar<br />
moest <strong>de</strong> maatschappij voor an<strong>de</strong>r<br />
on<strong>de</strong>rdak zorgen en zij <strong>de</strong>ed dat door<br />
<strong>de</strong> mannen op te bergen <strong>in</strong> een<br />
houten ark, waar het zoo koud is, dat<br />
er niet tegen te stoken valt en zoo<br />
vochtig, dat <strong>de</strong> mannen, als zij<br />
'savonds naar bed gaan-, het gevoel<br />
hebben alsof zij <strong>in</strong> een waterplas<br />
stappen. Ook zij gaan elke veertien<br />
dagen naar huis en als zij dan hun<br />
Zondagsche kleeren willen aantrekken<br />
zitten <strong>de</strong>ze dik on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n schimmel.<br />
Het dak bestaat uit Qen planken<br />
af dak met wat asphaltpapier er over.<br />
Het daglicht komt door een enkel<br />
raampje naar b<strong>in</strong>nen en 's avonds<br />
moeten zij het stellen met één carbidlamp<br />
<strong>in</strong> totaal. Een houten vloer<br />
ontbreekt en het beton, dat op het<br />
ijzeren <strong>de</strong>k van <strong>de</strong> woonark is aangebracht,<br />
verhoogt nog slechts <strong>de</strong> vochtigheid.<br />
De wijze waarop <strong>de</strong>ze menschen<br />
moeten leven is menschonwaardig en<br />
zelfs <strong>de</strong> beste zuigerscfeipper, die er<br />
altijd op staat zijn logiesruimten perfect<br />
<strong>in</strong> or<strong>de</strong> te hebben, verliest ej hier<br />
zijn pleizier <strong>in</strong>. Het kan <strong>de</strong>ze menschen<br />
niet meer schelen hoe het er<br />
uit ziet, want wat zij er ook aan doen,<br />
het blijft even rot. Zij verliezen <strong>de</strong><br />
vreug<strong>de</strong> <strong>in</strong> hun werk. Zij stompen af.<br />
Maar het Ne<strong>de</strong>rlandsche Artaeidsfront<br />
ziet dit gevaar en het waakt.<br />
Juist omdat het weet van welke beteekenis<br />
<strong>de</strong>ze arbeid, gelijk elke<br />
arbeid,^ voor <strong>de</strong> gansche volksgemeenschap.<br />
Juist omdat het noodzakelijk<br />
is, dat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs met pleizier<br />
hun werk doen en kunnen doen. Juist<br />
omdat <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad <strong>de</strong> arbeid <strong>de</strong> eentge<br />
werkelijke a<strong>de</strong>l is.<br />
De bedrijfsleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> directiekamer,<br />
<strong>de</strong> uitvoer<strong>de</strong>rs op het werk, <strong>de</strong><br />
schipper en zijn mannen op zandzuiger<br />
en baggermolen, <strong>de</strong> grondwerkers<br />
langs <strong>de</strong>n weg, zij allen zijn<br />
werkers <strong>in</strong> hetzelf<strong>de</strong> bedrijf en vormen<br />
samen één bedrij f sgemeenschap.<br />
Natuurlijk is er verschil, verschil <strong>in</strong><br />
kennis, <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> bekwaamheid<br />
en vooral <strong>in</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid.<br />
En naarmate men hooger stijgt<br />
op dien lad<strong>de</strong>r wordt <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
grooter. Een zetel <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
directiekamer beteekent niet alleen<br />
een hoog salaris en een fraaien stoel<br />
om <strong>in</strong> te zitten maar bovenal een<br />
groote verantwoor<strong>de</strong>lijkheid jegens<br />
het bedrijf en jegens al <strong>de</strong> werkers <strong>in</strong><br />
het bedrijf. Verantwoor<strong>de</strong>lijkheid, ook<br />
voor het lichamelijk en geestelijk<br />
welzijn van die werkers.<br />
En waar er bedrijfslei<strong>de</strong>rs zijn, die<br />
blijk geven dit verantwoor<strong>de</strong>lijkheidsbesef<br />
niet te bezitten, die van hun<br />
werkers spreken als van tuig en<br />
rapaille <strong>in</strong> plaats van er voor te zorgen,<br />
dat al die arbei<strong>de</strong>rs, die weken<br />
van huis moeten blijven om hun<br />
zwaren arbeid te verrichten, na afloop<br />
van hun dagtaak een behoorlijk<br />
on<strong>de</strong>rkomen v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, zal het<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche <strong>Arbeid</strong>sfront niet rusten<br />
voordat ook bij hen dit besef<br />
doordr<strong>in</strong>gt. En tevens beteekent dit<br />
dat het Ne<strong>de</strong>rlandsche Apfoeidsfront<br />
niet zal rusten voordat aan menschonwaardige<br />
toestan<strong>de</strong>n, als daar op<br />
<strong>de</strong> V<strong>in</strong>keveensche* plassen en <strong>in</strong><br />
Abcou<strong>de</strong> bestaan, een e<strong>in</strong>üe is gemaakt.<br />
'
V.<br />
8<br />
W<strong>in</strong>terpróqramma<br />
<strong>1942</strong>—1943<br />
Af<strong>de</strong>el<strong>in</strong>g Volksontwikkel<strong>in</strong>g<br />
Bij <strong>de</strong> plaatselijke en prov<strong>in</strong>ciale<br />
N.A.P.-kantoren is een uitgeoreid<br />
w<strong>in</strong>terprogramma omtrent<br />
het Volksontwikkelmgswerk van<br />
Vreug<strong>de</strong> en <strong>Arbeid</strong> op verzoek<br />
gratis verkrijgbaar.<br />
Men vrage -dit zoo spoedig mogelijk<br />
aan!<br />
Cursus Interieurverbeter<strong>in</strong>g'<br />
en Huisvlijt<br />
Zeer b<strong>in</strong>nenkort beg<strong>in</strong>t bovengenoem<strong>de</strong><br />
cursus <strong>in</strong> <strong>de</strong> stad Utrecht, waaraan<br />
zoowel door le<strong>de</strong>n als niet-le<strong>de</strong>n van<br />
het N. A. P. <strong>de</strong>elgenomen kan wor<strong>de</strong>n.<br />
Her lesgeld is zeer laag gesteld,.<br />
De oedoel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong>zen cursus is. <strong>de</strong><br />
arbei<strong>de</strong>rs te helpen bij het verfraaien<br />
van hun woonkamers.<br />
Wij vestigen vóór <strong>de</strong>zen cursus vooral<br />
<strong>de</strong> aandacht van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers <strong>de</strong>r<br />
vroegere huisvlijtactie te Utrecht op net<br />
feit. dat hier een buitengewone, gelegen- -<br />
heid is weggelegd om aan huisvlijt te<br />
doen. Meldt u zoo spoedig mogelijk .aan<br />
Bij liet Plaatselijke N.A.P.-kantoor, Vre<strong>de</strong>nburg<br />
10. -<br />
Prov<strong>in</strong>cie Gron<strong>in</strong>gen -<br />
en Gel<strong>de</strong>rland<br />
De Avondscholen voor Volwassenen en<br />
<strong>de</strong> talencursussen zijn reeds aangevangen.<br />
Men kan zich hiervoor nog aanmel<strong>de</strong>n<br />
bij resp het Prov<strong>in</strong>ciaal Bureau,<br />
Westerka<strong>de</strong> 10 te Gron<strong>in</strong>gen en het Prov<strong>in</strong>ciaal<br />
Bureau. Jansbuitens<strong>in</strong>gel 17 te<br />
Arnhem of <strong>de</strong> plaatselijke .N A.F.-kantören.<br />
Vrouwencursussen<br />
Bij voldoen<strong>de</strong> belangstell<strong>in</strong>g organiseert<br />
<strong>de</strong> afd. Volksontwikkel<strong>in</strong>g voor <strong>de</strong><br />
vrouwen m <strong>de</strong> bedrijven, evenals voor<br />
<strong>de</strong> huisvrouwen, speciale cursussen <strong>in</strong>:<br />
knippen en naaien, koken, ziekenverpleg<strong>in</strong>g<br />
m huis. zuigel<strong>in</strong>g- en kmdë"rverzorg<strong>in</strong>g,<br />
alsme<strong>de</strong> opvoedkun<strong>de</strong> en handarbeid.<br />
Aanm. en <strong>in</strong>l. bij <strong>de</strong> PI. N.AJF.kantoren.<br />
OPROEP!<br />
HirsviijttentoonsteH<strong>in</strong>g Amsterdam<br />
. Van één <strong>de</strong>r <strong>in</strong>zendsters op bovengenoem<strong>de</strong><br />
tentoonstell<strong>in</strong>g .zijn eenige gehaakte<br />
kleedjes ontvreemd. De tentoonstellmgscommissie<br />
heeft alles gedaan om<br />
te tracnten. <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>zendster w.eer <strong>in</strong> het<br />
bezit van materiaal te stellen, maar dit<br />
Is niet gelukt. Wij doen thans een beroep<br />
op 'onze lezeressen om te vernemen.<br />
of iemand Bereid is. voor dit geval<br />
eenige kluwtjes zij<strong>de</strong> en wol af te<br />
staan. Me<strong>de</strong><strong>de</strong>el i ngea te richten aan het<br />
Centraal Bureau van ..Vreug<strong>de</strong> en <strong>Arbeid</strong>".<br />
Amstel 224 — 226. Amsterdam.<br />
AHIM»:J UiïMJ.<br />
Hier ter plaatse zal zeer b<strong>in</strong>nenkort<br />
een sehermcursus aanvangen o.l.v. <strong>de</strong>n<br />
beken<strong>de</strong>n Italiaanscheii schermleeraar<br />
Paoli.<br />
Cursusgeld f 10.— voor <strong>de</strong>n duur valï<br />
5 maan<strong>de</strong>n, met <strong>in</strong>begrip van schermmatenaal<br />
Aanmeld<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen: Prov<strong>in</strong>ciaal<br />
Bureau Amsterdam. Pr. Hendrikka<strong>de</strong><br />
49—51 en V. en A.-<strong>in</strong>lïcht<strong>in</strong>genbureaü.<br />
Leidschepleln.<br />
Zwemmen<br />
In tal van_ plaatsen wor<strong>de</strong>n voor<br />
N A.P-le<strong>de</strong>n en huisgenooten goedkoope<br />
zwemavon<strong>de</strong>n georganiseerd Na<strong>de</strong>re <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen<br />
bij <strong>de</strong> 'plaatselijke kantoren.<br />
Leeuwar<strong>de</strong>n.<br />
Vanaf 10 November bestaat ter plaatse<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid te zwemmen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
s<br />
Over<strong>de</strong>kte Zwemi<strong>nr</strong>. <strong>de</strong>s morgens van<br />
10—11 uur voor <strong>de</strong> dames en eventueel<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het N.A P.<br />
Na<strong>de</strong>re <strong>in</strong>l. bij het Plaatselijk N.A.P.kantoor,<br />
Nieuweka<strong>de</strong> 84.<br />
Sportcursussen<br />
De af <strong>de</strong>el<strong>in</strong>g lichamelijke opvoed<strong>in</strong>g<br />
van V. en A. organiseert na het seizoen<br />
<strong>1942</strong>—1943 cursussen Jiu Jltsu. gymnastiek<br />
(dames- en herengroepen),<br />
boksen, rhythmische gymnastiek (alleen<br />
dames), <strong>in</strong> alle plaatsen, waar hiervoor<br />
belangstell<strong>in</strong>g bestaat.<br />
Gymnastiek dames- en herengroepen.<br />
Prijs: ƒ3.— N.A.P.-le<strong>de</strong>n en huisgenooten<br />
per cursus van 3 maan<strong>de</strong>n,<br />
ƒ4.25 niet-le<strong>de</strong>n.<br />
Jiu Jitsu: prijs ƒ5.50 N.A.P.-le<strong>de</strong>n en<br />
huisgenooten per cursus van 3 maan<strong>de</strong>n,<br />
ƒ 7.— niet-le<strong>de</strong>n.<br />
Hierbij ia <strong>in</strong>begrepen het examengeld<br />
voor het vaardlgheidsdiploma C van <strong>de</strong>n<br />
Ned. 'Jiu Jitsubond, waarvoor <strong>de</strong> normale<br />
prijs reeds t 5.— bedraagt.<br />
Rhythmische gymnastiek (alleen voor<br />
dames). Prijs: ƒ3.50 N.A.P.-le<strong>de</strong>n en<br />
huisgenooten per cursus van 3 maan<strong>de</strong>n,<br />
ƒ 4.75 •niet-ledwn.<br />
Aanmeld<strong>in</strong>ge'n en na<strong>de</strong>re <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen<br />
bij <strong>de</strong> plaatselijke N.A.F.-kantoren.<br />
Bij na<strong>de</strong>re <strong>in</strong>formatie blijkt<br />
ons dat <strong>de</strong> Kunstijsbaan <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
Apollohal te Amsterdam tot<br />
na<strong>de</strong>r or<strong>de</strong>r gesloten is.<br />
O N T S P A N N I N G<br />
OPERETTEVOORSTELLING<br />
door <strong>de</strong><br />
KAMEROPERA<br />
Regie Alb. May. Orkest o.l.v. Wim<br />
Quispel. Groot aantal me<strong>de</strong>werken<strong>de</strong>n!<br />
Opgevoerd wordt: Der Frühlhig van<br />
Prang Léliar en Die schone Galatliee<br />
van Franz von Suppé.<br />
Toegangsprijs: 50 cent voor N.A.P.le<strong>de</strong>n<br />
en hun huisgenooten en 80 cent<br />
voor niet-le<strong>de</strong>n.<br />
In alle plaatsen zijn, tevens kaarten<br />
verkrijgbaar bij <strong>de</strong> N.A,P.-tao<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> Soc.<br />
Voormannen en voor zoover voorradig*<br />
's avonds aan <strong>de</strong> zaal.<br />
Alle voorstell<strong>in</strong>gen Tangen aan om<br />
7.3O uur n.m.<br />
Breda Zaterdag 21 November<br />
Concordia. Kaartverkoop; Dr. v. Mierlostraat<br />
37. r<br />
Lei<strong>de</strong>n Zondag 22 November<br />
Stadsschouwburg. Kaartverkoop: Rapenburg<br />
34.<br />
Rotterdam Maandag 23 November<br />
O<strong>de</strong>ón. Kaartverkoop: Westzeedijk 78.<br />
' 's-Gravenhage D<strong>in</strong>sdag 24 November<br />
Geb. v. K. en W. Kaartverkoop: Dr.<br />
Kuiperstraat 10 en V. en A.-Inl.bureau'<br />
Hofweg.<br />
Dordrecht Don<strong>de</strong>rdag 26 November<br />
Kunstm<strong>in</strong>. Kaartverkoop: S<strong>in</strong>gel 162.<br />
Hilversum Zaterdag 28 November<br />
Gooiland. Kaartverkoop: Stationsst. 8.<br />
Utrecht Zondag 29 November<br />
Tivoli. Kaartverkoop: Vre<strong>de</strong>nburg 1O.<br />
BALLETVOORSTELLING<br />
door De Haagse Dansgroep. Choreographie:<br />
Jan <strong>de</strong> Ruyter. Groot aantal me<strong>de</strong>werken<strong>de</strong>n.<br />
t Kameropera-orkest O.I.V.<br />
Wim Quispel. Uitgevoerd wordt o.a.<br />
Eapparitionz, .ballet <strong>in</strong> 3 bedrijven van<br />
Franz Liszt.<br />
Toegangsprijs 60 cent voor N.A.F.le<strong>de</strong>n<br />
en hun huisgenooten en 80 cent<br />
voor niet-le<strong>de</strong>n.<br />
Tevens kaarten verkrijgbaar bij het<br />
plaatselijk N.AJF.-kantoor. <strong>de</strong> N.A.F.bo<strong>de</strong>n,<br />
<strong>de</strong> Soc. Voormannen en voor<br />
zoover voorradig 's avonds aan <strong>de</strong> zaal.<br />
Aanvang <strong>de</strong>r voorstell<strong>in</strong>gen 7.3OU. n.m.<br />
Tilburg Vrijdag 20 November<br />
Amicitia. Kaartverkoop: Veemarktstr,<br />
25.<br />
Delft Woensdag 25 November<br />
Stadsdoelen. Kaartverkoop: O. Delft<br />
201.<br />
Dit programma komt tevens op, Vii><br />
flae 4 December <strong>in</strong> Maastricht.<br />
Filmvoorstell<strong>in</strong>g<br />
TABOE<br />
Een spannen<strong>de</strong>, tragische lief<strong>de</strong>sgeschie<strong>de</strong>nis,<br />
waarvan alle opnamen op <strong>de</strong><br />
Zuidzee-eilan<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gemaakt. (Tobisfilm.<br />
Toegang 14 jaar). Toegangsprijs<br />
35 cent N.A.P.-le<strong>de</strong>n en* huisgenooten;<br />
50 cent niet-le<strong>de</strong>n. In alle plaatsen om<br />
4.30 uur n.m. tevens een<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>rvoorstell<strong>in</strong>g<br />
DIK TROM<br />
<strong>de</strong> vroolijke Centra-film, bewerkt naar<br />
het alom beken<strong>de</strong> boek van C. Joh.<br />
Kievit. Toegangsprijs k<strong>in</strong><strong>de</strong>rvoorstell<strong>in</strong>g<br />
15 cent k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en 30 cent begelei<strong>de</strong>rs.<br />
Voor alle plaatsen tevens kaarten verkrijgbaar<br />
bij N.A.P.-bo<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>n Socialen.<br />
Voorman en vóór <strong>de</strong>n aanvang <strong>de</strong>r voorstell<strong>in</strong>g<br />
aan <strong>de</strong> zaal.<br />
Aanvang filmvoorstell<strong>in</strong>g ..Taboe"<br />
<strong>in</strong> alle plaatsen 7.30 n.m.<br />
Aanvang k<strong>in</strong><strong>de</strong>rvoorstell<strong>in</strong>g Dik<br />
Trom <strong>in</strong> alle plaatsen 4.30 n.m.<br />
Prov<strong>in</strong>cie Gron<strong>in</strong>gen<br />
Maruni Vrijdag 20 November<br />
Zaal Kruisweg. Kaartverkoop: Plaats.<br />
N.A.P.-kantoor.<br />
Harkste<strong>de</strong> Zaterdag 21 November<br />
Café Staalstra. Kaartverkoop: Plaats.<br />
.N.A.F.-kantoor.<br />
Prov<strong>in</strong>cie Utrecht<br />
Hier bedraagt <strong>de</strong> toegangsprijs: 3O et.<br />
voor N.A.P.-le<strong>de</strong>n en huisgen. en 45 et.<br />
voor niet-le<strong>de</strong>n.<br />
. Doorn Maandag 23 November<br />
Ons Huis. Kaartverkoop: Nassaulaan 2.<br />
Maarssen D<strong>in</strong>sdag 24 November<br />
Harmonie. Kaartverkoop: Kortenl. 29.<br />
Vleuten Woensdag 25 November<br />
Bosch Lunchroom. Kaartverkoop:<br />
Alendorperweg <strong>47</strong>.<br />
IJsselste<strong>in</strong> Don<strong>de</strong>rdag 26 November<br />
Uzaï. Kaartverkoop: P. <strong>de</strong>n Dunnen,<br />
Weidstraat IJsselste<strong>in</strong> en C. Dijkland,<br />
't Sluisje 16 Jutphaas.<br />
Montfoort Vrijdag 27' November<br />
Hotel <strong>de</strong> Zwaan. Kaartverkoop: Keizerrijk<br />
235a.<br />
Leersum Zaterdag 28 November<br />
Zaal v. Soest. Kaartverkoop: Rijksstraatweg<br />
B.303 te Amerongen.<br />
Kreukelen<br />
' Het Staten<br />
Stationsweg 1.<br />
Zondag 29 November<br />
Wapen. Kaartverkoop:<br />
De volgen<strong>de</strong> plaatsen van <strong>de</strong>ze tournee<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> het volgen<strong>de</strong> nummer<br />
van „<strong>Arbeid</strong>" bekend gemaakt.<br />
VARIÉTÉ EN KLEINKUNST-<br />
VOOR5TELLING<br />
Me<strong>de</strong>werken<strong>de</strong>n: Jan van Laar, humorist;Truus<br />
van -Laar, cabarettière; il<strong>nr</strong>rison,<br />
komisch jongleur; D<strong>in</strong>a Boelen<br />
met m<strong>in</strong>iatuurtheater; Wille van Holten,<br />
pianist-accor<strong>de</strong>onist; Luron, mo<strong>de</strong>rne<br />
goochelkunst. Toegangsprijs': 40 cent<br />
N.A.P.-le<strong>de</strong>n en hun huisgenooten en<br />
60 ceiit niet-le<strong>de</strong>n.<br />
In alle plaatsen tevens kaarten verkrijgbaar<br />
bij <strong>de</strong> N.A.F..-bo<strong>de</strong>n, Soc. Voormannen<br />
.en vóór <strong>de</strong>n aanvang aan <strong>de</strong><br />
zaal.<br />
Alle voorstell<strong>in</strong>gen vangen aan om<br />
7.30' uur n.m.<br />
Prov<strong>in</strong>cie Zuid-Holland<br />
Miiassluis Vrijdag 20 November<br />
Luxor Theater. Kaartverkoop: Oranjestraat<br />
6.<br />
Poortugaal/Pernis Zaterdag 21 Nov.<br />
Café Jonker. Kaartverkoop: Pastoriedijk<br />
361 Pernis.<br />
IJsscl<strong>in</strong>ondc, Holnes, Slikkerveer,<br />
Rid<strong>de</strong>rkerk Zondag 22 November<br />
Electrozaal te Slikkerveer. Kaartverkoop:<br />
Bovenste. 110 te Rid<strong>de</strong>rkerk<br />
Krimpen a/d Lek Maandag 23 Nov.<br />
Zaal P. v. Namen. Kaartverkoop: Mld<strong>de</strong>lland<br />
61A. •<br />
Lekkerkerk D<strong>in</strong>sdag 24 November<br />
Hotel <strong>de</strong> Groote Boer. Kaartverkoop:<br />
ppperduit 56.<br />
CABARET-VARIÉTÉ-<br />
VOORSTELLING<br />
Me<strong>de</strong>werken<strong>de</strong>n: Max van Laarhoven,<br />
humorist-confereneier; Xilly van Vliet,<br />
<strong>de</strong> z<strong>in</strong>gen<strong>de</strong>, voordrachtskunstenares;<br />
Lou Marti, hét muzikale won<strong>de</strong>r; Cliurles,<br />
jongleur op <strong>de</strong>n rollen<strong>de</strong>n kogel;<br />
Bep Petersen, pianist-accor<strong>de</strong>onlst.<br />
Toegangsprijs: 4O ceni voor N.A.F.le<strong>de</strong>n<br />
eu hun huisgenooten en 60 cent<br />
voor n i et-le<strong>de</strong>n.<br />
In alle plaatsen zijn tevens kaarten<br />
verkrijgbaar bij <strong>de</strong> N.A.F.^bo<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
Soc. Voormannen en vóór <strong>de</strong>n aanvang<br />
aan <strong>de</strong>' zaal.<br />
Alle voorstell<strong>in</strong>gen vangen aan om<br />
7.3O uur n.m.<br />
Prov<strong>in</strong>cie Noord-Holland<br />
Den Burg Vrijdag 20 November<br />
Bioscoopzaal Pen. Kaartverkoop: Schil<strong>de</strong>re<strong>in</strong>d<br />
8.<br />
Den Hel<strong>de</strong>r ^ Zaterdag 21 November<br />
Cas<strong>in</strong>o. Kaartverkoop: Spoorstr. 112.<br />
Wormerveer Zondag 22 November<br />
De Jonge Pr<strong>in</strong>s. Kaartverkoop: Schoolpad<br />
21.<br />
Schagen Maandag 2:i November<br />
' Noord-Hollandsch Koffiehuis. Kaartverkoop:<br />
Laurierstraat E. 25.<br />
Wee»i> D<strong>in</strong>sdag 24 NovemBer<br />
Hotel De Roskam. Kaartverkoop: Torenstraat<br />
15.<br />
Amstelveen Woensdag 25 November<br />
Zaal Blauwhoff. Kaartverkoop: Mid<strong>de</strong>ldorpstraat<br />
1.<br />
Amsterdam Zondag 22 November<br />
City Theater, aanvang 10.30 uur v.ni.<br />
Vertoond wotdt <strong>de</strong> Ufa-Tobisfilm met<br />
Willy Birgel en Lil Dagover Slotaecooid.<br />
(Toegang 18 jaar).<br />
Amsterdam Zondag 29 November<br />
Thalia Tlieater, aanvang 10.30 u. v.m.<br />
Vertoond wordt <strong>de</strong> Ufa-Tobisfilm Ik beschuldig<br />
met Paul Hartmann. (Toegang<br />
18 jaar).<br />
Aan bei<strong>de</strong> voorstell<strong>in</strong>gen gaat een<br />
goed verzorgd bijprogramma vooraf.<br />
Toegangskaartën a 35 et. verkrijgbaar<br />
bij: Pr. Hendrikka<strong>de</strong> 49 en V. en A.-Inl.<br />
Bureau op het Leidseple<strong>in</strong>.<br />
Den Haag Zondag 22 November<br />
Asta Theater, aanvang 10.30 uur v.m.<br />
Vertoond wordt <strong>de</strong> Ufa-Tobisfilm Carl<br />
Peters met Hans Albers. (Toegang alle<br />
leeftij<strong>de</strong>n). Tevens massazang .o.l.v. Cor<br />
Steyn. Kaarten a 35 cent p.p. verkrijgbaaj<br />
bij: Dr. Kuiperstraat 10 en V. ea<br />
A.-Inl. Bureau aan <strong>de</strong>n Hofweg.<br />
Rotterdam Zondag 29 'November<br />
Pr<strong>in</strong>ses Tlieater, aanvang 10.30 u. v na.<br />
Vertoond wordt <strong>de</strong> Üfa-Totaisfilm Nanon<br />
met Erna Sack en Johan Heesters. (Toegang<br />
alle leeftij<strong>de</strong>n). Op "net tooneel<br />
De twee Pico's^ accor<strong>de</strong>onvirtuozen.<br />
Kaarten & 35 cent verkrijgbaar bij:<br />
Westzeedijk 78 en <strong>de</strong> overige.-beken<strong>de</strong><br />
adres: en.<br />
BONTE RADIO-AVOND<br />
Ensche<strong>de</strong> . Woensdag 25 November<br />
Irene, aanvang 7.30 uur n.m. Me<strong>de</strong>werken<strong>de</strong>n:<br />
De Melodisteu o.l.v. Piet<br />
LusteiihoiiHi-'r; orkest van Clurard van<br />
Krevelen; Johan Jong op het Hammondorgel<br />
met samenzang; Herbert Perqutn,<br />
confénencier; Cora May, alt; Duo Scliolten<br />
en van 't Zelf<strong>de</strong>, komisch zangduo;<br />
Sandor Sipos, xylofo«n,_ Toegangskaartën<br />
a 80 cent per persoon verkrijgbaar bij:<br />
Molenstraat 46.<br />
ST. NICOLAASFEEST<br />
TE AMSTERDAM<br />
Ter gelegenheid van <strong>de</strong>n verjaardag<br />
van St. Nicolaas zal een groot k<strong>in</strong><strong>de</strong>rfeest<br />
plaatsv<strong>in</strong><strong>de</strong>n. Na<strong>de</strong>re gegevens<br />
vrage men aan <strong>de</strong> plaatselijke N.A.F.bo<strong>de</strong>n.<br />
SPAARSYSTEEM<br />
Neemt <strong>de</strong>el aan het Vreug<strong>de</strong> en <strong>Arbeid</strong>-spaarsysteem<br />
en spaart reeds thans<br />
voor Uw vacantie <strong>in</strong> het volgen<strong>de</strong> jaar.<br />
Voor na<strong>de</strong>re bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n wen<strong>de</strong> men<br />
zich tot <strong>de</strong> plaatselijke en prov<strong>in</strong>ciale<br />
N.A.P.-kantoren.
DE NOORD-OOST-POLDER IN STORMCETIJ<br />
Algemeen, belaag vraagt: <strong>de</strong> rechte man. op <strong>de</strong> rechte plaats<br />
Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r. November <strong>1942</strong>. — Grauw en<br />
troosteloos is <strong>de</strong> vlakte waarboven <strong>de</strong> wil<strong>de</strong> wolkenflar<strong>de</strong>n<br />
voortjagen. Stuifregen koud en alles doordr<strong>in</strong>gend,<br />
maakt <strong>de</strong> e<strong>in</strong><strong>de</strong>looze wegen tot slijkbanen<br />
en mod<strong>de</strong>rpoelen, waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> laarzen vastzuigen, en<br />
zelfs <strong>de</strong> rupswielen van tractors <strong>de</strong>n \strijd moeten<br />
opgeven.<br />
Dit is' Neerland's twaalf<strong>de</strong> prov<strong>in</strong>cie <strong>in</strong> het najaar.<br />
Ergens aan het e<strong>in</strong>d van <strong>de</strong>ze wegen, die geen<br />
wegen zijn, ligt <strong>de</strong> „wal". Het ou<strong>de</strong> land met zijn<br />
eigen <strong>in</strong>timiteit Van huisjes, saamgedrongen om een<br />
verweer<strong>de</strong> kerk, met zijn boer<strong>de</strong>rijen half verscholen<br />
tusschen het laatste gelen<strong>de</strong> loover en zijn walletjes,<br />
die <strong>de</strong> weilan<strong>de</strong>n begrenzen. Dat is <strong>de</strong> bewoon<strong>de</strong><br />
Wereld. Hier, echter is <strong>de</strong> vlakte, onherbergzaam en<br />
grijs <strong>in</strong> het vale Novemberlicht. Achter <strong>de</strong> beregen<strong>de</strong><br />
ruiten van <strong>de</strong> woonbarakken zitten <strong>de</strong> mannen die<br />
hier werken bij elkaar en wachten. Ze staren over<br />
<strong>de</strong> e<strong>in</strong><strong>de</strong>looze vel<strong>de</strong>n, waarop slechts heel vaag hier<br />
en daar silhouetten opdoemen: graanmijten en boer<strong>de</strong>rijen<br />
<strong>in</strong> aanbouw.<br />
Ze zitten hier, en wachten, <strong>de</strong> pioniers van <strong>de</strong>n<br />
Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r. Ze wachten tot het licht weer<br />
door <strong>de</strong> wolken zal breken en ze hun werk weer<br />
kunnen hervatten, kilometers ver<strong>de</strong>rop <strong>in</strong> <strong>de</strong>n pol<strong>de</strong>r,<br />
waar ze dag <strong>in</strong> dag uit, <strong>de</strong>n taaien strijd aanb<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
onet zand, zavel en klei om ou<strong>de</strong>n zeebo<strong>de</strong>m<br />
tot nieuwen cultuurgrond te maken. Ze wachten<br />
met ongeduld, want dit bijeenzitten beteekent dat<br />
er niet gewerkt kan wor<strong>de</strong>n. Regenverlet, waardoor<br />
het voor velen toch al lage loon nog meer omlaag<br />
gaat...<br />
Het toch al lage loon... Langs <strong>de</strong> beslijkte wegen<br />
van <strong>de</strong>n pol<strong>de</strong>r gaan geruchten naar <strong>de</strong>n wal. Geruchten<br />
over lage loonen en hard werken. Er wordt<br />
gefluisterd over slechte laarzen, die gekocht moeten<br />
Wor<strong>de</strong>n en waarvan <strong>de</strong> prijs onmid<strong>de</strong>llenk van het<br />
loon wordt afgehou<strong>de</strong>n. Er wordt verteld dat hoogere<br />
loonen zijn voorgespiegeld, dan <strong>in</strong> werkelijkheid t<br />
Wor<strong>de</strong>n verdiend. Er gaan geruchten, dat <strong>de</strong> gez<strong>in</strong>nen<br />
thuis soms eerst na weken geld krij gen<strong>de</strong>n dan<br />
nog te we<strong>in</strong>ig om te leven. Deze en <strong>de</strong>rgelijke 'geruchten<br />
zijn het die <strong>de</strong> ron<strong>de</strong> doen <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Noord-Oost-<br />
Pol<strong>de</strong>r, waar <strong>de</strong> w<strong>in</strong>terrogge en tarwe hier en daar<br />
reeds voor <strong>de</strong>n twee<strong>de</strong>n keer op het veld staan, waar<br />
langzaam maar zeker een werk vor<strong>de</strong>rt, dat een<br />
Ne<strong>de</strong>rlandsen belang mag heeten bij uitnemendheid.<br />
Dit is een land, dat een belofte <strong>in</strong>lxoudt voor <strong>de</strong> toe-<br />
' komst van ons volk. Maar ook voor <strong>de</strong> werkers die<br />
hier zwoegen van dag tot dag. Het is goed dat <strong>de</strong><br />
.geruchten di# hier vernomen wor<strong>de</strong>n niet blijven.<br />
<strong>Arbeid</strong>svre<strong>de</strong> is ook <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rlands' twaalf<strong>de</strong> prov<strong>in</strong>-.<br />
cie een gebie<strong>de</strong>n<strong>de</strong> eisch. De revolutie, die ons meegesleept<br />
heeft, <strong>de</strong> revolutie, die <strong>de</strong>n arbeid tot één<br />
onverbrekelijk geheel wil sme<strong>de</strong>n, waar<strong>in</strong> tegenstell<strong>in</strong>gen<br />
tusschen werkgevers en werknemers niet wor<strong>de</strong>n<br />
toegespitst, maar opgelost, mag ook <strong>de</strong>n Noord<br />
Oost Pol<strong>de</strong>r niet voorbijgaan. Het is hier geen vereeten.<br />
uithoek, die er m<strong>in</strong><strong>de</strong>r opaan komt, doch een<br />
vooruitgeschoven p.ost op <strong>de</strong>n va<strong>de</strong>rlandschen bo<strong>de</strong>m.<br />
Zoo noodig zal zelfs het mes er<strong>in</strong> gezet moeten<br />
wor<strong>de</strong>n, om zieke plekken weg te snij<strong>de</strong>n. Alleen: '<br />
•wanneer dat gebeurt zal bedacht moeten wor<strong>de</strong>n,<br />
dat het dan niet het mes van een onverantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
man mag zijn, doch dat van een bedacht-<br />
• zaam chirurg. Niet alleen geruchten, zelfs geen<br />
op zichzelf juiste, doch bijkomstige feiten mogen<br />
dan afhou<strong>de</strong>n van het zoeken naar het doel, dat <strong>in</strong><br />
het belang van <strong>de</strong> werkers <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Noord-Oost-<br />
Pol<strong>de</strong>r, <strong>in</strong> het belang van geheel Ne<strong>de</strong>rland gevon<strong>de</strong>n<br />
moet wor<strong>de</strong>n: arbeidsvre<strong>de</strong>. En alles zal gedaan<br />
moeten wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> grondoorzaken, die het<br />
bereiken van dat doel <strong>in</strong> <strong>de</strong>n weg staan, op te heffen.<br />
Ver van <strong>de</strong>n pol<strong>de</strong>r, <strong>in</strong> <strong>de</strong> groote stad, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
arbei<strong>de</strong>rs door <strong>de</strong> Gewestelijke <strong>Arbeid</strong>sbureaux „bemid<strong>de</strong>ld".<br />
zooals dat heet. Zij wor<strong>de</strong>n 'naar Oost en<br />
naar West gedirigeerd. Daar, waar hun arbeidskracht<br />
gevor<strong>de</strong>rd wordt <strong>in</strong> het belang van het land. wor<strong>de</strong>rl<br />
zij heengezon<strong>de</strong>n. Naar <strong>de</strong> zandgron<strong>de</strong>n van Brabant<br />
en ook naar <strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r. Dit is niet<br />
s<strong>in</strong>ds vandaag of gisteren-. Weten zij, die van <strong>de</strong><br />
gewestelijke arbeids'bureaux menschen uitzen<strong>de</strong>n,<br />
Welk werk, er <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Pol<strong>de</strong>r wacht? Men zou willen<br />
aannemen van wel, maar er is re<strong>de</strong>n om daar aan<br />
te twijfelen. Niet op grond van wat er <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Pol<strong>de</strong>r<br />
gefluisterd wordt door <strong>de</strong> werkers, die daar hun<br />
ontevre<strong>de</strong>nheid luchten, maar op grond van feitenmateriaal,<br />
neergelegd <strong>in</strong> nuchtere zakelijke rapporten.<br />
Deze rapporten vertellen van een arbeidsbureau, dat<br />
werkers uit een werkverruim<strong>in</strong>gsobject uitzond naar<br />
<strong>de</strong>n Noorri-Óost-Pol<strong>de</strong>r. en <strong>de</strong>zen werkers <strong>in</strong>zake<br />
loon en arbeidsvoorwaar<strong>de</strong>n toezegg<strong>in</strong>gen <strong>de</strong>ed, die<br />
aanmerkelijk gunstiger waren dan <strong>de</strong> werkelijk gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong>.<br />
Er wordt gesproken over vacantie- en reisvergoed<strong>in</strong>gen,<br />
die evenm<strong>in</strong> met <strong>de</strong> waarheid overeenkomen.<br />
Maar bovendien wordt er <strong>in</strong> die rapporten gesproken<br />
over een tewerkstell<strong>in</strong>g en uitzend<strong>in</strong>g door <strong>de</strong>ze<br />
arbeidsbureaux zon<strong>de</strong>r eenige voorafgaan<strong>de</strong><br />
keur<strong>in</strong>g, en dan niet een tewerkstell<strong>in</strong>g van<br />
grondwerkers en landarbei<strong>de</strong>rs, doch va'n behangers,<br />
sigarenmakers, schil<strong>de</strong>rs e. d. Er wordt zelfs gesproken<br />
over uitzend<strong>in</strong>g van arbei<strong>de</strong>rs, lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong>' aan<br />
bronchitis. Er zou uit <strong>de</strong>ze rapporten nog meer zijn<br />
op te sommen, doch het is genoeg om vast te stellen,<br />
dat zulk een arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g nauwelijks aanspraak<br />
op dien naam kan maken.<br />
Een onjuiste arbeidsbemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g is het <strong>in</strong> hoofdzaak,<br />
die een goe<strong>de</strong>n gang van zaken <strong>in</strong> oen Noqrd<br />
Oost Pol<strong>de</strong>r <strong>in</strong> <strong>de</strong>n weg heeft gestaan. Uitgezon<strong>de</strong>n<br />
tegen <strong>de</strong>n wensch van <strong>de</strong> directie van <strong>de</strong>n Noord Oost<br />
Pol<strong>de</strong>r, onbekwaam om het zware grondwerk te<br />
doen' en dus een re<strong>de</strong>lijk loon te verdienen, moest<br />
een <strong>de</strong>rgelijke uitzend<strong>in</strong>g van werkers onverantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
genoemd wor<strong>de</strong>n en op" een teleurstell<strong>in</strong>g<br />
uitloopen. zoowel voor <strong>de</strong> betrokken arbei<strong>de</strong>rs als<br />
voor hen. die <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
voor <strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>n gang van zaken<br />
•dragen, i. c. <strong>de</strong> directie van <strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r.<br />
Men behoeft geen beroepspsycholoog te zijn om té"<br />
begrijpen, dat een <strong>de</strong>rgelijke <strong>in</strong>zet van onbekwame<br />
krachte.n, althans onbekwaam voor dit soort van<br />
werk, een goe<strong>de</strong>n gang van zaken <strong>in</strong> <strong>de</strong>n weg moet<br />
staan. De arbeidsvre<strong>de</strong>, een van <strong>de</strong> belangrijkste en<br />
- noodzakelijkste voorwaar<strong>de</strong>n voor het werk juist <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r, waar ie<strong>de</strong>re werker een<br />
rechtstreekschen dienst heeft te bewijzen aan <strong>de</strong><br />
volksgemeenschap, is hierdoor ernstig geschaad.<br />
Slechts <strong>in</strong> <strong>de</strong> erkenn<strong>in</strong>g van dit feit ligt <strong>de</strong> sleutel<br />
tot <strong>de</strong> oploss<strong>in</strong>g van dit probleem.<br />
Ongetwijfeld zijn er nog an<strong>de</strong>re en zelfs gegron<strong>de</strong><br />
grievgn. Het zou <strong>in</strong> sommige gevallen mogelijk geweest<br />
zijn om aan verlangens van <strong>de</strong> werkers tegemoet<br />
te komen. Hiertoe had zeker ook <strong>de</strong> directie<br />
van <strong>de</strong>n Noord -Oost-Pol<strong>de</strong>r het hare kunnen bijdragen.<br />
Of alle maatregelen i n <strong>de</strong> kampen feilloos zijn<br />
geweest of dit thans zijn, kan <strong>in</strong> het mid<strong>de</strong>n gelaten<br />
wor<strong>de</strong>n. De grond oorzaak ligt tenslotte <strong>in</strong> het feit,<br />
dat van buit.en <strong>de</strong>n Pol<strong>de</strong>r vele werkers hierheen<br />
gezon<strong>de</strong>n zijn, die hier niet thuishooren.<br />
De rechte man op <strong>de</strong> rechte plaats. Dit is een eisch,<br />
die ook ten opzichte van <strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r gesteld<br />
moet wor<strong>de</strong>n<br />
De 48.000 ha. ou<strong>de</strong> zeebo<strong>de</strong>m als grondslag voor<br />
een nieuwe prov<strong>in</strong>cie vragen met nadruk om een oploss<strong>in</strong>g,<br />
bevredigend voor allen, die hier werken en<br />
.allen, die op <strong>de</strong> resultaten van dit werk zijn aangewezen.<br />
Deze wordt slechts verkregen, wanneer hier<br />
werkers komen, die hier thuisbehooren. d.w.z.<br />
landarbei<strong>de</strong>rs, boerenzoons en zoo noodig stadsarbei<strong>de</strong>rs<br />
voor wie <strong>de</strong> overgang naar het land op korten<br />
of langen termijn mogelijk is, doordat <strong>de</strong>ze niet In .<br />
strijd is met hun geaardheid. Met name zij, die <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> Werkverruim<strong>in</strong>g gewerkt hebben en bij dit werk<br />
getoond hebben, het handwerk te verstaan en <strong>de</strong><br />
juiste geaardheid te bezitten, zullen een belangrijk<br />
cont<strong>in</strong>gent van <strong>de</strong> benoodig<strong>de</strong> krachten kunnen<br />
leveren.<br />
Er blijven ook, wanneer dit als punt -van uitgang<br />
wordt genomen, bij <strong>de</strong>n opbouw <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Noord-Oost-<br />
Pol<strong>de</strong>r, die niet alleen van Ne<strong>de</strong>rlandsch, doch ook<br />
van Europeesch standpunt belangrijk is te noemen,<br />
zeker nog practische problemen op te lossen. Vele<br />
van die problemen zijn reeds gesignaleerd en het is<br />
overbodig ze stuk voor stuk na te gaan, om hun<br />
beteekenis te meten en te wegen. Zoo zal voor hen,<br />
die hun gez<strong>in</strong>nen thans <strong>in</strong> <strong>de</strong> stad hebben, zoolang<br />
ze zich nog niet <strong>in</strong> of bij <strong>de</strong>n Pol<strong>de</strong>r kunnen vestigen,<br />
wellicht een extra-woonplaatstoelage zijn tt<br />
overwegen. Goe<strong>de</strong> kleed<strong>in</strong>g en goed schoeisel zullen<br />
voor <strong>de</strong> werkers <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Pol<strong>de</strong>r een eerste vereischte<br />
zijn, waarvan <strong>de</strong> aanschaff<strong>in</strong>g met hulp en door .bemid<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong>n werkgever nier alleen sociaal,<br />
doch ook economisch verantwoord zal blijken te zijn.<br />
Hier echter ligt, met <strong>de</strong> cultureete verzorg<strong>in</strong>g, een<br />
belangrijke taak voor het Ne<strong>de</strong>rlandsch <strong>Arbeid</strong>sfront.<br />
Ook <strong>in</strong> <strong>de</strong>n Nford-Gost-Poifler zal <strong>de</strong> Sociale Voorman<br />
en zijn staf van me<strong>de</strong>werkers een belangrijke<br />
schakel mooten wor<strong>de</strong>n tusschen hen, die leid<strong>in</strong>g<br />
hebben te geven en hen. dte loirl<strong>in</strong>g hebben te volgen.<br />
Op hem <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats zal <strong>de</strong> verantwoorr'eHike<br />
taak rusten d?n arbeidsvre<strong>de</strong> te verzekeren."<br />
Deze taak zal echter niet te zwaar blijken, mits ook<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong>n Noord-Oost-Pol<strong>de</strong>r, <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>g met<br />
<strong>de</strong>n thans grnp ! °T'«"~ OPT-VI'»* ww -lèn arbeid <strong>de</strong><br />
rechte man op <strong>de</strong> rechte plaats zal komen te staan.<br />
(Foto's, A.P.J
In het Octobernummer van <strong>de</strong> „Hollandsche<br />
post'' v<strong>in</strong><strong>de</strong>n we- allereerst een<br />
artikel van W. Wïchers getiteld: „De<br />
Situatie", daarna volgt een artikel over<br />
„De Jeugd van ons Cont<strong>in</strong>ent": voorts<br />
treffen we er <strong>in</strong> aan: „Atlantic Charter"<br />
van Siegfried H<strong>in</strong><strong>de</strong>rdael. Ver<strong>de</strong>r schrijft<br />
Van Eemland over ..Hanzegeest vroeger<br />
en nu", terwijl men er ook nog <strong>in</strong> v<strong>in</strong>dt<br />
een humoristisch stukje door Sir Jere-<br />
Stastok: „Hel<strong>de</strong>n oer Konvooien"<br />
„De Schouw" van October. Prof. dr H.<br />
Krekel schrijft een artikel over „Volk en<br />
Politiek <strong>in</strong> <strong>de</strong> 19e eeuw" ver<strong>de</strong>r v<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
we van H. Buys een artikel over <strong>de</strong> bouwkunst:<br />
„Gedachten <strong>in</strong> Steen" Door dr. J.<br />
A. Stellwag wordt geschreven over: <strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlandsche Kultuurkamer en <strong>de</strong> Tooneelschrijvers;<br />
voorts schrijft K. Mielart<br />
over Kultureele Propaganda en W. G.<br />
Kierdorff over Nijverheidsarchitectuur <strong>in</strong><br />
het Landschap. Van <strong>de</strong> hand van W. J.<br />
Wïers v<strong>in</strong><strong>de</strong>n we een artikel <strong>de</strong> Gil<strong>de</strong>n,<br />
en tot slot van Karel van Heus<strong>de</strong>n: Een<br />
Volk droomt.<br />
Het maandblad voor economie, staatkun<strong>de</strong><br />
en cultuur „Nieuw Ne<strong>de</strong>rland" van<br />
November bevat: De geestelijke houd<strong>in</strong>g<br />
van Ne<strong>de</strong>rland en het nieuwe Europa<br />
door prof. dr. U. van Genechten ver<strong>de</strong>r<br />
door W. O. A. Koster: „De Schakel-polis",<br />
waarop wij nog na<strong>de</strong>r terugkomen, daarna<br />
een artikel van mr. H A. M. van <strong>de</strong>r<br />
Hey<strong>de</strong>n: „een historische trilogie <strong>de</strong>r<br />
Rijksgedachte en tenslotte ..een artikel<br />
van <strong>de</strong> hand van Ed. Ger<strong>de</strong>s, getiteld:<br />
„Kunst <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenlev<strong>in</strong>g''<br />
In iiet Maandblad van <strong>de</strong>n Omroep WIJ<br />
V<strong>in</strong><strong>de</strong>n we eerst een stuk: Wij goe<strong>de</strong><br />
Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs, dat gaat over het verdwenen<br />
jongetje <strong>in</strong> het Span<strong>de</strong>rswoud; daarna<br />
schrijft Jacques <strong>de</strong> Haas „aan <strong>de</strong> cur-<br />
•isten van <strong>de</strong>n opleid<strong>in</strong>gscursus van het<br />
gesproken woord"; Schrö<strong>de</strong>r krijgt een<br />
Nachtmerrie en P. van Rossum Jr. beantwoordt<br />
vragen. Voorts treffen we er<br />
<strong>in</strong> aan „Perim, <strong>de</strong> Gevloekte" door P.<br />
Vrijdal, vervolgens komt <strong>de</strong> „Balla<strong>de</strong> van<br />
bet Graan" van J. <strong>de</strong> Koek en tot slot<br />
schrijft B van Nor<strong>de</strong>n een artikel over<br />
<strong>de</strong>n Wolchow-ketel.<br />
AMSTERDAM<br />
Kal verstraat l<br />
DEN HAAG<br />
Hoogstraat 23<br />
10<br />
In verband met <strong>de</strong> vervroeg<strong>de</strong> zen<strong>de</strong>rsluit<strong>in</strong>g<br />
wordt 15 November a.s. een<br />
nieuw schema van kracht, waar<strong>in</strong> het<br />
Kwartier van <strong>de</strong>n <strong>Arbeid</strong> <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
wijzig<strong>in</strong>gen zal on<strong>de</strong>rgaan: voor <strong>de</strong> week<br />
van 15—21 November komt het Kwartier<br />
van <strong>de</strong>n <strong>Arbeid</strong> te vervallen, en<br />
vanaf 22 November wordt het Kwartier<br />
wekelijks geplaatst van 18.15—18.30 uur<br />
over <strong>de</strong>n zen<strong>de</strong>r Hilversum II, op<br />
Vrijdag.<br />
OPROEP<br />
Een <strong>de</strong>r bo<strong>de</strong>'s van het N.A.P. heeft bij<br />
het verlaten van <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g' die op<br />
<strong>de</strong>n 17<strong>de</strong>n October <strong>in</strong> café Van Du<strong>in</strong>en<br />
te Gron<strong>in</strong>gen werd gehou<strong>de</strong>n, <strong>in</strong>plaats<br />
van zijn eigen blauwe gabard<strong>in</strong>e regenjas,<br />
een an<strong>de</strong>re mee naar huis gekregen.<br />
Dengene, die weet waar zijn jas is, wordt<br />
verzocht, zich <strong>in</strong> verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g te stellen<br />
met: F. v. d. Hei<strong>de</strong>. Bloemstraat 35a, Gron<strong>in</strong>gen.<br />
De veeteelt op Java<br />
Het Japansche blad „Jomiuri Hotsji"<br />
meldt uit Bandoeng een toename van<br />
<strong>de</strong>n rundveestapel van Java met gemid<strong>de</strong>ld<br />
40.000 stuks per maand. Het tegenwoordige<br />
aantal run<strong>de</strong>ren wordt op dit<br />
eiland" op rond 5.6 millioen geschat. Door<br />
<strong>de</strong>ze toename wordt een druk uitgeoefend<br />
op <strong>de</strong> veeprijzen, zoodat <strong>de</strong> prijs voor een<br />
koe momenteel 20—30 gul<strong>de</strong>n bedraagt.<br />
Ook <strong>de</strong> melkproductie Is van een dusdanigen<br />
omvang dat zij niet ten volle<br />
door het plaatselijk verbruik en door<br />
<strong>de</strong> boter- en kaasfabrieken kan wor<strong>de</strong>n<br />
afgenomëh. De Japansche autoriteiten<br />
streven dan ook vooral naar <strong>de</strong>n<br />
bouw van nieuwe fabrieken, waar<strong>in</strong> het<br />
overtollige vleesch en <strong>de</strong> melk tot conserven<br />
zullen wor<strong>de</strong>n verwerkt en naar an<strong>de</strong>re<br />
<strong>de</strong>elen van Oost-Azië zullen wor<strong>de</strong>n<br />
geëxporteerd. In Bandoeng wor<strong>de</strong>n reeds<br />
<strong>in</strong> een on<strong>de</strong>r militair beheei staan<strong>de</strong> fabriek<br />
20.000 blikken vleeschconserven, 10XK)<br />
kg. boter, 400 kg kaas en 2000 reepen<br />
melkchocola<strong>de</strong> per week voor <strong>de</strong>n export<br />
geproduceerd. Deze fabriek fabriceert ook<br />
gecon<strong>de</strong>nseer<strong>de</strong> melk. B<strong>in</strong>nenkort moet<br />
gerekend wor<strong>de</strong>n op het <strong>in</strong> gebruik -nemen<br />
van nieuwe conservenfabrieken en op <strong>de</strong>n<br />
export van belangrijke partijen vleeschen<br />
melkconserven naar Japan.<br />
^Roelof Citroen JUWELIER<br />
Telefoon 37658<br />
Teieroon U17Ö?<br />
Opgericht 1850 — Eigen Atelier<br />
Jarenlang rheumatiek en<br />
ischias.<br />
Thans weer normaal aan<br />
't werk.<br />
De Heer E.R. te D. schrijft,<br />
d d. 27-5-'40:<br />
„Se<strong>de</strong>rt jaren leed ik aan <strong>de</strong><br />
l<strong>in</strong>kerzij<strong>de</strong> van mijn lichaam zoo<br />
hevig aan rheumatiek en ischias,<br />
dat ik steeds <strong>in</strong> <strong>de</strong>n herfst en het voorjaar met<br />
werken moest ophou<strong>de</strong>n. Dit jaar probeer<strong>de</strong> ik Uw<br />
Ovaaitjes en kon reeds na enkele dagen weer normaal<br />
mijn werk doen. Allen, die <strong>de</strong>rgelijke pijnen<br />
hebben, kan ik <strong>de</strong> Ovaaltje^ ten zeerste aanbevelen."<br />
Bij rheumatiek, ischias, spit, verkoudheid,<br />
griep, zenuw- en hoofdpijn helpen <strong>de</strong> Ovaaitjes<br />
van hetTr<strong>in</strong>eral Agentschap. Deze hebben geen scha<strong>de</strong>lijken<br />
<strong>in</strong>vloed op hart, maag en darmen. Neem direct<br />
<strong>de</strong> proef! Orig<strong>in</strong>eele verpakk<strong>in</strong>g van 20 tabletten slechts<br />
60 ets. In alle apotheken en drogisterijen verkrijgbaar.<br />
Tr<strong>in</strong>eral Agentschap, Nassauka<strong>de</strong> 373, Amsterdam.<br />
Kom<br />
^KÜTif/* 1 gSJ''1~-*2T-<br />
§s|a=^S-, <strong>in</strong> veilige haven<br />
Smit-<br />
De stoere zeeman is eerst tevre<strong>de</strong>n<br />
wanneer hij schip en lad<strong>in</strong>g - aan<br />
zijn zorgen toevertrouwd - veilig<br />
weet. Ook op <strong>de</strong> reis door het<br />
leven moet U een veilige haven <strong>in</strong><br />
het verschiet hebben > voor Uzelf,<br />
maar meer nog voor hen die op<br />
Uw voorzorg vertrouwen. Sluit NU<br />
een levensverzeker<strong>in</strong>g bij „De<br />
Centrale" - <strong>de</strong> maatschappij voor<br />
Werkend Ne<strong>de</strong>rland - dan zijt gij<br />
er zeker van dat, wat er ook<br />
^ a.ebeure, een veilige haven wacht..<br />
.DECENTRALE<br />
Soli<strong>de</strong> Coulant'<br />
VERZEKERT WERKEND NEDERLAND<br />
DE CENTRALE ARBBDERS-IEVENSVERZEKERING RIJNSTRAAT 28 DEN HAAG<br />
De hooi kist is uw spaarpot!<br />
/<br />
Zij bespaart veel stroom en gas !<br />
Geef uw hooikist een eereplaats- <strong>in</strong><br />
uw, keuken, zij helpt U uit te komen<br />
met uw rantsoen gas en electriciteit.<br />
Vergeet haar niet! Gebruik, als het<br />
maar even kan, <strong>de</strong> hooikist, want<br />
tegen overschrijd<strong>in</strong>g van uw rantsoen<br />
gas en electriciteit moet thans, <strong>in</strong><br />
het algemeen en uw eigen belang,<br />
straf wor<strong>de</strong>n opgetre<strong>de</strong>n. Breng uw<br />
eten voortaan slechts aan <strong>de</strong> kook<br />
en daarna metéén <strong>in</strong> <strong>de</strong> hooikist.<br />
Wikkel, om spijzen warrn<br />
te hou<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>ze <strong>in</strong> enkele<br />
WffS "ML ou< ^ e kranten, een eenvou-<br />
Z(flM6/)9 dig, doch probaat mid<strong>de</strong>l.<br />
Haal im-rr -warmte uit m<strong>in</strong><strong>de</strong>r kolen '<br />
PUBLICATIE i. h. DEPARTEMENT v HANDEL. NtJVERHElO<br />
EN SCHEEPVAART c k ,. HEI RUKSKOLENBUREAU
YOOE ONZE<br />
DE VROUW IN HET GEZIN<br />
Hoewel <strong>in</strong> onzen mo<strong>de</strong>rnen tijd <strong>de</strong> vrouw<br />
lieer dan vroeger <strong>in</strong> <strong>de</strong>" gelegenheid wordt<br />
festeld, <strong>in</strong> het arbeidsproces een eervolle<br />
plaats <strong>in</strong> te nemen — hoewel juist tegenwoordig<br />
er maar we<strong>in</strong>ig beroepen zijn die<br />
n iet door een vrouw kunnen wor<strong>de</strong>n uitgeoefend,<br />
ligt <strong>de</strong> natuurlijke bestemm<strong>in</strong>g<br />
van onze seksegenooten noch <strong>in</strong> fabriek<br />
of werkplaats — noch <strong>in</strong> w<strong>in</strong>kel, atelier,<br />
laboratorium of kantoor.<br />
De natuurlijke bestcmm<strong>in</strong>e <strong>de</strong>r vrouw ligt<br />
<strong>in</strong> het gez<strong>in</strong>. Méér dan <strong>de</strong> man is <strong>de</strong><br />
vrouw aangewezen als <strong>de</strong> opvoedster van<br />
haar k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren tot mannen en vrouwen<br />
Van karakter. Naar haar, naar <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r,<br />
zullen <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zich richten en het is<br />
zeker niet toevallig, dat <strong>de</strong> eerste vraag<br />
v ^n een k<strong>in</strong>d dat thuiskomt is: „waar<br />
's moe<strong>de</strong>r?"<br />
De voornaamste taak van <strong>de</strong> vrouw, <strong>in</strong> het<br />
gez<strong>in</strong> is <strong>de</strong> opvoed<strong>in</strong>g van haar k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren.<br />
Juist <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong> komt zoo treffend tot<br />
uit<strong>in</strong>g, dat man en vrouw, va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r,<br />
niet gelijk zijn, doch dat zij elkan<strong>de</strong>r<br />
°P gelukkige wijze aanvullen. Hoewel ook<br />
•Ie vrouw zich geestelijk en lichamelijk<br />
•tooet kunnen ontwikkelen op <strong>de</strong> wijze die<br />
Past bij haar aanleg, houdt dit tevens<br />
> n > dat bij haar ontwikkel<strong>in</strong>g men steeds<br />
*e voornaamste taak, die <strong>de</strong> vrouw later<br />
>n het gez<strong>in</strong> krijgt te vervullen» voor oogen<br />
moet hou<strong>de</strong>n.<br />
Heeft <strong>de</strong> vrouw <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong> een grootsche<br />
taak — ook daarbuiten dient zij er zich<br />
van bewust te zijn, dat zij <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenlev<strong>in</strong>g<br />
een belangrijke plaats <strong>in</strong>neemt<br />
Laten we erkennen, dat er nog zeer vele<br />
huisvrouwen zijn' die zichzelve verre on<strong>de</strong>rschatten.<br />
Tengevolge va^i <strong>de</strong> regelmaat<br />
waarme<strong>de</strong> <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> huishou<strong>de</strong>lijke<br />
bezighe<strong>de</strong>n terugkeeren, zijn zij zich als<br />
huissloof gaan gevoelen. Zij beseffen<br />
n iet, dat <strong>de</strong> wereldmarkt zich <strong>in</strong> feite<br />
Baar haar <strong>in</strong>zicht richt doordien <strong>de</strong> huisvrouwen<br />
kle<strong>in</strong>e artikelen . zélf ïnkoopen<br />
en bij een groot stuk dat voor het gez<strong>in</strong><br />
noodig is, <strong>in</strong> <strong>de</strong> meeste gevallen bij <strong>de</strong>n<br />
aankoop <strong>de</strong>n doorslag geven. De man beln<br />
°«lt zich als regel niet met het aanschaffen<br />
van huishou<strong>de</strong>lijke d<strong>in</strong>gen — hij<br />
laat die beslommer<strong>in</strong>gen maar al te graag<br />
aan moedcr-<strong>de</strong>-vrouw over.<br />
Is eenerzijds het werk <strong>de</strong>r huisvrouwen,<br />
dank zij gas en vooral dank zij <strong>de</strong> electriciteit<br />
veel vereenvoudigd, al is <strong>de</strong><br />
huisarbeid <strong>in</strong> vele opzichten gemo<strong>de</strong>rniseerd,<br />
aan <strong>de</strong>n • an<strong>de</strong>ren kant is <strong>de</strong> taak<br />
-te het gez<strong>in</strong> aanzienlijk zwaar<strong>de</strong>r gewor<strong>de</strong>n.<br />
Afgezien van <strong>de</strong> distributiemoeilijkhe<strong>de</strong>n,<br />
die van <strong>de</strong> huisvrouw ook eenigen<br />
adm<strong>in</strong>istratieven aanleg vragen, moeten<br />
*U tegenwoordig met <strong>de</strong> voed<strong>in</strong>gsleer op<br />
<strong>de</strong> hoogte zijn, om onzen huisgenooten<br />
volwaardige maaltij<strong>de</strong>n te kunnen geven;<br />
*ij moeten verstand h%bben van het <strong>in</strong>-<br />
•naken van groenten — wij moeten weten,<br />
hoe we op <strong>de</strong> beste manier een kle<strong>in</strong>en<br />
voedselvoorraad kunnen bewaren... och<br />
i»t er zijn tegenwoordig voor <strong>de</strong> huismoe<strong>de</strong>rs<br />
heel wat meer groote en kle<strong>in</strong>e zor-<br />
. Sen dan voorheen.<br />
Doch hoe moeilijk men het materieel ook<br />
hebben, hoog boven dit alles staat<br />
De matigheid , en het werk<br />
zijn <strong>de</strong> twee ware geneesmid<strong>de</strong>len<br />
voor <strong>de</strong>r» mensch.<br />
(Rousseau)<br />
<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ëele vraag: is <strong>de</strong> vrouw zich van haar<br />
roep<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong> voldoen<strong>de</strong> bewust?<br />
Dat <strong>de</strong> natuurlijke plaats van <strong>de</strong> vrouw <strong>in</strong><br />
het gez<strong>in</strong> ligt — niemand zal dit willen<br />
ontkennen. Doch dat haar taak <strong>in</strong> het<br />
gez<strong>in</strong> méér omvat, dan <strong>in</strong>koopen van<br />
voedsel, het on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> kleed<strong>in</strong>g<br />
en van <strong>de</strong> meubeltjes — dat <strong>de</strong> taak van<br />
<strong>de</strong> huisvrouw allereerst ligt <strong>in</strong> <strong>de</strong> opvoed<strong>in</strong>g<br />
van <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren — me<strong>de</strong> met het oog<br />
op <strong>de</strong> toekomst van ons volk — dat is een<br />
gezichtspunt, dat velen onzer nog vreemd<br />
voorkomt. Meer dan ooit is het thans<br />
noodig, dat richt<strong>in</strong>g wordt gegeven aan<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>nkwijze van ons opgroeien<strong>de</strong> geslacht.<br />
Het is <strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r<br />
<strong>in</strong> het gez<strong>in</strong>, die dit <strong>de</strong>nken <strong>de</strong>r jeugd<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> richt<strong>in</strong>g' kan voeren. En<br />
daarvoor is noodig, dat moe<strong>de</strong>r zelf een<br />
open oog heeft voor <strong>de</strong>n grooten — zij<br />
het dan mocilijken — tijd waar<strong>in</strong> wij<br />
leven.<br />
Moge dé vrouw zich <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong> van<br />
<strong>de</strong>ze hooge roep<strong>in</strong>g bewust zijn!<br />
Voor éénpansgerechten komen <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
allereerste plaats stoofschotels In aanmerk<strong>in</strong>g<br />
Een stoofschotel heeft een hooger vitam<strong>in</strong>egehalte<br />
dan een stamppot, daar <strong>de</strong><br />
vitam<strong>in</strong>e C tegen het langdurffee stampen<br />
niet bestand is<br />
Vele huisvrouwen zullen <strong>de</strong> stukken aardappelen<br />
en groenten misschien een m<strong>in</strong>-<br />
'<strong>de</strong>r aardig gezicht v<strong>in</strong><strong>de</strong>n Maar... daar<br />
zijn we da<strong>de</strong>lijk aan gewend. Wat smaak<br />
betreft, velen zullen een stoofschotel smakelijker<br />
v<strong>in</strong><strong>de</strong>n .dan een stamppot.<br />
Hieron<strong>de</strong>r volgen <strong>de</strong> recepten van eenige<br />
eenvoudige stoofschotels.<br />
Stoofschotel van Ch<strong>in</strong>eesehe, savoye<br />
of witte kool<br />
l kg. kool. 2 kg. aardappelen, l prei of<br />
ui. een stukje boter of vet. 150 gr. vleesch.<br />
Het vleescn <strong>in</strong> stukjes snij<strong>de</strong>n en <strong>in</strong> het<br />
vet of <strong>de</strong> boter bru<strong>in</strong> bra<strong>de</strong>n De fijn gesne<strong>de</strong>n<br />
ui of prei toevoegen en het vleescn,<br />
nog even laten smoren. De aardappelen<br />
schoonboenen en <strong>in</strong> stukken snij<strong>de</strong>n. De<br />
kool zeer fijn snij<strong>de</strong>n of schaven.<br />
De aardappelen en <strong>de</strong> kool met wat<br />
kokend water en zout bij het vleesch voe*<br />
gen. Alles ong. 30 m<strong>in</strong>. <strong>in</strong> een goed geslo-<br />
VROUWEN. EN MANNEN<br />
Een wereld, met alles wat daartoe behoort,<br />
komt neer op het bestaan van het<br />
vrouwelijke en mannelijke element. Dit<br />
moet zoo zijn en zal altijd zoo blijven.<br />
Het is hier niet <strong>de</strong> plaats en trouwens,<br />
waar is die plaats wél. ., om hierover<br />
uit te wei<strong>de</strong>n. Het is een feit, en daar<br />
blijft .het bij, hier valt niet aan te<br />
tornen.<br />
Er wordt wel eens beweerd, dat <strong>de</strong> menschen,<br />
dus <strong>de</strong> mannen en <strong>de</strong> vrouwen, <strong>de</strong><br />
wereld <strong>in</strong> stand hou<strong>de</strong>n, ook hierop zullen<br />
we niet na<strong>de</strong>r <strong>in</strong>gaan. Waar wij het<br />
hier nu over zullen hebben -is, <strong>de</strong> wezens<br />
man en vrouw eens na<strong>de</strong>r trachten te<br />
komen en te probeeren of een eenvoudige<br />
manier, bei<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> loupe te nemen,<br />
om te zien of en wat <strong>de</strong> verschillen, <strong>in</strong><br />
dit geval <strong>de</strong> geestelijke verschillen, tusschen<br />
<strong>de</strong>ze wezens zijn Deze wezens, die<br />
toch zoo nauw aan elkaar verbon<strong>de</strong>n —<br />
soms zoo wijd en ver van elkaar staan.<br />
Een on<strong>de</strong>ugen<strong>de</strong> vfouw heeft eens gezegd<br />
dat er „menschen.. . en mannen<br />
op <strong>de</strong> wereld zijn" Daar gaan wij ook<br />
niet ver<strong>de</strong>r op <strong>in</strong> natuurlijk.<br />
Wij probeeren te on<strong>de</strong>rzoeken wat <strong>de</strong><br />
oorzaak is, van' iaet zoo vaak voorkomen<strong>de</strong><br />
gebrek aan waar<strong>de</strong>er<strong>in</strong>g vóór<br />
elkaar, van bei<strong>de</strong> kanten. Het is zelfs<br />
vaak zoo. dat men na een onvruchtbaar<br />
<strong>de</strong>bat van elkaar gaat met een schou<strong>de</strong>rophalend:<br />
„och mannen ook", of ..vrouwenlogica".<br />
In dé ergste gevallen volgt<br />
er zelfs een scheldpartij, of nog erger.<br />
Dit is allemaal erg jammer, maar helaas<br />
waar<br />
Wat kan hiervan nu <strong>de</strong> oorzaak zijn.<br />
kunnen mannen en vrouwen elkaar niet<br />
volkomen begrijpen, of is het van weerskanten<br />
een gebrek aan ruimheid, ja zelfs<br />
een rivaliteit die ie<strong>de</strong>r voor zichzelf<br />
wenscht te hou<strong>de</strong>n?<br />
Neen, we meenen het meer te moeten<br />
zien als een niet voldoen<strong>de</strong> aandacht<br />
schenken aan elkaar, een zekere onverschilligheid,<br />
een soort gemakzucht van<br />
\yeerskanten Het komt vaak neer op het<br />
voor<strong>in</strong>genomen standpunt en <strong>de</strong> <strong>in</strong>geroeste<br />
gedachte: ..het is maar een<br />
vrouw", of: „het is een m ".n. waartegen<br />
ik sprak". .<br />
-'Een aangeboren superioriteitsgevoel van<br />
weerskanten, dat ons belet zich volkomen<br />
open te stellen voor <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>r Wij zien<br />
elkaar te veel als „verschillend", wat ons<br />
dan tevens" belet. zich, onbevooroor<strong>de</strong>eld<br />
tot luisteren te zetten.<br />
Wij spreken hier mi over het geval, dnt,<br />
mannen en wouwen elkaar niet begrijpen,<br />
en <strong>in</strong> <strong>de</strong> meen<strong>in</strong>g verkeeren, dat ze<br />
eenigsz<strong>in</strong>s eikaars vijan<strong>de</strong>n zijn Het opmerkelijke<br />
is echter, dat, wanneer dit<br />
niet het geval is, zij zich wél voor elkani<br />
openstellen en wel direct bereid zijn<br />
eikaars meen<strong>in</strong>g te waar<strong>de</strong>eren. Hierbij<br />
spelen dan, weer an<strong>de</strong>re factoren een rol,<br />
die wij nu buiten beschouw<strong>in</strong>g zullen<br />
laten.<br />
Een feit is het echter, dat het altijd<br />
door weer gebleken is, dat tot op zekei'e<br />
hoogte een vrouw en een man, één kunnen<br />
zijn <strong>in</strong> voelen en gedachten, er komt<br />
echter altijd weer een moment, dat <strong>de</strong><br />
eenheid van <strong>de</strong>nken zich splitst, en dan<br />
komt het tot een totaal uiteengaan. Dit<br />
komt natuurlijk door het feit dat <strong>de</strong> één<br />
vrouw en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r man is. Evengoed als<br />
er lichamelijke verschillen tusschen <strong>de</strong>ze<br />
bei<strong>de</strong>n zijn. zijn er ook geestelijke verschillen.<br />
De mannelijke geest is vluchtiger,<br />
(dit wil niet zeggen m<strong>in</strong><strong>de</strong>r diep). De<br />
man echter kan tegelijkertijd én met tiet<br />
een én met het an<strong>de</strong>r bezig zijn, terwijl<br />
daarna al- weer iets an<strong>de</strong>rs opdiept <strong>in</strong><br />
zij n. gedachten.<br />
Een vrouw echter gaat op een on<strong>de</strong>rwerp<br />
<strong>in</strong>, en houdt zich ermee bezig en<br />
pluist het zoover uit. dat ze als het ware<br />
<strong>de</strong>n bo<strong>de</strong>m te pakken neeft en daarop en<br />
daaruit haar oor<strong>de</strong>el put.. Vanzelf dat dit<br />
langer duurt en dat het iets aanhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong>r<br />
is, dan <strong>de</strong> gedachten van <strong>de</strong>n man,<br />
zoodat hierdoor natuurlijk een verschil<br />
ontstaat, dat. vooral door ongeduld bijvoorbeeld,<br />
niet overbrugd kan wor<strong>de</strong>n.<br />
Wor<strong>de</strong>n hierbij dan nog wat stekelige" opmerk<strong>in</strong>gen<br />
gevoegd, dan komt men niet<br />
tot we<strong>de</strong>rzijds begrip, maar tot het tegen-.<br />
overgestel<strong>de</strong>. De man is dan verveeld en<br />
zegt m<strong>in</strong>achtend: „vrouwenklets"; <strong>de</strong><br />
vrouw is gekwetst of verongelijkt, voelt<br />
zien ongelukkig en komt tot <strong>de</strong> conclusie<br />
dat mannen \niets" kunnen begrijpen en_<br />
alleen maar aan zichzelf <strong>de</strong>nken! Van<br />
weerszij<strong>de</strong>n is dit fout. maar is, er iets<br />
tegen te'doen? Ja en neen!<br />
Het ia is: men moet van weerskanten<br />
beg<strong>in</strong>nen met elkaar te respecteeren zoo:<br />
als we nu eenmaal zijn. elkaar te willen<br />
waar<strong>de</strong>eren, en niet zichzelf <strong>de</strong> beperk<strong>in</strong>g<br />
opleggen door <strong>de</strong> gedachte, dat je toch<br />
niet met <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>r kunt praten<br />
Het neen is: dat we <strong>de</strong> verschillen die<br />
er zijn. niet uit <strong>de</strong>n weg kunnen ruimen<br />
en dat moet ook niet. De een is vrouw,<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>r man. er zijn verschillen, maar<br />
<strong>de</strong>ze mogen niet lei<strong>de</strong>n tot een zekere<br />
ger<strong>in</strong>gschatt<strong>in</strong>g van elkaar, <strong>in</strong>tegen<strong>de</strong>el<br />
het moet lei<strong>de</strong>n tot een dieper waar<strong>de</strong>eren<br />
en aanvaar<strong>de</strong>n van elkaar, ook al<br />
begrijpen we eikaars gedachten niet volkomen.<br />
Wij zijrt verschillerid. maar dit is- er<br />
niet om elkaar te bekampen en te passeeren,<br />
<strong>in</strong>tegen<strong>de</strong>el, juist door dit verschil<br />
kan er een samenlev<strong>in</strong>g en een<br />
groei ontstaan die zoo vruch'brar en<br />
z<strong>in</strong>svol is. dat we. als we d't. goed beseffen,<br />
dankbaar <strong>in</strong>plaats van ontstemd<br />
hierover zullen zijn.<br />
ten pan laten koken Het gerecht door<br />
elkaar roeren en <strong>in</strong> een schaal overdoen.<br />
Het vocht kan men er eventueel afgieten<br />
en er als aparte saus bij geven,<br />
Stoofschotel met erwtcn en knolsel<strong>de</strong>rtf<br />
200 gr. groene e'rwten, 4 sel<strong>de</strong>rijknollen,<br />
IJ kg. aardappelen, boter of vet, zout en<br />
wat sel<strong>de</strong>rij<br />
De erwten 24 uur laten weeken en met<br />
het weekwater aan <strong>de</strong> kook brengen tot<br />
zij bijna gaar zijn. De aardappelen schoon<br />
boenen en <strong>in</strong> stukken snij<strong>de</strong>n. De sel<strong>de</strong>rijknollen<br />
<strong>in</strong> dikke plakken snij<strong>de</strong>n, schillen<br />
en daarna <strong>in</strong> bloKjes snij<strong>de</strong>n. De aardappelen<br />
MI stukjes sel<strong>de</strong>rijknol het laatste<br />
het uur met <strong>de</strong> erwten meekoken.<br />
Niet roeren, maar <strong>de</strong> pan met het <strong>de</strong>ksel<br />
er op zoo nu en dan even omschud<strong>de</strong>n.<br />
Als alles gaar is boter of vet toevoegen en<br />
het gerecht op een schaal overdoen. De<br />
sel<strong>de</strong>rij fijn hakken en er over strooien.<br />
Kool an<strong>de</strong>rs dan gewoon<br />
Hier volgt nog een recept hoe we op een<br />
smakelijke manier kool kunnen -geven.<br />
l kg. Ch<strong>in</strong>eesehe, witte of savoijekool, 150<br />
gr. 'vermicelli. l stukje boter, l prei of<br />
ui, 2 tomaten, 100 gr. mosselen of garnalen.<br />
De kool fijn snij<strong>de</strong>n en met het aanhangend<br />
water opzetten De gebroken vermicelli<br />
<strong>de</strong> laatste 20 m<strong>in</strong>. meekoken. De prei<br />
of ui fijn snij<strong>de</strong>n en <strong>in</strong> <strong>de</strong> boter fruiten.<br />
De gewasschen en <strong>in</strong> stukken gesne<strong>de</strong>n<br />
tomaten toevoegen en zachtjes mee laten<br />
bakken. De gekookte mosselen of garnalen<br />
toevoegen.<br />
De kool b<strong>in</strong><strong>de</strong>n met een geraspte rauwe<br />
aardappel (<strong>de</strong>ze ong. 10 m<strong>in</strong>. laten meekoken)<br />
en <strong>de</strong> massa <strong>in</strong> een schaal overdoen.<br />
In het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> kool een kuiltje<br />
maken en hier<strong>in</strong> <strong>de</strong> gefruite prei en tomaten<br />
leggen<br />
BRIEFWISSELING -<br />
Mevr. G. v. d. Z. .te. R. Wij ra<strong>de</strong>n u<br />
aan, <strong>de</strong>n mantel te verven <strong>in</strong> een veel<br />
donker<strong>de</strong>r kleur, ornaat u dan <strong>de</strong> m<strong>in</strong>ste<br />
kans heeft, dat <strong>de</strong> verschoten plekken<br />
zichtbaar blijven. Het is zaak <strong>de</strong> gebruiksaanwijz<strong>in</strong>g<br />
<strong>de</strong>r te' gebruiken verf precies -<br />
op te volgen.<br />
Mevr. S. W. v. S. te E. Koken op een<br />
kachel heeft <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad het na<strong>de</strong>el, dat <strong>de</strong><br />
bo<strong>de</strong>m van <strong>de</strong> pannen, wanneer <strong>de</strong>ze onmid<strong>de</strong>llijk<br />
met fel vuur <strong>in</strong> aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g<br />
komen, dun wor<strong>de</strong>n, zoodat <strong>de</strong> spijzen<br />
spoedig aanbran<strong>de</strong>n. Men moet daarom<br />
trachten zooveel mogelijk op een „dichte"kachet<br />
of lornuis te kokvn. Js koken op<br />
open vuur echter onvermij<strong>de</strong>lijk, dan verdient<br />
het aanbevel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> die gevallen wat<br />
ruimer water te gebruiken ten e<strong>in</strong><strong>de</strong> het<br />
aanbran<strong>de</strong>n te voorkomen.<br />
Mej. B. G. W. te A. Het is <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad<br />
een zon<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>g verschijnsel dat, terwijl<br />
er nog voortdurend nieuwe electrische<br />
kachels <strong>in</strong> <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l wor<strong>de</strong>n gebracht,<br />
men voor zijn ou<strong>de</strong> kachel geen nieuwe<br />
elementen kan koopen. Wij kunnen u te»<br />
<strong>de</strong>ze dan ook geen raad geven.<br />
Mevr W. V. v. B. ie V. Aangezien «W<br />
vraag van zuiver medischen aard is,<br />
moeten wij het antwoord vchuldig blijven.<br />
Het beste doet u uw huisdokter te vragen<br />
ot het geen aanbevel<strong>in</strong>g verdient u thans<br />
naar een specialist te verwijzen.<br />
De heer A. W. v. G. te R. Als u zich bij<br />
onze uitspraak neerlegt welnu dan: uw<br />
vrouw heeft gelijk, want <strong>de</strong> beste bouillon<br />
verkrijgt, men door het vleesch of <strong>de</strong><br />
been<strong>de</strong>ren langzaam te laten trekken.<br />
'Koken is <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad verkeerd!<br />
Mevr C. K.—M. te Z. Wanneer u er<br />
' ge..n breirjarens bijlevert, is <strong>de</strong> i<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g,<br />
die een paar nieuwe voeten aan uw sportfcouse?!<br />
moet breien, natuurtijk wel verplicht<br />
ci'.-ctr texti"lw>iten voor te magen.<br />
p->e ?~n m«,7 an<strong>de</strong>rs aan <strong>de</strong> garens kunïic/i<br />
komen'.'<br />
U
De e.v. collecte van<br />
W<strong>in</strong>terhulp<br />
De e.v. collecte van W<strong>in</strong>terhulp wordt<br />
gehou<strong>de</strong>n op Zaterdag 21 November en<br />
Maandag 23 November.<br />
Gecollecteerd wordt met ^ houten<br />
speldjes, waarop figuurtjes <strong>in</strong>^ klee<strong>de</strong>rdrachten<br />
zijn geschil<strong>de</strong>rd.<br />
Deze hangertjes zijn hier te lan<strong>de</strong> vervaardigd.<br />
Ongeveer <strong>de</strong>rtig arbei<strong>de</strong>rs en<br />
arbeidsters hebben daar maan<strong>de</strong>nlang<br />
aan gewerkt. Thans wor<strong>de</strong>n niet m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
dan 10.000 van <strong>de</strong>ze houten hangertjes<br />
per dag vervaardigd.<br />
De eerste straatcollecte is een groot<br />
succes gewor<strong>de</strong>n. Er zijn gemeenten, waar<br />
<strong>de</strong> giften <strong>in</strong> totaal tot 450 pet. gestegen<br />
•Un <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> eerste straat-<br />
•ollecte <strong>in</strong> het vorige seizoen.<br />
GEEFT U OP ALS COLLECTANT!<br />
Baboeltje van Oom Niek<br />
oeste neven en nichten.<br />
Het doet me groot plezier te kunnen<br />
berichten, dat er reeds heel wat neven en<br />
nichcen en jongens en meisjes 'die neef<br />
of nicht willen wor<strong>de</strong>n, mij^ hebben geschreven<br />
of mij een kaart hebben gezon<strong>de</strong>n.<br />
Degenen, die dat nog niet hebben<br />
gedaan zeg ik: maak dat je erbii komt...<br />
stuur vandaag nog <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>g, dat je<br />
ons eigeh hoekje niet zou willen missen<br />
aan Oom Niek, Postbus 100, Amsterdam-C.<br />
Inzend<strong>in</strong>gen, die ik vóór 26 November<br />
ontvang, doen nog méé voor <strong>de</strong> prijzen.<br />
Nu een an<strong>de</strong>r praatje.<br />
Wat kan er <strong>in</strong> een paar weken toch<br />
veel gebeuren. In <strong>de</strong> koite tijd, dat ik<br />
jullie niet schreef, moest ik zowel met<br />
Reg als met Ron een keer naar <strong>de</strong>n dokter.<br />
Reg sliep <strong>de</strong> laatste tijd net als een<br />
heel ou<strong>de</strong> opa: hij snurkte zo erg, dat<br />
het net was ol hii al slapen<strong>de</strong> een dikke<br />
boom lag dooi te zagen. Dat is natuurlijk<br />
niet goed — dat snurken bedoel ik —<br />
en <strong>de</strong> dokter zei dan ook. dat Reg aan<br />
z'n keel moest wor<strong>de</strong>n geholpen. Het was<br />
eigenlijk een kle<strong>in</strong>e operatie en oom<br />
Niek, die met hem naar <strong>de</strong>n dokter g<strong>in</strong>g,<br />
vond het lang niet plezierig Gelukkig is<br />
alles heel goed gegaan en het ergste vond<br />
Reg het. dat hij drie dagen lang alleen<br />
maar pap mocht eten.<br />
Ook Ronnie is on<strong>de</strong>i dokfers han<strong>de</strong>n<br />
geweest. Op een kwa<strong>de</strong> ochtend had hij<br />
«"n kousen en schoenen uitgetrokken en<br />
op z'n blote voeten liep hij door <strong>de</strong> kamer.<br />
Tante Cor. die druk bezig was. had er<br />
eerst geen erg <strong>in</strong> en ze merkte pas' wat<br />
Ron had gedaan, toen hij met een benauwd<br />
gezicht bij haai kwam en 'verzeker<strong>de</strong>,<br />
dat hij <strong>in</strong> een , „punasie" had getrapt<br />
„Stoute jongen om op je blote voeten<br />
te lopen... dar komt er nu van", zei tante<br />
Cor terwijl ze het voetje bekeek. Ze zag<br />
er evenwel niets aan — ze wreef een paar<br />
maal over het voetje heen — ze kuste het<br />
af en <strong>de</strong>ed daarna onaer <strong>de</strong> verzeker<strong>in</strong>g,<br />
dat het óver was Ronnie z'n kousen en<br />
schoentjes weer aan-<br />
„Is nog niet over... doet nóg pijn", verleker<strong>de</strong><br />
Ron.<br />
„Ach jongen doe jij toch niet zo k<strong>in</strong><strong>de</strong>rachtig".<br />
zei z'n oudste broer, die <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Arbeid</strong>sdienst is geweest. „Ronnie moet<br />
een fl<strong>in</strong>ke jongejj zijn en niet meer huilen.'<br />
Dat hielp: Ronnie was een fl<strong>in</strong>ke jongen.<br />
Hij huil<strong>de</strong> niet meer. maar als hij<br />
liep <strong>de</strong>ed hij dat heel voorzichtig, op<br />
z'n tenen. Dat was een vreemd gezicht,<br />
Ron zo te zien h<strong>in</strong>ken, maar hoe we telkens<br />
weer dat voetje bekeken, er was<br />
niets aan te zien En Ronnie vergat geen<br />
enkele keer op z'n tenen te lopen.<br />
,.Je moest er maar eens mee naar <strong>de</strong>n<br />
dokter' , zei tante Cor. ,<br />
Dergelijke karweitjes knapt oom Niek<br />
altijd op. Ik <strong>de</strong>ed <strong>de</strong>n dokter het verhaal<br />
van <strong>de</strong> punaise die niet was te v<strong>in</strong><strong>de</strong>n<br />
en R3 <strong>de</strong>ugd, toen kwam <strong>de</strong> dokter<br />
met een mesje en sneed heel voorzichtig<br />
Ron <strong>in</strong> z'n voet. „Dat 'doet wéér pijn!"<br />
stel<strong>de</strong> Ronnie vast. Maar hij huil<strong>de</strong> niet<br />
eens meer. Want wat waar is, is waar:<br />
Ron is heus niet kle<strong>in</strong>zerig.<br />
Dat bleek ons een paar dagen later.<br />
We had<strong>de</strong>n trouw <strong>de</strong> raad van <strong>de</strong>n<br />
dokter gevolgd: elke avond zat Ron met<br />
z'n voetje <strong>in</strong> warm sodawater en elke<br />
avond weer bekeken we het gemaakte<br />
wondje. Toen zag tante Cor opeens een<br />
kle<strong>in</strong> zwart puntje' bij die wond. Ze<br />
kneep er heel voorzichtig eens aan — ze<br />
greep het zwarte puntje vast en... haal<strong>de</strong><br />
een stuk naald dat zeker an<strong>de</strong>rhalve<br />
centimeter lang was uit <strong>de</strong> voet.<br />
We ston<strong>de</strong>n er allemaal- van te kijken<br />
en nu begrepen we, dat Ron heus niet<br />
kle<strong>in</strong>zerig was geweest Zelfs onze gewezen<br />
arbeidsman moest erkennen, dat z'n<br />
jongste broer zich heel fl<strong>in</strong>k had gehou<strong>de</strong>n.<br />
Mét <strong>de</strong> naald was ook <strong>de</strong> pijn verdwenen<br />
en Ron stel<strong>de</strong> met vreug<strong>de</strong> vast,<br />
Gemaakt door:<br />
Adres: ....<br />
Leeftijd jaar.<br />
Nu hebben jullie nog wat te goed: <strong>de</strong><br />
prijstoekenn<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> voorgaan<strong>de</strong> raadsels.<br />
De beroepen, die ik .<strong>de</strong>stijds vroeg<br />
waren: Boer, Matroos, Kapper, Tu<strong>in</strong>man,<br />
en Jager.<br />
De hoofdprijs •<br />
kreeg Berend Groen, j., 12 j., Barestraat<br />
49, Gron<strong>in</strong>gen.<br />
Troostprijzen zullen wor<strong>de</strong>n gezon<strong>de</strong>n<br />
aan Jacob Voolstra, J., 11 j., Beetster-<br />
Jantje is tweemaal zoo oud als Miepje.<br />
Nettie en Miepje zijn samen tweemaal, zo<br />
oud als Jantje. Pietje en Jantje zijn echter<br />
weer tweemaal zo oud als Nettie en<br />
Miepje samen. Barbara is <strong>de</strong> oudste. Zij<br />
is 21 jaar. De drie meisjes zijn samen<br />
tweemaal zo oud als <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> jongens<br />
samen.<br />
aaa / bc<strong>de</strong>f / fg<br />
/ bhha /<br />
Een cijfer<strong>de</strong>el<strong>in</strong>g<br />
Gevraagd wordt nevenstaan<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>el<strong>in</strong>g te<br />
reconstueren <strong>in</strong>dien gegeven<br />
is, dat 'ie<strong>de</strong>re letter<br />
eenzelf<strong>de</strong> cijfer<br />
voorstelt en verschillen<strong>de</strong><br />
cijfers door verschillen<strong>de</strong><br />
letters zijn aangegeven.<br />
dat hij nu niet meer op z'n teentjes hoef<strong>de</strong><br />
te lopen.<br />
Zo is <strong>de</strong> voet van Ron weer prachtig<br />
<strong>in</strong> or<strong>de</strong> gekomen.<br />
Ik hoop nu maar, dat we <strong>in</strong> lange tijd<br />
<strong>de</strong>n dokter niet meer nodig hebben. Tante<br />
Cor zegt wel eens: met k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren heb je<br />
altijd wat en ik geloof, dat ze gelijk heeft<br />
ook. Wat óók waar is: voor m'n neven<br />
en nichten heb ik altijd wat. Nu geef ik<br />
een pracht van een cijferplaat, waar je<br />
je teken- én je kleurtalent op kunt beproeven.<br />
Ook als je <strong>in</strong> het tekenen niet<br />
zo'n bolleboos bent, kan je aan <strong>de</strong>ze<br />
TEKEN- EN KLEUKWEDSTRIJD<br />
<strong>de</strong>elnemen. Je gaat met pen of potlood<br />
eenvoudig van cijfertje l naar 2 dan<br />
naar 3 enzovoort, tot er geen getallen<br />
meer over zijn. Je mag daarna <strong>de</strong> teken<strong>in</strong>g<br />
kleuren — je kan hem ook ongekleurd<br />
<strong>in</strong>zen<strong>de</strong>n Stuur je plaat zo spoedig<br />
mogelijk, <strong>in</strong> elk geval vóór 3 Dec.<br />
aan OOM NIEK, Postbus 100, A'dam-C.<br />
jongen/meisje<br />
zwaag 36: Willy Rout<strong>in</strong>g, m., 10 J., 3<strong>de</strong><br />
Helmersstraat 51 bov.; Karel Schill<strong>in</strong>g, j„<br />
9 J., Jan Luijkenstraat 29, Gouda; Joca<br />
Deelman m.. 11 j., Vrijburgstraat 16,<br />
Voorburg (Z.-H.); Tjitske Dolstra, m., 14<br />
j., Ou<strong>de</strong>haske B 128, Fr.<br />
Den prijsw<strong>in</strong>ners .mijn gelukwensen. Ik<br />
zou het prettig v<strong>in</strong><strong>de</strong>n, als zij <strong>de</strong> goe<strong>de</strong><br />
ontvangst van hun prijs zou<strong>de</strong>n berichten<br />
aan OOM NIEK.<br />
Wilt U een<br />
succesrijk<br />
spreker<br />
wor<strong>de</strong>n?<br />
„Rvenals tk een vat beoor<strong>de</strong>el naar zijn<br />
geluld, of het gebarsten Is of niet. zoo<br />
beoor<strong>de</strong>el Ik <strong>de</strong> menschen naar bun<br />
gesprek en besluit daaruit of Ik met<br />
een gek of met een wijze te doen heb".<br />
DEMOSTHENES.<br />
DE BEKWAAMHEID<br />
VRIJMOEDIG EN<br />
OVERTUIGEND<br />
TE SPREKEN<br />
heeft menige schitteren<strong>de</strong><br />
loopbaan geopend.<br />
Waarom Kan <strong>de</strong> eene mensch een gehoor<br />
„on<strong>de</strong>rste boven praten", terwijl<br />
een an<strong>de</strong>r we<strong>in</strong>ig of geen <strong>in</strong>druk maakt?<br />
Waarom San dikwijls Iemand met veel<br />
m<strong>in</strong><strong>de</strong>r kundighe<strong>de</strong>n <strong>de</strong> veelbegeer<strong>de</strong><br />
positie veroveren, terwijl an<strong>de</strong>ren, die<br />
er meer recht-op hebben, bulten blijven<br />
staan? Wat telt. is<br />
niet alléén WAT ge<br />
te zeggen hebt, doch<br />
HOE gii het zegt.<br />
Wat zoudt U doen?<br />
Als u wist. dat ge positieverbeter<strong>in</strong>g<br />
verdien<strong>de</strong>t en zeker wil<strong>de</strong>t zijn die te<br />
krijgen? Als D plotsel<strong>in</strong>g werdt geroepen<br />
om een gezelschap toe te spreken?<br />
Als D een groot I<strong>de</strong>e hadt en <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n<br />
tegen O waren? Als U een<br />
bijzon<strong>de</strong>r lastig geval hadt goed te<br />
maken? Als O een opgewon<strong>de</strong>n cliënt<br />
tot bedaren moest brengen of an<strong>de</strong>rs<br />
zijn klandizie zoudt verliezen? Als O<br />
een mooie betrekk<strong>in</strong>g wil<strong>de</strong>t veroveren<br />
en O tegenover scherpe me<strong>de</strong>d<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g<br />
zoudt bev<strong>in</strong><strong>de</strong>n? Be<strong>de</strong>nk NU. van tevoren:<br />
Beter-spreken doei<br />
meer ZIJN!<br />
Vv ij leeren U, noé D <strong>de</strong> juiste<br />
woor<strong>de</strong>n op Qet Juiste oogenbltk op<br />
doeltreffen<strong>de</strong> «rrjze kunt spreken. Wij<br />
leeren O. hoe overtuig<strong>in</strong>gskracht In uw<br />
woor<strong>de</strong>n te leggen; hoe verlegenheid te<br />
overw<strong>in</strong>nen: hoe uw <strong>de</strong>nkvermogen en<br />
uitbeeld<strong>in</strong>gskracht te beheerschen en<br />
zon<strong>de</strong>r voorbereid<strong>in</strong>g met het meeste<br />
effect te benutten<br />
Zend onaerstaan<strong>de</strong>n BOM. voorzien van<br />
Dw naam en adres, als BRIEF aan <strong>de</strong><br />
adm. van DALMEIJËR'S CURSUSSEN.<br />
Kon<strong>in</strong>g<strong>in</strong>neweg 182. Amsterdam Z en<br />
<strong>de</strong> toelichten<strong>de</strong> brocnur.es. die U veel<br />
dui<strong>de</strong>lijk zullen maften, wor<strong>de</strong>n O zon<strong>de</strong>r<br />
verplicht<strong>in</strong>g toegezon<strong>de</strong>n<br />
Langs <strong>de</strong> lijnen uitknippen. Arb. 0-4.2<br />
Na <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g, liefst met 16 et <strong>in</strong> postzegels,<br />
zen<strong>de</strong>n aan het bureau van<br />
DALMEIJER'S CURSDSSEN. Afd. ARB.<br />
O Kon<strong>in</strong>g<strong>in</strong>neweg 182, Amsterdam-Z.<br />
te ontvangen<br />
het programma<br />
van Jen<br />
BONom Kosteloos<br />
per POST gegeven<br />
Cursus<br />
<strong>in</strong> V UU SI'KUKEN, LOtilSCH DENKEN<br />
EN PKACTISCHE LEVENSKUNST, alsme<strong>de</strong><br />
eenlge Interessante brochures ter<br />
yersterklng uwer<br />
PERSOONLIJKHEID<br />
Naam en volledig adres <strong>in</strong> drukletters.<br />
(Aanvragen kunnen ook per brief<br />
geschie<strong>de</strong>n, <strong>in</strong>dien U dit blad niet<br />
wilt beschadigen.)<br />
P.V 1595/1 Verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het redactioneele ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong>n .<strong>in</strong>houd: G. J. Zwertbroek. te Bussum (telef. 4283). Verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> advertenties:<br />
A H Lammers te A aam. Uitgever. Ne<strong>de</strong>rlandsen. <strong>Arbeid</strong>sfront.P.C.Hoofststraat 180 te Amsterdam. Drukker: N.V. De <strong>Arbeid</strong>erspers, Hekeiveld 15 te Amsterdam.<br />
Kengetal: K 113.