31.08.2013 Views

III. Omzet van AXA Belgium in BOAR-verzekeringen

III. Omzet van AXA Belgium in BOAR-verzekeringen

III. Omzet van AXA Belgium in BOAR-verzekeringen

SHOW MORE
SHOW LESS

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

0404.483.367<br />

<strong>AXA</strong> BELGIUM<br />

Naamloze verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappij<br />

opgericht <strong>in</strong> 1856<br />

gevestigd te 1170 Brussel,<br />

Vorstlaan 25<br />

BTW BE 0404.483.367 RPR Brussel<br />

Toegelaten ondernem<strong>in</strong>g onder het nummer 0039<br />

Beheersverslag voorgelegd aan de algemene<br />

aandeelhoudersvergader<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> 26 april 2012


I. Beheersorganen<br />

Adm<strong>in</strong>istratie, directie en toezicht<br />

0404.483.367<br />

Raad <strong>van</strong> Bestuur Dagelijks beheer Auditcomité<br />

Jacques de Vaucleroy,<br />

Voorzitter<br />

Emmanuel de Talhouët<br />

Sonja Rottiers<br />

(s<strong>in</strong>ds 24 januari 2011)<br />

Emmanuel de Talhouët<br />

Gedelegeerd bestuurder<br />

Jacques Esp<strong>in</strong>asse,<br />

Voorzitter (*)<br />

Patrick Lemo<strong>in</strong>e<br />

Sophie Manigart<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Denis Duverne M.B.I.S. BVBA,<br />

vertegenwoordigd door<br />

Marc Bellis<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Patrick Lemo<strong>in</strong>e Didier Bellens<br />

(tot 7 juni 2011)<br />

Jacques Esp<strong>in</strong>asse (*) Luc Geuten (tot 7 juni 2011)<br />

Jean-Pierre Bizet<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Pierre Macharis<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Sophie Manigart<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

M.B.I.S. BVBA,<br />

vertegenwoordigd door<br />

Marc Bellis<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Effectieve directie<br />

Emmanuel de Talhouët<br />

Sonja Rottiers<br />

(s<strong>in</strong>ds 1 februari 2011)<br />

François Lemonnier<br />

(<strong>van</strong> 1 september 2010 tot<br />

31 januari 2011)<br />

Remuneratiecomité<br />

Jacques de Vaucleroy,<br />

Voorzitter<br />

Patrick Lemo<strong>in</strong>e<br />

Jean-Pierre Bizet<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Didier Bellens (tot 7 juni 2011) Pierre Macharis<br />

(s<strong>in</strong>ds 23 augustus 2011) (*)<br />

Karel Boone (tot 7 juni 2011) Pierre Drion<br />

(tot 7 juni 2011)<br />

Pierre Drion (tot 7 juni 2011) Karel Boone (tot 7 juni 2011)<br />

Luc Geuten (tot 7 juni 2011)<br />

Commissaris<br />

(*) Onafhankelijke bestuurder<br />

PricewaterhouseCoopers,<br />

bedrijfsrevisoren, bcvba,<br />

vertegenwoordigd door<br />

Tom Meuleman<br />

(s<strong>in</strong>ds 8 juni 2011)<br />

2


0404.483.367<br />

II. De economische en f<strong>in</strong>anciële context <strong>in</strong> 2011<br />

Algemene context<br />

De groei <strong>van</strong> het BBP op wereldvlak vertraagde <strong>in</strong> 2011 en zal vermoedelijk 2,5%<br />

bereiken tegen 3,7% <strong>in</strong> 2010. Daarbij spelen de groeilanden nog steeds een<br />

leidende rol met 5,9% <strong>in</strong> 2011 tegen 7,1% <strong>in</strong> 2010. Deze vertrag<strong>in</strong>g veroorzaakt<br />

meteen ook een groeivertrag<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de wereldwijde export, die <strong>in</strong> 2011 op 5,8% zou<br />

moeten afsluiten tegen 14,1% <strong>in</strong> 2010. Daarvoor zijn drie belangrijke gebeurtenissen<br />

verantwoordelijk die hun weerslag hadden op de economieën <strong>van</strong> de ontwikkelde<br />

landen.<br />

Er zijn eerst en vooral de aardbev<strong>in</strong>g en de tsunami die <strong>in</strong> maart 2011 Japan<br />

ontredderden. Hun impact op de Japanse economie was zonder weerga s<strong>in</strong>ds<br />

Hiroshima, maar ze hadden ook repercussies op de wereldeconomie <strong>in</strong> haar geheel<br />

en meer <strong>in</strong> het bijzonder op de auto- en elektronische sectoren.<br />

Een tweede factor is de explosie <strong>van</strong> de schuld <strong>van</strong> de Verenigde Staten die 15.000<br />

miljard $ bereikt. De patstell<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong> het Amerikaanse Congres zich bevond om tot<br />

een akkoord te komen over de schuldreductie duurde het hele jaar door, waardoor<br />

de Verenigde Staten vorige zomer hun AAA rat<strong>in</strong>g verloren. Meer nog dan de<br />

symbolische betekenis <strong>van</strong> dit verlies, stelt dit ondoordachte bespar<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het<br />

vooruitzicht die zowel een onmiddellijk effect hebben op het vertrouwen <strong>van</strong><br />

<strong>in</strong>vesteerders en consumenten, als een effect op middellange en zelfs lange termijn<br />

op de Amerikaanse groei.<br />

Tenslotte is er de crisis <strong>van</strong> de overheidsschuld <strong>in</strong> de eurozone die de perifere<br />

economieën zoals Griekenland en Ierland treft, maar <strong>in</strong>tussen praktisch ook alle<br />

landen uit de eurozone. De verm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het deficit is voor alle Europese<br />

reger<strong>in</strong>gen het belangrijkste aandachtspunt geworden, met als gevolg het vallen <strong>van</strong><br />

de Griekse, de Italiaanse en de Spaanse reger<strong>in</strong>gen. Door deze crisis kennen we<br />

zowel een renteverhog<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de eurozone als een vertrag<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de Europese<br />

economie.<br />

Invester<strong>in</strong>gsklimaat<br />

De <strong>in</strong>vesteerders keerden risico-activa de rug toe en kozen voor meer veiligheid<br />

door te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> Duitse, Zwitserse of Japanse staatsobligaties die als veiliger<br />

beschouwd worden, of <strong>in</strong> goud (+14% t.o.v. de euro sedert 1 januari met een piek<br />

<strong>van</strong> +35% <strong>in</strong> augustus).<br />

In dezelfde geest keerden de <strong>in</strong>vesteerders zich ook af <strong>van</strong> de aandelenmarkt die<br />

zich stabiliseerde op +0,1% <strong>van</strong> de S&P <strong>in</strong>dex 2011 tegenover +12,8% <strong>in</strong> 2010.<br />

De nieuwe reglementer<strong>in</strong>gen hebben verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappijen en banken nu<br />

reeds ertoe gebracht om een meer voorzichtige koers te varen bij hun activaallocatie<br />

ten gevolge <strong>van</strong> de bepal<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> "Solvency II" en "Basel <strong>III</strong>".<br />

3


De Belgische economische context<br />

0404.483.367<br />

De <strong>in</strong> 2010 vastgestelde verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de Belgische groei zette zich <strong>in</strong> het eerste<br />

semester <strong>van</strong> 2011 voort (+1% en +0.7% voor de eerste twee trimesters) om dan<br />

lichtjes te vertragen tijdens het tweede semester. De groei <strong>van</strong> het Belgische BBP<br />

komt hiermee voor 2011 op 1,9% tegen 2,2% <strong>in</strong> 2010.<br />

Het belangrijke herstel <strong>van</strong> de export <strong>in</strong> 2010 kende een merkbaar vervolg tijdens<br />

het eerste semester <strong>van</strong> 2011 en een eveneens merkbare dal<strong>in</strong>g tijdens het tweede<br />

semester ten gevolge <strong>van</strong> de achteruitgang <strong>van</strong> de <strong>in</strong>ternationale afzetmarkten. Het<br />

bereikte niveau volstaat spijtig genoeg niet meer om de hoge petroleumprijzen te<br />

compenseren. Van de slag wordt het overschot op de handelsbalans, dat <strong>in</strong> 2010<br />

1% <strong>van</strong> het BBP bedroeg, <strong>in</strong> 2011 teniet gedaan.<br />

Door het economisch herstel <strong>van</strong> 2010 dat zich tijdens het eerste semester <strong>van</strong><br />

2011 voortzette, daalde het aantal werklozen. Gemiddeld telde België <strong>in</strong> 2011<br />

421.823 volledig werklozen, hetzij 3,8% m<strong>in</strong>der dan <strong>in</strong> 2010, dat er gemiddeld<br />

438.425 telde.<br />

In het vooruitzicht <strong>van</strong> een vertrag<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de economie houden de Belgen een hoog<br />

spaarpercentage aan <strong>van</strong> 16,5%, zelfs al ligt dit lichtjes lager dan <strong>in</strong> 2010 (16,8%).<br />

Bij deze verschillende factoren moet ook de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de <strong>in</strong>flatie gerekend worden,<br />

die nog sterker merkbaar is dan <strong>in</strong> 2010: 3,5% <strong>in</strong> 2011 tegen 2,19% <strong>in</strong> 2010. Deze<br />

<strong>in</strong>flatie wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de energieprijzen.<br />

Net als elders <strong>in</strong> de eurozone baart vooral de overheidsschuld zorgen. Dit <strong>in</strong><br />

tegenstell<strong>in</strong>g tot vorig jaar, waar België nog deel uitmaakte <strong>van</strong> de goede leerl<strong>in</strong>gen<br />

<strong>van</strong> de klas. De situatie, die al heel erg was door de afwezigheid <strong>van</strong> een reger<strong>in</strong>g<br />

om saner<strong>in</strong>gsmaatregelen te treffen, werd nog verergerd door de neergang <strong>van</strong><br />

Dexia waardoor de overheidsschuld steeg tot 97% <strong>van</strong> het BBP. In november g<strong>in</strong>g<br />

hierdoor de AA+ rat<strong>in</strong>g verloren, met rentevoeten die hoger lagen dan 5,5% e<strong>in</strong>d<br />

november. S<strong>in</strong>dsdien zijn ze weer op meer redelijke niveaus teruggevallen.<br />

Op de Belgische verzeker<strong>in</strong>gsmarkt kent het totale <strong>in</strong>casso Leven en Niet-leven <strong>in</strong><br />

2011 een dal<strong>in</strong>g die op -1,3% geschat wordt. Niettegenstaande een lichte erosie <strong>van</strong><br />

haar marktaandeel zou <strong>AXA</strong> zijn positie als marktleider <strong>in</strong> <strong>BOAR</strong> moeten kunnen<br />

behouden, evenals zijn rol als challenger <strong>in</strong> Leven.<br />

4


0404.483.367<br />

<strong>III</strong>. <strong>Omzet</strong> <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> <strong>in</strong> <strong>BOAR</strong>-verzeker<strong>in</strong>gen<br />

De omzet <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> <strong>in</strong> <strong>BOAR</strong>-verzeker<strong>in</strong>gen komt op 2 047,5 miljoen EUR<br />

tegen 2 014,1 miljoen EUR <strong>in</strong> 2010.<br />

<strong>BOAR</strong> (mln. EUR) 2010 2011 Verschil 2011/2010<br />

<strong>BOAR</strong> Particulieren 930,2 947,9 +1,9%<br />

<strong>BOAR</strong> Ondernem<strong>in</strong>gen 900,1 912,6 +1,4%<br />

Gezondheid en<br />

aanvaard<strong>in</strong>g<br />

183,8 187,0 +1,7%<br />

Totaal 2 014,1 2 047,5 +1,7%<br />

1. <strong>BOAR</strong>-verzeker<strong>in</strong>gen voor particulieren<br />

De <strong>BOAR</strong>-omzet (brand, ongevallen en allerlei risico's) voor particulieren komt op<br />

947,9 miljoen EUR. Een stijg<strong>in</strong>g met 1,9% <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met 2010.<br />

Particulieren (mln. EUR) 2010 2011 Verschil 2011/2010<br />

Auto (<strong>in</strong>clusief juridische<br />

bescherm<strong>in</strong>g)<br />

564,3 567,5 + 0,6%<br />

Brand 301,2 314,6 + 4,5%<br />

Burgerlijke<br />

aansprakelijkheid (<strong>in</strong>clusief<br />

juridische bescherm<strong>in</strong>g)<br />

49,4 51,5 + 4,1%<br />

Individuele ongevallen 9,7 9,0 - 6,9%<br />

Arbeidsongevallen 5,6 5,4 - 3,6%<br />

Totaal 930,2 947,9 + 1,9%<br />

Ten aanzien <strong>van</strong> de tendens <strong>van</strong> de Belgische markt die wijst op een achteruitgang<br />

<strong>van</strong> de technische resultaten <strong>in</strong> auto- en brandverzeker<strong>in</strong>gen, koos <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> <strong>in</strong><br />

2011 voor een aparte politiek <strong>in</strong>zake <strong>BOAR</strong> particulieren. De aanpak voorzag <strong>in</strong><br />

verschillende maatregelen om een betere rentabiliteit te bereiken, eerder dan meer<br />

groei: een systeem <strong>van</strong> gesegmenteerde bijdrageverhog<strong>in</strong>gen op basis <strong>van</strong> het<br />

risicoprofiel <strong>van</strong> de verzekerde, een nieuw productaanbod <strong>in</strong> Won<strong>in</strong>gverzeker<strong>in</strong>gen<br />

en het actieve beheer <strong>van</strong> de portefeuille om de rentabiliteit er<strong>van</strong> te verhogen.<br />

5


Autoverzeker<strong>in</strong>gen<br />

Markttendens<br />

0404.483.367<br />

Net als <strong>in</strong> 2010, hebben de verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappijen <strong>in</strong> de loop <strong>van</strong> 2011 hun<br />

tarieven verhoogd of hun dekk<strong>in</strong>gen beperkt om het hoofd te bieden aan de<br />

blijvende druk op de technische rentabiliteit en aan de <strong>in</strong>komstendal<strong>in</strong>g uit<br />

belegg<strong>in</strong>gen.<br />

De tariefaanpass<strong>in</strong>gen leidden tot een verhog<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de premie-<strong>in</strong>komsten <strong>in</strong><br />

vergelijk<strong>in</strong>g met de groei <strong>van</strong> het wagenpark. Daarmee werd een aan<strong>van</strong>g gemaakt<br />

met het rentabiliteitsherstel b<strong>in</strong>nen de tak. Komt daarbij dat, dankzij meer<br />

verkeersveiligheid, gunstige weersomstandigheden en wellicht ook een door de<br />

f<strong>in</strong>anciële crisis <strong>in</strong>gegeven dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de activiteit, het aantal schadegevallen <strong>in</strong><br />

2011 verm<strong>in</strong>derde.<br />

De strategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en producten<br />

In 2011 heeft <strong>AXA</strong>:<br />

• Zijn politiek verder gezet <strong>van</strong> sterkere risicosegmenter<strong>in</strong>g.<br />

• De tarieven geïndexeerd voor nieuwe contracten burgerlijke aansprakelijkheid<br />

en schade.<br />

• De politiek verder gezet <strong>van</strong> gesegmenteerde verhog<strong>in</strong>gen op de portefeuille<br />

<strong>in</strong> functie <strong>van</strong> het risicoprofiel <strong>van</strong> de verzekerde.<br />

• De <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g <strong>van</strong> saner<strong>in</strong>gs- en aanpass<strong>in</strong>gsmaatregelen versterkt en<br />

versneld.<br />

Zowel de markt als onze tussenpersonen reageerden positief. De herstelmaatregelen<br />

hadden een aanvaardbare impact met als gevolg een<br />

productiestabilisatie <strong>in</strong> burgerlijke aansprakelijkheid.<br />

<strong>Omzet</strong> en technische resultaten<br />

Voor wat de omzet betreft, sluiten we 2011 af met een dal<strong>in</strong>g voor de dekk<strong>in</strong>g<br />

burgerlijke aansprakelijkheid (-1,2%). Dit heeft hoofdzakelijk te maken met een<br />

dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de portefeuille, want de gemiddelde premie evolueert <strong>in</strong> stijgende lijn.<br />

Anderzijds blijft de omzet voor de bijhorende dekk<strong>in</strong>gen verder groeien (+2,9%),<br />

dankzij de gesegmenteerde premieverhog<strong>in</strong>gen. Net zoals tijdens de voorbije jaren<br />

blijft het aantal dekk<strong>in</strong>gen bijstand en veiligheid <strong>van</strong> de bestuurder stijgen. Daardoor<br />

komt de totale omzet <strong>in</strong> autoverzeker<strong>in</strong>gen op een groei <strong>van</strong> +0,6%.<br />

Voor wat de technische resultaten betreft, waren de resultaten <strong>in</strong> 2011 beter <strong>in</strong><br />

burgerlijke aansprakelijkheid, hoofdzakelijk als gevolg <strong>van</strong> een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de<br />

s<strong>in</strong>istraliteit <strong>in</strong> stoffelijke schade. De waarborgen schade auto verbeteren eveneens<br />

dankzij de dekk<strong>in</strong>gen stoffelijke schade en glasbreuk waar<strong>van</strong> de frequentie sterk<br />

afneemt. De dekk<strong>in</strong>gen diefstal, natuurkrachten (onweders <strong>van</strong> juni en augustus) en<br />

brand kenden t.a.v. 2010 echter een verslechter<strong>in</strong>g.<br />

6


Won<strong>in</strong>gverzeker<strong>in</strong>gen<br />

Markttendens<br />

0404.483.367<br />

Voor wat brand betreft, zette de algemene negatieve tendens <strong>van</strong> de loss ratio, die<br />

voor de markt s<strong>in</strong>ds 2005 kenmerkend is, zich <strong>in</strong> 2011 verder. Alle risico’s bijeen,<br />

zien we voor 2011 echter een verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de s<strong>in</strong>istraliteit. Dit is hoofdzakelijk te<br />

wijten aan een lagere impact <strong>van</strong> de weersverschijnselen <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met 2010.<br />

De verliezen zijn hoofdzakelijk als volgt te verklaren:<br />

• Het feit dat 2011 nog altijd de gevolgen draagt <strong>van</strong> de sneeuwgerelateerde<br />

schade en <strong>van</strong> de overstrom<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> januari, en <strong>van</strong> de onweders <strong>van</strong> 28<br />

juni en <strong>van</strong> 18 en 22-23 augustus. Deze gebeurtenissen betekenen voor de<br />

sector een uitgave <strong>van</strong> meer dan 300 miljoen EUR op een <strong>in</strong>casso <strong>van</strong> 2,1<br />

miljard EUR (en een dossierkost <strong>van</strong> meer dan 20 miljoen EUR voor <strong>AXA</strong>).<br />

• Het doorslaggevende aandeel <strong>in</strong> de portefeuilles aan waarborguitbreid<strong>in</strong>gen<br />

die vóór 2007 gelanceerd werden. Dit was een periode <strong>van</strong> hoge rentabiliteit<br />

gekoppeld aan zware ondertarifer<strong>in</strong>g.<br />

Tegelijkertijd past de sector tariefverhog<strong>in</strong>gen toe (<strong>van</strong> 3 tot 5 % bovenop de ABEX).<br />

De strategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en producten<br />

Deze rentabiliteitsproblematiek geldt eveneens voor <strong>AXA</strong> en meer bepaald voor de<br />

contracten Comfort Thuis. <strong>AXA</strong> noteert een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de portefeuille met ongeveer<br />

2%.<br />

Net zoals bij autoverzeker<strong>in</strong>gen voorzag <strong>AXA</strong> <strong>in</strong> corrigerende maatregelen en <strong>in</strong><br />

<strong>in</strong>novaties die de rentabiliteit nieuw leven <strong>in</strong> blazen:<br />

• gesegmenteerde verhog<strong>in</strong>gen op de portefeuille <strong>in</strong> relatie tot de verschillende<br />

risicoprofielen<br />

• een nieuw <strong>in</strong>noverend aanbod met als belangrijkste kenmerken<br />

o ontdubbel<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het aanbod <strong>in</strong> Comfort Thuis Cosymo en Comfort<br />

Thuis Cosymax <strong>in</strong> functie <strong>van</strong> het verwacht<strong>in</strong>gspatroon en <strong>van</strong> het<br />

profiel <strong>van</strong> de klanten. Hiermee scheppen we meteen de mogelijkheid<br />

om een uitstapprocedure <strong>in</strong> gang te zetten voor contracten die tot<br />

«onderhoudscontracten» omgevormd werden.<br />

o <strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g <strong>van</strong> exclusieve voordelen voor Happy Generation-klanten<br />

Er werden ook 2 studies gerealiseerd die beg<strong>in</strong> 2012 tot implementatie zullen leiden:<br />

• herzien<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de zoner<strong>in</strong>g en <strong>van</strong> de tariefspann<strong>in</strong>g voor de basisdekk<strong>in</strong>g<br />

en voor de dekk<strong>in</strong>g stormschade<br />

• herzien<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de modellen voor geolocalisatie en geoscor<strong>in</strong>g <strong>in</strong> CATNAT<br />

(overstrom<strong>in</strong>g) evenals een politiek <strong>van</strong> frequenter beroep op de diensten <strong>van</strong><br />

het tarificatiebureau.<br />

7


<strong>Omzet</strong> en technische resultaten<br />

0404.483.367<br />

Voor 2011 stijgt de omzet met 4,5% <strong>in</strong>clusief een stijgende ABEX-<strong>in</strong>dex (+3,0%).<br />

Voor de dekk<strong>in</strong>g diefstal (aantal waarborgen/contracten) noteren we een stijgend<br />

<strong>in</strong>clusiepercentage.<br />

Alle risico’s bijeengeteld, zijn de technische resultaten er <strong>in</strong> 2011 op vooruit gegaan.<br />

2010 was dan ook, met de storm Xynthia en andere weersperikelen een bewogen<br />

jaar met een totale kost die beduidend hoger lag dan die die we <strong>in</strong> 2011 aan<br />

soortgelijke gebeurtenissen spendeerden. Bij brand zien we echter een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong><br />

de s<strong>in</strong>istraliteit ten gevolge <strong>van</strong> de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de gemiddelde kost bij ernstige<br />

schadegevallen. Diefstal scoort dan weer beter <strong>van</strong>wege een lagere gemiddelde<br />

kost.<br />

Evolutie <strong>van</strong> het Happy Family aanbod,<br />

het klantenb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gsprogramma voor alle producten<br />

Dit vernieuwende concept werd beg<strong>in</strong> 2008 gelanceerd en kende <strong>in</strong> 2011 enkele<br />

aanpass<strong>in</strong>gen om de rentabiliteit er<strong>van</strong> te verhogen zonder de cont<strong>in</strong>uïteit <strong>van</strong> het<br />

programma te schaden.<br />

2. <strong>BOAR</strong>-verzeker<strong>in</strong>gen voor ondernem<strong>in</strong>gen<br />

Ondernem<strong>in</strong>gen (mln. EUR) 2010 2011 Verschil 2011/2010<br />

Auto 249,8 262,0 + 4,9%<br />

Brand 175,9 178,8 +1,7%<br />

Burgerlijke aansprakelijkheid<br />

(<strong>in</strong>clusief juridische bescherm<strong>in</strong>g)<br />

105,5 110,5 +4,7%<br />

Individuele ongevallen 56,1 55,9 -0,5%<br />

Arbeidsongevallen 265,5 264,1 -0,5%<br />

Andere 47,3 41,3 -12,7%<br />

Totaal <strong>BOAR</strong> Ondernem<strong>in</strong>gen 900,1 912,6 +1,4%<br />

Gezondheid en aanvaard<strong>in</strong>gen 183,8 187,0 +1,7%<br />

Totaal <strong>BOAR</strong> 1 083,9 1 099,6 +1,7%<br />

Markttendens<br />

In België blijft de verzeker<strong>in</strong>gsmarkt voor ondernem<strong>in</strong>gen moeilijk. Het economisch<br />

herstel dat <strong>in</strong> 2009 een aan<strong>van</strong>g nam, heeft tot op heden nog niet geleid tot<br />

hetzelfde niveau als dat <strong>van</strong> voor 2008, en dit zowel op het vlak <strong>van</strong> tewerkstell<strong>in</strong>g<br />

8


0404.483.367<br />

als op dat <strong>van</strong> het aantal fal<strong>in</strong>gen. De nieuwe f<strong>in</strong>anciële crisis <strong>van</strong> midden 2011 heeft<br />

trouwens een punt gezet achter deze <strong>in</strong>haalbeweg<strong>in</strong>g. In een markt met<br />

uitgesproken concurrentie komt dit het prijsherstel niet ten goede. Toch hebben de<br />

nummers twee en drie op de markt <strong>van</strong> arbeidsongevallen, onder impuls <strong>van</strong> de<br />

acties tot prijsherstel <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>in</strong> september, eveneens hun prijzen verhoogd.<br />

In burgerlijke aansprakelijkheid blijft <strong>AXA</strong> als marktleider vooruitgang boeken én zijn<br />

rentabiliteit vrijwaren, niettegenstaande de agressiviteit <strong>van</strong> sommige concurrenten.<br />

In brand worden de verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappijen nog steeds geconfronteerd met de<br />

weersperikelen, niettegenstaande hun weerslag m<strong>in</strong>der is dan <strong>in</strong> 2010. De<br />

maatschappijen beg<strong>in</strong>nen hun tarieven te verhogen om de geleden verliezen goed<br />

te maken.<br />

Industriële risico’s blijft een moeilijke markt met lage prijzen, mede door de<br />

overcapaciteit die veroorzaakt wordt door enkele nieuwe spelers. Toch zijn er<br />

voortekenen <strong>van</strong> herstel en terugtrekk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bepaalde sectoren zoals die <strong>van</strong> de<br />

voed<strong>in</strong>g. Op de Belgische markt lagen de s<strong>in</strong>istraliteitsratio’s <strong>in</strong> <strong>in</strong>dustriële risico’s <strong>in</strong><br />

2010 hoger dan 80%. Niettegenstaande <strong>AXA</strong> <strong>in</strong> 2011 beter scoorde dan zijn<br />

concurrenten voor wat de verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de s<strong>in</strong>istraliteit betreft, zal de<br />

maatschappij verder aan herstel moeten werken.<br />

In auto is de concurrentie op de markt groter dan <strong>in</strong> 2010. Niettegenstaande diverse<br />

aanvallen, houdt de portefeuille stand, zowel <strong>in</strong> premies als <strong>in</strong> s<strong>in</strong>istraliteit. Recurrent<br />

toezicht en jaarlijkse verhog<strong>in</strong>gen dragen ertoe bij.<br />

De strategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong><br />

<strong>AXA</strong> wil een verzekeraar blijven met een volledig productaanbod voor alle<br />

ondernem<strong>in</strong>gen maar legt het accent toch op een verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de rentabiliteit.<br />

In die z<strong>in</strong> werden verschillende maatregelen getroffen :<br />

o Systematisch toezicht op de portefeuilles en op de saner<strong>in</strong>g er<strong>van</strong>, samen<br />

met een hardere opstell<strong>in</strong>g ten aanzien <strong>van</strong> de aanvaard<strong>in</strong>gscondities zoals<br />

bijvoorbeeld <strong>in</strong> de landbouw.<br />

o Tariefverhog<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> praktisch alle takken, <strong>in</strong> het bijzonder voor<br />

natuurrampen, zowel bij nieuwe contracten als bij bestaande portefeuilles.<br />

<strong>AXA</strong> lanceerde <strong>in</strong> de zomer twee nieuwe Talensia packages voor twee KMOsectoren,<br />

met name afwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de bouw en kle<strong>in</strong>handel <strong>in</strong> de voed<strong>in</strong>g. Hiermee<br />

bevestigt <strong>AXA</strong> zijn wens om met performante producten tegemoet te komen aan de<br />

noden <strong>van</strong> elke klant.<br />

Er wordt ook verhoogde aandacht besteed aan de verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de<br />

dienstverlen<strong>in</strong>g voor KMO’s. Eerste maatregelen werden getroffen. We moeten ons<br />

echter blijvend <strong>in</strong>zetten, om aan de makelaars die ondersteun<strong>in</strong>g te bieden, die ze<br />

<strong>van</strong> <strong>AXA</strong> mogen verwachten. Zo wil <strong>AXA</strong> het elektronische verkeer met de<br />

9


0404.483.367<br />

makelaars verhogen om hen geleidelijk aan toegang te verschaffen tot de gegevens<br />

<strong>van</strong> hun portefeuille.<br />

Tenslotte blijft de directie KMO <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> kwaliteit volgens het voorziene schema.<br />

Tegen medio 2012 moeten alle entiteiten beheerd worden volgens de methodologie<br />

ter verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de werkprocessen die door <strong>AXA</strong> op punt gezet werd (W3).<br />

Consolidatie <strong>van</strong> de teams en <strong>in</strong>tensieve opleid<strong>in</strong>g zijn meer dan ooit onze troeven<br />

voor de toekomst.<br />

Resultaten<br />

De premie-<strong>in</strong>komsten voor 2011 klokken af op 913 miljoen EUR, een stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong><br />

1,4 % <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met vorig jaar, en dit niettegenstaande de verschillende<br />

saner<strong>in</strong>gsmaatregelen die uitgevoerd werden.<br />

De takken auto, burgerlijke aansprakelijkheid en brand stijgen, het <strong>in</strong>casso voor<br />

arbeidsongevallen blijft stabiel.<br />

De s<strong>in</strong>istraliteit voor 2011 verbetert met 1,2 punt t.a.v. vorig jaar. Deze tendens is<br />

voelbaar <strong>in</strong> praktisch alle takken met uitzonder<strong>in</strong>g <strong>van</strong> brand. Deze tak moest<br />

onder andere voor 17 miljoen EUR schadegevallen verwerken ten gevolge <strong>van</strong><br />

weersomstandigheden.<br />

De positieve evolutie <strong>van</strong> de schadegevallen over de vorige boekjaren verbetert het<br />

resultaat.<br />

IV. <strong>Omzet</strong> <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> <strong>in</strong> levensverzeker<strong>in</strong>gen<br />

De statutaire omzet Leven komt op 2.114,5 miljoen EUR, tegen 2.479,1 miljoen EUR<br />

<strong>in</strong> 2010.<br />

LEVEN (mln. EUR) 2010 2011 Verschil<br />

2011/2010<br />

Leven particulieren en<br />

kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen<br />

1 897,4 1 542,8 - 18,7%<br />

Leven Ondernem<strong>in</strong>gen 579,5 571,1 - 1,5%<br />

Varia 2,2 0,6 - 73,3%<br />

Totaal 2 479,1 2 114,5 - 14,7%<br />

10


0404.483.367<br />

1. Leven particulieren en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen<br />

Markttendens<br />

Na meerdere opeenvolgende jaren <strong>van</strong> achteruitgang volgde tijdens het eerste<br />

trimester <strong>van</strong> 2010 een licht herstel. Hierdoor groeide de hoop op een ommekeer en<br />

op een geleidelijke stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de markten. De resultaten <strong>van</strong> het tweede semester<br />

toonden echter dat deze hoop ijdel was en dat de dalende tendens zou aanhouden<br />

doorheen 2011.<br />

Met het heropflakkeren <strong>van</strong> de crisis gaven de klanten <strong>in</strong> feite de voorkeur aan<br />

bankspaarproducten met het m<strong>in</strong>ste risico en met een korte belegg<strong>in</strong>gstermijn.<br />

2011 zag dus sterke dal<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de volumes <strong>in</strong> levensverzeker<strong>in</strong>gen, zowel <strong>in</strong> tak<br />

21 als <strong>in</strong> tak 23. De volumes waren de laagste <strong>van</strong> de laatste vijf jaar.<br />

De strategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en producten<br />

Na een voortdurende dal<strong>in</strong>g s<strong>in</strong>ds 2007, zette het <strong>in</strong> 2010 opgetekende herstel <strong>van</strong><br />

de volumes <strong>in</strong> tak 23 zich op overtuigende manier verder tijdens het eerste trimester<br />

<strong>van</strong> 2011. Spijtig genoeg was het beeld <strong>in</strong> het tweede trimester heel anders. We<br />

zagen een forse dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de volumes, waarmee we meteen de bevestig<strong>in</strong>g kregen<br />

dat deze activiteit sterk afhankelijk is <strong>van</strong> de gezondheid <strong>van</strong> de f<strong>in</strong>anciële markten.<br />

In deze ongunstige marktomstandigheden kende ons nieuw aanbod <strong>in</strong> open fondsen<br />

en gestructureerde fondsen niet het verhoopte succes. 2011 werd gekenmerkt door<br />

een volumedal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> meer dan 40% <strong>in</strong> tak 23.<br />

Deze tendens onderstreept het belang <strong>van</strong> een gecomb<strong>in</strong>eerd aanbod <strong>van</strong><br />

producten uit tak 23 en tak 21 om aan de klanten een evenwichtige<br />

<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gsportefeuille te kunnen aanbieden. Daarom heeft <strong>AXA</strong> <strong>in</strong> 2011 gekozen<br />

voor de ontwikkel<strong>in</strong>g <strong>van</strong> een nieuw aanbod op basis <strong>van</strong> het bestaande<br />

productengamma.<br />

<strong>Omzet</strong> en technische resultaten<br />

De omzet Leven particulieren en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen daalt met 18,7%, <strong>van</strong><br />

1 897,4 miljoen EUR naar 1 542,8 miljoen EUR en splitst zich op als volgt:<br />

<strong>Omzet</strong> Leven particulieren<br />

en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen<br />

(mln. EUR)<br />

2010 2011 Verschil<br />

2011/2010<br />

Sparen tak 21 en 26 1 421,5 1 151,0 -19 ,0%<br />

11


0404.483.367<br />

Sparen tak 23 191,7 112,7 - 41,2%<br />

Klassiek & aanvullend 284,2 279,0 - 1,8%<br />

Totaal 1 897,4 1 542,8 -18,7%<br />

Contracten <strong>van</strong> het type Universal Life en tak 23<br />

Universal Life omvat onder meer de nieuwe generatie producten <strong>van</strong> tak 21 zoals<br />

Crest. We noteren hier de volgende tendensen:<br />

Crest<br />

Met een volume <strong>van</strong> 870,1 miljoen EUR t.o.v. 1.156 miljoen EUR <strong>in</strong> 2010 (-24,7%)<br />

noteert Crest een belangrijke dal<strong>in</strong>g ten overstaan <strong>van</strong> vorig jaar. In absolute cijfers<br />

betekent dit een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> 285,8 miljoen EUR.<br />

Gezien de onzekerheid op de f<strong>in</strong>anciële markten en het dalend vertrouwen <strong>van</strong><br />

<strong>in</strong>vesteerders, wekt het geen verbaz<strong>in</strong>g dat voor wat de opsplits<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de<br />

activiteiten betreft, meer dan 90% <strong>van</strong> de premie-<strong>in</strong>komsten <strong>in</strong> Crest-formules met<br />

de hoogste waarborgen werd gerealiseerd. Terwijl de formules met 0% rente <strong>in</strong> 2010<br />

nog goed waren voor 13%, daalt hun aandeel <strong>in</strong> 2011 tot 10%.<br />

Opti-plan<br />

Opti-Plan, een formule voor langetermijnsparen of pensioensparen, kende een<br />

stabiel jaar na jaren <strong>van</strong> ononderbroken groei. Deze activiteit met recurrente<br />

premies heeft een krachtige stabiliserende werk<strong>in</strong>g op de premie-<strong>in</strong>komsten.<br />

Open fondsen<br />

Het spectaculaire herstel <strong>van</strong> Piazza <strong>in</strong>vest (104%) tijdens het tweede semester <strong>van</strong><br />

2010 hield aan tijdens het eerste trimester <strong>van</strong> 2011. Vanaf april sloeg de tendens<br />

echter weer om als gevolg <strong>van</strong> de nieuwe onzekerheid op de markten. Het gevolg<br />

was een spectaculaire dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de premie-<strong>in</strong>komsten en een niveller<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de<br />

omzet naar het e<strong>in</strong>de <strong>van</strong> het jaar toe. De gemiddelde maandelijkse productie<br />

tijdens het eerste trimester bedroeg 15 miljoen EUR, tijdens het laatste trimester<br />

spreken we nog slechts <strong>van</strong> 3 miljoen EUR per maand.<br />

Gesloten fondsen<br />

In 2010 werd geïnvesteerd <strong>in</strong> onderzoek en ontwikkel<strong>in</strong>g en <strong>in</strong> 2011 beschikte <strong>AXA</strong><br />

over een nieuw aanbod gestructureerde fondsen <strong>in</strong> tak 23. De eerste formule<br />

«Trendshare» was meteen goed voor een productie <strong>van</strong> 14,2 miljoen EUR.<br />

12


Tw<strong>in</strong>star<br />

0404.483.367<br />

Het «niche»-karakter <strong>van</strong> Tw<strong>in</strong>star stond garant voor stabiele <strong>in</strong>komsten gedurende<br />

de eerste twee jaar. De comb<strong>in</strong>atie <strong>van</strong> een lage rentevoet en een sterke volatiliteit<br />

op de aandelenmarkten, maakt <strong>van</strong> de pric<strong>in</strong>g <strong>van</strong> dit product echter een zeer<br />

delicate kwestie. In 2011 moest het tarief aangepast worden, waardoor de productie<br />

gehalveerd werd. De omzet, die <strong>in</strong> 2010 40,9 miljoen EUR bedroeg, viel terug op<br />

20,4 miljoen EUR <strong>in</strong> 2011.<br />

Klassiek Leven<br />

Deze activiteit g<strong>in</strong>g lichtjes achteruit, met -1,8%, voornamelijk onder <strong>in</strong>vloed <strong>van</strong> de<br />

natuurlijke erosie <strong>van</strong> de traditionele levensverzeker<strong>in</strong>g (-5,3%). De<br />

overlijdensverzeker<strong>in</strong>gen daarentegen, leverden een groei <strong>van</strong> 7,1%. Deze<br />

ontwikkel<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>dt haar verklar<strong>in</strong>g enerzijds <strong>in</strong> de productie <strong>van</strong> aan kredieten<br />

gekoppelde verzeker<strong>in</strong>gen, en anderzijds <strong>in</strong> een benader<strong>in</strong>g die steunt op de<br />

groeiende aandacht voor vermogensoverdracht. Ook «Direct Protect» verdient<br />

aandacht als nieuw <strong>in</strong>itiatief voor een «mass market» aanpak <strong>in</strong><br />

overlijdensverzeker<strong>in</strong>gen.<br />

Leven kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen<br />

De omzet kent een gunstige ontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> fiscale producten uit de tweede pijler<br />

voor zelfstandigen en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen. In 2011 noteert <strong>AXA</strong> een stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong><br />

de premie-<strong>in</strong>komsten met 7,5%.<br />

Het gamma Stars for Life is goed voor bijna 51% <strong>van</strong> de omzet. B<strong>in</strong>nen dat gamma<br />

blijft de formule secure groeien met een sterke stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> 32,5% <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met<br />

het vorige boekjaar. In 2011 werd 77% <strong>van</strong> de premie-<strong>in</strong>komsten Stars For Life <strong>in</strong> de<br />

formule «secure» geïnvesteerd.<br />

2. Leven grote en middelgrote ondernem<strong>in</strong>gen<br />

LEVEN GMO (mln. EUR) 2010 2011 Verschil 2011/2010<br />

Leven Ondernem<strong>in</strong>gen 579,5 571,1 -1,5%<br />

Markttendens<br />

Markt<br />

2011 was een heel turbulent jaar op de f<strong>in</strong>anciële markten. De stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de<br />

rentevoet op de OLO’s, vooral <strong>in</strong> het laatste trimester, schiep de mogelijkheid om<br />

weer te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> activa met hoge rentevoet en zo de waarborg <strong>van</strong> de<br />

technische rentevoet beter te dekken.<br />

13


0404.483.367<br />

In de tweede pijler is het <strong>in</strong>derdaad <strong>van</strong> cruciaal belang dat we een gewaarborgde<br />

rentevoet <strong>van</strong> m<strong>in</strong>stens 3,25% kunnen aanbieden volgens de verplicht<strong>in</strong>gen die de<br />

Wet op de Aanvullende Pensioenen (WAP) aan de organisator <strong>van</strong> een<br />

pensioenplan voor werknemers oplegt (m<strong>in</strong>imum waarborg <strong>van</strong> 3,25% op de<br />

werkgeversbijdragen en 3,75% op de persoonlijke bijdragen).<br />

In 2011 mocht de loonkost met niet meer dan 0% evolueren, <strong>in</strong> 2012 is 0,3% de<br />

norm. Dit beperkt <strong>in</strong> grote mate de beschikbare marge voor het opstarten of het<br />

wijzigen <strong>van</strong> een pensioenplan. De weerslag <strong>van</strong> deze situatie was vorig jaar maar<br />

beperkt voelbaar, maar we moeten ze <strong>in</strong> 2012 <strong>in</strong> het oog houden.<br />

Het <strong>in</strong>trekken <strong>van</strong> de goedkeur<strong>in</strong>g <strong>van</strong> Apra Leven heeft veel <strong>in</strong>kt doen vloeien en<br />

veel vragen opgeworpen, ook omtrent verzeker<strong>in</strong>gen uit de tweede pijler <strong>in</strong> het<br />

algemeen. Door de <strong>in</strong>trekk<strong>in</strong>g werd namelijk duidelijk welke risico’s een<br />

ondernem<strong>in</strong>g loopt <strong>in</strong> geval <strong>van</strong> fal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> haar verzekeraar.<br />

In het algemeen heerst er op de markt onrust <strong>in</strong> verband met mogelijke besliss<strong>in</strong>gen<br />

<strong>van</strong> de politieke wereld op het vlak <strong>van</strong> aanvullende pensioenen.<br />

Tenslotte is er het project «DB2P». Het verplicht de verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappijen om<br />

mee te werken aan de «databank aanvullende pensioenen» en heeft op<br />

verschillende niveaus (HR, IT,...) belangrijke middelen genoodzaakt. Het project<br />

werd met glans volbracht vermits <strong>AXA</strong> een <strong>van</strong> de we<strong>in</strong>ige maatschappijen was die<br />

b<strong>in</strong>nen de termijnen verslag uitbracht over de «stort<strong>in</strong>gen» (de premies die door de<br />

klanten <strong>in</strong> 2010 gestort werden) en de «regimes» (de belangrijkste kenmerken <strong>van</strong><br />

de pensioenplannen <strong>van</strong> elke klant).<br />

De strategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en producten<br />

Voor de pensioenwaarborgen handhaafde <strong>AXA</strong> een <strong>in</strong>tekenbeleid op basis <strong>van</strong><br />

producten met opeenvolgende eenmalige premies, en dus zonder gewaarborgde<br />

rentevoet voor toekomstige premies. Deze producten worden geïnvesteerd <strong>in</strong> de<br />

ma<strong>in</strong> fund.<br />

Ook werd de klemtoon gelegd op de productie <strong>van</strong> contracten met een groter<br />

aandeel overlijdensdekk<strong>in</strong>gen, die rendabel zijn.<br />

Het product Essential For Life «EFL» voor werknemers, dat een package<br />

waarborgen voor pensioen, overlijden, <strong>in</strong>validiteit en medische kosten biedt, kende<br />

een opmerkelijk succes. De makelaars waren erg opgezet met de snelheid <strong>van</strong> de<br />

front end toepass<strong>in</strong>g die ze ter beschikk<strong>in</strong>g kregen en die hen toeliet om zaken<br />

onl<strong>in</strong>e te realiseren.<br />

14


<strong>Omzet</strong> en technische resultaten<br />

0404.483.367<br />

De premie-<strong>in</strong>komsten leven/overlijden voor de <strong>AXA</strong>-perimeter bedragen 571,1<br />

miljoen EUR <strong>in</strong> 2011 tegen 579,5 miljoen EUR <strong>in</strong> 2010. Dat is een heel lichte dal<strong>in</strong>g<br />

met 1,5% die aan twee factoren kan worden toegeschreven:<br />

• Ondernem<strong>in</strong>gen die beslisten hun premies <strong>in</strong> het geheel of gedeeltelijk te<br />

betalen met middelen uit hun f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gsfonds.<br />

• Productie die gedeeltelijk gerealiseerd werd door transfers <strong>van</strong> reserves uit<br />

overname <strong>van</strong> bestaande contracten.<br />

Dit jaar zullen de behaalde resultaten een w<strong>in</strong>stdel<strong>in</strong>g mogelijk maken. Reken<strong>in</strong>g<br />

houdend met de gewaarborgde technische rentevoeten is het globaal toegekende<br />

rendement aanzienlijk.<br />

De resultaten <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>in</strong> Life Corporate zijn, na uitker<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de w<strong>in</strong>stdel<strong>in</strong>gen,<br />

bevredigend.<br />

V. Risicobeheer<br />

Net als alle andere spelers <strong>van</strong> de verzeker<strong>in</strong>gswereld moet ook <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> het<br />

hoofd bieden aan een groot aantal risico’s waaronder die, die verbonden zijn met<br />

f<strong>in</strong>anciële producten die dienen als dekk<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de technische voorzien<strong>in</strong>gen. Deze<br />

risico’s zijn bekend, worden gemeten, regelmatig opgevolgd en grondig bestudeerd<br />

om ze onder controle te houden.<br />

Risicoappetijt werd omkaderd. Volatiliteitsgrenzen worden vastgelegd op het<br />

boekhoudkundig resultaat, de solvabiliteitsmarge, de waarde <strong>van</strong> de ondernem<strong>in</strong>g<br />

en de liquiditeit. Deze toegestane volatiliteiten worden door de Raad <strong>van</strong> Bestuur<br />

vastgelegd en bepalen een risico-enveloppe waarb<strong>in</strong>nen strategische en tactische<br />

besliss<strong>in</strong>gen moeten worden genomen.<br />

Bij overschrijd<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de risico-enveloppe, worden onmiddellijk de nodige<br />

maatregelen getroffen (bijvoorbeeld dekk<strong>in</strong>gsstrategieën) om de blootstell<strong>in</strong>g aan<br />

risico voor <strong>AXA</strong> te beperken en opnieuw b<strong>in</strong>nen de door ons bepaalde grenzen <strong>van</strong><br />

de risicoappetijt te komen.<br />

F<strong>in</strong>anciële risico’s vertegenwoordigen meer dan 70% <strong>van</strong> het economisch kapitaal<br />

<strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en vereisen regelmatige opvolg<strong>in</strong>g. Hieronder volgt een def<strong>in</strong>itie <strong>van</strong> elk<br />

risico en een beschrijv<strong>in</strong>g <strong>van</strong> enkele acties die werden ondernomen om de<br />

risicoblootstell<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> te beheren.<br />

Marktrisico's<br />

Renterisico<br />

Voor een verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappij, vooral <strong>in</strong> leven, is het belangrijkste risico<br />

datgene op verliezen die gepaard gaan met de schommel<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de rentetarieven.<br />

15


0404.483.367<br />

Het renterisico bestaat zowel aan de passief- als aan de actiefzijde <strong>van</strong> de balans.<br />

Het moet dus worden beheerd <strong>in</strong> een algemeen kader <strong>van</strong> balansevenwicht via een<br />

geïntegreerd actief- en passiefbeheer (ALM).<br />

Het renterisico wordt voor elke portefeuille afzonderlijk beheerd en beg<strong>in</strong>t met het<br />

vaststellen <strong>van</strong> een termijndoelstell<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de activa. Deze termijn wordt bepaald<br />

tijdens de strategische toewijz<strong>in</strong>gsstudies <strong>van</strong> activa en is specifiek voor elke<br />

portefeuille.<br />

Indien nodig wordt deze eerste dekk<strong>in</strong>g aangevuld met afgeleide producten, hetzij<br />

swaps of swaptions die, naargelang de portefeuilles, tegen een risico op<br />

rentestijg<strong>in</strong>g of een risico op rentedal<strong>in</strong>g beschermen.<br />

Inflatierisico<br />

Een ander risico, dat zowel voor de actiefzijde <strong>van</strong> de balans (via het renterisico) als<br />

voor de passiefzijde geldt, is het <strong>in</strong>flatierisico. Dit is het risico op verliezen door<br />

schommel<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de <strong>in</strong>flatie.<br />

In het kader <strong>van</strong> zijn activiteiten <strong>in</strong> <strong>BOAR</strong> en arbeidsongevallen staat <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong><br />

bloot aan <strong>in</strong>flatierisico. De vastgoedportefeuille biedt een eerste natuurlijke<br />

bescherm<strong>in</strong>g (de huurprijzen zijn geïndexeerd op basis <strong>van</strong> de Belgische <strong>in</strong>flatie) en<br />

wordt s<strong>in</strong>ds 2007 aangevuld met de aankoop <strong>van</strong> opties en <strong>in</strong>flatieswaps.<br />

Prijsrisico<br />

Dit risico v<strong>in</strong>dt zijn oorsprong <strong>in</strong> de volatiliteit <strong>van</strong> de markten, die<br />

waardeschommel<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de f<strong>in</strong>anciële activa veroorzaakt (aandelen, vastgoed,<br />

hedge funds, …).<br />

In 2010 had <strong>AXA</strong> het dekk<strong>in</strong>gsbeleid <strong>van</strong> zijn aandelenportefeuille via optionele<br />

dekk<strong>in</strong>gen verdergezet. Als reactie op de aanhoudende dal<strong>in</strong>g en volatiliteit <strong>van</strong> de<br />

markten heeft <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> echter beslist om <strong>in</strong> 2011 zijn blootstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> aandelen<br />

aanzienlijk te verm<strong>in</strong>deren.<br />

Voor de boekhoudkundige verwerk<strong>in</strong>g <strong>van</strong> f<strong>in</strong>anciële belegg<strong>in</strong>gen volgt de <strong>AXA</strong><br />

Groep sedert enkele jaren een beleid <strong>van</strong> duidelijke en constante<br />

waardeverm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het ene boekjaar naar het andere. Gezien de hoge mate<br />

<strong>van</strong> volatiliteit op de markten <strong>in</strong> de voorbije drie jaar, werden de regels voor<br />

waardeverm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>g <strong>in</strong> statutaire norm echter tijdelijk gewijzigd voor de aandelen<br />

(<strong>van</strong> -20% tot -30%), net als <strong>in</strong> 2002. In 2011 bleef deze wijzig<strong>in</strong>g dus behouden.<br />

Wisselkoersrisico<br />

Dit risico volgt uit mogelijke verliezen door schommel<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de wisselkoersen.<br />

Hier speelt de congruentieregel: passiva moeten worden gedekt door activa <strong>in</strong><br />

dezelfde munteenheid. Globaal mag <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> 3% <strong>van</strong> zijn activa (ca. 1 miljard<br />

EUR) bezitten <strong>in</strong> buitenlandse valuta die niet tegen het koersrisico gedekt zijn. E<strong>in</strong>d<br />

16


0404.483.367<br />

2011 zat <strong>AXA</strong> ruimschoots b<strong>in</strong>nen deze limiet. De toegepaste dekk<strong>in</strong>gen maken<br />

gebruik <strong>van</strong> diverse <strong>in</strong>strumenten (swaps, termijncontracten, opties).<br />

Krediet- en tegenpartijrisico's<br />

Risico <strong>van</strong> wanbetal<strong>in</strong>g<br />

Dit risico hangt samen met het gedeeltelijke of volledige verzuim <strong>van</strong> terugbetal<strong>in</strong>g<br />

door een debiteur, zij het een staat, een ondernem<strong>in</strong>g of een andere tegenpartij.<br />

Voor de volledige obligatieportefeuille gelden beperk<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> het concentratie- en<br />

<strong>van</strong> het kredietrisico. Deze worden maandelijks gevolgd door een f<strong>in</strong>ancieel<br />

risicocomité dat toeziet op de nalev<strong>in</strong>g <strong>van</strong> deze limieten. Bij kredietgebeurtenissen<br />

worden waardeverm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>gen geboekt, die teruggenomen worden wanneer ze<br />

geen doel meer hebben. Toen de liquiditeit <strong>van</strong> bepaalde kredietmarkten echter niet<br />

meer volstond om <strong>in</strong> de marktwaarde de <strong>in</strong>tr<strong>in</strong>sieke waarde <strong>van</strong> de effecten te<br />

weerspiegelen, werden bepaalde waarder<strong>in</strong>gen op <strong>in</strong>terne modellen gebaseerd<br />

(notie <strong>van</strong> marked to model).<br />

Tot slot heeft de <strong>AXA</strong> Groep na het faillissement <strong>van</strong> Lehman Brothers een zeer<br />

streng beleid <strong>in</strong>gevoerd voor het beheer <strong>van</strong> afgeleide producten, met name voor<br />

wat betreft de vereiste <strong>van</strong> onderpand. Daardoor blijven de potentiële verliezen door<br />

wanbetal<strong>in</strong>g door tegenpartijen bij contracten voor afgeleide producten heel beperkt.<br />

Met betrekk<strong>in</strong>g tot het risico op potentiële wanbetal<strong>in</strong>g door bepaalde staten heeft<br />

<strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> altijd gekozen voor een aanzienlijke diversificatie <strong>van</strong> zijn portefeuille<br />

staatsobligaties. Onze blootstell<strong>in</strong>g aan Griekenland is dus uiterst beperkt.<br />

Liquiditeitsrisico<br />

Dit risico wordt gedef<strong>in</strong>ieerd als de blootstell<strong>in</strong>g aan verlies als gevolg <strong>van</strong><br />

onvoldoende liquide activa om de cash flows <strong>van</strong> het passief te honoreren op de<br />

vereiste tijdstippen. De verzekeraar kan dan verplicht worden verlies te maken door<br />

de verkoop <strong>van</strong> m<strong>in</strong>der liquide activa tegen onaangepaste prijzen.<br />

Het liquiditeitsrisico <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> is heel beperkt dankzij een positieve netto<br />

cashflow. Dit risico wordt op het algemene niveau <strong>van</strong> de maatschappij gemeten op<br />

basis <strong>van</strong> het vermogen om over voldoende cash te beschikken <strong>in</strong> stress scenario's,<br />

zowel op de f<strong>in</strong>anciële markten als op technisch niveau (scenario <strong>van</strong> massale<br />

afkopen <strong>in</strong> leven en natuurrampen <strong>in</strong> niet-leven).<br />

<strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> heeft overigens een beleid op punt gezet voor het beheer <strong>van</strong><br />

liquiditeiten om het hoofd te kunnen bieden aan 2 extreme scenario’s: massale<br />

afkopen en een liquiditeitscrisis.<br />

17


VI. Invester<strong>in</strong>gsstrategie<br />

0404.483.367<br />

2011 werd gekenmerkt door de crisis <strong>van</strong> de overheidsschulden die een sterke<br />

weerslag had op staatsobligaties en <strong>van</strong>af juli ook de aandelenmarkten trof.<br />

Vanwege deze verhoogde volatiliteit en de richtlijnen <strong>van</strong> Solvency II werd de<br />

<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gsstrategie <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> gekenmerkt door een duidelijke rem op<br />

f<strong>in</strong>anciële risico’s.<br />

De aandelenportefeuille werd sterk gereduceerd <strong>in</strong> het kader <strong>van</strong> de maatregelen ter<br />

verm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het risico en <strong>in</strong> het kader <strong>van</strong> de stopzett<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de strategie<br />

«Recovery» <strong>in</strong> de portefeuilles Crest 30, Crest 40, Crest 30Duo en Pro 50.<br />

«Recovery» was een strategie die er<strong>in</strong> voorzag dat aandelenposities <strong>in</strong> deze<br />

portefeuilles systematisch gedekt werden door putopties. De diversificatie <strong>van</strong> de<br />

aandelenportefeuille, waarmee <strong>in</strong> 2010 begonnen werd, werd <strong>in</strong> 2011 verdergezet<br />

door te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> aandelen <strong>van</strong> groeilanden.<br />

In staatsobligaties bleef de blootstell<strong>in</strong>g aan Griekenland heel beperkt. De<br />

blootstell<strong>in</strong>g aan de andere landen die zwaar getroffen werden door de crisis<br />

(Ierland, Portugal) bleef stabiel op een bescheiden niveau. De posities op Spanje en<br />

Italië zijn om<strong>van</strong>grijker, maar werden verlaagd en vertegenwoordigen m<strong>in</strong>der dan<br />

10% <strong>van</strong> de portefeuille staatslen<strong>in</strong>gen.<br />

Met het oog op een verleng<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de looptijd heeft <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> zijn portefeuille<br />

kredietobligaties verm<strong>in</strong>derd, zowel rechtstreeks als <strong>in</strong> gemeenschappelijke<br />

belegg<strong>in</strong>gsfondsen, en herbelegd <strong>in</strong> langlopende Belgische en Franse<br />

staatsobligaties.<br />

In een context <strong>van</strong> diversificatie en streven naar rentabiliteit heeft <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> zich<br />

ertoe verbonden zijn <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> «Commercial Real Estate Loans»,<br />

hypothecaire len<strong>in</strong>gen voor de f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>g <strong>van</strong> commerciële projecten <strong>in</strong> Europa<br />

(voornamelijk Frankrijk en het Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk), geleidelijk aan op te trekken <strong>van</strong><br />

250 miljoen EUR naar 700 miljoen EUR. Op het e<strong>in</strong>de <strong>van</strong> het boekjaar bedroegen<br />

de <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen ongeveer 270 miljoen EUR.<br />

De vastgoedportefeuille werd actief beheerd en bleef op een stabiel volume. De<br />

huurleegstand ligt heel laag. Gecomb<strong>in</strong>eerd met lange huurcontracten garandeert dit<br />

jarenlang vaste <strong>in</strong>komsten.<br />

Mede dankzij deze vastgoedpoot is onze blootstell<strong>in</strong>g aan de <strong>in</strong>flatie beperkt.<br />

Bijkomend hebben we onze beveilig<strong>in</strong>g versterkt met <strong>in</strong>flatieswaps.<br />

Het stijgende saldo <strong>van</strong> de portefeuille reporente valt vooral te verklaren door het<br />

beleid <strong>in</strong>zake duration gap.<br />

Tenslotte is de cashsituatie <strong>in</strong> het algemeen aan de lage kant door de lage<br />

opbrengsten op korte termijnrenten. Toch blijft <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> <strong>in</strong> staat om op korte<br />

termijn de nodige cash vrij te maken om aan zijn verplicht<strong>in</strong>gen te voldoen.<br />

18


0404.483.367<br />

VII. Commentaar bij het statutair f<strong>in</strong>ancieel resultaat<br />

1. Niet-Leven<br />

Technische reken<strong>in</strong>g niet-levensverzeker<strong>in</strong>g (<strong>in</strong> eenheden euro)<br />

31.12.2011 31.12.2010<br />

1 Verdiende premies, onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g 1.964.245.372 1.555.415.670<br />

2bis. Product/opbrengsten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen 549.905.051 533.531.493<br />

3 Andere technische producten, onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g 838.220 271.334<br />

4 Schadelast, onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g (-) 1.330.867.147 1.153.703.167<br />

5 Wijzig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de andere technische voorzien<strong>in</strong>gen onder<br />

aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g (stijg<strong>in</strong>g - , dal<strong>in</strong>g +) -3.372.953 -4.613.646<br />

6 W<strong>in</strong>stdel<strong>in</strong>g en restorno’s, onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g (-) 341.436 -710.311<br />

7 Netto-bedrijfskosten (-) 622.092.387 477.211.331<br />

7bis. Lasten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen (-) 233.041.661 188.407.296<br />

8 Andere technische lasten, onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g (-) 104.151.652 116.886.225<br />

9 Wijzig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de voorzien<strong>in</strong>g voor egalisatie en<br />

catastrofen, onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g<br />

(stijg<strong>in</strong>g - , dal<strong>in</strong>g +) 817.829 15.327.573<br />

10 Resultaat <strong>van</strong> de technische reken<strong>in</strong>g niet-leven 221.939.236 164.434.716<br />

De vergelijk<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de resultaten tussen december 2010 en 2011 wordt verstoord<br />

door het e<strong>in</strong>de <strong>van</strong> de titrisatie <strong>van</strong> onze portefeuille auto. Ter her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> 2010<br />

werd een deel <strong>van</strong> onze portefeuille auto getitriseerd. Daardoor zat er <strong>in</strong> onze<br />

reken<strong>in</strong>gen per 31 december 2010 een cessie aan onze herverzeker<strong>in</strong>gspool ten<br />

belope <strong>van</strong>:<br />

• 373 miljoen aan premies<br />

• 219 miljoen aan schadelasten<br />

19


• 152 miljoen aan commissies<br />

0404.483.367<br />

Voor een beter begrip verklaren we de evoluties met en zonder het effect <strong>van</strong> de<br />

titrisatie.<br />

De verworven premies onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g stijgen met 35,9 miljoen<br />

EUR exclusief titrisatie (408,8 miljoen EUR <strong>in</strong>clusief titrisatie). Dit komt door een<br />

stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de premie-<strong>in</strong>komsten zowel <strong>in</strong> corporate als op de particuliere markt.<br />

Corporate, en meer bepaald de takken auto en brand, stijgt dankzij nieuwe<br />

contracten en een tariefverhog<strong>in</strong>g. De markt particulieren stijgt dankzij<br />

tariefverhog<strong>in</strong>gen doorheen alle takken, die het verlies aan portefeuilles<br />

compenseren.<br />

De opbrengsten uit belegg<strong>in</strong>gen dalen met 28,3 miljoen EUR die als volgt zijn<br />

opgesplitst:<br />

• Dal<strong>in</strong>g met 8,5 miljoen EUR <strong>van</strong> de opbrengsten uit belegg<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> 2010<br />

tot 2011 ten gevolge <strong>van</strong> een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het beheerde actief gel<strong>in</strong>kt aan een<br />

f<strong>in</strong>anciële transfer naar de tak LEVEN.<br />

• Dal<strong>in</strong>g met 48,6 miljoen EUR <strong>van</strong> de meer- en m<strong>in</strong>waarden op realisaties,<br />

hoofdzakelijk te wijten aan m<strong>in</strong>waarden die op obligatiefondsen gerealiseerd<br />

werden om onze blootstell<strong>in</strong>g te beperken.<br />

• Verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de waardecorrecties op belegg<strong>in</strong>gen (niet gerealiseerde<br />

m<strong>in</strong>waarden) met 28,8 miljoen EUR <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>g met 2010. Dit valt te<br />

verklaren door om<strong>van</strong>grijke terugnem<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> waardeverm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>gen door<br />

de verkoop <strong>van</strong> aandelen, die <strong>in</strong> 2011 opgetekend werden.<br />

Tegenover het voorbije jaar daalt de schadelast onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g met<br />

54,4 miljoen EUR exclusief titrisatie (stijg<strong>in</strong>g met 164,9 miljoen EUR <strong>in</strong>clusief<br />

titrisatie). Hierdoor verbetert de schaderatio met netto premie met 4,2 punt als men<br />

het effect <strong>van</strong> de titrisatie neutraliseert. De verklar<strong>in</strong>g hiervoor ligt hoofdzakelijk bij<br />

de opmerkelijke verbeter<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de s<strong>in</strong>istraliteit bij auto, zowel <strong>in</strong> de particuliere<br />

markt als <strong>in</strong> corporate. Ook de schadelast door weersperikelen, die <strong>in</strong> 2010 heel<br />

zwaar woog, ligt merkbaar lager.<br />

Exclusief titrisatie verbeteren de bedrijfskosten met 7,1 miljoen EUR dankzij een<br />

dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de market<strong>in</strong>gkosten en een dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de loonkost door de verm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> het aantal werknemers. De verhog<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de bedrijfskosten met 144,8 miljoen<br />

EUR is te wijten aan commissies die <strong>in</strong> 2010 met de titrisatie verbonden waren (152<br />

miljoen EUR).<br />

Als gevolg hier<strong>van</strong> is de nettow<strong>in</strong>st (voor belast<strong>in</strong>gen) met 57,5 miljoen EUR<br />

gestegen tot 221,9 miljoen EUR.<br />

20


2. LEVEN<br />

0404.483.367<br />

II. Technische reken<strong>in</strong>g levensverzeker<strong>in</strong>g (<strong>in</strong> eenheden euro)<br />

31.12.2011 31.12.2010<br />

1 Premies, onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g 2.112.790.002 2.476.621.957<br />

2 Opbrengsten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen 1.701.910.918 1.722.590.266<br />

3 Waardecorrecties op belegg<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de actiefpost D.<br />

(opbrengsten) 10.417.753 104.066.726<br />

5 Schadelast, onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g (-) 2.044.140.390 1.683.416.468<br />

6 Wijzig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de andere technische voorzien<strong>in</strong>gen, onder<br />

aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g (stijg<strong>in</strong>g -, dal<strong>in</strong>g +) -737.684.631 -1.561.726.563<br />

7 W<strong>in</strong>stdel<strong>in</strong>g en restorno’s, onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g (-) -121.538.325 22.680.707<br />

8 Netto-bedrijfskosten (-) 231.198.869 248.198.160<br />

9 Lasten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen (-) 874.102.237 541.266.765<br />

10 Waardecorrecties op belegg<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> de actiefpost D.<br />

(opbrengsten) 68.619.079 8.329.915<br />

11 Andere technische lasten, onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g (-) 29.764.549 5.199.081<br />

12bis. Wijzig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het fonds voor toekomstige dotaties<br />

(stijg<strong>in</strong>g -, dal<strong>in</strong>g +) 6.242.766 -12.559.981<br />

13. Resultaat <strong>van</strong> de technische reken<strong>in</strong>g leven -32.609.991 219.901.309<br />

De premies onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g dalen met 14,7%. De reden is een<br />

dal<strong>in</strong>g met 355 miljoen EUR tot 1.542 miljoen EUR <strong>van</strong> Leven particulieren en kle<strong>in</strong>e<br />

ondernem<strong>in</strong>gen (-19%). Collectieve levensverzeker<strong>in</strong>gen neigen tot dalen maar<br />

behouden een zekere stabiliteit (-1,6%, hetzij -9 miljoen EUR tot 571 miljoen EUR).<br />

21


0404.483.367<br />

Belegg<strong>in</strong>gen (producten zonder de lasten) dalen <strong>in</strong> totaal met 353,5 miljoen EUR,<br />

op te splitsen als volgt:<br />

• Stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de opbrengsten uit belegg<strong>in</strong>gen met 8,6 miljoen EUR <strong>van</strong> 2010<br />

tot 2011, door een stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het beheerd actief en een gunstige wijzig<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> de activa-allocatie, gedeeltelijk gecompenseerd door m<strong>in</strong>der opbrengsten<br />

uit obligatiefondsen en obligaties.<br />

• Dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de waardecorrecties op belegg<strong>in</strong>gen (niet gerealiseerd) met<br />

66,1 miljoen EUR, hoofdzakelijk door Griekse staatsobligaties en participaties<br />

<strong>in</strong> vastgoedmaatschappijen. In 2010 hadden we echter belangrijke<br />

terugnem<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> waardeverm<strong>in</strong>der<strong>in</strong>gen gerealiseerd door de verkoop <strong>van</strong><br />

aandelen.<br />

• Dal<strong>in</strong>g met 296,1 miljoen EUR <strong>van</strong> de meer- en m<strong>in</strong>waarden op realisaties,<br />

hoofdzakelijk door belangrijke m<strong>in</strong>waarden op aandelen en obligatiefondsen,<br />

om onze blootstell<strong>in</strong>g te verm<strong>in</strong>deren.<br />

De schadelast onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g stijgt met 361 miljoen EUR<br />

(+21%) en komt op 2 044 miljoen EUR, tegen 1 683 miljoen EUR <strong>in</strong> 2010. Dit is<br />

vooral het gevolg <strong>van</strong> de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de afkopen met 218 miljoen EUR <strong>van</strong> leven<br />

particulieren en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen, de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de vervaldata met 109<br />

miljoen EUR (66 miljoen EUR <strong>in</strong> leven particulieren en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen en 44<br />

miljoen EUR <strong>in</strong> collectieve levensverzeker<strong>in</strong>gen), de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de schadegevallen<br />

met 23 miljoen EUR, vooral <strong>in</strong> leven particulieren en kle<strong>in</strong>e ondernem<strong>in</strong>gen (21<br />

miljoen EUR) en de stijg<strong>in</strong>g <strong>van</strong> anticipaties met 13 miljoen EUR voor collectieve<br />

levensverzeker<strong>in</strong>gen.<br />

De wijzig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de andere technische voorzien<strong>in</strong>gen onder aftrek <strong>van</strong><br />

herverzeker<strong>in</strong>g daalt met 824 miljoen EUR tot 738 miljoen EUR, vooral als gevolg<br />

<strong>van</strong> de dal<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de netto-<strong>in</strong>stroom (dus <strong>van</strong> de premies m<strong>in</strong> de prestaties: -753<br />

miljoen EUR), en een m<strong>in</strong>dere last <strong>van</strong> de technische <strong>in</strong>teresten.<br />

Het resultaat <strong>van</strong> w<strong>in</strong>sdel<strong>in</strong>gen en restorno’s onder aftrek <strong>van</strong> herverzeker<strong>in</strong>g<br />

stijgt met 144 miljoen EUR tot 122 miljoen EUR (te vergelijken met een last <strong>van</strong> 23<br />

miljoen EUR <strong>in</strong> 2010). Dit is voornamelijk het gevolg <strong>van</strong> de lage w<strong>in</strong>stdel<strong>in</strong>g die <strong>in</strong><br />

2011 toegekend werd.<br />

De netto-bedrijfskosten dalen met 17 miljoen EUR tot 231 miljoen EUR. De<br />

acquisitiekosten en commissies dalen respectievelijk met 4 miljoen EUR en met 6<br />

miljoen EUR. De adm<strong>in</strong>istratiekosten dalen met 7 miljoen EUR.<br />

Als gevolg hier<strong>van</strong> daalt de nettow<strong>in</strong>st (voor belast<strong>in</strong>gen) met 253 miljoen EUR tot<br />

-33 miljoen EUR.<br />

22


3. Niet-technische reken<strong>in</strong>g<br />

0404.483.367<br />

<strong>III</strong>. Niet-technische reken<strong>in</strong>g (<strong>in</strong> eenheden euro)<br />

31.12.2011 31.12.2010<br />

1 Resultaat <strong>van</strong> de technische reken<strong>in</strong>g niet-leven<br />

W<strong>in</strong>st (+) 221.939.236 164.434.716<br />

2 Resultaat <strong>van</strong> de technische reken<strong>in</strong>g leven<br />

W<strong>in</strong>st (+) 219.901.309<br />

Verlies (-) 32.609.991<br />

3 Opbrengsten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen 24.703.534 7.009.290<br />

5 Lasten <strong>van</strong> belegg<strong>in</strong>gen (-) 34.553.386 10.218.550<br />

7 Andere opbrengsten (staat n° 13) 3.875.613 7.036.941<br />

8 Andere lasten (staat n° 13) (-) 13.343.548 15.755.393<br />

8bis. Courant resultaat voor belast<strong>in</strong>gen<br />

W<strong>in</strong>st (+) 170.011.458 372.408.313<br />

12 Uitzonderlijke lasten (staat n° 14) (-) 43.280.908<br />

13 Uitzonderlijk resultaat<br />

Verlies (-) 43.280.908<br />

15 Belast<strong>in</strong>gen op het resultaat (-/+) -37.919.401 -36.986.973<br />

15bis. Uitgestelde belast<strong>in</strong>gen (-/+) -7.797.662 -8.881.489<br />

16 Resultaat <strong>van</strong> het boekjaar<br />

W<strong>in</strong>st (+) 81.013.487 326.539.851<br />

17 a) Heff<strong>in</strong>gen op de geïmmuniseerde reserves 2.202.334 1.943.510<br />

b) Transfer naar de geïmmuniseerde reserves (-) 17.345.719 19.191.734<br />

18 Te bestemmen resultaat <strong>van</strong> het boekjaar<br />

W<strong>in</strong>st (+) 65.870.102 309.291.627<br />

23


0404.483.367<br />

V<strong>III</strong>. Bestemm<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het resultaat<br />

De resultatenreken<strong>in</strong>g toont een w<strong>in</strong>st over het boekjaar <strong>van</strong> 65 870 102 EUR.<br />

Reken<strong>in</strong>g houdend met de overgedragen w<strong>in</strong>st over het boekjaar 2010 <strong>van</strong><br />

407 321 001 EUR bedraagt het te bestemmen resultaat 473 191 103 EUR.<br />

De raad stelt de algemene vergader<strong>in</strong>g voor om dit w<strong>in</strong>stsaldo als volgt te<br />

bestemmen:<br />

• tantièmes: EUR 154 684<br />

• over te dragen w<strong>in</strong>st: EUR 473 036 419<br />

IX. Belangrijke gebeurtenissen s<strong>in</strong>ds 1 januari 2012<br />

Op 2 maart 2012 g<strong>in</strong>gen <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> en DELA België, onder voorbehoud <strong>van</strong><br />

aanvaard<strong>in</strong>g door de controle-<strong>in</strong>stanties, een verb<strong>in</strong>tenis aan waardoor DELA België<br />

de activiteit uitvaartverzeker<strong>in</strong>gen <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> overneemt. De overdracht <strong>van</strong><br />

deze activiteit, die <strong>in</strong> België een nichemarkt vertegenwoordigt, omvat zowel de<br />

verzeker<strong>in</strong>gsportefeuille <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> en het erbij betrokken personeel, als de<br />

verzeker<strong>in</strong>gsbemiddel<strong>in</strong>g en de personeelsleden <strong>van</strong> de n.v. Services & Consult<strong>in</strong>g.<br />

Op 22 maart 2012 vond de fusie door absorptie plaats <strong>van</strong> de maatschappijen<br />

Servis-Life (levensverzeker<strong>in</strong>gen), Mar<strong>in</strong>a Build<strong>in</strong>g (immobiliën) en A.Dis<br />

(verzeker<strong>in</strong>gsbemiddel<strong>in</strong>g) door de n.v. <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong>.<br />

X. Activiteiten <strong>in</strong> het buitenland<br />

<strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> is <strong>in</strong> het buitenland actief via drie filialen, waar<strong>van</strong> de activiteit zich<br />

beperkt tot het beheer <strong>van</strong> een run off <strong>van</strong> zaken:<br />

• <strong>in</strong> algemene burgerlijke aansprakelijkheid <strong>in</strong> de VS;<br />

• <strong>in</strong> burgerlijke aansprakelijkheid auto <strong>in</strong> Nederland;<br />

• <strong>in</strong> ongevallen, brand en andere schade aan goederen en burgerlijke<br />

aansprakelijkheid auto <strong>in</strong> Frankrijk.<br />

XI. Auditcomité – Individuele en collectieve competentie <strong>van</strong><br />

de leden en onafhankelijkheidscriteria<br />

Het auditcomité <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> bestaat uit vier leden: Jacques Esp<strong>in</strong>asse,<br />

voorzitter <strong>van</strong> het comité, Patrick Lemo<strong>in</strong>e, Sophie Manigart et de BVBA M.B.I.S.,<br />

vertegenwoordigd door Marc Bellis.<br />

Jacques Esp<strong>in</strong>asse is s<strong>in</strong>ds 24/04/2007 benoemd als bestuurder <strong>van</strong> <strong>AXA</strong><br />

<strong>Belgium</strong>. Hij heeft een diploma <strong>van</strong> de Universiteit <strong>van</strong> Michigan en een Master of<br />

Bus<strong>in</strong>ess Adm<strong>in</strong>istration. Hij was f<strong>in</strong>ancieel directeur bij grote ondernem<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de<br />

24


0404.483.367<br />

automobiel-, de media- en de communicatiesector. Hij heeft ervar<strong>in</strong>g als f<strong>in</strong>ancieel<br />

directeur bij grote ondernem<strong>in</strong>gen uit de automobiel-, de media- en de<br />

communicatiesector. Hij was adjunct algemeen directeur <strong>van</strong> de Groep Havas<br />

alsook f<strong>in</strong>ancieel directeur en directielid <strong>van</strong> Vivendi. S<strong>in</strong>ds april 2008 zetelt hij<br />

eveneens <strong>in</strong> de raad <strong>van</strong> bestuur <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> Bank Europe.<br />

Patrick Lemo<strong>in</strong>e werd op 01/01/2010 benoemd tot bestuurder <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong>.<br />

Hij is mijnbouw<strong>in</strong>genieur (EMSE), bezit een diploma Etude Comptable Supérieur,<br />

een MBA <strong>van</strong> INSEAD en is actuaris. Hij begon zijn loopbaan <strong>in</strong> 1981 bij Crédit<br />

Lyonnais en heeft een rijke ervar<strong>in</strong>g als technisch directeur <strong>in</strong> schadeverzeker<strong>in</strong>gen<br />

en als f<strong>in</strong>ancieel directeur <strong>in</strong> de verzeker<strong>in</strong>gssector <strong>in</strong> Frankrijk en Canada.<br />

Sophie Manigart werd op 23/08/2011 benoemd tot bestuurder <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong>. Zij<br />

is burgerlijk <strong>in</strong>genieur, doctor <strong>in</strong> management <strong>van</strong> de Universiteit Gent en gewoon<br />

hoogleraar en partner <strong>van</strong> de Vlerick Leuven Gent Management School. Zij bouwde<br />

een rijke beheerservar<strong>in</strong>g op als bestuurder <strong>van</strong> diverse maatschappijen waaronder<br />

de Gewestelijke Invester<strong>in</strong>gsmaatschappij Vlaanderen.<br />

Marc-Anto<strong>in</strong>e Bellis vertegenwoordigt de BVBA M.B.I.S. die op 23/08/2011<br />

benoemd werd tot bestuurder <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong>. Hij is doctor <strong>in</strong> de rechten en heeft<br />

een licenciaat Economisch Recht <strong>van</strong> de ULB. Hij heeft ervar<strong>in</strong>g als advocaat en<br />

fiscalist en heeft ruime ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> kredieten, <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen, risicobeheer en<br />

bankzaken. Hij was CEO <strong>van</strong> Fortis UK en CEO Corporate, Institutional & Public<br />

Bank<strong>in</strong>g bij de Groep Fortis.<br />

Jacques Esp<strong>in</strong>asse, Sophie Manigart en de BVBA M.B.I.S., vertegenwoordigd door<br />

Marc Bellis zijn onafhankelijke bestuurders volgens de onafhankelijkheidscriteria <strong>van</strong><br />

het artikel 526 ter <strong>van</strong> het Wetboek <strong>van</strong> vennootschappen.<br />

XII. Remuneratiecomité – Individuele en collectieve<br />

competentie <strong>van</strong> de leden en onafhankelijkheidscriteria<br />

Het remuneratiecomité <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> bestaat uit 2 niet-executieve bestuurders –<br />

Jacques de Vaucleroy en Patrick Lemo<strong>in</strong>e - en uit 2 onafhankelijke bestuurders<br />

volgens de richtlijnen <strong>van</strong> artikel 526 ter <strong>van</strong> het Wetboek <strong>van</strong> vennootschappen:<br />

Jean-Pierre Bizet en Pierre Macharis.<br />

Jean-Pierre Bizet, doctor <strong>in</strong> toegepaste economie <strong>van</strong> de ULB, is gedelegeerd<br />

bestuurder <strong>van</strong> D’Ieteren nv. Hij is ook bestuurder <strong>van</strong> diverse sticht<strong>in</strong>gen en<br />

professor Strategie <strong>in</strong> de Solvay Brussels School of Economics & Management<br />

(ULB).<br />

Pierre Macharis, <strong>in</strong>dustrieel <strong>in</strong>genieur <strong>in</strong> automatisatie en licenciaat <strong>in</strong> economische<br />

wetenschappen, leidt VPK Packag<strong>in</strong>g Group. Hij is bestuurder bij Ackermans & Van<br />

Haaren en bij Max Green, de biomassacentrale <strong>van</strong> Electrabel. Hij is voorzitter <strong>van</strong><br />

Cobelpa, de Belgische verenig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> papierfabrikanten, en bestuurder bij haar<br />

Europese evenknie, Cepi.<br />

25


0404.483.367<br />

Jacques de Vaucleroy is licentiaat Rechten <strong>van</strong> de UCL en specialiseerde <strong>in</strong><br />

vennootschapsrecht aan de VUB. Tot 2010 voltrok zijn carrière zich hoofdzakelijk<br />

b<strong>in</strong>nen de ING groep, waar hij lid werd <strong>van</strong> het uitvoerend comité. Hij heeft 25 jaar<br />

ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> verzeker<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong> beheer <strong>van</strong> activa en <strong>van</strong> banken, <strong>in</strong> Europa en <strong>in</strong> de<br />

Verenigde Staten. Hij werd <strong>in</strong> 2010 benoemd als algemeen directeur <strong>van</strong> de regio<br />

Noord, Centraal en Oost-Europa (NORCEE) <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> en is lid <strong>van</strong> het directiecomité<br />

en <strong>van</strong> het uitvoerend comité <strong>van</strong> de <strong>AXA</strong> Groep.<br />

Bijgevolg kan de raad <strong>van</strong> bestuur de <strong>in</strong>dividuele en collectieve competentie <strong>van</strong> het<br />

auditcomité en <strong>van</strong> het remuneratiecomité verantwoorden, zoals ze samengesteld<br />

zijn voor <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong>.<br />

X<strong>III</strong>. Remuneratiebeleid<br />

1. Algemeen<br />

Het remuneratiebeleid <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> is afgeleid <strong>van</strong> het remuneratiebeleid <strong>van</strong><br />

de <strong>AXA</strong> Groep, mits aanpass<strong>in</strong>g aan de lokale regels en aan de werkwijze op de<br />

markt. De belangrijkste bekommernis is, deze pr<strong>in</strong>cipes te verzoenen met een<br />

gezond en efficiënt beheer <strong>van</strong> de bedrijfsrisico's.<br />

2. Structuur <strong>van</strong> het remuneratiebeleid<br />

Het remuneratiebeleid voor de bedrijfsleiders <strong>van</strong> <strong>AXA</strong> <strong>Belgium</strong> omvat een vast en<br />

een variabel bestanddeel. Het evenwicht tussen beide componenten kan variëren<br />

naar gelang het verantwoordelijkheidsniveau, met dien verstande dat het vast<br />

gedeelte steeds voldoende blijft om een flexibel remuneratiebeleid mogelijk te<br />

maken door middel <strong>van</strong> het variabel bestanddeel.<br />

Het variabel bestanddeel bestaat uit twee delen:<br />

• Een niet-uitgesteld variabel deel dat wordt bepaald door een jaarlijkse «cash»<br />

doelstell<strong>in</strong>g.<br />

• Een uitgesteld variabel deel.<br />

3. Prestatiemet<strong>in</strong>g voor de niet-uitgestelde variabele<br />

bezoldig<strong>in</strong>g<br />

Het niet-uitgesteld variabel deel wordt bepaald <strong>in</strong> functie <strong>van</strong>:<br />

• de <strong>in</strong>dividuele prestatie, gemeten aan de hand <strong>van</strong> de verwezenlijk<strong>in</strong>g <strong>van</strong> op<br />

korte en op langere termijn vastgelegde doelstell<strong>in</strong>gen;<br />

• de prestatie <strong>van</strong> de entiteit waar<strong>van</strong> de persoon deel uitmaakt;<br />

• de prestatie <strong>van</strong> de <strong>AXA</strong> Groep <strong>in</strong> haar geheel.<br />

De <strong>in</strong>dividuele prestatie wordt jaarlijks gemeten op basis <strong>van</strong> twee bestanddelen:<br />

26


0404.483.367<br />

• Het behalen <strong>van</strong> de bus<strong>in</strong>ess resultaten, wat beoordeeld wordt op basis <strong>van</strong><br />

doelstell<strong>in</strong>gsbrieven met kwantitatieve maar ook kwalitatieve gegevens<br />

(algemene houd<strong>in</strong>g, risicobewustzijn, afstell<strong>in</strong>g op het belang <strong>van</strong> de klant,<br />

<strong>van</strong> de werknemer en de aandeelhouder) over verschillende tijdsperiodes<br />

(doelstell<strong>in</strong>gen op jaarbasis, maar ook op meerjaarlijkse basis voor de<br />

komende jaren).<br />

• Het gedrag, dat beoordeeld wordt op basis <strong>van</strong> het competentiemodel voor<br />

leadership <strong>van</strong> de <strong>AXA</strong> Groep.<br />

De prestatie <strong>van</strong> de entiteit wordt gemeten aan de hand <strong>van</strong> een aantal<br />

activiteits<strong>in</strong>dicatoren en resultaten die elk een bepaald gewicht krijgen. Zo zijn er de<br />

rentabiliteit, de uitgaven <strong>in</strong> algemene kosten, het bedrijfsresultaat, de kwaliteit <strong>van</strong><br />

de dienstverlen<strong>in</strong>g aan klanten en aan makelaars.<br />

De prestatie <strong>van</strong> de entiteit en <strong>van</strong> de groep bepaalt de «STIC (Short Term Incentive<br />

Compensation) Pool» die de totaal beschikbare enveloppe zal vastleggen voor de<br />

<strong>in</strong>dividuele variabele bezoldig<strong>in</strong>gen. Hoe beter de resultaten <strong>van</strong> de entiteit, hoe<br />

groter de enveloppe. In geval <strong>van</strong> slechte prestatie <strong>van</strong> de entiteit en/of de groep<br />

zullen de variabele bezoldig<strong>in</strong>gen automatisch proportioneel verlaagd worden.<br />

4. Prestatiemet<strong>in</strong>g voor de uitgestelde variabele bezoldig<strong>in</strong>g<br />

<strong>AXA</strong> beschikt over een remuneratieplan op lange termijn (<strong>AXA</strong> Equity Plan) waar<strong>van</strong><br />

de pr<strong>in</strong>cipes regelmatig kunnen worden aangepast <strong>in</strong> functie <strong>van</strong> onder meer het<br />

<strong>in</strong>ternationaal wettelijk kader.<br />

Deze remuneratiemethode is gebaseerd op de betrokkenheid <strong>van</strong> de medewerkers<br />

op lange termijn en laat toe een aanzienlijk deel <strong>van</strong> de variabele remuneratie uit te<br />

stellen, en toch aan de vereisten <strong>van</strong> de nationale en <strong>in</strong>ternationale regulatoren te<br />

voldoen. Deze remuneratie komt gemiddeld overeen met meer dan 50% <strong>van</strong> de<br />

totale variabele remuneratie.<br />

Het doel is de medewerkers te belonen en tot trouw aan te sporen door hen te<br />

betrekken, zowel bij de <strong>in</strong>tr<strong>in</strong>sieke prestaties <strong>van</strong> de <strong>AXA</strong> Groep, als bij die <strong>van</strong> hun<br />

afdel<strong>in</strong>g, evenals bij die <strong>van</strong> het <strong>AXA</strong>-aandeel op middellange/lange termijn. De<br />

selectiecriteria <strong>van</strong> de begunstigden zijn: het belang <strong>van</strong> de beklede positie <strong>in</strong> de<br />

organisatie (rol), het belang <strong>van</strong> de persoon die de functie uitoefent (retentie), het<br />

belang <strong>van</strong> de persoon voor de toekomst (potentieel) en de kwaliteit <strong>van</strong> de<br />

<strong>in</strong>dividuele bijdrage (prestatie).<br />

Het uitgesteld variabel deel bestaat uit twee hoofbestanddelen:<br />

• opties op aandelen, onderworpen aan prestatiedoelstell<strong>in</strong>gen en aan een totale<br />

verwerv<strong>in</strong>gsperiode <strong>van</strong> vier jaar, die b<strong>in</strong>nen de tien jaar moeten worden<br />

opgenomen;<br />

• «Performance Units», onderworpen aan prestatiedoelstell<strong>in</strong>gen en die cash<br />

worden uitbetaald, na een verwerv<strong>in</strong>gsperiode <strong>van</strong> drie jaar.<br />

27


0404.483.367<br />

De hierboven genoemde beg<strong>in</strong>selen zijn eveneens <strong>van</strong> toepass<strong>in</strong>g op de<br />

onafhankelijke controlefuncties.<br />

5. Bestuur<br />

Het remuneratiebeleid wordt verzekerd via een remuneratiecomité dat bestaat uit<br />

niet-uitvoerende bestuurders <strong>van</strong> wie er m<strong>in</strong>stens één onafhankelijk is <strong>in</strong> de z<strong>in</strong> <strong>van</strong><br />

het wetboek <strong>van</strong> vennootschappen.<br />

Dit comité bereidt de besliss<strong>in</strong>gen voor die door de raad <strong>van</strong> bestuur genomen<br />

worden, reken<strong>in</strong>g houdend met de weerslag er<strong>van</strong> op het risico en op het<br />

risicobeheer <strong>van</strong> de ondernem<strong>in</strong>g enerzijds, en de belangen op lange termijn <strong>van</strong> de<br />

stakeholders <strong>van</strong> de ondernem<strong>in</strong>g anderzijds.<br />

De Raad <strong>van</strong> Bestuur,<br />

Emmanuel de Talhouët<br />

Gedelegeerd bestuurder<br />

28 maart 2012<br />

28

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!