Selectie van het lespakket - Thuisvester

Handleiding voor docenten

INHOUD
Een huis om in te … ................................................................ 3
Thuisvester en het onderwijs ..................................................... 3
Doelgroep praktijkonderwijs....................................................... 3
Doel van het lespakket ............................................................. 3
Uitgeprobeerd in de praktijk ..................................................... 4
Uitgangspunten bij het lesmateriaal ........................................... 4
Thema van het lespakket .......................................................... 5
Opzet van het lespakket ........................................................... 5
Voorbereiding ......................................................................... 6
Aan de slag ............................................................................ 6
Bijlage I Overzicht van woon-onderwerpen in PrOmotie .............. 7
De lessen .......................................................................................... 11
Les 1 Een huis om in te … ................................................. 13
Uitbreidingssuggesties bij les 1 ............................................... 16
Les 2 Een echt huis ............................................................ 17
Uitbreidingssuggesties bij les 2 ............................................... 20
Les 3 De inrichting ............................................................ 21
Uitbreidingssuggesties bij les 3 ............................................... 23
Les 4 Presentaties en terugblik .......................................... 25
Algemene uitbreidingssuggesties bij het project ......................... 28
Leerlingmappen
Eten en drinken ................................................................. 29
Slapen ................................................................................ 55
Ontspanning - samen zijn ................................................... 81
Werken ............................................................................. 107
Verzorging en hygiëne ..................................................... 133

Een huis om in te …
Thuisvester en het onderwijs
Thuisvester is een woningcorporatie die ruim 7.300 woningen verhuurt in de gemeente Oosterhout en 4.500
woningen in de gemeenten Rucphen en Zundert. Thuisvester is een sociale verhuurder die haar maatschappelijke
betrokkenheid op diverse manieren in praktijk brengt. Het voorbereiden van jongeren op zelfstandig
wonen beschouwt Thuisvester als één van haar taken. Dit doet zij onder andere door het beschikbaar stellen
van praktijkgericht en interactief lesmateriaal met ‘wonen’ als thema, waarmee scholen hun maatschappelijke
taak kunnen vormgeven. Naast het maatschappelijke doel beoogt Thuisvester met het lesmateriaal ook een
goed contact met de toekomstige huurders op te bouwen.
Doelgroep praktijkonderwijs
Het lespakket Een huis om in te … dat voor u ligt is geschikt voor het praktijkonderwijs. Thuisvester heeft juist
voor deze doelgroep gekozen, omdat voorbereiding op zelfstandig wonen één van de kerntaken van het praktijkonderwijs
is, en omdat leerlingen van het praktijkonderwijs vaak de huurders van de toekomst zijn.
Door de ingebouwde praktijkcomponent in het lespakket – te weten het uitvoeren van opdrachten in een echte
woning – biedt het pakket een toegevoegde waarde bij andere materialen voor praktijkonderwijs, die gericht
zijn op zelfzorg en zelfredzaamheid in de maatschappij.
Het lespakket is ontwikkeld door de CED-Groep, een onderwijsbegeleidingsinstelling die een eigen onderzoeksen
innovatieafdeling heeft.
Doel van het lespakket
Het algemene doel van het lespakket is:
• Leerlingen bewust maken wat prettig wonen inhoudt, en welke implicaties dit voor henzelf heeft (zoals
goed huurderschap, een goede buur zijn, enzovoort).
• Leerlingen bewust maken van de woonomgeving en de eigen woonwensen.
• Leerlingen kennis laten maken met de verschillende functies van een woning en de implicaties die dit heeft
voor de inrichting.
• Leerlingen laten oefenen met het inrichten van een woning, rekening houdend met
- de functies van een woning
- de mogelijkheden die er zijn (bijvoorbeeld met betrekking tot de eigen financiën en de grootte van
de woning)
- en de verantwoordelijkheden die men heeft ten aanzien van goed huurderschap en goed
buurschap.
Dit doel moet aan het eind van het project bereikt zijn.
Naast het algemene projectdoel zijn er specifieke doelen per les geformuleerd. En omdat bij het nadenken en
‘werken’ over wonen aandacht wordt besteed aan verschillende competenties, wordt in het lespakket ook een
relatie gelegd met de competenties die centraal staan bij zelfzorg en zelfredzaamheid in de maatschappij.
3

4
Een huis om in te …
Uitgeprobeerd in de praktijk
Om een goed, flexibel en gebruiksvriendelijk lespakket te ontwikkelen, is input vanuit het onderwijsveld zeer
belangrijk. Daarom heeft Thuisvester enkele scholen voor praktijkonderwijs gevraagd mee te denken over het
lesmateriaal en het daadwerkelijk uit te proberen 1 . De medewerking van de scholen bestond uit overleg over
wensen en mogelijkheden, het uitproberen van het materiaal met de klas, en evaluatie. Het lespakket is tot
stand gekomen in samenwerking met de onderwijspraktijk, en is bijgesteld naar aanleiding van de ervaringen
die hier werden opgedaan.
Uitgangspunten bij het lesmateriaal
Om ervoor te zorgen dat het lesmateriaal ‘goed landt’, is een aantal belangrijke uitgangspunten vastgesteld
voor het lesmateriaal:
➊ Het lesmateriaal sluit aan bij het specifieke karakter van het praktijkonderwijs.
In het praktijkonderwijs is alle kennis praktisch gericht, en laat kennis zich als een vaardigheid aanbieden.
Dit komt in de lessen tot uitdrukking door een zeer sterke praktische component waarin de leerlingen
daadwerkelijk hun vaardigheden kunnen oefenen. Daarnaast komt het tot uitdrukking in de korte
praktische teksten en de ondersteunende beelden bij de werkbladen.
➋ Het lesmateriaal sluit aan bij de doelen voor het praktijkonderwijs.
Praktijkonderwijs is onderwijs voor leerlingen voor wie de leerwegen van het vmbo en het leerwegondersteunend
onderwijs niet geschikt zijn. Het leidt rechtstreeks op voor de arbeidsmarkt. Naast arbeidstoeleiding
is voorbereiding op zelfstandig wonen en recreëren een belangrijk doel. Praktijkonderwijs wordt
niet met een diploma afgesloten en kent geen eindtermen. Het onderwijs wordt zo veel mogelijk verzorgd
op basis van de kerndoelen voor het voortgezet onderwijs.
Hoewel er geen eindtermen zijn voor het praktijkonderwijs, circuleert er een competentieprofiel dat kan
rekenen op een breed draagvlak onder de praktijkscholen 2 . Dit competentieprofiel is een groeimodel.
Het is vrij specifiek uitgewerkt voor de arbeidstoeleidende doelen van het praktijkonderwijs, en wat
algemener voor de doelen die betrekking hebben op wonen en vrije tijd.
In de lessen staat onder het Lesdoel aangegeven aan welke competenties ten behoeve van zelfstandig
wonen de les refereert 3 .
1 De scholen die hebben meegewerkt aan de pilot zijn Praktijkschool De Zwaaikom in Oosterhout en Praktijkschool Breda in Breda.
2 Dit competentieprofiel en verschillende hieraan gekoppelde documenten kwamen midden jaren 2000 tot stand binnen het project
Praktijknet, dat gesubsidieerd werd door het Ministerie van OCW en waaraan ongeveer 80% van de praktijkscholen deelnam.
3 Hierbij is uitgegaan van de competenties zoals die beschreven worden in de publicatie Competenties van A en Z - Aanzet voor een
competentiegerichte vormgeving van het praktijkonderwijs (Ina Berlet, december 2003). Dit document is tot stand gekomen binnen
het project Praktijknet. Dit omdat in recentere uitgaven die binnen Praktijknet tot stand zijn gekomen, de competenties voor Wonen
beknopter zijn omschreven, waardoor ze minder houvast bieden.

Een huis om in te …
➌ Het lesmateriaal sluit aan bij (les)materialen en methoden die nu al gebruikt worden in het praktijkonderwijs.
Omdat het praktijkonderwijs zo specifiek gericht is op voorbereiding op zelfstandig wonen, wordt in veel
materialen en methoden aandacht besteed aan dit onderwerp. Ook in de meest gebruikte volledige
methode PrOmotie wordt veel aandacht besteed aan allerlei aspecten van wonen. Door het inzetten van
een oefenwoning waaraan veel praktische opdrachten gekoppeld worden, wordt het gevaar van overlap
voorkomen en biedt het project een waardevolle aanvulling op het bestaande materiaal.
In Bijlage I is een overzicht opgenomen van de aan wonen gerelateerde onderwerpen die in PrOmotie aan
de orde komen.
Thema van het lespakket
Met het thema van het lespakket, Een huis om in te …, wordt duidelijk dat een woning verschillende functies
heeft. De zin kan op verschillende manieren worden afgemaakt: een huis om in te eten en drinken, een huis
om in te slapen, te werken, enzovoort. Ook het woord ‘oefenen’ kan op de plaats van de stippeltjes staan, het
oefenhuis neemt een belangrijke plaats in binnen het project. En tenslotte kan de zin op de meest voor de
hand liggende manier worden aangevuld: een huis om in te wonen. Met alles wat daarbij hoort: een huis, dat je
moet inrichten en waarvoor je huur betaalt, dat in een buurt staat, buren heeft, enzovoort.
Het thema is gekozen naar aanleiding van gesprekken met de pilotscholen en vanwege de onlosmakelijke
verbondenheid van het project met het oefenhuis.
Opzet van het lespakket
• Aantal lessen - Het lespakket bestaat uit vier lessen, die samen met de uitbreidingssuggesties het project
vormen. De eerste drie lessen hebben eigen doelen. In elke les komen nieuwe dingen aan de orde. Tijdens
de laatste les wordt teruggeblikt op de eerdere lessen, en wordt nagegaan wat de leerlingen hiervan hebben
geleerd.
• Lesduur – De lessen duren 45 minuten, met uitzondering van de tweede les, waarin het oefenhuis bezocht
wordt. Deze les duurt een dagdeel.
• Plenair en in tweetallen - De lessen beginnen steeds plenair. Na een korte inleiding gaan de leerlingen in
tweetallen aan de slag met de opdrachten. Met deze opdrachten doen ze praktische vaardigheden op die
hen later, wanneer ze zelfstandig wonen, van pas komen. Door het gebruik van werkbladen hebben ze
voldoende ondersteuning. Bovendien wordt hun werk op deze manier gevisualiseerd en gedocumenteerd,
waardoor het beter blijft hangen en makkelijk bewaard en nog eens nagekeken kan worden.
• Samenwerken en zelfstandig werken - Naast zelfstandigheid is ook samenwerken (in tweetallen) belangrijk
bij de opdrachten voor leerlingen. Zo oefenen de leerlingen niet alleen praktische
vaardigheden die met wonen te maken hebben, maar ook sociale competenties.
5

6
Een huis om in te …
• Onderwerp per tweetal - Vanaf de eerste les werken de leerlingen in tweetallen aan een eigen onderwerp.
Elke leerling heeft een eigen leerlingmap, waarin de opdrachten zitten die bij zijn onderwerp horen. Er zijn
vijf verschillende soorten leerlingmappen, met de volgende onderwerpen:
- Eten en drinken
- Slapen
- Ontspanning en samen zijn
- Werken
- Verzorging en hygiëne
De onderwerpen zijn gekoppeld aan ruimtes in het oefenhuis. Inhoudelijk zijn de opdrachten in de leerlingmappen
precies hetzelfde, maar ze zijn op maat gemaakt voor de verschillende ruimtes in het huis.
• Evaluatie - Zowel het projectdoel als de lesdoelen worden geëvalueerd. Dit gebeurt bijvoorbeeld door in de
les terug te komen op wat er in de vorige les gebeurd en geleerd is. Daarnaast vormt de vierde les van het
project een totale terugblik op al het eerder geleerde.
Voorbereiding
• Lees de handleiding voor docenten goed en volledig door. Lees ook tenminste één van de leerlingmappen
met werkbladen goed door. De overige leerlingmappen met een andere onderwerp hebben precies dezelfde
opdrachten, die op maat gemaakt zijn voor het betreffende onderwerp.
• Maak afspraken met de woningcorporatie voor het bespreken van een oefenwoning.
• Maak een planning voor het project, en kijk bij het plannen van de lessen goed naar uw groep. Bekijk ook
goed hoe het oefenhuis in elkaar zit. Zo kunt u vaststellen hoe u het lespakket het best kunt inzetten. Zo is
de tijdsduur van de lessen bijvoorbeeld afhankelijk van de samenstelling van uw groep, van de werkvormen
die men gewend is, enzovoort. Mogelijk heeft u meer tijd nodig dan voor de lessen is aangegeven. Daarnaast
zorgt de indeling van het oefenhuis er misschien voor dat u er voor kiest om één van de onderwerpen
achterwege te laten, omdat een bepaalde ruimte in het huis ontbreekt.
• Bedenk voorafgaand aan het project welke tweetallen u wilt vormen. De tweetallen blijven idealiter
gedurende het hele project bij elkaar. Heeft u meer tweetallen dan er onderwerpen zijn? Bedenk dan welk
onderwerp u dubbel wilt uitdelen. Heeft u minder tweetallen dan er onderwerpen zijn? Misschien zijn er
kinderen die u liever alleen laat werken. En anders slaat u een onderwerp over.
• Print de leerlingmappen passend bij de tweetallen. Hoewel er in tweetallen gewerkt wordt, heeft elke leerling
zijn eigen leerlingmap.
Aan de slag
In de handleiding staat per les alles wat u nodig heeft om het project te kunnen geven. U kunt van start gaan!

Bijlage I Overzicht van woon-onderwerpen in PrOmotie
De methode PrOmotie is een praktijkonderwijsmethode, die de leerlingen voorbereidt op zelfstandig wonen, werken en
recreëren. In PrOmotie is ruime aandacht voor het onderwerp wonen. Binnen de leerlijn Cultuur en Maatschappij zijn er
vijf domeinen, waarvan er één volledig is toegespitst op het onderwerp wonen en een ander in belangrijke mate samenhangt
met wonen. Het gaat om de domeinen Rondom je ruimte en Geldzaken, met daaronder de volgende thema’s:
Rondom je ruimte
Waar woon je?
• De woonomgeving
(de woonomgeving, de flat, de flatwijk, de lift, het winkelcentrum, het sportveld, de bibliotheek,
het buurthuis)
• De weg van huis naar school
(de ochtendspits, de bus, de tram, de trein, de metro, de passagier)
• Een eigen plek in huis
(de plattegrond, de lengte, de breedte, de maat, de maten)
• Opgeruimd staat netjes
(opbergen, ordenen, de orde, netjes, de klus, de klussen, de klusjes)
• Zorgen voor kamerplanten
(de plant, het licht, de schaduw, de tocht, het boeket, de luis, het luis ‘onder het luis’, het ongedierte)
• Huisdieren
(de etensbak, de voederbak, de kattenbak, de vlo, de vlooien)
Leuk wonen
• Je woonruimte schoonmaken
(opruimen, schoonmaakmiddel, etiket, veilig werken)
• Aan de slag!
(schoonmaken, opruimen, luchten, stoffen, stofzuigen)
• Iets leuks kopen voor je kamer
(duur en goedkoop, plattegrond, woonwarenhuis, postorderbedrijf)
• Wat doe je met afval?
(afval scheiden, klein chemisch afval, afvalverwerkingsfabriek, compost)
Ik ga op weg
• Hoe kom ik daar?
(de plattegrond, de wegenkaart, het openbaar vervoer, het informatiebord, de postcode)
• Reizen met het openbaar vervoer
(het openbaar vervoer, het reisadvies, de reisinformatie, het vertrekpunt, het eindpunt, de stationshal, het
perron, de stopplaats)
• Op tijd komen
(op tijd komen, op tijd zijn, te laat komen, de reis plannen, (tijd) erbij tellen, overstappen, de overstaptijd,
de file, de vertraging)
• Wat kost het?
(het vervoersbewijs (een geldig vervoersbewijs), de strippenkaart, het abonnement, een geldig kaartje, de
stempelautomaat, de strip, de strippen, de zone, de zones, de chipkaart, de verlenging, verlengen)
• Reis wijs
(prettig reizen, veilig reizen, de regel, het geldig vervoersbewijs, de controle, de controleur, beleefd,
de dief, de zakkenroller, opbergen)
7

8
Bijlage I Overzicht van woon-onderwerpen in PrOmotie
Zelfstandig wonen
• Als je zelfstandig gaat wonen
(zelfstandig wonen, op jezelf wonen, regelen, het nutsbedrijf, de leiding, leidingen (onder de grond), het
waterbedrijf, het energiebedrijf, het kabelbedrijf, de woningbouwvereniging, het formulier)
• Water uit de kraan
(het leidingwater, (schoon) drinkwater, de waterleiding, de kraan, de riolering, het rioolwater, zuiveren, het
waterzuiveringsbedrijf, het waterleidingbedrijf, de watermeter, de meterkast, de meterstand, de kubieke
meter)
• Gas
(het gas, de gas aansluiting, het gasfornuis, de (centrale) verwarming, het warme water, het energiebedrijf,
de gasmeter, de meterstand, een vast bedrag)
• Elektriciteit
(de energie, het energiebedrijf, de energiecentrale, de elektriciteit, de stroom, de (stroom)aansluiting, de
groene stroom, de elektriciteitsmeter, de meterstand, de spaarlamp, energiezuinig)
• Telefoon en kabel
(de televisie, de zender, de telefoonaansluiting, het telefoontoestel, het abonnement, de kabel, het kabelbedrijf,
de kabelaansluiting, het stopcontact, de klantenservice, de antenne)
• Verzekeringen
(de brand, de diefstal, inbreken, de inbraak, het verzekeringsbedrijf, de premie, de WA-verzekering,
de wettelijke aansprakelijkheid, de inboedelverzekering, de glasverzekering, de waterschade, de kosten,
de verzekeringsadviseur)
Huur een huis
• Hoe kom je aan woonruimte?
(de woonruimte, de woning, de huurwoning, de huurder, de verhuurder, het huurcontract, de woningbouwvereniging,
de eis, de eisen, bindingseisen, in aanmerking komen voor…, de inschrijving, het inschrijfnummer,
het registratienummer, het bemiddelingsbureau, de servicekosten)
• Help, allemaal papieren!
(de vaste lasten, de rekening, de gemeentebelasting, de betaling, maandelijks, per kwartaal, per jaar, de
WA-verzekering, de inboedelverzekering, de glasverzekering, de heffing, de gemeenteheffing, de waterschapsheffingen,
de acceptgiro, het rekeningnummer, de machtiging, de levering, stoppen met leveren)
• Huursubsidie
(de huur, de huursubsidie, meebetalen)
• Je woning onderhouden
(het onderhoud, onderhouden, verven, schilderen, de vloerbedekking, de buren, de burenruzie, last hebben
van, de verwarming, de monteur)
Geldzaken
Ik betaal!
• Waardevol of waardeloos?
(voorwerpen, waardevol, waardeloos, waarde, emotionele waarde, ruilen, verzamelen)
• Ons geld
(de waarde, de vaste waarde, ruilen, het geld, de munt, munten, het biljet, de biljetten, de euro(munten),
de prijs)

Bijlage I Overzicht van woon-onderwerpen in PrOmotie
• Je eigen geld
(geld verdienen, geld krijgen, het zakgeld, de klusjes, de inkomsten, de uitgaven, sparen, lenen, teruggeven,
turven)
• Betalen met contant geld
(contant betalen, het voorwerp, het product, de bon, het pasje, de pinpas, de kassabon, de zakkenroller)
• Een geldrekening openen
(de rekening, het rekeningnummer, een geheim nummer, geld storten, geld afhalen, de geldautomaat,
persoonlijke gegevens, de legitimatie, de handtekening)
• Pinnen en chippen
(pinnen, chippen, de pinautomaat, de pincode, het beeldscherm, de betaalautomaat, het oplaadpunt,
blokkeren (van een rekening))
• Bewaar het overzicht
(het rekeningafschrift, het bankafschrift, het giroafschrift, het overzicht)
Een grote aanschaf
• Een grote aanschaf
(geld uitgeven, verstandig kopen, reclames)
• Als je iets duurs wilt kopen
(contant betalen, in termijnen betalen, postorderbedrijf)
• Sparen
(automatisch sparen, spaarrekening, zuinig zijn)
• Geld lenen
(geld lenen, doorlopend krediet, persoonlijke lening, huurkoop, leasen)
• Kopen op afbetaling
(kopen op afbetaling, voordelen van afbetaling, nadelen van afbetaling, aanbetaling)
• Wat staat er op een nota?
(betaalbewijzen, kassabon, nota, ruilen, garantiebewijs)
• Nota’s bewaren
(aankoop, garantie, betalingsbewijs)
Rondkomen
• Het gezin Elstak
(de inkomsten, de uitgaven, de parttime baan, de fulltime baan, bijklussen, het vrijwilligerswerk,
de vergoeding, de hobby)
• Inkomsten en uitgaven
(het inkomen, het gemiddelde inkomen, het modale inkomen, het minimumloon, de werkgever, de werknemer,
de afspraak (over lonen), de vergoeding, de uitgaven, de contributie, de (verzekerings)premie, het
huishoudgeld, de vaste lasten, de huishoudelijke uitgaven, geld opzij zetten, reserveren, de reserveringsuitgaven)
• Het budget?
(de begroting, de uitgaven, budgetteren, het budget, het maandbudget, (geld) besteden, advies (over
budgetteren), rondkomen, de consument, besparen, bezuinigen)
• Een eigen budget
(zelfde als vorige hoofdstuk, toepassing van de begrippen)
• Geldproblemen
(geld tekort komen, geld over houden, de schuld, de schulden, schulden maken, de bewindvoering,
de bewindvoerder, de deurwaarder, de rechter)
9

10
Bijlage I Overzicht van woon-onderwerpen in PrOmotie
Je verdiende loon
• Werken bij een bedrijf
(het bedrijf, de werknemer, de werkgever, de baas, de collega, het arbeidscontract, de arbeidsovereenkomst,
het brutoloon, het nettoloon, de tijdelijke baan, de vaste baan, het salaris, het loon, de vakantiedagen,
de handtekening, de belasting, de loonheffing, de premie (voor werknemersverzekeringen))
• Premies betalen
(de premie, de premies, de verzekeringen, de ziekenfondswet, de ziekenfondspremie, de ziektekosten,
de ziektewetverzekering, de arbeidsongeschiktheid, de WAO (premie), de werkeloosheid, de WW (premie))
• Het loonstrookje
(het loonstrookje, de salaris specificatie, bewaren, opbergen, de premies, de loonheffing, de belasting,
inhouden, overhouden, het sofinummer, het brutoloon, het nettoloon, de reiskosten, zwartwerken, de overheid)
• Vakbonden en de CAO
(de vakbond, de vakbonden, lid worden, het lidmaatschap, de contributie, de collectieve arbeidsovereenkomst
(CAO), de afspraak, de onderhandeling, profiteren, staken, de staking)
• Hoe ging het vroeger?
(de kinderarbeid, de uitbuiting, het kinderwetje van Van Houten, de leerplicht, de arbeidsinspectie)
Sociale zekerheid
• Sociale verzekeringen
(de sociale verzekering, onderhandelen, de arbeidsovereenkomst, het arbeidscontract, voor onbepaalde tijd,
de premie, doorbetalen (van loon), het inkomen, de ziektewet (ZW), de wet op de arbeidsongeschiktheid
(WAO), de algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ), de werkloosheidswet (WW), failliet, het ontslag,
de uitkering)
• Sociale voorzieningen
(sociale voorzieningen, de bijstand, de algemene bijstandswet, de gemeentelijke bijstand, de bijstanduitkering,
de wet arbeidsongeschiktheid jonggehandicapten (WAJONG), de minimumuitkering, de sollicitatieplicht,
het centrum voor werk en inkomen (CWI), sociaal, de belastingbetaler, het belastinggeld,
de solidariteit, het misbruik)
• Weet waar je moet zijn
(de uitkering, de uitvoering werknemersverzekeringen (UWV), het centrum voor werk en inkomen,
de vacature, de bedrijfstak, MEE).

De lessen

INHOUD
Les 1 Een huis om in te … ........................................................... 13
Les 2 Een echt huis ..................................................................... 17
Les 3 De inrichting ...................................................................... 21
Les 4 Presentaties en terugblik .................................................... 25

Les 1 Een huis om in te …
45 minuten
Nodig
• Leerlingmappen
• (Digitaal) schoolbord / flipover waarop de tekst bewaard kan worden
Organisatie
Eerst klassikaal, daarna in tweetallen
Doelen
Lesdoel
• Activeren van voorkennis.
• Kennismaken met de functies van een woning.
• Bewust maken wat prettig wonen inhoudt, en wat goed huurderschap en goed buurschap inhoudt.
• Bewust maken van de woonomgeving en de eigen woonwensen.
Refereert aan de volgende competenties met betrekking tot zelfredzaamheid bij wonen
• Elementaire basisvaardigheden en leercompetenties (mondelinge taalvaardigheden, begrijpend lezen)
• Sociale competenties (een keuze maken, jezelf presenteren, werkhouding, rekening houden met elkaar, opkomen
voor jezelf, samenwerken)
• Praktische competenties (bewust en adequaat handelen met betrekking tot dagelijks onderhoud en beheer van
eigen woonruimte)
13

14
Les 1 Een huis om in te …
Lesverloop
Introductie (ca 10 minuten)
➊ Geef aan dat deze les de start is van een project over wonen. De leerlingen werken al vaker aan onderwerpen
die met wonen te maken hebben, maar het bijzondere van dit project is dat de leerlingen te maken krijgen met
een echt huis, waarmee ze van alles kunnen oefenen.
Vertel dat het project bestaat uit vier lessen. In de lessen zullen de leerlingen veel zelf doen en uitzoeken,
soms alleen en soms in tweetallen. In de laatste les komen jullie terug op wat de leerlingen zelf gevonden
hebben.
➋ Schrijf het woord HUIS in het midden van het bord / de flipover. Vraag de leerlingen wat je allemaal kunt doen
in en om een huis. Maak hierover met elkaar een woordweb. Laat de leerlingen vrij associëren en schrijf alles
op wat ze roepen, en maak logische verbindingen door lijnen tussen de woorden te plaatsen. Help de leerlingen
indien nodig verder door af en toe een open vraag te stellen.
➌ Vat het woordweb samen door de genoemde zaken te clusteren naar de volgende onderwerpen. In een huis kun
je / je hebt een huis voor:
- eten en drinken
- slapen
- ontspanning / samen zijn
- werken
- verzorging en hygiëne.
Vertel dat dit de onderwerpen zijn die in dit project aan de orde komen.
Bewaar het woordweb voor gebruik in les 4.
Tip:
* Een alternatief voor het woordweb is een introductiegesprek over HUIS. Zorg dan wel voor een ‘kapstok’
waaraan u een aantal onderwerpen kunt ophangen. Begin het gesprek bijvoorbeeld met het nummer Thuis
van Guus Meeuwis, Een eigen huis van René Froger, Thuis uit de musical Beauty and the beast of Het huis
dat tussen rozen stond van Sanne (allen te vinden op www.youtube.com).
➍ Je hebt dus een huis nodig om al die dingen te kunnen doen die we net opnoemden. Dat huis moet betaalbaar
zijn en goed onderhouden. Daar zorgt de woningcorporatie voor. Als je een huis huurt bij een woningcorporatie
(zoals Thuisvester), zorgt de woningcorporatie bijvoorbeeld dat je huis op tijd geverfd wordt. En als er iets stuk
is kun je bellen en komen ze het snel repareren. Natuurlijk moet je als huurder op je beurt zorgen dat je de
huur op tijd betaalt. En dat je de woning zelf en de omgeving van de woning netjes houdt.
Als je een betaalbaar en goed onderhouden huis hebt, is het dan allemaal in orde, woon je dan prettig? Dat
hoeft niet per se. Wat is er voor nodig om prettig te wonen?
Schrijf de volgende punten één voor één op het bord (laat eventueel de leerlingen eerst zelf bedenken wat
nodig is), en vraag gericht enkele leerlingen om te reageren. Om prettig te wonen heb je het volgende nodig:

Les 1 Een huis om in te …
a. een fijne buurt. Waar denk je dan aan? (een buurt die past bij wat jij leuk en handig vindt: met bijvoorbeeld
winkels, voorzieningen als bibliotheek en dokter, speel- of hangruimte, parkeerruimte, openbaar
vervoer, park, goede verlichting, dichtbij …, enzovoort)
b. aardige buren. Waarom, waar denk je aan? (een praatje maken, iets lenen, een buurtfeest, hulp vragen, zelf
de buren helpen, samen iets regelen of kopen - bijvoorbeeld voor de tuin, geen overlast van geluid of luchtjes
of troep, enzovoort)
c. genoeg licht, lucht en ruimte. Waar denk je aan? (voldoende ramen, voldoende luchtmogelijkheden, ruimte
voor je meubels, opbergruimte, genoeg buitenruimte (balkon of tuin), enzovoort)
d. genoeg geld. Waar denk je aan? (geld om je huis leuk in te richten, om de huur te betalen, gas en licht,
verzekeringen, om kapotte dingen te vervangen)
Weten de leerlingen nog meer dingen?
➎ Verdeel de leerlingen in tweetallen. Vertel dat elk tweetal bezig gaat met één van de dingen die je in huis doet:
eten en drinken – slapen - ontspanning / samen zijn – werken - verzorging en hygiëne. Geef elk tweetal de
leerlingmap van hun onderwerp (beide leerlingen een eigen leerlingmap).
De leerlingen aan het werk - tweetallen (ca. 25 minuten)
➏ Laat de leerlingen Werkblad 1 (Een huis om in te …) voor zich nemen. Geef aan waar het werkblad over
gaat: over hoe je zelf woont, over in wat voor buurt je woont, over je buren, over waar in huis je eet en drinkt
– slaapt – ontspant en met andere samen bent – werkt – met verzorging en hygiëne bezig bent, en over of dat
ook iets te maken heeft met andere mensen.
Geef aan dat als het in het werkblad over ‘buurt’ gaat, dat dan bedoeld wordt wat op loopafstand is. Dus
maximaal ongeveer een kwartier lopen.
Vertel dat er op het werkblad woorden voor kunnen komen die de leerlingen niet kennen. Laat hen deze
woorden onderstrepen, en geef aan dat u langsloopt om eventueel woorden uit te leggen. De leerlingen in een
tweetal vullen het werkblad voor hun eigen situatie in, maar overleggen wel samen.
Bespreking en afsluiting (ca. 10 minuten)
➐ Vraag welke woorden de leerlingen niet kenden en schrijf deze op het bord. Vertel wat ze betekenen. Laat de
woorden op het bord staan tot het eind van het project.
➑ Vertel dat jullie de volgende keer naar een leeg huis gaan. Vertel wat de leerlingen daar gaan doen: kijken,
meten en tekenen. Vertel dat ook de reis er naartoe belangrijk is: Hoe ziet de buurt eruit? Wat heeft dat te
maken met jouw onderwerp? En wat met prettig wonen?
15

16
Les 1 Een huis om in te …
Uitbreidingssuggesties bij les 1:
• Laat de leerlingen een presentatie maken (bijvoorbeeld met PowerPoint) van hun eigen wijk, of van de wijk
waar de school of het oefenhuis staat. Ze kunnen daarbij gebruik maken van internet, folders en plattegronden,
zelf de wijk ingaan, foto’s maken, bewoners interviewen, tellingen doen (aantal scholen/speeltuinen,
verkeersdrempels, parken), enzovoort.
• Laat de leerlingen nadenken over verantwoordelijkheden in een stad of wijk. Wie is waarvoor verantwoordelijk?
Denk aan de gemeente, de politie, instellingen, bewoners. En aan onderwerpen als voorzieningen
(straatverlichting, prullenbakken, speeltuinen, fietsenrekken), veiligheid en diensten (politie, brandweer,
ambulance), onderhoud, reparatie (ook na vernieling), geld (ook belasting). Wie zorgt voor wat, of hoort
daarvoor te zorgen volgens de leerlingen? En waarom is dat zo of zou dat zo moeten zijn?
• Laat de leerlingen een actie bedenken om bij te dragen aan prettig wonen in de wijk, en laat hen deze actie
uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan een opschoonactie (afval op straat verwijderen), helpen boodschappen
inpakken in een supermarkt, bewoners met hen en met elkaar laten kennismaken.
• Laat de leerlingen ‘onderzoek doen’ in hun eigen huis. Zijn er dingen in hun huis waarvan ze niet weten
waarvoor ze dienen? Of hoe ze ze moeten gebruiken? Bijvoorbeeld een gek stopcontact of een kraantje.
Maak er bijvoorbeeld een ‘serie’ van: de leerlingen leveren op vaste momenten een vraag aan die op de een
of andere manier met wonen te maken heeft. Naar aanleiding van de vraag vertelt u zoveel als u kan. Weet
u het antwoord ook niet, dan zorgt u dat u het samen met de klas te weten komt.

Leerlingmap
Eten en drinken

INHOUD
Werkblad 1 Een huis om in te ... ...................................................... 31
Werkblad 2a Een echt huis - Onderweg .............................................. 37
Werkblad 2b Een echt huis - Algemeen .............................................. 40
Werkblad 2c Een echt huis - Keuken................................................... 44
Werkblad 2d Een echt huis - Meterkast .............................................. 46
Werkblad 3 Inrichting ..................................................................... 49

Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
Jouw huis
➊ Wat is jouw adres?
Vul in:
➋ In wat voor soort huis woon je?
Kruis aan welk huis het meest op jouw huis lijkt.
❑ bovenwoning ❑ herenhuis
❑ eengezinswoning / rijtjeshuis ❑ twee onder één kap
❑ flat ❑ boerderij
❑ woonboot ❑ anders, namelijk:
31

32
Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
➌ Jouw onderwerp is Eten en drinken.
Welke ruimtes in je huis hebben hiermee te maken? Kruis deze ruimtes aan.
Schrijf erachter wat je hier doet.
❑ gang
❑ toilet
❑ keuken
❑ bijkeuken
❑ kelder
❑ woonkamer
❑ balkon / tuin
❑ slaapkamer
❑ logeerkamer
❑ werkkamer
❑ badkamer
❑ zolder

Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
Jouw buurt
➍ Wat is er allemaal in jouw buurt?
Wat is niet meer dan een kwartier lopen?
Kruis aan.
❑ supermarkt
❑ bakker
❑ dokter
❑ geldautomaat
❑ veldje of park
❑ plek om te chillen
❑ apotheek
❑ bus of tram
❑ bibliotheek
❑ sportvereniging
❑ tankstation
❑
❑
➎ Wat zou je zeker niet willen missen?
Schrijf deze dingen op.
➏ Is er iets dat niet in jouw buurt is? Maar wat je wel graag zou willen?
Kijk naar het lijstje op de vorige bladzijde.
Je mag ook zelf iets bedenken.
33

34
Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
Jouw buren
➐ Wat voor buren heb je?
Schrijf op wie er allemaal naast je wonen.
Schrijf ook op hoe ze heten, als je dat weet.
Deze buren wonen met Hier woon ik! Deze buren wonen met
mensen in huis. Ze heten: mensen in huis. Ze heten:
Weten je buren ook hoe jij heet?
❑ Ja
❑ Nee

Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
➑ Heb je vaak met je buren te maken?
Of hebben je ouders vaak met hen te maken?
Wat doen jullie met de buren?
Kruis aan wat juist is.
❑ we groeten elkaar
❑ we maken een praatje met elkaar
❑ we gaan op bezoek bij elkaar
❑ we helpen elkaar
❑ we regelen of kopen dingen samen
❑ we maken ruzie met elkaar
❑ we negeren elkaar
(negeren is: doen alsof je iemand niet ziet, doen alsof iemand er niet is)
Zijn er nog andere dingen die jullie met de buren doen?
Schrijf die op.
35

36
Werkblad 1 Een huis om in te …
Eten en drinken
➒ Hoe kun je volgens jou goede buren zijn?
Vul je antwoord in.
Je kunt goede buren zijn door het volgende te doen:
Bijvoorbeeld ❑ elkaar groeten
❑ spullen van elkaar lenen
❑ elkaars post en plantjes verzorgen als je op vakantie bent
❑
❑
❑
❑
❑
❑
❑
Wat kun je beter niet doen als goede buur?
➓ Vind je jezelf en je ouders goede buren?
Schrijf op wat je goed vindt.

Werkblad 2a Een echt huis – Onderweg
Eten en drinken
Voordat jullie op weg gaan
➊ Neem de kaart voor je waarop het oefenhuis staat.
Kijk hoe de route naar het oefenhuis is.
Wat zie je allemaal in de buurt van de route?
Zie je bijvoorbeeld een park? Een kerk?
Een begraafplaats? Een winkelcentrum? Een station?
Of andere dingen?
Schrijf ze hieronder op.
➋ Kijk goed om je heen.
Wat zie je allemaal?
Kruis dit hieronder aan.
Zet het nummer dat er bij staat op de kaart, op de plaats waar je het gezien hebt.
Bijvoorbeeld: een 8 op de kaart betekent dat je daar een kerk zag.
1 ❑ bakker
2 ❑ begraafplaats
3 ❑ benzinestation
4 ❑ bibliotheek
5 ❑ busstation
6 ❑ dokter of gezondheidscentrum
7 ❑ kapper
8 ❑ kerk
9 ❑ molen
10 ❑ park
Hebben jullie een fototoestel bij je?
Maak dan ook foto’s van wat je allemaal ziet.
11 ❑ rivier of kanaal
12 ❑ rotonde
13 ❑ school
14 ❑ speeltuin
15 ❑ stadhuis
16 ❑ supermarkt
17 ❑ tennisbaan
18 ❑ treinstation
19 ❑ tunnel
20 ❑ viaduct
21 ❑ videotheek
22 ❑ voetbalveld
23 ❑ ziekenhuis
24 ❑ zwembad
25 ❑
26 ❑
27 ❑
28 ❑
29 ❑
37

38
Werkblad 2a Een echt huis – Onderweg
Eten en drinken
Rondom het oefenhuis
➌ Ben je aangekomen bij het oefenhuis?
Blijf dan eerst even buiten staan.
Kijk goed naar het oefenhuis.
Kijk ook goed om je heen.
Maak de volgende opdrachten.
a) Wat voor soort huis is het oefenhuis?
Kruis aan.
❑ bovenwoning ❑ herenhuis
❑ flat ❑ anders, namelijk

Werkblad 2a Een echt huis – Onderweg
Eten en drinken
b) In het midden van de tekening staat het oefenhuis.
Kruis aan: Aan welke kanten heeft het oefenhuis buren?
Buren links?
❑ Ja
❑ Nee
Bovenburen?
❑ Ja
❑ Nee
Oefenhuis
Benedenburen?
❑ Ja
❑ Nee
c) Zou je in dit huis willen wonen?
❑ Ja
❑ Nee
Schrijf op waarom je hier wel of niet zou willen wonen.
Buren rechts?
❑ Ja
❑ Nee
39

40
Werkblad 2b Een echt huis – Algemeen
Eten en drinken
➊ Je hebt net het hele huis gezien.
Schrijf op welke ruimtes er waren. Een ruimte is een kamer of keuken of een gang.
Denk ook aan de buitenruimte. Dat is de tuin of het balkon.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
➋ Voor wie is het huis geschikt?
Kruis aan.
Je mag meer antwoorden geven.
❑ voor een alleenstaande
❑ voor een stelletje
❑ voor een gezin met kinderen
❑ voor oudere mensen
Waarom denk je dat?

Werkblad 2b Een echt huis – Algemeen
Eten en drinken
Een huis moet ingericht worden.
Er moeten dus meubels en spullen in komen.
Een huis moet ook aangekleed worden.
De muren moeten er netjes en gezellig uitzien.
En de vloer ook.
Je moet ook denken aan wat voor materiaal je gebruikt.
Verf je de muren of gebruik je behang?
Gordijnen of luxaflex?
Ze hebben allebei voordelen en nadelen.
Verder moet je denken aan de prijs.
Past het binnen je budget?
Kun je dan nog genoeg andere dingen kopen?
Als je een huis gaat aankleden, moet je aan veel dingen denken.
Natuurlijk aan wat je mooi vindt.
Maar ook aan wat voor kleuren je gebruikt.
Wat doe je op de vloer?
Vloerbedekking is lekker zacht, maar wordt snel vies.
En in de badkamer is het ook niet handig.
Bij de vloer moet je soms ook aan de buren denken.
41

42
Werkblad 2b Een echt huis – Algemeen
Eten en drinken
➌ Judith en Manou gaan in dit huis wonen.
Ze moeten de woonkamer aankleden.
Kijk goed rond in de woonkamer.
Wat kunnen Judith en Manou het best gebruiken voor de muren?
Waarom?
Wat kunnen ze het best gebruiken voor de vloer?
Waarom?
Wat kunnen Judith en Manou het best gebruiken voor de ramen?
Waarom?

Werkblad 2b Een echt huis – Algemeen
Eten en drinken
➍ Kies zelf nog een ruimte in het huis om aan te kleden.
Vul je antwoorden hieronder in.
Ik kies
Wat kunnen Judith en Manou hier het best op de muren doen? Waarom?
Wat kunnen ze hier het best op de vloer doen? Waarom?
En wat kunnen ze het best voor de ramen hangen? Waarom?
43

44
Werkblad 2c Een echt huis – Keuken
Eten en drinken
Kijken
➊ Ga naar de keuken.
Wat heeft de keuken te maken met eten en drinken?
➋ Welke ruimtes in dit huis hebben ook iets te maken met eten en drinken?
Schrijf deze op.
Schrijf erachter wat je hier doet, dat te maken heeft met eten en drinken.
Welke ruimtes hebben te maken Waarom? Wat doe je hier?
met eten en drinken?
➌ Kijk om je heen in de keuken.
Wat zie je hier allemaal?
Schrijf alles op.
➍ Zo meteen ga je de keuken meten.
Welke maat gebruik je hiervoor? En welk meetgereedschap gebruik je hiervoor?
Kruis aan. Kruis aan.
❑ Millimeter ❑ Liniaal
❑ Centimeter ❑ Centimeter
❑ Meter ❑ Duimstok
❑ Kilometer ❑ Rolmaat

Werkblad 2c Een echt huis – Keuken
Eten en drinken
Meten en Tekenen
➎ Nu ga je de keuken meten.
a) Meet eerst de lengte en de breedte.
Vul de antwoorden in.
De lengte van de keuken is De breedte van de keuken is
b) Maak een plattegrond in klad.
Dat doe je zo:
Teken de omtrek van de keuken.
Zet de maten bij de lange en korte kant.
Teken ook waar het raam zit.
En waar de deur zit.
Je plattegrond ziet er dan ongeveer zo uit.
c) Meet nu hoe ver de deur van de muur zit.
Meet ook hoe ver het raam van de muur zit.
Vul je antwoorden in.
De deur zit aan de ene kant ___________ van de muur.
De deur zit aan de andere kant ___________ van de muur.
Het raam zit aan de ene kant ___________ van de muur.
Het raam zit aan de andere kant ___________ van de muur.
d) Schrijf de maten van de deur en het raam op de plattegrond.
Je plattegrond ziet er nu ongeveer zo uit.
e) Teken nog meer dingen uit de keuken op de plattegrond.
Bijvoorbeeld het aanrecht. De stopcontacten. De gasaansluiting.
Denk eraan: Bij een plattegrond zie je alleen de bovenkant van dingen.
Je mag het heel eenvoudig tekenen.
45

46
Werkblad 2d Een echt huis – Meterkast
Eten en drinken
Een huis heeft elektriciteit.
Er komt water uit de kraan.
En om te koken gebruik je vaak gas.
Elk jaar moet je laten weten
hoe veel je gebruikt hebt.
Het energiebedrijf vertelt dan
hoe veel je moet betalen.
En het waterbedrijf ook.
In je eigen huis mag je zo veel elektriciteit,
water en gas gebruiken als je wilt.
Maar het is niet gratis.
Je moet er wel voor betalen.
Gebruik je veel? Dan moet je ook veel betalen.

Werkblad 2d Een echt huis – Meterkast
Eten en drinken
➊ Ga naar de meterkast en open deze.
Kijk naar de verschillende meters.
Wat voor meters zie je?
Kruis aan die er het meest op lijken.
❑ ↑ gewone elektriciteitsmeter ❑ ↑ elektronische elektriciteitsmeter
❑ ↑ gasmeter
❑ ❑ ❑ ❑
↑ verschillende soorten watermeters ↑
47

48
Werkblad 2d Een echt huis – Meterkast
Eten en drinken
Wat zie je nog meer in de meterkast?
Maak een tekening van wat je ziet.
Omcirkel de dingen waarvan je niet weet waarvoor ze zijn.
Daar gaan jullie later naar kijken.

Werkblad 3 Inrichting
Eten en drinken
➊ Wat kost het om te wonen?
Voor je ligt een plattegrond van de keuken van het oefenhuis.
Je hebt ook foto’s van de keuken.
Vandaag ga je de keuken inrichten.
Noem in elk geval alle grote dingen die je nodig hebt.
Meubels bijvoorbeeld.
Zijn dat er minder dan 10?
Dan mag je nog dingen bedenken om het gezellig te maken
1 6
2 7
3 8
4 9
5 10
Bekijk de plattegrond goed.
Kijk ook naar de foto’s.
Wat moet er allemaal in de keuken komen?
Je mag 10 dingen noemen.
49

50
Werkblad 3 Inrichting
Eten en drinken
➋ Pak de woonbrochures erbij.
In deze brochures ga je ‘winkelen’.
Je zoekt uit wat je zou willen kopen.
Als je iets moet kopen, kun je vaak kiezen.
Uit verschillende soorten en maten en kleuren.
En uit iets duurs of iets goedkoops.
Bij het kiezen van spullen voor je keuken moet je eraan denken dat:
• Je het mooi vindt
• Het past in de keuken, het moet dus niet te groot zijn
• De kleur geschikt is
• Het materiaal geschikt is
• Het betaalbaar is, het moet passen binnen je budget
Bekijk de woonbrochures.
Zoek de spullen op die je op de vorige bladzijde hebt opgeschreven.
Kijk eerst wat je allemaal mooi vindt.
Knip dit uit.
Zorg dat je niet teveel uitknipt.
Bekijk wat je hebt uitgeknipt.
Dit is wat je mooi vindt.
Maar is het niet te groot?
Zijn de kleur en het materiaal geschikt?
En kun je het betalen?
Vul op de lijst Koophulp alle antwoorden in.

Werkblad 3 Inrichting
Eten en drinken
Koophulp
Dit wil ik kopen: Past het in de keuken? Is de kleur geschikt? Is het materiaal geschikt? Is het betaalbaar?
1. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
2. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
3. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
4. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
5. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
51

52
Werkblad 3 Inrichting
Eten en drinken
Koophulp
Dit wil ik kopen: Past het in de keuken? Is de kleur geschikt? Is het materiaal geschikt? Is het betaalbaar?
6. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
7. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
8. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
9. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€
10. ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee ❑ Ja ❑ Nee
de maten zijn de kleur is het materiaal is de prijs is
€

Werkblad 3 Inrichting
Eten en drinken
Soms kan je niet precies vinden wat je zoekt.
Je moet je keus dan een beetje aanpassen.
Wat moet zeker kloppen als je iets koopt?
Kruis aan.
❑ Het moet mooi zijn
❑ Het moet passen in de keuken, het moet dus niet te groot zijn
❑ De kleur moet geschikt zijn
❑ Het materiaal moet geschikt zijn
❑ Het moet betaalbaar zijn, het moet passen binnen je budget
Bekijk de lijst Koophulp van de vorige bladzijden.
Maak bij alles wat je moet kopen een keus.
Welke gaat het worden?
Misschien moet je iets kiezen waarbij niet overal ja staat.
Zorg dan dat in elk geval het belangrijkste klopt.
➌ Teken de spullen die je ‘gekocht’ hebt in op de plattegrond.
Zorg dat de maten kloppen.
53