Beleidsplan 2011 - 2015 - Vormingplus Waas-en-Dender

BELEIDSPLAN
2011-2015

INHOUDSTAFEL ...................................................................................................................................................... p.1-2
WOORD VOORAF ......................................................................................................................................................................... p. 3-4
HOOFDSTUK 1. HET TRAJECT ........................................................................................................................................ p. 5-6
1.1. BETROKKENEN BIJ HET PROCES STAPPEN
1.2. STAPPEN
HOOFDSTUK 2. ONDERZOEKSWERK ........................................................................................................................ p. 7-38
2.1. OMGEVINGSANALYSE ........................................................................................................................................................................ p. 7-31
2.1.1. BREDE OMGEVINGSNIVEAU - kritieke krachten en tendensen .............................................................................................. p. 7-12
2.1.1.1. DEMOGRAFISCHE TENDENSEN
2.1.1.2. ECONOMISCHE EN SOCIALE TENDENSEN
2.1.1.3. MAATSCHAPPELIJKE TENDENSEN
2.1.2. CONCRETE OMGEVINGSNIVEAU ........................................................................................................................................... p. 12-31
2.1.2.1. VORMINGSVRAGEN EN –BEHOEFTEN VAN HET DOELPUBLIEK
2.1.2.2. AANBIEDERS EN AANBOD VAN NIET-FORMELE VOLWASSENENEDUCATIE
2.1.2.3. OVERHEDEN
2.1.2.4. BELENDENDE SECTOREN
2.1.3. BRONNEN .................................................................................................................................................................................. p. 31
2.2. ORGANISATIEGEGEVENS: VZW VOLKSHOGESCHOOL WAAS-EN-DENDER ............................................................................. p. 32-38
2.2.1. RECHTSPERSOONLIJKHEID EN BESTUUR ........................................................................................................................... p. 32-33
2.2.2. OPDRACHTEN EN KERNACTIVITEITEN .................................................................................................................................. p. 33-34
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 1 Beleidsplan 2011 - 2015

2.2.3. PERSONEEL ............................................................................................................................................................................... p. 34
2.2.4. TERUGBLIK OP DE VOORBIJE BELEIDSPERIODE ................................................................................................................ p. 35-37
2.2.5. STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE .................................................................................................................................................. p. 38
HOOFDSTUK 3. VISIEWERK ............................................................................................................................................... p. 39-48
3.1. MISSION STATEMENT ....................................................................................................................................................................... p. 39
3.2. MISSIE ................................................................................................................................................................................................ p. 39
3.3. VISIE ...................................................................................................................................................................................................... p. 40
3.4. VORMINGPLUS ANNO 2015: TOEKOMSTSCENARIO EN BELEIDSOPTIES ................................................................................ p. 41-48
HOOFDSTUK 4. STRATEGISCH WERK ...................................................................................................................... p. 49-58
HOOFDSTUK 5. HET BELEIDSPLAN EN DE 16 BEOORDELINGSELEMENTEN .......................... p. 59-68
HOOFDSTUK 6. PERSONEEL EN MIDDELEN........................................................................................................ p. 69-70
BIJLAGEN: ................................................................................................................................................................................ p.71
Bijlage 1: Traject beleidsplanning: tijdspad en participatiegraad........................................................................... p. 72
Bijlage 2: Gemeenschappelijke missie en visie van de 13 volkshogescholen ...................................................... p. 73-74
Bijlage 3: Behoeftedetectiestudies ........................................................................................................................ p. 75-79
Bijlage 4: Decreten met links naar levenslang en levensbreed leren .................................................................... p. 80-83
Bijlage 5: Sterkte – Zwakte - Analyse .................................................................................................................... p. 84-94
Bijlage 6: Deelsegmenten van de werking + omschrijving ‗Aanbod voor kansarmen‘ .......................................... p. 95
Bijlage 7: Omschrijving ‗Vernieuwend aanbod‘ en ‗Klassiek Aanbod‘ .................................................................. p. 96-97
Bijlage 8: Verdere concretisering van het ‗Faciliterend aanbod‘ - denkoefening ................................................. p. 98
Bijlage 9: Criteria voor de maatschappelijke verantwoording/relevantie van het aanbod ..................................... p. 99
Bijlage 10: Evolutie verhoudingsmodel naar aantal activiteiten en naar publieksbereik ...................................... p. 100
Bijlage 11: Het 18-puntenprogramma van de 13 volkshogescholen .................................................................... p. 101-102
Bijlage 12. Oefening meerjarenbegroting 2011-2015 ............................................................................................. p. 103-104
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 2 Beleidsplan 2011 - 2015

WOORD VOORAF
Bij het begin van een nieuw decennium legt Vormingplus Waas-en-Dender, de volkshogeschool voor de regio Sint-Niklaas – Dendermonde, een
beleidsplan voor dat zal richting geven aan de werking tijdens de komende vijf jaren (2011-2015).
Terwijl in de eerste beleidsperiode (2004-2005) alle aandacht en inzet uitging naar de opstart en de uitbouw van de nieuwe organisatie,
ontwikkelde Vormingplus Waas-en-Dender zich in de tweede beleidsperiode (2006-2010) tot een professionele volkshogeschool met een
regionale uitstraling. Een stevig eigen aanbod dat gespreid is in de regio, een divers en gespreid publieksbereik, een sterke netwerking en een
zorgvuldige communicatie zijn het resultaat van de inspanningen tijdens de voorgaande vijf jaren. De uitgebreide personeelsploeg is op
kruissnelheid en houdt zich klaar voor een aantal nieuwe uitdagingen.
In het eerste hoofdstuk beschrijven we het planningsproces. Om een maximale gedragenheid van het beleidsplan te realiseren, werden mensen
uit alle geledingen van de organisatie bij het proces betrokken.
In het tweede hoofdstuk brengen we de resultaten van het voorafgaand onderzoekswerk. We werpen een blik op de krachten en tendensen in de
samenleving. We schetsen een beeld van de concrete omgeving waarin Vormingplus Waas-en-Dender zich positioneert. We staken ons licht op
bij de spelers op het veld van de sociaal-culturele volwasseneneducatie, peilden naar leerbehoeften en vormden ons een beeld van het
bestaande aanbod in onze regio. We maakten de balans op van de vorige beleidsperiode en lichtten onze eigen organisatie grondig door. We
bepaalden troeven en zwakke punten van de huidige situatie en hielden daarbij rekening met de aanbevelingen van de visitatiecommissie van de
Vlaamse Overheid.
In het derde hoofdstuk komen missie en visie aan bod en schetsen we een toekomstscenario voor een volkshogeschool zoals ze er eind 2015
idealiter zou uitzien. Bij het uittekenen van deze gewenste situatie hielden we voortdurend rekening met de resultaten van het onderzoekswerk
dat voorafging. Snel werd duidelijk dat de hoofdaccenten voor de komende periode zich zouden situeren in een ‗vernieuwend‘ aanbod enerzijds
en in de uitbouw van een faciliterend aanbod anderzijds. Het planningsteam werkte de 3 kernprocessen van de volkshogeschool en de
ondersteunende processen uit, telkens via deelprocessen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 3 Beleidsplan 2011 - 2015

In hoofdstuk vier vertalen we het toekomstscenario in doelen die de organisatie de volgende jaren met haar werking nastreeft. De doelen zijn
opgedeeld in vijf strategische doelstellingen (SD) die telkens worden verduidelijkt in verschillende operationele doelstellingen (OD). Waar nodig
geven we enige duiding en hier en daar wordt melding gemaakt van normen en indicatoren. Over het algemeen zullen normen en indicatoren
later in het planningsproces worden verfijnd bij het opmaken van de jaarplannen in de jaarlijkse voortgangsrapportage.
In hoofdstuk vijf geven we aan op welke manier de gemaakte plannen zich verhouden tot de 16 decretale beoordelingselementen van de
Vlaamse overheid.
Tenslotte vatten we in hoofdstuk zes samen op welke manier personeel en middelen de uitvoering van het beleidsplan moeten garanderen.
Dit plan kwam tot stand dank zij de inzet van heel wat mensen. We danken alle personeelsleden, bestuursleden, leden van de Algemene
Vergadering en sleutelfiguren die op een of andere manier bij dit planningsproces een rol hebben gespeeld.
We danken ook het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Zonder haar basissubsidie zou de volkshogeschool haar werking niet kunnen
realiseren.
Het beleidsplanningsteam, maart 2010.
Daisy Hubert, Vincent Rollé, Ward Seyssens, Johan Vermeersch, Ingrid Vennens, Marleen Van de moortel
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 4 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 1. HET TRAJECT
1.1. BETROKKENEN BIJ HET PROCES STAPPEN
Op een bestuursvergadering in januari 2009 keurde de Raad van Bestuur van Vormingplus Waas-en-Dender een voorstel goed waarin het te
volgen traject voor de beleidsplanning voor de periode 2011-2015 werd uitgestippeld (zie bijlage 1). Het voorstel garandeerde de participatie van
de diverse geledingen binnen de volkshogeschool: personeelsleden, bestuursleden en leden van de algemene vergadering. Ook verscheidene
sleutelfiguren werden via een enquête bevraagd over tevredenheid, verwachtingen en educatieve behoeften.
Een kerngroep van zes personeelsleden (coördinator, inhoudelijk verantwoordelijke, verantwoordelijke regionale afstemming, stafmedewerker
communicatie en twee educatieve medewerkers) nam het merendeel van het voorbereidend werk op zich in diverse stappen. Consequent
koppelde de kerngroep voorstellen terug naar Dagelijks Bestuur en Raad van Bestuur, naar het volledige personeelsteam en naar de Algemene
Vergadering.
Voor verscheidene stappen in het proces lieten we ons bijstaan door een externe deskundige. Paul Staut, medewerker van Balans, centrum voor
agogische vorming en opleiding, volgde het ganse proces mee van op afstand. Hij begeleidde bovendien de sessie van de sterkte-zwakteanalyse
samen met de bestuurders en de opstelling van het toekomstscenario samen met de kerngroep van zes.
1.2. STAPPEN
ONDERZOEKSWERK
OMGEVINGSANALYSE, KANSEN EN BEDREIGINGEN
De medewerker, verantwoordelijk voor de regionale afstemming, legde de nodige inspanningen aan de dag voor een grondige analyse van
de context waarin Vormingplus Waas-en-Dender zich bevindt. Zowel het brede als het concrete omgevingsniveau werd onder de loep
genomen. Dit onderzoekswerk stelde de kerngroep in staat om enerzijds een aantal belangrijke kansen te detecteren en anderzijds de
meest kritieke bedreigingen te formuleren.
ORGANISATIEONDERZOEK, STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE
Na een korte beschrijving van de organisatie, blikken we terug op de vorige beleidsperiode en lichten de eigen organisatie door in een
sterkte-zwakte-analyse. Hierbij analyseren we de kernfuncties ten aanzien van de 16 beoordelingselementen van het decreet.
VISIEWERK
Tijdens de eerste maanden van 2009 werd door de 13 volkshogescholen in Vlaanderen werk gemaakt van de ontwikkeling van een
gemeenschappelijke missie en visie (zie bijlage 2). Dit leidde tot een gemeenschappelijke tekst die door Vormingplus Waas-en-Dender wordt
onderschreven. Voor het beleidsplan van 2011-2015 paste Vormingplus Waas-en-Dender de tekst aan op maat van de eigen regio.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 5 Beleidsplan 2011 - 2015

Daarnaast creëerden we, op basis van de resultaten van het onderzoekswerk (zie hoofdstuk 2), een toekomstscenario met de keuzes en
ambities die Vormingplus Waas-en-Dender naar voor schuift tegen het einde van de beleidsperiode. In dit scenario wil Vormingplus Waasen-Dender
tegelijk ambitieus en realistisch zijn. Het accent voor 2011-2015 ligt enerzijds op de vernieuwing binnen het zelfgeorganiseerde
aanbod en anderzijds op de ondersteuning (‗facilitering‘) van een aanbod voor derden.
STRATEGISCH WERK EN OPERATIONALISERING
In een volgende fase kwam het erop aan om het toekomstscenario te vertalen in doelstellingen. In een vijftal strategische doelen wisten we
het hele toekomstscenario te vatten. Deze doelen werden vervolgens verder geconcretiseerd in een aantal deeldoelen of
geoperationaliseerde doelen. Deze doelen dienen verder geconcretiseerd te worden in jaarlijkse voortgangsrapporten via concrete acties.
PERSONEEL EN MIDDELEN
Na het afronden van het strategische werk bogen we ons over de verwachtingen met betrekking tot de financiële middelen waarover
Vormingplus Waas-en-Dender zal kunnen beschikken om het beleidsplan te realiseren.
HET BELEIDSPLAN EN DE 16 BEOORDELINGSELEMENTEN
Tenslotte wordt meegegeven op welke manier Vormingplus zich ten aanzien van de 16 beoordelingselementen verhoudt, telkens met
verwijzing naar de strategische en operationele doelen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 6 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 2. ONDERZOEKSWERK
2.1. OMGEVINGSANALYSE:
2.1.1. HET BREDE OMGEVINGSNIVEAU - kritieke krachten en tendensen
Korte beschrijving van de regio:
Het werkingsgebied van Vormingplus Waas-en-Dender omvat 17 gemeenten die samen de
arrondissementen Sint-Niklaas en Dendermonde uitmaken.
In het noorden (gemeente Beveren via de deelgemeenten Kallo en Doel) sluit onze regio aan bij
de Antwerpse haven en de bijhorende industrie. De kerncentrale van Doel is alom bekend.
Centraler in de regio vinden we de steden Sint-Niklaas, Dendermonde en Lokeren. De
voorzieningen op vlak van welzijn en gezondheid zijn in hoofdzaak in Sint-Niklaas en in mindere
mate in Dendermonde en in Lokeren gelokaliseerd. In Sint-Niklaas is er een campus van een
hogeschool gevestigd (zetel Gent). In Dendermonde vinden we een gevangenis en een
gerechtshof.
Berlare met het Donkmeer en het residentiële Waasmunster geven een meer toeristisch tintje
aan deze regio. In het zuidwestelijk deel van onze regio zijn bedrijven in Wetteren, Laarne en
Wichelen eerder gespecialiseerd in bloemen- en fruitteelt.
In zowat heel de regio spelen KMO‘s een grote rol bij het verschaffen van werkgelegenheid.
2.1.1.1. DEMOGRAFISCHE TENDENSEN
1. BEVOLKINGSCONCENTRATIE
Binnen ons werkgebied staat de stad Sint-Niklaas, met in 2009 een bevolking van 71.876 inwoners op de eerste plaats, gevolgd door de
uitgestrekte gemeente Beveren (46.208) en de stad Dendermonde (44.134). De stad Lokeren telt 39.126 zielen en komt hiermee op de 4de
plaats. De totale bevolking in onze regio bedraagt 429.405 inwoners. 47% hiervan woont in de vier bovenvermelde steden en gemeenten (Bron:
NIS 1/08/2009).
Verwacht wordt dat de bevolking de komende 20 jaar verder zal toenemen. Deze aangroei zal zich voornamelijk concentreren in de steden en
zich in mindere mate voordoen in landelijke gemeenten. (Bron: Algemene omgevingsanalyse samenlevingsopbouw 2007 - Steunpunt Sociale
Planning Oost-Vlaanderen) (1)
Sint-Niklaas is het dichtst bevolkt met meer dan 832 inwoners per km², gevolgd door Dendermonde (779 inwoners per km²). De gemiddelde
bevolkingsdichtheid in de regio Waas-en-Dender ligt op 518 inwoners per km². Ter vergelijking: een stad als Gent heeft een bevolkingsdichtheid
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 7 Beleidsplan 2011 - 2015

van 1.493 inwoners per km²). Deze cijfers maken het verschil duidelijk tussen een provinciale hoofdstad (Gent) en een arrondissementshoofdstad
(Sint-Niklaas en Dendermonde). (Bron: NIS bevolkingsstatistieken 2006)
2. LEEFTIJDSCATEGORIEËN EN GEZINSSAMENSTELLING
Naar leeftijd laat de bevolking van onze regio weinig verschillen zien met de bevolking van het Vlaams Gewest. 20,2% bevindt zich in de
leeftijdscategorie jongeren (0 tot 18 jaar). 63,5% behoort tot de actieve middengroep van 20 tot 64 jaar. 16,3% behoort met +65 jaar tot de niet
meer actieve mensen. De groepen tussen 35 en 55 jaar, de babyboomgeneratie, is net zoals in de rest van Vlaanderen, sterk vertegenwoordigd
in de regio.(Sociale planning-Provincie Oost-Vlaanderen 2008)
Algemeen wordt een verdere vergrijzing gepaard gaande met een ontgroening van de bevolking verwacht. Een slinkende actieve middengroep
zal moeten instaan voor een grotere groep inactieve mensen.
Het aantal huishoudens in Vlaanderen stijgt, de grootte ervan daalt en de samenstelling van de huishoudens verandert. In 2020 zullen er bijna 1
miljoen alleenwonende personen zijn. Meer dan de helft van de alleenwonende personen zal dan minstens 60 jaar zijn, 17% zal zelfs ouder zijn
dan 80 jaar. Vlaanderen zal in 2020 meer dan 100.000 alleenstaande ouders met afhankelijke kinderen tellen. Bijna één op vijf kinderen zal bij
een alleenstaande ouder, hoofdzakelijk een alleenstaande moeder, wonen. Deze gegevens gelden voor heel Vlaanderen maar zullen zich zeker
ook in de regio Waas-en-Dender aftekenen.
Het is bekend dat alleenwonende personen vaak minder gezond zijn, een minder gunstige arbeidsmarktpositie en een hoger armoederisico
hebben. Hun sociale participatie is geringer. Vooral oudere alleenwonende mensen lopen een hoger risico op sociale uitsluiting, armoede en
vereenzaming.
Eenoudergezinnen (vooral moeders) hebben vaker een lager gezinsinkomen dan tweeoudergezinnen en daardoor een grotere kans om in de
armoede terecht te komen. Voor velen valt een voltijdse baan moeilijk te combineren met de gezinstaken. Zij lopen een groter risico op sociale
deprivatie. Alleenstaande ouders lijken meer moeilijkheden te ondervinden bij de opvoeding van hun kinderen en hebben vaker behoefte aan
opvoedingsondersteuning. (Bron: Algemene omgevingsanalyse voor Vlaanderen 2009 - Studiedienst van de Vlaamse Regering) (2)
3. BEVOLKING NAAR NATIONALITEIT
Exacte cijfergegevens in verband met de aanwezigheid van allochtonen in de regio zijn niet gekend. Om toch een inschatting te maken,
gebruiken we de cijfers van Non-Profit data (Bron: www.npdata.be). Uit deze gegevens komen constateringen naar boven die tijdens de
verkenning van de regio in de voorgaande beleidsperiode bevestigd werden:
Lokeren en Zele hebben veel inwoners van vreemde afkomst: respectievelijk 18,8% en 13,6%. Ook Sint-Niklaas (9,7%) en Temse (9,5%)
scoren procentueel hoog ten overstaan van de overige gemeenten in de regio.
In absolute cijfers scoren vooral Lokeren en Sint-Niklaas hoog, met telkens ongeveer 7000 inwoners van allochtone afkomst.
Lokeren heeft een grote concentratie van Marokkaanse en in iets mindere mate van Turkse inwoners.
Zele heeft een grote concentratie van Turkse mensen. Hamme iets minder.
Vooral Sint-Niklaas en Temse hebben een grote groep erkende vluchtelingen onder hun inwoners.
Naast de klassieke nieuwkomers uit Marokko en Turkije, vinden we steeds meer nieuwkomers uit Oost-Europa.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 8 Beleidsplan 2011 - 2015

We kunnen besluiten dat de grootste groepen mensen van vreemde afkomst aanwezig zijn in Sint-Niklaas, Lokeren, Temse , Zele, Dendermonde
en Hamme. In deze gemeenten vinden we ook de grootste concentratie van organisaties die werkzaam zijn op het vlak van de integratie van
etnisch culturele minderheden.
4. CONCLUSIES
- Door de zich verder zettende trend van de vergrijzing blijft de groep mensen in de pensioenleeftijd als doelgroep voor het sociaal-cultureel werk
groeien. Het biedt de mogelijkheid om het educatief aanbod verder uit te bouwen.
- De verkleinende huishoudens met vooral veel alleenwonenden en alleenstaande ouders, met geringere kansen op sociale participatie, vormen
een belangrijke doelgroep.
- Om mensen te bereiken van allochtone afkomst, kan Vormingplus samenwerken met organisaties werkzaam op het vlak van integratie en
etnische culturele minderheden.
2.1.1.2. ECONOMISCHE EN SOCIALE TENDENSEN
1. INKOMEN
Het gemiddeld inkomen per inwoner in Oost-Vlaanderen ligt iets hoger dan dat van de gemiddelde Vlaming. In de gemeenten Buggenhout,
Beveren en Waasmunster worden de hoogste inkomens opgetekend. Hamme is binnen ons werkingsgebied de gemeente met het laagste
gemiddeld inkomen, gevolgd door Zele. Ook de stedelingen van Sint-Niklaas, Dendermonde en Lokeren hebben gemiddeld een inkomen dat
onder het Vlaamse gemiddelde ligt. (Bron: Sociale situatieschets Oost-Vlaanderen 2006 - Provincie Oost-Vlaanderen) (3)
10% van de Vlamingen heeft (zeer) grote moeite om rond te komen met het beschikbaar inkomen. Het risico om in de armoede terecht te komen
is het hoogst bij mensen met een niet-Europese nationaliteit (44%), bij eenoudergezinnen (27%) en werklozen met kinderen (67%). (Bron: Vrind
2009-Vlaamse regionale indicatoren - Studiedienst van de Vlaamse Regering) (4)
2. ONDERWIJSNIVEAU
In 2008 heeft 61% van de 25-64 jarigen in Vlaanderen minstens een diploma hoger secundair onderwijs. 25% heeft een diploma van hoger niet
universitair of universitair onderwijs. Cijfers van het volwassenenonderwijs geven aan dat in het kader van levenslang leren mensen met een
hoger diploma meer geneigd zijn om bijkomende opleidingen te volgen in het volwassenen onderwijs (10% van de mensen met diploma LO
tegenover 50% mensen met een universitair diploma).
Toch blijft 39% van de Vlamingen ook in 2008 laaggeschoold (maximum lager secundair). Op deze groep zetten de centra Basiseducatie in; zij
kenden de voorbije jaren een groeiend succes. (Bronnen: Vrind 2009 (4) en FOD economie 2009 - http://www.statbel.fgov.be/figures)
3. WERKLOOSHEID
Binnen onze regio zijn op september 2009 13290 niet werkende werkzoekenden ingeschreven bij de VDAB. Binnen de groep van
werkzoekenden heeft meer dan de helft van de werkzoekenden geen diploma van hoger secundair onderwijs.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 9 Beleidsplan 2011 - 2015

De economische en financiële crisis zorgde in onze regio voor een stijging van de werkloosheid met een toename van 20% op 1 jaar tijd (2008-
2009). Jongeren zijn een zeer conjunctuurgevoelige groep. Het aantal volledig uitkeringsgerechtigde werkloze jongeren (

2.1.1.3. MAATSCHAPPELIJKE TENDENSEN
Welke zijn de belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen die onze samenleving doormaakt? Hoe kan het sociaal-cultureel vormingswerk hierop
inspelen ?
Om de trends en tendensen in onze samenleving te duiden verwijzen we naar de ‗voorzet omgevingsanalyse ter ondersteuning van de
beleidsplanning voor de periode 2011-2015‘ van Socius van 9 februari 2009 (5). Hierin worden een aantal kenmerkende maatschappelijke
evoluties beschreven. Via de methodiek van kansrekening selecteerde Vormingplus hieruit vijf tendensen die zich wellicht het meest ingrijpend
zullen doorzetten in onze samenleving en tegelijk het meeste effect op de werking van de organisatie zullen genereren.
Deze tendensen worden vertaald naar kansen en bedreigingen voor de organisatie:
1. MULTICULTURELE (INTERCULTURELE) SAMENLEVING
In een gemondialiseerde wereld is interactie met andere levensstijlen volkeren en culturen onvermijdelijk geworden. Een positief gevolg ligt in de
mogelijkheid om de eigen omgeving te overstijgen. Negatief zijn de angsten die bij vele mensen ontstaan.
Kansen:
- Vormingplus kan via activiteiten inspelen op de multiculturele samenleving: bevorderen van de interactie, vaste denkbeelden en vooroordelen
doorbreken, mensen leren omgaan met verschillen.
Bedreigingen:
- Leren omgaan met verschillen mag niet beperkt blijven tot het louter ‗gaan kijken‘ bij de ander, vorming moet het voyeurisme, het anekdotische
overstijgen.
- Eenzijdige berichtgeving in de media belemmert een genuanceerde beeldvorming.
2. TECHNOLOGISCHE OMWENTELING
De snelle ontwikkeling van de communicatie- en informatietechnologie heeft bijgedragen tot de wereldomvattende herstructurering van het
economisch systeem. Sociaal gezien, kenmerkt de informatiemaatschappij zich door een ‗digitale kloof‘‘.
De technologische ontwikkelingen doen bovendien nieuwe sociale praktijken (bv. pesten via mobiele telefoon of internet, digitale sociale
netwerken) ontstaan waarvan de verdere ontwikkelingen niet steeds voorzien zijn.
Kansen:
-Vormingplus kan mensen de ICT-technologieën aanleren die ze nodig hebben om te functioneren in onze samenleving.
-Vormingplus kan nieuwe media aangrijpen om te experimenteren met nieuwe werkvormen.
Bedreigingen:
- De vluchtigheid van de nieuwe technologie maakt het moeilijk om vorming te organiseren die mee is met de tijd.
- Vorming mag niet enkel gaan over het aanleren van snufjes die mensen in de val lokken van het consumentisme.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 11 Beleidsplan 2011 - 2015

3. DEMOGRAFIE/ ONTGROENING, VERGRIJZING, MIGRATIE
De instroom van de jongeren op de arbeidsmarkt zal niet volstaan om de uitstroom van gepensioneerden op te vangen. Migratie biedt een kans
om de uitstroom te compenseren.
Kansen:
- Vormingplus kan met activiteiten verbindingen creëren tussen ouderen en jongeren waardoor kennis van deze groepen wordt gedeeld.
- Vormingplus kan ouderen laten kennismaken met zinvolle vrijetijdsbesteding en met de reële mogelijkheden om zich zinvol in te zetten voor de
maatschappij.
Bedreigingen:
- Onze samenleving stimuleert het aangaan van verbindingen tussen jong en oud slechts in beperkte mate (hokjesdenken).
4. DE MENS EN ZIJN OMGEVING: RISICO‘S
Met risico‘s wordt bedoeld de onzekerheid en de mogelijkheid dat rampzalige gebeurtenissen zich voordoen. Gevolgen zijn nauwelijks in te
schatten. Voorbeelden van een risico‘s zijn de opwarming van de aarde en de klimaatsverandering.
Kansen:
- Vormingplus kan inspelen op het thema van de risico‘s. Van belang hierbij is dat informatieverstrekking over het problematische gecombineerd
wordt met het aanreiken van positieve alternatieven.
Bedreigingen:
- Studies tonen aan dat mensen zich momenteel veel minder zorgen maken om het milieu dan 10 jaar geleden. Vormingplus bereikt inderdaad
maar een beperkt publiek van ‗overtuigden‘ met dergelijke thema‘s. Anderzijds signaleert de omgevingsanalyse van de Studiedienst van de
Vlaamse Overheid-2009 (p.160) dat er mogelijk een kentering aan de gang is wat betreft milieubesef en –gedrag.
5. MONDIALISERING
Met mondialisering wordt het proces bedoeld waarbij afstanden kleiner worden en mensen die vroeger van elkaars bestaan niets afwisten met
elkaar in contact komen. Daardoor neemt de wederzijdse afhankelijkheid onder continenten en landen toe en worden we geconfronteerd met
migratiestromen. Op economisch vlak zien we een doorgedreven globalisering. De wereldwijde financiële crisis is daar een overtuigend
voorbeeld van.
Kansen:
-Vormingplus biedt programma‘s aan die inzichten helpen verwerven in de complexe realiteit aangaande mondialisering: vb. financiële markten,
politieke machten, invloedsferen en structuren van bestaande instituties en hun onderlinge relaties.
-Vormingplus speelt in op het onzekerheids- en het onveiligheidsgevoel als gevolg van de mondialisering door programma‘s aan te bieden die
mensen empoweren, die mensen leren zich te handhaven in een wereld in verandering.
-Vormingplus leert mensen de mogelijkheden van de nieuwe technologieën van wereldwijde communicatienetwerken kennen.
Bedreigingen:
-De mogelijkheden van het wereldwijde web en de nieuwe technologieën zorgen ervoor dat mensen meer individueel dan in groep zullen leren.
-De complexe realiteit van de mondialisering is niet altijd eenvoudig te vertalen naar aantrekkelijke, laagdrempelige vormingsprogramma‘s.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 12 Beleidsplan 2011 - 2015

2.1.2. CONCRETE OMGEVINGSNIVEAU
2.1.2.1. VORMINGSVRAGEN EN –BEHOEFTEN VAN HET DOELPUBLIEK
Om zicht te krijgen op vormingsbehoeften van het doelpubliek hebben we ons tot nu toe gebaseerd op gesprekken met sleutelfiguren, op diverse
behoeftedetectie rapporten en op gestelde vormingsvragen vanuit het bereikte publiek.
1. GESPREKKEN MET SLEUTELFIGUREN
Vormingplus heeft op zeer regelmatige basis programmatiegesprekken met sleutelfiguren, partners en aanbieders uit 11 gemeenten in de regio
Waas-en-Dender. Tijdens deze gesprekken heeft Vormingplus contacten met diverse instanties uit deze gemeenten: cultuur- of
gemeenschapscentra, bibliotheken, de cultuurbeleidscoördinatoren, milieudiensten, integratiediensten, adviesraden voor
ontwikkelingssamenwerking, OCMW‘s en Dienstencentra. Daarnaast overlegt Vormingplus ook met andere partners zoals het CAW, het Huis
van het Kind, Opvoedingswinkels, De Keerkring, de Gezinsbond, Zigzag, Leerpunt en ODiCe (Oost-Vlaams Diversiteitscentrum). In elk gesprek
wordt aan hen de vraag naar vormingsbehoeften voorgelegd. Via deze gesprekken probeert Vormingplus Waas-en-Dender zicht te krijgen op
vormingsbehoeften in de regio.
De resultaten: de gesprekspartners formuleren de vormingsnoden en behoeften hoofdzakelijk vanuit het eigen doelpubliek en vanuit de eigen
opdracht.
Cultuurcentra en gemeenschapscentra:
- vormingsnoden binnen rubriek ‗kunst en cultuur‘ en ‗creatief en vaardig‘.
- vraag om via vorming duiding te geven bij de eigen programmatie (podium, tentoonstellingen…)
- vraag om aan te sluiten bij eigen projecten (bv. cultuurcentra van Beveren, Dendermonde)
Bibliotheken:
- vraag naar vorming met betrekking tot leesbevordering en tot digitale geletterdheid
Cultuurbeleidscoördinatoren:
- bewaken de link met het bredere cultuurleven in de gemeente
- dragen bij tot de afstemming van het vormingsaanbod in de gemeente
- signaleren nood aan vorming voor bestuursvrijwilligers van de culturele verenigingen:
praktische zaken om een vereniging te besturen, vrijwilligerswetgeving en -reglementering
Milieudiensten:
- behoefte aan vorming over alternatieve energieën en de subsidiemogelijkheden daaromtrent.
Deze behoefte leidt in de praktijk zelden tot een hoge opkomst bij onze vormingssessies. Mensen zoeken en vinden blijkbaar vooral
informatie op maat in plaats van vorming in groep.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 13 Beleidsplan 2011 - 2015

Integratiediensten:
-vraag naar vorming die het samenleven van de diverse etnische groepen in de gemeente bevordert
- informatieverstrekking over de diverse leefgemeenschappen
- training over thema‘s als intercultureel onderhandelen en omgaan met racisme.
De Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingsamenwerking (GROS):
- vorming in het kader van het sensibiliseren rond Noord-Zuid thematieken bij de bredere bevolking.
- vraag naar vorming in functie van behalen van het label van Fair Trade gemeente.
OCMW’s:
- nood aan vorming over primaire behoeften zoals ‗gezond koken voor weinig geld‘
- aankweken van arbeidsattitudes, zin voor verantwoordelijkheid
- persoonlijke verzorging
- initiatie computergebruik
- thema‘s die de OCMW-klanten wegwijs maken in onze maatschappij (onderwijssysteem, ziekenfondsen..)
Dienstencentra:
- bevordering van zelfredzaamheid bij verminderen van het lichamelijk functioneren
- vraag naar vorming over actuele thema‘s en duiding bij de veranderende wereld
- kennis van de moderne technologie
- mogelijkheden aanreiken om isolement en vereenzaming te doorbreken
- assertiviteitstrainingen, grenzen trekken naar gebruikers toe voor vrijwilligers
- praktische zaken zoals ‗eerste hulp bij ongevallen of bij kwaaltjes‘ voor vrijwilligers
Welzijnsdiensten (CAW, Huis van het Kind, Opvoedingswinkels) en de Gezinsbond:
- vraag naar vorming over ‗opvoeden en relaties‘: eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen, kinderen opvoeden en grenzen
stellen,
- specifieke vraag naar aandacht voor vorming die opvoeden buiten het problematische houdt en werkt aan de goede sfeer binnen het gezin
Zigzag (ontmoetingshuis voor mensen in de geestelijke gezondheidszorg):
- vorming over de geïnformatiseerde wereld
- bijbenen van opgelopen achterstand tijdens de opname
- mogelijkheden aanreiken om isolement en vereenzaming te doorbreken, leren aangaan van nieuwe sociale relaties
- vorming voor algemeen publiek: doorbreken van eenzijdige beeldvorming rond psychiatrie
Leerpunt Waas-en-Dender:
- vraag naar aanvullende cursussen bij het aanbod van Basiseducatie
- koken met weinig geld, gezondheid, stresshantering
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 14 Beleidsplan 2011 - 2015

ODiCe (Oost-Vlaams Diversiteitscentrum):
- vorming voor bestuursvrijwilligers van zelforganisaties met betrekking tot praktische zaken om een verenigingen te besturen,
vrijwilligerswetgeving en -reglementering
Zelforganisaties:
Poorten en Bruggen - een Turkse vereniging in Zele en St-Niklaas, Dialoog – een Marokkaanse vereniging Sint-Niklaas, El Jadid – een
Marokkaanse jongerenvereniging in Lokeren en TIKV – een Turkse vereniging in Lokeren
- vraag naar vorming om de autochtone bevolking meer vertrouwd te maken met de culturele diversiteit
- vorming over de cultuur in het land van herkomst. Vb. Soefisme, Derwishdansen.
2. BEHOEFTEDETECTIESTUDIES EN -ONDERZOEK
Vormingplus volgt op de voet welke onderzoeken op vlak van behoeftedetectie door derden worden opgezet en vult met eigen initiatieven haar
kennis over deze materie aan. Hieronder een overzicht van onderzoeken en studies die de voorbije jaren aan bod kwamen en die een
verscheidenheid aan doelgroepen behelzen en vaak zeer verschillende onderzoeksmethoden hanteren. De resultaten leveren alleszins een
veelheid aan informatie op over de behoeften van een algemeen publiek en van kansengroepen. Bijlage 3 vermeldt de voornaamste bevindingen
van vermelde initiatieven.
Het Edubell-behoeftedetectierapport
In het Edubell-behoeftedetectieonderzoek, gecoördineerd door de Dienst Informatie Vorming en Afstemming (DIVA) van de Vlaamse overheid,
werd gepeild naar educatieve behoeften in diverse regio‘s. De resultaten zijn zeer algemeen, gezien het rapport niet louter over niet-formele
educatie gaat maar over het hele vormings- en onderwijslandschap.
Enquete bij stakeholders Vormingplus Waas-en-Dender
In het kader van de opmaak van het beleidsplan 2011-2015 werd een bevraging gedaan bij de stakeholders van Vormingplus Waas-en-Dender
waarbij o.a. gepeild werd naar mogelijke vragen en behoeften van het algemeen publiek.
Onderzoek Vormingplus Vlaamse Ardennen – Dender
In een onderzoek naar vormingsverwachtingen bij medioren lezen we een beschrijving van wat deze doelgroep bezighoudt.
Leerbehoeftenonderzoek Vormingplus regio Mechelen
In de synthese van het algemeen publieksonderzoek (enquête) in de regio Mechelen, leren we meer over de interesses van de bevraagden met
betrekking tot vorming in de vrije tijd.
Onderzoeken naar vormingsbehoeften bij vrijwilligers
- Nadat diverse cultuurbeleidscoördinatoren uit de regio specifieke vormingsnoden bij bestuursvrijwilligers van verenigingen signaleerden,
voerde Vormingplus Waas-en-Dender uit en kwam tot een ‗top vijf‘ van vormingsbehoeften.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 15 Beleidsplan 2011 - 2015

- Een onderzoek van Vormingplus Gent-Eeklo en Hogeschool Gent geeft gelijkaardige resultaten voor de vrijwilligers in het algemeen.
Daarnaast schetst het onderzoek een beeld van de huidige vrijwilliger en de randvoorwaarden bij vormingsactiviteiten.
Specifieke vormingsvragen en -behoeften bij kansengroepen
- Ides Nicaise, hoofd van de onderzoeksgroep Armoede & Sociale Uitsluiting van het HIVA en Koen Van Sevenant, trainer in het project ‗Bindkracht
in armoede‘ spraken zich op 11 februari 2009, in de werkgroep kansengroepen van Socius over sociaal-cultureel werk met mensen in
armoedesituaties, uit over de sociaal-culturele behoeften bij mensen in armoede.
- In het rapport van het leerbehoeftenonderzoek dat Vormingplus Mechelen in 2009 publiceerde, lezen we enerzijds welke interesses en
vormingsbehoeften in gesprekken met mensen uit etnisch-culturele minderheden naar bovenkomen en anderzijds wat sleutelfiguren daarover
te vertellen hebben.
- In ‗De sociale staat Vlaanderen 2009‟ (6), een publicatie van de Studiedienst van de Vlaamse Regering wordt de nadruk gelegd op de
specificiteit van leernoden bij kansengroepen. Een essentiële vereiste zoals functionele geletterdheid blijkt zeer problematisch te zijn.
- In september 2009 deed Vormingplus Waas-en-Dender een interessepeiling in 4 dienstencentra: DC De Wilg in Sint-Niklaas, DC
Zonnebloem, het Zilverpand en ‘t Plein in Dendermonde. Ruim 50 gebruikers van de dienstencentra namen eraan deel. Aan de hand van
foto‘s maakten zij duidelijk wat hun grootste interesses zijn. Daaropvolgende groepsgesprekken klaarden dat verder uit.
3. CONCRETE VRAGEN VAN BEREIKTE DEELNEMERS
A. Profiel van de bereikte deelnemers
Mannen –Vrouwen:
Gegevens uit de voortgangsrapporten van de afgelopen 3 jaren tonen dat er een grote meerderheid vrouwelijke deelnemers worden bereikt.
Toch stellen we een merkbare verschuiving vast. Waar in 2007 slechts 24% mannen werden bereikt, is dit aantal in 2009 reeds opgelopen tot
30%. Inspanningen om deze groep over de drempel te krijgen, bleken lonend.
2007 % 2008 % 2009 %
Mannen 1035 24% 1250 29 % 1315 30%
Vrouwen 2287 50% 2986 69 % 2985 67%
Onbekend 1187 26% 100 2 % 129 3%
Totaal 4587 100% 4336 100% 4429 100%
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 16 Beleidsplan 2011 - 2015

Leeftijdscategorieën:
Registratie van gegevens tijdens de vorige beleidsperiode leert ons dat vooral mensen uit de leeftijdscategorieën boven de 45 jaar inschrijven op
de activiteiten van Vormingplus Waas-en-Dender. De 55-plussers zijn de groep die het meest vertegenwoordigd is. De volgende tabel geeft een
beeld van het procentueel bereik van deelnemers per leeftijdscategorie voor de jaren 2004, 2007, 2008, 2009 en vergelijkt dit percentage met de
het procentueel aantal volwassenen per leeftijdscategorie in de regio.
Regio:
% bereik
Vormingplus
2004
% bereik
Vormingplus
2007
% bereik
Vormingplus
2008
% bereik
Vormingplus
2009
% volwassenen in de
regio
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 20-25 2,8% 3,7% 4,2% 4,1% 7,49%
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 25-34 11,4% 9,7% 10,4% 9,6% 16,27%
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 35-44 21,2% 17,4% 18,8% 16,3% 19,69%
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 45-54 26,6% 26,7% 26,1% 25,3% 18,61%
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 55-64 25,9% 27,8% 27,6% 29,3% 15,82%
Aantal volwassenen -leeftijdsgroep 65+ 12,1% 14,7% 12,9% 15,4% 22,12%
100% 100 % 100 % 100% 100 % * Bron:
Opleidingsniveau:
www.lokalestatistieken.be
De verzamelde gegevens uit de voorgaande jaren met betrekking tot het opleidingsniveau van de deelnemers tonen een overwicht van
deelnemers met minimaal een diploma secundair onderwijs. Mensen met een diploma Hoger niet Universitair Onderwijs zijn het sterkst
oververtegenwoordigd.
Relatief weinig laaggeschoolde mensen nemen deel aan de activiteiten van Vormingplus Waas-en-Dender. Toch hebben de inspanningen van
de voorbije jaren zichtbaar resultaat opgeleverd. Het percentage mensen met lagere school diploma of lager middelbare school diploma‘s is
gestegen van 15% in 2004 naar 19% in 2009.
LO LSO HSO
Hoger niet
universitair
Hoger
univer-
sitair
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 17 Beleidsplan 2011 - 2015
Totaal
2004 3% 12% 28% 43% 14% 100%
2005 3% 9% 25% 44% 19% 100%
2006 3% 10% 26% 42% 19% 100%
2007 4% 10% 28% 42% 16% 100%
2008 5% 10 % 28% 42% 16% 100%
2009 7% 12% 24% 42% 15% 100%
Vlaanderen
2006
21% 22% 33% 16% 8% 100%

Activiteitsgraad:
De gegevens uit het profielonderzoek van de deelnemers van Vormingplus Waas-en-Dender leert ons dat het eigen aanbod vooral werkende
(48,3% in 2009) en gepensioneerde mensen (33,7% in 2009) aantrekt. Wat betreft de werkzoekende werklozen telt de VDAB in onze regio in
2009 een gemiddeld aantal werklozen van 6,29% waar we met ons aanbod een bereik noteerden van 5,6%.
student
huisman/
vrouw
werkend pensioen werkzoekend Totaal
2004 18 171 699 297 44 1229
(1,4%) (13,9%) (56,9%) (24,2%) (3,6%) (100,0%)
2005 23 178 818 612 86 1717
(1,3%) (10,4%) (47,6%) (35,6%) (5,0%) (100,0%)
2006 80 401 1231 919 88 2719
(2,9%) (14,7%) (45,3%) (33,8%) (3,2%) (100,0%)
2007 55 185 1123 686 77 2126
(2,6%) (8,7%) (52,8%) (32,3%) (3,6%) (100%)
2008
65
(2,6%)
183
(7,5%)
1342
(55,3%)
749
(30,8%)
87
(3,6%)
2426
(100%)
2009
82
(2,8%)
284
(9,6%)
1427
(48,3%)
993
(33,7%)
164
(5,6%)
2950
(100%)
Afkomst:
In 2009 werden er 3056 gegevens van deelnemers verzameld met betrekking tot hun afkomst. Daarvan werden 272 deelnemers geregistreerd
(9%) die aangaven van niet Belgische afkomst te zijn. Ter vergelijking: volgens gegevens van www.npdata.be van 2005 (jammer genoeg
beschikken we niet over recentere cijfers) waren er in dat jaar 6,6 % mensen van de bevolking in de regio Waas-en-Dender van vreemde
origine. Het merendeel van de deelnemers van allochtone origine hebben we bereikt via gespreksgroepen in Dendermonde, Lokeren en Sint-
Niklaas, waar we de deelnemers uit deze doelgroep met autochtone deelnemers samenbrachten. Bij het algemeen aanbod bereiken we slechts
sporadisch deelnemers van niet-Belgische afkomst.
deelnemers van
Belgische afkomst
Deelnemers van
allochtone
afkomst
2009 2784 (91%) 272 (9%) 3056
Totaal
geregistreerd
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 18 Beleidsplan 2011 - 2015

B. Succesvolle activiteiten en concrete vragen
- We leren uit succesvolle educatieve activiteiten uit de voorbije beleidsperiode welke thema‘s ons publiek het meeste aanspreken.
Digitale fotografie, uitheems koken, gezonde voeding, culturele wandelingen en creatieve workshops zijn thema‘s die een algemeen publiek
kunnen bekoren. Vooral de bezoeken aan merkwaardige figuren of plaatsen in en buiten de eigen regio kennen een groot succes. De digitale
kloof lijkt nog niet gedicht: kennismaking met de computer en met het internet blijven steeds nieuwe lager geschoolde mensen aanspreken. De
opkomst bij de ontmoetingsgroepen ‗Babbelonië‘ wijst erop dat mensen interesse hebben voor interculturele uitwisseling in een informele sfeer.
- Bij het einde van elke cursusreeks wordt in een evaluatieformulier bij deelnemers gepeild naar suggesties voor nieuwe activiteiten. De
deelnemers geven hier opvallend weinig voorstellen. Mensen willen leuke dingen doen: koken, uitstappen zoals bedrijfsbezoeken en stads- en
natuurwandelingen, werken met kruiden, massages, fotografie en foto‘s bewerken. Zeer vaak blijven evenwel de vragen in de lijn van wat reeds
gevolgd werd of wil men gewoon een vervolgreeks.
4.CONCLUSIES
Kansen:
- Door de veelvuldige en regelmatige contacten met sleutelfiguren en partners in de regio kan Vormingplus het aanbod afstemmen op de vragen
en behoeften van de achterban van deze gesprekspartners en leert Vormingplus het doelpubliek beter kennen.
- Cultuurbeleidscoördinatoren kunnen een belangrijke bijdrage leveren bij de afstemming van het globale aanbod per stad/gemeente.
- De resultaten van zeer verscheiden behoeftedetectieonderzoeken bieden de kans om gemotiveerde inhoudelijke keuzes te maken bij de
uitwerking van programma‘s en zijn mogelijk een graadmeter voor de maatschappelijke verantwoording van het eigen aanbod.
Bedreigingen:
- De gesprekspartners formuleren de noden en behoeften hoofdzakelijk vanuit het eigen doelpubliek en vanuit de eigen opdracht.
- De mate waarin de verschillende onderzoeken in verband met behoeftedetectie wetenschappelijk onderbouwd zijn is niet altijd even duidelijk.
- Bij de bevraging van de bereikte deelnemers formuleren mensen eerder concrete vormingsvragen afgestemd op persoonlijke interesses dan
maatschappelijke behoeften. Algemeen maatschappelijke thema‘s staan niet op de verlanglijst van de doorsnee deelnemer.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 19 Beleidsplan 2011 - 2015

2.1.2.2. AANBIEDERS EN AANBOD VAN NIET-FORMELE VOLWASSENENEDUCATIE
Om de opdracht coördinatie en afstemming van de niet-formele volwasseneneducatie te kunnen realiseren, is een zicht op het vormingsaanbod
in de regio noodzakelijk. Hieronder geven we een overzicht van aanbieders van vorming en een korte beschrijving van de aard van hun
activiteiten.
1. DE AANBIEDERS VAN NIET-FORMELE VOLWASSENENEDUCATIE IN DE REGIO
Cultuurcentra en gemeenschapscentra
Binnen de regio Waas en Dender zijn er 6 cultuurcentra: ‗CC Ter Vesten‘ - Beveren, ‗CC Belgica‘- Dendermonde, ‗Cultureel Centrum Lokeren‘,
‗Cultuurcentrum Sint-Niklaas‘, CC Nova in Wetteren en ‗Cultuurcentrum Temse‘. Vooral de centra van Sint-Niklaas en Temse hebben een
aanzienlijk eigen aanbod.
We tellen ook 6 gemeenschapscentra: ‗CC Stroming‘ in Berlare, ‗CC Jan Tervaert‘ in Hamme, ‗GC Hoogendonck‘ in Waasmunster, ‗GC De Pit‘ in
Buggenhout, ‗CC De Biekorf‘ in Lebbeke en ‗GC De Route‘ in Sint-Gillis-Waas.
Het merendeel van de cultuur- en gemeenschapscentra bieden slechts zeer beperkt eigen vorming aan. Deze kadert op de meeste plaatsen
binnen een grotere activiteit die het centrum opzet of is te situeren in de creatieve sfeer (vb. Kalligrafie). Daarnaast worden film en
podiumactiviteiten geregeld ingeleid door een externe deskundige die duiding voorziet.
Cultuurcentrum Sint-Niklaas – Vrije Ateliers:
- vormingsaanbod van 180 activiteiten en meer dan 1.200 deelnemers
- accent op plastische vorming en creativiteit
- filosofische, persoonlijkheidsvormende, literaire en multiculturele onderwerpen
Cultuurcentrum Temse:
- divers vormingsaanbod
- samenwerking met plaatselijke verenigingen en landelijke vormingsinstellingen
- accent op muziek, creativiteit, kunst en cultuur
Cultuurcentrum Ter Vesten – Beveren en Cultuurcentrum Belgica in Dendermonde:
- eigen vorming hoofdzakelijk binnen de realisatie van projecten
CC Nova in Wetteren en CC Lokeren:
- eigen vorming hoofdzakelijk binnen de creatieve sfeer
- samenwerking met enkele landelijk gespecialiseerde instellingen o.a. met betrekking tot ‗persoonlijkheidsvorming‘ en ‗kunst en
cultuur‘
CC Stroming in Berlare:
- eigen vorming hoofdzakelijk binnen de creatieve sfeer
GC Hoogendonck in Waasmunster:
- taal- en muzieklessen
De overige gemeenschapscentra hebben weinig of geen eigen vormingsaanbod.
Vormingplus werkt regelmatig samen met alle cultuurcentra in de regio: Beveren, Dendermonde, Lokeren, St-Niklaas, Wetteren en Temse en
met de gemeenschapscentra van Berlare, Hamme en Buggenhout.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 20 Beleidsplan 2011 - 2015

Bibliotheken
Samenwerkingsverbanden ‘De Leesdijk’ en ‘BiblioWaas’:
Sedert het decreet van 13 juli 2001 op ‗het lokaal cultuurbeleid‘ organiseren bibliotheken zich in samenwerkingsverbanden. Onze regio telt er
twee: ‗BiblioWaas‘ in regio van Sint-Niklaas en ‗De Leesdijk‘ in regio van Dendermonde.
Beide samenwerkingsverbanden organiseren jaarlijks een lezingenreeks rond een bepaald thema. Hierbij worden schrijvers uitgenodigd om te
spreken over hun publicatie. Het betreft hier zowel fictie (vb. thrillers – ‗De Leesdijk‘) als non-fictie (Buitenbeentjes – ‗BiblioWaas‘).
‗De Leesdijk‘ organiseert daarnaast jaarlijks een basiscursus ‗computergebruik‘ voor senioren. Met een reizende PC-klas wordt in
samenwerking met Vormingplus in alle gemeentelijke bibliotheken van de regio van Dendermonde deze vorming gerealiseerd.
Individuele bibliotheken:
Sommige bibliotheken organiseren bij regelmaat zelf lezingen, voorleesmomenten en leesgroepen. Zo worden in Beveren en Wetteren
gesprekken geprogrammeerd met telkens een bekende spreker over een actueel onderwerp. De bibliotheek in Lokeren organiseert frequent
cursussen ‗muziek beluisteren‘.
Vormingplus werkt samen met de individuele bibliotheken van Lokeren, Stekene, Sint-Niklaas, Beveren, Dendermonde en Buggenhout.
Stedelijke Musea
Enkel STEM, de Stedelijke Musea van Sint-Niklaas brengen op regelmatige basis lezingen rond erfgoed en historische thema‘s
Gemeentelijke adviesraden
Seniorenraden:
In een aantal gemeenten (bv. Stekene, Kruibeke) organiseren seniorenraden vorming over PC-gebruik in het dagelijks leven.
Gemeentelijke Raden voor Ontwikkelingssamenwerking:
In een aantal gemeenten (bv. Wetteren, Beveren, Sint-Niklaas) organiseren deze adviesraden sporadisch vormende activiteiten. Vormingplus
biedt regelmatig ondersteuning daarbij.
Lokale dienstencentra
In overleg met deze Dienstencentra brengt Vormingplus een aanvullend programma rond maatschappelijke thema‘s waardoor het bestaande
aanbod aan diversiteit wint.
Dendermondse dienstencentra: Het Zilverpand, De Zonnebloem en ’t Plein
- uitgebreid eigen laagdrempelig aanbod
- thema‘s: Engelse conversatie, geschiedenis, kookatelier, informatica, praatcafé over dementie
- activiteiten in de recreatieve sfeer
Dienstencentrum De Wilg in Sint-Niklaas:
- thema‘s: taalcursussen
- recreatieve activiteiten
Dienstencentrum Z.I.A.C. in Zele:
- uitgebreid eigen vormingsaanbod
- thema‘s: gezondheid, culinaire, creatieve activiteiten
- recreatieve activiteiten
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 21 Beleidsplan 2011 - 2015

Landelijk gespecialiseerde instellingen
De landelijk gespecialiseerde vormingsinstellingen zijn erkend door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, op basis van een
specialisatie in een bepaald thema of naar een bepaalde doelgroep.
In de voorbije beleidsperiode werkte Vormingplus Waas-en-Dender in de regio samen met:
- Amarant: kunsteducatie
- Atelier Cirkel: creatieve en artistieke educatie
- Halewynstichting: muziekeducatie
- Motief: geloof en samenleving, ethiek
- PRH – Persoonlijkheid en Relaties
- Stichting Lodewijk de Raet: sociale competenties
- Timotheus Project: spiritualiteit
- Uitstraling Permanente Vorming: wetenschap
- Universiteit Vrije Tijd: geschiedenis
- Centrum Voor Natuur- en Milieueducatie: natuur en milieu
- Natuurpunt Educatie: natuur en milieu
- Inverde : natuur en milieu
- VCOK: opvoeding
- Vormingsinstituut Rode-Kruis Vlaanderen: eerstehulp en preventie van ongevallen
- Wisper: actieve kunsteducatie
Verscheidene van deze instellingen zoals UVT en PRH zijn op eigen initiatief actief in verscheidene gemeenten.
Enkele niet genoemde vormingsinstellingen zijn sporadisch tot regelmatig actief in onze regio :
- Handicum: vorming voor mensen met een handicap en de mensen rondom hen
- Impuls: empowerment
- Zorg-Saam: educatie over zorgend omgaan met mensen
- Centrum voor Christelijk Vormingswerk: religie, levensbeschouwing, ethiek
Mutualiteiten
Christelijke Mutualiteiten met CM Ziekenzorg en CM Gezondheidspromotie:
- aanzienlijke aanbod van opleidingen
- geconcentreerd in Sint-Niklaas en Dendermonde maar ook terug te vinden in haast alle gemeenten van de regio
- thema‘s: gezondheidszorg en weerbaarheid van mensen met een chronische aandoening
De Bond Moyson:
- sporadisch lezingen
- soms in samenwerking met de S-Academie en VIVA – de vroegere Socialistische Vooruitziende Vrouwen (SSV).
Socio-culturele verenigingen
In Vlaanderen:
Uit de cijfers van ‗Boekstaven 2009‘ een publicatie van het FOV, leiden we af dat Vlaanderen een florissant verenigingsleven heeft. 56
verenigingen, waaronder 14 migrantenverenigingen, met 15.511 afdelingen en 213.890 vrijwilligers waren in 2008 actief over het hele
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 22 Beleidsplan 2011 - 2015

Vlaamse land. Ze organiseerden 288.295 sociaal-culturele activiteiten voor 2.277.919 leden en voor andere geïnteresseerden. Cultuur,
vorming/educatie, belangenbehartiging, ontmoeting, participatie, integratie en diversiteit waren de meest voorkomende inhoudelijke pijlers.
Volwassenen in het algemeen en vrouwen, senioren, allochtonen, ouders, gezinnen en jongvolwassenen in het bijzonder, waren de meest
voorkomende doelgroepen.
Verenigingen in de regio Waas en Dender:
- Vrouwenverenigingen: KAV, KVLV, Liberale Vrouwen, Markant, Viva-SVV.
De Katholieke Arbeiders Vrouwen (KAV), zijn koploper, met vorming rond zeer diverse thema‘s, geregeld in samenwerking
met centra voor volwassenenonderwijs
- Verenigingen voor senioren: S-Plus en S-Academie, VVVG, OKRA 55 Plus. Deze laatste is het meest actief met een zeer uitgebreid
en gespreid vormingsaanbod in de regio
- Gezinsverenigingen: KWB, de Gezinsbond organiseert vorming in het kader van opvoeding. Zij bieden zowel eenmalige lezingen als
‗oefenscholen‘.
- Davidsfonds: zeer actief o.a. in Dendermonde, vaak samenwerking met U.V.T. rond geschiedkundige thema‘s
- Masereelfonds: beperkt actief in de regio
- …
Opvoedingswinkels
De opvoedingswinkels in Wetteren en Sint-Niklaas organiseren vorming over opvoedingsthema‘s. Met beide instanties werkt Vormingplus
regelmatig samen.
Jongerenorganisaties
Jeugdhuizen organiseren sporadisch vormingsactiviteiten die ook jongvolwassenen kunnen aanspreken. Voorbeelden zijn JC den
Eglantier in Sint-Niklaas, Zenith in Dendermonde en JOC De Nartist in Temse.
Jeugddienst Appelsien in Sint-Niklaas, een onafhankelijke organisatie voor jongeren met een beperking, is uiterst actief op vlak van
vorming met betrekking tot ‗het succesvol omgaan met jongeren met een maatschappelijk kwetsbare achtergrond‘. Ze zijn prioritair gericht
op jeugdwerkers, studenten, hulpverleners, ouders, familie, begeleiders, jeugdbewegingen, scholen en vrijwilligers.
Vrouwencentrum vzw
Het Vrouwencentrum vzw is aangesloten bij de Federatie Wereldvrouwen, een erkende vereniging. Het centrum organiseert een brede
waaier laagdrempelige educatieve activiteiten die nauw aansluiten bij de leefwereld van vrouwen. Conversatiegroepen, een leesgroep,
kookmomenten, voordrachten rond maatschappelijke thema‘s zijn slechts een greep uit het diverse aanbod.
Particuliere aanbieders
In de regio duiken tal van vormingsinitiatieven op rond zeer diverse thema‘s en op initiatief van individuen of groepen. We rangschikken
enkele voorbeelden op thema:
Computerclubs: PC Actief, Sint-Niklaas
Kunsteducatie: WARP (Wase ArtProjects), Sint-Niklaas
Creatieve en artistieke vorming: La Peinturette, Wetteren
De Banier, Sint-Niklaas
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 23 Beleidsplan 2011 - 2015

Dans: Dance is Life, Sint-Niklaas
Dansstudio Flex, Beveren
New Age en esoterie: Namaste, Beveren
De Kleine Bron, Beveren (Vrasene)
Taiga, Sint-Niklaas
Filosofie en esoterie: Filosofische Kring, Lokeren
Natuurlijke geneeswijzen: School voor Yoga en esthetiek, Lokeren
2. HET EIGEN AANBOD VORMINGPLUS WAAS-EN-DENDER
In 2009 organiseerde Vormingplus Waas-en-Dender 376 activiteiten (2397 uren) in open aanbod waarvan er 298 (1956 uren) effectief plaats
vonden. 75% (224 op 298) hiervan werden tot stand gebracht in samenwerking met één of meerdere partners uit de regio.
Totaal georganiseerd – cijfers Totaal geannuleerd - cijfers
Het aanbod in 2009 werd gekenmerkt door een grote diversiteit aan thema‘s:
Rubriek/Thema
Procentueel aandeel
uren/totaal in 2009
Actua en Geschiedenis 11,18% (5,90% in 2004)
Diversiteit en Interculturaliteit 12,90% (0% in 2004)
Kunst 10,57% (4% in 2004)
Talen en Cultuur 7,10% (20,40% in 2004)
Zingeving, Spiiritualiteit,
Filosofie
4,42% (3,30% in 2004)
Totaal plaatsgevonden – cijfers
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Aantal 201 244 324 344 352 376 53 64 76 76 81 78 148 180 248 268 271 298
activiteiten
Aantal
(26%) (26%) (23%) (22%) (23%) (21%) (74%) (74%) (77%) (78%) (77%) (79%)
sessies 688 770 935 964 900 954 131 156 163 175 167 168 557 614 772 789 733 786
(19%) (20%) (17%) (18%) (19%) (18%) (81%) (80%) (83%) (82%) (81%) (82%)
Aantal uren 1617 1774 2234 2282
2146
2397 339 393 402 428 393 441 1278 1381 1832 1854 1753 1956
(21%) (22%) (18%) (19%) (18%) (18%) (79%) (78%) (82%) (81%) (82%) (82%)
Persoonlijke groei en relaties 6,28% (12,50% in 2004)
Gezondheid 9,30% (12,10% in 2004)
Ecologie 5,25% (0,20% in 2004)
Creatief en vaardig 15,50% (16,70% in 2004)
Informatica 13,22% (23,20% in 2004)
Nieuwe media 2,95% (0% in 2004)
Wetenschap 1,33% (0% in 2004)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 24 Beleidsplan 2011 - 2015

Het aanbod van Vormingplus is gespreid over de regio. De cijfers in 2009:
Arrondissement Sint-Niklaas: 69% aanbod (terwijl 55,1% van de inwoners in dit arrondissement woont). In 2004 was dit nog 94% van het
aanbod.
Sint-Niklaas: 18% (tegenover 16,7% inwoners in de regio)
Beveren-Waas: 32,2% (tegenover 10,8% inwoners in de regio)
Lokeren: 15% (tegenover 9,1% inwoners in de regio)
Stekene: 3,2% (tegenover 4% inwoners in de regio)
Temse: 0,8% (tegenover 6,5% inwoners in de regio)
Kruibeke: 0% (tegenover 3,7% inwoners in de regio)
Sint-Gillis-Waas: 0% (tegenover 4,3% inwoners in de regio)
Arrondissement Dendermonde: 31% van het aanbod (terwijl 44,9% van de inwoners in dit arrondissement woont). In 2004 was dit slechts 6% van
het aanbod.
Dendermonde: 16,3% (tegenover 10,3% inwoners in de regio)
Wetteren: 5,5% (tegenover 5,5% inwoners in de regio)
Berlare: 2,3% (tegenover 3,4% inwoners in de regio)
Zele: 1,8% (tegenover 4,8% inwoners in de regio)
Buggenhout: 1,7% (tegenover 3,3% inwoners in de regio)
Hamme: 0,8% (tegenover 5,6% inwoners in de regio)
Laarne: 0,8% (tegenover 2,8% inwoners in de regio)
Lebbeke: 0,8% (tegenover 4,2% inwoners in de regio)
Wichelen: 0,8% (tegenover 2,6% inwoners in de regio)
Waasmunster: 0% (tegenover 2,4% inwoners in de regio)
3. CONCLUSIES
Kansen:
- Er is een netwerk van cultuur- en gemeenschapscentra en bibliotheken met over het algemeen een minimaal eigen aanbod (uitzondering:
Vrije Ateliers Sint-Niklaas en CC Temse), maar met interesse voor vorming en logistieke mogelijkheden voor een aanbod in samenwerking met
Vormingplus.
- De lokale dienstencentra hebben een eigen aanbod in de recreatieve sfeer. Zij zijn vragende partij om een verbreding van hun programma te
realiseren.
- Het aanbod en de bereidheid van de landelijke gespecialiseerde vormingsinstellingen om met de Vormingpluscentra samen te werken, biedt
de mogelijkheid om kwalitatieve vorming te spreiden over de regio.
- De opvoedingswinkels bieden de kans om de groep van mensen in de piekuurleeftijd te bereiken met vorming die appelleert aan hun
behoeften.
- Het netwerk van jeugdhuizen en –diensten biedt de mogelijkheid om jongvolwassenen te bereiken.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 25 Beleidsplan 2011 - 2015

Bedreigingen:
- Het aanbod dat cultuur- en gemeenschapscentra en bibliotheken in samenwerking met Vormingplus tot stand brengen, neigt over het
algemeen te veel over naar de thema‘s die rechtstreeks verband houden met de eigen opdrachten (i.c. kunst, cultuur en creativiteit).
- Het aanbod niet-formele educatie in de regio is redelijk beperkt. Er blijven veel blinde vlekken, vooral ook in de kleinere gemeenten.
Vormingplus moet op alle fronten tegelijk aanwezig zijn en kan onmogelijk alle behoeften zelf invullen.
2.1.2.3. OVERHEDEN
Diverse overheden bieden kansen waarop Vormingplus kan inspelen bij het realiseren van haar opdracht. Naast het decreet op het Sociaal
Cultureel Volwassenenwerk leggen diverse andere Vlaamse decreten de link naar vorming die mogelijk deuren openen voor Vormingplus.
Ook bij de provinciale overheid van Oost-Vlaanderen en diverse gemeentelijke overheden vindt Vormingplus aansluiting.
1. VLAAMSE OVERHEID
Het Decreet op het Sociaal Cultureel Volwassenenwerk
De Vlaamse overheid is wat de toekenning van werkingsmiddelen betreft, de voornaamste stakeholder van de volkshogescholen. Via het decreet
op het sociaal-cultureel volwassenenwerk van 4 april 2003, een wijziging bij decreet van 14 maart 2008 en een wijziging bij programmadecreet
van 19 december 2008, bepaalt het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Volksontwikkeling en Lokaal Cultuurbeleid, de condities
voor de erkenning en de subsidiëring, de regels met betrekking tot de opmaak van het beleidsplan en de regels met betrekking tot de evaluatie
van de volkshogescholen.
Om als volkshogeschool te worden erkend moet Vormingplus doelstellingen hebben waaruit blijkt dat ze
a) in de regio een eigen aanbod heeft inzake niet-formele educatie;
b) het programma-aanbod spreidt over de regio;
c) het aanbod van andere culturele aanbieders van niet-formele educatie in de regio coördineert en afstemt, op voorwaarde dat het gaat om
territoriaal duidelijk aanwijsbare initiatieven die op een gestructureerde, bestendige en systematische wijze een educatief aanbod met regionale
of subregionale uitstraling organiseren;
d) dat gecoördineerde en afgestemde aanbod bekend maakt bij het brede publiek;
Ter ondersteuning en ter beoordeling van de werking van de volkshogescholen gelden de volgende beoordelingselementen:
1° het publieksbereik;
2° de mate waarin de volkshogeschool kansengroepen bereikt, of via het werken met multiplicatoren van betekenis is voor kansengroepen;
3° de spreiding van het aanbod over de regio;
4° de wijze van bekendmaking van het aanbod;
5° de diversiteit van het aanbod;
6° de maatschappelijke verantwoording van het aanbod;
7° de beschikbare infrastructuur;
8° de professionele uitbouw;
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 26 Beleidsplan 2011 - 2015

9° de netwerkvorming;
10° de samenwerking met de gespecialiseerde vormingsinstellingen;
11° de eigen bijdrage aan het overleg met de volkshogescholen uit de andere regio‘s;
12° de wijze waarop de volkshogeschool de culturele functie invult;
13° de wijze waarop de volkshogeschool de gemeenschapsvormende functie invult;
14° het aantal uren programma‘s;
15° diversiteit met specifieke aandacht voor interculturaliteit;
16° de manier waarop in de werking rekening wordt gehouden met principes van integrale kwaliteitszorg.
Tijdens elke beleidsperiode bezoekt een visitatiecommissie de volkshogeschool en evalueert de werking op basis van het beleidsplan en de
ingediende voortgangsrapporten, begrotingen en financiële verslagen. De aanbevelingen van de visitatiecommissie worden door Vormingplus
Waas-en-Dender ernstig genomen. Ze bepalen mee het bijsturen van de werking in de lopende beleidsperiode en het vastleggen van de
krachtlijnen voor de nieuwe beleidsperiode.
De houding van de leden van de visitatiecommissie ten aanzien van de volkshogescholen tijdens deze bezoeken wordt als positief ervaren. Er
wordt met soepelheid en openheid gecommuniceerd en Vormingplus Waas-en-Dender krijgt de nodige ruimte om de opdrachten van het decreet
een eigen invulling te geven, afgestemd op de noden van de regio.
In de aanbevelingen van de Vlaamse Administratie aan de nieuwe Vlaamse Regering (2009) wordt in de beleidsdomeinspecifieke bijdrage
Cultuur, Jeugd en Sport, het sociaal-cultureel werk voornamelijk genoemd in combinatie met thema‘s die volgens de Administratie de komende
jaren aan belang zullen winnen: informatiegeletterdheid (met het oog op een actief burgerschap), duurzame ontwikkeling, diversiteit en
intercultureel samenleven, mediawijsheid, e.d.
Naast het decreet op het sociaal cultureel volwassenenwerk, zijn er verscheidene decreten waar een duidelijke link met levenslang leren of
vorming aanwezig is. Het gaat over het Decreet Lokaal Cultuurbeleid, het Participatiedecreet, het Cultureel-erfgoeddecreet, het Kunstendecreet
en het Decreet betreffende de amateurkunsten, het Decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur, het Integratiedecreet, het Decreet
Lokaal Sociaal Beleid, het Thuiszorgdecreet en de lokale dienstencentra, het Decreet houdende de organisatie van opvoedingsondersteuning.
In bijlage 4 worden deze decreten kort toegelicht met hun link naar het sociaal-cultureel volwassenenwerk.
In dezelfde bijlage vermelden we de Beleidsnota Cultuur 2009-2014 ingediend door Joke Schauvlieghe, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur
en Cultuur.
2. PROVINCIALE OVERHEID
De structurele ad nominatem subsidiëring van de volkshogescholen door de Provinciale overheid van Oost-Vlaanderen werd vanaf 2006
stopgezet. Na overleg tussen de drie Oost-Vlaamse volkshogescholen (Gent-Eeklo, Vlaamse Ardennen-Dender en Waas-en-Dender) en een
vertegenwoordiger van de provinciale deputatie, besliste de provincie om jaarlijks een projectsubsidie ter beschikking te stellen van een
gemeenschappelijk platform :de ‘Vereniging van Oost-Vlaamse Volkshogescholen‘. Voorwaarde voor de goedkeuring van ingediende projecten
is de samenwerking tussen de drie Vormingpluscentra en de meerwaarde van de projecten op provinciaal niveau.
Daarnaast werken de drie volkshogescholen uit Oost-Vlaanderen samen met het Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligerswerk Oost-Vlaanderen
bij de realisatie van een vormingsaanbod ter ondersteuning van vrijwilligers.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 27 Beleidsplan 2011 - 2015

3. GEMEENTELIJKE OVERHEDEN
Om de opdracht van de volkshogeschool te kunnen realiseren in de 17 gemeenten van onze regio is het belangrijk te beschikken over een
politiek en maatschappelijk draagvlak.
Bij de aanvang van de beleidsperiode stelde Vormingplus Waas-en-Dender haar werking voor aan de burgemeesters en/of schepenen van de
17 steden en gemeenten in onze regio. Hierdoor werden deuren geopend naar contacten met velerlei gemeentelijke diensten. Vormingplus heeft
binnen diverse gemeenten contacten met cultuurbeleidscoördinatoren, cultuurdiensten, milieudiensten, integratiediensten, OCMW‘s,
seniorenconsulenten… Deze diensten blijken, uit ervaringen in de beleidsperiode 2005-2009, veelal bereidwillige partners.
De meesten gemeenten beschikken over een cultuurbeleidsplan. De cultuurbeleidsplannen (2008-2013) geven indicaties over het beleid dat de
gemeente voert op vlak van ‗Levenslang en levensbreed leren‘. Hierbij worden regelmatig verwachtingen geformuleerd naar vorming en meer
specifiek naar de rol van Vormingplus. De vermelding van de volkshogeschool als belangrijke partner is een blijk van de erkenning van
Vormingplus door de verschillende lokale overheden.
De cultuurbeleidscoördinatoren die deze cultuurbeleidsplannen opstellen, zijn prioritaire gesprekspartners dank zij hun voeling met het lokale
cultuurleven.
Steeds meer gemeentelijke milieudiensten hebben een duurzaamheidsambtenaar. Deze zet een gemeentelijk duurzaamheidsbeleid op en
zorgt voor sensibilisatie naar de bevolking. Vormingplus springt mee op de kar en biedt samen met de gemeentelijke milieudiensten en hun
respectievelijke duurzaamheidsambtenaar vormingen aan op vlak van ecologie.
Een aantal gemeenten, o.a. Temse, Lokeren, Hamme en Zele, beschikken over een integratiedienst, opgericht in het kader van de uitbouw van
een minderhedenbeleid. In Sint-Niklaas zorgt de Stedelijke Dienst Preventie en Samenleving voor preventie, straathoekwerk, buurtwerk en de
uitbouw van een minderhedenbeleid.
In het kader van Babbelonië is er een nauwe samenwerking met de integratiedienst van Lokeren en met de Stedelijke Dienst Preventie en
Samenleving in Sint-Niklaas.
OCMW Kruibeke trekt de kaart van de dorpshuizen. De Duizendpoot en ‘t Klokhuis ontwikkelen een werking voor kansarmen en senioren.
Het sociaal restaurant van het OCMW Dendermonde biedt dagelijks goedkope maaltijden aan tientallen mensen in armoede. Ze vinden er ook
een huis waar ze altijd welkom zijn en lotgenoten kunnen ontmoeten. Vormingplus biedt maandelijks aan deze groep een vormingsactiviteit aan.
In Dendermonde stimuleert de gemeente de uitbouw van wijkcomités in kansarme buurten. In Lokeren en Zele werd een brugfiguur
aangetrokken om de band tussen de ouders en de (concentratie)school aan te halen. In Sint-Niklaas zijn een aantal buurtmanagers aan de slag
om in kansarme buurten meer sociale cohesie te bewerkstelligen.
Voor sociaal zwakke groepen bestaan er in onze regio zeker nog meer initiatieven. Bovenvermeld overzicht heeft niet de bedoeling limitatief te
zijn, wel exemplarisch.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 28 Beleidsplan 2011 - 2015

2.1.2.4. BELENDENDE SECTOREN
1. ONDERWIJS
Er zijn Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO) in Lokeren, Wetteren, Dendermonde, Sint-Niklaas, Beveren, Temse, Stekene, Hamme, Zele
en Buggenhout. Deze centra organiseren langlopende opleidingen voor volwassenen, gericht op het behalen van een diploma. Talen en
informatica zijn publiekstrekkers. Verscheidene (senioren)verenigingen in de regio en dienstencentra van Zele en Dendermonde maken gretig
gebruik van de PC-infrastructuur van deze CVO‘s.
Syntra richt zich met haar ondernemersopleidingen naar zelfstandigen, ondernemers en KMO‘s. In onze regio is er een Syntraopleidingscentrum
in Sint-Niklaas. Tijdens de voorbije beleidsperiode werd samengewerkt op vlak van cursussen informatica en klussen in huis,
waarbij de infrastructuur van Syntra door Vormingplus werd afgehuurd. De publieksopkomst voor deze cursussen was eerder mager. De
overlapping van het aanbod van Syntra met het werkgebied van het sociaal-cultureel vormingswerk, die in de vorige beleidsperiode nog legio
was, lijkt momenteel afgebouwd.
In het deeltijds kunstonderwijs worden langlopende cursussen aangeboden binnen de studierichtingen: dans, beeldende kunst, muziek en
woordkunst. De instellingen voor deeltijds kunstonderwijs liggen verspreid over onze regio. In de gemeenten, waar geen instelling gevestigd is,
zijn er meestal filialen van de hoofdinstelling aanwezig.
Leerpunt - Centrum Basiseducatie mikt met haar aanbod op laaggeschoolden, mensen die in hun schoolverleden weinig opleiding hebben
genoten. Leerpunt biedt opleidingen aan binnen welbepaalde modules: Nederlands moedertaal, Nederlands voor anderstaligen, wiskunde,
algemene vorming, informatie en communicatietechnologie en opstapcursussen Engels en Frans.
De centra in Dendermonde en Sint-Niklaas zijn gefusioneerd tot één Centrum voor Basiseducatie, gehuisvest in Sint-Niklaas. Er is een werking
uitgebouwd in Sint-Niklaas, Beveren, Lokeren, Dendermonde, Wetteren, Hamme, Temse en Zele.
Als aanvulling op het bestaande modulaire aanbod van Leerpunt zette Vormingplus tijdens de voorbije beleidsperiode enkele op maat
ontwikkelde vormingssessies op. De toeleiding vanuit Leerpunt bleek evenwel geen evidentie: een aantal van deze initiatieven konden niet
doorgaan wegens gebrek aan belangstelling.
2. ANDERE ACTOREN
In het Huis van het Nederlands kunnen anderstalige volwassen ‗nieuwkomers‘ terecht voor informatie over het cursusaanbod Nederlands als
tweede taal. Daarnaast staat het Huis in voor de coördinatie van de intake en de doorverwijzing naar het meest gepaste aanbod.
Er zijn in onze regio drie antennes van het Huis van het Nederlands: Antenne Scheldeland, antenne Waasland en antenne Lokeren. Ze beslaan
zowat het ganse werkgebied van Waas en Dender.
In het kader van de interculturele ontmoetingsgroep ‗Babbelonië‘ groeide een sterke, structurele samenwerking uit van Vormingplus met de
Huizen van het Nederlands in de regio. Zij zorgen voor een belangrijk deel voor de doorverwijzing van anderstaligen naar het initiatief.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 29 Beleidsplan 2011 - 2015

Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen is vooral actief in Dendermonde en Sint-Niklaas. Wijkontwikkeling, onderwijsopbouwwerk en wonen
zijn hun grote thema‘s. Daarnaast ondersteunen ook zij Babbelonië in onze regio. Zij zijn hierin een primaire partner die het initiatief mee
vormgeeft en uitvoert, vooral met de focus op een sterke lokale verankering en draagvlak.
I.s.m. Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen organiseerde Vormingplus ook een vormingsmoment voor huurders van het Sociaal
Verhuurkantoor Waasland en voor kandidaat huurders in de sociale huisvesting.
Het Oostvlaams Diversiteitscentrum (ODiCe) biedt ondersteuning aan gemeenten en aan de provincie met betrekking tot het beleid ten
aanzien van etnisch culturele minderheden.
Vormingplus Waas-en-Dender werkt nauw samen met ODiCe, ook in het kader van Babbelonië. Zij zijn primaire partner. Ze zorgen mee voor de
vormgeving, toeleiding van anderstaligen en uitvoering van het initiatief.
Samen met het Sociaal Verhuurkantoor Waasland organiseerde Vormingplus een vormingsmoment, waarbij het wonen in sociale huisvesting
werd voorgesteld aan hun huurders.
Welzijnsschakels zijn basiswerkingen met armen en niet-armen. Zij gaan met lokale vrijwilligersgroepen de strijd aan tegen armoede en sociale
uitsluiting. Ontmoeting met mensen in armoede, ondersteuning van gezinnen, beleidsbeïnvloeding vanuit hun ervaringskennis en stimuleren van
cultuurparticipatie vormen de pijlers van hun werking.
Welzijnsschakels vinden we in onze regio terug in Sint-Niklaas, Wetteren, Beveren, Lokeren, Kruibeke en Dendermonde. Samen met de
welzijnsschakel PWO in Wetteren en ook met LOGO Schelde-Dender (netwerk van lokale partners dat werkt rond de Vlaamse
gezondheidsdoelstellingen), zette Vormingplus in 2008 een vorming op rond het thema gezondheid.
Er zijn twee Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) in de regio. In Sint-Niklaas werkte Vormingplus samen met de vestiging ‗Inloopcentrum
Den Durpel’, een ontmoetingsplaats voor mensen die in armoede leven, met vestiging ‘Centrum Man Vrouw en Gezin’, een contactcentrum
voor levens- en gezinsvragen en met het ‗Jongeren Advies Centrum’. In Wetteren werkte Vormingplus samen met de ‘Opvoedingswinkel’,
onderdeel van CAW Dendermonde.
De Keerkring, Centrum voor Opvoedingsondersteuning in Sint-Niklaas is een andere interessante partner bij het opzetten van activiteiten
rond opvoeding.
Vier Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGGZ) in de regio zijn mogelijk partner-toeleiders voor Vormingplus wanneer het gaat over
persoonlijke groei en relaties. In Wetteren leidde onze contacten reeds tot een vast samenwerkingsverband.
Het Opvangcentrum voor asielzoekers van Rode Kruis Vlaanderen was voor Vormingplus partner voor enkele vormingsactiviteiten. Wij
boden vorming aan gemengde groepen asielzoekers en aan andere bewoners van Sint-Niklaas.
Ook voor de toeleiding naar Babbelonië was het opvangcentrum een relevante partner.
De VDAB organiseert in haar competentiecentra job gerichte trainingen en opleidingen. Er zijn in onze regio competentiecentra in Sint-Niklaas,
Dendermonde, Hamme en Temse.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 30 Beleidsplan 2011 - 2015

3. CONCLUSIES
- De formele volwasseneneducatie ressorteert onder het Departement Onderwijs en brengt opleidingen die diploma‘s of getuigschriften
afleveren. De grens met de niet-diploma gerichte volwasseneneducatie blijkt in de praktijk af en toe wazig. Toch zijn de overlappingen die in de
vorige beleidsperiode nog duidelijk aanwezig waren, sterk verminderd. Aandacht voor deze materie blijft aangewezen.
- Hoewel het bereiken van laaggeschoolden in samenwerking met de Centra basiseducatie geen evidentie blijkt, blijft dit een prioritaire partner
om alsnog deze doelgroep te bedienen.
- Nogal wat actoren binnen de welzijnssector zijn uitstekende toeleiders naar kansengroepen.
2.1.3. BRONNEN
(1) Algemene omgevingsanalyse samenlevingsopbouw 2007 - Steunpunt Sociale Planning Oost-Vlaanderen
(2) Algemene omgevingsanalyse voor Vlaanderen 2009 - Studiedienst van de Vlaamse Regering
(3) Sociale situatieschets Oost-Vlaanderen 2006 - Provincie Oost-Vlaanderen
(4) Vrind 2009-Vlaamse regionale indicatoren - Studiedienst van de Vlaamse Regering
(5) Voorzet omgevingsanalyse ter ondersteuning van de beleidsplanning voor de periode 2011-2015 - Socius 9 februari 2009
(6) De sociale staat Vlaanderen 2009 - Studiedienst van de Vlaamse Regering
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 31 Beleidsplan 2011 - 2015

2.2. ORGANISATIEGEGEVENS: VZW VOLKSHOGESCHOOL WAAS-EN-DENDER
2.2.1. RECHTSPERSOONLIJKHEID EN BESTUUR
Volkshogeschool Waas-en-Dender – roepnaam Vormingplus Waas-en-Dender – is een sociaal culturele vormingsinstelling, vanaf 1 januari 2004
erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse regering in het kader van het decreet op het sociaal cultureel volwassenenwerk van 4 april 2003.
Als één van de dertien erkende Volkshogescholen in Vlaanderen, bedient Vormingplus Waas-en-Dender de regio van de arrondissementen Sint-
Niklaas en Dendermonde.
Volkshogeschool Waas-en-Dender is een Vereniging Zonder Winstoogmerk, opgericht op 11 juni 2003. De eerste statuten verschenen in de
Bijlagen van het Belgisch Staatsblad van 28 augustus 2003.
Algemene Vergadering: 32 leden
Samenstelling van de Algemene Vergadering maart 2010:
Katrien Aerts 9200 Dendermonde directeur Centrum Geestelijke Gezondheid Sint-Niklaas
Dirk Backaert 9190 Stekene voorzitter OCMW Stekene
Annemie Barbieur 9130 Verrebroek leerkracht bewegingsopvoeding
Jamila Ben Ayata 9200 Dendermonde bediende
Piet Breda 9000 Gent coördinator Kunstencentrum De Spiegel/Foyer
Myriam Chielens 9170 De Klinge bestuurder Vrouwencentrum Sint-Niklaas
Elke Clompen 9040 Gent cultuurfunctionaris vorming Cultuurcentrum Lokeren
Marc Colpaert 9111 Belsele medeoprichter Centrum voor Intercultureel Management en Interculturele Communicatie
Hilde Coolen 9150 Bazel vrijwillig medewerker sociaal-cultureel volwassenenwerk
Hilda Damen Luxemburg classica, lesgever Vormingplus
Hugo De Blende 9111 Sint-Niklaas voormalig directeur Socius vzw
Herman De Graef 9150 Bazel voorzitter Cultuurraad Kruibeke
Ronny De Mulder 9100 Sint-Niklaas cultuurbeleidscoördinator Sint-Niklaas
Piet De Smet 9100 Sint-Niklaas Onderwijs Vlaanderen
Jens De Vos 9290 Overmere projectcoördinator Kamer van Koophandel Dendermonde
Paul Heyndrickx 9270 Laarne Balans, centrum agogische vorming en opleiding Gent
Fenne-Chien Huylebroeck 9100 Sint-Niklaas verantwoordelijke vorming ACW Waas&Dender
Jozé Kuijpers 9160 Lokeren bibliothecaris Lokeren
Nelly Maes 9112 Sinaai politica
Nick Meiresone 9140 Temse cultuurfunctionaris CC Sint-Niklaas – Vrije Ateliers
Hans Onselaere 9220 Hamme hoofdmaatschappelijk werker OCMW Wetteren
Henriëtte Praet 9190 Stekene voorzitter Vrouwencentrum Sint-Niklaas / SCW
Hugo Piqueur 9120 Beveren afdelingshoofd welzijnszaken gemeente Beveren
Dirk Smet 9100 Sint-Niklaas (ex)bibliothecaris stedelijke bibliotheek Sint-Niklaas
Lilian Somers 9200 Grembergen bestuurder CC Belgica Sint-Niklaas
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 32 Beleidsplan 2011 - 2015

Marc Timmerman 9200 Baasrode coördinator Centrum Basiseducatie Sint-Niklaas
Martina Temmerman 9120 Beveren docent journalistiek Erasmushogeschool Brussel, researcher Universiteit Antwerpen
Bart Van den Broucke 9200 Dendermonde directeur Cultuurcentrum Dendermonde
Pat Vanderhaeghe 9220 Hamme cultuurbeleidscoördinator en directeur CC Jan Tervaert Hamme
Raf Van Roeyen 9120 Beveren advocaat, gemeentebestuur Beveren
Kristel Verbaenen 9140 Elversele coördinator Centrum Basiseducatie Dendermonde
Rudi Vijt 9220 Hamme rechter in sociale zaken - arbeidsrechtbank Dendermonde
Raad van Bestuur: 11 leden Dagelijks Bestuur:
Samenstelling, maart 2010: Samenstelling, maart 2010:
Voorzitter: Liliane Somers Liliane Somers, voorzitter
Secretaris: Hugo De Blende Hugo De Blende,secretaris
Penningmeester: Dirk Smet Dirk Smet, penningmeester
Bestuursleden: Annemie Barbieur Marleen van de moortel, coördinator
Jamila Ben Ayata
Hilda Damen
Herman de Graef
Fenne-chien Huylebroeck
Hans Onselaere
Piet De Smet
Pat Vanderhaeghe
2.2.2. OPDRACHTEN EN KERNACTIVITEITEN
Om decretaal als volkshogeschool te worden erkend moet Vormingplus doelstellingen hebben waaruit blijkt dat ze
- in de regio een eigen aanbod heeft inzake niet-formele educatie;
- het programma-aanbod spreidt over de regio;
- het aanbod van andere culturele aanbieders van niet-formele educatie in de regio coördineert en afstemt, op voorwaarde dat het gaat om
territoriaal duidelijk aanwijsbare initiatieven die op een gestructureerde, bestendige en systematische wijze een educatief aanbod met
regionale of subregionale uitstraling organiseren;
- dat gecoördineerde en afgestemde aanbod bekend maakt bij het brede publiek.
Kernactiviteiten:
Voor de realisatie van deze opdrachten wil Vormingplus Waas-en-Dender:
- kwalitatief de regio kennen:
o educatieve kaart
o behoeften kennen doelpubliek
o coördinatie en afstemming
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 33 Beleidsplan 2011 - 2015

- kwalitatief aanbod realiseren:
o eigen aanbod voor een breed publiek
o faciliterend aanbod voor derden
- kwalitatief communiceren
o communicatie van Vormingplus en van eigen aanbod
o communicatie van het aanbod van derden
2.2.3. PERSONEEL
Vormingplus Waas-en-Dender beschikt over een professioneel team van 12,8
voltijdse equivalente medewerkers.
Samenstelling:
coördinator: 1
educatief team: 6,5
teamverantwoordelijke vormingswerkers: 1
verantwoordelijke regionale afstemming: 0,8
educatieve medewerkers: 4,7
stafmedewerker IKZ: 0,3
stafmedewerker communicatie: 1
administratief team:
administratief verantwoordelijke: 1
administratieve medewerkers: 1,9
medewerker infrastructuur: 0,5
medewerker onderhoud: 0,6
Totaal: 12,8
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 34 Beleidsplan 2011 - 2015

2.2.4. TERUGBLIK OP DE VOORBIJE BELEIDSPERIODE
Terwijl in de eerste beleidsperiode (2004-2005) alle aandacht en inzet uitging naar de opstart en de uitbouw van de nieuwe organisatie,
ontwikkelde Vormingplus Waas-en-Dender zich in de tweede beleidsperiode (2006-2010) tot een professionele en kwaliteitsvolle
volkshogeschool met een regionale uitstraling.
De jaarlijkse voortgangsrapporten tonen aan dat de strategische doelstellingen voor de vorige beleidsperiode zowel kwantitatief als kwalitatief,
zowel extern als intern, ruimschoots werden bereikt.
Het eigen gespreid aanbod
Vormingplus slaagde erin om op korte tijd een eigen aanbod uit te bouwen, gericht naar een ruim publiek. Tussen 2004 en 2009 verdubbelde het
aantal activiteiten van 148 naar 298.
Onderstaande staafdiagram geeft een beeld van de evolutie van het aantal activiteiten tussen 2004 en 2009.
300
250
200
150
100
50
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009
uren doorgegaan
Bovendien brachten vele inspanningen om het aanbod evenwichtiger te spreiden over de regio het verhoopte resultaat. Waar er in 2005 nog 90%
van het aantal gepresteerde uren gesitueerd was in het arrondissement Sint-Niklaas (telt 55% van de inwoners uit de regio) en slechts 10% in
het arrondissement Dendermonde (telt 45% van de inwoners uit de regio) is deze verhouding in 2009 teruggedrongen tot respectievelijk 69 % en
31%.
Vormingplus was tijdens de vorige beleidsperiode systematisch met een uitgebreid en divers aanbod aanwezig in 5 ‗ankergemeenten‘: Sint-
Niklaas, Dendermonde, Lokeren, Beveren en Wetteren. Daarnaast werden regelmatig vormingsactiviteiten opgezet in het merendeel van de
kleinere gemeenten in de regio.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 35 Beleidsplan 2011 - 2015

Publieksbereik: divers en gespreid
Het totaal aantal mensen dat Vormingplus jaarlijks bereikte, evolueerde in sneltempo van 2042 in 2004 naar 4164 in 2006. Vanaf 2007 noteren
we een vertraagde groei, nog goed voor 10% in 2007 en telkens 6% in 2008 en 2009. Een meer dan behoorlijk resultaat als we terugkijken naar
de vooropgestelde norm in het vorige beleidsplan waar er een jaarlijkse groei van minimaal 5% werd geambieerd.
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
Evolutie aantal deelnemers
2004 2005 2006 2007 2008 2009
Dat Vormingplus in de voorbije jaren een divers publiek wist te bereiken, kon u al lezen in hoofdstuk 2. Punt 3 van 2.1.2.1. schetst een
gedetailleerd profiel van de deelnemers aan onze activiteiten. Jaarlijks doet Vormingplus inspanningen om de te weinig bereikte groepen beter
aan te spreken. De resultaten zijn goed, maar blijven beperkt. Zowel geslacht, opleidingsniveau, leeftijdscategorie, activiteitsgraad en afkomst
zullen in de toekomst aandachtspunten moeten blijven om de diversiteit van het publieksbereik te optimaliseren.
Kansarmen
Vormingplus bereikt met haar eigen aanbod dat gericht is naar een algemeen publiek, slechts een beperkt aantal kansarme mensen. Via extra
inspanningen worden de drempels verlaagd. Tijdens de afgelopen beleidsperiode is het absolute aantal mensen die slechts in het bezit zijn van
een diploma Lager Onderwijs verdrievoudigd tussen 2006 (73 deelnemers) en 2009 (210 deelnemers).
De cijfers van het aantal laaggeschoolde inwoners in Vlaanderen tonen aan dat er nog een lange weg te gaan is.
Gediplomeerden Lager
Onderwijs
Gediplomeerden Lager
Secundair Onderwijs
Deelnemers 2006
(% van het totale bereik)
73 deelnemers
2,8% van totale bereik
253 deelnemers
9,8% van totale bereik
2007 2008 2009 Vlaanderen 2006
91 deelnemers
4,3% van totale bereik
211 deelnemers
9,8% van totale bereik
130 deelnemers
5,1% van totale bereik
248 deelnemers
9,8% van totale bereik
210 deelnemers
6,8 % van totale bereik
364 deelnemers
11,7% van totale bereik
(% aantal binnen de ganse
Vlaamse bevolking)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 36 Beleidsplan 2011 - 2015
21,40%
21,60%

Coördinatie en afstemming
In de vorige beleidsperiodes bouwde Vormingplus een stevig netwerk uit van partners met het oog op informatieverzameling,
draagvlakverbreding en samenwerking. Regelmatig werden de gesprekspartners geconsulteerd over de behoeften van hun doelpubliek en over
de specifieke vormingsnoden binnen de respectievelijke gemeenten. De partners zitten op de eerste rij om Vormingplus toe te leiden naar het
brede publiek. Zonder hen zouden we de spreiding van het eigen aanbod en het bereik van kansarmen niet even succesvol gerealiseerd hebben.
In 2009 werden 75% van de georganiseerde activiteiten die effectief plaatsvonden, tot stand gebracht met één of meerdere partners uit de regio.
Onder andere dank zij de vele contacten met andere aanbieders in de regio heeft Vormingplus Waas-en-Dender een zicht op het globale aanbod
in de regio. Voor zover er zich al overlappingen manifesteren, kan Vormingplus de betrokken aanbieders met elkaar in contact brengen om hun
programma‘s beter op elkaar af te stemmen.
Communicatie
Vormingplus Waas-en-Dender maakt andere organisaties met een aanbod in de regio bekend via haar eigen brochure. Een specifieke rubriek
‗Regio in beeld‘ geeft de ruimte aan de aanbieders om zichzelf en hun gegevens bekend te maken. Ook via de website worden deze aanbieders
vermeld met een beknopte voorstelling van hun aanbod.
Daarnaast communiceert Vormingplus over het educatieve aanbod via een rechtstreekse link naar de zoekfuncties van PrettigGeleerd en van de
UiT-Databank. Bovendien koppelt Vormingplus alle niet-formele vormingsactiviteiten in de regio die op PrettigGeleerd en UiT-Databank
verschijnen naar het eigen systeem van Scarabee waardoor dit aanbod ook zichtbaar wordt op de eigen website.
Uiteraard wordt ook het eigen aanbod volop bekend gemaakt in de regio.
Intern
Tijdens de voorbije beleidsperiode investeerde Vormingplus Waas-en-Dender in de verdere professionalisering van de organisatie. In 2006
werden 2 extra vormingswerkers aangeworven, in 2007 een vormingswerker die zich vooral richt naar kansarme mensen.
In datzelfde jaar verdubbelde de opdracht van de halftijdse communicatiemedewerker naar een voltijdse betrekking. Ook de administratieve uren
werden in de loop van de beleidsperiode opgetrokken van 2,5 naar 2,9 VTE. Eind 2009 is er een team van 12,8 VTE medewerkers. Alle
medewerkers hebben een uitgeschreven functiebeschrijving. Via vorming, training en opleiding krijgen ze kansen om zich voortdurend bij te
scholen.
De kwaliteitsmedewerker maakte werk van de invoering van een kwaliteitssysteem. Er is een overzichtelijke kwaliteitsdocumentatie. Er wordt
continu aandacht besteed aan evaluatie en verbetering op verschillende overlegniveau‘s, tijdens functioneringsgesprekken, door
tevredenheidsmetingen en door het werken met voortgangsrapporten.
Een communicatieplan is de leidraad voor de promotie van de eigen organisatie en van de eigen activiteiten. De website kreeg in 2008 een
nieuw en gebruiksvriendelijk kleedje. In hetzelfde jaar werd een grootschalige naambekendheidcampagne opgezet onder andere via de regionale
televisie. In 2009 vierden we het vijfjarig bestaan van de volkshogescholen, een aanleiding om opnieuw, nu samen met de andere Vormingpluscentra,
een extra campagne op te zetten om Vormingplus meer bekendheid te geven in heel Vlaanderen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 37 Beleidsplan 2011 - 2015

2.2.5. STERKTE-ZWAKTE-ANALYSE
Met het volledige personeelsteam en met de Raad van Bestuur werd een gedetailleerde sterkte-zwakte-analyse van de organisatie (zie bijlage 5)
gemaakt. De kernfuncties werden gerelateerd aan de parameters en telkens werden de sterke en zwakke punten opgelijst.
Ook de bemerkingen en aanbevelingen uit het rapport van de visitatiecommissie werden mee opgenomen in de analyse.
Hieronder beperken we ons tot de opsomming van de voornaamste knelpunten die de beleidskeuzes mee zullen bepalen.
- Publieksbereik : Vormingplus kan met haar eigen aanbod slechts een fractie van het publiek in de regio bereiken; binnen het huidig
systeem zitten we wat het eigen aantal uren betreft, aan een plafond
- Aanbod: Vormingplus wil teveel alles in eigen handen houden - we doen teveel alles zelf, dit is zeer intensief qua administratie; er is
geen faciliterend aanbod: de mogelijkheden die dit kan inhouden worden niet gebruikt.
- Aanbod: bij het programmeren in de regio is men te afhankelijk van de verwachtingen van externe partners en kan men onvoldoende
onafhankelijk programmeren
- Aanbod: de diversiteit van het aanbod is tegelijk een versnippering, een grootwarenhuis, er is geen duidelijke lijn, geen duidelijke keuzes
- Werkvormen: er is weinig ruimte/aandacht voor nieuwe werkvormen; te weinig diversiteit qua werkvorm, gemeenschapsvorming, leren
van mekaar…
- Personeel: er is weinig ruimte voor experiment
- Personeel: competenties van proces- en projectbegeleiding zijn nog te zwak
- Visie: er is een gebrek aan visieteksten over diverse aangelegenheden (gemeenschapsvorming, culturele functie, maatschappelijke
verantwoording, diversiteit, …,); visiewerk en het uitzetten van beleidslijnen op inhoudelijk vlak (programmatie) komen te weinig op het
bestuur
- Communicatie: de communicatie van het aanbod van derden in de regio blijft een zwak punt
- Communicatie: communicatie van onze activiteiten door derden gebeurt niet altijd optimaal
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 38 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 3. VISIEWERK
Tijdens de eerste maanden van 2009 werd door de 13 volkshogescholen in Vlaanderen werk gemaakt van de ontwikkeling van een
gemeenschappelijke missie en visie (zie bijlage 2). Dit leidde tot een gemeenschappelijke tekst die door Vormingplus Waas-en-Dender wordt
onderschreven. Voor het beleidsplan van 2011-2015 paste Vormingplus Waas-en-Dender de tekst aan op maat van de eigen regio:
3.1. MISSION STATEMENT
Vormingplus Waas-en-Dender organiseert een waaier aan educatieve activiteiten die volwassenen persoonlijke, sociale en culturele
competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren.
Vormingplus Waas-en-Dender streeft ernaar de kans om blijvend bij te leren binnen het bereik van iedere inwoner te brengen, met bijzondere
aandacht voor groepen die moeilijker hun weg naar vorming vinden.
Vormingplus Waas-en-Dender gebruikt een breed gamma aan werkvormen en brengt het plezier van het leren bij. Dit gebeurt in samenspraak
en samenwerking met tal van sociale en culturele sleutelfiguren, organisaties en sectoren die Vormingplus Waas-en-Dender wil stimuleren en
inspireren.
Als dynamische organisatie wil Vormingplus Waas-en-Dender garant staan voor expertise, vernieuwing, diversiteit en betrokkenheid.
3.2. MISSIE
Vormingplus Waas-en-Dender is een autonoom sociaal-cultureel vormingscentrum voor de regio van de arrondissementen Sint-Niklaas en
Dendermonde.
Wat wil Vormingplus Waas-en-Dender?
Vormingplus Waas-en-Dender wil volwassenen de mogelijkheid bieden om zich in hun vrije tijd verder te ontwikkelen en hun persoonlijke, sociale
en culturele competenties te vergroten. Vormingplus Waas-en-Dender stimuleert de participatie van mensen en groepen aan het
maatschappelijke en culturele leven en versterkt hun weerbaarheid en engagement in de samenleving. Tegelijk wil Vormingplus Waas-en-
Dender dicht bij de mensen ruimten creëren die tot interactie en ontmoeting uitnodigen om zo mensen ertoe aan te zetten van en met elkaar te
leren op een ongedwongen en aangename manier.
Wat doet Vormingplus?
Vormingplus Waas-en-Dender garandeert binnen de regio een breed en boeiend aanbod van vormingsinitiatieven. Dat aanbod is voor iedereen
gemakkelijk toegankelijk, betaalbaar en zinvol. Het speelt in op maatschappelijke ontwikkelingen en omvat die thema's die relevant zijn voor de
inwoners van de regio.
Vormingplus Waas-en-Dender doet dat op eigen initiatief of samen met sleutelfiguren en organisaties die op allerlei terreinen actief kunnen zijn.
Zo overlegt Vormingplus Waas-en-Dender met middenveldorganisaties, publieke dienstverleners, lokale besturen en overheden, ... en stimuleert
hen ook tot onderlinge samenwerking.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 39 Beleidsplan 2011 - 2015

Vormingplus Waas-en-Dender zorgt ook voor de verspreiding en bekendmaking van educatieve initiatieven van andere aanbieders. Door
samenwerking en samenspraak met andere organisaties streeft Vormingplus Waas-en-Dender naar een sterk en goed gespreid vormingsaanbod
in de regio.
Voor wie? Hoe?
Alle Vormingplus-initiatieven komen tegemoet aan educatieve vragen en behoeften die leven bij inwoners van de regio, van de grootste tot de
kleinste gemeente. Speciale aandacht heeft Vormingplus Waas-en-Dender voor maatschappelijk kwetsbare groepen en mensen met specifieke
educatieve noden. Vormingplus Waas-en-Dender wil doelgroepen aanspreken die door andere educatieve instanties niet worden bereikt maar
ook de werking met bereikte groepen uitbreiden en intenser maken.
Zowel de aanpak als de inhoud van de Vormingplus-initiatieven sluiten aan bij de leefwereld, ervaringen en capaciteiten van de deelnemers.
Vormingplus Waas-en-Dender beschouwt dit als een cruciale voorwaarde om integrerend en inclusief te werken.
In zijn aanbod experimenteert Vormingplus Waas-en-Dender met nieuwe en vernieuwende manieren van sociaal-cultureel vormingswerk.
3.3. VISIE
Mens
Vormingplus Waas-en-Dender wil iedere mens gelijke kansen geven om zich maximaal te ontwikkelen als een zelfstandige, zingevende,
creatieve en sociaal voelende volwassene die kritisch denkt en voor zijn mening uitkomt. De educatieve interesses en behoeften van de
volwassen inwoners van de streek zijn daarbij het uitgangspunt.
Samenleving
Vormingplus Waas-en-Dender wil bijdragen tot de ontwikkeling van een democratische en solidaire maatschappij en maakt werk van diversiteit
en duurzaamheid. Vormingplus Waas-en-Dender streeft naar een samenleving waar mensen met verschillende visies en levensbeschouwingen
elkaar respecteren, bevragen en beïnvloeden. Het Vormingplus-aanbod weerspiegelt dus een sociale betrokkenheid. Door participatie,
engagement en verantwoordelijkheid aan te moedigen, wil Vormingplus Waas-en-Dender ook zelf een invloed hebben op maatschappelijke
veranderingen.
Kwaliteit
Vormingplus staat voor deskundigheid en terreinkennis. Vormingplus Waas-en-Dender profileert zich als betrouwbare en professionele
organisatie. Vormingplus Waas-en-Dender ziet zichzelf ook als continu lerende organisaties en voert een actief kwaliteitszorgbeleid. De sociaalculturele
methodiek is een belangrijke kwaliteitsstandaard. Ze staat voor een aanpak die maximaal rekening houdt met het doelpubliek.
Een zorgzaam beleid voor de gemotiveerde en bekwame personeelsleden, freelancers en vrijwilligers is de garantie voor een sterke interne
organisatie.
Netwerking
Vormingplus Waas-en-Dender is netwerkvaardig, staat altijd open voor dialoog en bundelt graag zijn krachten met andere organisaties. Door
uitwisseling weet Vormingplus Waas-en-Dender de eigen kennis en expertise verder op te bouwen. Vormingplus Waas-en-Dender heeft de
ambitie nog verder te groeien in zijn rol van sterke en gewaardeerde partner in de regio.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 40 Beleidsplan 2011 - 2015

3.4. VORMINGPLUS ANNO 2015: EEN TOEKOMSTSCENARIO – BELEIDSOPTIES
In hoofdstuk twee hebben we het nodige onderzoekswerk geleverd over de omgeving waarin Vormingplus Waas-en-Dender zich vandaag
bevindt en over de eigen organisatie. In hoofdstuk drie schetsten we de huidige situatie van de volkshogeschool. We kennen kansen en
bedreigingen, sterktes en zwaktes. Met kennis van zaken dus, tekenden we een toekomstscenario uit voor Vormingplus Waas-en-Dender, anno
2015, dat tegelijk uitdagend en haalbaar is. De 3 kernprocessen en de ondersteunende processen werden uitgewerkt, telkens via deelprocessen.
Kernproces 1: Kwalitatief de regio kennen
Beleidsopties deelproces:
―Educatieve Kaart‖
In 2015 heeft en biedt V+ een goede kijk op de
aanbieders in de regio en op hun aanbod
o V+ heeft zelf een goede kijk
Kennis van de aanbieders: Niet alleen vaste
partners en sociaal-cultureel aanbieders, maar ook
onderwijs, jeugd, welzijn, vrijetijdsbesteding, zowel
in kleinstedelijke als landelijke gemeenten.
Kennis van het aanbod
- post-factum: sociaal-cult. vormingsaanbod in
brede zin en niet enkel het aanbod van door de
overheid erkende organisaties, ook andere
sociaal-culturele dynamieken
-pro-actieve kennis van het aanbod => minimum
de beleidsplanning opvragen van de grote
aanbieders: Vrije Ateliers, grote vereni-gingen
(KAV, Mutualiteiten, KVLV, SVV, …)
De educatieve kaart wordt regelmatig geüpdatet
Er is een goede kijk op de werkingen met
kansengroepen en op het educatief werk dat ze
leveren
Intern is er een optimale kennisdeling van de
educatieve kaart (regionale afstemmer + educatief
team) via een gebruiksvriendelijk instrument
o V+ biedt een goede kijk (post-factum) aan de
andere aanbieders in de regio
Er is een gebruiksvriendelijk instrument om de
kennis ook extern te delen
Beleidsopties deelproces
―Kennis behoeften doelpubliek‖
V+ heeft een kijk op de leerbehoeften van het algemeen
doelpubliek en van kansengroepen in het bijzonder.
Een mix van instrumenten dringt zich op:
o Geschoolde middenklasse:
Fingerspitzengefühl
Edubell, extern onderzoek van o.a. de andere V++
vanuit trends en tendensen
o V+ doet regelmatig (niet systematisch) interessepeilingen
bij de volkse middengroep (buurthuizen,
dienstencentra, verenigingsleven) of bij bepaalde
omlijnde doelgroepen om bij te blijven met wat deze
groepen interesseert (of V+ heeft haar kennis over
leerbehoeften bij bepaalde doelgroepen verfijnd).
Onderzoek moet wel via geijkte methodes te gebeuren.
Doelgroepen zijn nog nader te bepalen.
o er wordt nagegaan of de diverse behoeftedetectiestudies
o.a. van andere V++ overplaatsbaar zijn in de
andere regio‘s
o V+ heeft de partners in de regio gesensibiliseerd over
het belang van de antennerol die ze spelen bij de
vaststelling van de leerbehoeftes van hun doelpubliek
in de regio
o V+ kent de leerbehoeften van de professionals/
trainers die bezig zijn met kansengroepen in de regio
=> eigen onderzoek naar behoeften voor training van
trainers (tweedelijnsaanbod)
o V+ blijft de leerbehoeften van de vrijwilligers uit het
sociaal-culturele veld in de regio kennen
Beleidsopties deelproces
―Coördinatie en afstemming‖
In 2015 heeft V+ in de regio een uitgebreid
netwerk van vormingaanbieders, overheden en
andere sociaal-culturele actoren (belendende
sectoren kunst, welzijn, buurt- en opbouwwerk,
vrijetijdsbesteding, e.a.)
Het eigen aanbod van V+ is complementair aan
(afgestemd op) het aanbod van de andere
aanbieders in de regio
V+ initieert en/of stimuleert (gestructureerd)
overleg en uitwisseling met het oog op:
o behoeftedetectie, coördinatie en afstemming:
blinde vlekken opsporen en invullen,
overlappingen
o samenwerking met partners
Er is een intense samenwerking zowel in de
grotere als de kleinere gemeentes met zeer
diverse partners
Binnen de structurele samenwerking met
partners zijn verschillende manieren van
samenwerkingsverbanden mogelijk (van
adviesverlening tot organisator)
Er is ruimte voor ad hoc samenwerking in
functie van vernieuwende praktijken
V+ neemt, wanneer nodig, deel aan bestaande
intergemeentelijke overlegplatformen (Wacco,
Cultuurdijk, Leesdijk, BiblioWaas,…)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 41 Beleidsplan 2011 - 2015

Kernproces 2: Kwalitatief aanbod realiseren
Algemeen: Enerzijds staat Vormingplus garant voor een eigen aanbod dat maatschappelijk relevant, in sterke mate vernieuwend en gericht is op
een algemeen publiek, op vrijwilligers en op kansengroepen. Anderzijds faciliteert Vormingplus vorming bij potentiële aanbieders in de regio.
Er is een duidelijke verhouding tussen de verschillende segmenten van de concrete werking.
Parameter 1: Publieksbereik
Beleidsopties deelproces
‖Zelf georganiseerd aanbod voor een breed publiek‖
(bij voorkeur i.s.m. partners)
In 2015 heeft V+ via het dubbele spoor van een eigen en een faciliterend aanbod de mogelijkheid gecreëerd om
een (verdere) groei van het publieksbereik te realiseren.
Het publieksbereik wordt gekoppeld aan het verhoudingsmodel:
o Publieksbereik van kansengroepen:
- er worden jaarlijks nieuwe mensen uit kansengroepen bereikt
(Hoeveel? => concretisering)
- er worden jaarlijks mensen uit kansengroepen bereikt op plekken in de regio waar een kansengroepen-
werking relevant is
- er worden jaarlijks mensen uit diverse kansengroepen bereikt
o Publieksbereik in het algemeen publiek binnen het ‗klassiek aanbod‘:
- het absoluut aantal deelnemers in het klassiek aanbod is afgenomen maar wordt gecompenseerd door het
bereik bij de vernieuwende praktijken en het faciliterende aanbod.
- Er worden jaarlijks nieuwe mensen bereikt
o Publieksbereik bij de ‗vernieuwende praktijken‘
- Het absoluut aantal deelnemers neemt jaarlijks toe
- Er worden jaarlijks nieuwe mensen bereikt. Hoe nieuwe mensen bereiken:
o Bv. door een divers aanbod
o Bv.: aanbod voor specifieke doelgroepen: bv. jongvolwassenen, mannen,…
o Bv: in het eigen aanbod meer klantgericht te werken: meer zinvolle vrijetijdsactiviteiten, het aanbod
‗verkopen‘ als zinvolle vrijetijdsbesteding, meer aanbod dat toegankelijk is voor iedereen (niet te
specialistisch) , geen specifieke activiteiten gericht op een bepaalde doelgroep, eerder voor het publiek
‗en masse‘, Vorming op een voor het publiek vertrouwde plaats
In 2015 bereiken we een divers publiek m.b.t. leeftijd, gender, scholing, etnisch-culturele achtergrond, financiële
draagkracht,… (‗Jan met de pet‘ zowel als ‗Madame met de hoed‘, als….), en spiegelen ons aan het profiel van de
inwoners van de regio
Beleidsopties deelproces
―Faciliteren van het aanbod van derden‖
(activiteiten op vraag)
In 2015 faciliteert/ondersteunt V+ vormingaanbieders in de regio die
zelfstandig een aanbod willen brengen. Er is een duidelijk kader /
systeem kader waarbinnen verschillende graden van
facilitering/ondersteuning mogelijk zijn. Hiervoor zijn minimale
criteria en de wederzijdse verantwoordelijkheden/taken vastgelegd.
De realisatie hiervan is geleidelijk (via een traject/proces) verlopen.
V+ is bij de facilitering van het aanbod van derden, ten allen tijde,
zichtbaar voor het publiek. V+ toont hiermee deze werking aan het
publiek, aan derden organisaties en aan overheden en versterkt het
imago V+ als draaischijf voor de niet formele volwasseneneducatie
Publieksbereik: V+ heeft een systeem gevonden om de hoeveelheid
en de diversiteit van het bereikte publiek op een betrouwbare
manier te meten.
V+ maakt, voor zover haalbaar, aan derden kenbaar welke
infrastructuur er is voor sociaal-cultureel werk en stelt de eigen
cursuslokalen ter beschikking te stellen van derden.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 42 Beleidsplan 2011 - 2015

Parameter 2: bereik van kansengroepen – werken met multiplicatoren
Welke kansengroepen: d.w.z. mensen met een laag inkomen en laaggeschoolden (autochtoon en allochtoon)
de aandacht voor kansengroepen is verankerd bij alle medewerkers.
We bereiken de kansengroepen langs 3 verschillende sporen:
1. Vraaggericht via categoriale inbedding:
Geïntegreerd werken i.s.m. verenigingen en organisaties die kansengroepen als hun specifieke doelgroep
hebben. Vormingplus zorgt voor de educatieve functie, aanvullend aan de andere functies die de vereniging of
organisatie opneemt (bijvoorbeeld ontmoeting, animatie, hulpverlening, belangenbehartiging, enz.)
We zoeken hoe we complementair en als vervolgvorming kunnen werken t.a.v. het Centrum Basiseducatie.
2. Vraaggericht via territoriale inbedding: Vindplaatsgericht werken
3. Aanbodgericht: We voorzien een specifiek en aangepast aanbod voor kansengroepen. Dit pakket bieden wij
aan aan verenigingen en organisaties die kansengroepen als hun specifieke doelgroep hebben, zoals
armenverenigingen, beschut wonen, sociale tewerkstelling, enz.
Pilootinitiatieven worden in de mate van het mogelijke vermenigvuldigd
Mee te nemen visie: Werken met mensen in armoede
is altijd een impliciete keuze maken om krachtgericht te werken (empowerment)
is participatief werken,
is vertrekken vanuit een fundamenteel respect voor de eigen cultuur en betekenisgeving en van daaruit kijken
naar mogelijkheden om te groeien, om kracht te ontwikkelen.
is niet recreatie als bezigheidstherapie.
Mee te nemen visie: In het werken met kansengroepen zal bij momenten de gemeenschapsvormende en de
culturele functie op de voorgrond treden. Deze staan evenwel in functie van de educatieve, die steeds het
perspectief blijft.
Parameter 3: spreiding van het aanbod
Het aanbod van Vormingplus is gespreid over de regio
o Hoe: bij voorkeur in samenwerking met partners voor infrastructurele samenwerking
o Hoe: bestendiging van de structurele verankering met o.a. CC‟s, Bibs, DC‟s, CAW, enz.
o Hoe: gebruik van de educatieve kaart doorheen het hele proces van programmeren
V+ houdt bij de spreiding rekening met lokale noden
Parameter 5: diversiteit van het aanbod
Het aanbod van V+ is divers en toch getuigend van samenhang en visie (eigen accenten,eigen keuzes, sterk en
duidelijk herkenbaar profiel) en gedragen door de RVB.
Het aanbod is divers qua leerdoelen/leerresultaten:
o Meer activiteiten die uitgaan van/meer aandacht voor de sectorvisie op leren:
o verbreden en verdiepen van kennis, vaardigheden en competenties
o meer activiteiten die uitgaan van / meer aandacht voor de sectorvisie op leren: ervaringsgericht, actiegericht
en socialisatie, emancipatorisch en ecocipatie
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 43 Beleidsplan 2011 - 2015

o zowel gericht op individuele ontplooiing als op maatschappelijke participatie
Het aanbod is divers qua thema‘s/inhouden:
o V+ blijft werken op een diversiteit van rubrieken
o V+ gebruikt een instrument om de programma‘s waarover discussie met betrekking tot relevantie bestaat, te
wegen
o Meer aanbod waar vrijetijdsbesteding als zinvolle leercontext benut wordt
Het aanbod is divers qua werkvormen:
o Mee te nemen visie: V+ biedt gericht kennis, vaardigheden en attitudes aan en creëert hiervoor stimulerende
en krachtige leercontexten, waarin de lerende optimaal kan leren. Leerdoelen kunnen open zijn en er is oog
voor informeel leren.
o Mee te nemen visie: er is meer aandacht voor het leren ‗als‘ en het leren ‗in‘ groep.
o Mee te nemen visie: meer de klemtoon op het begeleiden, faciliteren en het mogelijk maken van
leerprocessen
o V+ blinkt uit in SCmethodiek – nieuwe werkvormen – nieuwe praktijken
o V+ is in de regio bekend als laboratorium waar kwaliteitsvolle lesgevers die nieuwe werkvormen en inhouden
willen uitproberen, welkom zijn.
o Er is ruimte voor activiteiten buiten het gangbare programmacircuit
Het aanbod is divers qua doelgroep: algemeen publiek, kansengroepen, vrijwilligers, professionals (trainers)
Andere vormen van diversiteit: tijdstip, duur (kortlopende, langer durende), soort samenwerkende partners… in
het oog houden;
Parameter 7: beschikbare infrastructuur
V+ werkt voor het cursorisch aanbod in locaties die de professionele uitstraling van Vormingplus Waas-en-Dender
bevestigen (bereikbaarheid, veiligheid, netheid, logistieke ondersteuning, pauzemogelijkheid…)
Parameter 8: maatschappelijke verantwoording van het aanbod
V+ heeft vanuit de missie, de criteria voor een maatschappelijk relevant aanbod geformuleerd en zowel intern als
extern (publiek, partners, overheden) meer geëxpliciteerd
o Zie bijlage 9: ‗Criteria voor een maatschappelijk verantwoording/relevantie van het aanbod
Het aanbod van Vormingplus speelt in op trends en tendensen uit maatschappij (zie omgevingsanalyse) en is
gerelateerd aan de behoeften bij de inwoners.
Rekening houdend met de educatieve kaart, de eigen expertise en de maatschappelijke relevantie heeft V+
weloverwogen keuzes gemaakt over het eigen aanbod en over welk aanbod van derden V+ wil faciliteren.
V+ speelt in op regio-eigen elementen - regiospecifieke elementen worden aangegrepen om het programma
betere wortels te geven (regionaal sausje)
V+ werkt meer maatschappij- en samenlevingsgericht in de richting van een maatschappij waar mensen met
verschillende visies en levensbeschouwingen elkaar respecteren, bevragen en beïnvloeden.
Parameter 10: samenwerking met gespecialiseerde instellingen
V+ schakelt de gespecialiseerde instellingen in voor thema‘s waarin ze gespecialiseerd zijn.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 44 Beleidsplan 2011 - 2015

V+ motiveert de gespecialiseerde instellingen om programma‘s te ontwikkelen op maat met het oog op
vastgestelde behoeften en specifieke doelgroepen.
V+ stemt systematisch de programma‘s in de regio mee af op het aanbod in de regio
Parameter 12: culturele functie
Mee te nemen visie: V+ moet zich in de eerste plaats profileren en sterk ontwikkelen via zijn kernfunctie, nl.
educatie. Cultuur en gemeenschapsvorming worden in functie daarvan ingezet.
Visietekst ontwikkelen
Parameter 13: gemeenschapsvormende functie
Mee te nemen uitgangspunt voor visietekst: V+ moet zich in de eerste plaats profileren en sterk ontwikkelen via
zijn kernfunctie, nl. educatie. Cultuur en gemeenschapsvorming worden in functie daarvan ingezet.
Parameter 14: aantal uren programma’s
Het aantal uren programma‘s is gerelateerd aan de verschillende segmenten van het verhoudingsmodel.
Parameter 15: diversiteit met speciale aandacht voor interculturaliteit
In de verschillende segmenten van de werking is er interculturele diversiteit merkbaar
Visietekst ontwikkelen
Parameter 16: wijze waarop wordt rekening gehouden met de principes van IKZ
Het aanbod is organisatorisch kwalitatief. Er is duidelijkheid over wie verantwoordelijk is, wie aanspreekpunt is,
over didactisch materialen, lesgevers …
De programmatoren houden bij de programmatie rekening met wat in het verleden werd geannuleerd
Gegevens over bereikte publiek verder kwalitatief en kwantitatief registreren (ook unieke deelnemers) – cfr.
toekomstbeeld m.b.t. het publieksbereik.
Kwaliteitszorg: er is een kwaliteitsvol en klantvriendelijk evaluatiesysteem
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 45 Beleidsplan 2011 - 2015

Kernproces 3 : Kwalitatief communiceren
Beleidsopties deelproces
―Communicatie Vormingplus + eigen aanbod‖
- Uitgangspunt: Om het levenslang en levensbreed leren te promoten moet V+ ervoor
zorgen dat ze zelf continu en kwalitatief bekend en zichtbaar wordt/blijft in de regio
zowel bij het brede publiek (=1°lijns) als bij overheden en andere organisaties, zowel in
het SCW als bij belendende sectoren (=2° lijns)
- Uitgangspunt: V+ heeft een systematische, dynamische en flexibele
communicatieaanpak.
- Uitgangspunt: V+ gebruikt efficiënte en effectieve communicatiekanalen en middelen
Er is een onderzoek gebeurd bij het warme publiek naar de effectiviteit van de mix
van communicatiekanalen (brochure, site, flyers,...). Na het onderzoek worden de
mix waar nodig bijgestuurd.
De communicatie gaat over de verschillende segmenten van het verhoudingsmodel.
De rol die V+ opneemt t.a.v. derden wordt hierbij duidelijk in de verf gezet.
Communicatiemiddelenmix wordt voortdurend bijgestuurd naargelang de efficiëntie
en de effectiviteit.
o de brochure: blijft tijdens de eerste jaren het communicatiekanaal naar het
algemeen publiek toe . Er is een systeem voor het up-to-date houden van het
adressenbestand.
o In 2015 is de brochure een communicatiekanaal naast anderen: bv. website,
mailing, nieuwsbrieven,…
o de website optimaliseren voor algemeen publiek en voor partners/lesgevers
=> ‗log in‘ uitbreiden in functie van dienstverlening voor partners en aanbieders (bv.
jaarlijks rapport met educatieve kaart)
=> promotie van website, de mogelijkheden van digitale nieuwsbrieven ter
ondersteuning/ vervanging van de brochure. Promoten online inschrijvingen.
o optimalisering van de inschakeling van de gemeentelijke informatiekanalen
o optimalisering van de promotionele samenwerking met de partners-aanbieders:
o de regionale pers: er wordt regelmatig verslag uitgebracht van activiteiten van
Vormingplus in de lokale media (kranten, TV, …)
o allerlei goedkopere en tegelijk efficiëntere manieren van communicatie worden
benut waar mogelijk en opportuun. Voorbeelden: face-to-face communicatie i.p.v.
traditionele middelen en massamedia, via deelnemers zelf, via de lokale kranten,
via netwerkvorming en samenwerking met het verenigingsleven , via cultuurraden,
minder dure nieuwsbrieven (bv. met plaatselijk aanbod of aanbod van 1 maand)
o V+ is partner bij bestaande kanalen: bv. Accenten, Zevensprong.
Beleidsopties deelproces
―Communiceren van initiatieven van derden‖
V+ promoot de aanbieders van educatieve activiteiten in haar brochure, volgens een
aantal vastgestelde criteria
Hoe: spots op + rubriek „regio in beeld‟
V+ communiceert en maakt een duidelijk onderscheid tussen haar eigen aanbod, wat
V+ faciliteert en wat anderen doen.
- op de website is het educatieve aanbod en het faciliterende aanbod van derden
zichtbaarder op haar eigen website
Hoe: uit te zoeken op basis van het verhoudingsmodel
Bv. Cursorisch aanbod van derden
Bv. vernieuwende praktijken en aanbod naar kansengroepen wel
Hoe: minimaal de gegevens over het vormingsaanbod die overeenkomen met het
aanbod in
PrettigGeleerd en de Uitdatabank
V+ stimuleert de aanbieders van niet formele educatie in de regio om hun aanbod
bekend te maken via PrettigGeleerd of Uitdatabank
Hoe: bv. via een vorming voor verenigingen
Er is ruimte in de brochure/op de website voor communicatie over het aanbod op vraag
van derden
Mogelijke criteria:
Vastleggen wanneer we vastleggen wat we faciliteren en wat niet
niet zozeer cursussen maar vooral projecten
enkel het faciliterende aanbod
…
V+ heeft zicht op de samenwerkingsmogelijkheden per gemeente om het globale
aanbod per gemeente te communiceren via ‗gemeentelijke kalenders‘
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 46 Beleidsplan 2011 - 2015

o PR-acties: bv. creatieve evenementen, aansluitend bij lokale vrijetijdsevenementen
V+ ontwikkelt aangepaste communicatievormen rekening houdend met veranderende
communicatiemiddelen (digitalisering,….) Nieuwe kanalen worden onderzocht en
uitgetest (mailings)
De communicatie is klantgericht.
V+ is in haar communicatie herkenbaar en toegankelijk voor alle onderscheiden
doelgroepen
In 2015 communiceren we ons te faciliteren aanbod aan derden via website (log in) en
via een medium met het faciliterend aanbod
Waar mogelijk en opportuun: verspreiding en indeling publicaties per gemeente (eigen
aanbod in gemeente + andere aanbieders in gemeente) en meer aandacht voor
alternatieve kanalen per gemeente
Ondersteunende processen
Algemeen: het gevoerde beleid van V+ stelt de organisatie in staat haar kernopdrachten te realiseren.
Beleidsopties deelproces ―Leiderschap‖
De bestuurders beheren de organisatie deskundig en dragen de inhoudelijke keuzes van V+
Het personeelsteam is efficiënt gestructureerd en wordt deskundig geleid
Er zijn duidelijke bevoegdheidsbepalingen van medewerkers en van bestuur
Er is inspraak en gezamenlijke verantwoordelijkheid van het team van vormingswerkers bij de invulling van de inhoudelijke werking.
D.w.z. :
o het vormingsteam werkt gezamenlijk de lijnen uit
o het vormingsteam is de belangrijkste denktank voor wat de inhoudelijke werking betreft
Beleidsopties deelproces ―Medewerkers: eigen personeel + freelancers‖
Eigen personeel:
V+ beschikt over een professioneel personeelsteam dat de opdrachten van de organisatie realiseert.
De functies, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van alle medewerkers zijn duidelijk beschreven in functieprofielen.
In 2015 beschikt V+ over een team van vormingswerkers dat ervaren is in het begeleiden van activiteiten en van (samenwerkings)processen en dat ervaring heeft met
vernieuwende werkvormen die effectief zijn voor het realiseren van de kernopdrachten en -kernfunctie
Vormingplus is een lerende organisatie
o V+ heeft een personeelsteam dat zich voortdurend bijschoolt: systematische competentieontwikkeling, vertrekkend vanuit eigen mogelijkheden gekoppeld
aan vooropgestelde doelen uit het beleidsplan en aansluitend op de noden van de organisatie.
o Er is ruimte voor de vormingswerkers voor (projectmatige) uitwisselingen met de andere V++
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 47 Beleidsplan 2011 - 2015

o In V+ leren de vormingswerkers van elkaar, delen kennis en ervaringen over vormingspraktijken met elkaar
o Bij de VTO is er meer aandacht voor de creatie van leercontexten, voor ervaringsgericht leren, ondersteuning binnen het team
o V+ faciliteert en organiseert de nodige ruimte voor de vormingswerkers om te experimenteren in functie van vernieuwende praktijken
Freelancers:
V+ heeft een coherent beleid ontwikkeld voor de samenwerking met freelancers (procedures voor recrutering, intake, VTO, evaluatie,…) met het oog op
betrokkenheid bij V+, op de vooropgestelde doelen, op de diverse werkvormen en op de diversiteit van het doelpubliek
Vrijwilligers:
Er is een vrijwilligerswerking daar waar vrijwilligers een meerwaarde betekenen voor de vooropgestelde doelen van V+
Beleidsopties deelproces ―Algemene beleidsvoering – strategie – Kwaliteitsbeleid‖
V+ heeft een goed functionerende en betrokken administratieve en logistieke ondersteuning.
V+ heeft een uitgeschreven visie op diversiteit en voert een diversiteitsbeleid
V+ heeft een uitgewerkt communicatiebeleid
Integrale kwaliteitszorg is een bestendig aandachtspunt .
De interne informatie is toegankelijk, duidelijk en gestructureerd.
o V+ heeft geïnvesteerd in kennisbeheer en –deling.
Hoe: - In 2015 is alle informatie systematisch geordend in een gebruiksvriendelijke mappenstructuur op de server. Alle medewerkers kennen dit systeem en
vinden er de nodige informatie (o.a. kwaliteitsdocumenten, de kennis van de regiowerker, communicatie)
o Er is een efficiënt (gestroomlijnd) proces om een aanbod tot stand te brengen.
o …
Gegevensregistratie: In 2015 hebben we een zicht op de evolutie in het bereik van unieke en nieuwe deelnemers. Er wordt vergeleken met het potentiële bereik.
Beleidsopties deelproces ―Financiële middelen‖
Het financieel beleid van V+ maakt het mogelijk de opdrachten van het beleidsplan uit te voeren.
Goede bewaking van middelen nodig via realistische budgettering
Hoe: Door partners ook de mogelijkheid te geven cursussen uit te kopen wordt het financiële risico voor V+ beperkt (tot
de eigen personeelsinzet)
Er zijn budgetten voor de verschillende segmenten in het verhoudingsmodel
Beleidsopties deelproces ―Infrastructuur ―
De eigen infrastructuur is een geschikte uitvalsbasis om de opdrachten van het beleidsplan te realiseren.
Geresponsabiliseerde partners garanderen een goede infrastructurele ondersteuning voor het gespreide programma van V+
V+ heeft infrastructurele alternatieven (extra lokalen) voor haar eigen programmatie, onafhankelijk van de partners
Er is een goed beheer van de eigen didactische apparatuur
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 48 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 4. STRATEGISCH WERK
In dit hoofdstuk vertalen we het toekomstscenario in doelen die de organisatie de volgende jaren met haar werking nastreeft. De doelen zijn
opgedeeld in vijf strategische doelstellingen (SD) die telkens worden verduidelijkt in verschillende operationele doelstellingen (OD). Waar nodig
geven we enige duiding en hier en daar wordt melding gemaakt van normen en indicatoren. Over het algemeen zullen normen en indicatoren
later in het planningsproces worden verfijnd bij het opmaken van de jaarplannen in de jaarlijkse voortgangsrapportage.
SD1 Het netwerk van relaties met en tussen de aanbieders van sociaal-cultureel vormingswerk en andere relevante actoren in de
regio is geoptimaliseerd met het oog op coördinatie en afstemming.
OD 1.1. Vormingplus Waas-en-Dender kent de aanbieders van sociaal-cultureel vormingswerk in de regio en hun bovenlokaal aanbod
en maakt de informatie toegankelijk voor alle aanbieders in de regio.
1.1.1. Vormingplus Waas-en-Dender kent de aanbieders en hun bovenlokaal aanbod.
Aanbieders: de relevante coördinaten van alle organisaties die in de regio niet formele educatie aanbieden, worden continu geüpdatet
Norm: jaarlijks alle sociaal-culturele aanbieders, jeugd, welzijn, vrijetijdsbesteding
Relevante coördinaten: organisatie, adres, telefoonnummer, contactpersoon, websiteadres, mailadres
Aanbod:
Vormingplus kent proactief het bovenlokaal aanbod van de vaste samenwerkingspartners
Norm: minimaal cultuurcentra, bibliotheken, dienstencentra
Vormingplus kent post-factum het bovenlokaal aanbod van de andere aanbieders
Norm: alle aanbieders die ingeven in UiT-Databank
1.1.2. Vormingplus Waas-en-Dender kent de werking van organisaties die werken met kansarmen.
Norm: jaarlijks update organisaties van groepen die werken met laaggeschoolden, met mensen in armoede en met mensen met een
migratieverleden
Organisatie, adres, telefoonnummer, adres, mailadres, personen die groepsbegeleiding en –vorming als opdracht hebben, doelgroep,
kernactiviteiten, samenwerkingsverbanden
1.1.3. Vormingplus Waas-en-Dender biedt een goede kijk (post-factum) aan alle aanbieders in de regio.
Externe kennisdeling over de post-factumgegevens via een gebruiksvriendelijk instrument
Norm: minimaal jaarlijks gegevens over de organisatoren, de activiteiten, de rubrieken, de locaties (gemeenten waar de activiteiten
plaatsvinden)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 49 Beleidsplan 2011 - 2015

OD 1.2. Vormingplus Waas-en-Dender heeft een kijk op de leerbehoeften van de te bereiken doelgroepen.
1.2.1. Vormingplus Waas-en-Dender heeft een kijk op de leerbehoeften van het algemeen doelpubliek en van kansarmen in het bijzonder.
Via een mix van instrumenten en informatiebronnen houden we onszelf op de hoogte van de leerbehoeften van het algemeen publiek en
van kansarmen: trends en tendensen (zie omgevingsanalyse), opvolgen van externe behoeftedetectiestudies binnen de sector, continu
sensibiliseren en bevragen van sleutelfiguren met betrekking tot hun antennerol, peilen naar leervragen bij het eigen publiek en/of bij
minder bereikte doelgroepen.
1.2.2. Vormingplus Waas-en-Dender kent de leerbehoeften van de professionals/trainers die bezig zijn met kansarmen.
De personen die groepsbegeleiding en –vorming van kansarmen als opdracht hebben, kennen Vormingplus als ondersteuner bij het
organiseren van vorming in het kader van hun leerbehoeften.
Vormingplus zal hiervoor een eigen onderzoek doen naar de leerbehoeften van de professionals/trainers van groepen kansarmen.
1.2.3. Vormingplus Waas-en-Dender kent de leerbehoeften van de vrijwilligers uit het sociaal-culturele veld.
We houden de kennis op basis van de enquête naar leerbehoeften gehouden in de vorige beleidsperiode actueel met externe rapporten
van behoeftedetectie, met informatie ingewonnen bij het Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligers, bij de cultuurbeleidscoördinatoren en
met peilingen naar vormingsbehoeften bij het bereikte publiek van vrijwilligers.
OD 1.3. Het netwerk is optimaal aangewend om te komen tot coördinatie en afstemming van het sociaal-cultureel vormingsaanbod in
de regio.
1.3.1. Het bestaande netwerk is verder ontwikkeld.
Met de sociaal-culturele vormingsaanbieders (vaste samenwerkingspartners) behoudt Vormingplus regelmatige contacten (2 à 3 maal
jaarlijks) met het oog op behoeftedetectie, afstemming en programmatie.
We netwerken met de diverse overheden:
- provinciale overheid: om gezamenlijke Vormingplus-projecten in de -provincie Oost-Vlaanderen te initiëren en af te stemmen.
- gemeentelijke overheden: we betrekken cultuurbeleidscoördinatoren en diverse gemeentelijke instanties bij de realisatie van het
aanbod, gespreid in de regio.
We netwerken met belendende sectoren o.a. Basiseducatie, Welzijn, Buurt- en Opbouwwerk met het oog op behoeftedetectie en het
bereiken van specifieke doelgroepen.
1.3.2. Er is regelmatig overleg en uitwisseling met het oog op behoeftedetectie, samenwerking, spreiding, het stimuleren van vormingswerk,
coördinatie en afstemming.
De verantwoordelijke regionale afstemming initieert op regelmatig basis overleg met de vaste partners uit het netwerk (cultuurcentra,
bibliotheken cultuurbeleidscoördinatoren…).
Norm: minimaal 2x per jaar in de steden of grotere gemeenten (> 30.000 inwoners): Sint-Niklaas, Lokeren, Dendermonde en Beveren
minimaal jaarlijks in 6 kleinere gemeenten
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 50 Beleidsplan 2011 - 2015

We nemen, wanneer opportuun, deel aan bestaande intergemeentelijke overlegplatformen en koepelorganisaties: Platformen: Leesdijk,
Cultuurdijk, Wacco, Biblio-Waas, Formaat,…
1.3.3. Het aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is complementair aan (afgestemd op) het aanbod van de andere aanbieders van sociaal-
cultureel vormingswerk in de regio.
We werken 100% aanvullend aan het aanbod van de vaste samenwerkingspartners.
Jaarlijks screent Vormingplus het globale bovenlokale aanbod post-factum op overlappingen. Wanneer overlappingen worden
geconstateerd, initieert Vormingplus overleg met de aanbieder(s) in kwestie, met het oog op coördinatie en afstemming van het eigen
aanbod.
SD2 De weg voor een uitbreiding van het publieksbereik in de regio is geëffend door de ontwikkeling van een tweesporenbeleid met
enerzijds een zelf georganiseerd aanbod gespreid over de regio en anderzijds een faciliterend aanbod.
We maken een duidelijke keuze voor een tweesporenbeleid met een zelfgeorganiseerd aanbod en een faciliterend aanbod. Dit zorgt voor
belangrijke verschuivingen in de werking.
We kiezen er enerzijds voor vernieuwing te brengen in het zelf georganiseerd aanbod. Innovatieve praktijken en ruimte voor experiment vragen
een intensieve aanpak en betekenen meer nadruk op het inhoudelijke dan op het kwantitatieve. Een terugval in het aantal activiteiten tijdens de
beginfase van de beleidsperiode, die zal gepaard gaan met een terugval van het publieksbereik, lijkt ons onvermijdelijk. Anderzijds willen we met
een faciliterend aanbod de andere aanbieders stimuleren om zelf meer vorming te organiseren. Op deze manier moet tegen het einde van de
beleidsperiode tegelijk de weg geëffend zijn voor een vernieuwend aanbod en voor de uitbreiding van het publieksbereik.
OD 2.1. Vormingplus Waas-en-Dender organiseert zelf een aanbod voor een breed publiek en ontwikkelt een faciliterend aanbod voor
derden volgens een vooropgesteld verhoudingsmodel.
In een verhoudingsmodel leggen we vast hoe we de verschuivingen willen laten evolueren in de richting van bepaalde streefnormen (bijlage 10).
De praktijk zal moeten uitwijzen in hoeverre de vooropgestelde normen realistisch en haalbaar zijn. Jaarlijks volgen we de evolutie op de voet in
het voortgangsrapport. Na twee jaar evalueren we grondig en stellen indien nodig de streefnormen bij.
2.1.1. Vormingplus Waas-en-Dender organiseert zelf een aanbod dat bestaat uit vier segmenten: vernieuwende activiteiten voor een algemeen
publiek, klassieke activiteiten voor een algemeen publiek, specifieke activiteiten naar kansarmen (bij voorkeur inclusief), activiteiten voor
vrijwilligers (exclusief).
Definiëring zie bijlagen 6 en 7.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 51 Beleidsplan 2011 - 2015

2.1.2. Vormingplus Waas-en-Dender ondersteunt via een faciliterend aanbod de vormingaanbieders die zelf een aanbod willen brengen in de
regio.
Concretisering: zie bijlage 8.
OD 2.2. Vormingplus Waas-en-Dender bereikt via het zelfgeorganiseerd aanbod een algemeen publiek, kansarmen en vrijwilligers in
een vooropgestelde verhouding.
In het verhoudingsmodel leggen we vast hoe we de verschuivingen willen laten evolueren in de richting van bepaalde streefnormen (bijlage 10).
De praktijk zal uitwijzen in hoeverre de vooropgestelde normen realistisch en haalbaar zijn. Jaarlijks volgen we de evolutie op de voet in het
voortgangsrapport. Na twee jaar evalueren we grondig en stellen indien nodig de streefnormen bij.
OD 2.3. Vormingplus Waas-en-Dender bereikt een divers en een nieuw publiek
2.3.1. Jaarlijks bereikt Vormingplus Waas-en-Dender nieuwe mensen uit het algemeen publiek.
Streefcijfers en werkwijze jaarlijks beschrijven en verantwoorden in de voortgangsrapporten.
2.3.2. Vormingplus Waas-en-Dender bereikt een divers publiek wat betreft leeftijd, gender, scholing, etnisch-culturele achtergrond, financiële
draagkracht, dat alles in een verhouding tot het profiel van de inwoners van de regio.
Jaarlijkse opvolgen in het voortgangsrapport en vastleggen van acties met het oog op het bereiken van de minder bereikte groepen.
2.3.3. Vormingplus Waas-en-Dender bereikt jaarlijks nieuwe kansarmen.
Streefcijfers en werkwijze jaarlijks beschrijven en verantwoorden in de voortgangsrapporten.
OD 2.4. Het aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is gespreid over de regio, rekening houdend met de lokale noden.
In de steden en grotere gemeenten (>30.000 inwoners) met regionale uitstraling organiseert of faciliteert Vormingplus op regelmatige basis een
divers aanbod.
In minimaal 6 kleinere gemeenten (< 30.000 inwoners) organiseert of faciliteert Vormingplus jaarlijks ad hoc vormingsactiviteiten.
Bij de spreiding wordt rekening gehouden met lokale noden en omgevingsfactoren: bv. aanwezigheid van specifieke doelgroepen, van andere
aanbieders, van partner-toeleiders, van specifieke sociaal-economische situaties, …
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 52 Beleidsplan 2011 - 2015

SD3 Vormingplus Waas-en-Dender staat garant voor een zelfgeorganiseerd aanbod dat maatschappelijk relevant en divers is en dat
vernieuwing uitstraalt
OD 3.1. Het aanbod dat Vormingplus Waas-en-Dender zelf organiseert, getuigt van samenhang en visie (eigen accenten, eigen keuzes,
sterk en duidelijk herkenbaar profiel).
Het zelf georganiseerd aanbod is conform de visieteksten.
- Er zijn visieteksten over de drie functies van de volkshogeschool.
- Er is een visietekst over ‗leren‘.
- Er zijn visieteksten over de diverse rubrieken van de inhoudelijke werking.
- Er is een visietekst over interculturele diversiteit.
Alle visieteksten zijn eind 2011 rond en worden in 2013 geüpdatet. Jaarlijks toetsen we af, beschrijven in het voortgangsrapport in hoeverre
het aanbod conform de visieteksten was en formuleren bijsturingen voor het komende jaar.
OD 3.2. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender speelt in op de maatschappelijke tendensen uit de
omgevingsanalyse, op de vormingsbehoeften bij het algemeen publiek en op regio-eigen elementen
Bij aanvang van de beleidsperiode is duidelijk wat we verstaan onder „vormingsbehoeften‟.
We streven naar 100%: elke activiteit speelt in op één van de drie elementen uit deze operationele doelstelling.
Verdere concretisering van criteria voor de maatschappelijke verantwoording/relevantie van het aanbod: zie bijlage 9.
OD 3.3. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is divers.
3.3.1. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is divers qua leerdoelen.
We expliciteren de verschillende leerdoelen in de visietekst over „leren‟ (zie 3.1.2.). We wegen jaarlijks de programma‟s af met
betrekking tot de diversiteit van de leerdoelen en sturen bij
3.3.2. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is divers qua thema‘s en inhouden.
We realiseren jaarlijks een aanbod dat minimaal 8 verschillende thema‟s omvat.
3.3.3. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is divers qua methoden.
Het afwegen van de diversiteit van de methoden is een permanent aandachtspunt in de teamvergaderingen en bij de samenstelling van
de programma‟s. Er zijn minimaal in elke programmatieronde 4 verschillende methodes aangewend.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 53 Beleidsplan 2011 - 2015

OD 3.4. Het zelfgeorganiseerd aanbod van Vormingplus Waas-en-Dender is vernieuwend.
Jaarlijks beschrijven we kwantitatief en kwalitatief in het voortgangsrapport op welke manier we vernieuwend hebben gewerkt.
De beschrijving van het begrip vernieuwing (zie bijlage 7) wordt in 2011 verder ontwikkeld.
Kwantitatief willen we evolueren zoals bepaald in het verhoudingsmodel (zie bijlage 10). Na 2 jaar evalueren we en sturen indien nodig
kwantitatief bij.
SD4 Het communicatiebeleid van Vormingplus Waas-en-Dender is gedifferentieerd, heeft de bekendheid van de organisatie en de
werking vergroot en het sociaal-cultureel vormingsaanbod van derden gepromoot.
OD 4.1. Het communicatiebeleid van Vormingplus Waas-en-Dender is gedifferentieerd en heeft de bekendheid van de organisatie en de
werking vergroot.
4.1.1. De gebruikte communicatiekanalen zijn effectief en vernieuwend.
Effectief: Vormingplus heeft de verscheidene communicatiekanalen resultaatsgericht aangewend. Een communicatieplan bepaalt per
medium welke resultaten we wensen te bereiken.
Vernieuwend:
- De website is dynamisch
- De website is interactief voor de verschillende gebruikers.
- Alle communicatiemedia zijn regelmatig qua lay-out geüpdatet of vernieuwd
- De verschillende communicatiemedia stralen de identiteit van Vormingplus uit: professioneel, dynamisch, vriendelijk, kritisch, vaste
waarde, onafhankelijk. Indicator: imago-onderzoek eind 2013.
- De mogelijkheden van verschillende nieuwe communicatiekanalen zijn onderzocht en waar opportuun geïmplementeerd.
Norm: minimaal: direct mailing, e-zine, sociale netwerken, uitwisselingsfora, …
4.1.2. De communicatie van het aanbod is gedifferentieerd in overeenstemming met de verschillende segmenten van het verhoudingsmodel.
Alle segmenten binnen het verhoudingsmodel worden op maat gepromoot.
Indicator: communicatieacties per segment
4.1.3. De communicatie is aangepast aan diverse doelgroepen.
Er is een specifieke communicatie gericht naar het algemeen publiek, naar kansarmen, naar vrijwilligers en naar intermediairen
Op basis van jaarverslagen wordt telkens bepaald welke te weinig bereikte groepen specifieke aandacht zullen krijgen in het komende
jaar.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 54 Beleidsplan 2011 - 2015

4.1.4. De bekendheid van de organisatie is jaarlijks toegenomen.
Norm en indicator:
-verdubbeling van oplage van de brochure tegen 2015
-verdubbeling van het aantal websitegebruikers tegen 2015
We gaan op zoek naar bijkomende methoden om de toename van de bekendheid te meten.
OD 4.2. Het sociaal-cultureel vormingsaanbod van derden werd gepromoot.
4.2.1. De brochure vermeldt de aanbieders van educatieve activiteiten.
Norm: aanbieders die met een zekere regelmaat bovenlokale activiteiten aanbieden, jaarlijks, 100%.
4.2.2. De website vermeldt het aanbod van educatieve activiteiten van derden.
Norm: doorlopend alle activiteiten die via de UiT-Databank worden gepubliceerd.
4.2.3. Vormingplus Waas-en-Dender stimuleert de aanbieders van niet formele educatie in de regio om hun aanbod bekend te maken via
bestaande databanksystemen.
Vormingplus voorziet in de opleiding van verenigingen die wensen in te stappen in de UiT-Databank.
Norm: op vraag van de gemeentelijke overheden, en minimale bereidheid van Vormingplus Waas-en-Dender van 1 x per gemeente per
jaar
4.2.4. Vormingplus Waas-en-Dender stimuleert de gemeentelijke overheden om specifieke overzichten van sociaal-culturele activiteiten te
publiceren.
Tegen 2015 hebben we alle gemeenten in de regio die geen gebruik maken van de mogelijkheden van de UiT-Databank aangesproken
om een specifiek overzicht te publiceren.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 55 Beleidsplan 2011 - 2015

SD5 Vormingplus Waas-en-Dender is een performante organisatie die in staat is haar kernopdrachten te realiseren.
OD 5.1. Er is een deskundig leiderschap.
5.1.1. De bestuurders beheren de organisatie deskundig en dragen de inhoudelijke keuzes.
Het Dagelijks Bestuur en de coördinator agenderen de essentiële agendapunten voor de bestuursvergaderingen. De bestuurders volgen
de essentiële bestuursmateries op de voet en voeren een efficiënte besluitvoering.
Er is een procedure waarbij de bestuurders worden betrokken bij de ontwikkeling van visieteksten en bij de bepaling van ingrijpende
inhoudelijke keuzes.
5.1.2. Het personeelsteam is efficiënt gestructureerd en wordt deskundig geleid.
De coördinator zorgt ervoor dat de doelstellingen van het beleidsplan kunnen worden gerealiseerd via de inzet van een professioneel
team.
Een organigram verduidelijkt de plaats van de personeelsleden binnen de organisatie.
5.1.3. Het team van vormingswerkers is gezamenlijk verantwoordelijk voor de invulling van het aanbod.
Er is een procedure voor de totstandkoming van het aanbod waarbij alle vormingswerkers zijn betrokken. Uit de verslaggeving van de
teamvergaderingen blijkt dat de procedure werd gevolgd.
OD 5.2. Vormingplus Waas-en-Dender beschikt over een professioneel team van medewerkers en freelancers.
5.2.1. Het personeelsteam heeft de nodige deskundigheid voor de realisatie van de opdrachten.
De functies, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van alle medewerkers zijn duidelijk beschreven in functieprofielen en afgestemd
op de opdrachten.
In 2015 beschikt Vormingplus Waas-en-Dender over een team van vormingswerkers dat ervaren is in het begeleiden van activiteiten en
van (samenwerkings)processen en dat ervaring heeft met vernieuwende werkvormen en inhouden die efficiënt en doelgericht zijn voor
het realiseren van de kernopdrachten.
Vormingplus Waas-en-Dender heeft een betrokken en goed functionerend team voor de administratieve en logistieke ondersteuning.
5.2.2. Vormingplus Waas-en-Dender is een lerende organisatie.
Vormingplus Waas-en-Dender heeft een personeelsteam dat systematisch zijn competenties ontwikkelt, vertrekkend vanuit eigen
mogelijkheden gekoppeld aan doelen uit het beleidsplan en aansluitend op de noden van de organisatie.
De vormingswerkers hebben ruimte om te experimenteren met het oog op vernieuwende praktijken.
De organisatie stelt zich lerend op, m.a.w. trekt lessen uit nieuwe ervaringen.
5.2.3. Vormingplus Waas-en-Dender heeft een coherent beleid voor de samenwerking met de freelancers.
Er zijn procedures voor rekrutering, intake, VTO en evaluatie.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 56 Beleidsplan 2011 - 2015

Freelancers voelen zich betrokken bij Vormingplus Waas-en-Dender, ze zijn op de hoogte van en kunnen zich vinden in de missie en
visie van de volkshogescholen en houden rekening met de diversiteit van het doelpubliek.
Er is een freelancerspool ontwikkeld voor het zelfgeorganiseerd aanbod en het faciliterend aanbod.
OD 5.3. Vormingplus Waas-en-Dender heeft een uitgewerkt communicatieplan
Vanaf aanvang van de beleidsperiode werken we met een communicatieplan dat in de loop van 2010 werd opgemaakt.
OD 5.4. De integrale kwaliteitszorg besteedt speciale aandacht aan het stroomlijnen van de nieuwe processen en procedures, aan
gegevensregistratie en kennisbeheer.
5.4.1. De gegevensregistratie is geoptimaliseerd.
5.4.2. Vormingplus Waas-en-Dender heeft aandacht besteed aan kennisbeheer en kennisdeling.
5.4.3. De processen van de kerntaken zijn beschreven.
OD 5.5. Vormingplus Waas-en-Dender heeft een uitgeschreven visie op diversiteit en voert een diversiteitsbeleid.
Om diversiteit vorm te geven gaan we in op het door de Vlaamse Overheid vooropgestelde diversiteitsbeleid. Enerzijds werken we aan
interculturele competentie op het individuele niveau van eigen medewerkers en van deelnemers aan onze activiteiten en anderzijds
interculturaliseren we Vormingplus Waas-en-Dender als organisatie. Daarvoor willen we onze visie op diversiteit dynamiseren door
maatschappelijke verscheidenheid zoveel als mogelijk binnen te halen.
- We gaan aan de slag met diversiteit via de inhouden die we in de verschillende rubrieken bij de programmatie gebruiken
- We willen een divers publiek bereiken: contexten creëren waarin mensen in contact komen met een verscheidenheid aan alternatieven
voor hun denken, handelen, betekenis geven en voelen.
- We gebruiken een veelheid van adequate werkvormen
- We diversifiëren de randvoorwaarden voor het participeren aan programma‘s en activiteiten
- We stellen reflexiviteit voorop als uitgangspunt van de vormingswerkers en als leerpunt voor zowel vormingswerker als deelnemer
- We doen extra inspanningen om de samenstelling van het personeelsteam en het bestuur meer te diversifiëren
OD 5.6. Vormingplus Waas-en-Dender voert een evenwichtig financieel beleid.
5.6.1. De Raad van bestuur bewaakt de middelen via een realistische budgettering.
5.6.2. Er zijn duidelijke financiële afspraken met betrekking tot de verschillende segmenten in het verhoudingsmodel.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 57 Beleidsplan 2011 - 2015

OD 5.7. Vormingplus Waas-en-Dender beschikt over degelijke kantoorruimtes en over lokalen verspreid over de gehele regio.
5.7.1. De eigen infrastructuur in Beveren-Waas is als uitvalsbasis behouden om de opdrachten van het beleidsplan te realiseren.
5.7.2. Geresponsabiliseerde partners garanderen een goede infrastructurele ondersteuning voor het gespreide programma in de regio.
De infrastructurele ondersteuning wordt regelmatig geëvalueerd in samenspraak met de partner. We werken met een uitgeschreven
standaard.
5.7.3. Vormingplus Waas-en-Dender heeft infrastructurele alternatieven (extra lokalen) voor de eigen programmatie, onafhankelijk van de
partners.
Waar Vormingplus een aanbod wenst te brengen dat geen ingang vindt bij een lokale partner, zoekt Vormingplus zelf een geschikte
locatie en voert een aangepaste promotie.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 58 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 5. HET BELEIDSPLAN EN DE 16
BEOORDELINGSELEMENTEN
1. HET PUBLIEKSBEREIK - zie doelstelling SD 2 – OD 2.2. - 2.3.
Registratie
Bij elke activiteit van het zelfgeorganiseerd aanbod wordt het aantal deelnemers geregistreerd via inschrijvingslijsten.
Ook het profiel van de deelnemer wordt bij de zelfgeorganiseerde activiteiten in kaart gebracht. Leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, etnischculturele
achtergrond en spreiding in de regio worden geëvalueerd in de jaarlijkse voortgangsrapporten.
Wat het faciliterend aanbod betreft, zijn we afhankelijk van de goodwill van de aanvragende organisaties die ons informatie over het aantal
deelnemers en hun profiel moeten bezorgen. De nodige inspanningen dienen geleverd om deze organisaties te overtuigen van het belang van
een goede registratie.
Aantal deelnemers aan het eigen aanbod (OD 2.2.)
In SD 2 maken we een duidelijke keuze voor een tweesporenbeleid met enerzijds een zelfgeorganiseerd aanbod dat vernieuwend is en
anderzijds een faciliterend aanbod. Een innovatief aanbod vergt ruimte voor experiment en een intensieve aanpak. Een terugval van het aantal
activiteiten en daardoor ook van het publieksbereik tijdens de beginfase van de beleidsperiode valt te verwachten. Anderzijds willen we met een
faciliterend aanbod de andere aanbieders stimuleren om zelf meer vorming te organiseren. Op deze manier moet tegen het einde van de
beleidsperiode tegelijk de weg geëffend zijn voor een vernieuwend aanbod en voor de uitbreiding van het publieksbereik.
In een verhoudingsmodel leggen we vast hoe we de verschuivingen willen laten evolueren in de richting van bepaalde streefnormen (bijlage 10).
De praktijk zal moeten uitwijzen in hoeverre de vooropgestelde normen realistisch en haalbaar zijn. Jaarlijks volgen we de evolutie op de voet in
het voortgangsrapport. Na twee jaar evalueren we grondig en stellen indien nodig de streefnormen bij.
Divers publiek (OD 2.3.2.)
Vormingplus Waas-en-Dender bereikt een divers publiek wat betreft geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, etnisch-culturele achtergrond en
spreiding in de regio, dat alles in een verhouding tot het profiel van de inwoners van de regio. We volgen dit jaarlijks op in het voortgangsrapport
en bepalen acties met het oog op het bereiken van minder bereikte groepen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 59 Beleidsplan 2011 - 2015

2. DE MATE WAARIN DE VOLKSHOGESCHOOL KANSENGROEPEN BEREIKT OF VIA HET WERKEN MET MULTIPLICATOREN VAN
BETEKENIS VOOR KANSENGROEPEN - zie doelstellingen: OD 1.1.2., 1.2.2., 2.1.1., 2.2., 2.3.3., 4.1.3.
Kansengroepen: meer bepaald laaggeschoolden, mensen in armoede en mensen met een migratieverleden, kortom de groepen die volgens
diverse studies het minst participeren aan sociaal-cultureel vormingswerk.
De mate waarin Vormingplus zich naar kansarmen zal richten, wordt bepaald in de strategische doelen en in het verhoudingsmodel (zie bijlage
10).
Vormingplus bereikt tot nog toe met haar eigen algemeen aanbod slechts een beperkt aantal mensen uit vernoemde groepen. Er dienen dus
extra inspanningen te worden geleverd om deze groepen te bereiken. Zo hanteert Vormingplus drempelverlagende maatregelen zoals sterk
verminderde prijzen voor mensen met lage inkomens, maakt een groot deel van het aanbod inhoudelijk toegankelijk voor mensen met een
beperkt opleidingsniveau en besteedt aandacht aan laagdrempelige locaties.
Daarnaast stemmen we de werkvormen af op de specificiteit van de betreffende doelgroep. Vaak is er aanpak waarbij gemeenschapsvorming
een belangrijke rol speelt.
Om mensen uit de kansengroepen beter te bereiken, werkt Vormingplus samen met organisaties waarmee het betreffende publiek vertrouwd is
en die mensen kunnen toeleiden naar educatieve activiteiten. Voorbeelden zijn dienstencentra, sociaal verhuurkantoor, sociaal restaurant,
Welzijnsschakels, Samenlevingsopbouw, ODiCe, OCMW‘s, buurtwerk, …
We willen ook bijdragen tot de ontwikkeling van competenties die specifiek zijn voor het sociaal-cultureel vormingswerk met kansarmen, bij
professionelen/intermediairen.
3. SPREIDING VAN HET AANBOD OVER DE REGIO - zie doelstellingen OD 2.4.
Tijdens de vorige beleidsperiode leverde Vormingplus jaarlijks inspanningen om het programma evenwicht te spreiden over de arrondissementen
Sint-Niklaas en Dendermonde rekening houdend met het spreidingsgehalte van de bevolking. De spreiding evolueerde positief in het arr. Sint—
Niklaas van 83% in 2006 naar 69% in 2009 en in het arr. Dendermonde van 17% in 2006 naar 31% in 2009. Dat terwijl er in deze
arrondissementen respectievelijk 55% en 45% van de bevolking woont.
In de komende beleidsperiode wil Vormingplus het aanbod verder spreiden over de regio, rekening houdend met de lokale noden. Dit kunnen bv.
zijn de aanwezigheid van specifieke doelgroepen of van andere aanbieders, van partner-toeleiders, van specifieke sociaal- economische
situaties, …
In grotere steden en gemeenten met een regionale uitstraling organiseert of faciliteert Vormingplus op regelmatige basis een divers aanbod. Ook
in kleinere gemeenten wil Vormingplus aanwezig zijn.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 60 Beleidsplan 2011 - 2015

4. DE WIJZE VAN BEKENDMAKING VAN HET AANBOD - zie doelstellingen: SD 4 – OD 5.3.
Vormingplus communiceert over andere organisaties met een aanbod in de regio
a) via de brochure:
b) via de website: links
- vermelding van de gespecialiseerde vormingsinstellingen met een beknopte voorstelling van hun aanbod
- vermelding van cultuurcentra
- vermelding van lokale dienstencentra
- vermelding van verenigingen
Vormingplus communiceert over het educatief aanbod
a) communicatie van het educatief aanbod van andere aanbieders in de regio
- publicatie van elke activiteit die een organisatie tot stand brengt in samenwerking met Vormingplus in de eigen brochure op voorwaarde dat
de deadline van Vormingplus wordt gehaald
- rechtstreekse link naar de zoekfunctie van Prettiggeleerd, UiT-Databank en Vormicelli: via de website en de brochure
- koppeling van alle niet-formele vormingsactiviteiten in de regio die op Prettiggeleerd en UiT-Databank verschijnen naar het eigen systeem
van Scarabee waardoor het aanbod zichtbaar wordt op de eigen website (Prettiggeleerd Light)
- het promotioneel materiaal met betrekking tot activiteiten van andere organisaties krijgt een plaats in de folderrekken van Vormingplus
b) communicatie van het eigen educatief aanbod
- eigen programmabrochure met cast adressenbestand en verspreiding via een mailing (o.a. naar partners en verder naar alle cultuurcentra,
gemeenschapscentra, bibliotheken, gemeentehuizen en andere…)
- lokale informatiekanalen:
gemeentelijke infobladen
agenda‘s regionale communicatiekanalen - persberichten Vlaams niveau (week- en maandbladen)
- eigen website + Prettiggeleerd + Uit-Databank + Word wat je wil
- extra promotie via flyers en sporadisch een affiche voor speciale initiatieven
- aanwezigheid op cultuurmarkten, leermarkten, …
Vormingplus Waas-en-Dender stimuleert de aanbieders van niet formele educatie in de regio om hun aanbod bekend te maken via bestaande
databanksystemen.
5. DE DIVERSITEIT VAN HET AANBOD - doelstellingen: OD 3.3.
Het aanbod van Vormingplus wordt gekenmerkt door een grote diversiteit aan werkvormen en thema‘s. Diversiteit garandeert voor elk wat wils.
We willen immers zeer verschillende doelgroepen bereiken.
In de komende beleidsperiode stellen we ons tot doel om jaarlijks een aanbod te realiseren dat zich minimaal in 8 verschillende themarubrieken
situeert. Het afwegen van het diversiteitsgehalte van de zelf georganiseerde activiteiten is een permanent aandachtspunt in teamvergaderingen
en bij de samenstelling van de programma‘s.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 61 Beleidsplan 2011 - 2015

6. DE MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDING VAN HET AANBOD - zie doelstellingen: O.D. 3.2.
Vormingplus Waas-en-Dender gebruikt onderstaande drie criteria en subcriteria om haar (eigen) aanbod maatschappelijk te verantwoorden.
1. Maatschappelijke tendensen uit de omgevingsanalyse:
Bij een vormingsvoorstel vragen we ons af of dit thema (inhoud) / deze activiteit (werkvorm) kansen inhoudt om de deelnemers te ondersteunen
in het kritisch omgaan met de wereld in verandering. Omgaan betekent hier informeren, sensibiliseren en betrekken (laten participeren).
We geven de voorkeur aan volgende maatschappelijke tendensen als belangrijkste voor de wereld in verandering: Mondialisering; Multiculturele
(interculturele) samenleving; Technologische omwenteling; Demografie: ontgroening, vergrijzing, migratie ; De mens en zijn omgeving: risico‘s .
2. Vormingsbehoeftes
Vormingplus Waas-en-Dender houdt rekening met de resultaten uit een mix van onderzoeken naar leerbehoeften: Edubell en onderzoeken van
andere Vormingplussen. Sleutelfiguren uit de regio en partners sporen actief vormingsbehoeften op bij hun publiek en rapporteren deze aan
Vormingplus.
3. Het maatschappelijk draagvlak wordt groter naarmate een onderwerp/thema/activiteit meer:
- levend/levendig of actualiteitsgebonden is,
- een redelijke kans op publieksbereik heeft,
- er samenwerkende partners zijn die het draagvlak kunnen vergroten
- betaalbaar is
Alle 3 de criteria zijn even belangrijk bij de afweging van vormingsvoorstellen.
7. DE BESCHIKBARE INFRASTRUCTUUR - zie doelstelling OD 5.7.
Vormingplus Waas-en-Dender is gehuisvest in een gedeelte van een gerestaureerd kloostergebouw in Melsele, deelgemeente van Beveren.
Vormingplus beschikt hier over 3 gewone leslokalen, 1 computerlokaal, een ontmoetingsruimte en 6 ruime kantoren.
Niettegenstaande Melsele zich geogrrafisch in een uithoek van de regio bevindt, wordt deze plaats als uitvalsbasis niet ervaren als een knelpunt
voor de werking. Via samenwerking beschikt Vormingplus over een netwerk van vaste lesplaatsen die door partnerorganisaties ter beschikking
worden gesteld (o.a. in Sint-Niklaas, Dendermonde, Lokeren, Beveren, Wetteren) en is op die manier zichtbaar aanwezig in de gehele regio.
Toch brengt dit een zekere afhankelijkheid van partners met zich mee. Het is de bedoeling dat Vormingplus de samenwerkingspartners
responsabiliseert om de kwaliteit van deze infrastructuur te garanderen.
Bovendien wil Vormingplus in de komende beleidsperiode zelf over lokalen gespreid over de regio kunnen beschikken om ook onafhankelijk van
partners haar eigen aanbod te kunnen realiseren.
8. DE PROFESSIONELE UITBOUW - zie doelstellingen: 5.1. en 5.2.
Vormingplus Waas-en-Dender begint aan de nieuwe beleidsperiode met een professioneel team van 15 medewerkers, goed voor 12,65 voltijdse
equivalenten (VTE): 1 coördinator, 6,5 inhoudelijk medewerkers (educatief – regio – projecten), 1 communicatiemedewerker, 0,25 medewerker
kwaliteitszorg, 2,9 medewerkers administratie, 0,5 infrastructuurmedewerker (geregulariseerd DAC‘er) en 0,5 onderhoudsmedewerker. Tijdens
de eerste jaren van de nieuwe beleidsperiode zal worden bekeken of de ontwikkeling van een faciliterend aanbod extra personeelstijd vergt op
de administratie. Het organigram uit de vorige beleidsperiode blijft bewaard (zie p. 34).
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 62 Beleidsplan 2011 - 2015

Deskundigheidsbevordering wordt sterk aangemoedigd tijdens de jaarlijkse functioneringsgesprekken en systematisch opgevolgd. Er wordt een
budget voor vorming ingeschreven in de jaarlijkse begrotingen. Bij gevolgde opleidingen en studiedagen wordt bekeken in welke mate het zinvol
kan zijn om de nieuw verworven kennis of vaardigheden te delen met andere leden van het team.
Naast de jaarlijks functioneringsgesprekken zijn er op regelmatige basis individuele coachingsgesprekken. In beide is er ruimte voor de opvolging
van de kennis, de attitudes en de vaardigheden van de medewerker.
- de verantwoordelijke voor het vormingsteam coacht de sociaal-cultureel vormingswerkers
- de coördinator overlegt met en coacht de verantwoordelijken voor het vormingsteam en voor de regionale afstemming
- de coördinator voert coachingsgesprekken met de communicatiemedewerker, met de kwaliteitsmedewerker en met de administratief
verantwoordelijke
- de coördinator heeft regelmatig een opvolgingsgesprek met de medewerkers voor de infrastructuur
Vormingsplus werkt vooral met externe lesgevers voor de begeleiding van cursussen (gespecialiseerde instellingen, freelancers…). Er wordt
toegezien op de kwaliteit van mogelijke externe lesgevers via gesprekken vooraf en van ingeschakelde lesgevers via evaluaties.
De Raad van Bestuur telt 11 vrijwillige leden. Het bestuur blijft bij het ingaan van de nieuwe beleidsperiode ongewijzigd: zie ook p. 33.
9. DE NETWERKVORMING - zie doelstellingen: SD 1.
Coördinatie en afstemming van het globale aanbod in de regio is één van de vier opdrachten van de Vormingplus-centra. Uiteraard is het van
belang dat de volkshogeschool voldoende terreinkennis heeft over de regio waarin zij opereert. Via een ruim netwerk van partners en toeleiders
wil Vormingplus Waas-en-Dender zicht houden op de regio-specifieke kenmerken, op het publiek en op de behoeften van de verschillende
doelgroepen. Kennis van de aanbieders van niet-formele educatie en in de mate van het mogelijke hun aanbod, is een voorwaarde om een eigen
aanvullend aanbod te kunnen ontwikkelen.
Een stevig netwerk is voor Vormingplus onontbeerlijk om de spreiding van dit eigen aanbod te realiseren. Dank zij de samenwerking met tal van
partnerorganisaties beschikken we over gepaste infrastructuren voor onze activiteiten in de regio. Bovendien staan we samen sterker om via een
gezamenlijke promotie het beoogde publiek te bereiken.
Vormingplus Waas-en-Dender netwerkt met andere woorden met het oog op informatieverzameling, draagvlakverbreding en samenwerking.
Er zijn verschillende niveau‘s:
-Regionaal niveau: de regionale afstemming is toegewezen aan 1 deeltijds (4/5) personeelslid, in feite een regioverkenner die:
1. de eerste contacten legt met gemeentelijke overheidsinstanties, met educatieve en culturele aanbieders en met instanties uit belendende
sectoren
2. samenwerkingsverbanden voorbereidt (cf. 75% van de eigen activiteiten in 2009 gebeurden in samenwerking met minimaal 1 partner)
3. ‗raamovereenkomsten‘ maakt wanneer het gaat over effectieve partnerships.
De jaarlijkse voortgangsrapportage bevat overzichten van de partners per gemeente waarmee Vormingplus het afgelopen jaar samenwerkte.
-Provinciaal niveau: met de Provinciale overheid, met de Oost-Vlaamse volkshogescholen, met het Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligers,
Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen en Odice.
-Vlaams niveau: met andere Vormingpluscentra, met de belangrijkste subsidiërende instantie (Vlaamse Gemeenschap)
-Inhoudelijk:- in functie van aanbodsontwikkeling: de educatieve medewerkers bouwen systematisch een netwerk uit van competente freelance
lesgevers en gespecialiseerde instellingen (zie parameter
- in functie van competentieversterking van de eigen medewerkers
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 63 Beleidsplan 2011 - 2015

10. DE SAMENWERKING MET DE GESPECIALISEERDE VORMINGSINSTELLINGEN
Vormingplus Waas-en-Dender doet voor de inhoudelijke invulling van haar programma regelmatig beroep op de landelijke gespecialiseerde
instellingen. Ofwel huurt Vormingplus een lesgever van de gespecialiseerde instelling in ofwel werken beide organisaties samen in een
gezamenlijk aanbod.
In het verleden werd samengewerkt met Amarant, Atelier Cirkel, Centrum voor Natuur- en Milieueducatie CVN, Halewynstichting, Inverde, Motief,
Natuurpunt Educatie, PRH, Stichting Lodewijk de Raet, Timotheus Project, Universiteit Vrije Tijd, Vormingscentrum voor Opvoeding en
Kinderopvang, Uitstraling Permanente Vorming, Vormingsinstituut Rode Kruis, Wisper.
Deze samenwerking resulteerde doorgaans in meerdere gezamenlijke programma‘s in het algemeen aanbod van vormingplus.
Het ligt in de lijn van de verwachtingen dat in de toekomst met dezelfde organisaties zal worden samengewerkt met oog op de ontwikkeling van
een aanbod voor kansarmen, voor vrijwilligers en voor het klassiek en vernieuwend aanbod waarvan sprake in het verhoudingsmodel (zie bijlage
10).
De activiteiten van de gespecialiseerde vormingsinstellingen die in de regio plaatshebben, vinden promotioneel hun weg naar de website van
Vormingplus via de link met de zoekrobots UiT-Databank (de voormalige CultuurDatabank) en PrettigGeleerd Light.
11. DE EIGEN BIJDRAGE AAN HET OVERLEG MET DE VOLKSHOGESCHOLEN UIT DE ANDERE REGIO’S
Net zoals in de vorige beleidsperiode zal Vormingplus Waas-en-Dender ook in de periode 2011-2015 in nauw contact blijven met de 12
volkshogescholen in Vlaanderen en Brussel. Maandelijks overleggen de 13 coördinatoren met elkaar en met het ondersteuningscentrum Socius
en de belangenbehartiger FOV in een ‗coördinatorenoverleg‘. Via jaarplannen wil dit platform de samenwerking en samenhang tussen de
Vormingpluscentra te bevorderen. In een 18-punten programma verklaren de 13 volkshogescholen zich bereid tot een aantal engagementen in
relatie tot een aantal opdrachten en beoordelingselementen tijdens de komende beleidsperiode (zie bijlage 11).
Binnen de schoot van het coördinatorenoverleg worden met regelmaat werkgroepen opgericht met het oog op samenwerking. Werkpunten voor
de nabije toekomst zijn een nauwere samenwerking met betrekking tot gegevensverzameling en daaruit voortvloeiend de verdere ontwikkeling
van performante software.
Ook diverse medewerkers plegen regelmatig overleg in werkgroepen en collegagroepen. Jaarlijks ontmoeten de medewerkers elkaar tijdens een
ontmoetingsdag rond een specifiek thema en wisselen goede praktijken uit.
Op provinciaal niveau is er een intense samenwerking met Vormingplus Gent-Eeklo en Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender. De drie Oost-
Vlaamse volkshogescholen ontvangen jaarlijks een projectsubsidie van de Provincie Oost-Vlaanderen voor gezamenlijke projecten met een
provinciale meerwaarde.
In samenwerking met het Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligers wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een aanbod ter ondersteuning van
vrijwilligers en aan de uitbouw van een vrijwilligersacademie.
12. DE WIJZE WAAROP DE VOLKSHOGESCHOOL DE CULTURELE FUNCTIE INVULT
Het decreet van 4 april 2003 betreffende het sociaal-cultureel volwassenenwerk definieert de culturele functie als volgt: de functie die, zowel in de
brede als de engere zin, gericht is op het verhogen van de participatie aan de cultuur die de samenleving te bieden heeft.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 64 Beleidsplan 2011 - 2015

De culturele functie wordt waargemaakt in het merendeel van de activiteiten indien we cultuur bekijken in de brede zin. Het begrip cultuur dekt
immers vele ladingen:
- Cultuur versus natuur: ‗cultuur‘ in de betekenis van het ingrijpen van de mens in een natuurlijke toestand (bebouwen, bewerken cfr.
landbouwterminologie). Zo kunnen we ‗wijncultuur‘ niet alleen in de betekenis van wijnbouw gebruiken maar ook in die van de waardering die
we voor wijn opbrengen, of van de plaats die we hem toekennen in onze eet- en drinkgewoonten. (vb. (H)eerlijke wijnen)
- Cultuur is betekenis geven door middel van verbale en non-verbale communicatie. Vb. waarden en normen worden bewust en onbewust
gedeeld via communicatie. Cultuur is dus alles wat zijn neerslag gevonden heeft in allerlei vaste manieren van denken, voelen en doen binnen
gemeenschappen. (via de keuze van onze rubrieken en activiteiten ‗staat‘ Vormingplus voor bepaalde waarden, vb. er is een vaste plaats voor
‗diversiteit‘ binnen het programma)
- Cultuur is het hogere geestesleven: het begrip ‗cultuur‘ refereert naar de innerlijke ontwikkeling: de vorming van de eigen persoonlijkheid door
bijvoorbeeld het lezen van boeken, het bijwonen van toneelvoorstellingen, het volgen van diverse cursussen.
In engere betekenis verwijzen we naar het begrip kunst en kunsteducatie. Kunsteducatie duidt een werkveld aan waarin mensen andere mensen
iets leren over kunsten, ofwel door middel van kunsten, ofwel vanuit kunsten. Het sleutelwoord is ‗leren‘; daarom dus ‗educatie‘.
Kunsteducatie gaat ervan uit dat het belangrijk is dat mensen in contact gebracht worden met kunst omdat het kunstzinnige een wezenlijk aspect
is van ons menselijke bestaan, en dit zowel op het individuele niveau als op sociaal en maatschappelijk niveau.
De benadering van kunsteducatie kan op verschillende manieren: een productieve verhouding (actief) versus een receptieve en reflectieve
verhouding (passief) tegenover kunst.
- De receptieve en reflectieve benadering brengt mensen in contact met kunst via het beleven van bestaande kunstwerken. Luisteren naar
muziek, kijken naar theater- en dansvoorstellingen, kijken naar beelden, en over je beleving uitwisselen met anderen. Je kan kunstwerken
waarnemen en daarbij reageren op hun kwaliteit. Je kan hun plaats in de geschiedenis en cultuur begrijpen (kunstgeschiedenis). Onze rubriek
„culturen – kunst’ valt duidelijk samen met deze benadering binnen kunsteducatie.
- De actieve, productieve benadering brengt mensen in contact met kunst via het beleven van eigen kunstzinnige activiteit, via doen. Veelal
worden deze activiteiten aangeboden in een vorm die afgeleid is van de werkvormen in de professionele kunsten. Dit aspect van kunsteducatie
zit duidelijk vervat in de rubriek „creatief en vaardig’ – al gaat de rubriek ook breder dan kunsteducatie.
13. DE WIJZE WAAROP DE VOLKSHOGESCHOOL DE GEMEENSCHAPSVORMENDE FUNCTIE INVULT
Het decreet van 4 april 2003 betreffende het sociaal-cultureel volwassenenwerk definieert de gemeenschapsvormende functie als volgt: de
functie die gericht is op het versterken en vernieuwen van het sociale weefsel en op groepsvorming met het oog op een democratische, solidaire,
open en cultureel diverse samenleving.
Tegen het begin van de beleidsperiode zal een visietekst over de gemeenschapsvormende functie van Vormingplus Waas-en-Dender het
uitgangspunt zijn voor de verdere invulling daarvan. Tegen eind 2010 is de visietekst door het team van vormingswerkers afgerond en
teruggekoppeld naar de Raad van Bestuur. In de jaarlijkse voortgangsrapportage zal via concrete acties vorm gegeven worden aan de verdere
invulling.
Intussen werd het begrip gemeenschapsvorming verder uitgediept in een anders geformuleerde definitie en in een verdeling in drie niveaus:
Definitie: het bewust, intentioneel en verantwoord ondersteunen en faciliteren van processen en praktijken die meer, betere of andere
gemeenschappen beogen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 65 Beleidsplan 2011 - 2015

Er zijn drie niet-hiërarchische niveaus te onderscheiden,:
- gemeenschapsEDUCATIE
1. Interventiestrategie: mensen vormen tot competente en kritische burgers die participeren in de samenleving in functie van het
behoud van een maatschappelijk evenwicht en die zich graag inzetten voor belangrijk geachte vraagstukken.
2. Visie op gemeenschapsvorming als entiteit: bijbrengen van kennis, vaardigheden en attitudes als burger/deelgenoot van een
bepaald geheel. De regels en principes zo goed als mogelijk kennen en zich eigen maken. Voorbeeld : vormingen n.a.v. de
Vlaamse en Europese verkiezingen
3. Visie op gemeenschapsvorming als pluraliteit: bijbrengen van kennis, vaardigheden en attitudes in functie van een flexibele en
meervoudige identiteit. Mensen worden ondersteund in identiteitsvorming in functie van een plurale samenleving en de vele en
verschillende netwerken en verbanden waarin iemand zit. Voorbeeld: wandeling in het spoor van de asielzoeker.
- gemeenschap-VORMEN
1. interventiestrategie: ondersteunen van een wij-gevoel bij de mensen draagt bij tot de versterking van het sociaal weefsel en de
solidariteit tussen individuen.
2. Visie op gemeenschapsvorming als entiteit: Identificeren met waarden en normen die in de groep heersen en gangbaar zijn. Dit
in functie van groepsvorming, identificatie en belangenbehartiging. De belangen en de logica van de groep primeren. Voorbeeld:
vorming voor vrijwilligers.
3. Visie op gemeenschapsvorming als pluraliteit: (mee)werken aan het voorkomen van in- en uitsluitingsmechanismen op
groepsniveau. Kritisch bevragen van de logica eigen aan een groep. Voorbeeld: de Babbelonië groepen.
- gemeenschapsVORMGEVING
1. interventiestrategie: Nagaan hoe de samenleving er dient uit te zien of realiseren wat er dient veranderd te worden. Mensen
engageren zich om een ideaal/thema te verbinden met een concrete actie.
2. Visie op gemeenschapsvorming als entiteit: acties ondersteunen in functie van het bewerkstelligen van de ideale samenleving.
Bereiken van een normatieve consensus over de juiste en meest waardevolle samenleving en –vormen.
3. Visie op gemeenschapsvorming als pluraliteit: (mee) vorm geven van de publieke ruimte. Ondersteunen in het publiek maken
van eigen oordeel/mening/verlangen. Participatie in het publieke debat.
We stellen vast dat onze werking zich vooral situeert op het niveau van gemeenschapseducatie, in iets mindere mate op gemeenschap-vormen
en minder op gemeenschapsvormgeving.
14. HET AANTAL UREN PROGRAMMA’S - zie doelstellingen: SD 2.
In SD 2 maken we een duidelijke keuze voor een tweesporenbeleid met enerzijds een zelfgeorganiseerd aanbod dat vernieuwend is en
anderzijds een faciliterend aanbod. Een innovatief aanbod vergt ruimte voor experiment en een intensieve aanpak. Een terugval van het aantal
activiteiten en daardoor ook van het publieksbereik tijdens de beginfase van de beleidsperiode valt te verwachten. Anderzijds willen we met een
faciliterend aanbod de andere aanbieders stimuleren om zelf meer vorming te organiseren. Op deze manier moet tegen het einde van de
beleidsperiode tegelijk de weg geëffend zijn voor een vernieuwend aanbod en voor de uitbreiding van het publieksbereik.
In een verhoudingsmodel leggen we vast hoe we de verschuivingen willen laten evolueren in de richting van bepaalde streefnormen (bijlage 10).
De praktijk zal moeten uitwijzen in hoeverre de vooropgestelde normen realistisch en haalbaar zijn. Jaarlijks volgen we de evolutie op de voet in
het voortgangsrapport. Na twee jaar evalueren we grondig en stellen indien nodig de streefnormen bij.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 66 Beleidsplan 2011 - 2015

15. DIVERSITEIT MET SPECIFIEKE AANDACHT VOOR INTERCULTURALITEIT - zie doelstellingen OD 5.5.
Vormingplus bekijkt diversiteit als een maatschappelijk belangrijk fenomeen dat zich op vele vlakken manifesteert. Het gaat over een veelheid
van leefstijlen waarmee we als maatschappij, als organisatie en als individu geconfronteerd worden.
Vormingplus wil diversiteit positief benaderen en houdt er rekening mee dat deze maatschappelijke verscheidenheid en complexiteit bij velen
weerstand oproept en onderwerp is van vele controverses.
We willen diversiteit benaderen vanuit de dagelijkse realiteit eerder dan vanuit een belerende en moraliserende benadering.
De aanwezigheid van ‗mensen met een migratieverleden‘/allochtonen/mensen behorend tot etnisch-culturele minderheden is de meest zichtbare
vorm van diversiteit die zich in onze maatschappij manifesteert. Maar ook andere vormen die verband houden met gender, leeftijd, seksuele
geaardheid, functionele paraatheid/beperking zijn aan de orde. Omgaan met diversiteit is dus niet te herleiden tot omgaan met de
interculturaliteit in de enge zin van het woord. We willen interculturaliteit breder interpreteren: in de mate waarin de andere bovenvermelde
diversiteit-elementen een rol spelen in cultuurbeleving en cultuurparticipatie – in de brede zin dan – kan dit een model zijn om met diversiteit om
te gaan.
Om diversiteit vorm te geven gaan we in op het door de Vlaamse Overheid vooropgestelde diversiteitsbeleid door
enerzijds te werken aan interculturele competentie op het individuele niveau van eigen medewerkers en van deelnemers aan onze
activiteiten/programma‘s. We bieden daarvoor leercontexten aan waarbij kennis, attitudes en vaardigheden ontwikkeld kunnen worden
om met diversiteit constructief om te gaan.
Als onderdeel van hun professionaliteit zullen de sociaal-cultureel vormingswerkers daartoe inzetten op een grote flexibiliteit, reflectie,
interactievaardigheden, continu overleg en een grote bereidheid tot leren.
We zullen zowel een categoriale als inclusieve benadering hanteren afhankelijk van de context en concrete mogelijkheden die zich
aandienen.
anderzijds Vormingplus Waas-en-Dender als organisatie te interculturaliseren. Daarvoor willen we onze visie op diversiteit dynamiseren
door maatschappelijke verscheidenheid zoveel als mogelijk binnen te halen.
Concreet zal Vormingplus met diversiteit aan de slag gaan via de inhouden die we in de verschillende rubrieken bij de programmatie gebruiken:
diversiteit situeert zich immers niet alleen in de buitenwereld maar ook in onszelf. Onze programma‘s zullen dus zowel aspecten van
persoonlijke groei, creativiteitsontwikkeling als inhouden over actualiteit, geschiedenis, kunst, filosofie, enz. aanbrengen en daarmee
onderwerpen voorstellen en bespreekbaar maken die mensen in contact brengen met minder ‗vanzelfsprekende‘ perspectieven en realiteiten.
Ook onze betrachtingen om een divers publiek te bereiken maken deel uit van onze situering t.a.v. dit thema. Het zijn immers concrete
interacties in het dagelijkse leven die mensen met diversiteit confronteren… We willen contexten creëren waarin mensen in contact komen met
een verscheidenheid aan alternatieven voor ons denken, handelen, betekenis geven en voelen. We kunnen verschillende types contexten vorm
geven waarbij interactie zowel op een zeer actieve manier als eerder passief wordt ingezet, waarbij zowel op heterogeniteit als op
gemeenschappelijkheid ingegaan wordt.
Een veelheid van adequate werkvormen zal verder ook een noodzakelijk aandachtspunt zijn om diversiteit tot concrete realisatie te brengen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 67 Beleidsplan 2011 - 2015

Ook via diversifiëring van randvoorwaarden voor het participeren aan programma‘s en activiteiten zullen we de effectiviteit van het beoogde
diversiteitsdoel beïnvloeden: deelnemersprijzen, locaties, infrastructuur, samenwerkingsorganisaties en –contexten. Al deze elementen kunnen
het deelnemen aan en het leren sterk bevorderen of juist belemmeren.
Bij dit alles zal reflexiviteit voorop staan als uitgangspunt van de vormingswerkers en als leerpunt voor zowel vormingswerker als deelnemer. Dit
betekent dat men bewust vertrekt /leert vertrekken van het besef dat het mogelijk is vanuit een ander perspectief (gender, leeftijdsgroep, religie,
etnisch-culturele achtergrond,…) tot andere ‗oplossingen‘ te komen.
Op vlak van de organisatie zullen inspanningen worden geleverd opdat de samenstelling van het personeelsteam en het bestuur meer in de
richting evolueren van een weerspiegeling van de diversiteit in de regio Waas-en-Dender.
16. DE MANIER WAAROP IN DE WERKING REKENING WORDT GEHOUDEN MET PRINCIPES VAN INTEGRALE KWALITEITSZORG – zie
doelstelling 5.4.
Als professionele organisatie werkt Vormingplus Waas-en-Dender systematisch aan kwaliteitszorg. Een vaste medewerker a rato van 10/38
bewaakt de kwaliteit van de werking en de geleverde diensten via o.a. evaluaties:
- zelfevaluaties: regelmatig wordt een domein van de organisatie doorgelicht met behulp van het evaluatie-instrument Kwaliscoop (Kwasimodo);
- interne tevredenheidsmetingen;
- systematische evaluaties van de activiteiten;
- evaluaties van de interne overlegmomenten van personeel en raad van bestuur;
- jaarlijkse evaluaties van de werking in de voortgangsrapportage.
- klachtenprocedure
De talrijke evaluaties geven aanleiding tot verbeterprojecten.
Er is een gebruiksvriendelijke en duidelijke kwaliteitsdocumentatie zowel in een mappensysteem als in een digitale versie op de interne server.
Vormingplus heeft een gestructureerd intern overleg. Wekelijks wordt in de personeelsvergadering de praktische planning doorgenomen met de
hele ploeg. De vormingswerkers buigen zich op regelmatige basis in teamvergaderingen over de inhoudelijke kant van de werking. In een
tweewekelijks coördinatieoverleg wisselen ondersteunende stafleden en medewerkers met een verantwoordelijke functie uit en nemen
beslissingen over overkoepelende materies. Interne communicatie is een voortdurend aandachtspunt en staat op de agenda van elke
overlegniveau.
In de doelstellingen van dit nieuwe beleidsplan 2011 - 2015 staan gegevensbeheer en kennisdeling hoog op de agenda (OD 5.4.)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 68 Beleidsplan 2011 - 2015

HOOFDSTUK 6. PERSONEEL EN MIDDELEN
6.1. PERSONEEL
Wat personeel betreft verwijzen we naar de situatie bij het eind van de vorige beleidsperiode (p. 34) naar de operationele doelstellingen OD 5.1.
en 5.2. en naar het beoordelingselement 8 in verband met de professionele uitbouw.
Bij het ingaan van de beleidsperiode zijn er 15 functies ingevuld, goed voor 12,65 voltijdse equivalenten (VTE).
De taakinhoud en functieprofielen zijn afgestemd op de decretale opdrachten en op de beleidskeuzes die in beleidsplannen worden bepaald.
1. Educatief team
Zeven medewerkers (6,5 VTE) behoren tot het educatief team. Eén teamverantwoordelijke (Daisy Hubert - 1 VTE) staat samen met het team
van 5 vormingswerkers (Resy De Meulder, Ellen Sijmons, Ward Seyssens, Johan Vermeersch en een nog aan te weven medewerker - samen
4,7 VTE) in voor de realisatie van het beleidsplan met betrekking tot de inhoudelijke werking. Eén medewerker (Ingrid Vennens - 0,8 VTE) is
verantwoordelijk voor de regionale afstemming en neemt deel aan de educatieve teamvergaderingen. Vier vormingswerkers dragen de
verantwoordelijkheid voor de invulling van diverse themarubrieken. Eén vormingswerker richt zich specifiek op het bereiken van kansarmen.
2. Stafmedewerkers communicatie en IKZ
Twee medewerkers (Vincent Rollé en Dianne Nuyts – samen 1,25 VTE) ondersteunen de werking met betrekking tot respectievelijk
communicatie (1 VTE) en kwaliteitszorg (0,25 VTE).
3. Administratief en logistiek team
Vier medewerkers (Kris De Clerck, Carine Van remoortere, Chris Vlegels, Dianne Nuyts – samen 2,9 VTE) verzorgen het onthaal, de cursusadministratie,
de dagelijkse boekhouding, de verslaggeving, het klassement. Voor het dagelijks onderhoudswerk en het onderhoud van de
eigen infrastructuur beschikken we over twee medewerkers (Carine Van Roeyen en Wim Van Puymbroeck – samen 1,1 VTE).
4. Coördinatie
De coördinator (Marleen Van de moortel - 1 VTE) draagt de eindverantwoordelijkheid, volgt de beleidsopties op die in de beleidsplannen
werden vastgelegd en legt verantwoording af over de werking bij de Raad van Bestuur. Andere taken zijn meerjaren- en jaarplanning,
personeelsbeleid, overkoepelende externe contacten (Vlaamse overheid, coördinatorenoverleg volkshogescholen, Socius, FOV, Sociare,…).
De zorg voor het goed functioneren van het personeel is een belangrijk aandachtspunt binnen de organisatie. Alle medewerkers hebben een
afgebakende taakomschrijving en functieprofiel. Er zijn jaarlijks functioneringsgesprekken waarin standaard wordt bekeken op welke manier de
medewerker zich via Vorming/Training/Opleiding kan vervolmaken met het oog op zijn functioneren in de organisatie. Hiervoor worden
systematisch zowel middelen als tijd voorzien. Er is een sollicitatieprocedure uitgestippeld met aandacht voor diversiteit.
De organisatie investeert in teambuilding onder andere via een jaarlijkse personeelsuitstap en een nieuwjaarsetentje samen met personeel en
bestuursleden. Op regelmatige basis peilen we via een enquête naar de tevredenheid van de medewerkers.
Er is een nauwkeurige personeelsadministratie in samenwerking met een sociaal secretariaat.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 69 Beleidsplan 2011 - 2015

6.2. MIDDELEN
Wat de financiën betreft verwijzen we naar OD 5.6. De Raad van Bestuur heeft als taak de middelen te bewaken via een realistische
budgettering. Jaarlijks wordt een begroting opgemaakt bij het voortgangsrapport. In een tussentijdse budgetcontrole volgen we de inkomsten en
uitgaven op. Jaarlijks legt de Raad van Bestuur via een jaarrekening financiële verantwoording af aan de Algemene Vergadering.
Tijdens de voorgaande jaren slaagde Vormingplus Waas-en-Dender erin elk werkjaar af te sluiten met een batig saldo bij de uitvoering van haar
decretale opdrachten. Hierdoor heeft de volkshogeschool een reserve kunnen opbouwen die de komende jaren garant staat voor de financiering
van de werking en meerbepaald van de toenemende anciënniteitskosten van het personeel en de aanpassing van de lonen aan de regels van de
loonharmonisering.
Inkomsten
In 2009 haalde de volkshogeschool 91% van haar inkomsten uit een of andere vorm van subsidie. 81% daarvan is afkomstig van de subsidies
van de Vlaamse Overheid via het decreet op het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Daarnaast zorgen gelden van de DAC-regularisering,
Sociale Maribel en gelden die voortkomen uit de VIA-akkoorden voor de nodige financiële ondersteuning. Slechts een goede 9% van de
inkomsten is afkomstig van eigen middelen. Verwacht wordt dat deze eigen inkomsten tijdens de komende beleidsperiode nog zullen
verminderen. De financiering van een faciliterend aanbod, waarbij vooral gelden zullen worden uitgegeven zonder dat er inkomsten tegenover
staan, speelt hierbij een voorname rol. Bovendien brengt de keuze voor meer vernieuwing van het aanbod een vermindering van het aantal
zelfgeorganiseerde activiteiten met zich mee die in het verleden de eigen inkomsten garandeerden.
Uitgaven
De volkshogeschool besteedt haar middelen voor 72% aan personele inzet. Een duidelijk zicht op de evolutie van de personeelskosten tijdens de
komende beleidsperiode is van cruciaal belang.
Loonkosten 2011 2012 2013 2014 2015
Brutolonen 524172 540810 560195 568982 592938
RSZ Werkgever 161274 166381 172332 175029 182383
Totaal 685445 707191 732528 744012 775321
Meerjarenbegroting
In bijlage 12 voegen we een oefening voor een meerjarenbegroting toe waarbij we uitgaan van de nieuwe beleidskeuzes uit dit beleidsplan en
van een normale inflatie. De opmaak van dergelijke oefening blijkt koffiedik kijken op allerhande terreinen.
Zoals gezegd zal de vernieuwing van het aanbod en de ontwikkeling van een faciliterend aanbod de nodige consequenties met zich meebrengen
voor de inkomsten (post 7401) en uitgaven (post 614 en 616) met betrekking tot het ‗volksontwikkelingswerk‘.
Wat de financieringsstromen met betrekking tot de subsidies betreft, gaan we uit van een optimale (100%) subsidiëring, indexeringen inclusief.
Het wordt de opdracht voor de Raad van Bestuur om de evolutie van de financiën jaarlijks op de voet te volgen en in de voortgangsrapportage de
nodige maatregelen te voorzien om de balans van de volkshogeschool in de komende jaren in evenwicht te houden.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 70 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGEN:
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 71 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 1: Traject beleidsplanning: tijdspad en participatiegraad
ONDERZOEKSWERK VISIEWERK STRATEGISCH WERK BLP
Betrokkenen afgerond mei 2009 afgerond juni 2009 afgerond juni 2009 sept-nov 2009 nov-dec 2009 janu-feb 2010
BLP-TEAM:
Daisy, Ingrid,
Vincent, Johan,
Ward, Marleen
OMGEVINGSONDERZOEK
brede concrete
omgevingsniveau
constataties +
kansen (O) en bedreigingen (T)
Ingrid + Marleen
PG4 - tekst op basis van enquête,
socius, ervaring, Delphi…
ORGANISATIEONDERZOEK
organisatiegegevens
Sterkte(S)- Zwakte (W) - analyse
PG4 - tekst
+input Delphi+visitatieverslagen
TIJDSLOZE VISIE
op basis van: missie V+++
eigen missie
mogelijke teksten ivm culturele
functie en gemeenschapsvormende
functie in bijlage
PG4 - op basis van bovenstaande
TOEKOMSTSCENARIO STRATEGISCHE
DOELEN
PG4 op basis van input
OPERATIONELE
DOELEN
(gespreid over 5
jaar - tabelvorm)
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 72 Beleidsplan 2011 - 2015
PG4
PG4
(input: 20puntennota
V+++)
EDUCATIEF +
ADMINISTRATIEF
TEAM PG2 na tekst PG3 (voor en na) PG2 PG2 PG2
RAAD VAN
BESTUUR PG2 na tekst PG3 (voor en na) PG6 op basis van bovenstaande PG6 beslissing PG6 beslissing PG6-beslissing
ALGEMENE
VERGADERING PG2 - enquête PG2 - input via enquête PG6
SLEUTEL-
FIGUREN PG2 -enquête PG2 - input via enquête
PARTICIPATIEGRAAD
PG1 informatief terugkoppelen na beslissing
PG2 advies vragen na tekst/voor beslissing
PG3 advies - voorstel - advies voor beslissing
PG4 creëren en schrijven
creëren, schrijven en
PG5 beslissen
PG6 beslissen
maart
2010

BIJLAGE 2: Gemeenschappelijke missie en visie van de 13 volkshogescholen
MISSION STATEMENT
Dertien Vormingplus-centra, verspreid over Vlaanderen en Brussel, organiseren een waaier aan activiteiten die volwassenen persoonlijke,
sociale en culturele competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren.
De Vormingplus-centra streven ernaar de kans om blijvend bij te leren binnen het bereik van iedere inwoner te brengen, met bijzondere aandacht
voor groepen die moeilijker hun weg naar vorming vinden. De centra gebruiken een breed gamma aan werkvormen en brengen het plezier van
het leren bij. Ze doen dat in samenspraak en samenwerking met tal van sociale en culturele sleutelfiguren, organisaties en sectoren die ze willen
stimuleren en inspireren. Als dynamische organisaties willen de Vormingplus-centra garant staan voor expertise, vernieuwing, diversiteit en
betrokkenheid.
MISSIE
Gemeenschappelijke missie
Vormingplus staat voor 13 autonome sociaal-culturele vormingscentra verspreid over Vlaanderen en Brussel.
Wat wil Vormingplus?
De Vormingplus-centra willen volwassenen de mogelijkheid bieden om zich in hun vrije tijd verder te ontwikkelen en hun persoonlijke en sociale
competenties te vergroten. De centra stimuleren de participatie van mensen en groepen aan het maatschappelijke en culturele leven en
versterken hun weerbaarheid en engagement in de samenleving. Tegelijk willen ze dicht bij de mensen ruimten creëren die tot interactie en
ontmoeting uitnodigen om zo mensen ertoe aan te zetten van en met elkaar te leren op een ongedwongen en aangename manier.
Wat doet Vormingplus?
De Vormingplus-centra garanderen, elk binnen hun eigen regio, een breed en boeiend aanbod aan vormingsinitiatieven. Dat aanbod is voor
iedereen gemakkelijk toegankelijk, betaalbaar en zinvol. Het speelt in op maatschappelijke ontwikkelingen en omvat die thema‘s die relevant zijn
voor de inwoners van de regio.
De centra doen dat op eigen initiatief of samen met sleutelfiguren en organisaties die op vele terreinen actief zijn. Zo overleggen ze met
middenveldorganisaties, publieke dienstverleners, lokale besturen en overheden, … en stimuleren hen ook tot onderlinge samenwerking.
De Vormingplus-centra zorgen ook voor de verspreiding en bekendmaking van educatieve initiatieven van andere aanbieders. Door
samenwerking en samenspraak met andere organisaties streven de centra naar een sterk en goed gespreid vormingsaanbod in de regio.
Voor wie? Hoe?
Alle Vormingplus-initiatieven komen tegemoet aan educatieve vragen en behoeften die leven bij de inwoners van Vlaanderen en Brussel, van de
grootste stad tot de kleinste gemeente. Speciale aandacht hebben de Vormingplus-centra voor maatschappelijk kwetsbare groepen en mensen
met specifieke educatieve noden. Ze willen doelgroepen aanspreken die door andere educatieve instanties niet worden bereikt maar ook de
werking met bereikte groepen uitbreiden en intenser maken.
Zowel de aanpak als de inhoud van de Vormingplus-initiatieven sluiten aan bij de leefwereld, ervaringen en capaciteiten van de deelnemers. De
centra beschouwen dit als een cruciale voorwaarde om integrerend en inclusief te werken. In hun aanbod experimenteren de centra met nieuwe
en vernieuwende manieren van sociaal-cultureel vormingswerk.
VISIE
Gemeenschappelijke visie
Mens
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 73 Beleidsplan 2011 - 2015

De Vormingplus-centra willen iedere mens gelijke kansen geven om zich maximaal te ontwikkelen als een zelfstandige, zingevende, creatieve en
sociaal voelende volwassene die kritisch denkt en voor zijn mening uitkomt. De educatieve interesses en behoeften van de volwassen inwoners
van de streek zijn daarbij het uitgangspunt.
Samenleving
De Vormingplus-centra willen werk maken van een democratische en solidaire maatschappij die gaat voor diversiteit en duurzaamheid. Ze
streven naar een samenleving waar mensen met verschillende visies en levensbeschouwingen elkaar respecteren, bevragen en beïnvloeden.
Het Vormingplus-aanbod weerspiegelt dus een sociale betrokkenheid. Door participatie, engagement en verantwoordelijkheid aan te moedigen,
willen de Vormingplus-centra ook zelf een invloed hebben op maatschappelijke veranderingen.
Kwaliteit
Vormingplus staat voor deskundigheid en terreinkennis. De centra profileren zich als betrouwbare en professionele organisaties. Ze zien zichzelf
ook als continu lerende organisaties en voeren een actief kwaliteitszorgbeleid. De sociaalculturele methodiek is een belangrijke
kwaliteitsstandaard. Ze staat voor een aanpak die maximaal rekening houdt met het doelpubliek. Een zorgzaam beleid voor de gemotiveerde en
bekwame personeelsleden, freelancers en vrijwilligers is de garantie voor een sterke interne organisatie.
Netwerking
Vormingplus-centra zijn netwerkvaardig. Ze staan altijd open voor dialoog en bundelen graag hun krachten met andere organisaties. Door
uitwisseling weten ze de eigen kennis en expertise verder op te bouwen. De centra hebben de ambitie nog verder te groeien in hun rol van sterke
en gewaardeerde partner in de regio.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 74 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 3: Behoeftedetectiestudies
1. Het Edubell-behoeftedetectierapport
In het Edubell-behoeftedetectieonderzoek, gecoördineerd door de Dienst Informatie Vorming en Afstemming (DIVA) van de Vlaamse overheid,
werd gepeild naar educatieve behoeften in diverse regio‘s. De resultaten zijn zeer algemeen, gezien het rapport niet louter over niet-formele
educatie gaat maar over het hele vormings- en onderwijslandschap.
Hieronder lijsten we de prioritaire behoeften uit het syntheserapport, opgesteld door Socius, op. We vermelden enkel die behoeften waarop de
sector van het Sociaal-cultureel volwassenenwerk kan inspelen.
Demografische ontwikkeling - multiculturele samenleving
Gepensioneerden moeten kennis, vaardigheden en attitudes aanleren om actief op zoek te gaan hoe ze zelfredzaam kunnen blijven (bv.
valpreventie, diensten contacteren, gsm, PC, …).
Allochtonen en autochtonen: competenties leren om om te gaan met culturele verschillen en diversiteit.
Allochtonen: nodige kennis, vaardigheden en attitudes verwerven om als rolmodel te kunnen fungeren.
Sociaal - economische ontwikkelingen
Omscholen van laaggeschoolde en oude werklozen
Leren omgaan met spanningsveld arbeid/gezin/vrije tijd.
Kennis en positieve houding ten aanzien van duurzame economie
Kennis en houding omtrent de combinatie arbeid en gezin.
Technologische ontwikkelingen en omgaan met informatie
Kennis van ICT (basisvaardigheden aanleren bij kansengroepen en senioren)
Kennis van informaticatoepassingen, e-gov toepassingen.
Leren omgaan met een grote hoeveelheid informatie. Leren zoeken, selecteren, ordenen, de betrouwbaarheid van de bron nagaan...
Welzijn
Huisvesting: Leren budgetteren - consuminderen
Opvoeding: opvoedingsondersteuning voor ouders en grootouders
Gezondheid: Gezondheidseducatie (obesitas, preventie rond voeding,…).
Gezondheid: Vorming gericht op het bevorderen van de levenskwaliteit. Kennis en sensibilisatie over gezonde voeding, sport, stoppen
met roken, alternatieve geneeswijzen
Gezondheid: Innerlijke sterkte, maken van keuzes, weerbaarheid
Vergrijzing: Senioren leren omgaan met veranderingen
Relationele vorming: Communicatieve vaardigheden, assertiviteit, leren omgaan met conflicten, problemen leren oplossen.
Cultuur
Mensen die openstaan voor diversiteit: behoefte aan uitwisseling.
Mensen die niet openstaan voor diversiteit: behoefte aan het creëren van openheid
Politiek: Vorming over politieke instellingen en informatie omtrent maatschappelijke ontwikkelingen
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 75 Beleidsplan 2011 - 2015

Vrijwilligerswerk: vaardigheden voor vrijwilligers ontwikkelen
Volwassenen moeten op relationeel vlak een aantal communicatieve vaardigheden leren (vb. problemen oplossen).
Educatieve participatie
Inzichten en vaardigheden om het aanbod aan te passen op maat van laaggeschoolden en om kansengroepen te bereiken
Vorming van opleidingsorganisaties: leren de doelgroep te bereiken
Vorming van opleidingsorganisaties:leren omgaan met kansengroepen
Geografische ontwikkelingen
Kennis en vaardigheden inzake milieubewustzijn
2. Enquete bij stakeholders Vormingplus Waas-en-Dender
In het kader van de opmaak van het beleidsplan 2011-2015 werd een bevraging gedaan bij de stakeholders van Vormingplus Waas-en-Dender.
Bijlage 1 geeft een overzicht van de gestelde vragen en de bevraagde personen (zie bijlage x op p. …).
Op de vraag waar mensen momenteel tegenaan lopen waardoor ze behoefte hebben aan nieuwe ervaringen, inzichten, attitudes of vorming,
kwamen volgende antwoorden meermaals naar boven:
Grote vraagstukken op vlak van duurzaamheid en ecologie
Onzekerheid door de veranderende wereld
Angst voor een ‗toekomst die naar onverschilligheid neigt‘
Ethische vraagstukken, bv. euthanasie
Oppervlakkigheid versus originaliteit, creatieve nood
Economische en financiële crisis
Wereldpolitiek en globalisering
Multiculturele samenleving
Vergrijzing
Veelheid aan informatie en het gebrek aan duiding
Digitale kloof
Gezondheidsproblemen, werkdruk, stress,
Sociale armoede en isolement
Opvoedingsproblemen en nieuwe gezinsvormen
3. Onderzoek Vormingplus Vlaamse Ardennen – Dender
In een onderzoek naar vormingsverwachtingen bij medioren lezen we een beschrijving van wat deze doelgroep bezighoudt:
nieuwe technologieën
erfgoed
cultuurverkenning
milieu, ecologie en tuinieren
gezondheid
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 76 Beleidsplan 2011 - 2015

familie
4. Leerbehoeftenonderzoek Vormingplus regio Mechelen
In de synthese van het algemeen publieksonderzoek (enquête) in de regio Mechelen, leren we dat 73% van de bevraagden interesse heeft voor
vorming in de vrije tijd. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe groter de bereidheid om vorming te volgen.
Het publiek heeft vooral belangstelling voor vorming met betrekking tot:
talen
ICT en andere technologie
koken en voeding
actieve kunst
communicatieve vaardigheden
sport en beweging
nieuwe media (gsm, digitale tv,…)
gezondheid
kinderen en opvoeding
leren over andere culturen
Er is weinig interesse voor vorming met betrekking tot aspecten van economie, politiek en samenleving.
5. Onderzoeken naar vormingsbehoeften bij vrijwilligers
Nadat diverse cultuurbeleidscoördinatoren uit de regio specifieke vormingsnoden bij bestuursvrijwilligers van verenigingen signaleerden, kwam
Vormingplus Waas-en-Dender, via een enquête, tot een ‗top vijf‘ van vormingsbehoeften:
1. het vrijwilligersstatuut (onkostenvergoeding, aansprakelijkheid, informatieplicht)
2. aansprakelijkheid en verzekeringen
3. efficiënt vergaderen
4. nieuwe vrijwilligers werven en selecteren
5. financiële rapportering volgens nieuwe vzw-wetgeving
Een onderzoek van Vormingplus Gent-Eeklo en Hogeschool Gent geeft gelijkaardige resultaten voor de vrijwilligers in het algemeen. Daarnaast
schetst het onderzoek een beeld van de huidige vrijwilliger en de randvoorwaarden bij vormingsactiviteiten.
6. Specifieke vormingsvragen en -behoeften bij kansengroepen
- Ides Nicaise, hoofd van de onderzoeksgroep Armoede & Sociale Uitsluiting van het HIVA, sprak op 11 februari 2009 in de werkgroep
kansengroepen van Socius over sociaal-cultureel werk met mensen in armoedesituaties. Hij maakte daarbij een onderscheid tussen 4
sociaal-culturele behoeften.
Hij onderscheidt
Verbondenheid: waardering, affectie, veiligheid, solidariteit, ook het gevoel nuttig te zijn.
Educatie (non-formeel): ivm opvoeding, budgetbeheer, ICT,…
Actief burgerschap en participatie aan het beleid
Culturele integratie: participatie aan cultuurgoederen, meertaligheid, openheid, interlevensbeschouwelijk samenleven.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 77 Beleidsplan 2011 - 2015

- Koen Van Sevenant, trainer in het project ‗Bind-kracht in armoede‘ gaf op diezelfde werkgroep aan dat armen niet op de eerste plaats zoeken
waar ze iets kunnen leren. Ze zoeken op de eerste plaats naar verbinding, erbij horen. Pas in zo‘n context waarin ze voelen dat ze erbij horen,
kun je het leren een plaats geven. Hoe meer binding, hoe meer kans dat ze worden aangesproken. Bovendien zag hij het als een uitdaging
voor de vormingpluscentra om niet te vertrekken van hun noden en behoeften, maar om hen aan te spreken op hun competenties.Hij
waarschuwt voor de valkuil de educatieve functie te gebruiken voor bevoogding en de bevestiging van bepaalde machtsverhoudingen: Wij
kiezen wat ze gaan leren omdat wij denken dat zij dit nog nodig hebben (om een mens te worden zoals wij…)
- In het rapport van het leerbehoeftenonderzoek dat Vormingplus Mechelen in 2009 publiceerde, lezen we dat in gesprekken met mensen uit
etnisch-culturele minderheden volgende interesses en vormingsbehoeften naar bovenkomen:
taal en taalvaardigheid en cultuur
empowerment
religie in de dagelijkse sfeer
familie, opvoedingsondersteuning
De sleutelfiguren die bevraagd werden voor het onderzoek signaleren volgende behoeften:
vorming en training rond weerbaarheid en inspraak: sociale en communicatieve vaardigheden, informatievaardigheden, empowerment
taal en taalvaardigheid
leren omgaan met culturele diversiteit
zelfstandig meedraaien in de maatschappij: huisvesting, inkomen, administratie, sociale diensten
zelfredzaamheid: lezen van eigen post, brieven schrijven, rekenen met geld, formulieren invullen,…
professionele redzaamheid: zelfbeeldverheldering, leren solliciteren, veranderende eisen op de werkvloer
ICT-vaardigheden en omgaan met moderne technologie
het aanmeten van een gezonde levensstijl (EHBO, voeding en gezondheid)
huiswerkbegeleiding en opvoedingsondersteuning
ondersteuning van het verenigingsleven: vergadertechnieken en participatieve vaardigheden
De tijd lijkt echter niet rijp voor Vormingplus Mechelen om op een directe manier een aanbod te gaan ontwikkelen voor deze doelgroep. De
groep heeft momenteel het gevoel dat aan hun leerbehoeften het best wordt tegemoetgekomen via de eigen verenigingen. Vormingplus kan
wel een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van deze verenigingen.
Ontmoeting blijkt, net zoals bij mensen in armoede, ook bij nieuwkomers een belangrijke reden te zijn om vorming te volgen. De inhoud is dan
eerder van ondergeschikt belang.
- In ‗De sociale staat Vlaanderen 2009‘, een publicatie van de Studiedienst van de Vlaamse regering wordt de nadruk gelegd op de specificiteit
van leernoden bij kansengroepen. Een essentiële vereiste zoals functionele geletterdheid blijkt zeer problematisch te zijn.
Dat geldt voor verschillende aspecten van geletterdheid:
‗prozageletterdheid‘ of de kennis en vaardigheden die nodig zijn om informatie uit teksten te begrijpen en te kunnen gebruiken
‗documentgeletterdheid‘ of de kennis en vaardigheden die nodig zijn om informatie te kunnen vinden en gebruiken in documenten zoals
vacatures, dienstregelingen, landkaarten en stadsplannen, tabellen en grafieken
‗kwantitatieve geletterdheid‘ of kennis en vaardigheden die bijvoorbeeld nodig zijn om rekenkundige bewerkingen uit te voeren.
In Vlaanderen heeft naargelang de dimensie 15,3% (documentgeletterdheid) tot 18,4% (prozageletterdheid) van de 15- tot 64-jarigen niet het
niveau dat wenselijk is om zonder grote problemen in onze samenleving te kunnen functioneren (Vlaams Ministerie van Onderwijs en
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 78 Beleidsplan 2011 - 2015

Vorming, 2007). Het spreekt voor zich dat een laag niveau van geletterdheid een serieuze rem zet op de participatie aan leeractiviteiten en op
het rendement van het leren.‘
- In september 2009 deed Vormingplus Waas-en-Dender een interessepeiling in 4 dienstencentra: DC De Wilg in Sint-Niklaas, DC
Zonnebloem, het Zilverpand en ‘t Plein in Dendermonde. Ruim 50 gebruikers van de dienstencentra namen eraan deel. Aan de hand van
foto‘s maakten zij duidelijk wat hun grootste interesses zijn. Daaropvolgende groepsgesprekken klaarden dat verder uit.
Algemene beschouwingen:
Een grote verscheidenheid aan interesses. Het is niet vanzelfsprekend om te komen tot gedeelde interesses.
Heel veel van de bevraagde mensen, hebben nogal wat zorgen in het leven. Zij zoeken een plaats om tot rust te komen of er eens
helemaal uit te zijn.
Het bijleren kan enkel gebeuren in een prettige sfeer
Volgende randvoorwaarden zijn belangrijk: de vorming
o dient heel bereikbaar te zijn,
o moet goedkoop zijn (5 euro als absoluut maximum)
o is activerend, liefst met veel interactie, flexibel inspelend op de groep
o maar lezingen kunnen ook
o is begeleid met zin voor humor
o mag niet te lang duren, maar lang genoeg om een groepsband te smeden
o kan best overdag plaatsvinden
o kan ook overdag, maar dan moet het heel bereikbaar zijn.
Interesses die sterk naar voor kwamen:
Spiritualiteit, tot rust komen, bezinning, meditatie, ontstressen
Nieuwe technologieën: foto‘s bewerken, gsm, muziek maken, computer, internet, downloaden van muziek, aanmaken van website.
Maar ook de achtergrond: hoe zit het met de gsm-straling? Energiezuinige technologie? Zin en onzin van windenergie, enz.
Sociaal contact, samen kunnen praten over zorgen en problemen, prettige ervaringen delen, steun vinden bij elkaar
Uitstappen, zowel in de stad als in de natuur, museum of mooie architectuur, met een gids, die je leert kijken naar de dingen
Gezondheid en voedsel; basiskeuken, budgetkoken, uitheemse keuken, kruiden, wokken
Massage, wellness (leren kennen van de verschillende mogelijkheden)
Omgaan met verlies en ouderdom, angst om hulpbehoevend te worden, angst om te sterven
Aardrijkskunde, volken en culturen, Citytrip, reizen
Interesses die ook vernoemd werden:
Huis en tuin: huisdieren, tuinieren (ook ecologisch), veiligheid in de badkamer
Beweging: fietstochten, dans (zowel om zelf te doen, als om naar te kijken)
Actualiteit en geschiedenis (van het alledaags leven, erfgoed)
Kunst, zelf kleien
Rol als grootouder, kleinkinderen, opvoeding, jeugdbeweging
Positief denken
Zorg voor gehandicapten, behoeftigen
Juridische aspecten i.v.m. kopen en huren
Vrijwilligerswerk, vergadertechnieken
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 79 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 4: Decreten met links naar levenslang en levensbreed leren
Het Decreet Lokaal Cultuurbeleid
Op 13 juli 2007 wijzigde de Vlaamse Regering het decreet van 13 juli 2001 in verband met het kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid. Dit
nieuwe decreet heeft een aantal belangrijke wijzigingen tot gevolg voor het gemeentelijk cultuurbeleid, de gemeentelijke openbare bibliotheken
en de cultuurcentra.
Via een cultuurbeleidsplan moet worden aangetoond dat de gemeente beschikt over:
- een cultuurbeleidscoördinator
- een op basis van het decreet gesubsidieerde bibliotheek
- een subsidiereglement ter ondersteuning van particuliere verenigingen en instellingen
- een akkoord om gegevens over het gemeentelijk cultuurbeleid ter beschikking te stellen.
10 van de 17 gemeenten in de arrondissementen Sint-Niklaas en Dendermonde hebben een geïntegreerd cultuurbeleidsplan en stellen een
cultuurbeleidscoördinator te werk.
Het Participatiedecreet (18/1/2008)
Het participatiedecreet werkt aanvullend en ondersteunend voor de decreten inzake cultuur-, jeugd- en sportbeleid en stimuleert het
sectoroverschrijdende samenwerking tussen deze beleidsdomeinen.
Concreet omvat het participatiedecreet een combinatie van ondersteuningsmaatregelen, permanente beleidsaandacht voor een aantal specifieke
doelgroepen, de verankering van enkele specifieke en sectoroverschrijdende participatie-instellingen en een subsidiekader voor vernieuwing
rond participatie.
Het participatiedecreet wil op vele manieren een nieuwe hefboom zijn voor meer gemeenschapsvorming en voor meer kansen voor het brede
publiek in de samenleving om van cultuur, jeugdwerk en sport te kunnen proeven. Daarvoor zijn er verschillende acties: een betere communicatie
en sensibilisatie over cultuur, jeugdwerk en sport, de dynamisering van de culturele manifestaties, de ondersteuning van grote evenementen, de
waardering van hobbyverenigingen, …
Daarnaast wil het participatiedecreet een stevige partner zijn voor kansengroepen. Voor hen zijn er een aantal specifieke acties. Er komt een
projectenregeling voor goede, vernieuwende projecten voor deze kansengroepen. Verder wil de overheid via lokale netwerken van plaatselijke
armoedeverenigingen, OCMW‘s en de gemeentelijke diensten de participatie bij personen in armoede stimuleren. Die netwerken zijn een
potentieel aanknopingspunt voor Vormingplus bij het participatiebeleid.
Het Cultureel-erfgoeddecreet
Op 23 mei 2008 werd het Cultureel-erfgoeddecreet goedgekeurd door de Vlaamse Regering.
Het decreet regelt de ontwikkeling, de organisatie en de subsidiëring van het Vlaams cultureel-erfgoedbeleid .Op de website van de Vlaamse
Overheid is te lezen dat via het Cultureel-erfgoeddecreet de Vlaamse Gemeenschap:
- inzet op een één gemaakt en performant steunpunt (FARO)
- een kwaliteitslabel toekent aan musea, culturele archiefinstellingen en erfgoedbibliotheken
- verantwoordelijkheid opneemt voor erfgoedinstellingen en –organisaties op Vlaams en internationaal niveau
- projectmatig subsidieert
- het lokale cultureel-erfgoedbeleid ondersteunt door het sluiten van cultureel-erfgoedconvenants met een gemeente, een
intergemeentelijk samenwerkingsverband, de provincies of de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 80 Beleidsplan 2011 - 2015

Sinds 2005 is in de regio Erfgoedcel Waasland actief met het Wase erfgoed.
De Vlaamse Gemeenschap keurde een cultureel-erfgoedconvenant goed voor het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband van het Land van
Waas: afgekort als I.C.W., het intergemeentelijk samenwerkingsverband van de gemeenten Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas,
Stekene, Temse, Waasmunster en het provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Dit garandeert een jaarlijkse werkingssubsidie voor de periode 2009-
2014.
Het Kunstendecreet en het Decreet Amateurkunsten
Eén van de belangrijkste doelstellingen van het cultuurbeleid is het verruimen van de culturele competentie en het verhogen van de
cultuurparticipatie. Die doelstellingen werden o.a. vastgelegd in het Kunstendecreet van 2 april 2004. Dat bevatte evenwel een aantal
technische onduidelijkheden die na een derde decreetswijziging op 20 juli 2008 zijn weggewerkt. De belangrijkste wijzigingen zijn:
- De subsidiepot voor organisaties die projectmatig werken wordt groter
- Dat gaat niet ten koste van de kunstenorganisaties die een structurele meerjarige subsidie ontvangen (maar geen
projectsubsidies meer kunnen aanvragen)
- Daarnaast is er een verhoogde aandacht voor de mogelijkheden van de individuele kunstenaar.
Dit alles kan aansluiten bij de doelstellingen van het sociaal-cultureel werk en van de Vormingpluscentra, met name op de terreinen
‗kunsteducatie‘ en ‗sociaal-artistieke projecten‘ liggen er samenwerkingsmogelijkheden. Zeker nu projectmatig werken binnen het kunstendecreet
wordt aangemoedigd.
Daarnaast is er ook nog de sector van de amateurkunsten, die wordt geregeld door het Decreet van 22 december 2000 betreffende de
amateurkunsten. Dit decreet werd verschillende keren bijgestuurd. De laatste wijziging dateert van 17 november 2006.
Het decreet erkent en subsidieert één amateurkunstenorganisatie per kunstdiscipline:
theater
dans
beeldcultuur en beeldende kunst
instrumentale, vocale, lichte en volksmuziek
letteren
Het Decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur
Op 30 april 2009 keurde het Vlaams Parlement het decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur goed. De Vlaamse
kwalificatiestructuur is een instrument dat wil bijdragen tot het herkennen, ontwikkelen, erkennen en inzetten van competenties. Dit
gebeurt door een systematische ordening van kwalificaties op basis van een eenduidige beschrijving en inschaling. In de toekomst zullen alle
kwalificaties (diploma‘s, certificaten, ervaringsbewijzen, enz.) in één en dezelfde heldere structuur geordend worden, waar iemand ze ook
verwerft. Die kwalificaties zullen bouwstenen worden in de loopbanen van levenslang leren.
De Vlaamse kwalificatiestructuur is ingebed in een ruimer Europees raamwerk voor levenslang leren (European Qualifications Framework). Dit
raamwerk reikt een gemeenschappelijke terminologie aan om kwalificaties te beschrijven en aan elke kwalificatie een niveau toe te kennen.
Hierdoor wordt het mogelijk om kwalificaties uit verschillende onderwijs- en opleidingssystemen in de Europese Unie met elkaar te
vergelijken.
Ook binnen het beleidsdomein Jeugd, Cultuur en Sport zijn toepassingen mogelijk. De Vlaamse kwalificatiestructuur is een referentiekader
met verschillende toepassingsmogelijkheden. Het behoort tot de bevoegdheid van iedere minister te bepalen waarom en hoe kwalificaties binnen
zijn/haar bevoegdheidsdomein worden gebruikt.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 81 Beleidsplan 2011 - 2015

Hoe en in welke mate het sociaal-cultureel volwassenenwerk en Vormingplus zal inspelen op de mogelijkheden die het nieuwe decreet aanbiedt,
zal de (nabije) toekomst uitwijzen.
Het Integratiedecreet
Op 22 april 2009 keurde het Vlaams Parlement het ontwerp van integratiedecreet goed. Het Integratiedecreet past het Minderhedendecreet van
1998 aan. Het is aan de nieuwe Vlaamse regering om uitvoeringsbesluiten uit te vaardigen. Raakvlakken voor Vormingplus met dit decreet
blijken uit volgende passages:
- Alle Vlamingen, van welke origine ook, moeten meewerken aan één samenleving waar individuen met diverse achtergronden ‗met en
door elkaar‘ kunnen leven.
- De ‘integratiesector‘ krijgt de opdracht het samenleven in diversiteit te bevorderen en voorzieningen toegankelijker te maken.
- De regie voor het lokale integratiebeleid wordt toevertrouwd aan de gemeentebesturen.
- Elke minister heeft de opdracht om het ‘horizontale integratiebeleid‘ mee vorm te geven. Zo zal onder meer ook de nieuwe minister van
Cultuur strategische en operationele doelstellingen vastleggen en vertalen in een geïntegreerd actieplan.
Het Decreet Lokaal Sociaal Beleid (19/03/2004)
Op vrijdag 19 maart 2004 heeft de Vlaamse Regering het decreet Lokaal Sociaal Beleid bekrachtigd. Het decreet geeft het definitieve kader aan
voor de uitbouw van een geïntegreerd Lokaal Sociaal Beleid.
Het lokaal sociaal beleid omvat alle acties die lokale actoren en lokale besturen opzetten met het oog op het garanderen van de toegang van
elke burger tot de economische, sociale en culturele rechten, vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet, opdat eenieder in menselijke waardigheid
kan leven.
Het spreekt voor zich dat lokale besturen hierbij een voortrekkersrol hebben. Gemeente en OCMW worden samen verantwoordelijk voor de
coördinatie van het sociale beleid in hun gemeente. Actoren, die lokaal actief zijn, worden betrokken bij de voorbereiding,de uitvoering en
voortgang van het lokaal sociaal beleid.
Het Thuiszorgdecreet en de lokale dienstencentra (14/07/1998)
Een belangrijk partner van Vormingsplus zijn de lokale dienstencentra. Sinds december 1998 kregen de lokale dienstencentra een definitieve
plaats in het thuiszorgdecreet. Het decreet omschrijft de erkenningsvoorwaarden als volgt:
Een lokaal dienstencentrum is een voorziening die o.a. als opdracht heeft aan de lokale bewoners ‗activiteiten van algemene informatieve,
recreatieve en vormende aard aan te bieden met het oog op het versterken van het sociale netwerk en dit in overleg met lokale sociaal-culturele
verenigingen en organisaties die gelijksoortige activiteiten aanbieden‘.
De activiteiten van algemeen vormende aard moeten gericht zijn op de persoonlijke ontwikkeling en de verrijking op vlak van kennis en / of
vaardigheden van de gebruikers. Een centrum biedt jaarlijks minstens 100 groepsactiviteiten van algemeen vormende aard aan. Deze activiteiten
moeten verspreid zijn over minstens vijf verschillende onderwerpen.
Het Decreet houdende de organisatie van opvoedingsondersteuning (13/07/2007)
De oprichting van de opvoedingswinkels in alle Vlaamse centrumsteden en de samenwerking van verschillende partners die op verschillende
niveaus bezig zijn met opvoedingsondersteuning, maken deel uit van dit nieuw Vlaams decreet.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 82 Beleidsplan 2011 - 2015

Het decreet wil de krachten in verband met opvoedingsondersteuning bundelen en lokaal verankeren. Er is een centrale rol weggelegd voor de lokale
besturen. Ze kunnen/moeten een lokaal overleg opvoedingsondersteuning organiseren dat gecoördineerd wordt door een lokale coördinator. De
lokale coördinator opvoedingsondersteuning wordt tewerkgesteld door de gemeente of in een intergemeentelijk samenwerkingsverband. Zijn taak
is om een lokaal overleg opvoedingsondersteuning te organiseren dat het lokaal sociaal beleidsplan voorbereidt inzake
opvoedingsondersteuning, dat de acties voor dit beleidsplan voorziet, dat informeert, sensibiliseert en vroegtijdig probeert om opvoedingsonzekerheid
of –problemen op te sporen.
Aan het overleg moet worden deelgenomen door het OCMW, de erkende huisartsen, de scholen, het maatschappelijk opbouwwerk, de
(schoolgebonden) ouderverenigingen, de diensten voor gezinszorg, het CLB, de politie, de verenigingen waar armen het woord nemen, het
sociaal cultureel volwassenenwerk en de actoren van Kind en Gezin.
Op provinciaal niveau faciliteert een provinciaal steunpunt intergemeentelijke of regionale samenwerking rond opvoedings-ondersteuning en stelt
initiatieven inzake opvoedingsondersteuning, gelegen buiten de centrumsteden, in staat om op te starten.
Beleidsnota Cultuur 2009-2014 ingediend door Joke Schauvlieghe, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur (26/10/2009)
In haar beleidsnota legt de minister voor de sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk de klemtoon op interculturaliteit, digitale
geletterdheid, duurzame ontwikkeling, cultuur en milieu en op vrijwilligerswerk. Bijzondere aandacht moet gaan naar de kwetsbare groepen in de
samenleving. Participatie van zoveel mogelijk mensen aan ondermeer het cultuuraanbod is een streefdoel.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 83 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 5: Sterkte-Zwakte-Analyse van de organisatie
Kernproces 1: Kwalitatief de regio kennen
Algemeen
Parameter 6: (VGR blz. 21 )
Maatschappelijke
verantwoording van het
aanbod
Educatieve kaart Behoeften doelpubliek
~goede kennis van de
aanbieders en van de aard
van hun aanbod
~interne kijk post factum
op aanbod via Uitdatabank

Parameter 9: (VGR p. 23
)NetwerkvormingA: Via
concrete projecten en
samenwerkingsinitaitieven
het vetrouwen winnen van
verenigingen die actief zijn
in de regio
Parameter 10: (VGR p. 26
)
Samenwerking met de
Gespecialiseerde
Instellingen
A: Een afsprakenkader
ontwikkelen om af te wegen
op welke manier samenwerking
met de gespecialiseerde
vormingsinstellingen
het best tot zijn recht komt
Parameter 11: (VGR p. 27)
Eigen bijdrage aan overleg
met andere V+centra
Parameter 14: (VGR p. 29
)
Het aantal uren
programma's
Parameter 16:(VGR p.70-71
)
De wijze waarop in de
werking wordt rekening
gehouden met de principes
van IKZ

Kernproces 2: Kwalitatief aanbod realiseren
STERK ZWAK
Algemeen
Parameter 1: (VGR p.6)
Publieksbereik
A: via betere afspraken met
jeugdhuizen, leerwerkplaatsen,,,,
trachten te komen tot een meer
structurele aandacht bij het
bereiken van jongvolwassenen
A: samenwerkingsmogelijkheden
in de regio om ook minder
evidente doelpublieken te
bereiken
Eigen aanbod Faciliteren van het aanbod van
derden

Parameter 2: (VGR p. 15)
Bereik van Kansengroepen
werken met multiplicatoren
A:via zelforganisaties bekijken
wat de mogelijkheden zijn naar
het gezamenlijk opzetten van een
aanbod naar kansarmen
A:mogelijke samenwerking met
basiseducatie verder uitklaren
Parameter 3: (VGR p. 16)
Spreiding van het aanbod over
de regio
A:De regionale spreiding blijft een
aandachtspunt: vooral in de meer
landelijke gebieden dient het
potentieel meer aangesproken te
worden

Parameter 5: (VGR p.19)
Diversiteit van het aanbod
A: Een meer systematische
aanpak hanteren bij de
afstemming van de programmatie
op de behoeften, o.a. door
aftoetsing aan externe bronnen
en het hanteren van
objectiveerbare normen
A: Moeilijke thema's niet enkel
benoemen als 'knelpunt', maar
ook zoeken naar manieren om
hier toch een aanbod op te
voorzien
Parameter 6: (VGR blz. 21)
Maatschappelijke verant-
woording van het aanbod
A: visievorming over de
maatschappelijke verantwoording
van het aanbod

Parameter 7: (VGR p. 21)
Beschikbare infrastructuur
Parameter 9: (VGR p.23)
Netwerkvorming
Parameter 10: (VGR p. 26)
Samenwerking met de
Gespecialiseerde Instellingen
Parameter 11: (VGR p. 27)
Eigen bijdrage aan overleg met
andere V+centra
Parameter 12: (VGR p. 28)
Wijze van invulling van de
culturele functie
A: visievorming over de culturele
functie

Parameter 13: (VGR p.28)
Wijze van invulling van de
gemeenschapsvormende functie
A: Visievorming over de
gemeenschapsvormende functie
Parameter 14: (VGR p.29)
Het aantal uren programma's
Parameter 15: (VGR p.30,79)
Diversiteit + specifieke aandacht
voor interculturaliteit
A: bestaande activiteiten
evalueren en zoeken naar
doelmatiger methodes om
interculturele activiteiten te laten
slagen
A: Contacten uitbouwen met
relevante actoren, zoals
zelforganisaties,
integratiediensten,…
A: Visievorming over de inzet op
interculturele aspecten van de
werking
Parameter 16: (VGR p.70-71)
De wijze waarop in de werking
wordt rekening gehouden met de
principes van IKZ

Kernproces 3: Kwalitatief communiceren
STERK ZWAK
Algemeen
Parameter 1: (VGR p. 6)
Publieksbereik
Communicatie Vormingplus +
aanbod Vormingplus
~goede eigen brochure
duidelijk van layout, aantrekkelijk,
gebruiksvriendelijk
~website : goede layout, modern,
gebruiksvriendelijk

Parameter 2: (VGR p.15)
Bereik van Kansengroepen
werken met multiplicatoren
Parameter 3: (VGR p. 16)
Spreiding van het aanbod over
de regio
Parameter 4: (VGR p.18)
De wijze van bekendmaking van
het aanbod
A: de effectiviteit van de
verschillende gebruikte
communicatiekanalen analyseren
en bijsturen op basis van de
resultaten
Parameter 9: (VGR p. 23)
Netwerkvorming
Parameter 11: (VGR p.27)
Eigen bijdrage aan overleg met
andere V+centra
Parameter 16: (VGR p.70-71)
De wijze waarop in de werking
wordt rekening gehouden met de
principes van IKZ
~Goede contacten met Odice,
integratiediensten,
Samenlevingsopbouw, Sociaal
restaurants, OCMWs..

Ondersteunende beleidsprocessen
Algemeen
A: Bij de opmaak van het nieuwe
beleidsplan aandacht besteden aan
visieontwikkeling, beleidskeuzes en
operationalisering o,a, m.b.t. de invulling van
de functies, de maatschappelijke
verantwoording en de inzet op interculturele
aspecten van de werking
STERK ZWAK

Algemene beleidsvoering
Strategie
Kwaliteitsbeleid (VGR. 70-71)
A:~Het concentreren van het regiowerk bij
één persoon vormt mogelijk een bedreiging
=> goed opvolgen, evalueren en
kennisdeling verzekeren
~Het proces van beleidsplanning verloopt vlot en correct
~Opvolging van het beleidsplanningsproces gebeurt goed
~Kennisdeling binnend e organisatie wordt ondersteund door het houden
van tweewekelijkse inhoudelijke teamvergaderingen en door het gebruik
van instrumenten om informatie te delen
~Personeelsinzet op het vlak van IKZ zorgt voor een structurele
verankering en een continue aandacht

BIJLAGE 6: Deelsegmenten van de werking en omschrijving aanbod voor kansarmen
‘KLASSIEK’ EIGEN AANBOD
(voor zover niet naar kansarmen gericht)
Definiëring: zie bijlage ‗definiëring klassiek en
vernieuwend aanbod‘ , bijlage 7
Work in progress: de definiëring kan in een continu
worden verfijnd.
ZELFGEORGANISEERD AANBOD:
‘VERNIEUWEND’ EIGEN AANBOD
(voor zover niet naar kansengroepen gericht)
Definiëring: zie bijlage ‗definiëring klassiek en
vernieuwend aanbod, bijlage 7.
Work in progress: de definiëring kan in een continu
worden verfijnd.
DEFINIËRING FACILITERING VAN HET AANBOD VAN DERDEN:
AANBOD TER ONDERSTEUNING VAN VRIJWILLIGERS
ORGANISEER ZELF (FACILITEREND) Zie bijlage 8: voor verdere concretisering
AANBOD VOOR KANSARMEN
Groepen van personen die door uiteenlopende
omstandigheden minder leer- of
ontwikkelingskansen hebben of moeilijker toegang krijgen tot
bepaalde maatschappelijke
werkterreinen (arbeid, onderwijs, cultuur, …). 1
1 Socius, gemeenschappelijke visieontwikkeling
Vormingpluscentra, 2009 en participatiedecreet
Specifiek:
Vormingplus Waas-en-Dender specificeert dit als
laaggeschoolden en mensen in armoede en mensen met een
migratieverleden.
Het gaat hier om alle activiteiten waarbij wij expliciet veel
inspanningen doen om mensen uit de groepen van kansarmen
(ruim) sterk te bereiken en te betrekken.
Die inspanningen zijn ondermeer te situeren in
Partners waarmee we samenwerken
Methodes en technieken die we hanteren
Locatie
Praktische faciliteiten (vervoer, kinderopvang,…
Financiële en andere voordelen
Communicatie en promotie
Frequentie, uur van samenkomst
Groepssamenstelling en –grootte
Inhoud en doelstelliNgen
Begeleiding (begeleidershouding)
…
Alle intermediair werk met multiplicatoren die opereren ten
dienste van de groepen van kansarmen (ook het aanbod voor
intermediairen.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 95 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 7: Omschrijving ‗Vernieuwend aanbod‘ en ‗Klassiek aanbod‘
‘VERNIEUWEND EIGEN AANBOD:
Voldoet aan minimaal één van onderstaande criteria:
- ‘krachtige leercontext’:
Een krachtige leercontext is een context die je sterk
prikkelt om te leren
- breder kijken dan de inhoudelijke overdracht van een lesgever naar
een lerende
- organiseren en zoveel mogelijk aspecten in de omgeving, bij
het leren inschakelen:
* de plaats van het gebeuren
* de ruimte
* het seizoen
* het tijdstip van de dag
* de aanwezigheid van aanschouwelijk of zintuiglijk materiaal
* de mogelijkheid om te experimenteren, om ervaringen op te doen
* de groepssamenstelling
* de groepsgrootte
* de inbedding in gemeenschapsvormende activiteiten
* het verleden en de toekomst van de groep en de groepsleden
* …
Bv. Babbelonië
Bv. Koken op een bioboerderij (cf. goed gevonden blz. 10)
Bv. Leesgroep in de leeszaal Bibliotheek
Bv. „Regio Waas-en-Dender in beeld‟ : fotografie in open lucht.
Bv. Kennismaken met diverse godsdiensten: traject (ter plekke:
Moskee, Boedhhistische tempel, Protetstantse kerk, Joodse tempel,…)
Bv. Café chantant
Noot: Uitstappen zijn op zich krachtige leercontexten. Ze
worden enkel als vernieuwende praktijk beschouwd als de
uitstap wordt gecombineerd met een van de andere
componenten van een vernieuwende praktijk. Zo niet worden
uitstappen in het reguliere aanbod geplaatst.
- ‘beperkte leercontext’
‘KLASSIEKE EIGEN AANBOD’
Criteria :
-nadruk op de inhoudelijke overdracht van de lesgever aan de
cursist
(aanbodgericht denken) waarbij toch
-minimaal wordt rekening gehouden met enkele elementen uit
de omgeving
zoals bv.
* het binnenbrengen van aanschouwelijkheid
* eigen activiteit van de deelnemers stimuleren
* groepswerk met de deelnemers
* veel ruimte voor vraagstelling door deelnemers
=> pure lezingen zonder didactisch materiaal, zonder een minimum aan
interactie… kunnen dus niet in het klassiek aanbod). Hier is nl. zelfs geen
beperkte leercontext aanwezig…
Bv. Een lezing over Edgar Allen Poe in een cursuszaal van de Bib met
ruimte voor interactie
Bv. Kleinkunstliederen zingen in het leslokaal van het Cultuurcentrum
waarbij de deelnemers zelf zingen
Noot: Uitstappen die niet gecombineerde worden met een
andere component van vernieuwende praktijken.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 96 Beleidsplan 2011 - 2015

Bv. bezoek aan het justitiepaleis (justitie, rollenspel, architectuur,…)
Bv. Ten huize van…: ontmoetingen met …op niet alledaagse plekken
Bv. Interculturele ontmoetingen/uitwisselingen tussen mensen met
diverse culturele achtergronden: bezoek aan een moskee
Bv. Een museumbezoek met een kansengroep/moeilijk te bereiken
doelgroep
Bv. Stiltewandeling gevolgd door een kritische bezinning over het
gebrek aan stilte in de samenleving (cf. goed gevonden blz.10).
- ‘participatief proces’
De deelnemers beïnvloeden mee het leerproces – open
leerdoelen
Bv. Filocafé
Bv. Babbelonië
Bv. Zorg (?)
- ‘werken vanuit een verruimd perspectief’:
Leerproces waarbij verschillende invalshoeken worden
gecombineerd waardoor het kritisch denken wordt gestimuleerd
Bv. Een cursus juwelen in combinatie met een bezoek aan het atelier
van een juwelenmaker. In dialoog laten de deelnemers zich inspireren
om tot eigen creaties te komen.
Bv. Marokkaans koken in combinatie met informatie over de
Marokkaanse cultuur met voldoende ruimte voor uitwisseling
Bv. Kennismaken met meditatiepraktijken (cf. Goed gevonden blz.13)
=> Cursisten maken kennis met 10 ≠ meditatievormen en treden
hierover met elkaar in gesprek
Er worden bewust en aanwijsbaar extra inspanningen geleverd
om deelnemers uit diverse doelgroepen samen te brengen
Bv. Babbelonië
…
- ‘lerende netwerken’:
Er zijn partners samengebracht die aan en van elkaar wat te
leren hebben
Bv. „Juwelen maken‟ in samenwerking van een nieuwe, onervaren
partner die nog nooit een cursus organiseerde
Bv. „De mythe van de moeder‟
Bv. Museumbezoek, tentoonstellingsbezoek, bezoek aan een .
Begraafplaats met een plaatselijke gids
- ‘cursorische activiteiten’
De lesgever bepaalt het proces/ de leerdoelen zijn door de
lesgever van te voren vastgelegd
Bv. Kleinkunstliederen zingen
- ‘werken vanuit een enkelvoudig perspectief’
Doe-leren of kennisoverdracht tout court
Bv. een cursus “juwelen maken”
Bv. een “tajine leren bereiden”
Bv. een “cursus massage” of “10 meditatievormen naast elkaar”
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 97 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 8: Verdere concretisering van het ‗Faciliterend aanbod‘ - denkoefening
Wat faciliteren?
- Faciliterend aanbod is een aanbod dat
thematisch conform de visie van Vormingplus
is en dat voldoet aan een van volgende
criteria:
+ aanbod dat V+ zelf reeds organiseerde en
heeft welbevonden
+ aanbod waarvoor we welbevonden lesgevers
kennen mits binnen dezelfde rubriek
+ aanbod van gespecialiseerde instellingen
+ aanbod van door andere vormingplussen
gescreende lesgevers
Doorverwijzing:
- Aanbod op vraag van derden waarvoor we
geen faciliterend aanbod hebben en dat we
niet zelf wensen te organiseren
Wat doet VORMINGPLUS?
- Format met inhoud uitwerken
- Zoekt, contacteert en betaalt de lesgever
- Bezorgt wervende tekst aan partner
- Bezorgt een lijst van het benodigd didactisch
materiaal en andere praktische afspraken m.b.t. de
infrastructuur
- Promotie via de website van V+
- Promotie via de brochure van V+ op voorwaarde dat
de deadlines van V+ door de partner worden gehaald
- Contacteert de partner 10 dagen op voorhand om
samen te bepalen of de activiteit kan doorgaan
- Stuurt blanco inschrijvingsbladen (met
deelnemersprofielen) en blanco evaluatieformulier
uiterlijk 1 dag voor aanvang van de activiteit
- Stuurt factuur twee weken na afloop van de cursus.
- Komt financieel tussen onder bepaalde voorwaarden
- Wat wil/kan V+ doen voor organisaties die we niet
kunnen bedienen en die op zoek naar een lesgever?
- Bv. Doorverwijzen naar gespecialiseerde instellingen
- Bv. Zigzag vraagt ondersteuning voor een activiteit: -
interessante toeristische routes in Italië
Bv. …
Wat doet de AANVRAGENDE PARTNER?
- Communiceert de contactverantwoordelijke aan V+
(telefoonnummer + mailadres)
- Promotie voeren met vermelding V+
- Zorgt voor de accommodatie
- Inschrijvingen
- Bepaalt de deelnemersprijs
- Annuleert maximaal 10 dagen op voorhand (gratis),
nadien wordt een annulatiekost doorgerekend
- Start de activiteit op
- Evalueert indien gewenst
- Inschrijvingsbladen (met deelnemersprofielen) bezorgen
aan V+
uiterlijk 2 weken na afloop van de activiteit
- Promotiemateriaal met vermelding V+ bezorgen aan
Vormingplus
uiterlijk 2 weken na afloop van de activiteit
Algemeen: financiële tussenkomst door V+ op voorwaarde dat inschrijvingsbladen per deelnemer (met deelnemersprofielen) met vermelding V+ en met namen
en adressen + publiciteitsmateriaal met vermelding V+ worden ingeleverd
Algemene voorwaarden: enkel voor organisaties in de regio van de arrondissementen Sint-Niklaas en Dendermonde, enkel social profit organisaties die werken
met een volwassen doelpubliek en die de visie van Vormingplus kunnen onderschrijven.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 98 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 9: Criteria voor de maatschappelijke verantwoording/relevantie van het aanbod
Vormingplus Waas-en-Dender gebruikt onderstaande drie criteria en subcriteria om haar (eigen) aanbod maatschappelijk te verantwoorden.
Intern wordt het schema van deze criteria gebruikt als een instrument bij de programmering
Deze criteria worden extern, naar (potentiële) partners toe duidelijk gecommuniceerd
Criteria 1 en 2 bepalen de maatschappelijke relevantie. Criterium 3 bepaalt in hoeverre het haalbaar/verantwoord is om een concrete activiteit te organiseren.
1. Maatschappelijke tendensen uit de omgevingsanalyse:
Bij een vormingsvoorstel vragen we ons af of dit thema (inhoud) / deze activiteit (werkvorm) kansen inhoudt om de deelnemers te ondersteunen in het kritisch
omgaan met de wereld in verandering. Omgaan betekent hier informeren, sensibiliseren en betrekken (laten participeren).
Die wereld in verandering wordt gekenmerkt door o.a. de volgende maatschappelijke tendensen: (zoals geformuleerd in de omgevingsanalyse in dit
beleidsplan)
Mondialisering : Met mondialisering wordt het proces bedoeld waarbij afstanden kleiner worden en mensen die vroeger van elkaars bestaan niets afwisten
met elkaar in contact komen. Daardoor neemt de wederzijdse afhankelijkheid onder continenten en landen toe en worden we geconfronteerd met
migratiestromen. Op economisch vlak zien we een doorgedreven globalisering.
Multiculturele (interculturele) samenleving: In een gemondialiseerde wereld is interactie met andere levensstijlen volkeren en culturen onvermijdelijk
geworden. Een positief gevolg ligt in de mogelijkheid om de eigen omgeving te overstijgen. Negatief zijn de angsten die bij vele mensen ontstaan.
Technologische omwenteling: De snelle ontwikkeling van de communicatie- en informatietechnologie heeft bijgedragen tot de wereldomvattende
herstructurering van het economisch systeem. Sociaal gezien kenmerkt de informatiemaatschappij zich door een ‗digitale kloof‘‘.
De technologische ontwikkelingen doen bovendien nieuwe sociale praktijken (bv. pesten via mobiele telefoon of internet) ontstaan waarvan de verdere
ontwikkelingen niet steeds te voorspellen zijn.
Demografie: ontgroening, vergrijzing, migratie: De instroom van de jongeren op de arbeidsmarkt zal niet volstaan om de uitstroom van gepensioneerden
op te vangen. Migratie biedt een kans om de uitstroom te compenseren.
De mens en zijn omgeving: risico’s : Met risico‘s wordt bedoeld de onzekerheid en de mogelijkheid dat rampzalige gebeurtenissen zich voordoen. Gevolgen
zijn nauwelijks in te schatten. Voorbeelden van een risico‘s zijn de opwarming van de aarde en de klimaatsverandering.
Zelfredzaamheid is een belangrijke eigenschap is onze huidige risicosamenleving.
2. Vormingsbehoeftes
V+ W&D houdt rekening met de resultaten uit een mix van leerbehoeftenonderzoeken: Edubell + onderzoeken van andere Vormingplussen e.a.
Sleutelfiguren uit de regio en partners sporen actief vormingsbehoeften op bij hun publiek en rapporteren deze aan V+
3. Maatschappelijk draagvlak
Levend/levendig of actualiteitsgebonden
Redelijke kans op publieksbereik
Er zijn samenwerkende partners die het draagvlak kunnen vergroten
Betaalbaar
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 99 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 10: Evolutie verhoudingsmodel naar aantal activiteiten en naar publieksbereik
A
A
N
B
O
D
P
U
B
L
I
E
K
s
B
E
R
E
I
K
ZELF
GEORGA-
NISEERD
GEFACI-
LITEERD
ZELF
GEORGA-
NISEERD
GEFACI-
LITEERD
KLASSIEK AANBOD
VERNIEUWEND
AANBOD
KANSARMENWERKING
8act./158u Babbelonië,
15act./60u kansarmen,
VRIJWILLIGERS
2009 2010
%
2011 2012 2013 2014 2015
120 % 110 % 100 % 90 % 80 %
246 82%
activ
1639
84%
uur
40 % 50 % 60 % 70 % 80 %
23
activ.
218 uur
3 act.
18 uur
8%
11%
1 %
1%
27act./81u dienstencentra 27 act 9%
81 uur 4%
TOTAAL
299 act
1956 uur
KLASSIEK AANBOD
VERNIEUWEND
AANBOD
KANSARMENWERKING
172 Babbelonië ,
170 kansarmen,
VRIJWILLIGERS
4224 (83%)
342 (7%)
55 (1%)
449 dienstencentra 449 (9%)
TOTAAL
%
%
%
27 % 28 % 29 % 30 % 30 %
8 % 8 % 9 % 9 % 10 %
40 % 50 % 60 % 70 % 80 %
235 246 258 269 280
2040 1870 1700 1530 1360
680 850 1020 1190 1360
460 475 495 510 510
140 135 155 155 170
680 850 1020 1190 1360
5070 (100%) 4760? 4000 4180 4390 4575 4760
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 100 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 11: het 18-puntenprogramma van de 13 volkshogescholen
Vooraf: het uitgangspunt = de burger, die recht heeft op een divers educatief aanbod in zijn omgeving.
A. Het eigen educatief aanbod
Eigen aanbod: aan alle drie van onderstaande criteria wordt voldaan:
-Vormingplus bepaalt (mee) de inhoud en de educatieve doelen van de activiteit
-Vormingplus is (mee) verantwoordelijk voor de kwaliteit van de activiteit
-de activiteit is toewijsbaar aan Vormingplus (herkenbaarheid, de deelnemer kan
weten dat het om een activiteit van Vormingplus gaat)
1. Elke Vormingplus ontwikkelt een eigen aanbod, aanvullend aan de vormingsactiviteiten die door andere aanbieders in de regio worden
georganiseerd.
2. Elke Vormingplus bepaalt op jaarbasis het aantal educatieve activiteiten (en dus vormingsuren) dat zij wil organiseren. Om het aantal
activiteiten te bepalen wordt er rekening gehouden met het aantal volwassen inwoners uit de regio. Dit (minimum- ) aantal wordt jaarlijks
vastgelegd in het voortgangsrapport.
3. Elke Vormingplus concretiseert in haar beleidsplan en voortgangsrapporten een engagement om jaarlijks met de eigen activiteiten een
aantal deelnemers te bereiken in verhouding tot het aantal volwassen inwoners in zijn regio. Hiervoor worden zowel streefcijfer als
werkwijze vastgelegd.
4. Elke Vormingplus engageert zich in zijn beleidsplan om jaarlijks nieuwe deelnemers te bereiken. Hiervoor worden zowel streefcijfer als
werkwijze vastgelegd.
5. Elke Vormingplus doet jaarlijks gerichte inspanningen om moeilijk bereikbare of onvoldoende bereikte groepen te bereiken en dit in
relatie tot de samenstelling van de bevolking van zijn regio.
6. Elke Vormingplus doet jaarlijks inspanningen mensen uit kansengroepen te bereiken.
Kansengroepen: groepen mensen met een educatieve achterstand
7. Elke Vormingplus verantwoordt in beleidsplan en voortgangsrapporten (de o.m. thematische) diversiteit van het eigen aanbod (noot: dit
kan bvb. op basis van een analyse van andermans aanbod, op basis van een omgevingsanalyse, op basis van beleidsprioriteiten,
prioriteiten, enz…)
8. Alle Vormingplussen bepalen jaarlijks samen minimaal één thema dat in elke Vormingplus een zichtbare uitwerking krijgt in educatieve
programma‘s. Elke Vormingplus neemt er op een af te spreken – minimale - wijze aan deel.
9. Elke Vormingplus engageert zich tot vernieuwende vormen van educatief aanbod en beschrijft dit jaarlijks kwalitatief en kwantitatief
B. Spreiding van het eigen aanbod over de regio
10. De burger kan kennismaken met sociaal-culturele vormingsactiviteiten in zijn eigen regio, voldoende dicht bij de deur. Het eigen aanbod
van elke Vormingplus is gespreid over de regio, aanvullend op het bestaande aanbod. Deze spreiding is niet toevallig of occasioneel,
maar regelmatig en systematisch.
11. Elke Vormingplus verantwoordt de spreiding van het eigen aanbod, gerelateerd aan o.m. het aanbod van anderen, het bereik van
inwoners, beleidsprioriteiten, enz…
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 101 Beleidsplan 2011 - 2015

C. Coördinatie en afstemming van het aanbod
12. We inventariseren tussen nu en 30-04-2009 de initiatieven die elke Vormingplus onderneemt op het vlak van coördinatie van het aanbod.
Iedere Vormingplus beslist zelf wat ze als coördinatie benoemt.
13. Bij elk van deze initiatieven wordt aangegeven welke de inspanning is die daarvoor moet gebeuren (bv. x aantal bijeenkomsten per jaar,…)
welk het verwachte effect is, en – indien mogelijk – welke gerealiseerde effecten (op vlak van output, gecoördineerd aanbod, ie er resultaat,
resultaten van betrokken derden, …)
14. Na 01/05/2009 maken we aan de hand van de ingevulde tabellen een ‗voorlopige definitie‘ van wat onder coördinatieopdracht wordt
verstaan; deze (werk-) definitie is instrumenteel t.a.v. de voorbereiding van het volgende beleidsplan.
15. In het beleidsplan beschrijft elke Vormingplus haar initiatieven ter bevordering van de coördinatie van het aanbod in de regio op kwantitatieve
en kwalitatieve wijze. Bij elk initiatief formuleert de volkshogeschool een inspanningsverbintenis, te leveren tijdens de beleidsperiode, en het
(gewenste) effect ervan.
D. Bekendmaking van het aanbod
16. Elke Vormingplus publiceert het educatief aanbod in de regio 1 op de eigen website. Het gepubliceerd aanbod bevat minimaal de gegevens
die opgenomen worden in PrettigGeleerd en de UiT-Databank.
17. Elke Vormingplus stimuleert de aanbieders van niet formele educatie in zijn regio om hun aanbod bekend te maken, bv. op PrettigGeleerd of
op UiT-Databank. Werkwijze en streefdoelen worden in de voortgangsrapporten opgenomen.
18. Elke Vormingplus ontwikkelt een communicatiemix in functie van het communiceren van het aanbod in de regio naar een groot en divers
publiek.
1 Het bekendmaken van het aanbod is ruimer dan het gecoördineerde aanbod. Het gaat over het volledige ter beschikking staande aanbod. Grenzen dienen nog
gedefinieerd.
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 102 Beleidsplan 2011 - 2015

BIJLAGE 12: Oefening meerjarenbegroting 2011-2015
UITGAVEN 2011 2012 2013 2014 2015
60 HANDELSGOEDEREN, GROND – EN HULPSTOFFEN
Uitgaven Totaal Uitgaven Totaal Uitgaven Totaal Uitgaven Totaal Uitgaven Totaal
61 DIENSTEN EN DIVERSE GOEDEREN 245500 247440 250200 252290 254440
610 huisvestingskosten 32500 33150 33815 34500 35180
611 secretariaatskosten 25000 25500 26775 27310 27860
612 andere organisatiekosten 34000 34680 35380 36080 36800
613 diverse werkingskosten 7500 7650 7800 7960 8120
614 educatieve activiteiten, vormingscursussen en
-initiatieven
70000 67500 65000 62500 60000
615 tijdschrift – publicaties 63000 64260 65550 66860 68200
616 dienstverlening 4000 5000 6000 7000 8000
618 bezoldigingen, premies voor buitenwettelijke
verzekeringen…
9500 9700 9880 10080 10280
62 PERSONEELSKOSTEN 695446 717391 742927 754611 786121
620 bezoldigingen en rechtstreekse sociale
voordelen
621 werkgeversbijdrage voor sociale
verzekeringen
524172
161274
540810
166381
622-624 andere personeelskosten 10000 10200 10400 10600 10800
63 AFSCHRIJVINGEN, WAARDEVERMINDERINGEN EN
VOORZIENINGEN
9000
630 afschrijvingen 9000 9000 9000 9000 9000
635-638 voorzieningen
64 ANDERE BEDRIJFSKOSTEN
65 FINANCIELE KOSTEN 400 400 410 410 420 420 430 430 440 440
69 OVERBOEKING
690 overboeking naar het overgedragen resultaat
691 overboeking op bestemde fondsen
ALGEMEEN TOTAAL 950346 950346 974241 974241 1002547 1002547 1016331 1016331 1050001 1050001
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 103 Beleidsplan 2011 - 2015
9000
560195
172332
9000
568982
175029
9000
592938
182383
9000

INKOMSTEN 2011 2012 2013 2014 2015
70 OMZET
Inkomsten Totaal Inkomsten Totaal Inkomsten Totaal Inkomsten Totaal Inkomsten Totaal
73 LIDGELD, SCHENKINGEN, LEGATEN EN SUBSIDIES 819860 836120 842705 869625 886880
732-735 schenkingen en legaten
737 subsidies
7371 afdeling volksontwikkeling –Decreet 711000 725220 729725 754520 769610
-DAC 70000 71400 72830 74285 75770
7372 andere afdelingen Ministerie Vlaamse 32000 32640 33290 33960 34640
Gemeenschap.
7373 andere ministeries
7374 parastatalen
7375 provincie 5000 5000 5000 5000 5000
7376 gemeente 1860 1860 1860 1860 1860
7377 Vlaamse Gemeenschapscommissie
7378 Europese unie
7379 overige
74 OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN 100100 98220 96350 94500 92660
740 Opbrengsten volksontwikkelingswerk
7401 inkomsten vormingscursussen 70000 67500 65000 62500 60000
7402 tijdschrift - publicaties
7403 inkomsten vormingsprogramma’s, 100 120 140 160 180
documentatie, hulp – en leermiddelen
7404 inkomsten van andere sociaal-culturele activ.
7405 sponsoring
7406 andere inkomsten
743 Recuperatie van personeelskosten 30000 30600 31210 31840
744-749 diverse bedrijfsopbrengsten
75 FINANCIELE OPBRENGSTEN 7700 7700 7800 7800 7900 7900 8000 8000 8100 8100
76 UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN
79 ONTTREKKING
790 onttrekking aan het overgedragen resultaat
ALGEMEEN TOTAAL 927660 927660 942140 942140 946955 946955 972125 972125 987640 987640
RESULTAAT -22686 -22686 -32101 -32101 -55592 -55592 -44206 -44206 -62361 -62361
Vormingplus Waas-en-Dender pag. 104 Beleidsplan 2011 - 2015
32480