02.09.2013 Views

De ongekende charme van de Hunzevallei

De ongekende charme van de Hunzevallei

De ongekende charme van de Hunzevallei

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Hunzevallei</strong><br />

<strong>De</strong> <strong>ongeken<strong>de</strong></strong> <strong>charme</strong><br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong><br />

Tekst: Sonja <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Meer, Stichting Het Drentse Landschap - Foto’s: Joop <strong>van</strong> <strong>de</strong> Merbel, Jaap <strong>de</strong> Vries, Sonja <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Meer<br />

<strong>De</strong> Hunze is een oerstroomdal waar duizen<strong>de</strong>n jaren gele<strong>de</strong>n mammoeten zich<br />

een weg baan<strong>de</strong>n door een wit ijslandschap. Het zijn beel<strong>de</strong>n uit een geschie<strong>de</strong>nisboek<br />

die sterk tot onze verbeelding spreken. Stichting Het Drentse Landschap is al<br />

ruim vijftien jaar met steun <strong>van</strong> vele partners bezig <strong>van</strong> <strong>de</strong> gekanaliseer<strong>de</strong> Hunze<br />

weer een vrij mean<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> rivier te maken die ligt in een natuurlijk beekdallandschap<br />

met on<strong>de</strong>r meer broekbossen en riet-zeggemoerassen.<br />

verblijven<br />

veel broed-<br />

‘‘Er<br />

en trekvogelsoorten<br />

in het<br />

dal, zoals <strong>de</strong><br />

blauwborst...<br />

Blauwborst, foto Joop <strong>van</strong> <strong>de</strong> Merbel<br />

Grofweg beslaat <strong>de</strong> rivier <strong>de</strong> Hunze een<br />

lengte <strong>van</strong> 40 kilometer tussen het Zuidlaar<strong>de</strong>rmeer<br />

en Exloo. Het beekdal is sinds<br />

jaar en dag het domein <strong>van</strong> <strong>de</strong> bewoners <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Hondsrugdorpen geweest. Eerst streken ze neer<br />

op <strong>de</strong> smalle zandrug aan <strong>de</strong> overkant <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Hunze. Later gaven <strong>de</strong> dorpen hun naam aan <strong>de</strong><br />

vele ‘mon<strong>de</strong>n’ die <strong>van</strong>uit het Stadskanaal diep<br />

<strong>de</strong> Drentse venen binnendrongen om <strong>de</strong> turf uit<br />

het Oostermoer weg te halen. Tegenwoordig is<br />

<strong>de</strong> Hunze omgedoopt tot een kanaal, <strong>de</strong> Oostermoerse<br />

vaart, die zo snel mogelijk het water uit<br />

het oosten <strong>van</strong> Drenthe richting Zuidlaar<strong>de</strong>rmeer<br />

stuwt. Jaarlijks wordt 120 miljoen kubieke meter<br />

water afgevoerd.<br />

Sinds 1995 speelt in <strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong>, zoals het<br />

gebied tegenwoordig heet, een heel bijzon<strong>de</strong>r<br />

project dat als doel heeft om op een voor Ne<strong>de</strong>rland<br />

unieke schaal een laaglandbeek te restaureren,<br />

waarin processen als stroming, inundatie,<br />

erosie, veenvorming, sedimentatie, bosvorming<br />

en begrazing een grote rol spelen. Als referentie<br />

werd gekozen voor <strong>de</strong> Poolse laaglandrivier <strong>de</strong><br />

Biebrza, die nog groten<strong>de</strong>els natuurlijk door een<br />

betoverend landschap stroomt. Het streven is<br />

om een oppervlakte <strong>van</strong> ongeveer 6.000 hectare<br />

natuur te realiseren, gelegen in <strong>de</strong> Provincies<br />

Groningen en Drenthe.<br />

Links: Kattestaart, foto Jaap <strong>de</strong> Vries. Rechts: <strong>De</strong> Hunze bij Eexterveen, foto Sonja <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Meer<br />

Overstroming<br />

Het bijzon<strong>de</strong>re <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong> is dat in dit<br />

gebied meer<strong>de</strong>re functies wor<strong>de</strong>n gecombineerd.<br />

Er wor<strong>de</strong>n niet alleen nieuwe natuurgebie<strong>de</strong>n<br />

aangelegd, ook vindt er drinkwaterwinning<br />

plaats en wor<strong>de</strong>n gebie<strong>de</strong>n geschikt gemaakt om<br />

water te bergen bij hoge waterstan<strong>de</strong>n. Dit kan<br />

omdat <strong>de</strong> ka<strong>de</strong>s <strong>van</strong> <strong>de</strong> beek naar buiten zijn<br />

gelegd zodat er voldoen<strong>de</strong> ruimte voor <strong>de</strong> beek<br />

is om te overstromen. Door <strong>de</strong>ze tij<strong>de</strong>lijke op<strong>van</strong>g<br />

gaat het water veel trager stroomafwaarts.<br />

Moerasontwikkeling en veenvorming krijgen<br />

hierdoor weer een kans. Ook het kwelwater zal<br />

langer in het beekdal blijven. Dit alles is gunstig<br />

voor vele (zeldzame) planten en vogelsoorten.<br />

Er verblijven veel broed- en trekvogelsoorten<br />

in het dal, zoals <strong>de</strong> blauwborst, kwartelkoning,<br />

porseleinhoen en roerdomp en natuurlijk ganzen<br />

en een<strong>de</strong>n. Maar ook verschillen<strong>de</strong> roofvogels,<br />

zoals <strong>de</strong> kiekendief en - met een beetje geluk -<br />

<strong>de</strong> zeearend, vliegen boven het dal.<br />

Vissen zijn ook steeds vaker in <strong>de</strong> Hunze te<br />

vin<strong>de</strong>n, zoals <strong>de</strong> snoek. Dit komt omdat <strong>de</strong><br />

snoek houdt <strong>van</strong> ondiepe waterpartijen. Snoeken<br />

komen op dit soort plekken graag om hun eitjes<br />

af te zetten. Jonge snoekjes brengen in<br />

50 Drenthe MagazinE Drenthe MagazinE 51


Meer informatie over<br />

<strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong>:<br />

www.drentslandschap.nl<br />

www.hunzevallei.nl<br />

www.beversin<strong>de</strong>hunze.nl<br />

Wil<strong>de</strong> zwanen in het Annermoeras, foto Joop <strong>van</strong> <strong>de</strong> Merbel<br />

52 Drenthe MagazinE<br />

Uitkijktoren in Eexterveen, Sonja <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Meer<br />

<strong>de</strong>ze zonbeschenen plassen, boor<strong>de</strong>vol levend<br />

slootvoer, een onbezorg<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>rtijd door tot ze<br />

groot genoeg zijn om het diepere water <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

beek en het Zuidlaar<strong>de</strong>rmeer op te zoeken. Hier<br />

leveren <strong>de</strong> dieren vervolgens een waar<strong>de</strong>volle<br />

bijdrage aan het in stand hou<strong>de</strong>n <strong>van</strong> een<br />

gezon<strong>de</strong> en gevarieer<strong>de</strong> visstand.<br />

Nieuwe bewoners<br />

<strong>De</strong> leukste nieuwe bewoner <strong>van</strong> het<br />

Hunzegebied is misschien wel <strong>de</strong> bever. Door<br />

<strong>de</strong> in gang gezette natuurontwikkeling heeft<br />

<strong>de</strong> Hunze al veel <strong>van</strong> haar natuurlijke aanzicht<br />

terug gekregen. In beeksystemen fungeren<br />

bevers als natuurlijke oeverbeheer<strong>de</strong>rs. Als<br />

liefhebbers <strong>van</strong> waterplanten helpen <strong>de</strong>ze<br />

zwemmen<strong>de</strong> grazers mee verlandingsprocessen<br />

te vertragen en variatie in <strong>de</strong> oeverbegroeiing<br />

te krijgen. Waar bevers takken in het water<br />

trekken, kunnen jonge vissen, libellenlarven en<br />

een grote soortenrijkdom aan macrofauna een<br />

plek vin<strong>de</strong>n. Door het omknagen <strong>van</strong> bomen<br />

ontstaan obstakels in <strong>de</strong> beek waardoor variatie<br />

in stroomsnelheid op kan tre<strong>de</strong>n. Dit versterkt<br />

<strong>de</strong> vormen<strong>de</strong> krachten <strong>van</strong> het water in <strong>de</strong> beek.<br />

Kortom, bevers veroorzaken een kettingreactie<br />

<strong>van</strong> grote en kleine natuurlijke processen in een<br />

beekdallandschap. Hun aanwezigheid is daarmee<br />

één belangrijk stuk natuurlijke dynamiek.<br />

Bevers zijn dus onmisbare bondgenoten voor<br />

beheer<strong>de</strong>rs die streven naar terugkeer <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

natuurlijke processen in een beekdal. Bovendien<br />

zijn er <strong>van</strong>uit het Hunzegebied, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> Natte as, goe<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om ook <strong>de</strong><br />

an<strong>de</strong>re noor<strong>de</strong>lijke beekdalen te koloniseren zoals<br />

nu al blijkt. Momenteel zwemmen er minimaal<br />

21 bevers rond in Drenthe en Groningen. <strong>De</strong><br />

meeste dieren zitten nog altijd in <strong>de</strong> directe<br />

omgeving <strong>van</strong> het uitzetgebied. Eén dier is <strong>de</strong><br />

stad Groningen al gepasseerd en via het Reitdiep<br />

richting Ezinge getrokken. Ook zwemmen er<br />

momenteel twee exemplaren rond in <strong>de</strong> Drentse<br />

Aa. Het dier dat daar vorig jaar al op eigen kracht<br />

heen is getrokken <strong>van</strong>uit het Zuidlaar<strong>de</strong>rmeer,<br />

heeft on<strong>de</strong>rtussen gezelschap gekregen <strong>van</strong> een<br />

uitgezette Bever uit <strong>de</strong> Biesbosch. Het dier is<br />

daarmee terug in Drenthe na een afwezigheid<br />

<strong>van</strong> enkele eeuwen. Een bekroning op het streven<br />

naar een natuurrijker Hunzedal.<br />

Er op uit<br />

Stapsgewijs ontwikkelt <strong>de</strong> Hunze zich nu<br />

weer tot een vrij kronkelen<strong>de</strong> beek, ingebed<br />

in een natuurrijk, voor mens, plant en dier<br />

aantrekkelijk landschap. Er zijn prachtige fiets- en<br />

wan<strong>de</strong>lroutes uitgezet, maar <strong>de</strong> mooiste ervaring<br />

is <strong>de</strong> Hunze met <strong>de</strong> kano af te varen. Vanaf het<br />

water beleeft u dit unieke gebied in optima<br />

forma. Ook <strong>van</strong>af <strong>de</strong> uitkijktoren bij Eexterveen<br />

bekijkt u <strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong> eens <strong>van</strong>af een geheel<br />

an<strong>de</strong>re kant. In het gebied zijn stille dorpjes en<br />

bedrijvige dorpscentra. Kortom, <strong>de</strong> <strong>Hunzevallei</strong> is<br />

een landschap vol afwisseling en variatie.<br />

DM advertorial<br />

Dotterbloem, foto Joop <strong>van</strong> <strong>de</strong> Merbel

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!