Op de koffie met Huis & Erf - Huis en Erf

Op de koffie
met Huis & Erf
1
Huis & Erf
Jaarverslag 2009

Inhoudsopgave 3 Voorwoord 4 Buurtbankjes • Interview Henk Opsteegh 6 Strijdbaar Gemonde
• Interview Toon Pennings 8 Vrijwilligerswerk • Interview Jan van Giersbergen 10 Klussendienst •
Interview Alice Stevenaar 12 Koffiegesprekken • Interview Piet en Marietje van der Heijden 14 Lokale
verankering • Interview Derk Windhausen 16 Jongeren en Maatschappelijke betrokkenheid • Inter-
view Alfred Kempe 18 Inhoudelijke verantwoording
2
Tweede kopje
Bestaat toeval? Vlak voor ik aan dit voorwoord
begon, opende ik nieuwsgierig het Van Dale
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal,
dertiende editie. In het tweede deel J t/m R
vond ik de pagina die ik zocht. Pagina 2009.
Kijk, daar staat het: meerwaarde.
Dat is wat Huis & Erf in 2009 wilde bieden en
bood. Meerwaarde. Niet in de boekhoudkundige
zin van overwaarde op vastgoed. Maar in
de betekenis van extra sociale en maatschappelijke
waarde. Dat past bij wie we zijn: een
buurtcorporatie. En steeds nadrukkelijker.
In 2009 namen we veel initiatieven die
bijdroegen aan sociale cohesie, leefbaarheid
en woonplezier. Vaak gingen we in zee met
gemeenten, scholen, zorg-, welzijns- en culturele
instellingen. Dankzij die samenwerking
3
versterkten alle betrokken partijen niet alleen
draagvlak en betrokkenheid, maar deelden ze
ook in kennis en expertise. Bovenal groeide
het vertrouwen in elkaar, het fundament voor
samenleven op de korte en - nog belangrijker
- lange termijn.
Dat we een buurtcorporatie zijn, lieten we ook
letterlijk zien. Veelvuldig zochten en vonden
we samenwerking in de buurten. Ook dat is
Huis & Erf: op pad, in gesprek, korte lijnen, vertrouwde
gezichten. Bij die vele ontmoetingen
in ons werkgebied - Schijndel, Sint-Michielsgestel,
Vught en Den Bosch - nodigden we
mensen uit om hun wensen, grieven, verlangens
en klachten te vertellen. Niet voor niets
staat op pagina 2009 van de Van Dale ook het
woord: meespreken.
Zo spannen we ons elke dag in voor leefbaarheid
in buurten. Niet omdat dat zo leuk in een
jaarverslag staat. Maar omdat het werkt. We
merken dat leefbaarheidprojecten zowel het
woongeluk als de onderlinge verbondenheid en
verdraagzaamheid vergroten. En dat is wat telt.
Tot slot: Brabant en koffie. Het zijn onverbrekelijke
begrippen. Ook in ons werkgebied hoor je
veel koffieapparaten pruttelen. Een goed teken.
Want waar koffie is, zijn vaak ontmoetingen
en verhalen. In die wetenschap introduceerden
we in 2009 koffiegesprekken: huisbezoeken
waarbij we bewoners en hun wensen beter
leren kennen. Met succes? Ja. En ook dit jaar
zullen we een tweede kopje niet snel afslaan.
André Phiferons
directeur-bestuurder Huis & Erf

Liever
banken dan
reservebanken
Interview met Henk Opsteegh
Eind 2010 legt Henk Opsteegh zijn ambtsketen
neer. Of hij dan eindelijk tijd heeft om op
een van de acht Schijndelse buurtbènkskes
achterover te leunen? Lachend: “Ik zal het in
overweging nemen.” Gesprek met een
burgemeester die gelooft in een samenleving
zonder reservebanken – iedereen telt mee.
Koffieleuten
Een hitje dat tot het cultureel erfgoed van
Nederland behoort, is Rita Corita’s hitje
‘Koffie, koffie, lekker bakkie koffie’ uit 1958.
Nog altijd deelt Nederland haar liefdesverklaring
aan het bakkie troost: in 2009 dronken we
zo’n 142 liter koffie per persoon. Dat is
gemiddeld 3,2 kopjes per dag oftewel
6,9 kilo koffie per jaar, waarmee Nederland
de zevende plaats op de wereldranglijst van
koffieleuten inneemt.
Sociale sofa’s. Communicatiecanapés.
Of buurtbènkskes. Bij Ikea zoek je er
tevergeefs naar. Buurtbènkskes zijn
opvallende straatmeubels waarmee
gemeenten sociale ontmoetingen
willen faciliteren. De Tilburgse cabaretière
Karin Bruers bedacht ze - zie
ook www.socialsofa.nl - en ziet tot
haar geluk hoe het initiatief van
Alphen aan den Rijn tot Winschoten
wordt omhelsd. Inmiddels telt Nederland
zo’n 250 buurtbènkskes, waarvan
acht in Schijndel. Samen met
Huis & Erf en de Rabobank nam
burgemeester Opsteegh in 2009
het voortouw. Extra overweging: het
700-jarig bestaan van Schijndel. “De
thematische bankjes, die in mozaïek
zijn uitgevoerd, raken aan vele sociale
aspecten”, zegt Opsteegh. “Ze zijn
ontworpen door kinderen van acht
Schijndelse basisscholen, in een
Tilburgs atelier voor reïntegratie uitgevoerd
en in acht buurten geplaatst.
Enerzijds zijn het sierstukken, anderzijds
zorgen ze voor verbinding en
ontmoeting.”
Gemoedelijk
Een gewetensvraag: zijn buurtbènkskes
niet overbodig in een gemeente
die zich laat voorstaan op haar sociale
karakter en gemoedelijkheid? Zonder
aarzeling: “Nee, júist als je zo’n sterke
sociale structuur hebt, moet je ervoor
zorgen dat dat overeind blijft.
De bankjes helpen daarbij, maar ook
ons bovengemiddeld sterke verenigingsleven
en tal van openbare
voorzieningen.”Bij de ingebruikname
in november 2009 klonk de hoop
dat de zitmeubels ongeschonden
zouden blijven. Vooralsnog geen
ijdele hoop, concludeert Opsteegh.
4 5
“Het verbaast me nog steeds dat de
vele kunst in de Schijndelse openbare
ruimte nauwelijks vandalisme
kent. Het lijkt er ook op dat de buurten
zich ‘eigenaar’ van de bankjes
voelen. Dat verkleint het risico op
schade.”
Huis & Erf ziet de buurtbènkskes
ook als tegenwicht aan de vereenzaming
in de samenleving. Dat onderschrijft
Opsteegh. Tegelijkertijd heeft
hij niet het idee dat Schijndel meer
eenzaamheid kent dan andere gemeenten.
“Eenzaamheid is zowel
het gevolg van demografische ontwikkelingen
- met name vergrijzing -
als van afbrokkelende sociale verbanden.
Eén geluk in dat verband:
Schijndel is geen stad maar een
dorp. Dat willen we ook zo houden.”
Eenzaamheid
SMS, MSN, Hyves, Facebook. Jongeren lijken met de halve
wereld te communiceren. Maar schijn bedriegt. Uit een
onderzoek van TNS NIPO in 2006 blijkt dat 34% van de
Nederlandse jongeren matig tot sterk eenzaam is. Nog
een onderzoeksresultaat: geldgebrek vergroot de kans op
eenzaamheid aanzienlijk.
Eenzaamheid kent zowel persoonlijke als maatschappelijke
oorzaken. In de eerste categorie vallen ziekte of overlijden
van de partner of gebrek aan sociale vaardigheden.
Onder de tweede noemer vallen individualisering en toename
van het aantal echtscheidingen. Vooral 65-plussers
in Nederland, van wie 40% alleen woont, hebben last van
eenzaamheid: maar liefst eenderde mist sociale contacten.
Dat blijkt uit onderzoek van het Nationaal Ouderenfonds
[2007]. Zo’n 200.000 senioren zijn zelfs extreem
eenzaam. Zij hebben hooguit eenmaal per vier weken
een sociaal contact dat zij waardevol noemen. Meer treurige
cijfers: ruim 60% van de verpleeg- en verzorgingshuisbewoners
krijgt nooit bezoek. Sociologen schatten
dat het snel vergrijzende Nederland eind 2010 circa 1,5
miljoen eenzame 65-plussers telt, van wie er ruim 310.000
extreem eenzaam zijn.

Strijdbaar
Gemonde
Interview met Toon Pennings
Zo’n 2200 zielen telt Gemonde.
Maar de vergrijzing rukt op en voor de eigen
jongeren zijn er amper starterswoningen.
Valt het tij nog te keren? Ja, zegt Toon
Pennings [69] strijdlustig. Gesprek met een
man die zich inzet voor elke vierkante meter
van het 10,69 km 2 grote kerkdorp.
Grenzeloos lekker
Zin in een espresso in stijl? Dat kan. In Zuid-Afrika bent u
welkom in het dorp Koffiefontein, waar een enorme fontein in de
vorm van een koffiepot staat. Wie letterlijk koffie-met-een-voetbad
wenst, kan terecht op het paradijselijke strand van het Zuid-Afrikaanse
Coffee Bay. Voor een koffietocht kunt u ook van Alabama
naar Mississippi en Texas. In elk van deze zuidelijke staten van de
VS ligt een stadje dat Coffeeville heet.
Goed nieuws: in de voortuin van
Dorpsstraat 14 meldt een ooievaar
dat Naita is geboren. Maar even verderop
heet een van de laatste winkels
die het dorp nog telt veelbetekenend
‘Antiek Gemonde.’ “Vroeger had je
hier zeven levensmiddelenwinkels,
waarvan drie met bakkerij. Nu moet
je voor een boodschap op de fiets naar
Gestel”, zegt Ria Pennings. Samen
met haar man Toon woont ze aan
de weg naar het kerkhof. Afgelopen
jaar zijn er zo’n 20 à 30 mensen begraven.
Toch twijfelt Toon, die van
1996 tot 2010 voor Lijst Gemonde
in de gemeenteraad zat, geen seconde
aan de levensvatbaarheid van
zijn dorp. “Fanfare: 175 leden. Voetbalclub:
150. KBO: ook 175 leden. En
twee gildes”, somt hij op. “Bovendien
heeft de raad in december unaniem
ingestemd met het Integraal Dorpsontwikkelingsplan
[IDOP]. Gelukkig
wel. Want als de jongeren blijven
vertrekken, gaat de leefbaarheid met
sprongen achteruit.”
Kar trekken
Twee belangrijke pijlers onder dat
toekomstplan zijn de komst van een
buurtsuper en - op gepaste schaal -
nieuwbouw voor met name starters
en senioren. Ook een gemeenschappelijk
pand voor verenigingen,
kinderopvang en steunpunt voor
ouderen staat hoog op het verlanglijstje.
Een lichtpuntje: Gemonde
is eindelijk verlost van het versnipperde
huurwoningenbestand. In
2009 heeft Huis & Erf in totaal 50
6 7
woningen van St.Joseph uit Boxtel
en De Kleine Meierij uit Rosmalen
overgenomen. Om kennis te maken,
organiseerde Huis & Erf in oktober
2009 een ontmoetingsdag die zo’n
130 Gemondenaren trok. Ook werkt
Huis & Erf driftig aan de totstandkoming
van een buurtsuper. “Letterlijk
werk aan de winkel”, weet Toon.
Een andere uitdaging: nieuw leven
blazen in de gemeenschappelijke
activiteiten van De Rietstok, een seniorencomplex
met twaalf woningen.
“Ooit kon je er bloemschikken,
volksdansen, gymen en kaarten. Dat
ligt vrijwel stil. Samen met de bewoners
willen wij een plan maken
hoe we de kar gaan trekken. Moet
lukken.”
Behoud kleine
gemeenschappen
In het bekroonde boek ‘Hoe God verdween uit
Jorwerd’ beschrijft de historicus Geert Mak hoe een
klein Fries dorp langzaam achteruit kachelt. Kort na
de oorlog vind je in Jorwerd winkeltjes, een schoolplein
vol kinderstemmen, verenigingen en een café
waar de Beerenburger amper kans krijgt om te
verdampen. Maar binnen 40 jaar verandert Jorwerd
in een vergeelde ansichtkaart met kartelrand.
De winkels zijn opgedoekt, het schoolplein leeg, de
kerkdiensten vrijwel uitgestorven. In januari 2009
telde Jorwerd nog 321 zielen, onder wie nieuwkomers
met ’stadse fratsen.’
Het lot van Jorwerd is niet uniek. In 2008
publiceerde het blad Binnenlands Bestuur de
top-5 van regio’s waar de ontvolking het sterkst
is: Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving, Zuid-
Limburg, Zeeuws-Vlaanderen en Rijnmond.
Op de Emigratiebeurs 2008 huurde de Zeeuwse
gemeente Sluis [2300 inwoners] zelfs een kraampje
om rustzoekers te verleiden tot vestiging in het
dorp. Andere initiatieven om kleine gemeenschappen
te behouden: recreatieve voorzieningen treffen,
gezamenlijk een vuist maken – zoals de Vereniging
Kleine Kernen Noord-Brabant – en integrale dorpsontwikkelingsplannen
tot stand brengen, waarbij
een analyse van economische, ecologische, ruimtelijke
en sociaal-culturele factoren tot concrete
stappen leidt.

“Ik ben een
mensenmens ”
Interview met Jan van Giesbergen
Mars geeft je energie. Zelfs na je vroegpensioen. Dat bewijst Jan van Giersbergen.
Tot anderhalf jaar geleden werkte hij bij de chocoladefabriek in Veghel. Nu is hij volop in
touw als vrijwilliger. “Ik kom zelf uit een warm nest. Dat gevoel wil ik ook anderen bieden.”
Aan tafel in Sint-Michielsgestel.
Jan [59] met een kop koffie binnen
handbereik - hij drinkt er zo’n tien
per dag: “Achteraf denk ik: ik heb
het verkeerde vak gekozen. Ik had
verpleger moeten worden. Machines
doen me niks. Mensen wel.” Zo is
hij vanaf de VUT vrijwilliger bij de
Zonnebloem. Elke donderdag komt
Jan bij een vrouw van 92. Ze woont
in het dorp. Nog zelfstandig, ook al
heeft ze maar één been. “Meestal
gaan we de natuur in. Ik heb haar de
nieuwe vispassage bij Zegenwerp
laten zien. Maar ook kasteel Herlaer
en de sloop van de oude vleesfabriek
van Boers. Zo blijft ze op de hoogte en
heeft ze anderen wat te vertellen.”
Bruin goud
Koffie is handel. Dat wist Eduard Douwe Dekker alias Multatuli al.
De eerste zin van zijn wereldberoemde roman ‘Max Havelaar’ luidt:
“Ik ben makelaar in koffij, en woon op de Lauriergracht, N° 37.”
Een hedendaagse koffiegigant is het Amerikaanse Starbucks.
Het bezit wereldwijd ruim 6.700 eigen winkels en circa
4.800 vestigingen bij derden. Aantal werknemers: 147.000.
Nee, die hebben niet allemaal tegelijk koffiepauze.
Wekelijks biedt Jan ook creatieve
hulp bij Onderdac in Schijndel. In
dit centrum, voor mensen die psychisch
zijn gestruikeld, begeleidde
Jan onder meer het maken van de
BuurTV-ringen. Toch stelt Jan met
klem dat zijn vrijwilligerswerk in het
niet valt bij mantelzorg. “Dat is veel
intensiever. Dan heb je ook dagelijks
contact.” Een bescheiden man. Want
later blijkt uit een bijzin dat hij zich
sterk over zijn schoonmoeder van
84 ontfermt. “Ze woont in zorgcentrum
De Donk in Den Dungen. Mijn
vrouw en ik bellen haar drie à vier
keer per dag. En elke zondag is ze bij
ons.”
8 9
Opvoeding
Of onverschilligheid de kwaal van de
21ste eeuw is? Ja, zegt Jan. “Dit is het
ik-tijdperk. De oorzaak? Alles draait
om prestaties leveren. Als mensen
’s avonds thuiskomen, zijn ze leeg.
Wat ik mis in de samenleving, is oog
hebben voor elkaar. Als ik mijn buurman
van 92 een dag niet zie, bel ik
aan. Even horen of alles goed is met
hem.” Zorg hebben voor anderen.
Volgens Jan is het geen kwestie van
karakter, maar van opvoeding. Zelf
heeft-ie zes kinderen. “Of ik verwacht
dat ze zich om ons blijven
bekommeren? Daar ben ik van overtuigd.
Wat je zaait, dat oogst je.”
Vrijwilligers in
Nederland
Bezwijkt Nederland onder calculerende burgers?
Een ander geluid: maar liefst 44% van alle volwassenen
verricht vrijwilligerswerk [CBS-onderzoek
2007]. Dat zijn 5,6 miljoen Nederlanders van
18 jaar en ouder. In aantallen doen mannen en
vrouwen niet voor elkaar onder. Wel steunen ze andere
organisaties. Zo steken mannen vooral hun handen
uit de mouwen bij sportverenigingen [18% van alle
mannelijke vrijwilligers] of in kerk of moskee, terwijl
vrouwen eerder kiezen voor vrijwilligerswerk op school
[13%] of in de verzorging [11%]. Onder 35- tot 44-jarigen
is de animo voor vrijwilligerswerk het grootst. Verder
zijn hogeropgeleiden en plattelandbewoners vaker
actief dan lageropgeleiden en stedelingen. Een van de
grootste vrijwilligersorganisaties is De Zonnebloem:
de 40.000 vrijwilligers leggen jaarlijks ruim 1 miljoen
huisbezoeken af. Ook in mantelzorg zijn we ‘keien’.
Het Sociaal Cultureel Planbureau becijferde dat in
2008 ruim 3,5 miljoen volwassenen extra hulp en zorg
boden aan familieleden, vrienden, buren etc. Circa
2,6 miljoen mensen boden langer dan drie maanden
steun. Wel waarschuwt een ander onderzoek dat het
aantal ernstig belaste mantelzorgers in 2008 ruim
450.000 was. Dat is één op de 25 volwassenen in
Nederland.

Klussendienst
vult gat
in de markt
Interview met Alice Stevenaar
Die losliggende plint. Dat witte plafond – nou ja,
ooit wit. Of die badkamerdeur met dat
zenuwslopende piepje. Uitgestelde klusjes
zijn net stalkers: ze blijven je hinderlijk volgen.
Aanpakken? Goed plan. Maar wat als je leeftijd,
lichamelijke beperking of lage inkomen
een struikelblok is? “Echt een uitkomst,
die Klussendienst.”
Driemaal daags innemen
Is koffie gezond? Over die kwestie vliegen artsen elkaar al
jaren in de haren. Maar de voorstanders lijken te winnen.
Enkele medische onderzoeksresultaten: drie koppen
koffie per dag verbetert de geheugenfunctie, mits je
40-plusser bent; koffie vermindert de kans op
tandbederf; drie à vier koppen koffie per dag
verlengt de levensduur van 70-plussers; cafeïne
bestrijdt spierpijn beter dan aspirine of ibuprofen.
Een huiskamer in Schijndel. Alice
Stevenaar [59] steekt van wal. Ze
is single, heeft een inwonende zoon
van 22 en is dol op kunstschilderen.
Aan de muren hangen enkele
van haar werken: een Japanse
geisha, kippen en bamboestengels.
Als je tegenover Alice zit, merk je
er niks van. Twaalf jaar geleden is
het nu. Hersenvliesontsteking. Drie
dagen lag ze in coma. Toen Alice in
het ziekenhuis bijkwam, kon ze
van voren af aan beginnen: praten,
lopen, schrijven. Na twee maanden
revalidatie was ze letterlijk
weer op de been. Nog een geluk:
haar verstandelijke vermogens en
geheugen waren onbeschadigd.
Toch verloor ze haar administratieve
deeltijdbaan in Den Bosch.
Achter de fuchsia’s zitten met een
vijf-sterren-sudoku? Niets voor Alice.
Bij BWI Het Palet volgt ze de ene
na de andere cursus. Met plezier.
Computer, timmeren, kunstschilderen.
Maar het blijft opletten. Ze
is snel moe.
BWI Palet
Ze huurt van Huis & Erf. “In 1997
hebben ze mijn woning nog helemaal
gerenoveerd inclusief nieuwe
badkamer. En als er iets is, staan ze
in een mum van tijd op de stoep.
Mag ook wel eens gezegd worden.”
Voor doe-het-zelfklusjes in huis
krijgt ze veelal hulp van vrienden
en kennissen. Alice: “Maar je wilt
10 11
ze niet de hele tijd lastigvallen.
Bovendien is het niet fijn om afhankelijk
te zijn.” De Klussendienst
van BWI Het Palet, die in 2009 van
de grond kwam, vindt ze dan ook
een uitkomst. Op aanvraag voeren
handige vrijwilligers klusjes uit bij
55-plussers en mensen met een
fysieke beperking of smalle beurs.
Het arbeidsloon: één ‘klussenstrip’
à 2,50 euro per half uur. De materiaalkosten
zijn uiteraard voor de
opdrachtgever. “Ze hebben m’n
keukenplafond gewit, schilderijen
opgehangen en een verzakte
poort in de tuin gerepareerd.
Aardige mensen, prima werk. Nog
kluswensen? Gaas tegen de buitenmuur
voor hang- of klimplanten.”
Veranderend
Nederland
Voor sociaal-demografen is naoorlogs Nederland
een luilekkerland: onze samenleving is ingrijpend
veranderd. Waaruit je dat kunt opmaken? Kijk uit
het raam, in de badkamerspiegel of uw portemonnee.
Bovendien valt het af te lezen uit onderzoek
naar onze sociale klasse, burgerlijke staat, opleidingsniveau,
beroep, voltijd- of deeltijdfunctie en
inkomen. Niet minder interessant: onze levensfase,
gezinssamenstelling, woonplaats, nationaliteit,
verhouding eigen woning-huurwoning etc. Grote
‘leveranciers’ van onderzoeksgegevens zijn het
Sociaal Cultureel Planbureau en het CBS. Enkele
trends: het aantal eenoudergezinnen blijft toenemen.
Elk jaar gaan circa 100.000 stellen uit elkaar,
wat uitmondt in 35.000 officiële echtscheidingen –
al daalde dat cijfer in 2009 met 10% als gevolg van
de economische crisis. Bij die relatiebreuken waren
in 2009 circa 55.000 kinderen betrokken. Dat
jaar telde Nederland 450.000 eenoudergezinnen.
In 2020 zullen dat er naar verwachting 490.000
zijn. Het aantal huwelijken daalde in 2009 met 3%
naar 73.000. Tegelijkertijd tekent zich een sterke
groei af in het aantal zelfstandige huishoudens
oftewel ‘singles’. In 2009 waren het er 2,2 miljoen;
de prognose voor 2015 is drie miljoen.

Koffie
met melk en
aandacht
Interview met Piet en Marietje van der Heijden
Nog twee jaar. Dan wonen Piet en Marietje van der
Heijden vijftig jaar in de Leliestraat in Schijndel.
Zelf gaan ze ietwat zigzaggend op de tachtig af.
Maar een seniorenwoning? Mwah, zo lang het niet
hoeft. “Als er ’s nachts iets is, kloppen we op de
slaapkamermuur van de buurman. Die komt
meteen.” Over koffiegesprekken, dansen op
smartlappen en gratis kledingstukken.
Ja, 1962 was het. Hun vierde dochter
moest nog geboren worden. Piet
weet het zeker. Marietje niet; haar
geheugen stiefelt achteruit. Mooi
huis. Zelf ook veel aan geklust. “Kijk:
nieuwe keuken, eikenhouten balken,
gemetselde boog en een serre van
zo’n 20 m2. Rustig buurtje”, zegt
Piet. Klachten? Eentje: elk voorjaar
waait er bloesem op hun binnenplaatsje.
Dat is alles. Wel een lieve
buurman: “We hebben elkaars huissleutel.
We zouden zo een ei uit z’n
koelkast mogen pakken. Doen we
natuurlijk niet.” In 1965 kon Piet het
huis kopen. Voor 32.000 gulden. “Maar
alle centen zaten in m’n kledingwinkel,
hier in de Zonnebloemstraat.
Tot twee jaar geleden was-ie open.
Mooie tijd. Soms hadden mensen
geen geld meer voor een rok of
broek. ‘Ach, neem maar mee’, zei ik
dan. Wij hadden het goed.”
Zelfstandig blijven
In november 2009 stond Bea van Tol
van Huis & Erf op de stoep. Gewoon,
op koffiebezoek. Dat werkt beter dan
louter brieven en brochures. “Leuk
dat ze kwam. En handig. Het slot van
een kast was kapot. De volgende dag
belde ze al dat er een mènneke langs
zou komen.” Veel aanloop hebben
ze niet. Af en toe familie. Zoals afgelopen
zondag. “Mijn vrouw en haar
zus Martha dansten de hele huiskamer
door op Radio Hollandio.”
Verder gaan ze regelmatig op pad;
Piet heeft nog een rijbewijs. Vaste
prik: elke week naar het kerkhof in
Berlicum. “Daar liggen mijn ouders”,
zegt Marietje. “En mijn lieve broer.
Die was pas 23. Hij is in 1944 door
de Duitsers doodgeschoten. Of heb
ik dat al verteld?” Hun hoop: zo lang
mogelijk zelfstandig kunnen wonen.
Met wat thuiszorg. Een traplift
hebben ze al. En als het ooit echt
moet: een aanleunwoning. In het
dorp. Maar niet te duur: “Ik wil nog
iets voor m’n kinderen overhouden.”Koffiedik kijken
Wie de toekomst wil kennen, kan de West-Brabantse paragnoste Tülay
uitnodigen. Zij gebruikt de drab van Turkse koffie, die in een kopje
achterblijft nadat u ervan hebt genipt. Uit de vorm van dat
koffiedik zegt Tülay op te kunnen maken wat u te wachten
staat. Of het ook met Senseo-pads werkt, is onbekend.
Voor wie zelf een volle 1x6-filter wil openscheuren: er
bestaan handboeken ‘koffiedik lezen’.
12 13
Koffiegesprekken
Is koffie een variant van spraakwater? Ja. We kletsen
wat af bij een bèkske koffie, mede dankzij het licht opwekkende
C8H10N4O2 oftewel cafeïne. In toenemende
mate voeren ook gemeenten, bedrijven en organisaties,
waaronder Huis & Erf koffiegesprekken. Nee, niet
het rituele ‘buurten’ op maandag om 08.59 uur bij de
automaat – “ook zo’n fijn weekend gehad?” – maar
klantgesprekken tijdens huisbezoeken. Die klanten
kunnen huurders, zakelijke relaties of consumenten
zijn. Oogmerk van deze gesprekken: betrokkenheid
tonen, binding versterken, wensen en klachten optekenen
en vroegtijdig ontwikkelingen signaleren.
‘Dat is koffie’ heet het onthullende boek dat Erik-Jan
Hopstaken aan de impact van persoonlijke klantgesprekken
wijdde. Het Amsterdamse adviesbureau
Vannimwegen, waar Hopstaken directeur van is, begeleidde
de afgelopen jaren ruim 1000 huisbezoeken.
Veelal gebeurde dat in opdracht van gemeenten en
woningcorporaties. De conclusie van Hopstaken:
huisbezoeken leveren een schat aan informatie over de
‘temperatuur’ van de wijk, de verborgen vragen en de
veranderingsbereidheid van bewoners. Geen overbodige
luxe: in Nederland ziet 90% van de huurders nooit
een medewerker van zijn corporatie.

Interview met Derk Windhausen
In gesprek
met de
samenleving
Verankeren? Dat roept associaties op met keilbouten
en hoekijzers. Maar de wereld is groter dan de Gamma.
Ook woningcorporaties kunnen zich verankeren. Bureau
&Windhausen onderzocht in welke mate Huis & Erf
vervlochten is met de lokale samenleving. “Ik zou veel
omgevingen in Nederland een Huis & Erf gunnen.”
Klinkt goed, jezelf een betrokken corporatie
noemen. Nogal wat woningbouwverenigingen
doen het. Maar herkennen lokale belanghouders
je engagement? Of roept zo’n vraag gepast
zwijgen op? Huis & Erf vroeg zelf om een lakmoesproef.
Zo onderzocht het Utrechtse organisatieadviesbureau
&Windhausen de lokale
verankering van Huis & Erf op grond van 26
schriftelijke enquêtes en dertien diepte-interviews.
Het resultaat: een duidelijke typering uit
de samenleving van Huis & Erf aan de hand
van vier metaforen: Huis & Erf als Bouwsteen,
als Smeerolie, als Goede buurman en als
Werkorganisatie van de samenleving. Wie er
in 2009 een boekje opendeden: burgemeesters,
huurdersvereniging, politie, zorg-, onderwijs-
Netwerken
en welzijnsinstellingen. “Het valt op hoe goed
Huis & Erf haar maatschappelijke rollen in de
volle breedte oppakt”, zegt onderzoeker Derk
Windhausen. “Tijdens de interviews viel niet
of nauwelijks een onvertogen woord over de
corporatie en haar handelen”. Een witte raaf
in corporatieland? “Op dit vlak zeker, ik zou
veel omgevingen in Nederland een corporatie
gunnen die zo verankerd is als Huis & Erf.”
Gepassioneerd
De toverstafvraag: hoe lukt dat Huis & Erf?
“Het begint met gepassioneerd leiderschap,
wat met André Phiferons gewaarborgd is. Verder
heeft Huis & Erf gedreven medewerkers.
Of het Brabantse karakter een pluspunt is?
14 15
Absoluut. In onze gesprekken ervoeren wij bij
alle geïnterviewden een grote sociale betrokkenheid
en een vanzelfsprekende bereidheid
tot samenwerken.”Vanaf 2010 wil Huis & Erf
zich ontwikkelen als een maatschappij gedreven
corporatie die ook nadenkt over een meer
formelere plek van de samenleving binnen de
organisatie zelf. Nog goede raad voor Huis &
Erf? “Lokale verankering is mensenwerk. Het
sleutelwoord hierbij is het leggen van verbindingen
met de samenleving door medewerkers
van de corporatie zelf. Huis & Erf, houd je
enthousiasme en gezamenlijke passie. Want
als je het dicht organiseert, schiet je in je eigen
voet. Dat zou zonde zijn. En niet alleen
voor Huis & Erf.”
Bij zijn afscheid van de Leeuwarder Courant in 2009 gaf hoofdredacteur Rimmer Mulder [62] - een krantenman
van de oude stempel - zijn mening over netwerken. Misprijzend: “Dat is net werken”, wat in het Fries ‘niet
werken’ betekent. Volgens sommigen is netwerken een kwestie van de zakelijke en sociale hot spots kennen, je
tegen kopstukken aanschurken, veel rondjes geven, kwistig visitekaartjes uitdelen en ervoor zorgen dat je naam
in de krant opduikt - behalve bij de familieberichten. Sociologen zien het ruimer: zij definiëren netwerken als
het leggen en onderhouden van contacten die je verder kunnen helpen in werk, carrière en privéleven. Het doel
is het delen van kennis, informatie en contacten. De kracht van netwerken is dat beide partijen er wijzer van
worden - of dat hopen. Is netwerken nieuw? Nee, het is ten dele oude wijn in nieuwe zakken. Zeker op de
Brabantse zandgronden, waar het vroeger armoe troef was, kon je alleen dankzij een sociaal web je hoofd
boven water houden. Dat u deze tekst kunt lezen en begrijpen, dankt u overigens ook aan samenwerkende
zenuwcellen: het neurale netwerk.
Opwekkende naam
In 2007 waren er in Nederland 61 mensen die de achternaam Koffie
dragen; in 1947 nog niemand. De huidige ‘Koffies’ vind je vooral in
Amsterdam, Breda, Bergen op Zoom en Rotterdam. Benieuwd naar
uw achternaam? Kijk op www.meertens.knaw.nl. Een voorproefje:
Van Schijndel 4144 maal, Van Gestel 3775, Van den Dungen
2253, Van Vught 776 en Van den Bosch 10.553 maal.

Interview met Alfred Kempe
Elde,
met de E van
Enthousiasme
Afkalvende maatschappelijke betrokkenheid
onder jongeren? Onzin, vindt Alfred Kempe.
Al die azijnige verhalen lijken vooral van
weemoedige 50-plussers te komen. “Ondertussen
vergeten we dat we zelf ook geïndividualiseerd
zijn.” Gesprek met de bevlogen voorzitter van het
College van Bestuur van het Elde College.
Koffiegeld
Douwe Egberts zetelt in Joure. Kan niet missen: in het
Friese dorp staan op een rotonde een enorme kop en schotel
met het D.E.-logo. Even opvallend is het prikbord naast
de bedrijfskantine van D.E. Het hangt vol bankbiljetten –
gevonden in balen koffie van overzee – waaronder de
Braziliaanse real, de Columbiaanse peso, Ethiopische
birr en de Oegandese shilling.
Zijn scholengemeenschap telt 2700 leerlingen. In
zo’n volle mand zitten uiteraard ook appels met
butsen. Maar al met al? “De maatschappelijke betrokkenheid
van jongeren is niet anders dan vroeger.
Voor onze goededoelenactie met Kerstmis komen
ze nog altijd volop in beweging. Ook de landelijke
actie ‘Zip your Lip’ in maart sloeg aan. Derdeklassers
havo lieten zich sponsoren voor steun aan
aidsprojecten in Afrika. Als tegenprestatie aten ze
een etmaal niks, terwijl ze wel les kregen.”
Meer opstekers: de jaarlijkse Politieke Jongerendag
en Elde Anders Dag en - in samenwerking met Huis
& Erf - het scholierenproject ‘Zoom in op je buurt’.
Tegelijkertijd, erkent Kempe, is er sprake van sterke
individualisering.
“Het eigen ik-je is erg belangrijk. Maar dat zie je ook
weerspiegeld in de houding van veel ouders: het
kind als koning.” Wat Kempe, die zelf net vijftiger
is, verder opvalt aan generatiegenoten, is de ‘blinde
vlek’: “Vroeger zou alles beter zijn, hoor je weemoedig
16 17
zeggen. Maar wie van die vijftigers maakte afgelopen
winter nog zijn stoep sneeuwvrij? Ik bedoel:
niet alleen jongeren zijn veranderd.”
Dienstplicht
Een erfenis van het kabinet Balkenende IV is de
maatschappelijk stage. Vanaf schooljaar 2011-2012
gaan scholieren zich jaarlijks zo’n 40 uur voor de
samenleving inzetten. Bij Kempe roept die verplichte
stage enige aarzeling op. “Ik vind het een goede
zaak dat jongeren alle hoeken van de maatschappij
leren kennen en zich nuttig maken. Maar zelf zou
ik liever zien dat elke leerling na zijn eindexamen
een maand maatschappelijke dienstplicht vervult.
Verder ben ik benieuwd of de maatschappelijke
stage na de verkiezingen van 9 juni nog doorgaat.
Want die kost veel geld.” Stel dat Kempe nu een vijftienjarige
leerling was. Wat voor maatschappelijke
stage zou hij willen doen? “Iets in de sociale dienstverlening.
Schuldsanering. Of anderszins hulp aan
mensen die het tegenzit. In het verleden wilde ik al
in die hoek aan de slag.”
De-jeugd-vantegenwoordig
“De jeugd is opvliegend en tegendraads, ze tiranniseren
hun opvoeders en leermeesters, houden
van luxe, hebben slechte manieren en verachten
alle gezag.” Citaat van een boze Brabander in
2009? Nee, een uitspraak van de Griekse filosoof
Aristoteles, die in de vierde eeuw vóór Christus
leefde. Kortom: ergernis over jongeren is van
alle tijden. Toch gaat het volgens recent onderzoek
minder slecht met de 1.482.000 jongens en
1.466.000 meisjes in de leeftijd van 5 tot 15 jaar
dan veel hoofdschuddende volwassenen denken.
Eerder lijkt er sprake te zijn van afkalvende
verdraagzaamheid. Wat in de jaren negentig
ondenkbaar was: lokale overheden kunnen sinds
2006 een avondklok voor jongeren instellen en
de Mosquito is in opmars. Van dit apparaatje,
dat een voor ‘jonge oren’ hinderlijk geluid van
15.000 hertz maakt, hangen er inmiddels zo’n
300 in 60 Nederlandse gemeenten.
Tijd voor tegenwicht: in 2009 is de jeugdcriminaliteit
voor het eerst in jaren gedaald. Een andere
bemoediging: in maart 2010 meldde het CBS dat
42% van de 18- tot 25-jarigen vrijwilligerswerk
doet, met name bij sport- en jeugdverenigingen.
Gewetensvraag: had u dat verwacht?

Volgens de digitale bevolkings-
teller van het Centraal Bureau
voor de Statistiek telde
Nederland op 17 mei 2010
om 13:06 uur naar schatting
16.599.195 inwoners.
Al die mensen, onder wie
de bewoners van Huis & Erf,
hebben andere wensen en
ideeën over wonen.
In dat volle besef bieden wij
onze bewoners maximale
keuzevrijheid.
Inhoudelijke verantwoording
1. Zelf regie over onderhoud
binnenkant woning
Vraaggestuurd werken. Eigentijdse term,
vertrouwd gevoel: ‘baas’ in eigen huis zijn.
In 2009 voltooiden we zowel de richtlijnen
als de inbedding van vraaggestuurd werken.
Zo krijgen bewoners de regie over het
onderhoud van de binnenkant van hun woning.
Zij beslissen zelf wanneer er wat
wordt vervangen of verbeterd -en in welke
uitvoering. Bovendien kunnen bewoners
kiezen wie het doet: zij of Huis & Erf.
Meer vrolijks: bewoners kunnen hun woning
tegen directe betaling - of met een kleine
huurverhoging - functioneel laten verbeteren.
Toestemming vragen om het zelf te
doen is niet meer nodig. Wel wijzen we bewoners
op de voordelen van overleg met
onze technisch adviseurs. Op grond van de
gewijzigde regeling Zelf Aanbrengen van
Veranderingen [ZAV] en nieuw vergoedingenbeleid
krijgen bewoners - onder condities -
voortaan een vergoeding als ze zelf hun
afgeschreven keuken, badkamer, of toilet
vervangen. In voorjaar 2010 kregen alle bewoners
tekst en uitleg over de mogelijkheden
en spelregels van vraaggestuurd werken.
Bovendien nodigden we elke bewoner uit
voor informatie- en adviesbijeenkomsten
- inclusief kortingsactie - die we in samenwerking
met Karwei Schijndel organiseerden.
In 2009 is in 304 woningen [waarvan 46 bij
mutatie] vraaggestuurd onderhoud uitgevoerd.
Daarbij is voor € 1.378.110,- aan basisonderhoud
uitgevoerd, € 281.008,- aan verbeteringen
tegen huurverhoging en € 31.976,aan
luxe verbeteringen tegen directe betaling.
Te Woon
Als enige corporatie in Nederland biedt
Huis & Erf haar bewoners de vrijheid om bij
het kopen van een woning volgens de Te
Woon-regeling zelf het kortingspercentage
te bepalen - minimaal 10% en maximaal
49% conform de regels van Koopgarant. In
2009 kochten 90 klanten via Te Woon hun
woning. Allen kozen voor het maximale
kortingspercentage van 49%. Onze uitgebreide
voorlichting en begeleiding honoreerden
klanten met gemiddeld een ruime
8. Slechts drie bewoners maakten in 2009
gebruik van de nieuwe mogelijkheid om
een vrijkomende woning te kopen - Huis &
Erf bood er in totaal 77 aan. De klassieke
conclusie van corporaties zou zijn: “Wat een
fiasco.” Maar bij Huis & Erf slaan we de keuzevrijheid
en het woonplezier van de klant
hoger aan dan verkoopcijfers. Het is voor
ons geen mislukking als een aanbod weinig
weerklank vindt.
Gecertificeerd label
Het variabele kortingspercentage van Huis
& Erf bij de Te Woon-regeling wijkt af van
de eisen van OpMaat. Die landelijke organisatie
beheert het label van Te Woon. Ook de
keuze in korting die wij klanten bieden,
loopt uit de pas met de condities van Opmaat.
Spijtig? Geen treurnis: OpMaat was
zo onder de indruk van onze methode, intensieve
aanpak en gunstige reacties van
bewoners dat zij het gecertificeerde label
aan Huis & Erf toekende. Zo zijn we de eerste
corporatie in Nederland die het label mag
voeren ondanks afwijkingen van de reguliere
voorwaarden.
Met slimme zorg
Als het percentage senioren in de bevolkingsopbouw
toeneemt en tegelijkertijd hun gemiddelde
leeftijd stijgt, is er sprake van
dubbele vergrijzing. Dit fenomeen gaat hand
in hand met het verlangen van ouderen om
zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen.
Met één kanttekening: veel senioren
willen bij voorkeur in de buurt van een verzorgingshuis
wonen. Koffiedik kijken, maar
mócht het ooit nodig zijn dan kunnen ze
gebruikmaken van zorgvoorzieningen. In
die wetenschap bouwt Huis & Erf 55 nieuwbouwappartementen
aan de Deken Baekershof
in Schijndel. Alle appartementen
zijn uitgerust met domotica. Dankzij videofoon
en beeldspraaksysteem kunnen bewoners
beeldbellen met hun buren, kinderen
en hulpverleners. Andere ‘Willy-Wortel-vondsten’
zijn de zorgalarmering, de mogelijkheid
om de kabelkrant van het Mgr. Bekkershuis
te raadplegen, de ‘plasrouteverlichting’ - wat
valpartijen voorkomt - en slimme toegangs-
controle op de deuren. Alle betrokkenen,
onder wie mantelzorgers, zijn razend enthousiast.
De ict-voorzieningen aan de
Deken Baekershof vormen één van de elf
investeringsprojecten die de Provincie
Noord-Brabant heeft geselecteerd voor het
koepelproject Slimme Zorg. In 2009 werd
Huis & Erf ook genomineerd voor de Smart
Homes Award van het Nationaal Kenniscentrum
voor Domotica & Slim Wonen.
2. Comfortabel en
betaalbaar wonen
In de Van Dale uit 1999 ontbrak het begrip
‘duurzaamheid’. Pas in de daaropvolgende
editie van 2006 dook het op. Nu nog van
woord naar daad? Die stap zet Huis & Erf
met overtuiging. Zo zijn onze woningen
niet alleen veilig en betaalbaar, maar ook
duurzaam en energiezuinig. Dat kan mede
dankzij een gematigd huurbeleid dat leidt
tot woonlastenbeheersing.
Betaalbaar en energiezuinig
De inflatievolgende huurverhoging die het
kabinet in 2009 vaststelde, was 2,5%. Ander
woonlastennieuws: onze forse investerin-
18 19
gen in energiebesparende maatregelen
zijn gunstig voor zowel de portemonnee
van onze klanten als het milieu. In 2009
gaven we € 4.467.577,- uit aan planmatig
onderhoud, waarvan € 536.757,- voor het
aanbrengen van energiebesparende maatregelen.
Onze horizon: toekenning van het
B-label aan alle bestaande woningen.
Comfortabel en vanuit wensen
klanten
Klantwensen bepalen de huidige en toekomstige
functie van woningen op de
markt. Zo dirigeren zij mede de keuzes voor
planmatig onderhoud, wat ook past bij ons
strategisch voorraadbeheer. We volgen een
cyclus van zeven jaar voor planmatig onderhoud.
In 2009 kregen 812 woningen een
schilderbeurt aan de buitenzijde, inclusief
aanbrenging van energiebesparende maatregelen.
De kosten voor dagelijks onderhoud
bedroegen in 2009 in totaal € 969.923,-. De
kosten voor mutatieonderhoud waren
€ 397.387,- oftewel 54% lager dan 2008.
Die forse vermindering van kosten heeft
twee oorzaken: gemiddeld lagere kosten
per mutatie en gemiddeld minder groot
onderhoud per mutatie.
3. Buurtgerichtheid
Al rond 1265 bestond in het hertogdom
Brabant het woord ‘gebuerte’ oftewel
‘buurt’. Of de oorsprong ervan in Schijndel,
Sint-Michielsgestel of Den Bosch ligt? Niet
ondenkbaar: in het werkgebied van Huis &
Erf zijn buurten van oudsher onmisbaar
voor het sociale weefsel. In de 21ste eeuw
wil Huis & Erf de onderlinge betrokkenheid
- het fundament van elke buurt - versterken.
Wij zien het als onze taak om contacten en
ontmoetingen tussen buurtbewoners aan
te wakkeren. Dat draagt bij aan leefbaarheid,
verbondenheid en verdraagzaamheid.
Zichtbaar in buurten
Nog sterker dan in vorige jaren initieerden
we in 2009 tal van buurt- en leefbaarheidprojecten,
vaak in samenwerking met andere
organisaties en verenigingen. Een kleine
greep:
• Buurtbankjes: Ter gelegenheid van het
700-jarig jubileum van de gemeente
Schijndel in 2009 bood Huis & Erf samen
met Rabobank Sint-Oedenrode/Schijndel
de samenleving acht zogeheten ‘sociale
sofa’s’ aan. Kinderen van acht Schijndelse

asisscholen leverden thematische ont-
werpen - van dromen en hobby’s tot
sport en spel. De feestelijke onthulling op
4 november 2009 ging vergezeld van optredens
en kinderworkshops. De bankjes
staan inmiddels in acht Schijndelse buurten.
Zie ook het interview met burgemeester
Opsteegh op pagina 4.
• WII-en in Gemonde: Sinds oktober 2009
is Huis & Erf de enige corporatie die actief
is in Gemonde. Afgelopen jaar namen we
38 woningen over van St.Joseph uit Boxtel
en twaalf woningen van De Kleine Meierij
uit Rosmalen. Onze betrokkenheid bij
Gemonde onderstreepten we met een
algemene informatieavond en welkomstbezoekjes
aan huis inclusief een bloemetje.
Onder het motto ‘WII zijn blij met
Gemonde’ hielden we in oktober 2009
een kennismakings- en ontmoetingsbijeenkomst.
Zo’n 130 inwoners bezochten
dit evenement dat we in samenspel met
de twee lokale gildenverenigingen organiseerden.
Zie ook het interview met Toon
Pennings op pagina 6.
Inhoudelijke verantwoording
• Open dag Lidwina: Tijdens de Boschwegse
Mèrt in september 2009 stelden we het
ingrijpend verbouwde Lidwina in Schijndel
open voor belangstellenden. Ruim 1000
bezoekers zagen hoe het Huis & Erf,
architect en bouwer is gelukt om 24 eigentijdse
appartementen te realiseren
zonder het monumentale karakter van
dit gebouw aan te tasten. Ook de plannen
voor de tweede bouwfase - 69 woningen
aan de achterzijde - zijn gepresenteerd.
• BuurTV: Voor het derde jaar maakten we
in samenwerking met vrijwilligers van TV
Schijndel een eigen tv-serie die Lokale
Omroep Schijndel en de regionale zender
Brabant 10 uitzonden. Elk van de acht afleveringen
kende een herkenbare format
van acht items over wonen, zorg en welzijn
in de buurten. Tijdens een feestelijke
première in november 2009 kregen
acht winnaars - voor elk item een - de
BuurTV-ring uitgereikt door de [loco-]
burgemeesters van Schijndel en Sint-
Michielgestel.
Op pad in de buurt
Naast buurtactiviteiten investeerden we in
2009 nadrukkelijk in persoonlijke klantencontacten
in de buurt. We versterken hiermee
onze klantenbinding en zorgen voor
korte lijnen met vaste aanspreekpunten in
de buurt.
• Koffiegesprekken: In 2009 ging we 65
maal ‘op de koffie’ bij bewoners van Huis
& Erf. In Schijndel kregen we 22 maal koffie
ingeschonken bij bewoners van Boschweg
Noord Oost, in Den Bosch twaalf
maal. Vanaf 1 januari 2009 verzorgen wij
het beheer en de dienstverlening van
woningen van Eigen Bezit in Den Bosch.
De overige 31 koffiegesprekken voerden
we elders in ons werkgebied. Met koffiegesprekken
beogen we versterking van
onze klantenbinding, in het bijzonder
met nieuwe bewoners, jubilarissen en
mensen die met flinke tegenslag kampen.
Het mes snijdt aan twee kanten.
Enerzijds worden de koffiegesprekken
hogelijk gewaardeerd. Anderzijds ver-
schaft het ons inzicht in individuele wensen
en zorgbehoeften, maar ook in buurtontwikkelingen.
Zie ook het interview
met Piet en Marietje van der Heijden op
pagina 12.
• Sociaal buurtbeheerders: In 2009 namen
we twee sociaal buurbeheerders in
dienst. Zij zijn fysiek in de buurten aanwezig,
leggen contacten en signaleren.
Zo kunnen zij - al of niet in samenspel
met andere belanghouders - optreden bij
o.a. burenirritaties of verkeers- en parkeerproblemen.
Vaart in strategische buurtontwikkeling
Van stap naar hinkstapsprong: in 2009
maakten we een begin met het ontwikkelen
van een visie op strategische buurtontwikkeling.
Op die manier verbinden we
strategisch voorraadbeheer en leefbaarheid.
Onze visie op buurtontwikkeling wil
uitstijgen boven kernwoorden als ‘schoon’,
‘heel’, ‘veilig’ en ‘prettig’. De ambitie: we
hebben een sociale stijging van zowel de
buurt als de bewoners zelf voor ogen. Een
uitdaging waarvoor we in 2010 extra samenwerking
en dialoog zoeken. Zo wil
Huis & Erf in overleg met bewoners en
samenwerkingspartners op het terrein
van wonen, welzijn en werken in 2010 de
agenda bepalen voor verbeterpunten in
elke buurt.
4. Duurzaam en integraal
samenwerken
Als je het woord samenwerken op het hakblok
legt, krijg je een veelbetekenende formule:
we + samen = kern. Huis & Erf gelooft en
investeert in die collectiviteit. Dat wij samenwerking
als de kern van ons werk beschouwen,
heeft vele verschijningsvormen. We
inspireren. We stimuleren. We bepalen de
gezamenlijke agenda. En we zorgen ervoor
dat zowel onze belanghouders als wij excelleren.
Een van de succesfactoren: het delen
van kennis en expertise.
• Maatschappelijk Investerenspel: Een illustratie
van samenwerking is het Maat-
schappelijk Investerenspel, dat we in
2009 hebben geëvalueerd. Reden voor
opgewektheid: het spel heeft vijf uitgewerkte
leefbaarheidprojecten opgeleverd,
een verbetering van de onderlinge samenwerking
en bekorting van de communicatielijnen.
Expliciet stelden belanghouders
dat zij dankzij dit spel elkaars expertise
voortaan beter weten te vinden en hoger
waarderen.
• Maatschappelijke stages: Vooruitlopend
op een landelijke regeling - in 2011 van
kracht - ontwikkelden we in 2009 samen
met het Elde College en BWI Het Palet en
Partis beleid voor maatschappelijke stages.
We laten jongeren kennismaken met
- soms onvermoede - kanten van de samenleving
waarvoor ze zich belangeloos
inzetten. In 2009 liepen vier jongeren
stage in ‘onze’ buurten. Zie ook het interview
met directeur Alfred Kempe van het
Elde College op pagina 16
• Samenwerking lokale ondernemers: In
februari 2009 staken Huis & Erf en lokale
20 21
ondernemers uit Schijndel en Sint-Michielsgestel
de koppen bijeen. Naast wederzijdse
kennismaking leverde deze
bijeenkomst ook een gezamenlijk ‘boodschappenlijstje’
op. Enkele punten: samenwerking
met regionale bedrijven,
voortzetting van aanbiedingen voor onze
klanten en aandacht voor leefbaarheid in
het centrum.
5. Bouwproductie
verdubbelen
Zoekopdracht op Google: ‘stagnatie op de
woningmarkt.’ Aantal vindplaatsen? Ruim
46.000. Dat illustreert twee zorgelijke tendensen.
Eén: mensen blijven langer ‘plakken’
in woningen die niet langer bij hun levensfase
of inkomen passen. Twee: starters
komen moeilijker aan een geschikte woning
omdat banken de condities voor hypotheken
en particuliere leningen hebben
aangescherpt.
In 2009 steeg het aantal ingeschrevenen bij
Huis & Erf van 5708 naar 6295. Van hen rea-
geerden afgelopen jaar 994 mensen actief
op woningadvertenties. Het gemiddeld aantal
reacties per woning was 48. Van de ingeschrevenen
bij Huis & Erf woont 84% in de
gemeenten Schijndel en Sint-Michielsgestel.
Leeftijdsanalyse bevestigt dat vooral jongeren
en senioren een woning zoeken: van de
ingeschreven is 42% jonger dan 35 jaar; 36%
is 55 of ouder. De gemiddelde inschrijfduur
in 2009 was 52 maanden. Nog enkele relevante
cijfers: in 2009 was de mutatiegraad
6%, exclusief Te Woon. In vergelijking met
het landelijk gemiddelde van 8 à 9% is dat
opvallend laag. In 2009 vonden 258 nieuwe
verhuringen plaats, waaronder 76 nieuwbouwwoningen.
Dit betrof de projecten
Spijt Zuid, Lidwina, Deken Baekershof 1e
fase en St.Willibrordus. Bij het laatstgenoemde
project gaat het om een woongebouw
van acht woningen met een
gezamenlijke huiskamer, voor jongeren
met een verstandelijke beperking uit
Schijndel en omgeving.
Als gevolg van een groei in het aantal urgente
woningzoekenden is de druk op vrij-

komende woningen extra toegenomen.
Onder ‘urgent’ verstaan we mensen met
een dringend huisvestingsprobleem als gevolg
van ernstige sociale en/of financiële
problemen. In 2009 werden 20 sociale urgenties
toegekend [2008: 13] en 9 medische
[2008: 5]. Daarnaast boden we in 2009 18
woningen aan de gemeenten Schijndel en
Sint-Michielsgestel aan voor het huisvesten
van statushouders en ‘pardonners’. Om
aan de stijgende vraag naar woonruimte te
kunnen voldoen, breidde Huis & Erf haar
woningbezit in 2009 op drie manieren uit:
overname van woningen, oplevering van
nieuwbouwprojecten en bouw van nieuwe
woningen. De drie wijzen van uitbreiding
op een rij:
Overname
Op 1 juli 2009 nam Huis & Erf 38 eengezinswoningen
over van Sint-Joseph uit Boxtel
en op 1 oktober 2009 twaalf seniorenwoningen
van De Kleine Meierij uit Rosmalen.
Ook kocht Huis & Erf op 15 september 2009
Inhoudelijke verantwoording
het project ’t Stamhuys in Schijndel aan,
dat De Kleine Meierij heeft ontwikkeld.
Huis & Erf verkocht deze twaalf koopappartementen
voor starters aan ingeschrevenen
uit de doelgroep. Zij konden gebruikmaken
van een korting via Koopgarant.
Oplevering
• Deken Baekershof in Schijndel: 16 huurappartementen
voor senioren, voorzien
van de nieuwste voorzieningen op het
gebied van domotica, waaronder beeldspraakverbinding,
zorgalarmering, looprouteverlichting
en videofoon;
• Lidwina in Schijndel: 24 huurappartementen
in verbouwd monumentale pand;
• Gasthuisstraat in Gemonde: vier koopwoningen
in Maatschappelijk Gebonden
Eigendom voor starters;
• Spijt Zuid in Sint-Michielsgestel: 24 huurappartementen,
waarvan 14 voor cliënten
van Kentalis.
In ontwikkeling
In 2009 hadden we 518 woningen in ontwikkeling.
Een greep uit de lopende projecten:
• Lidwinahof in Schijndel: 69 woningen
verdeeld over: 16 Te-Woon woningen, 18
woningen voor psychogeriatrische cliënten
[12 voor Stichting Verenigde Zorgcentra
Schijndel en 6 voor Dichterbij] en 35
koopwoningen;
• Grinsel in Den Dungen: 13 huurappartementen
en een gezamenlijke woonkamer
voor begeleid wonen. Dit plan is ontwikkeld
in samenwerking met Stichting Eigen
Stek: ouders van kinderen met een autistische
stoornis die zich verenigd hebben
om hun kinderen met steun zelfstandig
te laten wonen;
• Triestpad in Den Dungen: 16 koopwoningen
in Maatschappelijk Gebonden Eigendom
voor starters;
• Rietbeemdweg in Schijndel: 10 huurappartementen
voor cliënten van Stichting
Samenwerkende Woon- en Zorgvoorzieningen
[SWZ] en kinderdagverblijf;
• Deken Baekershof in Schijndel, 37 huurappartementen
voor senioren en 2 voor
cliënten van Dichterbij;
• AHOED in Schijndel: Huisartsen Onder Een
Dak voor 6 huisartsen en een apotheek
en 13 Te Woonappartementen;
• Spijt Noord in Sint-Michielsgestel: 13 huurappartementen
voor starters en senioren;
• De Tolakker in Schijndel: 12 appartementen
voor cliënten van Dichterbij en 4 vrije
sector verkoopwoningen;
• Taalstraat/Torenstraat in Vught: 6 huurappartementen
en 8 huurwoningen;
• Djalakstraat in Vught: 8 huurappartementen.
6. Transparant werken en
verantwoording
afleggen
Transparantie en Glassex gaan uitstekend
samen. Maar Huis & Erf ziet ‘doorzichtigheid’
aanzienlijk ruimer. Als buurtcorporatie
staan we immers midden in de samenleving.
Op grond van die zelfgekozen positie vinden
wij transparant werken en verantwoording
afleggen vanzelfsprekend. Zo willen we
onze klanten, belanghouders, gemeenten,
leden en samenleving scherp zicht bieden
op onze gedragingen, activiteiten en resultaten.
Om de sterkte van onze lokale verankering
te bepalen, lieten we &Windhausen
in 2009 een zogeheten Maatschappij Relatie
Management [MRM]-onderzoek uitvoeren.
Dit omvatte 13 diepte-interviews en 26 schriftelijke
enquêtes onder onze belanghouders.
De glasheldere conclusie: belanghouders
vinden ons imago duidelijk en herkenbaar
en zien ons als een goede buurman, betrouwbare
samenwerkingspartner en lokaal
stevig verankerde organisatie. Uit de onderzoeksresultaten
putten wij extra inspiratie
om onze maatschappijsturing in 2010 nog
meer vorm te geven.
Klachtenadviescommissie
Transparant werken betekent ook dat alle
doelgroepen weten waar ze moeten zijn
als Huis & Erf en onze dienstverlening ontevredenheid
veroorzaken. Met ingang van 1
januari 2009 hebben we een regionale
klachtenadviescommissie geformeerd. Bij
deze deskundige en onafhankelijke commissie
kunnen alle belanghouders een bezwaar
indienen. In 2009 ontving de commissie
vijf bezwaren. Deze werden allen terugverwezen
naar de werkorganisatie om in eerste
instantie het probleem via die weg op te
lossen.
7. Professionele
kwaliteitsorganisatie
‘Tien met een griffel’ is een uitdrukking die
langzaam in onbruik raakt. Maar de ambitie
die eruit spreekt, is voor Huis & Erf elke dag
actueel. We stellen dan ook hoge eisen aan
onszelf. Dat vergt een voortdurende investering
in onze organisatie en bovenal in de
ontwikkeling en kwaliteiten van onze medewerkers.
In 2009 volgden allen een training
in feedback geven aan collega’s, waardoor
22 23
[beter] zicht op wensen en verwachtingen
over de onderlinge samenwerking ontstaat.
Einddoel: nog kortere lijnen en snellere en
vakkundige aanpak.
In 2009 benoemden we de waarden waar
we voor staan en ‘vertaalden’ die naar gedrag
en uitingen. Onze vijf waarden, die
wegwijzers zijn in ons denken en doen:
• warm en betrokken
• vraaggestuurde dienstverlener
• in de buurt en verbonden
• inspirator en stimulator
• gewoon en bijzonder, gewoon bijzonder
Blijven ontwikkelen
Onze ‘mannen’ van de servicedienst zijn
exemplarisch voor onze professionele ontwikkeling.
Allen volgden in 2009 een middelbare
opleiding voor Servicemedewerker
Gebouwen. Zo zijn zij voortaan inzetbaar voor
alle voorkomende onderhoudswerkzaamheden.
Twee vliegen in één klap: ze kunnen
direct en vakkundig werkzaamheden uitvoeren
en onze bewoners van adequate
adviezen en tips voorzien.
Professionalisering communicatie
Laat me zien hoe je schrijft en ik vertel je
wie je bent. Dat geldt ook voor organisaties.
Zo namen we in 2009 onze schriftelijke
communicatie - brieven, informatiefolders
en e-mails - scherp onder de loep. Ook volgden
onze medewerkers de training ‘Professioneel
schrijven’. Oogmerk: stijl en inhoud
verbeteren, waarbij teksten worden geschreven
‘met de ogen’ van de ontvanger.

Activa
Materiële vaste activa E 142.527
Financiële vaste activa E 1.455
Voorraden E 2.679
Debiteuren E 1.536
Liquide middelen E 64
Balanstotaal E 148.261
Financieel overzicht
Passiva
Eigen vermogen E 88.275
Voorziening E 4.699
Vreemd vermogen lang E 51.377
Vreemd vermogen kort E 3.910
Balanstotaal E 148.261
Winst- en verliesrekening 2009 (x E 1.000,-)
Huren E 16.090
Verkoop woningen E 9.540
Overige opbrengsten E 1.980
Totaal bedrijfsopbrengsten E 27.610
Afschrijvingen E 185
Waardeveranderingen mva E 7.843
Onderhoud E 5.835
Salarissen en sociale lasten E 4.161
Overige bedrijfslasten E 5.284
Totaal bedrijfslasten E 23.308
Bedrijfsresultaat E 4.302 +/+
Renteresultaat E 2.039 -/-
Mutatie actuele waarde mva E 1.451 -/-
Belastingen E 215 -/-
Jaarresultaat E 597 -/-
24 25

26 27
Op de koffie
met Huis & Erf
Colofon
Redactiecoördinator Gerdie Jans Rat, Huis & Erf
Redactie Eric Alink
Fotografie Wim Roefs, Fotostudio Roefs, Loosbroek
Vormgeving Cragt Communicatie & Creatie, Boxtel

Tot ziens:
koffie
op de
28