EMO 2005 - Deltalinqs

Milieu jaarverslag 2005
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 1 van 21

2005
Het jaar 2005 was een goed jaar voor EMO, ook al hebben we minder gelost en minder
gemanipuleerd, de resultaten zijn verbeterd.
EMO is al enkele jaren aan de slag met het automatiseren van installaties, het opzetten van
een andere bedrijfscultuur met ISO en verantwoordelijkheden laag in de organisatie te
plaatsen.
De afgelopen jaren zijn de volgende hoeveelheden behandeld:
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Lossen 29,9 mt 36,4 mt 34,6 mt 33,2 mt 35,0 34,8 33,3
Manipulatie 52,1 mt 63,3 mt 61,1 mt 59,6 mt 61,5 61,0 57,8
Deze prestatie is neergezet met een kleinere organisatie met minder mors, minder stof enz.
70
60
50
40
30
20
10
0
1975 1980 1985 1990 1992 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Aanvoer ijzererts Aanvoer kolen Aanvoer totaal Totaal manipulatie
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 2 van 21

Beleidsverklaring KAM-systeem
EMO is een grootschalig bedrijf met een toonaangevende rol in de drogebulksector. Zij dankt haar
goede reputatie aan de gunstige ligging aan diep water, goede verbindingen met het achterland,
hoogwaardige machines en vakkundig personeel. EMO verricht haar diensten vanuit eigen kracht, met
respect voor het individu en aandacht voor de omgeving.
De continuïteit van onze onderneming kan alleen worden gegarandeerd door het leveren van een
constant hoge kwaliteit van dienstverlening aan onze klanten. Dit is hetgeen de klanten doet besluiten
om gebruik te blijven maken van onze los- en laadfaciliteiten.
Op het gebied van Arbo streeft EMO naar een veilige en prettige omgeving om te werken. Hierbij wordt
rekening gehouden met de aard en omvang van de arbo-risico’s die de medewerkers lopen. Dit wordt
bereikt door een open communicatie, het maken van betrouwbare afspraken en individueel, heldere
taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vast te stellen. Het duidelijk opstellen van regels waarbij
minimaal wordt uitgegaan van de overheidsregels en zorgdragen voor veilige en goede
arbeidsomstandigheden werken hier aan mee.
Zorg voor het milieu heeft bij EMO altijd hoog in het vaandel gestaan, de aard echter van de uit te
voeren werkzaamheden levert een belasting voor het milieu op. Wij streven ernaar om deze belasting
voor de omgeving zo laag mogelijk te houden. Hierbij is een goede relatie met de overheden en de
omgeving van groot belang.
Om die redenen heeft EMO een KAM-systeem volgens ISO 9001/14001 en OHSAS 18001 ingevoerd.
Dit systeem leidt ertoe dat de uniformiteit en efficiëntie in onze manier van werken zal toenemen.
Daarmee kunnen we de kwaliteit van onze dienstverlening en onze prestaties op Arbo- en milieugebied
continu verbeteren en daardoor zal ook onze slagkracht toenemen. Bij de uitvoering van het beleid op
het gebied van de kwaliteit, Arbo en milieu worden de principes van ALARA (As Low As Reasonable
Achievable) en EVABAT (Economically Viable Application of Best Available Technology) gehanteerd.
Door haalbare en meetbare doelstellingen te formuleren en interne afspraken te maken over onze
dienstverlening bereiken we dat alle medewerkers dezelfde duidelijkheid hebben, dezelfde opvattingen
delen over kwaliteit, Arbo en milieu en op dezelfde manier met bezieling kunnen werken aan de
dienstverlening. Om dit ook aan onze klanten en overheden duidelijk te maken, hebben wij de
onderdelen kwaliteit en milieu in ons KAM-systeem laten certificeren door een onafhankelijk deskundig
bureau.
De zorg voor kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu is een gezamenlijke zorg. Het is noodzakelijk
dat alle medewerkers een bijdrage leveren aan het streven van EMO om optimale prestaties op deze
gebieden te leveren. Dit is een continu proces; telkens moeten de doelen en de afspraken over de
realisering van die doelen worden bekeken op hun nut en effect. Pas dan kan het leiden tot echte
verbetering: nieuwe of bijgestelde doelen, afspraken en procedures.
Het KAM-systeem heeft echter pas waarde als het niet als bedreigend, bureaucratisch of benauwend
wordt ervaren. EMO streeft een systeem na wat kan worden gezien als een plezierig hanteerbaar
hulpmiddel, dat stimuleert, motiveert en ruimte laat voor creativiteit en groei. Dit is geen gemakkelijke
opgave, maar wij twijfelen niet aan de noodzaak ervan en zullen de benodigde middelen en energie
vrijmaken om dit systeem tot een succes te maken. Het succes hangt af van geloof, enthousiasme en
bezieling van alle medewerkers.
Van u als medewerker wordt verwacht kennis te hebben genomen van die delen die relevant zijn voor
de eigen werkzaamheden en deze als maatgevend te beschouwen. Omdat de dienstverlening zich
voortdurend dient te ontwikkelen, verwachten wij van u aan te geven wanneer het systeem voor
verbetering vatbaar is. De directie zal deze voorstellen serieus in overweging nemen en uiteindelijk de
beslissing nemen over de aanpassing van het KAM-systeem.
Wij vertrouwen erop dat vakbekwame, kwaliteits-, veiligheids- en milieubewuste medewerkers trots
zullen zijn op het voortdurend realiseren van een goede dienstverlening en werken aan de continuïteit
van de onderneming!
De directie en het management
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 3 van 21

De belangrijke zaken die in 2005 hebben plaatsgevonden
Kam Systeem (ISO 9001 / 14001 en OHSAS)
In 2005 hebben we het certificaat OHSAS behaald, het veiligheidsbeheerssysteem beschreven,
(aankomend ISO 18001) en zijn we doorgegaan met het optimaliseren van ISO 9001 en ISO 14001. Al
met al een enorme klus met veel procedure en instructieaanpassingen. Er zijn de nodige interne audits
gehouden. Verder zijn we gestart met het houden van externe audits bij kritische toeleveranciers door
gecertificeerde interne leadauditors.
In dit KAM-(Kwaliteit Arbo Milieu) systeem is de beleidsverklaring opgenomen die voor deze drie
gebieden geldt.
De interne structuurverandering volop in gang
In 2005 zijn we verder gegaan met de wijziging van de organisatiestructuur, waaraan we in 2004 zijn
begonnen. Vele functies zijn gewijzigd, alle medewerkers in die functies hebben opnieuw moeten
solliciteren, ook anderen konden en hebben gesolliciteerd. Het officiële beoordelingsproces is per
persoon en functie doorlopen, vele medewerkers zijn ook omgespild en twee externe leidinggevenden
zijn aangenomen. Het gevolg is goed merkbaar, vele werkwijzen zijn gestructureerd en vernieuwd, frisse
gezichten en ideeën, nieuwe punten ter verbetering worden aangedragen.
Nieuwbouw beveiligingsloge en toegang EMO
Al vele jaren werden er plannen gemaakt en leefde de wens om de entree van EMO te vernieuwen en te
verfraaien. Afgelopen jaar was het eindelijk zover en zoals op de voorzijde van dit document zichtbaar er
is een moderne nieuwe toegang gecreëerd, die volledig voldoet aan de huidige voorwaarden en wensen
van EMO. Ook de reactie van omliggende bedrijven, bewoners uit de omgeving en overheden zijn
bijzonder positief. Op deze manier willen we een extra bijdrage leveren aan de uitstraling van EMO en
onze bedrijfsdoelstellingen benadrukken.
Uitgevoerde milieu verbeterpunten
Er zijn fijnvernevel sproeiers gemonteerd langs drie kombibanen die sectie gestuurd de weg nat
houden;
Er is een nieuwe stuurplaat ontwikkeld met een andere vorm en ander slijtmateriaal waardoor de
ladingstroon beter begeleid wordt met als gevolg minder mors;
De eerste nieuwe aangepaste langsgeleiding is gemonteerd met als gevolg sterke morsreductie,
deze geleiding als geleidelijk verder ingevoerd worden;
Op enkele transportbanden zijn een nieuw type stuurrol geplaatst om scheefloop tegen te gaan,
ook hier goede resultaten.
Vervolg uitvoering convenant stofmeetsysteem EMO, DCMR en EECV .
Toepassing van verbeterde watersproei installatie in de bunker van brug 3;
Ingebruikname van extra sproeiwagen nr. 3 om in te zetten tijdens extreme droogte of bij
calamiteiten;
Deelname aan Platform Hinder en Veiligheid Westvoorne en Hoek van Holland;
Vervolg onderzoek naar geluidsproductie transportband 010;
Meten en registreren
De gegevens in het jaarverslag worden door verschillende afdelingen aangeleverd:
• de monitoring van emissies naar lucht, bodem en water door derden
• afvoer van afval en het verbruik van water, gas en elektriciteit intern.
De informatie in dit verslag geeft een compleet beeld van de emissies naar lucht en water, van het afval
en van het water- en energieverbruik. Verder wordt er inzicht gegeven in het verloop van de contacten
met de overheden en de omgeving, de bedrijfsbezoeken, het overleg met de omwonenden en de
vergunningverlening. Tevens worden eventuele klachten en bekeuringen die er zijn geweest genoemd
en uitgelegd welke gevolgen deze hebben gehad voor het bedrijf.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 4 van 21

Het Bedrijfs Milieu Plan (BMP)
Het BMP 3 (Bedrijfs Milieu Plan) is ontwikkeld en in hoofdlijnen gereed. In BMP is per thema
aangegeven wat de inspanningen van EMO zijn voor de vermindering van de milieubelasting. De
milieuparagrafen in dit jaarverslag dienen tevens als voortgangsrapportage voor het BMP.
Emissies naar de lucht
Eigen stofmeetnet
Om de stofemissie van EMO dag en nacht zichtbaar te maken en om deze in de toekomst beter te
kunnen onderbouwen, is in 2004 een stofmeetnet rond EMO (drie eigen meetpunten) gerealiseerd. Dit
stofmeetnet heeft geheel 2005 gefunctioneerd. Het hoofddoel van dit meetnet is een
stofbewakingssysteem waarmee intern het bedrijfsproces kan worden aangestuurd om stofemissies te
voorkomen of te minimaliseren. De meetgegevens worden m.b.v. een door Vrins ontwikkeld
berekeningsprogramma gepresenteerd op de Lichtwacht (controlekamer EMO).
Bovenstaand is een schermafdruk (real Time) van 25-03-05 om 11.00 uur. Op dit scherm wordt volgens
de huidige metingen en ervaringcijfers weergegeven wat de vermoedelijke totale stofverspreiding is van
EMO. Met DCMR is in het convenant duidelijk afgesproken dat dit systeem wordt gebruikt voor
bedrijfssturing. Werken de genomen maatregelen, wat is de huidige status en moeten er extra acties
worden ondernomen. De groene pluim geeft de huidige stofverspreiding weer van +/- 5 gr/sec. Bureau
Vrins heeft bepaald dat de kleur groen aan geeft dat EMO op dat moment goed functioneert en de
waarden veilig zijn. Bij grotere waarden verkleurt de pluim van groen naar geel naar oranje en
uiteindelijk naar rood. Dit is direct in de controlekamer zichtbaar en geeft aan dat wij op dat moment
meer stof verspreiden dan wenselijk. Bij oplopende waarden is dat dan direct zichtbaar en moeten er
extra maatregelen worden genomen.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 5 van 21

Ook in 2005 zijn wij verder gegaan met het actief uitvoeren en toepassen van maatregelen . Een
belangrijk actiepunt was de aanschaf / inhuur van een derde sproeiwagen, waardoor er meer capaciteit
is bijgekomen voor besproeien van de wegen en lege opslagvelden. De reden is hoofdzakelijk om
calamiteiten beter te kunnen bestrijden tijdens grote droogte of bij technische storingen van overige
installaties. Het gebruik van bindmiddel is ook afgelopen jaar daar waar nodig toegepast. In samenhang
met de vochtigere weersomstandigheden laat dit zien dat er iets minder verbruik is van papiercellulose
en minder ingenomen oppervlaktewater. (Zie tabel pag. 10)
800
600
400
200
0
Papiercellulose verbruik
JAN
FEB
MAART
APRIL
MEI
JUNI
JULI
AUG
SEPT
OKT
NOV
DEC
2002 2003 2004 2005
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 6 van 21
5000
4000
3000
2000
1000
0
Papiercelluloseverbruik
EMO-Terrein
In 2005 is 3932 ton cellulose geleverd (korstvormer) geleverd om de opslaghopen af te dekken, iets
minder dan in 2004. In de tabel is goed te zien dat het verbruik cellulose in de laatste drie maanden
enorm is gedaald. De oorzaak hiervan is dat dit erg natte maanden waren waardoor de noodzaak tot
afdekken minimaal aanwezig was. In de stofemissie tabellen is een gelijkmatig beeld te zien van
verspreiding. De verhouding gebruik bindmiddel water en regen is een continu proces van aandacht.
1 Inleiding
VERLOOP VAN DE STOFEMISSIE VAN EMO
VAN 1996 TOT EN MET 2005
Om het effect van de genomen stofbestrijdingsmaatregelen op de stofemissie van EMO te evalueren is
getracht om inzicht te krijgen in het verloop van de stofemissie gedurende de laatste jaren.
In de loop van 1996 en 1997 is een uitgebreid stofemissie-onderzoek met grofstofrecorders uitgevoerd
bij EMO (ICES-onderzoek). Dit leidde tot een geschatte grofstofemissie van 2800 ± 1000 ton/jaar. Hierbij
werd opgemerkt, dat de weersomstandigheden tijdens de meetperioden relatief ongunstig waren (o.a.
droog, vriezend weer en harde wind), waardoor de schatting waarschijnlijk aan de hoge kant ligt.
Na 1997 zijn geen metingen met grofstofrecorders uitgevoerd. Er zijn wel metingen van DCMR met de
Digitel beschikbaar op de d’Arcyweg en in Oostvoorne. De metingen op de d’Arcyweg zijn op 1
september 2004 beëindigd. Om een zo goed mogelijke schatting van de stofemissie van EMO te
verkrijgen gedurende deze periode, worden de emissieschattingen op basis van de Digitel-metingen
over de periode 1996-2004 beschouwd als een relatieve maat, waardoor ze vergeleken kunnen worden
met de grofstofemissies uit het ICES-onderzoek.
In deze periode zijn er geen fijnstofmetingen beschikbaar om de trend in de fijnstofemissie te
onderzoeken. In plaats daarvan wordt gebruik gemaakt van de fijnstof/grofstof verhouding en de
grofstofemissies.
Wegens beëindiging van de stofmetingen door DCMR in 2005 op de d’Arcyweg zijn er geen
stofmetingen beschikbaar. Aangezien we met nieuwe metingen met drie meetapparaten bij EMO tijdig
waren gestart met het Osiris/Opas stofmeetnet van EMO en wat ook de aankomende jaren doorgezet
wordt, is besloten om de gegevens van deze metingen te gaan gebruiken. Voor dit jaar is daar voor het
eerst gebruik van gemaakt. Hierbij is gebruik gemaakt van de groottefractie van 2,5 tot 10 µm. Dit is in
feite de fijnstoffractie van het door EMO uitgestoten stof. Met gebruik van de fijnstof/grofstofverhouding
is hieruit de grofstofemissie berekend.
Vanaf 2005 is de berekeningswijze dus beduidend gewijzigd. Vooralsnog is er geen overlappende
periode, die beide methodes goed kan vergelijken. Er is dus een risico van trendbreuk, waarbij beide
methodes niet goed op elkaar aansluiten.
2002
2003
2004
2005

2 Werkwijze en resultaten
1996 – 2004
Van de periode van 1 januari 1996 tot 31 augustus 2004 zijn daggemiddelde stofconcentratiemetingen
met de Digitel beschikbaar van de d’Arcyweg en van Oostvoorne. Voor iedere dag is het verschil
berekend tussen deze twee locaties (d’Arcyweg – Oostvoorne).
Figuur 1 Meetlocaties en brongebieden.
Bij een positief verschil wordt er van uitgegaan, dat dit de bijdrage van EMO op de d’Arcyweg is.
Over dezelfde periode zijn uurgemiddelde waarden van windsnelheid en windrichting in Hoek van
Holland beschikbaar. Met behulp van het Fugitive Dust Model (FDM) zijn hiermee voor elk uur
dispersiefactoren berekend voor het brongebied EMO en de receptor d’Arcyweg. De dispersiefactor
geeft de verhouding tussen de bijdrage aan de stofconcentratie op de meetplek en de stofemissie van
het brongebied. Hierbij is uitgegaan van een neutrale stabiliteit, een hoge menghoogte en een constante
temperatuur (10 graden Celsius), omdat daarvoor geen meetgegevens beschikbaar waren. Gemiddeld
over langere tijd leidt dit overigens niet tot sterk afwijkende resultaten.
De uurgemiddelde dispersiefactoren zijn vervolgens gemiddeld over een dag. De stofemissie per
kwartaal is vervolgens berekend met lineaire regressie:
stofemissie = dispersiefactor x stofconcentratie
Omdat om eerdergenoemde redenen (tijdsresolutie, afstand, meetmethode) dit niet de werkelijke
stofemissie oplevert, wordt dit beschouwd als een relatieve maat ten opzichte van het ICES-onderzoek.
Met een stofemissie van 2800 ton/jaar tijdens het ICES-onderzoek zijn de emissies in de andere
perioden berekend.
Er zijn geen fijnstofmetingen beschikbaar om de trend in de fijnstofemissie te onderzoeken. In het ICESonderzoek
is wel onderzocht, wat de grootteverdeling is van het op het terrein aanwezige stof. Daaruit
bleek, dat dit voor 19 % uit fijn stof bestaat en voor 81 % uit grof stof. Met deze verhouding is het
mogelijk om de fijnstofemissie te berekenen op basis van de grofstofemissie.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 7 van 21

2005
Vanaf 2005 is een andere methode gebruikt, ook worden vanaf 01-01-2005 voor de stofemissie de
stofmeetapparaten van EMO gebruikt. Rond EMO staan 3 stofmeters (Osiris, Topas), die continu de
stofconcentratie in diverse groottefracties meten. Uit eerder onderzoek bleek, dat de groottefractie < 2,5
µm vooral van buiten het bedrijf kwam en dat de fractie van 2,5 tot 10 µm vooral afkomstig was van
EMO. Deze fractie is dan ook gebruikt om de fijnstofemissie van EMO te berekenen. Hieruit is
vervolgens weer de grofstofemissie berekend op basis van de bekende grootteverdeling.
De resultaten staan in tabel 1.
Tabel 1
Relatieve fijn- en grofstofemissieschattingen van 1996 tot 2005.
jaar kwartaal grofstofemissie fijnstofemissie
in ton/jaar in ton jaar
1996 1 3220 740
2 2150 490
3 1380 320
4 1700 390
1997 1 2290 530
2 2750 630
3 3130 720
4 2780 640
1998 1
2
2380 550
3 1700 390
4 930 210
1999 1 720 170
2 1030 240
3 1660 380
4 1450 330
2000 1 370 85
2 770 180
3 750 170
4 1260 290
2001 1 810 190
2 1630 370
3 1850 430
4 990 230
2002 1 810 190
2 630 140
3 490 110
4 1520 350
2003 1 610 140
2 650 150
3 770 180
4 810 200
2004 1 770 180
2 720 170
3*
4
1140 260
2005 1 403 129
2 447 143
3 459 147
4 481 154
* alleen juli en augustus
Over de gehele periode is een afname in de stofemissie waar te nemen.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 8 van 21

Figuur 1 De grofstofemissie per kwartaal van 1996 t/m 2005 met trendlijn
grofstofemissie in ton/jaar
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Figuur 2 De fijnstofemissie per kwartaal van 1996 t/m 2005 met trendlijn
fijnstofemissie in ton/jaar
800
700
600
500
400
300
200
100
0
1996-1
1997-1
1998-1
1999-1
2000-1
2001-1
2002-1
2003-1
2004-1
2005-1
Aangezien we in 2005 gestart zijn met het maken van de emissie gegevens met de waarden uit de
stofmeetapparaten van EMO hebben we de balken voorzien van andere kleur. Een trendlijn toevoegen
is nog niet mogelijk.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 9 van 21

Kooldioxide, koolmonoxide, (di)stikstofoxide en koolwaterstoffen (fijn stof)
Milieuthema’s: klimaatverandering, verzuring en verspreiding
Dit onderwerp is nauwelijks gewijzigd ten opzichte van voorgaande jaren. Huisbrandolie wordt gebruikt
voor de verwarming van de gebouwen, voor de warmwatervoorzieningen en door het gebruik van
dieselolie door het materieel komt er CO₂ en NOx vrij.
De nieuwe beveiligingsloge wordt verwarmd door butagas.
Door het goed onderhouden van het equipement en het regelmatig vervangen van de machines wordt
de stand der techniek gevolgd waardoor de uitstoot redelijkerwijs niet lager kan.
Broei:
Bij diverse soorten kolen komt natuurlijke broei voor. Er komen dan diverse gassen vrij, zoals hierboven
genoemd. Door het controleren, het infrarood monitoren van de opslagpartijen op temperatuur en het
tijdig nemen van corrigerende acties (vervroegde afslag, inwalsen en uitrijden van partijen) wordt
eventuele broei geminimaliseerd.
Acties:
In 2005 zijn twee laadschoppen Caterpillar 988 vernieuwd.
Diverse partijen kolen zijn ingewalst tegen broeivorming.
De nieuwe beveiligingsloge wordt verwarmd door butagas.
Geur
Milieuthema: verstoring
Geur of stank is geen bron van hinder voor omwonenden bij onze bedrijfsvoering. Wat voorkomt, is de
hinder bij omliggende bedrijven. Ook in 2004 hebben wij diverse partijen kolen opgeslagen gehad die
door broei de nodige verbrandingsgassen produceerden. Om dit tegen te gaan zijn deze partijen
behandeld door inwalsen en uitrijden, waarna de overlast was verdwenen. Tijdens broei van kolen en de
bestrijding daarvan is het mogelijk dat een dergelijke partij extra hinder kan geven.
Acties
Tweewekelijkse temperatuurmetingen;
Aanwalsen en uitrijden indien nodig.
Kolen in de broei
Dezelfde partij maar dan ingewalst waardoor broei onder controle
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 10 van 21

Geluid
Milieuthema: verstoring
EMO levert een bijdrage aan geluid in de woonomgeving, waardoor klachten kunnen ontstaan. Om dit
zo goed mogelijk binnen de bedrijfsvoering mee te nemen, is geluidsvermindering een vast punt van
aandacht bij vernieuwingen en renovaties van installaties. Ook in 2005 is het onderzoek naar de
veroudering van transportbandrollen in relatie tot geluidsvermeerdering vervolgd. We meten nu vanaf
oktober 2001, echter er zijn nog geen conclusies uit te trekken. EMO heeft het geluidsconvenant
Rijnmond-West ondertekend. In dit convenant hebben overheid en industrie in gezamenlijk overleg een
denkbeeldige lijn getrokken rondom de industrie in het westelijk deel van het Rijnmondgebied (Botlek,
Europoort en Maasvlakte). Buiten die lijn mag het geluid van de industrie een bepaalde waarde niet
overschrijden; geredeneerd vanuit de woonkern betreft het hier de 55 dB(A) (decibel) contour. De
bedrijven hebben zich via het convenant verplicht om, in samenwerking met DCMR, mee te werken aan
dit project, waarbij mogelijke reducties worden bekeken en vergunningen, indien nodig, worden
aangepast. Na onderzoek is gebleken dat EMO geen reducerende maatregelen hoeft te treffen. De
geluidswaarden en de toekomstplannen van EMO zijn door DCMR verwerkt en geaccepteerd. EMO
voldoet aan alle gestelde vergunningsnormen.
Geluidmeetplan: in 2005 is een start gemaakt op initiatief van EMO en DCMR om tot een plan van
aanpak te komen voor het meten van de geluidshinder naar de omgeving, waarbij de
klimaattypologische omstandigheden meegenomen worden. In 2006 zal dit verder worden uitgewerkt in
samenwerking met TNO, Ing. bureau DHV, Ing. bureau Kuiper en Burger, Ing. bureau DGMR en het
Havenbedrijf Rotterdam
In 2005 is een aanvang gemaakt met het verplaatsen en het aansluiten van de kolenwagonbelader op
het bestaande transportbandensysteem. In 2006 zal deze in bedrijf genomen worden. De opdracht tot
vervaardigen en plaatsen van een extra kombi met bijbehorende transportbanden is gegeven, de
aanvang zal in 2006 plaatsvinden. Deze uitbreidingen vallen allemaal binnen de
vergunningsvoorwaarden.
Acties
Driemaandelijkse geluidsmeting van B-010 om te volgen hoe de geluidsvermeerdering verloopt
na het geheel vernieuwen van alle transportbandrollen in 2001;
Test met kunststof rollen op twee plaatsen;
Verlaging toegestane geluidsproductie nieuwe transportbanden bij de uitbreiding met 5 dB(A)
bronvermogen;
Aanpassingen aan bestaande diverse aandrijvingen van transportbanden, zodat deze
snelheidsafhankelijk gemaakt kunnen gaan worden. (Frequentiesturing)
Foto Energie ketting
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 11 van 21

Energie
Milieuthema: klimaatverandering
De energie die nodig is voor de bedrijfsvoering van EMO wordt geleverd door elektriciteit en dieselolie.
Zoals in de tabel zichtbaar is, houden wij al jaren het verbruik hiervan bij en is de verhouding tot de
manipulatie zichtbaar gemaakt. Om het milieu minder te belasten, is het van groot belang om het
energieverbruik per ton terug te dringen. Immers hoe minder energie er wordt verbruikt, hoe lager de
uitstoot van vooral CO zal zijn en hoe minder dus de negatieve invloed op het klimaat.
Grafiek: Energieverbruik van EMO.
Gasolieverbruik per
gemanipuleerde ton (l/ton)
0,08
0,07
0,06
0,05
0,04
0,03
0,02
0,01
0
1991
1993
Gasolie (m3) "E" Verbruik
1995
1997
1999
2001
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 12 van 21
2003
2005
1,6
1,4
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Electrisch energieverbruik per
gemanipuleerde ton (kWh/ton)
In bovenstaande tabel is duidelijk te zien dat het verbruik gasolie in 2005 is gestegen. De tabel maakt
zichtbaar dat in 1998 en 1999 de verhouding nog ongunstiger lag. Ook in die jaren hadden we meer
opslag dan wat onder kombibereik mogelijk was. Dit is gelegen in het feit dat er door ruimtegebrek veel
dubbele handelingen hebben plaatsgevonden. Het gevolg hiervan laat zich vertalen in de onderstaande
tabel waaruit blijkt dat het gasolieverbruik per gemanipuleerde ton sterk is gestegen. De verwachting is
dat we ook in 2006 veer tonnen kolen moeten verplaatsen wegens ruimtegebrek. In 2007 wordt een 6 e
kombi gerealiseerd, waardoor de logistiek verbeterd.
Grafiek verhouding energieverbruik t.o.v. manipulatie
GJ totaal
800.000
700.000
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
GJ totaal GJ per ton
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
GJ per gemanipuleerde ton

Uit onderstaande tabel blijkt dat de opslag in m2 over 2005 sterk is gestegen. Aangezien de opslag
groter was dan de ruimte op de opslagterreinen die behandeld worden door de geautomatiseerde
kombi’s (op en afslagmachines), waren we genoodzaakt om veel kolen te transporteren m.b.v.
laadschoppen, dumpers en vrachtwagens.
Verbruik oppervlaktewater
Milieuthema: verdroging
EMO gebruikt via Brielse Meerwater B.V. oppervlaktewater uit het Brielse meer om stof te bestrijden en
installaties te reinigen. Voor het verbruik: zie de tabel. Voor een reductie van het verbruik van
oppervlaktewater is tot heden geen norm gesteld, aangezien stofbestrijding op de eerste plaats komt en
dit tot voor kort hoofdzakelijk door het sproeien van water werd bereikt.
700000
600000
200000
100000
0
Oppervlaktewater verbruik
500000
405553 420365
400000
361884
324609
300000
690772687154
410244
314773
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Boven: tabel ingenomen water Brielse meer;
Boven rechts: foto beregening opslagterrein.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 13 van 21

Vorig jaar gaven wij al aan dat er steeds meer wordt gewerkt met bindmiddel, waardoor er verwacht
werd dat er minder oppervlaktewater nodig zou zijn voor besproeiing. Mede door verhoogde en
regelmatige regenval hebben wij meer water kunnen opslaan en minder hoeven te sproeien. Hierdoor is
in 2005 ten opzichte van 2004 de inname weer verder gedaald (+/- 25 %). Uiteraard is dit nog niet te
voorspellen over 2006. De hoeveelheden zijn erg afhankelijk van het weer dat we zullen krijgen in 2006.
Drinkwater wordt gebruikt voor de menselijke hygiëne, de keuken en het reinigen van voertuigen. Bij
verbouwingen of het vernieuwen van installaties wordt de mogelijkheid om het waterverbruik te
verminderen meegenomen in de besluitvorming.
Acties
Verhogen van het gebruik van bindmiddel op opslag in plaats van water;
Toepassen van oppervlaktespanningverlagend middel met fijne verneveling in de stortbunkers,
brug 3 i.p.v. grof sproeien;
Twee kombibanen (lengte 1350 meter) geheel voorzien fijne verneveling;
Verminderd sproeien met automatische sproeipalen door bovenstaande maatregelen.
Lozing naar oppervlaktewater
Milieuthema verspreiding: vermesting
Voor de verwerking van het afvalwater maakt EMO gebruik van een gesloten rioolstelsel, waarin het
huishoudelijk water via septictanks en het hemelwater via slibputten terechtkomt. Dit water wordt eerst
opgevangen in een 20.000 m³ opvangbassin, waar het vuil de tijd krijgt om te bezinken. Als het water
voldoende schoon is van zwevende deeltjes, wordt het overgepompt in het 20.000 m³ schoonwater-
opvangbassin. Dit gereinigde water wordt via een UV-installatie die de bacteriën doodt, hergebruikt voor
sproeien en schoonmaken. Bij overvloedige regenval komt het voor dat de opvangbassins vol zijn. Dan
wordt gereinigd water volgens vergunningsvoorschriften geloosd op de Mississippihaven.
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Lozing bedrijfswater
Logaritmisch (Lozing
bedrijfswater)
Tabel boven: hoeveelheid geloosd gereinigd bedrijfswater. Lozing in 2005 beduidend lager dan in 2004
iets hoger dan in 2003. De gemiddelde hoeveelheid (zie de trendlijn) over de afgelopen jaren daalt
echter, terwijl de neerslag in Nederland alleen maar toeneemt.
Actie
Vanwege de toename in neerslag en de wens om de waterkwaliteit verder te verbeteren, zijn wij
voornemens om bij de realisatie van de uitbreidingsplannen de twee opvangbassins te verplaatsen
en een derde opvangbassin bij te bouwen. Op deze wijze ontstaat meer opslagcapaciteit en een
betere mogelijkheid om het vuil in het hemelwater te laten bezinken (bezinking in drie stappen). Er
is hierdoor meer gelegenheid de bassins te reinigen, aangezien dan de mogelijkheid bestaat om
tijdelijk een bassin buiten werking te stellen. In 2006 – 2007 zijn er verdergaande plannen tot
realisatie hiervan. Een definitief besluit hierover is nog niet genomen;
In 2006 wordt het rioleringswater van de gebouwen aangesloten op het persriool van de gemeente.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 14 van 21

Onderwaterbodem monitoring
EMO krijgt de diepte gegevens van de havens door van het Havenbedrijf. In deze gegevens is verwerkt
hoeveel kubieke meter toenamen of afname de diepte betekend t.o.v. de norm diepte.
Op deze manier kan je wat zeggen over aanslibben door stroming of door het minder diep worden door
mors. Bij verondieping en de noodzaak dat er moet worden gebaggerd worden er door het Havenbedrijf
monsters van het sediment genomen. De uitkomsten hiervan bepalen de eventuele kosten voor EMO,
evenredig aan het aandeel erts of kolen.
Het afgelopen jaar is er wederom niet gebaggerd. In
gem. diepte in m tov 21.65
gem. diepte in m tov 23.65
0
-0,25
-0,5
-0,75
-1
-1,25
-1,5
-1,75
-2
-2,25
-2,5
-2,75
-3
24-jul-98
1,00
0,75
0,50
0,25
0,00
-0,25
-0,50
-0,75
-1,00
19-sep-91
31-jan-93
6-dec-99
15-jun-94
28-okt-95
Amazonehaven
oppervlakte 6400 m2 (0,01m = 64 m3)
19-apr-01
1-sep-02
Mississippihaven
oppervlakte 3800 m2 (0,01m = 38 m3)
11-mrt-97
24-jul-98
6-dec-99
19-apr-01
1-sep-02
14-jan-04
14-jan-04
28-mei-05
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 15 van 21
28-mei-05
10-okt-06
In 2002-2003 is de Beerdam tussen de Hartelhaven/kanaal en de Mississippihaven verwijderd. Na die
tijd is de haven wat dieper geworden. De oorzaak moet gezocht worden in de enorme stroming die er
sinds die tijd door de open verbinding met zee van het Hartelkanaal is ontstaan.

Gevaarlijk afval en niet-gevaarlijk afval
Milieuthema: verwijdering
De termen gevaarlijk en niet-gevaarlijk afval worden onderscheiden in de Wet Milieubeheer. In het
Besluit Aanwijzing Gevaarlijke Afvalstoffen (BAGA) worden deze stoffen aangegeven op basis van de
herkomst van het proces waarin een stof is gebruikt. EMO is geen productiebedrijf waarbij afvalstoffen
vrijkomen.
Mors
Er ontstaan morsverliezen bij het overslaan, de opslag en het transport van massagoederen. Hiervan
creëren wij mengerts (kolen en ijzererts door elkaar) dat in een scheidingsinstallatie verwerkt wordt tot
bruikbare kolen, ijzererts en het restproduct Slam. Het opruimen en scheiden van het mengerts kost veel
energie en kan stofvorming veroorzaken. EMO streeft er naar om het ontstaan hiervan zoveel mogelijk
aan de bron te voorkomen De onderstaande tabel laat duidelijk zien dat de inspanningen van de
afgelopen jaren succes hebben gehad. Ook afgelopen jaar heeft de dalende trend doorgezet en wij
hebben ons voor aankomend jaar tot doel gesteld de mors verder terug te dringen. Het getal 0,23 staat
voor procentuele mors per gemanipuleerde ton.
tabel mors
0,60
0,50
0,40
0,30
0,20
0,10
0,00
0,41
0,47
% mengerts per gemanipuleerde ton 1995-2005
0,54
0,50
0,39
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
0,38
Actie
Het vervangen van bandschrapers door, volgens de laatste stand der techniek, vernieuwde
bandschrapers;
Scheefloop verbeterproject d.m.v. toepassing nieuw type stuurrollen;
Nieuw ontworpen stuurplaat in stortbunkers met betere geleiding materiaal waardoor minder mors;
Verder onderzoek en testen van nieuwe slijtmiddelen in stortbunkers;
Proef met nieuw type langsgeleiding stortpunten;
Diverse transportband modificaties o.a. het laten vervallen van kniktrommels waardoor minder
mors, en minder geluidsproductie;
Opzetten van milieuprocedures en instructies (ISO 14001);
Verdergaande begeleiding en instructie machinisten m.b.t. mors en stof vermindering;
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 16 van 21
0,34
0,31
0,29
0,26
0,23

Bedrijfsafval
EMO heeft alleen afval dat ontstaat door de bedrijfsvoering zelf, zoals kantoorafval en afval van
onderhoudswerkzaamheden. Dit afval wordt gescheiden ingezameld en afgevoerd.
Onderstaand de tabellen afval algemeen met als doelstelling: afval zoveel mogelijk beperken.
Tonnen
Tonnen
Tonnen
300,00
250,00
200,00
150,00
100,00
50,00
0,00
1200,00
1000,00
800,00
600,00
400,00
200,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
0,00
Bedrijfsafval
Oud ijzer/Staaldraad
Klein chemisch afval
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
200,00
150,00
100,00
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 17 van 21
Tonnen
Tonnen
Tonnen
50,00
0,00
500,00
400,00
300,00
200,00
100,00
0,00
100,00
80,00
60,00
40,00
20,00
0,00
Bouw /sloopafval
Rubber
Afgew erkte olie / vetten
Bijna alles is keurig stabiel of lager dan voorgaande jaren. Klein chemisch afval springt er negatief uit. Bij
navraag is gebleken dat dit ook komt door het te lang bewaren van restanten door diverse afdelingen,
die dat dan bij een opruimactie ineens wegdoen. Ook bij het gebruik van chemicaliën is niet veel
vermindering te halen. De afvoerstroom is een samenstelling van E-apparaten, brandbare vloeistoffen,
absorptie materiaal, olie filters, lijmen, kitten en harsen, batterijen, lood accu's, TL buizen, hogedruk
lampen en kantoor afval. Deze diversiteit geeft aan dat, afgezet tegen de omvang van het bedrijf, deze
afvalstroom klein is.

Bodem
Milieuthema: bodembescherming en –sanering
Bodemonderzoeken: op het gehele terrein zijn op de plaatsen waar eventuele bodemverontreiniging kan
plaatsvinden, pijlbuizen geplaatst. Jaarlijks worden deze gemonsterd en geanalyseerd. Er zijn geen
verontreinigingen aangetroffen.
Actie
Bij de laatste controle is gebleken dat diverse pijlbuizen slecht te vinden zijn, in 2006 zullen deze
op tekening worden gezet en voorzien van markeringen.
Vloeistofdichte vloeren
De tankplaatsen voor voertuigen zijn voorzien van vloeistofdichte vloeren. De afvoer van het hemelwater
van deze vloeren gaat via olie afscheiders naar het gesloten rioolstelsel.
Straling
Röntgenstraling, radioactieve straling
Op het terrein zijn drie radioactieve bronnen aanwezig. Eén voor de meting van de vloeistofdikte in de
kolenwasserij, twee voor het meten van de vloeistofdikte in de mengertswasserij.
EMO beheert de vergunning.
Vergunningen
In 2005 zijn er geen aanpassingen geweest m.b.t. de milieuvergunningen.
EMO beschikt over de volgende milieuvergunningen:
Wet Milieubeheer vergunning (WM-vergunning Nr. 283300) Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
Revisievergunning van kracht: 19 april 2002
Fase 1 optie B van kracht: 23 augustus 2002
Fase 2 optie B van kracht: 07 maart 2003
Optie Noord (1 en 2) van kracht: 06 september 2004
Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren vergunning (WVO-vergunning) AWU/2000.118091
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 18 van 21

Milieu-incidenten en klachten
Milieuthema: verstoring
Meldingen in het kader van de Wet Milieubeheer:
Bij EMO zijn de onderstaande milieu-incidenten voorgekomen, waarbij de nodige meldingen van EMO
aan het bevoegd gezag zijn gedaan en waarbij diverse meldingen van het bevoegd gezag aan EMO zijn
gedaan. Er zijn twee stankoverlast meldingen geweest van omliggende bedrijven, waarop direct
adequaat is gereageerd door extra maatregelen te treffen m.b.v. het uitreiden en aanwalsen van
opslaghopen. Zo zijn er ook twee stofklachten geweest. Ook hierop zijn direct maatregen getroffen om
deze klachten weg te nemen.
Klachten EMO
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Lucht-stof 0 5 4 7 4 1 2 0 4 1 63 3 2 2 2
Lucht-broei 0 11 0 1 2 8 0 0 1 0 1 5 0 1 2
Geluid 3 143 25 47 39 13 47 29 1 79 23 14 68 28 23
Water 0 0 2 7 5 0 0 0 0 0 3 1 0 2 2
Totaal 3 159 31 62 50 22 49 29 6 80 90 23 70 33 29
Er zijn 23 klachten binnengekomen over geluidsoverlast, waarbij door de ambulante dienst van DCMR is
vastgesteld dat EMO ter plaatse van de klagers te horen was. EMO kon ook na onderzoek hiertegen
geen directe acties ondernemen. De installatie is technisch in goede staat, veranderingen aan de
installatie om het geluid terug te dringen zijn te kostbaar om uit te kunnen voeren. Uiteraard zullen
mogelijke verbeteringen tijdens nieuwbouw en renovatie meegenomen worden. Er zijn twee klachten
(incidenten ) geweest waarbij het oppervlaktewater verontreinigde. Van deze klachten is een procesverbaal
opgemaakt. Het aantal geluidsklachten over de Maasvlakte zakte van 145 naar 129.
Klachten in 2005 zijn terug te zien in de bijgevoegde tabel
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Lucht-stof Lucht-broei Geluid Water Totaal
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 19 van 21

Meldingen aan bevoegd gezag
Meldingen in het kader van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren
EMO heeft één meldingen aan Rijkswaterstaat gedaan met betrekking tot oppervlaktewater-
verontreiniging. Deze melding betrof een overstort van ons hemelwater verontreinigd met kolen en
ijzererts. De overstort vond plaats doordat het hevig geregend had, waardoor het rioolstelsel met
pompen verstopt raakte, met als gevolg dat we moesten lozen richting haven. Verder zijn er drie
meldingen gedaan m.b.t. het lozen van gereinigd bedrijfswater vanwege opslagruimte tekort
hemelwater.
Meldingen in het kader van de wetmilieubeheer
EMO heeft 18 meldingen aan DCMR gedaan m.b.t stof en broei. De meldingen stof hadden betrekking
op stof bij lossing door het ontbreken van sproeimogelijkheden en verwaaiing van opslaghopen tijdens
vorst. De meldingen broei worden gedaan, zodra er mogelijk hinder van kan zijn buiten de
terreingrenzen. Dit komt voornamelijk voor tijdens het behandelen van de broeikolen (verplaatsen,
afgraven, uitrijden en aanwalsen).
DCMR
De DCMR heeft afgelopen jaar het verslag van EMO over 2004 beoordeeld op de milieucompartimenten
die door DCMR worden gecontroleerd.
Op grond van een steekproefsgewijze beoordeling van de milieuzaken zijn geen onjuistheden en slechts
enkele tekortkomingen geconstateerd. Met name de volledigheid is beoordeeld. Op grond van deze
beoordeling is de DCMR van mening dat het jaarverslag een volledig beeld geeft van de milieubelasting
door EMO.
Ten aanzien van de volledigheid adviseert DCMR onderstaande verbeterpunten. De punten zullen we
stuksgewijs behandelen en voorzien van commentaar.
Constateringen DCMR
1. In de grafieken de gebruikte eenheden specificeren;
In het huidige jaarverslag zijn diverse grafieken aangepast. Ook volgend jaar zullen we hier mee
verder gaan om meer duidelijkheid te verschaffen.
2. Verzoek om analyse naar relatie gebruik bindmiddel en stofemissie;
EMO wijst deze analyse af. De gegevens die we presenteren zijn directe gegevens uit onze
registraties. Indien DCMR meer relaties aangetoond wil zien zal DCMR deze zelf moeten
analyseren.
3. Verzoek tot analyse of het nieuwe stofmeetnet kan leiden tot het bepalen van de stofemissie van
EMO.
EMO heeft in het uw voorliggende jaarverslag gebruik moeten maken van de gegevens van het
eigen stofmeetnet (is bij de tabellen stofemissie uitgelegd). Analyse wordt hiermee overbodig.
4. Verzoek tot grondige analyse verbruik papiercellulose en relatie stofemissie met in acht genomen
de gegevens eigen stofmeetnet statistieken windsnelheid en windrichting.
Dit zien we gelijk aan punt 2. EMO is vrijwillig het convenant aangegaan m.b.t. het stofmeetnet en
gebruikt dit zoals afgesproken om zijn bedrijfssturing te kunnen aanpassen. Wij zijn hierin
koploper van de massagoedoverslagbedrijven. Verdere analyse zal bekeken worden na aflopen
van het convenant, specifiek ook van hoe nu verder.
5. De Cin-meldingen zijn in de omschrijving van milieu-incidenten niet gespecificeerd.
EMO heeft de afgelopen jaren geen CIN-meldingen gedaan m.b.t milieu. Alle Cin-meldingen
betroffen brand.
6. Er ontbreekt een overzichtstabel van milieumaatregelen, met vermelding van de voortgang en de
behaalde resultaten.
EMO heeft ervoor gekozen om dit voor de acties op het gebied van milieu niet vast te zetten maar
flexibel te houden. Mede daardoor zie je bij elk milieucompartiment of er acties zijn uitgevoerd die
positief uitwerken op het milieu. Het presenteren van vaste lijsten wat we gaan doen wijzen we
dan ook af.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 20 van 21

7. Het meet-en registratiesysteem van milieugegevens is te summier omschreven.
EMO gaat er van uit dat de door hun aangeleverde gegevens voldoende informatie verschaffen
om een duidelijk beeld te verkrijgen. Het gebruiken van de elektronische aangifte (FO-industrie)
wordt nog niet overwogen. De kwantitatieve stof emissiegegevens zijn toegevoegd (per kwartaal).
De stof emissiegegevens m.b.t de verbranding van huisbrandolie en gasolie zijn niet bekend. Het
zijn de verwarmingsketels van de gebouwen en de transportmiddelen (inc Drijfkraan) die deze
oliën gebruiken waardoor het vaststellen van hoeveel stofemissie dit oplevert altijd een
theoretische benadering zal zijn. EMO is niet van plan om dit verder uit te werken. Zoals in dit
rapport gesteld wordt er gebruik gemaakt van de modernste technieken en gaan we zelf in 2006
de eerste grote machines (laadschoppen) inzetten met roetfilters.
Handhavingacties
EMO is twee keer bezocht door de ambulante dienst van DCMR in verband met geluidsklachten, één
keer i.v.m stankklachten en twee keer door DCMR handhaving inzake de controle van de vergunning.
DCMR vergunningsverlening heeft EMO een keer bezocht.
Alle klachten zijn doorgenomen; op geluidsproblematiek konden er geen maatregelen worden getroffen,
de stankklacht kwam door broei die nog niet onder controle was. Hier werd echter al aan gewerkt en
was dan ook korte tijd later verholpen.
Milieu jaarverslag EMO 2005 Arend Vrijma 10-5-2006 21 van 21