Gerelateerde content - Utrecht.nl - Gemeente Utrecht

Handhavingsstrategie
ASBEST
Gemeente Utrecht
Maart 2013

INHOUD
Handhavingsstrategie Asbest
1. Inleiding. 2
2. Omgevingsanalyse 2
1. Probleemanalyse asbest 2
2. Wet‐ en regelgeving 5
3. Naleefgedrag 7
4. Risicoanalyse 7
3. Prioriteiten en doelen 8
4. Strategieën 9
1. Strategie inzet van instrumenten 9
2. Toezichtstrategie 11
3. Communicatie en voorlichting 14
4. Sanctie‐ en gedoogstrategie 16
5. Planning en control (Big 8) 18
1. Programmering en uitvoering
2. Monitoring
3. Evalueren en rapporteren
6. Kwaliteitsborging 19
1. Asbestprotocol
2. Vakbekwaamheid personeel
Bijlagen
1. Asbestprotocol
1

1. Inleiding
De handhavingstrategie asbest is een uitwerking van de Handhavingsstrategie openbare en
bebouwde ruimte (bestuurlijk vastgesteld d.d. 22 december 2009). Deze gemeentebrede
handhavingsstrategie is opgesteld voor de handhavingsdomeinen die zich richten op de
openbare en bebouwde ruimte in Utrecht.
Voorliggende handhavingsstrategie is van toepassing op de handhavingstaken voor asbest en
opgebouwd uit de volgende onderdelen:
‐ Omgevingsanalyse
‐ Prioriteiten en doelen
‐ Strategieën
‐ Planning en control
‐ Kwaliteitsborging
Hoewel asbest een onderdeel is van het domein bouwen en slopen, is besloten om voor asbest
een afzonderlijke handhavingsstrategie op te stellen.
2. Omgevingsanalyse
De omgevingsanalyse vormt de basis voor de handhavingsstrategie.
De omgevingsanalyse bestaat uit 4 delen:
1. De probleemanalyse geeft inzicht in de aard en omvang van de asbestproblematiek in
Utrecht.
2. De wet‐ en regelgeving geeft het wettelijke kader aan voor de toezicht‐ en handhavingtaken
van VTH‐THBO ten aanzien van asbest.
3. Het naleefgedrag
4. De risicoanalyse brengt de risico's voor de samenleving in beeld indien er niet zou worden
gehandhaafd.
2.1. Probleemanalyse
Asbest en asbesttoepassingen in de bouw
Asbest is een verzamelnaam voor in de natuur voorkomende mineralen. Asbest bestaat uit
microscopisch kleine vezels. Er zijn verschillende soorten, onderverdeeld naar hun
vezelstructuur. Serpentijnen hebben gekrulde vezels, de vezels van amfibolen zijn staafvormig.
Vanwege hun structuur (staafvormig, langer en dunner dan Serpentijnen) zijn de vezels van de
amfibolen in het algemeen gevaarlijker, omdat ze gemakkelijk overlangs kunnen splijten en
omdat ze diep in de longen doordringen en moeilijk afbreekbaar zijn.
De verschillende soorten asbest worden ook vaak naar kleur onderscheiden. Witte asbest
(chrysotiel), een serpentijn, is in Nederland het meest toegepast. Amfibolen, zoals blauwe
asbest (crocidoliet) en bruine asbest (amosiet), zijn minder vaak gebruikt. In de praktijk zijn de
kleurverschillen echter alleen onder de microscoop waarneembaar.
Asbesttoepassingen
Het gebruik van asbest is sinds juli 1993 verboden. Voor die tijd werd asbest in allerlei
producten toegepast. Vooral in de periode tussen 1955 en 1975 zijn veel asbesthoudende
producten in de bouw toegepast, met name in de grote seriematige woningbouwprojecten. Ook
zijn bijvoorbeeld bij boerderijen op veel daken van schuren en stallen asbestcement golfplaten
toegepast.
2

Vanwege de brandveiligheid is in openbare gebouwen, scholen, ziekenhuizen en grote
kantoorgebouwen veel asbest verwerkt.
Naast het gebruikelijke asbestcement gaat het dan vooral om brandwerende en –vertragende
materialen, waaronder ook spuitasbest. Verder is ook veel asbest in bedrijfsgebouwen verwerkt.
In de figuren hieronder zijn de meest voorkomende toepassingen van asbest in en buiten de
woning weergegeven.
Figuur 1 asbest toepassingen in de woning (Bron: Infomil)
Figuur 2 asbest toepassingen buiten de woning (Bron: Infomil)
3

Asbestinventarisatie gemeente Utrecht.
Gesteld kan worden dat alle gebouwen van voor 1994 asbesthoudende materialen kunnen
bevatten.
De kans dat asbest is toegepast in de woningbouw verschilt per bouwperiode. In de tabel
hieronder is dit weergegeven
kans op asbesttoepassing in de
woningbouw
voor
1955
1955‐
1978
1978‐
1993
na 1993
grootschalig/serieel (bouw en renovatie) < 10% 50‐90% 10‐50% < 10%
overig woningbouw < 10% 10‐50% 10‐50% < 10%
Bron: Asbest in kaart, historisch onderzoek asbest gebruik; methode asbestkansenkaart
Senter‐Novem, maart 2006
Op basis van deze indeling naar bouwperiode hebben we digitale kaarten gemaakt. Een
voorbeeld daarvan is (sterk verkleind) hieronder weergegeven. Duidelijk is in een oogopslag te
zien op welke locaties in de woningbouw de kans op asbest groot, matig of gering is.
Figuur 3. Kans op asbest toepassing in en om woningen in Utrecht
In Utrecht is ruim een kwart van de woningen gebouwd in de periode 1955‐1978 waarvan het
merendeel is gelegen in Schaakbuurt, Zuilen, Overvecht, Tuindorp Oost, Tolsteeg‐Hoograven,
Kanaleneiland, Vleuten en de Meern Zuid. De wijk Lunetten is net na 1977 gebouwd, maar voor
1977 ontworpen. De wijk Lunetten meegerekend betreft het in totaal ongeveer 60.000
woningen. In deze wijken is de kans op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen het
grootst. Dit hoeft geen direct gevaar op te leveren zolang men maar weet wanneer men met
asbest te maken heeft en men zich ervan bewust is waaraan men zich dient te houden. Dit vergt
4

dat de gemeente goede voorlichting hierover geeft en adequaat toezicht houdt op de naleving
van asbestregels.
Corporatiebezit
Veel huurwoningen in de gemeente Utrecht zijn in het bezit van woningcorporaties. De
woningcorporaties hebben hun woningvoorraad die voor 1994 gebouwd is, al globaal op asbest
geïnventariseerd en hebben redelijk in beeld in welke delen van hun bezit asbest aanwezig is.
Op basis van deze inventarisaties hebben de woningcorporaties asbestbeheersplannen
opgesteld voor de planmatige verwijdering van asbesthoudende materialen in hun bezit.
De Utrechtse woningcorporaties hebben daarbij eerst prioriteit gegeven aan de verwijdering
van zichtbaar niet hechtgebonden asbest. Hechtgebonden asbesthoudende materialen leveren
niet direct gevaar op mits het niet bewerkt wordt of aan slijtage onderhevig is. Deze materialen
worden dan ook meestal planmatig verwijderd in combinatie met huurdermutaties, groot
onderhoud of renovaties. De huurders zijn in het algemeen door de woningcorporaties
geïnformeerd waar in de woning nog asbest aanwezig kan zijn en hoe daarmee om te gaan.
Particulier bezit
Hoewel een groot deel van de woningen in bezit is van woningcorporaties is daarnaast een
aanzienlijk deel in bezit van eigenaarbewoners of particuliere verhuurders. Er is weinig bekend
over hoe particuliere verhuurders en eigenaar bewoners met asbest in hun woningen zijn
omgegaan. Reden waarom we in de communicatie en voorlichting ook specifiek aandacht
besteden aan deze doelgroep door het geven van Wijkgerichte voorlichting en het verstrekken
van verschillende informatiepakketten voor particulieren. (zie hoofdstuk 4.3)
Overige gebouwen
Voor de overige gebouwen (openbare gebouwen, bedrijven, agrarische gebouwen) bedraagt het
aandeel in de periode voor 1994 ongeveer 40 procent. Deze staan verspreid over de stad met
concentraties in bedrijvengebied Overvecht en Kanaleneiland Zuid.
De gemeente heeft voor haar eigen bezit een inventarisatie uitgevoerd naar asbest. Dat is in het
gebouwenregister opgenomen en daarvoor is een asbestbeheersplan voor opgesteld.
Bodem en water
Ook bodem en water kunnen vervuild zijn met asbest. Dit kan voorkomen op plaatsen waar in
het verleden (industriële en agrarische) bedrijven hebben gestaan waar asbest verwerkt of
gebruikt is, of door illegale stort, het 'verslijten' en uit elkaar vallen van asbesthoudende
constructies bijvoorbeeld langs waterkanten of afkomstig van schepen, of resten van (illegale)
sloop en verbouwingen. Asbest in de (water)bodem is een probleem dat steeds vaker voorkomt
in Nederland.
2.2. Wet‐ en regelgeving
Voor het omgaan met asbest gelden wettelijke regels. Welke regels van toepassing zijn, hangt af
van de vraag of men beroepsmatig, bedrijfsmatig, als opdrachtgever of als particulier met asbest
omgaat. Zo is voor werkgevers, werknemers en voor zelfstandige beroepsuitoefenaars altijd het
Arbeidsomstandighedenbesluit
van belang. Particulieren die
asbestbevattend materiaal
willen verwijderen hebben te
maken met het
Asbestverwijderingsbesluit
2005 en het Bouwbesluit.
Bedrijven en instellingen en
Gevolgen van het Bouwbesluit 2012.
De omgevingsvergunning voor het verwijderen van asbesthoudende
materialen uit bouwwerken is per 1april 2012 vervangen door een
meldingsplicht.
De aan bouwen en slopen gerelateerde regels uit de gemeentelijke
bouwverordening en de APV zijn overgeheveld haar het
Bouwbesluit.
5

zelfstandig werkenden die asbest willen (laten) verwijderen uit een bouwwerk of object,
moeten met zowel het Arbeidsomstandighedenbesluit als het Asbestverwijderingsbesluit
rekening houden. Daarnaast is nog andere regelgeving relevant zoals het Productenbesluit
asbest. Het Productenbesluit asbest verbiedt onder andere het in voorraad houden en
bewerken van asbest.
Bouwbesluit 2012
Het Bouwbesluit 2012 bevat voorschriften over het bouwen, gebruiken en slopen van
bouwwerken. Het besluit treedt in de plaats van het Bouwbesluit 2003. In het Bouwbesluit 2012
is de sloopvergunning vervangen door de sloopmelding.
De hoofdregel is dat de sloper tenminste vier weken voor de aanvang van de werkzaamheden
de sloopmelding bij het bevoegd gezag doet (artikel 1.26). In een beperkt aantal gevallen,
bijvoorbeeld reparatieonderhoud, kan deze termijn verkort worden tot vijf werkdagen. Soms is
er geen sloopmelding nodig. De eisen waaraan een sloopmelding dient te voldoen staan in
artikel 1.26 Bouwbesluit.
Asbestverwijderingbesluit 2005
Het Asbestverwijderingsbesluit heeft als doel de emissie van asbestvezels te beperken bij:
‐ het afbreken van gebouwen of objecten of,
‐ het verwijderen van asbestbevattende materialen uit gebouwen of objecten.
Ook het opruimen van asbesthoudende materialen na incidenten valt onder het besluit.
Als een eigenaar van een gebouw van plan is asbest uit een bouwwerk te (laten) verwijderen,
moet hij daar melding van doen bij de gemeente. Daarbij maakt het niet uit hoeveel asbest hij
wil verwijderen. In het Bouwbesluit 2012 staat aangegeven wanneer en onder welke
voorwaarden een melding gedaan moet worden. Het asbest moet in de meeste gevallen
verwijderd worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf. (Zie de website van
Ascert voor een overzicht van gecertificeerde asbestinventarisatie‐ en
asbestverwijderingsbedrijven).
In sommige gevallen mag een particulier de asbestverwijdering zelf uitvoeren. Ook in dat geval
moet hij melding doen bij de gemeente.
Privaatrechtelijk: Certificatieschema's voor werken met asbest
Bedrijven die asbest verwijderen of asbest inventariseren en de personen die werkzaamheden
uitvoeren met asbest voor deze bedrijven moeten volgens certificatieschema's SC510, SC520,
SC530, SC540 en SC560 werken. Dat moet er toe leiden dat de eisen beter toetsbaar zijn en dat
voor afwijkingen duidelijk is welke sanctie daarop volgt. Bij ernstige tekortkomingen moet een
certificerende instelling het verleende certificaat direct intrekken. Dit maakt het mogelijk om
misstanden strenger aan te pakken.
De eisen gelden voor de certificerende instellingen, en voor de certificaathouders. Branches zijn
primair zelf verantwoordelijk voor de naleving van de arbo‐regelgeving. De Inspectie SZW
controleert en neemt zo nodig maatregelen.
Toekomstige ontwikkelingen
Landelijk Asbestvolgsysteem
In mei 2012 is het Landelijk Asbestvolgsysteem gelanceerd. Verder zijn Aedes
(branchevereniging van woningcorporaties), VVTB (asbestverwijderaars), SCA (certificering), het
LOM (milieuhandhaving) en de Inspectie SZW bij de ontwikkeling betrokken.
6

Het Landelijk Asbestvolgsysteem is een web‐applicatie die door de ministeries van
Infrastructuur en Milieu en Sociale Zaken en Werkgelegenheid is ontwikkeld. Hiermee kunnen
opdrachtgevers regie voeren op het volledige proces van asbestverwijdering, van inventarisatie
tot en met de stort van het asbest. Het Landelijk Asbestvolgsysteem zorgt ervoor dat
ketenpartners de juiste informatie hebben en volgt de wet‐ en regelgeving.
In de SC‐530 en de SC540 is opgenomen dat voor asbestverwijderaars en inventariseerders het
gebruik van het Landelijk Asbestvolgsysteem verplicht zal zijn zodra dit beschikbaar is.
Ook gemeenten hebben veel voordeel bij het op afstand kunnen inzien van het asbestdossier. Er
komt een versie beschikbaar die ook gemeenten de mogelijkheid biedt om van het systeem
gebruik te maken.
Aanscherping grenswaarden.
In 2010 heeft de Gezondheidsraad 1 voorgesteld de grenswaarden voor blootstelling aan
asbestvezels op de werkplek strenger te maken. Daarop heeft de SER het kabinet geadviseerd
om de grenswaarden te verhogen en per 1 juli 2013 in te laten gaan. Dit advies is inmiddels door
het kabinet overgenomen.
Overigens blijkt uit onderzoek door RIVM en TNO dat de huidige werkwijze voor de meest
voorkomende saneringen mogelijk al voldoet aan de nieuwe grenswaarde. Het kabinet verwacht
daarom dat in de praktijk de nieuwe, scherpere grenswaarden voor de meest voorkomende
saneringen al gehaald of benaderd worden.
2.3. Naleefgedrag
Door onze asbestinspecteurs worden regelmatig controles uitgevoerd. Deze controles vinden
plaats naar aanleiding van een klacht of in verband met reguliere controles. Verslagen van
controles en geconstateerde overtredingen worden in het administratief systeem vastgelegd.
De meest voorkomende overtredingen zijn:
‐ In ongeveer 40% van de gevallen is de sloopmelding niet compleet, worden er bijvoorbeeld
bij de startmelding woningen gemeld waarvoor de inventarisatierapporten ontbreken, of
vindt er helemaal geen melding plaats. Deze gegevens worden opgevraagd en zijn soms wel
en soms niet bij de melder aanwezig.
‐ Bij het bezoeken van het containment treffen we in ongeveer twintig procent van de
gevallen aan dat er problemen zijn met betrekking tot de onderdruk. Dit is veelal wel
verklaarbaar. Soms eisen we meer capaciteit bij de onderdrukmachine.
‐ Er is een andere aannemer ingeschakeld die niet gecertificeerd is of de asbestdeskundige
(DTA) ontbreekt.
‐ het komt voor dat buiten het containtment asbest wordt aangetroffen, zonder
dat daarbij overigens sprake is van een risico voor de gezondheid.
De vrijgave rapporten zelf zijn in het algemeen goed in orde.
2.4. Risico analyse
Voor de verschillende taakonderdelen is een analyse uitgevoerd van de kans dat een bepaald
negatief effect optreedt en hoe groot de kans op overtredingen is. In deze analyse zijn de
verschillende taakonderdelen van asbest beoordeeld op de volgende relevante
effectcategorieën:
1 Asbest: risico’s van milieu‐ en beroepsmatige blootstelling. Den Haag: Gezondheidsraad, 2010; publicatienr.
2010/10
7

‐ Veiligheid en gezondheid
‐ Aantasting leefbaarheid, overlast en hinder
‐ Verstoring van de openbare orde en criminaliteit.
In de afbeelding hieronder is het resultaat in beeld gebracht.
Figuur 4. Risico analyse asbest
3. Prioriteiten en doelen
3.1 Omschrijving
Wij beschrijven de prioriteiten in dit hoofdstuk vanuit risicogericht toezicht, wat wil zeggen dat
onderwerpen met de hoogste risico's ook de hoogste prioriteit krijgen. Naast de meer
technische onderbouwing van prioriteiten, hebben wij ook rekening gehouden met politiek‐
bestuurlijke, landelijke en provinciale prioriteiten.
3.2 Methodiek
De omgevingsanalyse, in het bijzonder de risicoanalyse, staat aan de basis van de
prioriteitstelling.
De vertaling naar prioriteiten is gemaakt door de risicoscores om te zetten naar drie
prioriteitsklassen die vervolgens weer leidend zijn voor de toezichtstrategie.
8

De risicoscores zijn, zonder gebruik te maken van wegingsfactoren, als volgt over de drie
prioriteitsklassen verdeeld:
3.3 Doelen
In het algemeen geldt dat de handhaving tot doel heeft ervoor te zorgen dat de van toepassing
zijnde wet‐ en regelgeving wordt nageleefd. Wij doen dit zo effectief mogelijk en vragen ons
daarbij af wat we willen bereiken, wat we gaan ondernemen en welke inzet daarbij past. De in
dit hoofdstuk genoemde doelen geven antwoord op deze vragen.
Leefomgevingsdoelstelling.
De leefomgevingdoelstelling voor asbest is veiligheid en gezondheid.
De verwijdering van asbest moet op een zodanige wijze plaatsvinden dat de veiligheid en
gezondheid van de gebruikers van deze bouwwerken, de mensen die zich in de directe
omgeving daarvan bevinden en zij die de asbestverwijdering uitvoeren, is gewaarborgd. Het
belangrijkste aandachtspunt is hier de veiligheid tijdens asbestverwijdering en bij de oplevering.
Het toezicht is zodanig ingericht dat de focus ligt op de controlepunten die hoog scoren in de
risicoanalyse en daardoor risicovol zijn. Met andere woorden, worden deze goed nageleefd, dan
wordt de leefomgevingsdoelstelling gehaald.
Naleefdoelstellingen
De doelstelling is dat vrijwel 100% van de gecontroleerde onderdelen, hetzij gelijk, hetzij naar
aanleiding van tijdens de controle gemaakte opmerkingen van de toezichthouder of opgelegde
sancties, voldoet aan de volgens het Bouwbesluit 2012 geldende eisen.
De te realiseren leefomgevingsdoelstellingen vormen de basis van de regels die moeten worden
nageleefd en de wijze waarop het toezicht op de naleving ervan is ingericht. Dit betekent dat de
mate waarin de leefomgevingsdoelstellingen worden gehaald, hand in hand gaat met de mate
waarin de regels worden nageleefd.
Het toezicht op de uitvoering van de asbestverwijderingswerkzaamheden vindt plaats conform
het Utrechtse Asbestprotocol.
Wij gaan hierbij niet verder dan wat is voorgeschreven in het Bouwbesluit 2012. Incidenteel
worden daarnaast adviezen gegeven over bijvoorbeeld het vergroten van de veiligheid, die
verder gaan dan in het Bouwbesluit is voorgeschreven. In geval van advisering is sanctionering
niet mogelijk.
4. Strategieën
4.1. Strategie inzet instrumenten.
Het doel van toezicht en handhaving is het realiseren van normconform gedrag, ofwel dat de
gestelde regels en voorschriften worden nageleefd. Om dat doel te bereiken, staan verschillende
instrumenten ter beschikking.
9

De toepassing van deze instrumenten is gebaseerd op de Utrechtse Handhavingsmix die vier
hoofdgroepen onderscheidt, waarbinnen de instrumenten te plaatsen zijn. Het gaat hier om
achtereenvolgens informeren, verleiden, afspreken en sanctioneren.
Figuur 5. De Utrechtse Handhavingsmix
Redenen om niet na te leven (tafel van elf 2 )
De Tafel van elf is ontwikkeld in opdracht van ministerie van Justitie. Het is een landelijke
methodiek dat de sterke en zwakke kanten van naleving en handhaving in kaart brengt. Het
model is gebaseerd op gedragswetenschappelijk onderzoek en bestaat uit twee modules. Deze
ondersteunen de handhaver bij de beantwoording van twee belangrijke vragen:
1. Waarom leeft de doelgroep een regel wel of niet na?
2. Wat is de perceptie van de doelgroep van de handhaving?
Deze methodiek vindt op een breed terrein veel navolging, zowel in de private als publieke
sfeer. De tafel van elf wordt als instrument door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en
Veiligheid (CCV) uitgegeven en bevorderd.
Een effectieve inzet van instrumenten wordt gerealiseerd door ze te koppelen aan de redenen
van niet naleven van regels binnen de doelgroep. Dit is gebaseerd op de eerste module van de
tafel van elf: "Waarom leeft de doelgroep een regel wel of niet na?". Daarin zijn vijf mogelijke
redenen van niet naleven van regels onderscheiden. Deze vijf redenen van niet spontaan
naleven die vaak tot overtredingen leiden en de maatregelen die dan tot verbetering kunnen
leiden, zijn:
1. Gebrekkige kennis van de regels. Dit leidt vaak tot problemen bij particuliere
asbestverwijdering. Het zijn dus normaliter particulieren, de niet‐professionals, die uit
onwetendheid de fout in dreigen te gaan. De beste remedie is hier te voorkomen dat
het zover komt door verstrekking van gerichte informatie (informeren) via
foldermateriaal en de gemeentelijke website.
2 Tafel van elf, centrum voor criminaliteitspreventie en veiligheid (CCV) Utrecht. www.hetccv.nl
10

2. Kosten wegen niet op tegen de baten. Het negeren van regels uit vrees voor de kosten
van legaal handelen, komt vaak voor bij verwijdering van asbest, zowel door
professionals als particulieren. Het gaat hierbij om bewuste overtredingen die, zeker
wanneer asbest in het spel is, vragen om een duidelijke financiële prikkel door het
stilleggen van de bouwwerkzaamheden (sanctioneren). Daarnaast worden door de
Inspectie SZW ook boetes opgelegd wanneer regels worden overtreden.
3. Mate van acceptatie. Het niet accepteren van wetten, regels en beleid leidt vaak tot
overtredingen bij asbestverwijdering door professionals. Hier kan verbetering optreden
wanneer men, via informatieverstrekking, ervan overtuigd raakt dat men wel degelijk
baat heeft bij naleving van de regels (informeren en eventueel verleiden). Enerzijds ligt
hier een taak van de inspectie SZW omdat het bij asbestverwijdering door professionals
de gezondheid van werknemers betreft. Voor wat betreft de communicatie naar
bewoners en omwonenden verstrekt de gemeente bij de indiening van een
sloopmelding informatie aan woningcorporaties en andere bedrijven. Daarnaast is voor
asbestverwijderingsbedrijven en aannemers, via de gemeentelijke website een
standaardbrief te downloaden.
4. Kans op controle/detectie. Overtredingen bij sloopwerkzaamheden waarbij asbest in het
spel is en particuliere asbestverwijdering hebben vaak als oorzaak de subjectieve kans
op controle of detectie (men denkt dat de kans te worden gecontroleerd of betrapt
kleiner is dan de werkelijke kans op controle). Dit is terug te brengen door intensiever te
gaan controleren en informatie hierover in de publiciteit te brengen.
5. Kans op een sanctie. Particulieren hebben, wanneer zij zelf asbest verwijderen, vaak de
indruk dat de kans dat een overtreding werkelijk tot een sanctie leidt, laag is. Dit is te
verbeteren door particulieren te informeren en zoveel mogelijk te faciliteren bij de
sloopmelding en verwijdering van het asbest. Dit doen we via ondersteuning door een
inspecteur en verstrekken van een gratis asbestsloop pakket.
4. 2. Toezichtstrategie
In de toezichtstrategie is vastgelegd welke vormen van toezicht we onderscheiden en wat de
basiswerkwijze daarbij is. Het gaat hierbij om het observeren en constateren van het wel of niet
voldoen aan de regels.
In het algemeen onderscheiden we actief en passief toezicht. Actief toezicht vindt planmatig
plaats en komt tot uiting in routinematig en projectmatig toezicht.
Passief toezicht vindt plaats naar aanleiding van klachten, meldingen, calamiteiten en
handhavingsverzoeken. Deze kunnen van burgers, bedrijven, organisaties of overheidsinstanties
afkomstig zijn.
Bij asbestverwijderingswerkzaamheden bestaat het toezicht vooral uit actief toezicht op
asbestsloopmeldingen. We ramen jaarlijks het aantal te verwachten activiteiten en nemen dit
op in het handhavingsprogramma openbare en bebouwde ruimte. Daarnaast gaan we uiteraard
in op meldingen/klachten.
4.2.1. Situatiegericht toezicht
De toezichtstrategie geeft helderheid over het toezicht dat bij verschillende situaties wordt
toegepast. Dit is in het belang van een eenduidige werkwijze.
11

In Utrecht kennen we verschillende soorten asbestsaneringen.
‐ Asbest saneringen door particulieren;
‐ Mutatiewoningen;
‐ Complexgewijze saneringen (hele flats of woonblokken tegelijkertijd);
‐ Besmettingen;
‐ Toezicht op asbest tijdens regulier woningtoezicht;
‐ Toezicht op asbest in de (water)bodem.
Asbestsanering door particulieren.
Dit gaat vaak om het verwijderen van bijvoorbeeld asbesthoudende golfplaten daken van
schuurtjes maar ook om vloerbedekking of bijvoorbeeld platen in de woning. Hiervan krijgen we
ca. 300 meldingen per jaar.
In deze situaties wordt mensen gevraagd om contact op te nemen met VTH afdeling THBO
waarna een inspecteur met kennis van zaken de mensen bezoekt, uitleg geeft, informatie
achterlaat en ze toestemming geeft om het asbest te verwijderen, dit vervolgens te verpakken in
het beschikbaar gestelde materiaal en met het bewijs van toestemming in te leveren op het
afvalscheidingstation.
In wijken waaruit veel meldingen komen van de burgers zelf of van anderen omdat ze de
werkzaamheden zien, geven we actief voorlichting.
Al deze werkzaamheden zijn voor de burger gratis om het aantrekkelijk te maken om het asbest
goed verpakt in te leveren en niet op openbaar terrein te dumpen.
Mutatiewoningen.
Door woningbouwcorporaties wordt op het moment dat een bewoner de huur opzegt de
woning soms gerenoveerd of alleen het asbest uit de woning verwijderd. Dit vindt dan plaats in
het korte tijdsbestek waarin de individuele woning leeg staat. Er is een korte tijd om de stukken
te beoordelen (Max. 5 werkdagen). Het gaat vaak om een geringe hoeveelheid asbest die
verwijderd wordt.
De werknemer die de werkzaamheden uitvoert is vaak ook de asbestdeskundige (DTA). Dit is
toegestaan voor dit soort saneringen. Het is dan ook lastig te constateren of de juiste personen
aanwezig zijn omdat ze zich alleen in het afgeschermde compartiment bevinden. Het uitvoeren
van werkzaamheden binnen het containment behoort niet tot de competentie en de
bevoegdheid van de gemeentelijke toezichthouder. Deze woningen worden alleen
steekproefsgewijs op locatie bezocht. Dit is voldoende omdat het naleefgedrag goed is en
omdat de deskundige veelal ook de uitvoerende werknemer en tijdens de sanering in het
containment werkzaam is. Van deze categorie ontvangen we jaarlijks ca. 2500 (start)meldingen.
Bloksgewijze asbestverwijdering.
Dit betreft blokken waar bij veel woningen tegelijkertijd asbest wordt verwijderd. Voor deze
blokken krijgen we ca. 600 startmeldingen, die soms meerdere portieken tegelijkertijd
betreffen.
Naast de inhoudelijke beoordeling van de rapporten worden deze complexen minimaal elke
week door de inspecteur gecontroleerd om blijvend te kunnen constateren welke aannemers en
saneerders aan het werk zijn. Daarmee wordt het voor de aannemer eenvoudiger gemaakt om
afwijkingen tijdig aan ons te melden.
Besmettingen.
Ongeveer elke twee weken wordt er een besmetting gemeld. Restanten asbesthoudend
materiaal kunnen op ongecontroleerde wijze in het leefmilieu terecht komen ten gevolge van
bijvoorbeeld brand, stormschade, vandalisme of illegale sloop.
Eerst wordt er beoordeeld of er sprake is van gevaar voor bewoners of de omgeving. De
besmetting wordt zo snel mogelijk opgeruimd. Het eerder beschreven proces wordt dan in hoog
12

tempo uitgevoerd. Tevens wordt het gevaar voor verspreiding van de besmetting ingeschat en
zoveel mogelijk voorkomen. Zonodig worden metingen uitgevoerd en een verdere besmetting
ook daar gesaneerd. Ook in dit soort situaties worden alle voorgaande stappen uitgevoerd maar
dan in een hoger tempo.
Bij de aanwezigheid van asbest in de openbare ruimte kan het, zonder dat sprake hoeft te zijn
van direct (noemenswaardige) risico, nodig zijn om extra maatregelen te nemen.
Dit is aan de orde indien er (mogelijk) sprake is van risico voor de volksgezondheid, meerdere
diensten gecoördineerd moeten worden, of onrust onder de burgers is ontstaan.
Het is belangrijk dat de gemeente en andere partijen in dergelijke situaties goed communiceren
met alle betrokkenen. Zowel onderling als naar burgers en media. Immers de aanwezigheid van
asbest of een vermoeden daarvan leidt snel tot onrustgevoelens, met alle gevolgen van dien.
In het bijzonder bij incidenten, waarbij onder de bevolking onrust is ontstaan over de gevolgen
voor de gezondheid, is het belangrijk om de GG&GD zo vroeg mogelijk in te schakelen.
Voor een goede en onafhankelijke advisering door de GG&GD is het belangrijk om:
‐ zo open mogelijk over situatie en risico's te communiceren
‐ de GG&GD zo vroeg mogelijk erbij te betrekken. Op die manier kan worden voorkomen dat
verkeerde beloftes over gezondheid worden gedaan, en zijn er dan nog keuzes in de manier
waarop met betrokkenen gesproken gaat worden.
‐ de GG&GD ook in een zo vroeg mogelijk stadium de beschikking te geven over alle
onderzoeksdocumenten die betrekking hebben op de situatie. Daardoor kan de GG&GD een
op feiten gebaseerd oordeel vellen.
‐ de GG&GD als vraagbaak in te zetten voor betrokkenen waar het gaat om gezondheid.
Voor deze situaties is een apart werkproces in het Utrechts asbestprotocol opgenomen: P 070 ‐
Gebeurtenissen waarbij mogelijk asbest in de openbare ruimte is vrijgekomen
Dit moet voorkomen dat bij omwonenden (onterecht) onrustgevoelens ontstaan en zaken
onnodig uit de hand lopen.
Toezicht op asbest tijdens het reguliere woningtoezicht.
Naast de toezichtmomenten die specifiek gericht zijn op asbest, wordt ook bij het reguliere
woningtoezicht de woning gecontroleerd op de aanwezigheid van asbest. Mocht asbest
aanwezig zijn, dan zal aan de eigenaar informatie worden verschaft over de gezondheidsrisico’s
en de procedures voor het verwijderen van het asbest. Vervolgens zal dringend worden
geadviseerd om een sloopmelding in te dienen. Worden sterk verouderde of verweerde
asbestproducten aangetroffen of vormen van losgebonden asbest, dan is sprake van een
gevaarlijke situatie. Eventuele lopende werkzaamheden worden onmiddellijk stilgelegd en de
eigenaar wordt aangeschreven om voorzieningen te treffen.
Toezicht op asbest in de bodem
Indien bouw‐ of infrastructurele werkzaamheden worden uitgevoerd, bestaat de kans dat men
te maken krijgt met asbest in de bodem en/of het puin. Om deze reden wordt door de
gemeente aan de hand van een bodemonderzoek altijd beoordeeld of de bodem “asbest
verdacht” is. Is dit het geval, dan wordt nader onderzoek vereist. Als dan inderdaad blijkt dat de
grond asbest bevat, dan zal pas toestemming voor de werkzaamheden worden gegeven nadat
een saneringsplan is goedgekeurd.
Ook wanneer onverhoopt tijdens de werkzaamheden blijkt dat asbest in de grond zit, worden de
werkzaamheden direct stilgelegd en de benodigde maatregelen genomen ter voorkoming van
verspreiding van eventuele vrijgekomen asbestvezels. Ook hier wordt gewerkt volgens een
processchema, dat is opgenomen in het asbestprotocol.
Voor de handhavingsstrategie op asbest in bodem verwijzen we naar de 'Handhavingsstrategie
Milieu‐Bodem' (Collegebesluit van 16 augustus 2011).
13

Het asbestprotocol
Alle toezichtactiviteiten voeren we uit conform het asbestprotocol van gemeente Utrecht (in
hoofdstuk zes gaan we hier verder op in). Het asbestprotocol voldoet aan de handreiking Slopen
van de Vereniging Bouw en Woningtoezicht Nederland. Op basis van de landelijke handreiking
zijn procedures uitgewerkt naar de Utrechtse situatie.
Er zijn voldoende inspecteurs opgeleid om deze werkzaamheden te kunnen uitvoeren. Iedere
buitendienst medewerker kan materialen die mogelijk asbest bevatten herkennen en 19
inspecteurs zijn Deskundig Toezichthouder Asbestsloop (conform SC‐570). In hoofdstuk zes
wordt ingegaan op de vakbekwaamheid van het personeel.
4.3. Voorlichting en communicatie.
Adequate voorlichting en communicatie over asbest en asbestverwijdering is belangrijk.
Ten eerste om het naleefgedrag van de regelgeving rondom asbestverwijdering te bevorderen.
Ten tweede is een goede voorlichting belangrijk om ongerustheid bij burgers te voorkomen of
weg te nemen.
Communicatie over asbest Rijksoverheid
Het belang van communicatie wordt door de rijksoverheid onderschreven. Momenteel wordt er
gewerkt aan een handreiking en tools voor GGD'en voor advisering bij asbestincidenten.
Daarnaast werken de ministeries van IenM en SZW aan de verbetering van informatie over
asbest. Het betreft zowel algemene publieksinformatie via internet als specifieke informatie
voor gemeenten en de asbestbranche. Tenslotte wordt door SZW een informatiecampagne
gestart dat gericht is op de werkgevers en werknemers in de asbestbranche. De campagne
bestaat onder andere uit een zelfinspectietool, een digitaal instrument dat voorlichting geeft
over arbeidsrisico's en een campagne die specifiek gericht is op malafide saneerders.
Bij eigen activiteiten stemmen we onze communicatie en voorlichting hierop af en maken we
gebruik van de instrumenten die de rijksoverheid ons biedt, zoals de zelfinspectietool. De
GG&GD hebben we bij de totstandkoming van deze handhavingsstrategie en het asbestprotocol
betrokken. Daarnaast is de GG&GD ook betrokken bij het opstellen van de voorlichting op de
Website van de gemeente Utrecht en de inhoud van de asbestfolders.
Verder werken we bij onze reguliere werkzaamheden (reeds) samen met I‐SZW en de GG&GD .
(zie asbestprotocol)
Verbeteren van het naleefgedrag bij asbestverwijdering.
Om ervoor te zorgen dat de verwijdering van asbest op een veilige wijze plaatsvindt (zowel voor
werknemers, gebruikers van het gebouw als de omgeving), is naleving van de regelgeving van
groot belang. Deze naleving kan worden verbeterd door het verstrekken van juiste, actuele en
eenduidige informatie voor elke doelgroep.
Adequate en onafhankelijke voorlichting.
Asbestvezels in de lucht kun je niet zien of ruiken. De mogelijke blootstelling aan asbest ligt
gevoelig en kan onder burgers onrust veroorzaken. Psychosociale aspecten spelen een rol
wanneer mensen onverwacht worden geconfronteerd met asbestblootstelling, vooral in
situaties van falend saneringswerk. Dit kan leiden tot grote angstgevoelens met bijbehorende
problemen. Adequate voorlichting is dan van groot belang. Een onafhankelijke externe
deskundige moet worden ingeschakeld omdat het vertrouwen is geschaad. Naast de
onafhankelijkheid van de deskundige spelen eenduidigheid, openheid en verwachtingen hierbij
een rol. Het is onze ervaring dat de GG&GD door bewoners vaak als een onafhankelijke
14

instelling gezien wordt. In het bijzonder bij incidenten, waarbij onder de bevolking onrust is
ontstaan over de gevolgen voor de gezondheid, is het belangrijk om de GG&GD zo vroeg
mogelijk in te schakelen.
Algemene informatie over asbest en asbestverwijdering.
De gemeente verstrekt algemene informatie aan zowel particulieren als bedrijven over asbest
en over de vergunning‐ of meldingsprocedures voor het slopen van asbest.
Deze informatie wordt verstrekt via de website, via de folder 'Asbest in en om het huis', via de
balie Bouwen, Wonen en Ondernemen en via het gemeentelijk Klant Contact Centrum.
Voor vragen over gezondheidsrisico's kunnen burgers terecht bij de GG&GD.
De folder voor particulieren: 'Asbest in en om het huis', is verkrijgbaar bij de wijkbureaus, de
afvalscheidingstations, bij de balie 'Bouwen, wonen en ondernemen' of kan via de website
worden gedownload.
Wij zorgen ervoor dat de burger deze informatie gemakkelijk kan vinden en overal dezelfde
informatie ontvangt, onafhankelijk van de wijze waarop hij deze informatie aanvraagt.
Informatie over de uitvoering van specifieke asbestinventarisaties of
asbestsaneringsprojecten.
Naast de algemene informatie die de gemeente verstrekt, is het ook belangrijk dat
bedrijven/eigenaren/opdrachtgevers de bewoners en de omgeving voorafgaande en tijdens
sloopwerkzaamheden goed informeren over de aanpak, de gezondheidsrisico's en het opruimen
van het asbest bij specifieke projecten. Het is de taak (zorgplicht) van de eigenaar van een
gebouw of opdrachtgever van een project om te zorgen voor deze informatievoorziening op
maat. Bedrijven worden hier door de gemeente op verschillende manieren op gewezen:
‐ Op de website wordt het belang van een goede communicatie met bewoners en met
omwonenden benadrukt. Ook kunnen bedrijven een voorbeeld informatiebrief hiervoor
downloaden.
‐ Bij het afhandelen van de sloopmelding wordt de eigenaar/opdrachtgever van de sanering
dringend verzocht om ook de omgeving te informeren en wordt hij verwezen naar de
gemeentelijke website voor meer informatie of voor het downloaden van de voorbeeldbrief.
‐ Met de woningbouwcorporaties is de afspraak gemaakt dat bij complexgewijze saneringen
altijd een vooroverleg met de gemeente plaatsvindt om de aanpak door te spreken. De
communicatie met de buurt maakt onderdeel uit van deze aanpak.
Informatie per doelgroep.
Op de gemeentelijke website is de informatie afgestemd op de verschillende doelgroepen.
Er is een duidelijk onderscheid aangebracht tussen particulieren en bedrijven, omdat de
regelgeving voor asbestverwijdering door particulieren en bedrijven verschilt.
Particulieren.
Particulieren kunnen zich met verschillende vragen tot de gemeente richten. De gemeente
verstrekt informatie via de website, telefonisch, via de publieksbalie's of via de folder "asbest in
en om het huis" aan:
‐ eigenaar‐bewoners die informatie willen over asbest(verwijdering) in de eigen (koop)
woning. De gemeente geeft informatie over wat bewoners moeten doen wanneer zij asbest
aantreffen in hun huis of asbest willen verwijderen. Deze informatie geeft toelichting op de
regels over asbestverwijdering, de meldingprocedure, het veilig verwijderen van asbest, het
herkennen van mogelijk asbesthoudende materialen, een stappenplan en de mogelijke
gezondheidsrisico's. Als een eigenaar‐bewoner zelf asbest uit zijn woning wil verwijderen
inspecteert een inspecteur ter plaatse of het zelf door de bewoner weggehaald kan worden
en geeft de inspecteur advies hierover aan de bewoner.
15

‐ particulieren die informatie willen over een asbestverwijderingsproject in hun directe
omgeving of daar een klacht of melding over willen doen. De gemeente zorgt voor
beantwoording van vragen en onderzoekt klachten en meldingen.
‐ Particulieren die informatie willen over een asbestverwijderingsproject in (o.a.) hun eigen
woning of complex zodat ook duidelijk is waar zij voor vragen terecht kunnen.
Opdrachtgevers en asbestverwijderingsbedrijven.
Wanneer een sloopmelding wordt gedaan, krijgen de indieners actuele en adequate informatie
van de gemeente. Daarnaast zal een indiener dringend worden verzocht om te zorgen voor een
goede communicatie met zowel bewoners als de buurt. Om vragen of onrust in de buurt te
voorkomen, is het immers van belang dat ook omwonenden weten wie verantwoordelijk is voor
de sanering, hoe lang de sanering gaat duren en waar men terecht kan voor vragen over de
sanering of over asbestverwijdering algemeen. Bedrijven kunnen hiervoor een voorbeeld van
een informatiebrief downloaden van de gemeentelijke website.
Bij complexe projecten of in buurten waar men veel vragen uit de omgeving kan verwachten is
er vooroverleg met de aanvrager en/of het saneringsbedrijf over de planning en communicatie.
De gemeente controleert ook of bedrijven het advies over informatievoorziening opvolgen. Dit
kunnen we echter niet afdwingen.
Afstemming met woningcorporaties.
Woningbouwcorporaties geven zelf ook informatie over asbest aan hun huurders. In het
handboek asbest van Aedes (Branchevereniging van woningcorporaties) wordt ingegaan op de
communicatie met de bewoners. Deze informatie moet overeenkomen met de informatie die de
gemeente verstrekt. Dit stemmen wij af met de Utrechtse corporaties.
Particuliere verhuurders en verenigingen van eigenaars (VVE's).
Brancheorganisaties van particuliere verhuurders en VVE’s worden benaderd om de leden te
informeren over hun verantwoordelijkheden bij asbestverwijdering en de werkwijze van de
gemeente Utrecht.
Afstemming met gemeentelijke organisaties en meldpunten.
Wij zorgen ervoor dat alle relevante gemeentelijke organisaties, meldpunten en hulpinstanties
op de hoogte zijn van onze wijze van werken, de informatie die we hebben en waar die te
krijgen is.
Wijkgerichte voorlichting.
Uit sloopaanvragen en ‐meldingen kunnen we zien uit welke wijken we veel aanvragen of
meldingen ontvangen. Zo bleek bijvoorbeeld in 2009 dat veel aanvragen en meldingen
afkomstig waren uit de wijk Zuilen.
In zulke gevallen roepen we de bewoners die het asbest nog niet verwijderd op, om dit wel te
doen en daarvoor een sloopmelding in te dienen. Dit doen we door het geven van voorlichting
aan de wijkbewoners over asbest en de mogelijkheden dit te (laten) verwijderen.
Alle wijkbureaus beschikken over informatiemateriaal en zijn van deze werkwijze op de hoogte.
4.4. Sanctie‐ en gedoogstrategie
Bij overtredingen van regels bij asbestsaneringen wordt sanctionerend opgetreden.
Door onze asbestinspecteurs worden regelmatig controles uitgevoerd om na te gaan of asbest
wordt verwerkt of verwijderd zonder melding. Deze controles vinden plaats naar aanleiding van
een klacht of tijdens reguliere controles door de afdeling VTH‐THBO. Worden dergelijke illegale
situaties aangetroffen, dan worden de activiteiten onmiddellijk stilgelegd. Het uitgangspunt is
dat alle overtredingen van wet‐ en regelgeving door middel van handhaving tot beëindiging
worden gebracht.
16

4.4.1. Passende reactie
Voor het opleggen van sancties hanteren we de sanctiestrategie zoals die is opgenomen in de
"Handreiking handhavingsstrategie openbare en bebouwde ruimte.
Op grond van artikel 125 van de Gemeentewet is het mogelijk om met toepassing van
bestuursdwang, of op grond van artikel 5:32 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), met
een last onder dwangsom handhavend op te treden tegen het zonder of in afwijking van een
vereiste sloopmelding slopen of asbestverwijderingswerkzaamheden, door middel van het
stilleggen van deze werkzaamheden. Het feit dat zonder of in afwijking van een vereiste
sloopmelding wordt gesloopt is op zichzelf in beginsel voldoende aanleiding om spoedshalve
bestuursdwang toe te passen in overeenstemming met artikel 5:31, tweede lid van de Awb.
Handhavend optreden bij asbestsloop is altijd spoedeisend. Toepassen van bestuursdwang
maakt snel optreden mogelijk. De mogelijkheden van de gemeente zijn beperkt. Het stilleggen
van het werk en het treffen van noodmaatregelen is dan het meest adequate middel om toe te
passen. Straffen, bijvoorbeeld door het opleggen va een boete, is voorbehouden aan de
Inspectie SZW (I‐SZW). De gemeente treedt altijd gezamenlijk op met de inspectie SZW. Die
heeft meer mogelijkheden om bij overtredingen sancties op te leggen. Zo kan inspectie SZW
naast het opleggen van een boete ook (eerder) het werk stilleggen, de certificering intrekken, of
strafrechtelijk vervolgen.
Wanneer wij tijdens controles of naar aanleiding van klachten/meldingen het vermoeden
hebben van een mogelijke besmetting en/of dat er illegaal wordt gesloopt worden in
hoofdlijnen de volgende stappen genomen:
‐ het werk onmiddellijk stilleggen, tenzij de overtreding onmiddellijk ongedaan wordt
gemaakt.
‐ de inspectie van de stillegging op de hoogte stellen.
‐ de aanvrager een lucht‐ en risico beoordelingsonderzoek laten verrichten door een
gecertificeerd bureau met als doel de vaststelling van asbest en het eventuele
besmettingsgebied vast te stellen.
‐ afhankelijk van het resultaat hiervan de vervolgstappen bepalen.
‐ na vaststelling van asbest de aanvrager een asbestinventarisatie onderzoek laten verrichten
door een gecertificeerd asbestinventarisatiebureau.
‐ afhankelijk van de situatie direct de GG&GD (unit medisch milieukunde) inschakelen.
Voor een gedetailleerde beschrijving van alle stappen. Verwijzen we naar het asbestprotocol
Utrecht (bijlage 1)
Saneerders die bij herhaling slecht functioneren, nodigen we uit voor gesprek. Ook dienen we bij
de certificerende instelling van het bedrijf een klacht in.
4.4.2. Gemeentelijke overtredingen
Het komt voor dat de gemeente opdrachtgever voor de asbestverwijdering is. Doet deze situatie
zich voor, dan vindt de sanctionering in overeenstemming met deze handhavingsstrategie
plaats. Dit betekent dat direct de werkzaamheden worden stilgelegd.
4.4.3. Gedoogstrategie
Er wordt in de gemeente Utrecht op het gebied van asbest niet gedoogd.
17

5. Planning en control
Hierbij is de BIG‐8 3 gehanteerd (zie figuur hieronder). Dit model maakt vanuit een strategisch
kader de vertaling naar operationeel beleid ten behoeve van kwaliteitsborging tesamen met een
sluitende planning en control cyclus. De eisen die worden gesteld aan een sluitende BIG‐8
komen overeen met de eisen uit de ISO Norm 9001:2008.
Figuur 6. BIG‐8
5.1. Programmering en uitvoering
Jaarlijks worden op basis van de evaluatie de probleemanalyse, prioritering, strategie en
sanctionering (versneld) doorlopen en bijgesteld. Het resultaat is een (eventueel bijgesteld)
programma van asbestactiviteiten voor het volgende jaar dat wordt vastgelegd in het
"Handhavingsingsprogramma openbare en bebouwde ruimte".
5.2. Monitoring
Om te beoordelen of de beoogde doelstellingen zijn gehaald en te kunnen verantwoorden wat
we gedaan en bereikt hebben ontwikkelen we verschillende indicatoren.
Voorwaarde is wel dat deze indicatoren via het administratiesysteem SquitXO te registreren en
te rapporteren zijn.
Bijvoorbeeld:
aantal asbestsloopmeldingen voor particuliere asbestverwijdering (eigenaar‐bewoners)
aantal asbestsloopmeldingen voor bedrijfsmatige asbestverwijdering (mutatiewoningen,
complexgewijs)
aantal klachten/meldingen betr. asbest in de openbare ruimte
aantal uitgevoerde controles
aantal aanschrijvingen
3 Kwaliteitscriteria 2.1 voor VTH krachtens de Wabo, Uitvoering met Ambitie
18

5.3. Evalueren en rapporteren
Op basis van de indicatoren wordt jaarlijks een analyse en evaluatie gemaakt. Daarover wordt
gerapporteerd in het jaarverslag van het handhavingsprogramma openbare en bebouwde
ruimte.
6. Kwaliteitsborging
De kwaliteit van het toezicht op asbest is geborgd door:
‐ het Utrechts asbestprotocol;
‐ het op peil houden van de vakbekwaamheid
Het Utrechtse asbestprotocol
Het asbestprotocol is bedoeld als werkinstructie voor de inspecteurs van Vergunningen,
Toezicht en Handhaving, afdeling Toezicht en Handhaving bebouwde omgeving (VTH‐THBO)
gemeente Utrecht. Het is gebaseerd op landelijke handreikingen van de Vereniging Bouw‐ en
Woningtoezicht Nederland. Daarbij zijn de procedures uitgewerkt voor de lokale Utrechtse
situatie.
Bij de uitoefening van de werkzaamheden van VTH‐THBO met betrekking tot asbest wordt
conform dit protocol gewerkt. Hiermee wordt bereikt dat:
‐ wordt voldaan aan de wettelijke eisen van wet‐ en regelgeving.
‐ er duidelijkheid is over de handelwijze, taakverdeling, bevoegdheden en
verantwoordelijkheden bij de uitvoering van de toezichthoudende taken ten aanzien van
asbest;
‐ asbestgerelateerde zaken op een verantwoorde, doch voortvarende wijze worden
afgehandeld, met oog voor de zorgen van omwonenden en betrokkenen;
Door te werken volgens de
asbestprocedures van dit
protocol brengt en houdt VTH‐
THBO de asbestproblematiek
onder controle.
We zorgen ervoor dat het
protocol ook bekend is bij alle
relevante plaatselijke
(hulp)instanties en meldpunten.
Dit protocol is uitsluitend van
toepassing op de reguliere
Wet- en regelgeving leggen het gebruik van asbest aan banden,
reguleren het verwijderen van asbest uit bouwwerken en stellen eisen
aan het verrichten van werkzaamheden aan asbesthoudende materialen.
Bij de uitvoering van de wetten en regels speelt de gemeente een
belangrijke rol .
In dat kader heeft de Vereniging Bouw -en Woningtoezicht Nederland
(VBWTN) de handreiking "Slopen" en de handreiking "Handhaving bij
illegale asbestsloop" ontwikkeld en uitgebracht.
Deze handreikingen zijn bestemd voor plantoetsers en inspecteurs
handhaving bij de gemeente. Ze zijn een leidraad voor de afhandeling
van procedures voor de behandeling, controle en handhaving van de
sloopmelding en omgevingsvergunning ten aanzien van het bouwkundig
slopen en verwijderen van asbest.
werkzaamheden van VTH‐THBO bij de uitoefening van de toezichthoudende taken met
betrekking tot asbest.
Asbestbranden en crisis situaties vallen hier niet onder.
Voor branden waarbij asbest vrijkomt, verwijzen we naar het Protocol Asbestbranden
Veiligheidsregio Utrecht. Voor crisissituaties verwijzen we naar Gecoördineerde Regionale
Incidenten Bestrijdings Procedure (GRIP‐procedure) van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU)
Vakbekwaamheid binnen de organisatie
De vergunningverleners en toezichthouders moeten voor het goed uitvoeren van hun
werkzaamheden over voldoende relevante kennis beschikken met betrekking tot asbest.
Vandaar dat door de gemeente Utrecht aandacht en tijd is besteed aan het opleiden van haar
19

medewerkers en het borgen van kennis over asbest. Alle buiteninspecteurs hebben een
basiscursus gevolgd over asbest. Nieuwe inspecteurs worden direct geschoold. Daarnaast zijn 15
inspecteurs opgeleid tot 'Deskundig Toezichthouder Asbestverwijdering C' en 4 tot
Asbestdeskundige. Deze inspecteurs worden ingezet voor het beoordelen van de
sloopmeldingen en het toezicht op de naleving van de voorschriften tijdens
asbestverwijderingswerkzaamheden.
20